WordPress.com · Web viewDeuit d'am heul, eme an Aotrou ; ober a rin ac'hanoc'h pesketaerien, tud. Er bloaz CH Spered an Aotrou a zo warnon, va c'haset en da zegemenn ar c’heloù

1

2

3

LIDEREZH AN EURIOU

4

C Copyright 201? Paul Calvez ha Ti-embann? ISBN

5

E U R L I D D O U E E LSAVET HERVEZ DEVED AN EIL HOLLESKEBBOD SAKR

ER VATIKANGOUREMBANNET DRE AOTROUNIEZH PAOL VI PAB

LIDEREZH AN EURIOUHERVEZ AN DOARE-LIDAÑ ROMAN

EIL EMBANNADUR SKOUER

III

AMZER BLAENSIZHUN I - XVII

LAKAET E BREZHONEGHERVEZ TROIDIGEZHIOU AN AOTROUNEZ BELEION

LOEIZ AR FLOC'H, MARSEL KLERG,PER AR GALL, JOB LEC'HVIEN,

BET DEZHO AOTREADUR EMBANN DIGANT AOTROU'N ESKOB SANT-BRIEG :

Testamant Nevez Nihil obstat, Gwengamp, J. Peron, person Imprimatur, Sant-Brieg, 2-2-69, H. Gloagen, Vikel-vras.Salmoù : Imprimatur, Landreger, 26-7-73, J. Peron, Vikel vrasTTestamant Kozh : Nihil obstat : Pont-Melvez 19-05-80, J. Peron, person. Imprimatur Sant- Brieg, 26-07-80, Y. Le Breton, Vikel-vras.Antonennoù, Gwerzadoù, Pedennoù diwar al Leksionaloù : Imprimatur Sant-Brieg 1969, 1970, 1971, H. Gloagen, Vikel-vras.

HA SKRIDAOZET A-DOSTHERVEZ UR SKOUERENN E LATINEG EMBANNET GANT

LIBRERIA EDITRICE VATICANAMM

6

Deved Kenguzul ar Pab evit ar C'hehelerezh doueel (Decretum Congregationis pro Cultu Divino) 11 a viz Ebrel 1971 ....................... .............................7Deved Kenguzul ar Pab war ar C’hehelerezh doueel, 7 a viz Ebrel 1985 .......................................................8 Deiziadur Roman hollek ........ ........................................17

Darnlevr al Lidamzervezh ...............................................29Gouelioù-meur an Aotrou Krist o c'hoarvezout en amzer blaen ......................................................503Darn voutin ................................................................ 563 Songanaoueg dre IV sizhunvezhiad dasparzhet ...........587 Klozlid..................................................................1105 Songanadenn klokaat...........................................1123 Darnlevr Gouelioù ar Sent ...........................................1131 Rummeurlidoù arbennik ............................................1393 Eurlid an Anaon .........................................................1653

Stagadenn ...................................................................1687

7

KENGUZUL AR PAB EVIT AR C’HEHELEREZH DOUEEL(CONGREGATIO PRO CULTU DIVINO)

Prot. N. 100/71

DEVED (Decretum)

Liderezh an Eurioù, ez eo bet akourset hervez un henvoaz da lidañ e-kerzh an devezh, an Iliz a beurseven gourc’hemenn an Aotrou diwar-benn ar bedenn da vezañ morse paouezet ganti, ha war un dro e rent meuleudioù da Zoue an Tad, hag ez erbed evit silvidigezh ar bed. Rak-se, an Eil Holleskebbod er Vatikan, oc’h ober ar brasañ stad ouzh urzhiadur dazroet an Iliz, hag o c’hoantaat adnevesaat anezhañ, a brederias gant evezh, evit ma vefe graet un adaozadur dereat d’an obererezh-se a bedenn, en doare ma c’hellfe bezañ kaset da benn gwelloc’h ha peurglokoc’h, pe e ve a-berzh ar veleion pe e ve a-berzh izili all an Iliz. (Kv. Kenreizhadur war al Liderezh Santel, Const. De sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium, n. 84). Bremañ, al labour adaozañ o vezañ kaset da benn hag aprouet gant ar Pab Paol VI dre ar C’henreizhadur abostolek Laudis canticum sinet d’an deiz 1-añ a viz du 1970, ar C’henguzul-mañ evit ar C’hehelerezh doueel en deus graet war-dro al levr da vezañ embannet, skridaozet e Latineg evit lidañ Liderezh an Eurioù hervez an doare-lidañ roman, hag e tiskler ez eo an embannadur-mañ, bremañ diskouezet, an embannadur-skouer nemetañ.

Tra kontrol ebet o tizarbenn.

Eus Burevioù Kenguzul ar Pab evit ar C’hehelerezh doueel, d’an deiz 11 a viz ebrel er bloaz 1971, Deiz-an-Aotrou, Pask ha Dasorc’h an Aotrou.

ARTURUS Kard. TABERAPrefed

A. BUGNINI Sekretour

8

KENGUZUL AR PAB EVIT AR C’HEHELEREZH DOUEEL(CONGREGATIO PRO CULTO DIVINO)

Prot. N. 1814/84

DEVED (Decretum)

Liderezh an Eurioù, adaozet diwar deved an Eil Holleskebbod er Vatikan er bloaz 1971, e kement hag ez eo Pedenn an Iliz, e-lec’h ma vez, dre veulganoù, trugarekadennoù hag aspedennoù, santelaet holl red eurioù an devezh koulz hag holl drevelloù an den (Kv. Kenreizhadur hollek (Institutio generalis) Liderezh an Eurioù, nn. 2 hag 11), a c’houlenn ma vezo sanket donoc’h ar pinvidigezhioù speredel a zo goubarzhek dezhañ e-unan, dre veizerezh diabarzh an testennoù, a vez arveret e Pedenn voutin Doare-lidañ Roman dazroet dre voaz. Evit tizhout aesoc’h ar pal-se, eil embannadur-skouer Liderezh an Eurioù, a zo goude daou-ugent vloaz lakaet e gouloù, a ziskouez, evel perzh arbennik dezhañ, testenn embannadur Levrioù Sakr ar Vulgata Nevez, a zo erlec’hiet bremañ dre ret ouzh testenn ar Vulgata (troidigezh e latin poblek ar 4-re kantved) arveret en a-raok, hervez reolenn Kenreizhadur (Constitutio) Abostolek an Tad Santel ar Pab Yann Baol II Teñzor ar Skriturioù (Scripturarum Thesaurus) d’an deiz 25 a viz ebrel 1979. Ar pezh avat a zo dioutañ e-unan en embannadur-mañ a zo deskrivet resisoc’h evel-henn amañ da heul.

1) Troidigezh ar Vulgata Nevez a zo degemeret evit lennadennoù biblek Eurlid al lennadenn, hag an Nozveilhioù (vigilia), koulz hag evit lennadennoù berr ar Meullidoù (laudes), ar Pardaezlid (vespera), an Trede, C’hwec’hvet, Navet Eur hag ar C’hlozlid (completorii), ha kenkoulz all evit an holl lidkanoù (canticis) eus an Testamantoù Kozh ha Nevez.

Deved 9

2) Testennoù biblek ‘zo, lakaet er c’hentañ embannadur, hag a vank e troidigezh ar Vulgata Nevez, pe a wisk en hemañ ur ster all, en doare ma c’hwitont dre vihanoc’h azasted war ar pal ez int bet dibabet evitañ, ne vezont ket kavet ken, hag en o lec’h eo testennoù azasoc’h a vez kinniget. 3) Testenn ar Songanoù (Psalmorum), bet adreizhet a-c’houdevezh en embannadur ar Vulgata Nevez, a zo kemeret en embannadur-mañ Liderezh an Eurioù.

4) Pebeilganennoù (Responsoria) Eurlid al lennadenn, eo hervez testenn ar Vulgata Nevez ez int reizhet, nemet e c’hoarvezfe d’un abeg arbennik bennak a skridaozadur, pe a zazroadur, pe a gerzenn sonerezh pe notenn liderezh a virfe ouzh kemm an destenn.

5) An Antonennoù (Antiphonenae) nevez da Lidkan Zakaria Benedictus ha da Lidkan Mari Magnificat a zo lakaet er stumm m’emaint en Aviel Deizioù-an-Aotrou ha gouelioù, e vezont tennet anezho peurliesañ.

6) Skridaozadur ar Meulganoù (Hymnorum) a zo adtaolet kempenn, aketus, rimiet mat. 7) El lennadennoù biblek hiroc’h, er songanoù (Psalmis) ha lidkanoù (canticis) eus an Testamant Kozh koulz hag eus an hini Nevez, pep gwerzad a zo gantañ e niverenn e-giz m’emañ ez-voutin e levrioù ar Bibloù.

8) En embannadur-mañ emañ niverennet songanoù ’zo (Psalmi) gant div niverenn. Da gentañ eo merket an niverenn o deus atav douget en droidigezh c’hresianek, anvet ar Seikont (Septuaginta), e troidigezh kozh ar Vulgata, hag a vez dazroet gant an Tadoù hag al liderezh. An niverenn perzhiek d’an destenn hebraek koulskoude, hag alies arveret en hon amzer en embannadurioù hag en addisplegadurioù, a vez roet da eil etre krommelloù.

9) Er stagadenn e roer testennoù all, anezho bommoù-bennigañ gourlidek, ha greadoù a binijenn tennet eus al Levr-Oferenn Roman. An evezhiadennoù merket a-us, koulz hag ar c’hemmoù all degaset, hag a zo a nebeut a bouez, o deus da bal pelloc’h harpañ ar c’hwek ha frouezhus heuliad speredel a zegouezh etre

10

Liderezh an Eurioù ha lidadenn Sakramant an Aoter, kenkoulz hag etre ar re-hont hag ar bloavezh liderezhel, “ hag en deus galloud dre nerzh hag efedusted sakramantel perzhiek peogwir ez eo ar C’hrist e-unan, en e visterioù, pe e kounlid (memoria) ar Sent, ha pergen e hini e Vamm, a gendalc’h gant hent e drugarez divent, en doare ma c’hell ar Gristenion feal, n’eo ket hepken eñvoriñ ha pleustriñ misterioù an Dasprenadur, met stekiñ outo dre m’en em genunanont ganto ha dre ma vevont drezo “ (Lidreol an Eskibion, n. 231). An embannadur all-mañ da Liderezh an Eurioù a zo bet aotreet gant Hon Tad Santel ar Pab Yann Baol II dre e Aotrouniezh Abostolek ; hag ar C’henguzul evit ar C’hehelerezh Doueel hen embann bremañ hag hen diskler embannadur-skouer nemetañ. Dre-se, an embannadur-mañ, skridaozet e latineg, eo, kerkent ha ma vo deuet er-maez, a grogo da vezañ lakaet da dalvezout ; an embannadurioù e yezhoù pep pobl, adkempennet hervez patrom reol an eil embannadurr-skouer-mañ, eo adalek an deiz a vezo termenet gant pep Kenvodad Eskibien.

Tra ebet kontrol o tizarbenn.

Eus burevioù ar C’henguzul evit ar C’hehelerezh Doueel, d’an deiz 7 a viz ebrel 1985, Deiz-an-Aotrou, gouel Pask ha Dasorc’h an Aotrou. Jezuz Krist.

+ AUGUSTINUS MAYERArc’heskob tit. Satrianensis

Pro Praefectus

+ VERGILIUS NOEArc’heskob. Tit. Voncariensis

a Secretis

11

TAOLENN AN DEIZIOU LIDEREZH

Diouzh ar Reoladoù hollvedel war ar bloavezhiad liderezhhag eztennet diouzh an Deiziadur, nn. 59-61

Ar brilec’hiadur (praecedentia) etre an Deizioù liderezh, evit pezh a sell al lidadur anezho, a zo kevreizhet diouzh an daolenn-mañ nemeti.

I

1. Tridevezhiad paskel Pasïon ha Dasorc’h an Aotrou Jezuz Krist.

2. Gouelioù Jezuz Ganet (Nativitas), Jezuz Diskouezet (Epiphania), Jezuz Savet d’an Neñv (Ascensio), hag ar Spered Santel o tiskenn d’ar 50-vet Deiz goude ar Pask (Pentecostes). Deizioù-an-Aotrou (Dominicae) e Lidamzervezh an Donedigezh (Adventus), 40 Devezh ar Rakpask (Quadragesimae), hag ar Pask. Deiz-lid IV, al Ludu. Deizioù-lid ar Sizhun santel, adalek an Deiz-lid II betek dibenn an deiz-lid V. An Deizioù-lid e-barzh eizhvedad ar Pask.

3 Gouelioù-meur an Aotrou, ar Werc’hez glorius Vari hag ar Sent enskrivet en Deiziadur hollek. Gouel an Anaon.

4. Gouelioù-meur goubarek (propriae), eleze :

a ) Gouel-meur Sant-paeron pennañ al lec’h, ar gêr pe ar vro. b ) Gouel-meur Dedi ha deiz-ha-bloaz Dedi an iliz c’houbarek (propriae). ch ) Gouel-meur Enhaoliad (Tituli) un iliz c’houbarek.

d ) Gouel-meur pe an Enhaoliad (Tituli), pe an Diazezer, pe ar Paeron pennañ d’an Urzh pe d’ar Vreuriezh leaned.

12 Taolenn an deizioù-liderezh

II

5. Gouelioù an Aotrou enskrivet en Deiziadur hollek.

6. Deizioù-an-Aotrou e Ldamzervezh an Nedeleg, ha Deizioù-an-Aotrou en Amzer blaen (per annum, war ar bloaz).

7. Gouelioù ar Werc’hez glorius Vari hag ar Sent enskrivet en Deiziadur hollek.

8. Gouelioù goubarek (propria), eleze :

a) Gouel Sant-paeron pennañ an eskobrann (diocesis).

b) Gouel deiz-ha-bloaz Dedi an iliz-kador (cathedralis).

ch) Gouel Sant-paeron pennañ ar rannvro pe rannbarzh ar vroad pe un diriegezh ledanoc’h.

d) Gouel Enhaoliad (tituli), Diazezer, Paeron pennañ un Urzh pe Breuriezh pe rannbarzh leaned, salv ar c’hemennadurioù dindan an n. 4.

e) Gouelioù all goubarek d’un iliz bennak.

f) Gouelioù all enskrivet e Deiziadur un eskobrann, pe c’hoazh un Urzh pe Breuriezh leaned.

9. Deizioù-lid amzer Donedigezh Jezuz, adalek ar 17 betek dibenn ar 24 a viz kerzu. An Deizioù-lid e-barzh Eizhvedad an Nedeleg. Deizioù-lid 40 devezh ar Rakpask (Quadragesimae).

III10. Deizioù-kounlid (memoriae) rediek enskrivet en Deiziadur hollek.

11. Deizioù-kounlid rediek goubarek (propriae), eleze :

a) Kounlid eil Sant-paeron lec’h, eskobrann, rannvro, pe rannbarzh relijiel.

13

b) An Deizioù-kounlid rediek all, enskrivet e Deiziadur un eskobrann bennak, pe c’hoazh un Urzh pe Breuriezh leaned.

12 An Deizioù-kounlid diredi, deskrivet m’emaint en un doare arbennik e Sturgemennadurioù Hollek al Levr Oferenn roman (in Institutionibus generalibus Missalis Romani) pe e Liderezh an Eurioù (Liturgia Horarum), a c’hell koulskoude bezañ graet ivez en deizioù ez eus anv anezho en n. 9. En hevelep doare, an Deizioù-kounlid rediek, a c’hoarvez dre zegouezh e Deizioù-lid 40 Devezh ar Rakpask, a c’hell bezañ lidet evel Kounlidoù diredi.

13 An Deizioù-lid e Lidamzervezh Donedigezh Jezuz betek dibenn ar 16 a viz kerzu. An Deizioù-lid en amzer an Nedeleg adalek an deiz 2 a viz genver betek ar Seizhvet-Deiz goude Gouel Jezuz Diskouezet. An Deizioù-lid e Lidamzervezh ar Pask adalek an Eil Deiz-lid goude eizhvedad ar Pask betek dibenn ar Seizhvet-Deiz (Sabatum) a-raok ar 50vet-deiz goude ar Pask (Pentecostes). An Deizioù-lid en amzer blaen (per annum, pe war ar bloaz)

A-ZIVOUT KEVEZEREZH ETRE LIDADURIOU ER MEMES DEIZ

Mar c’hoarvez meur a lidadur er memes deiziad, e vez graet Liderezh an hini a zalc’h ul lec’h uheloc’h e Taolenn an Deizioù Liderezh. Koulskoude, ur Gouel-meur na c’hellfe ket bezañ lidet en Deiz liderezh-se dre ma kerz hemañ ar brilec’h warnañ, a vefe treuzdouget d’an deiz nesañ a vefe dieub a-douez an Deizioù liderezh renket dindan an nn. 1-8 e Taolenn ar gevriegezh, salv ar Reoladoù war ar bloavezhiad liderezh a zo divizet en n. 5. An Deizioù liderezh a chomfe ouzhpenn a vez lamet evit ar bloaz-se. Ouzhpenn-se, mar befe da lidañ er memes deiz Pardaezlid an Eurlid o c’hoarvezout, ha Kentañ Pardaezlid an deiz da heul, e talvez da gentañ Pardaezlid al lidadur a zalc’h ul lec’h uheloc’h e Taolenn an Deizioù Liderezh ; en degouezh avat a gevatalder briegezh, eo Pardaezlid an deiz o c’hoarvezout, ha n’eo ket hini an deiz war-lerc’h.

14

TAOLENN AMZERIAT

Bloazan

Aotrou

Lizherenn

Deiz-an-

Aotrou

Lizher--ennoù

amdro allenn-

adennoù

Deiz al Ludu

Deiz ar Pask Jezuz savet d’an Neñv

1998199920002001

d c

b Ag

C – AA – BB – CC – A

25 c'h17 c’h8 meu28 c’h

12 ebr4 ebr23 ebr15 ebr

24mae 13mae 1mez 24mae

2002200320042005

f e

d c b

A – BB – CC – AA – B

13 c’h5 meu25 c’h9 c’h

31meu20 ebr11 ebr27meu

9 mae29mae 20mae 5 mae

2006200720082009

A e

f e d

B – CC – AA – BB - C

1 meu21 c’h 6c’h25 c’h

16 ebr8 ebr

23meu12 eb

25mae 17mae 1 mae21mae

2010201120122013

c b

A – g f

C - AA - BB - CC - A

17c’h9 meu

22 c'h13 c'h

24 ebr4 ebr8 ebr

31meu

13mae 2 mez17mae 9mae

2014201520162017

c d

c b A

A - BB - C C - A A - B

5 meu18 c'h10 ebr1 meu

20 ebr5 ebr

27meu 16 ebr

29ma14mae 5mae 25mae

2018201920202021

g f

e d c

B - CC - A A - B B - C

14 c'h6 meu26 c'h17 c'h

1 ebr21 ebr12 ebr 4 ebr

10mae 30mae 21mae 13mae

2022 b C - A 2 meu 17 ebr 26mae

15

AR GOUELIOU HELOC’H

50vet deiz

goude Pask

Sizhunioù an amzer blaen 1-añDeiz-an-Aotrou en amzer e zonedigezhKent 40 devezh ar

rakpaskGoude Pask

Betek an deiz

sizhun Adalek an deiz

sizhun

31ma23ma11me3 mez

24c'h 16c’h 7meu 27c'h

7 6 9 8

1mez 24ma12me 4me

9 8 10 9

29 du28 du

3 kerzu2 kerzu

19ma 8 mez30ma 15ma

12c’h 4meu

24c'h 8 c'hw

5 8 7 5

20ma 9mez 31ma 16ma

7 10 9 7

1 kerzu30 du28 du27 du

4mez 27ma 11ma31ma

28c’h20c’h 5c’h24c’h

8 7 4 7

5mez28ma12ma 1mez

9 8 6 9

3 kerzu2 kerzu30 du29 du

23ma12me27ma19ma

16c’h 9meu 21c'h12c'h

6 9 7 5

24ma13me 28ma 20ma

8 11 8 7

28 du27 du

2 kerzu 1 kerzu

8 mez24ma15ma 4mez

4meu17c'h 9c'hw28c'h

8 6 5 8

9 mez25ma16ma5 mez

10 8 7 9

30 du29 du27 du

3 kerzu

20ma 9 mez31ma23ma

13c'h 5meu25c'h16c'h

6 8 7 6

21ma10me1 mez24ma

7 10 9 8

2 kerzu 1 kerzu29 du28 du

5 mez 1 meu 8 6 mez 10 27 du

16 Taolenn an deizioù liderezh

A-ZIVOUT LIZHERENN DEIZ-AN-AOTROU

Da bep hini eus deizioù ar bloaz e vez lakaet unan eus al lizherennoù-mañ : A, b, c, d, e, f, g, a arouez seizh deiz ar sizhun (kv. Deiziadur Roman hollek, 17-28, col. I). Eus al lizherennoù-se, eo anvet lizherenn Deiz-an-Aotrou an hini a ziskouez Deiz-an-Aotrou a-hed ar bloaz. Da skouer, er bloaz 2002 emañ lakaet lizherenn Deiz-an-Aotrou f (kv. Taolenn amzeriat, 14, col. II); an holl deizioù, a zo diskouezet gant al lizherenn-se, a zo Deizioù-an-Aotrou; 13, 20, 27 a viz genver, h.a. Er bloazioù bizeost avat eo aroueziet dre ziv lizherenn Deiz-an-Aotrou, an hini gentañ anezho a ziskouez Deizioù-an-Aotrou adalek deroù ar bloaz betek an deiz 24 a viz c’hwevrer, an hini all adalek an deiz 25 betek dibenn ar bloaz: addeiz e vez lavaret eus ar c’hwec’hvet eus kala meurzh, eleze d’an deizioù 24 ha 25 a viz c’hwevrer, hag ez adkemerer al lizherenn f, a servij div wezh evit an deizioù 24 ha 25. Da skouer : er bloaz 2004, eo div lizherenn Deiz-an-Aotrou a zo merket : d ha c. Al lizherenn d a ziskouez Deizioù-an-Aotrou brtek an deiz 24 a viz c’hwevrer : 3, 10, 17, ... 21 a viz c’hwevrer. Goude-se al lizherenn d a zo kemmet en he diagentadez c , a ziskouez Deizioù-an-Aotrou adalek an deiz 24 : 28 a viz c’hwevrer, 6, 13 a viz meurzh, h.a.

A-ZIVOUT LIZHERENNOU AMDRO DEIZIOU-AN-AOTROU:

E Taolenn amzeriat al lidadurioù heloc’h (kv. Bann III) lizherenn amdroiad al lennadennoù biblek evit Deizioù-an-Aotrou hag ar gouelioù a zo lakaet evit diskouez zoken an antonenn a vez arveret gant lidkan Zakaria “Benedictus” ha likan Mari “Magnificat”. Al lizherenn gentañ a ra dave d’ar bloaz lik (raknevet), da skouer 2002, bloaz A ; an eil avat d’ar bloaz liderezhel, a grog gant Deiz-an-Aotrou kentañ deiz lidamzervezh donedigezh Jezuz, da skouer 1-añ a viz kerzu 2002, ar bloaz B.

17

DEIZIADUR ROMAN HOLLEK

MIZ GENVER

A Kala. 1 En eizhvedad Ganedigezh Jezuz : GOUELL-MEUR MARI MAMM SANTEL DOUE Gouel-meurb IV 2 Sent Basilios Meur ha Gregorios Naziañza, esk. ha doct. a’n Iliz Kounlidc III 3 d Derc’hent 4e 5-vet deiz 5f VIII 6 JEZUZ DISKOUEZET Gouel-meur g VII 7 St Ramon Penyaford, beleg A VI 8b V 9 c IV 10d III 11e Derc’hent 12f Kreiz-miz 13 St Hilarius, esk. ha dokt. a’n Ilizg XIX 14A XVIII 15b XVII 16c XVI1 17 St Anton abad Kounlidd XV 18e XIV 19f XIII 20 St Fabianus, pab ha merzher St Sebastian, merzherg XII 21 StezAgnez,gwerc’hezhamerzherez KounlidA XI 22 Sant Visant, diagon ha merzherb X 23c IX 24 St Frañsez a Sal, esk. ha dokt.a’nIliz Kounlid d VIII 25 St PAOL ABOSTOL troet d'ar C’HRIST GouelcVII 26 Sent Timozeos haTitos, eskob. Kounlidf VI 27 Stez Angela Merisi, gwerc’hezg V 28 St Tomaz Akuino, beleg ha doktor a’n Iliz ..................................................... KounlidA IV 29 b III 30 cDerc’hent 31 St Yann Bosko, beleg .................................Kounlid

Deiz-an-Ao goude ar 6 genver :BADEZIANT AN AOTROU Gouel

* Pa n’eo ket spizet derez al lidadur eo Kounlid diredi.

18 Deiziadur Roman hollek

MIZ C’HWEVRER

d Kala 1e IV 2 JEZUZ KINNIGET EN TEMPL Gouelf III 3 St Bleaz, esk. ha merzher St Ansgar, esk.g Derc’hent 4 A 5vet deiz 5 Stez Agata, gwerc’hez ha merzherez Kounlidb VIII 6 St Paol Miki hag e gileed, merzherion Kounlid c VII 7d VI 8 St Jerom Emiliane V 9f IV 10 Stez Skolastika, gwerc’hez Kounlidg III 11 Itron Varia LourdaA Derc’hent 12b Kreiz miz 13c XVI 14 Ar sent Kurillos ha Metodios, esk. Kounlidd XV 15e XIV 16f XIII 17 Seizh Diazezer Urzh Servijerion ar Werc’hez glorius Varig XII 18A XI 19B X 20c IX 21 St Pêr Damian, esk. ha dokt. a’n Ilizd VIII 22 KADOR SANT PER, ABOSTOL Gouele VII 23 St Polikarpos, esk. ha merzher Kounlid f VI 24 g V 25A IV 26b III 27c Derc’hent 28

Deiziadur Roman hollek 19

MIZ MEURZH

d Kala 1e VI 2f V 3g IV 4 St Kazimir KounlidA III 5b Derc’hent 6c 5vet deiz 7 Ar santezed Perpetua ha Felisite, merzherezed Kounlidd VIII 8 Sant Yann Doue, leane VII 9 Stez Frañseza Romana, leanezf VI 10g V 11A IV 12b III 13c Derc’hent 14d Kreiz miz 15e XVII 16f XVI 17 St Padrig, esk.g XV 18 St Kurillos Jerusalem, esk. ha dokt. a’n IlizA XIV 19 SANT JOZEF, PRIED AR WERC’HEZ VARI Gouel-meurb XIII 20 c XII 21d XI 22e X 23 St Turibi Mongrovejo, esk.f IX 24 g VIII 25 EMZENADUR AN AOTROU KEMENNET DA VARI Gouel-meurA VII 26b VI 27c V 28d IV 29e III 30f Derc’hent 31


MIZ EBREL

g Kala 1A IV 2 St Frañsez a bPaola, penitiourb III 3c Derc’hent 4 St Isidor, esk. ha dokt. a’n Ilizd 5vet deiz 5 St Visant Ferrer, belege VIII 6f VII 7 St Yann-Vadezour ar Sal, beleg Kounlidg VI 8A V 9b IV 10c III 11 St Stanislas, esk. ha merzher Kounlidd Derc’hent 12e Kreiz miz 13 St Martin 1-añ, pab ha merzherf XVIII 14g XVII 15A XVI 16b XV 17c XIV 18d XIII 19e XII 20f XI 21 St Anselm, esk. ha dokt. a’n Ilizg X 22A IX 23 St Jord, merzher St Adalbert, esk. a merzherb VIII 24 St Fidel a Singmaringen, beleg ha merzherc VII 25 SANT MARK, AVIELOUR Goueld VI 26e V 27f IV 28 St Pêr Chanel, beleg ha merzher St Louis-Marie Grignion de Montfort, beleg g III 29 Stez Katell a Sienna, gwerc’h. ha dok. a’n Iliz KounlidA Derc’hent 30 St Pius V, pab

Deiziadur Romn hollek 21

MIZ MAE

b Kala 1 Sant Josef micherourc VI 2 St Atanazios, esk. ha dokt. a’n Iliz Kounlidd V 3 AR SENT FILIP HA JAKEZ, EBESTEL Gouele IV 4f III 5g Derc’hent 6A 5vet deiz 7b VIII 8c VII 9d VI 10 e V 11 IV 12 Ar sent Nere hag Akile, merzherionf St Pankras, merzher g III 13A Derc’hent 14 SANT MAZHEAZ, ABOSTOL Gouelb Kreiz miz 15c XVII 16d XVI 17e XV 18 St Yann 1-añ, pab ha merzherf XIV 19g XIII 20 St Bernardino Sienna, belegA XII 21b XI 22c X 23d IX 24e CIII 25 St Beda Enorus, beleg ha dokt. a’n Iliz St Gregor VII, pab Stez Mari Madalen a Bazzi, gwerc’hezf VII 26 St Filip Neri, beleg Kounlidg VI 27 St Aogustin Kêrgent, esk.A V 28b IV 29c III 30d Derc’hent 31 GWELADENN AR WERC’HEZ VARI Gouel

1-añ Deiz-an-Ao. goude 50-vet deiz ar Pask AN DREINDED SANTEL-MEURBET Gouel-meurDeiz-lid V goude An Dreinded santel-meurbet : KORF HA GWAD SANTEL-MEURBET AR C’HRIST Gouel-

meur22 Deiziadur Roman hollek

MIZ MEZHEVEN

e Kala 1 St Justinus, merzher Kounlidf IV 2 Sent Markellinus ha Petrus, merzheriong III 3 St Charlez Lwanga hag e gileed, merzherion KounlidA Derc’hent 4 b 5vet deiz 5 St Bonifas, esk. ha merzher Kounlidc VIII 6 St Norbert, esk.d VII 7 e VI 8f V 9 St Efrem, diagon ha dokt. a’n Ilizg IV 10A III 11 St Barnabaz, abostol Kounlid b Derc’hent 12c Kreiz miz 13 St Anton a Badova, beleg ha dokt. a’n Iliz Kounlidd XVIII 14e XVII 15f XVI 16g XV 17A XIV 18b XIII 19 St Romuald, abadc XII 20d XI 21 St Loeiz Gonzaga, lean Kounlide X 22 St Paolinus Nola, esk. Ar Sent John Fisher, esk. ha Tomaz Morus, merzherionf IX 23g VIII 24 GANEDIGEZH SANT YANN VADEZOUR Gouel-meur A VII 25b VI 26c V 27 St Kurillos Aleksandria, esk. ha dokt a’n Ilizd IV 28 St Irenaios, esk ha merzher Kounlide III 29 AR SENT PER HA PAOL, EBESTEL Gouel-meurf Derc’hent 30 Sent Merzherion gentañ Iliz santel Roma

Deiz-lid VI goude Eil Deiz-an-Ao. goude 50-vet deiz ar Pask : KALON SAKR-MEURBET JEZUZ Gouel-meurAr Seizhvet-Deiz goude 50-vet deiz ar Pask :

Kalon Dinamm ar Werc’hez glorius Vari KounlidDeiziadur Roman hollek 23

MIZ GOUHERE

g Kala 1A VI 2b V 3 SANT TOMAZ ABOSTOL Gouelc IV 4 Stez Elizabed Portugald III 5 St Anton Mari Zakaria, belege Derc’hent 6 Stez Maria Goretti, gwerc’hez ha merzherezf 5-vet deiz 7g VIII 8A VII 9b VI 10c V 11 St Benead, abad Kounlidd IV 12e III 13 St Herrif Derc’hent 14 St Kamilh Lellis, belegg Kreiz miz 15 St Bonaventura, esk. ha dokt. a’n Iliz KounlidA XVII 16 Itron Varia Menez Karmezb XVI 17c XV 18d XIV 19e XIII 20f XII 21 St Laorañs Brindisi, beleg ha dokt. a’n Ilizg XI 22 Stez Mari Madalen KounlidA X 23 Stez Brijida, leanezb IX 24c VIII 25 SANT JAKEZ, ABOSTOL Goueld VII 26 St Yoakim ha santez Anna, tad ha mamm ar Werc’hez Vari Kounlide VI 27f V 28g IV 29 Stez Marta KounlidA III 30 St Pêr Krizologos, esk. ha dokt. a’n Ilizb Derc’hent 31 St Ignas a Loiola, beleg Kounlid


MIZ EOST

c Kala 1 St Alfoñs Mari Ligori, esk. ha dokt. a’n Iliz Kounlidd IV 2 St Euzeb Verkelle, esk. St Pierre Julien Eymard, belege III 3f Derc’hent 4 St Yann Vari Vianney, beleg Kounlidg 5-vet deiz 5 Dedi iliz-veur Santez Mari e RomaA VIII 6 TREUZNEUZIADUR AN AOTROU KRIST Gouelb VII 7 St Sikstus II pab, hag e ziagoned merzherion St Gaetan, beleg c VI 8 St Dominig, beleg Kounlidd V 9e IV 10 ST LAORAÑS, DIAGON HA MERZHER Gouelf III 11 Stez Klara, gwerc’hez Kounlidg Derc’hent 12A Kreiz miz 13 St Pontianus, pab, ha st Hippolitos, beleg merzherion,b XIX 14 St Maksimilian Mari Kolbe, beleg, merzher Kounlidc XVIII 15 AR WERC’HEZ GLORIUS VARI SAVET D’AN NEÑV Gouel-meurd XVII 16 St Stefan Hungariae XVI 17f XV 18g XIV 19 St Yann Eudes, belegA XIII 20 St Bernez, abad ha dokt a’n Iliz Kounlidb XII 21 St Pius X, pab Kounlidc XI 22 Ar Werc’hez glorius Vari, Rouanez Kounlidd X 23 Stez Rozenn a Lima, gwerc’heze IX 24 SANT BARTOLOME, ABOSTOL Gouel f VIII 25 St Loeiz St Josef Kalasañz, belegg VII 26

A VI 27 Stez Monika Kounlid b V 28 St Aogustin, esk. ha dokt. a’n Iliz Kounlidc IV 29 Pasîon sant Yann Vadezour, merzher Kounlidd III 30e Derc’hent 31


MIZ GWENGOLO

f Kala 1 g IV 2A III 3 St Gregor Meur, pab ha dokt. a’n Iliz Kounlidb Derc’hent c 5-vet deiz 52d VIII 6e VII 7f VI 8 GANEDIGEZH AR WERC’HEZ VARI Gouelg V 9A IV 10b III 11c Derc’hent 12d Kreiz miz 13 St Yann Krizostomos, esk. ha dokt. a’n Iliz Kounlide XVIII 14 EN ENOR D’AR GROAZ SANTEL Gouelf XVII 15 Itron Varia ar Seizh glac’har Kounlidg XVI 16 Ar Sent Korneli, pab, ha Kiprian, esk. merzherion KounlidA XV 17 St Roparzh Bellarmino, esk. ha dokt. a’n Ilizb XIV 18 c XIII 19 St Genver, esk. ha merzherd XII 20 Ar Sent Andrev Kim Taegon, beleg, ha Paol Chong Hasang, hag o c’hileed merzherion Kounlide XI 21 ST MAZHEV ABOSTOL HAG AVIELOUR Gouelf X 22g IX 23A VIII 24b VII 25c VI 26 Ar Sent Kosma ha Damian, merzheriond V 27 St Visant a Baol, beleg Kounlide IV 28 St Wenseslaz, merzherf III 29 AR SENT MIKAEL, GABRIEL HA RAFAEL, ARC’HAELED Gouelg Derc’hent 30 St Jerom, beleg ha dokt. a’n Iliz Kounlid


MIZ HERE

A Kala I Stez Tereza ar Mabig Jezuz, gwerc’hez Kounlidb VI 2 An Aelez santel diwallerion Kounlidc V 3d IV 4 St Frañsez Asizi, diagon Kounlide III 5f Derc’hent 6 St Bruno, belegg 5-vet deiz 7 Itron Varia ar Rozera KounlidA VIII 8b VII 9 St Denez, esk. hag e gloer, merzherion St Yann Leonardi, belegc VI 10d V 11e IV 12f III 13g Derc’hent 14 St Kallist 1-añ, pab ha merzhetA Kreiz miz 15 Stez Tereza a Jezuz, gwerc’hez ha dokt. a’n Iliz Kounlid b XVII 16 Stez Hedwija, leanez Stez Marc’harid Mari Alakok, gwerc’hezc XVI 17 St Ignas Antiokeia, esk. ha merzher Kounlidd XV 18 SANT LUKAZ, AVIELOUR Gouele XIV 19 Ar Sent Yann Brebeuf hag Izaag Jogues beleion, hag o c’hileed, merzherion f XIII 20 St Paol ar Groaz, belegg XII 21A XI 22b X 23 St Yann Gapestran, belegc IX 24 St Anton Mari Klaret, esk.d VIII 25e VII 26 f VI 27g V 28 AR SENT SIMON HA JUD, EBESTEL GouelA IV 29b III 30c Derc’hent 31


MIZ DU

d Kala 1 AN HOLL SENT Gouel-meure IV 2 GOUEL AN HOLL FIDELED AET DA ANAONf III 3 St Marzhin Porres, leang Derc’hent 4 St Charlez Borromeo, esk. Kounlid A 5-vet deiz 5b VIII 6c VII 7d VI 8e V 9 DEDI PENN-ILIZ AL LATERANO Gouelf IV 10 St Leon Meur, pab ha dokt. a’n Iliz Kounlidg III 11 St Marzhin Tours, esk. KounlidA Derc’hen 12 St Yozafad, esk. ha merzher Kounlidb Kreiz miz 13c XVIII 14d XVII 15 St Alberzh Meur, esk. ha dokr. a’n Ilize XVI 16 Stez Marc’harid a Vro-Skos Stez Jertruda, gwerc’hezf XV 17 Stez Elizabed a Hungaria, leanez Kounlidg XIV 18 Dedi penn-Iliz sant Pêr ha penn-iliz sant Paol, ebestelA XIII 19b XII 20c XI 21 Ar Werc’hez Vari kinniget en Templ Kounlidd X 22 Stez Sesilia, gwerc’hez ha merzherez Kounlide IX 23 St Klement 1-añ, pab ha merzher St Koulm, abadf VIII 24g VII 25A VI 26b V 27 c IV 28d III 29e Derc’hent 30 SANT ANDREV, ABOSTOL Gouel

Diwezhañ Deiz-an-Aotrou en amzer blaen : HON AOTROU JEZUZ-KRIST, ROUE AN HOLLVED Gouel-meur


MIZ KERZU

f Kala 1 g IV 2A III 3 St Frañsez Zavier, beleg Kounlidb Derc’hent 4 St Yann Damask, beleg ha doktor. a’n Ilizc 5-vet deiz 5 d VIII 6 St Nikolaz, eskob.e VII 7 St Ambroaz, eskob. ha doktor. a’n Iliz Kounlidf VI 8 KROUEDIGEZH DINAMM AR WERC’HEZ VARI Gouel-meurg V 9A IV 10b III 11 St Damazius 1-añ, pabc Derc4hent 12 Stez Janed Frañseza a Chantal, leanezd Kreiz miz 13 Stez Lusia, gwerc’hez ha merzherez Kounlide XIX 14 St Yann ar Groaz, beleg ha doktor a’n Iliz Kounlidf XVIII 15g XVII 16A XVI 17b XV 18c XIV 19d XIII 20e XII 21 St Pêr Kanisius, beleg ha dokt. a’n Ilizf XI 22g X 23 St Yann Keti, belegA IX 24b VIII 25 GANEDIGEZH JEZUZ HON AOTROU Gouel-meurc VII 26 SANT STEFAN, Kentañ Merzher Goueld VI 27 SANT YANN, Abostol hag Avielour Gouele V 28 AN DIANTEGED SANTEL, merzherion Gouelf IV 29g III 30 A Derc4hent 31 St Silvestr 1-añ, pab

Deiz-an-Aotrou en eizhvedad an Nedeleg, pe, ma vank,d’an deiz 30 a viz kerzu : TIEGEZH SANTEL JEZUZ, MARI HA JOZEF Gouel

29

DARNLEVR AL LIDAMZERVEZH

30

31

PEDENNOU DEIZ-AN-AOTROU HAG AR PEMDEZ

D'an Deizioù-an-Aotrou (dominicis) en amzer blaen (per annum) d'an holl eurioù an Eurlid (officii) e lavarer ar bedenn-glozañ, a glot gant niverenn Deiz-an-Aotrou. D'an Deizioù-lid ar pemdez (feriis,) avat eo ar Pedenn-glozañ a zo pedenn c'houbarek Deiz-an-Aotrou diaraok, pe ma karer ur bedenn tennet eus ar rummad-mañ da heul.

I Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, selaou gant madelezh goulennoù ho Pobl o pediñ ; roit dezho ar c'hras da welout ar pezh o deus da ober, hag an nerzh da ober ar pezh o devo gwelet. Dre hon Aotrou Jezuz Krist ...

II

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbadel, c'hwi a ren gant furnez traoù an Neñv ha traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho Pobl, ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer. Dre hon Aotrou ...

III

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbadel, renit hon oberoù hervez ma plij deoc'h, evit ma c'hellimp, en anv ho Mab karet, bezañ gouest da reiñ frouezh e-leizh a oberoù mat. Dre hon Aotrou ...

IV

Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hon Aotrou hag hon Doue, da gaout doujañs ouzhoc'h a holl nerzh hon ene ha da garout pep den evel m'eo dleet. Dre hon Aotrou ...

V

Beilhit war ho tiegezh, Aotrou Doue, gant ho fealded diastal, evit ma vezo, hi hag en em harp hepken war esperañs ho kras eus

an neñv, difennet bepred gant ho kwarez. Dre hon Aotrou ...32 Darnlevr al Lidamzervezh

VI Aotrou Doue, c'hwi a lavar e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, roit dimp bezañ, dre ho kras, eus ar seurt tud a deurvezit chom enno. Dre hon Aotrou ...

VII Grit, ni ho ped, Aotrou Doue hollc'halloudek, ma vezimp bepred o soñjal e madoù an ene evit ma ne raimp morse nemet ar pezh a blij deoc'h dre gomz koulz ha dre ober. Dre hon Aotrou ...

VIII Grit, ni ho ped Aotrou Doue, ma reno ar peoc'h dre ar bed evidomp hervez ho polontez ha m'he devo an Iliz levenez oc'h en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...

IX Aotrou Doue, ha na fazi ket ho ragevezh en he diarbennoù, hoc'h aspediñ a reomp da bellaat kement tra noazus, ha da reiñ dimp holl bezh a zo talvoudus. Dre hon Aotrou ...

X Aotrou Doue, c'hwi hag a zeu diganeoc'h kement mad a zo, roit gant largentez d'ar re hoc'h asped, ma soñjimp, awenet ganeoc'h, en traoù a zo reizh, ha, renet ganeoc'h, ma raimp anezho. Dre hon Aotrou ...

XI Aotrou Doue, c'hwi nerzh ar re a esper ennoc'h, selaouit gant madelezh ouzh hor pedennoù, ha, pa ne c'hell sempladurezh an den marvel ober netra hepdoc'h, roit dimp dalc'hmat sikour ho kras, ma c'hellimp en ur virout ho kourc'hemennoù, plijout deoc'h dre hor bolontez vat hag hon oberoù. Dre hon Aotrou ...

XII Aotrou Doue, grit m'hor bezo bepred evit hoc'h anv santel doujañs ha karantez, peogwir ne zistaelit morse eus ho kouarnerezh ar re a staelit e starter ho karantez. Dre hon Aotrou ... Pedennoù Deiz-an-Aotrou hag ar Pemdez 33

XIII Aotrou Doue, p'eo bet fellet deoc'h e teufemp, dre zonezon ho kras, da vezañ « mibion ar sklerijenn », grit, ni ho ped, na vefemp paket gant teñvalijenn ar gaou, met ma chomimp bepred skedus eus splannder ar wirionez. Dre hon Aotrou ...

XIV Aotrou Doue, c'hwi hag hoc'h eus dre izeladur ho Mab, adsavet ar bed gourvezet er marv, roit, ni ho ped, d'ho tud fidel, levenez santel, evit ober d'ar re hoc'h eus tennet eus chadennoù ar pec'hed, tañva ar joaioù peurbadus. Dre hon Aotrou ...

XV Aotrou Doue, c'hwi hag a ziskouez d'an dud dianket sklerijenn ho kwirionez evit ma c'hellint dont en-dro war an hent mat, roit da gement hini a zo enskrivet war roll ar Gristenion, ar c'hras da zisteurel kement a zo kontrol d'an anv-se, ha d'en em stagañ ouzh kement a zere outañ. Dre hon Aotrou ...

XVI Bezit leun a druez, Aotrou Doue, e-keñver ho servijerien, ha gant trugarez skuilhit mui-oc'h-mui warno donezonoù ho kras, evit ma kendalc'hint bepred, birvidik en feiz, en esperañs hag en karantez, da virout evezhiek ho kourc'hemennoù. Dre hon Aotrou ...

XVII Gwarezer ar re a esper ennoc'h-c'hwi, Aotrou Doue ha n'eus hepdoc'h netra start, netra santel, skuilhit mui-oc'h-mui warnomp ho madelezh evit ma c'hellimp, heñchet ha renet ganoc'h, implij madoù tremeniat ar bed-mañ, en doare ma c'hellimp bezañ stag dija ouzh ar re na dremenont ket. Dre hon Aotrou ...

XVIII Bezit skoazell ho servijerien, Aotrou Doue, ha skuilhit bepred ho madelezh war ar re a zo ouzh ho pediñ, en doare da nevesaat er re a zo o gloar ho kaout-c'hwi da vestr ha da grouer, donezonoù ho karantez, ha d'o mirout e stad vat. Dre hon Aotrou ...34 Darnlevr al Lidamzervezh

XIX

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbadel, c'hwi hag a gredomp pediñ en ur lavarout deoc'h « hon tad », lakait da vat en hon c'halonoù ar spered a ra ac'hanomp mibion deoc'h, evit ma vimp dellezek da vont-tre en hêrezh prometet. Dre hon Aotrou ...

xx Aotrou Doue, c'hwi hag hoc'h eus aozet evit ar re ho kar madoù na c'hell ket al lagad gwelout, skuilhit en hon c'halonoù tan ho karantez, evit ma teuio da wir, dre ho karout c'hwi e pep tra ha dreist pep tra, ho promesaoù, hag a zo dreist da gement a c'heller c'hoantaat. Dre hon Aotrou ...

XXI Aotrou Doue, c'hwi hag a ra da speredoù ho tud fidel kaout ar memes bolontez, roit d'ho Pobl ar c'hras da garout ar pezh a c'hourc'hemennit, da c'hoantaat ar pezh a brometit, evit ma vo, e-kreiz cheñchamantoù ar bed-mañ, stag-mat hon c'halonoù aze e-lec'h m'emañ ar gwir joaioù. Dre hon Aotrou ...

XXII Aotrou Doue ar galloudoù, ez eo diganeoc'h e teu pep donezon peurvat, sankit don en hon c'halonoù ar garantez evit hoc'h anv, ha magit ennomp kement a zo mat dre greskiñ hon liammoù ganeoc'h, ha beilhit gant evezh war gement a zo bet maget dija ganeoc'h evit o mirout. Dre hon Aotrou ...

XXIII Aotrou Doue, ez eo drezoc'h eo deuet dimp an dasprenidigezh, ha profet an advabidigezh, sellit, ni ho ped, gant madelezh ouzh mibion ho karantez, evit ma vo roet d'ar re a gred e Jezuz Krist, ar gwir frankiz hag an hêrezh peurbadel. Dre hon Aotrou ...

XXIV Taolit ur sell warnomp, Aotrou Doue, krouer ha rener kement tra 'zo, hag evit ma santimp efed vat ho trugarez, roit dimp ar c'hras d'ho servijañ a holl galon. Dre hon Aotrou ... Pedennoù Deiz-an-Aotrou hag ar Pemdez 35

XXV

Aotrou Doue, c'hwi hag hoc'h eus dastumet kement a zo en ho lezenn santel er garantez en ho keñver hag e-keñver an nesañ, roit dimp ar c'hras da vezañ gouest, o sentiñ ouzh ho kourc'hemennoù, da vont betek ar vuhez peurbadus. Dre hon Aotrou ...

XXVI

Aotrou Doue, c'hwi hag a ziskouez hoc'h hollc'halloudegezh dreist-holl o kaout truez hag o pardoniñ, skuilhit ho kras warnomp hep paouez, evit ober, dimp-ni a zo o redek gant hent ho promesaoù, bezañ kenlodek e madoù an Neñvoù. Dre hon Aotrou ...

XXVII

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbadel, c'hwi hag a zo trec'h, dre vrokusted ho madelezh, da zellidoù ha da c'hoantoù ar re ho ped, skuilhit warnomp ho trugarez evit pardoniñ ar pezh a ra d'hon c'houstiañs spontañ, hag evit reiñ ouzhpenn ar pezh na gredomp ket goulenn. Dre hon Aotrou ...

XXVIII

Ho kras, ni ho ped, Aotrou, da zeuio bepred a-raok ha da heul pep ober, ma vezimp douget ganti bepred d'an oberoù mat. Dre hon Aotrou ...

XXIX Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbadel, roit dimp ar c'hras da ouestlañ deoc'h bepred hor bolontez, ha da servijañ ho kloar gant ur galon leal. Dre hon Aotrou ...

XXX

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbadel, kreskit ennomp, ni ho ped, ar Feiz, an Esperañs hag ar Garantez, hag evit ma vimp gouest da dizhout ar pezh a brometit, grit dimp karout ar pezh a c'hourc'hemennit. Dre hon Aotrou ...36 Darnlevr al Lidamzervezh

XXXI

Aotrou Doue hollc'halloudek ha trugarezus, ez eo dre ho kras e teu d' ho tud fidel bezañ en ho servij en un doare dereat hag enorus, grit dimp, ni ho ped, ober hon redadenn hep skoilh na fazi war hent ar madoù a brometit. Dre hon Aotrou ...

XXXII

Aotrou Doue hollc'halloudek ha leun a drugarez, pellait diouzhimp en ho madelezh kement tra a zo a-dreuz d'hon hent, evit ma vimp, distrobet a gorf koulz hag a spered, e stad da ober a galon vat ho polontez santel. Dre hon Aotrou ...

XXXIII

Roit dimp, Aotrou hon Doue, bezañ laouen bepred ouzh ho servijañ a wir galon, peogwir n'eus na kaeroc'h na padusoc'h eürusted evidomp eget servijañ dalc'hmat Krouer an holl vadoù. Dre hon Aotrou ...

XXXIV

Entanit kalonoù ho tud fidel, ni ho ped, Aotrou Doue, ma klaskint gant muioc'h a c'hred frouezh an oberoù doueel, evit resev evel-se muioch a c'hrasoù digant ho madelezh. Dre hon Aotrou ...

37

SIZHUN I EN AMZER BLAEN

Songanoù ar Sizhun I

Er broioù ma lider Gouel-meur Jezuz-diskouezet (Epifaniezh), da Zeiz-an-Aotrou o c'hoarvezout d'ar 7 pe d' an 8 a viz genver, e lider Eurioù gouel Badeziant an Aotrou d'an Deiz-lid II da heul. An Amzer blaen a grog gant an Deiz-lid III

EIL DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadenn LENNADENN GENTAÑ

Deroù levr Furnez Sirac'h 1, 1-25

Kevrin furnez Doue 1 Pep furnez a zeu eus an Aotrou Doue, ha gantañ eo bet atav hag emañ kent an amzer. 2 Traezh ar morioù, takennoù ar glav, deizioù ar bed, piv en deus o niveret ? Uhelder an neñvoù, led an douar, ha donder an islonk, piv en deus o muzuliet ? 3 Furnez Doue a zo a-ziagent d'an holl draoù piv en deus furchet war he lerc'h ? 4 A-raok pep tra e voe krouet ar Furnez, ha skiant ar poell, a-viskoazh. 5 Andon ar Furnez eo Komz Doue e barr an Neñvoù, hag hec'h hentoù eo ar gourc'hemennoù peurbad. 6 Gwrizienn ar Furnez, da biv e voe diskuliet ? He mennozhioù kuzh, piv en deus anavezet anezho ? 7 Gouiziegezh ar Furnez, da biv ez eo bet diskouezet ? hag he liesijinegezh, piv en deus hec'h anavezet ? 8 Unan hepken a zo an Uhelañ, krouer hollc'halloudek, roue kreñv, doujus-meurbet, an Hini azezet war e dron hag o ren, Doue. 9 Eñ e-unan en deus krouet anezhi er Spered Santel ; gwelet ha diniveret en deus anezhi ; 10 hag he skuilhet war e holl oberoù,38 Sizhun I en amzer blaen

ha war bep krouadur, hervez e largentez ; he roet en deus d'ar re a gar anezhañ.

11 Doujañs an Aotrou a zo klod ha lorc'hentez, drantiz ha kurunenn a levenez.12 Doujañs an Aotrou a laouena ar galon, hag a ro joa, levenez hag hirhoal.13 Evit neb a zouj an Aotrou ez ay mat en diwezh, ha da zeiz e varv e vezo benniget.14 Karout Doue a zo Furnez enorus ;15 ar re avat eo paret dirazo, a gar anezhi kerkent ha m'he gwelont ha ma anavezont hec'h oberoù meur.16 Deroù ar Furnez ez eo doujañ an Aotrou, ha gant ar feizidi, en askre, ez eo bet krouet evito ; E-touez an dud he deus graet he neizh, diazez peurbad, ha gant o diskennidi e vezo o chom, e fiziañs.17 Doujañs an Aotrou a zo deolïezh ar ouiziegezh ;18 an deolïezh a ziwallo hag a reizhaio ar galon, levenez ha joa a roio. (19)

20 Leunder ar Furnez ez eo doujañ an Aotrou Doue ; ha mezviñ a ra an dud gant he frouezh.21 O zi a-bezh a leugn gant he frouezh , hag o solieroù gant e deñzorioù.22 Kurunenn ar Furnez ez eo doujañs an Aotrou, a ra bleuniañ ar peoc'h ha frouezhiñ ar pare ;23 an daou dra avat a zo donezonoù Doue. 24 Gouiziegezh ha skiant ar poell en deus glaviet, ha gloar he dalc'hourion en deus uhelaet.25 Gwrizienn ar Furnez ez eo doujañ an Aotrou, hag he barradur hirhoal.

PEBEILGANENN Sir 1, 7a; 10. 1a. 9a

P/. Gouiziegezh ar Furnez, da biv ez eo bet diskouezet ? An Uhel-meurbet en deus he skuilhet war e holl oberoù, ha war bep krouadur,. * Hag he roet en deus d'ar re a gar anezhañ. U/. Pep furnez a zeu eus an Aotrou Doue, Eñ e-unan en deus krouet anezhi er Spered Santel. * Hag he roet en deus ...

Eil Deiz-lid 39

EIL LENNADENN

Diwar Lizher ar pab sant Klemens Kentañ

da Gorintiz(Nn. 59, 2 --- 60, 4; 61, 3; Funk 1, 135-141)

Mammenn ar Furnez, Verb Doue e barr an Neñvoù

Hep ehan e pedimp hag ec'h aspedimp Krouer an holl draoù da virout divoulc'h, dre ar bed-holl, niver e dud dibabet dre e Vab karet, Jezuz Krist ; drezañ en deus hon galvet eus an deñvalijenn d'ar sklerijenn, eus an diouiziegezh da anaoudegezh e Anv glorius. Desket en deus dimp esperout en hoc'h Anv, hag a zo penn-kentañ (penndevoud) pep krouadur. Digoret hoc'h eus daoulagad hon c'halon evit m'hoc'h anavezfemp-c'hwi hepken, '' an Hini Uhelañ en uhelderioù, c'hwi ar Sant o tiskuizhañ e-mesk ho Sent, c'hwi hag a izela lorc'h ar re lorc'hus, c'hwi hag a gas da netra mennozhioù ar pobloù, a uhela an dud izel, a izela an dud uhel, a ro pinvidigezh ha paourentez, a ra mervel a salv hag a ra bevañ, c'hwi madoberour ar speredoù ha Doue pep krouadur, a furch en islonkoù'', a ensell oberoù an den, c'hwi, skoazell ar re en dañjer, , '' Salver ar re o tizesperout '', krouer ha diwaller pep spered ; c'hwi hag a liesa ar broadoù war an douar, hag a zibab eus a-douez pep hini anezho ar re ho kar dre Jezuz Krist ho Mab muiañ-karet, ez eo drezañ hoc'h eus hon c'helennet, hon santelaet, roet gloar dimp-ni. Ho pediñ a reomp, Aotrou, bezit hon sikour hag hon skoazell. Ar re eus hon tud hag a zo gwasket, disammit-i, ho pet truez ouzh an dud izel ; savit en-dro ar re a zo kouezhet ; dougit dorn d'ar re ezhommek : yac'hait ar re glañv ; degasit en-dro ar re eus ho Pobl hag a zo dianket ; magit ar re o deus naon ; dieubit ar re eus hon tud hag a zo er prizon ; grit d'ar re zinerzh chom en o sav ; kennerzhit ar re fallgalonet ; « an holl vroadoù da anavezo ez oc'h-c'hwi an Doue nemetañ, hag ez eo Jezuz Krist ho Mab, ha ni ho Pobl ha deñved ho tropell ''. C'hwi eo hoc'h eus diskouezet, dre hoc'h oberoù, urzh peurbadus ar bed ; c'hwi eo, Aotrou Doue, hoc'h eus diazezet an douar ; c'hwi a zo feal a-hed an holl remziadoù, reizh eo ho 40 Sizhun I en amzer blaen parnedigezhioù, estlammus eo ho nerzh hag ho meurdez ; fur e krouidigezh ar bed, ha skiantek evit derc'hel divrall ar grouadelezh ; madelezhus en traoù a weler , ha feal e-keñver ar re

a lak o fiziañs ennoc'h, leun a drugarez hag a druez. Pardonit dimp hor fallagrïezh, hon dislealderioù, hor pec'hedoù hag hon gwalloberoù. Na rit ket ar gont eus pec'hedoù ho servijerion hag eus re ho servijerezed, met hon glanait dre ho kwirionez, ha '' renit hon c'hammedoù evit ma kerzhimp gant ur galon c'hredus, reizh ha didroidell, ha ma raimp ar pezh a zo mat ha plijus '' ouzh ho taoulagad, koulz hag ouzh daoulagad ar re a vez ouzh hon gouarn. Ya, Mestr, '' lakait ho tremm da lugerniñ warnomp evit hon eurvad '', er peoc'h, evit ma vezimp gwarezet ''gant ho torn galloudus '', hag evit bezañ diwallet diouzh pep pec'hed ''gant ho prec'h nerzhus ''. Hon dieubit diouzh ar re o deus ouzhimp kasoni hep abeg ebet. Roit intent vat ha peoc'h dimp-ni ha da holl dud an douar, evel m'hoc'h eus bet roet d'hon tadoù pan ho pedent gant doujañs, '' er feiz hag er wirionez ''. C'hwi hepken a c'hell ober an traoù-se en hon c'heñver, ha reiñ dimp zoken madoù brasoc'h. Ho meuliñ a reomp dre Veleg-meur ha difenner hon eneoù, Jezuz Krist. Ra vo drezañ gloar ha galloud deoc'h, bremañ hag a rumm da rumm hag a gantved da gantved. Amen.

PEBEILGANENN S 76(77), 14b-16

P/. Piv a zo Doue bras evel hon Doue-ni ? * C’hwi eo an Doue a ra burzhudoù, U/. Diskouezet hoc’h eus ho kalloud e-touez ar pobloù, roet hoc’h eus gant nerzh ho prec’h frankiz d’ho Pobl * C'hwi eo ...

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, selaou gant madelezh goulennoù ho Pobl o pediñ ; roit dezho ar c'hras da welout ar pezh o deus da ober, hag an nerzh da ober ar pezh o devo gwelet. Dre hon Aotrou Jezuz Krist ....

Trede Deiz-lid 41

TREDE DEIZ-LID


Diwar levr Furnez Sirac'h 11, 12-30

Fiziañs e Doue hepken12 Un den a zo lugudus, hag ezhomm en deus skoazell,n'en deus ket a nerzh, ha chom a ra er c'horkerezh ;13 met daoulagad an Aotrou o deus sellet outañ gant madelezh,hag e adsavet eus e izelder,hag uhelaet e benn ;ha souezhet eo bet diwar e benn kalz a dud.14 Madoù ha gwalloù, buhez ha marv,dienez ha pinvidigezh a zeu a-berzh an Aotrou Doue.15 Ar Furnez, ar skiant, hag anaoudegezh al Lezenn a zeu digant an Aotrou ;ar garantez hag ar vuhezegezh vat a zeu digantañ.16 Diboellegezh ha teñvalded a zo bet krouet evit ar bec'herien ;evit ar re a gemer lorc'h gant an droug, a gosha gant an droug.17 Largentez an Aotrou a chom gant an dud deol,hag e vadelezh a raio berzh da viken.18 Unan a zeu pinvidik dre berzh e evezh hag e dostoni,ha setu e lod a c'haredon19 pa lavar dezhañ e-unan : « Kavet em eus diskuizh,ha bremañ ez an da zebriñ eus va madoù » ;20 ne oar ket pegeit amzer a dremeno, hag e tostaio ar marv,hag e lezo e vadoù gant reoù all, hag e varvo.21 En em zalc'h gant da Emglev, ha bev gantañ,ha kosha gant labour da Emglev.22 Na souezh ket gant oberoù ar pec'her ;az pez fiziañs en Aotrou Doue, ha kendalc'h gant da drevell.23 Rak aes eo ouzh daoulagad an Aotroupinvidikaat, buan hag a-daol-trumm, an ezhommeg.24 Bennozh an Aotrou Doue eo garedon an den deol,hag e berr amzer e ra bleuniañ e vennozh.42 Sizhun I en amzer blaen

25 Na lavar ket : « Petra am eus ezhomm ?Ha petore madoù am eus da gaout hiviziken ? » .26 Na lavar ket : « A-walc'h am eus,petore droug a c'hoarvezo ganin hiviziken ? ». 27 Da zeiz an eurvad e tisoñjer an drougeur,

ha da zeiz an drougeur ne vez ket soñj eus an eurvad,28 rak aes eo d'an Aotrou, da zeiz an diwezh,daskoriñ d'an den hervez e hentoù.29 Poan un eurvezh a ra ankounaat an hevoud,hag e termen an den emañ diskuliadur e oberoù.30 A-raok e varv na lavar den evurus,rak en e finvez e vez anavezet an den.

PEBEILGANENN Sir 11, 19. 20; kv. Luk 12, 17. 18

P/. An deiz ma lavar an den pinvidik: Kavet em eus va diskuizh, ha bremañ ez an da zebriñ eus va madoù. * Ne oar ket e tostaio ar marv, hag e lezo e vadoù da reoù all, hag e varvo. U/. Soñjal a ra an den pinvidik en e galon : diskar a rin va grignolioù, ha re vrasoc'h a savin, hag eno e tastumin va madoù. * Ne oar ket ...

EIL LENNADENN

Diwar Levr Reoliadurioù displeget hiroc'hsant Bazilios Meur, eskob

( Resp. 2, 1; PG 31, 908-910 )

En hon c'hreiz emañ sanket an nerzh da garout

A dra sur ne deo ket karantez Doue un dra hag a vez desket en ur skol bennak. Rak, n'eo ket digant an dud all e teskomp tañva ar goulou, ha c'hoantaat ar vuhez, nag ivez karout hon tud hag ar re hor mag. Evel-se enta, pe gentoc'h ken meur rak-se, n'eo ket gant kentelioù eus an diavaez eo e tesker karantez Doue ; met kerkent ha ma vez furmet ar c'hrouadur bev-se – me 'lavar an den – e vez lakaet ennañ evel un had, pe un nerzh, hag a zo gantañ ar galloud hag ar pleg da garout. An nerzh-se, kerkent ha ma teu ar skol war

Trede Deiz-lid 43

gourc'hemennoù Doue d'hen degemer, e kustum hen diorren gant aket, hag hen magañ gant gred ; ha gant sikour Doue hen kas betek ar beurvadelezh. Setu perak e kavomp mat diouzh un tu, gant gras Doue, ar youl a ziskouezit dre maz eus ezhomm anezhi evit tizhout ar pal ;

ha diouzh an tu all, gant sikour ho pedennoù, e poagnimp, hervez ar galloud hon eus bet digant ar Spered Santel , da zihuniñ ar fulenn eus tan karantez Doue kuzhet en ho kreiz. Met, lavaromp da gentañ hon eus bet resevet diagent digant Doue an nerzh hag ar galloud da seveniñ an holl c'hourc'hemennoù bet roet dimp gantañ. Dre-se ne zleomp ket kaout diaes ober kement-se, evel pa vefe goulennet groñs diganimp ober un dra bennak dreistordinal. Dre-se ivez, ne zleomp ket kemerout gloar, evel pa zaskorfemp muioc'h eget n'eus bet roet dimp. Pa reomp un implij reizh ha dereat eus an nerzhioù-se e renomp gant deolïezh ur vuhez kaeraet gant ar vertuzioù ; hogen ma reomp implij fall anezho, neuze e kouezhomp en ur gwall si. Ha petra eo ar gwall si-se : ober un implij fall hag a-ziavaez eus gourc'hemennoù an Aotrou, eus ar galloudezhioù roet dimp gant Doue evit ober ar mad. Er c'hontrol, setu petra eo ar vertuz emañ Doue o c'houlenn diganimp : ober un implij vat eus ar galloudezhioù-se diwar atiz ur goustiañs vat, hervez gourc'hemenn Doue. P'emañ an traoù evel-se, e lavarimp heñvel diwar-benn ar garantez. Peogwir hon eus resevet urzh da garout Doue, neuze kerkent ha ma vezomp furmet, hon eus hon eus ennomp nerzh ha galloud da garout. N'eus ket ezhomm da brouiñ kement-se dre arguzennoù diazez ; pep hini a c'hell e-unan hen deskiñ. Rak douget ez omp dre natur da glask an traoù mat ha kaer, daoust ma ne deo ket ar memes tra eo a seblant bezañ mat ha kaer da hemañ pe da henhont. N'hon eus ket ezhomm e vefe desket dimp karout ar re ez omp tost dezho dre ar gwad, pe hon tud nesañ. Ac'hanomp hon-unan e tiskouezomp amgarausted e-heñver hon madoberourion. Ac'hanta, pa lavarin mat, petra a zo kaeroc'h eget kened Doue ? Peseurt soñj a zo plijusoc'h ha c'hwekoc'h eget ar soñj eus a splannder Doue ? Peseurt c'hoant a zo ken nerzhus ha ken taer44 Sizhun I en amzer blaen

evel ar c'hoant sanket gant Doue en un ene glanaet a bep youl fall, hag o lavarout gant ur santimant gwirion : « Gloazet on bet gant ar garantez » ? N'eus tu ebet da lavarout, na da ziskleriañ pegen trellus ez eo ar splannderioù eus kened an Aotrou Doue.

PEBEILGANENN S 17(18), 2b-3b

P/. Ho karout a ran, Aotrou, c'hwi va nerzh. * Aotrou, c'hwi, va difenn ha va repu, c'hwi eo va silvidigezh. U/. O, va Doue, c'hwi eo ar roc'h a gavan bod enni. * Aotrou ...

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, selaou gant madelezh goulennoù ho Pobl o pediñ ; roit dezho ar c'hras da welout ar pezh o deus da ober, hag an nerzh da ober ar pezh o devo gwelet. Dre hon Aotrou Jezuz Krist ....

PEVARE DEIZ-LID


Diwar levr Furnez Sirac'h 24, 1b-33

Ar Furnez er grouadelezh hag en Istor Israel1b Ar Furnez a ra he meuleudi hec'h-unan, hag a gav hec'h enor e Doue,hag e-kreiz he Fobl e ra he c'hlod,2 hag e kevredigezh an Uhel-meurbet e tigor he genou,ha dirak e c'halloud e ra he c'hlod3 hag e-kreiz he Fobl e vezo savet uhel-meurbet,ha meulet e bodadeg an holl Sent,4 hag e-touez an holl dud dibabet e kavo meuleudi,ha benniget e vezo e-kreiz ar re venniget o lavarout :5 « Me a zo deuet eus genou an Uhel-meurbet,a-raok an holl grouadurien ez on bet ganet.

Pevare Deiz-lid 456 Me am eus lakaet da sevel en Neñvoù ur goulou divougadus,hag evel ur goabrenn em eus goloet an douar a-bezh.7 Me, en uhelderioù em eus skignet va zeltenn,ha va zron, war ur peul-koumoul.8 Kelc'henn an neñv am eus graet va-unan an dro anezhi,hag e kondon an islonkoù em eus baleet,9 war donnoù ar mor, ha dre holl war an douar ez on chomet,

10 war bep pobl ha war bep broad em eus bet beli,11 mac'het em eus dindan va zreid gant va galloud kalonoù an holl dud, bras ha bihan.Etrezo holl em eus klasket un diskuizh :hag en hêrezh pehini ober va annez ?12 Neuze en deus roet urzh din Krouer an holl draoùhag an Hini en deus va c'hrouet en deus arsavet va zeltenn13 ha lavaret : « E Yakob stign da deltennhag en Israel ra vezo da hêrezh,ha gra gwrizioù e-touez va zud dibabet ».14 A-raok ar c'hantvedoù adal an deroù en deus va c'hrouetha betek ar c'hantvedoù da zont ne ehanin ket.15 En deltenn santel em eus lidet dirazañ,hag evel-se, e Sion em eus graet va annez,hag er gêr muiañ-karet ivez en deus graet din arsav,hag e Yerousalem emañ va aotrouniezh.16 Gwriziennet em eus en ur Bobl uhelvrudet,e lodenn an Aotrou, en e hêrezh,hag e bodadeg an holl Sent emañ va annez.17 Kresket em eus evel ur sedrezenn war al Libanhag evel ur siprezenn war venezioù an Aermon.18 Evel ur balmezenn em eus kresket en En-gadi,hag evel plantennoù roz e Yeric'ho.19 Evel un olivezenn gaer er gompezenn,ha kresket em eus evel ur blatanenn tost d'an dour war al leurioù.20 Evel kinamona ha draeneg frondus em eus roet c'hwez-vat ;evel mir eus an dibab em eus roet frond c'hwek,21 evel storaks, galbanom, oniks ha stakt,evel moged an ezañs en Deltenn,22 Me, evel an dourmantinenn em eus ledet va barroù,ha va skourroù a zo skourroù a c'hloar hag a c'hras.46 Sizhun I en amzer blaen

23 Me, evel ar winienn em eus graet bountañ bourrusted,ha va bleuñv a zo frouezh a c'hloar hag a binvidigezh.24 Me a zo mamm d'ar garantez kaer ha d'an doujañs,d'an anaoudegezh ha d'an esperañs santel.25 Ennon-me emañ pep gras a hent hag a wirionez,ennon-me pep esper a vuhez hag a vertuz.26 Treuzit davedon, c'hwi a zo ouzh va c'hoantaat,

hag ho pezet ho kwalc'h eus va frouezh.27 Rak va spered a zo c'hwekoc'h eget ar mel,ha va hêrezh dreist ar mel hag an derenn vel ;28 an eñvor ac'hanon a gendalc'ho a-hed ar c'hantvedoù.29 Ar re am debr o devo c'hoazh naon,hag ar re am ev o devo c'hoazh sec'hed.30 An hini am selaou n'en devo ket mezh,hag ar re a labour ganin ne bec'hint ket :31 hag ar re a daol sklerijenn warnon o devo ar vuhez peurbad.32 Kement-se holl setu levr an Uhel-meurbet,33 al lezenn en deus kemennet dimp Mosezevel hêrezh evit bodadegoù Yakob.

PEBEILGANENN Yan 14, 6; Sir 24, 14

P/. Me eo an hent hag ar wirionez hag ar vuhez, * Den ebet ne zeu d'an Tad nemet drezon. U/. Me, ar Furnez, adal an deroù, a-raok ar c'hantvedoù ez on bet krouet, ha betek ar c'hantvedoù da zont ne ehanin ket. * Den ebet ...

EIL LENNADENN

Diwar Kelennskrid sant Eirenaios eskob, A-enep an disivoudoù

( Lib. 4, 6, 3. 5. 6. 7 : SCh 100, 442. 448-454 )

Anaout an Tad dre Emziskleriadur ar Mab

Ne c'hell den anaout an Tad hep Verb Doue, da lavarout eo nemet ar Mab hen diskuilhfe. Ha ne c'hell den anaout ar Mab hep youl vat an Tad. Ar Mab avat a gas da benn ar pezh a blij d'an Tad ; An Tad enta a gas ; ar Mab neuze a zo kaset hag a zeu. Kaer en deus an Tad bezañ diweladus ha didermenadus evidomp, e Vab

Pevare Deiz-lid 47

koulskoude hen anavez. Kaer en deus bezañ diziskleriadus, ar Verb hen diskler dimp. Diouzh an tu all den ebet ne anavez ar Verb nemet an Tad. An Aotrou eo en deus diskleriet dimp an div wirionez-se. Ha setu perak emañ ar Mab o tiskuilh an anaoudegezh eus an Tad dre e emziskleriadur e-unan. An anaoudegezh eus an Tad, setu petra eo Emziskleriadur ar Mab, rak diskleriet e vez pep tra dre ar Verb.

M'en deus an Tad diskleriet ar Mab ez eo evit ma vefe diskleriet e-unan drezañ d'an holl, ha ma c'hellfe, e pep justis, ar re a gred ennañ resev an divreinusted hag ar freskadurezh peurbadel. (Met krediñ ennañ a zo ober e volontez.) Evit gwir, emañ ar Verb, dre ar grouadelezh hec'h-unan, o tiskleriañ Doue, ar c'hrouer, hag o tiskleriañ dre ar bed an Aotrou oberour ar bed ; ha dre an traoù furmet, ar micherour en deus o furmet ; ha dre e stad a Vab, an Tad en deus e engehentet, eñ ar Mab. An holl a lavar an traoù-se an eil koulz hag egile, met krediñ an eil koulz hag egile ne reont ket. Hogen dre al Lezenn, hag ar Brofeded kenkoulz all, ec'h en em ro ar Verb da anaout, hag e ro ivez e Dad da anaout. Ar Bobl a-bezh, evit gwir, a glevas kerkoulz all an eil evel egile. Ha dre ar Verb e-unan deuet da vezañ gweladus, hag aes stekiñ outañ, ec'h en em ziskouezas an Tad. Zoken mar ne gredas ket an holl ennañ an eil koulz hag egile, e welas an holl an Tad er Mab, da vihanañ. Rak ar pezh na veze ket gwelet eus ar Mab, an Tad an hini 'oa, hag ar pezh na veze ket gwelet eus an Tad, ar Mab an hini 'oa. Ar Mab, en ur servijañ an Tad, a beurc'hra an holl draoù adalek ar penn kentañ betek ar penn diwezhañ, hag hepzañ ne c'hell den ebet anavezout Doue. Rak an anaoudegezh eus an Tad, ar Mab an hini eo : an anaoudegezh eus ar Mab, en Tad an hini emañ, ha dre ar Mab eo e vez diskleriet. Setu perak e lavare an Aotrou : Den ebet ne anavez ar Mab nemet an Tad, den ebet ne anavez an Tad nemet ar Mab hag ar re en devo ar Mab hen diskuliet dezho. Ar gerioù « m'en devo henn diskuliet » n'int ket bet lavaret e sell eus an amzer da zont hepken, evel pa vije bet kroget ar Verb da ziskuliañ an Tad pa voe ganet eus a Varia ; met implijet int bet en un doare resis evit an holl amzer. Rak adalek an deroù emañ ar Mab o reiñ sikour d'e grouadurien, o tiskuliañ an Tad d'an holl, d'ar re a fell d'an Tad, ha pa fell d'an Tad, hag evel48 Sizhun I en amzer blaen

ma fell d'an Tad. Ha setu perak eo en holl ha dre an holl draoù ez eus un Doue hepken, an Tad, ur Verb hepken, ar Mab, hag ur Spered hepken, hag ur silvidigezh hepken evit an holl a gred ennañ.

PEBEILGANENN Yan 1, 18; Mzh 11, 27b P/. Doue, den n'en deus e welet biskoazh ; * Ar Mab Unganet

hag a zo en askre an Tad, hennezh en deus hen roet da anaout. U/. Den ebet ne anavez an Tad nemet ar Mab, hag an neb a blij d'ar Mab hen diskuliañ dezhañ. * Ar Mab Unganet ...

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, selaou gant madelezh goulennoù ho Pobl o pediñ ; roit dezho ar c'hras da welout ar pezh o deus da ober, hag an nerzh da ober ar pezh o devo gwelet. Dre hon Aotrou Jezuz Krist ...

PEMPVET DEIZ-LID


Diwar levr Furnez Sirac'h 42, 15---43, 13

Meuleudi Doue er grouadelezh42,15 Kounaat a rin bremañ oberoù an Aotrou,ha dezrevellañ a rin ar pezh am eus gwelet :dre gomzoù an Aotrou e voe graet e oberoù,ha sentiñ a ra ar grouadelezh ouzh e youl,16 An heol o lugerniñ a sell ouzh pep tra,ha gant gloar an Aotrou ez eo leun e oberenn,17 N'eo ket bet roet da Sent an Aotrou danevellañ e holl vurzhudoù,ar pezh en deus diazezet an Aotrou hollc'halloudekevit ma vezo divrall an hollved en e c'hloar.18 Sonteal en deus graet an islonk hag ar galon,ha meizet en deus o zouelladennoù.

Pempvet Deiz-lid 4919 Rak anaout a ra an Uhel-meurbet pep gouiziegezh,ha sellout a ra ouzh arouezioù an amzer ;kemenn a ra an tremened hag an dazond,ha diskuliañ roudennoù an traoù kuzhet20 Ne dremen hebiou dezhañ mennozh ebet,ha n'eo kuzhet outañ neb lavarenn.21 Meuroberoù e Furnez en deus urzhiataet,

eñ nemetañ a zo a-viskoazh ha da holl viken ;netra n'eo bet lakaet ouzhpenn, 22 netra dilamet,ha n'en deus ezhomm a guzul ebet,23 Na pegen hetus e holl oberoù,hag evel un elienenn ar pezh a vez gwelet !24 Kement-se holl a vev hag a bad da viken,hag evit an holl ezhommoù, pap tra a zo sentus.25 Holl emaint daou-ha-daou, unan a-geñver egile,ha n'en deus graet netra diglok ;26 unan a ziogel mad unan all,ha piv en devo e walc'h o welout e c'hloar ?43,1 Lorc'hentez an uhelderioù, un oabl a c'hlanded,setu gwel an Neñv en e arvest a c'hloar.2 An heol o parañ a embann en ur darzhañpebezh tra vurzhudus, oberenn an Uhel-meurbet !3 En e greisteizvezh e tisec'h an douar,ha dirak e wrez piv a zalc'hfe ?Tommañ a reer ar forn evit labourat war domm,4 teir gwezh muioc'h ec'h entan an heol ar menezeier ;c'hweshañ a ra aezennoù leskidik,hag o strinkañ e vannoù e trell an daoulagad.5 Bras eo an Aotrou en deus graet anezhañ,ha war e urzhioù e tifrae e redadenn.6 Al loar ivez, bepred en he c'houlz,a verk an amzerioù, arouez ar beurbadelezh.7 Eus al loar e teu merk ar gouelioù,gant he sklaerder o tigreskiñ betek an diwezh.8 Loariad a zo diouzh hec'h anv,kreskiñ a ra souezhus en he c'helc'hdro,9 letern an armeoù en uhelder,gwelevus en ebr an neñvoù.50 Sizhun I en amzer blaen

10 Kaerder an neñv eo gloar ar steredegi,kinkladur lugernus e uhelderioù an Aotrou.11 War gomz ar Sant en em zalc'hont hervez e urzh,ha ne laoskaont ket en o gwardoù.12 Gwel ar ganevedenn, ha bennig an Hini en deus he graet ;kaer-meurbet en he splannder.13 Bolzañ a ra an neñv e kelc'henn e c'hloar,

daouarn an Uhel-meurbet o deus stignet anezhi.

PEBEILGANENN Dsk 4, 11; Est 4, 17d. 17c P/. Dellezek ez oc'h, c'hwi hon Aotrou hag hon Doue, da resev ar c'hlod, an enor hag ar galloud, * Rak c'hwi eo hoc'h eus krouet kement tra 'zo, ha dre ho polontez-c'hwi int deuet da vezañ hag int bet krouet. U/. Graet hoc'h eus an neñv hag an douar ha kement a zo e kelc'h an neñv ; mestr an holl draoù ez oc'h-c'hwi. * Rak ...

EIL LENNADENNDiwar Areizhennoù sant Atanazios eskob, Enep ar baganed.

( Nn. 40-42: PG 25,79-83)

Verb an Tad a gempenn, a renk hag a zalc'h pep tra

Santel-meurbet, ha pell a-us d'an holl draoù krouet emañ Tad ar C'hrist, evel ur sturier eus an akuitañ. Dre e furnez e-unan, ha dre e Verb dezhañ, hon Aotrou ha Salver ar C'hrist, emañ o c'houarn, o renkañ hag oc'h ober pep tra e pep lec'h, evit hor silvidigezh, evel ma kav dezhañ ez eo reizh. Reizh eo enta d'an traoù bezañ evel m'int bet graet, hag evel m'o gwelomp o tont da vezañ, rak evel-se eo e fell da Zoue e vefent, - ar pezh, a dra sur n'eus den ebet o nac'h. Rak maz afe an traoù krouet war-raok hep abeg ebet, ha maz afe ar bed en-dro hep pal ebet, neuze, gant gwir abeg, ne vefe feiz ebet da gaout er pezh a leverer. Met mar deo gant poell, gant furnez ha gant skiant ez eo bet krouet ar bed ha kempennet a-zoare e pep stumm, neuze eo dav krediñ ne deo an oberour hag ar c'hempenner anezhañ, hini all ebet nemet Verb Doue. Un Doue bev hag oberiant, deuet eus Doue e-unan, an Doue mat, mestr ar bed-holl, eo a ran-me eus an hini a zo ar Verb dre natur. Dishemvel eo hemañ diouzh an holl draoù krouet. Bez' ez

Pempvet Deiz-lid 51

eo ar Verb gwirion nemetañ d'an Tad a vadelezh. Dre e ragevezh ez eo sklerijennet ar bed-mañ bet krouet gantañ. Eñ ar Verb mat d'an Tad mat, eo en deus renket hag urzhiet ar bed-holl, en deus unanet an traoù kontrol ouzh an traoù kontrol, ha graet ganto holl ur gensonadeg unan. Bez' ez eo an Doue nemetañ, an Unganet nemetañ hag a zo deuet, leun a vadelezh, eus an Tad evel eus an eienenn a vadelezh, hag a gempenn, a renk hag a zalc'h pep tra

unanet. An Doue-se enta hag a reas an holl draoù dre ar Verb peurbadel, hag a roas o natur d'an traoù krouet, ne vennas ket o lezel da vezañ kaset ha degaset gant o flegoù naturel o-unan, gant aon na zistrofent d'an netra ; met evel unan leun a vadelezh e c'houarn hag e harp an natur a-bezh evit ma c'hellfe, sklerijennet gant renerezh ar Verb, e ragevezh hag e skoazell, chom en he sav ha padout ; evel-se e teu da gaout perzh hec'h-unan e Verb an Tad, hag a zo ur boud gwirion, ha da vezañ sikouret gantañ, betegout na baouezfe da vezañ, ar pezh a c'hoarvezfe hep mar ebet, mar ne vefe ket diwallet gant ar Verb, da lavarout eo gant an Hini a zo skeudenn an Doue na weler ket, ar c'hentañ ganet eus an holl grouadelezh. Rak drezañ hag ennañ e chom an holl draoù en o sav, koulz ar re a weler, evel ar re na weler ket, hag Eñ eo penn an Iliz, evel ma tiskler ar Skridoù Santel, servijerion ar wirionez. Hemañ enta, Verb hollc'halloudek ha meurbet santel an Tad, a dreant an holl draoù ; hag o tispakañ e holl nerzhioù e pep lec'h, hag o skleriañ an holl draoù gwelus ha diwelus, e talc'h hag e stard anezho ennañ e-unan en doare na lez netra da ziflipañ eus e c'halloud ; met en holl ha dre an holl, koulz da bep hini en un doare ispisial evel d'an holl a-stroll, e ro, ha war un dro, e vir o buhez dezho.

PEBEILGANENN Kv. Krl 8, 22-30

P/. Er penn-kentañ, Doue, a-raok na vefe an douar, a-raok na ziazezfe an islonkoù, kent na groufe ar mammennoù-dour, * A-raok na blasfe ar menezioù, a-raok an holl dorgennoù, Doue am engehentas. U/. P'edo o prientiñ an neñvoù edon aze, oc'h urzhiañ pep tra a-unan gantañ. * A-raok ...52 Sizhun I en amzer blaen

Pedenn


C'HWEC'HVET DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadenn

LENNADENN GENTAÑ

Diwar levr Furnez Sirac'h 43, 14-37

Meuleudi Doue er grouadelezh14 Ouzh e c'hourc'hemenn (an Uhelañ) e tifrae an erc'h,hag hastañ a ra al luc'hed war e urzh.15 Setu perak e tigor ar mirlec'hioù,hag e tinij ar c'houmoul evel evned.16 Gant e vraster e ro nerzh d'ar c'houmoul,hag e vezont frigaset e mein-grizilh.Mouezh e gurun a c'hourdrouz an douar,17 hag ouzh e welout e vez brallet ar menezioù.Diouzh e c'hoant e c'hwezh an avel-c'hevred,18 hag ar c'horvent-sterenn hag ar barr-korbell.19 Evel evned o plavañ da gouezhañ e tastrew an erc'h,hag evel ar c'harveg o tiskenn e vez e ziskar ;20 kaerder e gannded a vam an daoulagad,ha pa gouezh e vez estlammet ar galon.21 Hag ar rev war an douar a skuilh evel holen,ha gant ar skorn e teu da vezañ broudoù spern.22 An avel-sterenn yen a c'hwezh,hag a galeta ar skorn war an dour ;war bep poullad-dour e tiskenn,hag evel gant un hobregon e vez gwisket an dour.23 Lonkañ a ra ar menezioù ha lesskiñ ar gouelec'h,ha pulluc'hañ a ra ar geot evel un tan.

C'hwec'hvet Deiz-lid 53

24 Ul louzaouenn da gement-se eo ur goabrenn drumm,ur c'hlizhenn o tont war-lerc'h avel-skarn a sedera.25 Gant e boell en deus sioulaet an islonk,ha plantet ennañ enezennoù.26 Ar re a vez war vor a zanevell o riskloù,ha gant ar pezh a glevomp e vez souezhet hon divskouarn.27 Bez' ez eus aze oberennoù iskis ha marzhus,

morviled a bep seurt hag hil ar morviled.28 En abeg dezhañ e c'hell e gannad sturiañ,ha gant e gomz e vez kempenn pep tra. 29 Kalz a c'hellfemp lavarout met ar gerioù a vank ;ha disoc'h ar c'homzoù eo : « Eñ a zo pep tra ! ».30 Evit e ganmeuliñ pelec'h kavout an nerzh ?Rak Eñ eo an Hini bras, dreist d'e holl oberoù.31 Doujus eo an Aotrou ha bras-meurbet.ha marzhus eo e c'halloud.32 Evit kanmeuliñ an Aotrou, uhelveulit anezhañ, kement ha ma c'hellit ;rak uheloc'h emañ c'hoazh,ha dreist da welout ar veurdez anezhañ. (33)

34 Evit hen uhelveuliñ, bezit leun a nerzh ;na faezhit ket, rak ne dizhot ket ar pal.35 Piv en deus e welet ha graet an danevell ?Ha piv hen meurekaio diouzh maz eo ?36 Kalz a draoù kuzhet a zo brasoc'h eget ar re-se ;ha nebeut hon eus gwelet eus e oberoù.37 Rak pep tra en deus graet an Aotrou,ha d'an dud deol en deus roet ar Furnez.

PEBEILGANENN Kv. Sir 43, 29. 30

P/. O veuliñ Doue e lavarimp kalz a draoù, ha berr e chomimp gant hor gerioù ; * Berr-ha-berr : « Bez' ez eo Eñ pep tra ! ». U/. Evit e ganmeuliñ pelec'h kavout an nerzh ? Rak Eñ eo an Hini bras, dreist d'e holl oberoù. * Berr-ha-berr ... 54 Sizhun I en amzer blaen

EIL LENNADENN

Diwar Areizhennoù sant Atanazios eskob, Enep ar baganed. ( Nn. 42-43: PG 25,83-87)

An holl draoù, evit gwir, a ra ur gensonadegdre ar C'hrist

N'eus hini eus an holl draoù a zo hag a zeu da vezañ, a

gement n'eo ket bet graet ha na chom en e sav nemet er Verb ha dre ar Verb, evel ma tiskler ivez Yann an Teologour Meur. dre ar c'homzoù-mañ : Er penn-kentañ edo ar Verb, hag ar Verb a oa gant Doue. Hag ar Verb a oa Doue. Drezañ eo bet graet pep tra, hag heptañ n'eus bet graet netra. Ur muzikour gant un delenn kempennet evit seniñ, ha neuze gant notennoù izel ha reoù uhel pe etre, kemmesket ampart gant notennoù all, a ra ur gensonadeg unan hepken ; evel-se ivez emañ kont gant Furnez Doue : derc'hel a ra ar bed-holl evel un delenn, unaniñ a ra traoù an aer gant re an douar, traoù an neñv gant reoù an aer ; juntrañ a ra an holl draoù war un dro gant pep hini anezho a-hiniennoù, hag ouzh o c'has en-dro gant e youl hag e volontez, e ra ur bed hepken, hag un urzh hepken er bed en un doare estlammus ha kempenn da vat. E-pad ar c'heit-se e chom Verb Doue e-unan difiñv en askre e Dad, tra ma ro lusk gant nerzh e natur hag e anien, d'an hol draoù e-giz ma plij d'an Tad. Hag an holl draoù diouzh o zu, gant sikour ar Verb, a vev hag a chom en o sav hervez o natur, hag a aoz drezañ kenetrezo ur gensonadeg eus ar c'haerañ, ha doueel e gwirionez. Evit ma vo tu da gompren un dra ken bras, dre ur skeudenn bennak, kemeromp da skouer ul laz-kanañ niverus. En ul laz-kanañ ez eus gwazed, bugale, merc'hed, tud kozh ha tud yaouank, gant unan, ar mestr, o ren ; kanañ a ra pep hini hervez e berzhioù naturel hag e c'halloud, ar gwaz evel ur gwaz, ar bugel evel ur bugel, an den kozh evel un den kozh, ar paotr yaouank evel ur paotr yaouank, ha daoust da se e reont holl war un dro ur gensonadeg hepken. Hon ene-ni ivez, lakomp, a ro lusk war un dro d'hor skiantoù hervez oberiantiz pep hini anezho, hag evel-se, dirak un dra hepken e vezont lakaet da oberiañ : al lagad a wel, ar skouarn a glev, an dorn a zornata, ar c'hwesa a glev c'hwez, an

D'ar Seizhvet-deiz 55

tañva a dañva, hag izili all ar c'horf a ra alies o labour ivez, da skouer, an treid a vale. Hag e vefe kont evel-se a dra sur gant natur ar bed-holl, daoust maz eo dister-meurbet ar skouer-se, e c'heller hen merzout evelkent gant lakaat ar spered da vont donoc'h. Da lavarout eo, dre ur sin hepken eus youl Verb Doue, e vez kempennet an holl draoù war un dro, en doare ma ra pep hini anezho ar pezh a sell outañ, ha maz eont holl a-gevret da ober un

urzhiadur peurvat.

PEBEILGANENN Tob 12, 6b

P/. Bennigit Doue ha lavarit bennozh dezhañ dirak an holl dud vev evit ar pezh en deus graet evidoc'h a vat, * En ur vennigañ hag en ur ganañ e anv. U/. Diskouezit oberoù Doue d'an holl dud gant enor, ha na lureit ket evit e ganmeuliñ. * En ur vennigañ ...

Pedenn


D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diwar levr Furnez Sirac'h 44, 1b-2. 16,--- 45, 6

Meuleudioù an Tadoù : adal Henoc'h betek Moizez44,1b Meulomp enta an dud hollvrudethag hon hendadoù, en o rummadoù.2 Kalz a c'hloar en deus krouet an Aotrou,ha diskouezet e veurdez abaoe an Henamzer.56 Sizhun I en amzer blaen16 Henoc'h a blijas d'an Aotrou ha treuzdouget e voe d'ar baradoz,skouer an distro da Zoue evit ar broadoù.17 Noe a voe kavet peurvat ha reizh,en amzer ar gounnar e voe an divroc'hadenn ;18 a-drugarez dezhañ e voe un nemorant evit an douar,pa c'hoarvezas al liñvadeg :19 emglevioù peurbad a voe diazezet gantañ,evit na vije ken distrujet nep den gant ul liñvadeg.20 Abraham eo tad meur un tolpad a vroadoù,

ha n'eus bet kavet nikun par dezhañ e klod ;mirout a reas Lezenn an Uhel-meurbet,ha dont a reas en emglev gantañ.21 En e gorf e tiazezas an Emglev,hag en amprou e voe kavet feal.22 Setu perak e touas dezhañ dre ledouede vefe benniget ar broadoù en e lignez,e liesafe anezhañ evel uloc'h an douar,23 hag evel ar stered e lakfe uhel e lignez,hag e rofe da hêrezh dezho, adal ar mor betek ar mor,hag adal ar Stêr betek dibenn an douar.24 Ha gant Izaak e tiazezas hevelep traabalamour da Abraham, e dad.25 Bennozh an holl dud a roas dezhañ an Aotrou,hag an Emglev a gadarnaas war benn Yakob.26 E ziogeliñ a reas en e vennozhioù, ha reiñ dezhañ an hêrezh ;rannañ a reas he lodoù, hag o lodennañ etre an daouzek meuriad.27 Hag e tennas er-maez anezhañ un den mata gavas gras ouzh daoulagad an holl,45,1 a voe karet gant Doue hag an dud,Moses : an eñvor anezhañ da vezo benniget !2 Gloar a roas dezhañ, par da hini ar Sent,hag e vrasaat a reas evit spouron e enebourion,ha gant e gomzoù e reas paouez ar marzhoù,3 Gloar a roas dezhañ dirak ar rouaned ;gourc'hemennoù a roas dezhañ evit e Bobl,ha diskouez a reas dezhañ un diskeud eus e c'hloar.4 Er fealded hag en douster e santelaas anezhañ,hag e zilenn a reas a-douez an holl.


5 Ober a reas dezhañ klevout e vouezh,hag e lakaat da vont er goabrenn ;6 reiñ a reas dezhañ, tal-ouzh-tal, ar gourc'hemennoù,ul lezenn a vuhez hag a boellegezh,evit kelenn da Yakob an Emglev,hag e gemennadurioù da Israel.

PEBEILGANENN Kv. Adl 6, 3a; 7, 8 ; 6, 5

P/. Selaou, Israel, ha taol evezh da ober ar pezh en deus gourc'hemennet dit an Aotrou ; * Hag e ouezi ez eo Eñ an Doue kreñv ha feal a vir an emglev hag an drugarez d'ar re hen kar. U/ Karout a ri an Aotrou da Zoue gant da holl galon ha gant da holl ene ha gant da holl nerzh. * Hag e ouezi ...

EIL LENNADENN

Diwar Lizher ar pab sant Klemens Kentañda Gorintiz

(Nn. 31-33; Funk 1, 99-103)

Dre ar Feiz, Doue adalek ar penn-kentaña rentas reizh an holl

En em stagomp start ouzh bennozh Doue ha gwelomp pere eo hentoù ar bennozh-se. Adtremenomp dre ar spered war ar pezh a zo bet graet adalek ar penn-kentañ. Perak e voe benniget Abraham, hon Tad ? Daoust ha n'eo ket dre m'en devoa sevenet ar reizhded hag ar wirionez dre ar feiz ? Izaag, leun a fiziañs dre ma ouie petra a oa da vont da erruout, a voe kinniget a galon vat en aberzh. Yakob, leun a izelegezh a guitaas e vro en abeg d'e vreur, hag a yeas da di Laban hag en em lakaas en e servij ; ha roet e voe dezhañ daouzek bazh-roue Israel. Neb a bouezo ervat pep hini eus an degouezhioù-se a veizo kaerder an donezonoù roet gant Doue. Rak eus a Yakob e teuas an holl veleion hag al levidi a servij ouzh aoter Doue ; anezhañ eo bet ganet, hervez ar gwad, an Aotrou Jezuz ; anezhañ e teu58 Sizhun I en amzer blaen

rouaned, priñsed ha pennrenerion, dre diegezh Youda. Hag ar meuriadoù all n'int ket lezet en ur renk hep nemeur a enor, rak an Aotrou en devoa prometet : Bez' e vo da lignez evel stered an oabl. An holl o deus bet gloar ha brasted, n'eo ket en abeg dezho o-unan, pe d'o oberoù, pe da labourioù a justis graet ganto, met dre volontez vat Doue, Ni enta hag a zo bet galvet er C'hrist Jezuz, dre ar volontez vat-se, n'eo ket ac'hanomp hon-unan, na dre hor furnez, na dre hor skiant, na dre hon deolïezh, na dre an oberoù hor befe graet gant ur galon santel, eo e vezomp lakaet

just, met dre ar feiz ; rak dre ar feiz eo ez eo bet rentet just an holl dud, gant an Doue hollc'halloudek, dezhañ klod da virviken, Amen. Petra a raimp enta, breudeur ? Ha paouez a raimp da ober ar mad ? Ha dilezel a raimp ar garantez ? Arabat e permetfe biken an Aotrou e rafemp kement-se. Er c'hontrol, gant aket, ha gant un ene gredus, hastomp seveniñ pep oberenn vat. Rak, Krouer hag Aotrou ar bed-holl e-unan a gemer joa en e oberoù. Gant e c'halloud dreist ha bras-meurbet en deus startaet an Neñvoù, ha gant e furnez, a zo dreist da bep spered, en deus o c'hempennet ; dispartïet en deus an douar diouzh an dour a zo en-dro dezhañ, hag hen diazezet war sol divrall e youl dezhañ e-unan ; hag an traoù bev, a zo o vevañ warnañ, ez eo dre e urzh eo en deus roet ar bezañ dezho ; ar mor ivez, hag al loened bev a zo ennañ, goude bezañ graet anezho, e verkas un termen dezho gant e c'halloud. Ha war gement-se holl e furmas gant e zaouarn santel ha dinamm ar c'hrouadur bev ar gwellañ-holl, an hini uhelañ-holl en renk, dre maz eo speredek : an den ; ha stummet en deus anezhañ ar poltred eus e skeudenn e-unan. Rak evel-henn e lavar Doue : Greomp an den diouzh hor skeudenn hag hon hañvalidigezh ; ha Doue a grouas an den ; den ha denez e krouas anezho. Goude bezañ peurc'hraet an holl draoù-se e veulas anezho hag en o bennigas en ur lavarout : Kreskit ha deuit da vezañ niverus. Taolomp evezh enta ez eo kinklet an holl dud just gant oberoù mat, hag en deus an Aotrou e-unan kemeret levenez ouzh en em ginklañ gant e oberoù. P'hon eus enta ar skouer-se, hastomp plegañ hep diegi d'e volontez, ha gant hon holl nerzhioù greomp an oberoù a justis.


PEBEILGANENN Kv, Dan 9, 4b; Rom 8, 28

P/. An Aotrou Doue e-unan eo an Doue kreñv ha feal a vir an emglev hag an drugarez e-keñver ar re hen kar, * Hag e-keñver ar re a vir e c'hourc'hemennoù, U/. Evit ar re a gar Doue e kenlabour an holl draoù da eurvad, * Hag e-keñver ar re ...

Pedenn


60

EIL DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

(Songanou an eil sizhun)

D'ar 1-añ PardaezlidGant lidkan Mari, ant,

Er bloaz A

Setu Oan Doue, setu an hini a zilam pec'hed ar bed, allelouia.

Er bloaz B

An daou diskibl a glevas Yann hag ez ejont da gaout Jezuz en ur lavarout : Mestr, pelec'h emaoc'h o chom ? Lavarout a reas dezho : deuit ha gwelit,

Er bloaz CH

Un eured a voe e Kana Galilea, hag eno edo Jezuz gant Mari e vamm.

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c'hwi hag a ren gant furnez traoù an Neñvoù ha traoù an douar, selaouit gant madelezh goulennoù ho Pobl, ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer, Dre hon Aotrou ,,,


LENNADENN GENTAÑ

Deroù eus levr an Adlezenn 1, 1, 6-18

Komzoù diwezhañ Moizez e Moab 1 Setu ar c'homzoù a lavaras Moshe d'an holl Israeliz en tu-hont d'ar Yarden, er gouelec'h, er stepenn a-dal da Souf, etre Paran ha Tofel, Lavan Haserot ha Dizahav : 6 “ An Aotrou, hon Doue, en deus komzet ouzhimp en Horev en ur lavarout : " Trawalc’h ez oc'h chomet war ar menez-mañ. 7 Troit ! Loc'hit ! Kit da venez an Emoriz hag etrezek o holl amezeien, d'ar stepenn,

Eil Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 61

koulz ha d'ar d'ar menez, d'an draonienn, d'an Negev hag e-kichen aod ar mor, da vro ar g/Kenaaniz, ha d'al Liban betek stêr vras Frat. 8 Setu, emezañ, lakaat a ran dirazoc'h ar vro ; it enni ha perc'hennit ar vro-se en devoa an Aotrou touet d'ho tadoù, da Avraham, da Is'hak ha da Yakov, reiñ dezho ha d'o lignez war o lerc'h ".

9 Hag em boa komzet ouzhoc'h er mare-se, en ur lavarout : ne c'hellan ket en va-unan dougen ac'hanoc'h. 10 An Aotrou, ho

Toue, en deus kresket ac'hanoc'h, hag ez oc'h hiziv ken niverus ha stered an neñv. 11 An Aotrou, Doue ho tadoù, da gresko ac'hanoc'h c'hoazh mil gwezh. ha da vennigo ac’hanoc’h evel m'en deus lavaret deoc'h ! 12 Met penaos e tougin-me va-unan ar preder ganeoc'h, ar garg ac'hanoc'h, hag ho tabutoù ? 13

Kemerit evidoc'h gwazed leun a furnez hag a ouiziegezh, ha degemeret mat en o darempredoù en ho meuriadoù, evit m'o lakain en ho penn. 14 Hag ho poa respontet din en ur lavarout : “ Mat eo an dra-se a lavarez ober. “. 15 Hag e kemeris pennoù ho meuriadoù, gwazed fur ha gouiziek, hag e lakais anezho evel pennoù warnoc'h : ofiserien à vilieroù, ofiserien a gantoù, ofiserien a hanter-gantoù, hag ofiserien a zegoù, ha skribed evit pep meuriad. 16 Hag e rois urzhioù d'ho parnerien er mare-hont, en ur lavarout : Selaouit ho preudeur, ha barnit rik etre un den hag e vreurpe vefe hennezh ur c'henvroad pe e vefe un estrañjour. 17

Na sellit ket diouzh dremm an den pa varnit ; an hini bihan evel an hini bras a selaouot ; n'ho pet ket aon rak den : rak ar varn a zo da Zoue ; hag an aferioù re ziaes evidoc'h a ginnigot din hag o selaouin. 18 Hag e c'hourc'hemennis deoc'h er mare-se an holl draoù ho poa da ober ".

PEBEILGANENN Adl 10,17 ; 1,17b

P/ An Aotrou, ho Toue, eo Doue an doueed, Doue bras, kadarn ha spontus, * Na ra ket van ouzh diavaez an den, ha na vez ket prenet gant donezonoù. U/ An hini bihan evel an hini bras a selaouot, n'ho pezet ket aon rak den, ar varn a zo da Zoue. * Na ra ket van ouzh diavaez an den ...62 Eil Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

EIL LENNADENN

Eus Lizher sant Ignatios Antiokeiaeskob ha merzher, da gristenien Efezos

(Nn. 2, 2 --- 5, 2; Funk 1, 175-177)

Kenemglev en unvaniezh

Dereout a ra ouzhoc'h reiñ gloar e pep stumm Jezuz Krist en deus roet gloar deoc'h, ma viot unanet ervat er sentidigezh, o

soublañ d'an eskob ha d'ar bresbited, ha ma viot santelaet e pep tra. N'eo ket urzhioù a roan deoc'h, evel pa vefen un dra bennak. Rak kaer am eus bezañ chadennet abalamour da anv an Aotrou Krist, n'on ket c'hoazh peurc’hraet e Jezuz Krist. Bremañ ne ran nemet kregiñ da vezañ diskibl, hag e komzan ouzhoc'h evel ouzh kendiskibled din-me. Me eo am befe ezhomm da vezañ kreñvaet ganeoc'h dre ho feiz, dre ho kentelioù, dre ho pasianted, hoc'h hir c'houzañvusted. Met o vezañ n'am lez ket ar garantez da devel diwar ho penn, abalamour da se eo en ho tiaraogan evit ho kelenn da gerzhout a-unan gant menoz Doue. Rak Jezuz Krist, Eñ hor buhez ha na c'hell ket bezañ disrannet diouzhimp, a zo menoz Doue, evel m'emañ ivez an eskibien diazezet betek harzoù an douar, e menoz Jezuz Krist. Setu perak e tere ouzhoc'h kerzhout a-unan hervez menoz hoc’h eskob ; ar pezh a rit. Rak ho presbited brudet-mat ha dellezek eus Doue, a zo kendoniet ouzh an eskob evel ma'z eo ar c'herdin ouzh ar gitar ; dre-se gant unaniezh ho santimantoù, ha kensoniezh ho karantez e kanit enor da Jezuz Krist. Met bezit pep hini ac'hanoc'h ul laz-kanañ ; ha kendoniet kenetrezoc’h e c'hellot tapout ton Doue a-gevret, ha kanañ a-unvouezh, dre Jezuz Krist, ur meulgan d'an Tad. Neuze an Tad ho selaouo, hag e welo diouzh hoc'h oberoù ez oc'h izili e Vab. Talvoudek ez eo deoc'h ,enta, Chom en un unaniezh didorr, evit bezañ lodek e Doue, e pep amzer. Mar don deuet e ken nebeut a amzer da vez unanet gant hoc'h eskob dre ur vignoniezh ken don, mignoniezh ha n'eo ket unan denel, met unan speredel na pegen eürusoc'h ne doc'h-c'hwi ket pa'z oc'h ken stag outañ ha ma'z eo an Iliz ouzh Jezuz Krist, ha Jezuz Krist ouzh e Dad, evit ma vefe kendoniet an holl draoù

Eil Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 63

en unaniezh ? Arabat faziañ : neb n'emañ ket e diabarzh ar santual a dremen hep bara Doue. Mar he deus pedenn daou zen kement a nerzh, na pegement muioc'h n'he devo ket hini an eskob hag an Iliz a-bezh ?

PEBEILGANENN Efz 4,1.3-4

P/ Hoc'h aspediñ a ran, me prizoniad evit an Aotrou da ren ur vuhez dellezek eus ar c'halvedigezh a zo hoc'h hini, * Aketus da

virout unander ar Spered dre chom liammet er peoc'h. U/ Ur c'horf hepken, hag ur spered hepken, evel maz oc’h bet galvet d'un esperañs hepken. * Aketus da virout ...

MEULGAN C'hwi Doue a veulomp ... 568.

D'ar Meullidoù-beure

Gant lidkan Zakaria, ant :Er bloaz A

Hemañ eo an testeni a zisklerias Yann : War va lerc'h e teu un den, a zo tremenet dirazon dre m'edo araozon o vezañ.

Er bloaz B

Dont a reas an diskibled hag e weljont e pelec'h edo Jezuz o chom, ha gantañ e chomjont en deiz-se.

Er bloaz CH

Lavarout a reas mamm Jezuz d'ar vevelien : Petra bennak a lavaro deoc'h, grit. Ha gourc'hemenn a reas Jezuz kargañ ar jarloù a zour, dour hag a voe troet e gwin.

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c'hwi hag a ren gant furnez traoù an Neñvoù ha traoù an douar, selaouit gant madelezh goulennoù ho Pobl, ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer, Dre hon Aotrou ,,,64 Sizhun II en amzer blaen

D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, ant ::Er bloaz A

Diskenn a reas ar Spered eus an Neñv evel ur goulm, hag e chomas war Jezuz : Hennezh eo a vadez er Spered Santel.

Er bloaz B

Lavarout a reas Andrev d'e vreur Simon : Kavet hon eus ar Mesiaz. Hag e zegas a reas da Jezuz.

Er bloaz CH

Hennezh a voe penn-kentañ sinoù Jezuz e Kana Galilea, ma tiskouezas e c'hloar, ha ma kredas e ziskibien ennañ.

EIL DEIZ-LID


Diouzh levr an Adlezenn 4,1-8. 32-40

Prezegenn v Moizez d'ar Bobl

En deizioù-hont : Prezeg a reas Moizez d'ar Bobl en ur lavarout : 1 " Ha bremañ Israel, sent ouzh ar reolennoù ha setañsoù am eus-me desket deoc'h heuilh, evit bevañ ha mont da berc’hennañ ar vro emañ an Aotrou, Doue ho tadoù, o reiñ deoc'h. 2 Na lakait netra war ar pezh a c'hourc'hemennan deoc’h, ha na grennit kennebeut diouto, en ur virout gourc’hemennoù an Aotrou, ho Toue, am eus kemennet deoc'h. 3 Ho taoulagad o deus gwelet ar pezh en deus graet an Aotrou e Baal-Peor, penaos kement den a yae war-lerc'h Baal-Peor a voe distrujet gant an Aotrou, ho Toue, eus ho touez. 4 Met c'hwi, hag a zo stag ouzh an Aotrou, ho Toue, a zo bev holl ac'hanoc'h

Eil Deiz-lid 65

hiziv. 5 Ac'hanta ! Desket em eus deoc'h reolennoù koulz ha setañsoù evel m'en deus gourc'hemennet ouzhin an Aotrou, va Doue, evit ma heuilhfec'h anezho e-kreiz ar vro emaoc'h o vont e-barzh d'he ferc'hennañ. 6 hag evit m'o mirfec'h ha m'o sevenfec'h dre ober. Rak, an dra-se a vezo ho furnez, hag ho poell, ouzh daoulagad ar pobloù a glevo an holl reolennoù-mañ, hag a lavaro : " Ya, ur bobl fur ha poellek eo ar bobl vras-se ". 7

Rak petore pobl bras he deus doueoù ken tost dezhi, evel an

Aotrou, hon Doue, bep gwezh ma pedomp anezhañ ? 8 Ha petore poblad all a zo brudet evel-se evit kaout ar reolennoù hag ar setañsoù reizh, evel an holl lezennoù-mañ am eus-me lakaet dirak ho taoulagad, hiziv an deiz ? 32 Goulennata diwar-benn an deizioù kentañ, ar re a zo bet ez-raok, adalek an deiz pa grouas Doue an den war an douar, ha diouzh penn an neñvoù betek dibenn an neñvoù, daoust hag-eñ ez eus bet graet un dra ken bras hag hemañ, daoust hag-eñ ez eus bet klevet kemend-all, 33 daoust hag-eñ he deus ur bobl klevet mouezh Doue o komz a-greiz an tan evel m'hec'h eus klevet-te, ha chomet bev ? 34 Pe c'hoazh, daoust hag-eñ en deus un doue esaeet mont da gerc'hat evitañ ur bobl eus a diabarzh ur bobl, gant amprouennoù, sinoù, ha marvailhoù, koulz ha gant brezel, dre un dorn kreñv hag ur vrec’h astennet, ha gant spontoù bras, ar pezh a reas evidoc'h an Aotrou, ho Toue, en Egipt, dirak ho taoulagad ? 35

Diskouezet ez int bet dit evit ma ouezfes ez eo an Aotrou ar gwir Doue, ha n'eus ket unan all estregetañ. 36 Diouzh an neñvoù en deus graet dit klevout e vouezh, evit da genteliañ-te ; ha war an douar en deus graet dit gwelout e dan bras-tre, ha klevet ec'h eus e gomzoù diouzh kreiz an tan. 37 Dre m'en deus karet da hendadoù en deus dibabet o lignez war o lerc'h, hag en deus tennet, ac'hanout drezañ e-unan, dre e nerzh bras, eus an Egipt, 38 en ur ziberc'hennañ pobloù brasoc'h ha kreñvoc’h egedout a-zirazout, evit da gas ha reiñ dit o bro evel hêrezh, evel ma-z eo en deiz a-vremañ. 39 Henn goar enta hiziv, ha preder warnañ ez kalon, ez eo an Aotrou e-unan gwir Doue, en neñv e-krec'h ha war an douar e-traoñ, ha n'eus ket unan all. 40 Hag e viri e reolennoù hag e

66 Sizhun II en amzer blaen

c'hourc’hemennoù a gemennan-me dit hiziv, evit ma-z pezo eurvad, te ha da vibion war da lerc'h, ha ma-z pezo hir deizioù war an douar en devo an Aotrou, da Zoue, roet dit, bepred ".

PEBEILGANENN Kv.Adl 4,1;31,19.20;S 80(81) 9

P/ Sent, Israel, ouzh reolennoù an Aotrou, ha skriv anezho en da galon evel en ul levr ; * Hag e roin dit ur vro ma tiver laezh

ha mel. U/ Selaou, va fobl-me, ha da c'hourfediñ a ran ; Israel, mar selaoufes ouzhin ! * Hag e roin ...

EIL LENNADENN

Eus Lizher sant Ignatios Antiokeiaeskob ha merzher, da Efeziz

(Nn.13-18,1 : Funk 1,183-187)

Ho pezet feiz er Christ, ho karantez

Bezit aketus d'en en em vodañ aliesoc'h da drugarekaat an Aotrou Doue ha d'hen meuliñ. Rak, mar en em vodit alies en hevelep lec'h e vez diskaret nerzhioù Satanaz, ha distrujet e labour a varv gant kenemglev ho feiz. N'eus netra gwelloc'h eget ar peoc'h a gas da get pep brezel a-berzh galloudegezhioù an oabl ha re an douar. Netra eus an traoù-se ne deo kuzhet ouzhoc'h, m'hoc’h eus en un doare peurvat, e-keñver an Aotrou Krist, ar feiz hag ar garantez a zo ar penn kentañ hag ar penn diwezhañ eus ar vuhez ; ar feiz eo ar penn kentañ, hag ar garantez ar penn diwezhañ. O div, ar feiz hag ar garantez, Doue an hini eo, hag ar peurrest o sellout ouzh parfeted an den, a zeu da heul. Den ebet hag a anzav ar feiz ne bec'h, ha den ebet o kaout ar garantez en e greiz, ne c'hell magañ kasoni. "Anaout a reer ur wezenn diouzh he frouezh". Gant-se, ar re a ziskler bezañ d'ar C'hrist a vezo anavezet diouzh an oberoù a reont. Bremañ hon eus ezhomm n'eo ket da ober diskleriadur a feiz met da chom betek ar fin dindan lusk ar feiz. Gwelloc'h ez eo tevel ha bezañ, eget komz hep bezañ. Mat eo kelenn, ma ra an hini a gomz ar pezh a lavar. N'eus enta nemet Eil Deiz-lid 67

ur Mestr : an Hini a lavaras hag e voe graet ; hag an oberoù a ra er sioulder a zo dellezek eus e Dad. Neb a biaou e gwirionez lavar Jezuz a c'hell hen klevout, zoken pa dav, evit bezañ peurvat, evit oberiañ dre e gomz ha bezañ anavezet dre e sioulder. N'eus netra kuzh ouzh an Aotrou, met hor sekredoù a zo e-tal dezhañ. Greomp enta pep tra gant ar soñj emañ o chom ennomp abalamour dimp da vezañ temploù dezhañ, ha dezhañ da vezañ ennomp-ni hon Doue, ar pezh ez eo e gwirionez hag ar pezh a

ziskouezo bezañ dirak hor fas, mar hen karomp evel m'eo dleet. Arabat deoc’h faziañ, va breudeur : ar re a 1aka dizurzh er familhoù n'o devo ket rouantelezh Doue en hêrezh. Mar deo bet lakaet d'ar marv ar re a rae an dra-se e-keñver traoù ar bed-mañ, na gant pegement muioc'h a abeg ne vefe ket an hini a gasfe da goll gant e gelennadurezh fall ar feiz eo bet Jezuz Krist lakaet ouzh kroaz eviti ? An hini a zo bet en em vastaret er stumm-se a yelo d'an tan na varv ket ; ha kerkoulz all neb a selaou anezhañ. M'en deus an Aotrou resevet eoul sakr war e benn ez eo evit teurel en e Iliz ur frond a zivreinusted. Arabat deoc'h bezañ eouliet gant c'hwez fall kelennadurezh priñs ar bed-mañ, evit n'ho tapfe da brizonidi pell diouzh ar vuhez kinniget. Perak ned omp ket holl fur a-walc'h da resev anaoudegezh eus Doue ma-z eo Jezuz Krist ? Perak mont da goll, en ur stumm diskiant, dre nac'h anaout an donezon en deus an Aotrou degaset dimp e gwirionez ? Alan va buhez ez eo sakrifis ar Groaz, anezhi ur gwall-skoilh evit an dud difeiz, met evidomp-ni silvidigezh ha buhez peurbadus.

PEBEILGANENN Kol 3,17; 1 Kor 10,31b P/. Petra bennak a c'hellfec'h lavarout pe ober, * Ra vezo bepred en anv hon Aotrou Jezuz Krist, en ur rentañ bennozh drezañ da Zoue an Tad. U/ Grit pep tra evit klod Doue. * Ra vo bepred en anv hon Aotrou Jezuz Krist ...

Pedenn Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c'hwi hag a ren gant furnez traoù an neñvoù ha traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho pobl ha roit dimp ho peoc’h en hon amzer. Dre hon Aotrou ...68 Sizhun II en amzer blaen

TREDE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr an Adlezenn 6, 4-25

Lezenn ar garantez

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar bobl en ur lavarout : 4 « Selaou, Israel : An Aotrou hon Doue, a zo Doue nemetañ. 5 Hag e kari an Aotrou da Zoue, a holl galon, a holl ene, a holl nerzh. 6 Hag e vo an traoù-se, a c’hourc’hemennan dit hiziv, war da galon, 7 hag o adlavari d'az mibien, hag e komzi diouto pa vi ez koazez ez ti, ha pa gerzhi war an hent, ha pa c'hourvezi ha pa savi 8 hag e stagi anezho en arouez war da zorn, hag e vezint e talgen, etre da zaoulagad 9 hag o skrivi war bostoù da di ha war da zorojoù. 10 Ha pa vi bet kaset gant an Aotrou, da Zoue, d'ar vro en deus touet d'az tadoù, da Abraham, da Izaag ha da Yakob reiñ dit, gant kêrioù bras ha mat n' po ket savet, 11 tiez leun a bep mad n'az po ket leuniet, puñsoù n'az po ket toullet, gwiniegi hag olivezegi n’az po ket plantet, hag e tebri da walc'h, 12 diwall da ankounac’haat an Aotrou, en deus tennet ac'hanout eus bro-Egipt, eus an ti sklaved : 13 An Aotrou, da Zoue a zouji, hag Eñ a serviji ha dre e Anv e toui. 14 N'eot ket war-lerc'h doueed all, eus doueed ar pobloù a vo en-dro deoc’h, 15 rak un Doue gwarizius eo an Aotrou da Zoue, ez touez ; entanañ a rafe kounnar an Aotrou da Zoue, ouzhit, hag e raskfe ac'hanout diwar c'horre an douar. 16

Amprouiñ an Aotrou, ho Toue, ne reot ket, evel m'ho poa graet e Masa. 17 Bezit aketus da virout gourc’hemennoù an Aotrou ho Toue, e destenioù, e reolennoù, en deus gourc'hemennet dit, 18

ober a ri ar reizh hag ar mad dirak an Aotrou, evit kaout eurvad, Trede Deiz-lid 69

ha mont da berc'hennañ ar vro gaer en deus touet an Aotrou d'ho tadoù ; 19 hag ez argaso da holl enebourien dirazout, evel m'en deus lavaret an Aotrou.

20 Ha pa c'houlennataio ac’hanout da vab arc'hoazh en ur lavarout : "Petra eo an testenioù, ar reolennoù, ar setañsoù, en deus gourc'hemennet an Aotrou, hon Doue, deoc'h ? '', 21 e lavari d'az mab : "Sklaved e oamp gant Faraon en Egipt, hag e tennas ac'hanomp an Aotrou eus an Egipt gant un dorn kreñv. 22

hag e reas an Aotrou sinoù ha burzhudoù bras ha spontus enep an Egipt, enep Faraon hag e holl di, ouzh hon daoulagad ; 23 hag hon tennañ a reas ale-hont evit kas ac'hanomp da reiñ dimp ar vro en devoa touet d'hon tadoù. 24 Hag e c'hourc'hemennas dimp an Aotrou ober diouzh an holl reolennoù-se, en ur zoujañ an Aotrou, hon Doue, evit kaout eurvad holl deizioù hor buhez, evel hon eus hiziv. 25 Hag e vo hor reizhder bezañ aketus da virout an holl c’hourc’hemennoù-mañ, dirak an Aotrou hon Doue, evel m'en deus kemennet dimp" ».

PEBEILGANENN S 18(19), 8. 9b; Rom 13, 8b. 10b

P/.Peurvat eo lezenn an Aotrou, buhez, evit an ene ; gwirion eo testeni an Aotrou, furnez evit an dud eeun. * Glan eo urzhioù an Aotrou, sklerijenn evit an daoulagad. U/ An hini a gar e nesañ en deus gant se kaset al lezenn da benn ; leunder al lezenn ez eo ar garantez. * Glan eo urzhioù an Aotrou ...

EIL LENNADENN

Eus Lizher sant Klemañs Kentañ, Pab, da Gorintiz

(Nn.49-50 : Funk 1, 123-125)

Liamm karantez Doue, piv a c'hell komz diwar e benn ?

Neb en deus karantez er C'hrist, a zle heuliañ gourc’hemennoù ar C'hrist. Liamm karantez Doue, piv a c'hell hen diskleriañ ? Piv a c'hell komz eus braster he c'haerder ? Pegen uhel e vezer ma vezer savet gant ar garantez, ne c'heller ket hen Eürus ez omp, va zud karet, ma sevenomp gourc'hemennoù an Aotrou Doue en unaniezh ar garantez, evit ma vo pardonet dimp hor pec'hedoù abalamour d'ar garantez. Rak, skrivet eo : Eürus ar re a zo pardonet dezho o fallagriezhoù ha goloet o fec'hedoù dezho. Eürus an den ha ne damall an Aotrou Doue pec'hed ebet ken dezhañ, an hini n'eus ket a douellerezh en e c'henou. Ar c’heloù-se a eürusted a sell ouzh ar re a zo bet dibabet gant Doue dre Jezuz Krist hon Aotrou ; dezhañ gloar da virviken. Amen.70 Sizhun II en amzer blaen

displegañ. Ar garantez hor stag ouzh an Aotrou Doue, ar garantez a c'holo braster diniver ar pec’hedoù, ar garantez a zoug pep tra, a c’houzañv pep tra gant pasianted ; n'eus netra divalav er garantez, netra lorc'hus ; ar garantez ne sav ket disrann diwarni, ar garantez ne laka ket a reveulzi da sevel, ar garantez a laka intent vat en holl draoù ; er garantez ez eo peurvat holl dud dibabet an Aotrou Doue, hep ar garantez n'eus netra degemeret mat gant an Aotrou Doue. Er garantez eo en deus an Aotrou hon c’hemeret evitañ ; abalamour d'ar garantez en devoa hon Aotrou Jezuz Krist en hor c’heñver, eo e roas, dre volontez Doue, e wad evidomp, hag e gorf evit hor c'horf, hag e vuhez evit hor buhezioù-ni. Gwelout a rit, va zud karet, pegen bras ha pegen boemus ez eo ar garantez, ha penaos n'eus tu ebet da ziskleriañ pegen parfet ez eo. Piv a zo gouest d'en em gaout enni, nemet ar re a fello da Zoue e vefent dellezek ? Pedomp enta ha goulennomp digant e drugarez, m'en em gavimp er garantez, didamall e-keñver nep tech fall eus hon natur-den. Adalek Adam betek an deiz a hiziv ez eo aet e-biou an holl remziadoù ; ar re a zo deuet da vezañ peurvat er garantez gant sikour gras Doue, ar re-se a zo bet roet dezho ul lec'h e bro ar Sent, ha diskouezet e vezint en deiz ma teuio rouantelezh ar C'hrist d'hor bizitañ. Rak, skrivet eo : Antreit en ho kambroù, e-pad ur pennadig bihan berr a amzer, ken na vo tremenet va c'hounnar ha va fulor ; hag e teuy da soñj din eus an deiz mat, ha me o lakaio da adsevel eus ho pezioù.

Pevare Deiz-lid 71

PEBEILGANENN 1 Yan 4,16.7a P/ Ni, hag hon eus kredet, hon eus anavezet ar garantez eus Doue en hor c’heñver. * An hini a chom er garantez-se â chom en Doue ha Doue ennañ. U/ En em garomp an eil egile, peogwir e teu ar garantez eus Doue. * An hini a chom ...

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c’hwi hag a ren gant furnez traoù an neñvoù ha traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho Pobl, ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer. Dre hon Aotrou...

PEVARE DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh levr an Adlezenn 7, 6-14; 8, 1-6

Israel, Pobl dibabet

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar Bobl, en ur lavarout : 7,6 "Ur Bobl santel, ez out evit an Aotrou, da Zoue. Da zibabet en deus an Aotrou, da Zoue, evit kaout ur bobl dispar a-douez an holl bobloù a zo war c'horre an douar. 7 N'eo ket dre ma oas muioc'h eget an holl bobloù en deus en em staget an Aotrou ouzhoc'h ha dibabet ac'hanoc'h, peogwir ez oc'h nebeutoc'h eget an holl bobloù, 8 met dre m'en deus an Aotrou karet ac'hanoc'h, hag evit mirout al le en devoa touet d'hoc'h hendadoù, e tennas an Aotrou ac'hanoc'h dre un dorn kreñv, e tasprenas ac'hanout eus an ti sklaved, eus dorn Faraon, roue an Egipt. 9 Gouzout a rez ez eo an Aotrou, da Zoue, ar gwir Doue, an Doue feal, a zalc'h e emglev hag e vadelezh e-keñver ar re a gar anezhañ hag a vir e c’hourc’hemennoù, evit mil rumm. 10 Hag o fegement o devo e enebourien war o dremmoù, ken ez aint da goll. Ne zaleo ket gantar re a gasa anezhañ : war o dremmoù o devo. Mirout a ri ar gourc'hemennoù, ar reolennoù, ar setañsoù, a c'hourc'hemennan dit hiziv heuliañ anezho.72 Sizhun II en amzer blaen

12 Mar sentit ouzh ar setañsoù-man, ha ma virit anezho, ha ma rit diouto, neuze e viro ivez ganit an Aotrou, da Zoue, an Emglev hag ar vadelezh en devoa touet d'az tadoù, 13 hag e karo ac'hanout, hag e vennigo ac'hanout, hag e kresko ac'hanout, hag e vennigo frouezh da gof ha frouezh da zouar, da winizh ha da fro, ha da eoul, klodadoù da saout ha toradoù da zeñved, war an douar en devoa touet d'az tadoù reiñ anezho dit. 14 Benniget e vezi dreist an holl bobloù. Ne vezo war da dro na gaonac’h, na

gaonac'henn, kenkoulz e-touez an dud hag e-touez da dropelloù loened. 8,1 An holl c'hourc'hemennoù a gemennan-me dit hiziv, taol evezh d'o seveniñ gant gred, evit ma c'helli bevañ ha paotaat, ha mont da berc’hennañ ar vro en devoa touet diwar he fenn an Aotrou d'ho tadoù. 2 Ha soñj az pezo eus holl an hent en devoa graet dit kerzhout ennañ an Aotrou, da Zoue, e-pad daou-ugent bloavezh a-dreuz ar gouelec'h, evit da uvelañ hag ivez da amprouiñ, hag anavezout ar pezh a emdroe ez kalon, ha gouzout hag-eñ e virfes e c’hourc’hemennoù pe nann. 3 Ha pa oas izelaet ha marnaoniet, e roas dit da zebriñ ar Manna, n'anavezes ket, ha na anaveze ket da dadoù, evit reiñ da c'houzout dit n'eo ket diwar bara hepken eo e vev an den, met ez eo diwar kement a zeu er-maez eus genou an Aotrou e vev an den. 4 Da zilhad ne voent ket teuc'het warnout, ha da droad ne voe ket koeñvet e-pad an daou-ugent bloavezh-se. 5 Hag ec'h eus komprenet, ez kalon, penaos evel ma kastiz un den e vab, en devoa an Aotrou da Zoue, kastizet ac'hanout. Hag ec'h eus miret gourc’hemennoù an Aotrou, da Zoue, en ur gerzhout gant e hentoù, ha doujañ outañ ".

PEBEILGANENN 1 Yan 4, 10b.16a; kv.Ish 63, 8b. 9B

P/ Doue en deus hon c'haret ha kaset e Vab da vezañ lazhet evit dic'haou ar pec’hedoù. * Ha ni, hag hon eus kredet, anavezet hon eus ar garantez en deus Doue en hor c’heñver. U/ An Aotrou a zo deuet da vezañ hor Salver ; en e garantez en deus e-unan hon dasprenet. * Ha ni, hag hon eus kredet, anavezet hon eus ...

Pevare Deiz-lid 73

EIL LENNADENN Eus Kenreizhadur bongredennel Lumen Gentiuman Eil Holleskebbod er Vatikan, diwar-benn an Iliz

(Nn.2,16)

Setu me eo a salvo va fobl

An Tad peurbadel, dre ur mennad dizalc’h-krenn ha kevrinus

eus e furnez hag eus e vadelezh, a grouas ar bed a-bezh ; divizout a reas sevel an dud betek kaout perzh en e vuhez a Zoue ; ha goude ma oant bet kouezhet en Adam, n'o dilezas ket hag e pourchasas bepred dezho sikourioù e sell d'ar silvidigezh, en ur zerc'hel kont eus ar C'hrist dasprener, a zo skeudenn an Doue na weler ket, an hini kentañ-ganet eus an holl grouadelezh. An holl dud dibabet gantañ, en Deus an Tad, a-raok an holl gantvedoù, o anavezet hag o rak-dilennet da vezañ heñvel ouzh patrom e Vab, ma vefe-eñ ar Mab henañ e-touez breudeur e-leizh. Ar re a gred er C’hrist en deus divizet o gervel en Iliz santel. Houmañ a oa bet, adalek penn-kentañ ar bed, diskleriet dre arouezioù, ragaozet e oa bet en un doare burzhudus, en Istor Pobl Israel ha dindan an Emglev Kozh. Diazezet eo bet en amzerioù-mañ hag a zo ar re ziwezhañ, ha diskouezet neuze pa oa bet skuilhet ar Spered Santel ; hag e dibenn an amzerioù e vo, peurechuet e-kreiz ar c'hloar. Neuze, evel ma lenner e skridoù an Tadoù santel, en em gavo bodet e-tal an Tad, en Iliz hollvedel, an holl dud just adalek Adam, adalek Abel, an den just, betek an hini diwezhañ dibabet. Ar re n'o deus ket c'hoazh resevet an Aviel a zo stag, hervez stummoù disheñvel, e-keñver Pobl Doue. Bez’ emañ da gentañ ar Bobl-se a voe roet dezhi an emglevioù hag ar promesaoù, hag a zo deuet ar C’hrist anezhi hervez ar gwad, ur Bobl meurbet-karet hervez an dibab graet anezhi, abalamour d'an Tadoù : rak Doue n'en deus ket a geuz d'e zonezonoù na d'e c'halvadenn. Met sellout a ra ivez ar mennad a silvidigezh ouzh ar re a anavez Doue krouer, ha da gentañ ar Vahomediz a embann o deus ganto Feiz Abraham, hag a azeul ganimp un Doue unan, trugarezus, a varno an dud d'an deiz diwezhañ.74 Sizhun II en amzer blaen

Hag ar re a zo o klask c'hoazh, en deñvalijenn ha dindan skeudennoù, an Doue dizanav, Doue e-unan n'emañ ket pell diouto, peogwir e ro d'an holl ar vuhez, an alan ha pep tra, ha dre ma fell dezhañ, evel Salver, e vefe salvet an holl dud. Ar re n'anavezont ket Aviel ar C'hrist nag e Iliz, hep na vefe dre o faot, met a glask Doue koulskoude gant ur galon leal, hag a striv dindan lusk ar C'hras da seveniñ dre o oberoù, e volontez diskleriet ha merket dezho gant o c'houstiañs, a c'hell gounit ar

silvidigezh peurbadus. Ragevezh an Aotrou Doue ne nac’h ket ar sikourioù a zo ezhomm, ouzh ar re n'o deus ket tizhet c'hoazh, hep faot ebet eus o ferzh, kaout un anaoudegezh sklaer eus Doue, hag a boagn gant sikour gras Doue evel-just, da ren ur vuhez reizh. Rak e gwirionez, kement a c'heller kaout enno a vad hag a wir, a zo sellet gant an Iliz evel ragaozadur d'an Aviel, hag evel un donezon a-berzh an Hini a sklaera pep den evit m'en defe ar vuhez a-barzh ar fin.

PEBEILGANENN Efz 1,9b-10; Kol 1,19-20a P/ Divizet en devoa Doue a-viskoazh, pa vefe deuet leunder an amzerioù, lakaat ar C'hrist da vezañ penn pep tra, * Koulz kement a zo en neñvoù, koulz kement a zo war an douar. U/ Ennañ eo bet plijet gant Doue lakaat pep leunder da chom, ha drezañ adunvaniñ ar bed a-bezh evitañ e-unan. * Koulz ....

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c'hwi hag a ren gant furnez traoù an neñvoù ha traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho pobl ha roit dimp ho peoc’h en hon amzer. Dre hon Aotrou...

Pempvet Deiz-lid 75

PEMPVET DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr an Adlezenn 9,7-21.25-29

Pec’hedoù ar bed, hag erbederezh Moizez

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar Bobl en ur lavarout : 7 « Dalc’h soñj ! N'ankoua ket ec'h eus hegaset an Aotrou, da Zoue, er gouelec'h ; adalek an deiz m'out deuet eus an Egipt, betek m'out erruet el lec'h-mañ ez out bet disentus gant an. Aotrou. 8 War an Horeb ivez ho poa hegaset an Aotrou, hag e kounnaras an Aotrou ouzhoc'h, darbet dezhañ distrujañ ac'hanoc'h. 9 Ha pa oan pignet war ar menez da gerc'hat an taolennoù mein, taolenn an Emglev a zivize an Aotrou ganeoc'h, e oan chomet war ar menez daou-ugent devezh ha daou-ugent nozvezh, bara n'am boa ket debret, dour n'am boa ket evet. 10 Hag e roas an Aotrou din an div daolenn vaen, skrivet gant biz Doue, ha warno an holl c’hourc’hemennoù en devoa divizet an Aotrou evidoc'h war ar menez a-greiz an tan, da zeiz an emvod. 11 Hag a-benn daou-ugent deiz ha daou-ugent noz e roas an Aotrou din an div daolenn vaen, taolennoù an Emglev. 12 Hag e lavaras an Aotrou din : "Sav ! diskenn buan ac'halen : o vreinañ emañ ar bobl az poa tennet eus an Egipt, distroet eo buan eus an hent am boa gourc'hemennet dezho, graet o deus ur skeudenn-deuz". 13

Hag e komzas an Aotrou ouzhin en ur lavarout : "Gwelout a ran eo ar bobl-se ur bobl kalet he c'hilpenn; 14 lez ac'hanon hag e tistrujin anezho hag e raskin o anv a-zindan an neñvoù, hag e rin ganit ur vro kreñvoc'h ha niverusoc'h egeto". 15 Ha pa ziskennen, distroet eus ar menez entanet, ha div daolenn an Emglev a zalc'hen etre va daouarn, 16 ha pa welis ho poa pec'het e-keñver an Aotrou, ho Toue, ha graet evidoc'h ul leue teuz, hag en em zistroet buan eus an hent en doa gourc'hemennet an Aotrou deoc'h. 17 e krogis en div daolenn hag o stlapis diwar va daouarn, hag o zrailhis dirak ho taoulagad ; 18 hag e kouezhis76 Sizhun II en amzer blaen

dirak an Aotrou ; evel diagent, e-pad daou-ugent devezh ha daou-ugent nozvezh, bara ne zebris na dour ne evis, en abeg d'an holl bec'hedoù ho poa graet, oc'h ober ar fall ouzh daoulagad an Aotrou, hag oc'h hegasiñ anezhañ. 19 Rak, spontet e voen gant ar gounnar hag ar fulor a feulze an Aotrou a-enep deoc'h, darbet dezhañ distrujañ ac'hanoc’h. Hag e selaouas an Aotrou ouzhin c'hoazh ar wezh-se, er mare-se. 20 Ouzh Aharon ivez e oa kounnaret an Aotrou meurbet darbet dezhañ e zistrujañ ; hag e pedis ivez evit Aharon er mare-se. 21 Hag ar pec'hed ho poa

graet, al leue, a gemeris, hag e tevis anezhañ en tan, hag e vruzunis anezhañ, malet ken mat ma voe munut evel poultr. Hag e taolis e boultr e-barzh ar froud a ziskenne eus ar menez. 25 Hag e kouezhis dirak an Aotrou, ha daou-ugent deiz ha daou-ugent noz e voen stouet, oc'h aspediñ anezhañ da chom hep distrujañ ac'hanoc'h, evel m'en devoa gourdrouzet. 26 Hag e peden an Aotrou hag e lavaren : Aotrou, va Doue, na freuz ket da bobl ha da hêrezh ac'h eus dieubet eus an Egipt en da largentez hael gant un dorn kreñv. 27 Dalc'h soñj eus da servijerion : Abraham, Izaag ha Yakob ; na ra ket van ouzh kaleted ar bobl-se, nag ouzh he fallagriezh, nag ouzh he fec'hed, 28 gant aon na lavarfe an dud a chom er vro ac'h eus tennet ac'hanomp diouti : '' Dre ma ne c'helle ket an Aotrou o c'has d'ar vro en devoa prometet dezho, ha dre ma kasae anezho : setu perak en deus o zennet er-maez evit o lakaat da vervel er gouelec'h ''. 29 Int evelato a zo da bobl, da hêrezh ac'h eus ermaeziet gant da nerzh bras ha da vrec'h astennet ».

PEBEILGANENN Kv.Erm 32,11.13.14; 33,17

P/ Neuze Moizez a bedas an Aotrou, e Zoue, hag a lavaras : Perak, Aotrou, e savfe tan ha fulor a-enep ho pobl ? Distanit ho kounnar ; ho pezet soñj en Abraham, Izaag ha Yakob hoc’h eus touet dezho e rofec'h dezho un douar ma red al laezh hag ar mel. * Neuze en devoe keuz an Aotrou d'an droug en devoa lavaret e rafe d'e bobl. U/ Lavarout a reas an Aotrou da Voizez : Gras ac'h eus kavet dirak va daoulagad. ha da anaout a ran dre da anv. * Neuze en devoe keuz ... Pempvet Deiz-lid 77

EIL LENNADENN

Eus Lizher sant Fulgentius, eskob Ruspe en Afrika

(Epist.14,36-37 : CCL 91,429-431)

Ar C'hrist bev bepred da erbediñ evidomp

Un dra hag bon eus da gentañ da deurel evezh outañ ez eo hemañ : da glozañ an orezonoù e lavaromp, " Dre Jezuz Krist, ho

Mab hag bon Aotrou ". Dre ar Spered Santel avat ne lavaromp e nep doare. N'eo ket hep abeg a dra sur, e ra an Iliz katolik a-bezh al lid-se ; abalamour d'ar mister-mañ an hini eo : hanterour etre Doue hag an dud ez eo deuet evel den Jezuz Krist, beleg da viken hervez urzh Melkisedek hag a zo antreet gant e wad e-unan, ur wezh evit mat, el lec'h santel, ha n'eo ket en ur santual graet gant dorn an dud skeudenn eus ar gwir santual, met en neñv e-unan eo antreet e-lec'h m'emañ en tu dehou da Zoue, oc'h erbediñ evidomp. 0 sellout ennañ ar garg a veleg-meur e lavar an Abostol : Drezañ enta kinnigomp bepred sakrifis ar veuleudi da Zoue, da lavarout eo, frouezh muzelloù oc'h embann meuleudi d'e anv. Drezañ neuze eo e kinnigomp sakrifis ar veuleudi hag ar bedenn, dre ma-z omp bet adunvanet dre e varv, peogwir e oamp enebourien. Evit gwir, drezañ-eñ hag en deus prizet dont da vezañ sakrifis evidomp, e c'hell hor sakrifis-ni bezañ lakaet dirak daoulagad Doue ha plijout dezhañ. Setu perak e teu an ali-mañ gant sant Pêr pa lavar : Ha c'hwi, evel mein bev, bezit danvez an templ speredel a zo o sevel ; deuit da vezañ ur velegiezh santel, evit kinnig sakrifisoù speredel plijus da Zoue, dre Jezuz Krist. Setu perak enta e lavaromp da Zoue an Tad : " Dre Jezuz Krist hon Aotrou ". Pa reer meneg eus ar beleg, eus petra ne gomzer ken, nemet eus mister hor Salver en em c'hraet den, eus ar mister ma teuas Mab Doue, daoust ma oa Doue dre natur, d'en em lakaat netra, dre gemer natur ar servijer ; hag hervez an natur-mañ e teu da vezañ sentus betek ar marv, ; da lavarout eo e voe izelaet Mab Doue, ha lakaet un tammig izeloc'h eget an aelez, daoust ma vire e natur Doue par da hini e Dad. Izelaet eo bet ar Mab, evitañ da78 Sizhun II en amzer blaen

chom par d’e Dad, dre m'en deus teurvezet dont da vezañ heñvelouzh an dud. Met eñ e-unan eo a zo en em izelaet pa en em reas netra dre gemer furm ar servijer An em izelaat evit ar Mab a oa en em ober netra met an emober netra ne oa ken nemet kemerout furm ar servijer. Ar C'hrist enta en ur chom en natur Doue, Mab Unganet da Zoue, hag a ginnigomp sakrifisoù dezhañ ha d'e Dad a-gevret, en deus kemeret natur ar servijer, ha deuet eo evel-se da vezañ beleg, evit ma c'hellfemp kinnig drezañ ur sakrifis bev, santel, o plijout

da Zoue. Evelato n'hor bije ket gallet kinnig ar sakrifis-se mar ne vije ket bet deuet ar C'hrist da vezañ sakrifis evidomp, dre m'eo ennañ ez eo hon natur-den ar gwir sakrifis a silvidigezh. Diouzh an tu all, evel m'hon eus diskouezet, ez eo dre ar Beleg peurbadus, hon Aotrou, e vez kinniget hor pedennoù, e tiskleriomp emañ gantañ hor gwir natur-den, hervez ar gomz lavaret gant an Abostol : Pep arc'hbeleg kemeret eus a-douez an dud, a vez diazezet evit mad an dud d'ober war-dro o darempredoù gant Doue, ha da ginnig profoù ha sakrifisoù evit ar pec’hedoù. Pa lavaromp neuze : " Dre ho Mab ", ha pa stagomp : " a vev hag a ren ganeoc'h ha gant ar Spered Santel ", ec'h eñvoromp evel-just an unaniezh a zo dre natur etre an Tad hag ar Mab hag ar Spered Santel : ha dre eno e tiskouezer e ra ar C'hrist e-unan evidomp ar gefridi a veleg, hag ez eo unan dre natur gant an Tad hag ar Spered Santel.

PEBEILGANENN Heb 4,16.15a

P/. Tostaomp enta gant surentez ouzh tron ar c'hras. * Evit kaout trugarez ha resev ar c'hras da vezañ skoazellet e koulz vat. U/ N'hon eus ket un arc'hbeleg ha na c'hellfe ket kendrueziñ ouzh hor gwanderioù. * Evit kaout trugarez....

Pedenn

Aotrou Doue hollc’halloudek ha peurbad, c'hwi hag a ren gant furnez traoù an neñvoù ha traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho pobl ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer. Dre hon Aotrou.... C'hwec'hvet Deiz-lid 79

CIHWECIHVET DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Eus levr an Adlezenn 10,12 - 11,9.26-28

Doue hepken eo a zleer da zibab

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar bobl en ur lavarout : 10,12 " Ha bremañ, Israel, petra emañ an Aotrou, da Zoue, o c'houlenn diganit, nemet doujañ an Aotrou, da Zoue, en ur vont gant e holl hentoù, ha karout anezhañ, ha servijañ an Aotrou, da Zoue, a holl galon, a holl ene, 13 ha mirout gourc’hemennoù an Aotrou, hag e reolennoù am eus kemennet dit hiziv, evit kaout eurvad ? 14 D'an Aotrou, ho Toue, eo an neñv ha neñv an neñvoù, an douar hag holl pezh a zo ennañ ; 15 hag erfin ouzh hoc'h hendadoù en em stagas an Aotrou, en ur garout anezho, hag en deus dibabet o lignez war o lerc'h, c'hwi, a-douez an holl bobloù, evel m'eo anat hiziv. 16 Amdroc'hit enta ho kalonoù di-amdroc'h, hag ho kilpennoù na galedit ken, 17 rak an Aotrou, ho Toue, eñ a zo Doue an doueed hag Aotrou an aotrounez, Doue bras, kadarn ha spontus, ha na uhela ket an dremmoù ha na gemer ket donezon ; 18 met ober a ra justis d'an emzivad ha d'an intañvez, karout a ra an estrañjour, reiñ a ra dezhañ bara ha dilhad. 19 Karout a reot an estrañjour, rak estrañjourien ez oc'h bet e bro-Egipt. 20 An Aotrou, da Zoue a zouji, eñ a serviji, hag outañ en em stagi, hag en e anv e toui. 21 Eñ a vo da veuleudi, eñ, da Zoue, en deus graet ez-keñver an traoù bras ha spontus o deus gwelet da zaoulagad. 22 Dek ha tri-ugent a dud e oa diskennet da hendadoù d'an Egipt ; ha setu bremañ en deus da lakaet an Aotrou da Zoue, evel stered an neñvoù, ken niverus. 11,1 Setu perak e kari an Aotrou, da Zoue, hag e viri e gustumoù, e reolennoù, e setañsoù hag e c'hourc'hemennoù e pep amzer. 80 Sizhun II en amzer blaen

2 Anavezit hiziv, c'hwi, ar pezh na oar ket ho mibien ha n'o deus ket gouezet, ha n'o deus ket gwelet, kentelioù an Aotrou ho Toue, e vraster, e zorn kreñv e vrec'h astennet, 3 ar sinoù hag an oberoù a reas e-kreiz an Egipt enep Faraon, roue Egipt, hag e holl vro, 4 ar pezh a reas da lu an Egiptiz, d'o mirc'hier, d'o c’hirri, pa ziruilhas doureier Mor ar Broenn warno pa c'haloupent war ho lerc’h, hag o c'hasas an Aotrou da get, betek hiziv. 5 Hag ar pezh a reas evidoc'h er gouelec'h, kent deoc'h erruout el lec’h-mañ. 6

Hag ar pezh a reas gant Datan hag Abiron, mibien Eliab mab

Ruben, pa zistennas an douar e c'henou, o lonkas gant o ziegezhioù hag o zeltennoù hag holl beadra o devoa war o lerc'h, e-touez holl Israel. 7 Ho taoulagad o deus gwelet holl oberoù an Aotrou ar re vras en deus graet 8 evit ma virot an holl c'hourc’hemennoù a gemennan dit hiziv, evit bezañ kreñv, ha mont da berc’hennañ ar vro ez it da dremen e-barzh d'he ferc’hennañ, 9 hag evit kaout hir deizioù war an douar a douas an Aotrou d'ho tadoù reiñ dezho ha d'o lignez, ur vro o teverañ gant al laezh hag ar mel. 26 Lakaat a ran dirazoc'h hiziv bennozh ha mallozh : 27

bennozh pa sentot ouzh gourc’hemennoù an Aotrou ho Toue, a gemennan deoc'h hiziv, ha mallozh mar ne sentit ket ouzh gourc’hemennoù an Aotrou ho Toue, ha mar kuitait an hent a c’hourc’hemennan deoc'h hiziv, en ur vont war-lerc'h doueed all ha na anavezit ket ".

PEBEILGANENN 1 Yn 4,19; 5,3; 2,5a P/ Karomp Doue, peogwir ez eo eñ en deus hor c'haret da gentañ. Kement-mañ avat eo karout Doue, mirout e c'hourc'hemennoù. * Hag e c'hourc'hemennoù ned int ket ur bec'h. U/ An hini a vir lavar Doue, an den-se, e gwirionez, eo deuet karantez Doue da vezañ peurc'hraet ennañ. * Hag e c'hourc'hemennoù ...


EIL LENNADENNEus Pennadoù Diadoc'hos eskob Fotikeiz,Diwar-benn ar barfeted speredel.

(Cap.12.13.14 : PG 65,1171-1172)

Doue hepken a zo da vezañ karet

An neb en en em gar e-unan, ne c'hell ket karout Doue ; met an hini n'en em gar ket abalamour da binvidigezhioù dreist-par

karantez Doue, hennezh a gar Doue. Rak-se, ne glask morse un den evel-se e glod dezhañ e-unan, met klod Doue. E gwirionez an neb en em gar, a glask e glod dezhañ e-unan ; met an hini a gar Doue, a gar klod e Grouer. Rak, tra un ene o karout Doue a holl galon ez eo klask bepred klod Doue, en holl c'hourc’hemennoù graet gantañ, ha kaout e blijadur o sujañ dezhañ ; rak ouzh Doue e tere ar c'hlod. E gwirionez en abeg d'e vrasted, hag ouzh mab-den e tere ar sujidigezh, rak evel-se eo e teuimp da vezañ mignoned da Zoue ; ha ma reomp-ni kement-se ouzh en em laouenaat gant klod an Aotrou Doue, neuze hervez skouer sant Yann Vadezour, e stagimp da lavarout hep tamm paouez nag ehan : Dezhañ eo kreskiñ, ha dimp-ni bihanaat. Anavezet em eus-me unan bennak hag a veze glac'haret o vezañ ma ne gare ket Doue evel ma karje. Ha koulskoude e kare kement an Aotrou Doue ma oa entanet e ene hep paouez gant ar c'hoant e kavje Doue klod ennañ e gwirionez, ha ma vije eñ e-unan evel netra. An hini a zo evel-se ne oar ket petra ez eo, zoken pa vez roet meuleudi dezhañ ; rak abalamour d'e c'hoant birvidik d'an izelegezh ne soñj ket en e renk enorus e-unan ; ober a ra e gwirionez servij Doue, evel ma c'hourc’hemenn al lezenn d'ar veleien ; koulskoude abalamour d'e youl da garout Doue ec'h en em sil en e greiz an ankouazh eus e renk, ha gant ar spered a izelegezh e kuzh, e donder e garantez evit Doue, ar c'hlod a c'hellfe tennañ diouzh e zellezegezh. Hag en doare-se ez eo, hervez e soñj, e kav dezhañ hiviziken ez eo bepred ur servijer didalvoud. Bez' ez eo evel estrañjour d'e zellezegezh gant ar c'hoant d'en em lakaat izel. Ni ivez, e gwirionez, setu ar pezh hon eus da ober, ha ret eo dimp tec'hel diouzh pep enor ha pep klod,82 Sizhun II en amzer blaen

abalamour da binvidigezhioù uhel-meurbet ar garantez e-keñver an Doue en deus hor c'haret kement e-unan e gwirionez. Neb a gar Doue a greiz kalon, hennezh a zo anavezet gant Doue. Ha seul vui ma resev, e donder e ene, karantez Doue, muioc'h . a se e kar anezhañ. Setu perak neb a zo er stad-se, a c'hoanta gredus-meurbet, ar sklerijenn a zeu da greskiñ e anaoudegezh, ken na zeufe d'hen trebarzhañ betek e zon-donañ ; hag eñ neuze ne oar mui petra ez eo e-unan o vezañ ma-z eo bet kemmet penn-da-benn gant ar garantez.

Neb a zo evel-se a zo bepred er vuhez-mañ, ha n'emañ ken er vuhez. C'hoazh emañ o vevañ en e gorf, met en abeg d'e garantez, er-maez an hini emañ evit gwir, dre ma tec'h e ene hep paouez, koulz 1avarout, etrezek Doue. Hiviziken ez eo entanet-bras e galon gant tan ar garantez, hag e c'hoant, heñvel ouzh ur flamm-tan, hen stag ouzh Doue ; lavarout a rafed a-walc'h ez eo bet lakaet penn-da-benn er-maez eus e garantez evitañ e-unan, abalamour da garantez Doue ; rak evel, eme an Abostol, mard omp bet er-maez ac'hanomp, ez eo evit Doue, mard omp kerreizh, evidoc'h an hini eo.

PEBEILGANENN Yan 3, 16; 1 Yn 4, 10a. 19b

P/ Kement en deus Doue karet ar bed, ken en deus roet e Vab unganet, * Evit ned aio ket da goll an neb a gred ennañ, hogen m'en devo ar vuhez peurbad. U/.En dra-mañ emañ ar garantez : n'eo ket ni hon eus karet Doue, met eñ eo en deus hon c'haret da gentañ. * Evit ned aio ket da goll an neb ...

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c'hwi hag a ren gant furnez traoù an neñv ha traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho pobl ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer. Dre hon Aotrou....


D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTA Ñ


Ar gouelioù da vezañ lidet

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar bobl en ur lavarout : 1 Bez aketus e miz Aviv da ober Pask da Zoue, rak e miz Aviv ez tennas an Aotrou, da Zoue, eus an Egipt, da noz. 2 Aberzhañ a ri, evel Pask an Aotrou, da Zoue, deñved hag ejened, el lec'h en devo dibabet an Aotrou evit lakaat e anv da chom eno. 3 Ne zebri ket gantañ bara goet; e-pad seizh deiz e tebri gantañ bara dic'hoell, bara ar reuz, rak gant mall e oas deuet er-maez eus bro-Egipt, evit ma talc'hi soñj eus an deiz ma oas deuet eus bro-Egipt, holl zeizioù da vuhez. 4 Ne vo ket gwelet du-se goell ebet, war da holl diriad, e-pad seizh deiz, ha ne chomo ket a gig, sakrifiet d’abardaez, en deiz kentañ, betek ar beure. 5 N’helli ket sakrifiañ Pask en ur gêr all eus ar re a roio an Aotrou, da Zoue, dit ; 6 nemet el lec'h a zibabo an Aotrou, da Zoue, evit lakaat e anv da chom ennañ e ri sakrifis Pask, d’abardaez, da guzh-heol, d’an ampoent ma oas deuet er-maez eus an Egipt. 7 E boazhañ ha debriñ a ri el lec'h a zibabo an Aotrou, da Zoue, hag e tistroi diouzh ar beure, hag ez i d’az tinelloù. 8 C’hwec'h deiz-pad e tebri dic'hoell, ha d’ar seizhvet deiz e vo un emvod evit an Aotrou, da Zoue, Ne ri ket a labour. 9 Seizh sizhun a gonti ; adalek ma kroger gant ar falz en edeier e krogi da gontañ seizh sizhun. 10 Hag e ri gouel Sizhunioù an Aotrou, da Zoue : un tell a youl-vat eus da zorn a roi, diouzh m’en devo da venniget an Aotrou, da Zoue. 11 Hag ez po levenez dirak an Aotrou, da Zoue, te, da vab, da verc'h, da servijer, da vatezh, hag al Levit a vo ez kêrioù, gant an ostiziad, an emzivad hag an intañvez, a vezo du-se, el lec'h en84 Sizhun II en amzer blaen

dibabet an Aotrou, da Zoue, evit lakaat da chom e anv ennañ ; 12 hag ez po soñj ez out bet sklav en Egipt, hag e vi aketus da ober diouzh ar reolennoù-mañ. 13 Gouel al Logelloù a ri e-pad seizh deiz goude bezañ dastumet (frouezh) da leur ha da waskell. 14 Hag ez po levenez gant ar gouel-mañ, te, da vab, da verc'h, da servijer, da vatezh,

hag al Levit, an estrañjour, an emzivad, an intañvez a vo ez kêrioù. 15 E-pad seizh deiz e ri gouel an Aotrou, da Zoue, el lec'h a zibabo an Aotrou, p’en devo da venniget an Aotrou, da Zoue ez holl drevadoù, en holl oberoù da zaouarn, ha n’az po nemet levenez. 16 Teir gwech er bloaz e vo gwelet an holl baotred du-se, dirak an Aotrou, da Zoue, el lec'h dibabet, e-kerzh gouel an Dic'hoell, gouel ar Sizhunioù, ha gouel al Logelloù, ha ne weli ket dremm an Aotrou, dibourvez, 17 met pep hini gant ur prof en e zorn, hervez ar bennozh en devo an Aotrou, da Zoue, roet dit ».

PEBEILGANENN Adl 16,14.15; Nah 2,1

P/ Hag ez po levenez gant ar gouel-mañ, te, da vab, da verc'h, da servijer, da vatezh, hag al Levit, an estrañjour, an emzivad, an intañvez * P’en devo da venniget an Aotrou, da Zoue, ha n'az po nemet levenez. U/ Setu war ar menezioù treid ar c'hannad a gemenn ar peoc'h ; lid, Youda, da ouelioù. * P'en devo da venniget an Aotrou ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskrid sant Eirenaios, eskob, A-enep an disivoudoù

(Lib.4,18,1-2.4.5: SCH 100,596-598.606.610-612)

Profadenn c'hlan an Iliz

Profadenn an Iliz, bet desket dezhi gant an Aotrou, hag a oa da vezañ kinniget dre ar bed a-bezh, a zo sellet evel un aberzh glan dirak an Aotrou, ha plijus dezhañ. N'eo ket en defe ezhomm


a sakrifis eus hor perzh, met evit ma kavfe an hini her c'hinnig gloar e-unan er pezh a ginnig, mar bez degemeret e brofadenn. Pa vez profet un dra bennak d'ur roue e tiskouezer enor ha karantez en e geñver ; dre ma venne an Aotrou ma kinnigfemp hor profadenn e pep glanded ha pep dinammded e tisklerias : Pa

ginnigez da brof ouzh an aoter, ma teu da soñj dit en deus da vreur un dra bennak a-enep dit, lez da brof dirak an aoter ha kae da gentañ da ober ar peoc'h gant da vreur, ha neuze, deus en-dro, da ginnig da brof. Dav enta kinnig da Zoue ar frouezh kentañ eus e grouadelezh, evel ma lavar Moizez : N'en em ziskouezi ket dibourvez dirak an Aotrou da Zoue ; evit ma c'hellfe an den, evel kannad plijus da Zoue, ober war-dro an traoù-se hen laka da blijout dezhañ, ha da resev an enor a zeu digantañ. N'eus bet distaolet stumm ebet a brofadennoù ; rak en Emglev kozh e oa profadennoù ; en Hini nevez ez eus ivez profadennoù ; loskaberzhoù gant pobl Israel, lidaberzhoù ivez en Iliz ; netra kemmet nemet ar stumm diavaez, rak bremañ n'eo, mui gant sklaved e vez kinniget an aberzh, met gant tud en o frankiz. Rak n'eus nemet un Aotrou, hag an hevelep hini ez eo ; perzhioù diouto o-unan avat, a zo stag ouzh aberzh ar sklaved, ha perzhioù diouto o-unan ouzh aberzh an dud en o frankiz, evit lakaat anat dre ar profadennoù merk ar frankiz. Gant Doue n'eus netra hep abeg, netra hep ster, netra hep ur mennad bennak. Setu perak e kensakre pobl Israel an dekvedenn eus o madoù. Met ar re o deus resevet ar frankiz a laka kement o deus e servij an Aotrou. Gant levenez hag a galon vat e roont an donezonoù-se, - ha n'eo ket ar re zisterañ - gant an esper da gaout madoù brasoc'h. Amañ e c'heller gwelout an intañvez paour-se o lakaat e teñzor Doue kement he deus evit bevañ. Dleet eo enta deomp ober profadennoù da Zoue hag e pep tra bezañ diouzh grad Doue, hor c'hrouer, gant ur menoz pur, feiz wirion, esperañs start, karantez virvidik, pa ginnigomp da Zoue ar frouezh kentañ eus e grouadurioù. Hag ar brofadenn-se, an Iliz he c'hinnig pur d'he c'hrouer pa ginnig dezhañ, gant anaoudegezh vat, traoù tennet eus ar grouadelezh. Rak kinnig a reomp dezhañ traoù hag a zo dezhañ-eñ, en ur ziskleriañ, en un doare dereat, kumunded hag unanded, hag en ur anzav dasorc'h ar c'horf hag ar spered d'ar vuhez. Evel ar bara hag86 Sizhun II en amzer blaen

a zeu eus an douar, goude ma c'halver warnañ anv Doue, ned eo ket mui bara ordinal, met an Eukaristia gant daou dra ouzh hec'h ober : un dra eus an douar hag egile eus an neñv ; evel-se ivez hor c’horfoù o resev an Eukaristia ne dint mui galvet da vreinañ, met ganto emañ esper an adsav d'ar vuhez.

PEBEILGANENN Kv. Heb 10,1.14; Efz 5,2b

P/ 0 vezañ ma-z eo al Lezenn un damskeud eus ar madoù da zont, n'eo ket hi a c'hell, dîwar bouez ar sakrifisoù-se, bepred an hevelep re a zalc'her da ginnig a vloaz da vloaz, peurwellaat ar re a dosta ouzh Doue ; * Ar C'hrist avat, dre ur brofadenn hepken, en deus peurwellaet da viken ar re a zo santelaet. U/. Hor c’haret en deus hag en em roet evidomp oc’h en em brofañ da sakrifis a c'hwez vat da Zoue. * Ar C’hrist...

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c'hwi a ren gant furnez traoù an neñv ha, traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho pobl ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer. Dre hon Aotrou ...

87

III-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù an trede sizhun

D'ar 1-añ Pardaez-lid

Gant lid-kan Mari, ant,

Er bloaz A Lavarout a reas an Aotrou : ho pezet keuz d'ho pec'hedoù ; rak tost emañ rouantelezh an neñvoù

Er bloaz B

Dont a reas Jezuz e Galilea oc'h embann keloù mat Aviel Doue , en ur lavarout : kaset eo da benn an amzerioù, tost emañ rouantelezh Doue ; ho pezet keuz d'ho pec'hedoù, ha kredit er C'heloù Mat.

Er bloaz CH

Dont a reas Jezuz dre nerzh ar Spered, hag e kelenne da zeiz ar Sabad er sinagogennoù, ha meulet e veze gant an holl.

Pedenn Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù evel ma plij deoc'h, evit ma c'hellimp dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh a santelezh hag a vertuz. Dre hon Aotrou ...

Da Eur-lid al lennadenn

LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr an Adlezenn 18,1-22

Al Levited, Profeded gwirion ha fals profeded

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar bobl en ur lavarout : 1 N’o devo ar veleien-levited, holl veuriad Levi, na lod na hêrezh gant Israel ; diwar an-aberzhoù d'an Aotrou ha diwar e hêrezh e tebrint. 2 Hêrezh n’o devo ket e-touez o breudeur : rak 88 III-de Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

an Aotrou eñ e-unan eo o hêrezh, evel m’en deus prometet dezho. e-unan 3 Ha setu gwirioù ar veleien diwar ar Bobl, digant an dud a brof aberzhoù ; pe e vefe un ejen pe vefe un dañvad a aberzhont, e roint d’ar beleg ar skoaz, an div javed hag an tor,

4 preveudioù da ed, da fro ha da eoul, preveudioù touz da zeñved a vo roet ivez dezhañ. 5 Rak ar re-mañ a zo bet dibabet gant an Aotrou, da Zoue, diouzh da holl veuriadoù, evit chom da lidañ en anv an Aotrou, int hag o mibien, a-hed an deizioù. 6 Pa-z erruo ul levit eus unan eus da gêrioù, eus ul lec'h bennak a Israel ma oa o chom eno, pa-z erruo, petra bennak a vo c'hoant e ene, el lec'h en devo dibabet an Aotrou, 7 e lido en anv an Aotrou, e Zoue, evel e holl vreudeur levited en em zalc'ho eno dirak an Aotrou ; 8 an hevelep lodenn a voued hag ar re all a resevo evel an hini a zebront, kuit a werzhañ diwar e leve tadel. 9 Pa vi erruet er vro ez a an Aotrou, da Zoue, da reiñ dit, lak evezh na c'hoantafes ket ober euzhusterioù evel ar pobloù-hont eno. 10 Ha na vo ket kavet du-se den ebet diouzhoc'h a dremen e vab pe e verc'h dre an tan, na da ober divinerezh, hudouriezh, achantouriezh, sorserezh, 11 na da ober strobinelloù, na goulennataer anaon hag igromañser nag enklasker ar re varv, 12 rak euzhus d’an Aotrou eo neb a ra an traoù-se, hag en abeg d’an euzhusterioù-se en deus an Aotrou, da Zoue, o diberc'hennet a-dirazout 13 Didamall e vi gant an Aotrou, da Zoue. 14

Rak ar pobloù, emaout o tiberc'hennañ, ouzh an hudourien hag ouzh an divinourien a sente, met dit-te n'eo ket aotreet kement-se gant an Aotrou, da Zoue. 15 Ur profed eus da greiz hag eus da vreudeur, eveldon, a savo dit an Aotrou, da Zoue : outañ e senti. 16 A-grenn evel m’az poa goulennet digant an Aotrou, da Zoue, en Horeb, da zeiz an Emvod, en ur lavarout : « Gant na adklevimp ken mouezh an Aotrou, hon Doue, hag an tan bras-se n’e welimp ken, pe e varvimp » 17 Hag en devoa lavaret an Aotrou din: «Mat o deus komzet ; 18 ur profed a savin evito a-douez o breudeur, eveldout, hag e lakain va c'homzoù en e c'henou, hag e lavaro

III-de Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 89

deoc'h an holl bezh a gemennin dezhañ. 19 Hag an den na selaouo ket ouzh va c'homzoù a lavaro em anv, me a c'houlenno kont digantañ. 20 Met ur profed a vefe rok a-walc'h da lavarout

ur gomz em anv hep bezañ bet kemennet ganin da gomz, pe a gomzfe en anv doueoù all, mervel a ray ar profed-se». 21 Ha mar lavarez ez kalon: «penaos anavezin-me ar c'homzoù ha n’int ket bet lavaret gant an Aotrou?» 22 Pa gomzo ur profed en anv an Aotrou ha ne c'hoarvezo ket an dra-se, n’erruo ket, ar gomz-se ne vo ket bet lavaret gant an Aotrou. Gant rogentez en devo komzet ar profed-se, n’az po ket aon dioutañ.

PEBEILGANENN AdI 18,18; Luk 20,13b; kv. Yan 6,14b

P/ Ur profed a lakin da sevel evito ha lakaat a va c’homzoù en e c'henou ; * Hag e lavaro dezho an holl bezh a gemennin dezhañ. U/ Kas a rin va Mab karet. Hemañ eo e gwirionez ar profed a zle dont er bed. * Hag e lavaro ...

EIL LENNADENN

Eus Kenreizhadur Sacrosanctum Concilium an Eil Holleskebbod er Vatikan, diwar-benn al Liderezh santel

(N n. 7 - 8,10 6)

Bepred emañ ar C'hrist gant e Iliz d'he skoazellañ

Bepred emañ. ar C'hrist bezant gant e Iliz d'he skoazellañ, dreist-holl en oberoù a liderezh. Bezant ez eo e-kerzh sakrifis an Oferenn, ha dre hantererezh ar ministr ez eo an hevelep Hini en em ginnig bremañ dre zaouarn ar veleien hag an Hini en em ginnigas e-unan neuze war ar Groaz, ha neuze dreist-holl dindan spesoù Sakramant an Aoter. Bezant ez eo gant e nerzh er sakramantoù : evel-se pa vez unan bennak da vadeziñ ez eo ar C'hrist e-unan eo a vadez. Bezant ez eo en e lavar, o vezañ ma-z eo eñ eo a gomz pa lenner. ar Skriturioù Sakr en Iliz. Bezant ez eo erfin pa vez an Iliz o pediñ hag o kanañ salmoù, rak, eñ e-unan en 90 III-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

deus prometet : E-lec'h ma vez bodet daou, pe dri em anv, emaon eno en o zouez. E gwirionez, en un oberenn ken bras, hag a denn da reiñ

klod peurvat da Zoue, ha da santelaat an dud, ec'h unan ar C'hrist gantañ bepred an Iliz e bried muiañ-karet ; homañ a ra hec'h Aotrou anezhañ, hag a rent hec'h enor hag he doujañs drezañ d'an Tad peurbadel. Gant gwir abeg enta, ez eo sellet al liderezh evel labour Jezuz Krist oc'h ober e garg a veleg. El labour-se ez eo merket dre sinoù a weler hag a ra pep hini anezho e efed e santelidigezh an den ; ha sevenet e vez servij Doue penn-da-benn, en anv an holl, gant korf kevrinus Jezuz Krist, da lavarout eo penn ar c'horf hag an izili anezhañ. Dre-se: pep hini eus oberoù al liderezh sakr, o vezan ma-z eo labour ar C'hrist-beleg hag e gorf, da lavarout eo an Iliz, a zo ul labour sakr dreist-par, ha n'eus netra en Iliz a vefe da vezañ lakaet war an hevelep troad hag en hevelep keñver, evit pezh a sell ouzh an efedusted anezhañ. Kemer a reomp, perzh e liderezh an douar en ur dañva en a-raok hini ar baradoz a vez lidet er gêr santel a Jeruzalem emaomp-ni o vont di e-giz beajourien, e-lec’h m'emañ ar C'hrist azezet en tu dehou d'e Dad, evel ministr al lec'h santel, hag ar gwir deltenn ; gant holl vagadoù armead an neñvoù.,e kanomp meulgan gloar an Aotrou ; enoriñ a reomp an eñvor eus ar Sent, gant an esperañs da gaout lod en o c'hompagnunezh ; emaomp o c'hortoz evel salver, hon Aotrou Jezuz Krist, ken m'en em ziskouezo, eñ hor buhez, ha ma en em ziskouezimp a-unan gantañ leun a c'hloar. Hervez ur c'hiz deuet eus hengoun an Ebestel, hag a grogas en deiz end-eeun ma-z adsavas ar C'hrist a varv da vev, e lid an Iliz mister ar Pask bep sizhun, en deiz hag a zo anvet gant gwir abeg Deiz-an-Aotrou, pe ar Sul. Rak en deiz-se e tle tud fidel Jezuz Krist en em vodañ a-gevret en ur glevout komz Doue, en ur gemer perzh e Sakramant an Aoter gant ar soñj eus Pasïon, eus Dasorc'h, hag eus Gloar an Aotrou Jezuz, ha rentañ gras d'an Aotrou "en deus graet dimp bezañ adc'hanet dre adsavidigezh Jezuz Krist eus a-douez ar re varv, evit un esperañs a vuhez. Setu perak ez eo Deiz-an-Aotrou an deiz-gouel kentañ-holl da vezañ

III-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 91

kinniget ha diskleriet d'an dud fidel, en doare ma vo evito ivez war un dro un deiz a levenez hag un deiz da ziskregiñ diouzh al labour. Al lidoù all, nemet e vefent a bouez bras-meurbet, arabat o

lakaat uheloc'h eget Deiz-an-Aotrou pa-z eo hemañ an diazez hag ar vouedenn eus bloavezh al lidoù penn-da-benn.

PEBEILGANENN Augustinus, En : in Ps 85, 1

P/ Pediñ a ra ar C'hrist evidomp, evel hor beleg ; pediñ a ra ennomp evel hor penn ; pedet e vez ganimp evel hon Doue. * Anavezomp enta ennañ hor gerioù-ni hag e c'herioù-eñ ennomp. U/ Pa gomzomp ouzh Doue en ur bediñ, arabat deomp disrannañ ar Mab ac'hano. * Anavezomp ...

MEULGAN C'hwi Doue, 568.


Gant lid-kan Zakaria, antonenn :

Er bloaz A Evel ma hede mor Galilea e welas daou o teurel ar roued er mor, hag e c'halvas anezho. Hag int raktal, dilezet o rouedoù, a yeas d'e heul.

Er bloaz B Deuit d'am heul, eme an Aotrou ; ober a rin ac'hanoc'h pesketaerien, tud.

Er bloaz CH Spered an Aotrou a zo warnon, va c'haset en da zegemenn ar c’heloù mat d'ar beorien.

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù evel ma plij deoc'h, evit ma c'hellimp, dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santelezh hag a vertuz. Dre hon Aotrou ...92 Sizhun III en amzer blaen

Da Eurlid an Eil Abardaez

Gant lid-kan Mari, antonenn :

Er bloaz A Embann a rae Jezuz Keloù mat ar Rouantelezh, hag e paree kement kleñved a oa er bobl.

Er bloaz B Dilezet o rouedo,û ganto ez int aet da heul an Aotrou ha Dasprener, allelouia.

Er bloaz CH O vezan adrollet al levr e stagas Jezuz da lavarout dezho : Hiziv e teu da wir al lavar-se eus ar Skritur o deus klevet ho tivskouarn.

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑDiouzh levr an Adlezenn 24,1 – 25,4

Gourc’he mennoù diwar-benn an nesañ

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar bobl en ur lavarout : 1 « P’en devo kemeret un den ur wreg, priedet ganti, hag e c'hoarvez ne gav ket homañ gras ouzh e zaoulagad, dre ma kav enni ur si bennak, e skrivo dezhi ul lizher-freuz a lakaio en he dorn, hag e gas a ray kuit eus e di. 2 Pa vo aet houmañ eus e di, mar deu da vezañ d’un den all, 3 ha mar en deus kas outi an den all-se, hag e skriv dezhi ul lizher-freuz a laka en he dorn ouzh he c'has kuit eus e di, mar varv an den diwezhañ-mañ en devoa he c'hemeret evel gwreg, 4 n’hallo ken he fried kentañ en devoa he c'haset kuit hec'h adkemer evit he c'haout da wreg goude maz eo bet saotret, rak euzhus e vefe se dirak an Aotrou; ha ne ri ket pec'hiñ ar vro en devo an Aotrou, da Zoue, roet dit en hêrezh. 5 Pa gemer un den ur wreg nevez, ned ay ket d’al lu, ha ne vo

Eil Deiz-lid 93

lakaet warnañ karg ebet : diskarg e vo evit e di ur bloaz, hag e ray levenez ar wreg en deus kemeret.

6 Ne vo ket kemeret e kred ur maen-diazez nag ur maen-red, rak buhez unan eo ar c'hred-mañ. 7 Mar en em gav un den hag a laer unan eus e vreudeur, eus mibien Israel hag a ra ur sklav anezhañ hag en gwerzh, e varvo al laer-se, hag ez po skarzhet ar fallentez eus da greiz. 8 Diwall diouzh reuz al lorgnez, en ur vezañ aketus-tre da ober a-grenn ar pezh a gelenn deoc'h ar veleien, al levited : evel ma kemennont deoc'h, bezit aketus da ober. 9 Dalc'h soñj eus pezh a reas an Aotrou, da Zoue, evit Maria, war an hent pa zeuec'h eus an Egipt. 10 Pa ri d’az nesañ ur prest bennak, n’ i ket en e di da gemer e gred. 11 Er-maez en em zalc'hi, hag an den a bresti dezhañ a zeuio davedout gant ar c'hred, er-maez. 12 Ha mard eo un den reuzeudik, ne gouski ket gant e gred. 13 Rentañ a ri dezhañ ar c'hred pa yelo an heol (da guzh), hag e kousko en e vantell, ha da vennigañ a ray, ha dit e vo reizhded dirak an Aotrou, da Zoue. 14 Ne vac'hi ket ur gounideg reuzeudik ha paour, breur dit, pe estrañjour du-se, ez pro, ez torojoù. 15 Bemdez e roi e c'hopr dezhañ, ha ned ay ket warnañ an heol (da guzh), rak ur reuzeudig ez eo, ha war-zu ennañ eo douget e c'hoant ; ha ne hucho ket enep dit etrezek an Aotrou, ha ne vo ket warnout ur pec'hed. 16 Ne vo ket lakaet d’ar marv an tadoù evit ar vibien, nag ar vibien d’ar marv evit an tadoù ; pep hini evit e bec'hed a vo lakaet d’ar marv. 17 Gweañ barn un estrañjour, un emzivad, ne ri ket, na kemer evel kred dilhad un intañvez. 18 Dalc'h soñj ez out bet sklav en Egipt, hag en deus da zasprenet an Aotrou, da Zoue, ale-hont ; setu perak e tifennan dit ober an dra-se. 19 Pa ri an eost ez park, hag ez po ankouaet ur feskenn er park, ne zistroi ket d’he c'herc'hat : evit an estrañjour, an emzivad hag an intañvez e vo, evit m’az pennigo an Aotrou, da Zoue, e kement tra a ray da zaouarn. 20 Pa vazhati da olived, n’adserri ket war da lerc'h : evit an estrañjour, an emzivad hag an 94 Sizhun III en amzer blaen

intañvez e vo. 21 Pa gutuilhi da winienn, ne distroi ket war

da lerc'h : evit an estrañjour, an emzivad hag an intañvez e vo. 22

Dalc'h soñj ez out bet sklav e bro-Egipt. Setu perak e tifennan dit ober an dra-se. 25,1 Pa vezo bet tabut etre gwazed, hag e tostaint ouzh al lez-varn evit bezañ barnet, e vezo reishaet an hini reizh, kondaonet an hini kablus. 2 Ha mar deo dellezek a daolioù an hini kablus, e ray dezhañ gourvez ar barner, hag e vo bazhataet dirazañ, hervez ma-z eo bet kondaonet, an niver rik ; 3 evel- se daou-ugent taol en devo, ket muioc'h; ket muioc'h eget an taolioù-mañ; ur vazhadenn re vras a vefe disprizout da vreur ez taoulagad. 4 Ne vinwali ket un ejen o tornañ ».

PEBEILGANENN kv. Mrk 12, 32-33; Sir 35, 4b-5a

P/ Gant gwirionez hoc'h eus lavaret, Mestr, n'eus nemet un Doue, hag e tle bezañ karet a-greiz kalon ; * Ha karout an nesañ evel an-unan a zo trec'h d'an holl loskaberzhoù ha sakrifisoù. U/ Neb a ra an aluzen a ginnig ur sakrifis a veuleudi ; un dra hag a blij d'an Aotrou eo pellaat diouzh ar fallagriezh. * Ha karout ...

EIL LENNADENN

Eus Kenreizhadur pastorel "Gaudium et 8pes" an Eil Holleskebbod er Vatikan, diwar-benn an Iliz er bed a-vremañ

(N. 4S)

Santelezh ar briedelezh hag an tiegezh.

An den hag ar vaouez ha ne dint mui daou unan hepken en ur c'horf dre emglev ar briedelezh, a ro skoazell hag a rent servij an eil d'egile dre unaniezh don o fersonded hag o oberoù ; evel-se teuont da santout an unaniezh a zo kenetrezo, ha d'he seveniñ mui-oc'h-mui bemdez.

Eil Deiz-lid 95

An unaniezh strizh-se etre daou zen hag en em ro an eil

d'egile, koulz ha mad ar vugale, a c'houlenn groñs fealded leun etre ar priedoù, hag a venn ivez unanded didorrus etrezo. Bennozhioù puilh en deus skuilhet an Aotrou Krist war ar garantez liesdoare tarzhet eus an eienenn a garantez m'eo an Aotrou Doue, hag ur skeudenn eus ar garantez a zo etrezañ-eñ Jezuz Krist, hag an Iliz. Evel ma fellas gwezhall da Zoue skoulmañ gant e bobl un emglev a garantez hag a fealded, evel-se bremañ ivez e teu Salver an dud ha Pried an Iliz etrezek ar priedoù kristen dre sakramant ar briedelezh.. Kenderc’hel a ra da chom ganto evit ma c'hello ar priedoù, ouzh en em reiñ an eil d'egile, en em garout gant ur fealded padus, evel m'en deus e-unan karet an Iliz hag en em roet d'ar marv eviti. Ar gwir garantez etre ar priedoù a vez keñveriet gant karantez Doue ; renet e vez ha pinvidikaet gant galloud dasprener ar C'hrist, ha gant labour salvus an Iliz, evit heñchañ ar priedoù en un doare efedus etrezek Doue, evit o skoazellañ hag o c'hennerzhañ en o c'harg meurbet-uhel a dad hag a vamm. Setu perak ez eo kreñvaet ar priedoù kristen, hag evel sakret, gant ur sakramant a-ratozh, dezho da vezañ dellezek ouzh o renk enorus, ha gouest da ober dleadoù o stad. Gant sikour ar sakramant-se e c'hellont seveniñ o c'harg war dachenn ar briedelezh hag an tiegezh ; rak leuniet e vezont gant spered ar C'hrist a garg penn-da-benn o buhez, a feiz, a esperañs, hag a garantez, en doare ma c'hellont mui-ouzh-mui tizhout o farfeted dezho o-unan, hag en em santelaat an eil egile, ha labourat evel-se da rentañ gloar, o-daou a-gevret, d'an Aotrou Doue. Setu penaos, gant o zud o tiskouez an hent dezho dre o skouerioù ha dre ar pedennoù e kumun er gêr, e vez aesoc’h d'ar vugale, ha zoken da gement hini a zo o vevañ e-ser an tiegezh, kavout hent ar vuhez onest, ar silvidigezh, hag ar santelezh. Hag ar priedoù, ganto war o fenn ar gurunenn enorus eus o c'harg a dad hag a vamm, a raio gant koustiañs an dever o deus hag a sell outo da gentañ holl, da gelenn o bugale, dreist pep tra war dachenn ar relijion. Ar vugale, evel izili bev an tiegezh, a genlabour en o stumm da santelaat o zud. Gant o anaoudegezh vat, o c'harantez a vugale,96 Sizhun III en amzer blaen

hag o fiziañs, e respontint a dra sur da vadelezhioù o zud, hag evel bugale vat, e roint sikour dezho en degouezhioù start ar vuhez hag e digenseurtezh ar gozhni.

PEBEILGANENN Efz 5, 32. 25b. 33b

P/Bras eo ar mister-mañ, ya, me a lavar ez eo bras e-sell eus ar C'hrist hag eus an Iliz ! * Ar C'hrist en deus karet an Iliz, hag en em roet e-unan d'ar marv eviti. U/ Ra garo pep unan e wreg eveltañ e-unan ; hag ar wreg ra zoujo he fried. * Ar C'hrist ...

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù evel ma plij deoc'h, evit ma c'hellimp, dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santelezh hag a vertuz. Dre hon Aotrou ...

TREDE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ


Diskleriadur a feiz bugale Abraham

En deizioù-hont : komz a reas Moizez ouzh ar bobl en ur lavarout : 1 Ha pa vi aet e-barzh ar vro, ez a an Aotrou, da Zoue, da reiñ dit en hêrezh, hag e vi perc'henn hag annezad enni, 2 e kemeri preveudioù diwar an holl frouezh eus an douar, a denni eus ar vro en devo an Aotrou da Zoue roet dit, hag o laki en ur baner, hag ez i betek al lec'h en devo dibabet an Aotrou da Zoue evit lakaat da chom e anv ennañ. 3 Hag ez i da gaout ar beleg a vo en deizioù-se, hag e lavari dezhañ: « Me a ziskler hiziv d’an Aotrou Doue ez on deuet er vro en devoa touet an Aotrou d’hor hendadoù reiñ dimp ». 4 Hag e kemero ar beleg ar baner eus da zorn, hag he lakaat a ray dirak aoter an Aotrou, da97 Trede Deiz-lid

Zoue. 5 Hag ez adkrogi da lavarout dirak an Aotrou, da Zoue: « Un Aramead kantreer e oa va zad, hag e tiskennas d’an Egipt, hag e chomas eno gant un nebeut tud, hag e teuas da vezañ ur Bobl vras, kreñv ha niverus. 6 Hag e voe drouk ouzhimp Egiptiz, oc'h ober poan dimp hag o lakaat warnomp labour start. 7 Hag hon eus garmet etrezek an Aotrou, Doue hon tadoù, hag en deus klevet an Aotrou hor mouezh ha gwelet hor poan, hon labour, hon gwask. 8 Hag hon tennañ a reas an Aotrou eus an Egipt gant un dorn kreñv, gant ur vrec'h astennet, gant ur spont bras, gant sinoù ha gant burzhudoù. 9 Hag hon c'has a reas d’al lec'h-mañ, o reiñ dimp ar vro-mañ a ziver gant laezh ha mel.

10 Ha bremañ e kasan ar preveudi eus frouezh an douar ac'h eus roet din, Aotrou ». 11 Hag o lakai dirak an Aotrou, da Zoue, hag e stoui dirak an Aotrou, da Zoue. Hag e vo stad ennout gant an holl eurvad a ro dit an Aotrou, da Zoue, ha d’az ti, ennout-te hag el levit hag en ostiziad a vo du-se. 12 Pa-z po echu da ober an deogoù eus da holl drevadoù, d’an trede bloaz, bloaz an deogoù, ha roet d’al levit ha d’an estrañjour ha d’an emzivad ha d’an intañvez, ma tebrint ez torojoù o gwalc'h, 13 e lavari dirak an Aotrou, da Zoue : « Lamet em eus ar santelañ eus an ti hag e roet d’al levit, d’an estrañjour, d’an emzivad ha d’an intañvez, hervez da holl c'hourc'hemennoù, az poa kemennet din ; n’em eus ket treuzet da c'hourc'hemennoù ha n’em eus ket o ankouaet. 14 N’em eus ket debret, pa oan e kañv, dioutañ; n’em eus ket lamet dioutañ en dic'hlanded, na roet dioutañ d’unan marv ; sentet em eus ouzh mouezh an Aotrou, va Doue, graet em eus a-grenn ar pezh a c'hourc'hemennez din. 15 Sell eus da neved santel, eus an neñvoù, ha bennig da Bobl Israel, hag an douar ac'h eus roet dimp, evel m’az poa touet d’hor hendadoù: ur vro o tiverañ laezh ha mel ». 16 Hiziv an Aotrou, da Zoue, a gemenn dit ober diouzh ar reolennoù hag ar setañsoù-mañ, hag e vi aketus da ober diouto, gant da holl galon, gant da holl ene. 17 Ober a rez d’an Aotrou adlavarout dit hiziv e vo da Zoue, gant ma kerzhi war e hentoù, ma viri e reolennoù,

gourc'hemennoù ha setañsoù, ha ma senti ouzh e vouezh. 18 Hag98 Sizhun III en amzer blaen

an Aotrou a ra dit adlavarout hiziv bezañ e Bobl prevez evel m’en deus lavaret dit, ha mirout e c'hourc'hemennoù, 19 ha da lakaat a ray uheloc'h eget an holl bobloù en deus graet, e klod, brud ha splannder ; evit bezañ Pobl santel an Aotrou, da Zoue, evel m’en deus lavaret ».

PEBEILGANENN 1 Pêr 2, 9a.10 ; kv. Adl 7, 7.8 P/ C'hwi eo ar bobl bet prenet gant Doue, c 'hwi, na oac’h ket gwezhal l e bobl , a zo deuet da vezañ bremañ pobl Doue; * C'hwi ha n'ho poa ket gwezhall k a v e t t r u g a r e z , a z o b r e m a ñ a r r e a z o b e t g r a e t trugarez outo. U/ An Aotrou en deus ho tibabet dre m'en deus ho karet, hag ho tasprenet eus t i ar sklavelezh. * C'hwi ha n'ho poa ...

EIL LENNADENNEus Reoliadurioù displeget hiroc'h sant Bazilios Meur, eskob

(Resp. 2, 2-4: PG 31, 914-915)

P et r a a ren t i mp d ' an A o t rou evit an holl vad en deus graet dimp ?

Peseurt yezh a c'hell displegañ evel m 'eo dleet donezonoù an Aotrou Doue ? Ken bras eo ar gont anezho ma n'eus tu ebet d'o c1hontañ ; ken bras ha ken ta lvoudek eo pep h in i ken ma t leomp, na pa vefe nemet unan hepken anezho, rentañ grasoù e pep stumm d'an Hini a ro anezho. N a p a g a r f e m p n e c ' h e l l f e m p k e t t r e m e n w a r ar vadelezh-mañ, hag hep mar ebet ne c 'hel l ket , e stumm ebet, da vihanañ an hini a zo yac'h e spered, ha sk ian t -poe l l dezhañ , t eve l warn i daous t ma ne c 'he l ler komz anezhi eve l ma terefe . Doue en doa krouet an den hervez e skeudenn hag e heñveled igezh ; an enor en doa graet dezhañ da reiñ dezhañ an anaoudegezh anezhañ; roe t en doa dezhañ sk iant ha poel l d rei s t an hol l grouadur ien a l l ; roe t en doa dezhañ ar ga l loud da dañva kaerded drei s t -muzul baradoz an douar, hag a-barzh ar f in en devoa

hen lakaet da vezañ mes tr war hol l d raoù an douar. Goude-se, pa oa bet touellet gant an diaoul, ha ma oa Tr ede De iz - l i d 99

kouezhet er pec'hed, ha da heul, er marv hag er poanioù dleet. Padal Doue n'e zilezas ket. Reiñ a reas dezhañ skoazell al Lezenn ; aelez a gargas d 'e ziwal l ha d 'ober war e dro ; profeded a gasas da rebech e walloberoù, ha da zeskiñ ar vertuz dezhañ ; e dech d'ar fall a dor ras dre c 'hourdrouzoù ; gant promesaoù e vroudas e c'hoant d'ar mad ; alies, dre skouer tud a bep seurt , e tisklerias en a-raok an daou seurt finvez a zo o c 'hortoz mab-den ; ha daoust dimp da chom en hon aheurterezh, goude ar madelezhioù-se ha re all heñvel, ne droas ket kein dimp. Nann, madelezh Doue n'hon dilezas ke t , na n i , d re a r fo l l en tez ho l l akae d ' ober fae war an enorioù. a ginnige dimp, n'hon eus ket dis t rujet e garantez evidomp, kaer hor boa ober dismegañs dezhañ. Er c'hontrol, di frammet omp bet eus ar marv, ha daskoret dimp ar vuhez gant hor Salver Jezuz Krist . Hag amañ ez eus brasoc'h abeg da estlammiñ gant stumm ar vadelezh-se : Eñ hag a oa Doue dre natur, ne se l l as ke t e ve l e d ra chom en e renk a bar da Zoue ; met da netra eo en em laket dre gemer natur ar servijer. Ha zoken : hor gwanderioù en deus kemeret, douget en deus hor c’hleñvedoù, evidomp eo bet gloazet evit ma vefemp yac'haet gant e c’houlioù ; hag ivez : hon dasprenet en deus eus ar vallozh, ouzh en em ober mallozh evidomp ; gouzañv a reas ar marv dizenorusañ evit hon. degas en-dro d'ar vuhez c 'hlorius. Ne voe ket a-walc 'h gantañ daskor ar vuhez d 'a r re varv, roet en deus c 'hoazh dezho gant largentez enor e natur-Doue, hag aozet en deus un diskuizh peurbadus a zo trec’h, dre vrasted e levenez, da gement a c'hell an den soñjal. Petra 'ta a rentimp-ni da Zoue evit an holl vadelezhioù en deus graet dimp ? Ken mat eo ma ne c 'houlenn digoll ebet , nemet bezañ karet en eskemm. Evidon, pa soñjan en dra-se e vezan spontet ha spouronet ; aon am eus na zeufen dre verrboel legezh pe gant preder an traoù

goullo, d'en em zispartiañ diouzh karantez Doue ha da vezañ evel-se evi t an Aotrou Krist mezh ha dizenor.100 Sizhun III en amzer blaen

PEBEILGANENN S 102(103), 2, 4; Gal 2, 20c P/ 0 va ene, bennig an Aotrou, ha n'ankoua hini ebet eus e vadelezhioù * Eñ a denn da vuhez eus poull ar marv, eñ az kurunenn gant gras ha trugarez. U / . Va c ' h a r e t e n d e u s , h a g e n e m r o e t d ' a r m a r v e v i d o n . * Eñ a denn ...

Pedenn Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù eve l ma p l i j deoc 'h , ev i t ma c ' he l l imp , dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santelezh hag a vertuz. Dre hon Aotrou ...

PEVARE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑDiouzh levr an Adlezenn 29, 1-5. 9-28

Mallozh war ar re a dorr an Emglev

En deizioù-hont 1 e c'halvas Moizez holl Israel, hag e lavaras dezho : « C’hwi a wel an holl bezh en deus graet an Aotrou en ho taoulagad e bro-Egipt da Faraon ha d’e holl servijerien, ha d’e holl vro, 2 an amprouennoù bras o deus gwelet da zaoulagad, ar sinoù hag ar burzhudoù bras-se. 3 Met n’en deus ket roet an Aotrou deoc'h ur galon da gompren, na daoulagad da welout, na divskouarn da glevout, betek hiziv. 4 Graet en deus deoc'h kerzhout daou-ugent vloaz er gouelec'h, ha ne voe ket teuc'h ho tilhad warnoc'h, nag ho solennoù teuc'het war ho treid. 5 Bara n’ho poa ket da zebriñ, na gwin na boeson da evañ; evel-se hoc'h eus gouezet e oan-me an Aotrou, ho Toue.

9 Emaoc'h en ho sav hiziv holl dirak an Aotrou, ho Toue, ho pennoù-meuriad, ho kozhidi, ho skribed, holl dud Israel, 10 da vugaligoù, da wragez, ar re a zo ostized e-barzh da Pevare De iz - l i d 101

gampoù, adalek da droc'herien-keuneud betek ar re a denn da zorioù, 11 evit tremen e-barzh Emglev an Aotrou, da Zoue, hag en e le, emañ an Aotrou, da Zoue, o tivizout ganit hiziv, 12

a-benn d’az sevel hiziv evel e Bobl, hag e vo da Zoue, evel m’en devoa prometet dit hag evel m'en devoa touet d’az tadoù Abraham, Izaak ha Yakob, 13 Ha n’eo ket ganeoc'h hepken e tivizan an Emglev-mañ, al le-mañ, 14 met ivez gant neb a zo amañ ganimp bezant hiziv dirak an Aotrou, hon Doue, ha gant ar re n’emaint ket amañ ganimp hiziv. 15 Rak c'hwi a oar penaos ez omp bet o chom e bro-Egipt, ha penaos ez omp tremenet e-mesk ar broioù hoc'h eus tremenet. 16 Hag hoc'h eus gwelet o euzhusterioù, an idoloù koad, maen, arc'hant hag aour o deus. 17 Gant na vo ket en ho touez na gwaz na maouez, na tiegezh na meuriad, o treiñ kalon hiziv diouzh an Aotrou, hon Doue, evit mont da servijañ doueoù ar broioù-se ! Kement-se a vefe en ho touez ur wrizienn o frouezhiñ ampoezon hag huelenn. 18 An hini a glevfe lavarioù al le-mañ, hag en em vennigfe en e galon o lavarout: «Peoc'h am bo ! ya, e c'hoantegezh va c'halon e kerzhin ! hag e torrin er vezventi va sec'hed !», 19 ne vezo ket mennet an Aotrou da bardoniñ dezhañ, ha neuze e vogedo kounnar an Aotrou hag e warizi enep an den-se, hag en em blado warnañ kement mallozh a zo bet skrivet el levr-mañ, hag e rasko an Aotrou e anv a-zindan an neñvoù; 20 hag e zispartiañ a ray an Aotrou, evit e walleur, diouzh holl veuriadoù Israel, hervez holl vallozhioù an Emglev skrivet e levr al Lezenn-mañ. 21 Hag e lavaro ar rummadoù war-lerc'h, ho mibien a savo war o lerc'h, hag an estrañjourien a zeuio eus ar broioù pell, o welout reuzioù ar vro-mañ, hag ar c'hleñvedoù a ra an Aotrou enni: 22 Soufr ha holen ; tangwall war ar vro a-bezh ; en doare ma ne vero ket hadet diwezhatoc'h, ma ne ziwano, ha ma ne

savo netra eno, geotenn ebet, evel ma oa bet eus reveulzi Sodom ha Gomora, Adama ha Seboim, a reveulzias an Aotrou en e gounnar hag en e vuanegezh. 23 Hag e lavaro an holl vroadoù: « Perak en deus an Aotrou graet evel-hen d’ar vro-mañ ? Perak ar barr-kounnar bras-se ? » 24 Hag e vezo respontet : 102 Sizhun III en amzer blaen

« Dre m’o devoa dilezet emglev an Aotrou, Doue o zadoù, en devoa divizet ganto, p’en devoa o zennet eus bro-Egipt, 25

hag ez int aet da servijañ doueoù all ha da stouiñ dirazo, doueoù n’anavezent ket ha n’o devo perzh ebet ganto ; 26 hag ez eo bet entanet kounnar an Aotrou ouzh ar vro-mañ, betek kas warni kement mallozh a zo skrivet el levr-mañ, 27 ha bet en deus o displantet an Aotrou diwar o douar, gant kounnar ha buanegezh, gant fulor bras, hag o zaolet e-barzh ur vro all, evel m'eo anat hiziv-an-deiz » 28 An traoù kuzhet a zo d’an Aotrou, hon Doue, hag ar re bet diskuliet a zo dimp ha d’hor mibien da viken, evit ober holl lavarioù al Lezenn-mañ.

PEBEILGANENN kv. Gal. 1, 13-14 ; kv. Adl 8, 14b

P/. Ar C'hrist a zo deuet da vezañ mallozh evidomp, evit ma tremenfe d’ar Broadoù bennozh Abraham, * Evit ma resevfemp dre ar feiz ar Spered prometet. U/.Hon tennet en deus Doue eus douar an Egipt, hag hon diframmet eus an ti sklaved. * Evit ma resevfemp ...

EIL LENNADENN

Eus Prezegennoù sant Bernez, abad,war Kanenn ar C'hanennoù

(Sermo 61, 35 : Opera omnia, 1839,1. 2, 3033)

E-lec'h ma voe fonnus ar pec'hed fonnus-bras e voe ar c'hras ivez

Pelec 'h emañ ar surentez hag an diskuizh asur ha divrall, nemet e goulioù hor Salver ? Seul suroc'h a se e

ran va lojeiz enno ha m'az eo galloudusoc'h da reiñ silvidigezh. Ar bed a zo kounnaret, ar c 'horf a wask, an

diaoul a stign pechoù, met kouezhañ ne ran ket , rak

diazezet ez on war ar c 'haled. Pec'het em eus, graet em eus ur pec'hed bras ; trubuilhet e vo va c’houstiañs, met

strafuilhet ne vo ket, rak soñj am bezo eus goul ioù an Aotrou. Rak, gloazet eo bet abalamour d'hor

follentezioù . Petra 'zo ken tost d 'ar marv ha na vo ket disammet gant marv ar C'hr i s t ? Ma teu da soñj

Pevare De iz - l i d 103

din eus ur medisinerezh ken galloudus ha ken efedus, ne c'hellan mui bezañ spontet. Anat enta e fazie an hini a lavare Re vras eo va fallagriezh evit ma c'hel l fen bezañ pardonet . Ne oa ket unan eus izili ar C'hrist, n'en doa ke t pe rzh en e ve r i t ev i t e g emer evitañ, ha lavarout e oa dezhañ evel un ezel o kemer evitañ ar pezh a zo d'ar penn. Ar pezh a vank din dre natur, me avat hen tenn gant fiziañs eus askre an Aotrou, pa-z eus enni un teñzor a drugarez, ha n'eo ket an toulloù a vank ev i t skui lh an teñzor-se e r-maez . Tou l l e t o deus e zaouarn hag e dre id , hag e gos tez o deus t ou l l e t gan t u r goa f ; ha d re a r f aou toù - se e c'hellan sunañ mel tennet eus ur roc'hell hag eoul eus ur garreg kalet-meurbet , eleze, tañva ha gwelout pegen c’hwek eo an Aotrou. Gant soñjoù a beoc'h edo e spered, ha me ne ouien ke t . Piv en deus anaveze t soñj an Aot rou ? P iv a zo bet e guzulier ? Met un alc'houez da zigeriñ eo deuet da vezañ evidon an tachoù sanket ennañ, evit ma welfen bolontez an Aotrou. Perak ne welfen ket a-dreuz ar goulioù ? Embann a ra an tachoù, embann a ra ar goulioù emañ evit gwir Doue er C'hrist oc’h adunaniñ ar bed gantañ. An houarn en deus treuzet e gorf ha denesaet e galon evi t ma ouezo hiviziken gouzañv gant hon gwanderioù. Parañ a ra kevrinoù e galon dre c 1houlioù e gorf ; gw e l e t e v ez an a t k ev r i n b r a s e va de l e zh , ka lo n drugarezus hon Doue, heol ar beure deuet d'hon gweladenniñ. Rak e petra e vefe bet gwelet o lugerniñ splannoc’h eget en ho koulioù, ez oc'h-c'hwi, Aotrou, dous hag ize l ek ha leun a d ruga rez ? Bra soc 'h t ruga rez n'en deus den ebet eget o reiñ e vuhez evit ar re barnet ha kondaonet d'ar marv. Va h o l l z e l l i d - m e e n t a t r u g a r e z a n A o t r o u . N e

vin ket dibourvez a-grenn a zell id keit ha na vo ket eñ dibourvez a drugarez. Mar deo n i ve ru s t r ug a r ez i où an Ao t r ou , e z eo f r a nk ga n i n ar meritoù evelato. Petra 'ta ma santan va c 1houstians karget a bec'hedoù ? Met e-lec'h ma voe fonnus ar pec'hed fonnusoc'h-dreiste voe ivez ar c 'hras . Ha m 'emañ trugarezioù an104 S i zhun I I I en amzer b l aen

Aotrou a-holl-viskoazh da virviken , me ivez a gano trugarezioù an Aotrou da virviken. Daoust ha va reizhderioù-me eo a ganin ? Aotrou, me am bo soñj eus ho reizhded-c'hwi hepken.. Rak ar re izhded-se eo va hini me ivez, pa-z oc 'h en em c'hraet evidon reizhded a-berzh Doue.

P E B E I L G A N E N N I z 5 3 , 5 ; 1 P ê 2 , 2 4 P / G l o a z e t e o be t en abeg d 'hon to r f edoù , br eve t eo be t en abeg d'hor pec’hedoù ; ar c 'hastiz da reiñ dimp ar peoc'h a zo warnañ. * Ha dre e c'houlioù ez omp yac'haet. U/ Hor pec’hedoù en deus douget en e gorf war ar c'hoad evit hon lakaat da vervel d'hor pec'hedoù ha da vevan - e r re izhded . * Ha dre e c 'houl ioù eo ez omp yac'haet.

Pedenn Aotrou Doue holIc1halloudek ha peurbad, renit hon obe roù eve l ma p l i j deoc ' h , ev i t ma c ' he l l imp , d re zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santelezh hag e vertuz. Dre hon Aotrou ... . . .

PEMPVET DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh levr an Adlezenn 30, 1-20

Promesa ar pardon goude an harlu En deizioù-hont e c'halvas Moizez holl Israel, hag e lavaras dezho : 1 Pa vo erruet warnout an holl draoù-mañ, bennozhioù ha mallozhioù, a lakan dirazout, o adlakai ez kalon e-barzh an holl

vroioù en devo da vountet an Aotrou, da Zoue, enno. 2 Hag ez addeui war-zu an Aotrou, da Zoue, hag e selaoui ouzh e vouezh, ouzh kement tra a c'hourc'hemennan dit hiziv, te ha da vibien; a holl galon, a holl ene. 3 Hag e tistroio an Aotrou, da Zoue da brizonidi, hag en devo truez ouzhit, hag ec'h adtolpo ac'hanout diouzh an holl bobladoù en devoa da strewet an Aotrou, da Zoue,

Pempve t De iz - l id 105

enno; 4 nag e vefe da harluidi e dibenn an neñv, ale-hont e vo tolpet gant an Aotrou, da Zoue, hag ale-hont az kemero, 5 hag az kaso an Aotrou, da Zoue, etrezek ar vro a berc'henne da hendadoù hag a berc'henni; hag e roio eurvad dit hag az lakaio niverusoc'h eget da dadoù. 6 Hag ez amdroc'ho an Aotrou, da Zoue, da galon ha kalon da lignez, evit karout an Aotrou, da Zoue, a holl galon, a holl ene, evit ma c'helli bevañ. 7 Hag e lakaio an Aotrou, da Zoue, an holl vallozhioù-mañ war da enebourien ha war ar re o deus kas ouzhit ouzh da heskinañ. 8 Hag a-nevez e senti ouzh mouezh an Aotrou, en ur ober diouzh e holl c'hourc'hemennoù a gemennan dit hiziv. 9 Ha da zreist-fonnañ a ray an Aotrou, da Zoue, en holl oberoù da zaouarn, e frouezh da gof, e frouezh da chatal hag e frouezh da zouar, evit kaout eurvad ; rak adkregiñ a ray an Aotrou da reiñ levenez dit hag eurvad, evel ma roe levenez d’az tadoù. 10 Gant ma selaoui koulskoude mouezh an Aotrou, da Zoue, en ur virout e c'hourc'hemennoù hag e reolennoù skrivet e levr al Lezenn-mañ, pa zistroi davet an Aotrou, da Zoue, a holl galon, a holl ene. 11 Rak ar gourc'hemennoù-mañ a gemennan-me dit hiziv, ned int ket re ziaes evidout, na lakaet re bell ; 12 n’emaint ket lec'hiet en neñvoù, en doare ma c'hellfes lavarout : « Piv a vo gouest da bignat evidomp d’an neñv da gerc'hat anezho dimp, da ober dimp klevout anezho, ha ma raimp diouto ? ». 13 Ha n’emaint ket tra-mor, ma klemmfes ha ma lavarfes : « Piv a c'hello tremen evidomp tra-mor d’o c'herc'hat dimp, d’o reiñ dimp da glevout, evit ma c'hellfemp o c'hlevout hag ober diouto? 14 Met tost dit emañ al Lavar, meurbet : ez kenou, ez

kalon, evit hen ober. 15 Sell mat ! Lakaat a ran dirazout hiziv ar vuhez hag an eurvad, hag er c'hontrol, ar marv hag ar gwalleur. 16 Mar selaouez ouzh gourc'hemennoù an Aotrou, da Zoue hag a gemennan-me dit hiziv : karout an Aotrou, da Zoue, kerzhout gant e hentoù ha mirout e c'hourc'hemennoù, e reolennoù, e setañsoù, e vevi ; hag e kresko da niver, hag e vennigo ac'hanout an Aotrou, da Zoue, er vro emaout o vont enni d’he ferc'hennañ106 S i zhun I I I en amzer b l aen

17 Met mar tro da galon, mar ne sentez ket, mar en em lezez da vezañ bountet da azeuliñ doueoù all ha d’o servijañ, 18 e tisklerian deoc'h hiziv ez eot da goll ha ne reot ket hir deizioù war an douar emaoc'h o tremen ar Yordan da vont warnañ d’e berc'hennañ. 19 Testoù a lakan warnoc'h hiziv an neñv hag an douar: buhez ha marv am eus lakaet dirazout, bennozh ha mallozh ! Dibab ar vuhez evit bevañ, te ha da lignez ! 20 Kar an Aotrou, da Zoue, sent ouzh e vouezh hag en em stag outañ, rak eñ eo da vuhez, hag az po hir deizioù da chom war an douar en devoa touet d’az hendadoù Abraham, Izaak ha Yakob reiñ dezho».

PEBEILGANENN Yrm 29, 13-14a ; Mzh 7, 7b

P/. Va c'hlask a reot hag e kavot mar am c'hlaskit a holl galon; * Hag e vin kavet ganeoc'h, - diougan an Aotrou - hag e tistroin ho prizonidi. U/. Klaskit hag e kavot, skoit hag e vo digoret deoc'h. * Hag e vin kavet ...

EIL LENNADENN.

Eus Prezegennoù Ioannes Mediocris Neapolitanus, eskob

(Sermo 7 : PLS 4,785-786)

Kar an Aotrou Doue ha baie gant e hentoù

An Aotrou eo va sklerijenn ha va silvidigezh, piv a rafe

din spontañ ? 0, brasat servijer, pa ouie penaos e veze sklerijennet ha peseurt e veze an hini a veze sklerijennet. Gouloù a wele, n'eo ket ar gouloù hag a ya etrezek an noz, met ar gouloù-se ha na wel ket al lagad anezhañ. Ar speredoù sklerijennet gant ar gouloù a gomzan anezhañ, ne gouezhont ket er pec'hedoù, ne sac'hont ket er gwallyouloù. Lavarout a rae an Aotrou : Baleit e-keit ha ma-z eus gouloù ennoc'h. A beseurt gouloù e komze eta, nemet diwar e benn e-unan ? eñ hag en deus lavaret : Me eo ar gouloù


deuet er bed , evit na welo ket ar re a wel, ha ma resevo an dud dall ar gouloù. An Aotrou enta, hor sklerijenn, heol a reizhded, en deus skedet e Iliz katolik skignet e pep lec’h, hag a huche ar Profed en e skeudenn :Va sklerijenn ha va silvidigezh eo an Aotrou, piv am lakfe da spontañ ? An den diabarzh ur wezh sklerijennet ne gamm ket, ne dec'h ket diwar an hent, gouzañv a ra pep tra. An hini a wel e vammvro eus a bell, a stourm ouzh an trubuilhoù, ne gemer ket a c'hlac'har gant traoù tremeniat, met kennerzh a gav e Doue ; izelaat a ra e galon ha derc’hel penn, hag abalamour d'e izelded en devez pasianted. Ar gouloù-mañ, an hini gwirion, hag a sklaera kement den a zeu er bed-mañ , en em ro d'ar re o deus doujañs en e geñver ; en em sil a ra en hini a fell dezhañ, 'lec’h ma fell dezhañ ; em ziskuilh a ra d'an hini a fell d'ar Mab. An hini a oa azezet en deñvalijenn hag e skeud ar marv, e teñvalderioù ha skeud ar pec'hedoù, pa sav ar gouloù ec'h euzh outañ e-unan, en em izela gant keuz, ruziañ gant ar vezh, hag e lavar : va sklerijenn ha va silvidigezh eo an Aotrou, piv am lakfe da spontañ ? .Silvidigezh vras, va breudeur. Ar silvidigezh-se ne zouj ket ar sempladurezh, n'he deus ket aon rak ar skuizhder, ne wel ket ar boan. Dleet eo dimp enta krial a holl nerzh, n'eo ket gant hon teod hepken, met gant hor spered : va sklerijenn ha va silvidigezh eo an Aotrou, piv am lakfe da spontañ ? Mar deo Eñ a sklaera, a salv, piv a sponto ? Ra zeu io skeudoù a r gwa l l - a t i zoù , an Ao t rou eo va sk le r i jenn . Dont a c 'hel lont , t rec 'h iñ ne c 'he l lon t , tagañ hor c 'ha lon, ket he c'hounit. Ra zeuio dallentez ar wallc'hoantegezh, an Aotrou eo va sklerijenn . Hon

nerzh eo Eñ hag en em ro dimp, ha ni en em ro dezhañ ivez. Redi t d 'ar mezeg , pa c 'hel l i t , betegout na c'hellfec'h ket pa vennit.

PEBEILGANENN Fur 9, 10. 4a P / Kasit , Aotrou, ho furnez eus kador veur ho klod, evit ma 'm skoazello ha ma labouro ganin ; * Ha ma-z anavin petra a blij deoc'h. U / Roi t d in , Ao t rou , a r fu rnez en em za l c ' h d i r ak ho tron. * Ma ouezin ...108 S i zhun I I I en amzer b l aen

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù eve l ma p l i j deoc’h , ev i t ma c ' he l l imp, dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santel ezh hag a vertuz. Dre hon Aotrou ...



LENNADENN GENTAÑDiouzh levr an Adlezenn 31, 1-15

Komzoù diwezhañ Moizez

En deizioù-hont : 1 ez eas Moizez da lavarout an traoù-mañ da holl Israel. 2 Lavarout a reas dezho : « Oadet a gant ugent vloaz ez on hiziv; n’hallan ken mont ha dont, hag an Aotrou en deus lavaret din: ne dremeni ket ar Yordan-se. 3 An Aotrou, da Zoue, a dremeno ez raok hag a zistrujo ar pobloù-se a-dirazout hag o diberc'henno. Ha Josoua a dremeno ez raok evel m’en deus lavaret an Aotrou. 4 Hag e ray an Aotrou dezho evel m’en devoa graet da Sehon ha da Og, rouaned Amoriz, ha d’o bro, ouzh o distrujañ. 5 O lakaat a ray an Aotrou dirazout, hag e reot dezho a-grenn hervez an urzhioù am eus roet deoc'h. 6 Dalc'hit ho krog ! Bezit kreñv ha dizaon, dispont dirazo ! rak an Aotrou, da Zoue, a gerzh ganeoc'h: da zilezel, da zilezel ne raio ket ».

7 Hag e c'halvas Moizez Josoua, hag e lavaras dezhañ ouzh daoulagad holl Israel: « Dalc'h krog ! Bez kreñv ! rak te eo a yelo gant ar Bobl-mañ d’ar vro en deus touet an Aotrou d’o zadoù he reiñ dezho, hag he reiñ a ri en hêrezh dezho. 8 An Aotrou, Eñ, a gerzho ez raok, a vo ganit; da zilezel, da zilezel ne ray ket. Bez dizaon ! na gren ket ! » 9 Hag e skrivas Moizez al Lezenn-mañ, a roas d’ar veleien, mibien Levi, dougerien Arc'h Emglev an Aotrou, ha da holl gozhidi Israel. 10 Hag urzhioù a roas Moizez dezho en ur lavarout: «Bep seizh vloaz, gant gouel ar bloavezh Distaol, ha

C'hwec 'hve t D e iz - l i d 109

fest al Logelloù, 11 pa zeuio holl Israel da welout dremm an Aotrou, da Zoue, el lec'h en devo dibabet, e lenni al Lezenn-mañ dirak holl Israel, en o divskouarn. 12 Bod ar Bobl, ar wazed, gwragez, bugale, hag an ostizidi a vo ez torojoù, evit he selaou ha deskiñ, ha kaout doujañs an Aotrou, ho Toue, ma vezint aketus da ober diouzh holl lavarioù al Lezenn-mañ. 13 Hag o mibien, ha n’he anavezont ket, he c'hlevo hag a zesko doujañ an Aotrou, ho Toue, e-pad an holl zeizioù ma vevot war an douar ez it da dremen ar Yordan betek ennañ d’e berc'hennañ ». 14 Hag e lavaras an Aotrou da v/Moizez : « Setu ma-z eo tost an deizioù ma varvi; galv Josoua; en em zalc'hit e Teltenn an Emvod, hag e roin urzhioù dezhañ ». Hag ez eas Moizez ha Josoua, hag en em zalc'hjont e Teltenn an Emvod. 15 Hag en em ziskouezas an Aotrou en Deltenn, er peul-koabr, hag en em zalc'has ar peul-koabr war dreuzoù an Deltenn. 23 Hag e roas urzhioù da Josoua, mab Noun, en ur lavarout : « Dalc'h da grog ha bez kreñv ; rak te a gaso mibien Israel d’ar vro am eus touet dezho, ha me a vo ganit ».

PEBEILGANENN Adl 31, 7b-8 ; Krl 3, 26

P/. Dalc'h krog ! Bez kreñv ! Rak an Aotrou, da Zoue, * Eñ a gerzho ez raok, Eñ a vo ganit ; bez dizaon. U/. Rak an Aotrou a vo ouzh da gostez, hag a viro ouzh da dreid a vezañ tapet. * Eñ a gerzho ...

EIL LENNADENN

Eus Addisplegadur sant John Fisher eskob ha merzher, war ar salmoù

(Ps 101 : Opera omnia, ed.1597, pp.1588-1589)

Burzhudoù an Aotrou Doue

Da gentañ e tennas Doue pobl Israel eus a sklavelezh an Egipt, en ur ober kalz a daolioù souezhus ha burzhudoù. Ober a reas dezho treuziñ ar Mor Ruz hep glebiañ o110 S i zhun I I I en amzer b l aen

z re id ; eus boued an neñv, Manna ha koailhed eo o magas er gouelec'h ; ha pa c'houzañvent sec'hed e tennas eus ur garreg kalet-tre ur stivell diheskus ; an t rec 'h a roas dezho war an holl enebourien a rae brezel garv outo ; d'ar Yordan e reas mont ur pennad a-enep d'he red naturel ; ar vro prometet a rannas hag a ingalas hervez niver o meuriadoù hag o ziegezhioù,. Met daous t m 'en doa pourchase t dezho gan t kemen t a ga ran t ez hag a l a rgen tez an t r aoù - se , an dud dizanaoudek-se, evel p'o dije ankounac’haet pep tra, dilezet ha distaolet s e rv i j Do ue , en em s t ag as a l i e s ouzh pec'hed argarzhus an idolerezh. Ha n i da c 'houde , p a oamp paganed, o vont d ’an ido loù mut diouzh ma vezemp kaset, e troc'has ac’hanomp diwar olivezenn but ar baganiezh evit hon imboudañ, goude bezañ torret zoken ar brankoù naturel, war an olivezenn wirion ma oa pobl ar Yuzevien, hag e reas dimp bezañ lodek e gwrizienn hag e druzoni e c'hras dezhañ e-unan. Hag a -ba rzh a r f i n , " n 'en deus ke t e sperne t e Vab e -u n a n , m e t h e n ro e t e n d e u s ev i d o m p - h o l l , e v e l ur bro fadenn hag un aberzh a c 'hwez-vat da Zoue , evit hon dasprenañ a bep fallagriezh, ha glanaat evitañ e-unan ur bobl douget d'an oberoù mat". An holl vadelezhioù-se, daoust ma-z int, ne lavaran ket prouennoù, met tes tenioù diarvar eus karantez divuzul Doue en hor c'heñver hag eus e vadobererezh , n i ava t , t ud d i zanaoudek a -grenn , hag aet zoken pell en tu-hont da holl vevennoù an dizanaoudegezh, ne anzavomp ket brasted ar madoberoù-se, met disprizout a reomp kentoc'h krouer ha roer madoù ken bras. Fae a reomp warnañ zoken.

Hag an drugarez dispar-se, diskouezet hep ehan e-keñver. pec'herien, n'hon doug ket zoken da urzhiañ hor buhez hag hor gizioù-bevañ hervez e c'hourc'hemenn santel-meurbet. Dellezek a dra sur eo an traoù-se da vezañ skrivet evit ar rummadoù da zont ma vo soñj anezho da viken ; evel-se, an holl dud hag a vo en amzer-da-zont merket war rol l ar gr is tenien, oc’h anaout ar vadelezh ken bras-se eus Doue en hor c'heñver, ne baouezint biken, da vare ebet, da ganañ meuleudioù an Aotrou Doue.


PEBEILGANENN S.67(68), 27; 95(96),1 P/ En emvodoù, kanit meuleudi da Zoue, * D'an Aotrou, c'hwi eus gouenn Israel. U/ Kanit d'an Aotrou ur ganenn nevez ; kanit d'an Aotrou, tud an douar a-bezh. * D'an Aotrou ...

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù eve l ma p l i j deoc 'h , ev i t ma c ' he l l imp , dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santelezh. Dre hon Aotrou ...

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr an Adlezenn 32, 48-62; 34, 1-12

Marv Moisez

En deizioù-hont : 48 komz a reas an Aotrou ouzh Moizez, d’an hevelep deiz, en ur lavarout: 49 « Pign war venezioù an Abarim aze, da venez Nabo, a zo e bro Moab, rag-enep da Yeriko,

ha sell ouzh bro-Ganaan a roin da vibien Israel da zomani. 50

Ha marv war ar menez-se, a vi pignet warnañ; hag e vi dastumet gant da dud, evel ma varvas Aaron, da vreur, e Hor-ar-Menez, hag e voe dastumet gant e dud. 51 Rak bet oc'h difeiz ouzhin e-touez mibien Israel, da zeizioù Meribat-Kades, e gouelec'h Sin: n’ho poa ket va santelaet e-touez mibien Israel. 52 A-dal eo e weli ar vro, met e-barzh ned i ket, e-barzh ar vro a roan da vibien Israel ». 34,1 Hag e pignas Moizez, eus stepennoù Moab, da venez Nabo, war benn ar Pisga, a zo rag-enep Yeriko. Hag e tiskouezas dezhañ an Aotrou an holl vro, ar Galaad betek Dan 2 hag holl Neftali, ha douar Efraim, ha douar Manase, hag holl112 S i zhun I I I en amzer b l aen

zouar Youda, betek ar Mor, a-dreñv, 3 an Negev hag ar Gampoullenn, saonenn Yeriko, kêr ar palmez, betek Sour. 4

Hag e lavaras an Aotrou dezhañ : « Setu ar vro am eus touet da Abraham, da Izaak ha da Yakob en ur lavarout : D’az lignez he roin. He diskouez a ran dit, ez taoulagad, met betek enni ne dreuzi ket ». 5 Hag e varvas eno Moizez, servijer an Aotrou, e bro Moab, war urzh an Aotrou. 6 Hag e voe beziet en draonienn, e bro Moab, rag-enep da v/Bet-Peor, ha den n’en deus anavezet e vez betek hiziv. 7 Ha Moizez en devoa kant ugent vloaz pa varvas. Ne oa ket gwanaet e lagad, ne oa ket dizeriet e sabr. 8

Hag e ouelas mibien Israel da v/Moizez, e stepennoù Moab, tregont deiz. Hag ez echuas deizioù-gouelañ kañvoù Moizez. 9 Ha Josoua, mab Noun, a oa leun gant ar spered a furnez, rak harpet en devoa Moizez e zaouarn warnañ. Hag e sentas outañ mibien Israel, en ur ober hervez m’en devoa gourc'hemennet an Aotrou da v/Moizez. 10 Ne savas ken ur profed en Israel evel Moizez,en devoa e anavezet an Aotrou dremm ouzh dremm. 11 Nag a sinoù, a vurzhudoù e voe kaset gant an Aotrou da ober e bro-Egipt, enep Faraon, e holl servijerien hag e holl vro ! 12 Nag a draoù dre e zorn kreñv ! Pebezh spont bras a reas Moizez ouzh daoulagad holl Israel !

PEBEILGANENN Yn 1, 14bc.16a.17; Sir 24, 23

P / Ar Verb en deus save t e de l t enn en hon touez , leun a c 'hras hag a wirionez, hag eus e leunder hon e u s h o l l r e s e v e t ; r a k a l l e z e n n a z o b e t r o e t d r e Voizez , * Ar c ' h r as hag a r wi r ionez a zo deue t d re Jezuz Krist. U / Al l ezenn en deus kemennet d imp Moisez, eve l hêrezh evit bodadegoù Yakob. * Ar c'hras ...

D'ar Seizhvet-deiz 113 EIL LENNADENN

Eus Kenreizhadur pastorelezh Gaudium et spes an Eil Holleskebbod er Vatikan diwar-benn an Iliz en amzer a-vremañ

(Nn.18.22)

Mister ar marv

Dirak mister ar marv en em ziskouez en he gwashañ kudenn s t ad mab-den . Enkreze t eo mab-den gant ar boan, ha dre ma-z a dismantr e gorf war gresk ; met en tu-hont da se, ha muioc'h c'hoazh, gant an aon da vezañ peurzistrujet da viken. Douget gant pleg naturel e galon, e varn ervat an traoù pa zistaol gant euzh, ha pa zinac'h an distruj leun, ha rivin dieil-tro e bersonelezh. An hadenn a beurbadelezh hag a zo en e greiz, pa ne c'hell ket bezañ sellet evel materi hepken, en em sav a-enep ar marv. Holl gavadennoù an deknikelezh, forzh pegen talvoudek ma-z int, n'emaint ket evit sioulaat e anken : ar vuhez hiraet gant sikour ar viologiezh. ne c'hell ket terriñ ar c'hoant-se d'ur vuhez all, hag a zo sanket ken don en e galon ma ne c'hell ket bezañ mouget.

Dirak ar marv e chom berr ijin mab-den ; met an Iliz koulskoude, kelennet gant sklerijenn Doue, a lavar sklaer ez eo bet krouet an den evit ur finvez eürus, en tu all da reuzioù an douar-mañ. Ouzhpenn-se, marv ar c'horf, ha n'en dije ket bet an den da c’houzañv mar n'en dije ket pec'het, a vo trec'het un deiz, evel ma lavar ar Feiz kristen, pa vo rentet d'an den, gant ar Salver hollc'halloudek ha trugarezus, ar silvidigezh bet kollet dre e faot. Rak, Doue en deus galvet hag a c’halv an den evit m'en em stago outañ, gant e natur a-bezh, en unaniezh peurbadel ar vuhez doueel digemmus. An trec'h-se, ar C’hrist en deus e c’hounezet en ur adsevel a varv da vev, en ur zieubiñ mab-den eus ar marv dre e varv dezhañ e-unan. Da gement den a gar en em soñjal, ar feiz kinniget gant abegoù divrall a c'hell reiñ ur respont d'e anken diwar-benn e amzer da zont ; kinnig a ra tu ivez da chom unanet er C'hrist gant breudeur karet aet da Anaon, dre reiñ an esper o deus bet kavet e-tal Doue ar gwir vuhez.114 S i zhun I I I en amzer b l aen

A dra sur ez eo ret d'ar c’hristen, hag un dever ez eo evitañ, stourm ouzh an droug a-dreuz kalz a drubuilhoù, hag ivez gouzañv ar marv. Met lodek e mister Pask, o tont da vezañ heñvel ouzh ar C'hrist en e varv, ez ay, nerzhet gant an esperañs, etrezek an adsav d'ar vuhez. Kement-se avat a dalvez, n'eo ket hepken evit ar gristenien, met ivez evit an holl dud a volontez vat, gant ar c'hras o labourat en un doare diwelus en o c'halonoù. Peogwir ez eo bet marvet ar C'hrist evit an holl dud, ha pa-z eo pal diwezhañ galvedigezh an den an hevelep hini evito, da lavarout eo, Doue e-unan, e tleomp krediñ e ro ar Spered Glan, d'an holl, ar galloud, en ur stumm anavezet gant Doue, da vezañ lodek e mister Pask. Setu aze petra eo, ha pegen bras eo, mister mab-den evel ma par dirak daoulagad an dud a feiz dre an Diskuliadur kristen. Dre ar C’hrist enta, hag er C’hrist ez eo sklerijennet kudenn ar boan ha kudenn ar marv a flastr ac'hanomp a-ziavaez d'e Aviel. Dasorc’het eo bet ar C’hrist ; dre e varv en deus distrujet ar marv, ha roet en deus dimp ar vuhez gant largentez, evit ma c'hellfemp dont da vezañ mibien er Mab, ha youc’hal er Spered Santel : Abba, Tad.

PEBEILGANENN S 26(27), 1; 22(23), 4ab

P/ Va sklerijenn ha va silvidigezh eo an Aotrou, piv am lakfe da spontañ ? * Difenn va buhez eo an Aotrou, piv am lakfe da grenañ ? U/ Ha pa gerzhin dre stankenn ar marv, n'em bo aon rak droug ebet, rak c'hwi a zo ganin. * An Aotrou ...

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù eve l ma p l i j deoc 'h , ev i t ma c ' he l l imp , dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santelezh. Dre hon Aotrou ...

115

IV-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù ar pevare sizhun

D'ar 1-añ Pardaez-lidGant lidkan Mari, ant,

Er bloaz A 0 welout an engroezioù-tud-se e savas Jezuz war ur menez ; hag e tostaas outañ e ziskibien ; neuze e stagas da gomz ha d'o c'helenn dre lavarout : Eürus ar re a gar ar baourentez, rak dezho eo rouantelezh an neñvoù.

Er bloaz B Souezhet-bras e oa an holl gant kelennadurezh Jezuz ; rak, o c'helenn a rae e-giz un den o kaout beli.

Er bloaz CH Souezhet e oa an holl gant ar c'homzoù kaer a zeue eus genou Jezuz.

Pedenn Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue,

d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑDeroù eus Lizher kentañ sant Paol abostol da d/Tesalonikaiz 1, 1 – 2, 12

Al liammoù etre sant Paol hag Iliz an Desalonikaiz

1 Paol, Silvan ha Timoteos, da Iliz an Desalonikaiz e Doue an Tad hag en Aotrou Jezuz Krist ; gras deoc'h ha peoc'h. 2 Bennozhioù dizehan a lavaromp da Zoue abalamour deoc'h-c'hwi holl, oc'h ober meneg ac'hanoc'h en hor pedennoù, 3 o kaout soñj bepred eus oberiantiz ho feiz, eus labour ho116 IV-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

karantez, eus dalc'husted hoc'h esperañs en hon Aotrou Jezuz Krist, dirak sell Doue hon Tad; 4 en ur c'houzout ivez, breudeur karet gant Doue, oc'h bet galvet gantañ; 5 rak p’hon eus prezeget deoc'h an Aviel, n’eo ket bet ur c'hemenn dre gomzoù hepken, met ivez dre vurzhudoù, dre oberoù a-berzh ar Spered Santel, ha gant surentez vras en hor c'halon. Gouzout a rit e gwirionez, omp bet en ho touez evit ho mad. 6 Ha c'hwi, eus ho tu, ez oc'h en em lakaet d’en em heñvelaat ouzhimp, hag ivez ouzh an Aotrou, en ur zegemer ar Gomz e-kreiz trubuilhoù a bep seurt, gant levenez ar Spered Santel; 7 en doare ma-z oc'h deuet da vezañ ur skouer evit an holl grederion e Makedonia hag en Ac'haia. 8 Rak eus ho pro he deus tregernet Komz an Aotrou, n’eo ket hepken e Makedonia hag en Ac'haia, hogen ivez e pep lec'h eo en em skignet ho feiz e Doue, ken n’hon eus ket ezhomm ken da gomz diwar he fenn. 9 Rak, an dud du-hont a lavar o-unan peseurt degemer hon eus bet diganeoc'h, ha penaos hoc'h eus en em zistroet ouzh Doue, en ur zilezel an idoloù evit servijañ an Doue bev ha gwirion, 10 ha gortoz e Vab a zeuio eus an Neñv, eñ bet adsavet gantañ a-douez ar re varv, Jezuz, an hini hor salv eus ar gounnar o tont.

2 1 C’hwi hoc'h-unan, va breudeur, a oar petra eo bet hon donedigezh en ho touez, ha penaos n’eo ket bet difrouezh. 2

Goude m’hor boa gouzañvet poan ha ma oamp bet dismegañset e Filipos, evel ma ouzoc'h, hon eus kavet en hon Doue fiziañs e-leizh evit prezeg deoc'h Aviel Doue e-kreiz stourmadoù niverus. 3

Rak hor c'helennadurezh-ni ne denn ket he nerzh eus ur falskredenn bennak, nag eus droukc'hoantegezh ebet; n’eo ket unan diwar douellerezh; 4 met evel m’en deus Doue hor c'havet mat da fiziout ennomp e Aviel, evel-se e kelennomp, n’eo ket o klask plijout d’an dud, met da Zoue a vez oc'h arnodiñ hor c'halonoù. 5 Nann, biskoazh n’eus bet ganimp ur gomz lubanus, evel ma ouzoc'h; biskoazh ur menoz kuzh bennak da c'hounit arc'hant, Doue a zo test a gement-se; 6 nann, biskoazh n’hon eus klasket enor digant an dud, nag en ho touez, nag e lec'h-all; 7

daoust ma c'hellemp, evel abostoled ar C'hrist, bezañ bet o pouezañ warnoc'h. Er c'hontrol, ez omp en em c'hraet bugale vihan en ho touez. Evel ur vagerez o kemer preder gant he bugale, 8 evel-se, ni ivez, en hor c'harantez evidoc'h, hor bije karet IV-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 117

reiñ deoc'h n’eo ket hepken Aviel Doue, met hor buhez hec'h-unan, ken ker e oac'h deuet da vezañ evidomp. 9 Soñj hoc'h eus, va breudeur, eus hon trevell hag eus hor poan. Noz-deiz e vezempo labourat evit mirout na vijemp ur samm evit hini ebet ac'hanoc'h, e-keit ha ma prezegemp deoc'h Aviel Doue. 10 C’hwi a zo test ha Doue ivez, pegen santel, pegen leal, pegen didamall hon eus en em renet en ho keñver-c'hwi ar grederion; 11 ha gouzout a rit ivez penaos evit pep hini ac'hanoc'h ez omp bet evel un tad e-keñver e vugale, 12 ouzh ho tougen d’ar mad, ouzh ho kalonekaat, ouzh hoc'h aspediñ da ren ur vuhez dellezek eus an Doue ho kalv d’e rouantelezh ha d’e c'hloar.

PEBEILGANENN 1 Tes 1, 9b-10; 3,12a.13 P/ En em zistroet hoc'h eus ouzh Doue evit servijañ an Doue bev ha gwirion ha gortoz e Vab a zeuio eus an neñv, eñ bet adsavet gantañ a-douez ar re varv, * En- an hini hor salv eus ar gonnar o tonet.

U/ Plijet gant an Aotrou lakaat ho karantez da fonnaat evit ma vo startaet ho kalonoù er santelezh a-benn donedigezh an Aotrou. * Eñ an hini hor salv ....

EIL LENNADENN Eus Lizher sant Ignatios Antiokeia eskob ha merzher, da Smirnaiz

(Inscriptio nn.l,l - 4,1 : Funk1,235-237)

Ar C'hrist en deus hor galvet d'e rouantelezh ha d'e c'hloar

Ignas, pe Teoforos da Iliz Doue an Tad hag e Vab karet Jezuz Krist, resevet ganti pep donezon dre drugarez ; leun a feiz hag a garantez ne vank gras ebet dezhi ; karet-meurbet gant Doue hag o tougen frouezh santel ; dezhi a zo e Smirna en Azia, gant ur spered dinamm hag e komz Doue, e lavaran va gwellañ salud. Gloar a roan da Jezuz Krist Doue en deus ho rentet ken fur ; rak merzet em eus hoc'h eus ur feiz divrall evel staget gant tachoù ouzh kroaz Jezuz Krist, a gorf hag a spered, ha start er garantez dre wad ar C'hrist, hag o krediñ, gant ur feiz leun ha ferv en hon Aotrou, deuet eus gouenn David hervez ar gwad, Mab da Zoue hervez bolontez ha galloud Doue, ez eo bet ganet e gwirionez eus 118 IV-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

ar Werc'hez, badezet gant Yann, evit ma vefe kaset gantañ da benn pep reizhder. Staget eo bet e gwirionez evidomp gant tachoù en e gorf dindan Poñs Pilat hag Herodez an tetrark, ( a drugarez da frouezh e groaz ha d' e basion venniget eo ez eus ac'hanomp), ya, staget eo bet evit sevel er vann e vanniel evit c'hantvedoù, dre e adsav d'ar vuhez, ha bodañ ar sent hag e dud fidel, a-douez ar Yuzevien pe a-douez ar Jentiled, e korf nemetañ e Iliz. An holl draoù-se en deus gouzañvet evidomp, evit m'hor bege ar silvidigezh. Gouzañvet en deus poan e gwirionez, evel m'en deus e gwirionez em savet e-unan da vev. Evidon-me a oar, hag a gred edo gant e gorf, zoken goude e adsav d'ar vuhez. Ha pa zeuas da gaout Pêr hag ar re a oa gantañ, e lavaras dezho : Tapit krog, stokit ouzhin ha gwelit ; ned on ket un tasmant digorf. Ha kerkent e stokjont outañ, hag e kredjont, unanet-start ouzh e gorf hag e spered. Setu perak e rejont fae war ar marv, hag e tiskouezent e oant trec'h d'ar marv. Goude ma oa adsavet d'ar vuhez, Jezuz a zebras hag a evas ganto, evel unan o

kaout ur c'horf, daoust ma oa unanet dre e spered gant e Dad. Sed eta ar pezh a erbedan ouzhoc'h, va breudeur karet, daoust ma ouzon e soñjit c'hwi ivez evel-se.

PEBEILGANENN Gal 2, 19.20

P/ Marvet on bet d'al lezenn evit bevañ evit Doue ; ar pezh a vevan bremañ em c'horf a vevan er feiz e Mab Doue, * Eñ hag en deus va c'haret hag en em roet d'ar marv evidon. U/ A-unan gant ar C'hrist ez on stag ouzh ar groaz ; bev ez on, pe gentoc’h n'eo ket me eo a zo bev, ar C'hrist an hini a zo o vevañ ennon. * Eñ eo en deus va c'haret ...

MEULGAN C’hwi Doue ...568


Gant lidkan Zakaria, antonenn :

Er bloaz A Eürus ar re a zo glan a galon, rak int a welo Doue, eme an Aotrou.

Eil Deiz-lid 119

Er bloaz B En em c'houlenn a raent kenetrezo o lavarout Petra eo kement-mañ ? Ur gelennadurezh nevez ha roet gant beli ; ha d'ar speredoù hudur zoken emañ o c'hourc'hemenn hag e sentont outañ.

Er bloaz CH E gwirionez me a lavar deoc'h : Profed ebet ne vez degemeret mat en e vro.

Pedenn Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ....

Da Eurlid an Eil Abardaez

Gant lidkan Mari, antonenn : Er bloaz A

Eürus ar re a laka ar peoc'h da ren, rak int a vo anvet bugale Doue , eme an Aotrou.

Er bloaz B Sebezet edo an holl, hag ar vrud anezhañ a redas kerkent e pep lec'h, dre an holl vro en-dro da C'halilea.

Er bloaz CH Argas a rejont Jezuz er-maez eus kêr evit e stlepel da draoñ an tarroz. Eñ avat, o tremen dre o c'hreiz, a yeas kuit.

EIL DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh al Lizher kentañ da d/Tesalonikaiz 2, 13 – 3, 13

Mignoniezh Paol ha Tesalonikaiz

Breudeur, 2,13 En abeg da se, eus hon tu ivez, ne baouezomp ket da drugarekaat Doue, rak p’hoc'h eus resevet komz Doue diganimp, hoc'h eus he degemeret n’eo ket evel ur gomz a-berzh120 S i zhun IV en amzer b l aen

tud, met evel ma-z eo e gwirionez, evel komz Doue a labour gant nerzh ennoc'h-c'hwi, ar grederion. 14 Rak deuet oc'h, breudeur, da gemer skouer war Ilizoù Doue a zo e Youdea er C'hrist Jezuz, o vezañ m’hoc'h eus gouzañvet, c'hwi ivez, a-berzh ho kenvroiz, an hevelep poanioù hag int a-berzh ar Yuzevien; 15 ar re-se hag o deus lakaet d’ar marv an Aotrou Jezuz hag ar Brofeded, o deus hor gwallgaset, a zisplij da Zoue, a zo enebourien d’an holl dud, 16 pa harzont ouzhimp da brezeg d’ar Baganed evit o silvidigezh; evel-se e kargont bepred betek ar barr muzul o fec'hedoù; met kouezhet eo warno ar gounnar d’an diwezh. 17 Evidomp-ni, breudeur, dispartiet ma oamp diouzhoc'h evit ur pennad-amzer, a gorf ha n’eo ket a spered, eo seul vuioc'h a hast hor boa d’ho kwelout en-dro; ya, c'hoant bras hor boa; 18 ha gant-se eo bet fellet dimp mont betek ennoc'h, me Paol, va-unan, hag ur wezh ha div wezh; met Satan en deus harzet ouzhimp d’en ober. 19 Rak piv a zo hor goanag, hol levenez, ar gurunenn hor bo lorc'h ganti, daoust ha n’eo ket c'hwi, dirak

hon Aotrou Jezuz, da zeiz e Zonedigezh? 20 Ya sur, c'hwi eo hon enor hag hol levenez.

3, 1 Neuze, o vezañ n’hellemp ket padout pelloc'h, hon eus kavet gwell chom en Aten hon-unan-penn, 2 ha kaset hon eus deoc'h Timoteos, hor breur, servijer Doue en Aviel ar C'hrist, evit ho kreñvaat hag ho kennerzhañ en ho feiz, 3 evit na vefe den ebet distroadet e-kreiz an trubuilhoù-se. Gouzout a rit a-walc'h ez omp galvet d’o c'haout : 4 dija pa oamp en ho touez e roemp deoc'h da c'houzout hor befe da c'houzañv trubuilhoù, ar pezh a zo c'hoarvezet, evel a ouzoc'h. 5 En abeg da se, pa n’hellen ken padout, em eus e gaset da gaout keloù eus ho feiz, gant aon na vefec'h temptet gant an Tempter ha na vefe aet hol labour da goll. 6 Met bremañ Timoteos o paouez distreiñ davedomp eus du-se, en deus roet dimp keloù mat eus ho feiz hag eus ho karantez, ha lavaret dimp e virit atav soñj vat ac'hanomp, hag e c'hoantait hor gwelout en-dro, kement ha ni hon-unan a c'hoanta kement-se. 7

Gant se hoc'h eus roet frealz dimp e-kreiz hon holl ankenioù ha poanioù, ya, gant ho feiz; 8 ha bremañ ec'h advevomp, peogwir e chomit start en Aotrou. 9 Gant peseurt komzoù e c'hellfemp rentañ bennozh da Zoue diwar ho penn, evit an holl levenez hon eus en

Eil Deiz-lid 121

abeg deoc'h dirak hon Doue? 10 Nemet noz-deiz e talc'homp da c'houlenn digantañ ar c'hras d’ho kwelout en-dro evit klokaat ar pezh a vank d’ho feiz. 11 Plijet gant Doue hon Tad e-unan ha gant hor Salver Jezuz, kompezañ din an hent betek ennoc'h. 12 Ha c'hwi, ra blijo gant an Aotrou ho lakaat da greskiñ ha da fonnaat er garantez an eil evit egile, evel ivez e-keñver an holl, diwar skouer ar garantez hon eus-ni en ho keñver. 13 Ra vo startaet ho kalonoù en ur santelezh didamall dirak Doue hon Tad, a-benn donedigezh hon Aotrou Jezuz gant e holl Sent. Amen.

PEBEILGANENN kv.Tes 3, 12.13a; 2 Tes 2, 16a.17a

P/ Ra blijo gant an Aotrou ho lakaat da greskiñ ha da fonnaat er

garantez an eil evit egile, evel ivez e-keñver an holl, * D'ho startaat er santelezh. U/ An Aotrou e-unan da frealzo ho kalonoù. * D'ho startaat ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskridoù lakaet war anv Hilarius, diwar-benn ar salmoù (S.132: PLS 1,244-245)

An holl grederion n'o devoa nemet ur galon hag un ene

Gwelit pegen mat, pegen dous evit breudeur eo bezañ o chom unanet. Mat ha dous ez eo evit breudeur bezañ o chom unanet. Rak pa vezont unanet e vezont bodet e kevredigezh santel an Iliz ; ha ma c’heller reiñ dezho an anv a vreudeur eo dre ma vezont unan a galon, dre ar memes karantez hag an intent vat. Adal ma krogas an Ebestel da brezeg an Aviel ez eo hemañ eo a oa ar gourc'hemenn bras ; evel ma lennomp : Ne oa gant an holl grederion nemet ur galon hag un ene hepken. Anat eo diwar se e tere ouzh pobl Doue bezañ breudeur, pa n'o deus nemet un Tad, bezañ unan pa n'eus nemet ur Spered ouzh o ren, bevañ kalon-ouzh-kalon p'emaint dindan ar memes toenn, ha bezañ izili ur c'horf hepken p'emaint en ur c'horf hepken. Dous ha mat eo da vreudeur bezañ o chom unanet. Da ziskouez an dous hag ar mat-se e ra ar Profed ar geñveriadenn-mañ :122 S i zhun IV en amzer b l aen

lavarout a ra : Evel eoul c'hwezh-vat war ar penn, o teverañ war ar barv, o teverañ war varv Aaron, war c'houzougenn e sae. Eoul Aaron graet a louzeier c'hwezh-vat a implijer d'hen sakrañ da veleg. Evel-se e plijas d'an Aotrou Doue sakrañ da gentañ e veleg. Hon Aotrou-ni ivez a zo bet sakret, met en un doare diwelus, dreist e genseurted. Ar sakradur pe an olevadur-se avat ne oa ket eus an douar. Sakret e veze ar rouaned gant eoul eus ur c'horn ; an Aotrou Krist avat, eo gant eoul al levenez an hini eo bet sakret. Neuze goude ma oa bet olevet pe sakret Aaron er stumm-se hervez al Lezenn, e oa bet anvet krist, da lavarout eo an olevad. An eoul-se a c'hwezh-vat, n'eus forzh pelec'h e vez skuilhet, a voug c'hwezhioù brein ar c'halonoù ; evel-se ivez, pa resevomp eoul ar garantez, e taolomp en-dro dimp c'hwezh an intent-vat, ar pezh a zo dous evit an Aotrou Doue. Evel ma lavar an Abostol :

C'hwezh-vat ar C'hrist ez omp-ni. Neuze 'ta, evel ma plijas an eoul-se a c'hwezh-vat d'an Aotrou Doue er beleg kentañ Aaron, evel-se eo mat ha plijus evit breudeur bezan- o chom unanet. Diskenn a reas an eoul a c'hwezh-vat diwar ar penn war varv Aaron. Bez' ez eo ar barv ur merk eus an oad-gour. Ni kennebeut ne zleomp ket bezañ bugale, er C'hrist, nemet evit pezh a sell ouzh kement-mañ hag a zo bet lavaret er Skritur Sakr : bezañ bugale e-keñver fallagriezh, nann avat e-keñver poell. An holl dud difeiz, eme an Abostol, a zo bugaligoù dre ma-z int re wan da gemer boued fetis ; laezh an hini o deus ezhomm : Laezh, eme an Abostol, am eus roet deoc'h da evañ, n'eo ket boued fetis, ne oac'h ket gouest, ha n'oc'h ket c'hoazh, d'hen kemerout.

PEBEILGANENN Rom 12, 5; Efz 4, 7; 1 Kor 12, 13 P/ Evidomp da vezañ kalz, ez omp pep unan ezel an eil d'egile. * Da bep hini ac'hanomp e vez roet e lod eus ar c'hras, hervez ma plij d'ar C'hrist muzuliañ e zonezonoù. U/ Ni holl a zo bet badezet en hevelep Spered unan, evit dont d'ober ur c'horf hepken ; ni holl hon eus evet hor gwalc'h eus un hevelep Spered. * Da bep hini...

Pedenn Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ....

Trede Deiz-lid 123

TREDE DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh al Lizher kentañ da d/Tesalonikaiz 4, 1-18

Buhez santel ha goanag an dasorc'h 4, 1 A-hend-all, breudeur, ho pediñ hag hoc'h aspediñ a reomp en Aotrou Jezuz da gaout soñj eus ar pezh hoc'h eus desket diganimp war an doare ma tleomp bevañ evit plijout da Zoue - hag evel-se dija en em renit evit gwir - nemet bepred it war wellaat muioc'h-mui. 2 Gouzout a rit peseurt gourc'hemennoù hon eus roet deoc'h a-berzh an Aotrou Jezuz. 3 Rak sed amañ bolontez Doue, ho santelidigezh, dilezel an hudurniezh, 4 da bep

unan da c'houzout mirout e gorf er santelezh hag en onestiz, 5 ha n’eo ket en em reiñ d’ar c'hoantoù direizh evel ma ra ar Baganed n’anavezont ket Doue, 6 met chom hep ober war ar poent-se gaou pe zroug d’e vreur; rak an Aotrou a denn kastiz eus an dud evit an holl draoù-se, evel m’hon eus lavaret ha testeniet dija. 7

Rak Doue n’en deus ket hor galvet d’al loustoni, hogen d’ar santelezh. 8 Gant se enta, an hini a rafe fae war gement-se, n’eo ket fae war un den a rafe, met war Doue e-unan, an hini a ro deoc'h e Spered, ar Spered Santel. 9 Diwar-benn ar garantez etre breudeur n’hoc'h eus ket ezhomm e vefe skrivet deoc'h. Rak c'hwi hoc'h-unan eo gant Doue ez oc'h bet desket d’en em garout an eil egile. 10 Hag en ober a rit e-keñver an holl vreudeur, dre Vakedonia a-bezh. Nemet ho pedomp, breudeur,d’ober gwelloc'h c'hoazh 11 dre lakaat hoc'h enor da vevañ er peoc'h, da blediñ pep unan gant e aferioù, da labourat gant ho taouarn, evel m’hon eus kemennet deoc'h; 12

evel-se e vo enorus ar vuhez a renot da sell tud an diavaez, ha n’ho po ezhomm eus sikour den ebet. 13 Ne fell ket dimp, breudeur, e chomfec'h hep gouzout ar wirionez diwar-benn ar re varv, evit n’en em roiot ket d’an dristidigezh evel ar re all, ar re n’o deus ket esperañs. 14 Rak mar kredomp ez eo marvet Jezuz hag adsavet a-douez ar re varv, evel-se ivez Doue a zegaso da vevañ gant Jezuz ar re a vo marvet o kaout ar feiz ennañ. 15 Sed amañ enta petra a lavaromp deoc'h 124 S i zhun IV en amzer b l aen

hervez komz an Aotrou: Ni, ar re vev, ar re a vo chomet war-lerc'h ar re all a-benn donedigezh an Aotrou, ne vezimp ket a-raok ar re a vo marvet. 16 Rak an Aotrou e-unan, pa vo roet an urzh dre vouezh an Arc'hael ha son trompilhoù Doue, a ziskenno eus an neñv, hag ar re varv a zo er C'hrist a adsavo da gentañ. 17 Da c'houde, ni, ar re vev, ar re chomet amañ, a vo a-unan ganto dilamet ha savet war ar c'hoabrennoù evit mont a-benn-hent d’an Aotrou en aer, hag evel-se da viken e vezimp gant an Aotrou. 18

En em frealzit enta an eil egile dre ar soñjoù-se.

PEBEILGANENN 1Ts 4, 16a; Mrk 13, 27b; kv.Mzh 24, 31a

P/ An Aotrou e-unan pa vo roet an urzh dre vouezh an arc'hael ha son trompilhoù Doue, a ziskenno eus an neñv * Hag e vodo e zibabidi eus ar pevar avel, eus penn pellañ an douar da benn pellañ an neñv. U/ Pa zeuio Mab an Den e kaso e aeled gant son vras un drompilh. * Hag e vodo ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskrîd sant Eirenaios, eskob, A-enep an Disivoudoù (Lib.3,19,1,3 - 20,1: SCh 34,332.336-338)

Preveudioù an dasorc'h er C'hrist

Verb Doue a zo en em c'hraet den hag an Hini a zo Mab Doue a zo deuet da vezañ mab d'an den evit ma teufe an den, unanet gant Verb Doue hag o resev gras an advabadur, da vezañ mab da Zoue. Ne oa tu ebet deomp a-hend-all da resev an divreinusted hag an divarvelezh nemet unanet-strizh e vefemp bet gant an Divreinusted hag an Divarvelezh. Met penaos hor bije gallet bezañ unanet-strizh gant an Divreinusted hag an Divarvelezh nemet e teufe da gentañ an Divreinusted hag an Divarvelezh da vezañ ar pezh ez omp hon-unan, evit ma vefe lonket gant an Divreinusted ar pezh a oa breinus, ha gant an Divarvelezh ar pezh a oa marvel, abalamour dimp da vezañ lakaet e renk bugale Doue. Hemañ enta a zo Mab Doue, hon Aotrou ha Verb Doue. Bez' ez eo ivez Mab an den, dre m'eo bet ganet eus Maria. Homañ a oa eus gouenn an dud, da lavarout eo, den hi hec'h-unan. Anezhi-hi

Trede Deiz-lid 125

eo e voe engehentet evel den ha dont a eure da vezañ Mab an den. Setu aze penaos e roas an Aotrou Doue deomp ur sin e donder an douar hag en uhelder an neñv, hep n'en defe an den hen goulennet. Evit gwir ne c’helle ket an den esperout e teufe unan hag a vefe gwerc’hez da vezañ brazez en ur chom gwerc'hez, ha da c'henel ur mab, hag e vefe ar mab-se "Doue ganeomp". Ne oa ket an den kennebeut evit esperout e tiskennfe ar Verb betek donder an douar da glask an dañvad kollet, (da lavarout eo an oberenn bet stummet gantañ end-eeun), hag e pignfe goude-se da uhelder an neñv da ginnig d'e Dad, ha da erbediñ outañ an den-se

bet adkavet gantañ, ouzh en em ober evel-se ar preveudioù eus dasorc'hidigezh mab-den. Dre-se, evel m'eo bet dasorc'het ar Penn eus a-douez ar re varv, e tle ivez ar peurrest eus ar c'horf sevel en-dro d'ar vuhez, (da lavarout eo, kement den a vo kavet er vuhez goude bezañ graet an amzer a binijenn dleet d'an disentidigezh). Adsevel a ray ar c'horf-se gant e frammoù hag e juntoù unanet ha startaet gant ur c'hreskañs a-berzh Doue ; ha pep hini eus an izili en devo al lec'h dleet dezhañ- hag o tereout outañ. E-leizh a diez ez eus e-kichen an Tad, dre ma-z eus e-leizh a izili er c'horf. Frontal-meurbet eo bet an Aotrou Doue eta, rak, pa oa berr galloud an den ec’h urzhias an traoù en a-raok, en doare ma vefe roet an trec’h d'an den dre e Verb. 0 vezañ m'en em zispake an nerzh e-kreiz ar sempladurezh, e tiskoueze ar Verb evel-se madelezh Doue hag e c'halloud dreist-par.

PEBEILGANENN 1 Kor 15, 20. 22. 21 P/ Ar C'hrist a zo dihunet da vev a-douez ar re varv, an hini kentañ eus ar re gousket. * Hag evel ma varv an holl en Adam, evel-se ivez eo er C'hrist ec'h adkavo an holl ar vuhez. U/ Gant un den eo deuet ar marv, ha gant un den e teu adsavidigezh ar re varv. * Hag evel ...

Pedenn Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ...126 S i zhun IV en amzer b l aen

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh al Lizher kentañ da d/Tesalonikaiz 5, 1-28

Buhezegezh bugale ar gouloù 5, 1 Evit ar mare hag ar c'houlz, n’hoc'h eus ket ezhomm, breudeur, e vefe skrivet deoc'h diwar o fenn. 2 C’hwi hoc'h-unan a oar mat penaos e teuio Deiz an Aotrou evel ul laer en noz. 3 Pa lavaro an dud : Peoc'h ha surentez ! eo neuze e kouezho a-daol-trumm an dismantr warno, evel gwentloù ar gwilioud gant ur

wreg dougerez; ha n’hellint ket tec'hout dioutañ. 4 Met c'hwi, breudeur, n’emaoc'h ket en deñvalijenn en doare ma teufe an deiz-se da gouezhañ warnoc'h evel ul laer; 5 c'hwi holl, bugale ar sklerijenn ez oc'h ha bugale an deiz; n’omp ket eus an noz nag eus an deñvalijenn. 6 Neuze 'ta arabat dimp en em reiñ d’ar c'housked, evel ar re all; hogen chomomp dihun ha dilontek. 7 Rak ar gouskerien eo en noz e kouskont; ar vezvierien eo en noz en em vezvont. 8 Ni avat hag a zo eus an deiz, bezomp dilontek; gwiskomp warnomp hobregon ar feiz hag ar garantez, gant tok-houarn esperañs ar silvidigezh. 9 Rak Doue n’en deus ket hon lakaet a-gostez evit ar gounnar, met evit ma c'hounezimp ar silvidigezh dre hon Aotrou Jezuz Krist, 10 eñ hag a zo bet marvet evidomp, evit ma vezimp bepred o vevañ unanet outañ, pe dihun pe gousket e vefemp. 11 En abeg da se, en em gennerzhit an eil egile, ha roit skouer vat d’ar re all, evel ma rit a-dal bremañ. 12 Goulenn a reomp diganeoc'h, breudeur, dougen bri d’ar re a gemer poan en ho touez hag a ren warnoc'h hervez an Aotrou en ur glask hoc'h addresañ. 13 Ho pet evito brasañ karantez, en askont d’o labour. Bezit er peoc'h kenetrezoc'h. 14 Ho pediñ a reomp, breudeur, addresit ar re lezirek, kennerzhit ar re aonik, skoazellit ar re wan, ho pet pasianted e-keñver an holl. 15 Taolit pled na rentfe hini ebet an droug evit an droug, met bepred klaskit ober ar mad, kenetrezoc'h hag e-keñver an holl. 16 Bepred bezit laouen. 17 Hep ehan en em roit d’ar bedenn. 18 E pep degouezh, rentit bennozh ha trugarez da Zoue, rak honnezh

Pevare Deiz-lid 127

eo youl Doue en ho keñver, er C'hrist Jezuz. 19 Na vougit ket ar spered. 20 Na rit ket fae war an diouganoù. 21 Hogen arnodit pep tra; hag ar pezh a zo mat, mirit anezhañ. 22 En em ziwallit diouzh pep droug. 23 Doue ar peoc'h e-unan d’ho santelaat e kement a zo ac'hanoc'h; ho spered, hoc'h ene hag ho korf, da vezañ miret didamall, a-benn Donedigezh hon Aotrou Jezuz Krist ! 24 Feal

eo an Hini ho kalv; eñ an hini a raio kement-se. 25 Breudeur, pedit ivez evidomp. 26 Saludit an holl vreudeur gant ur pok santel. 27 Hoc'h aspediñ a ran dre an Aotrou, ra vezo lennet al lizher-mañ d’an holl vreudeur. 28 Gras hon Aotrou Jezuz Krist da vo ganeoc'h !

PEBEILGANENN 1 Ts 5, 9-10; Kol 1, 13 P/ Doue n'en deus ket hon lakaet a-gostez evit ar gounnar, met evit ma c'hounezimp ar silvidigezh dre hon Aotrou Jezuz Krist, * Eñ hag a zo bet marvet evidomp, evit ma vezimp bepred o vevañ unanet outañ. U/ Hon tennet en deus Doue eus galloud an deñvalijenn evit hon. degas e rouantelezh e Vab karet. * Eñ hag a zo bet marvet ...EIL LENNADENN Eus Pennadoù Diadoc’hos, eskob Diwar-benn parfeted buhez an ene

(Cap.6.26.27.30 ; PG 65,1169.1175-1176)

Ar skiant evit barn ar mennadoù a vez gounezet dre un tañva eus an ene

Gouloù ar gwir anaoudegezh a denn da zishañvalañ hep fazi ar pezh a zo reizh diouzh ar pezh a zo direizh. Pa c'hoarvez kement-se, neuze dre hent ar reizhded, hag a gas an ene da gaout Doue heol ar reizhded, ez a an ene donoc'h-donañ e diabarzh ar gouloù dreistmuzul-se eus an anaoudegezh, peogwir emañ hiviziken gant fiziañs o klask ar garantez. Ret eo d'ar re a stourm (war dachenn ar vuhez speredel), derc'hel bepred o spered er-maez eus houlennoù an trivliadoù, en128 S i zhun IV en amzer b l aen

doare ma c'hello o ene dishañvalañ ar menozioù en em gav gantañ, dastum ar re vat hag o tont digant Doue, e grignol e vemor, teurel ar re fall hag a-berzh an diaoul er-maez eus a solieroù an natur. Pa vez sioul ar mor ez eo sklaer betek e oueled evit ar besketaerien, en doare na vez kuzhet netra outo, koulz lavarout, evit pezh a sell ouzh done-mone ar pesked ; met ma vez hejet gant an avelioù e kuzh e-kreiz kabouilh ar barr-amzer, ar

pezh a lez da welout aezet pa vez kalm gwenn ; ha neuze evel-se e chom didalvoud ampartiz ar re a vez oc'h ijinañ troioù da dapout pesked. Met d'ar Spered Santel, ha dezhañ hepken, ez eo glanaat an ene : mar ne zeu ket an Hini kreñv da zizorniañ al laer, biken ne vo tennet e breizh digantañ. Ret eo e pep tra enta laouenaat ar Spered Santel gant peoc'h ar galon, pe da vihanañ kaout ennomp war-enaou lamp an anaoudegezh. Gant al lamp-se bepred o c'houlaouiñ e diabarzh an ene, e vo dispaket taolioù ganas ha teñval an diaoul o tostaat, ha c'hoazh e vo torret o nerzh ivez da vat, ur wezh diskouezet evel-se gant ar gouloù santel ha glorius-se. Setu perak e lavar an Abostol : Na vougit ket ar Spered, da lavarout eo, na c'hlac'harit ket ar Spered Santel gant ho soñjoù drouk ha fall, betek gouzout na baouezfe d'ho kwareziñ gant e splannder. E gwirionez ne vez ket mouget ar pezh a zo peurbadel ha bevaus er Spered Santel, met kentoc'h da heul e dristidigezh, da lavarout eo, gant an euzh en devez hag a ra dezhañ pellaat e tilez an ene en amc'houlou hep sklerijenn ar skiant, ha gronnet a deñvalijenn. Galloud-tañva an ene o ta a ra dishañvalañ an traoù. Gant an tañva hag a zo unan eus a skiantoù ar c'horf, ez omp gouest, pa vezomp yac’h, da zishañvalañ, hep faziañ, an traoù mat diouzh an traoù fall, evit c'hoantaat ar re blijus. Evel-se ivez emañ kont gant hon ene. Pa vez deuet da vezañ yac'h-mat ha goullo a-grenn a bep preder, neuze e c'hell ivez, gant labour ar garantez, kaout soñj eus ar blaz-se a ro tu dezhañ da dañva an traoù ha da brizout ar re dalvoudusañ. Evel ma lavar an Abostol : Goulenn a ran kement-mañ : ma kresko muioc'h-mui ho karantez, en ur reiñ deoc’h ar ouiziegezh hag ar skiant-vat-se ho lakaio da brizout an talvoudegezhioù gwirion.

Pempvet Deiz-lid 129

PEBEILGANENN kv.Tob 4,19a; 14,8b P/ E pep degouezh bennig an Aotrou Doue, ha goulenn digantañ ma vezo reizh da hentoù, * Ha ma raio berzh da holl emelloù ha mennadoù. U/ Servij Doue ha gra ar pezh a blij dezhañ e gwirionez ha gant da holl nerzh. * Ha ma raio berzh ...

Pedenn

Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ...

PEMPVET DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Deroù eil Lizher sant Paol abostolda d-Tesalonikaiz 1, 1-12

Salud ha rentañ grasoù da Zoue

1 1 Paol, Silvan ha Timoteos, da Iliz an Desalonikaiz a zo e Doue hon Tad hag en Aotrou Jezuz Krist. 2 Gras deoc'h ha peoc'h digant Doue hon Tad ha digant an Aotrou Jezuz Krist. 3 Bennozhioù dizehan a zleomp rentañ da Zoue diwar ho penn ; reizh eo dimp en ober o vezañ ma talc'h ho feiz da greskiñ ha ma teu karantez pep unan ac'hanoc'h da vezañ brasoc'h-brasañ an eil e-keñver egile, 4 en doare m’hon eus fouge ganeoc'h dirak Ilizoù Doue, en abeg d’ho pasianted ha d’ho feiz, en holl heskinadurioù ha trubuilhoù hoc'h eus da c'houzañv. 5 Aze 'mañ dija ar sin eus barnedigezh reizh Doue,ho tiskouezo dellezek ouzh rouantelezh Doue, pa c'houzañvit ivez poan eviti. 6 Rak hennezh a vo labour reizhder Doue, rentañ glac'har d’ar re a ro glac'har deoc'h, 7 ha deoc'h-c'hwi ar re c'hlac'haret, reiñ an diskuizh a-unan ganimp, d’an Deiz-se m’en em ziskulio an Aotrou Jezuz Krist o tont eus lein an neñv gant Aelez e c'halloud, 8 e-kreiz ar flamm-tan, evit130 S i zhun IV en amzer b l aen

tennañ dic'haou eus ar re n’anavezont ket Doue hag eus ar re na sentont ket ouzh Aviel hon Aotrou Jezuz. 9 Ar re-se a c'houzañvo kastiz ur gollidigezh peurbadus, pell diouzh dremm an Aotrou ha diouzh splannder e c'halloud, 10 d’an Deiz-se ma teuio evit tennañ gloar eus e Sent hag evit bezañ kavet souezhus e kement hini en devo kredet ; ha c'hwi, kredet hoc'h eus en hon

testeni; evel-se e vo d’an deiz-se. 11 Er soñj-se, e pedomp dizehan evidoc'h, evit ma roio Doue deoc'h bezañ dellezek eus e c'halvidigezh, ma kaso da benn gant sikour e c'halloud hoc'h holl vennadoù mat ha labourioù ho feiz ; 12 en doare-se anv hon Aotrou Jezuz a gavo gloar ennoc'h ha c'hwi ennañ, hervez gras hon Doue hag hon Aotrou Jezuz Krist.

PEBEILGANENN kv. 2 Ts 1,10a; S.144(145), 13b

P/ Dont a raio an Aotrou da gaout gloar en e Sent, * Ha souezhus e vo kavet e kement hini en devo kredet. U/ Feal ez eo an Aotrou en e holl gomzoù ha santel en e holl oberoù. * Ha souezhus ...

EIL LENNADENN

Eus Katekizadurioù sant Kirillos Yerousalem, eskob

(Cat.13,1.3.6.23:. PG 33,771-774. 779.799.802)

Ra vo ar groaz evidout abeg a levenez zoken en amzer an heskinerezh

Digarez da fougeal evit an Iliz katolik ez eo kement tra en deus graet ar C'hrist ; met fouge ar fougeoù ez eo ar groaz. Sant Paol hag a ouie ervat kement-se, a lavar : Arabat din fougeal nemet gant kroaz ar C'hrist. Peadra da souezhiñ, a dra sur, a oa pan adkavas an den ganet dall ar gweled e feunteun Siloan : met petra e oa se e-keñver dalled ar bed-holl ? Un dra vras ha trec'h d'an natur e oa adsav Lazar d'ar vuhez goude pevar devezh : met ar c'hras-se a selle outañ-eñ-hepmuiken ; ha petra eo kement-se e-tal ar re a oa marvet er bed-holl gant ar pec'hedoù ? Un dra estlammus, pemp baraenn o pourchas boued, e-giz ur vammenn, da bemp mil a

Pempvet Deiz-lid 131

dud : met petra eo kement-se e-skoaz ar re a oa dre an douar a-bezh gwasket gant naon an diouiziegezh ? Ur sebez, a dra sur, dishualañ ur vaouez hag a oa bet hualet e-pad triwec’h vloaz gant Satanaz : met petra eo an dra-se, mar sellez ouzhimp ni holl hag a oa dalc'het gant chadennoù hor pec’hedoù ? Met gloar ar groaz a roas ar gweled d'ar re a oa dall dre ziouiziegezh, a zigabestras ar re a oa dalc’het dindan o fec'hed,

hag a zasprenas gouenn an dud en he fezh. Arabat deomp enta kaout mezh eus kroaz hor Salver, er c'hontrol, lakaomp hor gloar enni. Ar ger "kroaz" evit ar Yuzevien a oa ur vezh, evit ar baganed, follentez, hag evidomp-ni silvidigezh. Evit ar re a ya da goll ez eo follentez ; evidomp-ni avat hag a zo salvet, nerzh Doue an hini eo. N'eo ket un den, ha netra ken, eo a varve dre garantez evidomp, met Mab Doue, Doue deuet da vezañ den. En amzer-hont, an oan lazhet dre c'hourc’hemenn Moizez a bellae an distrujer ; Oan Doue avat, hag a zilam pec’hed ar bed, daoust ha ne zieubo ket ar bed eus ar pec'hedoù gant kalz muioc'h a abeg ? Gwad un dañvad direzon a roe ar silvidigezh ; gwad ar Mab Unganet hag-eñ ne zegasfe ket ar silvidigezh-se gant muioc’h a abeg ? N'eo ket dre redi eo e tilezas Jezuz e vuhez, ha n'eo ket dre nerzh eo bet lazhet, met dre e volontez e-unan eo e varvas. Selaouit petra a lavar : Ar galloud am eus da zilezel va buhez, hag ar galloud am eus d'hec'h adkemer. Dont a reas enta, diwar e ziviz e-unan, d'e basion, leun a- levenez, abalamour d'e oberenn gaer, leun a joa en abeg d'e gurunenn, eürus abalamour da silvidigezh an dud, hep kaout mezh eus ar groaz, rak ar silvidigezh a roe d'ar bed. N'eo ket un den a renk izel e oa an hini a c'houzañve, met Doue en em c'hraet den, hag o stourm da c’hounit priz ar sentidigezh. Arabat e vefe enta ar groaz joa ha levenez en amzer ar peoc'h hepken. Met, en amzer an heskinerezh ivez, dalc’h an hevelep feiz en he c’heñver, gant aon na vefes mignon da Jezuz en amzer ar peoc'h, hag enebour dezhañ en amzer ar brezel. Resev eta bremañ ar pardon eus da bec'hedoù, hag ar grasoù fonnus a ro da Roue dit e donezon speredel. Pa vo ar brezel oc'h ober e reuz, stourm kalonek evit da Roue.132 S i zhun IV en amzer b l aen

Staget eo bet Jezuz ouzh kroaz evidout, Eñ ha n'en devoa graet pec'hed ebet, ha te ne garfes ket bezañ staget ouzh kroaz evit an Hini a zo bet tachet ouzh ar groaz abalamour dit ? N'eo ket te eo a ra ur vadelezh bennak, rak te eo ac'h eus resevet da gentañ ; met bennozh a lavarez evit paeañ da zle d'an Hini a zo bet staget ouzh ar groaz evidout war ar Golgota.

PEBEILGANENN 1 Kor 1, 18. 23 P/ Kentel ar groaz a zo sotoni evit ar re a ya da goll, * Met evit ar re a vez salvet, da lavaret eo, evidomp-ni, ez eo ur galloud eus Doue. U/. Ni a brezeg ur C'hrist bet staget, ouzh ar groaz, droukskoilh evit ar Yuzevien, follentez evit ar Jentiled. * Met evit ar re ...

Pedenn

Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ....


Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh an eil Lizher da d-Tesalonikaiz 2, 1-17

Deiz an Aotrou 2 1 Ho pediñ a reomp, breudeur, evit ar pezh a sell ouzh Donedigezh hon Aotrou Jezuz Krist hag hon emgav a-unan gantañ, 2 n’en em lezit ket ken buan-se da vezañ strafuilhet ho soñj na trechalet ho spered en abeg da ziouganoù, pe gomzoù, pe lizher bet kaset ganimp, hervez, a rofe da grediñ emañ aze Deiz an Aotrou. 3 Arabat da zen ebet ho touellañ e stumm ebet. A-raok eo ret e teufe ar renavierezh, hag en em ziskouezfe an Den a Fallagriezh, Mab ar Gollidigezh, 4 an Enebour, an hini en em savo a-enep hag a-us da gement a zoug anv Doue pe a vez kehelet, betek mont da droniñ e-unan e santual Doue ha d’en em dremen e-unan da Zoue.


5 Hag-eñ n’hoc'h eus ket soñj e lavaren kement-se deoc'h p’edon c'hoazh en ho touez ? 6 Ha gouzout a rit petra a vir bremañ outañ, evit n’en em ziskouezo nemet en e amzer. 7

Rak krog eo dija mister ar Fallagriezh gant e labour ; met a-walc'h eo ma vo tennet kuit an hini a harz outañ. 8 Hag en em ziskouezo neuze ar Fallakr ; hogen an

Aotrou a zistrujo anezhañ gant c'hwezh e c'henou, hag a gaso anezhañ da get gant splannder e zonedigezh. 9 Donedigezh ar Fallakr-se a vo avat ouzh he heul, dre c'halloud Satan, a bep seurt oberoù galloudus, sinoù ha burzhudoù tromplus, 10 hag ivez holl douellerezh an droug, evit ar re a ya da 'n em goll dre faot bezañ digoret o c'halonoù da garantez ar wirionez he divije o salvet. 11 Rak-se Doue a gas dezho un nerzh a belbi, en doare ma teuont da grediñ er gaou, 12 ha ma vo kondaonet an holl dud-se n’o devo ket kredet er wirionez, met en em lakaet a-du gant an droug. 13 Ni avat, eo trugarekaat Doue a zleomp ober hep paouez abalamour deoc'h, breudeur karet gant an Aotrou, dre m’en deus Doue ho tibabet adalek ar penn kentañ evit bezañ salvet dre nerzh-santelaat ar Spered ha dre ar feiz er wirionez. 14 D’an dra-se en deus ho kalvet dre hor prezegerezh eus an Aviel, da berc'hennañ gloar hon Aotrou Jezuz Krist. 15 Neuze 'ta, breudeur, dalc'hit start ha mirit ar gelennadurezh hon eus roet deoc'h hag hoc'h eus desket diganimp dre gomz pe dre lizher. 16 Hon Aotrou Jezuz Krist e-unan ha Doue hon Tad hag en deus hor c'haret ha roet dimp dre c'hras frealzidigezh peurbadus hag esperañs eürus, ra frealzint ho kalonoù 17 ha ra greñvaint ac'hanoc'h e pep oberenn ha deskadurezh santel.

PEBEILGANENN Mzh 24, 30; 2 Ts 2, 8a

P/ En em ziskouez a raio sin Mab-an-Den en neñv, * Hag e welint Mab-an-Den o tont gant galloud ha gloar vras. U/ Neuze en em ziskouezo ar Fallakr, hogen an Aotrou hen distrujo gant c'hwezh e c'henou. * Ha gwelout a raint ...

134 S i zhun IV en amzer b l aen

EIL LENNADENNEus Hegelennadurioù ur skrivagner speredel eus ar pevare kantved

(Hom. 18,7-11 : PG 34,639-642)

Bezañ leun eus ar C'hrist

Ar re a zo bet kavet dellezek da zont da vezañ mibien da Zoue ha da vezañ adc'hanet eus an nec'h, eus ar Spered Santel, hag o deus en o c'hreiz an Aotrou Krist ouzh o sklerijennañ hag ouzh o c'hennerzhañ, a vez renet gant ar Spered e stummoù liesseurt ha disheñvel. En un doare diwelus, en o c'halonoù, e vezont heñchet gant ar c'hras, e-kreiz peoc'h ar Spered. A-wezhioù e vezont evel e kañv hag o klemm abalamour da ouenn an dud ; pedennoù a-leizh a lavaront evit holl dud ar bed, ha neuze e tirollont da ouelañ hag emaint en dristidigezh, entanet ma vezont gant ar garantez a-spered e-keñver tud ar bed-holl. A-wezhioù all avat, e vezont tanflammet gant ar Spered betek ul laouenidigezh hag ur garantez ken bras, ma klozfent an holl dud e diabarzh o c'halon mar bije tu d'hen ober, hep derc'hel kont pe ez int tud vat pe ne dint ket. A-wezhioù all ec'h en em lakaont dindan an holl dud, dre o izelder a spered, dre m'en em sellont o-unan evel ar re vilañ hag ar re zispletañ eus an holl dud. A-wezhioù e vezont miret gant ar Spered en ur joa dilavarus. A-wezhioù e vezont evel un den kadarn a wisk holl armoù ar roue, hag a ya d'ar stourm evit en em gannañ kalonek ouzh an enebourien ha trec'hiñ warno. Evel-se emañ an den speredel : kemer a ra armoù neñvel ar Spered, fardiñ war an enebourien, digeriñ an emgann, ha teurel an enebourien dindan e dreid. A-wezhioù, en didrouz brasañ, er sioulder hag er peoc'h, e vez an ene o tiskuizhañ hag o 'n em gaout en dudi speredel ha tra ken, en ur peoc'h na c'heller ket diskleriañ, en ur stad eus ar gwellañ. A-wechoù eo ar c'hras e laka da veizañ, da dañva ha da anaout en un doare dreist dre ar Spered, misterioù na c'hellont ket bezañ displeget na gant an teod na gant ar genou. A-wezhioù e vez heñvel ouzh kement den a zo. E meur a c'hiz enta, e ra ar c'hras he labour en traoù-se; heñchañ a ra an ene e kalz a stummoù, ouzh e gonfortiñ, hervez bolontez D'ar Seizhvet-deiz 135

Doue, hag ouzh e embreger e meur a zoare, evit ma vefe divlam, glan, didamall, dirak an Tad eus an neñv. Pedomp Doue enta, ni ivez, ha pedomp gant karantez ha goanag bras, evit ma roio dimp gant largentez ar c'hras eus an

neñv m'eo donezon ar Spered. Ra zeuio ar Spered e-unan d'hor gouarn, d'hor ren evit ober penn-da-benn bolontez Doue, ha da reiñ dimp diskuizh e meur a zoare, d'hor c'hennerzhañ. Abalamour dimp enta d'en em gaout dellezek dindan ar renerezh-se ha gant labour ar c'hras hag an araokadenn speredel, da dizhout peurleunder ar C'hrist, evel ma lavar an Abostol : Evit ma viot leuniet betek leunder ar C'hrist.

PEBEILGANENN kv. l Yn 2, 20. 27; Yol 2, 23ab P/ C'hwi hoc'h eus resevet an olevadur a-berzh an Hini Santel ; hag an olevadur hoc’h eus resevet digantañ, ra chomo ganeoc’h. * Ha n'hoc'h eus ket ezhomm e vefe den ouzh ho kelenn, met e olevadur ho kelenn war bep tra. U/ Tridit ha bezit laouen en Aotrou, ho Toue, dre m'en deus roet deoc’h glav ar reizhded. * Ha n'hoc’h eus ket ...

Pedenn Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ...

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑDiouzh an eil Lizher da d-Tesalonikaiz 3, 1-18

Alioù ha kuzulioù

3 1 A-hend-all, breudeur, pedit evidomp evit ma-z aio war-raok komz an Aotrou, ha ma vo enoret, evel m’emañ kont du-se, 2

hag evit ma vimp disammet diouzh an dud diskiant ha fall-se; rak kaout feiz n’eo ket tra an holl. 3 Feal avat eo an Aotrou; Eñ an hini ho kreñvaio hag ho miro diouzh an Droug. 136 S i zhun IV en amzer b l aen 4 Ya, fiziañs hon eus en Aotrou, diwar ho penn, e talc'hit d’ober ar pezh a c'hourc'hemennomp deoc'h, hag e talc'hot d’ober. 5 An Aotrou da reno ho kalonoù e karantez Doue hag e pasianted

ar C'hrist. 6 Urzh a roomp deoc'h, breudeur, en anv hon Aotrou Jezuz Krist, da bellaat diouzh kement breur a vev en diegi ha n’eo ket hervez ar gelennadurezh hoc'h eus resevet diganimp. 7 Gouzout a rit mat hoc'h-unan penaos hoc'h eus da gemer skouer warnomp. Rak n’hon eus ket bevet en ho touez hep labourat, 8 ha ne oa ket ur bara roet dimp en donezon an hini hon eus debret, met labouret ha poaniet hon eus deiz ha noz, evit diwall da sammañ hini ebet ac'hanoc'h. 9 N’eo ket n’hor boa ket ar gwir d’en ober, nemet e felle dimp en em reiñ deoc'h, ni hon-unan, evel ur skouer da heuliañ. 10 Kenkoulz all, p’edomp en ho touez, hon eus kemennet deoc'h an dra-mañ : Nep piv bennak na fell ket dezhañ labourat, ne zle ket debriñ kennebeut-all. 11 Hogen klevout a reomp lavarout ez eus en ho touez hiniennoù a vev en diegi, hep ober netra met o firbouchal bepred. 12 Ar re-se, kemenn a reomp dezho hag e c'houlennomp diganto, en anv an Aotrou Jezuz Krist, labourat er sioulder evit debriñ ur bara o devo gounezet o-unan.13

Ha c'hwi, breudeur, grit ar mad hep skuizhañ. 14 Mar bez unan bennak na sentfe ket ouzh ar pezh a lavaromp el lizher-mañ, notit-eñ, ha paouezit d’e zaremprediñ evit m’en devo mezh. 15

Evelato, na rit ket outañ evel ouzh un enebour, met divankit anezhañ evel ur breur. 16 Aotrou ar peoc'h e-unan da roio deoc'h ar peoc'h e pep amzer hag e pep doare ! An Aotrou da vezo ganeoc'h-holl. 17 Ar salud-mañ a zo eus va dorn din-me, Paol : hennezh eo ar sin d’am holl lizheroù, sed aze va skritur. 18 Gras hon Aotrou Jezuz Krist da vo ganeoc'h-holl.

PEBEILGANENN kv. 1 Ts 2,13b; kv. Efz 1, 13a

P/. P'hoc'h eus resevet komz Doue, * He degemeret hoc’h eus n'eo ket evel ur gomz a-berzh tud, met, evel ma-z eo e gwirionez, evel komz Doue. U/ Selaouet hoc’h eus komz ar wirionez, keloù mat ho silvidigezh. * He degemeret ...


EIL LENNADENN

Eus Kenreizhadur pastorelezh Gaudium et spes an Eil Holleskebbod er Vatikan diwar-benn an Iliz en amzer a-vremañ

(Nn.35.36)

Diwar-benn oberiantiz mab-den

Oberiantiz mab-den, e-giz ma teu eus an den, a zo urzhiet war-zu ennañ ivez. Rak an den, pa labour, a zegas kemm, n'eo ket hepken en traoù hag er gevredigezh, met en em wellaat a ra e-unan. Kalz a draoù a zesk ; displegañ a ra e c'halloudezhioù ; mont a ra er-maez anezhañ e-unan ha mont dreist ivez. Ar seurt kreskañs-se, mar bez komprenet evel m'eo dleet, a zo brasoc'h he zalvoudegezh eget ar bernioù pinvidigezhioù diavaez a c'heller dastum. Muioc'h e talvez an den dre ar pezh ez eo eget dre ar pezh en deus. Evel-se ivez, kement a ra an dud evit lakaat da ren brasoc'h reizhded, amploc'h breudeuriezh, deneloc'h urzh en darempredoù kevredadel, a zo brasoc'h e dalvoudegezh eget an araokadennoù teknikel. An araokadennoù-mañ, gwir eo, a c'hell pourchas danvez, lakaomp, da uhelaat stad an den, met ne c'hellont ket donet a-benn a gement-se drezo o-unan. Homañ eo enta reolenn oberiantiz mab-den : ma kloto, hervez mennad ha bolontez Doue, gant mad gwirion an Denelezh, ha ma permeto d'an den, evel hinienn pe evel ezel ar gevredigezh, diorren ha seveniñ e c'halvedigezh. Bez' ez eus koulskoude en hon amzer-ni, kalz a dud hag o deus aon, war a seblant, mar befe unanet re strizh oberiantiz mab-den ouzh ar relijion, na vefe kement-se ur riskl evit emc'houarnerezh an dud, ar c'hevredigezhioù pe ar skiantoù. Met ma-z intenter dre ar gerioù emc'houarnerezh traoù an douar, o deus an traoù krouet, ar c'hevredigezhioù ivez, o lezennoù hag o zalvoudegezhioù dezho o-unan, hag a zle bezañ anavezet tamm-ha-tamm, implijet hag urzhiet gant an den, neuze ez eo reizh-meurbet goulenn groñs ur seurt emc'houarnerezh. Ha kement-se n'eo ket tud hon amzer hepmuiken a zo ouzh hen goulenn, met klotañ a ra ivez gant youl ar C’hrouer. Eus o stad a draoù krouet138 S i zhun IV en amzer b l aen

eo e teu d'an holl draoù o dalc'h e gwirionez, o madelezh dezho

o-unan, o lezennoù hag o urzhiadur. Dleet eo enta d'an den doujañ kement-se hag anavezout doareoù-labourat ispisial pep skiant ha pep micher. Setu perak ez eo permetet klemm war droioù-spered 'zo, hag a gaver a-wezhioù zoken e-touez ar gristenien, dre na welont ket sklaer a-walc'h reizhded emc'houarnerezh ar skiant. Ac'hano e sav bec'h ha breutadeg, ar pezh en deus lakaet kalz a speredoù da grediñ ez eus enebiezh etre ar feiz hag ar skiant. Met ma-z intenter dre ar ger emc’houarnerezh traoù an douar n'emañ ket an traoù krouet dindan dalc’h an Aotrou Doue, hag e c'hell mab-den ober ganto hep derc'hel kont eus ar c'hrouer, neuze den ebet a gred e Doue hag hen anavez, a gement a c'hell chom hep santout pegen faos ez eo kredennoù ha tezennoù evel-se. Rak da get ez a ar Grouadelezh hep ar C'hrouer.

PEBEILGANENN Adl 2, 7; 8, 5b P/ Da venniget en deus en holl labourioù da zaouarn ; taolet en deus evezh ouzh da gerzhadeg a-dreuz ar gouelec'h bras, * Ganit-te edo an Aotrou, da Zoue, ha n'eus manket netra dit-te. U/ Evel ma kastiz un tad e vugel, evel-se en deus Doue da gastizet. * Ganit-te edo ...

Pedenn

Roit dimp ar c’hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ...

V-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù ar sizhun gentañ


Er bloaz A C’hwi eo holen an douar, hogen ma teu an holen da zivlaziñ, gant petra e vo sallet ? eme an Aotrou d'e ziskibled.

Er bloaz B Pa voe deuet an abardaez-noz e voe degaset dezhañ an holl glañvourien, ha yac'haat a reas klañvourien e-leizh taget gant drougoù a bep seurt.

Er bloaz CH Pignat a reas Jezuz er vag, hag o vezañ aet en e goazez e kelenne ar bobl.

Pedenn Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakomp ennoc'h hepken hon esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑ

Deroù eil Lizher sant Paol abostold'ar C'halated 1, 1-12

Aviel Paol 1 1 Paol, abostol n’eo ket a-berzh an dud, na dre un den bennak, met dre youl Jezuz Krist ha Doue an Tad en deus e zihunet a-douez ar re varv ; 2 hag ivez an holl vreudeur a zo ganin, da Ilizoù Galatia. 3 Gras deoc'h ha peoc'h digant Doue hon Tad hag an Aotrou Jezuz Krist, 4 a zo en em roet e-unan en abeg d’hor pec'hedoù, evit hon diframmañ diouzh ar bed drouk a-vremañ,140 V-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

hervez bolontez Doue hon Tad ; 5 dezhañ ra vo ar c'hloar da

holl viken. Amen. 6 Souezhet on ho pefe ken buan-se dilezet an Hini en deus ho kalvet dre c'hras ar C'hrist, evit tremen d’un Aviel all ; 7 daoust n’eus ket unan all, n’eus nemet tud 'zo a laka strafuilh en ho touez hag a fell dezho eilpennañ Aviel ar C'hrist. 8 Ac'hanta ! na pa zeufemp ni hon-unan, pe un ael eus an neñv, da gemenn deoc'h un Aviel disheñvel diouzh an hini hon eus kemennet deoc'h, ra vo milliget ! 9 En lavaret hon eus dija, hag hiziv en lavaran adarre, mar kemenn deoc'h unan bennak un Aviel disheñvel diouzh an hini hoc'h eus resevet, ra vo milliget ! 10 Gant-se, bremañ, hag-eñ eo grad-vat an dud a glaskan gounit pe hini Doue? Hag-eñ e klaskan plijout d’an dud ? Mar d-eo c'hoazh d’an dud e klaskfen plijout, n'eo ket servijer ar C'hrist e vefen ken. 11 En diskleriañ a ran deoc'h enta, breudeur, an Aviel am eus kemennet n’eo ket diouzh doare an den. 12 Rak n’eo ket digant un den em eus e resevet pe e zesket, met dre ziskuliadur Jezuz Krist.

PEBEILGANENN Gal 1, 3-4a. 10c

P/ Gras deoc'h ha peoc’h digant Doue hon Tad ha digant an Aotrou Jezuz Krist, * A zo en em. roet e-unan en abeg d'hor pec'hedoù. U/ Mar d-eo c'hoazh d'an dud eo e klaskfen plijout, ne vefen ken servijer ar C'hrist. * A zo en em roet ...

EIL LENNADENN

Eus Dispakadur sant Aogustin eskob, diwar-benn al Lizher d'ar C'halated

(Praefatio PL 35,2105-2107)

Komprenomp petra eo gras Doue

Skrivañ a reas an abostol Paol al Lizher d'ar C'halated evit ober dezho kompren e laboure gras Doue enno evit na vefent mui dindan al Lezenn gozh. Rak goude ma oa bet prezeget dezho gras an Aviel e oa en em gavet darn eus kostezenn ar Yuzevien - evito da zougen an anv a gristen - ha na gomprenent ket c'hoazh V-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 141

koulskoude efed madelezhus ar c’hras, hag a venne bepred chom dindan bec'hioù al Lezenn. Al Lezenn-se a oa bet roet gant an Aotrou Doue da dud na oant ket e servij ar wirionez, met ar pec'hed, abalamour da zizoleiñ o fec'hedoù ha n'eo ket d'o dilemel kuit. Rak o tilemel kuit ar pec'hedoù n'eus nemet gras ar feiz hag a labour dre ar garantez. Dindan ar c'hras-mañ an hini eo en em gave enta ar C'halated ; ar re all avat a venne o lakaat dindan bec'hioù al Lezenn, en ur lavarout ne servijfe an Aviel da netra dezho nemet amdroc'het e vefent ha degemer a rafent gizioù korfel all al liderezh Yuzevat. Setu perak e oant krog da gaout diskred war an abostol Paol, eñ hag en devoa prezeget dezho an Aviel, evel pa n'en dije ket bet dalc’het mat da c'hiz an ebestel all a redie ar baganed da Yuzevekaat. Pleget en devoa an abostol Pêr d'an dud-se dre ma vezent gwallskoueriet, ha kaset e oa bet betek mont d'ober seblant, evel pa gredfe e-unan zoken ne dalveze netra an Aviel d'ar baganed nemet e rafent hervez gourc’hemennoù pounner al Lezenn. Sant Paol avat en devoa rebechet an taol-se dezhañ, evel ma kont e-unan el lizher-mañ. An hevelep kudenn a gaver ivez el Lizher d'ar Romaned, nemet koulskoude e seblant ez eus un diforc'h bennak etrezo : el Lizher d'ar Romaned e tiskoulm ar gudenn hag e laka termen d'ar prosez a oa savet etre ar re a oa eus kostezenn ar Yuzevien hag ar re eus ar baganed o devoa degemeret ar feiz. El lizher-mañ avat e skriv d'ar re a oa lakaet da vrallañ gant levezon an dud a oa eus tu ar Yuzevien hag o redie da heuliañ gizioù al Lezenn. Krog e oant da fiziout enno, evel pa n'en dije ket Paol prezeget ar wirionez, dre n'en devoa ket goulet e vijent bet amdroc'het. Setu perak e krog e lizher evel-hen : Souezhet on ho pefe ken buan-se dilezet an Hini en deus ho kalvet dre c'hras ar C'hrist, evit tremen d'un Aviel all. Gant an digoradur-se e verk berr-ha-berr doare ar gudenn. Diwallomp koulskoude ; rak er salud e-unan, pa lavar ez eo abostol neket a-berzh an dud, na dre un den bennak, (ar pezh na gaver e lizher all ebet, kaer a zo klask), e tiskouez a-walc’h edo ar re o alie d'ober ar seurt traoù-se, nann a-berzh Doue met a-berzh an dud ; hag e oa arabat ouzhpenn, evit pezh a sell ouzh ar veli da142 V-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

zougen testeni d'an Aviel, hen sellout evel un den ha na vefe ket par d'an ebestel all ; rak gouzout a ouie e oa abostol, neket a-berzh an dud na dre un den bennak, met dre Jezuz Krist ha dre Zoue an Tad.

PEBEILGANENN Gal 3, 24-25. 23 P/ Al Lezenn a voe hor mestr-studi da c'hortoz ar C'hrist, dimp da vezañ neuze lakaet reizh dre ar feiz ; * Met ur wezh deuet ar feiz n'emaomp ket ken dindan ar mestr-studi. U/ A-raok donedigezh ar feiz e oamp dalc'het dindan gward al Lezenn, da c'hortoz ma teufe ar feiz-se da vezañ diskuliet. * Met ur wezh ...

MEULGAN C'hwi Doue, 568.

D'ar Meullidoù-heure

Gant lidkan Zakaria, antonenn

Er bloaz A

C'hwi eo sklerijenn ar bed : ra lugerno ho sklerijenn-c'hwi dirak an dud, evit ma welint hoc'h oberoù mat ha ma teuint da veuliñ ho Tad a zo en neñvoù.

Er bloaz B

Pa oa teñval anezhi c'hoazh, e savas Jezuz da vont er-maez ha da bellaat betek ul lec’h distro, hag edo eno o pediñ.

Er bloaz CH

Mestr, a-hed an noz hon eus poaniet, ha mann n'hon eus paket , diwar da lavar avat e laoskin ar rouedoù e-barzh.

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ...

Eil Deiz-lid 143

D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn Er bloaz A Ra lugerno ho sklerijenn-c'hwi evel ur gouloù lakaet war ur c'hantolor evit ma sklerijenno holl dud an ti.

Er bloaz B Simon hag ar re a oa gantañ a lavare : Emañ an holl ouzh da glask. Eñ a respontas dezho : Eomp da lec’h all da brezegiñ eno ivez : rak evit-se ez on aet er-maez.

Er bloaz CH Kae diouzhin, Aotrou, rak ur pec’her ez on-me, eme Bêr da Jezuz. N'a ket da spontañ, hiviziken ez eo tud a baki.

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh al Lizher d'ar C'halated 1, 13 – 2, 10

Galvidigezh Paol hag e garg a abostol

Breudeur, 1, 13 Klevet hoc'h eus komz, sur mat, eus va doareoù a-wezhall er Yuzeviezh, pa vezen diouzh va gwashañ oc'h heskinañ Iliz Doue, ouzh he gwastañ 14 ha paz aen war-raok er Yuzeviezh, muioc'h eget kalz eus va c'henvroiz a oad ganin, en ur zerc'hel taer da hengounioù va Zadoù. 15 Hogen pa blijas d’an Hini en deus va lakaet a-gostez adalek korf va mamm hag en deus va galvet dre e c'hras, 16 diskuliañ din e Vab, evit ma prezegfen ar c'heloù mat anezhañ e-touez ar Broadoù, kerkent neuze, kuit da c'houlenn o ali digant ar c'hig hag ar gwad, 17 kuit da bignat da 144 S i zhun V en amzer b l aen

Jeruzalem da gaout an ebestel a oa bet em raok, ec'h is da Arabia, ha goude-se e teuis c'hoazh en-dro da Zamask. 18 Tri bloavezh goude-se e savis da Jeruzalem da welout Kefa, hag e chomis pemzek deiz gantañ. 19 Ne welis hini all ebet eus an ebestel, nemet hepken Jakez, breur an Aotrou. 20 Evit ar pezh a skrivan amañ deoc'h, en touiñ a ran dirak Doue, ne lavaran gaou ebet. 21 Goude-se ez on aet da vroioù Siria ha Kilikia ; 22 met ne oan ket anavezet dre va dremm gant Ilizoù Youdea a zo er C'hrist ; 23 klevet hepken e veze ganto penaos an heskiner a-wechall a brezege bremañ ar feiz a glaske diskar diagent ; 24 ha rentañ a raent gloar da Zoue abalamour din. 2, 1 Goude-se, a-benn pevarzek vloaz, e pignis adarre da Jeruzalem gant Barnaba ha Titos a gemeris ivez ganin. 2 Pignat a ris diwar un diskuliadur, ha displegañ a ris dezho an Aviel a brezegan d’ar Broadoù. Met a-ziforc'h diouzh ar re all e komzis gant ar re bennañ, gant aon da redek pe da vezañ redet evit netra. 3 Ac'hanta ! na Titos e-unan hag a oa ganin, eñ hag a oa gresian, ne voe ket rediet da vezañ amdroc'het. 4 Nemet e voe dre faot ar re aet e-barzh dre laer, ar fals-vreudeur-se a oa en em silet e-barzh evit spiañ ar frankiz hon eus er C'hrist Jezuz, hag ober ac'hanomp sklavourien ; 5 ar re-se avat, n’hon eus ket pleget dezho, pa ne vije nemet ur momed, dre ma felle dimp mirout evidoc'h en he fezh gwirionez an Aviel. 6 Hogen digant ar re bennañ, -petra e oant neuze ne vern ket din, rak Doue ne ra ket gant an dud diouzh o diavaezioù, ar re bennañ enta ne c'houlennjont ket diganin stagañ un dra bennak ouzh va c'helennadurezh. 7 Er c'hontrol, pa welent e oa bet fiziet ennon prezeg an Aviel d’ar re ziamdroc'h, evel fiziet e Pêr prezeg d’ar re amdroc'het, 8 rak an Hini en deus graet eus Pêr abostol ar re amdroc'het, en deus labouret ennon ivez d’ober ac'hanon abostol ar Broadoù, 9 neuze oc'h anavezout ar c'hras a oa bet roet din, Jakez, Kefa ha Yann, ar re bennañ-se, kolonennoù anezho, a stardas o dorn din-me ha da Varnaba, e sin a unvaniezh, dimp da vont d’ar Broadoù, ha dezho da vont da dud an amdroc'h.

10 Nemet e tleemp kaout soñj eus ar beorien, ar pezh end-eeun ez on bet aketus d’ober.

Eil Deiz-lid 145

PEBEILGANENN kv. 1 Kor 15, 10; Gal 2, 8 P/ Dre c'hras Doue ez on ar pezh ez on, * Hag e c'hras em c'heñver-me n'eo ket chomet difrouezh, met bepred e chom ennon. U/ Rak an Hini en deus graet eus Pêr abostol ar re amdroc'het, en deus labouret ennon ivez d'ober ac'hanon abostol ar Broadoù. * Hag e c'hras ...

EIL LENNADENN

Eus Berrzispleg sant Bonaventura eskob

(Prologus : Opera omnia 5,201-202)

Diwar an anaoudegezh eus Jezuz Krist e teuer da gompren ar Skritur-Sakr a-bezh

N'eo ket deuet ar Skritur Sakr diwar enklaskoù an dud ; met diskuliet eo bet gant Doue ha diskennet eus Tad ar gouleier, an Hini emañ pep tadelezh o tennañ hec'h anv dioutañ en neñvoù ha war an douar. Eus an Tad dre ar Mab e tiskenn ar Spered Santel ennomp ; ha dre ar Spered Santel o lodennañ hag oc'h ingaliñ e zonezonoù da bep unan, evel ma plij dezhañ, e vez roet ar feiz, ha dre ar feiz emañ ar C'hrist o chom er c'halonoù. Honnezh eo an anaoudegezh eus Jezuz Krist : diwar an anaoudegezh-se, evel eus ur vammenn e teu he dalc'h d'ar Skritur Sakr a-bezh hag ar galloud d'he c'hompren. Setu perak ne c'hell den ebet soñjal antren en anaoudegezh-se, nemet e vefe bet skuilhet da gentañ en e greiz feiz Jezuz Krist, da lavarout eo, lamp, dor, ha zoken diazez ar Skritur a-bezh. Rak, bez' ez eo ar feiz hec'h-unan, e-keit ha m'emaomp o vevañ en harlu pell diouzh Doue, war un dro, dor o reiñ digor d'an holl sklaerderioù dreistnatur, diazez o harpañ, ha lamp o tiskouez an hent. Hervez muzul ar feiz-se eo e ranker ivez muzuliañ ar furnez roet dimp gant Doue, evit n'en em brizo den ebet "muioc'h eget n'eo dleet, met m'en em brizo gant furnez, pep unan hervez ar muzuliad feiz en deus Doue roet dezhañ.

Gwir natur pe c'hoazh frouezhenn ar Skritur Sakr n'eo ket n'eus forzh pe hini, met leunder an eürusted peurbadel. Rak kement-mañ eo ar Skritur m'emañ enni komzoù ar vuhez ; ha 146 S i zhun V en amzer b l aen

skrivet eo bet n'eo ket hepken abalamour dimp da grediñ, met ivez abalamour dimp da resev en hêrezh ar vuhez peurbadel ; er vuhez-se e welimp, e karimp, ha deuet e vo da wir hon holl c'hoantoù gwitibunan ; ha pa vo bet peursevenet hor c'hoantoù, neuze ec'h anavezimp ar garantez a zo a-us da bep anaoudegezh, hag evel-se e vezimp leuniet gant holl leunder Doue. Ar pezh emañ ar Skritur Sakr o klask eo ober deomp antren el leunder-se, hervez gwirionez an diskleriadur emaomp o paouez klevout digant an Abostol. Er gwel eus ar pal-se enta, ha gant ar mennad-se, eo e tle ar Skritur Sakr bezañ studiet ha kelennet hag ivez selaouet. Evit tizhout ar frouezh hag ar pal-se, en ur zerc'hel da vale eeun gant hent eeun ar Skriturioù, e tleer kregiñ dre ar penn kentañ, da lavarout eo tostaat gant ur feiz digemmesk ouzh Tad ar gouleier, stouiñ war zaoulin hor c'halon, evit ma roio dimp dre e Vab, er Spered Glan, anaoudegezh eus Jezuz Krist ; ha gant an anaoudegezh-se, e garantez, evit ma c'hellimp e anaout hag e garout evel-se, ha kennerzhet er feiz ha gwriziennet er garantez, anavezout pegen ledan, pegen hir, pegen uhel ha pegen don ez eo ar Skritur Sakr ; ha dre an anaoudegezh-se erruout betek an anaoudegezh peurleun hag ar garantez dreist-muzul eus an Dreinded meurbet-eürus : etrezek ar pal-se emañ holl c'hoantoù ar Sent o tennañ, hag eno an hini emañ ment ha leunder pep gwirionez ha pep madelezh.

PEBEILGANENN Luk 24, 27.25b

P/ En ur gregiñ gant Moizez hag an holl brofeded, * Displegañ a reas dezho en holl Skriturioù ar pezh a oa diwar e benn. U/ 0 ! Tud dispered ha gorrek ho kalonoù da grediñ kement o deus lavaret an holl brofeded. * Displegañ a reas ...

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, diwall hep ehan, gant karantez,

ho servijerion, ha peogwir e lakomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ... Tr ede De iz - l i d 147

TREDE DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh al Lizher d'ar C'halated 2, 11 – 3, 14

An den just a vev eus ar feiz

Breudeur : 2,11 Met pa zeuas Kefa da Antiokia, e talc'his penn outañ dirazañ e-unan, dre ma oa ar gaou gantañ. 12 Rak a-raok ma teufe hiniennoù eus tud Jakez e kemere e bredoù gant ar re eus ar Broadoù; met pa zegouezhas ar re-se, en em laeras kuit hag en em dennas a-gostez, gant aon rak an dud eus an amdroc'h. 13 Ha diwar e skouer en em lakaas ar Yuzevien all d’ober gant tromplezon betek sachañ Barnaba e-unan d’ober kemend-all.14

Met pa ne oa ket reizh o doare e-keñver gwirionez an Aviel, e lavaris da Gefa dirak an holl : « Evidout da vezañ Yuzev, mar bevez e-giz tud ar Broadoù ha n’eo ket e-giz ar Yuzevien, penaos e c'hellfes rediañ tud ar Broadoù da vevañ e-giz ar Yuzevien ? ». 15 Ni hon-unan, daoust ma-z omp Yuzevien a ouenn ha n’eo ket pec'herien eus ar Broadoù, 16 pa ouzomp mat ne vez ket lakaet an den reizh dre oberoù al Lezenn, met hepken dre ar feiz er C'hrist Jezuz, ni ivez hon eus kredet er C'hrist Jezuz evit bezañ lakaet reizh dre ar feiz er C'hrist, ha n’eo ket dre oberoù al Lezenn, peogwir dre oberoù al Lezenn n’eus den o kaout ar reizhder. 17 Met goude bezañ klasket hor reizhder er C'hrist, mar en em gavomp c'hoazh pec'herien ni ivez evel ar re all, hag-eñ eo ar C'hrist a vefe servijer ar pec'hed ? Doue ra viro ! 18 Rak mar adsavan a-nevez ar pezh am eus diskaret, eo me en em laka va-unan da bec'her. 19 Dre al Lezenn evit gwir ez on marv d’al Lezenn evit bevañ da Zoue ; gant ar C'hrist ez on bet staget ouzh ar Groaz; 20 ha mar bevan, n’eo ket me ken an hini a vev, met ar C'hrist a vev ennon. Evidon da vevañ bremañ en ur c'horf, e vevan er feiz-se am eus e Mab Doue en deus va c'haret hag en em

roet d’ar marv evidon. 21 Ne lakaan ket gras Doue da vezañ netra ; rak mar deufe reizhder an den eus al Lezenn e vefe marvet ar C'hrist evit netra ». 3, 1 O ! Galated diskiant ! piv en deus ho teoget, c'hwi hag a zo bet skeudennet koulskoude dirak ho taoulagad Jezuz Krist stag148 S i zhun V en amzer b l aen

ouzh ar Groaz ? 2 Kement-mañ hepken a fell din gouzout diganeoc'h: hag-eñ eo dre seveniñ oberoù al Lezenn hoc'h eus resevet ar Spered, pe dre vezañ kredet er feiz? 3 Daoust ha ken diskiant-se e vefec'h da echuiñ bremañ e traoù ar c'horf goude bezañ kroget gant traoù ar spered ? 4 Kement a c'hrasoù ho pefe neuze resevet evit netra ? Ya, evit netra e vefe bet neuze evit gwir. 5 An Hini enta a ro deoc'h ar Spered gant largentez hag a ra gant nerzh burzhudoù en ho touez, hag-eñ e rafe kement-se dre ma sevenit oberoù al Lezenn, pe dre ma kredit er feiz ? 6 Evel-se, Abraham a gredas e Doue, ha kement-se a voe kontet dezhañ da reizhder. 7 Komprenit mat enta ez eo an dud a feiz ar re a zo mibien Abraham. 8 Hag ar Skritur o rakwelout eo dre ar feiz e rofe Doue ar reizhder d’ar Broadoù, a rakkemennas ar c'heloù mat-se da Abraham : « Ennout, emezi, e vo benniget an holl vroadoù », 9 en doare ma vez benniget an dud a feiz a-gevret gant Abraham, an den a feiz. 10 Ar re avat en em laka da oberourien al Lezenn, ar re-se a gouezh dindan ur vallozh. Rak skrivet eo: « Milliget ra vezo an neb na chom ket stag ouzh an holl c'hourc'hemennoù skrivet e levr al Lezenn evit o mirout . 11 Ha ne c'hell al Lezenn lakaat den ebet da vezañ reizh dirak Doue, anat eo an dra-se, peogwir eo skrivet : An den reizh en devo buhez dre ar feiz . 12 Al Lezenn avat n’eo ket diazezet war ar feiz, er c'hontrol eo skrivet: « An neb a viro ar gourc'hemennoù-se en devo buhez ganto . 13 ar C'hrist eo an hini en deus hon dasprenet eus mallozh al Lezenn, deuet ma-z eo da vezañ mallozh evidomp, 14 paz eo skrivet: Milliget ra vo an neb a zo e pign ouzh ar c'hoad ; hag an dra-se evit ma tremenfe d’ar Broadoù e Jezuz Krist bennozh Abraham, evit ma resevfemp dre ar feiz ar Spered prometet.

PEBEILGANENN Gal 2, 16. 21b

P/ Ne vez ket lakaet an den reizh dre oberoù al Lezenn, met hepken dre ar feiz e Jezuz Krist. * Ni hon eus kredet er C'hrist Jezuz, evit bezañ lakaet reizh dre ar feiz er C'hrist ha n'eo ket dre oberoù al Lezenn. U/ Mar deufe reizhder an den eus al Lezenn, e vefe marvet ar C'hrist evit netra. * Ni hon eus kredet er C'hrist ..., Tr ede De iz - l i d 149

EIL LENNADENNDiouzh Hegelennadurioù Origenes beleg, war ar C'heneliezh

(Hom. 8,6.8.9; PG 12,206-209)

Aberzh Abraham

Kemer a reas Abraham ar c'hoad evit al loskaberzh hag hen lakaas war gein e Vab Izaag. Neuze e kemeras an tan e-unan hag ar gontell etre e zaouarn ; hag ez ejont war-raok a-gevret. Izaag enta o tougen evitañ e-unan ar c'hoad evit al loskaberzh, a zo ur skeudenn eus ar pezh a reas an Aotrou Krist e-unan o tougen e groaz. Met dougen ar c'hoad a zo e karg ar beleg. Neuze ez eo Izaag aberzh ha beleg. Ar c'homzoù-mañ da heul Hag ez ejont war-raok a-gevret a verk un hevelep mister ; rak daoust ma oa an tan hag ar gontell gant Abraham pa oa eñ a oa da lidañ an aberzh, ne vale ket Izaag war e lerc'h, met keñver-ha-ken-ver gantañ evit diskouez emañ ivez a-unan gant e dad oc'h ober ar garg a veleg. Met petra a zo goude-se er Skritur ? Lavarout a reas Izaag da Abraham e dad : Tad. Ar c'homzoù-se lavaret gant ar mab a oa en degouezh-se evel mouezh an amprouadur. Peseurt taol, a gav deoc'h, a skoas ar mab e kalon e dad gant ar c'homzoù-se p'edo war-nes bezañ aberzhet ? Ha daoust ma oa Abraham start a-walc'h abalamour d'e feiz, e respontas dezhañ koulskoude gant ur vouezh karantezus, hag ec’h eilgerias : Petra a zo, va mab ? emezañ. Hag Izaag da lavarout : Setu amañ an tan hag ar c'hoad, met pelec’h emañ an oan evit al loskaberzh ? Abraham a respontas : Doue a bourchaso un oan dezhañ e-unan, evit al loskaberzh, va mab. Ur c'hlaouenn a sko em c'halon gant respont reizh-meurbet ha fur Abraham. Ne ouzon ket petra a wele dre e spered, rak e respont ne selle ket ouzh an amzer-se, met ouzh an amzer da zont. Doue a bourchaso un oan dezhañ e-unan ; traoù o sellout ouzh an

amzer da zont eo a respontas d'e vab a rae goulennoù outañ diwar-benn an amzer o ren. Rak, e gwirionez edo an Aotrou Doue o pourchas un oan evitañ e-unan, en Aotrou Krist. Astenn a reas Abraham e zorn, hag e tapas ar gontell evit aberzhan- e vab. Met Ael an Aotrou hen galvas eus an neñv hag a lavaras : Abraham ! Abraham ! Hag hemañ a respontas : Setu me amañ ! An Ael a lavaras : Arabat dit lakaat da zorn war ar bugel,150 S i zhun V en amzer b l aen

nag ober droug dezhañ. Bremañ ec’h ouzon e toujez Doue". Keñveriomp ar c'homzoù-se ouzh ar re a lavar an Abostol diwar-benn Doue : N'en deus ket espernet e Vab dezhañ e-unan, met evidomp-holl en deus hen roet d'ar marv. Gwelit enta Doue o kevezañ ouzh an dud gant e largentez hep he far. Abraham o kinnig da Zoue e vab marvel ha na zlee ket mervel, ha Doue o reiñ d'ar marv evit an holl dud e Vab divarvel. Abraham a savas e zaoulagad, ha setu a-drek e gein e oa ur maout hag a oa sac'het e gerniel en ur bod-strouezh. Lavaret hon eus uheloc'h, a gav din, e oa Izaag ar rakskeudenn eus ar C'hrist, met ar maout amañ, daoust da se, a seblant bezañ ivez ur rakskeudenn eus ar C'hrist. Met penaos e c'hell an eil hag egile klotañ ouzh ar C'hrist : Izaag diouzh un tu ha n'eo ket lazhet, ha diouzh an tu all ar maout hag a zo lakaet d'ar marv ; talvezout a ra ar boan gouzout. Ar C'hrist a zo Verb Doue, met ar Verb a zo en em c'hraet den. An Aotrou Krist a ziwask poan, met en e natur-den gouzañv a ra ar marv, met en e gorf-den eo hen gouzañvas, ha skeudenn ar c'horf-se ez eo ar maout, evel ma lavare Yann e-unan : Setu Oan Doue an hini a zilam pec'hed ar bed. Met ar Verb ne oa ket evit bezañ tizhet gant ar boan , ar Verb, da lavarout eo an Aotrou Krist hervez ar Spered, hag Izaag eo a oa ar skeudenn anezhañ. Bez' e oa war un dro enta, sakrifis ha beleg, hervez e natur speredel. Rak an hini a ginnig an aberzh d'an Tad, hervez e natur-den, hennezh eo a zo kinniget war aoter ar Groaz.

PEBEILGANENN Yan 19, 16-17a; Gen 22, 6a

P/ Kemer a rejont enta Jezuz d'e gas ganto. * Hag eñ o tougen e-unan e groaz, a yeas etrezek al lec'h anvet ar C'hlopenn. U/ Kemer a reas Abraham koad al loskaberzh hag hen lakaas

war gein Izaag e vab. * Hag eñ o tougen ...

Pedenn

Plijet ganeoc’h, Aotrou Doue, diwan hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ... Peva re De iz - l i d 151

PEVARE DE IZ-L ID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ Eus al Lizher d'ar C'halated 3, 15 - 4,7

Kefridi al Lezenn 3,15 Breudeur, keñveriañ a ran ouzh ar pezh a dremen war dachenn an dud: pa c'hoarvez d’un den sinañ da vat un testamant - hag evelato ned eo nemet un den - ne c'hell den all ebet goude-se nag e derriñ na lakaat warnañ addiviz ebet. 16 Evel-se ar promesaoù a zo bet graet da Abraham ha d’e ziskennadur. Ne lavar ket ar Skritur: «ha d’e ziskennidi» evel evit meur a hini, met evel evit unan : «ha d'az tiskennadur», a zo ar C'hrist. 17

Lavarout a ran enta : un testamant o vezañ bet divizet reizh ha mat gant Doue, n’eo ket al Lezenn deuet pevar c'hant tregont vloaz diwezhatoc'h a c'hellfe tennañ e nerzh digantañ, na lakaat ar bromesa da vezañ didalvoud. 18 Rak mar bije dre al Lezenn e teuje an hêrezh, ne vije ken en abeg d’ar bromesa ; met dre ur bromesa en deus Doue roet e c'hras da Abraham. 19 Perak 'ta al Lezenn ? E-sell eus ar pec'hedoù eo bet divizet a-c'houde-se, betek ma teufe an diskennadur e oa bet lakaet dezhañ ar bromesa. Diazezet eo bet dre ministrerezh an Aeled ha dre sikour un hanterour. 20 Hogen n’eus ket ezhomm eus un hanterour pa n’eus nemet ur gostezenn, ha Doue a zo e-unan-penn. 21 Al Lezenn enta a vefe a-enep da bromesaoù Doue? Tamm ebet ! Rak mar bije bet roet dimp ul Lezenn barrek da zegas ar vuhez, e vije e gwirionez eus al Lezenn e teuje ar reizhder. 22

Met al Lezenn he deus dalc'het pep tra dindan ar pec'hed, evit ma vefe roet ar bromesa dre ar feiz e Jezuz Krist d’ar re a gred.

23 A-raok ma teufe ar feiz e oamp bac'het, da c'hortoz e vefe diskuliet ar feiz-se. 24 Evel-se he deus servijet dimp al Lezenn da vestr-studi da c'hortoz ar C'hrist, dimp da vezañ neuze lakaet reizh dre ar feiz. 25 Met ur wezh deuet ar feiz, n’emaomp ken dindan ar mestr-studi. 26 Rak dre ar feiz er C'hrist Jezuz, ez oc'h c'hwi-holl bugale da Zoue. 27 C’hwi-holl hag a zo bet badezet er C'hrist, hoc'h eus gwisket ar C'hrist warnoc'h. 28 N’eus mui-ken na Yuzev na Gresian, n’eus mui-ken na gwaz na maouez rak c'hwi-holl n’oc'h ken nemet unan er C'hrist Jezuz. 29 Ha mard oc'h152 S i zhun V en amzer b l aen

d’ar C'hrist, ez oc'h enta diskennadur Abraham, heritourien hervez ar bromesa. 4 1 Kement-mañ enta a fell din lavarout : keit ha ma chom yaouank an heritour, n’eo ket disheñvel e stad diouzh hini ar sklavour, evitañ da vezañ perc'henn an holl vadoù. 2 Emañ dindan gwarded ha kulatored betek an amzer merket gant e dad. 3 Ni ivez, keit ha ma oamp yaouank, e oamp sujet da elfennoù ar bed. 4 Met pa-z eo deuet leunder an amzer, en deus Doue kaset e Vab, ganet eus ur vaouez, ganet dindan al Lezenn, 5 evit dasprenañ ar re a oa sujet d’al Lezenn, hag ober ac'hanomp e advibien. 6 Hag ar brouenn anat ez oc'h mibien, eo en deus kaset Doue en hor c'halonoù Spered e Vab o krial ennomp: «Abba, Tad !» 7 Neuze 'ta n’out ket sklavour ken, met mab, ha mard out mab ez out ivez heritour dre c'hras Doue.

PEBEILGANENN Gal 3, 27. 28; kv.Efz 4, 24

P/ C'hwi-holl hag a zo bet badezet er C'hrist, hoc'h eus gwisket ar C'hrist warnoc'h ; n'eus mui-ken na Yuzev na gresian, * Rak c'hwi-holl n'oc'h ken nemet unan er C'hrist Jezuz. U/ Gwiskit warnoc’h an Den nevez a zo bet krouet diwar skeudenn Doue er reizhded hag er santelezh, hervez ar wirionez. * Rak c'hwi-holl ...

EIL LENNADENN

Eus Lizheroù sant Ambrosius eskob

(EP.35,4-6.13; PL 16 (ed.1845), 1078-1079.1081)

Heritourien da Zoue ez omp, kenheritourien gant ar C'hrist

Mar lakait gant ar Spered oberoù ar c'horf da vervel ennoc'h, eme an Abostol, ho po ar vuhez. N'eo ket souezhus en defe ar vuhez, peogwir e teu an hini en deus Spered Doue, da vezañ graet mab da Zoue. Ya, bez' ez eo enta mab da Zoue, en doare ma n'eo ket ar spered a sklav eo a resev, met spered an advabelezh ; kement ha ken bihan ma ro ar Spered Santel testeni d'hor spered-ni ez omp bugale da Zoue. Ha setu amañ testeni ar Spered Peva re De iz - l i d 153

Santel : Eñ e-unan a youc'h en hor c'halonoù : Abba, Tad, evel m'eo skrivet el Lizher d'ar C'halated. Hag an testeni bras-se eo ez omp-ni bugale da Zoue : peogwir ez omp heritourien Doue ez omp kenheritourien gant ar C'hrist. Rak heritour gant ar C'hrist ez eo an neb a vez enoret a-unan gantañ : enoret e vez a-unan gantañ an neb a gemer perzh en e Basion, en ur c'houzañv poan evitañ. Evit hor c'halonekaat da c'houzañv poan e lavar c'hoazh sant Paol kement-mañ : Disterik ez eo an holl boanioù a c'houzañvomp ha ne veritont ket e vefe roet en amzer da zont, evit ar bec'h bet ganto, un digoll ken bras, digoll hag a vo diskouezet ennomp pan hor bo dellezet, goude bezañ bet adlakaet heñvel ouzh poltred Doue : gwelout e glod fas-ouzh-fas. Evit lakaat da splannañ braster an traoù a vo diskleriet, e lavar ouzhpenn emañ ar grouadelezh hec'h-unan o c'hortoz an diskleriadur-se eus bugale Doue. Rak bremañ ez eo sujet ar grouadelezh d'ar skañvadurezh, neket anezhi hec'h-unan, met en esperañs ; rak, esperout a ra digant ar C'hrist ar c'hras d'ober servij Doue ; ha bez' ez eo dieubet hi ivez eus a servij ar vreinadurezh evit bezañ savet betek frankiz c'hlorius bugale Doue pa vo diskleriet gloar ar re-mañ. Dre ma tale an diskleriadur-se, emañ ar grouadelezh a-bezh o hirvoudiñ en ur c'hortoz gloar hon advabelezh hag hon dasprenadur, en ur c'henel dija ar spered-se a silvidigezh, hag en ur c'hoantaat bezañ dieubet eus a servij ar skañvadurezh. Sklaer ez eo ar ster, rak ar re o deus bet ar frouezh kentañ eus ar Spered, a glemm en ur c'hortoz advabelezh ar vugale, an

advabelezh-se hag a zo dasprenadur ar c'horf a-bezh, pa welo an hini a zo deuet dre advabelezh da vezañ mab da Zoue, ar mad doueel ha peurbadel-se fas-ouzh-fas. Bez' emañ dija advabelezh ar vugale en Iliz an Aotrou, pa youc'h ar Spered : Abba, Tad , evel m'emañ skrivet el Lizher d'ar C'halated. Met peurc’hraet e vo pan adsavo en divreinusted, en enor, en gloar, kement hini a verit gwelout fas Doue ; rak neuze eo e kompreno ar c'hrouadur m'eo mab-den ez eo dasprenet e gwirionez. Setu perak e kemer an Abostol gloar pa lavar : En esperañs eo ez omp salvet. An esper a ro ar silvidigezh, evel ma ra ar feiz ivez, a lavarer diwar he fenn : Da feiz he deus da salvet.154 S i zhun V en amzer b l aen

PEBEILGANENN Rom 8, 17b; 5, 9 P/ Heritourien Doue ez omp, kenheritourien gant ar C'hrist ; * Peogwir e c’houzañvomp poan gantañ, da gaout gloar ivez a-unan gantañ. U/ 0 vezañ lakaet reizh dre nerzh e wad, e vezimp salvet gantañ diouzh ar gounnar. * Peogwir ...

Pedenn

Aotrou Doue, plijet ganeoc’h diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakaomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ...

PEMPVET DEI Z-LI D

LENNADENN GENTAÑ Diouzh al Lizher d'ar C'halated 4, 8 - 31

Hêrezh Doue ha frankiz an Emglev nevez Breudeur : 8 Gwezhall, pa n’anavezec'h ket Doue, e oac'h o servijañ doueed n’int ket doueed e gwirionez ; 9 bremañ avat m’hoc'h eus anavezet Doue, pe kentoc'h m’oc'h bet anavezet gantañ, penaos e tistroit adarre d’an elfennoù-se dister ha didalvoud pa fell deoc'h sujañ dezho adarre evel a-raok ? 10

Mirout a rit gant doujañs an deizioù, ar mizioù, mareoù ar bloaz, ar bloavezhioù ! 11 Aon am eus n'em befe en aner kemeret poan

ganeoc'h. 12 Breudeur, me ho ped, deuit da vezañ heñvel ouzhin, peogwir em eus me va-unan en em lakaet da vezañ heñvel ouzhoc'h. N’hoc'h eus graet ouzhin gaou ebet. 13 Gouzout a rit penaos en abeg d’ur c'hleñved am dalc'he neuze, em eus bet tro da brezeg deoc'h an Aviel, ar wezh kentañ; 14 ha daoust d’an diaezamant a oa evidoc'h ar c'horf gwan-se, n’hoc'h eus diskouezet din na dispriz na heug, met va degemeret hoc'h eus evel un Ael a-berzh Doue, evel ar C'hrist Jezuz. 15 Pelec'h avat emañ bremañ hoc'h eürusted ? Rak an testeni-mañ a roan deoc'h ho pije diframmet ho taoulagad eus ho penn, mar bije bet gallet, evit o reiñ din-me. 16 Hogen, daoust hag ez on Pempve t De iz - l id 155

deuet da vezañ hoc'h enebour evit bezañ lavaret deoc'h ar wirionez ? 17 Ar vignoniezh a ziskouez deoc'h tud 'zo n’eo ket unan reizh ; klask a reont ho tistagañ diouzhin evit kaout ho mignoniezh evito o-unan. 18 Brav eo kaout mignoniezh digant ar re all, gant ma vo da vat ha bepred ; hag evidon, gant na vo ket hepken pa vezan en ho touez, 19 va bugaligoù, c'hwi hag a c'hanan adarre er boan betek ma vo stummet ar C'hrist ennoc'h. 20 Ya, me a garfe bezañ d’ar c'houlz-mañ en ho kichen evit stummañ diouzhoc'h va c'homzoù, rak n’ouzon ket penaos ober ganeoc'h. 21 Lavarit din, c'hwi hag a fell deoc'h sujañ d’al Lezenn, ne glevit ket petra a lavar al Lezenn ? 22 Rak skrivet eo en deus bet Abraham daou vab, unan eus ar sklavez, hag egile eus ar wreg en he frankiz. 23 Met hini ar sklavez a voe ganet hervez ar c'horf, hini ar wreg en he frankiz dre nerzh ar bromesa. 24 Un skeudennadur hon eus aze, rak an div vaouez-se a zo skeudenn an daou emglev. An hini kentañ, diwar Menez Sinai, a c'han bugale evit ar sklavelez, Agar an hini eo. 25 Rak ar Sinai a zo ur menez en Arabia, hag ez eo ur skeudenn eus ar Jeruzalem a-vremañ, a zo evit gwir sklavez gant he bugale. 26 Met Jeruzalem an nec'h a zo en he frankiz, hag hor mamm ez eo ; 27 rak skrivet eo :« Bez laouen, maouez gaonac'h, gwreg hep bugale,sav da vouezh gant levenez, te ha n’out ket bet er gwentloù,rak niverusoc'h eo bugale an hini dilezet

eget re an hini he devoa ar pried ». 28 Ha c'hwi, breudeur, e-giz Izaag, c'hwi 'zo bugale ar bromesa. 29 Hogen, evel neuze pa veze ar bugel ganet hervez ar c'horf o wallgas an hini ganet hervez ar spered, evel-se emañ kont bremañ c'hoazh. 30 Petra avat a lavar ar Skritur : Kas ar sklavez kuit hag he bugale, rak ne zle ket mab ar sklavez bezañ heritour gant mab ar wreg en he frankiz . 31 Gant-se, breudeur, n’omp ket bugale ur sklavez, met bugale ar wreg en he frankiz.

PEBEILGANENN Kv. Gal 4, 28. 31; 5, 1a; 2 Kor 3, 17 P/ Ni, e-giz Izaag, a zo bugale ar bromesa. Gant-se n'omp ket bugale ur sklavez, met bugale ar wreg en he frankiz, * Rak ar C'hrist en deus hon dieubet da gaout ar frankiz. U/ An Aotrou eo ar Spered ; hag e-lec’h m'emañ Spered an Aotrou, eno emañ ar frankiz. * Rak ar C'hrist en deus hon ...156 S i zhun V en amzer b l aen

EIL LENNADENN Eus Dispakadur sant Aogustin eskob, war al Lizher d'ar C'halated

(Nn.37.38: PL 35,2131- 2132)

Ra vo stummet ar C'hrist ennoc'h

Lavarout a ra an Abostol : En em renit eveldon-me. Ya, me, daoust ma-z on bet ganet Yuzev a ra fae hiviziken war draoù ar c'horf, evel ma varn va spered. Rak me a zo eveldoc'h, da lavarout eo, un den. Neuze e kemer e du, hag en un doare dereat, e tegas da soñj dezho eus e garantez, betek gouzout n'hen sellfent evel un enebour ; Breudeur, emezañ, n'hoc'h eus graet ouzhin gaou ebet. Kement-se a zo evel pa lavarfe : "Arabat deoc’h soñjal em befe c'hoant da ober gaou ouzhoc'h". Hag ouzh ar c'homzoù-se e stag kement-mañ d'o fediñ da gemer skouer diwarnañ, evel pa vefe o zad : "Va bugaligoù, emezañ, c'hwi hag a c'hanan a-nevez er boan, betek ma vo stummet ar C'hrist ennoc’h. Met kement-se a lavare kentoc'h en anv an Iliz, rak e lec’h all e lavar : Deuet on da vezañ bugel en ho touez, evel ur vamm o vagañ gant karantez he bugale. Stummet e vez ar C'hrist, dre ar feiz, en hini a gred, en den a-ziabarzh, galvet da frankiz ar c'hras, dous hag izel a galon, hep fougeal gant meritoù e oberoù, pa-z int nul ; met o kregiñ gant ar

c'hras hec'h-unan da zastum ur merit bennak en doare ma c'hello an Hini a lavar : P'hoc'h eus hen graet da unan eus va re vihan, eo din-me hoc'h eus hen graet, ober anezhañ "unan eus e dud vihan", da lavarout eo, Eñ e-unan. Rak ar C'hrist eo a vez stummet en hini a resev furm ar C'hrist ; stumm ar C'hrist eo a resev an hini en em stag ouzh ar C'hrist dre ar garantez speredel. Hag evel-se, dre gemer skouer diwar an Aotrou Krist, e teu da vezañ, e kement ha ma permet e renk dezhañ e-unan, ar pezh ez eo ar C'hrist. Neb a lavar emañ er C'hrist o chom, eme sant Yann, a zle ren e vuhez evel m'en deus graet ar C'hrist e-unan. Met o vezañ ma vez koñsevet an dud gant o mammoù da vezañ furmet, ha ma vezont ganet ha lakaet er bed goude ma vezont stummet, e c'heller bezañ lakaet souezhet gant ar pezh a zo bet lavaret : C'hwi hag a c'hanan adarre betek ma vo stummet ar C'hrist ennoc'h. Nemet eo dav kompren e talvez ar gwilioudiñ-se C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 157

out, c'hwi ar gwir Doue, hag an Hini hoc'h eus kaset, Jezuz Krist. an enkrezioù hag ar prederioù bet gouzañvet gant Paol evit lakaat Galated er bed, abalamour dezho da vezañ ganet er C'hrist. Derc'hel a ra d'o adc'henel en abeg d'ar riskloù m'emaint da vezañ touellet, hag a zo o lakaat strafuilh en o zouez, evel ma wel e-unan. An nec'hamant da heul ar seurt prederioù, hag a ra dezhañ lavarout emañ bepred, en ur stumm bennak, o wilioudiñ, a bado betek m'en em gavint e barr an oad, betek leunder ar C'hrist, evit na vezint ket kaset-ha digaset gant pep avel a gelennadurezh. N'eo ket enta un dra o sellout ouzh deroù o feiz, pa oant ganet dija, met un dra o sellout ouzh o nerzhañ hag ouzh o gwellaat eo a lavare an Abostol pa lavare : Va bugale hag a zalc'han da c'henel ken na vo stummet ar C'hrist ennoc'h. Ar gwilioudiñ-se a zo bet meneget gantañ e lec'h all gant gerioù disheñvel pa lavar : Va samm pemdeziek a boanioù, ar soursi gant an holl Ilizoù. Piv a zo sempl hep na vefen sempl ivez va-unan ? Piv a zeu da gouezhañ, hep na vefen devet gant an tan ?

PEBEILGANENN Efz 4, 15; KrI 4, 18 P/ Bevomp er wirionez hervez ar garantez * Kreskomp e pep doare diouzh an Hini a zo ar penn, ar C'hrist. U/ Gwenodenn an dud reizh a zo sklerijenn o tarzhañ, mont a ra war sklaeraat ken na vez splann an deiz. * Kreskomp ...

Pedenn Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakaomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ...


Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh al Lizher d'ar C'halated 5, 1-25

Frankiz e buhez ar fideled

Breudeur: 1 Evit m’hor bo ar frankiz-se eo en deus ar C'hrist hon dieubet. Dalc'hit start enta, ha n’en em lakait ket en-dro dindan yev ar sklavelezh. 2 Ya, me, Paol, a lavar deoc'h kement158 S i zhun V en amzer b l aen

-mañ: mar en em lakait da vezañ amdroc'het, ne dalvezo ar C'hrist da netra deoc'h. 3 En testeniañ a ran adarre da gement den en em laka da vezañ amdroc'het, dleet eo dezhañ mirout al Lezenn a-bezh. 4 Torret hoc'h eus diouzh ar C'hrist, c'hwi-holl hag a glask ar reizhder el Lezenn, kouezhet oc'h e-maez ar c'hras. 5 Ni avat eo digant ar Spered ha dre ar feiz e c'hortozomp ar reizhder esperet. 6 Rak er C'hrist Jezuz, nag amdroc'h na diamdroc'h n’o deus talvoudegezh, met hepken ar feiz oc'h oberiañ dre ar garantez. 7 Ken brav evel ma redec'h, piv en deus torret deoc'h ho lañs evit mirout ouzhoc'h da sentiñ ouzh ar wirionez? 8 An atizadur-se ne zeu ket eus an Hini en deus ho kalvet. 9 Un tamm goell a laka an toaz a-bezh da dreiñ. 10 Evidon-me em eus en Aotrou ar fiziañs-mañ en ho keñver, e chomo digemm ho soñj. An neb avat a zegas trubuilh en ho touez, a vezo kastizet diouzh se, piv bennak ez eo. 11 Evidon-me, breudeur, mar prezegan c'hoazh an amdroc'h, perak e vezan c'hoazh heskinet? Neuze eo echu gant drouk-skoilh ar Groaz ! 12 Perak n’afent ket betek en em spazhañ, int hag a laka mesk en hoc'h eneoù? 13 C’hwi, breudeur, eo d’ar frankiz oc'h bet galvet; nemet ne zle

ket ar frankiz-se bezañ un digarez evit c'hoantegezh ar c'horf ; er c'hontrol, en em lakait dre ar garantez da sklav an eil d’egile. 14 Rak en ur gourc'hemenn hepken eo dalc'het berr-ha-berr al lezenn a-bezh gant he leunder: Karout a ri da nesañ eveldout da-unan. 15 Hogen mar bezit oc'h en em dagañ hag oc'h en em zebriñ an eil egile, diwallit n’afec'h d’en em zistrujañ holl a-gevret. 16 Sed aze petra lavaran : en em lezit da vezañ renet gant ar Spered, ha neuze n’eot ket da seveniñ droukc'hoantegezh ar c'horf. 17 Rak ar c'horf en deus c'hoantoù kontrol d’ar Spered, hag ar Spered c'hoantoù kontrol d’ar c'horf ; emaint oc'h enebiñ an eil ouzh egile, en doare n’hellit ket ober ar pezh a fell deoc'h. 18 Met mard oc'h renet gant ar Spered, n’emaoc'h ken dindan damall al Lezenn. 19 Anat eo d’an holl petra eo oberoù ar c'horf : riboderezh, loustoni, dirollerezh, 20idolouriezh, sorserezh, kasoni, dizunvaniezh, gwarizi, fulor, kabaduilh, dizemglev, disranniezh, 21 droukrañs, mezventi, lontegezh ha pec'hedoù seurt-se ; a-ziaraok e lavaran deoc'h evel m’em eus graet dija, penaos ar re a ra seurt pec'hedoù n’o devo ket lod e Rouantelezh Doue. 22 Er c'hontrol, frouezh ar Spered a zo : Karantez, levenez, peoc'h, C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 159

pasianted, hegarated, madelezh, fiziañs er re all, 23 douster, kerreizhded ; a-enep d’an oberoù-se n’eus lezenn ebet. 24 Ar re a zo d’ar C'hrist o deus enta staget ouzh ar Groaz o c'horf gant e youloù fall hag e c'hoantegezhioù. 25 Mar hon eus buhez dre ar Spered, bezomp renet ivez gant ar Spered.

PEBEILGANENN Gal 5, 18. 22a. 25

P/ Mar d-oc'h renet gant ar Spered n'emaoc'h ken dindan damani al Lezenn. * Frouezh ar Spered a zo karantez, levenez, peoc'h. U/ Mar hon eus buhez dre ar Spered, bezomp renet ivez gant ar Spered. * Frouezh ...

EIL LENNADENN

Eus Prezegennoù sant Leon Meur pab (Sermo in Nativitate Domini 7,2.6;

PL 54,217-218. 220-221)

Anavez renk uhel da natur

Dre e c'hinivelezh, hon Aotrou Jezuz Krist, ur gwir den anezhañ ha n'eo bet biskoazh paouezet da vezañ gwir Doue, a zigoras ennañ e-unan ar penn kentañ eus ar grouadelezh nevez, hag o tont er bed e roas e natur d'an dud evel mammenn buhez ar spered. Peseurt spered a c'hell kompren ar mister-se, peseurt teod a c'hell displegañ ar c'hras-se ? Dont a ra ar fallagriezh da vezañ dinammded, an traoù kozh da vezañ traoù nevez ; tud estren a zeu da vezañ bugale, ha tud diavaez a zeu da gaout lod en hêrezh. Dihun, o den, hag anavez renk uhel da natur. Bez soñj ez out bet graet diouzh poltred Doue, ha daoust ma voe disleberet ar poltred-se en Adam, ez eo bet adstummet er C'hrist. Gra implij eta, evel ma tleer ober, eus ar grouadurien a weler, evel ma rez implij eus an douar, eus ar mor, eus an neñv, eus an aer, eus ar feunteunioù hag eus ar stêrioù ; ha kement a zo kaer enno hag estlammus, tro, kement-se e meuleudi hag e gloar ar C'hrouer. Gant skiantoù da gorf stok ouzh ar sklerijenn a weler, ha gant holl garantez da ene, briata ar gwir sklerijenn-se a sklaera 160 S i zhun V en amzer b l aen

pep den o tont er bed-mañ, hag a lavar ar profed diwar he fenn : Tostait dezhañ ha bezit sklerijennet ha ne ruzio ket ho tal gant ar vezh. Rak mar d'omp templ Doue, ha mar d'emañ Spered Doue o chom ennomp, neuze ez eo brasoc'h ar pezh en deus pep fidel en e galon eget ar pezh a wel en oabl. Ne verkomp ket kement-se deoc'h, breudeur karet, ha ne gomzomp ket a gement-se evit ober deoc'h disprizout oberoù Doue, pe evit ober deoc'h soñjal ez eus un dra bennak kontrol d'ho feiz en traoù krouet mat gant an Doue mat, met evit ma rafec'h implij gant poell ha furnez eus holl gened ar grouadurien hag eus holl vraventez ar bed-mañ : An traoù a weler, evel ma lavar an Abostol, a zo traoù tremeniat, hogen an traoù na weler ket a zo peurbad. Dre-se, dre ma-z omp bet ganet evit an traoù a-vremañ, hag adc'hanet evit an traoù da zont, arabat dimp bezañ stag ouzh madoù tremeniat, met troet gant ar madoù peurbadel ; hag evit ma c'hellfemp sellout a-dostoc'h ouzh ar pezh a zo hor goanag,

soñjomp petra he deus roet gras Doue d'hon natur. Selaouomp an Abostol o lavarout : Marv ez oc’h, ha kuzhet eo ho puhez a-unan gant ar C'hrist en Doue. Met p'en em ziskouezo ar C'hrist, eñ hor buhez, neuze en em ziskouezot a-unan gantañ en e c'hloar dezhañ, eñ a vev hag a ren gant an Tad hag ar Spered Santel a-holl-viskoazh da virviken. Amen.

PEBEILGANENN S 143(144), 9; 117(118), 28

P/ Ur c'han nevez a fell din kanañ deoc’h, Aotrou Doue * Ho meuliñ war an delenn dek kordenn: U/ Va Doue ez oc'h-c'hwi hag ho trugarekaat a ran, va Doue, hag ho kanmeuliñ a fell din. * Ho meuliñ ...

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakaomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ... D'ar Seizhvet-deiz 161

D'AR SEIZHVET-DEIZ

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh al Lizher d'ar C'halated 5, 25 – 6, 18

Alioù war ar garantez hag ar gred

Breudeur :25 Mar hon eus buhez dre ar Spered, bezomp renet ivez gant ar Spered. 26 Arabat dimp klask an enorioù kleuz, na bezañ dichek gant ar re all, na kaout avi an eil ouzh egile. 6 1 Zoken ma c'hoarvez d’un den bezañ tapet en ur faot bennak, c'hwi ar re speredel, addresit-eñ gant douster a spered; met taol evezh te da-unan, rak te ivez a c'hellfe bezañ temptet. 2 Dougit ho sammoù an eil d’egile, ha gant se kasit da benn lezenn ar C'hrist. 3 Rak mar kred un den bezañ un dra bennak, pa ned eo netra, emañ o 'n em douellañ. 4 Ra sello pizh pep unan ouzh ar pezh a ra, ha neuze e kavo marteze ennañ e-unan, ha n’eo ket e-

keñver ar re all, peadra d’en em veuliñ. 5 Rak pep unan en devo e garg e-unan da zougen. 6 Dleet eo d’an hini a vez kelennet ar Gomz dezhañ, reiñ eus e holl vadoù d’an hini a zo ouzh e gelenn. 7 N’it ket da faziañ: ne reer ket goap ouzh Doue. Rak ar pezh en devo hadet un den, eo an dra-se a vedo ; 8 rak an neb a had en e gorf eo diouzh ar c'horf e vedo, ar vreinadurezh ; met an neb a had er spered, diouzh ar spered e vedo ar vuhez peurbadel. 9 Arabat bezañ skuizh oc'h ober ar mad; en e amzer e teuy an eost evidomp, ma chomomp hep distardañ. 10 Evel-se 'ta, keit ha m’hon eus amzer, greomp ar mad e-keñver an holl, met dreist-holl e-keñver hor breudeur er feiz. 11 Gwelit pebezh lizherennoù a skrivan deoc'h pa ran gant va dorn-me.12 Tud hag a fell dezho en em ziskouez plijus e traoù ar c'horf, eo ar re a laka warnoc'h bezañ amdroc'het, hag an dra-se eo hepken evit chom hep bezañ heskinet evit Kroaz ar C'hrist. 13

Rak an dud amdroc'het o-unan ne viront ket al Lezenn; c'hoant o deus avat e vefec'h amdroc'het, evit kaout en ho korf peadra da dennañ gloar dioutañ.14 Evidon-me, Doue ra viro e klaskfen tennañ gloar eus un dra bennak, nemet eus Kroaz hon Aotrou Jezuz Krist, rak drezañ ar bed a zo bet staget ouzh ar Groaz evidon, ha me evit ar bed.162 S i zhun V en amzer b l aen

15 Rak an amdroc'h n’eo netra, nag an diamdroc'h, ar pezh a dalv eo bezañ ur c'hrouadur nevez. 16 Ha da gement hini a heulio ar reolenn-se, peoc'h ha trugarez, hag ivez da Israel Doue. 17 Bremañ arabat da zen ober din diaezamantoù ken; rak a-walc'h eo din dougen em c'horf merkoù Jezuz. 18 Breudeur, gras hon Aotrou Jezuz Krist da vezo gant ho spered. Amen.

PEBEILGANENN Gal 6, 7b-8; Yan 6, 63a P/ Rak ar pezh en devo hadet un den, eo an dra-se a vedo ; rak an neb a had en e gorf, diouzh ar c'horf e vedo ar vreinadurezh ; * Met an neb a had er spered, diouzh ar spered e vedo ar vuhez peurbadel. U/ Ar spered eo a ro ar vuhez, ar c'horf ne dalv ket. * Met an neb a had ...

EIL LENNADENN

Eus Prezegennoù sant Izaag, abad manati ar Sterenn

(Sermo 31 : PL 194,1292-1293)

Dreistelezh ar garantez

Perak enta, breudeur, ez omp prederiet nebeut da glask an degouezhioù a silvidigezh an eil e-keñver egile, abalamour dimp da reiñ skoazell muioc'h an eil d'egile 'lec’h ma welomp ez eus muioc'h a ezhomm, hag abalamour dimp da zougen bec'hioù hor breudeur ? Rak an Abostol benniget, ouzh hon aliañ, a lavar : Dougit bec'hioù an eil egile, hag evel-se e sevenot lezenn ar C'hrist. Hag e lec’h all : En em c'houzañvit, emezañ, an eil egile, gant karantez. Honnezh eo end-eeun lezenn ar C'hrist. Ar pezh a welan-me em breur, hag a zo dibareüs - daoust pe dre redi, pe dre ur gwander bennak a gorf pe a spered - , perak n'hen gouzañvan ket gant pasianted, ha n'hen dousaan ket a galon vat, evel ma-z eo skrivet : 0 bugale a vo douget war an divskoaz, ha frealzet war an daoulin ? Pe daoust hag e vank din ar vertuz-se a c'houzañv pep tra, a zo pasiant a-walc'h da c'houzañv, ha madelezhus a-walc'h da garout ? D'ar Seizhvet-deiz 163

Honnezh eo a dra sur, lezenn ar C'hrist, Eñ hag a gemeras e gwirionez hor gwanderioù en e Basion, hag a zougas hor poanioù dre druez, en ur garout ar re a zouge, hag en ur zougen ar re a gare. An neb a dag hag a damall e vreur en dienez, an neb a stign pechoù d'e vreur, n'eus forzh e peseurt gwander emañ, hennezh hep mar ebet, a suj da lezenn an diaoul, hag a heuilh anezhi. Bezomp enta leun a druez kenetrezomp, ha karomp hor breudeur, dougomp o gwanderioù ha tagomp hepken o sioù fall. Pep reolenn a vuhez hag a glask gant lealded vras karantez Doue, hag abalamour dezhañ ar garantez ouzh an nesañ, n'eus forzh e peseurt giz pe stumm emañ o vevañ, a zo gwelloc'h degemeret gant Doue. Rak ar garantez an hini eo hag a zle an holl draoù bezañ graet abalamour dezhi pe chom hep bezañ graet, bezañ kemmet pe lezet digemm. Hi eo e gwirionez an abeg perak, hag ar pal etrezek pelec'h, e tere eeunañ pep tra ; rak netra

damallus ne vez graet pa reer un dra bennak, gant lealded, abalamour dezhi hag hervezi. Ar garantez-se, ra deurvezo he reiñ dimp-ni an Hini na c'hellomp ket plijout dezhañ hepti, ha na c'hellomp heptañ kennebeut ober netra ebet. Eñ a vev hag a ren, Doue a-dreuz ar c'hantvedoù divarvel. Amen.

PEBEILGANENN 1 Yn 3, 11; Gal 5, 14a

P/ Homañ eo ar gemennadurezh hoc’h eus klevet adal an deroù : * E tleomp en em garout an eil egile. U/ Rak en ur gourc'hemenn hepken eo dalc'het berr-ha-berr al lezenn a-bezh gant he leunder : * E tleomp en em garout an eil egile ...

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakaomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ...

164

VI-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù an Eil sizhun


Er bloaz A An neb en devo miret ha kelennet ar gourc'hemennoù, hennezh a vo graet anezhañ bras e Rouantelezh an Neñvoù, eme an Aotrou.

Er bloaz B Aotrou, mar fell dit e c'hellez va glanaat. Hag e lavaras Jezuz : Fellout a ra din, bez glanaet.

Er bloaz CH Eürus ez oc’h, c'hwi ar beorien, rak deoc’h ez eo Rouantelezh Doue. Eürus ez oc’h, c'hwi hag hoc'h eus naon bremañ, rak ho kwalc'h ho pezo.

Pedenn Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, grit deomp bezañ evel-se gant sikour ho kras, evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑ

Deroù levr ar C'hrennlavarioù 1, 1-7. 20-33

Ali start da glask ar furnez1 Krennlavarioù Salomon, mab David, roue Israel.2 Evit gouzout furnez ha deskamant,evit meizañ lavarioù poellek ;3 tapout kelennadurezh fur,reizhded, gwirionded, eeunded ; VI-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 1654 reiñ d’ar re silhek finesa,d’ar yaouankiz anaoudegezh ha skiant-poell;5 neb a selaou hag a zo fur a gresko e ouiziegezh,an den speredek, sturiennoù a bourvezo,6 evit kompren krennlavarioù, kudennoù,lavarioù ar furien hag o c'hevrinoù.7 Doujañs an Aotrou eo deroù an anaoudegezh,furnez ha deskadurezh gant ar sodien a vez disprizet.20 Ar furnez en diavaez a hopell,war al leurennoù e ro he mouezh;21 e-kreiz ar c'hroazhentoù e huch,war dreuzoù an dorojoù, e kêr, e lavar he c'homzoù;22 «Betek peur, tud diboell, en em blijot en ho tiboellachoù,genaoueien, oc'h ober goap ho po dudi,sodien, o kasaat an anaoudegezh ?

23 Distroit d’am c'helennadur: me a ray birviñ evidoc'h va spered, me a zesko va lavarioù deoc'h.24 Dre m’em eus huchet ha n’hoc'h eus ket goulet,astennet va dorn ha n’hoc'h eus ket taolet pled,25 peogwir e tistaolit va holl alioù,hag eus va c'hentelioù ne c'houlit ket,26 ac'hanta, me ivez war ho kwalleur a c'hoarzho,a ray goap pa zeuio ar spont warnoc'h,27 pan erruo evel arnev ho spont warnoc'h,ar reuz warnoc'h evel korvent pa zeuio,pan erruo warnoc'h anken hag enkrez,28 neuze e huchint davedon met ne respontin ket,va c'hlask a raint met n’am c'havint ket.29 Dre m’o deus bet kasoni ouzh an deskadurezh,ha n’o deus ket dibabet doujañs an Aotrou30 dre n’o deus ket goulet eus va alioù,met graet fae ouzh va holl gentelioù,31 e tebrint eus frouezh o hent,ha gant o alioù o devo o gwalc'h32 Rak diheñchadur an dud diskiant o lazh,ha dibrederi ar sodien a goll anezho.33 Met an hini a selaou ouzhin a chom e savete,kuit a spontañ rak ar gwalleur.166 VI-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

PEBEILGANENN Rom 12, 16b; 1 Kor 3, 18b-19a; 1, 23a. 24b P/ N'en em blijit ket en ho furnez hoc'h-unan ; ma-z eus unan bennak en ho touez a soñj gantañ bezañ fur e-giz tud ar bed-mañ ra 'n em raio foll evit dont da vezañ fur ; * Rak furnez ar bed-mañ a zo follentez dirak Doue. U/ Ni avat a brezeg ur C'hrist bet staget ouzh ar Groaz, nerzh Doue ha furnez Doue. * Rak furnez ...

EIL LENNADENNEus Addisplegadur sant Efrem diagon war an Diatessaron.

(1,18-19 : SCh 121,52-53)

Komz Doue, mammenn diheskus a vuhez

Piv a c'hellfe, Aotrou Doue, meizañ ervat gant e spered, an

holl binvidigezh a zo en unan hepken eus ho lavarioù ? Muioc'h a lezomp war hol lerc'h eget na zeuomp a-benn da gompren ; ni a zo evel tud sec’hedik oc'h evañ eus ur vammenn-dour. Rak e meur a stumm ec'h en em ziskouez komz an Aotrou hervez ar pezh a wel enni ar re a vez ouzh he studiañ. Kalz a livioù en deus lakaet an Aotrou en e Gomz en doare ma c'hellfe an hini a vefe ouzh he studiañ treiñ e selloù war ar pezh a blijfe dezhañ. teñzorioù a bep seurt en deus kuzhet en e Gomz evit ma c'hellfe pep hini ac'hanomp tennañ pinvidigezh eus ar pezh a studife. Ur wezenn a vuhez ez eo Komz Doue o kinnig dit, eus a gement lodenn a zo enni, frouezh benniget. Bez' ez eo evel ar garreg-se a voe digoret er gouelec'h, evit ma c'hellfe pourchas a bep tu evaj speredel. Debriñ a raent, eme an Abostol, boued speredel, hag ec'h event evaj speredel. An neb a zegouezh gantañ ul lodenn bennak eus teñzor ar Gomz ez eo arabat dezhañ krediñ n'eus e Komz Doue, nemet ar pezh en deus kavet e-unan ; dleet eo dezhañ kentoc'h krediñ n'en deus gallet kavout enni nemet un dra hepken eus a-douez an traoù niverus a zo enni. N'eo ket war zigarez n'eus bet nemet al lodenn-se o tegouezhout hag o 'n em gaout gantañ, e tle lavarout ez eo treut ha difrouezh ar Gomz, hag ober fae warni ; er c'hontrol dre ma ne c'hell ket he fakañ en he fezh e tle rentañ grasoù en abeg d'ar pinvidigezhioù a zo enni. Bez laouen enta dre m'ac’h eus bet VI-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 167

da walc'h, met arabat dit bezañ trist dre ma-z eo trec'h dit-te pinvidigezh ar Gomz. An hini en devez sec'hed a vez laouen pa ev, met ne vez ket trist dre ma ne c'hell ket kas da hesk ar feunteun. Gwell eo e torrfe ar vammenn da sec'hed, hep mont da hesk hec’h-unan, eget na zeufe da sec'hed da zisec’hañ ar vammenn, rak gallout a c'helli evañ ken lies gwezh ha ma kari ; met pebezh droug e teufe da vezañ evidout ma vefe kaset ar vammenn da hesk, ur wezh torret da sec'hed ganit. Lavar bennozh evit ar pezh ac’h eus resevet, ha na vez ket glac'haret abalamour d'ar pezh a zo manet dizimplij. Ar pezh ac'h eus resevet hag ar pezh ac’h eus tizhet kaout a zo da lodenn-te, hag ar pezh a zo manet a chomo bepred ez kerz. Ar pezh ne c'hellez ket resev en un eur en abeg d'az kwanded, e c'helli hen resev en amzerioù all dre da gendalc'husted. Arabat dit klask, gant

ur spered fall, kemerout en ul lonkadenn hepken, ar pezh ne c'hell ket bezañ kemeret en un taol ; ha na bella ket dre da leziregezh diouzh ar pezh na c'hellez resev nemet tamm-ha-tamm.

PEBEILGANENN 1 Pêr 1, 25; kv. Bar 4, 1 P/ Komz an Aotrou a chom da virviken. * Honnezh eo ar gomz a zo bet degaset deoc'h ar c'heloù-mat anezhi. U/ Hi eo levr gourc'hemennoù Doue, hag al Lezenn a bad da viken ; an holl re a grog enni a yelo d’ar vuhez, * Honnezh eo ...

MEULGAN C'hwi Doue a veulomp, 568.


Gant lidkan Zakaria, antonenn

Er bloaz A Mar n'eo ket ho reizhded-c’hwi brasoc’h eget hini ar Skribed hag ar Farizianed, n'antreot ket e-barzh Rouantelezh Doue.

Er bloaz B Jezuz o kaout truez outañ a astennas e zorn hag a stokas ouzh an den lovr, ha raktal ez eas al lorgnez dioutañ, hag e voe glanaet.168 VI-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

Er bloaz CH Eürus ez oc’h c'hwi a ouel bremañ, rak c'hoarzhin a reot, eme an Aotrou.

Pedenn

Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, grit deomp bezañ evel-se gant sikour ho kras evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...

D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn Er bloaz A Mar deuez da zegas da brof d'an aoter ha mar deu da soñj dit en deus da vreur un dra bennak a-enep dit, lez eno da brof dirak

an aoter ha kerzh da gentañ d'ober ar peoc'h gant da vreur ; ha neuze deus da ginnig da brof, allelouia.

Er bloaz B Diwall da lavarout tra ebet da zen ebet, met kae d'en em ziskouez d'ar beleg, ma vo kement-se da desteni dezho. Hemañ avat, a-boan ma oa aet kuit, a stagas da embann ha da vrudañ ar c'heloù-se.

Er bloaz CH Eürus e viot pa vezot kasaet gant an dud abalamour da Vab an Den : bezit laouen en deiz-se ha tridit gant al levenez, rak setu ma vo bras ho kopr en Neñv.

E i l De iz - l i d 169

EIL DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar C'hrennlavarioù 3, 1-20

Penaos e kaver ar furnez 1 Va mab, va c'helennadurezh n’ankouai ket,va gourc'hemennoù a zalc'hi ez kalon,2 rak hirder a zeizioù ha bloavezhioù a vuhez,ha peoc'h a vo kresket evidout.3 Trugarez ha fealded n’az tilezint ket !Stag anezho ouzh da c'houzoug,

skriv anezho war daolenn da galon.4 Hag e kavi gras hag intent mat ouzh daoulagad Doue hag an dud.5 Fizi en Aotrou a holl galon,war da venoz n’en em harp ket.6 Ez holl hentoù, hen anavez,hag eñ a ray eeun da raventoù.7 Na vez ket fur ouzh da zaoulagad,douj an Aotrou ha distro diouzh an droug8 Ur yec'hed e vo evit da gorf a-bezh,freskadur evit da eskern. 9 Ro gloar d’an Aotrou diwar da vadoù,gant preveudioù da holl drevadoù.10 Hag e vo leun da solieroù, a-builh,gant ar gwin nevez da donelloù a strako.11 Reizherezh an Aotrou, va mab, na zispriz ket,n’az pez ket heug ouzh e gentelioù.12 Rak an hini a gar an Aotrou a gastiz,evel un tad, e vab karedik.13 Eürus an den en deus kavet ar furnez,an den deuet da gaout skiant.14 Gwell eo ar gounid anezhi eget hini an arc'hant,eget an aour, an daspugn (anezhi).170 S i zhun VI en amzer b l aen

15 Priziusoc'h eo eget perlez,hag holl bezh a blij ar muiañ dit n’eo ket kevatal outi.16 Un hirder a zeizioù en he dehou,en he c'hleiz, pinvidigezh ha gloar.17 He hentoù a zo hentoù dudius,hec'h holl wenodennoù, peoc'h.18 Ur wezenn a vuhez ez eo evit ar re a stag outi,ar re a grog enni a vez eürus.19 An Aotrou, dre ar furnez, en deus diazezet an douar,krouet an neñvoù gant poell.20 Dre e skiant, an islonkoù a zo bet kleuziet,ar c'houmoul a strilh ar c'hlizhenn.

PEBEILGANENN KrI 3, 11.12; Heb 12, 7b

P/ Reizherezh an Aotrou, va mab, na zispriz ket, n’az pez ket heug ouzh e gentelioù. * Rak an hini a gar an Aotrou a gastiz, evel un tad, e vab karedik. U/ Evel ouzh mibien e ra Doue ouzhoc'h ; piv eo ar mab ha na vez ket kastizet gant e dad ? * Rak an Aotrou ...

EIL LENNADENN

Eus Prezegennoù sant Bernez abad (Sermo de diversis 15 : PL 183,577-579)

Klask ar furnez

Labouromp evit ar boued n'a ket da goll : greomp labour hor silvidigezh. Labouromp e gwinieg an Aotrou : evit ma tellezimp resev diner an devezh. Labouromp gant ar furnez a lavar dimp : Ar re a labour ganin ne bec'hint ket. Ar park eo ar bed eme ar Wirionez ; toullomp ennañ ; bez' ez eus un teñzor kuzhet, dizouaromp an teñzor-se. Honnezh eo ar furnez hec’h-unan hag a vez tennet eus donderioù kuzh. Holl e klaskomp anezhi, holl e c'hoantaomp anezhi. Mar klaskit, emezañ, klaskit ervat : distroit ha deuit. Emaout o klask eus a belec'h distreiñ ? Lavarout a ra : Distro diouzh da youloù-te. Ha mar ne gavan ket em youloù-me, pelec’h emezout, E i l De iz - l i d 171

e kavan ar furnez ? Rak gant kalz a nerzh emañ va ene ouzh he c'hoantaat ; ha ne vo ket a-walc’h gantañ bezañ he c’havet. Mar degouezh gantañ he c'havout e vo ret dezhi diskenn em barlenn ur muzuliad mat, kouchet-mat, hejet ha dihejet ha leun dreist ar barr. Ha gant gwir abeg a dra sur. Rak eürus an den a gav ar furnez hag a zo leun a avizded. Klask enta e-keit ha ma c'heller he c'haout ; ha tra m'emañ tost, galv anezhi. Fellout a ra dit klevout pegen tost emañ ? Tost eo ar gomz ez kalon hag ez kenou, gant m'he c’hlaskfes hepken gant ur galon reizh. Evel-se eo e gwirionez e kavi ar furnez gant da galon, hag e vo karget da c'henou a avizded ; met taol evezh da gargañ ha n'eo ket diskargañ pe dislonkañ. E gwirionez, mel an hini eo ac'h eus kavet, m'ac'h eus kavet ar furnez ; nemet arabat dit debriñ kalz, gant aon da vezañ heuget,

ha d'hen dislonkañ. Debr en doare m'az pezo naon dalc’hmat. Rak, ar furnez hec’h-unan a lavar : Ar re am debro o devezo naon c'hoazh. Arabat dit soñjal ez eo bras ar pezh a zo ganit ; arabat dit en em gargañ re, betek gouzout na zeufes da zislonkañ, ha na vefe tennet diganit ar pezh end-eeun a hañvalez kaout, o vezañ ma vefes paouezet da glask a-raok ar c'houlz. Rak n'eo ket mat, pa c'heller he c'haout, ha p'emañ tost, paouez d'he c'hlask, pe d'he gervel. A-hend-all ivez, evel an hini a zebr kalz a vel, e-giz ma lavar c'hoazh Salomon, ha ne ra ket a vad dezhañ ; evel-se an hini a furch re e sekredoù an Doue Meur a vo flastret gant ar c'hloar. Met evel m'eo eürus an den a gav ar furnez, evel-se ivez ez eo eürus an den, pe zoken eürusoc’h, an hini a vezo o chom gant ar furnez ; rak marteze e sell ar gerioù-man ouzh al leunder a furnez. A dra sur gant an tri zra-mañ e vo leun-barr da c'henou a furnez hag a avizded : ma vez ez kenou an anzav eus da fallagriezh da-unan ; ma vez ez kenou anaoudegezh-vat ha mouezh ar veuleudi, ha ma vez ivez ur gomz a skouer-vat. Rak gant ur galon o krediñ e c'hounezer reizhder, ha gant ur genou o tiskleriañ ar feiz, e c’hounezer silvidigezh. Ha neuze er penn kentañ eus e gomzoù ez eo an den just e damaller dezhañ e-unan ; d'an eil enta meuliñ brasted Doue, ha d'an trede ivez (ma-z a fonnusted ar furnez betek eno) e tle reiñ skouer vat d'an nesañ.172 S i zhun VI en amzer b l aen

PEBEILGANENN Fur 7, 10ab.11a; 8, 2ac

P/ He c'haret em eus muioc'h eget yec'hed ha kened, muioc'h eget ar sklerijenn em eus prizet anezhi,* Ganti avat ez eo deuet din an holl vadoù, U/ Hi eo am eus karet ha klasket abaoe va yaouankiz, ha deuet on da vezañ karour he c'hened. * Ganti avat ez eo deuet din ...

Pedenn

Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, grit deomp bezañ evel-se gant sikour ho kras, evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...

TRED E D EIZ- LID


LENNADENN GENTAÑ Diouzh levr ar C'hrennlavarioù 8, 1-5. 12-36

Meuleudi ar furnez peurbad1 Ha n’emañ ket ar Furnez o c'hervel,ar Skiant o reiñ he mouezh ?2 E penn ar c'hrec'hioù, war an hentoù,er c'hroazhentoù en em zalc'h.3 E tu an dorojoù, ouzh antre ar c'hêrioù,war dreuzoù ar porzhioù e youc'h: 4 « Deoc'h-hu, tudoù, e huchan,va mouezh a zo evit mibien Adam.5 Deskit, tud diskiant, bezañ furoc'h,sodien, lakait da gompren ho kalon.12 Me, ar Furnez, a zo o chom gant ar skiant-poell,skiant ar preder am eus kavet.13 Doujañs an Aotrou ez eo ar gasoni ouzh ar fall;brasoni, rogentez, hent an droug ha genou direizh a gasaan.14 Din eo ar c'huzul hag an trec'h,din, ar skiant, din, ar galloud. Tr ede De iz - l i d 173

15 Drezon, ar rouaned a ren,hag an uhelidi a ra lezennoù reizh.16 Drezon, ar briñsed a c'houarn,ar pennoù-bras hag holl varnerien an douar.17 Ar re am c'har a garan,ar re am c'hlask a gav ac'hanon.18 Pinvidigezh ha gloar a vez ganin,leve peurbad ha reizhded.19 Gwell eo va frouezh eget an aour ar glanañ,va zrevad, eget an arc'hant eus an dibab.20 War roudoù ar reizhded e kerzhan,dre wenodennoù ar gwir,21 evit reiñ d’ar re am c'har, madoùha kargañ o solieroù.

22 An Aotrou en deus va c'hrouet e derou e hent,a-raok e oberoù a-wechall.23 A-viskoazh ez on bet diazezet,adal an derou, a-raok an douar.24 Ne oa ket a islonkoù, ma oan bet ganet,ne oa ket andonioù karget a zoureier.25 Kent d’ar menezioù bezañ bet sanket,a-raok an torgennoù e oan bet ganet,26 pa n’en devoa ket c'hoazh graet an douar hag ar maezioù,na kentañ poultrenn ar bed.27 Pa oa o tiazezañ an neñvoù, edon eno,pa drese ur c'helc'h war c'horre an islonk,28 pa fetisae ar c'houmoul en nec'h,pa roe nerzh d’andonioù an islonk,29 pa lakae d’ar mor e lezenn,d’an dour, harz da vont dreist an aod,pa sike diazezoù an douar,30 edon en e gichen (evel) mestr-oberourhag e oan eürus a-hed an deizioù,o c'hoari dirazañ e pep amzer,31 o c'hoari war bed e zouar,oc'h en em zudiañ gant mibien Adam.32 Ha bremañ, mibien, selaouit-me: eürus ar re a vir va hentoù !174 S i zhun VI en amzer b l aen

33 Selaouit ar gentel, ha bezit fur ;na vezit ket digas.34 Eürus an den am selaou,o veilhañ e-kichen va dorojoù bemdez,oc'h ober gward e-kichen postoù va dor.35 Rak kavout a ra buhez an hini am c'hav,o kaout grad-vat an Aotrou.36 An hini a bec'h enep din a gloaz e ene,an holl re o deus kas ouzhin a gar ar marv.

PEBEILGANENN KrI 8, 22; Yan 11

P/ An Aotrou en deus va c'hrouet e derou e hent, * A-raok e oberoù a-wezhall.

U/ Er penn-kentañ edo ar Verb hag ar Verb a oa gant Doue hag ar Verb a oa Doue. * A-raok e oberoù ...

EIL LENNADENN

Eus Areizhennou sant Atanasius eskob, A-enep an Ariaded

(Oratio 2,78.81-82 : PG 26,311.319)

Anaout an Tad dre ar Furnez krouerez deuet da vezañ den

Furnez Unganet Doue, hag hi hec’h-unan eo a grouas hag a reas an holl draoù. Graet hoc'h eus an holl draoù, eme ar Skritur-Sakr, gant furnez, ha leuniet hoc’h eus an douar gant ho krouadurien. Neuze evit ma o defe an traoù krouet ar bezañ ha ma o defe ivez ur bezañ mat, e plijas gant an Aotrou Doue e teufe ar Furnez d'en em reizhañ diouzh an traoù krouet, evit lakaat da dremen en holl draoù hag e pep hini anezho ur seurt enlouc’hadur hag ur skeudenn eus e boltred e-unan ; ma vefe anat evel-se e oa bet kempennet an traoù gant ar Furnez, hag e oant oberoù dellezek ouzh Doue. Hol lavar-ni a zo ur skeudenn eus Lavar Doue, da lavarout eo, eus ar Verb, Mab da Zoue. Evel-se ivez ez eo ar furnez ennomp ur skeudenn eus ar Verb-se hag a zo ar Furnez dre natur. Dre ar furnez-se hon eus ar galloud da c'houzout ha da veizañ. Evel-se e Tr ede De iz - l i d 175

teuomp da vezañ gouest da resev ar Furnez Krouerez, ha da anaout drezi he Zad e-unan. Rak an hini en deus ar Mab gantañ en deus an Tad ivez, hag an hini am degemer a zegemer ivez an Hini en deus va c'haset. Peogwir emañ enta skeudenn grouet ar Furnez-se ennomp hag e pep tra, n'eo ket hep abeg e kemer ar Furnez wirion ha krouerez war he c'hont ar perzhioù a zo d'he skeudenn : "Doue, emezi, en deus va c'hrouet en e oberoù Met evel m'hon eus hen diskleriet, o vezañ n'en doa ket gallet ar bed gant e furnez e-unan anaout Doue en e Furnez a Zoue, eo bet plijet gant Doue salviñ dre follentez ar Prezegerezh an dud a feiz. Ha diwar neuze, ne fellas mui da Zoue, evel en amzerioù diaraok, bezañ anavezet a-dreuz poltred ha skeudenn ar Furnez a zo en traoù krouet, met plijout a eure dezhañ e kemerfe ar gwir

Furnez hec’h-unan ur c'horf, ma teufe da vezañ den, ma c'houzañvfe ar marv war ar groaz, ha ma c’hellfe hiviziken an holl gredourien bezañ salvet dre ar feiz diazezet war ar Furnez-se. Ar Furnez-se end-eeun eo en em roe gwezhall da anaout hec'h-unan hag a roe ivez drezi he Zad da anaout dre he skeudenn merket en traoù krouet, (setu perak e lavarer ez eo krouet hec’h-unan). Met da c'houde eo deuet ar Furnez, da lavarout eo ar Verb, da vezañ den evel ma lavar sant Yann. Distrujañ a reas ar marv hag e tieubas hor gouenn, hag ec'h en em ziskouezas sklaeroc'h hec'h-unan, ha drezi e tiskouezas sklaeroc'h an Tad ; ac’hano ar c'homzoù-mañ lavaret ganti : Grit dezho hoc'h anaout c'hwi ar gwir Doue, hag an Hini hoc'h eus kaset, Jezuz Krist. Setu perak eo bet leuniet an douar gant an anaoudegezh anezhi. Peogwir n'eus nemet un anaoudegezh : anaoudegezh an Tad dre ar Mab, hag anaoudegezh ar Mab a-berzh an Tad : an Tad a gav e levenez en e Vab, hag an hevelep levenez-se eo ivez an hini a gav ar Mab en Tad, pa lavar : Me eo a oa e blijadur , bemdez e kaven va flijadur dirazañ.

PEBEILGANENN Kol 2, 6.9; Mzh 23, 10b P/ Bevit er C'hrist Jezuz an Aotrou, evel m'eo bet roet deoc'h da anaout. * Rak ennañ emañ o chom hag o kemer korf hol leunder an Doueelezh. U/ C'hwi n'hoc’h eus nemet ur mestr-kelenner, ar C'hrist. * Rak ...176 S i zhun VI en amzer b l aen

Pedenn

Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, grit deomp bezañ evel-se gant sikour ho kras evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...

PEVARE DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar C'hrennlavarioù 9, 18

Furnez ha follentez1 Ar Furnez he deus savet he zi,kizellet he seizh kolonenn,2 graet he deus hec'h aberzh, mesket he gwin,ha laket prest he zaol.3 Kaset he deus he mitizhion da huchalwar benn uhelennoù kêr: 4 «Neb a zo silhek, ra zeuio dre amañ !»Da neb a zo diboell e lavar: 5 «Deuit, debrit eus va bara,evit eus ar gwin am eus mesket.6 Paouezit a vezañ diot, hag e vevot !Kerzhit war hent ar skiant !»7 An hini a zivank ur goapaer a bren dismegañs,an hini a damall ar fallakr (a resev) kunujenn.8 Na ra ket rebechoù d’ur goapaer, pe en devo kas ouzhit,mar kenteliez un den fur, eñ da garo.9 Ro d’unan fur, hag e furaio c'hoazh,kelenn un den reizh, hag e kresko e ouiziegezh.10 Kentañ derez ar furnez eo doujañs an Aotrou,ha gouiziegezh ar sent, sed ar skiant !11 Drezon e liesaio da zeizioù,e kresko da vloavezhioù buhez.12 Mar bezez fur, e vi fur evidout,mar bezez goapaer, ez po da-unan da c'houzañv. Peva re De iz - l i d 177

13 Itron Sotoni a zo safarus,amoet, ne oar netra.14 Azezet eo war dreuzoù he zi,war un tron, war uhelennoù kêr,15 evit gervel ar re a dremen,hag a ya eeun gant o hent: 16 « Neb a zo silhek, ra zeuio dre amañ ! »Da neb a zo diboell e lavar: 17 « An dourioù laeret a zo dous,ar bara (bet) dre guzh, plijus ! »18 Ha ne oar ket ez eus skeudoù eno,hag emañ e donderioù ar Sheol he c'houvidi.

PEBEILGANENN Kv. Luk 14, 16-17. Krl 9, 5

P/ Un den a reas ur fest vras, hag a gasas e servijer, da eur ar fest, da lavarout d'ar gouvidi donet, * Rak prest eo pep tra. U/ Deuit, debrit eus va bara, hag evit eus ar gwin am eus prientet evidoc'h. * Rak ...

EIL LENNADENN

Eus Addisplegadur Prokopius eskob Gaza, war ar C'hrennlavarioù

(Cap.9 : PG 87-1, 1299- 1303)

Furnez Doue he deus prientet gwin evidomp ha kempennet un daol

Ar Furnez he deus savet un ti dezhi hec'h-unan. Galloud Doue an Tad hag en em zalc'h drezañ e-unan en deus kempennet un ti evitañ e-unan : ar bed holl e lec'h m'emañ o chom dre e nerzh, ha 'neuze ar c'hrouadur-se bet krouet hervez e skeudenn hag e heñveledigezh hag a zo graet gant un natur a weler hag un natur na weler ket. Kizellet he deus seizh piler. D'an den bet krouet da gentañ hag adstummet da c'houde hañval ouzh ar C'hrist, e roas Doue seizh donezon ar Spered Glan, evit ma kredfe er C'hrist ha ma virfe e c'hourc'hemennoù. A drugarez d'an donezonoù-se e vez bevaet an178 S i zhun VI en amzer b l aen

nerzh gant ar skiant, hag an nerzh d'e dro a ziskouez bevder ar skiant. Evel-se e teu an den speredel da vezañ peurc'hraet, ha gant an donezonoù-se e vez kreñvaet er feiz, ha douget da gemer perzh er madoù a zo dreist an natur. Kresket e vez sklerijenn naturel ar spered gant an donezonoù liesseurt-se. An. nerzh a zoug da glask gant gred, ha da c'hoantaat anaout gwir abegoù an traoù, da lavarout eo, mennadoù santel Doue ez eo bet krouet pep tra hervezo. Donezon ar c'huzul a ra disheñvelout mennadoù santel Doue diouzh ar re ne dint ket, mennadoù peurbadel ha divarvel hag a c'hell evel-se bezañ soñjet, displeget dre gomz ha sevenet. Neuze eo an avizded a laka da asantiñ ha da zegemer ar mennadoù-mañ ha n'eo ket ar re all.

Kemmesket en deus e win en e hanaf ha kempennet e daol. En den-se hag a zo unanet ennañ, evel gwin en un hanaf, un natur speredel ha korfel, en deus lakaet a-unan gant an anaoudegezh naturel, an anaoudegezh anezhañ evel krouer ar bed holl. An anaoudegezh-se a ra d'ar spered bezañ mezvet, evel gant gwin, gant an traoù o sellout ouzh Doue. Hag evel-se, drezañ hag a zo bara eus an neñv, e ro magadurezh d'an eneoù d'o c'hennerzhañ ; o mezviñ hag o laouenaat a ra gant ar gelennadurezh, hag e kempenn kement-se holl e-giz meuzioù, evit ur banvez speredel, d'ar re o deus c'hoant da gemer perzh ennañ. Kas a reas he servijerien da embann a vouezh uhel ar gouviadenn da zont da evañ ar gwin. Kas a reas an Ebestel, servijerien e youl doueel, gant ar garg da embann an Aviel, karg trec'h d'al Lezenn skrivet ha naturel, pa zeu eus ar Spered, evit gervel an dud davetañ. Er Verb e-unan dre vister an Enkorfadur evel en un hanaf, ez eo bet unanet dre liamm e bersonelezh - met hep bezañ kemmesket an eil gant eben - an natur-Doue hag an natur-den. Dre an Ebestel ec'h embann komzoù evel-henn : Neb a zo diskiant, deuet d'am c'haout. Neb a zo diskiant dre ma soñj en e galon n'eus ket a Zoue, ra daolo kuit e zispriz e-keñver ar relijion evit treiñ dre ar feiz war-zu ennon, hag evit gouzout ez eo me a zo krouer ha mestr ar bed holl. D'ar re o deus ezhomm a furnez e lavar : Deuit, debrit bara ganin-me, hag evit ar gwin am eus kemmesket evidoc'h. Ha d'ar re o deus ezhomm eus oberoù ar feiz, hag a zo uheloc’h o gouiziegezh, e lavar : " Deuit, debrit va c'horf ho mag evel bara, Pempve t De iz - l id 179

hervez an nerzh a zo ennañ, hag evit va gwad ho laouena evel gwin, hervez ar ouiziegezh hag a ra doueed ganeoc'h. Rak va gwad am eus unanet en un doare burzhudus gant va Doueelezh evit ho silvidigezh ".

PEBEILGANENN KrI 9, 1-2b; Yan 6, 56 P/ Ar Furnez he deus savet he zi, kizellet he deus he seizh kolonenn * Mesket he deus he gwin ha lakaet prest he zaol.. U/ An hini a zebr va c'horf hag a ev va gwad a chom ennon ha me ennañ, eme an Aotrou. * Mesket he deus ...

Pedenn

Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, grit deomp bezañ evel-se gant sikour ho kras, evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...

PEMPVET DEI Z-LI D


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar C'hrennlavarioù 10, 6-32

Mennozhioù a bep seurt6 Bennozhioù war benn an den reizh,genou ar fallakr a zo goloet a zireizhded.7 Eñvor an den reizh a venniger,anv ar re fallakr a vreino.8 Unan fur a galon a zegemer ar reolennoù,unan diboell a vuzelloù a ya da goll.9 An hini a gerzh didamall a ya diriskl,an hini a ya a-dreuz hentoù a vo anavezet.10 An hini a wilc'h e lagad a ray doan,an hini diboell a vuzelloù a ya da goll.11 Un andon a vuhez eo genou an den reizh,met genou ar fallakr a zo goloet a zireizhded.180 S i zhun VI en amzer b l aen

12 Kasoni a zihun tabut,met an holl vankoù a c'holo ar garantez.13 War vuzelloù un den a skiant e kaver furnez,ha n’eus nemet ar vazh evit kein an hini diboell.14 An dozien a deñzoria gouiziegezh,met genou ar sod a zo ur gwalleur tost.15 Madoù ar pinvidig a zo ur gêr greñv,rivin an ezhommeien eo o faourentez.16 Gopr an den reizh a zo evit bevañ,gounid ar fallakr, evit pec'hiñ.17 Hent ar vuhez eo mirout ar gelennadurezh,

dilezel ar c'hentelioù a zo diankañ.18 Goleiñ ar gasoni a zo kaout muzelloù gaouiat,met distagañ droukkomzoù a zo bezañ sot.19 Pa vez kalz a gomzoù, ne vez ket diouer a bec'hed,neb a zalc'h e vuzelloù a zo poellek.20 Arc'hant eus an dibab eo teod an den reizh,kalon ar fallakr a zo nebeut a dra.21 Muzelloù an den reizh a voueta kalz,met ar sodien, dre ziouer a boell, a varv.22 Bennozh an Aotrou eo a binvidika, ne vez ket muioc'h a boan ganti.23 Evel ur c'hoari d’ar sod eo ober itrikoù,met ar furnez eo hini an den a skiant.24 Ar pezh a ra aon d’ar fallakr eo a zegouezh gantañ,ar pezh a c'hoanta an dud reizh a vez roet dezho..25 Tremenet ar gorventenn, n’eus ket eus ar fallakr,met an hini reizh en deus un diazez peurbad.26 Evel gwinegr evit an dent, pe moged evit an daoulagadsed al lochore evit ar re a zo ouzh e gas.27 Doujañs an Aotrou a gresk an deizioù,met bloavezhioù ar re fallakr a vez berraet.28 Goanag an dud reizh a zo levenez,esper ar re fallakr a ya da get.29 Un nerzh evit an didamall eo hent an Aotrou,met un argoll evit an drougoberourien.30 An den reizh da viken a vo divrall,ar re fallakr ne chomint ket war an douar. Pempve t De iz - l id 181

31 Genou an den reizh a zegas furnez,met an teod diroll a vo troc'het.32 Muzelloù an den reizh a oar plijout,genou ar re fallakr a zo dirollerezh.

PEBEILGANENN S 36(37), 30. 31a; 111(112), 6b. 7a P/ Genou an den reizh a vouskan ar furnez, hag e deod a gemenn ar reizhder. * En e galon emañ lezenn e Zoue. U/ Soñj an den reizh a bado da viken, n'en devo tamm aon ebet gant keloù a walleur. * En e galon ...

EIL LENNADENNEus Plaenadurioù war ar salmoù gant sant Ambrosius eskob

(S 36,65-66 : CSEL 64,123-25)

Digor da c'henou da gomz Doue

Ra vo bepred hor c'halon hag hor genou o prederiañ war ar Furnez, ra gomzo da deod diwar-benn ar varnedigezh, ra vo lezenn da Zoue ez kalon. Setu perak e lavar dit ar Skritur-Sakr : hag e komzi anezho pa vi ez koazez ez ti ha pa gerzhi war an hent, ha pa c'hourvezi, ha pa savi.. Komzomp enta eus an Aotrou Jezuz, rak Eñ eo ar Furnez, Eñ eo ar Gomz, ha Verb Doue. Rak skrivet eo kement-mañ ivez : Digor da c'henou da Gomz Doue. Neb a laka da zasseniñ lavarioù ar Verb, hag a brederi war e gomzoù, hen strew a bep tu. Komzomp bepred diwar e benn. Pa gomzomp eus ar Furnez, Eñ eo ar Furnez-se ; pa gomzomp eus ar vertuz, Eñ eo ar Vertuz-se ; pa gomzomp eus ar reizhded, Eñ eo ar Reizhded-se ; pa gomzomp eus ar peoc'h, Eñ eo ar Peoc’h-se ; pa gomzomp eus gwirionez, eus buhez, eus dasprenadur, Eñ eo. Digor da c'henou da Gomz Doue. Sed aze a zo merket er Skritur. Digor da c'henou enta, Eñ eo a gomz. Setu perak e lavaras David :Selaou a rin petra a lavaro an Aotrou ennon ; ha Mab Doue e-unan eo a lavaras : Digor da c'henou, ha me hen leunio. Met n'eo ket gouest an holl evel Salomon pe evel Daniel da dizhout parfeted ar Furnez. An holl koulskoude, hervez o galloud, a vez skuilhet enno Spered ar Furnez, pe da vihanañ en holl dud hag a zo tud a feiz. Mar kredez enta, neuze emañ Spered ar Furnez ganit.182 S i zhun VI en amzer b l aen

Dre-se, prederi dalc'hmat war draoù an Aotrou Doue, komz diwar o fenn pa vezi azezet ez ti. Ar ger "ti" a c'hellomp kemerout evit an Iliz ; gallout a reomp hen kemerout evit bon ti-diabarzh, evit komz en bon diabarzh-ni. Komz gant avizded evit tec'hout diouzh ar pec’hed, gant aon na gouezhfes er pec'hed gant re a gomzoù. Komz ouzhit da-unan evel pa vefes o 'n em varn da-unan. Komz a-hed an hent evit na vi morse dibreder. Komz a rez a-hed an hent, mar komzez hervez ar C'hrist, rak ar C'hrist eo an

hent. War an hent komz ouzhit-te, komz ouzh ar C'hrist. Klev ganin penaos e tleez komz outañ : Me a fell din, emezañ, e pedfe an dud e pep lec'h, en ur sevel er vann daouarn pur, hep kounnar na tabut. Komz, ô den, pa vezi o sorenniñ, betek gouzout na zeufe kousk ar marv d'az soupren. Klev penaos komz pa vezi war-nes menel kousket : Ne roin ket a gousked d'am daoulagad, na diskuizh d'am malvennoù, ken n'am bo kavet ul lec'h evit an Aotrou, un deltenn evit Doue Yakob. Pa savez, pan adsavez, komz diwar e benn evit seveniñ ar pezh a zo gourc'hemennet dit. Selaou penaos emañ ar C'hrist ouzh da zihuniñ. Lavarout a ra da ene : Mouezh va breur a glevan ouzh an nor, o c'houlenn digor, hag e lavar ar C'hrist : "Digor din, o va c'hoar, va fried. Klev penaos e c'hellez-te dihuniñ ar C'hrist : "Hoc’h aspediñ a ran, o merc'hed Jeruzalem, dihunit, dihunit va c'harantez". Ar garantez, ar C'hrist an hini eo.

PEBEILGANENN 1 Kor 1, 30b. 31; Yan 1, 16 P/ Ar C'hrist Jezuz a zo deuet da vezañ evidomp furnez a-berzh Doue, reizhded, santelidigezh, ha daspren ; * Evit ma vo gwir lavar ar Skritur : Mar fell d'un den bennak en em veuliñ, ra 'n em veulo en Aotrou. U/ Eus e leunder bon eus holl resevet, ha gras evit gras. * Evit ma vo ...


C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 183

C 'HWEC'HVE T DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar C'hrennlavarioù 15, 8-9. 16-17. 25-26. 29. 33 ; 16, 1-9 ; 17, 5

Mab-den dirak Doue 15,8 Aberzh ar re fallakr a zo euzhus d’an Aotrou,pedenn an dud eeun a blij dezhañ.9 Euzhusted evit an Aotrou eo hent ar fallakr,an hini a bleustr ar reizhded a gar.16 Gwell eo nebeut gant doujañs an Aotroueget teñzor bras, ha trubuilh gantañ.17 Gwell eo ur pladad legumaj gant karantez ennañeget ejen lart gant kasoni.25 Ti al lorc'heien a ziskar an Aotrou,met adsevel a ra bonn an intañvez.26 Euzhus d’an Aotrou eo ar soñjoù drouk,met glan al lavarioù hegarat.29 Pell emañ an Aotrou diouzh an dud fallakr,met pedenn an dud reizh a selaou.33 Doujañs an Aotrou a zo ur skol a furnez,a-raok kaout gloar eo ret bezañ uvel.16,1 An den a ra mennadoù gant e galon,an Aotrou a respont gant e deod.2 Holl hentoù an den a zo glan ouzh e zaoulagad,met pouezer ar speredoù eo an Aotrou.3 En em ziskarg war an Aotrou evit da oberoù,hag e roio berzh d’az mennadoù.4 Pep tra en deus graet an Aotrou a respont dezhañ,zoken ar fallakr, da zevezh ar reuz.5 Euzhus d’an Aotrou an holl re uhelek a galon,a dra sur ne vo ket a bardon.6 Gant truez ha lealded e vezer pardonet eus ar pec'hed,gant doujañs an Aotrou e tistroer diouzh ar gwalleur.

184 S i zhun VI en amzer b l aen

7 Mar plij d’an Aotrou hentoù un den,e enebourien zoken a lako e peoc'h gantañ.8 Gwell eo nebeut gant reizhdedeget kalz a drevad hep justis.9 Kalon an den a ijin e hent,met an Aotrou a ro diazez d’e gammedoù.17,5 An hini a ra goap ouzh ar paour a zismeg e grouer,

an hini a vez laouen gant ur gwalleur ne vo ket akuitet.

PEBEILGANENN Adl 6, 12b.13a; Krl 15, 33 P/ Diwall d’ankouaat an Aotrou en deus da dennet eus bro-Egipt, * An Aotrou, da Zoue, a zouji hag Eñ a serviji . U/ Doujañs an Aotrou a zo ur skol a furnez, a-raok kaout gloar eo ret bezañ uvel. ; * An Aotrou da Zoue ...

EIL LENNADENN Eus Kelenn-skridoù sant Eosten eskob, war Lizher kentañ sant Yann

(Tract.4 : PL 35,2008-2009)

C'hoant ar galon a ya etrezek Doue

Petra a zo prometet deomp ? Heñvel e vezimp outañ dre ma hen gwelimp evel m'emañ. Evel ma c'helle e deod henn ober, en deus Yann komzet ; ar peurrest avat a zo da vezañ soñjet gant ar galon. Petra a c'helle Yann e-unan zoken diskleriañ e-keñver an Hini a zo ? Ha petra a c’hellomp-ni lavarout, pa-z omp ken pell war-lerc’h Yann ? Distroomp enta da soñjal en olevadur a oa ennañ, distroomp d'an olevadur-se hag a gelenn en hon diabarzh ar pezh na c’hellomp ket diskleriañ. Ha peogwir ne c’hellit ket gwelout bremañ, ez eo ho tever c'hoantaat gwelout. Ur c'hoant santel ez eo holl vuhez ur c'hristen mat. Ar pezh a c'hoantaez n'hen gwelez ket c'hoazh, gwir eo : hogen war-bouez c'hoantaat ec’h en em gavi gouest da vezañ leuniet gantañ, p'en em gavo ganit ar mare da welout. Lakomp ez pefe c'hoant da leuniañ un dra gleuz bennak, hag ez eo bras ar pezh a vo roet dit, neuze e tigorfes ledan ar sac’h, ar C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 185

bezel, pe ar seurt ma-z eo. Pa ouzout pegement e ranki lakaat e-barzh, ha pa welez pegen bihan eo ar bezel, petra a rez ? Klask hen ledanaat evit ma-z aio muioc’h e-barzh. Evel-se ivez emañ

kont gant an Aotrou Doue ; ouzh hol lakaat da c'hortoz, e ra d'hor c'hoant kreskiñ ha dre ar c'hoant e ra d'an ene ledanaat, hag ouzh hen ledanaat e ra dezhañ bezañ gouest da resev amploc'h. C'hoantaomp enta, va breudeur, rak graet omp evit bezañ leuniet. Sellit ouzh Paol oc'h astenn pleg e sae evit bezañ gouest da resev ar pezh a zle en em gavout. Lavarout a ra : N'eo ket em befe resevet dija, pe e vefen peurvat, va breudeur ; ne gav ket din em befe tizhet ar pal". Petra a rez enta ma n'ac'h eus ket tizhet ar pal ? Un dra hepken a ran : ankouaat an hent lezet ganin war va lerc’h, hag en em stegnañ da vont war-raok ; derc'hel da redek etrezek ar pal evit gounit ar priz ez omp galvet gant Doue da gaout en neñvoù. Lavarout a ra ez eo stegnet hag e talc'h da redek gant e holl nerzh. Santout a rae ne oa ket gouest da dizhout ar pezh n'o deus ket gwelet daoulagad an den, ha n'o deus ket klevet e zivskouarn, ar pezh n'he deus ket ijinet e galon. Homañ eo hor buhez : pleustradeg ar c'hoant. Ar c'hoant santel a zalc'h d'hor broudañ, seul vui ma tistagomp hor c'hoantoù diouzh karantez ar bed. Lavaret hon eus dija en un degouezh bennak e tleer bezañ goullo evit bezañ leuniet. Te a zo da vezañ leuniet gant ar Mad, dav eo dit skarzhañ an droug er-maez ac'hanout. Lakomp en defe c'hoant an Aotrou Doue d'az leuniañ a vel. Mar dont leun a winegr, pelec'h e laki ar mel ? Ret eo dit teurel kuit ar pezh a oa el lestr ; ret eo naetaat al lestr e-unan ; ret eo hen naetaat zoken gant poan en ur frotañ, ma vo mat da resev un dra bennak all. Lavaromp mel, lavaromp aour, lavaromp gwin, pe ar pezh a garot, ne reomp nemet ober meneg eus ar pezh a fell dimp lavarout ha ne c'hell ket bezañ diskleriet : Doue an hini eo. Ha pa lavaromp Doue, petra a vennomp lavarout ? An div silabenn-se a verk kement a c'hortozomp. Dre se, kement ez omp bet barrek da lavarout a zo berr e-keñver ar wirionez. En em astennomp enta war-zu ennañ evit ma c'hello hol leuniañ pa zeuio. Heñvel e vezimp outañ dre m'hen gwelimp evel m'emañ.186 S i zhun VI en amzer b l aen

PEBEILGANENN S 36(37), 4-5a

P/ Laka da blijadurezh en Aotrou, * Hag e roio dit diouzh goulenn da galon. U/.Fiz en Aotrou da blanedenn, esper ennañ. * Hag e roio ...


D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑDiouzh levr ar C'hrennlavarioù 31, 10 -31

Meuleudi d'ar vaouez kreñv 10 Ur wreg talvoudek, piv a gavo ?Pell a-us d’ar perlez emañ he friz.11 Fiziañ a ra enni kalon he fried,preizh ne ray ket diouer morse (dezhi).12 E c'hoprañ a ra mat ha nann fallholl zeizioù he buhez.13 Klask a ra gloan ha lin,ha labourat hardizh gant he daouarn.14 Bez’ ez eo evel ul lestr marc'hadour,a-bell e kerc'h he bara.15 Sevel a ra pa vez c'hoazh noz,ha reiñ boued d’he ziegezh,hag urzhioù d’he mitizhion.16 Soñjal a ra en ur park hag e berc'hennañ,diwar frouezh he daouarn e plant ur winienn.17 Gourizañ a ra a-nerzh he dargreizha kreñvaat he divrec'h.18 Santout a ra e ra berzh he graoù,ne voug ket, da noz, he goulaouenn. D'ar Seizhvet-deiz 187

19 He dorn a gas en-dro ar gegel,hag he daouarn a grog er werzhid.20 He dorn a astenn d’ar reuzeudig,he dorn a gas d’ar paour.21 N’he deus ket aon, evit he zi, rak an erc'h,rak hec'h holl diegezh en deus dilhad doubl.22 Pallennoù a ra eviti,gant lin fin ha limestra ez eo gwisket.23 Anavezet ouzh an dorojoù eo he fried,pa goazez gant kozhidi ar vro.24 Danvez a ra da werzhañ,gourizoù a ro d’ar varc'hadourien.25 A nerzh hag a gened ez eo gwisket,c'hoarzhin a ra d’an deiz war-lerc'h.26 He genou a zigor gant furnez,ul lezenn a vadelezh a zo war he zeod.27 Eveshaat a ra ouzh monedonea he ziegezh,bara an diegi ne zebr ket.28 Sevel a ra he bugale hag he lavaront eürus,he fried ivez, d’ober he meuleudi.29 Kalz merc'hed o deus labouret kalonus,met te a zo trec'h dezho holl !30 Touellus ar goantiz, moged ar gened,ar wreg a zouj an Aotrou eo a zo da veuliñ.31 Roit dezhi eus frouezh he daouarn,ha ra veulo anezhi, ouzh an dorojoù, hec'h oberoù !

PEBEILGANENN Kv. Krl 31, 17. 18; kv. S 45(46), 6

P/ Gourizañ a ra a-nerzh he dargreiz ha kreñvaat he divrec'h ; * Setu perak ne voug biken he goulaouenn. U/ En he c'hreiz emañ Doue, ha divrall e chomo. * Setu perak ne voug biken ...

188 S i zhun VI en amzer b l aen

EIL LENNADENNEus prezegenn ar pab Pius XIIda briedoù nevez

(Discorsi e Radiomessaggi, 11 mart. 1942 : 3,385-390)

Ar wreg, heol an tiegezh

Lugerniñ a ra an tiegezh gant sked ur seurt heol ma-z eo ar wreg. Petra a lavar ha petra a soñj ar Skritur-Sakr diwar he fenn, selaouit amañ : Ar wreg aketus a zo levenez hec'h ozhac'h. Ur c'hras dispar ez eo ur wreg santel ha glan. Evel an heol pa sav war venezioù an Aotrou Doue, emañ kened ur wreg vat o sklerijennañ he zi. A dra sur ez eo ar wreg hag ar vamm evel heol an tiegezh. Bez' ez eo heol dre hec'h haelded, ha dre he youl d'en em ouestlañ gant ur gred dizehan, un douster leun a evezh hag a aked e-keñver kement c'hell laouenaat buhez he fried hag he bugale. Skignañ a ra tro-war-dro dezhi hec’h-unan, sklerijenn ha tommder he spered. Mar d-emañ ar c'hiz da lavarout ez eo deuet ar briedelezh da benn-vat ma vez pep hini eus ar priedoù o klask, n'eo ket e eürusted e-unan, met hini egile, koulskoude ar santimant dispar-se hag ar youl-se, daoust ma sellont ouzh an eil hag egile, a zo koulskoude pennañ vertuz ar wreg. Rak homañ, dre he natur hec’h-unan, a zo douget da gaout santimantoù ur vamm, ha bez' he deus ur seurt furnez naturel hag avizded a galon a ra dezhi, ma tichañs dezhi gouzañv trubuilhoù a-berzh ar re all, diskouez hepken levenez ; ha ma tegouezh ganti bezañ dismegañset ne rent hepken en eskemm nemet enor ha doujañs ; e-giz an heol a laouena gant tarzh-an-deiz an amzer latarek, hag a sklerijenn ar c'houmoul gant e vannoù alaouret pa vez o vont da guzh. Ar wreg a zo heol an tiegezh gant sklaerded he selloù ha tommder he c'homzoù. He daoulagad evit gwir hag he mouezh a ya gant douster betek diabarzh ar c'halonoù ; o flegañ a ra, o zeneraat, o sevel en-dro, dre bellaat trouz ar gwallyouloù ; gervel a reont en-dro an ozhac'h d'al laouenidigezh, en abeg d'ar mad ha da joa un diviz leun a vignoniezh, goude m'en devez hemañ labouret hep paouez hag alies gant poan a-hed an deiz, pe er burevioù, pe war ar maez, pe er c'henwerzh, pe el labouradegoù. D'ar Seizhvet-deiz 189

Ar wreg a zo heol an tiegezh gant ur seurt gwirionded naturel ha divlam, un eeunded sirius, un dereadegezh kristen hag enorus ; hag ivez, dre he soñjoù troet war-du he diabarzh, hag onestiz hec'h ene, hep komz, eus a stumm seven he c'horf hag he dilhad, he stumm d'en em gempenn, hag he gizioù fur ha dedennus. Santimantoù soutil hec'h ene, fiñvadennoù hegarat he dremm, he sioulder hag he c'hoarzh hep fallagriezh, hejadennoù he fenn hag a zo merkoù eus he madelezh, a ro dezhi koantiz ur vleunienn eus an dibab, met hep ardoù, o tigeriñ he c'hurunennig da resev ha da zisteurel livioù an heol. Gras deoc'h da c'houzout peseurt santimantoù don meurbet a garantez hag a anaoudegezh vat a laka da ziwan ha da sevel ar seurt poltred eus ar wreg hag eus ar vamm a familh e kalonoù an tad hag ar vugale.

PEBEILGANENN Sir 26,16a.

P/ Koantiz ur wreg aketus a raio levenez he gwaz. * Ur c'hras dispar ez eo ur wreg santel ha glan. U/ Un heol o sevel en uhelderioù an Aotrou eo kened ur vaouez vat en urzh vat he zi.. * Ur c'hras dispar ...

Pedenn

Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom, er c'halonoù reizh ha leal, grit dimp bezañ evel-se gant sikour ho kras, evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...

190

VII-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù an Trede sizhun


Er bloaz A Karit hoc’h enebourien ha pedit evit ar re a wallgas ac’hanoc’h, ma teufec'h da vezañ bugale ho Tad a zo en Neñvoù.

Er bloaz B Dont a reas da Jezuz tud o tougen un den seizet. 0 welout o feiz e lavaras Jezuz d'an den seizet va mab, distaolet eo dit da bec’hedoù.

Er bloaz CH Evel ma karit e rafe deoc'h an dud, evel-se ivez grit dezho, eme an Aotrou.

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue hollc'halloudek, ma vimp troet bepred da soñjal en traoù santel, evit na glaskimp nemet plijout deoc’h dre gomz ha dre ober. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑ

Deroù levr ar Prezeger 1, 1-18

Didalvoudegezh an holl draoù

Lavarioù ur Prezeger, mab David roue Jeruzalem.2 « Moged, moged ! - eme ar Prezeger - moged, moged, kement tra a zo moged ».3 Petra a van gant an den eus an holl boan en devez dindan an heol ? VII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 191

4 Ur rummad o vont, ur rummad o tont, hag an douar bepred en e sav.5 Tarzhañ a ra an heol, ha mont a ra kuit an heol ; d’al lec'h-se e hiraezh, ma tarzho c'hoazh dioutañ.6 Mont a ra d’ar c'hreisteiz, treiñ d’an hanternoz,treiñ-distreiñ a ra an avel, ha war he c'hiz e tistro an avel.7 An holl stêrioù a ya d’ar mor, hag ar mor ne vez ket leuniet ;d’al lec'h emañ ar stêrioù o vont, di e talc'hont da redek.8 An holl gomzoù a skuizh, n’hell ket an den lavarout.N’en devez ket e walc'h al lagad o welout,ne vez ket leun ar skouarn o klevout.9 Petra bennak a zo bet a vezo,petra bennak a zo bet graet a vo graet;n’eus netra nevez dindan an heol.10 Ha bez ’ez eus un dra ma lavarer : « Sell 'ta, nevez eo »,c’hoazh eo bet er c'hantvedoù a oa en hor raok.11 N’eus ket a soñj eus ar re a-ziagent,hag ar re a zeuio war-lerc'h, ne vo ket soñj anezho gant ar re a vo goude. 12 Me, Prezeger, a zo bet roue war Israel e Jeruzalem. 13 Hag em eus lakaet va c'halon da enklask ha da furchal, dre ar furnez, diwar-benn kement tra a vez graet dindan an neñvoù, ar pezh a zo ur gefridi fall en deus roet Doue da vibien Adam, da bleustriñ warni. 14 Gwelet em eus an holl oberoù a vez graet dindan an heol, ac'hanta ! an holl a zo moged ha heul an avel.15 Ar pezh a zo kromm n’hell ket bezañ eeunaet,hag ar pezh a ra diouer n’hell ket bezañ kontet. 16 Lavaret em eus ennon va-unan ar gomz-mañ : « Setu ma 'm eus dastumet, ha kresket e furnez, muioc'h eget an holl re a zo bet em raok e Jeruzalem, ha va c'halon he deus tañvaet kalz a furnez hag a skiant ». 17 Lakaet em eus va c'halon da zeskiñ ar furnez, ha da anavezout192 VII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

ar sotoni ivez hag ar follentez ; hag em eus gouezet e oa se ivez heul an avel.18 Rak kalz a furnez, kalz a anken,seul vuioc'h a skiant, seul vuioc'h a enkrez.

PEBEILGANENN Prz 1, 14; 5, 14; 1 Tim 6, 7 P/ Gwelet em eus an holl oberoù a vez graet dindan an heol ; Ac'hanta ! An holl a zo moged ha heul an avel. . * Evel m'eo deuet an den eus kof e vamm, en noazh e tistroio, ha netra ne gaso gantañ. U/ N'hon eus degaset netra ganimp o tont er bed-mañ, ha netra ne c'hellomp kas ganimp. * Evel ...

EIL LENNADENN

Eus Pennadoù sant Maksimus ar C'hofesour, abad,War ar garantez

(Centuria 1, cap.1,4-5.16-17.23-24.26-28.30-40 : PG 90,962-967)

Hep karantez ez eo pep tra avel an avelioù

Ar garantez a zo ur pleg mat eus ar spered, ha na laka netra a-raok an anaoudegezh eus Doue. An den avat, ne c'hell ket tizhout ar stad-se a garantez, mar bez stag a spered ouzh traoù an douar. Neb a gar Doue a laka da gentañ an anaoudegezh hag ar skiant anezhañ a-raok an holl draoù bet krouet gantañ ; ha kenderc'hel a ra hep paouez da bleustriñ warno gant c'hoant ha karantez e galon. Krouet eo bet an holl draoù gant Doue, hag evit Doue. Kalz a-us d'an traoù krouet gantañ emañ Doue. Dre se, ma tegouezh gant unan bennak dilezel Doue hag a zo hep muzul ebet dreist kement tra a zo, evit en em reiñ d'an traoù krouet hag a zo izeloc'h eget Doue, e tiskouez evel-se e priz nebeutoc'h Doue eget an traoù krouet gantañ. An neb am c'har, eme an Aotrou, a vir va gour-c'hemennoù. Hag hemañ, emezañ, eo va gourc’hemenn : m'en em garfec'h an

eil egile. Rak-se, an hini na gar ket e nesañ, ne vir ket ar VII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 193

gourc’hemenn. An hini na vir ket ar gourc'hemenn, hennezh ne c'hell ket karout an Aotrou Doue. Eürus an den a zo gouest da garout pep den, an eil koulz hag egile. An hini a gar Doue a gar ivez a-grenn e nesañ : an hini a zo evel-se ne c'hell ket mirout e arc'hant, met o dispign a ra en un doare meurbet-santel, ouzh o reiñ da gement hini en deus ezhomm. An hini a ra an aluzen, hervez skouer an Aotrou Doue, ne anavez diforc'h ebet etre an den mat hag an den fall, etre an hini reizh hag an hini direizh, evit pezh a sell ezhommoù ar c'horf. Met rannañ a ra etre an holl, en un doare ingal, hervez muzul an dienez, daoust ma c'hell, en abeg d'e volontez vat, prizout an hini a bleustr ar vertuz hag a vez aketus, a-raok an den fall. N'eo ket hepken dre reiñ arc'hant en aluzen e tiskouezer ar vertuz a garantez ; met kalz muioc'h dre rannañ kelennadurezh an Aotrou Doue ha dre seveniñ oberoù a drugarez. An hini a dro kein e gwirionez hag a-greiz e galon da draoù ar bed, hag en em laka e servij an nesañ, hag a ra en e geñver hep touellerezh ebet oberoù a garantez, hennezh en em gav dambrest distrob a bep gwall-bleg hag a bep youl fall, hag a zeu da vezañ lodek e karantez hag e skiant Doue. An hini en deus akuizitet karantez Doue ne skuizh ket ha ne feilh ket o vont da heul an Aotrou, e Zoue, evel ma lavar ar profed santel Yermia, met gouzañv a ra gant nerzh-kalon, poan, dismegañs, dislealded, hep soñjal an disterañ droug diwar den ebet. Arabat deoc'h lavarout, templ Doue ez omp, eme ar profed santel Yermia. Na kennebeut all, na lavar ket : "Ar feiz noazh, hep tra all ebet, ar feiz en Aotrou Jezuz Krist a c'hell degas ar silvidigezh ". Rak

ne c'hell kement-se en em gaout nemet ez pefe akuizitet gant da oberoù, ar garantez en e geñver. Rak evit pezh a sell ouzh derc'hel d'ar feiz hec’h-unan : An diaouled ivez a gred, hag a gren. Ezhomm ez eus a garantez, a vadelezh graet a wir galon da sikour an nesañ, a hir-c’houzañvusted hag a basianted, hag ivez a ober implij eus an traoù gant ur spered reizh.194 VII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

PEBEILGANENN Kv. Yan 13, 34; 1 Yn 2, 10a. 3 P/ Ur gourc’hemenn nevez a roan deoc'h : m'en, em garfec'h an eil egile, evel m'am eus ho karet. * An hini a gar e vreur a chom er gouloù. U/ Dre gement-mañ ec'h ouzomp ec'h anavezomp ar C'hrist, ma viromp e c'hourc'hemennoù. * An hini a gar ...

MEULGAN C’hwi Doue a veulomp ..568.

D'ar Meullidoù-beureGant lidkan Zakaria, antonenn : Er bloaz A Ho Tad a lak e heol da bara war an dud fall evel war an dud vat, hag e c'hlav da gouezhañ war an dud reizh evel war an dud direizh..

Er bloaz B Lavarout a reas Jezuz : evit ma ouzfec'h en deus Mab an Den galloud da zisteurel ar pec’hedoù war an douar... me a lavar dit, emezañ d'an den seizet, sav, kemer da fled ha distro d'ar gêr.

Er bloaz CH Na varnit ket, ha ne vezot ket barnet ; rak diouzh an doare m'ho pezo barnet e viot barnet, eme an Aotrou.

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue hollc'halloudek, ma vimp troet bepred da soñjal en traoù santel, evit na glaskimp nemet plijout deoc'h dre gomz ha dre ober. Dre hon Aotrou ...

D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn :Er bloaz A : Bezit peurvat evel ma-z eo peurvat ho Tad a zo en Neñvoù, eme an Aotrou. E i l De iz - l i d 195

Er bloaz B An den seizet a gemeras ar fled ma oa bet gourvezet warnañ, en ur veuliñ Doue ; hag ar bobl o welout kement-se a rentas meuleudi da Zoue.

Er bloaz CH Pardonit hag e viot pardonet ; roit hag e vo roet deoc'h. Diouzh ar muzul a vuzuliot gantañ e vo muzuliet deoc'h.

EIL DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ Diouzh levr ar Prezeger 2, 1-3. 12-26

Avel ez eo ar plijadurioù ha furnez an dud 1 Lavaret em eus em c'halon: « Deus 'ta, ma rin amprou warnout dre al levenez : tañva an eurvad » ; ha kement-se ivez a zo moged. 2 Eus ar c'hoarzh em eus lavaret : « Sotoni eo ! », eus al levenez: « Petra a ra se ? ». 3 Klasket em eus em c'halon reiñ d’ar gwin va c'horf, ha va

c'halon da blediñ gant ar furnez, hag en em lakaat d’ar sotoni kement ha gwelout petra a zo mat evit kalon an den, petra ober dindan an neñv e-pad an niverig a zeizioù ma vever. 12 Troet em eus ivez va selloù, betek gwelout, etrezek furnez, sotoni ha follentez. Petra e vo an den a zeuio war-lerc'h ar roue ? Ar pezh a zo c'hoazh bet graet. 13 Ha gwelet em eus e vez muioc'h (a c'hounid) gant ar furnez eget gant ar follentez, evel ez eus muioc'h gant ar sklerijenn eget gant an deñvalijenn. 14 «An den fur en deus daoulagad en e benn, hag an diod en deñvalijenn a gerzh ». Ha gouzout a ran, me ivez, e c'hoarvez da unan ar pezh a c'hoarvez d’an holl. 15 Hag e lavaran-me em c'halon : « Ar pezh a c'hoarvez gant un diod, ganin-me ivez a c'hoarvezo. Perak ez on bet fur neuze 196 S i zhun VI I en amzer b laen

muioc 'h egetañ ? » . Hag e lavaran em c 'ha lon : kement -se ivez a zo moged. 16 Ne vez ket dalc'het soñj eus an hini fur nag eus an hini sot da viken : a-barzh nemeur en deizioù da zont, an holl a vezo ankouaet. Ha penaos e varv an hini fur evel an hini sot ! 17 Kasoni am eus bet ouzh ar vuhez : fall, a gav din, eo ar pezh a vez graet dindan an heol ; kement tra a zo moged ha heul an avel. 18 Kasaet em eus an holl boan am eus bet dindan an heol, peogwir e lezin se holl d’an den a vezo war va lerc'h. 19 Ha piv a oar ha fur e vo pe diskiant ? Hag e vo mestr war an holl labourioù am eus graet ! Hag ar furnez am bo bet dindan an heol a vo ivez moged. 20 Troet on da lezel dic'hoanag va c'halon evit an holl labourioù am eus graet dindan an heol. 21 Un den en deus labouret gant furnez, skiant ha berzh-mat, ha d’un den n’en deus ket labouret gantañ e roio e lod ! Se ivez a zo moged ha gwalleur bras. 22 Petra en devo an den evit e holl boanioù ha strivoù e galon o labourat dindan an heol? 23 E holl zeizioù ned int nemet glac'har, ha nemet trubuilh e drevell ; da noz zoken ne ziskuizh ket e galon ; kement-se ivez a zo moged. 24 N’eus gwelloc'h evit an den eget debriñ hag evañ, hag ober tañva d’e ene an

eurvad en e labour : gwelout a ran emañ kement-se eus dorn Doue : 25 « Piv end-eeun a c'hell debriñ ha kaout damant hepdon ? » 26 D’an den a vez mat dirazañ e ro (Doue) furnez ha skiant ha levenez, met d’ar pec'her e ro trevell da serriñ ha da zastum, evit reiñ, d’an hini a zo mat dirak Doue : Kement-se ivez a zo moged ha heul an avel.

PEBEILGANENN Prz 2, 26; 1 Tim 6, 10

P/ D'an den a vez mat dirazañ e ro Doue furnez ha skiant ha levenez, met d'ar pec'her e ro trevell da serriñ ha da zastum evit reiñ d'an hini a zo mat dirak Doue ; * Kement-se a zo moged ha heul an avel. E i l De iz - l i d 197

U/ Gwrizienn an holl drougoù eo karantez an arc’hant. Evit bezañ en em roet dezhi o deus hiniennoù en em dreuz-toullet gant poanioù e-leizh. * Kement-se ...

EIL LENNADENN Eus Hegelennadurioù sant Gregorius Nisa eskob, war Ar Prezeger

(Hom. 5 : PG 44,683-686)

Daoulagad an den fur a zo en e benn

Ma sav un ene e zaoulagad etrezek e benn - da lavarout eo etrezek ar C'hrist, evel ma tispleg sant Paol - e vo kontet eürus dre m'eo lemm sell e zaoulagad, o vezañ m'en deus e zaoulagad e-lec'h n'emañ ket teñvalijenn an droug. An den meur-se Paol, hag an dud all bras evel ma oa-eñ, o devoa o daoulagad en o fenn, hag ivez ar re holl a vev, a fiñv hag a zo er C'hrist. Un den hag a zo er gouloù ne c'hell ket gwelout teñvalijenn ; evel-se kennebeut all, an hini a bar e zaoulagad war ar C'hrist, ne c’hell ket o zreiñ war-zu tra c'houllo ebet. An neb enta hag en

deus e zaoulagad en e benn - ha pa lavaromp penn e komprenomp ar penn-kentañ eus ar bed-holl - hennezh en deus e zaoulagad stag ouzh ar vertuz, (ar C'hrist end-eeun eo ar vertuz peurvat ha peurc'hraet e pep keñver), ouzh ar wirionez, ouzh ar reizhded, ouzh an divarvelezh, ouzh pep mad. Daoulagad an den fur a zo en e benn ; an den sot a vale en deñvalijenn. An hini na laka ket e c'houlaouenn war ar c'hantolor, met he laka dindan e wele, a ra d'ar gouloù dont da vezañ teñvalijenn evitañ. Na kalz a dud avat ez eus er c'hontrol a gav o flijadur o stourm evit an traoù eus an nec’h, hag a vev en ur arvestiñ ouzh traoù gwirion, hag a vez sellet padal evel tud dall ha didalvez ! Sant Paol avat, a fougee bezañ evel-se, pa lavare e oa foll abalamour d'ar C'hrist. E avizded hag e furnez ne bleustrent war hini ebet eus an traoù ez omp-ni dalc’het er bed-man- gant ar garantez evito. Lavarout a ra Ni 'zo foll abalamour d'ar C’hrist , evel pa lavarfe : " Ni 'zo dall evit pezh a sell an traoù a aparchant 198 S i zhun VI I en amzer b laen

ouzh ar vuhez a rener er bed-mañ, dre ma sellomp ouzh an nec'h, ha dre m'hon eus hon daoulagad en hor penn ". Setu perak e oa hep ti nag aoz, paour, kantreer, noazh, gwasket gant an naon hag ar sec'hed. Piv n'en defe ket kredet e oa reuzeudik, ouzh hen gwelout chadennet, bazhataet e-kreiz an dizenor, bezañ taolet ha distaolet e-kreiz houlennoù ar mor goude ma oa aet e vatimant d'ar goueled, ha bezañ kaset amañ hag a-hont gant chadennoù ? Ha koulskoude, daoust ma oa evel-se e-touez an dud, ne zistroas ket e zaoulagad, hag o mirout a reas bepred en e benn ; evel ma lavare : Piv hon disranno diouzh karantez ar C'hrist Jezuz ? An drubuilh, an anken, ar gwallgaserezh, an naon, an noazhder, an dañjer, ar c'hleze ? Ar pezh a oa evel pa lavarfe : " Piv a denno va daoulagad eus va fenn, hag a raio dezho sellout ouzh ar pezh a vez mac'het dindan an treid ? " Dimp-ni ivez e c’hourc’hemenn ober heñvel, pa gelenn dimp tañva an traoù eus an nec'h ; ar pezh a zo evel pa lavarfe " kaout e zaoulagad en e benn ".

PEBEILGANENN S 122(123), 2; Yan 8, 12b

P/ Setu evel daoulagad servijerien etrezek daouarn o mistri,

* Evel-se hon daoulagad war-zu an Aotrou, hon Doue, o c'hortoz m'en devo touez ouzhimp. U/ Me eo sklerijenn ar bed ; an hini am heuilh ne vale ket en deñvalijenn, met sklerijenn ar vuhez en devo. * Evel-se hon daoulagad ...

Pedenn


Tr ede De iz - l i d 199

TRED E D EIZ- LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar Prezeger 3, 1-22

Disheñvel an amzerioù

1 Evit pep tra ez eus ur c'houlz,un amzer evit pep mennad dindan an neñvoù :2 un amzer evit genel, hag un amzer evit mervel ;un amzer evit plantañ, hag un amzer evit displantañ ;3 un amzer evit lazhañ, hag un amzer evit pareañ,un amzer evit diskar, hag un amzer evit batisañ ;4 un amzer evit gouelañ, hag un amzer evit c'hoarzhinun amzer evit klemm hag un amzer evit dañsal ;5 un amzer evit teurel mein, hag un amzer evit dastum mein ;un amzer evit pokat, hag un amzer evit pellaat diouzh ar pokoù ;

6 un amzer evit klask, hag un amzer evit koll ;un amzer evit mirout, hag un amzer evit disteurel ;7 un amzer evit fregañ, hag un amzer evit gwriat ;un amzer evit tevel, hag un amzer evit komz 8 un amzer evit karout, hag un amzer evit kasaat ;un amzer evit ar brezel, hag un amzer evit ar peoc'h.9 Petore gounid en devez al labourer gant ar pezh a ra o poaniañ ? 10Gwelet em eus an trevell a ro Doue da vibien Adam evit poaniañ warnañ. 11Kement tra en deus graet kaer, e koulz, ha zoken ar badelezh en deus lakaet en o c'halon, hep na kavfe an den ar pezh a ra Doue adal an derou betek an diwezh. 12 Gouezet em eus n’eus netra gwelloc'h evito eget kaout levenez ha fringal e-pad o buhez. 13Ya, kement den a zebr, a ev hag a dañva an eurvad en e drevell, kement-se a zo roet(dezhañ) gant Doue. 14 Gouezet em eus ez eo kement tra a ra Doue evit padout bepred ; war-se n’eus ket da lakaat, diwar-se n’eus ket da grennañ, ha Doue a ra diouzh m’hor befe doujañs dirazañ 15 Ar

200 S i zhun VI I en amzer b laen

pezh a zo bet c'hoazh a vo, hag ar pezh a zo da vezañ c'hoazh a zo bet, ha Doue a glask ar pezh a zo aet kuit. 16 C’hoazh em eus gwelet dindan an heol : e lez ar gwir emañ ar fallagriezh, e lez ar reizhder, enni ar fallagriezh. 17 Hag em eus lavaret em c'halon : an den reizh hag an hini fallakr a vezo barnet gant Doue, rak un amzer ez eus evit pep tra hag evit pep oberenn eno. 18 Lavaret em eus em c'halon a-fet mibien Adam : o amprouiñ e fell da Zoue, ma vo gwelet ez int loened, int ivez. 19 Rak tonkadur mibien Adam ha planedenn al loened a zo an hevelep planedenn : evel ma varv ar re-mañ e varv ar re-se; an hevelep anal o deus holl, ha netra muioc'h n’en deus an den eget al loen, netra, rak pep tra a zo moged. 20 Holl ez eont d’ar memes lec'h, holl e teuont eus ar poultr hag holl e tistroont d’ar poultr. 21 Piv a oar daoust pe spered mibien Adam a sav d’an nec'h, pe spered al loened a ziskenn d’an traoñ, d’an douar ? 22 Ha gwelet em eus n’eus (netra) gwelloc'h eget kaout levenez, evit an den, gant ar pezh a ra : sed aze e lodenn. Piv e gaso da welout petra a zo en e c'houde?

PEBEILGANENN 1 Kor 7, 29b. 31; Prz 3, 1 P/ Berr eo an amzer ganimp ; neuze ar re a implij traoù ar bed-mañ, ra vezint evel pa ne rafent ket ganto, * Rak tremen a ra ar bed-mañ a welomp. U/ Evit pep tra ez eus ur c'houlz, un amzer evit pep mennad dindan an neñvoù : * Rak tremen a ra ...

EIL LENNADENN

Eus Hegelennadurioù sant Gregor Nisa eskob war Ar Prezeger

(Hom.6 PG 44,702-703)

Un amzer da lakaat er bed, hag un amzer da vervel

Un amzer da vezañ ganet, hag un amzer da vervel, eme ar Prezeger. Boulc’het brav en deus e skrid, dre gomz war an

unaniezh dedennus etre an daou dra-se, da lavarout eo, Tr ede De iz - l i d 201

ganedigezh ha marv. War- le r c ’h ganedigezh e t eu mar v en undoare didec'hus, ha pep ginivelezh a ya d'en em goll er marv. Bez' ez eus, emezañ, un amzer da vezañ ganet, hag un amzer da vervel. Salv ma vo roet din-me ar c'hras da vezañ ganet e koulz vat ha da vervel e koulz vat ! Ne lavarfe den ebet emañ ar Prezeger oc’h ober meneg eus ar c'hanedigezh-se a zo er-maez eus ar volontez, hag eus ar marv naturel, evel pa vefent oberennoù a vertuz. Rak n'eo ket dre benn youl ar vaouez eo e teu ar gwilioudiñ ha n'emañ ket ar marv e dalc'h bolontez dieub ar re a varv. Hag ar pezh n'emañ ket en hor galloud, n'eus den hag a lavaro ez eo un oberenn a vertuz pe ur pec'hed. Dav kompren neuze emañ ar Prezeger o komz eus ur seurt gwilioud e koulz vat hag eus ur seurt marv oc'h en em gaout ivez e poent hag en amzer. D'am meno, setu amañ petra eo ar gwilioud a-benn an termen ha n'eo ket a-raok an termen : pa en devez unan bennak, evel ma lavar Izaia, koñsevet diwar zoujañs Doue, ha ma c'han e-unan e silvidigezh, koulz lavarout, gant poanioù e ene evel ur vaouez o c'henel bugale. Ni a zo tadoù dimp-ni hon-unan en ur stumm bennak, p'en em furmomp hon-unan dre ur stumm-soñjal reizh, ha dre hor bolontez dieub evit en em c'henel hon-unan, en em lakaat er bed hon-unan. Kement-se a reomp adal ma tegemeromp Doue ennomp. Dont a reomp da vezañ bugale da Zoue, bugale d'ar Vertuz, ha bugale d'an Hini Uhelañ. Met en em c'henel a reomp a-raok an termen hep bezañ echu ha peurc'hraet, pa n'hor bez ket furmet ar C'hrist ennomp, evel ma lavar an Abostol. Dav ez eo d'an den a Zoue bezañ klok ha peurc'hraet. Mar deo sklaer e petore stumm e vezomp ganet e koulz vat, ez eo sklaer ivez d'an holl e petore stumm e varvomp e poent hag en amzer. Evit sant Paol e oa mat pep amzer evit ur marv mat. Ret eo hen klevout en e lizheroù o krial dimp, evel d'hor gourfediñ en ur stumm bennak : Bemdez, emezañ, e varvan evit m'ho pefe gloar , ha kement-mañ : Abalamour deoc'h e vezomp lakaet bemdez d'ar marv. Ha ni hon eus santet ivez ennomp hon-unan hor barnedigezh d'ar marv. A dra sur ez eo sklaer-tre e petore mod e varv Paol bemdez :

ne vev morse evit ar pec'hed ; lakaat a ra izili e gorf a bec’hed da


vervel ; dougen a ra gantañ e-unan, amañ hag a-hont, ar marv eus Korf ar C'hrist ; hep ehan e vez staget ouzh ar Groaz a-unan gant ar C'hrist ; morse ne vev evitañ e-unan, met ar C'hrist en deus ennañ e-unan, o vevañ. D'am meno e voe ar marv-se ur marv e koulz vat hag a bourchasas dezhañ ar gwir vuhez. Me, eme an Aotrou, a lako da vervel hag a lako da vevañ. Lavarout a ra kement-se abalamour d'an dud da grediñ diarvar ez eo un donezon eus e berzh bezañ marvet d'ar pec'hed, ha bezañ o vevañ dre ar Spered. Rak evit gwir, evel efed eus ar marv e promet komz Doue ar gwir vuhez.

PEBEILGANENN Adl 32, 39b; Dsk 1, 18c

P/ Me eo a ra mervel ha bevañ ; gloazañ a ran, ha pareañ. * Den, eus va dorn ne zieub. U/ Em dalc'h emañ alc'houezioù ar marv hag an Ifern. * Den, eus va dorn ne zieub ...

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue hollc'halloudek, ma vimp troet bepred da soñjal en traoù santel, evit na glaskimp nemet plijout deoc'h dre gomz ha dre ober. Dre bon Aotrou ...

PEVARE DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar Prezeger 5, 9 --- 6,8

Didalvezded ar pinvidigezhioù

5,9 An neb a gar an arc'hant n’en devez ket e walc'h a arc'hant, hag an neb a gar ar madoù n’en devez ket o frouezh : kement-se ivez a zo moged. 10 Pa vez kalz a vadoù, e vez kalz debrerien ; ha petore gounid evit ar perc'henn, nemet o gwelout gant e zaoulagad ?

Peva re De iz - l i d 203

11 Flour eo kousked al labourer, pe nebeut pe galz en devez debret ;an hini avat en deus re a binvidigezh ne gav ket diskuizh en e gousk. 12 Bez’ ez eus ur gwall gleñved am eus gwelet dindan an heol ; pinvidigezh miret gant he ferc'henn evit e walleur. 13 Koll a ra ar binvidigezh-se e-barzh ur gwall-afer ; hag en devo ur mab na vezo netra en e zorn. 14 Evel m’eo deuet eus kof e vamm, en noazh e tistroio, o vont evel ma-z eo deuet, ha netra ne zougo eus e labour , (netra) da vont gant e zorn. 15 Kement-se, ya, a zo ur gwall gleñved ! En hevelep doare ma-z eo deuet e yelo, ha petore gounid evitañ da vezañ labouret evit an avel ? 16 E-pad e holl vuhez, en deñvalijenn en deus debret : setu-eñ azrec'het-kenañ, klañvet, brouezet. 17 Sed ar pezh am eus gwelet : mat ha brav eo debriñ hag evañ, ha tañva an eurvad gant an holl labourioù a ra (an den) dindan an heol, e-kerzh niver deizioù e vuhez, a ro dezhañ Doue, rak sed aze e lodenn. 18 Piv bennak ez eus bet roet dezhañ gant Doue pinvidigezh ha madoù, hag ar galloud da zebriñ diouto, da gaout e lod, ha levenez en e labour : se a zo un donezon digant Doue. 19 Rak ne vez ket kalz o soñjal e deizioù e vuhez : Doue a respont (dezhañ) gant levenez e galon.

6,1 Bez’ ez eus ur gwalleur am eus gwelet dindan an heol, hag a zo bras war an den: 2 Sed un den ma-z eus bet roet dezhañ gant Doue pinvidigezh, madoù ha gloar , ha netra ne vank d’e ene eus an holl bezh en deus c'hoant ; met n’eo ket bet roet dezhañ ar galloud gant Doue da zebriñ diouto, rak un den estren eo o debr : moged ha kleñved fall eo se ! 3 Mar en deus bet un den kant (bugel), ha kalz a vloavezhioù en deus bet (ivez), met daoust ha niverus eo bet deizioù e vloavezhioù, n’en deus ket e ene trawalc'h a eurvad, hag ur bez zoken n’en deus ket, lavarout a ran ez eo eürusoc'h egetañ ur sioc'han. 4 Rak evit moged ez eo deuet, hag en deñvalijenn ez a kuit, hag en deñvalijenn e anv a vo goloet. 5 An heol n’en deus

ket gwelet nag anavezet, diskuizh en deus bet muioc'h eget egile. 6 Nag en dije (hemañ) bevet mil bloaz div wezh hep kaout an


eurvad da dañva, daoust ha n’eo ket d’an hevelep lec'h emañ an holl o vont ?7 « Holl labour an den a zo evit e c'henou,hag e ene ne vez ket karget ». 8 Petra muioc'h en deus an den fur eget an hini sot ? Petra (muioc'h) ar paour a oar mont war-raok dirak ar re vev ?

PEBEILGANENN Krl 30, 8; S 30(31),15a.16a P/ Falsentez ha lavar gaouiat ra bellaio diouzhin, * Paourentez na pinvidigezh na ro ket din, met pourvez din ar bara am eus ezhomm, U/ Me avat am eus esper ennoc'h, Aotrou, etre ho taouarn emañ va flanedenn. * Paourentez ...

EIL LENNADENN

Eus Addisplegadur sant Jerom beleg, war ar Prezeger

(PL 23,1057-1059)

Klaskit an traoù eus krec'h

Pa ro Doue pinvidigezh ha madoù d'un den bennak e ro dezhañ ivez ar galloud da vevañ diwarno, da gaout e lod enno, ha da gaout levenez gant e labourioù ; kement-se a zo un donezon a-berzh Doue. N'en devo ket nemeur a soñj eus deizioù e vuhez, rak Doue a leugn e galon a levenez. Ouzh hen lakaat e-skoaz an hini, a vev diwar e binvidigezhioù e teñvalijenn an nec'hamant, hag a vergn, gant trubuilh e-leizh, traoù kollidik, e lavar Kohelet ez eo gwelloc'h stad an hini a oar tennañ ampled eus an traoù a zo dirazañ. En traoù-mañ ez eus plijadur, ha na pa vefe dister ; aze avat gwall brederioù hepmuiken. Ha reiñ a ra da c1houzout perak ez eo un donezon a-berzh Doue gallout ober e vad eus ar pinvidigezhioù. Rak, emezañ, n'en devezo ket nemeur a soñj eus deizioù e vuhez. Rak Doue hen galv da gaout levenez a galon : ne vo ket en dristidigezh, ne vo ket enkrezet gant e soñjoù, gounezet ma vo e galon gant al laouenidigezh hag ar blijadur a-vremañ. Met hervez an Abostol, ez eo gwelloc'h kompren e komzer amañ eus ar boued


speredel hag eus an died speredel roet gant Doue, ha gwelout amañ ar vad a denn pep hini eus e labourioù. Rak war-bouez poaniañ da vat ha studiañ, e c'hellomp dont a-benn da arvestiñ ouzh ar gwir vadoù. Honnezh eo hol lodenn-ni : ar frouezh a levenez a dennomp eus hor studi hag eus hol labour. Un dra vat eo kement-se, met koulskoude, ken na vo diskouezet ar C'hrist, Eñ hor buhez, ne deo ket kement-se ar mad penn-da-benn. "Holl labour an den a zo evit e c'henou, met ne vezo ket leuniet e ene. Petra en deus an den fur en tu-hont d'an hini foll, petra en tu-hont d'ar paour, nemet gouzout mont war-raok dirak ar re vev ?. Kement labour a ra an den er bed-mañ a vez kuzumet gant e c'henou, drailhet gant e zent, ha tremenet d'ar c'hof da ziazezañ. Ha pa vez o terriñ un tamm e lontegezh, neuze en devez un tamm plijadur e-keit ha ma vez ar boued o tremen dre e gorzailhenn. Met kaer en devo debriñ, ne vezo ket leuniet e ene : daoust pe dre m'en devo c'hoant adarre d'ar pezh a zebr, ha n'eus forzh pe hini, an den fur evel an den sot, ne c'hell bevañ hep boued, hag ar paour ne glask netra all nemet ar pezh a c'hell derc’hel lestr dister e gorf, hep hen lazhañ dre an disvoued ; pe daoust dre na denn an ene tamm vad ebet eus kennerzh ar c'horf, hag ez eo boutin ar boued d'ar fur evel d'ar sod, hag ez a ar paour d'al lec'h ma welo ez eus madoù. Gwelloc'h ez eo intent an dra-se diwar-benn ar C'hristen a zo desket war ar Skriturioù-Sakr, hag en deus bepred labour en e c'henou, hag e ene ne vez ket leuniet, peogwir e fell dezhañ kenderc’hel bepred da zeskiñ. Ha war ar poent-se en deus ar fur muioc'h eget ar sod, peogwir en em sant paour, (met evel ar paour-se a lavar an Aviel ez eo eürus), e hast afo tizhout an traoù a sell ouzh ar vuhez, ha kerzhout a ra gant an hent strizh hag enk a gas d'ar vuhez, met paour ez eo e-keñver oberoù fall, ha gouzout a oar e pelec’h emañ o chom ar C'hrist, an hini a zo buhez.

PEBEILGANENN Kv. Sir 23, 4-6.3b P/. Aotrou, Tad ha Doue va buhez, n'am dilezit ket er soñjoù fall ; na roit ket din rogentez an daoulagad, ha distroit diouzhin ar c'hoantegezh, c’hoantegezh ar c'hig ha darempredoù


ar c'horf gant na dapint ket ac'hanon, * Ha n’am deroit ket d’ar c'hoant dieleveziek. gant ur spered dizoujañs ha diboell. U/ N'am dilezit ket, Aotrou, evit na liesaio ket va fazioù, na fonnusaio ket va fec'hedoù. * N'am deroit ket

Pedenn


PEMPVET DEI Z-LI D


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar Prezeger 6, 11 --- 7, 28

Na vez ket fur en tu-hont d'ar muzul ret

6,11 Pa vez kalz a gomzoù, e vez kalz a voged : petra muioc'h en devez an den ? 12 Rak piv a oar petra a zo ar gwellañ evit an den er vuhez, e-kerzh niver an deizioù eus e vuhez a voged a dremen evel ur skeud ? Ha piv a zisklerio d’an den ar pezh a vezo war e lerc'h dindan an heol ? 7,1 Gwell eo brud eget eoul mat, ha deiz ar marv eget deiz ar c'hanedigezh. 2 Gwell eo mont d’an ti-kañv eget d’an ti-banvez, dre ma-z eo termen an holl dud ; an hini bev en deus da lakaat se en e galon.3 Gwell eo ar glac'har eget ar c'hoarzh, rak pa vez fall an dremm e wella ar galon.4 Kalon ar re fur a zo e ti ar c'hañv, ha kalon ar sodien e ti ar blijadur.5 Gwell eo selaou gourdrouz un den fur eget selaou kanaouenn ar sodien.6 Evel trouz ar spern dindan ar gaoter, evel-se c'hoarzhadenn ar re

sot. Pempve t De iz - l id 207

Ha kement-se ivez a zo moged.7 Rak mac'homerezh a ra sodiñ unan fur, ha koll ar galon a ra an donezon.8 « Gwell eo diwezh un dra eget e zerou, gwell eo hirded a spered eget bras a spered ». 9 Na hast ket, ez spered, d’en em chalañ, rak ar chal a ziskuizh en askre ar sodien. 10 Na lavar ket : « Perak e oa an deizioù a-ziagent gwelloc'h eget ar re-mañ ? ». Rak n’eo ket fur goulennata war gement-se. 11 Mat eo ar furnez, koulz hag un hêrezh, ur gounid eo evit ar re a wel an heol. 12 Dindan skeud ar furnez, pe dindan skeud an arc'hant ? : spletusoc'h eo ar skiant, ar furnez a ro buhez d’ar re o devez anezhi. 13 Sell oberoù Doue : piv a c'hell sonnaat ar pezh en deus graet kromm? 14 D’an deiz a eurvad, bez eürus, hag en deiz a reuz, sell : hemañ, koulz hag egile, o graet en deus Doue ma na gavo an den, a gement a vo war e lerc'h, netra ebet. 15 Kement-mañ am eus gwelet em deizioù a voged : an den reizh o vervel daoust d’e reizhded, hag an hini fallakr oc'h astenn e zeizioù daoust d’e fallentez.16 Na vez ket reizh betek re,na fur dreist-muzul !Perak en em zistrujañ?17 Na vez ket fallakr betek re, na diskiant !Perak mervel, ken na vezo da amzer ? 18 Mat eo dit kregiñ gant un dra, hag eus un dra all chom hep diskregiñ da zorn : an hini a zouj Doue, a ra mont pep tra. 19 Ar furnez a ra kreñvoc'h an den fur eget an dek mestr a zo e kêr. 20 N’eus ket a zen reizh war an douar oc'h ober ar vad hep pec'hiñ. 21 Neuze 'ta, ouzh an holl gomzoù a vez lavaret, na ro ket da galon, ha ne glevi ket da servijer ouzh da villigañ. 22 Meur a wezh - a oar da galon - ec'h eus ivez milliget ar re all. 23 Kement-se am eus arnodet gant furnez ; lavaret em eus :

« Fur e vezin ! ». Met se a zo (c'hoazh) pell diouzhin. 24 Pell emañ ar pezh a zo, ha don, don ! piv e gavo?


25 Poelladet em eus em c'halon, da c'houzout, da furchal, da glask furnez hag ar peragoù, da anaout ez eo ar fallagriezh ur sotoni, hag ar follentez un diskianterezh. 26 Kavet em eus eo c'hwervoc'h eget ar marv ur vaouez, dre ma-z eo ur pech ; ha rouedoù he c'halon, hag ereoù he daouarn. Neb a blij da Zoue a ziflipo diouti, met ar pec'her a vo paket ganti. 27 Sed ar pezh am eus kavet, - eme ar Prezeger - evit an eil hag eben em eus klasket ar perag. 28 Ha c'hoazh e klask va ene, ha n’em eus ket kavet: Ur gwaz e-touez mil a gavan,met ur vaouez a-douez an holl ne gavan ket.

PEBEILGANENN KrI 20, 9; Prz 7, 20; 1 Yn 1, 8. 9

P/ Piv a lavaro : « Glanaet em eus va c'halon, naet on eus va fec'hed »? * N’eus ket a zen reizh war an douar oc'h ober ar vad hep pec'hiñ. U/ Mar lavaromp ez omp dibec'h, en em douellomp hon-unan ; mar anzavomp hor pec'hedoù, Doue a zo neuze leal ha just evit pardoniñ dimp. * N'eus ket a zen reizh ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennadurioù sant Koulman Meur, abad

(Instr.1 de Fide, 3-5 : Opera, Düblinum, 1957, pp.62-66)

Donder bras Doue

Doue a zo e pep lec'h, divent penn-da-benn, hag e pep lec’h hervez e desteni diwar e benn e-unan : Me, emezañ, a zo un Doue tost, ha n'eo ket un Doue pell. Ne glaskomp ket enta un Doue o chom pell diouzhimp, p'hon eus anezhañ en hon diabarzh, mar henn meritomp. Rak en hon diabarzh, e gwirionez, emañ o chom evel hon ene en hor c’horf, da vihanañ ma-z omp izili yac'h dezhañ, mar d-omp marv d'ar pec'hed. Neuze, e gwirionez, ennomp emañ o chom an Hini en deus lavaret : Me a vo o chom ganto, hag a gerzho en o zouez. Hogen ma-z omp dellezek e vefe

ennomp, neuze e gwirionez, ez eo gantañ ez omp bevaet evel e Pempve t De iz - l id 209

izili bev : Ennañ, evit gwir, evel ma lavar an Abostol, e vevomp, e fiñvomp hag emaomp. Piv, a lavarin-me, a c'hello mont don en anaoudegezh eus an Uhelañ, hervez e vezoud dreist-lavar ha digomprenadus ? Piv a beurfurcho e donderioù Doue ? Piv a fougeo anaout an Doue divuzul a leugn an holl draoù, a ra an dro d'an holl draoù, a drebarzh an holl draoù, a zo brasoc’h eget an holl draoù, a endalc’h ha dreist-diraez an holl. draoù ? "Eñ ha n'en deus den ebet hen gwelet biskoazh. Arabat da zen kaout hardizhegezh a-walc'h da glask intent misterioù digomprenadus Doue : petra e voe, penaos e voe, piv e voe. An traoù-se a zo dilavaradus, diziraezadus, dianavezadus ; kred enta ken eeun ha tra, met gant nerzh, ez eo Doue hag e vo Doue evel ma voe, o vezañ ma-z eo un Doue na c'hell ket bezañ kemmet. Piv enta eo Doue ? An Tad, ar Mab hag ar Spered Santel, un Doue hepken. Na glask ket hiroc'h diwar-benn Doue ; rak ar re a fell dezho anaout un donder bras a zle teurel evezh da gentañ ouzh natur an traoù. An anaoudegezh eus an Dreinded a vez keñveriet, gant gwir abeg, ouzh donder ar mor, hervez ar gomz-mañ eus an Den Fur : Hag an donder bras , piv hen dizoloio ? Evel ma ne c'hell ket donder ar mor bezañ gwelet gant selloù mab-den, evel-se ne c'hell ket doueelezh an Dreinded bezañ tizhet gant skiantoù an den. Setu perak, ma fell biken, a lavaran, da unan bennak gouzout petra a zle da grediñ, arabat dezhañ soñjal e kompren muioc'h ha gwelloc’h pa gomz eget pa gred : rak kalz pelloc'h e tec'ho ar wirionez a glasker diwar-benn Doue, eget a-raok. Klask eta ar skiant veur, n'eo ket dre dabutoù gerioù, met dre barfeted ur vuhezegezh vat ; n'eo ket gant da deod met gant ar feiz a zeu eus eeunded ar galon ; n'eo ket eus tezennoù un difeiz desket, eo e vez gounezet. Mar klaskez enta, dre vreutadegoù, ar skiant dreist-lavar, e pellaio muioc'h diouzhit eget m'edo. Mar klaskez dre ar feiz, e chomo ar Furnez e-lec'h m'emañ o chom : e-tal an dorojoù ; ha lec'h m'emañ o vevan e vo gwelet, pe da vihanañ, lod anezhi. Met neuze, e gwirionez, e vez tizhet betek ur muzul 'zo, pa greder ez eo an diwelus dreist-diraez a-grenn ; rak ret eo krediñ ez eo Doue diwelus, evel m'emañ, daoust ma c’hell

bezañ gwelet, en ur stumm bennak, gant ur galon c'hlan.


PEBEILGANENN S.35(36), 6-7; Rom 11, 33

P/ Aotrou, betek an neñv e sav ho trugarez, ken uhel hag ar c'hoabr ho fealded. * Ho reizhder a zo bras evel ar menezioù, ho parnedigezhioù, ken don hag ar mor. U/ 0, donder dreist-muzul pinvidigezh, furnez, ha gouiziegezh Doue ! Pegen digomprenus eo e zivizoù * Ho reizhder ...

Pedenn


C'HWEC'HVE T DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar Prezeger 8, 5 --- 9, 10

Frealz ar Fur

8,5 An neb a vir ar gourc'hemenn ne anavez netra fall ; an amzer hag ar varn, o anaout a ra ar galon fur. 6 Rak, evit pep afer ez eus un amzer hag ur varn hag argoll an den a vez bras warnañ. 7 Ne oar ket petra a c'hoarvezo, ha pezh a c'hoarvezo piv a zisklerio dezhañ ? 8 N’eus den mestr war an anal evit lakaat e prizon an anal, na den mestr war deiz ar marv ; n’eus ket dale en emgann-se, ne salv ket ar fallagriezh he dalc'hourien. 9 Kement-se am eus gwelet, o lakaat va c'halon gant pep tra a vez graet dindan an heol, tra m’emañ an den mestr war an den, evit e wall. 10 Ha gant-se em eus gwelet tud fallakr kaset d’ar bez ; o vont eus al lec'h santel d’o c'has, ez ankouaed e kêr ar pezh o devoa graet : kement-se ivez a zo moged. 11 Pa ne vez ket graet kondaonidigezh an oberoù fall buan (a-walc'h), dre-se eo e

vez leun kalon mibien Adam gant ar c'hoant ober fall. 12 Ar C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 211

pec'her a ra an droug kant gwezh, daoust hag e vez pasianted gantañ, ec'h ouzon-me ez eus eurvad evit an dud a zouj Doue, ar re o deus doujañs dirazañ. 13 An eurvad n’eo ket evit ar fallakr , ne astenno ket e zeizioù (muioc'h) eget ur skeud, rak n’en deus tamm doujañs ebet dirak Doue. 14 Bez’ ez eus ur moged hag a vez graet c'hoazh war an douar : tud reizh a c'hoarvez ganto hervez oberoù ar re fallakr, ha tud fall a c'hoarvez ganto hervez oberoù an dud reizh. Lavarout a ran ez eo kement-se moged ! 15 Ha me am eus meulet al levenez-mañ : n’eus eurvad evit an den dindan an heol nemet o tebriñ hag oc'h evañ hag o festal ; an dra-mañ a chom gantañ en e boanioù, a-hed deizioù ar vuhez a roio dezhañ Doue dindan an heol. 16 Pa 'm eus lakaet va c'halon da anavezout ar furnez, ha da welout pegement a breder a vez kemeret war an douar, - rak na deiz na noz, ar c'housked gant an daoulagad ne weler - 17 em eus sellet ouzh holl oberoù Doue, met ne c'hell ket an den dizoleiñ an oberoù a vez graet dindan an heol : forzh pegement e labour an den da glask, ne gav ket. Ha zoken mar lavar ar fur en deus anaoudegezh, ne c'hell ket kavout. 9,1 Ya, kement-se am eus lakaet em c'halon, ha merzet em eus kement-mañ : an dud reizh, ar re fur o oberoù a zo e dorn Doue ; karantez, kasoni ? n’o anavez ket an den ; pep tra a zo dirak.2 Kement tra evit an holl, hevelep tonkad evit an den reizh hag ar fallakr,an hini mat, an hini fall,an hini glan, an hini dic'hlan, .evit an hini a ra aberzh hag an hini na ra ket.gant an hini mat evel gant ar pec'her,an hini a dou evel an hini na ra ket, gant aon. 3 Un droug ez eo, e kement a vez graet dindan an heol, n’eus ur blanedenn nemeti evit an holl ; ha kalon mibien Adam a vez leun a falloni, hag ar follentez a vez en o c'halon e-pad o buhez, ha goude-se, davet ar re varv ! 4 Rak an neb a zo keneil d’an holl re vev, ez eus fiziañs

(evitañ), rak ur c'hi bev a zo gwelloc'h eget ul leon marv. 5

Ar re vev a oar e varvint, met ar re varv n’ouzont netra, n'o deus


ken a c'hopr da gaout, ankouaet eo ar soñj anezho. 6 O c'harantezioù, kasonioù, gwarizioù, a zo aet da get ; o lod n’o devo ken biken eus kement a vez graet dindan an heol. 7 Kae, debr laouen da vara, ev a galon vat da win, rak dija e plij da Zoue da oberoù.8 Ra vo bepred da zilhad gwenn, hag eoul war da benn hep mank ! 9 Tañva ar vuhez gant ar wreg a garez, a-hed an holl zeizioù, ar vuhez a voged roet dit dindan an heol, - da holl zeizioù a voged -, rak setu da lod er vuhez, hag an trevell a rez dindan an heol. 10 Kement a gav da zorn da ober hervez da nerzh, hen gra, rak n’eus nag oberoù, na prederioù, na skiant, na furnez er Sheol emaout o vont e-barzh.

PEBEILGANENN 1 Kor 2, 9-10; Prz 8, 17a

P/ Ar pezh n'o deus ket gwelet daoulagad an den, ha n'o deus ket klevet e zivskouarn, ar pezh n'he deus ket ijinet e galon, eo kement-se en deus ragaozet Doue evit ar re a gar anezhañ, * Dimp-ni en deus Doue diskleriet se dre ar Spered a drebarzh pep tra, zoken donderioù Doue. U/ Ne c'hell ket an den dizoleiñ holl oberoù Doue. * Dimp-ni en deus ...

EIL LENNADENN

Eus Plaenadurioù sant Gregor eskob Agrigentum war Ar Prezeger

(Lib.8,6 : PG 98,1071-1074)

Ra drido va ene en Aotrou Doue

Kae, debr laouen da vara, ev a galon vat da win, rak dija e plij da Zoue da oberoù. Mar kemerfemp al lavar-se, hervez e ster anat ha boutin, e c'hellfemp, en ur stumm ha na vefe ket amzere, gwelout ennañ un


ali mat a-berzh ar Prezeger. Mar bevomp gant eeunded, mar en em stagomp ouzh kredenn ar gwir feiz e-keñver Doue, e lavar ar Prezeger e c’hellomp debriñ hor bara gant levenez, hag evañ gwin gant ur galon drant, en ur ziwall diouzh heuliañ kelennadurezh fall ha diouzh en em ren gant troidellerezh. Er c'hontrol, lavarout a ra dimp treiñ hor spered etrezek an traoù reizh, ha sikour hervez hor galloud, gant trugarez ha largentez, an dud ezhommek hag ar re baour, da lavarout eo, en em ouestlañ d'ar prederioù ha d'an oberoù a zo diouzh grad Doue e-unan. Hogen, e gwirionez, diskleriadur ar Skritur-Sakr hon sav war-du ur soñj uheloc'h, hag a zesk dimp treiñ hor spered war-du ar bara neñvel ha kevrinus diskennet eus an neñv, hag a zegasas ar vuhez d'ar bed ; deskiñ a ra dimp ivez evañ gant ur galon drant ar gwin speredel, da lavarout eo, an hini a ziveras eus ar gwir winienn, da goulz ar Basion Salvus. Diwar o fenn e lavar Aviel hor Silvidigezh :Goude bezañ kemeret bara, ha bezañ hen benniget, e lavaras Jezuz d'e ziskibien hag ebestel santel : Kemerit, debrit : hemañ eo va c'horf a zo torret evidoc’h evit ar pardon eus ar pec'hedoù. Ha goude bezañ graet heñvel gant ar c'halir e lavaras : Evit holl dioutañ : hemañ eo va gwad, gwad an Emglev nevez, a zo skuilhet evidoc’h hag evit an holl dud evit ar pardon :eus ar pec'hedoù. Ar re a zebr ar bara-mañ hag a ev ar gwin kevrinus, a gemer joa hag a drid gant al levenez hag a c'hell krial : Lakaet hoc'h eus levenez en hor c'halon". Hogen, war va meno, eo bet skeudennet en a-araok ar Bara hag ar Gwin e Levr ar C’hrennlavarioù gant Furnez Doue, ar Furnez-se hag en em zalc'h er bezañ hi hec’h-unan, ar C'hrist hor Salver, pa lavar : Deuit, debrit va bara hag evit ar gwin am eus prientet evidoc’h, en ur verkañ evel-se ar perzh kevrinus a gemerer er Verb. Ar re a vez pedet da gemerout perzh er Verb evel-se a zle dougen bepred dilhad gwenn, da lavarout eo, oberoù a sklerijenn a ra dezho bezañ ken splann hag ar sklerijenn hec’h-unan, evel ma tiskler an Aotrou en Aviel : "Ra lugerno ho sklerijenn dirak an dud en doare ma welint hoc’h oberoù mat, ha ma veulint ho Tad a zo en neñv. Ha gwelet e vo, zoken an eoul e-unan o fonnusaat bepred war o fenn, da lavarout eo, ar Spered a wirionez o diwallo hag o gwarezo ouzh pep tagadenn a-berzh ar pec’hed.


PEBEILGANENN S.15(16), 8b-9a. 5a

P/ An Aotrou a zo en tu dehou din, ne vrañsellin ket ; * Gant se eo laouen va c'halon, hag e trid va ene. U/ An Aotrou eo va lod, va c'haliriad. * Gant se ...

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue hollc’halloudek, ma vimp troet bepred da soñjal en traoù santel, evit na glaskimp nemet plijout deoc'h dre gomz ha dre ober. Dre hon Aotrou ...

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar Prezeger 11, 7---12, 14

Lavarennoù war ar gozhni 11,7 Dous eo ar sklerijenn,brav evit an daoulagad gwelout an heol.8 Daoust d’ar bloavezhioù niverus en devo bevet un den,hag evito holl da vezañ bet eürus,ra soñjo en deizioù a deñvalijenn,ha pegen niverus e vezint ;kement a c'hoarvezo a zo moged.9 Bez eürus, krennard, ez yaouankiz;ha ra vezo eürus da galon e deizioù da yaouankiz,kerzh diouzh hent da galon hag hervez gweled da zaoulagad ;met goar diwar-benn kement-se e vi kaset gant Doue d’al lez-varn.10 Pella an dristidigezh diouzh da galon,kas kuit an droug diouzh da gorf:Yaouankiz, koulz ha kozhni, a zo moged !12,1 Bez soñj eus da Grouer e deizioù da yaouankiz,a-raok na zeuio deizioù a reuz,


na zegouezho bloavezhioù ma lavari (diouto) : « N’em eus ket a blijadur ganto » ;2 a-raok ma teñvalaio an heol, ar sklerijenn, al loar, ar stered, ha ma tistroio ar c'houmoul goude ar glav ;3 en deiz ma kren diwallerien an ti, ha ma pleg an dud bagol, ha ma paouez ar malerezed, deuet re nebeut, ha ma tisplanna ar sellerezed dre ar prenestroù;4 ha pa vez prennet ar stalafioù war ar straed, pa ziskenn mouezh ar vilin, pa saver gant geiz al laboused,pa wana holl verc'hed ar c'han ;5 neuze ur grapenn a ra aon, treantoù a vez war an hent, tra ma reer fae war an alamandez, ma vez ur samm ur c'harvegha ma vez freuzet ar c'hoantegezhioù ; rak mont a ra an den etrezek e di peurbadusha treiñ a ra war ar straed al leñverien.6 a-raok ma tistenn an neudenn arc'hant,ma torr ar voulenn aour,ma freuz ar picher e-tal ar feunteun,ma tiroudenn ar rod d’ar puñs,7 ha ma tistro ar poultr d’an douar evel ma oa,hag ar spered da Zoue en deus e roet.8 Moged ! moged ! eme ar Prezeger, kement tra 'zo a zo moged ! 9 Ouzhpenn ma-z eo bet ar Prezeger un den fur, en deus c'hoazh kelennet e ouiziegezh d’ar bobl ; pouezet en deus, klasket, urzhiet krennlavarioù e-leizh. 10 Klasket en deus ar Prezeger kavout lavarioù plijus ha skrivañ resis komzoù a wirionez. 11 Lavarioù ar furien a zo evel broudoù ; evel tachoù poentet e follennoù an dastumadoù ; roet int bet gant ar Pastor unel. 12 Hag ouzhpenn-se, va mab, diwall ! Ober levrioù e-leizh

n’en deus ehan ebet, ha studiañ kalz a skuizh ar c'horf 13 Diwezh


ar brezegenn. Pep tra a zo bet klevet. Doue a zo da zoujañ, e c'hourc'hemennoù da virout : sed aze peurvad an den. 14 Rak an holl oberoù, Doue o degaso d’ar varn, zoken ar pezh a zo kuzhet, mat pe fall.

PEBEILGANENN (S 70(71), 17. 9a ; kv. S 15(16), 11

P/ Aotrou Doue, c'hwi hoc’h eus va c'helennet adal va yaouankiz, ha betek bremañ em eus embannet ho purzhudoù. * N'am distaolit ket en amzer ar gozhni. U/ Va leuniañ a reot a levenez gant ho tremm, plijadurezh en tu dehou deoc’h da virviken. * N'am distaolit ket...

EIL LENNADENN

Eus Plaenadur sant Gregor eskob Agrigentum war ar Prezeger

(Lib.10,2; PG 98,1138-1139)

Tostait d'an Aotrou hag e viot sklerijennet

Dous ez eo ar gouloù-mañ, eme ar Prezeger, ha mat-tre ez eo sellout gant nerzh hon daoulagad ouzh an heol kaer-mañ. Mar befe dilamet kuit ar gouloù e vefe ar bed-mañ digened, hag ar vuhez hep buhez. Setu perak en doa Moizez, an arvestour-Doue-se, lavaret a-raok ar Prezeger : Ha Doue a welas ar gouloù, hag a lavaras : mat eo ! Ar pezh a zere ouzhimp-ni avat, ez eo soñjal er Gouloù bras, gwirion ha peurbadel, a sklaera pep den o tont er bed-mañ, da lavarout eo, ar C'hrist, salver ha dasprener ar bed, a zeuas da vezañ den, hag a ziskennas betek stad izelañ buhez mab-den. Diwar e benn e lavar ar profed David : Kanit d'an Aotrou, kanit ur salm d'e anv , grit un hent d'an hini a zo o sevel war-du ar C'huzh-heol ; an Aotrou eo e anv ; ha tridit dirazañ. Lavarout a reas e oa dous ar gouloù, hag e tiouganas e oa mat gwelout gant an daoulagad Heol ar C’hloar, da lavarout eo, an Doue-se a lavare d'ar c'houlz ma oa en em c’hraet den : Me eo sklerijenn ar bed ; an hini am heuilh ne valeo ket en deñvalijenn, met bez' en devo sklerijenn ar vuhez. Ha c’hoazh : Homañ eo ar


varnedigezh : ur sklerijenn a zo deuet er bed. Evel-se 'ta, gouloù an heol, hag a welomp gant daoulagad hor c'horf, a gemennas en a-raok gouloù speredel Heol ar Reizhded. Hemañ eo a oa dous-meurbet d'ar re a voe kavet dellezek da vezañ e ziskibien, ha d'hen gwelout gant o daoulagad p'edo o vevañ hag o chom e-touez an dud evel ne vern peseurt den, daoust na oa ket koulskoude evel pep hini eus an dud. Rak bez' e oa ivez gwir Doue, ha setu perak e reas d'an dud dall gwelout, d'ar re gamm bale, d'ar re vouzar klevout, glanaat a reas ar re goloet a lorgnez, ha gant ur ger hepken e lakaas tud varv da adsevel d'ar vuhez. Hogen bremañ zoken ez eo dous-meurbet, evit gwir, parañ warnañ daoulagad ar spered, arvestiñ ouzh e gened disi ha doueel, ha prederiañ warni ; ha neuze, diwar an unaniezh hag ar gevredigezh gantañ, bezañ sklerijennet, ha kaeraet, bezañ leuniet gant douster ar spered ha gwiskañ ar santelezh, gounit gouiziegezh, bezañ, a-barzh ar fin, karget gant ul laouenidigezh doueel a bado a-hed holl zevezhioù ar vuhez-mañ. An dra-se eo a verkas ivez ar Prezeger, an den fur, pa lavaras : Na pa vevfe an den e-pad kalz a zevezhioù, e vo leun a levenez a-hed an holl zevezhioù-se. Rak, e gwirionez, krouer pep levenez ez eo an Heol-se a Reizhded evit ar re a sell outañ : diwar-benn kement-se eo e lavar ar profed David : Ra drido an dud just dirak fas Doue. Ra vint e-kreiz ar joa hag al levenez ! Hag adarre : Tridit, tud just, gant al levenez en Aotrou ; ar re eeun a zere ar meuliñ outo.

PEBEILGANENN S 33(34), 4. 6; Kol 1, 12b-13a P/ Kanmeulit ganin braster an Aotrou, holl a-gevret enoromp uhelder e Anv. * Sellit outañ, ha sklerijennet e viot, ha n'ho po ket da ruziañ gant ar vezh. U/ Eñ en deus hol lakaet barrek da gaout lod en hêrezh ar sent er sklerijenn, hag en deus hon tennet eus galloud an deñvalijenn. * Sellit ...

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue hollc'halloudek, ma vimp troet bepred da soñjal en traoù santel, evit na glaskimp nemet plijout deoc'h dre gomz ha dre ober. Dre hon Aotrou...

218

VIII-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù an Pevare sizhun


Er bloaz A Sellit ouzh laboused an neñv, ne hadont ket ha ne vedont ket, hag ho Tad a zo en Neñv a ro boued dezho. Daoust ha ne dalvezit ket muioc’h egeto ?

Er bloaz B Keit ha m'o deus an den nevez ganto, ne c'hellont ket yuniñ, eme an Aotrou.

Er bloaz CH Dilam da gentañ an treust a zo ez lagad, ha neuze e weli sklaer da zilemel ar blouzenn a zo e lagad da vreur, eme an Aotrou.

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp e-kreiz ar peoc’h dindan ho torn, ha m'he devo hoc’h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑDeroù levr Job 1, 1-22

Job tennet kuit e vadoù digantañ

1 Un den a oa, e bro Ous, Job e anv, hag an den-se, onest hag eeun, a zouje Doue hag a zistroe diouzh an droug. 2 Hag e oa ganet dezhañ seizh mab ha teir merc'h. 3 Hag e oa e dropell:

seizh mil a zeñved, tri mil kañval, pemp kant yevad oc'hen ha VIII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 219

pemp kant azenez ; hag en devoa servijerien niverus-meurbet ; hag e oa an den-se ar brasañ eus holl baotred ar reter. 4 Hag ez ae e vibien d’ober ur banvez e ti pep hini, d’e zevezh, hag e kasent da gouviañ o zeir c'hoar, evit debriñ hag evañ ganto. 5 Ha pa veze disoc'h deizioù ar banvez, e kase Job (d’o c'herc'hat) evit o santelaat. Abred-savet diouzh ar beure, e rae un holloskad evit pep hini anezho, rak; - a lavare Job - « marteze o deus pec'het va mibien ha sakreet Doue en o c'halonoù ». Evel-se e rae Job bewech. 6 He setu un deiz, ma oa deuet mibien Doue da gaout an Aotrou, e teuas ivez ar Satan en o zouez. 7 Hag e lavaras an Aotrou d’ar Satan: « A belec'h e teuez? ». Hag e respontas ar Satan d’an Aotrou, en ur lavarout : « A foetañ bro, a vale dre-holl ». 8 Hag e lavaras an Aotrou d’ar Satan : « Ha taolet ec'h eus evezh ouzh va servijer Job ? N’eus ket eveltañ war an douar , un den onest hag eeun, o toujañ Doue hag o tistreiñ diouzh an droug ». 9 Hag e respontas ar Satan d’an Aotrou : « Daoust hag evit mann e touj Job Doue ? 10 Gwarezet ec'h eus en-dro dezhañ, en-dro d’e di, en-dro da gement a zo dezhañ tro-war-dro. Oberoù e zaouarn ac'h eus benniget, hag e dropelloù en em led war ar vro. 11 Met kas eta da zorn, ha sko war gement tra en deus, (klaoustre) dirazout e vallozho a-dal dit ! ». 12 Hag e lavaras an Aotrou d’ar Satan : ”Ac'hanta ! kement tra a zo dezhañ a zo ez torn, met warnañ na gas ket da zorn !». Hag ez eas ar Satan a-zirak dremm an Aotrou. 13 Hag un deiz ma oa e vibien hag e verc'hed o tebriñ hag oc'h evañ gwin e ti o breur henañ, 14 hag ur c'hannad o tont da gaout Job, ha da lavarout : « An ejened a oa oc'h arat, hag an azenezed o peuriñ en o c'hichen, 15 hag ez eo darvezet Sabaiz d’o zapout, hag ar servijerien a zo bet skoet dre lemm ar c'hleze ; hag em eus tec'het, me va-unan, da reiñ ar c'heloù dit ». 16 Edo c'hoazh o komz, hag unan all o tont da lavarout : « Tan

Doue a zo kouezhet eus an neñv, hag en deus devet deñved ha mevelien, o losket, hag em eus tec'het, me va-unan, da reiñ ar

220 S i zhun VI I I en amzer b l aen

c'heloù dit ». 17 Edo c'hoazh o komz, hag unan all o tont da lavarout : « Kaldeiz, graet ganto tri bagad, o deus lammet war ar c'hañvaled hag o zapet, hag ar vevelien o deus lazhet dre lemm ar c'hleze. Hag em eus tec'het, me va-unan, da reiñ ar c'heloù dit ». 18 Edo c'hoazh o komz, hag unan all o tont da lavarout : « Da vibien ha da verc'hed a oa o tebriñ hag oc'h evañ gwin e ti o breur henañ, 19 hag un avel vras o tont eus an tu-hont d’ar gouelec'h, hag o skeiñ gant pevar c'horn an ti, a zo kouezhet war ar re yaouank-mañ, hag ez int marvet. Hag em eus tec'het, me va-unan, da reiñ ar c'heloù dit ». 20 Hag e savas Job, ha da fregañ e vantell, da douzañ e benn, da gouezhañ d’an douar, da stouiñ, 21 ha da lavarout:« Noazh ez on deuet eus kof va mamm,ha noazh e tistroin di.An Aotrou en deus roet, hag an Aotrou en deus adkemeret :Ra vezo Anv an Aotrou benniget ! » 22 En holl gement-se, ne bec'has ket Job, ha ne roas ket kunujennoù da Zoue.

PEBEILGANENN Job 2,10b ; 1, 21

P/ Eurvad hon eus bet digant Doue, ha gwalleur n'hor befe ket ? * An Aotrou en deus roet, hag an Aotrou en deus adkemeret ; evel ma plijas d'an Aotrou, evel-se e c'hoarvezas ; ra vezo benniget anv an Aotrou. U/ En noazh ez on deuet eus kof va mamm, hag en noazh e tistroin di. * An Aotrou ...

EIL LENNADENN

Eus al levr Buhezegezh gant sant Gregor Meur, pab , war Job (Lib.1,2.36 : PL 75,529-530. 543-544)

1.Un den eeun ha reizh, o toujañ Doue

Bez' ez eus darn hag a zo ken eeun ma ne ouzont ket petra eo ar pezh a zo reizh. Met koll a reont dinammded ar gwir eeunded, dre ma ne savont ket betek ar vertuz a reizhded ; rak pa

VIII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 221

ne ouzont ket bezañ evezhiek dre ar reizhded, ne c'hellont ket kennebeut kenderc’hel tamm ebet da vezañ dinamm dre an eeunded. Setu perak e ro Paol an ali-mañ d'e ziskibien : Fellout a ra din e vefec'h fur evit ober ar mad, ha dizrouk e-keñver ar gwall. Ha c1boazh e lavar : Na vezit ket bugale e-keñver skiant-vat, met e-keñver fallagriezh bezit bugaligoù. Setu perak ar Wirionez hec'h-unan a c1hourc’hemenn d'he diskibien : Bezit evezhiek evel naered, hag eeun evel koulmed. An eil tra hag egile a unanas dre ret : abalamour da harpañ eeunded ar goulm gant finesa an naer, ha neuze ivez abalamour da gempouezañ finesa an naer gant eeunded ar goulm. Setu perak e tiskouezas ar Spered Santel e vezañs d'an dud, n'eo ket hepken dre ur goulm, met ivez dre an tan. Rak dre ar goulm eo aroueziet an eeunded, ha neuze dre an tan ez eo aroueziet ar gred. Dre ar goulm ha dre an tan eo skeudennet : rak an holl dud leun anezhañ, a servij douster an eeunded en doare ma-z int ivez entanet gant ar gred evit ar reizhded a-enep fazioù ar bec'herien. Eeun ha reizh, o toujañ Doue, hag o pellaat diouzh an droug. Neb a c'hoanta tizhout ar vammvro beurbadel, a vev hep mar ebet eeun ha reizh ; da lavarout eo, eeun e-keñver an ober, ha reizh e-keñver ar feiz, eeun evit pezh a sell ar madoù a ra (dre e natur izelañ), ha reizh evit pezh a, sell ar madoù uhelañ a sant e donder e galon. Rak bez' ez eus hiniennoù ha ne dint ket eeun evit pezh a sell ar madoù a reont, o vezañ na glaskont ket digoll enno, met ma klaskont ar grasoù mat en diavaez. Dre-se ez eo bet lavaret ervat gant un den fur : Gwa ar pec'her oc'h antren er bed dre zaou hent . Dre zaou hent e gwirionez, ec’h antre ar pec'her er bed, pa-z eo da Zoue ar pezh a ziskouez dre e oberoù, ha pa-z eo d'ar bed ar pezh emañ o klask dre e soñj. Lavaret mat eo kement-mañ : 0 toujañ Doue hag o pellaat diouzh an droug ; rak, Iliz santel ar re zibabet a grog gant doujañs gant hentoù an eeunded hag ar reizhded, met peurechuiñ a ra gant ar garantez. Eviti e tec'h a-grenn eus ar pec'hed, pa grog, dre garantez evit Doue, da vennout chom hep pec’hiñ hiviziken. Rak keit ha ma ra ar mad c'hoazh dre zoujañs, n'he deus ket


dilezet a-grenn an droug : rak pec'hiñ a ra end-eeun o vezañ ma karfe pec’hiñ, ma c'hellfe henn ober digastiz. Gant gwir abeg enta, pa lavarer en deus Job doujañs ouzh Doue, e tiskouezer e tec’h ivez diouzh an droug. Rak pa zeu ar garantez da heul an doujañs, ar pec’hed dilezet dija a spered, a vez trec’het dre un diviz eus ar volontez.

PEBEILGANENN Heb 13, 21; 2 Mk 1, 4

P/ Doue d'ho lakaio d'ober ar mad e pep degouezh, ha da gas e youl da benn ; * Ma seveno ennoc'h ar pezh a blij d'e zaoulagad dre Jezuz Krist. U Ra zigoro ho kalon d'e lezenn ha d'ar gourc'hemennoù. * Ma seveno ...

MEULGAN C'hwi Doue a veulomp ... 568.


Gant lidkan Zakaria, antonenn : Er bloaz A N'en em chalit ket ha na lavarit ket : petra a zebrimp, petra a evimp ? Ho Tad a zo en Neñv a oar hoc'h eus ezhomm anezho.

Er bloaz B Komz a rin ez kalon : Dimeziñ a rin ganit er fealded, hag ec'h anavezi an Aotrou.

Er bloaz CH Ne c'hell ket ur wezenn vat dougen frouezh fall, nag ur wezenn fall dougen frouezh mat.

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp e-kreiz ar peoc’h dindan ho torn, ha m'he devo hoc’h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...


D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn :Er bloaz A Klaskit da gentañ Rouantelezh Doue hag e reizhder, hag an holl draoù-se a vezo roet deoc’h en tu-hont.

Er bloaz B Den ebet ne laka gwin nevez e seier-lêr kozh, met ar gwin nevez eo e seier-lêr nevez e tleer e lakaat.

Er bloaz CH An den mat a denn traoù mat eus teñzor mat e galon, rak diouzh ar pezh a leugn ar galon e vez komz ar genou.

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Job 2,1-13

Job goloet a c'houlioù, o kaout ur weladenn a-berzh e vignoned

1 Ha setu un deiz, ma oa deuet mibien Doue da gaout an Aotrou, e teuas ivez ar Satan en o zouez da gaout an Aotrou. 2 Hag e lavaras an Aotrou d’ar Satan : « A belec'h e teuez ? ». Hag e respontas ar Satan d’an Aotrou hag e lavaras : « A foetañ bro, a vale dre-holl ». 3 Hag e lavaras an Aotrou d’ar Satan : « Ha taolet ec'h eus pled ouzh va servijer Job ? N’eus ket eveltañ war an douar, un den onest hag eeun, doujus da Zoue, hag o pellaat diouzh an droug. Ha c'hoazh e talc'h d’e onestiz, goude m’ec'h eus va hegaset evit e lonkañ, evit mann ». 4 Hag e respontas Satan d’an Aotrou en ur lavarout : «Kroc'hen evit kroc'hen ! holl bezh en deus an den a roio evit e vuhez ! 5 N’ec'h eus nemet kas da zorn ha skeiñ war

e eskern ha war e gig. A dra sur, dirazout, ez milligo ! ».


6 Hag e lavaras an Aotrou d’ar Satan: «Emañ ez torn ! Nemet mir e vuhez dezhañ ! » 7 Hag ez eas ar Satan a-zirak an Aotrou, hag e reuzias Job gant gorioù fall adal sol e dreid betek e glopenn. 8 Hag e kemeras Job un darbod d’en em gravat, hag ec'h azezas e-mesk al ludu. 9 Hag e lavaras dezhañ e wreg : «Hag ez out c'hoazh stag ouzh da onestiz ? Millig Doue, ha marv ! ». 10 Met lavarout a reas dezhi : « Evel ma ra ur sodez e komzez ! Eurvad hon eus bet digant Doue, ha gwalleur n’hor befe ket ? ». En holl gement-se ne bec'has ket Job dre e vuzelloù. 11 Hag e klevas tri eus mignoned Job an holl walleurioù c'hoarvezet gantañ. Hag e teujont, pep hini eus e chomlec'h : Elifaz eus Teman, Baldad eus Soua, Sofar eus Naama; hag e tivizjont a-gevret evit mont da drueziñ outañ ha d’e frealziñ. 12 Hag o sevel o daoulagad a bell, n’e anavezjont ket. Hag e savjont o mouezh da ouelañ; hag e fregas pep hini e vantell, hag e strinkjont poultrenn war o fennoù d’an nec'h. 13 Hag azezet gantañ d’an douar e-pad seizh devezh ha seizh nozvezh, hini ebet ne lavaras dezhañ ur gomz, rak gwelout a raent e oa bras e c'hlac'har, meurbet.

PEBEILGANENN S 37(38), 2a. 3a. 4a. 12a

P/ Aotrou na damallit ket ac'hanon en ho kounnar, rak ho piroù a zo sanket ennon. * Netra dic’houli em c'horf gant ho puanegezh. U/ Va mignoned a chom pell diouzh va gouli. * Netra dic'houli ....


EIL LENNADENN

Eus levr Kentelioù Buhezegezh sant Gregor Meur, pab, war Job (Lib.3,15-16 : PL 75,606-608),

Eurvad hon eus bet digant Doue, ha gwalleur n'hor befe ket ?

Paol, o welout ennañ e-unan pinvidigezh ar furnez diabarzh, hag o 'n em welout ivez a-ziavaez evel ur c'horf galvet da vont da goll, a lavare : An teñzor-se a zougomp e listri-priaj. Setu, e Job benniget, al lestr-pri a santas a-ziavaez faoutoù ar goulioù ; met an teñzor-mañ a chomas divoulc'h en diabarzh. A-ziavaez, evit gwir, e frailhas dre ar goulioù, met an teñzor-se a furnez, hag a zalc'h, hep paouez, da vezañ produet en diabarzh, a ziveras er-maez dre gomzoù ur gelennadurezh santel. M'hon eus, emezañ, resevet madoù eus dorn Doue, an drougoù perak n'o gouzañvfemp-ni ket ? Ar madoù, da lavarout eo, donezonoù Doue, re an amzer-mañ pe ar re beurbadus. Drougoù a ra eus ar c'hastizoù a-vremañ, a lavar an Aotrou diwar o fenn dre ar Profed : Me eo an Aotrou, ha n'eus hini all ebet ; an hini a furm ar sklerijenn hag a grou an deñvalijenn, a ra ar peoc’h hag a grou an drougoù. A furm ar sklerijenn hag a grou an deñvalijenn, rak pa vez krouet a-ziavaez teñvalijenn ar boan gant ar gwalennoù-a-gastiz, e vez enaouet a-ziabarzh, dre ar gentel, gouloù ar spered. A ra ar peoc'h hag a grou an drougoù, rak neuze e vez rentet dimp ar peoc’h gant Doue, pa zeu an traoù hag a zo bet krouet ervat, met ne dint ket c1hoantaet ervat, da dreiñ er c'hastizoù-se hag a zo drougoù evidomp. Dre ar pec’hed, evit gwir, e teuomp da vezañ dizunvan gant Doue ; un dra just eo enta e tistrofemp d'ar peoc’h gantañ dre ar c'hastizoù, evit ma teufe kement tra krouet ervat da dreiñ e poan ennomp, da spered an hini kastizet da vezañ adlakaet dre e izelegezh e peoc’h e Grouer. Koulskoude en e gomzoù e tleer teurel evezh da vat ouzh kement-mañ : gant pebezh evezhiadenn akuit e oar Job dastum e nerzh a-enep d'e wreg : M'hon eus, emezañ, resevet ar madoù eus dorn Doue, an drougoù perak n'o gouzañvfemp-ni ket ? Peadra a zo, a dra sur, da gemer frealzidigezh vras, ma kounaomp, pa


vezomp o tiwaskañ trubuilhoù, donezonoù hor C'hrouer. Ne vezer ket diskaret gant ar pezh a weler o tont eus ar boan, ma teu da soñj d'ar spered eus ar pezh a zo un disamm dre vadelezh. Setu perak ez eo skrivet : E deiz ar madoù, arabat dit ankouazh an drougoù, hag e deiz an drougoù arabat dit ankouazh ar madoù. Rak an hini a resev donezonoù, met n'en deus en amzer an donezonoù tamm aon ebet rak ar c'hastizoù, a dap lamm dre 'n em sav re uhel gant levenez. Neb avat, a vez flastret dindan ar c'hastizoù, met na glask ket en amzer ma vez kastizet, tamm frealzidigezh ebet gant ar soñj eus ar madoù a zo bet degouezhet gantañ resev, a vez distroadet a-grenn e spered gant an dizesper. Evel-se eo dav juntañ an eil tra hag egile, ma vo bepred an eil o harpañ egile : ar soñj eus an donezonoù resevet o tousaat poan ar c'hastiz, hag ivez an disfiz hag an aon rak ar c'hastiz o tistanañ d'al laouenidigezh a zeu da heul ar grasoù. An den santel enta, evit frealziñ, e-kreiz ar goulioù, e spered gwasket, a daol evezh, e-kreiz poanioù ar c'hastizoù, ouzh an dudioù a oa da heul ar grasoù, ha lavarout a ra : M'hon eus resevet madoù eus dorn an Aotrou, perak ne c'houzañvfemp ket an drougoù ?

PEBEILGANENN Job 2,10b; 1, 21-22

P/ M'hon eus resevet madoù eus dorn an Aotrou, perak ne c'houzañvfemp ket drougoù ? * An Aotrou a roas, an Aotrou a zilamas kuit, evel ma plijas da Zoue e c'hoarvezas : ra vo benniget anv an Aotrou. U/ E kement-se holl ne bec'has ket Job gant e vuzelloù, na tra diskiant ebet a-enep Doue ne lavaras. * An Aotrou ...

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp e-kreiz ar peoc'h dindan ho torn, ha m'he devo hoc’h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ....


TRED E D EIZ- LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ Diouzh levr Job 3, 1-26

Glac'har Job1 Goude-se e tigoras Job e c'henou hag e villigas e zeiz: 2 Komz a reas Job en ur lavarout : 3 « Ra vo kollet an deiz ma-z on bet ganet,an noz a lavaras : « Koñsevet ez eus un den ! »4 An deiz-se da vezo teñvalijenn ;gant n’e glasko ket Doue eus an nec'h,na lugerno warnañ sked ebet !5 Ra vezo saotret gant teñvalded ha skeud an Ankoù ;ra vano warnañ ur goumoulenn,ra vezo spontet gant kounabr an deiz-se ! 6 An noz-se da vezo tapet gant an deñvalijenn ;gant na vo ket unanet ouzh deizioù ar bloaz,e niver al loariadoù gant na zeuio ket !7 Ya, an noz-se, ra vezo digevannez, gant na zeuio nep youc'hadenn enni !8 Ra villigo anezhi ar re a vallozh an deiz,hag a zo prest da zihunañ Leviatan !9 Ra vezo teñval stered he gouloù-deiz ;ra c'hortozo ar skleurenn ha na vo ket,gant na welo ket malvennoù tarzh-an-deiz !10 Rak n’he deus ket prennet dorojoù ar c'hof,na kuzhet ar boan ouzh va daoulagad.11 Perak ned on ket, adal ar mammog, marvet,eus ar c'hof a-boan er-maez, bet mouget ?12 Perak e oa em diaraog daoulin (d’am degemer),ha divronn, din da zenañ ?13 Bremañ e vijen gourvezet, sioul,e kouskfen hag em bije diskuizh,14 gant ar rouaned ha kuzulierien ar vro,o deus savet bezioù evito;15 pe gant ar briñsed o devoa aour,hag a leunie o zier gant arc'hant ;


16 pe, evel ur c'hollad douaret, ne vije ket ac'hanon,evel babiged n’o deus ket gwelet ar sklerijenn.17 Eno ar re fallakr a baouez o difreterezh,eno e tiskuizh ar re faezhet, hep nerzh.18 Evel-se emañ ar brizonidi e peoc'h,ne glevont ken mouezh ar mac'homer.19 Bihan ha bras, emaint eno,ar sklav dieubet eus e vestr.20 Perak reiñ d’an dud poaniet ar sklerijenn,buhez d’ar re c'hwerv o ene,21 d’ar re a c'hortoz ar marv, ha ne zeu ket,a furch d’e gaout muioc'h eget evit un teñzor ;22 a vefe laouen, o tridal,joa enno mar kavfent ur bez,23 d’an den ma-z eo e hent kuzhet,hag en deus klozet Doue en-dro dezhañ ?24 E-giz bara em eus hirvoudoù,hag e ruilh evel dour va yudoù. 25 Ar pezh em eus aon razañ a c'hoarvez ganin,ar pezh a spontan razañ a zegouezh din.26 N’em eus na peoc'h nag ehan na diskuizh,met deuet eo an drubuilh. »

PEBEILGANENN Job 3, 24-26; 6, 13

P/ E-giz bara em eus hirvoudoù, hag e ruilh evel dour va yudoù. Ar pezh am eus aon razañ a c'hoarvez ganin, ar pezh a spontan razañ a zegouezh din. * Met deuet eo an drubuilh. U/ N’em eus ket a harp ennon, ar skoazell a zo bet lamet diganin. * Met deuet eo ...

EIL LENNADENN

Eus levrioù Gourbannoù sant Aogustin,eskob (Lib.10,1.1 - 2.2; 5.7: CCL 27,155-158)

Dizolo ez on dirazoc'h, Aotrou, n'eus forzh petra ez on

Hoc'h anaout a fell din, c'hwi hag am anavez ; hoc'h anaout a fell din evel ma-z on anavezet ganeoc’h. C'hwi, nerzh va ene,


antreit ennañ, kempennit anezhañ diouzh ho krad evit ober gantañ ho peadra, ho tomani, hep lezel ennañ na mastar na roufenn. Honnezh eo va esperañs, hi eo a ra din komz. En esperañs-se emañ va levenez, pa vez glan va levenez. Gwir eo, traoù all ar vuhez a vez seul nebeutoc'h da ouelañ dezho ma oueler muioc’h dezho, ha seul vui e tleer gouelañ dezho ma oueler nebeutoc'h dezho. Setu m'hoc’h eus karet ar wirionez, rak an hini a ra anezhi a zeu d'ar sklerijenn. Mennout a ran hec’h ober dirazoc'h em c'halon ouzh ho meuliñ, ha dirak kalz a destoù dre va fluenn. Gwir eo, Aotrou, c'hwi hag a zo dispak dirazoc'h islonk koustiañs an den, petra a c'hellfe bezañ kuzhet ennon, zoken ma ne c'houlfen ket hen anzav ouzhoc'h ? Ho kuzhat ouzhin va-unan eo a rafen, ha n'eo ket en em guzhat-me ouzhoc'h. Bremañ avat, pa-z eo va hirvoud an testeni eus an displijadur am eus ouzhin va-unan, e lugernit adarre, hag e plijit din, ez oc'h karet ganin ha c'hoantaet ganin, en doare m'am eus mezh ouzhin va-unan, ha m'en em nac'han va-unan evit ho tibab c'hwi, ha na blijan mui deoc'h-c'hwi na din-me nemet abalamour deoc’h. Dizolo ez on dirazoc’h, Aotrou, dres evel m'emaon ; ha peseurt frouezh a c'hounezan ouzh ho meuliñ, am eus henn diskleriet dija. Ha ne ran ket an dra-se gant gerioù pe gomzoù va c'horf, met gant gerioù va ene hag ar griadenn-se eus va spered anavezet gant ho skouarn. Pa vezan fall, ho meuliñ ne d-eo nemet kemerout kas ouzhin-me va-unan ; pa vezan mat, ne d-eo ho meuliñ nemet chom hep lakaat an dra-se war va c'hont va-unan, Rak c'hwi a vennig an den reizh, met c'hwi hen rent just da gentañ. An anzav a ran dirazoc’h enta, va Doue, a vez graet sioul, hep bezañ sioul. Sioul ez eo e-keñver trouz, met youc'hal a ra dre garantez. C'hwi eo, Aotrou, am barn, rak daoust n'eus hini ebet a-douez an dud oc’h anaout ar pezh a zo d'an den, nemet spered an den a zo ennañ, bez' ez eus koulskoude un dra bennak en den ha na oar ket zoken ar spered a zo ennañ ; c'hwi avat, Aotrou, a anavez kement a zo anezhañ, c'hwi hag hoc’h eus hen krouet. Me, evit gwir, Aotrou, daoust din da gaout dispriz evidon va-unan dirazoc'h, ha d'en em brizout evel douar ha ludu, ec'h ouzon diwar ho penn un dra bennak ha na ouzon ket diwar va fenn va-unan. A dra sur bremañ e welomp en ur melezour, dre ur mister, ha n'eo ket fas-ouzh-fas ; ha setu perak keit ha m'emaon o veajiñ pell


diouzhoc'h, ez on tostoc'h din va-unan eget deoc’h-c'hwi, ha koulskoude ec'h ouzon ne c'heller e stumm ebet ober gaou ouzhoc’h ; me avat, ne ouzon ket ouzh peseurt temptadurioù e c'hellan derc'hel penn, nag ouzh pere ne c’hellan ket. Hag houmañ eo va esperañs : fidel ez oc’h, c'hwi ha na bermetit ket e vefemp temptet dreist d'ar pezh a c’hellomp dougen, hag a laka ivez ur fin d'an temptadur evit ma c'hellfemp padout. Anzav a rin enta petra a ouzon diwar va fenn va-unan, anzav a rin ivez petra na ouzon ket diwar va fenn. Rak ar pezh a ouzon diwar va fenn, a ouzon dre ma roit sklerijenn din ; hag ar pezh na ouzon ket diwar va fenn a chomo dizanav din ken na zeuio va zeñvalijenn da vezañ sklaer evel ar c'hreisteiz dirak ho tremm.

PEBEILGANENN S 138(139), 1b. 2b. 7 P/ Aotrou, va amprouet hoc’h eus, ha va anavezet * Eus a bell e welit diabarzh va soñjoù. U/ Pelec'h ez afen da bellaat diouzh ho spered, pelec’h da dec'hel diouzh ho selled ? * Eus a bell ...

Pedenn Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp e-kreiz ar peoc'h dindan ho torn, ha m'he devo hoc’h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...

PEVARE DE IZ-L ID

Da Eurlid al LennadennLENNADENN GENTAÑ Diouzh levr Job 7, 1-21

Job skuizh gant ar vuhez, o klemm ouzh Doue

O respont e lavaras Job :1 Ha n’eo ket ur servij-soudard a ra an den war an douar,hag evel devezhioù ur mevel e zeizioù ?2 Evel ur sklav o hiraezhiñ d’an disheol,evel ur goprad engortoz d’e bae,3 evel-se eo va hêrezh loariadoù gaou,nozvezhioù poan eo va lod.


4 Pa c'hourvezan e lavaran: « Peur e savin ?Na hir eo an nozvezh ! »hag em bez va gwalc'h a ambren betek ar gouloù-deiz.5 Gwisket eo va c'hig a breñved, a drouskenn daraset,va c'hroc'hen a zo skalfet ha linek.6 Va deizioù a ya buanoc'h eget ur vulzunhag a zo echu, pa n’eus ken a neud.7 Dalc'h soñj ez eo avel va buhez,n’adwelo ken va daoulagad an eurvad.8 Ne sello ken ouzhin al lagad am gwele,da zaoulagad a vo warnon ha ne vin ken.9 Teuziñ a ra ar goumoulenn ha mont kuit,evel-se an hini a ziskenn d’ar Sheol n’adsav ket.10 Ne zistroio ken en e di,ne vo ken anavezet gant e gêr.11 Evidon-me, ne zalc'hin ken va genou,komz a rin en anken va spered,klemm a rin e c'hwervoni va ene.12 Daoust hag ur mor ez on, pe ur morvil,pa laker en-dro din ur gward?13 Pa lavaran: « Frealz am bo war va gwele,diboan eus va frederi war va golc'hed »,14 va spontañ a rez gant hunvreoù,gant gweledigezhioù am spouronez.15 Gwell e vefe din tag va ene, ar marv,kentoc'h eget va eskern !16 Dizeriañ a ran, ne vin ket bepred bev,paouez ganin pa n’eo nemet ur c'hwezhadenn va deizioù17 Petra eo an den, ma rez kement (a stad) anezhañ,ma lakez kement warnañ da galon,18 evit e zaremprediñ bep beure,ha da bep mare en amprouiñ !19 Peur e tiselli diouzhinhag am lezi da lonkañ va halo?20 Pec'het em eus ? Petra am eus graet dit,o gedour an den ?Perak va lakaat da breizh evidout,ha da vezañ din va-unan ur samm ?


21 Ha perak ne bardonfes ket va fazi,ne dremenfes ket war va fec'hed ?Bremañ-souden er poultr e c'hourvezin,va c'hlask a ri ha ne vo ken ac'hanon !

PEBEILGANENN, Job 7, 5. 7a. 6 P/ Gwisket eo va c'hig a breñved, a drouskenn daraset, va c'hroc'hen a zo skalfet ha linek. * Dalc'h soñj ez eo avel va buhez U/ Va deizioù a ya buanoc'h eget ur vulzun, hag a zo echu, pa n’eus ken a neud. * Dalc'h soñj ...

EIL LENNADENNEus levrioù Gourbannoù sant Aogustin, eskob

(Lib.10,26.37 - 29.40 : CCL 27,174-176)

Va holl esper a zo en ho trugarez Pelec'h em eus ho kavet, Aotrou Doue, evit ma teufen d'hoc’h anavezout ? Rak ne oac'h ket em memor, kent din hoc'h anavezout. Pelec’h enta em eus ho kavet evit ma teufen d'hoc’h anavezout, nemet ennoc'h-c'hwi hoc'h-unan a-us din-me ? Da lavarout eo a-ziavaez da bep lec'h ; daoust pe e pellaomp diouzhoc'h pe e tostaomp deoc'h, e gwirionez e c'hoarvez kement-se er-maez eus an ec’honder. E pep lec'h, o ! Gwirionez, emaoc'h o ren evit an holl dud a c'houlenn kuzul diganeoc'h, hag e respontit war un dro d'an holl re a c'houlenn kuzul a bep seurt diganeoc'h. Sklaer e respontit, met an holl ne glevont ket sklaer. An holl a c'houlenn kuzul diwar-benn ar pezh a vennont kaout, met ne glevont ket atav ar respont a garfent kaout. Ho kwellañ servijer eo an hini n'emañ ket e sell da glevout diganeoc'h ar pezh a fell dezhañ kaout, met kentoc'h, ar pezh a glevo ganeoc’h. Diwezhat em eus ho karet, o ! Kened ken kozh ha ken nevez, diwezhat em eus ho karet ! Bez' edoc'h em diabarzh ha me a oa er-maez, hag er-maez eo ho klasken. En em deurel a raen, ha me digened, er bed-se leun a gened graet ganeoc’h. Ganin-me edoc’h, me avat ne oan ket ganeoc’h. An traoù, ha na vefe ket anezho ma ne vefent ket ennoc’h, am dalc'he pell diouzhoc'h. Galvet hoc’h eus, kriet hoc’h eus, ha kaset kuit va bouzarded. Lugernet hoc'h eus, skedet hoc’h eus, hag argaset va dallentez.


Ho frond c'hwek hoc'h eus strewet, hen santet em eus, ha bremañ e huanadan war-zu ennoc’h. Ho tañvaet am eus ha bremañ em eus naon ha sec’hed ac'hanoc'h. Stoket hoc’h eus ouzhin, hag entanet emaon gant ar c'hoant da dizhout ho peoc'h. Pa 'n em stagin ouzhoc’h gant kement a zo ac'hanon, neuze ne vo mui neblec’h ebet, na poan na diaezamant evidon, ha bev e vo va buhez, leun-barr ma vo ac’hanoc'h-c'hwi. Bremañ avat, peogwir e tisammit an hini a leugnit, o vezañ ne d-on ket c'hoazh leun ac'hanoc'h, ez on ur samm evidon va-unan. Va joaioù, hag a zlefe va lakaat da ouelañ, a zo o stourm ouzh va enkrezioù, hag a zlefe reiñ levenez din-me, ha ne ouzon ket peseurt tu ez ay an trec'h. Siwazh din ! Stourm a ra va enkrezioù fall ouzh va joaioù mat, hag e peseurt tu emañ an trec'h ne ouzon ket. Siwazh din ! Aotrou, ho pet truez ouzhin ! Siwazh din ! Setu va goulioù, n'o c'huzhan ket. C'hwi a zo mezeg, me a zo klañv. C’hwi a zo trugarezus, me a zo reuzeudik. Daoust ha n'eo ket buhez mab-den ul labour start war an douar ? Piv a garfe kaout trubuilhoù ha diaesterioù ? Gourc'hemenn a rit o gouzañv ha n'eo ket o c'harout. Ne gar den ebet ar pezh à c’houzañv, zoken ma kar gouzañv. Daoust ma vez stad ennañ pa c'houzañv, e vez gwell gantañ koulskoude ma vefe seurt ebet da c’houzañv. Eurvad eo a c'hoantaan em zrubuilhoù ; hogen aon am eus rak trubuilhoù, pa vezan en eurvad. Men emañ ar c'hreiz etre an traoù kontrol-se, e-lec'h ne vo ket buhez mab-den ul labour start ? Gwa eürusterioù ar bed, ur wezh, div wezh, teir gwezh, dre ma vez aon enno rak an drougeur, ha dre ma-z a buan al levenez da goll ! Gwa drougeurioù ar bed, ur wezh, div wezh, teir gwezh, dre ma-z eus enno c'hoant d'an eurvad, ha dre ma-z eo garv an drougeur e-unan, ha ma c’hell ar c'houzañvusted ober peñse. Ya ! Daoust ha n'eo ket buhez mab-den ul labour start war an douar, hep ehan ebet ? Ha va holl esper ne d-eo nemet en ho trugarez vras.

PEBEILGANENN Luk 19, 10 P/ Diwezhat em eus ho karet, o Kened ken kozh ha ken nevez, diwezhat em eus ho karet ! * Galvet hoc'h eus, kriet hoc'h eus, ha skarzhet kuit va bouzarded. U/ Deuet eo Mab-an-Den da glask ha da salviñ ar pezh a oa kollet. * Galvet em eus ...


Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp e-kreiz ar peoc'h dindan ho torn, ha m'he devo hoc’h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ....

PEMPVET DEI Z-LI D

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Job 11, 1-20

Menoz boutin an dud displeget gant Sofar1 Hag e respontas Sofar eus Naama en ur lavarout :2 D’ar brozennour-mañ ne vo ket respontet ?an den helavar-mañ en devo ar wirionez (gantañ) ?3 Da randonennoù a lakaio an dud da devel ?Ober a ri goap hep den d’ober mezh dit ?4 Lavarout a rez : « Glan eo va c'helennadurezh,ha didamall on ouzh da zaoulagad ! ».5 A ! mar en em lakfe Doue da gomz,da zigeriñ e vuzelloù ganit,6 mar disklerfe dit sekredoù ar furnez,rak doubl int evit ar meiz, e c'houfes ec'h ankoua Doue (lod) eus da bec'hedoù.7 Kevrin Doue a (fell) dit kavout ?Peurvad an Hollc'halloudeg (a fell dit) tapout ?8 Uheloc'h eget an neñv ez eo: petra a ri ?Donoc'h eget ar Sheol : penaos e anaout ?9 Hiroc'h eget an douar eo e vuzul,ledanoc'h eget ar mor.10 Mar tremen, hag e serr hag e vod,piv a harzo outañ ?11 Anavezout a ra an dud c'haouiat,ha gwelout a ra an droug hep ober van.12 An den diboell a gav skiant,un azenig gouez eo an den ez-yaouank.


13 Te, mar lakez prest da galon,ha mar astennez war-zu ennañ da zaouarn, 14 ma-z eus droug ez taouarn hag e pellaez (dioutañ),ha mar ne chom ket ez teltenn a zireizhded,15 neuze ec'h adsavi da zremm dinamm,hag e vi divrall, ha n’az po ket aon.16 Ar poanioù a zisoñji,evel eus dourioù tremenet az po soñj anezho.17 Kaeroc'h eget kreiz an deiz e vo da vuhez,an deñvalijenn evel ar beure a vezo.18 Hag e vi asur e vo ur goanag,ha graet (ganit) da enklask, ez i fizius da gousket.19 Hag e tiskuizhi didrubuilh,hag e flouro da zremm kalz a dud.20 Ha daoulagad ar re fallakr a vo toc'hor,ar repu a vezo kollet evito,o goanag eo dic'hwezhadenn o ene.

PEBEILGANENN 2 Kor 4, 8-9a. 10 P/ Gwasket omp a bep tu, met n'omp ket flastret, hep surentez met n'omp ket diasur * Gwallgaset omp, met n'omp ket dilezet. U/ Emaomp bepred o tougen en hor c'horf poanioù marv Jezuz, evit ma vo diskouezet ivez en hor c'horf, buhez Jezuz. * Gwallgaset ...

EIL LENNADENN Eus levr Kentelioù Buhezegezh sant Gregor Meur, pab, war Job

(Lib.10,7-8.10: PL 75,922.925-926)

Liesstumm ez eo Lezenn an Aotrou

Plijet gant Doue diskouez dit ez eus meur a dra empleget en e Lezenn. Petra a zo amañ da intent dre Lezenn Doue ? Ar garantez. Rak hi eo a ra d'hor spered bepred kompren e vez sevenet gourc’hemennoù ar vuhez en oberoù. Diwar-benn al Lezenn-se e klever mouezh ar Wirionez o lavarout : Hemañ eo va gourc'hemenn : m'en em garfec'h an eil egile. Diwar he fenn e lavar c'hoazh an Abostol : Leunder al Lezenn, ar garantez an


hini eo. Diwar he fenn e lavar adarre : Dougit ho sammoù an eil d'egile, hag evel-se e sevenot Lezenn ar C'hrist. Rak Lezenn ar C'hrist, penaos e c’hell bezañ gwelloc’h komprenet petra ez eo, nemet ar garantez a sevenomp e gwirionez pa c'houzañvomp sammoù hor breudeur dre garantez. Met al Lezenn-se a vez graet anezhi ivez ul lezenn liesstumm. Rak gant ur preder gredus e tizh ar garantez holl oberoù ar vertuzioù. Kregiñ a ra gant an daou c'hourc'hemenn e gwirionez, met en em astenn a ra d'ur bern diniver a c'hourc’hemennoù. Ober a ra Paol end-eeun ar roll hir anezho pa lavar : Ar garantez a zo leun a basianted, a drugarez ; ar garantez n' eo ket c'hoantaus ; ar garantez n'eo ket fougeüs na brasonius, ne ra netra dizereat ; ne glask ket he mad dezhi ; n'a ket e gouez, ne soñj ket e droug ; ne gemer ket plijadur gant ar pezh n'eo ket just, met plijadur he deus gant ar wirionez. Leun a basianted eo ar garantez, rak gouzañv a ra hep bezañ feuket, an drougoù a vez graet dezhi. Trugarezus eo, rak evit an drougoù, e ro madelezhioù gant largentez. N'eo ket c1hoantaus, rak, o vezañ n'emañ ket o klask kaout seurt ebet er bed-mañ, ne oar ket petra eo kaout avi ouzh berzhioù-mat an douar. N'eo ket fougeüs, rak, o vezañ m’emañ o klask gant nec’hamant, evel gopr, an digoll-diabarzh, ne denn gloar ebet eus ar madoù diavaez. Ne ra netra dizereat, rak, o vezañ ma laka he joa hepken e karantez Doue hag an nesañ, ne anavez ket ar pezh na glot ket gant an eeunded. N'eo ket brasonius, rak ken gredus eo ma pleustr en he diabarzh gant he zraoù hec’h-unan, ma ne c'hoanta, e stumm ebet, a-ziavaez, traoù ar re all. Ne glask ket he mad dezhi hec'h-unan, rak kement tra a zo amañ en he c'herz, evit ur pennad, e ra fae warnañ evel traoù tud all, pa n'anavez netra dezhi hec’h-unan nemet ar pezh a zo peurbadus. N'a ket e gouez, rak goude bezañ taget gant kunujennoù, n'en em lez ket da vont gant santimantoù a veñjañs, p'emañ o c'hortoz, evit poanioù bras, goproù bras diwezhatoc'h. Ne soñj ket en droug, rak kreñvaat a ra he spered e karantez ar c'hlanded, dre ziframmañ pep kasoni betek ar gwrizioù, ha n'eo ket gouest da bleustriñ a galon war ar pezh a louz. Ne gemer ket a blijadur gant ar pezh ne d-eo ket just, rak, o vezañ ma-z eo troet hepken da ziskouez karantez e-keñver an holl, n'he devez tamm joa ebet o welout hec’h enebourien


zoken o vont da goll. Met plijadur he deus gant ar wirionez, rak, o vezañ ma kar ar re all evelti hec’h-unan, dre an traoù reizh a wel er re all, ez eo laouen, evel pa vefe eus ur wellaenn bennak deuet enni hec'h-unan. Liesstumm ez eo enta al Lezenn-se da Zoue.

PEBEILGANENN Rom 13, 8. 10b; Gal 5, 14 P/ Na vezit e dle e-keñver den ebet, nemet e dle a gengarantez ; rak an hini a gar e nesañ en deus, gant se, kaset al Lezenn da benn. * Leunder al Lezenn eo ar garantez. U/ En ur gourc'hemenn hepken emañ dalc’het berr-ha-berr al Lezenn a-bezh : Karout a ri da nesañ eveldout da-unan. * Leunder...

Pedenn Grit, ni hoped,, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp, e-kreiz ar peoc'h dindan ho torn, ha m'he devo hoc'h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...

C'HWEC'HVE T DE IZ-L ID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ Diouzh levr Job 12, 1-25

Job o tisplegañ ez eo trec'h Doue da holl furnez mab-den

1 Hag e respontas Job en ur lavarout :2 E gwirionez, c'hwi a zo tud,ganeoc'h e varvo ar furnez !3 Me am eus skiant eveldoc'h,n’on ket kouezhet dindanoc'h.Ha gant piv n’eus ket (traoù) evel-se ?4 Ur c'hoarzhadenn evit an amezeien ez on-me,an hini a bed Doue evit ma responto dezhañ : ur c'hoarzhadenn, an den reizh ha didamall !5 D’an droukverzh, dispriz ! gouez d’an dibreder,gwazh a se evit ar re jilgamm o zroad !


6 Sioul e vez tinelloù ar wasterien,diriskl, ar re a vez oc'h hegasiñ Doue,hag a zegas Doue en o dorn !7 Met goulenn eta digant al loened : da gelenn a raint;pe digant evned an neñv : diskleriañ a raint dit ;8 pe komz gant an douar, hag e tesko dit,pe e konto se dit pesked ar mor .9 Pehini ne oar ket, eus an holl re-se,ez eo dorn Doue en deus graet se ?10 Hag emañ en e zorn ene pep bev,ha c'hwezhadenn pep korf den.11 Ar skouarn, ar gerioù ne verz ket ?ar staoñ, ar boued ne dañva ket ?12 Gant ar blev gwenn emañ ar furnez,gant an hiroad, ar skiant.13 Gantañ, ar furnez hag ar galloud,dezhañ ar c'huzul hag ar skiant.14 Mar diskar, n’adsaver ket,mar prenn war un den, ne zigorer ket.15 Mar harz ouzh an doureier, e heskont,mar o laosk, ec'h eilpennont an douar.16 Gantañ emañ an nerzh hag an trec'h,dezhañ an diankad hag an dianker.17 Kas a ra da vale kuzulierien diarc'hen,barnerien a ra sodiñ.18 Ereoù ar rouaned a zibrenn,hag eren a ra ur gouriz ouzh o divgroazell.19 Kas a ra da vale beleien diarc'hen,hag ar c'halloudeien a ziskar.20 Lemel a ra ar gomz digant ar vailhed,o skiant, digant ar gozhidi a gemer.21 Skuilh a ra an dispriz war ar briñsed,gouriz an diranted a ziskoulm.22 Dizoleiñ a ra traoù eus an donañ teñvalijenn,ha tennañ d’ar sklaerder skeud an Ankoù.23 Uhelaat a ra pobloù hag o c'has da get,astenn a ra broadoù hag o strizhañ.


24 Diskiantañ a ra pennoù pobloù an douar,hag ober dezho kantren en digenvez dihentoù.25 Tastornat a reont en deñvalijenn, hep gouloù,hag ober a ra dezho kantreal evel tud vezv.

PEBEILGANENN Job 12, 13. 14; 23, 13 P/ Gantañ, ar furnez hag ar galloud, dezhañ ar c'huzul hag ar skiant. * Mar diskar, n’adsaver ket, mar prenn war un den, ne zigorer ket. U/ Met Eñ a zo a-bezh : piv a responto dezhañ ? Ar pezh en deus c'hoant, hen ober a ra. * Mar diskar ...

EIL LENNADENNEus levr Kentelioù Buhezegezh sant Gregor Meur, pab, war Job

(Lib.10,47-48: PL 75,946-947)

An test diabarzh An hini a vo goapaet, eveldon-me, gant e vignon, a bedo Doue, hag hemañ hen selaouo. Alies, ur spered gwan, pa vez aezhenn flour grasoù-mat an dud ouzh e heul, en abeg d'e oberoù-mat, a vez douget d'ar joaioù-diavaez ; reiñ a ra nebeut a bouez d'ar pezh a c'hoantae a-ziabarzh ; en em lezel a ra dinec'h-kaer da vont gant ar pezh a glev a-ziavaez, en hevelep doare ma-z eo mat dezhañ bezañ anvet eürus kentoc'h eget donet da vezañ e gwirionez. Pa c'hoanta c'hoantek ar mouezhioù a ro meuleudi dezhañ e teu da goll ar pezh e oa deuet da vezañ. Neuze e vez disrannet diouzh Doue, dres en abeg d'ar pezh a seblante meritout meuleudi dezhañ. A-wezhioù, gwir eo, e pleustr ar spered gant kalon war an oberoù mat, ha daoust da se e vez gwasket gant goapaerezh an dud ; traoù meulus a ra, ha karget e vez a zismegañsoù ; hag an hini en dije gallet bezañ sachet er-maez gant ar meuleudioù a zistro outañ e-unan p'en em wel argaset gant an dismegañserien ; ha neuze, seul greñvoc’h ec'h en em stag ouzh Doue, a-ziabarzh, ma ne gav ket er-maez ul lec'h bennak da gaout diskuizh. An hollesper neuze a vez staget ouzh ar C'hrouer, hag e kreiz-tre ar goapadennoù e vez pedet hepken an test diabarzh nemetañ. Seul dostoc’h a se ouzh Doue e teu spered an hini trubuilhet ha

m'emañ pelloc'h a se diouzh grasoù-mat an dud ; kerkent e krog


da bediñ, hag eñ gwasket a-ziavaez e vez naetaet ha puraet da vont don en traoù a-ziabarzh. Setu perak e lavarer gant gwir abeg bremañ Neb a vo goapaet eveldon gant e vignon, a bedo Doue, hag hemañ e selaouo, rak en ur ober tamalloù da spered an dud vat, e tiskouez an dud fall peseurt testoù d'o oberoù e klaskont. Hag ar spered-se leun a c'hlac'har, ouzh en em brientiñ dre ar bedenn, a dosta dre e ziabarzh ouzh Doue da vezañ selaouet gantañ, dres en abeg d'ar pezh hen disrann a-ziavaez diouzh meuleudi an dud. Ret eo merkañ ivez gant pebezh furnez eo lakaet "eveldon-me". Rak hiniennoù 'zo a vez diskaret gant goapadennoù an dud, ha na vezont ket selaouet koulskoude gant divskouarn Doue. Rak, ma sav goapaerezh a-enep d'ur fazi bennak, a dra sur ne c'hounezer merit ebet dre ar goapaerezh. Goapaet e vez eeunded an den just. Setu furnez ar bed-mañ : ar galon a guzh an traoù dre itrikoù ; mouchañ a ra gant gerioù ar gwir santimantoù, diskouez an traoù faos evel traoù gwirion, ha diskouez ez eo faos ar pezh a zo gwir. Er c'hontrol avat, setu furnez an dud reizh : chom hep ijinañ netra dre fougeerezh, diskouez fraezh gant gerioù ar santimantoù, karout ar wirionez evel m'emañ, tec'hout diouzh ar falsentez, ober vad evit netra, gouzañv an droug kentoc'h eget ober ; chom hep klask veñjiñ dismegañs ebet, soñjal eo ur gounid bezañ dismegañset evit ar wirionez. Met eeunded ar re just a vo goapaet, rak tud fur ar bed-mañ a gred eo ar vertuz a zinammded un dra sot. Kement tra a vez graet en un doare direbech a zo sellet ganto evel diskiant hep mar ebet ; ha kement a vez kavet mat en oberoù gant ar Wirionez, a dalvez kement ha sot evit furnez an den.

PEBEILGANENN S 118(119), 104b. 105; Yan 6, 68b P/ Kasaat a ran holl hentoù ar gaou. * Ul lamp eo ho lavar evit va c'hammedoù, ur gouloù evit va gwenodenn. U/ Aotrou, da gaout piv ez afemp ? Komzoù ar vuhez peurbadel a zo ganit. * Ul lamp ...

Pedenn Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp, e-kreiz ar peoc'h dindan ho torn, ha m'he devo hoc'h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...


D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Job 13, 13 --- 14, 6

Job a ra engalv da varnerezh Doue13 Roit peoc'h din, hag e komzin,c'hoarvezet a c'hoarvezo !14 Evidon-me e tougan va c'hig etre va dent,va buhez a lakan etre va daouarn.15 Nag am lazhfec'h, ennañ em eus goanag,ha va hentoù dirazañ a zifennan.16 Eñ a vo va salver,rak dirazañ unan dizoue ne zeu ket.17 Selaouit eta va c'homzoù,ar pezh a zisklerian ouzh ho tivskouarn.18 Setu m’em eus urzhiet va c'haoz,gouzout a ran e vin reishaet19 Piv a vreutaio ganin ?Prest on da reiñ peoc'h, betek mougañ.20 Daou dra hepken na vez ket mennet d’ober ganin,ha dirazout ne guzhin ket: 21 da balvoù diwarnon, pella (anezho), ha gant da spont n’am spouron ket !22 Galv, hag e respontin,pe e komzin-me, hag e responti ouzhin.23 Pegement am eus a fazioù, a bec'hedoù ?Va mankoù ha va fec'hed, ro din da anaout.24 Perak, da zremm a guzhez,(perak) e sellez ouzhin evel da enebour ?25 Daoust hag un delienn o tec'hel a sponter,pe ur blouzenn sec'h e reder war he lerc'h,26 ma skrivez war va c'hont traoù c'hwerv,ma kondaonez ac'hanon evit fazioù va yaouankiz,


27 ma lakez en hualoù va zreid,ha ma eveshaez ouzh va holl vinotennoù,oc'h ober en-dro da seulioù va zreid ul louc'hadur ?28 Hag eñ a zo evel breinadur, teuc'het,evel ur pezh dilhad a zebr an tartouzed.14,1 An den, ganet eus ar vaouez, ez eo berr e zeizioù,hag en devez e walc'h a drubuilhoù.2 Evel ur vleunienn e tiwan hag e weñv,hag e tec'h evel ar skeud, ne bad ket.3 Hag ez eo warnañ e tigorez da zaoulagad,me eo a gasez d’al lez-varn ganit !4 Piv a denno unan glan eus unan dic'hlan ?Nikun !5 Paz eo merket dezhañ e amzer,(laket) niver e vizioù ganit,(hag ez eus) ul linenn graet ganit, na dremeno ket;6 disell diwarnañ, ma-z ehano,m’en devo gounezet, evel ur goprad, e zevezh.

PEBEILGANENN Kv.Job 13, 20. 21; kv.Yrm 10, 24

P/ Dirazout ne guzhin ket : da balvoù diwarnon, pella (anezho), * Ha gant da spont n’am spouron ket ! U/ Ro kentel din, Aotrou, met gant reizhded, ha nann hervez da gounnar, gant aon va disteraat. * Ha gant da spont ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskridoù sant Zenon, eskob Verona

(Tract.15,2; PL 11,441-443)

Job, skeudenn eus Jezuz Krist

Job, e kement ha ma c'heller kompren, va breudeur ker, a oa en-araok ur skeudenn eus ar C'hrist. Met, lakaomp anezho keñver-ouzh-keñver da welout ar wirionez. Job a voe anvet reizh gant Doue. Ar C'hrist eo ar Reizhded, hag eus ar vammenn


anezhañ o deus tañvaet an holl dud eürus ; rak diwar e benn eo bet lavaret : Sevel a raio evidoc’h Heol ar Reizhded. Job a zo bet anvet den gwirion. Met ar gwir wirionez ez eo an Aotrou, eñ hag a lavar en Aviel : Me eo an hent hag ar wirionez. Job a voe pinvidik. Ha piv a zo pinvidikoc'h eget an Aotrou ? E holl servijerien a zo pinvidik ; dezhañ ez eo ar bed holl hag an natur a-bezh, evel ma lavar David benniget : D'an Aotrou eo an douar hag e holl bobladur, ar bed a-bezh ha kement a zo ennañ.An diaoul a demptas Job teir gwezh. Evel-se ivez, hervez testeni an Avielour, e klaskas temptañ an Aotrou teir gwezh. Job a gollas al leveoù en devoa. An Aotrou ivez a reas fae war e vadoù eus an neñv dre garantez evidomp ; en em ober a reas paour evit ober ganeomp tud pinvidik. An diaoul e kounnar a lazhas mibien Job. Mibien an Aotrou ivez, ar Brofeded, a voe lazhet gant ar bobl diskiantet. Job a voe goloet gant goulioù hudur. An Aotrou ivez, o kemerout korf an holl dud, a zo bet disleberet gant loustoni ar pec’hedoù. Gwreg Job hen alie da bec'hiñ. Ar Sinagogenn a vroudo an Aotrou ivez da heuliañ breinadur ar Re Gozh. Job a weler e vignoned ouzh hen dismegañsiñ. Hon Aotrou ivez a voe dismegañset gant ar veleien, e servijerien. Job a zo azezet war ur bern-teil leun a breñved. An Aotrou ivez a zo bet o vevan- war ur bern-teil gwirion, da lavarout eo, e fank ar bed-mañ, e-touez tud o verviñ gant torfedoù ha c'hoantegezhioù a bep seurt, da lavarout eo, e-touez gwir breñved. Job a adkavas e yec'hed hag e binvidigezh. Met an Aotrou, o tasorc'hiñ, n'eo ket hepken ar yec’hed, met ivez an divarvelezh eo a roas d'ar re a gred ennañ, hag adkavout a reas e vestroni war an natur a-bezh, evel m'en deus testeniet e-unan : Pep tra a zo bet roet din gant va Zad. Job a c'hanas mibien da gemerout e blas war e lerc’h. An Aotrou ivez en deus, war-lerc’h ar Brofeded, krouet mibien : an Ebestel Santel. Job a varvas e peoc'h hag eürus. An Aotrou avat, a chom benniget da virviken, a-raok ar c'hantvedoù, abaoe ar c'hantvedoù hag evit holl gantvedoù ar c'hantvedoù.


PEBEILGANENN Heb 12, 1c-2a; kv. 2 Kor 6, 4-5

P/ Stourmomp gant dalc’hegezh evit trec'hiñ er redadenn kinniget dimp, * En ur stagañ hor selloù ouzh an Hini a ren hor feiz hag he c'has d'ar barfeted, Jezuz. U/ En em ziskouezomp dre un dalc'husted vras e-kreiz an trubuilhoù, an dienez, an ankenioù, dindan an taolioù-skourjez, er prizonioù, * En ur stagan ...

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp, e-kreiz ar peoc'h dindan ho torn, ha m'he devo, hoc’h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ....

245

IX-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAENTelennganoù ar sizhun gentañ

D'ar 1-añ Pardaezlid

Gant lidkan Mari, ant,

Er bloaz A N’eo ket ar re a lavar : Aotrou, Aotrou, a yelo e-barzh Rouantelezh an Neñvoù, met ar re a ra bolontez va Zad a zo en Neñvoù eo a yelo e Rouantelezh an Neñvoù.

Er bloaz B Ar sabad a zo bet graet evit an den, ha n’eo ket an den evit ar sabad, eme an Aotrou.

Er bloaz CH O vezañ klevet ar c’hantener komz. diwar-benn Jezuz, e kasas d’e gaout un nebeut henaourien eus ar Yuzevien da c’houlenn digantañ dont da saveteiñ e vevel.

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi hag a ren ar bed hep na zeufe ho furnez da faziañ, ni ho ped a-greiz kalon da bellaat diouzhimp an holl draoù noazus, ha da reiñ dimp kement a c’hen ober vad dimp. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Job 28, 1 --- 28

E-kichen Doue emañ ar furnez

Lavarout a reas Job :1 Bez’ ez eus evit an arc'hant ur vengleuz,ul lec'h evit an aour da vezañ glanaet.2 An houarn diouzh an douar a vez tennet,ha mein teuzet (a ro) arem.

246 IX -ve t De iz -an-A ot rou en amzer b laen

3 Un dibenn a laker d’an deñvalijenn,ha betek an holl-bellañ e furcherar vein teñval e teñvalded skeud an Ankoù.4 Kleuzet e vez kanioù e-lec'h n’eus ket a annezad,ha n’eo ket bet enno an troad,a-ispilh, (pell) diouzh an dud e vrañsellont. 5 An douar, dioutañ e vez tennet bara,a-zindan a zo evel drastet gant tan.6 Ul lec'h evit safir eo e vein,ha poultrenn aour a zo ennañ.7 An hent (da vont) di ne oar ket an evn-preizh,ha na wel ket lagad ar gup.8 Ne gerzh ket ennañ al loened gouez,ne dremen ket drezañ al leon.9 Er c'hailhastr e kaser an dorn,hag ec'h eilpenner gwrizioù ar menezioù.10 Er reier, gwazhennoù a gleuzer,hag an traoù priziusañ a wel al lagad.11 Eienenn an avenioù a baker,ha kuzhiadennoù a denner d’ar gouloù.12 Met ar furnez, pelec'h he c'havout ?E pe lec'h emañ ar skiant ?13 Ne oar ket an den he zalvoudegezh,n’he c'haver ket e bro ar re vev.14 An islonk a lavar: « N’emañ ket ennon ! »hag ar mor a lavar: « N’emañ ket du-mañ ! »15 Ne vez ket roet aour evit he c'haout,na pouezet arc'hant evit he faeañ.16 Ne vez ket kempouezet gant aour Ofir,gant an oniks prizius nag ar safir.17 Ne vez ket tizhet gant an aour nag ar gwer,nag eskemmet evit ur podad aour glan.18 Koural ha strink n’emaint ket da venegiñ,gwelloc'h eo kaout furnez eget perlez !19 N’emañ ket da geverata gant topaz Koush,gant aour glan ne vez ket kempouezet.20 Met ar furnez, a belec'h e teu ?Pelec'h emañ o chom ar skiant ?

IX-ve t De iz an-A ot rou en amzer b l aen 247

21 Kuzhet eo ouzh daoulagad an holl re vev,diouzh evned an neñvoù ez eo skoachet.22 An islonk hag an Ankoù a lavar : « Gant hon divskouarn hon eus klevet kel anezhi ».23 Doue a gompren he hent,hag a oar pelec'h emañ he chomlec'h.24 Rak betek dibenn an douar e sell,dre-holl dindan an neñvoù e wel.25 Pa rae evit an avel pouezioù,ha pa vuzulie an doureier gant ur sonderez,26 pa rae evit ar glav ur reolenn,hag un hent evit luc'hed ar c'hurun,27 neuze en devoa he gwelet ha prizet,ha diazezet ha zoken sonteet.28 Ha lavaret en devoa d’an den : « Ya, doujañ Doue a zo furnez,distreiñ diouzh an droug a zo skiant ».

PEBEILGANENN 1 Kor 2, 7; 1, 30a P. Prezeg a reomp furnez visterius Doue, an hini a oa chomet kuzh, * A oa bet ragaozet a-holl-viskoazh gant Doue evit hor gloar U/. C'hwi a zo er C’hrist Jezuz a zo bet graet evidomp furnez Doue. * A oa bet ragaozet ;;;

EIL LENNADENNEus levrioù Gourbannoù sant Aogustin eskob

(Lib.I, 1, 1; 2, 2; 15; 5 : CCL 27, 1-3)

Trubuilhet eo hor c’halon ken na ziskuizho ennoc’h

Bras ez oc’h Aotrou ha meulus-meurbet : bras eo ho kalloud, hag ho furnez n'eus muzul ebet dezhi. Ha setu ma fell d'an den, anezhañ lod eus ho krouadelezh, ho meuliñ ; an den-se o tougen tro-war-dro e natur varvel, o tougen tro-war-dro an testeni eus e bec'hed, hag ivez an testeni e talc’hit penn ouzh ar re lorc'hus, ha koulskoude e fell d'an den, anezhañ ul lodenn bennak eus ho krouadelezh, ho meuliñ. C'hwi eo a vroud an nen evit m'en em

248 IX -ve t De iz an -Ao trou en amzer b l aen

blijo ouzh ho meuliñ : rak hor graet hoc'h eus evidoc’h, ha trubuilhet eo hor c’halon ken na ziskuizho ennoc’h. Roit din ar c’hras, Aotrou, da c’houzout ha da gompren petra a zo da gentañ, pe ho pediñ, pe ho meuliñ ; ha petra a zo da gentañ, pe hoc’h anaout, pe ho pediñ. Met piv a c'hell ho pediñ hep hoc’h anavezout ? Pe gentoc'h, daoust hag e vezit pedet evit hoc'h anavezout ? Penaos avat e c’hellont pediñ an hini na gredont ket c’hoazh ennañ ? Ha penaos krediñ mar ne vez den o prezeg ? Ha meuliñ an Aotrou a raio ar re a glask anezhañ. Ar re hen klask hen kavo, hag ar re hen kav a veulo anezhañ. Salv m’ho klaskin, Aotrou, ouzh ho pediñ ; ha salv m'ho pedin o krediñ ennoc’h : rak prezeget ez oc’h bet dimp-ni. Va feiz, hag hoc’h eus roet din, ho ped, Aotrou, ar feiz-se hag hoc’h eus c’hwezhet ennon dre zenelezh ho Mab, dre vinistrerezh ho prezeger. Ha penaos ho pedin, va Doue, c'hwi va Doue ha va Aotrou ? Rak a dra sur hen gervel a rin da zont ennon pa hen pedin. Ha peseurt lec’h a zo ennon d'am Doue da zont ennon ? Da Zoue da zont ennon, an Doue en deus graet an neñv hag an douar ? Daoust hag ez eus ennon, o! Aotrou, va Doue, ul lec’h bennak evit hoc’h enklozañ ? Daoust hag an neñv hag an douar, hag a zo bet graet ganeoc’h hag ez on bet graet enno ganeoc’h, a c’hell hoc’h enklozañ ? Pe daoust hag o vezañ ne vefe hepdoc'h seurt ebet eus kement a zo, e tegouezh da gement a zo hoc’h enklozañ ? Ha dre ma-z eus ac'hanon ivez, perak goulenn ma teufec’h ennon pa ne vefen netra mar ne vefec'h ket ennon ? N'emaon ket c'hoazh dindan douar, ha padal emaoc’h eno. Rak na pa ziskennfen d'an ifern, eno emaoc’h. Ne vefe ket ac'hanon, va Doue, ne vefen e stumm ebet, ma ne vefec’h ket ennon. Pe gentoc’h ne vefe ket ac'hanon, mar ne vefen ket ennoc’h-c'hwi rak ac'hanoc'h emañ an holl draoù, drezoc'h emañ an holl draoù, ennoc’h emañ an holl draoù ? Evel-se emañ, Aotrou, evel-se emañ. Da belec’h ho kalvin da zont p'emaon ennoc’h ? Pe eus pelec’h e teufec’h ennon ? Da belec’h e redfen er-maez eus an neñv hag an douar evit ma teufe ac’hano ennon va Doue, eñ hag en deus lavaret : An neñv hag an douar a leunian ? Piv a roio din mont da ziskuizhañ ennoc’h ? Piv a roio din e teufec’h em c’halon evit he mezviñ, abalamour din da ankouazh va drougoù, ha d'ho priata c’hwi va - mad nemetañ ? Petra ez

IX-ve t De iz an-A ot rou en amzer b l aen 249

oc'h evidon ? Ho pet truez, ma c'hellin kaozeal. Petra ez on-me evidoc'h, pa c’hourc’hemennit din ho karout, ha mar ne ran ket e kounnarit ouzhin-me hag e c’hourdrouzit poanioù divent ? Daoust ha n'eo ket tra dister ma n'ho karfen ket ? Allas ! Lavarit din en anv ho trugarezioù, Aotrou, va Doue, petra ez oc’h evidon-me. Lavarit d'am ene : Da silvidigezh ez on-me. Lavarit evel-se evit ma klevin. Setu divskouarn va c’halon dirazoc’h, Aotrou ; digorit-i ha lavarit d'am ene : Da silvidigezh ez on-me. Redek a rin war-lerc’h ar vouezh-se, hag e tapin krog ennoc’h. Na guzhit ket ho tremm ouzhin-me : ra varvin, evit na varvin ket, abalamour din d'he gwelout.

PEBEILGANENN S 72(73), 25-26; 34(35) ,3b

P/ Piv am eus-me en neñv estregedoc’h ? Ha ganeoc’h-c’hwi n'em eus c'hoant ebet ken war an douar. Semplañ a ra va c’horf ha va c’halon ; * Doue va c’halon, ha va lod eo Doue da viken. U/ Lavarit d'am ene : da silvidigezh ez on-me. * Doue ...

MEULGAN C’hwi Doue a veulomp, 568.


Gant lidkan Zakaria, antonenn :

Er bloaz A

Kement den a selaou ar c’homzoù-mañ a lavaran deoc’h, hag a ra diouto, a vezo heñvel ouzh un den fur en deus diazezet e di war ar roc’h.

Er bloaz B

Respont a reas Jezuz d'ar Farizianed : mestr eo Mab an Den zoken war ar sabad.

Er bloaz CH

Aotrou, n'on ket dellezek e teufes dindan va zoenn, met lavar ur gomz hepken, ha pareet e vo va servijer.

250 S i zhun IX en amzer b l aen

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi hag a ren ar bed hep na zeufe ho furnez da faziañ, ni ho ped a-greiz kalon da bellaat diouzhimp an holl draoù noazus, ha da reiñ dimp kement a c’hell ober vad dimp. Dre hon Aotrou ...

D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan ari, antonenn Er bloaz A Froudoù dour hag avelioù a zo dilammet war di an den fur, ha n'eo ket kouezhet : rak diazezet edo war ar roc’h.

Er bloaz B Lavarout a reas Jezuz d'an den disec'het e zorn : astenn da zorn. En astenn a reas, ha setu yac'h e zorn en-dro.

Er b1baz CH Estlammet e voe Jezuz gant komzoù ar c’hantener, hag e lavaras : Lavarout a ran deoc'h, zoken en Israel n'em eus ket kavet ken bras feiz. Pa zistroas ar gannaded d'an ti e kavjont ar mevel yac’h.

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑDiouzh levr Job 29, 1-10; 30, 1. 9-23

Job o klemm war e boan1 Hag e kendalc'has Job, adkroget gantañ e brezegenn en ur lavarout :2 Piv a zaskoro din al loariadoù a-wechall,an deizioù em boa Doue d’am diwall,3 pa lugerne e c'houlaouenn war va fenn,4 Evel ma oan e deizioù va dibenn-eost,e sekredoù Doue, e-kichen va zeltenn,

E i l De iz - l i d 2515 pa oa c'hoazh an Hollc'halloudeg ganin,hag en-dro din va re yaouank,6 pa walc'hen va zreid el laezh,hag ar roc'h a vere din gwazhioù eoul7 Mont a raen betek dor kêr,ha war al leurenn e laken va c'hador : 8 ouzh va gwelout, ar re yaouank a yae da guzh,hag ar gozhidi a save hag a chome en o sav.9 Ar briñsed a sac'he en o c'homzoù,hag an dorn a lakent war o genou.10 Mouezh ar pennoù bras a dave,o zeod ouzh o staoñ a bege.30,1 Ha bremañ e c'hoarzh ganin tud yaouankoc'h egedon,hag em boa re a zispriz evit o zadoùd’o lakaat gant chas va deñved.9 Ha bremañ e reont kanennoù warnon,hag ez on evito ur vojenn.10 Heuget ganin, e pellaont diouzhin,ouzh va fas n’espernont ket o skopoù.11 Va gwareg en deus distennet, va reuziet en deus,o c'habestr dirazon a gasont kuit.12 A-zehou, ur gorad a sav,va zreid a gasont kuit,ha fardañ a reont en-dro din o hentoù a walleur .13 Dispenn a reont va gwenodennoù,d’am reuz ec'h oberiont : n’o deus skoazell ebet da gaout.14 Evel dre un difreuz ledan e teuont,dindan an atredoù en em ruilhont.15 Treiñ a ra enep din ar spouronoù,argaset eo evel an avel va fiziañs,evel ur goumoulenn eo tremenet va silvidigezh.16 Ha bremañ, ennon en em skuilh va buhez,krog eo ennon an deizioù a reuz.17 E-kerzh an noz, va eskern a douller diwarnon,va gwazhied ne gouskont ket.18 Gant kalz a nerzh e tispletaer va dilhad,dre golier va zoneg em gourizer.


19 Ha stlapet on er fank,ha setu me hañval ouzh ar poultr hag al ludu.20 Huchal a ran war-zu ennout ha ne respontez ket,en em zerc'hel a ran (dirazout), ne rez ket a van ouzhin.21 Deuet out garv em c'heñver,da-unan gant da zorn em heskinez.22 Va c'has a rez gant an avel, evel ur marc'heg,ouzh va zeuziñ gant ar spouron.23 Ya, gouzout a ran, d’ar marv e rez din distreiñ,da lec'h-emvod an holl re vev.

PEBEILGANENN Job 30, 17. 19; 7, 16b

P/ E-kerzh an noz, va eskern a douller diwarnon, va gwazhied ne gouskont ket. * Ha stlapet on er fank, ha setu me hañval ouzh ar poultr hag al ludu. U/ Va espernit, Aotrou, va deizioù ne d-int nemet ur c'hwezhadenn. * Ha stlapet on ...

EIL LENNADENN

Eus Kentelioù sant Doroteus, abad

(Doct.7, De accusatione sui ipsius, 1-2 PG 88,1695-1699)

An abeg eus pep trubuilh : den ebet n’en em damall e-unan

Va breudeur, klaskomp eus a belec'h dreist-holl e c’hoarvez kement-mañ : pa glev unan bennak ur ger displijus bennak ez a alies gant e hent hep an disterañ poan-spered evel pa n'en dije klevet ; troioù all avat, kerkent ha m'en devez klevet, ec'h en em gav strafuilhet ha nec’het. Petra, e gwirionez, a zo kaoz d'an emzalc'hioù disheñvel-se ? Daoust hag un abeg hepken a zo, pe veur a hini ? Me a wel ez eus kalz a abegoù hag a gaozioù, met unan dreist-holl hag a zo pennkaoz d'an holl re all. Evel ma lavar unan bennak : a-wechoù eus ar stad ma vez unan bennak eo e c’hoarvez kement-se. Rak pa vezer kavet o pediñ pe o prederiañ e c’houzañver aes a-walc'h kunujennoù ur breur bennak hag e chomer difrom.


A-wezhioù en abeg ma vezer douget betek re war-zu ur breur bennak e c’houzañver an holl draoù eus e berzh gant kalz a basianted, dre garantez. A-wezhioù ivez dre fae, da lavarout eo, p'en devez unan dispriz ha ma ra fae war an hini a fell dezhañ hen trubuilhañ, ne deurvez ket zoken sellout outañ, evel pa vefe ar vilañ eus an holl dud, ne respont ger ebet dezhañ, pe ober a ra meneg gant un den bennak all eus e zismegañsoù hag eus e gunujennoù. Ac'hano enta, evel m'am eus lavaret, e tegouezh gant unan bennak disprizout, pe chom hep ober van da vezañ trubuilhet pe c’hlac’haret, mar bez lavaret ar seurt traoù-se dezhañ. Trubuilhet ha glac’haret e vezer koulskoude gant komzoù ur breur mar n'en em gaver tamm ebet en ur stad vat, pe dre ma kasaer ar breur-se. Bez' ez eus c’hoazh kalz a abegoù da gement-se, hag a zo

diskleriet e meur a stumm. Met ar pennabeg da bep strafuilh, mar bez klasket gant evezh, ez eo hemañ : den ebet n'en em damall e-unan. Ac’hano e tered pep diaester ha glac’har, ac’hano eo e teu n'hor bez a-wezhioù tamm peoc'h ebet ; hag arabat bezañ souezhet gant kement-se. Rak klevet hon eus gant tud santel n'eus 'nemet -an hent-se da dizhout ar peoc’h. Kalz a skouerioù a gement-se hon eus gwelet ; ha ni ivez, lezirek hag o karout hon tamm peoc’h, a esper pe a gred ez eo ac’hanomp-ni ez a an hent eeun, goude ma-z omp dihabask da vat, hep gouzañv morse en em damall hon-unan. Evel-se emañ kont ganeomp ! Kement vertuz en deus an den, na pa vefent diniver ha divuzul, m'en deus tec’het diwar an hent-se, biken ne gavo an diskuizh, hogen atav e vezo trubuilhet e-unan, pe e roio trubuilh d'ar re all, hag e kollo e-unan e holl boanioù.

PEBEILGANENN 1 Yn 1, 8. 9; Krl 28, 13

P/ Mar lavaromp n'hon eus ket a bec'hed, en em douellañ a reomp hon-unan. * Mar anzavomp hon pec’hedoù, feal ha reizh eo Doue evit disteurel dimp hon pec’hedoù. U/ An hini a guzh e walloberoù ne raio ket berzh. * Mar anzavomp ...


Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi hag a ren ar bed hep na zeufe ho furnez da faziañ, ni ho ped a-greiz kalon da bellaat diouzhimp an holl draoù noazus, ha da reiñ dimp kement a c’hell ober vad dimp. Dre hon Aotrou ...

Documents

WordPress.com · Web viewDeuit d'am heul, eme an Aotrou ; ober a rin ac'hanoc'h pesketaerien, tud. Er bloaz CH Spered an Aotrou a zo warnon, va c'haset en da zegemenn ar c’heloù