Wspieranie zatrudnienia osób niepełnosprawnych przez ... · niepełnosprawnych w Polsce • Organem rząduodpowiedzialnym za realizacjępolityki społecznejwobec ... Wskaźnik zatrudnienia

Wspieranie zatrudnienia osób niepełnosprawnych przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji

Osób Niepełnosprawnych

Warszawa, wrzesień 2017

System wspierania rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych w Polsce

• Organem rządu odpowiedzialnym za realizację polityki społecznej wobecniepełnosprawnych jest Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych,pełniący stanowisko sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i PolitykiSpołecznej.

• Do organów rządowych, które zajmują się problematyką osóbniepełnosprawnych, należą także m.in.: Ministerstwo Zdrowia, MinisterstwoEdukacji Narodowej czy Pełnomocnik Rządu ds. Równego Traktowania.

• PFRON podlega bezpośrednio Pełnomocnikowi Rządu ds. OsóbNiepełnosprawnych

Charakterystyka PFRON

• Fundusz jest państwowym funduszem celowym nadzorowanym przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

• Od 26 lat wspiera osoby niepełnosprawne w Polsce.

• Działania Funduszu skierowane są do ponad 4 milionów osób niepełnosprawnych,ich rodzin, a także otoczenia społecznego i zawodowego.

• W Warszawie działa Biuro Funduszu (10 departamentów).

• Na terenie całej Polski – 16 wojewódzkich oddziałów terenowych.



Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych

Finansowanie działań samorządów na rzecz osób niepełnosprawnych

Wsparcie organizacji pozarządowych

Programy PFRON służące rehabilitacji społecznej i zawodowej

Refundacja składek na ubezpieczenia osób niepełnosprawnych

Inne (w tym finansowanie badań i analiz, wsparcie zpch, szkolenia języka migowego)

Diagnoza sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy

Współczynnik aktywności zawodowej w pierwszym kwartale 2017 roku:

• osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym - 28,6%,

a wskaźnik zatrudnienia 25,1% (jest wciąż znacząco niższy niż średnia unijna),

• osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat i więcej - 17,6%,

a wskaźnik zatrudnienia 15,7%.


• Zwiększa się udział osób niepełnosprawnych z wykształceniem wyższym. W 2009 r.

wynosił on 5,1% (osób sprawnych 20,8%), a w 2014r. już 9,8 % (osób sprawnych

27,1%).

• Nie przekłada się to w sposób bezpośredni na wyrównany poziom zatrudnienia tej

grupy osób w stosunku do osób sprawnych – wg danych za pierwszy kwartał

2017r. współczynnik aktywności zawodowej w grupie osób posiadających wyższe

wykształcenie wynosi 80,2%, w tym osób niepełnosprawnych 33,4%, a wskaźnik

zatrudnienia 78,2% dla ogółu ludności i 32,3% dla osób niepełnosprawnych.


Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w urzędach naczelnych

i centralnych organach administracji rządowej podmiotów zarejestrowanych

w Systemie Ewidencji Poboru Wpłat

wyliczony z danych średniomiesięcznych w 2016 r.

wyniósł 3,06 %

(dane na dzień 14.09.2017 r.)


Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w służbie cywilnej:

• Udział osób niepełnosprawnych wśród ogółu zatrudnionych członków korpususłużby cywilnej wynosi zaledwie 4,0%, w tym w:

• ministerstwach 2%,

• urzędach centralnych 2,3%,

• wojewódzkiej administracji zespolonej 4,2%.

na podstawie „Sprawozdania o stanie służby cywilnej i o realizacji zadań tejsłużby w 2016 roku”.


Deklarowana przez osoby niepełnosprawne chęć podjęcia pracy, w zależności od rodzaju schorzenia:

12%

7%

11%

4%

8%

18%

24%

5%

20%

27%

23%

29%

Ogółem (N=422)

Osoba z upośledzeniem umysłowym (N=111)

Osoba chorująca psychicznie (N=103)

Osoba z dysfunkcją słuchu (N=54)

Osoba z dysfunkcją wzroku (N=75)

Osoba z dysfunkcją ruchu (N=79)

Bez wahania tak Zastanowił(a)bym się, ale raczej tak


Bariery występujące

po stronie osób

niepełnosprawnych,

przyczyny braku chęci

podjęcia pracy:

51%

42%

28%

12%

6%

6%

2%

1%

1%

Ma(m) orzeczoną niezdolność do pracy

Mój/Jego/Jej stan zdrowia nie pozwala napracę zawodową/nie mogę/może pracować…

Boję się, że sobie nie poradz(ę/i)

Utracił(a)bym świadczenia pieniężne

Nie chc(e/ę) pracować, jest dobrze tak jak jest

Teraz nie jest dobra pora

Prowadzę gospodarstwo domowe, zajmujęsię dziećmi

Muszę zajmować się dorosłą osobąwymagającą opieki (matką itp.)

Nie muszę/musi pracować, wol(ę/i) robić cośinnego


Wnioski/rekomendacje wynikające z badania pn. „Badanie potrzeb osób niepełnosprawnych”, 2017 r.:

W procesie aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych należy uwzględnić działania podnoszące ich motywację, a także motywację ich otoczenia Kluczowa jest informacja, że ON mogą pracować!

Należy dążyć do podniesienia wiedzy na temat zasad wstrzymywania rent przy podjęciu pracy

Ważne jest bardziej klarowne formułowanie zaleceń orzeczników dotyczące zdolności/ niezdolności ON do pracy. Wprowadzenie opisowych instrukcji na ten temat warunków w jakich ON może pracować

Upowszechnienie programów kończących się zatrudnieniem

Prowadzanie kampanii promujących ON na rynku pracy

Dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego

W 2016 roku wypłaty miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników

niepełnosprawnych, realizowane na podstawie art. 26a-c ustawy o rehabilitacji

wyniosły 2.964.945.310,05 zł, z czego:

• 1.551.173.322,84 zł, przekazano zakładom pracy chronionej (tzw. rynek chroniony),

• 1.413.179.070,20 zł, przekazano zakładom innym niż zakłady pracy chronionej

(tzw. rynek otwarty),

• 592.917,01 zł, przekazano zakładom mieszanym (które wykazały, że w danym okresie

mają status zarówno zakładu pracy chronionej jak też inny niż zpch).

Program „STABILNE ZATRUDNIENIE - osoby niepełnosprawne w administracji i służbie publicznej”

Cel ogólny i cele szczegółowe programu:

• Ogólny - podniesienie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych

w administracji publicznej.

• Celami szczegółowymi programu są:

wypracowanie lub wzmocnienie kwalifikacji zawodowych niezbędnych do

podjęcia zatrudnienia przez 2.500 osób niepełnosprawnych,

podjęcie i utrzymanie zatrudnienia przez 2.500 osób niepełnosprawnych,

zainicjowanie lub wsparcie działań prowadzonych na rzecz zatrudnienia osób

niepełnosprawnych przez instytucje wykonujące zadania z zakresu

administracji publicznej.

• Realizacja programu zaplanowana została w latach 2017-2020.


Adresaci programu:

• instytucje publiczne, tj. organy i instytucje, wykonujące zadania z zakresuadministracji publicznej, które nie są:

przedsiębiorstwami państwowymi w rozumieniu ustawy o przedsiębiorstwach państwowych,

spółkami Skarbu Państwa, do których zastosowanie ma ustawa Kodeks spółek handlowych,

• samorząd gminny, samorząd powiatowy, samorząd województwa,

• państwowe oraz samorządowe instytucje kultury.


Beneficjenci ostateczni programu:

• Osoby z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności

(lub orzeczeniem równoważnym) pozostające bez zatrudnienia – na rzecz których

prowadzone są działania aktywizacyjne w ramach programu.

• „Osoba pozostająca bez zatrudnienia” to osoba bezrobotna lub poszukująca pracy,

która nie wykonuje żadnej pracy zarobkowej. Definicja ta obejmuje zarówno osobę

zarejestrowaną w PUP, jak również osobę niezarejestrowaną.

• Okres zatrudnienia musi wynosić co najmniej 12 miesięcy.


Warunki pomocy:

• Łączna wysokość dofinansowania ze środków PFRON kosztów działańaktywizacyjnych nie może przekroczyć kwoty 18.000 zł na jednego zatrudnionego,na pełny wymiar czasu pracy.

• W sytuacji, gdy beneficjent ostateczny zatrudniony zostanie w niepełnymwymiarze czasu pracy – łączna wysokość dofinansowania ze środków PFRON ulegaproporcjonalnemu obniżeniu.

• Dodatkowo: dodatek motywacyjny - do kwoty 400 zł miesięcznie na jednegobeneficjenta ostatecznego. Jeżeli beneficjent ponosi dodatkowe koszty związanez dojazdem do i z zakładu pracy, wysokość dodatku może zostać podwyższonao maksymalnie 200 zł (do 600 zł) miesięcznie.

Pilotażowy program „Praca - Integracja”


• Celem ogólnym programu jest podniesienie wskaźnika zatrudnienia osóbniepełnosprawnych na otwartym rynku pracy. Zakłada się, że w ramach realizacjiprogramu w latach 2017 - 2020 nastąpi:

• wypracowanie i wzmocnienie kwalifikacji zawodowych oraz umiejętnościpracowniczych niezbędnych do podjęcia zatrudnienia przez4.000 adresatów programu,

• zniwelowanie barier funkcjonalnych i technicznych, a także wsparciemobilności osób niepełnosprawnych, umożliwiające podjęcie i utrzymaniezatrudnienia przez 2.000 adresatów programu,

• podjęcie i utrzymanie zatrudnienia przez 4.000 adresatów programu.


Adresaci programu i uczestnicy programu:

• Osoba niepełnosprawna pozostająca bez zatrudnienia, z orzeczonym stopniemniepełnosprawności, zgłaszająca gotowość do zatrudnienia.

• Uczestnikami programu są:

przedsiębiorstwa, w których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnychjest niższy niż 6%, zgłaszające do PFRON gotowość zatrudnienia adresatówprogramu w ramach oferty obejmującej co najmniej 25 (dwadzieścia pięć)etatów (w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy) na okres zatrudnienia niekrótszy niż 18 miesięcy, z zastrzeżeniem, że zatrudnienie to przyczyni się dowzrostu wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych ogółem w firmie,

organizacje pozarządowe realizujące zadanie publiczne zlecone przez PFRON.


Obszary wsparcia w ramach programu:

• rekrutacja i rozpoznanie potrzeb wynikających z niepełnosprawności,

• uzyskanie przez osobę niepełnosprawną pożądanych kwalifikacji/umiejętnościzawodowych oraz pracowniczych,

• zniwelowanie barier uniemożliwiających podjęcie zatrudnieniau potencjalnego pracodawcy (w tym m.in.: zakup sprzętów i urządzeńtechnicznych, zatrudnienie asystenta lub trenera pracy, dojazdydo pracy),

• dodatek motywacyjny rekompensujący podwyższone koszty związanez podjęciem aktywności zawodowej przez osoby niepełnosprawne,

• wsparcie innowacyjnych metod pracy, mających na celu utrzymanie osobyniepełnosprawnej w zatrudnieniu.


Formy i zakres pomocy w ramach programu:

Maksymalny koszt wsparcia wynosi:

• w przypadku osoby, która podejmie zatrudnienie w wyniku działań przewidzianychw programie – 17.000 zł; , przy czym koszt:

a) dojazdu do i z pracy (6 miesięcy zatrudnienia) – do 200 zł miesięcznie,

b) dodatku motywacyjnego (6 miesięcy zatrudnienia) – do 400 zł miesięcznie

• w przypadku osoby, która nie podejmie zatrudnienia pomimo działańprzewidzianych w programie – 3.000 zł.

Dofinansowanie dotyczy jednego pracownika zatrudnionego (w przeliczeniu napełny wymiar czasu pracy) i odnosi się do całego okresu udziału adresataw programie.


Tryb postępowania:

• Przedsiębiorstwo zainteresowane zatrudnianiem adresatów programu składa doPFRON ofertę zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Oferta zawiera w szczególności:proponowane miejsca zatrudnienia, liczbę i wykaz oferowanych stanowisk orazwymagania kompetencyjne dla kandydatów na te stanowiska.

• Oferta przedsiębiorstwa stanowi podstawę zawarcia porozumienia z PFRONo współpracy w ramach programu.

• Porozumienie określa warunki współpracy w ramach programu.

• Realizowane będą konkursy dla pracodawców, którzy: zatrudnią największą liczbęosób niepełnosprawnych lub osiągną najwyższe wartości wskaźnika wzrostuzatrudnienia osób niepełnosprawnych (pod patronatem naczelnych organów władzypaństwowej).

Pilotażowy program „Absolwent”

Liczba niepełnosprawnych absolwentów polskich uczelni w latach 2004 – 2014:

• Wg przeprowadzonych na zlecenie PFRON badań, w ww. okresie polskie uczelnieopuściło ponad 58.000 niepełnosprawnych absolwentów.

• W latach 2013-2015 naukę w szkołach wyższych ukończyło ponad 9.700 osóbniepełnosprawnych, korzystających ze wsparcia na pokrycie kosztów naukiw ramach realizowanego przez PFRON programu „Aktywny samorząd”.



• Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych (program realizowany jestw latach 2017-2020).

• Przyjęto założenie, iż w każdym roku realizacji programu „ABSOLWENT” nastąpi:

zaplanowanie i wdrożenie indywidualnej ścieżki kariery zawodowej dla1.000 osób niepełnosprawnych,

wzrost kwalifikacji zawodowych 800 osób niepełnosprawnych,

zatrudnienie lub samozatrudnienie 400 osób niepełnosprawnych.

• Beneficjentami ostatecznymi programu „ABSOLWENT” są osoby niepełnosprawne,będące absolwentami szkoły wyższej lub realizujące ostatni rok nauki w szkolewyższej.


Adresaci i beneficjenci ostateczni programu:

• Adresatami programu są: szkoły wyższe, organizacje pozarządowe bądź

partnerstwa szkół wyższych z organizacjami pozarządowymi, które podejmą

współpracę z pracodawcami oraz WUP lub PUP oraz PCPR i korzystają lub będą

korzystać z istniejących w tych instytucjach instrumentów i narzędzi wsparcia,

służących aktywizacji zawodowej studentów lub absolwentów. Szkoły wyższe

mogą realizować program samodzielnie, za pośrednictwem własnych biur karier

lub własnych Biur ds. Osób Niepełnosprawnych lub korzystając z usług agencji

zatrudnienia.


Beneficjentami ostatecznymi programu są osoby niepełnosprawne posiadające

orzeczenie o znacznym, umiarkowanym lub lekkim stopniu niepełnosprawności

(lub orzeczenie równoważne), będące absolwentami szkoły wyższej lub realizujące

ostatni rok nauki w szkole wyższej, na rzecz których prowadzone są działania

w ramach programu.


Obszary wsparcia w ramach programu:

• obszar A – zaplanowanie i wdrożenie indywidualnej ścieżki kariery zawodowej,

• obszar B – podnoszenie kwalifikacji zawodowych:

• zadanie 1 – zdobycie uprawnień zawodowych,

• zadanie 2 – ukończenie kursów, szkoleń zawodowych i specjalizacyjnych,

• zadanie 3 – odbycie stażu aktywizacyjnego,

• obszar C – wsparcie zatrudnienia i samozatrudnienia.


Stan realizacji:

Wyniki oceny formalnej i merytorycznej wniosków złożonych w ramach konkursu

ogłoszonego 28 kwietnia 2017 r.:

Złożono 15 wniosków o dofinansowanie na łączną kwotę 11 873 119,40 zł.

13 wniosków zostało ocenionych pozytywnie pod względem formalnym.

11 wniosków uzyskało pozytywną ocenę komisji oceny merytorycznej.

W wyniku realizacji projektów do dnia 31 grudnia 2020 roku wsparciem zostanie

objętych 918 absolwentów.

Zadania wynikające z ustawy realizowane przez samorządy powiatowe, które uzyskują na ten cel środki Funduszu zgodnie z algorytmem

• W 2016 roku, na podstawie wniosków starostów Fundusz przekazał na realizację zadań

kwotę 752.533.468,00 zł. Środki te zostały wykorzystane w kwocie łącznej

751.375.301,00 zł, (99,70%) środków określonych według algorytmu), a na koszty

obsługi wykorzystano 18.731.417,00 zł.

• Na zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej wykorzystano kwotę 57.739.609,00 zł

(7,7%), a na zadania dotyczące rehabilitacji społecznej kwotę 693.635.692,00 zł

(92,3%).


Struktura wydatków środków przeznaczonych na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych:

Rehabilitacja zawodowa

7,7%

Rehabilitacja społeczna (bez WTZ)

36,5%

Warsztaty Terapii

Zajęciowej55,8%


• Samorządy wojewódzkie wykorzystały w 2016 roku środki w łącznej kwocie

144.091.695,00 zł (98,50%) środków wyliczonych według algorytmu, z czego na

zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej wykorzystano kwotę 84.699.638,00 zł

(58,80%), a na zadania dotyczące rehabilitacji społecznej kwotę 59.392.057,00 zł

(41,20%).

• Łącznie wykorzystano 147.606.091,00 zł wraz z kosztami obsługi w kwocie

3.514.396,00 zł.

Zadania wynikające z ustawy realizowane przez samorządy wojewódzkie, które uzyskują na ten cel środki Funduszu zgodnie z algorytmem

Struktura wydatków środków przeznaczonych na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych:

58,8%30,0%

11,2%

Koszty tworzenia i działania Zakładów Aktywności Zawodowej

Dofinansowanie robót budowlanych, dotyczących obiektów służących rehabilitacji, w związku zpotrzebami osób niepełnosprawnych art.35 ust.1 pkt 5Zadania zlecane fundacjom oraz organizacjom pozarządowym art.36 ust.4

Dzięki dofinansowaniu rynku pracy Fundusz zapewnia

• Wsparcie finansowe dla około 250 tys. osób niepełnosprawnych

zatrudnionych przez około 25 tys. pracodawców.

• Zwrot składki ubezpieczeniowej na ok. 23 tys. osób

niepełnosprawnych prowadzących działalność gospodarczą i dla

niepełnosprawnych rolników.

Dziękuję za uwagę.

Documents

Wspieranie zatrudnienia osób niepełnosprawnych przez ... · niepełnosprawnych w Polsce • Organem rząduodpowiedzialnym za realizacjępolityki społecznejwobec ... Wskaźnik zatrudnienia