Wstępne wyniki monitoringu ptaków prowadzonego

w ramach projektu Life + „Wislawarszawska.pl”

Stowarzyszenie Stołeczne Towarzystwo Ochrony Ptaków

Monitoring ptaków

Marek Elas, Krzysztof Gaszewski, Mateusz Grzębkowski, Krzysztof Kajzer,

Krzysztof Pietrasz, Paweł Pstrokoński, Marcin Sidelnik, Dawid Sikora, Łukasz Wardecki,

Anna Węgrzynowicz, Andrzej Węgrzynowicz

W pracach brali udział:

Fotografie:Jakub Badełek, Marek Elas, Ewa Kominek, Dawid Sikora

Na podstawie raportu z monitoringu ornitologicznego prowadzonego w ramach projektu Life+ Nature LIFE09/NAT/PL/000264 Ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków Doliny Środkowej Wisły w warunkach intensywnej presji aglomeracji warszawskiej.

„Ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków doliny Środkowej Wisły w warunkach intensywnej presji aglomeracji

warszawskiej”● Produkcja filmu przyrodniczego o Wiśle● Wycieczki terenowe● Rejsy ornitologiczne● Wystawy zdjęć● Zajęcia edukacyjne

„Ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków doliny Środkowej Wisły w warunkach intensywnej presji aglomeracji

warszawskiej”● Produkcja filmu przyrodniczego o Wiśle● Wycieczki terenowe● Rejsy ornitologiczne● Wystawy zdjęć● Zajęcia edukacyjne

Teren badań

Monitoring ptaków

Teren badań

Metodyka

Monitoring ptaków

Teren badań

Metodyka

Wyniki

Monitoring ptaków

0

1

2

3

4

487

490

493

496

499

502

505

508

511

514

517

520

523

526

529

532

535

538

N os

./kon

trolę

j

Teren badań

52 km odcinek WisłyGassy – Łomna

3 rezerwaty przyrody:Wyspy ŚwiderskieWyspy ZawadowskieŁawice Kiełpińskie

Monitoring ptaków

Teren badań

Monitoring ptaków

Rozstaw wałów przeciwpowodziowych (Matuszkiewicz, Roo-Zielińska 2000, zmienione)

Obustronne ograniczenie szerokości koryta budowlami regulacyjnymi( Matuszkiewicz, Roo-Zielińska 2000, zmienione)

Teren badań

52 km odcinek WisłyGassy – Łomna

3 rezerwaty przyrody:Wyspy ŚwiderskieWyspy ZawadowskieŁawice Kiełpińskie

Monitoring ptaków

Teren badań

52 km odcinek WisłyGassy – Łomna

3 rezerwaty przyrody:Wyspy ŚwiderskieWyspy ZawadowskieŁawice Kiełpińskie

Monitoring ptaków

Teren badań

52 km odcinek WisłyGassy – Łomna

3 rezerwaty przyrody:Wyspy ŚwiderskieWyspy ZawadowskieŁawice Kiełpińskie

Monitoring ptaków

Teren badań

52 km odcinek WisłyGassy – Łomna

3 rezerwaty przyrody:Wyspy ŚwiderskieWyspy ZawadowskieŁawice Kiełpińskie

Monitoring ptaków

Teren badań

52 km odcinek WisłyGassy – Łomna

3 rezerwaty przyrody:Wyspy ŚwiderskieWyspy ZawadowskieŁawice Kiełpińskie

Monitoring ptaków

Metodyka

Monitoring ptaków

4 okresy fenologiczne:

Zimowanie kontrole co ok. 14 dni

Przelot wiosenny kontrole co ok. 5-7 dni

Sezon lęgowy (ptaki lęgowe koryta) spływy

Przelot jesienny kontrole co ok. 7-10 dni

Liczenia na całym odcinku rzekiNotowanie ptaków w 3 kategoriach: stacjonarne, przelatujące, migrująceZbieranie maksymalnie dużo informacji o każdym zaobserwowanym osobniku(płeć, wiek,

zachowanie, kategoria lęgowaObserwacje notowane na mapach

Metodyka

Monitoring ptaków

WynikiZima 2011/2012

Monitoring ptaków

Wyniki listopad grudzień styczeń luty Gatunek / nr kontroli 1 2 3 4 5 6 7 l. kont. Łabędź niemy + + + + + + + 7 Anser sp. + 1 Świstun + 1 Krakwa + 1 Cyraneczka + + + + + + 6 Krzyżówka + + + + + + + 7 Płaskonos + + 2 Głowienka + + 2 Czernica + + + + 4 Ogorzałka + 1 Gągoł + + + + + + + 7 Bielaczek + + + + + + 6 Nurogęś + + + + + + + 7 Nur rdzawoszyi + + 2 Perkozek + 1 Kormoran + + + + + + + 7 Czapla siwa + + + + + + + 7 Bielik + + + + + + + 7 Łyska + 1 Śmieszka + + + + + + + 7 Mewa siwa + + + + + + + 7 Mewa żółtoroga + 1 Mewa „srebrzysta” + + + + + + + 7 Mewa siodłata + + + + + + + 7 Zimorodek + + + + + + 6

l. gatunków na kontrolę 18 16 14 14 17 17 16

Łabędź niemy

Kontrola 1 2 3 4 5 6 7 SumaN 34 62 80 114 159 153 138 740

0

5

10

15

20

487

489

491

493

495

497

499

501

503

505

507

509

511

513

515

517

519

521

523

525

527

529

531

533

535

537

N os

./kon

trolę

j

0

100

200

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

XI XI XII XII I I II III III III

N os

.

j

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

st. C

j

Koncentracje:

89 os. 527-528 km, 2012-02-1864 os . 535 km, 2012-02-01 64 os. 537 km, 2012-01-16

Cyraneczka

0

5

10

15

20

487

489

491

493

495

497

499

501

503

505

507

509

511

513

515

517

519

521

523

525

527

529

531

533

535

537

N os

./kon

trolę

j

Kontrola 1 2 3 4 5 6 7 SumaN 34 18 18 22 17 0 1 110

0

20

40

60

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

XI XI XII XII I I II III III III

N os

.

j

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

st. C

j

Koncentracje:

34 os. 527 km, 2011-11-1122 os . 527 km, 2011-12-27 18 os. 527 km, 2011-12-12

Krzyżówka

Kontrola 1 2 3 4 5 6 7 SumaN 2674 2841 2914 3377 4875 2347 1559 20587

0

100

200

300

400

500

487

489

491

493

495

497

499

501

503

505

507

509

511

513

515

517

519

521

523

525

527

529

531

533

535

537

N os

./kon

trolę

j

0

1000

2000

3000

4000

5000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

XI XI XII XII I I II III III III

N os

.

j

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

st. C

j

Koncentracje:

1184 os. 517-518 km, 2011-12-311183 os. 517-518 km, 2012-01-15 1046 os. 517-518 km, 2011-12-11

Krzyżówka

0

200

400

600

800

1000

Gągoł

Kontrola 1 2 3 4 5 6 7 SumaN 36 42 102 65 232 706 507 1690

0

20

40

60

80

487

489

491

493

495

497

499

501

503

505

507

509

511

513

515

517

519

521

523

525

527

529

531

533

535

537

N os

./kon

trolę

j

0

250

500

750

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

XI XI XII XII I I II III III III

N os

.

j

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

st. C

j

Koncentracje:

388 os. 524 km, 2012-02-18240 os. 536 km, 2012-02-01160 os. 530 km, 2011-02-01

0

100

200

300

400

500ANP BC

Krzyżówka i gągoł

Bielaczek

0

10

20

30

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

XI XI XII XII I I II III III III

N os

.

j

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

st. C

j

0

2

4

487

489

491

493

495

497

499

501

503

505

507

509

511

513

515

517

519

521

523

525

527

529

531

533

535

537

N os

./kon

trolę

j

Kontrola 1 2 3 4 5 6 7 SumaN 2 1 5 0 4 24 29 65

Koncentracje:

21 os. 524 km, 2012-02-18

Nurogęś

0

150

300

450

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

XI XI XII XII I I II III III III

N os

.

j

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

st. C

j

0

10

20

30

487

489

491

493

495

497

499

501

503

505

507

509

511

513

515

517

519

521

523

525

527

529

531

533

535

537

N os

./kon

trolę

j

Kontrola 1 2 3 4 5 6 7 SumaN 140 201 176 158 189 347 402 1613

Koncentracje:

113 os. 523-524 km, 2012-02-1883 os. 523-534, 2012-02-0148 os. 514 km, 2011-02-17

Kormoran

0

250

500

750

1000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

XI XI XII XII I I II III III III

N os

.

j

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

st. C

j

0

5

10

15

487

489

491

493

495

497

499

501

503

505

507

509

511

513

515

517

519

521

523

525

527

529

531

533

535

537

N os

./kon

trolę

j

Kontrola 1 2 3 4 5 6 7 SumaN 157 197 98 122 777 210 40 1601

Koncentracje:

70 os. 500 km, 2012-01-1551 os. 506 km, 2012-01-1544 os. 516 km, 2012-01-15

Czapla siwa

0

10

20

30

40

50

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

XI XI XII XII I I II III III III

N os

.

j

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

st. C

j

0

2

4

487

489

491

493

495

497

499

501

503

505

507

509

511

513

515

517

519

521

523

525

527

529

531

533

535

537

N os

./kon

trolę

j

Kontrola 1 2 3 4 5 6 7 SumaN 19 44 26 13 21 13 4 140

Koncentracje:

14 os. 489 km, 2011-11-2611 os. 488 km, 2012-12-1210 os. 504 km, 2012-11-26

Wiosna i sezon lęgowy

Łabędź niemy

0

25

50

75

100

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

Liczebność łabędzia niemego w kolejnych kontrolach

0

2

4

6

487

490

493

496

499

502

505

508

511

514

517

520

523

526

529

532

535

538

N os

./kon

trolę

j

Preferencja łabędzia niemego w wyborze miejsc przebywania na rzece. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (N kontroli = 17)

Kormoran

Czapla siwa

0

300

600

900

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

0

5

10

15

20

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

Liczebność czapli siwej w kolejnych kontrolach

Liczebność kormorana czarnego w kolejnych kontrolach

0

100

200

300

400

500

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

0

20

40

60

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

Świstun Cyraneczka

0

40

80

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

Głowienka

0

100

200

300

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

Gągoł

Liczebność świstuna w kolejnych kontrolach Liczebność cyraneczki w kolejnych kontrolach

Liczebność głowienki w kolejnych kontrolach Liczebność gągoła w kolejnych kontrolach

0

1000

2000

3000

4000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

0

100

200

300

400

500

600

2012-03-18

2012-03-24

2012-03-30

2012-04-05

2012-04-10

2012-04-15

2012-04-21

2012-04-26

2012-05-01

2012-05-07

2012-05-13

2012-05-19

2012-05-26

2012-05-31

f

i

m

Krzyżówka

Populacja lęgowa:120-160 par

Nurogęś

0

10

20

30

40

50

60

2012-03-18

2012-03-24

2012-03-30

2012-04-05

2012-04-10

2012-04-15

2012-04-21

2012-04-26

2012-05-01

2012-05-07

2012-05-13

2012-05-19

2012-05-26

2012-05-31

fim

0

50

100

150

200

250

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

Populacja lęgowa:15-20 par

Liczebność nurogęsia w kolejnych kontrolach według płci. m – samiec, f- samica, i – osobnik nieoznaczony

Liczebność krzyżówki w kolejnych kontrolach według płci. m – samiec, f – samica, i – osobnik nieoznaczony

Liczebność krzyżówki w kolejnych kontrolach Liczebność nurogęsi w kolejnych kontrolach

Nurogęś

0

10

20

30

40

50

60

2012-03-18

2012-03-24

2012-03-30

2012-04-05

2012-04-10

2012-04-15

2012-04-21

2012-04-26

2012-05-01

2012-05-07

2012-05-13

2012-05-19

2012-05-26

2012-05-31

fim

0

50

100

150

200

250

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

Populacja lęgowa:15-20 par

Liczebność nurogęsia w kolejnych kontrolach według płci. m – samiec, f- samica, i – osobnik nieoznaczony

Liczebność nurogęsi w kolejnych kontrolach

0

5

10

15

20

25

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

0

0,4

0,8

1,2

487

490

493

496

499

502

505

508

511

514

517

520

523

526

529

532

535

538

N os

./kon

trolę

j

Sieweczka rzeczna

0

5

10

15

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

0

0,25

0,5

0,75

487

490

493

496

499

502

505

508

511

514

517

520

523

526

529

532

535

538

N os

./kon

trolę

j

Sieweczka obrożna

Liczebność sieweczki rzecznej w kolejnych kontrolach

Preferencja sieweczki rzecznej w wyborze miejsc przebywania na rzece. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (N kontroli = 13)

Liczebność sieweczki obrożnej w kolejnych kontrolach.

Preferencja sieweczki obrożnej w wyborze miejsc przebywania na rzece. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (N kontroli = 13)

0

5

10

15

20

25

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

0

0,4

0,8

1,2

487

490

493

496

499

502

505

508

511

514

517

520

523

526

529

532

535

538

N os

./kon

trolę

j

Sieweczka rzeczna

Łącznie: 24–29 par KAT. B.

2 pary KAT. A.

Populację lęgową w 2012 należy ocenić na 26–31 par.

Liczebność sieweczki rzecznej w kolejnych kontrolach

Preferencja sieweczki rzecznej w wyborze miejsc przebywania na rzece. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (N kontroli = 13)

0

5

10

15

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

0

0,25

0,5

0,75

487

490

493

496

499

502

505

508

511

514

517

520

523

526

529

532

535

538

N os

./kon

trolę

j

Sieweczka obrożna

Łącznie: 9–16 par KAT. B

2 pary KAT. A.

Populację lęgową w 2012 należy ocenić na 11–18 par

Liczebność sieweczki obrożnej w kolejnych kontrolach.

Preferencja sieweczki obrożnej w wyborze miejsc przebywania na rzece. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (N kontroli = 13)

0

30

60

90

120

150

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

a

Piskliwiec

0

1

2

3

4

487

490

493

496

499

502

505

508

511

514

517

520

523

526

529

532

535

538

N os

./ko

ntro

lę j

Łącznie: 1 para KAT. C.

27 par KAT. B.

15 par KAT. A.

Populację lęgową w 2012 należy ocenić na ok. 43 pary (40–45 par)

Liczebność brodźca piskliwego w kolejnych kontrolach

Preferencja brodźca piskliwego w wyborze miejsc przebywania na rzece. Średnia

liczebność na kilometr na kontrolę (N kontroli = 11)

Dla siewkowców Charadrii największe

znaczenie podczas przelotu miał południowy odcinek rzeki,

w km 487-498 rzeki.

Na nich to stwierdzono aż 44% wszystkich zaobserwowanych

osobników

0

1100

2200

3300

4400

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

0

300

600

900

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

0

250

500

750

1000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

Śmieszka

k. 1-2 odc. 508-517 – 84%-94%k. 3-8 odc. 508-528 – 86%- 91%

Mewa siwa

k. 1-2 odc. 508-517 – 74%-94%kwiecień maj odc. 487-498 - 81%

Mewa „srebrzysta”

0

110

220

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

0

5

10

15

487

490

493

496

499

502

505

508

511

514

517

520

523

526

529

532

535

538

N os

./kon

trolę

j

Preferencja rybitwy rzecznej w wyborze miejsc przebywania na rzece. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (N kontroli = 10)

0

25

50

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

03-mar

09-mar

14-mar

18-mar

24-mar

30-mar

05-kwi

10-kwi

15-kwi

21-kwi

26-kwi

01-maj

07-maj

13-maj

19-maj

26-maj

31-maj

N os

. j

0

1

2

3

4

487

490

493

496

499

502

505

508

511

514

517

520

523

526

529

532

535

538

N os

./kon

trolę

j

Preferencja rybitwy białoczelnej w wyborze miejsc przebywania na rzece. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (N kontroli = 6)

Rybitwa rzeczna Rybitwa białoczelna

Liczebność rybitwy rzecznej w kolejnych kontrolach Liczebność rybitwy białoczelnej w kolejnych kontrolach

Podsumowanie

•Zima•Duże zróżnicowanie w wykorzystaniu różnych odcinków rzeki

•Szybka „odpowiedź” ptaków na zmianę warunków atmosferycznych

•Wiosna i sezon lęgowy•Różnice w wykorzystaniu różnych odcinków rzeki w zależności od gatunku i

czasu•Niskie liczebności siewkowców przy dość dużym bogactwie gatunkowym

•Kolonie lęgowe mew i rybitw na zaledwie 10 km rzeki

Dziękuję za uwagę

Zapraszam na stronę www.wislawarszawska.pl