1

2

WISH เรองเลาเพอความหวงและพลงใจ ชด HAPPINESSบรรณาธการ : ทวศกด อชคตานนท สมภาษณและเรยบเรยง : เพญนภา อตตะมงปก, รปเลมและภาพประกอบ : ไตรรงค ประสทธผล

พมพครงแรก : กนยายน 2555พมพท : บรษท แปลนพรนทตง จ�ากด ( มหาชน)

ด�าเนนการผลตโดย ส�านกพมพบานภายในบรษทบานภายใน จ�ากด 123/1182 หม 3ต.บางปลา อ.บางพล จ.สมทรปราการ 10540โทรศพท / โทรสาร : 0-2750-7384, 08-1402-0103e-mail : suwanna.chok@gmail.com

ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) 99 อาคารศนยเรยนรสขภาวะ ซอยงามดพล แขวงทงมหาเมฆ เขตสาทร กรงเทพมหานคร 10120โทรศพท 0-2343-1500 โทรสาร 0-2343-1501www.thaihealth.or.th, www.thaihealthcenter.org

“ทศนะความคดเหนจากบทสมภาษณซงปรากฏในหนงสอน

ไมจ�าเปนทกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ตองเหนดวยเสมอไป”

จดท�าโดย

3

ค�าน�า

ตลอด 10 ปทผานมากบความ มงมน ของส�านกงานกองทนสนบสนนการสร างเสรมสขภาพ(สสส.) ในการจดประกาย กระตน สนบสนน เชอมประสานภาคเครอขาย เพอให “ทกคนบนผนแผ นดนไทยมขดความ

สามารถ สงคม สงแวดลอม ทเออตอสขภาวะ” อยางยงยน จงเปนทมาของการจดตง “ศนยเรยนรสขภาวะ” ทมวตถประสงคเพอเปนพนทเรยนรการสรางสขภาวะอยางครบวงจร ผานการสรางสรรคกจกรรม นทรรศการ และการบรการขอมลขาวสารดานสขภาวะ เปนตน โดย สสส. หวงวาพนทเรยนรสขภาวะแหงน จะสรางแรงบนดาลใจใหแกประชาชนทเขามาเยยมชม เกดการเรยนร เปดประสบการณ และความตงใจทจะรเรมสรางสขภาวะและสงด ๆ ใหแกสงคมตอไป

“WISH เรองเลาแหงความหวงและพลงใจ” เปนชดหนงสอทศนยเรยนร สขภาวะมความตงใจจดท�าขน เพอใหผ อานทกทานสามารถเขามาเรยนรมมมองแนวคด ประสบการณชวต ตลอดจนเคลดลบการเอาชนะตออปสรรคปญหาของผคนทนาสนใจถง 100 คน ซงลวนเปนบคคลทไดมสวนรวมสรางประเทศไทยใหนาอย โดยมการเรยบเรยงเปน 4 เลมตามชอหนงสอ คอ W – Wisdom, I – Inspiration, S – Sharing และ H – Health & Happiness ดวยหวงวาเรองราวชวตอนมคณคาของทานทงหลายเหลาน จะเปนตวอยางและบทเรยนทจดประกายความหวงและพลงใจใหผอานไดลกขนมาเปลยนแปลงและสรางสขภาวะองครวมทง 4 มต คอ กาย ใจ สงคม และปญญา เพอความสขทยงยนของตนเองและสงคมไทย

ทพ.กฤษดา เรองอารยรชต ผจดการ สสส.

4

จาก...บรรณาธการ

ชวตของมนษยเรา หลายครงอาจมอปสรรค และอาจตองพานพบกบวกฤตการณครงใหญของชวตอกดวยแตการกาวเดนผานความยากล�าบากกเปนสวนหนงของการเตบโตของคนเรา หากการจะเดนตอไปไดในสภาวะทยากล�าบากกคอ การกาวเดนอยางมความหวง

เรองเลาแหงความหวงและพลงใจ รวมเรองราวของบคคลชนน�าในวงการตางๆ ทเราน�าเสนอมาเพอเปนสวนหนงของการสรางความสขใหแกประชาชนคนไทย เพอใหคนไทยมชวตอยางมหวงและมพลง แมวา...ในชวตจรงทประสบ สงคมของเรากยงมวกฤตการณทางการเมอง สงคม เศรษฐกจ และธรรมชาตทเปนภยพบต

ดงนนการเรยนรบทเรยนจากปจเจกชนอสระทง 100 ทาน จงอาจเปนแรงใจทส�าคญ และอาจมใครสกคนหนงทจดประกายสรางแรงบนดาลใจใหคณลกขนมาท�าสงทแตกตางใหแกสงคมของเราดวย

5

เรองราวทลมเหลวของใครบางคนอาจเปนบทเรยนสอนใจใหแกคณ

เรองราวแหงความส�าเรจของอกคนกอาจเปนพลงใจใหคณมแรงอยากสรางความส�าเรจเชนนบาง

มหลายคนทอานหนงสอชดนแลวบอกวา

“พอไดอานเรองราวของคนดๆ มากมายเชนน ท�าใหรสกมความหวงตอสงคมไทยมากขน”

เรากหวงเชนกนวาคณจะรสกเชนนบาง

ทวศกด อชคตานนทบรรณาธการอ�านวยการ

โครงการเรองเลาแหงความหวงและพลงใจ

6

ส า ร บ ญ

มาโนช พฒตาล 9

วลยกร สมรรถกร 20

กจมาโนชญ โรจนทรพย 30

พทยากร ลลาภทร 40

ไสยาสน เสมาเงน 50

วรรธนา วรยวรรธน 58

ลวนชาย วองวานช 70

ภาณ มณวฒนกล 78

เพชร พรหมชวย 86

พล ตนฑเสถยร 94

ปานใจ เภตรา 102

จงกลณ สถรอศวนนท 110

7

สรพนธ สนทรวจตร 118

อธกร ศรยาสวน 124

อนพนธ พฤกษพนธขจ 132

ปวตรา เกษมเนตร 140

นคร ลมปคปตถาวร 148

นพ.สรยเดว ทรปาต 154

เมตตา สดสวาท 162

ศ.ดร.ธงชย พรรณสวสด 168

รชต ธรรมรตน 174

ชวน โกสยพงษ 180

วรางคณา กาญจนชศกด และ รชต จรรยาภค 186

สภา ใยเมอง 192

สทธพงษ ธรรมวฒ 200

8

9

มาโนช พฒตาล

ใชชวตดวยความเขาใจ

มาโนช พฒตาล นกรอง นกดนตร เคยเปนนกจดรายการดนตรเพลงสากลทางโทรทศน และท�านตยสารเกยวกบดนตร ปจจบนเปนนกจดรายการวทยทมแฟนรายการตดตามผลงานอยางเหนยวแนนคนหนง กวาจะกลายเปนทยอมรบกบแฟนรายการอยางในทกวนน เรามาลองกรอเทปยอนกลบไปท�าความรจกมาโนช พฒตาลกนสกนด

จะพบ “ความสข” ทชดเจนมากขน

10

มาโนชเปนเดกชายทเกดในครอบครวมสลมทชมชนหวแหลม จงหวดพระนครศรอยธยา มชอวา ฮะซน ซงเปนทมาของชอเลน “ซน” เปนบตรคนสดทองของนายเฉลยวและนางอ�าไพ พฒตาล มาโนชเปนนองชายของด�ารง พฒตาล และขนษฐา พฒตาล

11

มาโนชชอบเลนดนตรและฟงเพลงมาตงแตเดก เมอจบชนมธยม 8 ทอยธยา เขาไดรบทนเอเอฟเอสไปเรยนทมลรฐวสคอนซน สหรฐอเมรกาเปนเวลาหนงป เมอกลบมาจงเขาศกษาตอทคณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ภาควชาวทย-โทรทศน

ขณะเรยนทคณะนเทศศาสตร จฬาฯ ตงวงดนตรกบเพอน เลนเพลงแนวรอก วง CANNED CAN มาโนชมโอกาสไดชวยงานพชายและพสาว ซงจดรายการโทรทศนทางชอง 5 และชอง 9 หลายรายการ เชน ‘อาทตยยม’ ‘พระจนทรแยม’ ‘ครอบครวบนเทง’ ‘สขสนตวนเสาร’ มหนาทเขยนบทรายการและเรมจดรายการของตวเอง เมอ พ.ศ. 2525 เปนโปรเจกตเพอจบการศกษาในชนปท 4 ชอ ‘เทยงวนอาทตย’

12

รายการเทยงวนอาทตยของมาโนช เปนรายการเพลงสากลความยาวครงชวโมง เปนรายการแรกๆ ทน�ามวสกวดโอ มาเปดในรายการ รายการเทยงวนอาทตยจดอยสองปจงถกยายเวลาไปอยวนอน จงเปลยนชอเปน ‘บนเทงคด’ เมอ พ.ศ. 2527 และยายไปชอง 11 เมอ พ.ศ. 2533 ผทตงชอรายการใหคอ ดน ฮนตระกล ตอมามาโนชไดกอตงบรษทชอ ‘ไมลสโตน’ ท�ารายการโทรทศนทางชอง 3 ชอ ‘เกมเปดโลก’ และรายการเกยวกบสงแวดลอมชอ ‘2534 โลกนของใคร’ ท�านตยสารเกยวกบดนตรสากล ชอ ‘บนเทงคด’ เมอ พ.ศ. 2532 จดจ�าหนายผลงานใหกบ ‘ด โอฬาร โปรเจคต’ ‘มาลฮวนนา’ ‘โกรวองเพน’ ‘พาราณส ออรเคสตรา’ และผลตผลงานออกมาจ�านวนหนง

เมอป 2550 มาโนชจดรายการวทยเปนประจ�าทกวนจนทร-ศกร เวลา 8.00-11.00 น. ตงแตเดอนตลาคม พ.ศ. 2549 มค�าพดเปดและปดรายการทเปนเอกลกษณ คอ “สวสดครบ ผม มาโนช พฒตาล บตรของนายเฉลยว กบนางอ�าไพ” และ “ถาไมตายไปเสยกอน พรงนกลบมาเจอกนครบ”

ปจจบน มาโนชจดรายการวทยอยท 96.5 คลนความคด ในชวง ‘คนกรงเกาเลาเรอง’ ทกวนจนทรถงวนพฤหสบด 23.30-00.30 น. และทวทยไทย เพอเดกและครอบครว FM 105 MHz รายการ I Jude (ไอจด) ทกวนเสารและอาทตย เวลา 22.00 - 24.00 น.

13

เหนมาโนชท�าอะไรมาเยอะอยางน เขามความสขกบอะไร

“ความสขของผมกคอการมปจจยส มอาหาร มเครองดมตามอตภาพ มครอบครวทไดใชชวตปกตทวไป มเมย มลก มญาตพนอง ทไดคอยดแลเอาใจใสซงกนและกน กชวตปกตธรรมดานแหละครบ ความสขส�าหรบผม เพราะผมคดวาการทเรามครอบครวทพอด เขาใจเรา มปจจยส มอาหารการกนทเหมาะสม รวมทงอาชพการงานทผมไดท�าตรงนกเปนความสขดวย เพราะเราไดเลาเรองเพลง เลาเรองการผจญภย หรอการใชชวตทผมไดประสบพบมา แลวคนทเขารบสารจากเรา เขาไดเอาไปคดตอ เกดเปนแรงบนดาลใจใหเขาอยากท�านนโนนนขนมา มนกท�าใหผมรสกมความสข

14

“อยางเรองการขจกรยาน ผมจะพดออกอากาศเสมอ วาการขจกรยานนนชวยแกปญหาไดเกอบทกอยาง ทงเรองการจราจร ลดโลกรอน แกปญหามลพษทางอากาศ ฯลฯ และยงสงเสรมใหคนขจกรยานมสขภาพดอกดวย ทนกมแฟนประจ�ารายการวทยผมคนนงมาเลาใหฟงวา พอพพดเรองขจกรยาน ทกวนนผมขจกรยานทกวน ชวตผมชาลง ไดเหนววทวทศน ซมซบบรรยากาศธรรมชาต สงแวดลอมขางทาง หรอเรองเปลทผกตนไมนอนเลน ผมกพดในรายการวา ไมใชเรองยากทใครสกคนจะเปนเจาของเปลสกปาก แคจาย 600 บาท คณกไดนอนเอกเขนกมความสขรนรมยกบชวต กมแฟนรายการโทร.มาอก พซนผมซอแลวนะ มนไดอยางทพวาเลย”

ไมมความรสกปตใดจะท�าใหมนษยสามญในโลกใบนรสกถงความสขและคณคาในตวเองมากไปกวาการทไดท�าอะไรทสรางแรงกระเพอมเลกๆ ในสงคม และงานทมาโนชท�ากสรางแรงกระเพอมบางอยางใหผคนมากมาย

“ผมรสกดใจนะ แลวอกอยางสงทผมท�ามนเปนสงทสงผล กระทบเชอมถงกนหมด ยกตวอยางเรองการขจกรยาน สมมตวาคนกรงเทพขจกรยานแครอยคนมนกยงไมเหนผลอะไรนก แตถาผมขแลวผมกพดออกอากาศเรอยๆ วา เออ…การขจกรยานมนดอยางโนนอยางนนะ จ�านวนคนกคอยๆ เพมขน อากาศทวกรงเทพกดขน สขภาพแขงแรง คณภาพชวตคนกดขน ซงมนกท�าใหสวนรวมไดประโยชนและสงผลดตอตวเรากลบคนมา”

15

นกสงสยวา แลวรไดยงไงวาเรองทมาโนชเลอกหยบจบมาเลานน จะท�าใหคนฟงมความสขไปดวย

“อนดบแรกเรากตองมความสขรวมดวยกอน คอเหมอนกบวาถาคณชอบอะไรสกอยาง แลวคณอยากพดใหคนอนไดเขาใจในสงทคณสนใจ คณกจะเลาอธบายไดตามสามญส�านกของคณเองโดยอตโนมต อยางผมจดรายการวทย ผมกจะจดหวเรองทจะเลาวาจะพดจะเลาเรองอะไรตรงไหนกอน แตวาไมใชสครปตนะ เปนแคหวเรอง เพราะเรองทเลามนเปนเรองทมาจากประสบการณชวตเราหมดเลยมหลายครงนะทผมเลานอกเรองออกทะเลออกอาว วกไมกลบ...ไหลยาวไปเลยกมเหมอนกน”

“หลกๆ ผมจะพยายามจดการกบปญหาทเกดขน เพราะเราไมกลวปญหา สมมตเราขดใจกบลก ผมแนะน�าลกวาควรท�าแบบนอยางน แตปรากฏวาลกไมเหนดวย กขดใจแลว แบบนเราหงดหงด อดอด แตไมไดแปลวาผมระงบยบยงความหงดหงด อดอด ดวยการบอกตวเราเองวาสงบๆ นะ แตผมจะจดการพดกบลกแลวกใหลกมาชแจง ถกเถยงอธบายกนใหชดเจนเลยวามนเปนอะไรยงไง เพอใหไดค�าตอบททงผมและเขาเกดความเขาใจทตรงกน พอเขาใจตรงกนกจบแบบนถงเรยกวาเคลยร”

แลวคนอยางมาโนชนน มวธการจดการชวงเวลาในชวตทไมมความสขอยางไร

16

“แตโดยหลกๆ แลว ผมไมไดจดการกบความทกข แตผมจะจดการกบปญหา เพราะถาเกดเราจดการความทกขมนกอาจไมพบวธการแกปญหา ไมใชวาตองไปนงสมาธท�าจตใหวางและบอกบงคบจตตนเองวา ออ…โลกนมนเปนแบบนนะ คอวธนผมวามนเปนวธจดการเพยงเพอใหเรารสกสบายใจ แตวานยยะความขดแยง ปมปญหาทเราทงคมปากเสยงมนกยงอย ฉะนนกควรจะแกไขตรงจดดกวา”

การทมาโนชมวธการคดแบบน เขามองวามหลายสงหลายอยางหลอมรวมใหเปนดงทเหน

“มนคงเกดจากปจจยหลายอยางรวมกนครบ กมาจากการทเราเกดจากพอแม แลวเขาเลยงเรามาแบบน แบบนน มาจากการสงสอนของครอาจารย มาจากเพอนทเราคบคา มาจากการอาน การมองเหน การสงเกตจากประสบการณชวตตามหลกไมลทเพมขนดวย หลายอยาง คอทกคนกผานพบและมสงเหลานเหมอนผมนนแหละ

17

เพยงแตผลลพธทจะเกดกบชวตแตละคนมนไมเหมอนกน อยทวาจะออกมาและเปนไปในรปแบบไหน วนนเราจะท�าอะไรใหชวตเรามความสข เพราะผมเองท�าทกอยางไปตามวฏจกรธรรมชาตชวตครบ คนอนๆ เลยอาจจะมองวามความสข เพราะคนสวนใหญจะเหนภาพแตตอนทผมออกทว ออกรายการวทย บอกเลาเรองราวทองเทยว การใชชวตสนกเฮฮา ผมไมไดเลาเรองทกขของชวต หรอวบากกรรมตอนทเราก�าลงประสบชะตากรรม คราวเคราะห แตไมไดแปลวาผมไมมนะ เพราะผมกเปนมนษยปกตทใชชวตไปตามทางทเปนอย ตรงนแหละทจะเรยกวาเปนความสขตามแบบฉบบของผม”

อานมาจนถงบรรทดนกท�าใหเขาใจตวตนของผ ชายชอ ‘มาโนช พฒตาล’ มากยงขนไปอก พรอมกบไดมองเหนถงความสขในงานตางๆ ทเขาเลอกท�า ซงเราเชอมนวาเรองราวของเขาจะสรางแรงกระเพอมบางอยางใหผคนมากมายในสงคมตอไป และท�าใหมนษยเหลานนไดเขาใจถงแกนแกนของสงทเรยกกนวา ‘ความสข’ อยางชดเจนมากขน

18

ผมไมไดจดการกบความทกข แตผมจะจดการกบปญหา เพราะถาเกดเราจดการความทกขมนกอาจไมพบวธการแกปญหา

19

20

วลยกร สมรรถกร

“ความสขเกดขนได เมอใชชวตชาลง”

“ร สกว าโลกนมนช างสวยงามจ ง เลย ช วต เป นส งสวยงาม ฉะน น เ รา กควรจะรกษาทะนถนอมเอาไว คอแคเราตนเช ามาแลวยงสามารถลก-นง-เดนเหนไปไหนมาไหนไดปกต เราวาแคนกมความสขมากเลย คอมนเปนเรองธรรมดาทคนทวไปมกจะมองขาม แตจะบอกวาเมอกอน มวไปทกขรอนเรองนนเรองน แตพอเจอคราวเคราะหตรงนน และผานมนมาไดกร สกวา… เออเนอะ คนเราแคมชวตอย แลวไดท�ากจวตรประจ�าวนโดยไมตองพงพาใครมาก แคนกมความสขแลวนะ”

21

หลายคนอาจไมคนกบชอวลยกร สมรรถกร สกเทาไร แตถาเอยถงนามกรของเธอ ‘ตองการ’ หลายคนอาจจะรองออขนมาในทนใด

ย อนไปท�าความร จก เธอสกนด กว าจะมช อ เป นนกวาดภาพประกอบอยางทกวนน ‘ต องการ’ เรยนจบจากคณะสถาปตยกรรมศาสตร ภาควชาตกแตงภายใน สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา เจาคณทหารลาดกระบง ท�างานเปน interior designer อยพกใหญกร สกวาไมเหมาะกบอปนสย เลยหลกออกมาเปน art consultant ซงยงเกยวกบงานตกแตงภายในอย แตเหมาะกบตวเองมากขน

และแลวเมอรวาจะมเทศกาลหนงสอท�ามอขนมา งานครงนนเองท�าใหเกดเสนทางใหมๆ ขนในชวต เพราะหลงจากนนกไดงานวาดภาพอกมากมายจนกลายเปนนกวาดภาพประกอบเตมตว และเธอกรสกมความสขมากขนทกท

ในทสดเมอท�างานตอเนองออกมาเรอยๆ กมโอกาสไปเปนอาจารยพเศษทคณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยกรงเทพ รวมทงความสขทเธอท�ากออกดอกออกผลเปนพอกเกตบกของตวเองหลายเลมดวยกน อาท going places, ความสขของมะล ฯลฯ นอกเหนอจากนนกมงานเขยนบวกภาพประกอบในนตยสารอกหลายตอหลายเลมดวย

เหมอนชวตของผหญงคนนจะเตมไปดวยความสขในการไดท�าในสงทเธอรก แตมนษยทกคนกหนลขตของทองฟาไมพน ซงกลายเปนจดเปลยนส�าคญในชวตเธอ

22

“ยอนไปประมาณ 4 ปทแลว ตอนนนไปผาตดไฝทมอขวา หลงจากตรวจเสรจแลวกพบวาไฝนนเปนเนอราย คณหมอกแนะน�าวาตองเขารบการผาตดในทนท เพอเชควาเซลลมะเรงนมนลามไปตรงสวนไหนของรางกายบาง ตอนนนเรากถกผาทขอมอ ผาทรกแรเพอเอาตอมน�าเหลองมาตรวจสอบ แลวกผาตนขาเพอเอาเนอมาปะจดทเปนท�าการผาตดไป และพอเชคทกอยางครบปรากฏวาเชอไมไดลกลาม ถอวาเรากยงโชคด

“แตตอนนนกจตตกนะ หลงการผาตดตองนอนพกฟนอยบานเดอนหนงเตมๆ แบบลกไปไหนไมได เรากยงฟงซานเลย ขนาดถามตวเองวาฉนไปท�ากรรมอะไรมาเหรอ ท�าไมชวตฉนถงเปนแบบน แลวตอไปจะเปนยงไง แตกอยในหวงเวลาตรงนนไมนานเพราะวามเพอนพแนะน�าใหไปเขาคอรสธรรมชาตบ�าบดของคณหมอชาวอนเดยดส เผอสภาพจตใจรวมทงรางกายจะดขน

23

“ตลอดเวลากอนทจะเขาคอรสธรรมชาตบ�าบด รสกเหมอนเราก�าลงทบทวนตวเอง เพราะเราตองนอนเฉยๆ อานหนงสอไปเรอยๆ กเกดอาการจตตกอยางทบอก แตพอผานวกฤตตรงนนมาได เราวาชวตชวงนนมนสอนอะไรเราไดเยอะเหมอนกน ไดรสกวาชวตน โลกนมนยงมสงสวยงามใหเราเกบเกยวตกตวงความสขอยนะ และเราเองกอยากมชวตอยดกนด พอไดเขาคอรสธรรมชาตบ�าบด ตองทานผลไมอย 9 เดอน เพราะวธนเปนแบบเดยวกบทมหาตมะคานธใชท�าการ ดทอกซลางพษในรางกาย ตามทหมออนเดยแนะน�า คอคนอนทรวาเราท�าแบบน เขากแปลกใจวาท�าไดยงไง (หวเราะ) แตวาเราท�าได ไมรสกฝนอะไรดวย เพราะอยากใหสขภาพกลบมาดเรวๆ”

24

หลงจากทได ลองเข าคอร สนนด เ พยงอาทตย เดยว เธอกร สกว าคอร สบ�าบดนเปลยนช วตเธอได จากทเมอก อนเคยคดว าการรกษาอาการเจบป วยของคนเรา คงจะม เพยงแพทยแผนปจจบนอยางเดยว ไม นกว าจะมแพทยทางเลอก แบบอนๆ อก ซงพอไดเรยนร ตรงน เธอกร สกวาเหมาะกบตวเอง “ปกตเปนคนทเวลาทานอาหารกไมคอยใสใจอะไรนก ชอบทานของมน ของทอด ทานเคก มดมแอลกอฮอลดวยบาง แตไมสบ บหร ซงหลงจากทเกดเหตการณดานสขภาพตอนนน กเปลยนบรบทใหเราตองทานผกผลไมอยางเดยว มนกยากส�าหรบเรานะ...ยากมาก

“แตก�าลงใจทดทสดของเรากคอคณแม ททานคอนขางเปดใจกวาง เพราะตอนทตองไปเขาคอรสธรรมชาตบ�าบดแลวหมออนเดยแนะน�าใหทานผลไมสดเพยงอยางเดยว น�าหนกกลดลงเยอะมาก แตคณแมกปลอยใหท�าและตดสนใจเอง คอทานเชอมนวาสงทเราท�า ณ ตอนนนเปนสงทด แคนส�าหรบเราเองกถอวาเปนก�าลงใจทดทสดเลย”

ยงมานงนกทบทวนถงชวงเวลานนโดยเฉพาะชวงทท�าการพกฟนแผลหลงผาตด แมจะมหวงเวลาทท�าใหจตตกไปบาง แตกเธอกยงรสกถงสงดๆ บางอยาง

25

“ร สกวาโลกนมนชางสวยงามจงเลย ชวตเปนสงสวยงาม ฉะนนเรากควรจะรกษาทะนถนอมเอาไว คอแคเราตนเชามาแลวยงสามารถลก-นง-เดน-เหนไปไหนมาไหนไดปกต เราวาแคนกมความสขมากเลย คอมนเปนเรองธรรมดาทคนทวไปมกจะมองขาม แตจะบอกวาเมอกอน มวไปทกขรอนเรองนนเรองน แตพอเจอคราวเคราะหตรงนน และผานมนมาไดกรสกวา…เออนะ คนเราแคมชวตอย แลวไดท�ากจวตรประจ�าวนโดยไมตองพงพาใครมาก แคนกมความสขแลวนะ”

หลงจากทท�าการเขาคอรสธรรมชาตบ�าบดแลวเธอร สกด และมสขภาพทดขน ‘ตองการ’ จงเรมท�าการศกษาขอมลในการใชชวตมากขน

“เราอยากมบานอยในททมอากาศด ปลอดมลพษ มพนทใหเราปลกผกกนเอง เลยบอกคณแมวาขายบานทกรงเทพฯ แลวยายไปอย อ�าเภอปากชองมย เพราะวางานเราเองกไมไดท�าประจ�า สวนใหญเปนฟรแลนซ ซงตอนนนเรากตดสนใจเดดขาดเลย เพราะอยากไปใชชวตเปนคนตางจงหวดมากกวา และอกอยางทปากชอง แคขบรถ 2 ชวโมงกถงกรงเทพฯ แลว เราเลยคดวาคงไมกระทบกบงานทท�ามากมายอะไร

26

“พอไดยายไปอยตางจงหวด เรากคนพบความสข อยางการไดตนเชาออกมาเดนอาบแดด เดนดแปลงผกทเราปลกไว ไดเหนตนไม ดอกไมทเราปลกกบมอมนออกดอกออกผล แคนกมความสขแลว พอตกเยนกเดนรดน�าตนไม รดน�าผกในแปลง พรวนดน สงทท�าทกวนน ถายงใชชวตอยทกรงเทพฯ คงท�าไมไดแนๆ เพราะวาเนอทมนจ�ากด อยทปากชองแครดน�ากหมดไป 1 ชวโมง แตกเปนสงทท�าแลวมความสขจรงๆ

“นอกจากเรองการด�ารงชวตแลว งานวาดภาพทเรารกกอยากจะใชความร ทกษะตางๆ ทเรามมาโปรโมตวถชวตแบบธรรมชาตใหไดมากทสด และจะท�าไปเรอยๆ เพราะยงไงเรองพวกนตองใชระยะเวลา เพราะขนาดเรองสโลวฟดทเขยนกมองคความร หลกวชาใหมๆ ใหใชศกษาเพมเตมตลอดดวยเหมอนกน เพราะมความเชอวาแนวทางอาหารสโลวฟด ผกออรแกนกส และเกษตรอนทรย มนดตอคนทงโลกเลย คอถาชวตเราไมเกดวกฤตสขภาพตอนนน กคงใชชวตเพลดเพลนไปวนๆ ตางจากตอนนทมเปาหมายชวตชดเจนและใสใจสงตางๆ รอบตวขน”

27

ส�าหรบคนทเกดวกฤตในชวต ไมวาเรองอะไรกแลวแต เธอมค�าแนะน�าทอยากบอกตอ

“กอยากใหก�าลงใจวา ถาเจอวกฤต ตอนแรกใหตงสต และนงสงบกอนเลย คออยาไปตนตมกบปญหาหรอหาทางแกไขทนท แตใหอยนงๆ ทงกายและใจ อยาตโพยตพาย เพราะความนงนนจะท�าใหคอยๆ คดหาทางไปไดวาเราจะท�ายงไงตอ”

“คอจากประสบการณตวเองในหลายๆ เรองเลยนะ เราคดวาถาจตใจเราตงมนอยในความสงบ สวนใหญขนตอไปมนจะดของมนเอง แลวกอยาเพงไปทดทอเสยใจ หรอใจเสยกบเหตการณนนๆ มาก เพราะยงไงชวตมนกตองกาวขามผานพนไปไดแนนอน คดซะวานเปนบททดสอบ แลวพอมนผานไปแลวชวตของเราจะดขนไดเอง”

“ฟาหลงฝนสวยงามเสมอ”

ค�าพดทใครไมรบญญตขนมาบนโลกน และเชอวาเปนค�าพดทจรงแทและแนนอนทสด เมอไดใชเวลาสนๆ กบผหญงทผานวกฤตทางรางกายมา แตกกลบมาใชชวตอยางมความสขจนนาอจฉาไดอยางในทกวนน

28

ฟาหลงฝนสวยงามเสมอ

29

30

ครลลล-กจมาโนชญ โรจนทรพย

“ตงแตตนยนหลบ ตองยอมรบความจรงใหได อยาหลกหนความทกข เพราะทกข-สขสองส ง นมนมาค กน คอคณจะเลอกใชชวตเฉพาะดานความสขมนกไมได ถกไหม? ตวครเคยคดนะวา เออ…เรามพรอมทกอยาง แตท�าไมยงรสกทกขอย นะ ทงๆ ทมนนาจะมความสขมากกวาน จรงๆ แลวความสข และทกขมนเปนเรองธรรมชาต ซงเราหนไมพนอย แลว ฉะนนเราจงตองยอมรบความจรง ยอมรบทตองอยกบสงเหลานใหได”

ครภาษาไทย ผสอนการใชชวต

31

กจมาโนชญ โรจนทรพย หรอทรจกกนดในนาม ‘ครลลล’ ปจจบนเปนครสอนวชาภาษาไทยทสถาบนกวดวชาพนคเคล เปนอาจารยพเศษของมลนธการศกษาทางไกลผานดาวเทยม โรงเรยนไกลกงวล จงหวดประจวบครขนธ และเปนอาจารยพเศษใหกบอกหลายโรงเรยนดวยกน นอกจากนน ‘ครลลล’ กยงเปนพธกร และนกเขยน ทม งมนเขยนหนงสอเกยวกบภาษาไทยออกมาหลายตอหลายเลม

“ตอนเดกๆ ฝ นอยากเป นหมอ แต พอโตขนความคดกเปลยน เพราะครไมไดเรยนสายวทย กคดวาอาจเปนนกขาวหรอท�างานสายบนเทงอย เบองหลง แต พอได ท�าจรงๆ แล วมนกไม ใช ตวเราอก ทนพอมโอกาสไดไปยนสอนหนงสอแลวร สกเหมอนพลงมนออกมาจากขางใน คอร สกมความสขจากการเปนคร ซงทกวนนความร สกกยงไมเปลยนนะ เพราะครยงเปนอาชพทเรารกและชอบอย ยงท�าแลวมความสขไดทกวน” ไมมอะไรซบซอนนก เพยงแคการไดยนอยตอหนาเดกๆ แลวมคนเคารพ มคนเชอฟง ยกมอไหว และศรทธาในตวเขา เสนหของอาชพมนอยตรงน ทท�าใหเขายงรสกหลงใหล มไฟอยากสอนหนงสอทกวน “มอยสองสง ทท�าใหเรารสกวายงไมอยากลงจากอาชพนคอ เดกๆ เขารสกวา ‘รกภาษาไทยเพราะเรา’ และ ‘สอบคดเลอกเขามหาวทยาลยไดเพราะเรา’ สองค�านมนกองอย ในหว และเหมอนเปนน�าทพยหลอเลยงจตใจเราทกวนเลย คอหมวดอารมณเหนอย ทอ เบอ หรอรสกวนวายมนกมทกอาชพแหละ แตพอเราไดฟง ไดอาน สงเหลานทลกศษยเขยนใหกดใจ ถงเหนอยแคไหน เรากคงตองสอนหนงสอตอไปจนกวาสงขารจะไมเทยงแหละ”

เลายอนกลบไปวยเยาว ‘ครลลล’ อยากเปนอะไร

32

นอกจากเร องบทบาทของการเป นคร -ลก ศษย แล ว เหตการณทสรางความประทบใจใหเขายงมอกหลายเรองดวยกน “การไดไปถวายงานสอนหนงสอทโรงเรยนไกลกงวล ทเป นการสอนผานทางดาวเทยม ครร สกว าพระองคท านทรงมพระราชหฤทยเปดกวางมาก คอเรานะเปนแบบน แตพระองคยงรบได ท านไมค�านงว าครจะเปนใครมาจากไหน แตหนาทหลกของครคอการสอนหนงสอเพอใหเดกๆ ไดความร พระองคมองแค น แล วทกวนน คณคร ก ยงได ถวายงานอย กร สกว าท านเป นพระผ ยงใหญจรงๆ พระราชหฤทยของพระองค คอทรงมพระมหากรณา ธคณกบเรา ท เป นคนต ว เล กๆ คนน ง

33

“แตถาถามวาร สกเกรงไหม กเกรงนะ กงวลมากเพราะรสกวาจะท�ายงไงด แลวยงมาทราบวาพระองคทานทอดพระเนตรอยดวย โอย! ตอนนนกตนตระหนกตกใจ แลวเราเองกพดผดถกสอนวกวนไปมาๆ กวาจะตงสตไดกผานไปครงชวโมง ร สกว าเป นประสบการณครงหนงในช วตเลย คอถ าเราสอนปกตกจะมปลอยมข แซวๆ ฮาๆ อะไรไป แตวนนนเรยบรอยมาก เพราะจรงๆ เราจะไมชอบอะไรทเปนงานเปนทางการ ชอบพดกบชาวบาน แตวนนนเราเกรง ไมไดพดค�าราชาศพทนะคะ แตวาสอนแบบเกรงๆ แตกดคะถอเปนครงหนงในชวตของการเปนคร”

“ส งส�าคญคอต องให เดกมความสข คอทกคร ง ท เราสอน เรานะมความสข แตเราจะท�ายงไงใหเดกทมาเรยนเขาร สกมความสขเหมอนเรา เพราะฉะนน สหนา สายตา น�าเสยง ตองบงบอกเลยวามาจากขางในของเรา คอหลกการสอนของครลลลจะไมคอยไดเตรยมความร วชาการมากหรอก เพราะวาอยในหวอยแลว แตเพยงวาคณสรางอารมณ และสรางความสขในชวโมงนนใหได อยางเวลาหงดหงด อารมณเสยมา เซง หรอเบอ บางทกตองสะกดอารมณเอาไว แตไมไดหมายความวาคณตองหลอกตวเองนะ ตองร ตวเองวาเราก�าลงท�าอะไรอย เดยวตองสอนหนงสอนะ เดยวไปเจอเดกนกเรยนนะ เรากตองบลดอารมณ ดซเดกๆ อตสาหตงใจมาเรยน บางคนถอมาเรยนขามน�าขามจงหวดมาเรยนดวย คอองคตองลง ถาองคไมลงกไมใชครส�าหรบสอนหนงสอ

หวใจหลกของคณครในการสอนหนงสอทกวนน

34

“และตอใหเราเหนอยแคไหน รอยยมของเดกๆ คอรางวลของเรา กอนอนตองลองยงมขใสเดกๆ แลวเขาเขาใจมย สนใจมงมย ถาเดกชอบ เดกหวเราะ โอเค! เครองเราตดแลว เหมอนเปนการเชคความพรอมของเดกและเราดวยวาจะจนกนตดมย เขาถงกนไดหรอเปลา การสอนหนงสอกจะราบรนไปไดดวยด”

แมวาเดกสมยนตองใชคะแนนมาลออยบาง แตเทาทคณครเหนพบวาเดกในร นปจจบน จะมความสนใจวชาภาษาไทยกต อเมอพวกเขาจะตองน�าไปใช ในการสอบคดเลอกเข ามหาวทยาลย หรอเรยนไปเพอสอบใหไดเกรด 4 เดกทรกภาษาไทยแบบจรงๆ จงๆ กมอย แตเปอรเซนตกยงนอยเมอน�ามาเทยบกน “ยกตวอยางคนในสมยกอน สงเราหรอสอตางๆ ทจะเขาถงชวตประจ�าวนของผคนกมจ�ากด อาทเชน ทว วทย หรออนเตอรเนต ฉะนนสงทชวยสรางความบนเทงในจตใจ กมเฉพาะหนงสอ การอานหนงสอ ทองบทกลอน อานวรรณคด มนเลยเปนเหตใหคนยคกอนรกภาษาไทยดวยความผกพน แตปจจบน คณครมองวาเดกๆ ไมท�าลายภาษาไทยกโอเคแลวนะ คอแคใหรกษา และเหนความส�าคญของภาษาไทยแคนกพอแลว เพราะภาษาไทยของเรา คอสงทบงบอกถงเอกลกษณและความเปนไทยของคนในชาต แลวกอยากใหคนรนใหมไดรสกภมใจในรากเหงาภาษาไทยของเราเอง ทไมตองยมภาษาของใครเขามาใช แตครเองกมความเขาใจวาสกวนภาษากตองมบางสวนทเปลยนแปลงตามยคสมยเหมอนกน”

35

“สงหนงทครจะปลกฝงอยเสมอ คอการสอนใหเดกๆ ทกคนรกชาต ศาสน กษตรย รกแผนดน รกสงคม คอเราไมใช แคปลกฝงความร ให เดกอยางเดยว แตยงตองสอนใหเขาเปนคนดด วย เพราะคณคร เชอว าเดกบางสวนเขาเชอมนในตวเรา ฉะนนเรากตองร จกสอนในสงทเปนประโยชน เพราะเขาจะเปนผใหญในวนขางหนา คออนาคตในการดแลบานเมองนนอยทพวกเดกๆ แลว ฉะนนคณครจงตองอดฉดวตามน เสรมฮอรโมนทางความคดใหพวกเขาตลอดวา พวกคณนะตองชาตนยมนะ เอางายๆ อยางศลปนดาราเกาหลนะ คณกอยาไปอะไรมากนก ของไทยๆ เราเองนนกไม ใช ไม ม ดนะ ถงของไทยจะยงไมเทยบเทาระดบสากล แตคณครกอยากใหพวกเขาไดร สกภมใจในสงทเรามอย”

อะไรคอสงทคณครยดเปนหมดหมายของการสอนหนงสอในทกวนน

36

“บางทเขากอยากพบเราตวเปนๆ บาง เพราะเคยเหนแตในทว ในเทปวดทศน เดกๆ กอาจจะเบอ แตการไปสอนตรงน กไดอยางเสยอยาง และบางทกตองเสยงดวย คอแมไมเสยงลกกระสน หรอเสยงตาย แตกเสยงอบตเหต แตทงหมดทงมวลเหนอสงอนใด ครร สกดทกครงทไปตางถน เพราะชวยเปดประสบการณและความรสกดๆ ใหเรามากกวาการสอนในททเราคนชน เวลาไปสอนตางจงหวดจะท�าใหเราร สกภมใจตวเอง และร สกวาเราเองมคาในสายตาของเดกๆ ตางจงหวดอย และจดนเองทท�าใหคณครเขาใจความหมายวา ‘คาของคน’ อย ตรงน “ยกตวอยางเดกๆ ทสามจงหวดชายแดนภาคใต พอเขาร ว าครลลลจะมา แลวเขากไมมค ารถจะมาเรยน ต องถงขนาดไปขอยมเงนเพอนเพอทจะมาเรยนในตวจงหวดทเราสอนหนงสอ แลวพอหมดชวโมงเขากตองรบกลบเพอใหทนขนรถโดยสารกลบบ าน เพราะถ ากลบเยนมากๆ รถจะหมด หรออาจถกท�าร าย ถกซ มยง อนตราย ส ง น เองทท�าให เราเหนความพยายามของเขาวานงรถครงค อนวนขามจงหวดมาไกลมาก เพอทจะมาเรยนหนงสอกบเรา มาพบเรา สงนจงเปนสงทเตอนใจคณครดวยนะ วาเราตองท�าหนาทของตวเองใหดทสด”

ทกวนนคณครลลลสอนภาษาไทย ภาษาประจ�าชาตของเราอยทโรงเรยนพนคเคลของคณครเอง นอกเหนอจากนนกเปนวทยากรรบเชญทวไป และทหลายคนไมรคอคณครไดไปชวยโครงการตางๆตามตางจงหวดดวย

37

แลววธสรางความสขใหตวเอง ครลลลมวธจดการอยางไร “ตงแตตนยนหลบ ตองยอมรบความจรงใหได อยาหลกหนความทกข เพราะทกข-สขสองสงนมนมาคกน คอคณจะเลอกใชชวตเฉพาะดานความสขมนกไมไดถกไหม? คอตวครเคยคดนะวา เออ…เรามพรอมทกอยางนะ แตท�าไมยงรสกทกขอยนะ ทงๆ ทมนนาจะมความสขมากกวาน จรงๆ แลวความสข–ทกข มนเปนเรองธรรมชาตซงเราหนไมพนอยแลว ฉะนนเราจงตองยอมรบความจรง ยอมรบทตองอยกบสงเหลานใหได.....................................

“บางอยางเราตองอาศยความสขจากบคคล สงของ วตถ สถานท คอถาเราอยกบสงนเรามความสข ถาไดอยกบคนนเรารสกมความสข นนคอการอาศยปจจยภายนอกเยอะ งนลองอยคนเดยว อยกบตวเองซวาท�าไดไหม เพราะครคดวาเวลาเรามความสขควรเกดจากตวเราเอง ไมใชไปโหยหาคนอนๆ ตองการเพอนฝง เพราะพวกเขากไมไดจะอยกบเราตลอดเวลา คอใจของเราตองมนคง หนกแนนเขาไว”

38

“จรงๆ กแลวแตคนมากกวา ซงส�าหรบคร ครคดแบบนนะ ความสขนนไมไดเกดจากการกางต�ารา อานหนงสอหรอไปอางทฤษฎจากนกจตวทยาคนไหน แตความสขมนควรมาจากตวเอง เราทดลองแลว ปฏบตแลว รสกด รสกเหมาะ ใครจะมารและเขาใจตวเราไดดเทาเราละ คณครไมเคยยดแนวทางความสขตามต�ารานกจตวทยา นกปรชญาคนไหนอยแลว เพราะหมดหมายความสขของเราจรงๆ มนควรจะมาจากทเราลขตเองมากกวา”.............................. ตลอดบทสนทนาน จตวญญาณของการเปนคร-ภาพแมพมพของชาตปรากฏชดในตวของคณครผรวยอารมณขนทานนอยางชดเจน และเชอมนวาลกศษยของคณครลลลทกคนจะสมผสไดถงความสขจ�านวนมหาศาลทเธอมตออาชพ-คณครสอนภาษาไทย ภาษาประจ�าชาตอนเปนทรกของคนไทยทกคน และทมมากกวาการเรยนการสอนนน คณครลลลไดสอนวชา ‘ชวต’ ใหกบพวกเขาดวย

คณครลลลเลาตอวา สงนนเองคอหลกทท�าใหมนษยคนพบความสขแทจรง

39

ความสขนนไมไดเกดจากการกางต�ารา อานหนงสอ หรอไปอางทฤษฎจากนก

จตวทยาคนไหน แตความสขมนควรมาจากตวเอง เราทดลองแลว ปฏบตแลว รสกด รสกเหมาะ ใครจะมารและเขาใจ

ตวเราไดดเทาเราละ

40

พทยากร ลลาภทร

ธนาคารแหงนชอ...ความสข

“จรงๆ ความสขมนคอความรสกของการยนดนะ ทนความยนดส�าหรบผมเนย มนจะมากจะนอยกจะขนอย กบความพอใจในสงทตวเองม ในสงทมนอยรอบๆ ตวเรา

ประโยคขางตนเปนวรรคตอนหนงในหนงสอชอ ‘วตามนแหงความสข’ เขยนโดยพทยากร ลลาภทร นกเขยนทถายทอดเรองราวเกยวกบความสข-ทกขออกมาเปนหนงสอขายดจ�านวน 4 เลมดวยกน (ธนาคารความสข สาขา 1-3 และวตามนแหงความสข) นอกจากนนเขายงสวมหมวกเปนดเจประจ�าคลนวทย ทมลลาการจดรายการเฉพาะตว เปนนกเขยนบลอกแนวธรรมะ นกการตลาดมออาชพ และเปนคณพอแสนอบอนของลกชาย-หญงสองคนดวย

41

“เลายอนกลบไปตงแตสมยเรยนผมอยากท�างานหลายอยาง จวบจนโตมากมาพบวาอาชพคอลมนสตกเปนอยางนงทอยากท�า คอตอนนนคดแคอยากเปนคอลมนสต ไมไดอยากเปนนกเขยนอาชพ แตดวยความทเราไมมประสบการณ กไมร จะเรมตนยงไง จนเวบบลอกเกดขนในอนเตอรเนต ซงเปนพนทสาธารณะทใครอยากเขยนอะไรกได ผมกเลยไปเรมตนในนน”

เหนอยางนแลวในหมมวลของสงทสรางความรนรมยในชวตของชายหนมผน ท�าใหเรานกตงค�าถามวา เขามจดเรมตนเกยวกบการใชชวตอยางในทกวนนอยางไร

42

เป นเวลาประมาณ 5–7 ป ผ านมาแล ว ท พทยากรม งม น เขยนเร องราว ท เน นการให ก� าล ง ใจคนทวไป เพราะอยากให คนอ าน ‘ feel good’ เวลาทอ านตวหนงสอของเขา “ โดยปกตผมเป นคนตลกฝ ดอย แล ว แต ว า ก ไม ได พยายามท�าใหมนตลกนะ แตเวลาเขยนหนงสอหรอบลอก ภาษามนพาไปเอง คอเราจะเปนคนทมองอะไรในมมข�าๆ หาแงมมดๆ ในเรองทวไป แล วหยบจบมาน�าเสนอ เพราะสวนตวผมคดวาเวลาทเขยนอะไรทมสาระ มนไมจ�าเปนตองเครยด แลวกอกอย างผมชอบดรายการตลกครบ ส งนช วยได มากเลย” ตอนนพทยากรไดเป นคอลมนสตในนตยสารสมความตงใจ และยงคงเขยนบลอกอยางสม�าเสมอ โดยเนอหาหลกใหญใจความของคอลมนของเขาคอเรองของ “ความสข”......................... “พอดเจาของส�านกพมพหนง ซงผมไดมโอกาสรจกตอนทไปปฏบตธรรมดวยกน เขาบอกวาไดอานเรองทผมเขยนแลวรสกชอบ นาสนใจ มประโยชน ซงจรงๆ ของผมกไมไดดกวาหนงสอธรรมะแจกฟรหรอกครบ เพยงแตเรามองวาคนอานหนงสอเรากบธรรมะแจกฟร กลมเปาหมายมนตางกน หนงสอธรรมะแจกฟรกเปนของคนกลมทไปวด รจกอยแลว แตถาเปนคนทวไปทไมไดเขาวดเลย แลวถาเขาจะอานจะท�าไง กตองซอ ทนผมกมองชองวางตรงนวา หนงสอธรรมะทมเนอหาไมซบซอน ชดเจน เขาใจงาย อานงาย มไมเยอะนะ อกอยางผมมองวายงมคนอกเยอะทเขาอยากอานหนงสอธรรมะทพดเรองปรชญาชวตใหเขาใจไดลกซงกวานนดวย แตวาทใชภาษางายๆ เนย มนยงขาดจดนอย ดวยเหตนเองจงเปนทมาของหนงสอเลมแรก ชอธนาคารความสข ซงแกไขขนใหมทงหมดจากในบลอกทเขยน

43

“ตอนนนผมรสกดมากๆ ครบ ไมรท�าไม อาจเพราะคนชวยเยอะดวย และตอนนพมพครงท 5 แลว แตผมคดเสมอวาเราไมมตนทนอะไร เพราะเราเรมตนจากการไมมคนรจกเลย คอทกวนนถามหนงสอผมอยบนแผง คนอานกไมร หรอกวาผมเปนใคร มาจากไหน เปนดาราหรอวายงไง แคหนงสอเราพมพมาสามพนสพนเลมแลวขายหมดน ผมกมความสขแลวนะ ดใจมาก สวนเลมสองเลมสามนกพมพไปสองครง คออาจยงไมดงเทาเลมแรก หรอเปลาอนนผมกไมแนใจ สวนเลมสตอนนกเพงวางจ�าหนาย คงตองรอดผลครบ”.....................

“กหลายอยางเลยนะ แตหลกๆ คอเรองวธคด คอวธคดของผมนเปนแบบพทธ พทธโดยตรงเลย ไมไดมเรองไสยศาสตร เรองพราหมณ หรอพธกรรมเขามาเกยวของ รวมๆ แลวมนเปนวธคดทมาจากครอาจารยหลายทานนะครบ แตหลกๆ คอการทผมไดเรยนกบหลวงพอปราโมทยครบ ทานเปนแบบอยางเรองการสอน การบอกธรรมะใหคน แตลกศษยทานสวนใหญจะเปนกลมของมนษยเงนเดอน ขสงสย และชอบการตงค�าถามตลอดเวลา ฉะนนในหนงสอผมจงเปนทมาวาท�าไมถงพดเรองยากๆ ใหเปนเรองงายได คอดวยความทเราเหนตนแบบมาแลววาอาจารย ทานมวธคด วธสอนยงไง งานเขยนของผมกไดรบอทธพลจากตรงนนมาเยอะ แตบอกกอนวาผมยงไมไดบวชเรยน แตวากศกษาธรรมะมานานพอสมควร ราวๆ สบกวาปได”

หลายคนอาจสงสยวาตนทนของเรองแตละเรองในงานเขยนของเขามทมาจากไหนกน

44

“ถาเทยบกบร นผมแลว ผมมองวาคนร นใหมปจจบนเรมสนใจพระพทธศาสนามากขนนะ เยอะกวารนผมมากเลย ผมจ�าไดวาสมยรนผมตอนเรยนมหา’ลย จะไปซอหนงสอทานอาจารยพทธทาสเนย อายนะ ไมกลาถอ ไมกลาซอ คานยมคนรนผมมองวาเรองพวกนมนเหมาะส�าหรบคนแกสงอาย คนไปวดกมแตคนแก อกหก หรอวาท�าธรกจเจง ลมละลาย คอเปนคนทผดหวงกบชวตจนตองหาเครองยดเหนยวจตใจประมาณนน ถาซอหนงสอธรรมะไปอานทมหา’ลยกตองหานตยสารอะไรมาหม มาบงปกไวดวย แตสมยนไมเลย ผมกลบรสกวาคนเรมเปดใจมากขน แตกไดยนคนพดอยบางวา คนทศกษาธรรมะกอาจเปนคนสรางภาพ เรยนตามกระแส เรยนเพอใหรสกวาเราเปนคนด ไดท�าอะไรไวบางในเรองธรรมะ แตผมวามนกยงดกวาการไปอวดในเรองอธรรม คอมนคอยๆ เปนระดบขนขนไป แรกๆ เรมจากพนฐานกอน แลวพอยงเรยนรมากขนแลว เขากจะเขาใจเองวาจรงๆ แลวธรรมะคอการสอนอะไรใหเรามากมาย

“เรองของความสขกเปนหนงในนน จรงๆ ความสขมนคอความรสกของการยนดนะ ทนความยนดส�าหรบผม มนจะมากจะนอยกจะขนอยกบความพอใจในสงทตวเองม ในสงทมนอยรอบๆ ตวเรา อยางสมมตเราเปนมนษยเงนเดอน ท�างานไดเงนเทาน อยางคนเงนเดอนหนงหมน แตชวตเขาไมไดสรางภาระ หรอเงอนไขใหชวตตวเองเยอะวาเขาจะตองรวย เขากอาจจะมความสขมากกวาคนทมเงนเดอนหนงแสนกได คอมแคหนงหมนแตพอใจกบสงท

45

ตวเองม กบคนทมหนงแสนแตใจกระหายวาตองมนนน หรอท�าอยางไรทฉนตองไดหาแสน ซงถามองอยางเปนรปธรรม คนไดเงนเดอนหนงแสน ชวตนาจะมความสข แตทจรงคนเงนเดอนหนงหมนนะมความสขเยอะกวานะ ฉะนนนยามความสขของผม คอความยนดพอใจ ถาเมอไหรเรายนดพอใจปบ...ความสขมนจะตามมา”

“ผมว าทกอย างนะ คอมนกดหมดแหละ แม แต ส งทไมดทมาเกดขนกบเรา ผมมองวามนเปนเรองกรรมเกา คอเราอาจจะไปท�าอะไรแบบนไว ในชาตทแลว คอหลกพระพทธเจาสอนไว นะครบ ว าคนเราถาปลกข าวมนกได ข าว ปลกกลวยกได กล วย ปลกอะไรกได อย าง นน ฉะนนไม ว าผลลพธ จะไดอะไรมนกมาจากการกระท�า หรอกรรมทเราเคยท�าไว ..

ทกวนนคณมความสขอยกบอะไรบาง

46

“แลวทนถาเรายอมรบมน ไมปฏเสธมน มนกเปนเรองปกตทจะเกดขนจากเหตและปจจย และเดยวมนกจะหายไปตามเหตและปจจยดวย คอถาเราหดวางเฉยหรอยดหลกอเบกขาซะ สงนนกจะท�าใหเราเกดปญญา ซงปญญากมาจากสงทเราเคยไดศกษา แลวเรากจะเขาใจวาสงตางๆ ทงหลายเมอเกดขนมาเดยวมนกดบสญไป คอถาไมตะเกยกตะกายผลกไสมนไป เรากไมเหนอย แลวไอความไมเหนอยนแหละคอความสขความสบายใจอยางหนงเลย”................... เวลามคนเขยนอเมลเขามาปรกษา พอจะตอบไดไหมวาคนในสงคมปจจบนสวนใหญเปนทกขกบเรองอะไร.......................... “ตอบไดทนทวาเปนเรองความรกนแหละครบ เยอะมาก! หรออาจจะเพราะคนอานเรายงอยในวยทก�าลงแสวงหา แลวกคนยคนอาจจะมศลนอยลง คอเหมอนจะเปนคนรกตวเองแตกไมไดรกตวเองจรงหรอก ออกแนวเหนแกตวเยอะขน คอผมคดวาอะไรทเขาคดวาเปนความสข เขากจะวงไปหาสงนนโดยทไมสนใจหรอกวาสงนนมนจะเบยดเบยนคนอนมย ไมแครหรอกวามนท�าใหคนอนเสยใจหรอเปลา กเลยเปนวงจรตอเนองกนมา อยางบางคนพอเรมเจอเรองแยๆ เยอะๆ เขากเรมออกอาการโรคจต อยางบางคนตงก�าแพงชวตเยอะ หรอตงเงอนไขความรกเยอะ พอคนเขามากเลยยากขน ผมสงเกตวามนเปนวงจรวนเวยนแบบนตลอด มนกท�าใหผมคดวา จรงๆ คนเรามนทกขเยอะแคเรองไมกเรองหรอก แตมนกงๆ นะ อยางพอคนนไปท�าคนนน คนนนกท�าคนโนน คนโนนกท�าคนน แลววนหนงกกลบมาทตวเอง กตอบปญหาแนวๆ นบอยเลยครบ คอพระพทธเจาบอกวากเลสคนเนยไมใชของใหมเลย ของเกาเรองเดมๆ ทงนน ผานมากปๆ มนกมเรองอยแคนแหละ รก โลภ โกรธ หลง 4 อยางนเอง ทท�าใหคนทกขไดทกยคทกสมย”...............................................

47

“มรดกทพระพทธเจาทงไว โดยเฉพาะเรองของธรรมะ จะท�าใหเราไดเรยนรอะไรหลายอยาง โดยทเราสามารถประยกตเอามาแกไขเรองกเลสทน�ามาซงความทกขในชวตได เวลาทมคนมาปรกษาผม พอไดรบค�าแนะน�า แลวเขาผานชวงเวลาเปนทกขไปได ผมกรสกยนดกบเขา ดใจทเราไดท�าหนาทสงตอสงทเราไดใชประโยชนจากการศกษาพระพทธศาสนามา มรดกทพระพทธเจาทานทงไวกเหมอนกบเทยนเลมหนง ทเราไปจดตอๆ กน มนกชวยท�าใหโลกเหนแสงสวางมากขน ยงคนเขาใจธรรมะเยอะขน สงคมกจะสขสงบมากขน เพราะตอนนคนเปนทกขเยอะ ถาสงไหนทเราสามารถชแนะได ชวยเหลอแลวเขามความสขในชวตได ผมกดใจทไดท�าหนาทนน”

แนวทางการพนทกขทคนในโลกปจจบนก�าลงเผชญอยนน พทยากรแนะมมมองทงทายไววา

48

คนเราถาปลกขาวมนกไดขาว ปลกกลวยกไดกลวย ปลกอะไรกไดอยางนน

ฉะนนไมวาผลลพธจะไดอะไรมนกมาจากการกระท�า หรอ

กรรมทเราเคยท�าไว

49

50

ไสยาสน เสมาเงน

“ความสขของผมในชวงนคอสงทไดท�าใหกบสงคม อยางไดไปบรรยายตามมหาวทยาลย หรอได ท�าสขาลอยน�าในช วงน�าทวมกเปนความสข เพราะอะไรร มย เพราะเขาไดเอาไปใช แลวค�าวา ‘สขา’ เหมอนการไดปลอยทกข แลวเราเองกไมไดท�าใหกบคนสวนนอย เราท�าใหคนสวนใหญ อนนคอความสขของผม ลองคดดตอนทเราอยากเขาหองน�าแลวไมไดเขานะ มนทรมานไหม คอความสขนะหาซอไมได แคคณท�าความด คณไมสรางความเดอดรอนใหกบสงคม แคนมความสขแลว”

ความสข...สรางได

51

ชายผมสดอกเลาชอ ไสยาสน เสมาเงน คนน เตบโตจากจงหวดพระนครศรอยธยา เดนทางเขามายงเมองหลวงเพอมาร�าเรยนในสาขา ‘ชางไมกอสราง’ กอนเดนทางศกษาและสงสมประสบการณงานชางไมทวประเทศไทย และไดรบโอกาสไปศกษางานไมในประเทศเพอนบานอยางลาว กมพชา พมา และมาเลเซย หลงจากนนกออกเดนทางไกลสโลกกวาง ไปยงประเทศแถบตะวนออกกลาง เพอสงสมประสบการณเพมเตม จนน�ามาสรางสรรคเปนผลงานไมทมเอกลกษณเฉพาะตวในนาม ‘Saiyart’s Collection’ และผลงานสรางสรรคอนเปนเอกลกษณน สงผลใหเขาไดรบเกยรตยกยองเปนศลปนศลปาธรกตตคณ สาขาออกแบบเชงสรางสรรค ประจ�าป 2551 และยงเปนเจาของฉายา ‘กรไม’ คนหนงในเมองไทย......... ตลอดหลายปหลงจากทไดรบรางวล อาจารยไสยาสนไดเดนสายบรรยายเพอสงตอประสบการณความรทเขามใหกบนกศกษาตามมหาวทยาลยตางๆ ทวประเทศ และสงทอยนอกเหนอจากนนเขายงคงมงมนท�าในสงทเรยกมนวา ‘ความสข’ อยทกเมอเชอวน

52

“ความสขของผมในชวงนคอสงทไดท�าใหกบสงคม อยางไดไปบรรยายตามมหาวทยาลย หรอไดท�าสขาลอยน�าในชวงน�าทวมกเปนความสข เพราะอะไรรมย เพราะเขาไดเอาไปใช แลวค�าวาสขา เหมอนการไดปลอยทกข แลวเราเองกไมไดท�าใหกบคนสวนนอย เราท�าใหคนสวนใหญ อนนคอความสขของผม ลองคดดตอนทเราอยากเขาหองน�าแลวไมไดเขานะ มนทรมานไหม ความสขนะหาซอไมได แคคณท�าความด คณไมสรางความเดอดรอนใหกบสงคม แคนมความสขแลว แลวเรองสขาลอยน�าน ผมกบอกแลววา ผมท�าแคสบชนเทานนะ แลวเลก ไมใชเลกไมท�า แตเลกเพอใหคนอนๆ เอาไปเรยนรศกษา พฒนาตอยอด อยางตามมหาวทยาลยตางๆ ใครอยากไดเอาไปเลย แลวหยบยดเปนหลกวชาการไดเลย.................................. “อยางเรองสขาลอยน�าของผม ขาวทวกออกนะ แตออกนดเดยว แตกชางเถอะ เพราะวาผมมความสขแลว... โคตรมความสขเลย อยางเวลาไปบรรยายตามมหา’ลยผมกจะไมพดในสงทอาจารยเขาสอน แตผมจะสอนในสงทแตกตางและสามารถน�าไปใชท�าไดจรง คอหลกวชาความรในมหา’ลยนะ คณเรยนเถอะ เรยนใหจบ ตองเชอดวย แตสดทายคณตองมาคดเอง หาสไตลงานทเปนเอกลกษณของคณใหเจอ ถงจะประสบความส�าเรจ ไมงนคณกเปน nobody ไมขนเปน somebody สกท............................................. “สงเหลานมนเปนสญชาตญาณของผมกวาได แลวผมกเปนศลปน อนนคอคนอนเขายกยองนะ ไมใชผมยกยองตวเอง ทตองท�างานเพอคอยรบใชสงคม รบใชคนหมมาก ซงคนสวนใหญจะบอกวาศลปนเนยท�างานเพอตอบสนองตวเอง กเทากบวาคณกขายตนเอง ท�าเพอตวเอง แตผมคดวาศลปนจรงๆ เนยควรจะท�างานเพอสนองตอบคนหมมาก สนองตอบคนทเขารกคณ คนทชนชอบผลงานของคณ........

52

53

“พดง ายๆ ว าศลป นคอผ รบใช รบใช ราชวงศ รบใช ชมชน รบใชสงคม ฯลฯ พดรวมๆ คอศลปนตองร จกท�าประโยชนใหสงคม แลวบางอยางอาจจะท�าใหสงคมเจบปวด ทรมานบาง คณกตองยอมรบความจรง คอสงคมไทยสวนใหญยงไมยอมรบความจรง เหนแตสงจอมปลอม ยงปจจบนนมนหยงรากฝงลกจนเราแทบจะเปลยนความคดอะไรใครไมไดเลย”.........................

อยางน�าทวมครงทผานมา ท�าใหอาจารยไสยาสนพบวาเมองไทยเรานนมดวยกน 5 น�า คอน�าฝนทตกตามธรรมชาต น�าเหนอไหลบา น�าทะเลหนน น�าลายของพวกคนทชอบพดอะไรไปเรอยจนสบสนวนวายแตหาประโยชนไมเจอ และสดทายกคอน�าใจ ซงการเกดน�าทวมครงนท�าใหไดเหนน�าใจจากคนไทยดวยกนเองทชวยเหลอเกอกล ไดเหนธรรมชาตของคนบางกลมทจองจะเอาเปรยบคนอน เอาประโยชนสวนตนมากกวาสวนรวม ไดเหนทกอยางเลย.......... อาจารยไสยาสนยงบอกอกวาคนไทยประหลาดกวาคนทวโลก “ถาเราเหนคนท�าความดแลวเราท�าดตามเขา กโอเคนะ แตเราดนไปอจฉา ไมกตวเองเดอดรอนแตคนอนไม อาว บานกน�าทวม มงไมทวม งนกทบคนดนซะมงจะไดซวยแบบกมง..........................

5454

“อยางเรองกระสอบทรายกบปนคอนกรตทตองทบทง เราจะหาวธการจดการยงไง แกยงไง ถาทงจะทงทไหน แลวทรายไหลลงทอระบายน�า ทอตน เรากแยกนอก คอคนคดแตวาจะผนน�าไปทางไหนวะทจะท�าใหตวก บานก เสยหายนอยสด แตไมมคนทคดถงสงคมสวนรวม บานเรามนมแตคนคอยแกปญหาเฉพาะหนา แตไมมใครคอยแกปญหาในระยะยาวเลย.................................... “และทส�าคญคนไทยลมงาย แตผมมองอยางนนะ อยางในปนน�าขนสงมากเทาไร กขดเสนแดงไว เพราะสงนจะเปนเมมโมร เปนการเตอนความจ�าไดดทสดวาบานเราน�าทวมประมาณน แลวเราจะหาวธแกปญหายงไง จะยกพนขนสงระดบไหนจงจะปลอดภย ไมใชทวมแลว กแลวกนปลอยมนไปเราตองหาวธในการจดการ จะใหผมไปขดใหทกบานกไมใชไง ทท�าแบบน เพราะคนไทยเปนคนทลมงาย แทนทเฮย! ปนบานเราโดนน�าทวมหนก กเครยดอยพกนง ทนพอน�าลด กใชชวตปกต ไมมการแกไข ไมเกบขอมลอางองเพอเปนขอมลส�าหรบแกปญหาระยะยาว พอปหนาน�าทวมอกท ผคนในสงคมกกลบมาอยในโหมดเครยดตอ คอสามญส�านกคนไทยเปนแบบนจรงๆ

“หลงจากเกดน�าทวมมา ขาวทวทกวนนผมเลยไมคอยดนะ คอน�าเสนอแตดานทคนเดอดรอน เรองทเปนดานดๆ ดนไมคอยออกอากาศ คอเราอยาไปมองอะไรเลวรายมาก พระพทธ เจาทานตรสเลยวา ปฏรปะเทสะวาโสจะ คออยในทถนฐาน หรอประเทศอนสมควร คอจะรอนจะหนาวยงไงกกอยได น�าทวมไฟดบเรากตองอยกบมนได ไมงนบาตาย คอทกอยางตองมสต ตองอยอยางมสต ทกคนร ทราบ แตเขาใจไมเขาใจอกเรองนะ”

55

“การท�างานทกวนนผมกพยายามใชสมองคด สมองผมกจะไดไมเสอมเพราะผมคดทกวน ฝกใชความคดตลอด เราตองคดถงสวนรวมกอน รจกสรางความด คอในชวตนอกจากจะไมท�าใหใครเดอดรอนแลวยงตองรจกสรางความดดวย ถามแรงพอจะท�าเรองดๆ ไดกตองท�า เพราะเราไมรอนาคตขางหนาจะเปนไง จๆ พรงนผมอาจจะถกรถชนตายกได ฉะนนวนนถาเรายงมโอกาสกตองหมนรจกท�าอะไรใหสงคม และท�ามนอยางมความสขดวยนะ เผอปบปบตายไปจะไดไมเสยชาตเกด”

สงทอบอวลอยในมวลอากาศปรมาณมหาศาลระหวางบทสนทนาน คงชวยยนยนไดดวา ‘ความสข’ นนเปนสงทเราทกคนสามารถสรางขนเองได ไมใชเรองยากเลย

ทกวนนหลกในการท�างานของอาจารยไสยาสนคอ หนง-ท�าแลวตองด สอง-ท�าแลวไดประโยชน ไมใชท�าเพอหวงโฆษณาสรางกระแสใหตวเอง

56

ลองคดดตอนทเราอยากเขาหองน�าแลวไมไดเขา มนทรมานไหม คอความสขหาซอไมได

แคคณท�าความด คณไมสรางความเดอดรอนใหกบสงคม แคนมความสขแลว

57

58

วรรธนา วรยวรรธน

วรรธนา วรยวรรธน คอผเขยนบทเพลงขางตนขน ปจจบนเธอเปนนกแตงเพลง นกรอง นกเขยน นกเดนทาง พธกรรายการทว และคณแมลกสองของเดกหญงเนปาล และเดกชายทเบตดวย

“ทวงท�านองทแทจรง ของบทเพลงทชอ ‘ความสข’ ”

ทกๆ คนลวนมเพลงโปรดในชวต เมอไดยนเสยงเพลงทตนเองชอบลอยตามลมมาจากไหนสกแหง “เธอเหนทองฟานนไหม เหนเงาของเมฆหรอเปลา ทะเลสครามททอดยาว เหนความรกของฉนบางไหม” เชอวาหลายคนคงเคยฮมเพลงน แตกมนอยคนนกทรวาผแตงเปนใคร

59

“ตอนนนเรารตววาอยากเปนนกดนตร กมงเรยนเฉพาะดานดนตรอยางเดยว ไมอยากรสตรพวกวชาฟสกส เคม ชวะ หรอเลขดวย เพราะรสกวามนไมมประโยชนอะไรกบชวตเลย ตอนนนคดวาถารสตรพวกนแลวฉนจะเอาไปใชยงไงละ กฉนไมไดอยากเปนนกวทยาศาสตร แตฉนอยากเปนนกดนตรน แลวมนจะมประโยชนอะไรทฉนตองไปเรยนวชาพวกนนเพอจะไดเกรดเฉลยดๆ ตามเพอนเขาจงตดสนใจเดนออกมาจากระบบการศกษา หนมาทมเทใหกบการเรยนดนตรอยางเดยว ซง ณ ตอนนนกเปนเรองยากอย แลวเราเปนผหญงดวย แตกตดสนใจอยางจรงจงแลว กเลยไปบอกคณพอคณแม

วรรธนา วรยวรรธน

“ตงแตเดกมาแลวเราร ตวเองวาไมอยากเปนอะไร และร วาอยากเปน อยากท�าอะไร เพราะฉะนนจงไมเสยเวลาไปกบสงทไมอยากท�าเลย ร สกวาตวเราไมตองเรยนหนงสอ หรอไมจ�าเปนตองอยในระบบการศกษารอยเปอรเซนตกได เหมอนกบวาสงทเราอยากรมนตองไปหาประสบการณเอาเองจากขางนอกมากกวาดวยสภาพการศกษา ณ ตอนนนทเราอย มนไมไดกวางหรอเปนสากลเทากบสงคมยคปจจบนน............................................

เชอวาวรรธนาเปนภาพจ�าของหญงสาววย 28-35 ป หลายตอหลายคนทมไฟฝนในการเดนทางไกล มความสขกบการใชชวต มงมนปรารถนาทจะเปนคณแมทนารกและมครอบครวในความหมายทแสนอบอน

60

“ตอนนนไมไดมอะไรซบซอนเลย คดแควาเราอยกบอะไรทงวนไดโดยไมร สกทกขทรมาน แลวกมความกระตอรอรนทจะท�าสงๆ นนใหมนดยงๆ ขนไป และสงทวากคอเรองดนตร ตอนนนจงโฟกสชวตแคขอใหเราไดท�าในสงทรกกอน และเราจะท�ามนไดด สวนผลลพธทไดมนจะตอบแทนเรากลบมายงไงไมร เพราะไมไดคาดหวง แลวทนผลทตามมาจากการทไดเรยนดนตรมาตลอดคอ การไดเปนครสอนวชาดนตรใหกบเดกๆ เปนคณครเรวมาก ซงพอเราไดท�าหนาทตรงนนปบ กเรมรสกวาสงทเราเรยนรมาตลอด มนท�าใหเราไดทกษะ นอกเหนอจากนเพมเตมดวย คอการแตงเพลง ทงๆ ทไมเคยเรยนแตงเพลงมาเลย”

เพราะกระบวนการเรยนและการท�างานทมความเกยวของกบดนตร เครองดนตร และตวโนตตางๆ จงมสวนในการชวยบมเพาะประสบการณความคด แงมมตางๆ ท�าใหเธอมความเขาใจงานดานน เปนพเศษ

“เราสามารถท�าตรงนได รวมทงเรองการรองเพลงดวย ขนาดวาตอนนนกไมใชคนฟงเพลงอะไรมากมาย แตหลกๆ เพลงทพฟงจะเปนอลบมของวงเฉลยง เพราะวาเฉลยงเปนวงทไมเอาเรองทคนอนพดมาเลา มาพด กเลยรสกวาวงนแตกตางจากวงอนๆ ท�าใหรสกชอบมาก หลงจากนนกสงเกตวาเราเรมมเนอรอง ท�านอง ค�าเพลงตางๆ ผดขนในหวอยเรอยๆ คอมาแบบหยดไมไดเลย ปลอยไหลๆ ตลอดเวลา ตอนนนกคดตอวาเราจะท�ายงไงกบสงพวกนดละ กเลยเรมเขยนเกบไว ซงเพลงแรกทเขยนกคอเพลง ‘เธอเหนทองฟานนไหม’ จ�าไดวาเนอรองของเพลงนมนมาเองโดยทเราไมไดล�าดบ หรอก�าหนดอะไรเลย แตตอนนนแครสกวาเราอยากแตงเพลงไทยทขนตนเนอรองดวยค�า

61

พดแบบน เพราะยคนนเพลงท�านองนในตลาดไมมเลย ซงในเวลาหลงจากนนเนอเพลงตางๆ กเรมทยอยผดขนในหวอยเรอย เรากอยากรวาสงตางๆ พวกนมนใชไดไหม เลยลองเอาเพลงพวกนไปขายด”........... ถงแมเครดตจรงๆ ของเพลงนตองยกใหกบวงทโบน เพราะผเขยนรสกวาวงทโบน เปนคนท�าใหเพลงๆ นมคณคามากขน ดมความขลง ทรงพลงมากเทาทเพลงเพลง หนงจะถายทอดออกมาได “ถงเราจะเปนคนแตงเพลงนกตาม แตรสกวาตอนวงทโบน รองเพลงนมนดมพลงมากกวา คอถาเปนคนอนหรอตวเรารอง ความ ขลงกอาจเทยบชนอยางวงทโบนท�าไวไมได”

หลงจากทเพลงนกลายเปนทยอมรบของแฟนเพลงมากขนเรอยๆผ หญงคนน กมแรงกระต นใหท�าตรงนและนนกท�าใหเธอคนพบวาสงนเปนอาชพในฝนของเธอ................................ “กระบวนความคดของนกแตงเพลง สวนใหญมกจะมาจากการอานหนงสอ การดหนง ฟงเพลง การเขยน ซงเราเองกมตรงนปนเปผสมอยดวย ซงเราไดพบเจอแตเรองดๆ เรองทเปนความสขของชวต เปนความสขทเกดจากการทเราไดคนพบสงทใช และไดท�าในสงทชอบ คอเหมอนเราเอาเรองเพอฝนของตวเองมาบอกเลา เรยงรอยเปนบทเพลง แลวเรากเอาเพลงเหลานนไปขาย พอขายไดเงนปบ เรากน�าเงนทไดมาใชดหนง ฟงเพลง ท�าในสงทเราอยากท�า เพอทเราจะไดเลาเรอง แตงเพลงดๆ ออกมาอก สงเหลานเปนผลจากการทเรารตวเองวาสงไหนทเราท�าและอยกบมน แลวสงนนใหความสขตอบแทนแกเรากลบมา ซงพอท�าไปนานๆ กคนพบวาเรามเคมตรงกนระหวางความชอบของเรากบศาสตรทางดนตรนจรงๆ”............................

62

นอกจากงานเพลงวรรธนายงท�ารายการทวรายการเลกๆ รายการหนง ออนแอรทางชองไทยพบเอส ทกวนหยดนกขตฤกษ เปนรายการทองเทยวชอ ‘รอยเทา ความฝน ผคน ดนตร’ อยดวย........ “เราอยากถายทอดแบบสารคดอกรปแบบหนง คอเวลาเราไปเทยว หลายๆ คนกจะมความชอบตามสไตลทเปนเอกลกษณเฉพาะ ซงเรากพยายามน�าเสนออกรปหนง คอเราจะเสพทกอยางทมนเปนศลปะ วฒนธรรม การแสดง ดนตร ฯลฯ กเลยเปนรายการทองเทยวทเราไมไดเนนในยานชอปปง ยานหรหรา ยานสถานทตามภเขา น�าตก หรอปายชอสถานทนนๆ แตจะเปนการพาไปดในสงทเราสนใจ และคดวานาจะเปนประโยชนกบคนด” ................

63

“อยางในเฟซบก เรากจะเขยนสถานะวา อยากเปนนกแตงเพลงเพอจะไดเปนนกทองเทยว คอบางอยางมนเหมอนเราตองหาเงนเพอเลยงชพดวย หาปจจยมาสนบสนนในสงทเราตองการท�าดวย เพราะใจจรงตงเปาหมายของชวตวาอยากทองเทยวไปตามสถานทตางๆ ในระยะยาว คอเราจะเปนคนทรสกวาการไปเทยวทใชระยะเวลาแค 5-10 วน มนไมคอยไดอารมณ และความรสกเหมอนอยางทเราไปอยอาศย หรอใชชวต” -------------------------------- ส�าหรบแฟนเพลง ภาพของการเปนนกรองหญงทยนอยในจดทแสงสวางทสดบนเวทกวาง ความจรงการเปนนกรองมนไมใชสงทเธอปรารถนานก เพราะเหตผลหลายๆ อยางดวยกน -------------- “เปนตนวาวถชวตของเรายงไมคอยได ในแงของนสยสวนตว เปนคนไมชอบแตงหนา ไมชอบแตงตว แตงองคทรงเครอง หรอเสรมสวยแบบทผหญงท�ากน ซงทจรงบทบาทนกรองอาจไมจ�าเปนตองใชอะไรตรงนเลย แตวาดวยสภาพสงคมก�าหนด มนเลยตองปรงแตง จรงๆ เราชอบท�างานเบองหลงมากกวาการอยเบองหนา เพราะรสกวามนเปนจดทเราไมถนด ท�าไดไมคอยด อดอดบางอะไรบาง สวนงานทางดานขดเขยนน คอเราโตมากบยคทยงไมมอนเตอรเนต รายการเคเบลทว ไมมการรรนฉายซ�า เพราะฉะนนรายการทวทชอบกจะฉายแคครงเดยวแลวจบ หายไปเลย แลวเรากตองรอดตอนใหมในชวงระยะสปดาหตอสปดาห แตทนชวงเวลาทตองรอดรายการทวครงหนา เรากอยากระบายความในใจ ความรสกตางๆ ออกมา จงเลอกใชวธการจดบนทก เพอบอกเลาเรองราวในอดต และความประทบใจตางๆ ทผานมาในชวตของเราเอง”...............................................

หลายคนยงไมร วาการท�าสารคดและการเดนทางเปนสงทวรรธนาชอบทสด แตทเธอพยายามท�าสงอนๆ กเพอตองการจะสนบสนนตวเองในจดน -----------------------------------------

64

ความสขในชวตทกวนนของคณคออะไร ค�าถามแสนสามญ แตความสขส�าหรบคนแตละคน มกมค�าตอบแตกตางกนโดยสนเชง - “ความสขคอเราตองรตวเองกอนวาตวเรามความโชคดแคไหน และเราตองรจกสรางความสขใหตวเองกอน เชน การมลกทแขงแรงทงสองคน ทงสขภาพกายและใจ ทงคเปนเดกทมมารยาทรจกกาลเทศะ มปจจยแวดลอมตางๆ ทพวกเขาพงม ตอมาคอเรามคชวตทดมากๆ เพราะเขาท�าหนาทบทบาทหวหนาครอบครวไดเปนอยางด เอาใจใสครอบครว แคนกมความสขแลว รสกวาเราโชคดจงทชวตมพรอมตรงจดน แลวเรากจะพยายามประคบประคองครอบครวใหเปนแบบนดวยทกวน ใหมความสขอยางทเปนอยอยางนไปเรอยๆ ------- “แลวความโชคดเรองตอมา คอเรองหนาทการงาน คอเราไมไดเปนศลปนทมชอเสยงอะไรมาก ท�าใหชวตสวนตวของเรายงสามารถคงความเปนตวเองไดอย คอถาเปนศลปนทโดงดงมากๆ คงอดอด เพราะท�าอะไรกมคนคอยจบจองการกระท�า พฤตกรรมของเขาตลอดเวลา แตขณะเดยวกน เวลาเรามงานเพลงใหมๆ กยงไดรบแรงเชยร แรงสนบสนนจากแฟนคลบและนกขาวดวย โดยเรากยงเปนตวของตวเองไดอย ซงแคนกนบวาเพยงพออยางทเราตองการแลว” ดชวตโรยดวยกลบกหลาบ มแตเรองทน�ามาซงความสขแตส�าหรบผหญงทยดหมดหมายในอาชพนกแตงเพลงคนน บอกวาชวตเธอไมไดมแตดานของความสขเพยงอยางเดยว “หลกๆ จะใชวธฝกตวเองตลอดคอ เราตองไมร สกยดตดกบเรองใดเรองหนงมาก ทงเรองความสขและทกข ประมาณวาฝกปลดลอกจตใจไมใหโอนเอยง ถายน�าหนกไปหาดานใดดานหนงของชวตมากเกน ใหมนอยในระดบทสมดลกน เพราะคดวาทกอยางทเกดขนกบเรา อาจมแคครงเดยว ฉะนนเมอเราไดโอกาสนน

65

มาแลวกตองดแลมนใหด พยายามท�าใหดใหสดความสามารถไปเลย สวนผลลพธจะเปนยงไงกไมตองไปใสใจอะไรมากนก เพราะมนเปนเรองของอนาคตทเราไมรแนๆ แตถาเราคดวาท�ากบมนเตมทแลว เรากจะเขาใจเรองเหลาน”.............................................

“ในแงทวาคนสวนใหญยงไมเขาใจความหมายของค�าวาความสขพนฐานคออะไร แตเขาไปตความหมายของความสขพนฐานวาตองมบาน มรถ ซงตรงนมนไมใชค�าตอบของความหมายค�าวาความสขพนฐานทแทจรง พอไมเขาใจปบ ระบบความคดรวมทงชวตมนกไมปกตสข แตลกๆ เชอวามนษยเราทกคนจะคดไดเองเมอผานคณวฒและวยวฒทเหมาะสม เพราะตรงนมนจะเปนสงทท�าใหเราไดคดทบทวนชวต พจารณาเลอกสงทใช สงทเหมาะกบเรา และเปนความสขทเหมาะสม กบนยามชวตของแตละคนวามความชอบทแทจรงเปนแบบไหนยงไง”.......................................................... ในบทบาทของคณแมลกสอง เธอจดการชวตครอบครวของเธออยางไร และสงใดนาจะน�ามาเปนแบบอยาง

“ด วยว ธคดของเรา กพยายามพาเขาไปเหนสถานทตางๆ เพราะเราไมเชอวาการเรยนในหองเรยนอยางเดยวจะท�าใหเดกเปนคนมความคดกวางไกล บางอยางควรจะใหเขาไดสมผสประสบการณจรงร วมดวย คอการเรยนร เราว ามนเกดขนจากนอกหองเรยน เกดขนจากนอกระบบ เกดขนจากการทเขาไดเหนเยอะ ร เยอะ ร สกเยอะ แลวตรงนมนจะชวยสงเสรม สนบสนนทกษะในดานอนๆ จรงๆ เราเองกไมร หรอกวาสงทท�ากบเขาจะ

ทกวนนโครงสรางทางสงคม จรยธรรม ศลธรรม คานยมตางๆ เหลานก�าลงหลอกลวงจตใจคนสวนใหญใหมความสขนอยลง..........

66

ใหผลลพธออกมาอยางไรแตเชอวาวนหนงเขากจะกลายเปนคนทโตทางความคด สามารถยนหยดเตบโตผจญกบโลกกวางไดโดยทเราไมตองคอยเปนหวง............................................... “โชคดทเรากบแฟน มวธคดเรองระบบการศกษาคลายๆกน เรามวธคดเรองความสขของมนษยในทสดทคลายกน คอเปาหมายของเราทตงเปาคออยากใหลกของเราสามารถอยบนโลกนอยางรสต ไดเขาใจวาตวเขาเปนใคร และอยากท�าอะไรกบชวตของเขา สองคอเขาสามารถประเมนศกยภาพตวเองไดวาอยากเปนอะไร ชอบไมชอบสงไหน และสามเขาจะด�าเนนชวตในสงทเขาชอบไดอยางไร เพราะหากลกของเราไมมตรงน ชวตเขาจะเขาสวงวนอางน�าเหมอนเดกคนอนๆ ประมาณวาเรยนจบมหาวทยาลย สมครงาน ท�างานมเงนเดอนสกพกเรมเปนหนบตรเครดต แลวกท�างานปลดหนบตรเครดต ซงงานทท�ากไมไดเปนอะไรทชอบเลยสกนด แตท�าเพราะตองหาเงนมาปลดหนบตรเครดต ฉะนนเรากบแฟนจงพยายามมองหาหลกการศกษาทจะดงศกยภาพในสงทลกชอบ สงทลกสนใจออกมา เพอทเขาจะไดรจดยนของตวเองในชวตวาตองการอะไร และมงมนอยากท�าอะไรกบชวตตวเขาเอง ซงการตอบรบของลก อยางหนงทสมผสไดคอรสกวาเขาด�าเนนชวตไดอยางมความสข เปนเดกทมกระบวนการทางความคดคอนขางสนกด มความกลาทงเรองความคดเหน และค�าพด มกระบวนการใชภาษาทดมาก รปประโยคดมากดวย มความสนใจในเรองรอบตวคอนขางสง.................................................................. “อยางในวนวางเรากจะหากจกรรมไปปลกตนไม หรอไมกวาดรปบาง ประดษฐของเลนโนนนนน หดท�ากบขาวดวยกน ทงแฟน ตวเราเอง แลวกลกชายลกสาว ซงกจกรรมเหลานชวยสาน

67

สมพนธทดระหวางพอ แม ลก ในครอบครว อกอยางบานเราจะเทยวเยอะ ไปไหนมาไหนกนเยอะ คอไมเคยรสกวาหางกน อยางเวลาอยบานในหองนงเลน แตละคนกอยตรงมมโปรด ท�าอะไรทชอบ ตางคนตางท�า แตเราทกคนกอยรวมกนไดอยางมความสข และยงไดแบงปนเรองทแตละคนสนใจใหแกกนดวย อยางครงหนงลกชายบาพบจรวดมาก แลวตอนนนคนทงบานกจะมานงพบจรวดดวยกนเพอดวารปแบบจรวดอนไหนทจะท�าใหอยในอากาศไดด บนไดนาน ซงมนเปนสงทเราและครอบครวร สกสนก แลวสมพนธภาพระหวางครอบครวกอบอนแนนแฟนขนดวย ชองวางอะไรกลดลงเพราะเราไดอยรวมกนอยางใกลชด”...........................................

หลงจากทอานมาจนถงบรรทดน ผหญงชอวรรธนา วรยวรรธน อาจจะท�าใหคณไดรจกเธอมากกวาบทบาทในเบองหนา ส�าหรบหมวกของการเปนแม และงานทเธอท�าอย คงพอจะมสวนชวยใหไดท�าความเขาใจกบทวงท�านองทแทจรงของ ‘ความสข’ ในการใชชวตไดอยางชดเจนมากยงขน

68

คดแควาเราอยกบอะไรทงวนได โดยไมรสกทกขทรมาน แลวกมความ

กระตอรอรนทจะท�าสงๆ นนใหมนดยงๆ ขนไป

69

70

ลวนชาย วองวานช ลางพษ ‘ความทกข’ เพอใหคนพบ ‘ความสข’ ทแท

“มนไมมอะไรเลยนะทจะท�าความสขใหเรามากไปกวา การทเราเหนคนๆ หนงเดนพนจากหวงเหวแหงความทกขได เหมอนทเราเคยเดนออกมา เพราะคนทเคยเจอทกขหนกๆ เทานนแหละครบ ทจะเขาใจคนอนวาเวลาทกข เขาทกขยงไง ดงนนเวลาเราไปชวยคนใหเขาเปลยนแปลงชวตได มนเปนความสขทไม มอะไรเทยบไดจรงๆ ความสขจากการท�าธรกจเพราะเราไดตงคหรอผลก�าไรมนกเทยบไมไดเลยกบความสขทเราไดชวยเหลอคน เพราะถาเขาชวยเหลอตวเองได แลวเกดแรงบนดาลใจเหมอนเรา อกหนอยเขาจะไดไปชวยคนอนไดอก”

71

ลวนชาย วองวานช ลางพษ ‘ความทกข’ เพอใหคนพบ ‘ความสข’ ทแท

ถาไมเคยผานประสบการณรอดตายจากโรคหวใจเตนผดจงหวะ โรคตบอกเสบเฉยบพลน และเคยประสบปญหาทางธรกจนบพนลานบาท ชายชอ ลวนชาย วองวานช ทายาทรนท 4 ของหางขายยาองกฤษตราง คงไมไดกาวขามความทกขเหลานนมาตงหลก และยนมองโลกใบนดวยสายตาแบบน......................

“ชวตผมผานประสบการณชวตหนกๆ มาหลายเรองครบ แตทกครงกกลบมาตงหลกชวตตวเองได ผมมองวาดวยวชาความรหลายๆ สวน ทงจากการเรยนรดวยตวเอง และจากทครอาจารยอบรมสงสอน คอแรงบนดาลใจทมาท�าใหผมคดไดวาคนเรามทกข แตทกขทมมนกสามารถเกดและดบไปได กเลยเกดแรงบนดาลใจใหผมอยากท�าอะไรทเปนประโยชน ซงเปนประโยชนตอสงคม ตอบรรพบรษ เพอใหสงคมเกดการเปลยนแปลง และใชประโยชนไดจรงในเชงปฏบต........

ลวนชายเลาตอวา งานทท�าอยในทกวนนอยทการบรหารจดการเรองเวลา หลกๆ เขามกจะแบงเวลาออกเปนสวนๆ................

“อยางตอนเชาถาตนมามเวลาเยอะ ผมกจะท�ากจกรรมเรองกาย–ใจ แตถามเวลานอยกท�าเทาทเวลาม สวนกลางวนผมกท�างานตามหนาทรบผดชอบ กระทงกลางคนเปนชวงทเราพกผอน ผมกจะอานหนงสอหาความร กระทงพอเรมเคลมๆ จะงวง ผมกจะออกก�าลงอะไรสกเลกนอย แลวกฝกจตดวยการลางพษทางอารมณ ซงผมท�าอยประจ�าทกวน”

”

72

‘การลางพษทางอารมณ’ เป นเหมอนตวปลดลอคจากชวตทเคยเปนทกข..........................................................

“มนเปนเรองบงเอญนะส�าหรบผม เพราะวาสบกวาปทผมพยายามหาความรเรองการพฒนากายใจพวกน กไดพบครอาจารยมากมาย ซงบอกไดเลยวาดเยยม สดยอดมากๆ และมสวนชวยในการพฒนากายใจผมหลายอยาง ทงเรองการกนทถกตอง ความรเรองธาตทงส เพราะวาสงเหลานเปนพนฐานชวตทท�าใหเรารตวเราเองวาควรปฏบตตนอยางไร ใชชวตแบบไหนจงจะเหมาะสม รวมทงเรองกายจตสมพนธ อยางกจกรรมโยคะ ไทเกก การเดนลมปราณ ซงเปนสงทมประ-โยชนมากๆ เลยในการฟนฟ และการบ�าบดสขภาพ...........................

73

“อกกจกรรมทผมคดวาเปนมงคลแกชวตมากๆ ถาใครมโอกาสไดฝกกคอ การฝกสมาธและวปสสนากรรมฐาน ซงผมเองกฝกมาตงแตเดกๆ แตพอมาชวงหลงตอนทผมบวช ไดไปจารกบญทเชยงใหม กไดไปพบครบาอาจารยทานหนงชอพอครบญชา ตงวงษไชย ทานเดนทางมาจากจงหวดอบลราชธาน กไดมโอกาสศกษาวชาลางพษทางอารมณ (Emotion Detoxification) จากทาน และมโอกาสไดคยกบทานเยอะมากในเรองหลกการและเหตผลของการฝกตรงน”

จากนนลวนชายกตงใจฝกมาเรอยๆ จนพบวาชวตของเขานนมการเปลยนแปลงจรงๆ คอระหวางทท�าการฝกท�าใหเขาไดเหนถงสภาพกลไกของจตใตส�านก ทตกคางสะสมอารมณพษรายอยในตวเอง ซงตรงนแหละทท�าใหเกดปญหาดานกายภาพรวมทงจตใจของเขาดวย......................................................

“ทนพอเราฝกอยางจรงจง และจดการขจดพษทคงคางในจตใตส�านกทงหมดแลว เชอมยครบวาสภาพพนฐานของอารมณเราเปลยนแปลงเลย อยางเดมทเคยเปนคนขโมโห หงดหงด กเรมหาย กลายเปนความโปรงเบาสบาย เลกนอยใจ เลกฟงซานยอมรบเหตการณตางๆ งายขน ฉะนนสมพนธภาพกบคนรอบขางกดขน ความเครยดไมม ทนเรองกายภาพกดตามมา ภมตานทานโรคสงขน พวกโรคประจ�าตวทเคยมอย เดยวนกนอยลงๆ เวลาเดยวกน การทเราปฏบตธรรมทเราท�าอย มนกพฒนากาวหนาจากเดมเยอะดวยเหมอนกน”...........................................................

74

ล วนชายมองวาการแกปญหาชวตส�าหรบเขานน ตองเรมตนดวยการแกไขปญหาของอารมณกอน เมอแกปญหาเรองอารมณไดแลว กายภาพกจะดตามมา ซงกจะสงผลใหจตวญญาณของมนษยทกคนมความเขมแขงเตบโตตามไปดวย มหลายคนทเคยเขารบการฝกวชาลางพษทางอารมณตามแบบอยางของเขา ผลการฝกกเปนไปในทศทางทด.......................................

“หลายคนทเคยฝกลางพษทางอารมณแลว เขากลบมาชวยกจกรรมตรงน เพราะวาไดเหนผลลพธ เหนดเหนงามจากการปฏบตตรงน เพราะคณภาพชวตของพวกเขาลวนมการเปลยนแปลงไปในทศทางทดขน อยางคนทตดยา ชวตเขากเปลยนนะ สตสมปชญญะกดขน ปฏสมพนธกบครอบครว ญาตพนองกดขน ชวตมความสขขน รวมทงสามารถกระจายเผอแผความสขเหลานไปสคนรอบขางไดดวยเพราะตลอดหลายปทเขาประสบปญหาเรองของอารมณ เรองทเขาตองกนยาบ�าบดอาการปวย นนท�าใหสมพนธภาพทกอยางเสยหาย มแตความทกข เพราะวาเขาไมรจะหาวธรกษาอยางไรนอกจากพงยากลอมประสาท แตเขากสามารถกลบมาสรางปาฏหารยตรงนได ชวตเปลยนแปลงได หลงผานการฝกลางพษทางอารมณนเอง”

75

เวลาเจอคนทฝกลางพษทางอารมณแลวกาวขามความทกขมาไดเชนคณ คณรสกอยางไร............................................. “มนไมมอะไรเลยนะทจะท�าความสขใหเรามากไปกวา การทเราเหนคนคนหนงเดนพนจากหวงเหวแหงความทกขไดเหมอนทเราเคยเดนออกมา เพราะคนทเคยเจอทกขหนกๆ เทานนแหละครบทจะเขาใจคนอนวาเวลาทกข เขาทกขยงไง ดงนนเวลาเราไปชวยคนทเขาเปลยนแปลงชวตได มนเปนความสขทไมมอะไรเทยบไดจรงๆความสขจากการท�าธรกจเพราะเราไดตงคหรอผลก�าไร มนเทยบไมไดเลยกบความสขทเราไดชวยเหลอคน เพราะถาเขาชวยเหลอตวเองได แลวเกดแรงบนดาลใจเหมอนเรา อกหนอยเขาจะไดไปชวยคนอนไดอก”.....................................................................................

76

ถาอยากใหไลเรยงความสขของคณทกวนนมอะไรบาง?

“ผมชอบตงเปาหมายตวเองไววาอยากจะพฒนาตวเองในเรองของกาย อารมณ และจตวญญาณ ไปใหขนสจดสงสดเทาทชวตเราจะท�าได ซงตอนนกเดนทางมาไดดวยดตามล�าดบ กเปนสงทท�าใหเราดใจ ภมใจ และทส�าคญคอเราสามารถน�าองคความรทไดมาเผยแพรใหเปนรปธรรม สามารถเขยนออกมาเปนหนงสอได สามารถจดกจกรรมชวยเหลอคนอนได ซงตรงนกเปนความสขมหาศาลทเขามาสชวตเราได รวมทงในเวลาเดยวกนเรายงสามารถน�าหลกคดดงกลาวไปใชในการท�างาน ดานการท�าธรกจ ไดเลยงตวเอง ครอบครว และชวยเหลอคนอนๆ ได กถอวาชวตชวงนกาวผานมาไดดกวาชวงสบปทแลว ซงชวตเคยดงลงเหวลกมาก แตตอนนเราออกมาไดแถมยงฉดคนอนขนจากหบเหวไดอก นแหละครบทเปนความสขในชวตของผม”..........

ทงหมดทงมวลแลว ลวนชายเอยขอบคณ ‘ความทกข’ ทมอบสงดๆ ใหชวต เพราะความทกขส�าหรบเขา คอตวผลกดนทท�าใหเกดแรงบนดาลใจในการสรางสรรคสงงดงามทเรยกวา ‘ความสขทแท’ ใหกบคนอน และรวมทงโลกใบน.................

77

78

ภาณ มณวฒนกล

จงแสวงหาความสข

นก เ ขยนหน มลกคร งอนเดย แขกจาม ทคลกคลอยในวงการหนงสอ หนงสอพมพมายาวนาน นอกจากน น ยงเพลดเพลนกบการกดชตเตอรบนทกภาพประทบใจระหวางการเดนทาง วนหนงเขาตดสนใจ หน เหต ว เองไป เป นบาร -เ ท น เ ด อ ร บ น เ ก า ะ ภ เ ก ต อ ย ช วงระยะเวลาหนง หลงจากน น เ ข า ก ย ง ใ ช ช ว ต ด ว ย ก า รเดนทาง สลบกบการเป นนกเล าเรอง และยงคงบ มเพาะความสขจากการบนทกภาพระหวางทางทเขาพานพบอยางสม�าเสมอ..........................

ในปรมาณทพอด

79

จวบจนทกวนน ภาณเปดรานหนงสอเลกๆ ชอ Rhythm & Book อยท อ.หวหน จ.ประจวบครขนธ โดยตงคอนเสปตของรานตวเองไวอยางมเอกลกษณวา ‘ขายของรกทไมหวง’.............................

“เพราะของทกชนในรานทงหมดผมรกทงนน แตทเอามาขายกเพราะอยากแบงปนใหคนอนๆ บาง สวนใหญจะเปนหนงสอ เพราะผมเองกเปนนกอาน นกเขยนคนหนง สวนมากตองใชอางองดวย อกอยางหนงสอผมไมใชอานแลวทง ไมเอาใจใสนะ คอกอนหนาทจะเปดรานน ผมกเอาหนงสอไปบรจาคหองสมดอยหลายทแลวทนมนมประสบการณทแยๆ ส�าหรบเราคอ เจาหนาทหองสมดบางคนเอาหนงสอทผมบรจาคไปขาย หรอหนงสอทผมบรจาคนะมนไมมคนอาน กเลยคดวาไมเอาดกวา จงตดสนใจเปดรานขายดกวา แตวาไมไดขายแพงอะไรมากนก เพราะผมอยากใหคนอานหนงสอจรงๆ เขาไดใชประโยชนจากตรงน แลวกขายพวกรปถายและโปสการดทคนอนๆ เอามาฝากขายดวย ของเราเองกม และกมซดเพลงทเราเคยฟงๆ มาวางขายดวย”.................................

พอขนชอวาเปนของรก ใครๆ กมกอยากเกบมนไวชนชมเพยงล�าพง มากกวาจะน�ามาใหคนอนรวมชนชมดวย แตภาณไมไดคดแบบนน......................................................................

“มนเปนวธคดของผมทอยากท�าใหมนแตกตาง กบบางคนเขามาทรานผมแลวเหนหนงสอในรานกพดท�านองวา โห…หนงสอมแคนเอง ทบานมเยอะกวานอก ผมกตอบเขาวาดครบอานหนงสอ

80

กนเยอะๆ เพราะทกวนนผมวาคนอานหนงสอนอยนะ กบบางคนผมรสกวาทบานเขามหนงสอเยอะ ไมไดแปลวาเขาเปนหนอนหนงสอ หรอคนใฝร แตมเพอประดบบาน ไวตงโชว ถาแบบนผมรสกสญเปลา เสยเปลา คออะไรกตาม ถามเราตองเอามาใชใหเกดประโยชน อยางมดถามเราตองเอามาใชหน ใชตด แปรงสฟนซอมากไวใชแปรงฟน ไมใชวามเยอะ แตไมไดใชสงทมใหเกดประโยชนเลย”.......................

ไมใชเรองนาแปลกใจ ส�าหรบบางคนการเปดรานหนงสอลวนมความคาดหวงในเรองของรายได แตผ ชายคนนบอกวาไมไดคาดหวงเลย และไมไดคดวาการเปดรานขายของรกขนาดเลกๆ แบบนจะไดอะไร เขาคดเพยงแตวาของบางอยางทมในชวต ถาไดกระจายไปใหคนอนๆ บางกคงด................................

“ผมไมไดคดวาจะตองไดพบอะไรทพเศษ หรอเรองมหศจรรยในชวต พดงายๆ วาไมมจดประสงคอนนอกจากความอยากเปดรานแลวขายของทเรามแคนจบ! สวนจะมคนหรอไม ไมเคยคด แตพอเราเปดรานปบ มนกลบใหอะไรหลายอยางตอบแทนกลบมาเยอะแยะมากมาย อกอยางท�าเลรานผมกไมไดอยตดถนนดวย คอผมเลอกตรงนเพราะคาเชามนถก อยางทบอกวาไมไดคาดหวงในแงธรกจเลย แตมนไดแงมมในเรองของการใชชวต

81

“ผมมความสขกบการเลอกทจะใชชวตท�าสงๆ นดวย คอชวตเปนเรองเรยบงาย แตไมใชเรองงายเลยกตองเรยนรกนไป”...............

สงแสนสามญส�าหรบมนษยทกคนคอเรองทกข เรองสขตางวนเวยนมาท�าความรจก ทกทายและสอนบทเรยนใหแกมนษยทกคน ส�าหรบภาณแลวหลงจากทเปดรานแหงนกท�าใหเขาไดคนพบบางสงบางอยางเชนกน

“กมเรองสนกคละเคลากนไป อยางบางคนกมาเลาเรองของเขาใหผมฟง คอเขาอาจจะแคอยากระบายความทกข ความคบของใจใหฟงแคนน ผมกฟงๆ ไมตองเสนอแนะหรอหาทางออกใหเขาหรอก หรอกบลกคาตางชาตกมแปลกๆ มา อยางเชนมฝรงคนหนงขจกรยานผานหนารานผมแลวสกพกเขากจอดจกรยาน เดนเขามาทราน เหงอโชกเลยนะ เขามาจบมอผมแลวบอกวา ขอแสดงความยนดดวย ผมกตอบไปวา ขอบคณมากครบ แตวาคณยนดเรองอะไร? ฝรงคนนนกตอบกลบมาวา คณรเปลาวาคณไดท�าในสงทผมอยากท�าอยมากๆ เลย แลวสกพกเขากมองหนาผมพดตอ แตมนกไมงายใชไหม ผมกตอบกลบ ใช มนไมงาย แตมนสนกตรงทไดท�านแหละ! แลวเขากเดนดโนนนรอบราน กอนกลบเขาบอกผมวาท�าตอไปนะ ถาวางเขาจะแวะมา แตแลวหลงจากครงนนเขากไมเคยกลบมาเลย”

82

ส�าหรบบางคน การไดรจกหรอพานพบมนษยสามญดวยกน ดคลายเปนเรองแสนธรรมดา แตส�าหรบผชายคนนเขาไมคดเชนนน

“ส�าหรบผมมนเปนเรองทประทบใจนะ อยากเลายอนกลบไปเมอกอนตอนผมอยภเกต ท�างานเปนบารเทนเดอรทโรงแรมแหงหนง แลวผมกเปดเพลงขายเครองดมท�าโนนนนนอะไรไปเรอย ทนมฝรงคนหนงมายนตรงขางบารทผมท�างาน ผานไปสกครงชวโมง ฝรงคนนนกเดนมาหาผม แลวกควกตงคให 20 บาท ผมกถามวาคาอะไร ฝรงบอกเพลงรานคณเพราะด แลวเขากเดนออกไปเลย คอแคน กเปนเรองทผมรสกประทบใจมากเลยนะ คอความสขนะมนไมตองวาจะตองเปนเรองราวใหญโต หรอเหตการณส�าคญในชวตอะไรมากนกหรอก แคเรองเลกๆ นอยๆ อะไรกได แตวามนรสกกระเพอมอยใน

83

หวใจ ท�าใหเราสมผสไดวาเลอดก�าลงสบฉด พลงพลาน เพมพลงชวตคอผมเชอเรองพวกนนะ แคท�าชวต ปรงชวตใหสขนยม ซงผมคดวามนคอกญแจส�าคญในการแสวงหาความสขส�าหรบผมแลว”

เหนภาณมาเปดรานขายของรกแตไมหวงจรงจงแบบน กท�าใหเกดค�าถามตอวา เขายงคงเขยนหนงสออยหรอไม................. “ผมหยดเขยนมาปนงแลวครบ แตวาตอนนก�าลงเรมจะเขยนหนงสอเลมใหมแลว แนนอนวาเปนเรองเกยวกบหวหน แลวกมอกเรองทอยากจะเขยนกเปนเรองของผคนทแวะเวยนมาทรานหนงสอของผม คออยางบางคนกไดพดคยแลกเปลยนประสบการณทางความคดกบผมสองสามชวโมง บางคนกเขามาอานหนงสอแบบจรงๆ จงๆ คอชวงเวลาทผมไดมนมากกวารานหนงสอนะครบ กเลยอยากบนทกเรองราวตางๆ เกบไว”

กอนหนานภาณใชชวตและหายใจอยทจงหวดเชยงใหมหลายปกอนจะเปลยนททางมาตงรกรากลาสดทหวหน..................... “ผมเปนคนอยไมตดทครบ แลวการทมาอยหวหนน พดใหดกระแดะคอหวหนนะเลอกผมใหอยทนนะ เพราะหวหนเปนสถานททผมพออยได มความเปนเมองนอย คอนขางจะเปนธรรมชาตพอสมควร และกเรองอาหาร ผ คน ระยะทางหางจากกรงเทพฯ ปจจยแวดลอมตางๆ กเอออ�านวยพอสมควร อกอยางแมผมยงอยกรงเทพฯ อยหวหนกสามารถกลบไปเยยมแมไดอย”

84

ทกวนน อะไรทเปนความสขส�าหรบคณ และการใชชวตของคณ.............................................................................. “ส�าหรบผมนะ ความสข ความสวยงามมนอยรอบตวเราตลอดเวลา แตประเดนหลกคอ เรานะจดระบบระเบยบความคดยงไงมากกวา อยางผมอานหนงสอเลมนงจบปบ แลวกขงตวเองไมอยากเจอใครเลยผมกมความสข หรอผมไดกนขาวแกงรานทคนลนถกรส ผมกมความสข ชวตคนเรานะ มนซบซอนอยแลว เรากไมตองคดลกซบซอนหรอแสวงหาความสขใหญโตอะไรใหสญเสยพลงอกดกวา เพราะชวตทแสวงหาเปาหมายโดยไมรจกชนชมความสวยงามระหวางทางทเดนอย ผมวามนนาเศรานะ และทส�าคญอยาพยายามไปสรางความสขใหคนอนเขา สรางความสขใหตวเองพอ”................

ภาณมองวาชวตคนเรานนแสนสน เขาจงพยายามแสวงหาความสขในปรมาณทพอเหมาะพอดส�าหรบตวเขาเอง.....................

“ผมวามนเปนเรองเฉพาะตวบคคลนะ สไตลใครสไตลมน แตโอเคละ ถาชวตคณคอการสรางความสขใหคนอน แลวคนทเขาไดรบความสขตรงนจากคณเขามความสขดวยกดไป แตคณตองร สกสขใจจรงๆ นะ(เนนเสยง) ไมใชปรงแตงจตใจหลอกตวเองวาแฮปปมความสขเตมประดา แตลกๆ แลวเปนทกขมากคอ ผมเชอนะวาคนทเปนแบบทผมบอกนะมเยอะ แลวผมกเชออกวาคนทเปนแบบผมนกมไมนอยดวยเหมอนกน คออะไรกตามทเปนแรงผลกดนใหมนษยท�าสงสงหนงทเกดความสบายใจ อม

85

ความสขนะมนไมตองวาจะตองเปนเรองราวใหญโต หรอเหตการณส�าคญในชวตอะไรมากนกหรอก แคเรองเลกๆ นอยๆ อะไรกได แตวามนรสกกระเพอมอยในหวใจ

เอมชวต นมนเปนเรองมหศจรรยมากนะ แตตวผมเอง อะไรทมนผลกดนใหชวตผมท�าตรงนดวย ผมวานแหละคอค�าถามทนาสนใจ เพราะอะไรร มยครบ เพราะบางทสงทเราท�าบางครงมนกไมมค�าตอบ หรออาจมค�าตอบแตมนกเชอมโยงไปส ค�าถามอนๆ เยอแยะมากมาย เชน มนจะมประโยชนไหม? มนจะมความสขยงไง? ซงเปนเรองรกรงรงกบชวตเยอะเกน ผมคดอยางนนนะ”

ส�าหรบภาณเอง ความสข ความสวยงามในชวตนน มอยรอบตวเขาตลอดเวลา เพยงแตความพอดของเขา และคนแตละคนนนมปรมาณไมเทากน… เทานนเอง

86

เพชร พรหมชวย

“รจกปญหา รจกความสข”

พธกรและผประกาศขาว

“เรามความสขกบทกเรองทเจอ แตไมใชวาสงทเราเจอทกวนนมนจะสขสมหวงทกอยางนะ มนกมปญหา มความผดหวงสารพด แตถาคนเราอยากเรยนร ทจะอยกบสงตางๆ แลว มนกจะมความสขขน เพราะมนเปนสวนหนงในการพฒนาและเพอชวยยกระดบจตใจของเรา เพราะถาชวตไมมปญหา ไมมอปสรรค ไมมความสขหรอไมมความชอบแลว เรากคงไมมทางรหรอกวาชวตมนเปนแบบน”

87

เพชร พรหมชวย คอโปรดวเซอร และผประกาศสาวคนสวยจากรายการ ‘โตะขาวบนเทง’ ของสถานวทยโทรทศนไทยทวสชอง 3 ทหลายคนรจกและคนหนาคนตากนเปนอยางด แตสงทหลายคนยงไมร นนคอการทเธอมหนทางแสวงหาความสขในการใชชวตไดอยางนาสนใจ และควรน�าไปเปนหนงในตวอยางของหนทางเดนไปสการแสวงหาความสขในการใชชวตอยางแทจรง.....................

เลายอนกลบไปท�าความรจกเธอกนสกหนอย ในวยเดกเธอสารภาพวาไมเคยคดจะเปนนกขาวมากอน คดเพยงวาอยากท�างานอะไรทสบายๆ เทานน แมจะเปนเดกทยงไมมเปาหมายความสนใจอะไรทชดเจน แตเธอรวาตวเองเปนคนชอบอานหนงสอมาก..............

“จ�าไดวาตอนเรยนมธยม ทกเชาหลงเคารพธงชาต เรากมหนาทเลาเรองยอ อพเดทนยายแตละเรองใหเพอนๆ ฟงทกวน วนเวยนแบบนเรอยๆ แลวพอท�าบอยๆ มนกเหมอนฝกทกษะการอานขาวใหเราไปโดยไมรตว”.................................................................

เมอเขาเรยนมหาวทยาลย อาจารยหลายทานกวเคราะหวาบคลกของเธอ นาจะท�างานดานขาว เพราะดคลองแคลว พดจาไพเราะ เสยงดงฟงชดด.....................................................

88

นนคอจดเรมต นทท�าใหเพชรได เรมต นท�างานทบรษทแปซฟค ซงในชวงเวลานน บรษทนมชอเสยงมากในเรองของการน�าเสนอขาว แลวทบรษทแหงนเองทท�าใหไดพบกบ ‘ดร.สมเกยรต ออนวมล’ ซงเปนครคนแรกทสอนงานดานการเปนพธกร และการท�าขาวใหแกเธอ.......................................................................

“พอไดรจกอาจารยฯ ไดเหนบรรยากาศการท�างานขาวจรงๆ กรเลยวา นแหละงานทฉนอยากท�า ทนเรากอยากท�างานสายขาวแลว แตกบอกอาจารยฯ ตรงๆ วา ชวงตลอดเวลาสามเดอนทดลองงาน ถาไมผานอาจารยกพจารณาตามสมควรนะคะ แตหนพรอมทจะเรยนรการท�างานดานนอยางเตมท”................................................

89

หลงจากนนตลอดเวลาสามเดอน ของการเรมตนอาชพนกขาว ส�าหรบเธอเปนการท�างานหนกพอสมควร เธอคอยสงเกตนกขาวรนพ วาวนหนงๆ เขาท�าอะไรบาง อานหนงสอพมพกฉบบ ฝกจบประเดน ฝกตงค�าถามอยางไรกนบาง....................................

ซงการเรมตนท�างานในวนนน กมผลตอการท�างานและการใชชวตในทกวนน หลงจากทวทวส สนทรวเนตรเหนแวววา พชรนาจะเหมาะกบต�าแหนงผประกาศขาวบนเทง............................

“ตอนนนมนกขาวบนเทงคนเดยวคอ คณออย-ศศธร ลมศรมณ กอยากใหเราไปสบเปลยน แตหากคนๆ กยงไมผาน ทนอาจารยสมเกยรตกบอกใหเราลองท�ารายการเลกๆ กอน ในเวลานนแมจะกดดนมาก แตพๆ ทมงานทกคนกใหก�าลงใจวาเราท�าได คอดวยพนฐานเราเองเปนเดกตางจงหวด เลยคอนขางเจยมเนอเจยมตว ชอเสยงอะไรนเราเองกไมไดตองการนกหนา แตรอยางนงวาพอเราจะมความภาคภมใจท เหนเราไดออกทว เปนนกขาว เปนหนาเปนตาใหครอบครว เรากเลยคดอยากท�าหนาทตรงใหดทสด ถงแมระหวางทท�างานจะมทงคนชมและต�าหนเรา แตกอาศยยดหลก The show must go on ไวจนถงทกวนน”

จากวนนนจนวนนเปนระยะทาง 20 กวาป ทเธอยงคงสนกสนานกบการท�างานอยทกวน

90

“ไมเคยคดเหมอนกนวาเราจะท�าไดยาวนานขนาดน คงเปนเพราะสงทยดเปนหลกในการท�างาน นนคออยากท�าใหทบานภมใจ ซงมนกคงเปนแรงผลกดนใหมพลงท�างานตรงนได ยงตอนนไดเปนโปรดวเซอรในรายการโตะขาวบนเทงของเราเอง สามารถก�าหนดทศทางของรายการใหเปนไปตามอยางทเราตองการได ตอนนแหละทยงสนกและมความสขเพราะไดน�าสาระทเปนประโยชนมาน�าเสนอ คอคนสวนมากมกจะบอกวาขาวบนเทงไมคอยมสาระ แตคนสวนใหญจะรเรองบนเทงหมด ฉะนนเราเองซงท�างานขาวบนเทงมานาน เตบโตในสายขาวบนเทง เรากรสกวาอยากจะน�าเสนอแงมมดๆ ของดาราออกมาใหมากทสด”........................

เรองอานหนงสอกเหมอนกน เธออยากแนะน�าหนงสอดๆ ใหคนทตดตามรายการไดสมผสถงสงทเธอเคยพานพบ แตถาใครมาถามวาเธอมหนงสอเลมโปรดเปนเลมไหน เธอยนยนวาตอบยากมาก เพราะเมอกอน เธออาจเปนคนเลอกอานหนงสอ แตทกวนนหนงสอนนเลอกเธอ

“ตอนนเวลาเราก�าลงจะหาค�าตอบอะไรสกเรอง จ ๆ กมหนงสอเลมหนงวางอยขางหนาใหเราหยบอาน พอเราไดอานกรสกวาหนงสอเลมนนเอง มนชวยไขขอของใจใหเราได คอเราคดวาหนงสอดๆ นนควรจะเขามาในชวงเวลาทเหมาะกบชวตเราดวย

91

“สวนหนงสอทเราชอบเปนพเศษคอ เรองมหาภารตะ พอเราไดอานเลมนจบปบ เรารสกไมอยากอานหนงสอเลมไหนอกเลยนะ เปนแบบนประมาณสองอาทตยได เพราะวาประทบใจและไมอยากใหความรสกจากหนงสอเลมอนๆ มาแทนทหนงสอเรองมหาภารตะเลมน”

นอกจากเรองงานและการอานหนงสอแลว ทกวนนเพชรยงคงมความสขกบหลายๆ อยาง.............................................

“เรามความสขกบทกเรองทเจอ ไมใชวาสงทเราเจอทกวนนมนจะสขสมหวงนะ มนกมปญหา คนเราเมอเรยนรทจะอยกบสงตางๆ แลว มนกมความสข เพราะมนเปนสวนหนงในการพฒนาและเพอชวยยกระดบจตใจของเรา เพราะถาชวตไมมปญหา อปสรรค ความสขหรอความชอบแลว เรากคงไมมทางรหรอกวาชวตมนเปนแบบน .......

“หลกคดแบบน มนจะไดมาจากการปฏบตนะ คอยอนกลบไปเมอสบปกอน เราไดไปปฏบตธรรม แลวสงเกตวาท�าไมสามเราเปลยนไป จากทเคยเปนคนเฮฮา แลวท�าไมกลายเปนคนมศลมธรรมมากขน ท�าไมเขาเปลยนไป กมารวาสามไปปฏบตธรรม เรากลองไปดบาง เปนเวลาสบวนซงเวลานนกท�าใหเราคอยๆ เรมตกผลกทางความคด เรมเขาใจชวต เขาใจแกนสจธรรม เขาใจอะไรหลายอยาง แลวกคอยๆ มาฝกตวเอง กลายเปนคนอยในศลในธรรมมากขน...................

92

หลงจากนนเธอกคนพบความดงามในชวตในหลายๆ เรองดวยกน ..........................................................................

“เราว าช วตคนเรามนนบหนงใหมได ตลอด แตคนไมคอยร กนมากกวา การใหก�าลงใจใคร เราจะไปบอกใหทกคนไมไดหรอกเพราะถาตวเขาไมร วธการใหก�าลงใจตวเอง มนกเปลาประโยชน คอทกสงทกอยางเปนอนจจง คนเรานะเสยอะไรทกอยางเสยได แตเราอยาเสยสมดลของจตใจเราเดดขาด ............

“อยางคนปวยบางคนสงเกตไหมวาท�าไมเขาอยไดนาน ทงทเขาก�าลงจะตายดวยซ�า แตทเขายงอยไดกเพราะเขาไมไดสญเสยก�าลงใจไปเลย เพราะฉะนนตวเราตองรจกเปนก�าลงใจใหตวเองกอนเลย รจกฝกจตของเราใหตงมน เพราะเวลาภยมาเรากสามารถตงสตใชชวตอยกบภยตางๆ ได

“สงเกตส อยางเรองน�าทวมทผานมา บางคนทงบานและรถจมน�า แตเขาปลงได ไมตนตกใจ เพราะคนเหลานฝกจตใจมาด ฉะนนเราตองรจกบอกกบตวเองเสมอวา ชวตมนเปลยนแปลงตลอดเวลา แลวกตองฝกหดตงสต รกษาจตใจของเราใหมนคง ฝกจตใจใหแขงแกรง กคงไมมอะไรมาสนคลอนชวตของเราไดอยางแนนอน” ....

93

คนเรานะเสยอะไรทกอยางเสยได แตเราอยา

เสยสมดลของจตใจเราเดดขาด

ระหวางทางทฝกฝนสตของตนเองมาเรอยๆ น เพชรกยงพบขอดอยของตวเองทเปนคนใจรอนอย ท�าใหเธอคดวาจะสรางสมดลในชวตของตนเองไดอยางไร จวบจนวนหนงคนพบวาสมดลทตามหาคอ เมอใจเธอเปดกวาง กจะยอมรบในทกๆ เรองได ..........

“อยาไปคดวามนยากไมยาก แคคดวาเราอยากเรยนร ปญหาตางๆ กจะจบ ยกตวอยาง เวลาวางๆ เรากมกจะควาไหมพรมขนมาถกเปนผาพนคอ เพราะมความเชอวาจะชวยในเรองของการพฒนาและฝกจตใจของตนเองไดอกทางหนง ............

“หลายคนมองวามนยาก แตเมอเราไมเปนอยแลว แคเราคดจะเรยนร พอเราท�าออกมาได หลายคนกถามวาท�าไดอยางไร ยากอยางน เกงนะทท�าได แตจรงๆ แลวไมใชเลย อยากรเรากถามเขา อยาไปปดกนตวเอง ทกสงทกอยางตองลองท�าด แมจะยากแคไหนกตาม ถาปดกนทกสงทกอยางกจบ รวมทงเรองความคดสรางสรรคในตวเองดวย พยายามท�าตวเปนแกวเปลาพรอมจะเตมน�าลงไปตลอดเวลา อยาไปคดวาตวเองเตมแลวพรอมแลว ซงถาคดแบบนได จะท�าใหตวเองคนพบสงใหมๆ และคนพบสงทเรยกกนวาความสขอยางแทจรงไดในทสด” ........................

94

พล ตนฑเสถยร

ความสขรอนๆ

“ผมเปนคนมความสขอยตลอดเวลา แมแตชวงเวลาทแยๆ กตาม ความสขส�าหรบผมคดวามนเปนความรสกทเราเลอกได คอเราเลอกทจะสขหรอทกขไดอย แลว อยางบางคนอาจใหคณคาความทกข-สขทางดานวตถ หรอเหตการณทเกดขนกบชวต แตผมเชอวาความสขมนเกดขนไดทกขณะ อยทตวเราเอง แลวท�าไมถงบอกวาตวเองมความสขตลอดเวลา เพราะผมไมร วาจะมความทกขไปท�าไม”

ทตกตะกอนจากหองครว

95

พล ตนฑเสถยร เวลาไดกลนหอมๆ โชยมาจากหองครวบานไหน กชวนใหเราอยากกาวเขาไปฝากทองไวทบานหลงนน เชนกน ถาใครมโอกาสไดกลน และถามโอกาสไดชมอาหารรสมอของ พล ตนฑเสถยร คนน กเชอวายากทจะยอมกาวเทาออกจากหองครวของเขาไปได

ส�าหรบผชายคนน แฟนหนงแฟนละครหลายคนอาจรจกเขาในมาดนกแสดงหนมมากฝมอ แตเชอวาอกหลายคนยงไมรวาผชายคนเดยวกนน ฝมอการท�าอาหารของเขากไมเปนรองใครเหมอนกน

บายวนหนง พล ตนฑเสถยร ในมาดสบายๆ วางผากนเปอนไวขางๆ ตว แลวมานงอพเดตชวตของเขาดวยรอยยม

“ทกวนนผมไมไดเปนนกแสดงอาชพ เพราะค�าวา ‘อาชพ’ มนหมายถงหาเลยงตวเองไดโดยสม�าเสมอ แตผมอาจจะคอยๆ เปลยนบทบาทจากอาชพนกแสดงมาเปน ‘คนท�าอาหาร’ เพราะสภาพแวดลอมผมมนเตมไปดวยอาหาร แตกไมไดคดวาตวเองเปนเชฟนะ เพราะเนองานเองกไมไดท�าอาหารทอยหนาเตาประจ�าครวเลยซะทเดยว แตวางานหลกๆ ทรบผดชอบจะเปนเรองทมความเกยวของกบอาหารเสยสวนใหญ ตอนนบทบาทดานการแสดงกเลยเปนงานรองๆ ลงมา ประมาณวาถามเวลาแลวเราสะดวกใจจะท�า กตดสนใจท�า”

แนนอนวาถาไมมงานแสดง เรยกวาเวลา 7 วนในชวตทกวนน พลใชจายเวลาไปกบการเรยนรดานการท�าอาหารอยางเดยวกวาได

9696

“งานหลกๆ ของผมตอนนคอท�าร านอาหารชอ Spring & Summer ซงเปนรานอาหารและเปนครวกลาง เพอผลตอาหารจากทแหงนแลวสงไปขางนอก หรอบางทกรบท�า catering บาง นอกนนกจะม work shop (เรยนท�าอาหาร) หรอ cooking demonstration (ท�าอาหารโชวตามทตางๆ) แลวกมท�าอาหารในรายการพลพรรคนกปรง ท�าเวบไซต www.pholfoodmafia.com แลวกมเขยนงานใหกบกร ‘Truelife’ เปนเวบคอนเทนตรายสปดาห คอลมน ‘My Cooking School’ เปนเรองเกยวกบเทคนค สอนวธการท�าอาหาร แลวกมเขยนใหนตยสารแพรวเปนคอลมนประจ�ารายปกษ(เวนปกษ) ซงกท�ามาหาปไดแลว และกเปน brand ambassador ใหเลอ กอรดอง เบลอ ดสต ดวยครบ” ....... ...

กวาจะมชวตทคลกคลกบการท�าอาหารอยางทกวนน อาหารจานแรกทเกดจากรสมอของเขานนเปนแบบไหน ......

“ยอนกลบไปสมยเดกๆ เลย จ�าไดวาเมนแรกเปนผดบะหมส�าเรจรป แลวผมกใสเนอสตวลงไป สงนกเปนความตนเตนส�าหรบเราแลว จากท�าบะหมเพยงหอเดยว กลายเปนวาเราตองท�าประมาณสบหอ ลวกบะหมสบหอ ท�าใหเพอนๆ กนนนกตนเตนส�าหรบผมเหมอนกน แรกๆ รสชาตคงออกมาไมดเทาไร เพราะเรายงไมรวธท�าอาหารทถกตอง แตกยงดทไดลองถกลองผดในตอนนน ทกวนนกยงเปนอยแตนอยลง หมายความวา สงทเราเคยลองผดลองถกมาแลวเราเคยศกษามา พอมาท�าอกทเรากจะไมผดในสงนนอก พอเรามประสบการณเปนมออาชพแลว กจะเขาใจหลกการ ทราบพนฐานอะไรแลว กจะตองม

9797

การฝกฝนๆ ท�าซ�าๆ อยเรอยๆ เพอใหเกดเปนทกษะทเรยกวา ความช�านาญงาน คอจะบอกวา สงทท�าอยทกคนสามารถท�าไดหมดเพราะผมเองกเปนคนปกต ไมไดมพรสวรรคหรอวาเกงขนเทพมาจากไหน แตเพราะผมผานการท�าซ�าๆ มาเยอะ แรกๆ กอาจจะชา แตพอไดท�าทกวนๆ มนกเรวขนตามล�าดบ” ................................................

ท�าอาหารมาไดพกใหญๆ แลว คณมองวาเสนหของสงนอยตรงไหน

“ผมมองว าการท�าอาหารมนเป นศลปะ แลวเราชอบศลปะอยแลว อยางงานแสดงทเราท�าทกอยางมนกเปนศลปะแขนงหนง อาหารกเปน เพราะมนเปนรปแบบหนงของการใชชวต ทผสมผสานเรองของวฒนธรรม และการกนอย เพราะผมชอบความเปนอยทด แตความหมายของสงนส�าหรบผมไมไดแปลวาใชชวตอยางฟมเฟอย แตความเปนอยทดของผมหมายถงดตอสขภาพ ดตอสงแวดลอม และดตอคนรอบขาง ...................

“อยางเวลาทเราซอขาวทดมาไวทบานแลวเราหงขาวกน คนทบานเรากไดกนขาวทดรวมกน คอผมเปนคนทรจกเลอกสงทดทสดใหกบตวเอง แลวกร สกวาอาหารมนเปนเรองทมากกวาปากทอง แตมนเปนสงทสามารถยกระดบคณภาพชวตเราไดทางหนง อยางการท�าอาหารทดมนกชวยยกระดบชวตเราดวย เชน อาหารจะตองสรางความบนเทงได อยางวนหนงอยากเซอรไพรสคนรกดวยการซอกระเปาแบรนดเนมให เทยบกบผชายคนหนง จดการลงมอท�า

98

เคกดวยตวเองใหแฟน คณคาทางจตใจมนอาจจะมากกวากระเปาแบรนดเนมใบนนดวยซ�า คอตรงนแหละทจะบอกวาเราสามารถน�าการท�าอาหารมายกระดบความเปนอย และคณภาพชวตของเราได และอกหนงเหตผลอาหารสามารถเปนยาได บ�ารงรางกายได เยยวยาจตใจคนเราดวยกได”

ส ง เ ห ล า น เ อ ง ท บ มเพาะท�าใหพล ตณฑเสถยรทเราเหนในปจจบนดเปนคนทมความสขมความสข ..............

“ผมเปนคนมความสขอยตลอดเวลา แมแตชวงเวลาทแยๆ กตาม คอความสขส�าหรบผมคดวามนเปนความร สกทเราเลอกได คอเราเลอกทจะสขหรอทกขไดอยแลว อยางบางคนอาจใหคณคาความทกข-สขทางดานวตถ หรอเหตการณทเกดขนกบชวต แตผมเชอวา

99

ความสขมนเกดขนไดทกขณะ อยทตวเราเอง แลวท�าไมถงบอกวาตวเองมความสขตลอดเวลา เพราะวาผมไมรจะมความทกขไปท�าไม”....

ปญหาเปนสงทใครๆ กหนไมพน ผชายคนนกเหมอนกน “ทกครงเวลามปญหาผมจะถอยหลงหนงกาว เพราะมความรสกวาถาเรามปญหา แลวเราไปตกใจกบมน เรานนแหละทจะมปญหากบเรองเหลานนดวย คอผมรสกตลอดเวลานะครบวาทกปญหามนมทางออก แตคนสวนมากจะชอบตนตระหนกกบปญหาทเกดขนอยเสมอ แตเรากยอมรบวาปญหาบางปญหามนใชเวลาแกไขคอนขางมาก บางปญหาใชเวลานอย แตทกอยางทเกดขนตองจบ แตจะจบแบบไหน จบแบบฉลาดหรอจบแบบไมฉลาด แลวถาถามผมวาเวลามความรสกโกรธ เสยใจ เยอะๆ ณ ปจจบนตองบอกวานอยมาก แทบจะไมม คอพอเวลาเกดอารมณนนปบ ผมจะเรยกสตมาปบเลย แลวตงค�าถามกบตวเองวา เราจะมานงเสยใจท�าไม? เรองแคนเอง ........................

“อยางเวลาทเราเจอเรองแยๆ หรออะไรทคนทวไปมองวาแย อยางของหาย โดนขโมย น�าทวม เรองพวกนจะท�าใหเราเปนทกขแนนอน เพราะเปนเรองการสญเสย แตเมอเสยมนไป ท�าไมเราตองเสยใจกบมนดวยละ กควรจะเขาใจเรองการสญเสย และเราตองคดวาเราหาใหมได แกไขได แลวเรากจะมความสขเอง เพราะฉะนนใครจะมาท�ารายอะไรเราไมได เพราะคนทท�ารายเราไดกคอตวเราเอง แลวสงเกตอยางหนงนะวา เมอเราทกข หวใจเรากจะยงทกข แตเมอเรามความสขมนกจะมแตความสขวงเขามาหาเราอยตลอดเวลาดวย ฉะนนทกวนนผมถงเปนคนทมความสขตลอดเวลา ขนาดผมท�างาน

100

ตลอดเจดวนนะ แตเพราะโชคดตรงทผมเลอกท�างานในดานทรสกวามความสข แลวไมเคยรสกวางานทเราท�าอยเปนภาระเลย เพราะเรารสกสนกกบมน ขนาดนงพกผอนอยเฉยๆ ผมกยงอานหนงสออาหาร ดทวรายการอาหารไปดวย” ........................................

ตลอดเวลาทพดคย ในครวของเขายงคงอบอวลไปดวยกลนหอมๆ ของอาหารทเกดจากความคดสรางสรรคและประสบการณทเขาสงสม แตเครองปรงทเปนหวใจหลก และถกผสมผสานอยในอาหารภายใตรสมอของพล ตนฑเสถยรคนน หลายคนเรยกเปนเสยงเดยวกนวามนคอ ‘ความสข’ เครองปรงทไมมทมาซบซอน แตเมอใสไวในอาหารคราใด...กอรอยเมอนน

101

บางคนอาจใหคณคา

ความทกข-สขทางดานวตถ

หรอเหตการณทเกดขนกบชวต

แตผมเชอวาความสข

มนเกดขนไดทกขณะ

102

ปานใจ เภตรา ‘สข’ ทเกดจากการไดแบงปน

“การเปดรานกท�าใหไดคนพบตวเองวาเราชอบอะไร อยางแรกมนเปนความสขทเราไดท�าในสงทชอบกอน คอรานเลกๆ ทท�าทกวนนกเปนสงทชอบ คอมนกไมไดท�าก�าไรอะไรเยอะหรอก ท�าขนมอบเลกๆ นอยๆ แตไดดแลบรการลกคาดวย อกทงประโยชนทไดจากการท�าหองสมด มนมสวนชวยท�าใหคนเกดแรงบนดาลใจ ท�าใหลกคาอยากอานหนงสอเพมมากขน เปนสถานทปลกฝงการอานไปในตวดวย”

103

เสนหของทน ทมมากกวากาแฟหอมๆ อาหารอรอยๆ ทหลากหลาย กคอหนงสอและนตยสารจ�านวนไมนอยทวางเรยงรายอยบนชนหนงสอ ราวกบทนเปนหองสมด-อาณาจกรแหงการอานของผทตกหลมรกในถอยค�ากวาได

“จดเรมตนของรานน เกดจากทเมอกอนเราเปนพนกงานบรษทธรรมดานแหละ แตวามความฝนอยากท�ารานหนงสอนารกๆ เลกๆ กตระเวนหาท หาท�าเล โดยมคอนเสปตวา อยากใหเปนหองสมดของบานเรา ทเพอนๆ สามารถมานงอานหนงสอ หรอมานงคยกนได ....................................

ปานใจ เภตรา เจาของรานคนสวย ผกอตงคาเฟนารกชอ ไล-บรา-ร แหงน กลาวทกทายอยางเปนกนเองกบลกคาผมาเยอน…คนแลวคนเลา

104

“รานนเปดชวงป พ.ศ.2550 ทนพอเราท�ารานไปไดสกพกกเรมมสวนตอขยาย คอมขนมเขามาขาย มเครองดม มกาแฟเพมเขามา เหมอนเราเปดบานใหเพอนๆ ไดเขามาใชชวต ไดเขามาอานหนงสอทเราชอบ แลวชอราน เรากใช ‘ไล-บรา-ร’ ทบศพทเปนภาษาไทยดวย เพราะเรารสกวาภาษาไทยเองมนกมเสนหในตวไมแพภาษาอนเลย”

ราน ‘ไล-บรา-ร’ กอตงเปนสาขาแรกทถนนพระราม 9 โดยมออฟฟศของแฟนคณปานใจอยขางบนดวย จากนนประมาณ 3-4 ป กเปดสาขาท 2 ยานสขมวท 24 ขน ..................................... ตลอดเวลาหลายปนน ปานใจไดเรยนร อะไรมากมาย โดยสงส�าคญคอเธอท�าแลวม ‘ความสข’ ........................... “การเปดรานกท�าใหไดคนพบตวเองวาเราชอบอะไร อยางแรกมนเปนความสขทเราไดท�าในสงทชอบกอน รานเลกๆ ทท�าทกวนนกเปนสงทชอบ กไมไดท�าก�าไรอะไรเยอะหรอก ท�าขนมอบเลกๆ นอยๆ แตไดดแล บรการลกคาดวย อกทงประโยชนทไดจากการท�าหองสมด มนมสวนชวยท�าใหคนเกดแรงบนดาลใจ ท�าให ลกค าอยากอ านหนงสอเ พมมากขน เป นสถานทปลกฝงการอานไปในตวดวย ...................................

105

“เรยกวาเปนความตงใจตงแตตอนแรกทท�า เราไมไดตงเปา หรอคาดหวงอะไรไววาจะตองเดนไปในทศทางไหน อะไรบางแตเราคดแควาท�าใหดกพอ ท�าใหคนพดถงเราในแงทด ใหคนชอบเวลามาทรานแลวเขาแฮปปมความสข กโอเคนะ อยางบางคนเขากอาจจะเรงๆ ใหมขยายสาขา แตของเราทง 2 สาขาทท�า กเพราะวาอยากแบงปนเรองราวดๆ แบงปนหนงสอทเรามใหคนอนๆ ไดอาน กแคนนเพราะเราไมไดวางกรอบตวเองเปนนกธรกจ แตเราอยากท�าตามความฝนของเรา” ..............................................................

ในแงการเรยนร ปานใจมความเขาใจเรองของการ service มากยงขน เขาใจเรองใจเขาใจเรา เพราะเมอกอนทเธอเปนลกคา กสนใจในแงมมมองลกคา แตตอนนเมอเธอเปนแมคาเสยเองกเขาใจการบรการมากขน

“สงไหนทเราเคยชอบไมชอบ กตองรจกเอามาปรบใช อยางวนนถาสมมตไดกลบไปเปนลกคารานไหนอก เรากจะท�าตวใหเปนลกคาทดขน อยางเมอกอนเวลาเราไมชอบอะไร กจะโวยวาย แตพอเราไดท�าตรงนปบ มนกท�าใหเราไดเขาใจชวตมากขนดวย เพราะถามใครมาโวยวายใสเรา เรากอยากใหเขาพดดๆ กบเรา ซงทจรงกไดอะไรจากตรงนเยอะ เพยงแตวาบรบทเรองนจะชดเจนทสด”

106

ความสขของการท�าร านนคออะไร . . . . . . . . . . . . . . . . . .

“ถาเปนรปธรรมทชดเจน กคอเรองการแบงปน ดวยความทบานมหนงสอเยอะ เตมตเลย ไดมากเกบ วางเรยงกน เปนพอกเกต บกบาง นตยสารบาง สวนมากจะเปนของแฟนเรา ซงเขาหวงมาก(เนนเสยง) ใครไปท�าหนงสอเขายบ งอ บด น ไมไดเลย แลวแฟนจะเปนคนอานเรว และเกบเรยงเปนระเบยบ แลวกจะมพวกหนงสอออกแบบ เพราะแฟนเปนสถาปนก และกราฟฟกดไซเนอรดวย กมหนงสอหลากหลาย และมเกยวกบเรองการถายรปซงเปนงานอดเรกของเขา แลวหนงสอเหลานสวนใหญจะมราคาแพง แลวกหายากดวย” ...........

107

จดเปลยนหนงซงท�าใหเธอมความสขจากสงทเธอเลอกท�า

“พอมาท�ารานน กมเพอนคนหนงเคยพดท�านองวา “หนงสอทมนะ จะเกบวางโชวไวในตเฉยๆ ท�าไม สเอามาใหคนอนอานสก 10 คน โอเควาสภาพมนอาจมเยนมยบไปบาง แตวามนกไดประโยชนดกวามย” ซงท�าใหเราคดวา หนงสอทมๆ อยน เราเอามาแบงปนใหคนอนบางดกวา เพราะคนทกวนนอานหนงสอนอยลงๆ ซงตรงนเปนเหมอนรากฐานทางการศกษานะ เพราะเราเชอวาการอานจะมสวนชวยพฒนาศกยภาพคน พฒนาความคด เราเหนอะไรดๆ กอยากใหคนอนๆ ไดสงเหลานบาง กจากค�าพดตรงนแหละทมสวนท�าใหเกดธรกจน ตอนนทบานเลยไมคอยมหนงสอเกบไวเยอะแยะแบบเมอกอนแลว โอเควาหนงสอบางสวนทน�ามาไวทรานอาจจะมเยนบาง กไมเปนไร”

108

อยางทบอกวาเปนคนทรกหนงสอมาก คณขจดความรสกหวงแหนทเคยมไดอยางไร

“กนงคยกบแฟน ว าเรานาจะน�าหนงสอทมมาแชร ให คนอนๆ บางดมย แลวแฟนเรากเหนดวย กท�าซะเลย รานแหงนจงเปน ‘ไล-บรา-ร ’ ทมหนงสอทเราชอบเทานน จนพอตอนหลงกมพรรคพวกหรอลกคาทสนทๆ เอาหนงสอแนวๆ ทเราชอบมา บรจาคใหบาง เพราะเขาเองกอยากแบงปนสงดๆ ใหคนอนๆ ไดอานดวย ซงเราร สกดนะคะ พอมคนบอกวาอยากบรจาคใหรานป บ เรากขบรถไปเอาหนงสอเลย แลวคนทใหเขากแฮปป ตรงทหนงสอของเขามนไดท�าประโยชนใหคนอนตอไปอก” ............

ตลอดการสนทนาของเราทคาเฟนารกชอ ‘ไล-บรา-ร’ แหงน นอกจากจะเปนสวรรคของนกชมแลว การแบงปนทางตวหนงสอ กน�ามาซง ‘ความสข’ ใหกบผมาเยอน คนแลวคนเลาอยางไมรตวเหมอนกน

109

หนงสอทมๆ อย เราเอามาแบงปนใหคนอนบางดกวา เพราะคนทกวนนอานหนงสอนอยลงๆ ซงตรง

นเปนเหมอนรากฐานทางการศกษา เพราะเราเชอวาการอานจะมสวนชวยพฒนาศกยภาพคน พฒนาความคด เพราะเราเหนอะไรดๆ กอยากใหคน

อนๆ ไดสงเหลานดวยบาง

110

จงกลณ สถรอศวนนท

“ออกเดนทางเพอใหรวาชวตยงสวยงาม”

“มค�าพดของผใหญทานหนงทนบถอ เขาบอกเราวา “ชวตคนเราเนยมนมทงสขและทกขผสมกนไป บางครงเราเลอกไมได มนเปนสงทคณตองเจอ ฉะนนคณต องหาสวรรค ในนรกให เจอ” เมอชวตเราเจอแตเรองทกขรอน กตองรจกพลกวกฤตใหเปนโอกาส ชวตมนยงมความหวง มความสข มแสงสวางเหมอนกบทองฟาทมดมด เหมอนฝนก�าลงจะตก เตมไปดวยเมฆฝนเยอะแยะไปหมด แตถาสงเกตดๆ ในเมฆฝนนจะมล�าแสงทะลลงมา เหมอนกน ไมวาจะเกดอะไรขนกจะมบางอยางทท�าใหเราผานพนไปได”

111

จงกลณ สถรอศวนนท จะมเหตผลอนใดเลา ทท�าใหผหญงลกออกจากเตยงนอน

อนแสนอบอน แลวตดสนใจออกเดนทางไปยงดนแดนตางๆ ทวทกมมโลก

ตก-จงกลณ สถรอศวนนท ผผลตและด�าเนนรายการ ‘ผจญภยไรพรมแดน’ สารคดทองเทยวคณภาพอกรายการหนงของเมองไทย การทเธอไดเดนทางไปยงทตางๆ ทวโลก เพอน�าเสนอชวตผคน สถานท ประเพณ วฒนธรรม คงจะมเหตผลเพยงพอทจะชวยอธบายเรองราวขางตน

รายการ ‘ผจญภยไรพรมแดน’ เปนรายการทน�าเสนอการทองเทยวแนวผจญภย เรองของศลปะ วฒนธรรม ประเพณ วถชวตของชาวเมอง และชนทองถนในแตละประเทศ ตลอดจนแหลงทองเทยวใหมๆ และอนๆ อกมาก ในชวงเรมตนมพธกรน�าเสนอโดย ‘คณวระ นตยกล’ จนไดรบความนยมจากผชมทางบานเปนจ�านวนมาก หลงจากทคณวระไดเสยชวตลงเมอเดอนมกราคม พ.ศ. 2546 คณตก- จงกลณ สถรอศวนนท ในฐานะคนเบองหลง ‘ผจญภยไรพรมแดน’ มาตงแตตนไดขนมาเปนพธกรแทนคณวระ ซงยงคงไดรบความนยมจากผชมทางบาน และประสบความส�าเรจมาอยางตอเนองจนถงปจจบน .................................................................................

ความเปลยนแปลงในครงนนจะท�าใหผหญงขอายคนหนงทเคยเปนเบองหลงมาตลอด ตองกาวเทามาเปนคนท�างานอยเบองหนา แนนอนวามความกดดนหลายๆ อยางเกดขนในชวตของเธอ

112

“มนคงเปนเรองของความรบผดชอบคะ คอมนยากล�าบากมาก ดวยความทเราเปนลกคนโต สงทพอแมปลกฝงแตเดกคอเรองความรบผดชอบ ถาพอเปนอะไรไป เรากตองสามารถดแลนอง ดแลแมได อะไรทมนมการเปลยนแปลงกะทนหน กแนนอนวาเราอาจจะออนแอ ท�าอะไรไมถก แตความรบผดชอบกตองมากอน

“สวนเรองความออนแอ คอออนแอทางความคด เพราะเราคดเองไมเปน ไมรวาจะคดนอกกรอบยงไง เราจะกลาเปลยนแปลงกบสงทเปนอยมย เรองตอมาคอความรบผดชอบ เราจะท�ายงไงกบสงทมอย แลวถาปรบเปลยนไปแลว รายการจะด�าเนนตอไปไดไหม จะบรหารจดการยงไงกบพนกงาน และอปกรณทมตรงน รวมทงจปาถะเยอแยะ สดทายงานเหมอนเปนกรอบบงคบใหเราตองท�าตรงนตอ”

แตถาใครมาเอยถามวาเธออยเบองหนาแลวทกขทรมานไหม เธอกตอบไดเตมปากเตมค�าวาไม แตกมหลายเรองทเปนกงวล ซงเธอตดสนใจจะแกปญหาเหลานนดวยตวเอง นบหนงในการเรยนรทจะพงพาตวเองอยางแทจรง พรอมมองวาทกปญหาทวงเขามาหา มนมาเดยวมนกไป ปญหาไหนแกไดกแก แกไมไดกชางมน ท�าใจใหสงบ จนทกวนนเธอกปรบชวตใหอยแบบนได

“ปรบมาประมาณหาปแลว ตอนนกเรมชน เรมปลอยวาง เรมท�าชวตใหมความสขตรงจดนได คอชะตาฟาอาจลขตมาใหเราเปนแบบน แลวเรากตองเรยนรทจะอยกบมนอยางมความสข”

113

ความสขไมไดเดนทางมางายนกส�าหรบผ หญงคนน เธออาศยการเดนทางและการจดสรรเวลาในชวต เธอคดวาจะท�ายงไงกไดไมใหเหลอเวลาเยอะ เพราะเวลาจะชวยบ�าบดตวเธอเอง

“เรากท�างาน เหนอย นอนพก จบ แลวยงไดเดนทางมากขน เรากไดเรยนรอะไรหลายอยาง เขาใจชวต เขาใจสจธรรมมากขน โลกนมเรองใหเรยนรอกเยอะ แลวท�าไมเราตองมานงเกลยดชวตอย คอทกอยางทเกดกบเรามนมแตเรองดๆ ทงนน แลวโอกาสทคนอนจะไดท�าแบบเรามนกนอยมากดวย ฉะนนเราเองควรรจกเปดใจรบเพอใหชวตมความสขจะดกวา”

114

ทกวนนความสขของการใชชวตคออะไร

“มารตวทหลงวาเราเปนคนทชอบเหนอะไรทแปลกใหม ไมซ�าซากจ�าเจ ท�าอะไรกไดทไดออกไปจากออฟฟศ เราจะรสกวามนเปนความสขทสดเลย ไมชอบอยกบท เรารสกอดอด ใหอยแบบนนอยไมไดตายแนๆ ฉะนนจะตองออกไปขางนอกเพอจะไดเหนคน เหนวว เหนชวต อะไรกไดทท�าใหเราไดเหนการเคลอนไหว ใหรสกวาชวตยงมเรองสวยงามเยอะแยะ

“มค�าพดของผใหญทานหนงทนบถอ เขาบอกเราวา “ชวตคนเรานมนมทงสขและทกขผสมกนไป บางครงเราเลอกไมได มนเปนสงทคณตองเจอ ฉะนนคณตองหาสวรรคในนรกใหเจอ” เมอชวตเราเจอแตเรองทกขรอน กตองรจกพลกวกฤตใหเปนโอกาส ชวตมนยงมความหวง มความสข มแสงสวาง เหมอนกบทองฟาทมดมด เหมอนฝนก�าลงจะตก เตมไปดวยเมฆฝนเยอะแยะไปหมด แตถาสงเกตดๆ ในเมฆฝนนจะมล�าแสงทะลลงมาเหมอนกน ไมวาจะเกดอะไรขนกจะมบางอยางทท�าใหเราผานพนไปได”

ย อนกลบไปอกสาเหตหนง อาจดวยพนฐานทถกเลยงแบบ ‘คณหน’ มาตลอด แตชวงวยรนเธอไดไปเทยว กท�าใหไดเปดประสบการณมมมองใหมๆ

“แลวจนกระทงทกวนนมนกลายเปนอาชพ ซงเราเองกไมชนหรอก แตรสกวาการไปเมองนอกมนสนก เพราะยงไมไดคดเอง ตดสนใจเอง แตพอวนนงเราตองคดเองแลว ยากกจรง แตสงทท�ามนชวยใหเราเกดการเรยนรสงใหมๆ แบบไมรตว เพราะมนคอยๆ ตกผลกความคด สงสมมาเรอยๆ ตามไมลการเดนทางนบสบป ท�าใหเรารวาตวเองมศกยภาพยงไงบาง พอถงหนางานปบ...เราจงท�าไดเลย”

115

คงปฏเสธไมไดวาผหญงทกคน อยากนอนในเตยงอนๆ ทบานมากกวาการเดนทางผจญภยระหกระเหนไปในโลกกวาง แตดวยหลกไมลเดนทางหลายพนไมลทเดนมา จงกลณเลอกค�าตอบของเธอเปนเรองของการเดนทางอยด

“เราวางแผนอยากไปเทยวรอบโลก อยากเกษยณตวเอง (ยม) แตมนเลกไมได เพราะยงมความรบผดชอบอย ถาท�าไดกจะท�าตอไปเรอยๆ อยางนอยๆ เรากยงเปนตนแบบใหใครอกหลายคนทเขามใจรกและฝนอยากท�างานอยางทเราท�าขณะน”

เธอยนยนวายงไงกจะมงมนท�างานสารคดทเธอรบผดชอบตอไป และดวยความเชอวาทมงานทกคนกท�าดวยความรก ทจะผลตสารคดคณภาพออกมาสรางความสขใหกบผชมทนารกของเธอ

116

117

ชวตคนเราเนย

มนมทงสขและทกขผสมกนไป

บางครงเราเลอกไมได

มนเปนสงทคณตองเจอ

ฉะนนคณตองหาสวรรคในนรกใหเจอ

118

สรพนธ สนทรวจตร

‘ความสข’ คอมมมองชวตทแสนเรยบงาย

ห ญ ง ส า ว ท ม อ ง โ ล กในแงงาม ผานตวหนงสอทเธอเขยน ผานเรองทเธอเลา ผานการใชชวตทเธอเลอก หากไดมบทสนทนากบเธอไมวาจะสน หรอยาว กจะคนพบมมสวยๆ ในโลกใบทเธอเหยยบยนอย

สรพนธ สนทรวจตร คอผหญงผนน หลายคนรจกเธอผานตวหนงสอทง 3 เลม ‘บนทกถงเธอเบยทรซ’ ‘กลองสองทางใจ’ และ ‘เขาปลกบทกวบนกลบดอกไม’ หนงสอทง 3 เลมลวนใหมมมองบวกแกคนอานแทบทงสน ปจจบนเธอท�างานอยในบรษทเอกชนแหงหนง แตกยงหาเวลาเขยนหนงสอ เขยนคอลมนลงตามหนงสอพมพและบลอกของเธออยอยางสม�าเสมอ ..............................

119

สรพนธ สนทรวจตร สรพนธร ตวเองวาตกหลมรกในถอยค�าตงแตเธอเขยน กอ เอยกอไกได แลวกมงตรงเรยนทางสายอกษรศาสตรมาโดยตลอด ...

“ตอนเดกๆ จ�าได ว าชอบวชาภาษาไทยนะ ชอบมากดวย อยางเวลามการบาน กจะเกบการบานวชาภาษาไทยเอาไวท�าทหลง หรอเอากลบไปทบานตลอด แตตรงกนขามการบานวชาเลข จะท�าทโรงเรยนใหเสรจกอน เพราะวาเราไมชอบ อะไรทไมชอบกจะท�ากอนเลย แลวเราเองเปนคนชอบอานดวย ...........

“แตถามวาตอนเดกใฝฝนจะท�าอาชพอะไร ฝนอยากเปนครนะ เพราะรสกวาการทเรารอะไรแลวไดถายทอดใหคนอนๆ รดวยมนดจงเลย แตวาชวตมนกไมไดเปนไปตามนน หรอนกยอนกลบไปวาฝนอยากท�ารานอาหารเพราะรสกวาเวลาอยในครวแลวเรารสกอบอน แตสดทายการไดท�ากบขาวใหคนทเรารก อยางครอบครว เรากรสกวาบางครงความฝนมนไมจ�าเปนตองเปนไปตามนน แตอยางนอยเรามจดทประทบอยในใจกพอ”

คดวาชวตทกวนนมอทธพลมาจากอะไร สรพนธ อมยมพรอมตอบวา “พอและแมมสวนมากๆ คะ คอพอเหมอนเปนวศวกรสรางสมองวางระบบแนวคดให สวนแมจะเปนผ สร างอารมณความร สกทางจตใจให ทงสองทานคอยเปนแรงบนดาลใจใหเรากาวเดนบนเสนทางอาชพน แมจะเปนคนจตใจดมาก แลวตวเราเองกซมซบจดนมาดวย แมจะพดเสมอวาไมมอะไรเลวรายหรอกลก สงไหนทเกดแลวยอมดเสมอนะ สวนพอกจะปลกฝงใหเรามความชอบเขยนตงแตเดก อยางเวลาไปทศนศกษาทไหน พอกจะ

120

บอกใหเราเขยนบนทกประจ�าวนวาไปท�าอะไรมาบางแลวใหเขาอาน พอเราไมเคยตองการของฝากอะไรเลยนะ แตขอใหเขยนบนทกใหเขาอานเทานน .....................................................

“พอเวลาผานไป เราหยบไดอารพวกนนมาอานนะ กข�าพรอมกบทถามตวเองวาเราเขยนอะไรเนย เชนขนมอรอยจง (หวเราะ) แตสงพวกนมนกเปนอะไรทปลกฝงเราจนตดตวมาทกวนน อยางเวลาเดนทางไปไหน สงทเปนความทรงจ�าจากเหตการณนนๆ มนจะตดตาตรงใจเราเมอเราไดเขยนหรอถายทอดมนออกมาเปนตวหนงสอ”

เหมอนความสขจะเปนสงทเกดขนกบเธอเสมอ เธอนยามค�าวาความสขในรปแบบของเธอไวอยางไร ...................................

“ความสขของคนเราบรรทดฐานมนไมเหมอนกนนะ อยางของเราความสขจะเปนสงทเรยบงายมากๆ คอบางคนอาจตงเปาชวตเขาวาความสขของเขาจะตองมเงนกลาน จะตองเปน CEO องคกรใหญโตมโหฬาร แตเรามองวาความสขของมนษยมนไมใชเรองวตถสงของหรอก เปนเรองจตใจขางในมากกวา อยางเราวางแผนชวตเอาไววา อยากดแลพอใหด เพราะวาพออายมากแลว แลวกใชชวตใหมความสขตามอตภาพ ท�างานได มเงนใชตามฐานะ และท�าทกวนใหมความสข ซงมนท�าไดงายมาก เพราะความสขกเหมอนออกซเจนในอากาศนะ เราสดหายใจเรากไดออกซเจนเขาไป ส�าหรบความสขของเรากนยามประมาณน” ------------------------------

121

“เทาทผานมาเราเหนบางคน ความสขของเขาไดมาดวยความล�าบาก ต องออกเดนทางไกลๆ หรอว าใช ความพยายามท มสดตว แต บางครงความสขมนงายกวาทเราคดมากเลย ยกตวอยางนะคะ ทบานเรา พอจะปลกตนไมเอง ซงเขาตงใจท�าใหมนเปนปา แตสงทพเศษไปกวานนคอ ตนไมทพอปลกจะเปนตนไมทแมชอบทงหมดเลย คอแมจะชอบตนไมทเปนชอไทย อยางมะล ตนปบ ดอกพด จ�าป ฯลฯ แลว

เราจะเปนคนทสองในบานทเหนดอกไมบานในบานเสมอ เพราะวาทกครงทดอกไมในสวนเรมผลบาน เรากจะเหนพอเอาดอกไมพวกนนมาจดชอ แลววางไวขางๆ กรอบรปแมทบานตลอด ลมบอกไปคณแมเราเสยแลวนะ” ........................................................

ในโลกนจะมสกกคนท เล าเรองนด วยรอยยม สร พนธ เปนผ หญงคนนนเอง และเธอยงสงตอเรองราวความสขจากสงทเธอประสบพบเจอไปถงผ คนอกมากมาย ...........................

“จากเรองราวของพอกบแม กร สกวามนเปนความรกทงดงามมากๆ ลองนกภาพตามนะ อยางดอกปบดอกเลกนดเดยว แตพอเดนไปเกบดอกปบเลกๆ พวกนนทละดอก ทละดอก รอบๆ บาน

122

แลวเอามารวมๆ กน วางบนกรอบรปแม โห! เรารสกวาความรกทพอมใหกบแมมนเหมอนบทกวจงเลย ท�าใหคดวาเวลาทเรารกใครสกคน บางทเราไมตองบอกรกกนพร�าเพรอกได แตสงทเราใหมนจะสะทอนและแสดงออกถงความรสกทางใจออกมาแลว และพอกท�าแบบนมาตลอดสบปทผานมา ท�าใหเราเขาใจเลยนะวาสงทพอท�าแบบนมนคอความรกทแทจรง จรงแทเลย” ..............................

แตความทกขกเป นสงสามญมากส�าหรบมนษยทกคน ส�าหรบผหญงคนนเธอผานหวงเหวของความทกขตางๆ มาไดอยางไร

“ชวงจดเปลยนในชวตส�าคญของเราคอตอนทแมเสย ตอนนนคดแควาแมจะตองอยกบเราตลอด คอเราไมเคยสมผสกบความสญเสย แตพอเกดเหตการณนนปบ มนเหมอนกบโดนระเบดเลยนะ ชวงชวตตอนนนส�าหรบเรา แมคอทกอยางในชวต แตวาเรากลบรสกไมมใครเลย เหมอนเราก�าลงตกลงไปในบอน�าลกมากๆ แลวไมรวาเราจะไปโผลพนน�า โผลพนหวงแหงความทกขเหลานไดจากตรงไหน แตพอเวลาผานไปสกพก ไดเขาใจชวต เขาใจธรรมชาตของการมชวตมากขน กจะเหมอนวาเราก�าลงโผลพนน�า มองเหนชายฝง มองเหนอะไรทเปนความหวง…เหมอนกบวาถาชวตเราไมเคยสมผสความมด แลวเราจะรมยวาแสงสวางมนเปนอยางไร”

เทาทบทสนทนาจะท�าหนาทจนจบสน สรพนธยงคงมงมนทจะสงตอวรรคตอนแหงความสขในรปแบบของเธอ ผานบทสนทนาชนเยยม ผานเรองราวตางๆ ทเธอพานพบ และผานตวหนงสอทใชมองโลกดวยมมบวกของเธออยทกวน

123

ความสขของมนษยมนไมใชเรองวตถสงของหรอก

เปนเรองจตใจขางใน

124

อธกร ศรยาสวน

รจกแบงปน ‘ความสข’ ในปรมาณทพอด

จะมสกกคนทไดท�าในสงทรกมากมายเชนผ ชายคนน เปนตนวาเขาเปนหนงในสมาชกของวงดนตรชอ Basket Band ท�าหนาทเขยนเพลง และเปนนกรองทอนแรพ เปนมอเพอรคสชน เปนนกเขยน เปนพธกร เปนนกโฆษณา เปนนกเดนทาง และเปนอนๆ อกมากมาย

แตในบรรดาหลายสงอยางทเขาเลอกท�านน ‘การเดนทาง’ กเปนหนงในหนทางแหงความสขทเขาคนพบ และหลงในมนตเสนหของมนอยางถอนตวไมขน

125

‘อรนธรณ’ เปนนามปากกาของชายหนมชอ ‘อธกร ศรยาสวน’ ผชายคนนเขาเขาวงการนกเขยนดวยการเปนสมาชกหนงในส�านกศษยสะดอท ศ บญเลยง เปนเจาส�านก จนวนหนงนกเขยนตวเลกอยางเขากไดอวดฝมอในสงทเขาหลงใหลในหนา 14 ของ หนงสอพมพมตชนฉบบวนอาทตย ทซงอดมไปดวยงานเขยนของนกเขยนชาวไปยาลใหญ อนไดแกประภาส ชลศรานนทศ บญเลยง เพลงดาบแมน�ารอยสาย ‘ปราย พนแสง บนหลา สนกาลาคร และบวไร ......................................................................................

วนเวลายงคงด�าเนนตอไป อธกรในวนนไดท�างานมาแลวหลากหลายตามทกลาวขางตน ปจจบนเขาเปนหนมรปรางสงใหญทมนสยนารก เฮฮา และมกจะมาพรอมเสยงหวเราะแสนสดใสอยเสมอ

“หลกการใชชวตในทกวนนอยางงายๆ ของผมคอ ผมจะถามตวเองงายๆ กอนครบวาสงทท�าอยเราสนกกบมนมย อยางถาผมเขยนหนงสอ ผมกจะลองอานเรองทเขยน แลวกถามตวผมเองวาเนอหาทเราเขยนนนอานแลวสนกมย เพราะผมเชอวาสงทเราท�ามนสงตอไปยงคนอนได มนสามารถถายทอดอารมณ ความรสกตางๆ ไปสคนฟง คนอานได แตวาไมเฉพาะงานหนงสออยางเดยวครบ งานดนตรดวย เขยนเนอเพลงดวย เพราะผมเชอในพลานภาพของสงทเราเปน

“รวมทงในเชงความคดสรางสรรค ผมเชอวาสงเหลานเปนอาวธส�าคญทสด โดยเฉพาะสงทเราเชอมนสามารถถายทอดผานกระบวนการตางๆ เพราะถาเราท�าสงนนดวยความแฮปป มนกคลายๆ วาความสขมน ออสโมซส (กระบวนการถายเทของเหลวทางวทยาศาสตร) คอยๆ ซมลกผานลงไปในผลงานของเรา พอเสรจปบ แลวเราสงตอใหกบแฟนเพลง แฟนหนงสอ ทนผลงานพวกนนกจะมสวนในการกระจายพลานภาพแหงความสข ทผมมในงานไปสคนอาน คนฟงดวย”

126

คณคดวาความสขในการใชชวตของคณมนเกดขนจากอะไร

“สวนมากจะมาจากการเดนทางครบ เพราะปกตผมเดนทางบอย ทองเทยวไปโนนนนน เพอเขยนหนงสอหาเรองมาเลาใหคนอานไดร แลววนหนงผมไดรจกเพอนชาวญปนคนหนงททเบต คอตอนนนผมไปทเบตแลวปวยหนกเลย เพราะวาความกดอากาศมนต�า รางกายเรายงไมชนกบอากาศ ปรบสภาพไมทน พอลงจากเครองบนปบผมปวยเลย นอนซมจมทนอนไมมแรงลกไปท�าอะไรเลย ซงตอนนนท�าใหเราเขาใจสจธรรมอยางนงเลยวา ไอการปวยไขในดนแดนทเราไมรจกใคร มนนากลวมากนะ โคตรวาเหวเลย”

“แลวผมกนอนปวยอยสวนนะ แตประมาณวนทสองทนอน กมคนญปนคนหนงทนอนพกอยเตยงขางๆ ผมแวะเขามาถามไถอาการประมาณวา เฮย เปนไรเปลา ไมสบายใชไหม ผมกหนไปบอกเขา วาผมปวย ปวดหวมากเลย คลนไส แลวกอยากอาเจยนดวย กบอกลอยๆ ไปงนแหละ ไมไดอะไร แตสกพกคนญปนคนนนกเดนไปซอขาวมาให

127

และกเอายาสมนไพรมาใหผม บอกใหกนขาวกนยาซะ เสรจแลวเขากไปท�าธระอะไรของเขาตอ คอเขาเอาของมาใหผมปบ แลวกหายไปปบ ไมไดมานงเฝาหวงใยอะไรผมหรอก ซงทแรกผมงงนะ เฮย! มนท�าแบบนท�าไมวะ? แลวเขากท�าแบบนอยประมาณสองวน ซอขาว เอายามาใหผมอยางน จนพอผมหายปวยปบ ผมกถามเขาตรงๆ วา เฮย! ยท�าแบบนมจดประสงคอะไรหรอเปลา เขากตอบผมกลบวาทท�าไมไดอะไรเลย แตเพราะเหนสภาพผมแลวรสกสงสาร กเลยชวยๆ กนไป เพราะสงทท�ามนไมไดเหลอบากวาแรงอะไรนก เพราะยงไงเขาเองกตองกนขาว กซอขาวไปเผอ สวนยาทใหกมอยแลว กเผอไว แบงๆ กนไป “ผมฟงแลวรสกดนะ เพราะทจรงเขากไมไดตองการจะท�าดอะไรกบผมมากหรอก แตเขาแคพยายามท�าสงเหลานใหมนเปนกจวตรประจ�าวน เปนปกตวสยแคนนเอง ผมเลยมาคดวา เออ…ไอการท�าสงดๆ หรอการใหคนอนน มนไมตองท�าสงทยงใหญหรอตองมงมนอะไรมากเลย แคเราท�าสงสงนนใหมนเปนปกตธรรมดา ท�าใหเปนสวนหนงของชวต ท�าใหเปนธรรมชาตไป”

สงเลกๆ แตทวาดยงใหญน อธกรไดน�าหลกการดงกลาวไปใชกบคนอน อยางเชนเวลาใครมความทกข เขากมกจะถามไถสารทกขสกดบสกหนอย ดวยความเชอวามนษยทกคนตองการการดแลทพอเหมาะ ตองการความหวงใยทมชองวาง มระยะหางในการเชอมสมพนธทเหมาะสม ทงคนในครอบครว เพอนฝงและคนทเรารก

128

“ผมมองวาการดแลเขา หรอเอาใจใสมากไป เขาจะไมโตทางความคด ผมเลยมองถงความพอดๆ ในการจดการสงตางๆ ทเกดขน ทกวนนผมกยงตดตอกบเพอนชาวญปนคนนนอยนะ และผมเชอวาเพอนชาวญปนคนนกยงคงท�าความด คอยหยบยนน�าใจและมตรไมตรใหกบคนอนๆ ในระดบทพอเหมาะเชนเคย รวมทงยงคงเชอมสมพนธภาพของคนตางๆ ใหอยในระดบทสามารถรกษาสมดลชวตของเขาและคนอนๆ เอาไวไดดดวย และยงไดรจกกนมากเขา กพบวาชวตเพอนชาวญปนคนนเรยบงายมาก คอวธการใชชวตเขากเหมอนกบวธการดแลคนอน วธสงตอความสขใหคนอนๆ คอรจกใชชวตและสงตอความสขในแบบฉบบทพอดๆ”

การพบกนของคนคนหนงไดเปลยนชวต และวธคดของใครคนหนงไปอยางสนเชง

“ผมเชอวาการสงตอความสขในระดบทพอด มนเปนเรองส�าคญทเราจะประคบประคองสมพนธภาพของคนรอบขางใหคงอย ใครทเขามความสขในตวมากพอแลว เรากไมตองไปเตมเตมอะไรเยอะนก แบงๆ ไปใหคนอนบาง

129

“บางคนบอกความสขของเขาคอการท�าบญสะสมบญเยอะๆ เพอชาตหนาจะไดขนสวรรค ผมกชวนเพอนคนนไปดภเขาดวยกน พาไปดภเขา ชมนกชมไม ดธรรมชาตปาเขาเขยวครม แสนจะสงบสบายใจ เพอนคนนนกลบบอกเราวาท�าบญรสกดกวา ผมกบอกตวเองวาไมเปนไร แคเราแนะน�าทางเลอกหนทางรปแบบอนๆ ใหเขาแคนน เพราะวธการแสวงหาความสขนะมเยอะแยะมากมาย แตถาใครจะยดปฏบตด ปฏบตชอบ เฉพาะแนวทางเดยวกไมเปนไร”

ดวธการจดการกบความสขของคณเปนเรองงายแสนงาย แลวในขณะทคณประสบพบเจอเขากบความทกข คณมวธการจดการสงเหลานนอยางไร

“ผมกจะถามตวเองกอนเสมอวา ท�าแลวจะทกขมย ถาท�าแลวมนทกขกจะไมท�า แตถาหากวาตองท�า ไมท�าไมได เรากจะหาวธท�าทท�าใหเกดความทกขกบเรานอยทสด คอเรยนรทจะสนกกบสงนน อยางลกคาใหงานเรามาท�า ซงเรารสกวาเกนความสามารถ แตจะปฏเสธกไมไดอก เพราะวาเปนลกคาเกาทเรากมสมพนธภาพทดกบเขาอยดวย กจะพยายามบอกตวเองวางานยากแบบนนนจะท�าใหเราไดเรยนรชวตอกขน คอพยายามหาแงมมเลกๆ เพอจรรโลงหลอเลยงไมใหจตใจเราแยกบความยากของเนองาน คอผมจะมวธคดอยาง ‘เวลาเกลอหลนไปในแกวน�า ทกคนจะมองวาเกลอเปนปญหาเพราะท�าใหน�าในแกวมนเคม ถงแมเราจะแยกเกลอออกจากน�าไมได แตเราสามารถเตมน�าในแกวเพอใหเกลอมนเจอจางลงได’ วธคดนกเหมอนการจดการเรองความทกข–สขในชวตเราเลยนะ แตอยทเราจะหยบมนมาประยกตใชกบชวตหรอเปลาเทานน”

130

ทมวธคดอยางน คณคดวามนลวนเกดขนจากอะไร

“ผมวามนรวมๆ กนนะ โชคดอยางหนงทชวตผมไดเรยนรการท�างานหลายๆ อยางในเวลาเดยวกน ซงมนกท�าใหผมไดเจอผคนมากมายหลายวงการ ทงนกเขยน นกโฆษณา นกแตงเพลง ซงในแตละแวดวงมนกจะมความแตกตางกนออกไป สงเกตดวาวงการทผมเลาขางตนลวนเปนงานทางดานศลปะหมด แตวธคด แนวทางในการท�างาน หรอแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงานแตละแวดวงกลบมความแตกตางกนอยางสนเชง ฉะนนสงทจะมากระทบตวเรารวมทงการรบร ของคนในแตละแวดวงมนกจะมความแตกตางกนออกไปดวย งานแตละอยางมนเลยหลอมรวมกนมาใหผมมวธการคด หรอการท�างานอยางในทกวนนนนเองครบ”

131

เวลาเกลอหลนไปในแกวน�า ทกคนจะมองวาเกลอเปนปญหาเพราะท�าใหน�าในแกวมนเคม ถงแมเราจะแยกเกลอออกจากน�าไมได แตเราสามารถเตมน�าในแกวเพอใหเกลอมนเจอจางลงได

132

อนพนธ พฤกษพนธขจ

ศลปะ+การบ�าบด=ความสข

แรงบนดาลใจทท�าใหผชายคนหนงเดนทางไปศกษาตอดานศลปะบ�าบด คอการไดสอนวาดรปใหกบเดกๆ ในโรงเรยนสอนศลปะชวงวนหยดสดสปดาห บวกกบภาพเดกหญงวยอนบาลหนาตานารก เธอมาเรยนวาดรประหวางการพกฟ นหลงผาตดสมอง ภาพดงกลาวนนในมอของหญงสาวตวนอยอ มต กตาหม และบนศรษะของเธอมหมวกไหมพรมสหวานอยดวย

ภาพนเองทท�าใหผ ชายชอ อนพนธ พฤกษพนธขจ ผ ทตระหนกร ว าศลปะนนดส�าหรบเดกทกคนอยแลว ฉกคดวาแลวส�าหรบเดกทปวยหรอมอาการไมสบายละ เขานกตงค�าถามตอไปวาจะท�าอยางไรกบเดกกล มน จะเล านทานใหฟ ง หรอร วมเลนกบเดกๆ ซงเดกๆ กคงมความสขอยางแนนอน แตอนพนธ กลบคดตอวามนนาจะมอะไรทมากกวานน นนจงเปนจดเปลยนส�าคญทท�าให เขาเดนทางไปศกษาตอทางด านศลปะบ�าบดในแนวทางมนษยปรชญา (Anthroposophy) ทสถาบนศลปะบ�าบด Therapeutikum am Kraherwald ประเทศเยอรมน

133

อนพนธ พฤกษพนธขจ

ศลปะ+การบ�าบด=ความสข

“ตอนทผมไปเรยนอยนน กไดเรยนรวาเมองนใหความส�าคญเรองศลปะกบการศกษาคอนขางมากครบ ซงตอนนนผมเรยนดาน Fine Art แตขางๆ โรงเรยนทผมอย มโรงเรยนเดกพการตงอยดวย ในเวลาเชาผมมกจะเหนคณครขบรถพานกเรยนพการขนเขาทกวน เพอใหเดกๆ ไปสดอากาศบรสทธ ผมเคยเขาไปดในโรงเรยนนนกเหนวาเขาน�าศลปะเขามาประยกตใชกบการเรยนการสอนดวย ซงสวนตวผมรสกวาตรงนเปนสงทด ชวยใหเดกทเปนคนพเศษเกดความสนก เกดความเปนกนเอง ไมรสกนอยเนอต�าใจมองตวเองดอยคา ทนผมกมานงคดตอวา ถาเราจะหยบยกตรงนมาปรบใชในเมองไทยมนจะชวยอะไรไดไหมนะ

“แลวอกจดหนงทท�าใหผมสนใจงานดานศลปะบ�าบดมากยงขน กเพราะวาไดทนจากรฐบาลเยอรมน คอผมไปสมครสอบชงทนของเขา แลวทางเขากสนใจในตวผม เพยงแตวาโดยปกตแลวทนนจะใหเฉพาะคนทเชยวชาญดานภาษาเยอรมน แตพอถงควผมสมภาษณ ผมกเลยเลาวาผมมความตงใจจะท�าอะไรยงไง และนนจงกลายเปนจดเรมตน ผมเชอวาทกอยางมนมทมาและทไปตลอดเวลา จากเดมทผมมความตงใจวาในปนปลายชวตจะท�างานศลปะเพยงอยางเดยว กกลายเปนวาเราไดแบงปนเรองศาสตรของเรองศลปะไปสคนอนๆ ไดดวย”

การไดท�างานและศกษาดานศลปะบ�าบดอยางลงลกมากขนเรอยๆ น ท�าใหผชายคนนไดคนพบอกสงหนงทเรยกกนวา ‘ความสข’

134

“ผมคดวาความสขของคนเรามนมหลายระดบนะครบ สวนความสขทผมไดจากการท�าตรงนมนกอยในระดบทพงพอใจมาก อยางตอนทผมเรมเปนนกศลปะในชวงแรกๆ มนยากนะ คดวาเราจะแสดงศกยภาพใหคนทมาเรยนกบเราเขาสนก และเขาใจประเดนทเราก�าลงจะสอสารกบเขาหรอเปลา หรอบรบทของการเปนนกบ�าบด ผมกตองพยายามเรยนร ศกษาจากความตองการของคนไขแตละราย เพอจะไดหาวธการบ�าบดทเหมาะสมทงกบตวเขาและผมดวย คอแฮปปทงสองฝาย เพราะอยางนอยทเขามาใหเรารกษากเพราะเขารวาตวเขาปวย ซงถาผมสามารถรกษาเขาได มนกท�าใหผมรสกมความสข เหมอนวาเราชวยปลดเปลองความทกขให เขาเองกมชวตทมความสขดวย”

อนพนธมองตอไปอกวา สงทเขาท�าอยนน มนเปนวชาชพทไมไดมเฉพาะดานหอมหวานเพยงอยางเดยว

“มนกมดานทยากใหเราตองขามผานใหไดดวย ทงสองบทบาทไมวาจะเปนครสอนศลปะ หรอการเปนนกศลปะบ�าบด งานทงค นนมสวนเกยวของกบชวตคนอนรวมดวย อยางคนทมาเรยนศลปะกบผมกเพราะวาเขาเชอมนวาผมสามารถสอนในสงทเขาสนใจได หรอดานการบ�าบดคนไขทเขารบการรกษากมา เพราะเขาเชอวาผมสามารถพาตวเขาไปสคณภาพชวตทดยงกวา ผมกตองมนใจในเรองความรและศกยภาพในวชาชพของผมวาท�าไดดวยเชนกน ฉะนนความสขของผมเกยวกบสงทท�าตรงน คอการพยายามศกษาหาความร เพมพนทกษะในสงทเรายงไมเชยวชาญ ยงมความสขและสนกกบการทจะพฒนาศกยภาพของตวเอง เพอใหเกงและแกรงยงขนอยทกวน”

135

แลวหลกในการท�างานอยางมความสขของคณละ

“อยางแรก ผมมองวากอนทคณจะไปสรางความสขใหใครกตาม สงแรกคอคณตองสรางความสขใหตวคณเองกอน ซงผมย�าเลยครบวาเปนสงส�าคญมาก (เนนเสยง) อยางผมเองกตอกย�ากบตวเองตรงจดนดวยวาความรสกของเราในการท�าตรงนยงโอเคนะ แฮปปนะ เพราะวาการทเราจะไปสอนศลปะหรอบ�าบดคนไข อนดบแรกสภาพจตใจเราตองพรอมกอน มความสขกบตวเองกอน เพราะถาคณเกดความทกขหรอจตใจคณขนของหมองใจ มนกจะโยงไปสงานทท�าทงหมด

“อกอยางผมวาศลปะมนเปนสงทท�าใหชวตคนเรามชวตชวานะ คณลองนกดวาถาโลกนขาดสสน หรอขาดศลปะแลวมนจะเปนยงไง หดหนะ มนอาจจะมแคความมดและความสวางแคนน แลวทผมจะบอกอกคอวาจรงๆ แลว art มนอยในชวตมนษยทกคน และอยในทกเมอเชอวนอยแลว แตคนสวนมากจะมองวา art เปนแควชาหนง แตจรงๆ แลวงานดานศลปะมนไมใชเฉพาะเรองการวาดรป การปนแตมนคอทกสงทเราจะปลกแตง สอสาร หรอหยบจบเอามาประยกตใชในชวตประจ�าวน อยางศลปะการพดภายในบานหรอครอบครว อนนกเปนศลปะนะครบ คอมนจะดกวามยถาสมาชกในบานทกคนรวธการพดคยทจะเคารพและใหเกยรตซงกนและกน รจกถนอมน�าใจเพอรกษาสมพนธภาพสมาชกในบานเพอไมใหเกดความแบงแยก เหนหาง ซงถาเทยบกบบานอกหลงซงไมมศลปะการพดนเลย ความงดงาม ความมชวตชวา หรอความสขระหวางสองบานนมนกตางกนแลว”

136

จากประสบการณการท�างานตลอดหลายปหลงจากทเขาท�างาน เขาเคยเปนผ อ�านวยการโครงการ ‘โลกของฉน..สสนของคนตวเลก’ ในนามมลนธเดกและการไฟฟาสวนภมภาค พ.ศ. 2545 –2547 จดท�าโครงการศลปะเพอพฒนาดานใน (Art for Inner Development) ในป พ.ศ. 2549 เขาไดเขารวมในโครงการศลปะบ�าบดส�าหรบผตองขงในคก โครงการศลปะบ�าบดใหกบเดกทถกลวงละเมด ท�างานศลปะในคอนเสปตเสยงเรยกจากฤดกาล : The Voice of Seasons ปจจบน เขาเปนผอ�านวยการสถาบนศลปะบ�าบดในแนวมนษย-ปรชญา (Therapeutikum) ผอ�านวยการโครงการ Art Therapy for Victims of Trafficking in Human Being, Supported by UNODC Development and Society Fund เปนวทยากรพเศษในโครงการศลปะเพอพฒนาดลยภาพชวต (Contemplative Art) เปนนกศลปะบ�าบดทโรงพยาบาลมนารมย โรงพยาบาลสมตเวช และ ทมรก คลนก

137

งานทงหมดทงมวลนลวนเปนสงทเขาท�าดวยความสข ความสขในงานศลปะทเขารก และความสขเหลานนไดสงตอไปสคนอนไดอกจากศาสตรของการท�าศลปะบ�าบดทเขาเชอ

“ทกวนนผมมความสขกบการท�างานในบทบาทตรงนครบ และอกอยางผมเองกอยากใหตวเรามศกยภาพเทยบเทากบบรมครทท�างานดานวชาชพทผมเปนอย อยางงานศลปะผมเองกตองการกาวไปสความเปนมออาชพเหมอนอาจารยทเขาคลกคลตรงนมานานๆ อยากมความนง ความสงบ มความมนคงทางจตใจ เชยวชาญดานศลปะ ไปพรอมๆ กบการพฒนางานทางดานศลปะบ�าบดไปพรอมกนดวย”

138

139

กอนทคณจะไป

สรางความสขใหใครกตาม สงแรกคอคณตองสรางความสขใหตวคณเองกอน ซงผมย�าเลยครบวาเปนสงส�าคญมาก

140

ปวตรา เกษมเนตร

สตรอรอยของ ‘ความสข’

เลก-ปวตรา เกษมเนตร ผหญงธรรมดาคนหนงทเคยมความสขกบการใชชวตอยางคนเมอง ท�างานใหกบนตยสารหลายเลม อาท พลอยแกมเพชร ลปส ลกซ และเปนบรรณาธการส�านกพมพลปส แตเมอวยมากขน เธอจงตดสนใจออกจากงานประจ�า แลวจะไปใชชวตเนบชาอยทจงหวดเชยงใหม และท�ารานขนมเคกนารกๆ เปนของเธอเอง ชอ Sweet a Bit แตใครจะรวากวาจะไดท�าอะไรทเรยกวาความสขทแทจรงในชวต ผหญงคนนผานจดเปลยนอะไรมาบาง

141

“ชวตทกรงเทพ เราท�างานเกยวกบการท�าหนงสอและนตยสารหลายตอหลายเลม กนและนอนไมเปนเวลาสวนหนง แลวดวยความทตองท�างานรวมกบคนหมมากดวย พอสะสมจนเปนเวลานานเขาโรคเครยดกถามหา รางกายและหวใจออนแรง เงนทองทหามาได กตองน�าไปรกษาตว”

จดนนเปนสาเหตใหเธอตองเขาไปพบหมอจตเวชอย 2-3 ป หมอวนจฉยวาเธอเปนโรคแพนค (Panic) อธบายใหเขาใจอยางงายๆ คอเปนโรคทเกดจากความเครยด ซงคณหมอกบอกวายาทกน กเปนแคชวยพยงเทานน แตเธอตองแขงแรงดวยตวของเธอเอง

“ชวงอาย 36-37 กเกดปญหาแลว ตนเชามาต 4 มนหวหมน บานหมนตวๆ จนกระทงกนไมได นอนไมหลบ รางกายกเลยออนลา กลายเปนวาเราไมมแรงทจะลกขนมาท�าอะไร อนนนคอจตปวย พอจตปวยปบ กายกเลยเปนไปดวย ทเปนอยางนเพราะกนไมด อยกผด เวลากผด ไมไดเตมอะไรใหกบตวเองเลย เพราะท�างานดานนมนใชอารมณเยอะมากนะ คดเยอะ เอาจรงเอาจงมาก ทนพอเราตดความคดในหวไมได เครยดอะไรนดหนอยมนกปวย แลวเรองแรงบนดาลใจมนส�าคญมากส�าหรบการท�างานของเรา และมนเกดขนยากมากถาใชชวตซ�าเดม ตองตนเวลาเดมทกวน ท�างานเดมทกวน เราไมอยากเปนแบบนน”

142

ตลอดเวลาการท�างานของเธอ เธอคนพบวาทกคนนาจะมจดพลกของตนเอง ตอนทตนมาในตอนเชาวนหนง แลวพบวาตวเธอเองเปนโรคเครยด ถงกบตองมานงถามตวเองวา เธอก�าลงออนแอทางดานรางกายและจตใจอยหรอเปลา หลงจากนนเธอจงพยายามหาขอมลตางๆ เพอใหมชวตตอไป โดยทไมตองพงพายา โดยเนนเรองกนอยางถกตอง อยอยางถกตอง และพยายามคนหาวธทจะใชชวตทงกายและใจอยางมความสขขน

“เมอกอนแคขบรถ เราตองท�าอะไรหลายอยาง ขบรถดวยคยโทรศพทดวย อานงานดวย จายงานดวย จวบจนเราพบหลก Slow Life นนคอการนง การมสมาธ มสตกบตวเอง โดยรวาเราก�าลงจะท�าอะไร คดใหลกมากขน เพอจะมการกลนกรองในชวตมากขนท�าใหเรามความเขมแขงขนตามล�าดบแลวเรากมองโลกในแงบวกมากขนเรอยๆ

143

“ความเปลยนแปลงทเหนไดชดเจนมากคอ เมอกอนเปนคนใจรอนมาก ขหงดหงด ตนตมงาย พอไดลองมาใชชวตแบบ Slow Life กคดบวกขนโดยอตโนมต จากทโกรธใครเปนเดอน กลดทอนเปนวน แลวกเหลอเปนชวโมง จนตอนนไมโกรธเลย แลวกคดไดวาสงทเกดขนแลวมนจะดเสมอ พอคดแบบนกดตอสภาพจตใจของเรา

“แลวกอนหนานนเราเคยไปยนอยใจกลางกรงเทพ เหนหางสรรพสนคาใหญโต คดกบตวเองวาเราจะท�างานหาเงนจากอกตกหนง เพอไปใชจายเงนกบอกตกหนงเพออะไรกน เมองใหญเมองนท�าไมเราถงเหงามากขนาดน เราไมเหนจ�าเปนตองใช ตองเดนเขาไปในตกสงเหลานเลย เพราะฉะนนการยายไปใชชวตทจงหวดเชยงใหม เมองนารก ผคนกไมซบซอน อกเหตผลหนงคอเชยงใหมใหญเปนอนดบสองรองจากกรงเทพ ดงนนการเปลยนแปลงจงไมนายากเกนไปส�าหรบการทดลองใชชวตคนเดยวจรงๆ และนาจะเปนความสขในชวตเราจรงๆ ดวย”

ท�าไมตองเชยงใหมหลายคนนกสงสย…

“เราเรยนจบคณะวจตรศลป ทมหาวทยาลยเชยงใหม แตเพราะเปนคนกรงเทพ ท�าใหหลงจากเรยนจบกตองกลบไปใชชวตในกรงเทพฯ และตลอดเวลา 20 กวาปทท�างานกมภาพจ�าของเมองเชยงใหมตลอดเวลา”

นอกเหนอจากนน เธอกคนพบอกวาไมไดชอบทจะลกขนมาบรหารคนอะไรมากมาย อยากท�างานอะไรเลกๆ อยากเปนผหญงทกาวส วยทองอยางไมไรสาระ มความแขงแรงทงทางจตใจและรางกาย หลงจากนนกปลกบานในพนททดแลได ท�าเคกอรอยๆ วนละ 4-5 กอนใหไหว

144

“เราชอบทานขนมเคกมาตงแตไหนแตไร แลวทบานกท�ามาตงแตเราเดกๆ กเคยคดเลนๆ กบตวเองวาอยากจะมบานหลงเลกๆ สขาว แลวกลกขนมาท�าเคกโฮมเมดแบบทลดน�าตาล ลดครมออกไปเพอจะเปนเคกทมประโยชนกบคนในครอบครว และลกคาทกคน”

ความสขของชวตชวงหลงของเธอ คอการไดเปดรานเคกเลกๆ ทเชยงใหมนเอง เธอสนกกบการท�าเคกไดทกวน ลกคากแวะเวยนมาแลวมาอก และสงทนาชนใจมากกวาเรองรายไดนน คอเคกในจานทเธอเสรฟลกคาคนแลวคนเลาหมดเกลยง เธอกชนใจมาก ในเมอชวตคอการท�างาน และงานนเองกชวยใหเธอเตบโต ไดมชวตทคมคาและมความสขทกวน

“การอานหนงสอหลายๆ เลมชวยในการขดเกลาตวเองไดมาก โดยเฉพาะเรองทเราสนใจ คอเรองการใชชวตอยางเรยบงาย มนท�าใหเราคนพบสงทเราตองการทแทจรง เราเอานามบตรทมต�าแหนงหนาทการงานออกไป เสอผาทสวมใสกมเฉพาะทจ�าเปน ทกวนนใชชวตอยางเรยบงายมาก ไมตองมคาใชจายทไมจ�าเปน ชวตไมตองเรงรบอะไรทงสน เราจะอยไดแบบทอมในความเรยบงายอยางแทจรง ไดทานอาหารดๆ กนอม นอนหลบ แคนกเพยงพอแลว”

โลกทกวนนมนดมากขน คนเราทอยในวงวนตรงนกมมากขนดวย แลวแตวาใครจะคนพบทางออก ทางสวางของตนเองกอนกน ผหญงเกงคนนแนะน�าแนวทาง วาทางสวางททกคนจะพบคอธรรมะ อาจจะหมายถงธรรมชาต ททกคนจะมไวเพอยดเหนยวจตใจของเรา แลวทกคนกจะพบทางออกทเปนของตนเองไดในทสด

145

146

การอานหนงสอหลายๆ เลมชวยในการขดเกลาตวเองไดมาก โดยเฉพาะเรองทเราสนใจ โดยเฉพาะเรองการใชชวตอยาง

เรยบงาย มนท�าใหเราคนพบสงทเราตองการทแทจรง เราเอานามบตรทมต�าแหนงหนาทการงานออกไป เสอผาทสวมใสกมเฉพาะท

จ�าเปน ทกวนนใชชวตอยางเรยบงายมาก ไมตองมคาใชจายทไมจ�าเปน ชวตไมตองเรง

รบอะไรทงสน เราจะอยไดแบบทอมในความเรยบงายอยางแทจรง ไดทานอาหารดๆ กน

อม นอนหลบแคนกเพยงพอแลว

147

148

สรางสรรคโลกงายๆ ดวยการปลกตนไมดวยมอตนเอง

นคร ลมปคปตถาวร

“มชวต เรากมชวตเหมอนตนไม เราตองการอาหาร สภาพแวดลอมทด การดแลเอาใจใส สงเหลานตนไมกตองการเชนกน ถาเราปลกตนไมหนงตน แลวตนไมเจรญงอกงามได นนหมายถงวาตวเราพรอมทจะดแลคนรอบขางได เพราะมจตใจทนงมสมาธ มความมานะ มการเอาใจใส มความร และมจตอนเปนกศล เพราะการปลกตนไมใหกบโลกใบนมนเปนการสรางบญอยางหนง”

จ�าไดไหมวาคณปลกตนไมครงสดทายเมอไหร? ปจจบนการปลกตนไมกลายเปนเรองไกลตวคนเมองมากขนทกท ดวยเหตผลดานทอยอาศย การใชชวตและไลฟสไตลคนเมองทเกยวพนกบตนไม ใบหญานอยลง ผกสวนครวไมไดอยในสวนครวหลงบานอกตอไป และเมอเราหางไกลธรรมชาต และการปลกตนไมกลายเปนอตสาหกรรม ผลกระทบกบชวตและธรรมชาตกตามมาอยางหลกเลยงไมได และนนจงเปนสาเหตท�าให นคร ลมปคปตถาวร เลอกทจะทดลองปลกตนไมเพอโลกใบน ปลกเพอเพมความสะอาดใหกบโลก และปลกเพอสรางจต

149

อนเปนสมาธภายในใจตนเอง โดยเขาเรมตนงายๆ จากการปลกผกกนเองภายในบาน จนไดรบฉายาเจาชายผก และโครงการเลกๆ ของเขากเตบโตเปน ’โครงการสวนผกคนเมอง’ ซงมคนใหความสนใจมากในโลกจรงและโลกออนไลน

“ฉายาเจาชายผกเกดในโลกออนไลนครบ เพราะผมเขาไปแลกเปลยนความรเรองการปลกผกสวนครวในเวบบอรด thaigreenmarket.com อยบอยๆ จนใครๆ กรจกผมในชอน”

นครบอกเลาเรองราวของฉายาตวเองอยางไมไดใสใจนก แตเรองทเขาจะสนใจมากทสดตอนนคอตนไมทอยตรงหนา

ตอนเดกๆ คณครทโรงเรยนสอนผมปลกตนไม ชวงนนผมรสกวาการปลกตนไมใหประโยชนหลายอยางส�าหรบผม ทงประโยชนทางกายคอมทกษะทางรางกายทดขนรจกสงเกต และทกษะทางใจ คอการท�าใหเปนคนรจกอดทน มสมาธในการใชชวต และประกายแหงการเรยนรเลกๆ ครงนน มนสงผลใหผมอยากจะเรยนทางดานเกษตร พอเรยนดานนมากขนกท�าใหผมเขาใจการปลกพชมากขน จากแตกอนทผมเขาใจวาปลกตนไมตองใสปยเมดๆ ทซอมาจากรานขายปยเทานน แตพอเราโตขนไดเรยนรวธท�าการเกษตรมากขน เรากพบวาการปลกตนไมโดยใชปยเคมไมใชทางเลอกทด เพราะมนท�าลายดน และมสารพษตกคางในปรมาณมาก และนนเปนแรงบนดาลใจทท�าใหผมอยากเรยนร เรองการเกษตรมากขนจงสอบเขาเรยนในคณะวทยาศาสตร สาขาเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

150

รเรมดวยตนเอง

“ระหวางเรยนผมกลองปลกผกกนใบโดยใชกระถางเลกๆ ในหอผก อยากกนอะไรกปลก ใชปยจากธรรมชาต ผกมนกงามด ไมตางกบทซอในตลาด หลงจากนนกลองมาปลกในแปลงสาธตของมหาวทยาลย แลวกเรมเอาไปปลกในบาน ผกทปลกตอนนนกจะเปนผกสวนครว และผกกนใบทงหมด เพราะเราใชประโยชนไดจรงๆ แตทท�าใหผมรสกวา จะตองจรงจงกบการปลกผกกนเอง กตอนไดเดนทางไปฝกงานทประเทศออสเตรย ไดเหนไอเดย “ซตฟารม” ทหลายประเทศหนมารณรงคใหคนปลกผกสวนครวไวกนเองในบาน คนในเมองไดเรยนรวถการบรโภคแบบพงตนเอง เหลอจากบรโภคแลวจงรวมกลมกนเอาไปขายในตลาดนดหรอขายใหรานอาหารในทองถน ท�าใหเราเหนความส�าคญของความมนคงทางดานอาหาร ท�าอยางไรในครวเรอนจะสามารถผลตอาหารกนเองได”

“อยากขยายความวา City farm เกดจากแนวคดทอยากเปลยนวถการเกษตรสมยใหมทเปนการเกษตรเชงเดยวทท�าลายสงแวดลอม ใหเปนการปลกพชผกในทองถนเพอบรโภคกนเอง แหลงทมาของอาหารจะอยในรศมบานเรอนของผบรโภค เพอจะไดไมตองสนเปลองพลงงานในการขนสง โดยนายองเดร วลจอน (Andre Viljoen) สถาปนกชาวองกฤษ ไดเสนอความคดเรองฟารมในเมอง (city farm) ทเขาไดไปพบในประเทศควบา ทมการปลกพชผกตามพนทสาธารณะในเมอง เชน รมถนน ขางตลาด รมแหลงน�าล�าคลองทไหลผาน วธการนนอกจากจะลดคาใชจายในกระบวนการขนสงอาหารแลว ยงชวยเพมพนทสเขยวใหกบระบบนเวศสงแวดลอม ยงชวยสรางความมชวตชวาความรสกสดชนของคนในเมอง และทส�าคญไดสรางความรสกการเปนสวนหนงของกระบวนการผลตอาหารปลอดภย

151

หลงจากนนนครกเลยรเรมโครงการ “สวนผกคนเมอง” ขน โดยใชทดนรางขางๆ บาน พนทประมาณสามสบตารางเมตรเปนแปลงผกสาธต โดยปลกผกสวนครวหลายชนดทกนได แบบไมพงสารเคม และยงจดคอรสเรยนรเรองการปลกผกใหกบคนทสนใจ

“ปญหาของคนเมองในปจจบน คอทศนคตทชอบคดกนวา ปลกผกไมเปน ท�าไมได มอแขง ยงยาก ซอเอาดกวาไหม ทศนคตเหลานแกได ถาบอกใหเขาเขาใจวาผกทบรโภคกนอยมสารพษมากแคไหน และไมใชแคมผลกระทบแคตวมนษยระยะสนเทานน แตมนจะมผล กระทบระยะยาวตอภาคเกษตรและความมนคงทางอาหาร เพราะยาฆาแมลงและปยเคมเปนตวท�าลายดน ความสมบรณของธาตอาหารในดนจะหายไป ระบบนเวศเสยหาย ถายอนกลบไปในอดตแลวจะพบวาการปลกพชแบบใชปยและยาฆาแมลงเพงมาเรมใชกนจรงจงหลงสงครามโลกครงทสอง เพราะสารเคมในปยกเปนสารประกอบระเบดทเหลอจากการใชในสงคราม นกวทยาศาสตรบงเอญไปพบวามนท�าใหตนไมงอกงามด กเลยเอามาใชในการท�าเกษตร เกษตรกรเมอเหนวาใชปยแลวผลผลตดกใชกนอยางแพรหลายเพอทจะไดผลผลตเยอะๆ ใชมากขนดนกเสย พนทเพาะปลกกลดลงและในทสด ซงมนกจะเกดผล กระทบตอมนษยโดยตรงทงในแงสขภาพ และความมนคงทางอาหาร”

“หลายคนทมาคยกบผมเพราะเขากคดเรองนเหมอนกน แตอาจจะมขอจ�ากดเรองพนทในการเพาะปลก เราเลยท�าโครงการสวนผกคนเมองขน เพอใหความรเรองการปลกผกงายๆ ในบานจดสรรหรอ คอนโด โดยไมตองใชพนทเยอะ ซงผมเคยเรยนรดวยตวเองมากอน หลายคนมาเรยนรกบผมแลวลองไปท�าดกสามารถท�าได เขากมก�าลงใจจะเผยแพรขอมลนใหกบคนอนตอไป เรองนผมวาเปนจดเรมตนทด”

152

ปลกผกไมใชแคการปลกตนไมเทานน แตมนแฝงไปดวยปรชญาการใชชวต

“ตนไมมชวต เรากมชวตเหมอนตนไม เราตองการอาหาร สภาพแวดลอมทด การดแลเอาใจใส สงเหลานตนไมกตองการเชนกน ถาเราปลกตนไมหนงตน แลวตนไมเจรญงอกงามได นนหมายถงวาตวเราพรอมทจะดแลคนรอบขางได เพราะมจตใจทนงมสมาธ มความมานะ มการเอาใจใส มความร และมจตอนเปนกศล เพราะการปลกตนไมใหกบโลกใบนมนเปนการสรางบญอยางหนง และนาจะเปนบญทยงใหญ เพราะตนไมใหประโยชนมาก ทางตรงกสามารถเกบผลกนได ทางออมคอตนไมจะปลอยกาชออกซเจน และคารบอนไดออกไซด ซงเปนสงจ�าเปนส�าหรบมนษย เราปลกตนไมกเหมอนชวยเหลอเพอนมนษยโดยไมตองปาวประกาศเลยวาตวเองเปนคนด

“ส�าหรบใครทอยากจะเรมท�าบญดวยการปลกตนไม ผมแนะน�าใหลองเรมจากปลกผกอยางทผมท�า เพราะการปลกผกเปนเหมอนการท�าสมาธอยางหนง เพราะหวใจหลกๆ ของการปลกผกใหงอกงามได คอการใสใจ ดแลดนใหด รดน�าเชาเยน พรวนดนบางใหอากาศถายเทไดสะดวก อยากกนผกอะไร กจดรายการผกทชอบเอาไว แลวปลกผกชนดนน ไมตองถงขนปลกกนแบบไมตองซอเลย แคปลกผกทอยากกนอยางนนกพอ อยาไปคดวาพนทเราไมพอปลกเพราะแมแตอยหองแถว หอพก อพารตเมนต หรอคอนโดขนาดไมกตารางเมตร ถาอยากปลกผกกนเองกท�าไดและไมยงยากอยางทคด ใครทคดวาตวเองปลกตนไมไมเปนกเรมปลกได แถมยงเปนการรกษาสขภาพงายๆ ทเรมตนไดเองอกดวย”

153

ปจจบนคณนคร มคนมาขอค�าปรกษาเรองการท�าเกษตรอนทรยและปลกผกอยทกวน ซงเปนการขยายจากกลมเลกๆ ในเวบไซตมาเปนกลมคนทสนใจอยางจรงจง สงทเขาอยากเหนในอนาคตคอการรวมกลมกนในชมชนเพอพงตนเองในดานอาหาร เพราะในไมชาเราจะตองเจอกบปญหาเรองทรพยากรอาหารแนนอน

“คนเยอะขน สารพษในอาหารเยอะขน พนทเพาะปลกนอยลง คอเรองทเราตองเจอในอกไมกปขางหนา แตถาชมชนเรมผลตอาหารเองได ไมตองพงพาจากการผลตอาหารจากภาคอตสาหกรรม ปญหานจะลดลงหรออยางนอยคนในชมชนกสามารถเอาตวรอดไดจากวกฤตการณดานอาหาร อาจจะเหนอยหนอย วถชวตอาจจะเปลยนไปบาง แตสดทายสงทเราไดจรงๆ คอเราจะไมเจบปวยหรอตายจากสารพษ หรอถาวกฤตการณทางอาหารเกดขนจรงๆ ในอนาคต เรากไมอดตายอยางนาเวทนา”

154

นพ.สรยเดว ทรปาต (หมอเดว)

การเดนทางของความสขส�าหรบบางคนใช เวลาแสนยาวนาน โดยเฉพาะความสขทมผลพวงมาจากการเคยวกร�าชวตของตนเองมาอยางหนกหนาและเครยดพอสมควร

ท�าหนาททกๆอยางของตนเองใหดทสด

เหมอนกบการเดนทางของชวตคณหมอรอยยมใจดทานน ถาใหไลเรยงงานทเขาท�าอยคงเลา 3 วนไมจบ แตถาเลอกงานหลกๆ ในทกวนน นายแพทยสรยเดว ทรปาต (หมอเดว) เปน ผอ.สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว มหาวทยาลยมหดล ซงไมไดดแคในสวนบรหารเพยงอยางเดยว ยงคงท�างานวจย สอนนกศกษาปรญญาโทหลกสตรพฒนาการมนษย และนอกจากนนคณหมอยงรบต�าแหนงผจดการแผนงานสขภาวะเดกและเยาวชน สสส. ดวย

155

“ตลอด 3 ปทผานมาผมท�างานเกยวกบเดกและเยาวชนดวยพลงบวก โดยเฉพาะค�าวาตนทนชวตเดกและเยาวชนไทย ถงจะไมใชเรองใหม แตผมกพยายามคดและจดการชวตเดกอยางเปนระบบมากขน แลวทกภาคสวนกสามารถมสวนรวมดวยได รวมทงกจกรรมทเกดขนนอกจากเรองทกษะชวตแลว ยงสามารถสรางจตส�านกใหตวเดกไดดวย รวมทงกจกรรมสรางสรรคกตองมมเตอรในการชวด เพอหาปญหาของชมชน และเวลาทปฏบตการไปแลว มนมทศทางดมากนอยอยางไร”

ปญหาทคณหมอพบคอขณะนเดกก�าลงขาดแบบอยางทดของสงคม เพราะเหนแตภาพความขดแยง การใชอารมณในการแกปญหา ทงในและนอกจอ ซงหากเดกขาดตนทนทด และเหนแตการแสดงออกทไมเหมาะสม จะท�าใหสงคมเกดเดกสายพนธใหม มปญหาเรองการควบคมอารมณ การใชเหตผลในการแกปญหา เมอใหความส�าคญวาสอรนแรงมผลตอเดก การรบขาวและสถานการณการเมองกท�าใหเกดความรนแรงไดเชนเดยวกน ซงผปกครองจ�าเปนตองดแลอยางใกลชด

“ดงนนในสถานการณเชนน คณพอคณแมควรดแลเดกๆ อยางใกลชด และอธบายใหพวกเขาเขาใจวาประชาธปไตยทแทจรงนนคอการยอมรบความแตกตางทางความคด พดคยกนดวยเหตผล และขอเทจจรง ไมใชความรนแรง หากตวคณพอคณแมเองเครยดกบสถานการณการเมองมากกควรหาทางผอนคลายบาง กอนทจะแสดงอาการอารมณอยเหนอเหตผลใหเดกๆ เหนเปนแบบอยาง

156

อธบายใหเหนภาพชดขน ค�าวา ‘ตนทนชวต’ ทคณหมอพดถงน มาจากค�าวา Life’s Assets หมายถง ตนทนขนพนฐานทมผลตอการพฒนาทางดานจตใจ สงคม สตปญญาใหคนๆ หนงสามารถด�ารงชพอยในสงคมไดอยางเขมแขง

โดยตนทนชวตนเปนปจจยสราง หรอเปนปจจยเชงบวกทางดานจตใจ อารมณ สงคม ทจะหลอหลอมใหเดกคนหนงเจรญเตบโตและด�ารงชพอยในสงคมไดเปนอยางด แลว ‘ตนทนชวต’ มาจากไหน?ละ หลายคนนกสงสยตอ

“จรงๆ เราทกคนเกดมามตนทนชวตในระดบหนงแลว ทงตนทนภายในและตนทนภายนอก ตนทนนจะเพมขนตามการเลยงดของพอแม สงแวดลอมทด และความใกลชดกบธรรมชาต แตโลกยคเทคโนโลยในปจจบน ท�าใหชวตผคนมความเปนวตถนยม หางไกลธรรมชาตมากขน ตองแยงกนอย แยงกนกน แยงกนเรยน แยงกนท�ามาหากน พอแมจ�านวนไมนอยพลอยเลยงลกแบบเครองจกรเครองยนต ขาดความเขาใจในพฒนาการ มความคาดหวงเกนความเปนจรงจนเกดความเครยด”

157

ในสงคมสมยน เดกๆ คร�าเครงกบการเรยน ผ ใหญคร�าเครงกบการท�างานหาเงน การวดคณคาจงแตกตางจากอดต คณคาทจ�าเปนตอการมชวตทดถกบนทอนโดยไมร ตว เดกคนไหนโชคดเกดมาทามกลางครอบครวและสงแวดลอมทอบอน มความเขาอกเขาใจกน ตนทนชวตกจะพฒนาเพมพนเปนทนทเขมแขง เดกคนไหนโชคไมด เกดมาทามกลางความขดสน ดอยโอกาส เตบโตในสงคม สงแวดลอมทไมเออตอการเรยนรสงทด ตนทนชวตกจะคอยๆ ถกบนทอน ลดลงไปเรอยๆ

ตนทนชวตไมใชของใหม แตเปนของทมมาแตเดมแลว สมยกอนสงคมไทยเปนครอบครวขยาย มชมชนทเขมแขง มความสมานฉนท อยกนดวยความรก มสมพนธภาพทดตอกน รจกการแบงปน การให การท�ากจกรรมรวมกน นคอตนทนชวตแบบไทยๆ ทดทเรามอยแลว

คณหมอยงอธบายตอวา “จวบจนเมอชวงสบปเศษทผานมา สงคมไทยเปลยนไปดวยความเจรญทางดานเทคโนโลยและความเปนสงคมเมอง ทรกคบเขามาอยางรวดเรว ครอบครวในปจจบนเรมออนแอ ชมชนขาดความเขมแขง กจกรรมระหวางเพอนฝง เดก เยาว-ชนคอยๆ ลดนอยลง การเรยนรนอกโรงเรยนในรปแบบตางๆ ของเดก เยาวชนกพลอยนอยลงไปดวย ตนทนชวตของเดกและเยาวชนในปจจบนจงออนแอลงไปในหลายๆ ดานอยางนาตกใจ”

158

นอกจากนนยงมอกหลายๆ เรองทคณหมอลกมาเคลอนไหว เพราะตองท�างานบนความกดดนทสงมาก เปนความตงเครยดตลอดการท�างานยงกวาเรองใดๆ แมจะมบางทตองท�างานอยบนความทอแท พบพานกบอปสรรคมากมาย และทาทายสงตางๆ พอสมควร ทกสงไมไดงายเลย การออกมาซอมสงคมเปนงานยงยาก เหนอย และท�าใหคณหมอถอดใจอยบอยๆ

“เวลาททอแท เมอกอนตอนทแมคณหมอยงมชวตอย หมอจะมแมเปนคนชารจแบตใหชวตหมอลกขนมาสไดอยางเตมททกครง แตพอแมจากไป เปนความเศราทสดในชวต หมอกมภรรยาผเปนทรกมาทดแทน และท�าใหมพลงในการท�างานทกวนน หมอมภรรยาทแสนวเศษ ถาหมอไมไดพลงใจจากภรรยาคนนหมอคงถอดใจไปนานแลว คงเพราะบานเราไมคอยเหนคณคาของคนทลกขนมาท�าอะไรเพอสงคมสกเทาไหร หมอเชอวาไมไดมแคหมอหรอก มนยงมคนทลกขนมาท�าอะไรเพอสงคมอกเยอะ ทเขาอยากไดก�าลงและพลงใจในการลกขนมาท�าอะไรเพอสงคม

“อยางมครงหนงคนไขทหมอดแลในโรงพยาบาลเดก แมคนนงพาลกมา ลกของเธออาเจยนตลอดเวลา ถายไมออก มปญหาสขภาพมากมาย ฟนผหมดปาก แตแมมอาการแรงกวาลกเยอะ จนหมอตองเอยถามคณแมวาเธอเปนอยางไร คณแมกบอกหมอวาถาลกของเธอปวยอกครงจะโดนนายจางไลออก รวมทงเมอเชาเพงโดนสามดาวาเลยงลกอยางไรลกถงปวยตลอด และลกนอยกรองไหอยตลอดเวลา ซงแมแบกความเครยดอยางทสดในทกๆ เรอง โดยสาเหตของเรองนมาจากน�าอดลมและขนมถงทเดกๆ ชอบกนนนเอง”

159

โปรเจกตเครอขายไมกนหวาน ทรวมมอกนระหวางกมารแพทย และนกวชาการ จงเกดขนดวยความคดวาจะชวยเดกและครอบครวอกหลายครอบครวทประสบปญหาคลายๆ กน

“ความสขในการใชชวตในทกวนน ทแมปลกฝงไวในตวหมอเดวคนน คอรวาหมอจะท�าหนาทในทกๆ หนาทของตนเองใหดทสดตราบใดทมชวตอย แตหมอจะมหลกธรรมในการลดความตงเครยดของตนเอง ไมใหมความกดดนมากจนเกนไป กคอมหลกธรรมอเบกขา ในการน�าทางชวตดวย ถาเราท�าหนาของเราอยางเตมททสด ณ วนนแลว หากโลกจะหมนไป หรออะไรจะวนาศสนตะโร กปลอยมนเถด เพราะมนเกนความสามารถของเราแลว ไมจ�าเปนทเราตองเปนทกขกบมนดวย เราแคหนงชวต เราท�าไดดทสดเพยงแคนแหละ”

“เพยงแคนกเรยกวาเปนความสขในชวตของหมอแลว...”

160

ณ วนนแลว หากโลกจะหมนไป หรออะไรจะวนาศสนตะโร กปลอยมนเถด เพราะมนเกนความสามารถของเราแลว ไมจ�าเปนทเราตองเปนทกขกบมนดวย เราแคหนงชวต เราท�าไดดทสดเพยงแคน

161

162

เมตตา สดสวาท

ความสขบนพนฐาน

ผ บ ร ห า ร ผ ล ต ภ ณ ฑ Propaganda ใหประสบความ ส�าเรจอยางทเหนในปจจบน วนน เธอหนหลงใหกบความส�าเรจนน และละทงเมดเงนจ�านวนมากเพอเดนทางเขาสหวงเวลาของการท�างานศลปะอยางจรงจง และนนคอทมาของบทสมภาษณแหงความสขทแทจรงน

รอยยมของผหญงผฝงรากศลปะลงไวในหวใจนาม เมตตา สดสวาท มาพรอมรอยยม และเชอเชญเรากาวเทาเขาสพนทของโรงเรยนสองภาษาวถพทธปญญาเดนซงตงอยทตอนใตของจงหวดเชยงใหม

เมตตาเลาถงขอมลของโรงเรยนแหงนใหเราฟงอยางคราวๆ วา “ปรชญาของโรงเรยนมพนฐานมาจากหลกศาสนาพทธรวมกบหลกสตรสมยใหม ซงมผลท�าใหเกดการศกษาแบบบรณาการ เปาประสงคของเรากคอ นกเรยนซงจบชนประถมปท 6 จะมความสามารถทดทจะสรางความยงยน เปนตนวาร จกวธทจะปลกขาว

ของความเรยบงาย

163

ซอมแซมเสอผา มทกษะเกยวกบเครองมอขนพนฐาน มความรบผดชอบตอสงคม และมความสามารถในการอาน การเขยน คณตศาสตร และวทยาศาสตรในระดบทเทาเทยมกนกบนานาชาต ทางโรงเรยนแสดงใหเหนวธเชนนจากการตระหนกถงสงแวดลอม รวมถงวธปฏบตเพอสงแวดลอมทยงยนในชวตประจ�าวนทกวน โรงเรยนนตงอยในสวนผลไมทสวยงาม ในบรรยากาศซงเอออ�านวยตอความเขาใจอยางถองแทและมสต”

มองไปยงอาคารเรยน โรงเรยนแหงนสรางขนมาจากดนและไมไผทไดผานกระบวนการบ�าบดเพอใหคงทนตอองคประกอบตางๆ นอกจากนนยงมบรเวณส�าหรบปลกผกและขาวไรสารเคมในพนทของโรงเรยน และทายทสดการใชระบบบ�าบดน�าเสยซงไมเปนผลเสยตอสงแวดลอม

ทแหงนสนะ ทท�าใหอดตผบรหารผลตภณฑ Propaganda คนน ยนดทจะใชจายวนคนในชวตของเธอตอจากนไวทน

“ตอนเราท�า Propaganda มาจากบรษทเลกๆ พอมนใหญ องคกรใหญขน ความรบผดชอบเยอะขน มนกตองท�าใหดยงๆ ขน ตองอาศยความเปนมออาชพมากขนในแงการบรหาร ถาท�าใหดเราตองไปเรยนตอเรองบรหาร หรอมารเกตตง แตเราไมมแรงบนดาลใจทอยากเรยน ทกวนนเรากไมรสกวาเกดมาเพอท�าธรกจ ยงเรยนจะยงเฉา ถาเราจะท�าใหดตอไปเราตองพฒนาตวเองในดานนน เราไมควรหยดตวเองและบรษท เมอเราเลอกไมพฒนากออกมาเลยดกวา”

164

ใ น เ ม อ ต ด ส น ใ จ แ ล ว เมตตาเกษยณตวเองกอนเวลาออกจากงานประจ�า เธอเลอกมงหนาสการเรยนและฝกฝนศลปะ จากหมวกทเคยสวมเปนผบรหาร กลบกลายเปนนกเรยนศลปะ

“เรมเรยนวาดเสนกอน เพราะมนเป นพนฐานของงานศลปะแขนงตางๆ ตงใจเรยนดานน แมจะตองใชเวลาปรบตวพอสมควร แตเพราะการท�าธรกจคอนขางเครยดมากอน เรากดดนหลายอยาง พอมาท�างานศลปะแลวร สกวาสบายใจขน ถงแมฐานะทางสงคม เงนทองกไมมมากมายเหมอนเมอกอน แตกบอกตวเองวาเราตองอยใหได และใชความเขาใจเปนหลก

“พอออกจากงานกเรมกนมงสวรตดวย ตอนแรกเกดจากความสงสารมากกวา คดเพยงวาตลอดการใชชวตของเราไมควรเบยดเบยนชวตของใคร หลงจาก

165

นนทกอยางกจะงายขน เพราะเราเปนคนงายๆ ดวย การเปลยนแปลงจงไมใชเรองนากงวลจนเกนไป”

ประจวบเหมาะทนองสาวของเมตตา กอรางสรางโรงเรยนแหงน ขน เลยชวนเธอมาป นพระพทธรปใหโรงเรยนแหงน จากนกเรยนศลปะทเรยนเพยงเรมตนกหวนใจพอสมควร

“แมจะมาเรยนศลปะเอาตอนอาย 40 แตเพราะมความเชอมนในตวเองวาเราจะท�าไดและเรยนรไดแนๆ แลวกจะท�าแบบไมมองหนามองหลงดวย ดใจทไดตดสนใจท�า เพราะเราไมรวาอนาคตขางหนาจะเปนอยางไร

“เรามาท�างานทกวน เพราะหองเรยนทนจะมภาพวาดเกยวกบแมลงฝมอเรา วาดทามกลางเดกๆ นแหละ” เมตตายมกวาง สะทอนความสขทเธอมในทกขณะอยางชดเจน

“ตลอดหลายปทผานมา มความสขทกๆ วนอยแลว เพราะไดพบกบความสงบ ความนง แลวกไดท�าในสงทเราเลอกไดและท�าไดด มชวตทเรยบงาย ไดท�าอะไรทพอดๆ ไมมความรสกวาอยากมนน อยากไดนเลย

“พอชวตสงบ แลวไดมโอกาสหยบหนงสอพระมาอาน ทกครงทรสกวาชวตตดขดในเรองของความคด เราจะน�าหลกพระพทธศาสนามาใชกบชวตในชวงนน สงเกตส หนงสอทกเลมจะมงสจดหมายเดยวกน นนคอเรองของการปลอยวาง”

166

เคยนงนกถงความทกขในชวตทผานมา ภาพของความสข ภาพหนงปรากฏชดเจนในหวงความคด

“ยอนกลบไปสมยกอน ตอนทท�างานประจ�า เคยแอบมองพนกงานฝายสตอกสนคา เขากท�างานดวยรายไดไมเยอะนก ทกเยนพอเลกงานเราเหนเขาเดนจงมอกนกลบบาน พวกเขาแวะซอเงาะดวย มอนงเขามถงเงาะ อกมอนงเขาเดนจงมอกน ดเขามความสขมากเลย แคนกพอแลวส�าหรบคนทตงใจท�างานมาตลอดทงวน พอเลกงานเขาเดนแกวงถงเงาะนน เรากคดภาพตามวาพอถงบานเขากคงชวยกนปอกเงาะใหคนในครอบครวกน วนนงแคนกมความสขแลว ตรงขามกบเราเสยอกทมความสขไมไดครงหนงของเขาเลย”

“หลงจากนนกเลยตดสนใจออกจากงาน มาวาดรป ทานมงสวรต มเงนนอยๆ แลวกมความตงใจวาจะมความสขอยางนองๆ ทเราเหนใหได เพราะชวตมนไมมอะไรมากเลย แคนกมความสขแลว”

เมตตาเลามาถงตอนนดวยรอยยมกวาง

167

ตลอดหลายปทผานมา มความสขทกๆ วนอยแลว เพราะไดพบกบความสงบ ความนง แลว

กไดท�าในสงทเราเลอกไดและท�าไดด มชวตทเรยบงายไดท�าอะไรทพอดๆ ไมมความรสกวา

อยากมนน อยากไดนเลย

168

‘ความสข’ ทมมากขน เมอสงคมดขน

ศ.ดร.ธงชย พรรณสวสด

ศ.ดร.ธงชย พรรณสวสด ปจจบนเกษยณแลว ในอดตเปนประธานสถาบนสงแวดลอมไทย แตกปลกเวลาไปเปนกรรมการของสภาวชาชพวศวกรดวย รวมทงเปนกรรมการของ สสส. เปนอนกรรมการของ 2 ส�านกใน สสส. มการประชมและท�างานกนอยอยางตอเนอง นอกจากนนกยงเปนผ กอตงและเปนประธานชมรมจกรยานเพอสขภาพไทยดวย

ตงแตวยเดกมาแลว ศ.ดร.ธงชย มความสนใจใครรเรองเกยวกบสงแวดลอม และทรพยากรรอบๆ ตวเอง มากกวาเดกร นราวคราวเดยวกน และนนจงเปนทมาของงาน และความสนใจในทกวนน

ป จจบนศ.ดร. ธงชย ได มส วนในการผลกดนนโยบายสาธารณะดวยการเดน และการใชจกรยานในชวตประจ�าวน นอกจากจะเปนทปรกษาทวไปแลว ยงไดรวมท�างานวจยตามทตนถนด

169

‘ความสข’ ทมมากขน เมอสงคมดขน

“ตลอดระยะเวลากวา 20 ป ทรวมรณรงค และผลกดนนโยบายเกยวกบจกรยานมาอยางตอเนอง จากเดมทไมเคยมทจอดจกรยานสาธารณะอยใหเหน กเรมมทจอดจกรยานกระจายอยมากขน มทางจกรยานตามทองถนนมากขนกวาเดม และมจ�านวนคนขจกรยานทงในกรงเทพฯ และตางจงหวดกเพมมากขนเรอยๆ จนนาดใจ”

สงหนง ทดจะเปลยนแปลงไปไม มากนกส�าหรบสงคมจกรยานในเมองไทยกคอ ทศนคตตอ ‘จกรยาน’ ของทงหนวยงานทเกยวของและประชาชนทวไปดวย

“ผมมองวาถาทกๆ ภาคสวน เขาใจหวใจของจกรยานอยางแทจรง กระบวนการออกแบบและกอสรางอยางทางจกรยาน คงจะค�านงถงการใชงานจกรยานบนทองถนนจรงๆ มากกวาทเปนอย หรอมมาตรการสนบสนนทางจกรยานทสรางขนมาใหใชงานไดอยางแทจรง

“อยางตอนนผมเหนเดกไทย หนมาใหความสนใจเรองจกรยานกนมากขน ผมกหวงวามนจะไมไดเปนเพยงกระแสผานมาผานไป ยงถามมากขนกถอวาเปนเรองดทจะไดมคนตนตวทจะรกษาสงแวดลอมกนมากขน มนไดทงสขภาพกาย สขภาพใจ สขภาพเมอง สงแวดลอมในเมองมนดขน หลายคนทขจกรยานไมไดคดถงมตน คดแตวาตวเองจะไดประโยชนอะไร แตการขจกรยานมนสงผลใหสงแวดลอมเมองดขนแนๆ

170

“รวมทงเรองคาใช จ ายของสวนบคคล มนเหนผลจรงๆเราสามารถลดคาใชจายในระดบบคคลได และถาเรานบรวมคนเยอะๆ กเปนการลดคาใชจ ายของสงคม ของเมอง ของประเทศได ในสมยกอน เราร แความน

ไมปลอยมลพษและลดคาใชจายได แตปจจบนมนมเรองคารบอนเครดต เรองโลกรอนขนมา การไมปลอยมลพษจงเชอมโยงไปถงการลดคาใชจายไดดวย จรงๆ แลวประโยชนมนมหลายมต ตงแตเรองเลกๆ ไปเรองใหญๆ”

ปญหาทพบในทกวนน คอมทางจกรยานในกรงเทพฯ มากขนแลว แตคนสวนใหญกลบยงไมมาขกน เหตผลอาจมาจากททางจกรยานไปสรางบนเสนทางใหญๆ จดส�าคญๆ ซงยงไมใชจดทคนทวไปใชงานจรง จงยงไมเกดผลตอบสนองอยางเตมท

หนาททควรท�าในตอนน คอใหคนทรกการขจกรยานมาชวยในการผลกดนนโยบาย ดวยหวงวาจะท�าใหรฐบาลหนกลบมาเหนความส�าคญ สรางมาตรการตางๆ ขนมา รวมไปถงดแลรกษาทางจกรยานทมอยแลวใหสามารถใชงานไดจรง

171

“เรองสงแวดลอมเหมอนกน ผมถามวาสบบหรไมด คนทวไปรไหม กร แตหลายคนกยงสบอย กนเหลาไมด ไมมประโยชน บางคนกยงกนอย การทงขยะไมด หลายคนกยงทงอย มนคอเรองเดยวกน คนทรและตระหนกและเขาใจจนถงขนเปลยนพฤตกรรมเปนแคคนสวนหนงของสงคมนะ มนเปนทกเรอง ดงนนถาเราจะใหคนทงสงคมมาเปลยนพฤตกรรมในทนททนใดคงจะล�าบาก การแกปญหาสงแวดลอมกเชนกน ตองคอยๆ แกกนไป”

นาจะเรยกวาเปนนมตรหมายทด ทมคนใหความสนใจ และตระหนกถงเรองปญหาสงแวดลอมกนมากขนกวาสมยกอน แตปญหาเกยวกบสงแวดลอมกทบถมมากขนดวย อตราการเตบโตของความสนใจไมทนกบอตราการเตบโตของปญหา มชองวาง และยงตองการวธแกไขกนไป

“ทกวนนความสขในชวตของผม คอมครอบครวทเขาใจการท�างานของผมซงใชเวลาเยอะ ความสขอกอยาง คอไดมโอกาสท�าอะไรใหคนอน ดเปนเรองธรรมดาทวๆ ไป แตครงหนงเมอยอนกลบไปประมาณเกอบ 20 ปกอน ผมน�าจกรยานเกามาซอมแลวน�าไปใหเดกทตางจงหวด เดกทมฐานะคอนขางจนมากนะ แลวกใหไปเลย ไมไดใหยมนะใหเลย แลวเขาจะไดเปนเจาของดวย หลงจากนนเรากพาเดกๆ ไปขจกรยานกน ตอนทขไปดวยกน ผมกสงเกตเหนดวงตาของเดกทไดเปนเจาของจกรยาน ซงในชวตเขาไมเคยคดวาจะมจกรยานเปนของตนเอง สงนแหละทผมวามนยงใหญมากส�าหรบผม จรงๆ แลวความสขของคนคนหนง มนเกดขนงายมาก เราสามารถท�าใหเขาได และแนนอนผลกระทบทตามมานนคอสงแวดลอมกด สงคมกอยอยางมความสขมากขน

172

“หรออยางบางทผมจดสมมนาวชาการเกยวกบสงแวดลอมทไร หลายปกอนไมคอยมคนสนใจมากนก แตตอนนมมากขน ซงการจะชวนคนใหมาสนใจนนกยาก และไมมงบประมาณอะไรจากทางภาครฐ ท�าทกครงเหนอยทกครง แตกยงท�าอยด

เพราะเรารวาการน�านกวชาการมาแชรเรองสงแวดลอมกนนนมนจะชวยใหสงคมดขน จนมคนเคยบอกผมวาท�าตรงนเหมอนเอาหวโขกก�าแพงนะ เวลาโขกมนจะเจบเชยวละ แตเวลาเลกโขกแลวมนจะมความสข

ศ.ดร. ธงชย พรรณสวสด ทงทายเลาดวยรอยยม

173

ผมกสงเกตเหนดวงตาของเดกทไดเปนเจาของจกรยาน ซงในชวตเขาไมเคยคดวาจะมจกรยานเปนของตนเอง สงนแหละทผมวามนยงใหญมากส�าหรบผม จรงๆ แลว

ความสขของคนๆ นง มนเกดขนงายมาก เราสามารถท�าใหเขาได และแนนอนผลกระทบทตามมานนสงแวดลอมกด สงคมกอยอยาง

มความสขมากขน

174

ความสขของการเปน “กามเทพแผลงศรรก”

คนท ‘ใช’ เมอไหรจะมา? ค�าถามนมเขาคนนเทานนทร

รชต ธรรมรตน หรอ ‘คณบอล’ กรรมการผ จดการ บรษท โกลบอล อ-คอมมนต จ�ากด เจาของแบรนด ‘I Like Date’ ‘บรษทจดหาค ’ หรอททกคนร จกในนาม ‘Dr.Date’ บรษสอรกของเมองไทยคนนรดทสด

ตลอด 8 ปทผานมาเขาพา I Like Date น�าทางคนโสดหลายหมนคไดเปนคชวตกน โดยธรกจนเปดมาตงแต ป 2548 เปนธรกจตอเนองมาจากธรกจสปากวา 38 แหงอกทหนง ซงสงเกตเหนวาลกคาทมาใชบรการสวนใหญมกเปนผหญง และอกธรกจหนงทท�าอยดวยเชนกน คอ ธรกจรถเชาซงลกคาสวนใหญเปนผชาย และทงสองกลมนสวนใหญเปนคนโสด

บอยครงทไดยนลกคาทงสองกล มพดคยกนถงเรองเพศตรงขาม และตรงนเองทเขามาจดประกายความคดวา อยากเปนกามเทพตวนอยๆ คอยแผลงศรใหกบหนม-สาวโสดเหลานสมความปรารถนา

รชต ธรรมรตน

175

ประกอบกบในปจจบนสงคมออนไลนขยายตวออกไปอยางรวดเรว และในอนาคตมแนวโนมวาจะเพมปรมาณขนดวย จากจดนเองทสะทอนภาพชดเจนวา ปรมาณของคนทตองการหาคยงมอยสงอยางตอเนอง และนคอโอกาสทองของธรกจหาครก!

I Like Date หรอจะเรยกวาบรษทจดหาคน เปนทนยมมากในประเทศเกาหล และประเทศญปน หนมสาวตางแหแหนกนเขามาใชบรการมากจนถอเปนเรองปกต อกทงธรกจดงกลาวยงไมเคยมในประเทศไทยมากอน และธรกจ I Like Date เปนเสมอน ‘พอสอ-แมสอ’ ภายใตกฎกตกา และเกณฑมาตรฐานทเชอถอได

“จดขายส�าคญท I Like Date มคอเนนเรองการสมภาษณลกคาเองทกคน เพราะจะไดเชคขอมลสวนตว หนาทการงาน บคลกนสย ความตองการของคทอยากจะเจอ และทส�าคญตองดวาลกคาโสดอยจรงหรอไม เพอความสบายใจของกลมลกคาของเรา

“เราจะปฏเสธการสมครผานอนเตอรเนต และระบบ Dating Online ทงหลายเพราะจะไมมทางรวาสงทเขาบอกผานอนเตอรเนตมนเปนเรองจรงหรอไม เราจงอยากเชคขอมลทถกตองทสดใหลกคา”

หลงจากไดรบการตดตอเปนทเรยบรอย ทมงาน I Like Date จะด�าเนนการนดหมายเพอท�าการสมภาษณเกบประวตสวนตวโดยการสอบถามรายละเอยดเกยวกบความสนใจวาเขาหรอเธอเปนอยางไร สไตลแบบไหนทอยากพบและอยากจะท�าความรจกดวยมากเปนพเศษ รวมถงการใชชวตสวนตว และไลฟสไตลตางๆ

176

“จากนนเมอท�าการเกบขอมลเปนทเรยบรอยแลว ทางทมงานจะกลบมาดขอมลของสมาชกทคดวามรสนยมตองกน เหมาะสมกนมากทสด เพอทจะท�าหนาทเปนคนกลางในการน�าเสนอ อธบายความเปนตวตนใหทงสองฝายไดรบทราบขอมลเบองตนของกนและกน หากทงสองฝายพงพอใจกบขอมล และตกลงใจทจะนดพบกน ทางทมงาน I Like Date จะเปนฝายประสาน

งาน จดหาสถานทใหทงสองไดโคจรมาพบกน เมอสรปสถานท วนและเวลาใหทงสองฝายเปนทเรยบรอยแลว ทมงานจะคอนเฟรมไปทลกคาอกครงกอนการนดหมาย 3 ชวโมง”

วธหาคแบบนดดตวน เปนเรองใหมส�าหรบสงคมไทย ฉะนนอาจจะมอาการขดๆ เขนๆ กนอยบาง แตทส�าคญสงททงสองฝายตองท�าตอไปนนกคอ การเปนตวของตวเอง และเปนกนเองกบคเดท ในการแนะน�าตวสนทนากบอกฝายอาจใชเวลาในระหวางมออาหารหรอในระหวางกจกรรมททมงานจดเตรยมไวให เพอทจะท�าการศกษากนและกนใหมากทสด

“ผชายมกจะชอบสเปก ขาว สวย หมวย อม นสยด ไมขงอน ผมกมกจะบอกเขาวานมนนางฟาดๆ นเอง หรอผหญงกตองการสเปกผชายขาวต หลอ รวย มฐานะ เหมอนกบการขอเทพบตรใหมาจตบนโลกมนษย ผมมกจะบอกคนพวกนวาผมไมใชพระเจาทจะตามหาคนในฝนแบบนมาใหได ตองมองจากความเปนจรงใหมากทสด”

177

เสนหของงานนคออะไร

“เสนหของงานคอท�าใหความรกมนเกดขน แลวเรากมความสข คนเราตองการความรก ความอบอน และการสรางครอบครว ซงเราคอจดเรมตนใหเขา ความสขของงานในทกวนนคอเรองความรกลวนๆ ทเราเหนจากลกคา แลวเราน�าความรกจากคนหลายๆ คมาหาทางในการแกไขปญหา ท�าแลวไมมเบอเพราะปญหาของคนแตละคกไมเหมอนกน แลวมมมองในเรองความรกของเรากกวางขนไปพรอมกนดวย”

“ผมมความเชอวา ยงมกจกรรมเกยวกบความรกมากมายทอยากท�า เปนอาชพทท�าแลวผมยงมความสข เพราะนอกเหนอจากเรองเงนแลว เรายงไดเพอนใหม ไดเหนครกหลายคคนพบคนท ‘ใช’ จรงๆ”

178

เสนหของงานคอท�าใหความรกมนเกดขน แลวเรา

กมความสข คนเราตองการความรก ความอบอน และการ

สรางครอบครว ซงเราคอจดเรมตนใหเขา แลวความสขของ

งานในทกวนน คอเรองความรกลวนๆ ทเราเหนจากลกคา

แลวเราน�าความรกจากคนหลายๆ คมาหาทางในการแกไข

ปญหา ท�าแลวกไมมเบอเพราะปญหาของคนแตละคกไม

เหมอนกน แลวมมมองในเรองความรกของเรากกวางขนไป

พรอมกนดวย

179

180

ยงใหความสขแกใคร

ชวน โกสยพงษ

กจะไดความสขตอบแทน

หากใครไมร จกนกแตงเพลง นกรอง และโปรดวเซอรผลตเพลงแนว R&B ทชอ ชวน โกสยพงษ หรอทหลายคนเรยก บอย โกสยพงษ คนนถงขนเชยสดๆ และถาใหอธบายเพม อดตเขาเคยเปนหนงในผบรหารของคายเพลงเบเกอรมวสค มผลงานแตงเพลงหลายชด และปจจบนเปนผ บรหารคายเพลงเลฟอส คายเพลงทตอบไดอยางแนนอนวา ‘รก’ คออะไร

กว าจะมาเปนเจ าพ อเพลงรกอยางในทกวนน บอยไดเรมเรยนเปยโนตงแตอาย 4 ขวบ และเรมแตงเพลงประกอบการตนทเขยนขนเองตงแตอย ชนประถมปท 6 หลงจากนนกศกษาชนมธยมฯ จากโรงเรยน

181

เซนตดอมนก และไปศกษาตอดานการแตงเพลง และธรกจเพลงทมหาวทยาลย UCLA (University of California at Los Angeles) ประเทศสหรฐอเมรกา

เมอจบการศกษา บอยไดเรมท�างานเปนนกแตงเพลงอสระทท�างานใหทงศลปนเพลง และเพลงประกอบโฆษณา จนกระทงไดรวมงานกบ สก-กมล สโกศล แคลปป และไดกอตงบรษท เบเกอร มวสคขนในป พ.ศ. 2537 รวมกบ สก-กมล สโกศล แคลปป สมเกยรต อรย-ชยพาณชย และ สาลน ปนยารชน โดย บอยมหนาทหลกในดานแตงเพลงและท�าดนตร

บรษทเบเกอรมวสคเตบโตเรอยมาจนกระทงประสบปญหาทางการเงนจนตองเขารวมกจการกบบรษทบเอมจมวสค (ประเทศไทย) และภายหลงในป พ.ศ. 2547 บรษทแมของบเอมจในตางประเทศไดควบรวมกจการกบบรษทโซนมวสค สงผลใหบรษทเบเกอรมวสคทเขารวมกจการกบบรษทบเอมจมวสค(ประเทศไทย) ตองเขารวมกบบรษทโซนมวสค (ประเทศไทย) ไปโดยปรยาย และ เบเกอรมวสค ตองกลายเปนคายเพลงยอยของโซนมวสค ผบรหารของเบเกอรมวสค รวมถงบอยเองจงลาออกจากเบเกอรมวสค ตอมาบอยและสก ไดรวมกอตงคายเพลงใหมขนมาภายใตชอเลฟอส

“ตลอดเวลาทท�างานตรงน ผมมกจะมความสขเสมอ เวลาทไดเหนวาคนฟงมความสขกบการไดฟงเพลงของเรา หรอมความสขทไดเหนนองๆ ทท�างานดวยกนมาประสบความส�าเรจ และเราไดมโอกาสเปนสวนหนงในความส�าเรจของพวกเขา...เพยงเทานผมกมความสขมากแลว” บอยเลาถงสงทเขาก�าลงคลกคลอยทกวน

182

สวนในเรองการท�างานเพลงของเขาเอง เขามความสขกบเพลงไหน

“ถาถามวาเพลงอะไรน�ามาซงความสขใหแกผมบาง กตองตอบวาแลวแตชวงเวลามากกวา อยางเวลาทเราทกขมากๆ เพลงของพระเจาจะใหความสขกบเราไดมาก ถาเปนชวงเทศกาล เพลงครสตมาสกใหความสขกบเราไดเชนกน”

แมบอยจะนบถอศาสนาครสต เปนคาทอลคตงแตเดก แตกมาจรงจงกบการนบถอพระเจาในชวงหลงอาย 35 ปแลว

“การไดพบพระเจาท�าใหผมมหลกในการด�าเนนชวต รวมทงธรกจและการท�างานตางๆ มากขน ผมเปรยบใหเหนวาชวตคนเราเหมอนตนองนนะ พอไมมไมไผมนกจะเลอยลงดนไมมผล แตถาเรามหลก องนพวงนนจะเลอยอยบนไมรวกและผลดอกออกผลได

“ตอนทผมพบกบพระเจาแรกๆ ผมรสกตบตนมาก ในเรองของการท�าเพลง ตนในทนคอเราไมไดแตงเพลงดวยหวใจเรา หรอ

183

สมองของเรา แลวตอนนนกท�าต�าแหนงบรหารดวย เลยมหลายเรองทตองจดการ กท�าใหผมรสกวาไมสามารถแตงเพลงออกมาจากหวใจไดเลย”

และการมคนมาเรยกเขาวา ‘เจาพอเพลงรก’ ส�าหรบบอยแลวความเครยดนกมสะสมโดยทเขาไมรตว

“ตอนนนผมจ�าไดวา รสกกดดนและไมไดชอบเอาซะเลย แตเราอยากยดต�าแหนงทคนยกยองเราไว ยงประสบความส�าเรจมาก ผมยงเศรา มนเพมพนความกงวลใหแกผม เพราะเรารตวเองดวาเราไมไดเกงขนาดนน สกวนมนกตองมตกลง จวบจนวนทไดพบกบพระเจา พระเจาทานบอกวาทกสงไมใชของเรา ไมมอะไรทเปนของเราเลย แคเราท�าใหดทสดกพอแลว ผมกรสกวาจตใจสบายขน”

สงทพระเจาทานเนนคอเรองอะไร

“รกพระเจาใหสดหวใจ และรกเพอนมนษยเหมอนรกตวเราเอง เรยกวาเปนมหาบญชาในการฝกฝนตวเอง ในการรกคนทเราไมรกใหได และชวตคนเรานนจะถกขดเกลาดวยปญหาโนนปญหาน เหมอนกระดาษทรายนนเอง

“หนาทของเราทกวนนคอท�าทกอยางใหดทสดกอน ถามนไมไดจรงๆ กปลอยไปตามลขตของพระเจาแลว พระเจาทานจะย�าเรองเราปลกสงใดกจะไดสงนน ถาเราปลกความรก เรากจะไดเกบเกยวความรก ถาเราคดวาเปาหมายของเราอยากจะเกบเกยวอะไร เรากตองเรมปลกตงแตวนน อยางตนไมนนแหละ มนตองใชเวลาเตบโต เมอถงเวลาเกบเกยวแลวเราจะชนใจ

184

“ผมมองเรองการสงตอความสขเหมอนอยในสระวายน�านะ ถาเราผลกน�าออกไปจากตวเรา เสมอนการสงความสขออกไป สงเกตสวามวลน�าทเขามาจะมมากกวาทเราผลกออกไปเสยอก แตถาเรากอบน�าเขามาหาตวเราเอง มวลน�าหรอความสขกจะออกจากเราไปอยางรวดเรวเชนกน เปรยบใหเหนภาพคอ ยงเราใหความสขแกใคร เรากจะไดรบความสขตอบแทน แตถาเราอยากเกบความสขไวคนเดยว มนกจะออกไปจากเราอยางรวดเรว”

ทกวนนความสขของชวตผมคอการทครอบครวอยพรอมหนาพรอมตา ลกๆ มรางกายและหวใจทแขงแรง ผมไดท�างานทรก ไดชนชมนองๆ ในคายทประสบความส�าเรจ แคนผมกมความสขแลวครบ”

185

ยงเราใหความสขแกใคร เรากจะไดรบความสขตอบแทน แตถาเราอยากเกบความสขไวคนเดยว มนกจะออกไปจากเราอยางรวดเรว

186

ในชวโมงทสงคมบบรดท�าใหทกอยางในชวตตองแขงขนกนอยตลอดเวลา การท�าธรกจอะไรสกอยางจ�าเปนตองอาศยแนวคด ‘คดแลวตองรบท�าเลย’ นสอดคลองไปดวย

แหมม - วรางคณา กาญจนชศกด และบน - รชต จรรยาภค 2 หนมสาวหนสวนโรงเรยนสอนท�าอาหารเดกชอ a little something ย�าอกครงเรองแนวความคดน เพราะเมอเธอและเขาเดนทางไปประเทศญปนแลวเจออปกรณท�าครวของเดกๆ เปนอปกรณทใชไดจรง ไมใชเปนแคของเลน นนจงท�าใหเกดแรงบนดาลใจส�าคญในการเรมตนท�าธรกจน

ความสขจากการตกหลมรกในสงเลกๆ

วรางคณา กาญจนชศกด และ รชต จรรยาภค

187

บวกกบทเขาและเธออาศยความรความช�านาญทแตกตางกนมาเปนสวนผสมทสดแสนลงตว ทงเรองงานดานการออกแบบของ ‘บน จรรยาภค’ และพนฐานทางวชาบรหารธรกจของ ‘แหมม วรางคณา’ แมจะท�าอาหารไมเปน แตกยงเลอกท�าธรกจดานน หลงจากมองเหนชองวางทางการตลาดในประเทศไทยทยงไมมใครคดท�าธรกจประเภทนอยางจรงจง

“เราสะดดตากบอปกรณท�าครวส�าหรบเดก กพบวาธรกจนนาจะชวยใหเดกไทยไดฝกทกษะดานการท�าครว เพราะไมเพยงแตเดกจะไดรบความเพลดเพลนแลว ยงไดใชจนตนาการ ความคดสรางสรรค รวมถงการฝกค�านวณจากการชงตวงวตถดบไปในตวดวย

“บวกกบทรสกวาในวยเดกคนสวนใหญตองผานการเลนขายของ เลนท�าอาหารมาบาง ไมวาจะเดกผชายหรอเดกผหญง โดยหยบจบของใกลตวมาท�า เรากเลยปงไอเดยนขนมา คดวาถาเดกๆ เขาท�าเองดวย แลวกนจรงๆ ไดดวยกนาจะด”

‘คดอะไรตองรบท�าเลย’ เขาและเธอใชแนวความคดนมาตลอด เมอเชอในสงทตวเองเลอกท�า กไมควรรอชา บวกกบททงสองเปนคนชอบเดกมากๆ ทงค จงเรมตนหาทมงาน หาคณครทจบจากเลอ กอรดอง เบลอ มาชวยสอนเดกๆ หาโภชนาการมาชวยคดเมนอาหารตางๆ ทเปนประโยชนตอเดกจรงๆ

จดมงหมายของโรงเรยนแหงนคออยากใหเดกๆ เรยนรสงตางๆ ผานการท�าอาหาร ซงผลตอบรบกเปนไปไดดวยด เดกๆ มพฒนาการมากขน ไดรจกการเขาสงคม เสรมสรางไอควและอคว มความคดสรางสรรคทด รวมทงการเรยนการสอนทเปนภาษาองกฤษท

188

ชวยท�าให a little something โดดเดนและกลายเปนทยอมรบอยางรวดเรว

“เปนความตงใจแตแรกทเราคดจะสอนเปนภาษาองกฤษ เพราะเชอวาเดกจะไดเรยนรค�าศพทภาษาองกฤษไปในตว โดยไมตองอาศยการทองจ�า ในขณะทเดกไดลงมอท�าอาหารเอง สงทไมชอบรบประทานกจะรบประทานเองโดยไมตองใหผ ปกครองบงคบ เชน ผก ผลไม ทเดกบางคนไมเคยรบประทาน โดยเมอท�าเสรจกน�าไปอวดใหผ ปกครองไดรบประทานกนในครอบครว”

ในตางประเทศธรกจโรงเรยนสอนท�าอาหารเดกนนมอย จ�านวนมาก แตในเมองไทยยงไมม ตรงนจงกลายเปนชองทางทท�าให a little something กลายเปนทยอมรบแมจะใชเงนลงทนสง แตเพราะความตงใจจะเรมตนท�าธรกจกนอยางเลกๆ แบบเพอนรวมหนกบเพอน ตลอดสามปทผานมาโรงเรยนจงคอยๆ ขยบขยายในทศทางทดขนอยางชาๆ เมอโรงเรยนกลายเปนทยอมรบในวงกวางมากขน

189

เขาทงสองกตงใจวาจะขยบขยายตอไปในอนาคต เหนไดจากทเขาทงคเพงเปด a little something ยานถนนราชพฤกษเมอไมนานมาน

สวนแผนธรกจนอกเหนอจากน สองหนมสาวเลาวาทผานมามหลายคนทสนใจและตองการจะขยายธรกจในรปแบบแฟรนไชส ซงเขาและเธอมองวากตองดกนตอไป

“ตลอดเวลาสามปเราทงคไดเรยนรอะไรหลายอยาง และนสยของพวกเรากใจด และมองคนในดานบวกเสมอ ใหเตมรอยทกครง ดแลทกคนด ตลอดระยะเวลาทเปดโรงเรยนมากท�าใหเราไดเรยนรทจะแขงแรงขน”

แตเหนอสงอนใด พฒนาการของเดกๆ ทมาเรยนท�าใหสองหนมสาวรสกถงคณคาในสงทพวกเขาก�าลงท�าอย

“เราเคยเจอเดกทสมาธสน เกเรมาก วงไปวงมา ชอบมดโตะ ชอบท�าอะไรเรวๆ แตพอไดเรยนไปสกพก เขาเรมสนกกบการไดท�า กนงขน บวกกบเดกกมความสนใจและไดมสมาธมากขน เขากจะมพฒนาการในทศทางทดขน หรอในกรณเดกทเปนลกคนเดยวมาเรยน การมาเรยนทนจะท�าใหเขาใจเรองการเขาสงคม การเสยสละใหรนนองกอน รวมถงไดรจกการรอคอยและการแบงปนไปพรอมกนดวย”

190

กอนทบทสนทนาจะจบลง หากถามวาเขาและเธอมความสขหรอไม อยางไร

เรามความสขทไดท�าในสงทเราชอบ ม

ความสขทกครงเวลาทมคนเขามาคยเรอง

โรงเรยนของเรา แตกยอมรบวามชวงทอนะ

วาโรงเรยนจะเปนอยางไรตอไป แตเรากจะ

หายทอเสมอ เมอเจอพอแมทนารกๆ มาคย

กบเรา มนกลายเปนพเปนนองกนไป แลว

เรากรกเดกดวย อยากเจอเดกๆ ทกวน ซง

เรามองขามเรองรายไดไปเลยนะเพราะเราม

ความสขทไดท�าตรงนจรงๆ

191

192

ในบายวนทรอนอบอาวของ

ฤดรอน สภา ใยเมอง ผอ�านวยการ

มลนธเกษตรกรรมยงยน(ประเทศไทย)

ยนยมตอนรบทกคนดวยความเปน

มตรทมลนธเกษตรกรรมยงยนยาน

ถนนงามวงศวาน

กอนจะเรมท�าความร จกผ

หญงคนน ไปรจกมลนธทเธอท�างาน

อยเปนขอมลกอนดกวา

สภา ใยเมองปลก ‘ความสข’ ไวในหวใจมนษยทกคน

มลนธเกษตรกรรมฯ เรมตนมาจากการท�า ‘เครอขายเกษตร

ทางเลอก’ เผยแพรความความรแกเกษตรกร การลดใชสารเคม โดยเนน

ท�างานหลกในสองดานคอ การจดท�าฐานขอมลพนธกรรมพช และความ

มงคงทางอาหารของคนไทย โดยเปนองคกรภาคประชาชนทท�างานดาน

วชาการ บรณาการความรดานเกษตรกรรมยงยน โดยเอาชมชนเปนตวตง

น�าไปสการพงพาตนเอง และคณภาพชวตทดขนของคนและชมชน

193

“เราเรมจดทะเบยนมลนธฯ และกอตงขนเมอป พ.ศ. 2541

โดยชวงแรกมลนธมภารกจหลกในการบรหารจดการโครงการน�ารอง

เพอพฒนาเกษตรกรรมยงยนของเกษตรกรรายยอย ซงเปนโครงการ

ตนแบบการผลกดนใหมการน�านโยบายทก�าหนดไวในแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาตมาปฏบตจรง โครงการน�ารอง มเปา

หมายเพอการสงเสรมและพฒนาระบบเกษตรกรรมยงยนและการ

จดการทรพยากรชายฝงทเหมาะสม อนจะน�ามาสการพงตนเองได

ของเกษตรกรและชมชนในดานเศรษฐกจ อาหาร ทดนท�ากน และ

สงแวดลอม ตลอดจนความเขมแขงขององคกรชมชนในการพฒนา

เกษตรกรรมยงยนและการจดการทรพยากรตอไป”

การท�างานของเธอคอการไดร วมคดคนแนวทางการแก

ปญหาของเกษตรกร และกลมองคกรชมชนดวยระบบเกษตรกรรม

ยงยน พรอมกบการพฒนารปแบบและแนวคดในการสรางการพง

ตนเองของครอบครวและชมชนบนฐานนเวศวฒนธรรมทแตกตาง

หลากหลาย และด�าเนนไปทามกลางความเปลยนแปลงของสงคม

โลกและสงคมไทย ภายใตกระแสโลกาภวตน ผสมผสานความ

เปลยนแปลงของโลกทงดานการพฒนาเทคโนโลยชวภาพ และ

แนวคดในทางเศรษฐกจ ท�าใหงานเกษตรกรรมยงยนยงทวความ

ส�าคญตามล�าดบ

194

ในสวนของการด�าเนนงานทสภาก�าลงทมเทอยางแขงขน

“ขณะนกมโครงการสวนผกคนเมอง ทสงเสรมและสนบสนน

ใหคนเมองปลกผกสวนครวปลอดสารพษ ทงลดคาใชจาย สราง

สขภาพทด เชอมความสมพนธของครอบครว และยงเปนการเพม

พนทสเขยวในเขตเมองอกดวย โดยไดรบการตอบรบจากคนเมอง

เปนอยางด ตอนนมศนยอบรมเจดแหงแลว กระจายอยทวกรงเทพ

และปรมณฑล นอกจากนยงมการจดประกวดสวนผกในบานฉน ซง

เปนการยกระดบความร และแนวคดการปลกผกสวนครวคนเมองให

เปนทรจกแพรหลายมากขน”

195

ทกวนนการท�างานของมลนธฯ เนนยดฐานการพฒนางาน

เกษตรกรรมยงยนในประเทศไทย ในขณะเดยวกนกตองการการ

พฒนาและยกระดบทงดานความร และการยอมรบจากสาธารณชน

และนโยบาย

“ความรทจะไดรบการพฒนา ประยกตใชนนกควรด�าเนนไป

เพอสรางพลงของเกษตรกรและกลมเกษตรกรในการแกไขปญหาของ

ตนเองและสงคม ในขณะทการยอมรบจากผบรโภค และสาธารณชน

รวมทงระดบนโยบาย จะชวยยกระดบใหเกษตรกรรมยงยนมสถานะ

ไมเพยงเปนระบบเกษตรกรรมส�าหรบเกษตรกรและชมชน แตเชอม

โยงสระบบอาหารทจะชวยสรางความมนคงและอธปไตยทางอาหาร

ส�าหรบประชาชนในประเทศอกดวย”

บทเรยนจากโครงการฯ ไดสรางการพงตนเองใหกบเกษตรกร

สมาชกสามารถพงตนเองในดานตางๆ ไดมากขน อาท การมพชผล

หลากหลายชนดบรโภคในครวเรอนซงชวยลดรายจายคาอาหารได

มากขน การลดละเลกการใชสารเคมการเกษตร เปนตน ขณะเดยวกน

เกษตรกรกไดพฒนาแนวคดและความรผานกระบวนการเรยนรใน

รปแบบตางๆ อาท การวจยและพฒนาแบบมสวนรวม การฝกอบรม

การศกษาดงาน ซงโครงการพยายามพฒนารปแบบและกระบวนการ

เรยนร เหลานใหสอดคลองกบบรบททางสงคมและวฒนธรรมของ

แตละพนทเปนส�าคญ

196

“เนองจากเราเปนองคกรเลกๆ เรากไมไดมบคลากรมาก

นอกจากท�างาน เรายงหารายไดใหกบองคกรเราดวย สงทเราอยาก

ใหเกดขนกอาจจะยงไมบรรลผล ทมงานกตองคดอะไรทมนเปนจรง

มากขน ซงปญหามนถกแกไปเรอยๆ แหละ เพยงแตมนตองใชเวลา

อยเหมอนกน

“ยงท�างานกพบวาสงคมเรานนมกอนความคดอยไมกชด

การท�างานกคอการตอส และใหการท�างานของเรามประโยชนตอ

ทกๆ คนมากทสด ทงเรองวธคด เรองโครงสราง เรองนโยบาย เรอง

ของชาวบาน และทกคนในสงคม เราท�าความเขาใจกบมนได เหนถง

ความส�าเรจและลมเหลวมาเยอะ กเรยกวาเปนบทเรยนทเราสามารถ

จะวเคราะหออกมาได”

ระหว างบทสนทนา พสภา พใหญของน องๆ มลน ธ

เกษตรกรรมยงยนคนน ยมนอยๆ เมอพดถงเรองการท�างานแสน

ยาวนานของเธอ

197

แลวความสขละ ความสขในชวตของเธอมาจากสงใด

“ความสขมกจะมาจากสงทท�าใหไมมความสข ส�าหรบเรา

ความสขคอการมชวตทไมตองรบเรงมาก มเวลาคดเยอะๆ มความ

สขกบการไดเรยนร ไดอานหนงสอ เราพอใจกบชวตแบบน ไมตอง

ขวนขวายหาเงนมากมาย แคด�ารงชวตได และไมตองคาดหวงกบ

อนาคตของตวเองมากนก แคนกมความสข รวมทงการมชวตกบการ

ท�างานไดอยางมความสขดวย

“จรงๆ แคเขยนรายงานการศกษาในเรองตางๆ ทท�าเสรจ กม

ความสขแลวนะ” (หวเราะ)

ตลอดบทสนทนาของเรา นกอยในใจวายงมคนตวเลกๆ

มากมาย ทม งมนท�างานหนก และอยากเปลยนแปลงสงคมไปใน

ทศทางทดขนอยทกวน เหมอนกบทผหญงชอ สภา ใยเมอง คนนย�า

ทงทายไวอยางหนกแนน

198

ความสขคอการมชวตทไม

ตองรบเรงมาก มเวลาคดเยอะๆ ม

ความสขกบการไดเรยนร ไดอาน

หนงสอ เราพอใจกบชวตแบบน

199

200

หลงจากไดศกษาขอมลของชายผวคล�า ดวงตาเดดเดยวคนหนง จงไดทราบวาพอของเขาซงเปนครบานนอกและชนชอบการอาน ไดแรงบนดาลใจจากงานวรรณกรรมจนน�ามาตงชอใหผชายคนนวา ‘เชค’ ซงมาจาก ‘William Shakespeare’ นนเอง

เหมอนพอจะรวาลกชายทชอ เชค-สทธพงษ ธรรมวฒ คนนจะหลงใหลในการอานการเขยนทางวรรณกรรมยงนก ซงทงหมดลวนเปนคลงความร น�ามาซงงานทเขาเลอกท�า และบทบาทพธกรรายการ ‘คน คน ฅน’ แตนอยคนนกทจะรวาผชายคนสวมหมวกนเปนเจาของบรษททวบรพาทผลตรายการด ๆ อยาง ‘คน คน ฅน’ ‘กบนอกกะลา’ ‘กระบมอหนง’ ‘แผนดนเดยวกน บานฉนบานเธอ’ อกดวย

สทธพงษ ธรรมวฒ

การรจกให “ความสข” คอการไดรบอยางไมมวนสนสด

201

ถามวาทกวนนสทธพงษจดสรรปนสวนชวต และการท�างานอยางไร

“ผมดแลในดานธรกจบาง ท�างานพธกรควบคกนไป มเขยนหนงสอนดหนอย แลวกท�าหนาทหวหนาครอบครว สวนใหญกวนเวยนอยเทาน จรงๆ ผมไมเคยแบงสดสวนของการใชชวตหรอการท�างานอยางชดเจนเลย ผมไมเคยแบงปรมณฑลของการใชชวตแบบนนเลยนะ สวนใหญผมจะแบงวธการใชชวตตามเหตปจจย ทกวนมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ทกสงมการตงอย ดบไป ตามความเปนจรง ผมกปรบสภาพจตของเราใหอยกบความเปนจรงแบบน ถงงานมนจะดกมนกดก วนนงจะเชามนกตองเชา มงานกท�า ถาหากตองเลอกหลายอยางทตองท�าในเวลาเดยวกน กตองพจารณาจากเงอนไขและจดการมน และทส�าคญงานทผมท�านนกไมไดน�ามาซงความทกขอะไร”

กรอเทปกลบไปวยเดก เคยคดไหมวาจะมชวตอยางทกวนน

“ผมเคยคยเรองความฝนในวยเดกกบลกบอยๆ ผมเหนวาลกถนดและสนใจอะไร ผมกมองเหนและสงเสรมลกเสมอ แตกตางกบผมถายอนกลบไปเมอตอนเดก ดวยบรบทตางๆ ทงผใหญและตวเราเองกไมไดถกจงไปในทศทางใด ผมกวงเลนสนกสนานเฮฮาอยในสวนในคลอง ดวยฐานะทางบานกไมไดดอะไร พอและแมกท�างาน แคทานท�ามาหากนกหมดวนแลว การมานงพนจพจารณากไมคอยมหรอก มแตใหผมชวยท�างาน ไปหาบน�า ไปขดดน ไปเกบขยะ การสงสมตนทนชวตในวยเดกของผม จงไมถกพฒนาไปในเรองทตนเองสนใจนก แตกลบถกปลกฝงในเรองความรบผดชอบ ท�างานหนกได อดทนไมกลวความล�าบาก ไปในทศทางนนมากกวา”

202

สวนตอนเรยนมหาวทยาลย เปนชวงทเขาสารภาพวามชวตสะเปะสะปะทสดแลว มชวตไปวนๆ สนกกบเพอน ไมไดรวาวชาทเรยนจะเอาไปท�าอะไร มความสขกบวชาชวตมากกวา

“ตอนนนผมท�ากจกรรม ออกคาย ท�าละครเวท ทงดและเลวครบหมด (ยม) แลวกมาเปนทกขตอนเรยนจบแลวเรมท�างาน คอเพอนฝงกท�างานกนหมด ผานไปปสองปเพอนกขบรถมาโชวกน บางคนซอบานได บางคนสรางครอบครวแลว สวนผมเองกยงตอกตอยอยขางถนน ไมไดท�าอะไรเปนหลกเปนแหลง พอแมกเรมบนเรา ผมเรมมความกดดน ตอนนนผมกเรมถามตวเองวาเราจะท�าอะไรไดบาง จะกลบไปบานเกดทชมพร แลวดวาเราจะท�าอะไรได กไมม มนมดมนไปหมด ไมรวาตวเองจะท�าอะไรไดเลย ตอนนนวชาชพของผมมนไมมเลย พนองคนอนๆ เขาเลอกเรยนสายวชาชพกน ผมจบดานศกษาศาสตรมา จะใหไปเปนครมนกไมใชไง ตอนนนกเรมไปขายของมอสองบาง แตมนกเหมอนอยไปวนๆ เทานน”

203

ประจวบเหมาะวาชวงนนเชคไดไปอานขาวพบวาทสหมงคลฟลมเปดโรงเรยนสอนการแสดง เพราะมความสนใจจงตดสนใจลองเรยนด แลวสงนกคอจดเปลยนส�าคญในชวตทไดเหนการท�างานละคร หนง รวมทงรายการโทรทศน

“ตอนนนกมทงชอบและชงงานในดานนนะ แตกท�าใหเหนการท�างานในวงการนมากขน แลวกไมไดถกพฒนาไปในดานทเจาะลกอยางแทจรง ไดเรยนรเปลอกๆ ทงนน จวบจนไดมโอกาสท�ารายการ เพราะมเพอนชวนมาท�างานทบรษทเจเอสแอล ในสวนของครเอทฟรายการ ผมกไดเรยนรอะไรมากขน ถงแมจะพบอปสรรคปญหาอยบาง บงเอญวาไดท�าตรงนอยนานกท�าใหซมซบการท�างาน แตสดทายแลวทงหมดทงมวลผมกพบวาการงานมนจะเปนอะไรกได แตมนตองเปนสงทเรารก เราชอบ เราเชอมน เราพงพอใจมน งานสามารถหาปจจยสใหแกเราได รวมทงงานทเราท�ามนจะตอบแทนเราในเชงอดมคต และใหคณคาตอการทเราเกดมาเปนมนษยดวย ไดมโอกาสในการชวยเหลอสงคม เหมอนการออกคายในวยเดกนนแหละ แตเปลยนเปนคายทมขนาดกวางขน”

204

ตอนทเรมท�างานดานน เขาไมรหรอกวาวนขางหนามนจะเปนอยางไร ผลตอบรบจะเปนอยางไร เขาพยากรณลวงหนาไมได ร แตวางานทท�ามนเปนการท�าอยางเตมทแลว และผลตอบรบจากสงคมจากผชมนนเปนเรองการตดสนชะตากรรมของผอนแลว สงทจะท�าไดกคอการท�างานโดยรบเอาค�าวพากษวจารณและเสยงสะทอนมาท�าใหเกดการเรยนรและปรบปรงการท�างานของตวเขาเอง

“ผมเรยนรจากทกสงทกอยางในชวต เมอกอนผมตงค�าถามกบตวเองเยอะมาก สดทายแลวชวตคนเรากตองการหาเปาหมายสกอยางในชวต เพอตรวจสอบวาสงทเราท�ามนถกหรอไมถก หรอการยดเอาบคคลใดสกคนมาเปนฮโร เปนแบบอยางของเรา มนไมใช ผมมาพบวาเราจะพบความจรงของธรรมชาต ของจกรวาลบนโลกนในสงทพระพทธเจาคนพบ เพราะฉะนนเวลานท�าใหผมไดเขาใจแลววา หลกทเราควรจะยดมนคออะไรมากกวา เปรยบเหมอนดวงไฟทสองใหเราเหนแสงสวางในชวตเราอยางไรอยางนน”

“ตลอดการท�างานมาหลายสบปน เรองความสขกมเกดขนกบชวตเราเยอะมาก แตเหตการณทอยากจะเลาเพงเกดขนเมอไมนานมาน นนคอสถานการณในมหาวกฤตอทกภยทผานมานเอง คอในชวงน�าทวมน เปนชวงทบรษททวบรพา และตวผม รวมทงนองๆ ทมงานคนอนๆ อยในสภาพทคดวาไมแตกตางจากคนสวนใหญ นนคอการเรมตนคดถงแตตวเองและเรองของการเอาตวรอด ซงไมใชเรองทผดนะ ผมกเรมทจะสะสมเสบยงตนอาหาร ตนน�า ตนปลากระปอง ตนทกอยาง ผมรสกวานคอสงหนงทท�าใหเกดวกฤต”

205

“แลวสถานการณน�าทวมกโอบลอมเขามา ผมมองเหนวาสงทเราตนไวทงขาว ทงอาหารแหง มไขไก มน�าเปลา แวบนงรสกอนใจ ถงน�าจะทวมเปนเดอนเรากจะสามารถจดสรรของทมใหทมงานทกคนด�ารงชวตอยได แตผมเอง ผมไมรสกมความสขกบการมสงตางๆ เหลานเลย แลวการทเราอยในโลกของความหวาดกลวและการเอาตวรอดเหลาน ไมไดน�ามาซงความปลอดภยทแทจรงเลย ยงนงดขาว เหนคนนนไปชวยคนน ผมกพบวาเราไมสามารถปลอยใหเหนแกตวแบบนตอไปอก”

“ดจากการท�างานทผานมาเรากท�าเพอคนอนมาโดยตลอด เราอาจจะชวยเหลอคนจ�านวนรอยกวาคนอย แตยงมคนเปนหมนเปนแสนทเปนทกขและเดอดรอนกวาเราอกเยอะ ผมไมสามารถอยแบบนตอไปไดอก จงตดสนใจวาเราตองเปนผใหในทนท”

“ผมและทมงานทกคนกรวบรวมของทม แลวกรวมกบแฟนรายการไปบรจาค แตกยงรสกวาเปนการใหทยงไมเตมทนก กเลยเรยกทมงานมาคยวาเราตงบรษทของเราเปนศนยบรจาคและชวยเหลอผประสบภยกน การใหคอการได เมอคดจะใหกจะไดรบอยางไมมวนสนสด ซงเราลมคดไป เชอไหมพอขาวถกประชาสมพนธออกไป ขาวสาร ปลากระปอง น�าเปลา และมามา กถกสงมาใหแบบกนหาสบปกไมมวนหมด บางสงบางอยางมนสอนเรา ในการท�าเปนการท�าบนเปาหมายทจะชวยบรรเทาทกขใหแกคนใหมากทสด โดยน�าหลกค�าสอนของพระพทธเจามาใชในเรองของการจดการ”

206

สทธพงษท�าแบบนอยนบเดอน มคนเปนรอยคนมาทศนยบรจาค ชวยกนคนละไมละมอ ทงแพกของ ท�ากบขาว

“เราทกคนมองวาเราคดถกทตดสนใจชวย ทงยงไดเหนการท�างานของนองๆ ทกคน ไดออกไปชวยเหลอกน บางคนไมไดกนไมไดนอน แตสงทมนไดคอความสขจากการไดชวยเหลอคนอน ความสขนในทางพระพทธศาสนาคอ อรยทรพยเปนสงทตดตวเราไปไมมวนหมด และมความสขจากการใหโดยไมหวงผล และท�าใหหลายคนมองขามความเหนแกตว ไปท�าใหคนอนมความสขจากการไดเปนผใหอยางแทจรง และชวยผคนไดในจ�านวนมากมายมหาศาล”

สงนเกดขนในวนทเขารสกถงความเหนแกตวของตวเอง และมงเอาตวรอด แตแทจรงแลวเราตองชวยใหคนอนรอดดวย จงเรยกวาเปนการรอดอยางแทจรง เปนความสข และไมใชความสขทเกดขนกบตนเองตามล�าพง

“คนสวนใหญรกสขเกลยดทกขดวยกนทงนน อะไรทท�าใหทกขเรากจะท�าใหมนหายไปแลวน�าแตความสขเขามา มนษยโดยสวนมากไมไดแกความทกขทตนเหต ไมไดท�าใหจตใจรเทาทนความทกข สามารถปลอยวางและมงหาความสขทยงยน กลบหาวธหน กลบมนไวบางละ สงทไดคอความสขทจอมปลอม ตอใหไปดหนงเรองไหน ดมเหลาดแคไหน มนกเปนแคการสนองกเลสการรบรทางสญชาตญาณของเราแคเปลอกเทานนเอง”

207

เขามองวาความสขเหลานเหมอนยาเสพตด

“เคยไดเทาน เรากอยากมมากขน เหมอนรถนะเคยขบกระบะกวาโกแลว เดยวนไมได มบเอมซรส 5 เรากอยากขบซรส 7 ผมเคยผานจดเหลานมาแลวและกพบวามนไมใช ผมเคยเพมดกรชวตแบบน มนเปนการดนรนไขวควา และสรางความทกขเพอมาสนองห ตา จมก กาย และใจ พอเกดสงเหลานกจะท�าใหเรารจกฝกตนเอง แคอานแคทองไมพอ เราตองฝกจตใจเราใหเปนแบบนนดวย”

เทาทบทสนทนาจะท�าหนาทสงตอความสข และวธคดของเขาออกมาไดทงหมด ผชายทม งมนท�างานอยางไมร จกความเหนดเหนอยคนน มความสขจากการ ‘ไดให’ และ ‘ไดรบ’ เสมอเพราะรสชาตของความสขทแทจรงนน...ส�าหรบเขาแลวมกลนหอมหวานชนใจดเหลอเกน

208

มนษยโดยสวนมากไมไดแกความทกขทต นเหต ไมไดท�าใหจตใจรเทาทนความทกข สามารถปล อยวางและม งหาความสขทยงยน กลบหาวธหน กลบมนไวบางละ สงทไดคอความสขทจอมปลอม ตอใหไปดหนงเรองไหน ดมเหลาดแคไหน มนกเปนแคการสนองกเลสการรบร ทางสญชาตญาณของเราแคเปลอกเทานนเอง