Embed Size (px)
Citation preview
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
1
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ ลลตตะเลงพาย กลมสาระ
การเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕ มทงหมด ๖ เลม และแผนการจดการเรยนรจำานวน ๑๘ แผน ใชเวลาเรยน ๑๘ ชวโมง แบบฝกทกษะประกอบดวยคำาชแจงสำาหรบคร คำาชแจงสำาหรบนกเรยน แบบทดสอบกอนเรยน ใบความร แบบฝก แบบทดสอบหลงเรยน และเฉลย ครปฏบตดงตอไปน
๑. ศกษาการใชแบบฝกทกษะใหเขาใจ๒. ชแจงขนตอนการเรยนใหนกเรยนเขาใจ๓. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนกอนศกษาเนอหาจาก
ใบความรทำาแบบฝกทกษะและตรวจคำาตอบตามเฉลย โดยหามดเฉลยกอน
เดดขาด๔. ดแลใหนกเรยนปฏบตตามขนตอนและใหคำาแนะนำาเมอ
นกเรยนพบปญหา๕. ประเมนผลการเรยนของนกเรยนอยางตอเนองและใหแรง
เสรมในการปฏบตกจกรรมของนกเรยน๖. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยนเมอศกษาเนอหาจากใบ
ความรและทำาแบบฝกเสรจสนแลว
๗. บนทกผลการประเมนหลงการจดการเรยนรโดยใชแบบฝกทกครง
คำาชแจงสำาหรบคร
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
2
๘. ใหคำาชนชมและขอเสนอแนะหลงการประเมน เพอใหนกเรยนไดรบความรทถกตอง และมแนวทางพฒนาตนเองตอไป
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ ลลตตะเลงพาย กลมสาระ
การเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕ จดทำาขนเพอจดการเรยนรเรองการอานและการวเคราะหวรรณคด ไดอยางมประสทธภาพ ใชเปนสอประกอบการเรยนการสอนวชาภาษาไทยตามหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. ๒๕๕๑ ใหนกเรยนไดศกษาและฝกทกษะ ดงนน หากนกเรยนปฏบตตามขนตอนอยางเครงครด จะทำาใหการจดการเรยนการสอน บรรลผลตามเปาหมาย ซงมขนตอนการปฏบต ดงน
๑. ศกษาสวนประกอบของแบบฝกทกษะอยางละเอยด๒. ฟงครแนะนำาการใชงานแบบฝกทกษะ ๓. รบแบบฝกทกษะ เปนรายบคคล๔. ทำาแบบทดสอบกอนเรยนทกครง๕. ศกษาใบความรแลวทำาแบบฝกตามลำาดบ
คำาชแจงสำาหรบนกเรยน
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
3
๖. ตรวจคำาตอบและรวมกนสรปความรทไดจากการศกษาและทำาแบบฝกทกษะ
๗. ทำาแบบทดสอบหลงเรยนของแบบฝกทกษะ หลงเรยนทกครง เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยน
ลำาดบขนการเรยน
อานคำาชแจงและจดประสงค
การเรยนร ทำาแบบทดสอบกอนเรยนเรยน
ศกษาใบความร
ทำาแบบฝก
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
4
สาระท ๑ การอานมาตรฐาน ท ๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรและความ
คด เพอนำาไปใชตดสนใจ แกปญหาในการดำาเนนชวตและมนสยรกการอาน
ตวชวดท ๑.๑ ม.๕/๑ อานออกเสยงบทรอยแกวและบทรอยกรองได
อยางถกตองไพเราะ และเหมาะสมกบเรองทอาน ท ๑.๑ ม.๕/๒ ตความ แปลความ และขยายความเรองทอานท ๑.๑ ม.๕/๓ วเคราะหและวจารณเรองทอานในทก ๆ ดาน
อยางมเหตผล
จดประสงคการเรยนรดานความร (K)
มาตรฐานการเรยนร
ทำาแบบทดสอบหลงเรยน
ผานการสอบ
ศกษาเรองตอไป
ไมผานการสอบ
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
5
๑. นกเรยนสามารถบอกคานยมความเชอ คณคาดานประวตศาสตร
วถชวตและวฒนธรรมจากเรองลลตตะเลงพายไดดานทกษะกระบวนการ (P)
๒. นกเรยนสามารถวเคราะหคานยมความเชอ คณคาดานประวตศาสตร
วถชวตและวฒนธรรมจากเรองลลตตะเลงพายไดดานคณลกษณะ (A)
๓. นกเรยนเหน คณคาดานประวตศาสตร วถชวตและวฒนธรรมจาก
ลลตตะเลงพายและนำาไปประยกตใชไดอยางเหมาะสม
สาระการเรยนร๑. คานยมและความเชอ๒. คณคาดานประวตศาสตร ๓. วถชวตและวฒนธรรม
คำาชแจ ง
๑. แบบทดสอบเปนแบบเลอกตอบ ม ๔ ตวเลอก จำานวน ๑๐ ขอ ๑๐ คะแนน
๒. เลอกคำาตอบทถกทสดเพยง ๑ ขอ โดยทำาเครองหมาย ตรงกบคำาตอบทถกตองลงในกระดาษคำาตอบ-----------------------------------------------------------------------
----------------------------------
แบบทดสอบกอนเรยน
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
6
๑. “กษณะนนนเรนทรไท ธ ใหโหรหามมหตฤกษ ซงจะเบกพยหบาตรา จงพระโหราผรโศลก หลวงญาณโยคโลกทป รบคำานวณทำานาย ถวายพยากรณแกไท ทาวธไดจตรงคโชค อาจปราบโลกลาญรงค” ขอใดไมไดอยในจตรงคโชค ก. วนเดอนปด ข. อาหารบรบรณ
ค. ทหารเขมแขงง. กษตรยมความกลาหาญ
๒. ขอตอไปนเปนคานยมทเดนชดทสดของชายไทย จากเรองลลตตะเลงพาย ก. ความกลาหาญและเสยสละ ข. ความกตญญกตเวทตอบพการ ค. ความอดทนตอความยากลำาบาก ง. ความเกรงกลวและละอายตอบาป๓. ขอใดแสดงถงความเชอเรองความฝน ก. บดเดยวไททฤษฎ พระศรสารรกบรมธาต ไขโอภาสโศภต ชวงชวลตพางผล สมเกลยงกลกกอง ฟองฟาฝายทกษณ ข. จงจำาคำาพอไซร สงสอน จงประสทธสมพร พอให ค. เกดเปนหมอกมดหอง เวหา หนเฮย ลมชอเวรมภา พดคลม ง. เทวญแสดงเหตให สงหรณ เหนแฮ เหนกระแสสาคร หลงลน
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
7
๔. บทประพนธเรองลลตตะเลงพายใหความรเกยวกบประวตศาสตรและปลกใจ ใหคนไทยรกและเทดทนแผนดนไทย ถอเปนคณคาดานใด
ก. ความดเดนของกว ข. คณคาดานสงคม ค. คณคาดานวรรณศลป
ง. คณคาดานอารมณ ๕. ขอใดเปนพธกรรมทมผนำาทางศาสนาเขามาเกยวของ
ก. คลาเขาโขลนทวาเรศ สงฆสวดชเยศพทธมนต ข. ปวงละวาเซนไก ไขวสรวงพลผสาง ค. ยาตรตดไมขมนาม ตามตำารบไสยเพท ง. ธ ใหโหรหามหตฤกษ ซงจะเบกพยหบาตรา ๖. “ฝายกองตระเวนรามญ อนขนศกธใช ใหเอามามาลาด คอยขาวราชรป ดทพชาวพระนคร จกออกรอนออกรบ จกออกทบออกทาน เอาอาการมาบอก แมบออกตอตด จกประชดเมองถง จงสมงอะครานขนกอง รองสมงเปอปลดทพ กบสมงซายมวน ทงสามดวนเดนพล” คำาประพนธทยกมา กลาวถงยทธวธดานใด ก. การเตรยมทพ ข. การเดนทพ ค. การสบขาว ง. การตงทพ
๗. “ปวงทพปลกคายสราง กลางสมร ภมพยหไกรสร ศกตง เสนาพลากร ตางรน เรงแฮ
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
8
คอยจกยอยทธยง อยถาทางเขญ ฯ” พระมหาอปราชาตงคายเปนรปอะไร ก. มา ข. เสอ
ค. สงโตง. ควาย
๘. “รววารวราวธไท ธนทรง คอคชยยทธยง เยยงทาว ทวยแสงสำาจตรงค เรยงเรยบ อยนา อเนกพหลหนหาว หนเสยนศกสลาย”
ตามตำาราพชยสงครามกำาหนดวาทำาศกวนใดใหแมทพถอธนเปนอาวธ
ก. วนอาทตย ข. วนจนทร ค. วนศกร ง. วนเสาร๙. “ทวทวนทองถองทอง อมพร แสนสำาศสดรด อะเคอ ดาบดงดาบสองกร เถกงดาบ เขนแฮ ดาบโลโตมรเงอ งางาวขาวคม ฯ” อาวธชนดใดใชพงใสศตร ก. ทวน ข. ดาบ
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
9
ค. งาว ง. โตมร ๑๐. “ ขนเสยมสามรรถตาน ขนตะเลง ขนตอขนไปเยง หยอนหาว ยอหตถเทดลบองเลบง องกส ไกวแฮ งามเรงงามโททาว ทานสศกสาร ฯ” คำาทขดเสนใตคออาวธชนดใด ก. หอก ข. งาว ค. ทวน ง. ดาบ
ชอ....................................................................ชนมธยมศกษาปท................เลขท.................
ขอคำาตอบ
ก ข ค ง๑.๒.๓.๔.
กระดาษคำาตอบแบบทดสอบกอนเรยน
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
10
๕.๖.๗.๘.๙.๑๐.
คะแนนรวม
ชอ.................................................................... ชนมธยมศกษาปท................เลขท.................
เฉลยคำาตอบแบบทดสอบกอนเรยน
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
11
ขอคำาตอบ
ก ข ค ง๑.
๒.
๓.
๔.
๕.
๖.
๗.
๘.
๙.
๑๐.
คะแนนรวม
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
12
สมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระปรมานชตชโนรสทรงพระนพนธลลตตะเลงพาย ขนเปนบทสดดเฉลมพระเกยรตวรกรรมของสมเดจพระนเรศวรมหาราช ซงทรงกระทำายทธหตถ มชยแกพระมหาอปราชแหงกรงหงสาวด เมอ พ.ศ. ๒๑๓๕ แมวาเนอเรองจะเกยวกบการทำาศก สงคราม แตวรรณคดเรองนกลบมรสวรรณคดอยางครบถวน ทงนดวยพระปรชาสามารถของ ผนพนธ
พระราชพงศาวดรไดบนทกเหตการณการทำายทธหตถไววา “ในป พ.ศ. ๒๑๓๕ พระเจานนทบเรง โปรดใหพระมหาอปราชา นำากองทพทหารสองแสนสหมนคน มาตกรงศรอยธยาหมายจะชนะศกในครงน สมเดจพระนเรศวรทรงทราบวาพมาจะยกทพใหญมาต จงทรงเตรยมไพรพล มกำาลงหนงแสนคนเดนทางออกจากบานปาโมกไปสพรรณบร ขามนำาตรงทาทาวอทองและตงคายหลวงบรเวณหนองสาหราย เชาของวนจนทร แรม ๒ คำา เดอนย ปมะโรง พ.ศ. ๒๑๓๕ สมเดจพระนเรศวรและสมเดจพระเอกาทศรถทรงเครองพชยยทธ สมเดจพระนเรศวรทรงชาง นามวา เจาพระยาไชยานภาพ สวน
ใบความรท ๑เรอง คณคาดานประวตศาสตร
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
13
สมเดจพระเอกาทศรถ ทรงชางนามวา เจาพระยาปราบไตรจกร ชางทรงของทงสองพระองคนนเปนชางชนะงา คอชางมงาทไดรบการฝกใหรจกการตอสมาแลวหรอเคยผานสงครามชนชาง ชนะชางตวอนมาแลว ซงเปนชางทกำาลงตกมน ในระหวางการรบจงวงไลตามพมาหลงเขาไปในแดนพมา มเพยงทหารรกษาพระองคเทานนทตดตามไปทน สมเดจพระนเรศวรทอดพระเนตรเหนพระมหาอปราชาทรงพระคชสารอยในรมไมกบเหลาเทาพระยา จงทราบไดวาชางทรงของสองพระองคหลงถลำาเขามาถงกลางกองทพ และตกอยในวงลอมขาศกแลว แตดวยพระปฏภาณไหวพรบของสมเดจพระนเรศวร ทรงเหนวาเปนการเสยเปรยบขาศกจงไสชางเขาไปใกล แลวตรสถามดวยคนเคยมากอนแตวยเยาววา "พระเจาพเราจะยนอยใยในรมไมเลา เชญออกมาทำายทธหตถดวยกน ใหเปนเกยรตยศไวในแผนดนเถด ภายหนาไปไมมพระเจาแผนดนทจะไดยทธหตถแลว พระมหาอปราชาไดยนดงนน จงไสชางนามวา พลายพทธกอเขาชนเจาพระยาไชยานภาพเสยหลก พระมหาอปราชาทรงฟนสมเดจพระนเรศวรดวยพระแสงของาว แตสมเดจพระนเรศวรทรงเบยงหลบทน จงฟนถกพระมาลาหนงขาด จากนนเจาพระยาไชยานภาพชนพลายพทธกอเสยหลก สมเดจพระนเรศวรทรงฟนดวยพระแสงของาวถกพระมหาอปราชาเขาทองสะขวา สนพระชนมอยบนคอชาง สวนสมเดจพระเอกาทศรถทรงฟนเจามางจาชโรเสยชวตเชนกน
ทหารพมาเหนวาแพแนแลว จงใชปนระดมยงใสสมเดจพระนเรศวรไดรบบาดเจบ ทนใดนน ทพหลวงไทยตามมาชวยทน จงรบทงสองพระองคกลบพระนคร พมาจงยกทพกลบกรงหงสาวดไป
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
14
นบแตนนมากไมมกองทพใดกลายกมากลำากรายกรงศรอยธยาอกเปนระยะเวลาอกยาวนาน” ดงนนลลตตะเลงพายจงถอเปนการบนทกประวตศาสตรอกรปแบบหนง ทงวน เวลา สถานท บคคล เหตการณ ซงใชศลปะของภาษาและอารมณของกวถายทอดไดอยางงดงาม แสดงใหเหนถง อารมณและความรสกของผนำาของไทยและพมา บรรยายใหเหนรายละเอยดของการทำาสงครามอยาง ลกซง จงไดรบการยกยองเปนอยางสง
ตวอยางการบรรยายเหตการณในประวตศาสตร “ ฝายพระนครรามญ ขณฑเขตดาวอสดง หงสาวดบเรศ รวรเหตบมหง แหงเอกองกดาการ ฝายพสธารออกทศ วาอดศวรกษตรา มหาธรรมราชนรนทร เจาปฐพนผานทวป ดบชนมชพพราลย เอารสไทนฤเบศ นเรศวรเสวยศวรรยา” - พระเจาหงสาวดนนทบเรง ทราบขาวการขนครองราชยของสมเดจพระนเรศวร
“ธกใหเกณฑกองลำาเลยง ผอนเสบยงไปหนา ลวงถงทาดนแดง จดแจงปลกยงฉาง วางระยะคายเขา ทกเหลาแหลงตำาบล แลวธเกณฑพลทพนำา รบ
ไปทำามรรคา ใหพระยาจดตอง เปนนายกองไปกอน ผอนทพหนาไปถด จดพระยาอภยคามน คม
โยธเปนขน สวนทพหนนนนไสร ใหมางจาชโร เปนโบชกทสอง ยกทพรองไปตาม ทสามถงทพหลวง ตามกระทรวงพยหบาตร” - พระมหาอปราชาจดทพ ใหกองเสบยงลวงหนาไปเตรยมขาวปลาอาหารทตำาบลทาดนแดง จงหวดกาญจนบร
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
15
“กษณะนนนเรนทรไท ธใหโหรหามหตฤกษ ซงจะเบกพยห บาตรา จงพระโหราผรโศลก
หลวงญาณโยคโลกทป รบคำานวณทำานาย ถวายพยากรณแกไท ทาวธไดจตรงคโชค
อาจปราบโลกลาญรงค เชญบาทบงสเสดจคลา จากอโยธยายาม เชา เขารววารมหนต
วนสบเอดขนคำา ยำารงสองนาฬกา เศษสงขยาหาบาท ในบษยมาสดฤษถ ศรสวสดฤกษอดม บรมนรนทรดาลสดบ ธใหตรวจทพเตรยมพล โดยชลมารคพยห สตำาบลปากโมก” - พระนเรศวรยกทพทางเรอออกจากตำาบลปากโมกจงหวดอางทอง ในวนขน ๑๑ คำา เดอนย เวลาสองนาฬกา ๓๐ นาท (บาทละ ๖ นาท)
.
คำาชแจง อานเหตการณทยกมาแลวตอบ ๑๐ ขอ ๑๐ คะแนน ---------------------------------------------------------------------------------------------------- ๑. ฝายนครกาญจน จดขนพลพวกดาน ผานไปสบเอาเหต ในขอบเขตรามญ เขากพากนรบรด ลดเลดลอดเลาะดง ตรงไปทางแมกษตรย จดกนซมเปนกอง มองเอาเหตเอาผล ยลนกรรามญ เดนแนนนนตนองเถอน เกลอนมาทวออกทศ หว นกอกจดสกร
แกพระนครตระหนก เหนฉตรปกหาชน กนบนเบองหลงสาร เขากทราบการโดยขนาด วาอปราชขนทพ เรวรบกลบมาบอก แดออกญาผานเผา เจานครกาญจนบร น
แบบฝกท ๑
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
16
1. นครกาญจน หมายถง จงหวดใดในปจจบน................................................
2. แมกษตรยเปนชอของอะไร.............................................................................
3. เหนฉตรปกหาชน แสดงถงบคคลใดยกทพมา..................................................
๒. สวนพระยาศรไสณ รงค สองขนคงควบทพ กบพระราชฤทธานนต ทราบอนสนธสงไท ธใหยาตรยกโยธ ออกโจมตตดศก แตยามดกเดนพล เรง
ขวายขวนเตรยมทพ สรรพหาหมนโดยม ตนพระยาศรขคช ปรากฏชอมาตงค พลายสรงคเดชะ เมองสงหะ
ปกขวา ออกญาสรรคปกซาย เหจคชผายทกมล ขนผคกำากบ เปนทพหลงพรงพฤนท ขคชนทรพาหะ นามชนะจำาบง รงปกปองกองขวา พระยาวเศษชยชาญ ขนหาญปกอดร เจานคร
ชยนาท กองหนาอาจโจมประจญ ใหพระยาสพรรณผายพยห ผปกซายเมองธน ทพเมองนนทปกขวา
ตรเสนาเกากอง ลำาลองเหลาอาสา สำาศาสตราครบมอ ถอกระลบกระลอก หอกดาบปนแสะสาร แสนยาหาญแนนขนด รดเรงเทาเรงเทา โดยลำาเนาลำาดบ ถบถงโคกเผาเขา พอยามเชายงสาย หมาย
ประมาณโมงครบ ประทบทพรามญ ประทนทพพมา ขบทวยกลาเขาแทง ขบทวยแขงเขาฟน
๕. ใครเปนแมทพหนาของไทย........................................................................ ๖. แมทพหนาใชพาหนะอะไร.......................................................................... ๗. เจาเมองสงหบร คมทพในตำาแหนงใด......................................................... ๘. ปะทะกบกองทพของพมาทตำาบลใด..........................................................
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
17
๓. ฝายทวยหาญทกทพ กบขนพลทกนาย รายกนตามกนตด ประชดทพรามญ ฟนแทงฆารป โดยแดนผลเหลอแหล แตตระพงตรคายตง กระทงถงกาญจนบร ผกลากลาดพสธาร ประมาณสองหมนเศษ จนสนเขตภพทาน ดานเจดยสามองค
คงจบเปนกหลาย ทงนายทพและไพร ไดเมองมลวนผควาญ สารทรงองคอปราช ไดคชขนาดใหญลวน หกศอกถวนสงสกนธ สามรอยตนไตรตรา อาชาสองพนปลาย หลายศาสตรานานาวธ เครองพธยทธยานยว ทวทกสงสำาสรรพ อนนตอเนกเนอง
นอง มาทลละอองบาททาว ดาวถนทพพลบพลา ทวมาตยาทกผ แถลงทศกไปส สรางเสยน
เตยนตะเลง แลนา ฯ
๙. หลงพระมหาอปราชาสนพระชนม ทหารไทยขบไลทพพมาไปถงสถานทใด ............................................................................................................................................. ทำาไมถงไปแคนน................................................................................................................ ๑๐. ทหารไทยยดอะไรมาไดบาง.............................................................................................. ............................................................................................................................................ .............................................................................................................................................
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
18
ลลตตะเลงพายมคณคาดานวฒนธรรมครบถวน เชน ดานคานยมและความเชอ ขนบธรรมเนยมประเพณ คานยม หมายถง ทสงคมใหคณคาและใชเปนเกณฑสำาหรบเลอกทจะปฏบตหรอไมปฏบต และตดสนวาดหรอไมด เชน ลกผชายตองกลาหาญ ผนำาตองมความรบผดชอบ ลกตองกตญญตอพอแม เปนตน (สถาบนภาษาไทย, ๒๕๕๒) ความเชอ หมายถง การยอมรบนบถอหรอยดมนในสงใดสงหนงทงทมตวตนและไมมตวตน อาจมหลกฐานเพยงพอทจะพสจนได หรอไมมหลกฐานทจะนำามา
ใบความรท ๒คณคาดานวฒนธรรม
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
19
พสจนใหเหนจรงกบสงนนกได เชน ความเชอเรองนรกสวรรค เวรกรรม โหราศาสตร (กงแกว เพชรราช, ๒๕๔๕) ขนบธรรมเนยมประเพณ หมายถง ความประพฤตทคนกลมหนงกำาหนดถอเปนแบบแผน ปฏบตสบเนองกนมาชานานจนเปนลกษณะเฉพาะของคนกลมนนและยอมรบในสงคมมา จำาแนกออกเปนจารตจารตประเพณ ไดแก ประเพณทเกยวกบศลธรรมซงมคาแกสวนรวม เชน ลกตองเลยงดพอแมเมอทานแกเฒา ขนบประเพณ เปนประเพณทวางระเบยบพธการไวชดแจง หรอรกนเองและไมไดวางระเบยบแบบแผนไววาควรประพฤต ปฏบตอยางไร ไดแก บวชนาค แตงงาน การตาย รวมทงเทศกาลตางๆ เชน ตรษ สารท ทำาบญสวดมนตเลยงพระ และธรรมเนยม ประเพณไดแก ประเพณเกยวกบเรองธรรมดาสามญไมมผดถกเหมอนจารตประเพณ หรอไมมระเบยบ แบบแผนอยางขนบประเพณ ถาไมปฏบตตามกไมผดอยางไร แตอาจถกตำาหนวาเปนคนขาดการศกษา หรอไมมมารยาท เชน การพดจา มารยาทสงคม การแสดงความเคารพ สมเดจพระสมณเจากรมพระปรมานชตชโนรส พระองคทรงยดถอแบบแผนและ ธรรมเนยมนยมในการแตงวรรณคดอยางเครงครด ทรงรอบรในสรรพวทยาการหลายอยาง พระนพนธของพระองคจงแทรกความรในเรองดงกลาวไวมากมาย ตวอยางเชน
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
20
ความรเรองโบราณราชประเพณและธรรมเนยมตาง ๆ แสดงใหเหนขนบธรรมเนยมในการศก ทปรากฏในเรอง เชน เมอพระมหาอปราชาจะออกศก พระเจาหงสาวดทรงประสาทและใหโอวาทการสรางขวญกำาลงใจแกทหารและความเดดขาด ในการรบ
จงจำาคำาพอไซร สงสอน จงประสทธสมพร พอให จงเรองพระฤทธรอน อรราช จงพอลลาภได เผดจดาวแดนสยาม ฯ
ความรเกยวกบตำาราพชยสงคราม การจดทพ การตงทพ ประเพณ และพธกรรมเกยวกบ สงคราม เชน พระนเรศวรใหพราหมณทำาพธโขลนทวารตดไมขมนาม เพอการสรางขวญกำาลงใจ แกทหารกอนยกทพเรอ ดงทปรากฏในบทประพนธ “พลนขยายพยหบาตรา คลาเขาโขลนทวาเรศ สงฆสวดชเยศพทธมนต ปรายประชลเฉลมทพ ตามตำารบราชรณยทธ โบกกบธชคลาพล ยลนาวาดาดาษ ดสระพราศสระพรง คงคบขอบคงคา แลมเหาฬารพนลก อธกทองแถวธาร”
ความรเกยวกบความคด ความเชอของบรรพบรษของสงคมไทย เชน ความเชอเรองความฝน เชอเรองโชคลาง เชอคำาทำานายทายทก เชน ตอนทสมเดจ
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
21
พระนเรศวรทรงพระสบนนมต จงตรสใหหาพระโหราจารยเพอทำานายนมต
“เทวญแสดงเหตให สงหรณ เหนแฮเหนกระแสสาคร หลงลนไหลลบวนาดอน แดนตก ทศนาพระแตเพงฤๅพน ทนำานองสาย”
“พระโหรเหนแจงจบ ในมล ฝนแฮถวายพยากรณทล แดไทสบนบดนทรสร ฝนใฝ นนนาหากเทพสงหรณให ธราชรเปนกล”
คานยมในเรองความกตญญตอผมพระคณ เชน ตอนทพระมหาอปราชารำาพงรำาพน
ถงพระราชบดาตอนยกทพ พระคณตวงเพยบพน ภวดลเตมตรลอดแหลงบน บอนใตพระเกดพระกอชนม ชบชพ มานาเกรงบทนลกได กลบเตาตอบสนอง ฯ
คำาชแจง ใหนกเรยนทำาเครองหมาย หนาขอความทถกตอง ๑๐ ขอ ๑๐ คะแนน
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
๑. เกดเปนหมอกมดหอง เวหา หนเฮย ลมชอเวรมภา พดคลมหวนหอบหกฉตรา คชชาด ลงแฮแลธลกลดกลม เกลอนเพยงจกรผนจากบทประพนธนเกยวของกบความเชอวาอยางไร
แบบฝกท ๒
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
22
ถาเกดในตอนเชาไมด ถาเกดในตอนเยนจะไดลาภ
ฉตรเปนสญลกษณของกษตรยจงเปน
๒. “...พลนขยายพยหบาตรา คลาเขาโขลนทวาเรศ สงฆสวดชเยศพทธมนต ปรายประชลเฉลมทพ ตามตำารารบราชรณยทธ โบกกบธชคลาพล ยลนาวาดาดาษ ดสระพราศสระพรง คงคบขอบคงคา แลมหาเหาฬารพนลก อธกทองแถวธาร...” พธนทำาเพออะไร
สรางขวญกำาลงใจแกทหาร
เสยงทายผลการรบ
๓. ทนใดดลกเจา จอมถวลยสรางผทมถวลฝน หอนรพระหาพระโหรพลน พลางบอก ฝนนาเรวเรงทายโดยกระท ทถอยตแถลงจากบทประพนธนเกยวของกบความเชอวาอยางไรความเชอเรอง
ความฝนบอกเหต
ความเชอเรองเคราะหและโชคลาง
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
23
๔. “เคลอนพลตามเกลดนาค ตามเตมทงแถวเถอน เกลอนกลนแสนยาทพ ถบปะทะไพรนทร ” จากบทประพนธนเกยวของกบความเชอวาอยางไรบำารงขวญทหาร
กอนยกทพไปปราบศตร บวงสรวงเทวดา ขอใหงานสำาเรจลลวงแลวเสยงทาย
เคลอนทพตามตำาราพชยสงครามกำาหนดวาวนทเคลอนทพนาคหนหวไปทศใดใหเคลอนทพไป
๕. ฝายชพอทวชาชาต ราชปรโสดม พรหมพทยาจารย เบกโขลนทวารโดยกระทรวง ปวงละวาเชนไก ไขวสรวงพลผสาง พลาง ธ สงแสงอาชญาแตหลวงมหาวชย ใจทระนงองอาจ ยาตรตดไมขมนาม ตามตำารบไสยเพทจากบทประพนธนมพธทางไสยศาสตรอะไรบาง
พธเบกโขลนทวารพธละวาเซนไกพธตดไมขมนาม
พธเบกโขลนทวารพธสรวงผสางพธตดไมขมนาม
๖. พธบำารงขวญทหารเมอยกทพออกจากเมองโดยทำาซมประตใหทหารลอดสองขางประตทำาเปนรานนงใหพราหมณประพรมนำามนตขณะททหารลอดซมประตและมพระสงฆสวดชยนโตเพอเปนสรมงคลและใหกำาลงใจทหารทออกรบ เรยกวาพธใด
พธละวาเซนไก พธเบกโขลนทวาร
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
24
๗. สองขตตยายรยาตร ยงเกยราชหอทพ ขนคชขบชางเทยบ ทวยหาญเพยบแผนภ ดมหมาดาดาษ สระพราศพรอมโดยขบวน องคอดศวรสองกษตรย คอยนฤขตรพชย บดเดยวไททฤษฎ พระศรสารรกบรมธาต ไขโอภาสโศภต ชวงชวลตพางผล สมเกลยงกลกกอง ฟองฟาฝายทกษณ ผนแวดวงตรงทพ นบคำารบสามครา เปนทกษณาวรรตเวยน วายฉวดเฉวยนอมพร ผานไปอดรโดยดาว พลางบพตรโททาว ทานตงสดด อยนา
เวยนขวา เวยนซาย
๘. บตรทานยนถอถอย ขอยผขาบาทบงส โหรควรคงทำานาย ทายพระเคราะหถงฆาต จากบทประพนธนโหรทำานายวาจะเกดอะไรขนมเคราะหราย ชะตาขาดอาจถง
ตาย
๙. ภบาลอนอำานวย อวยพระพรเลศลน จงอยธยอยาพน แหงเงอมมอเทอญ พอนา จากบทประพนธนพระเจาหงสาวดใหพรวาอยางไรขอใหประสบความ
สำาเรจ ในการรบ ไดรบ
ขอใหประสบความสำาเรจพนจากเงอมมอ๑๐. เทวญแสดงเหตให สงหรณ เหนแฮ
เหนกระแสสาคร หลงลน ไหลลบวนาดอน แดนตก ทศนา พระแตเพงฤๅพน ทนำาหนองสาย จากบทประพนธน เปนความฝนชนดใด
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
25
ลลตตะเลงพายใหความรเกยวกบการทำาศกสงคราม แบงเปน ๔ ดาน ไดแก ๑. ประเพณการออกศกของแมทพ เชน การแตงกาย เลอกอาวธตามวนทยกทพ ๒. ยทธศาสตรและยทธวธ ไดแก การเตรยมทพ การจดกระบวนทพ การเดนทพ การปลงทพ (หยดพก) การตงทพ การสบขาว กลศก (เชน ซมโจมต) อยการศก (กฎระเบยบ) ๓. อาวธยทโธปกรณและเครองสงในกระบวนทพ ๔. ความเชอและพธกรรมในการทำาสงคราม ตวอยางเกรดความรในดานพชยสงคราม
คณธรรมของแมทพ พระเจาหงสาวดนนทบเรงไดสอนพระมหาอปราชา ๘ประการวา
สงครามความเศกซง แสนกลจงพออยายนยล แตตน (อยาเปนคนหเบา)
ใบความรท ๓เรอง คณคาดานความรเกยวกบพชย
จตนวรณ เทพสงหรณ
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
26
อยาลองคะนองตน ตามชอบ ทำานา (อยาทำาอะไรตามใจตนเอง ไมนกถงใจผอน)การศกลกเลหพน ลอเลยวหลอกหลอน ฯ จงแจงแหงเหตเบอง โบราณเปนประโยชนยทธการ กลาวไวเอาใจทหารหาญ เรงรน อยนา (รจกเอาใจทหารใหฮกเหมอยเสมอ)อยาระคนปนใกล เกลอกกลวขลาดเขลา (อยาไวใจคนขขลาดและคนโง) หนงรพยหเศกไส สบสถานเจนจตวทยาการ กาจแกลว (ควรรอบรในการจดกระบวนทพทกรปแบบ)รเชงพชยชาญ ชมคาย ควรนา (รหลกพชยสงคราม การตงคาย) อาจจกรอนรณแผว แผกแพพงหน ฯ หนงรบำาเหนจให ขนพล (ใหบำาเหนจความดความชอบแกแมทพทเกงกลา)อนสมรรถมอผจญ จดเสยน อยาหยอนวรยยล อยางเกยจ (อยาลดความเพยรหรออยาเกยจคราน) แปดประการกลเทยร ถองแททางแถลง ฯ
การจดทพ
การจดทพของพระมหาอปราชาแบงเปน ๗ ทพ เรยกวา สตตเสนา ไดแก
๑. ทพนำา มหนาทบกเบกเสนทางการเดนทพ
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
27
๒. ทพหนา คอทพทพรอมจะจโจมหรอสงไปหยงดทาทขาศกไดอยางฉบพลน
๓. ทพเกยกกาย ในสมยโบราณเปนกองทพรบโดยตรง ภายหลงคอกองเสบยง
๔. ทพหลวง กองทพพระมหากษตรย ซงเปนกองทพบญชาการรบทงหมด
๕. ทพยกกระบตร ในสมยโบราณเปนกองรบโดยตรง ภายหลงคอกองอปกรณการรบ
๖. ทพหลง เปนทพกรมพระราชวงหลง เสรมกำาลงรบ และปองกนในสวนหลงของกองทพ
๗. ทพหนนหลง เปนกำาลงเสรมอกทพ หากกองทพมขนาดใหญมาก
กองใหญกองหนง ๆ แบงออกเปนกองเลก คอ กองสำาคญทเปนกองกลางนนแบงทพคมเอง และปกซาย ปกขวา กองแซงซาย กองแซงขวา กองแซงนอกซาย และกองแซงนอกขวา เปนตน แบงเปน ๗ กองยอย รวม ๔๙ กอง ๓๐๓,๐๐๐ คน
การจดทพของพระนเรศวรแบงเปน ๕ ทพ เรยกวาเบญจเสนา ม ๕ กองคอ ๑. ทพหนา พระยาสหราชเดโช เปนแมทพ
๒. ทพเกยกกาย พระยาเทพอรชน เปนแมทพ ๓. ทพหลวง สมเดจพระนเรศวรและพระเอกาทศรถ เปน
แมทพ ๔. ทพยกกระบตร เจาพระยาพระคลง เปนแมทพ ๕. ทพหลง พระยาทายนำา เปนแมทพ
กองใหญกองหนงแบงเปนกองเลก ๕ กอง รวมเปน ๒๕ กอง ๑๘๐,๐๐๐ คน
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
28
ทพหนาของไทย จดเปนตรเสนา ทพหนา พระยาสพรรณเปนแมทพ ทพหลงพระราชฤทธานนท ทพหลวงพระยาศรไสณรงค
การตงทพตามตำาราภมตางๆ การตงทพกอนออกรบกมความสำาคญไมนอยไปกวาการตงกระบวนทพ ดงนนแมทพจงจำาเปนตองทราบวาภมประเทศของศตรเปนแบบใด หรอตงทพในลกษณะภมแบบใด ชอแมทพตองขมนามดงกลาว หรอตงทพใหสถานทขมนามนน เพอกองทพจะไดมลกษณะทดกวา และสามารถเอาชนะขาศกได การสงเกตลกษณะภมตางๆ ดงน ครฑนาม (ครฑ) มจอมปลวก ตนไมใหญอยตนหนง พยคฆนาม (เสอ) ตงอยแนวปารมทาง
สหนาม (สงโต)มตนไมสามตนเรยงกน มภเขาใหญ จอมปลวกใหญมหมา สนขนาม (สนข) ตงทพใกลของโบราณ หรอรมทางใกลหมบาน นาคนาม (นาค) ตงรายทางไปใกลคลอง หวย แมนำาไหล มสกนาม (หม) มดน โพรง ปลวก มร อชนาม (แพะ) ตงทพกลางทง คชนาม (ชาง) สถานทมหญาแกมไมไผ
รปแบบการจดทพ
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
29
ครฑนาม ปทมพยห
เครองทรงมาศก
เครองทรงชางศก
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
30
ชางทรงพระนเรศวร พนกงานประจำาชาง มดงน กลางชาง คอ เจารามราฆพ ควาญชาง คอ นายมหานภาพ จตลงคบาท เทาซายพระมหาเทพ เทาขวาพระมหามนตร เทาหลงขวา หลวงอนทรเทพ หลงซายหลวงพเรนทรเทพ การใชอาวธ ๑. อาวธสน เชน ดาบ มด มดพก ๒. อาวธยาว เชน หอก หอกซด ทวน งาว ๓. อาวธทใชยง เชน ปนคาบศลา ธน ๔. เครองปองกนอาวธ เชน โล ดง เขน เกราะ
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
31
๑. นำาหมายเลขภาพไปเตมเหนอคำาศพททเปนอาวธ (๕ คะแนน)
แบบฝกท ๓
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
32
๒. นำาพระนาม และนามทหารประจำาชางทรงพระนเรศวรไปเตมใหถกตองตาม ตำาแหนง (๒ คะแนน)
๓. อานการบรรยายทพมาของพระมหาอปราชา แลวตอบคำาถามตอไปนใหถกตอง (๓ คะแนน) สำาแสะหาญหาวฮก ลวนแสะศกแสะทรง พงศสนธพพาช สแดงดำาขำาเขยว ลางกระเลยว หลายหลาก มากมาผานมาแซม แกมมาขาวมาฟาย รายเรยงเคยงแขงค ครบเจดหมเจดพงศ อลงกตเครองมา ตาบตดหนาพรรณราย ผกพพรายสายงอง ถองสายถอดเพรา สายเหาเนาหนวงหลง โกลนพนงยรรยง อานบรรจงบรรเจด พานหนาเพรศดาวราย พานทายพรายดาวเรยง เพยงมาแมนมาเมฆ พศฉายเฉกอาภรณ ผกแลงศรแกวงกวด หางมยรปดปลวปลาย นายมาขควบขบ ลวนประดบตนตาง...ถอทวนมาศฟอนฟาย ทายธนเหนยวนาว เงอหอกหาวเหนสยอน งางาวงอนเหนแสยง พลอศวแรงเรงเรยว เชยวชาญชยในรงค ตรงศกสบมยอ ตอสศกบมยน กลนมารอยมาพน เกลอนมากนมากง กลาดมาธง
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
33
มาทวน เดนแซงขบวนพยหบาตร ดดนดาษภวดล พศแตพลหมมา แหบพตรผานหลา โลกเพยงพศวง ยงนา ฯ ๑. มมากชนด............................................................................................................................ ๒. โกลน คออปกรณสำาหรบทำาอะไร...................................................................................... ๓. อาวธทใชบนหลงมามอะไรบาง.........................................................................................
คำาชแจง อานเหตการณทยกมาแลวตอบ ๑๐ ขอ ๑๐ คะแนน ---------------------------------------------------------------------------------------------------- ๑. ฝายนครกาญจน จดขนพลพวกดาน ผานไปสบเอาเหต ในขอบเขตรามญ เขากพากนรบรด ลดเลดลอดเลาะดง ตรงไปทางแมกษตรย จดกนซมเปนกอง มองเอาเหตเอาผล ยลนกรรามญ เดนแนนนนตนองเถอน เกลอนมาทวออกทศ หว นกอกจดสกร
แกพระนครตระหนก เหนฉตรปกหาชน กนบนเบองหลงสาร เขากทราบการโดยขนาด วาอปราชขนทพ เรวรบกลบมาบอก แดออกญาผานเผา เจานครกาญจนบร น
เฉลยแบบฝกท ๑
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
34
4. นครกาญจน หมายถง จงหวดใดในปจจบน........กาญจนบร.......5. แมกษตรยเปนชอของ
อะไร..............แมนำา.................................6. เหนฉตรปกหาชน แสดงถงบคคลใดยกทพมา.......พระมหาอป
ราชา............
๒. สวนพระยาศรไสณ รงค สองขนคงควบทพ กบพระราชฤทธานนต ทราบอนสนธสงไท ธใหยาตรยกโยธ ออกโจมตตดศก แตยามดกเดนพล เรง
ขวายขวนเตรยมทพ สรรพหาหมนโดยม ตนพระยาศรขคช ปรากฏชอมาตงค พลายสรงคเดชะ เมองสงหะ
ปกขวา ออกญาสรรคปกซาย เหจคชผายทกมล ขนผคกำากบ เปนทพหลงพรงพฤนท ขคชนทรพาหะ นามชนะจำาบง รงปกปองกองขวา พระยาวเศษชยชาญ ขนหาญปกอดร เจานคร
ชยนาท กองหนาอาจโจมประจญ ใหพระยาสพรรณผายพยห ผปกซายเมองธน ทพเมองนนทปกขวา
ตรเสนาเกากอง ลำาลองเหลาอาสา สำาศาสตราครบมอ ถอกระลบกระลอก หอกดาบปนแสะสาร แสนยาหาญแนนขนด รดเรงเทาเรงเทา โดยลำาเนาลำาดบ ถบถงโคกเผาเขา พอยามเชายงสาย หมาย
ประมาณโมงครบ ประทบทพรามญ ประทนทพพมา ขบทวยกลาเขาแทง ขบทวยแขงเขาฟน
๕. ใครเปนแมทพหนาของไทย...........พระยาศรไสณรงค................. ๖. แมทพหนาใชพาหนะอะไร..........................ชาง.............................. ๗. เจาเมองสงหบร คมทพในตำาแหนงใด...............ปกขวา......................... ๘. ปะทะกบกองทพของพมาทตำาบลใด.................โคกเผาเขา....................
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
35
๓. ฝายทวยหาญทกทพ กบขนพลทกนาย รายกนตามกนตด ประชดทพรามญ ฟนแทงฆารป โดยแดนผลเหลอแหล แตตระพงตรคายตง กระทงถงกาญจนบร ผกลากลาดพสธาร ประมาณสองหมนเศษ จนสนเขตภพทาน ดานเจดยสามองค
คงจบเปนกหลาย ทงนายทพและไพร ไดเมองมลวนผควาญ สารทรงองคอปราช ไดคชขนาดใหญลวน หกศอกถวนสงสกนธ สามรอยตนไตรตรา อาชาสองพนปลาย หลายศาสตรานานาวธ เครองพธยทธยานยว ทวทกสงสำาสรรพ อนนตอเนกเนอง
นอง มาทลละอองบาททาว ดาวถนทพพลบพลา ทวมาตยาทกผ แถลงทศกไปส สรางเสยน
เตยนตะเลง แลนา ฯ
๙. หลงพระมหาอปราชาสนพระชนม ทหารไทยขบไลทพพมาไปถงสถานทใด ......................ดานเจดยสามองค......................................................................................... ทำาไมถงไปแคนน................สดเขตแดนไทย...................................................................... ๑๐. ทหารไทยยดอะไรมาไดบาง.............................................................................................. ...................ชาง.............มา.................อาวธ....และอนๆ..................................................... .............................................................................................................................................
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
36
คำาชแจง ใหนกเรยนทำาเครองหมาย หนาขอความทถกตอง ๑๐ ขอ ๑๐ คะแนน
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
๑. เกดเปนหมอกมดหอง เวหา หนเฮย ลมชอเวรมภา พดคลมหวนหอบหกฉตรา คชชาด ลงแฮแลธลกลดกลม เกลอนเพยงจกรผนจากบทประพนธนเกยวของกบความเชอวาอยางไรถาเกดในตอนเชาไม
ด ถาเกดในตอนเยนจะไดลาภ
ฉตรเปนสญลกษณของกษตรยจงเปน
เฉลยแบบฝกท ๒
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
37
๒. “...พลนขยายพยหบาตรา คลาเขาโขลนทวาเรศ สงฆสวดชเยศพทธมนต ปรายประชลเฉลมทพ ตามตำารารบราชรณยทธ โบกกบธชคลาพล ยลนาวาดาดาษ ดสระพราศสระพรง คงคบขอบคงคา แลมหาเหาฬารพนลก อธกทองแถวธาร...” พธนทำาเพออะไร
สรางขวญกำาลงใจแกทหาร
เสยงทายผลการรบ
๓. ทนใดดลกเจา จอมถวลยสรางผทมถวลฝน หอนรพระหาพระโหรพลน พลางบอก ฝนนาเรวเรงทายโดยกระท ทถอยตแถลงจากบทประพนธนเกยวของกบความเชอวาอยางไร ความเชอเรอง
ความฝนบอกเหต
ความเชอเรองเคราะหและโชคลาง
๔. “เคลอนพลตามเกลดนาค ตามเตมทงแถวเถอน เกลอนกลนแสนยาทพ ถบปะทะไพรนทร ” จากบทประพนธนเกยวของกบความเชอวาอยางไร
บำารงขวญทหารกอนยกทพไปปราบศตร บวงสรวงเทวดา ขอใหงานสำาเรจลลวงแลวเสยงทาย
เคลอนทพตามตำาราพชยสงครามกำาหนดวาวนทเคลอนทพนาคหนหวไปทศใดใหเคลอนทพไป
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
38
๕. ฝายชพอทวชาชาต ราชปรโสดม พรหมพทยาจารย เบกโขลนทวารโดยกระทรวง ปวงละวาเชนไก ไขวสรวงพลผสาง พลาง ธ สงแสงอาชญาแตหลวงมหาวชย ใจทระนงองอาจ ยาตรตดไมขมนาม ตามตำารบไสยเพทจากบทประพนธนมพธทางไสยศาสตรอะไรบาง
พธเบกโขลนทวารพธละวาเซนไกพธตดไมขมนาม
พธเบกโขลนทวารพธสรวงผสางพธตดไมขมนาม
๖. พธบำารงขวญทหารเมอยกทพออกจากเมองโดยทำาซมประตใหทหารลอดสองขางประตทำาเปนรานนงใหพราหมณประพรมนำามนตขณะททหารลอดซมประตและมพระสงฆสวดชยนโตเพอเปนสรมงคลและใหกำาลงใจทหารทออกรบ เรยกวาพธใด
พธละวาเซนไก พธเบกโขลนทวาร
๗. “สองขตตยายรยาตร ยงเกยราชหอทพ ขนคชขบชางเทยบ ทวยหาญเพยบแผนภ ดมหมาดาดาษ สระพราศพรอมโดยขบวน องคอดศวรสองกษตรย คอยนฤขตรพชย บดเดยวไททฤษฎ พระศรสารรกบรมธาต ไขโอภาสโศภต ชวงชวลตพางผล สมเกลยงกลกกอง ฟองฟาฝายทกษณ ผนแวดวงตรงทพ นบคำารบสามครา เปนทกษณาวรรตเวยน วายฉวดเฉวยนอมพร ผานไปอดรโดยดาว พลางบพตรโททาว ทานตงสดด อยนา พระบรม”
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
39
เวยนขวา เวยนซาย
๘. บตรทานยนถอถอย ขอยผขาบาทบงส โหรควรคงทำานาย ทายพระเคราะหถงฆาต จากบทประพนธนโหรทำานายวาจะเกดอะไรขนมเคราะหราย ชะตาขาดอาจถง
ตาย
๙. ภบาลอนอำานวย อวยพระพรเลศลน จงอยธยอยาพน แหงเงอมมอเทอญ พอนา จากบทประพนธนพระเจาหงสาวดใหพรวาอยางไร ขอใหประสบความ
สำาเรจ ในการรบ ไดรบ
ขอใหประสบความสำาเรจพนจากเงอมมอ
๑๐. เทวญแสดงเหตให สงหรณ เหนแฮ เหนกระแสสาคร หลงลน ไหลลบวนาดอน แดนตก ทศนา พระแตเพงฤๅพน ทนำาหนองสาย จากบทประพนธน เปนความฝนชนดใดจตนวรณ เทพสงหรณ
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
40
๑. นำาหมายเลขภาพไปเตมเหนอคำาศพททเปนอาวธ (๕ คะแนน)
๒. คำาชแจง จงนำาพระนาม และนามทหารประจำาชางทรงพระนเรศวรไปเตมใหถกตองตาม ตำาแหนง (๒ คะแนน) พระนเรศวร เจารามราฆพ นายมหานภาพ
เฉลยแบบฝกท ๓
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
41
พระมหาเทพ พระมหามนตร หลวงอนทรเทพ หลวงพเรนทรเทพ
๓. อานการบรรยายทพมาของพระมหาอปราชา แลวตอบคำาถามตอไปนใหถกตอง (๓ คะแนน) สำาแสะหาญหาวฮก ลวนแสะศกแสะทรง พงศสนธพพาช สแดงดำาขำาเขยว ลางกระเลยว หลายหลาก มากมาผานมาแซม แกมมาขาวมาฟาย รายเรยงเคยงแขงค ครบเจดหมเจดพงศ อลงกตเครองมา ตาบตดหนาพรรณราย ผกพพรายสายงอง ถองสายถอดเพรา สายเหาเนาหนวงหลง โกลนพนงยรรยง อานบรรจงบรรเจด พานหนาเพรศดาวราย พานทายพรายดาวเรยง เพยงมาแมนมา เมฆ พศฉายเฉกอาภรณ ผกแลงศรแกวงกวด หางมยรปดปลวปลาย นายมาขควบขบ ลวนประดบตน ตาง.......ถอทวนมาศฟอนฟาย ทายธนเหนยวนาว เงอหอกหาวเหนสยอน งางาวงอนเหนแสยง พลอศวแรงเรงเรยว เชยวชาญชยในรงค ตรงศกสบมยอ ตอสศกบม
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
42
ยน กลนมารอยมาพน เกลอนมากนมากง กลาดมาธงมาทวน เดนแซงขบวนพยหบาตร ดดนดาษภวดล พศแตพลหมมา แหบพตรผานหลา โลกเพยงพศวง ยงนา ฯ ๑. มมากชนด.........................๗ ชนด................................................................................... ๒. โกลน คออปกรณสำาหรบทำาอะไร...............เหยยบขนมา.............................................. ๓. อาวธทใชบนหลงมามอะไรบาง..........ทวน.........ธน...........หอก............งาว...................
คำาชแจ ง
แบบทดสอบหลงเรยน
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
43
๑. แบบทดสอบเปนแบบเลอกตอบ ม ๔ ตวเลอก จำานวน ๑๐ ขอ ๑๐ คะแนน
๒. เลอกคำาตอบทถกทสดเพยง ๑ ขอ โดยทำาเครองหมาย ตรงกบคำาตอบทถกตองลงในกระดาษคำาตอบ-----------------------------------------------------------------------
----------------------------------๑. ขอใดแสดงถงความเชอเรองความฝน ก. บดเดยวไททฤษฎ พระศรสารรกบรมธาต ไขโอภาสโศภต ชวงชวลตพางผล สมเกลยงกลกกอง ฟองฟาฝายทกษณ ข. จงจำาคำาพอไซร สงสอน จงประสทธสมพร พอให ค. เกดเปนหมอกมดหอง เวหา หนเฮย ลมชอเวรมภา พดคลม ง. เทวญแสดงเหตให สงหรณ เหนแฮ เหนกระแสสาคร หลงลน๒. “กษณะนนนเรนทรไท ธ ใหโหรหามมหตฤกษ ซงจะเบกพยหบาตรา จงพระโหราผรโศลก หลวงญาณโยคโลกทป รบคำานวณทำานาย ถวายพยากรณแกไท ทาวธไดจตรงคโชค อาจปราบโลกลาญรงค” ขอใดไมไดอยในจตรงคโชค ก. วนเดอนปด ข. อาหารบรบรณ
ค. ทหารเขมแขงง. กษตรยมความกลาหาญ
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
44
๓. ขอตอไปนเปนคานยมทเดนชดทสดของชายไทย จากเรองลลตตะเลงพาย ก. ความกลาหาญและเสยสละ ข. ความกตญญกตเวทตอบพการ ค. ความอดทนตอความยากลำาบาก ง. ความเกรงกลวและละอายตอบาป
๔. บทประพนธเรองลลตตะเลงพายใหความรเกยวกบประวตศาสตรและปลกใจ ใหคนไทยรกและเทดทนแผนดนไทย ถอเปนคณคาดานใด
ก. ความดเดนของกว ข. คณคาดานสงคม ค. คณคาดานวรรณศลป
ง. คณคาดานอารมณ ๕. ขอใดเปนพธกรรมทมผนำาทางศาสนาเขามาเกยวของ
ก. คลาเขาโขลนทวาเรศ สงฆสวดชเยศพทธมนต ข. ปวงละวาเซนไก ไขวสรวงพลผสาง ค. ยาตรตดไมขมนาม ตามตำารบไสยเพท
ง. ธ ใหโหรหามหตฤกษ ซงจะเบกพยหบาตรา ๖. “ปวงทพปลกคายสราง กลางสมร
ภมพยหไกรสร ศกตง เสนาพลากร ตางรน เรงแฮ คอยจกยอยทธยง อยถาทางเขญ ฯ” พระมหาอปราชาตงคายเปนรปอะไร ก. มา ข. เสอ
ค. สงโต
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
45
ง. ควาย๗. “ฝายกองตระเวนรามญ อนขนศกธใช ใหเอามามาลาด คอยขาวราชรป ดทพชาวพระนคร จกออกรอนออกรบ จกออกทบออกทาน เอาอาการมาบอก แมบออกตอตด จกประชดเมองถง จงสมงอะครานขนกอง รองสมงเปอปลดทพ กบสมงซายมวน ทงสามดวนเดนพล” คำาประพนธทยกมา กลาวถงยทธวธดานใด ก. การเตรยมทพ ข. การเดนทพ ค. การสบขาว ง. การตงทพ
๘. “ทวทวนทองถองทอง อมพร แสนสำาศสดรด อะเคอ ดาบดงดาบสองกร เถกงดาบ เขนแฮ ดาบโลโตมรเงอ งางาวขาวคม ฯ” อาวธชนดใดใชพงใสศตร ก. ทวน ข. ดาบ ค. งาว ง. โตมร ๙. “ ขนเสยมสามรรถตาน ขนตะเลง ขนตอขนไปเยง หยอนหาว ยอหตถเทดลบองเลบง องกส ไกวแฮ
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
46
งามเรงงามโททาว ทานสศกสาร ฯ” คำาทขดเสนใตคออาวธชนดใด ก. หอก ข. งาว ค. ทวน ง. ดาบ
๑๐. “รววารวราวธไท ธนทรง คอคชยยทธยง เยยงทาว ทวยแสงสำาจตรงค เรยงเรยบ อยนา อเนกพหลหนหาว หนเสยนศกสลาย”
ตามตำาราพชยสงครามกำาหนดวาทำาศกวนใดใหแมทพถอธนเปนอาวธ
ก. วนอาทตย ข. วนจนทร ค. วนศกร ง. วนเสาร
ชอ....................................................................ชนมธยมศกษาปท................เลขท.................
ขอคำาตอบ
ก ข ค ง
กระดาษคำาตอบแบบทดสอบหลงเรยน
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
47
๑.๒.๓.๔.๕.๖.๗.๘.
๙.๑๐.คะแนน
รวม
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
48
ชอ.................................................................... ชนมธยมศกษาปท................เลขท.................
ขอคำาตอบ
ก ข ค ง๑.
๒.
๓.
๔.
๕.
๖.
๗.
เฉลยคำาตอบแบบทดสอบหลงเรยน
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
49
๘.
๙.
๑๐.
คะแนนรวม
กรมศลปากร. (๒๕๔๙). พระราชพงศาวดารกรงศรอยธยา ฉบบหมอบรดเล. กรงเทพฯ : โฆษต.
บรรณานกรม
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
50
กระทรวงกลาโหม. การทหารของไทย(ออนไลน). สบคนเมอ ๑๐ เมษายน ๒๕๕๙ . เขาถงไดจาก https://thaiheritagethigov.net
กระทรวงศกษาธการ. (๒๕๕๓). หนงสอเรยนรายวชาพนฐานภาษาไทย วรรณคดวจกษ
ชนมธยมศกษาปท ๕. กรงเทพฯ : สกสค. ลาดพราว.__________. (๒๕๕๓). หนงสอเรยนรายวชาพนฐานภาษาไทย
หลกภาษาและการใชภาษา เพอการสอสาร. กรงเทพฯ : สกสค. ลาดพราว.
กระทรวงศกษาธการ. (๒๔๙๓). หนงสออานกวนพนธ เรอง ตะเลงพาย. พมพครงท ๘ กรงเทพฯ : กรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ.
จกรน จลพรหม และนมนวล หาญทนงค. (มปป.) การแตงคำาประพนธ ม.๔-๖. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน.
ชลดา เรองรกษลขต. ( ๒๕๔๑). ตะเลงพาย ศรมหากาพย. กรงเทพฯ : สหธรรมก จำากด ๒๕๔๑. __________. ประวตวรรณคดวจารณไทย พ.ศ. ๒๓๒๕-๒๕๒๕. กรงเทพฯ : ประพนธสาสน.
ชาญชย อาจณ. (๒๕๓๙). นกบรหารผทรงประสทธภาพ. กรงเทพฯ : ตนออ แกรมม. ถวล อรญเวศ. ผบรหารกบการครองตน ครองคน และครองงาน : สดยอดนกบรหาร (ออนไลน). สบคนเมอวนท ๑๐ เมษายน ๒๕๕๙ เขาถงไดจาก http://km.obec.go.th/main/research/201303180004482137994.pdf
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
51
ทพยวรรณ แสวงศร. (๒๕๔๔). สมเดจพระนเรศรมหาราช. พมพครงท ๘. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. ธเนศ เวศรภาดา. (๒๕๔๙). หอมโลกวรรณศลป: การสรางรสสนทรยแหงวรรณคดไทย. กรงเทพฯ : ปาเจรา. นพนธ สขสวสด. (๒๕๒๐). วรรณคดไทยเกยวกบประวตศาสตร . กรงเทพฯ : โรงพมพพฆเณศ.
บญลกษณ เอยมสำาองค เกอกมล พฤกษประมล และโสภต พทกษ. (๒๕๕๔). ภาษาไทย วรรณคด และวรรณกรรม ม.๕. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน.
มลนธสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ. (๒๕๕๓) นามานกรมวรรณคดไทย ชดท ๑ ชอวรรณคด. กรงเทพฯ : มลนธสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ. ___________. (๒๕๕๓). นามานกรมวรรณคดไทย ชดท ๒ ชอผแตง. กรงเทพฯ : มลนธสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ. ราชบณฑตยสถาน. (๒๕๕๖). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พทธศกราช ๒๕๕๔. พมพครงท ๒. กรงเทพฯ : ราชบณฑตยสถาน.
แบบฝกทกษะ ชด วรรณคดพนจ
เลมท ๕ งามคณคาแนวคด
52
วชาการ,กรม. (๒๕๕๑). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑. กรงเทพฯ : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสด (ร.ส.พ.). วทย ศวะศรยานนท. (๒๕๔๔). วรรณคดและวรรณคดวจารณ. พมพครงท ๖ กรงเทพฯ : ธรรมชาต. ศรนรนทร กฤชทบทอง. (๒๕๓๑). วเคราะหพชยสงครามในลลตตะเลงพาย. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ พษณโลก. สมเดจฯ กรมพระยาดำารงราชานภาพ. (๒๕๑๔). ไทยรบพมา. กรงเทพฯ : บรรณาคาร. สมเดจพระมหาสมณเจากรมพระปรมานชตชโนรส. (๒๕๑๕). เตลงพาย. พมพครงท 2 . กรงเทพฯ : บรรณาคาร.
หอสมดวชรญาณ. ลลตตะเลงพาย (ออนไลน). สบคนเมอ ๒ เมษายน ๒๕๕๙ . เขาถงไดจาก https://vajirayana.org/ ลลต ตะเลงพาย.
อปกตศลปากร พระยา . (๒๕๔๔). หลกภาษาไทย. พมพครงท ๑๐. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. โอฬาร รตนภกด. “ เกรดความรเรองพไชยสงครามในลลตตะเลงพาย ” วารสารคณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร. ปท ๔ ฉบบท ๑ กย.-ธค. ๒๕๔๙ หนา ๓๙-๖๐.
