52

Vivek Vichar January 2016

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Vivek Vichar January 2016 http://vivekvichar.vkendra.org

Citation preview

Page 1: Vivek Vichar January 2016
Page 2: Vivek Vichar January 2016
Page 3: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 3

_m

{ddoH$mZ§X H|$ÐmMo gm§ñH¥${VH$ _m{gH$

{ddoH$ {dMmadf© 31 do - A§H$ 1 bm - n¥ð>o 52_mJ©erf© - nm¡f / `wJmãX 5116

4 OmZodmar 2016

RNI NO. 46869 / 85, "{ddoH$ {dMma' ho _m{gH$ _mbH$, "{ddoH$mZ§X H|$Ð _amR>r àH$meZ {d^mJ' `m§MogmR>r _wÐH$ d àH$meH$ YZ§O` gy`©d§er `m§Zr {à{gOZ qàQ>g², X¡{ZH$ VéU ^maV, 19/20, Am¡Úmo{JH$ dgmhV, hmoQ>Jr amoS>, gmobmnya `oWo N>mnyZ, {ddoH$mZ§X H|$Ð, 165, aoëdo bmB©Ýg, gmobmnya `oWyZ à{gÕ Ho$bo.

g§nmXH$ - {gÕmam_ ^¡aßnm nmQ>rb

nÌì`dhmamMm nÎmm

{ddoH$ {dMmaÛmam - {ddoH$mZ§X H|$Ð,

165, aoëdo bmB©Ýg, gmobmnya-413 001.Xy…0217 - 2315949 (gm`§ 7 Vo 8.30)

email : [email protected]í` ^oQ> Úm

vivekvichar.vkendra.org

_yë` - 15 én`o

g§nmXH$ {gÕmam_ ^¡. nmQ>rb

_w»` g§nmXH$lr. nr. na_oídaZ²

EImÚm Jmoï>rV {_iUmè`m `emn`emBVHo$M _hÎd Ë`mgmR>r Ho$boë`m à`ËZm§Zm Amho.

boImZwH«$_

ñdm_r {ddoH$mZ§XVéUm§Mo àoaUmñWmZ

6

14

17

21

22

EH$ _mUyg amjg H$m hmoVmo?

`mbm AmYw{ZH$Vm åhUm`Mo?

`mMoM Zmd g_m{Y

àýmon{ZfX ^mJ -3

`moJg§ñH$mamMr _wi§ KoD$ZA_o[aHo$V \w$ëbob§ H$V©¥Ëd

25

Bñbm_nyd© _hmZ g§ñH¥$VrMm Agm Pmbm

{dX²Üd§g 33

36

39

nmM Am§Yio AZ² EH$ Jm`

EH$m noQ>§Q>Mr Jmoï>

Page 4: Vivek Vichar January 2016

4 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

^maV : _mÝ`dam§À`m Ñï>rH$moZmVyZ

^maV Jm¡ad - 1

^maVr` F$fr {dbjU AmhoV. Ë`m§À`m JyT>VoZo AZoH$ nmümË` VÎdk OÝ_mg KmVbo. ^maVr` VÎdkm§g_moa nmümË` {dMmad§V ho emiH$ar _wbm§à_mUo ^mgVmV.

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 4

Q>r. Eg. B{b`Q>_hmZ A_o[aH$s H$dr, VÎdk Am{U g_rjH$. 1948 _Ü`o gm{hË`mgmR>r Zmo~ob nwañH$ma

Amnbo H$V©ì` ~OmdVmZm Vo nyU© CËgmhmZo, {Zð>oZo Am{U {Zü`mZo nma nmS>bo nm{hOo.

Page 5: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 5 5 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

H$Ý`mHw$_mar `oWo gmW©H$ `wdm g_W© ^maV `m {e{~amMo CX²KmQ>Z {ddoH$mZ§X H|$ÐmMo amîQ´>r` AÜ`j nr. na_oídaZ `m§Zr Ho$bo. `m {e{~amV H$mí_ra Vo H$Ý`mHw$_mar Am{U JwOamV Vo AéUmMb àXoe, Aem gd© ̂ mJmVyZ 432 ̀ wdH$ Am{U 228 ̀ wdVr Ago {_iyZ 680 OU gh^mJr Pmbo. 25, 26, 27 {S>g|~a 1892 `m H$mimV ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§Zr H$Ý`mHw$_mar `oWo Eo{Vhm{gH$ Ü`mZ Ho$bo hmoVo. Ë`m§Zm H$Ý`mHw$_mar `oWoM Amnbo Or{dVH$m`© Jdgbo hmoVo. `m n{dÌ {R>H$mUr Xoe^amVyZ Amboë`m VéUmB©Zo amîQ´>ào_mMo YS>o KoVbo.

`mdoir amîQ´>r` AÜ`j nr. na_oídaZ åhUmbo, A^mdJ«ñV, d§{MV bmoH$m§Mr godm H$aUo hoM _Zwî`mMo H$V©ì` Amho. `mgmR>r àË`oH$mbm Amnbo OrdZ g_{n©V H$am`Mo Amho. ho H$V©ì` åhUOo Ho$di EH$m {XdgmMo H$m_ Zmhr. g_n©UmÀ`m {ZË` gmYZoVyZM H$V©ì` ^md àH$Q> hmoV AgVmo. Ë`m_wio g_n©UmMr {ZË` gmYZm àË`oH$mbm H$amdr bmJob. Amnë`m A§V`m©_r {dÚ_mZ Agboë`m {Xì`mËdmÀ`m AZw^yVrVyZM g_n©UmMr Aer

^mdZm àH$Q hmoV AgVo. H$moUË`mhr àH$maÀ`m g_{n©V H$m`m©Mm òmoV hm Amnë`m öX`mVrb àoaUm hrM AgVo. ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§À`m g§XoemZwgma _mZZr` EH$ZmWOr `m§Zr {ddoH$mZ§X H|$ÐmMr `moOZm Ho$br. H|$ÐmMo H$moUVohr H$m`© H$am`Mo Va Ë`mbm AmÜ`mpË_H$ A{YîR>mZ ho AgboM nm{hOo. `m {e{~amV CnpñWV VéUmB©bm _r AmdmhZ H$aVmo H$s {VZo ñdV:bm Ü`o`mZwHy$b KS>dmdo Am{U ̂ maV_mVoÀ`m H$m`m©gmR>r ñdV:bm g_{n©V H$amdo.

CX²KmQ>Z g_ma§^mV _w»` A{VWr åhUyZ ^maV {dH$mg J«wnMo g§ñWmnH$ lr. hZw_§V Jm`H$dmS>, {ddoH$mZ§X Ho$§ÐmMo amîQ´>r` CnmÜ`j lr. ~mbH¥$îUZZOr hmoVo. AmOda 65 hOma `wdm§Zm amoOJma {Xboë`m hZw_§V Jm`H$dmS> `m§Zr Amnë`m g\$b d gmW©H$ OrdZmMm àdmg gm§{JVbm. Xoedmgr`m§À`m _ZmV Ë`mJ Am{U godoMm ^md OmJm hmoB©b VoìhmM ^maV_mVm OJX²Jwê$nXr nmohmoMob Ago lr. ~mbH¥$îUZOr `m§Zr gm§{JVbo. {e{~añWmimbm bKw^maVmMo ê$n Ambo hmoVo. àoaH$ {dMma KoD$Z VéUmmB© naVbr.

25, 26, 27 {S>g|~a 2015 : gmW©H$ `wdm g_W© ^maV {e{~a

H$Ý`mHw$_marV Xoe^amVyZ 680 `wdm gh^mJr

H|$Ðd¥Îm

doi Am{U eº$s `m§Mr O_oMr ~mOy dmT>dUmar _hÎdmMr Jmoï> åhUOo H$m`©j_Vm.

Page 6: Vivek Vichar January 2016

6 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

_m

ñdm_r {ddoH$mZ§XVéUm§Mo àoaUmñWmZ

Page 7: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 7

_m

25 {S>g|~a, 2015H$Ý`mHw$_mar `oWrb gmW©H$ `wdm, g_W© ^maV {e{~amMo N>m`m{MÌ

Page 8: Vivek Vichar January 2016

8 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

kmZ {_i{dÊ`mBVHo$M Vo BVam§Zm XoUohr _hÎdmMo. kmZ {Xë`mZo dmT>Vo - H$_r hmoV Zmhr.

àñVmdZmVéU dJm©bm Zoh_rM àoaUoMr Amg AgVo.

Amnë`m narZo Vo Á`m§Zm AmXe© _mZV AgVmV Ë`m§Mo {dMma EoH$mdoV, Ë`m§Mm g§Xoe g_OyZ ¿`mdm, Ë`m§À`m gmaIo hmoÊ`mMm à`ËZ H$amdm Aer Ë`m§Mr YS>nS> Mmbbobr AgVo, ho AmnU nhmV AgVmoo. {dkmZ, V§ÌkmZ, AÜ`mË_, AW©emñÌ, H«$sS>m, gm_m{OH$ H$m`©, gm{hË`, H$bm, Aem AZoH$ joÌmV Amnë`mbm hr ~m~ OmUdV AgVo. `m gJù`m joÌm§Vë`m VéUm§Zm Amnë`m g_moa H$mhr AmXe© AgmdoV Ago Zoh_rM dmQ>V AgVo.

`m joÌm§n¡H$s AmÜ`mpË_H$ H$m`m©Mo joÌ dJiVm AÝ` gJù`m joÌmVbo `eñdr g_Obo OmUmao VéU Ag_mYmZr AgVmV Agmhr AZw^d AmnU KoV AgVmo. AmnU `m Ag_mYmZmMr _yi H$maUo OmUyZ KoD$Z Ë`mda Cnm` emoYm`bm bmJVmoo Voìhm Ago bjmV `oVo H$s, Amnë`m AmÜ`mpË_H$ kmZmZoM ho Ag_mYmZ H$_r H$aVm `oB©b. `m VéUm§Zm Omon`ªV ho kmZ {Xbo

OmV Zmhr Vmon`ªV Ë`m§Zm emídV AmZ§X {_iUma Zmhr. Amnë`m XoemVë`m VéUm§Zr Amnë`m nwT>Mo AmXe© qH$dm n«oaUmñWmZ {ZdS>VmZm hr ~m~ bjmV R>odbr nm{hOo.

{ddoH$mZ§XM H$m ?àñVwV boIH$mbm {d{dY `wdH$ {e{~am§V Am[U

`wdH$m§À`m JQ>m§V ~mobÊ`mMm Am{U Ë`m§Zm _mJ©Xe©Z H$aÊ`mMm 20 dfmªMm AZw^d Amho. Aem àg§Jr hmoUmè`m àíZmoÎmamÀ`m Am{U e§§H$m g_mYmZmÀ`m gÌmV gmVË`mZo EH$ gZmVZ àíZ {dMmabm OmVmo. Ü`o` åhUOo H$m` Am{U Ü`o`àmßVr H$er H$amdr ?

_bm AmOÀ`m Aem `wdH$m§À`m Aem àíZm§Mr MMm© ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§À`m {eH$dUwH$sÀ`m g§X^m©V H$am`Mr Amho, H$maU `mVë`m ~è`mM VéUm§À`m n«íZm§Zm ñdm_rOtÀ`m {eH$dUwH$sVyZ CÎmao {_iUma AmhoV. ñdm_rOr Ho$di ̂ maVmVë`mM Zìho Va gmè`m OJmVë`m VéUm§gmRr àoaUmXm`r AmXe© R>abo AmhoV. H$maU Ë`m§À`m R>m`r Agm_mÝ` eŠVr, VrúU ~wÕr_Îmm, nr{S>V

AmOÀ`m VéUm§nwTrb AmXe© åhUyZ Amdí`H$ Agboë`m gJù`m ~m~r ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§À`m M[aÌmV AmhoV. åhUyZM Ë`m§Mm OÝ_{Xdg hm Amnë`m XoemV amîQ´>r` `wdm {XZ åhUyZ nmibm OmV AgVmo. `m boImV ñdm_r Jm¡V_mZ§X `m§Zr Ë`m X¥îQ>rZo ñdm_rOtÀ`m M[aÌmMm Ym§S>moim KoVbm Amho. Jm¡V_mZ§X ho _¡bmnya, MoÞB© `oWo Agboë`m lr am_H¥$îU _R>mMo AÜ`j AmhoV. Vo am_H¥$îU _R>mMo {dídñV Am{U am_H¥$îU {_eZÀ`m ì`dñWmnH$s` _§S>imMo gXñ`hr AmhoV.

ñdm_r Jm¡V_mZ§X, lram_H¥$îU _R> MoÝZB©Mo AÜ`j

ñdm_r {ddoH$mZ§XVéUm§Mo àoaUmñWmZ

8 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 _w»` boI

Page 9: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 9

AmZ§XmZo, àgÞnUmZo g_moaÀ`m AÞmMm AmñdmX ¿`m - Vwåhr `mo½`m§hÿZhr `moJr ìhmb.

Ordm§{df`r Agr_ ghmZw^yVr Am{U ào_ `m{edm` YmS>g, bT>mD$d¥Îmr, ZoV¥ËdJwU, XwX©å` eŠVr Am{U AÜ`mË_emñÌmMm ì`mg§J Ago JwU EH$dQ>bo hmoVo.ŸñdmV§Í`bT>çmÀ`m H$mimV ñdm_rOr XoemVë`m VéUm§Zm amOH$s` ñdmV§Í` {_idÊ`mgmR>r ào[aV H$arV hmoVo. AmVmÀ`m {nT>>rVë`m VéUm§Zr Ë`mM n«oaUoVyZ VmH$X KoD$Z gm_m{OH$ Am{U Am{W©H$ ñdmV§Í`mMm bT>m C^m Ho$bm nm{hOo Am{U eodQ>r AmÜ`mpË_H$ ñdmV§Í` àmßV Ho$bo nm{hOo. AmË_kmZ Am{U na_oídar gmjmËH$ma hr Ü`o`o JmR>br nm{hOoV. `m H$m_mV ñdm_rOr§Mr {eH$dU VéUm§Zm H$er Cn`moJr nSy> eHo$b `mMm AmnU AmT>mdm KoUma AmhmoV.

1) _mZdVoMm Jm¡ad gm_mÝ`V: VéU VéUr `m {ñWVrerb Var AgVmV

qH$dm {dÜd§gH$ Var AgVmV. Ë`m§À`mV JVrerbVm AgVo. Ë`m§À`mV VméÊ`mMoo gm_Ï`© AgVo. `m gm_Ï`m©bm Mm§Jbr {Xem {Xbr Va Ë`mVyZ Vo [Ma§VZ AmZ§X Am{U g_¥Õr àmßV H$ê$ eH$VmV nU Ë`m§Zm Vr {Xem {_iV Zmhr. BWoM Ë`m§Zm EImXm Agm AmXe© hdm AgVmo H$s, Omo Ë`m§Zm àoaUm XoV amhrb. Ë`m§Zm H$gbr àoaUm hdr AgVo ? Ë`m§Zm n«Ë`oH$ _Zwî` hm B©ídamMm A§e Amho hr H$ënZm gm§JUo JaOoMo AgVo. Aem EImÚm _mUgmbm hr H$ënZm g_OmdyZ XoUoo ho _§[XamV OmD$Z XodmMr nyOm H$aÊ`mBVHo$M gËH¥$Ë` AgVo. ñdm_rOtZr åhQ>bo Amho. "Vwåhmbm XodmMr nyOm H$aÊ`mgmR>r XodmMr _yVu V`ma H$amdr bmJVo. Vr H$mën{ZH$ AgVo nU {Od§V _mUyg hr na_oídamMr IarIwar _yVu AgVo Am{U Vr Vw_À`m g_moa C^r AgVo. Vwåhr XodmMr nyOm H$aÊ`mgmR>r EImXo _§{Xahr ~m§Ymb nU _mZdr eara ho {OVoOmJVo _§{Xa Vw_À`m g_moa AgVo.'Ÿ AmO n`ªV EH$mhr nwñVH$mV, Y_© J«§WmV qH$dm emñÌmV _mZdmÀ`m loîR>ËdmMr Aer H$ënZm _m§S>bobr Zmhr. hr H$ënZm _mUgmÀ`m ê$nmZo gmH$ma Pmbobr Amho. hm _mUyg åhUOo gdm©V Jm¡adembr

Xod. AmOn`ªV Agm Xod Pmbobm Zmhr Am{U hmoUmahr Zmhr.'

2) Mm[aÍ`mMo g§dY©Z VéUm§H$Sy>Z gmVË`mZo {dMmabm OmUmam AmUIr

EH$ àíZ åhUOo, "Mm[aÍ` åhUOo H$m` ?' EImÚm _mUgmMo Mm[aÍ` åhUOo Ë`mMr OrdZe¡br

qH$dm OrdZmH$S>o nmhÊ`mMm ÑîQ>rH$moZ. eara~i, nm{dÍ`, X`m~wÕr, n«m_m{UH$nUm, gË`dm{XËd, gainUm, gmYonUm, {ZñdmW©~wÕr Am{U _mZdVmdmXr ÑîQ>rH$moZ `mVyZ Ë`mMo Mm[aÍ` KS>V AgVo. ho JwU A§Jr ~mUdUo Am{U Ë`m§À`m {déÕMo Xmof Q>miUo `mVyZ _mUgmMo Mm[aÍ` Ago H$mhr KS>Vo H$s, Ë`m_wio Vmo OJmbm hbdy eH$Vmo. Ago Mm[aÍ` {Z_m©U H$aÊ`mgmR>r àmW©Zm, qMVZ, _ZZ, VgoM _moR>o g§V, Xoe^ŠV Am{U dra _hmnwwéfm§À`m n«oaUmXm`r M[aÌm§Mo dmMZ Ho$bo nm{hOo. ñdm_rOr§Zr Aem gm_Ï`©embr Mm[aÍ` {Z_m©UmMm EH$ _mJ© gm§{JVbm Amho. Vmo åhUOo Amnë`m X¡dr ñdê$nmMo Ü`mZ H$aUo Am{U Ë`mMm H$m`_ On H$aUo. CXmhaUmW©, _r {ed Amho. _r {ed Amho. ({edmoh§, {edmoh§).

VéU H$mhr doim Y_© Am{U B©ída `m§À`m {df`rhr àíZ {dMmaVmV.Ÿ"Amåhmbm Agm EImXm Y_© {_iy eH$Vmo H$m H$s Á`mV Xod Zmhr ?' hm àíZ Xod `m g§H$ënZo{df`rÀ`m J¡ag_OmVyZ CJ_ nmdbm Amho. Omo Jm§oYi {d{dY Y_m©À`m nwOmè`m§Zr VgoM ñdmWu Am{U Y_m§ªY bmoH$m§Zr {Z_m©U Ho$bobm Amho. ñdm_rOtZr Xodm{edm` Y_© g§m{JVbm Amho. Vmo Y_© åhUOo, Jar~ Am{U JaOy bmoH$m§Mr godm H$aUo. hm Y_© {deofV: VéUm§Zm Cn`wŠV R>aUmam Amho. ñdm_rOtZr åhQ>bo Amho. Omo H$gbmhr Amnna ^md Z R>odVm gdmªda ào_ H$aV AgVmo Vmo Iao Va XodmMrM nyOm H$arV AgVmo.'Ÿ

3) Amnë`mVë`m B©ídar A§embm {dgê$ ZH$mYy_«nmZ, _ÚnmZ, _mXH$ Ðì`m§Mo godZ Aem

ì`gZm§da qH$dm AVr H$m_wH$Vm `m§da H$er _mV H$amdr

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 9 _w»` boI

Page 10: Vivek Vichar January 2016

10 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

^ì` ñdßZo ZwgVr nmhÿZ ^mJV ZmhrV, Va Ë`m§À`m nyVugmR>r {VVHo$M ^ì` n[al_hr ¿`mdo bmJVmV!

Agmhr EH$ àíZ VéUm§H$Sy>Z {dMmabm OmV AgVmo. gdm©V n«W_ ho Ü`mZmV R>odbo nm{hOo H$s, ho gmao Amnbo eÌy AgyZ Vo Amnë`m eara Am{U _Zmbmm Xw~io H$arV AgVmV. Vo Amnë`m àJVrVbm AS>Wim ~ZVmV. EH$Xm ho g_Obo H$s `m Xwîàd¥Îmr§da _mV H$aÊ`mMm _mJ© hiwhiw H$m hmoB©Zm nU _moH$im ìhm`bm bmJVmo. `m ì`gZm§{df`rMo AmH$f©U H$_r ìhm`bm bmJVo. Amnë`m _Zmda Amnbm Vm~m Agob Va ho eŠ` hmoVoM nU Ë`mMdoir `m {Z`§ÌUm_wio hmoUmao \$m`Xo Zoh_r AmR>dmdoV åhUOo Amnbo _Z Zoh_rM Ago {Z`§ÌU R>odÊ`mH$S>o H$bm`bm bmJVo. Ë`m_wio BÀN>meŠVr ÑT> hmoVo Am{U ì`gZm§da _mV H$aUo eŠ` hmoVo. ñdm_rOtZr ñd`§ {Z`§ÌU Am{U ñd`§ {dH$mg `m§Mm EH$ Mm§Jbm AmXe© _mJ© Amnë`m g_moa R>odbm Amho. Vo åhUVmV, "àË`oH$mV EH$ B©ídar A§e AgVmo. Ë`mbm OmJo H$aUo ho Am`wî`mMo Ü`o` Agmdo. ñdV:da Vm~m R>odUo, Z¡g{J©H$ àoaUm {Z`§{ÌV H$aUo hm `m OmJ¥VrMm _mJ© AgVmo Am{U Vo nyOoZo, {ZñdmW© ^mdZoZo Ho$boë`m godoZo, _mZgemñÌmÀ`m nÕVrZo qH$dm VÎdkmZmÀ`m AmH$bZmZo Aem H$moUË`mhr _mJm©Zo H$aVm `oVo. AmnU Ë`mVbm H$moUVmhr EH$, EH$mnojm OmñV {H$§dm gJioM _mJ© MmoImiy eH$Vmo Am{U ì`gZm§nmgyZ _wŠV hmoD$ eH$Vmo. hmM Y_© hmo`. {Za{Zamir VÎdo, n§W, CnMma, H$_©H$m§S>, Y_©J«§W, _§{Xao, BË`mXr ho gmao Y_m©Mo AZwf§{JH$ qH$dm Xwæ`_ KQ>H$ AmhoV.

4) n{dÌ ~Zm, g_W© ~Zmñdm_rOtZr Zoh_rM ̀ m VéU dJm©Mo bj _mZdVoÀ`m

gdm©V CÀM AmXem©H$S>o doYbo Amho. Vmo AmXe© qH$dm AË`wÀM Ü`o` åhUOo OrdmMo {edmer {H§$dm àË`oH$ _mZdmV Agboë`m B©ídar A§emer EoŠ`. ho Ü`o` JmR>Ê`mgmR>r Amnë`mV _mZ{gH$ Am{U emar[aH$ Aem XmoÝhr eŠVr àM§S> à_mUmV AgÊ`mMr JaO Amho. H$m_ àoaUobm Amda KmbUo hm hr eŠVr àmßV H$aÊ`mMm EH$ _mJ© Amho. n{dÌ OrdZ ì`{VV H$ê$Z H$moUrhr ho

H$ê$ eH$Vmo. Ë`mgmR>r Ë`m§Zr b¡§{JH$ g§~§YmMo {dMma _ZmVgwÕm AmUVm H$m_m Z`oV. `m~m~V ñdm_rOr H$m` åhUVmV Vo AmnU EoHy `m. "`moJmZo _mZdmV gd© àH$maÀ`m eŠVr AgVmV Agm Xmdm Ho$bobm Amho. `moJemñÌmÀ`m _Vo `m eŠVt_Ü`o AmoOg hr gd© loîR> eŠVr Amho. hr eŠVr Ë`mÀ`m _|XyV gm_mdbobr Amho. Ë`mÀ`m _|XyV AmoOg eŠVr {OVH$s OmñV AgVo {VVH$m Vmo A{YH$ gm_Ï`©embr hmoVmo. {VVH$m Vmo A{YH$ ~wÕr_mZhr hmoVmo Am{U AmÜ`mpË_H$ ÑîQ>çm g_W© hmoVmo.'

"ho EH$ àH$maMo eŠVrMo n[adV©Z Amho. H$m_^mdZm qH$dm H$m_àoaUobm Amnë`mbm AmoOg eŠVrV n[ad{V©V H$am`Mo Amho. ho n[adV©Z KS>dÊ`mMo gmYZ åhUOo H$m_ àoaUm {Z`§{ÌV H$aUo. H$m_ àoaUm {Z`§{ÌV Ho$br qH$dm Amdabr H$s {VMo énm§Va AmnmoAmnM AmoOg eŠVrV hmoV AgVo. Ë`mgmR>r n{dÌ OrdZ OJm`bm hdo. Ago OrdZ OJUmao ñÌr nwéfM AmoOg eŠVr dmT>dy eH$VmV. åhUyZ OrdZmMo nm{dÍ` hm gdm©V loîR> JwU g_Obm OmV AgVmo.'

5) Mm§Jë`m {ejUmMo _hÎdgÜ`mÀ`m Amnë`m gXmof {ejU ì`dñWo_wio

Amnë`m VéUm§À`m JwUdÎmoMm Mm§Jbm {dH$mg hmoV Zmhr. Ë`m_wio Vo ~oH$ma, ~oamoOJma Am{U Ag§VwîQ> amhVmV Am{U Vo qhgmMmamH$S>ohr diVmV. åhUyZ Amnbr {ejU ì`dñWm ~XbÊ`mMr VmVS>rMr JaO Amho. CÎm_ {ejUmV _wbm§Zm EH$mJ«Vm {eH$dÊ`mbm _hÎd {Xbo nm{hOo. nU EH$mJ«Vm åhUOo Ho$di EH$m {df`mda bj Ho${ÝÐV H$aUo Zìho. Ë`m§Zm EH$mJ«Vm {eH$dVmZmM H$mhr ~m~VrV A{bßVVmhr {eH$dbr Jobr nm{hOo.

OrdZm{df`rÀ`m H$mhr gH$mamË_H$ H$ënZmhr Ë`m§Zm {eH$dë`m Joë`m nm{hOoV. {ejU åhUOo Ho$di nmoQ> ^aÊ`mMr H$bm Zìho. Ë`m§Zm ñdV§Ì nwéf qH$dm ñdV§Ì ñÌr åhUyZ OJÊ`mg gj_ H$aUo hmhr {ejUmMm hoVy Agbm nm{hOo. H$gë`m Var H$ënZm KmoHy$Z nmR>

10 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 _w»` boI

Page 11: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 11

_yiÀ`m H$ënZm, {dMma am~{dÊ`mgmR>r à`ËZM Ho$bo ZmhrV, Va {dMma ho {dMmam§À`mM AdñWoV amhVmV.

H$aUo Am{U Ë`mÀ`m AmYmao narjm XoD$Z H$gbo Var à_mUnÌ {_idÊ`mnojm gwVma H$m_, Jd§S>r H$m_ qH$dm n[aMm[aH$m hmoÊ`mMo à{ejU KoUo Am{U H$gbo Var H$m¡eë` n«mßV H$aUo {H$VrVar nQ>rZo lo`ñH$a AgVo. åhUyZ ñdm_rOtZr åhQ>bo Amho. "Amnë`m {ejUmVyZ OZVobm OJÊ`mÀ`m g§Kfm©bm V`ma H$aVm `oV Zgob, Ë`m§À`mV Mm[aÍ` {Z_m©U hmoUma Zgob, VÎdkmZmMm AmT>i Ë`m§À`mV hmoUma Zgob Am{U Ë`mÀ`mVyZ {ZYS>çm N>mVrMo VéU V`ma hmoV ZgVrb Va Ë`mbm {ejU H$embm åhUmdo ? Iao {ejU Va Vo Amho Oo Ë`m§Zm ñdV:À`m nm`mda C^o amhÊ`mMr j_Vm XoVo.'

6) _yë`m§Mr {eH$dU : am_~mU BbmOAmnë`m XoemVbo VéU OS>dmXr {dMmagaUrÀ`m

n«^mdm_wio gË`, nm{dÍ`, {ZñdmW© godm Am{U B©ídamdarb ^ŠVr `m AmÜ`m{Ë_H$ _yë`m§nmgyZ d§{MV ahmV AmhoV. Ë`mMm n[aUm_ Ë`m§À`m BÀN>meŠVrda hmoV AgyZ Vr jrU hmoV Amho. Ë`m§Zr AmVm AmÜ`mpË_H$ _yë`m§Mr H$mg Yamdr Aer hr doi Amho. hr AmÜ`m{Ë_H$ {dMmaYmam hmM Amnë`m g§ñH¥$VrMm Am{U amîQ´>r` OrdZmÀ`m nmR>rMm H$Um Amho. EH$Xm `m _yë`m§Mr éOdmV Pmbr H$s, da CëboI Ho$bobo gJio XwJw©U namJ§Xm Pmë`m{edm` amhUma ZmhrV. ñdm_rOtZr åhQ>bo Amho, "^maVmV AZoH$ YmoHo$ AmhoV. Ë`mn¡H$s OS>dmXr {dMmagaUr Am{U Ë`mMo Xwgao Q>moH$ åhUOo A§Y:lÕm ho XmoÝhr XwwJw©U Q>mibo nm{hOoV.'

"`m XoemV AOyZhr Y_© Am{U AmÜ`m{Ë_H$Vm ho XmoZ Pao AmhoV. Ë`m§Mo n«dmh XwWS>r ^ê$Z dhmV AmhoV. Ë`m§À`m `m àdmhmZo ho, amOH$s` Am{U gm_m{OH$ H$mañWmZm§Zr Xy{fV Pmbobo OJ n{dÌ Pmë`m{edm` amhUma Zmhr.'

7) AmZ§Xr H$go ìhmdo ?Am_Mo VéU {_Ì AOyZ EH$ àíZ {dMmarV

AgVmV. gÜ`mÀ`m ñnY}À`m, Z¡amí`mÀ`m VgoM ^«îQ>mMmamZo ^aboë`m OJmV AmZ§Xr H$go ìhmdo ? hm

àíZ {dMmaÊ`m_mJMo H$maU ñnîQ> Amho. `m gJù`m dmVmdaUmV Vo AmZ§Xr ZmhrV. nU EH$ JmoîQ> bjmV KoVbr nm{hOo H$s, AmZ§X Am{U Xw:I `m ^mdZm Amnë`m AmV AgVmV. {ZñdmW© godm H$aUmam _mUyg Zoh_rM AmZ§Xr AgVmo. ñdm_rOr åhUVmV,"_mUyg _yIm©gmaIm {dMma H$aVmo H$s Vmo ñdV:bm gwIr Am{U AmZ§Xr H$ê$ eHo$b. nU Ë`mgmR>r ~arM df} g§Kf© Ho$ë`mZ§Va Ë`mÀ`m bjmV `oVo H$s, ñdmWu d¥ÎmrMm Zme H$aÊ`mVM AmZ§X XS>bobm Amho. Ë`m _mJm©Zo Vmo gwIr hmoD$ eH$Vmo. Ë`mbm ñdV:{edm` AÝ` H$moUrhr AmZ§Xr H$ê$ eH$V Zmhr.'

VéUm§Zm Ago dmQ>Vo H$s, H$mhr emar[aH$ _XVM Ë`mbm AmZ§Xr H$ê$ eHo$b. nU Vo H$mhr Iao Zmhr. ñdm_rOr nwT>o åhUVmV, "Ho$di ^m¡{VH$ JaOm nyU© Pmë`mZo _mUgmÀ`m Xw:ImMm Zme hmoUma Zmhr. _mZdVobm ^oS>gmdUmè`m g_ñ`m _mUgmMm ñd^md ~Xbë`mZoM H$_r hmoUma AmhoV. ñd^md ~XbV Zmhr Vmon`ªV _mUgmÀ`m Zì`m Zì`m JaOm {Z_m©U hmoV amhUma AmhoV. Ë`mda Ho$di EH$_od _mJ© Amho. _mZdr OmV ewÕ, n[dÌ Pmbr nm{hOo. Ë`m§Zm n«H$me {Xgy Úm. Ë`m§Zm AmÜ`mpË_H$ ÑîQ>çm geŠV hmoD$ Úm. Ë`m§Zm gw{e{jV hmoD$ Úm. VaM _mZdVonwT>À`m g_ñ`m§Mm n[ahma hmoB©b.'

8) H$V©ì` åhUOo H$m` ?VéUm§Zm Ago dmQ>Vo H$s OJmV Oo H$mhr J¡a Amho

Ë`mMm {ZfoY Ho$bm nm{hOo. AWm©V Vo Vgo H$ê$ eH$VmV nU Ë`m§Zr Vo em§VVm_` _mJm©Zo Ho$bo nm{hOoo. AmdmhZ H$aUo Am{U MMm© H$aUo ho em§VVm_` _mJ© AgVmV. `m g§~§YmV Ë`m§Mo H$V©ì` H$m` ho Ë`m§Zm g_Obo nm{hOo. `m~m~VrV ñdm_rOtMm gëbm Amho, "_mUgo Xoem§Vambm OmVmV Am{U _moR>m g§Kf© H$ê$Z g§nÎmr H$_mdVmV.ŸË`m§À`m _ZmV Ë`m g§nÎmr{df`r AmgŠVr {Z_m©U hmoVo Am{U _J ho bmoH$ åhUm`bm bmJVmV, hoM Amho Am_Mo H$V©ì`. ho Iao Va H$V©ì` Zmhr. Vr Va gmoZo ZmUo

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 11 _w»` boI

Page 12: Vivek Vichar January 2016

12 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

^JraW à`ËZm§ZrM ñdßZ àË`jmV CVaVo!

Am{U _mb_Îmm ̀ m§Mr hmd AmhoŸ. Iao H$V©ì` Amho Aem AmgŠVrnmgyZ Xya amhUo. EH$ ñdV§Ì _mUyg åhUyZ H$m_ H$aUo Am{U Ho$bobo H$m_ B©ídamn©U H$aUo.'

9) ^«îQ>mMmam[déÕ bT>mAm_Mo VéU ^«îQ>mMma Am{U n¡emMm à^md nmhyZ

àjwãY hmoVmV. g_mOmV e¡j{UH$ g§ñWm§V àdoemgmR>r n¡gm AmoVmdm bmJVmo. ZmoH$ar {_idÊ`mgmR>r AOm©da dOZ R>odmdo bmJVo. {eî`d¥Î`m {_idÊ`mgmR>r bmM Úmdr bmJVo Am{U H«$sS>m gm_Ý`m§gmR>rÀ`m g§KmV g_mdooe ìhmdm `mgmR>rhr n¡emMm dmna Ho$bm OmVmo. Ë`m_wio VéUm§Zr g§VßV hmoUo gmh{OH$ Amho.

`m ^«îQ>mMmamMo Iao H$maU Amho Am_Mo ZoVo. Ë`m§Mm n«m_m[UH$nUm, gMmoQ>r, ào_, AmñWm Am{U n[al_ `m _yë`m§daMm {dídmg CS>mbm Amho. Am_À`m {ejUmVyZhr hr _yë`o hÔnma Pmbr AmhoV. Vr {ejUmVyZ _wbm§À`m _Zm§V éO{dbr OmV ZmhrV.

Voìhm AmOÀ`m VéUm§Zm Vr ñdV:bm {Z_m©U H$amdr bmJVrb. Ë`m§Mr OmonmgZm H$am`bm bmJob. Ë`mZ§Va Ë`m§Zm g§K{Q>V hmoD$Z ^«îQ>mMmamÀ`m {damoYmV X~md {Z_m©U H$aVm `oB©b. ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§Zr åhQ>bo Amho, "{ZaW©H$ Jßnm _maÊ`mZo H$moUVohr H$m_ nyU©Vog OmV ZgVo. ho H$m_ ào_mZo, gË`mÝdofr ~wÕrZo Am{U Agm_mÝ` gm_Ï`©mÀ`m gmô`mZoM nyU©Vog OmD$ eH$Vo. Voìhm Amnë`m _mZì`mbm AmdmhZ H$am Ë`mbm n«H$Q> H$am.' AmnU 1979 gmbr Amgm_mV H$m` Pmbo ho nm[hbobo Amho. {VWbo {dÚmWu g§K{Q>V Pmbo. Ë`m§Zr g§KQ>Z C^o Ho$bo Am{U {VWë`m ^«îQ> amÁ`H$Ë`mªÀ`m H$Sy>Z gÎmm {hgH$mdyZ KoD$Z Amgm_da MŠH$ amÁ` Ho$bo. Ë`mZ§Va Ë`m§Zr _yë`m§Mr ~yO amIbr Zmhr åhUyZ Ë`m§Zm gÎmm J_dmdr bmJbr hr JmoîQ> doJir nU g§KQ>ZoZo H$m` gmÜ` hmoVo ho Ë`m§Zr XmIdyZ {Xbo. ñdm_rOr åhUVmV, "ñdV:da {dídmg Am{U B©ídamda JmT> lÕm hoM loîRËdmMo ahñ` Amho. Ë`m lÕm§da R>m_ ahm, g§K{Q>V ìhm Am{U gm_Ï`©embr ìhm H$maU hoM

Amnbo Ü`o` Amho.'

10) amOH$maU ZH$moAmOÀ`m AmYw{ZH$ ^maVmV OrdZmMo àË`oH$ joÌ

amOH$s` H$madm`m Am{U g§~§{YV {dMmagaUr `m§À`m g§gJm©Zo J«mgbo Amho. Ë`m_wio AmOMr VéU {nT>r amOH$maUmnmgyZ Xya amhÿ eH$V Zmhr. Vr amOH$s` {dMmamnmgyZ A{bßV amhÿ eH$V Zmhr. Iao Va Ë`m_wio Ë`m§Zm amOH$s` ì`dñWm§Mm Aä`mg H$aVm `oVmo nU g{H«$` amOH$maUmV H$m`©aV hmoÊ`mZo `m Aä`mgmVhr ~mYm `oVo. Ë`m§Zr Amnbo {ejU nyU© Pmë`m{edm` amOH$maUmV g{H«$`nUo ^mJ KoD$ Z`o. Ë`m§Zr amOH$maUmMm EH$ ^mJ åhUyZ dJmªda ~{hîH$ma Q>mH$Ê`mÀ`m _mo{h_oVhr gh^mJr hmoVm H$m_m Z`o. H$mobH$Îmm {dÚmnrR>mMo _mOr Hw$bJwê$ Á`m§Zm Q>m`Ja Am°\$ ~|Jm°b Ago åhQ>bo OmVo, Ë`m§Zr ñdmV§Í`nyd© H$mimV AemM EH$m ~{hîH$mamÀ`m àg§Jr Amnë`m {dÚmnrR>mVë`m {dÚmÏ`mªZm AS>dbo hmoVoo. Vo åhUmbo hmoVo. _bm CÚmÀ`m ̂ maVmV Ho$di AS>mUr bmoH$ ahmV AmhoV Ago {MÌ nhm`Mo Zmhr.

O~m~Xma amOH$maUr ZoVm qH$dm Iam _wËgÔr hmoÊ`mgmR>r CÎm_ Mm[aÍ`mMr ~m§YUr H$aUo Amdí`H$ AgVoo Am{U Ë`mgmR>r Mm§Jë`m à{ejUmMrhr JaO AgVoo. Ë`m_wioM ñdm_rOtZr Amnë`m XoemVë`m ^mdr ZoË`m§Zm CÔoeyZ Ago CX²Jma H$mT>bo hmoVo H$s, ZoVm hmoÊ`mAmYr àË`oH$ VéUmZo ào_nyU© dmJUyH$ Am{U _mUgm {df`r AmXa ̀ m JwUm§Mr OmonmgZm Ho$br nm{hOo. OJmbm AmO Mm[aÍ` hdo Amho. OJmbm AmO {ZñdmWu Am{U g_mOm{df`r àIa ào_mMr ^mdZm ~miJUmè`m bmoH$m§Mr JaO Amho. Ë`m ào_m_wio ~mobbobm àË`oH$ eãX hm _oKJO©ZogmaIm R>aVmo.

Am_Mr VéU {nT>r XoemVbr J[a~r A{U AkmZ {deofV: J«m_rU ^mJmVrb AkmZ `m{df`rhr VH«$ma H$arV AgVo nU, hr pñWVr ~Xbm`bm gwÕm H$R>moa n[al_m§Mr JaO Amho. Ë`mgmR>r eoVr ì`dgm`mbm

12 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 _w»` boI

Page 13: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 13

_ZmVrb ñnï> H$ënZm Am{U Ë`m _yV© ñdénmV AmUÊ`mMr O~aXñV BÀN>meº$s Á`mÀ`mOdi AgVo Ë`mbmM "à{V^mdmZ' åhQ>bo OmVo.

VgoM J«m_rU ^mJmV Ho$ë`m OmUmè`m bhmZ _moR>çm CÚmoJm§Zm {dkmZ Am{U V§ÌkmZmMm AmYma Úmdm bmJob. Amnë`mbm J«m_rU ^mJmV Omdo bmJob. Amnë`mbm Amnë`m gmo`r Am{U Amam_ `m§Mm Ë`mJ H$amdm bmJob. {VWo OmD$Z {ejU g§ñWm H$mT>mì`m bmJVrb. J«m_rU OZVobm _yë`mYm[aV {ejUmMo _hÎd nQ>dyZ Úmdo bmJob. Y_m©VrV na§Vw AmÜ`mpË_H$ _yë`m§Zr `wŠV {ejUmda ^a Úmdm bmJob. MoÞB©V AemM àoaUoVyZ {ddoH$mZ§X EÁ`wHo$eZ gmogm`Q>r ñWmnZ Pmbr Amho. `m g§ñWoMo emim§Mo Omio J«m_rU ^mJmV {dUbo Joboobo Amho. Ë`m YVuda Amnë`mbm H$m_ H$amdo bmJob. Aem àH$maÀ`m Ym{_©H$-gm_m{OH$ g§ñWm Cä`m H$amì`m bmJVrb. _hmË_m Jm§Yr Am{U ñdm_r {ddoH$mZ§X ̀ m§À`m {eH$dUwH$sMm gImob Aä`mg Ho$ë`mg Ago CnH«$_ H$go am~dmdoV `mda AmnU Mm§Jbo H$m_ H$ê$ eHy$.

`mda ñdm_r {ddoH$mZ§X H$m` åhUVmV Vo EoH$m, ""`m XoemMo AY:nVZ Pmbo Amho ho ZŠH$s nU Vo `m XoemMm nwÝhm CX` hmoÊ`mgmR>rM Pmbobo Amho Am{U hm Xoe nwÝhm CÞV hmoB©b Voìhm gmao OJ {dñ_`M[H$V hmoUma Amho. Ago KS>ob Voìhm nm{dÍ` Am{U B©ídamdarb ÑT> lÕoZo nw{ZV Pmbobo hOmamo ñÌr nwéf J[a~m§{df`rÀ`m Vrd« H$iH$irZo n«o[aV hmoD$Z VgoM Ë`m_wio {Z_m©U Pmbobo _Zmo~b gmo~V KoD$Z XoemÀ`m {d{dY ^mJmV OmVrb. Vo Xoedm{g`m§Zm _wŠVrMm _§Ì XoVrb. _XV H$aVrb. gm_m{OH$ OmJ¥VrMr VÎdo gm§JVrb Am{U g_VoMm _§Ìhr XoVrb.''

11) Iè`m ^maVmH$S>o OmAmnë`m VéUm§Zm ho H$ibo nm{hOo H$s, ~hwg§»`

^maVr` J«m_rU ^mJmV, O§Jbm§V Am{U S>m§oJaXè`mV ahmV AgVmV. Ë`m_wioM ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§Zr ^mdr qhXwñWmZ hm `mM bmoH$m§Zr ~Zbobm Agob ho bjmV KoÊ`mMm AmJ«h Ho$bm Amho. Vo åhUVmV, ""Zdm ^maV eoVH$è`m§À`m Hw${Q>am§VyZ, H$moù`m§À`m, M_©H$mam§À`m Am{U g\$mB© H$m_Jmam§À`m PmonS>çm§VyZ gmH$ma hmoD$ Úm.

XwH$mZXmam§À`m XwH$mZmVyZ, Mhmdmë`m§À`m ^Å>`m§Odi Ë`mbm CJdy Úm. hm nwamVZ Xoe H$maImÝ`m§VyZ, ~mOmam§VyZ Am{U _§S>`m§VyZ OmJm hmoD$ Úm. O§Jbm§VyZ Am{U CndZm§VyZ, S>m|Jam§VyZ Am{U nd©VamOtVyZ OmJm hmoD$ Úm.''

12) godm Y_© gm_m{OH$ godm H$m H$amdr ? Agmhr àíZ AZoH$

VéU AZoH$Xm {dMmarV AgVmV. ñdm_rOtZr Va `m godobm na_moÀM _hÎd {Xbobo Amho. BVam§Mo ^bo H$aUo hr XodnyOmM Amho Ago Vo åhUVmV. Ë`m§Zr Aem VéUm§Zm {Xbobo MnIb CÎma Ago Amho, ""Vwåhr Vw_À`m Xoe~m§Ydm§da ào_ H$aVm H$m ? Va _J XodmÀ`m emoYmV Vwåhmbm AÝ`Ì OmÊ`mMr JaO Zmhr. Amnë`m XoemVbo Jar~, d§{MV Am{U Xw~io bmoH$ hoM Xod ZmhrV H$m ? n{hë`m§Xm Ë`m§MrM nyOm H$am`bm H$m` haH$V Amho ? Vwåhr Aer nyOm AWm©V godm Ho$brV Va Vwåhr EH$hr Y_©J«§W Z dmMVm n[anyU© Ym{_©H$ Pmbm Ago g_Om. _J Vwåhmbm _§{XamV OmÊ`mMrhr JaO Zmhr.

ho bjmV R>odm H$s, gd©g§Jn[aË`mJ Am{U godm hoM Amnbo amîQ´>r` AmXe© AmhoV. `m JwUm§Zm Mm§Jë`m _mÜ`_mVyZ à^mdr [aË`m {dH${gV H$am _J nwT>Mo H$m`© hmoV amhrb H$maU Ë`mVM _wŠVr gm_mdbobr Amho.''

`m boImMm g_mamon H$aVmZm _r AmOÀ`m VéUm§§Zm AmJ«hmZo H$mhr gm§Jy BpÀN>Vmo. Ë`m§Zr XaamoO ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§Mr XmoZ nwñVHo$ dmMbr nm{hOoV. EH$ Amho - boQ>g© Am°\$ ñdm_r {ddoH$mZ§X (ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§Mr nÌo) Am{U Xwgao Amho boŠM>g© \«$m°_ H$mob§~mo Qw> Aë_moam (^maVr` ì`m»`mZo). `m nwñVH$m§À`m {ZË` dmMZmZo Ë`m§À`m {dMmam§Zm MmbZm {_iob. Ë`m§Zm Ü`o` àmßVrgmR>r Amdí`H$ Ago OrdZ OJÊ`mMr àoaUm {_iV amhrb. Ë`mVyZ Ë`m§À`m ì`pŠV_Îdmbm n[anyU©Vm bm^ob Am{U g_mOmbmhr _XV {_iob.

AZwdmX - AaqdX Omoerlram_H¥$îU _R>mZo àH$m{eV Ho$boë`m nwñVH$mVyZ gm^ma

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 13 _w»` boI

Page 14: Vivek Vichar January 2016

14 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

_§Jidmar (22 {S>g|~a 2015 amoOr) KmB©JXuZo amÁ`g^oV Ywi ImV nS>bobo ~mbH$Ý`m` {df`H$ {dYo`H$ g§_V H$aÊ`mV

Ambo. _mJbo H$mhr {Xdg Am{U _{hZo Á`m amÁ`g^oV Hw$R>bohr H$m_H$mO µ\$mbVy H$maUmgmR>r hmoD$ {Xbo OmV ZìhVo, {VWoM V_m_ _V^oX JmSy>Z ~hþg§»` njm§Zr {eù`m Pmboë`m {dYo`H$mda CWi MMm© H$ê$Z Ë`mbm _mÝ`Vm {Xbr. Á`m§Zr AZoH$ Xþê$ñË`m XodyZ AS>dUyH$ H$am`Mm _Zgw~m ì`º$ Ho$bm hmoVm, Ë`m§Zrhr _mKma KoD$Z _mÝ`Vm {Xbr. H$maU ñnï> hmoVo. {Z^©`mMo OÝ_XmVo añË`mda Ambo Am{U Ë`m§ZrM `m {df`mbm dmMm µ\$moS>br hmoVr. àË`jmV _wbrMm ~ir nS>bm Voìhmhr ~mhoa Z Amboë`m Ë`m OÝ_XmË`m§Zm AmVm Amnë`m A~«wbmM hmV KmVbm Joë`mgma»`m `mVZm Pmë`m AgUma. åhUyZ AmOda {Z^©`mMo bndbobo Zmd Am{U AmoiIhr {VÀ`mM _mË`m{nË`m§Zr Om{hanUo gm§JyZ Q>mH$br. Ë`m_mJMr `mVZm OZVoV ngê$ bmJbr, Voìhm _mJë`m H$mhr _{hÝ`mV Mmbbobr Ag§{hîUyVoMr ZmQ>Ho$ nwaVr CKS>µ`mda `oÊ`mÀ`m ^`mZoM hr VËnaVm XmIdÊ`mV Ambobr Amho. H$maU ho {dYo`H$ _mJë`mM A{YdoeZmV _§Oya hmoD$ eH$bo AgVo. Oa g§gXoV H$m_H$mO hmoD$ eH$bo AgVo Va! nU Amnë`m Ah§H$mambm MwMH$mamV ~gboë`m amOH$s` nj d ZoË`m§Zm

à`ËZm§Mr namH$mð>m A§V:àoaUoÀ`m A{^ì`º$sgmRr>M AgVo.

~bmËH$ma gmYmaU dm ì`º$sJV JwÝhm _mZbm OmUoM J¡a Amho. Ë`mV d`mMmhr {df` J¡abmJy Amho. Vo H$m`ÚmÀ`m amÁ`mbmM {Xbobo AmìhmZ Amho. `mMo Hw$R>bohr ^mZ `màH$maMo H$m`Xo ~ZdVmZm R>odbo Jobobo {XgV Zmhr. åhUyZ Ago JwÝho dmT>V AmhoV Am{U {H$Vrhr H$R>moa H$m`Xo Ho$bo Var Ë`mbm bJm_ bmdbm OmD$ eH$V Zmhr.

EH$ _mUyg amjg H$m hmoVmo?

^mD$ VmoagoH$aÁ`oîR> nÌH$ma

OmJVm nhmam

Page 15: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 15

nañna ghH$m`© Am{U gm_§Oñ`mVyZ gwg§dmX {Z_m©U hmoVmo.

gm_mÝ` OZVoÀ`m ̂ mdZm ̀ mVZm ̀ mMr qH$MrVhr {µ\$H$sa Cabobr Zmhr. åhUyZM {Z^©`mÀ`m ~bmËH$mè`m§À`m gwQ>Ho$n`ªV Vmo {df` Ywi ImV nS>bm hmoVm. Ë`mda AmVmhr {dMma hmoD$ eH$bm ZgVm. gwX¡dmZo `m XoemVbo ~wÕr_§V {OVHo$ ~oA¸$b AmhoV Ë`mnojm gm_mÝ` bmoH$ ì`dhmar ehmUo AmhoV, g§doXZmerb AmhoV. åhUyZM Ë`m§Zm AmB©ZñQ>mB©Z gm§JVmo Ë`mMm AW© g_Oy eH$bm. Ë`m§Zr Ë`mMrM à{MVr gaH$ma d amOH$maÊ`m§Zm añË`mda CVê$Z {Xbr. Ë`mÀ`m n[aUm_r ho {dYo`H$ g§_V hmoD$ eH$bo Amho.

"Omo H$m`Xm am~dVm `oV Zmhr Agm H$m`Xm g§_V H$aÊ`mVyZ gaH$ma d H$m`ÚmMrM à{Vð>m agmVimbm OmV AgVo', AgoM AmB©ZñQ>mB©Z åhUVmo. Vo Iao åhUOo _moR>o OQ>rb gË` Amho. nU ehmÊ`m§Zm ~wÕrMo A{OU© Pmë`mZo Ë`m§Zm Vo H$iy eH$V Zmhr, gm_mÝ`m§Zm H$iVo. åhUyZ gm_mÝ`m§ZrM g§Vá à{VH«$s`m {Xë`m. Ë`m àjmo^H$ à{VH«$s`m EH$m {dYo`H$mgmR>r ZìhË`m. H$maU hm H$m`Xm g§_V hmoD$Z AmVm {Z^©`mbm Ý`m` {_iy eH$V Zmhr, H$s Ë`mVë`m Aënd`rZ Amamonrbm {ejmhr hmoD$ eH$V Zmhr. _J {Z^©`mMr AmB© H$moUmgmR>r añË`mda Ambobr hmoVr? "AmUIr {H$Vr {Z^©`m§Mm ~ir Om`bm hdm Amho' Agm gdmb Ë`m _mD$brZo Ho$bm hmoVm. Ë`mMm AW© H$m` hmoVm? bmoH$^mdZm H$emgmR>r BVH$s àjwãY Pmbr hmoVr? EH$m Aµ\$amoO Zm_H$ ~mbd`rZ JwÝhoJmambm µ\$mer XoÊ`mMm AmJ«h Ë`m_mJo ZìhVm. H$maU Aer {H$Vrhr H$R>moa {ejm H$moUmbmhr {Xë`mZo ~ir nS>boë`m§Zm ^anmB© {_iV ZgVo. Pmbobo ZwH$gmZ ^ê$Z `oV ZgVo, H$s {dñH$Q>bobo OrdZ nwd©dV hmoV ZgVo. Vr OI_ VerÀ`m Ver H$m`_ ahmVo. Ë`mnojm nwT>ë`m H$moUmÀ`m dmQ>obm Vem `mVZm dm doXZm `oD$ Z`oV, hrM CXmÎm Anojm AgVo. "AmUIr {H$Vr {Z^©`m' `m dmŠ`mVbr doXZm g_OyZ ¿`m`bm hdr. Ë`mMm AW© AmUIr Hw$Umda {Z^©`mgmaIm àg§J ̀ oD$ Z`o, hr ̂ mdZm Amho. Am{U Ë`mgmR>r H$m`Xm ZwgVm eãXmVbm ZH$mo Va

am~dbm OmUmam H$m`Xm hdm, Aer Anojm Amho. AmO Hw$R>bm H$m`Xm am~dbm OmVmo? Hw$R>ë`m H$m`ÚmMm YmH$ Cabobm Amho? ZwgVo H$m`Xo g§_V H$ê$Z Hw$Umbm Ý`m` {_iV Zmhr, H$s gwajm bm^V Zmhr. H$m`ÚmÀ`m A§_b~OmdUrZo Vr h_r {_iV AgVo Am{U bmoH$m§Mm Ë`mda {dœmg AgVmo, {VWn`ªVM H$m`Xm d gaH$ma ZmdmÀ`m dñVy {Q>Hy$Z ahmVmV. Á`mbm H$m`Xm am~dVm `oV Zmhr, Vo gaH$ma {Q>H$V ZgVo.

~ea Ab AgX `mMo {gar`mV gaH$ma Amho Am{U Aµ\$JmU dm BamH$_Ü`ohr gaH$mao AmhoV. nU åhUyZ {VWo H$m`ÚmMo amÁ` Zmhr. H$maU Ë`m§Zr Ho$bobo H$m`Xo dm am~dboë`m gÎmobm Hw$Ur Ow_mZV Zmhr. åhUyZ {VWbo H$mhr bmoH$ ~§S>Imoa dm A{VaoH$s PmboV; Va H$mhr bmoH$ {Zdm©{gV hmoD$Z niV gwQ>bo AmhoV. {VWohr nwñVH$mV dm eãXmVbo H$m`Xo Iwn AmhoV. nU Ë`m§Zm H$moUr {dMmaV Zmhr, H$s Ë`mda H$moUr {dœmghr R>odV Zmhr. H$maU Vmo H$m`Xm g§ajU XoUma Zmhr, H$s {ejmhr XoÊ`mMr Ë`m H$m`ÚmV j_Vm am{hbobr Zmhr, ho bmoH$m§Zm R>mD$H$ Pmbo Amho. H$m`ÚmMr eº$s dm VmH$X, ~§XþH$m dm JUdoemV ZgVo. AWdm H$m`ÚmÀ`m nwñVH$mV dm eãXmV ZgVo. Á`mÀ`mda bmoH$m§Mm {dœmg AgVmo, Ë`m {dœmg d lÕo_Ü`o Hw$R>ë`mhr H$m`Xm dm gaH$maMo ~i gm_mdbobo AgVo. Á`m gÎmmYm`mªZm dm amOH$maÊ`m§Zm Ë`mM dmñVdmMm {dga nS>Vmo, {VWo H$m`Xm g§nwï>mV `oVmo. _J {VWë`m H$m`Xo _§S>imZo Hw$R>bo H$m`Xo g§_V Ho$bo dm Xþê$ñV Ho$bo, åhUyZ Ë`mMm Cn`moJ ZgVmo. H$maU H$m`ÚmMr _hÎmm Ë`mÀ`m A§_b~OmdUrV AgVo. Omo H$m`Xm am~dÊ`mMr åhUOo bmXÊ`mMr Hw$dV amOH$maÊ`mV ZgVo, Vo Ago Znw§gH$ H$m`Xo ~ZdUmaoM gÎmoMr ~oA~«y H$aV AgVmV. H$m`ÚmÀ`m amÁ`mdaMm {dœmg g§ndV AgVmV. {OWyZ AamOH$mMm àm§V gwê$ hmoVmo. Hw$Umbm H$m` {ejm Úmdr hm H$m`ÚmVbm Xþæ`_ ^mJ AgVmo. _wimV H$m`ÚmZo {ejm Úm`Mr doiM `oD$ Z`o, BVH$m H$m`ÚmMm YmH$ Agmdm bmJVmo. n`m©`mZo

OmJVm nhmam {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 15

Page 16: Vivek Vichar January 2016

16 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

H$m`Xm gm_mÝ` OZVobm gwajoMr h_r XoV AgVmo. åhUyZ bmoH$ H$m`Úmbm dMHy$Z AgVmV, VgoM H$m`Úmda {dg§~yZ AgVmV. Ë`m {dœmgmbm OnUo åhUOo amÁ` H$aUo hmo`. Á`m amÁ`H$Ë`mªZm d amOH$maÊ`m§Zm Ë`mMo ̂ mZ ahmV Zmhr, Ë`m§Mr gÎmm {Q>H$V Zmhr Va agmVimbm OmV AgVo.

bm° _ñQ> ~r Eݵ\$moñS©>! H$m`Xm hr bmXÊ`mMr ~m~ Amho. H$m`ÚmMm YmH$ Agbm nm{hOo. H$m`Úmer Ioi Ho$bm Va MQ>Ho$ ~gVmV, `mMr bmoH$g§»`oVrb Om{Ud åhUOo H$m`ÚmMo amÁ` hmo`. "H$m`ÚmMo amÁ`' hm eãXM ñnï> Amho. àË`oH$mZo H$m`Úmbm Ow_mZbo nm{hOo Am{U Ë`mÀ`mnwT>o ZV_ñVH$ Agbo nm{hOo. Ow_mZUma Zmhr Ë`mbm j_m Zmhr, Agm H$m`ÚmMm YmH$ AgVmo. Voìhm ~§XÿH$hr XmIdmdr bmJV Zmhr. H$moUrhr CRy>Z ~m{bH$m dm Vê$Ur EH$mH$s gmnS>br åhUyZ AnhaU H$aVmo, dm ~bmËH$ma H$aVmo, hrM _wimV H$m`ÚmMr {dQ>§~Zm AgVo. ~bmËH$ma _wbrda Aghmæ` åhUyZ hmoV Zmhr. {VMo g§ajU H$aÊ`mMr h_r {Xbobm H$m`Xm Aghmæ` Pmbm åhUyZ Ë`m g_mOmVë`m _{hbmbm ~bmËH$mamMo ~ir ìhmdo bmJV AgVo. {VÀ`mda em[aarH$ h„m hmoVmo. em[aarH$ BOm _{hbobm-_wbrbm hmoVo. nU Ë`mhrnojm _moR>r hmZr H$m`Úmdarb {dœmgmbm hmoV AgVo. OoUo H$ê$Z _wbtZm amÁ`KQ>ZoZo ZmJar ñdmV§Í`mZo ~hmb Ho$bobo A{YH$ma Cn^moJÊ`mda ^`mnmoQ>r ñdoÀN>oZo à{V~§Y bmXbo OmV AgVmV. _{hboÀ`m _ZmV AgwajoMr ^mdZm {Z_m©U H$aÊ`mVyZ {VÀ`m KQ>ZmË_H$ A{YH$mamMm g§H$moM Ho$bm OmV AgVmo. åhUyZM ~bmËH$ma gmYmaU dm ì`º$sJV JwÝhm _mZbm OmUoM J¡a Amho. Ë`mV d`mMmhr {df` J¡abmJy Amho. Vo H$m`ÚmÀ`m amÁ`mbmM {Xbobo AmìhmZ Amho. `mMo Hw$R>bohr ^mZ `màH$maMo H$m`Xo ~ZdVmZm R>odbo Jobobo {XgV Zmhr. åhUyZ Ago JwÝho dmT>V AmhoV Am{U {H$Vrhr H$R>moa H$m`Xo Ho$bo Var Ë`mbm bJm_ bmdbm OmD$ eH$V Zmhr. ~bmËH$ma hr amZQ>r _mZ{gH$Vm Amho Am{U Ë`mMrM Om{Ud AmnU hadyZ ~gbmo AmhmoV. åhUyZ AmnU Q>mhmo µ\$moS>Vmo. {Z^©`m~Ôb ghmZw^yVr XmIdVmo. ~oQ>r ~MmdMo ZmQ>H$hr N>mZ a§JdVmo. nU Ë`mda Cnm` emoYbm OmV Zmhr H$s gmnS>V Zmhr. åhUyZ EH$ _mUyg amjg hmoVmo Am{U Ad¿`m g_mOmÀ`m gX^mdZodaM ~bmËH$ma H$aVmo.

AmVm Hw$R>o AmhoVnwañH$madmngrdmbo Xbmb?`oWo àý EH$m Aem ZamY_mMm Amho- Omo {Z^©`mda gm_y{hH$ ~bmËH$ma

H$aUm`«m 6 JwÝhoJmam§n¡H$s EH$ Amho.- Ë`mMo Zmd _h§_X A\$amoO.

AmVm Vmo 20 dfmªMm Pmbm` AZ² Vmo ~mbgwYmaJ¥hmVrb 3 dfmªÀ`m g§ñH$mamV H$Å>a {OhmXr ~Zë`mMo {ZarjU JwáMa {d^mJmZo Zm|Xdbo Amho. `m AnamÜ`mbm {OhmXr YSo> {Xbo H$moUr? hm àý AZwÎm[aV Amho.

- ~mbgwYmaJ¥hmÀ`m {Z`_mZwgma Ë`mMr AmoiI g_mOmVrb bmoH$m§nmgyZ bndm`Mr Amho. Ë`m_wio Vmo H$mamJ¥hmVyZ ~mhoa nS>ë`mda H$moUË`mhr {R>H$mUr Agy eHo$b.

- gm_y{hH$ ~bmËH$mamZ§Va {Z^©`mÀ`m Jwám§JmV bmoI§S>r am°S> IwngUmam hmM ZamY_ A\$amoO. am°S> AmVS>çm§n`ªV Kwgë`mZo {Z^©`mbm àmU J_dmdm bmJbm.

- JwÝhm H$aVmZm A\$amoO hm 17 dfmªMm hmoVm åhUyZ Ë`mMr ghOJË`m gwQ>H$m Pmbr Amho.

- Aem ZamY_m§Zm H$R>moa {ejoMr VaVyX H$aUmam H$m`Xm g§_V hmoÊ`mg {db§~ H$aUmè`m§~Ôb XoemVrb H${WV boIH$, ~wÕrd§V Jßn H$m AmhoV?

- nwañH$ma dmngr H$aUmao Xbmb Hw$R>o bnyZ ~gbo AmhoV ?

CXmÎm {dMma àË`oH$mÀ`mM öX`mbm ñne© H$éZ Ë`m ì`º$sV {Z{üVM n[adV©Z KS>dyZ AmUVmo.

OmJVm nhmam16 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 17: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 17

Ag§K{Q>VnUm, Aì`dñWm, ~o{eñV `m_wio d¡`{º$H$, gm§{KH$, gm_m{OH$ Am{U amï´>r` OrdZmV {dñH$irVnUm `oVmo.

g_Om Vw_Mm EImXm {_Ì Amho. H$mhr H$maUmZo Ë`mMo Am{U Vw_Mo ^m§S>U Pmbo. ^JdmZ Z H$amo, nU PmboM. AJXr

h_arVw_ar Pmbr. "~m - Mm - ~m - Mr' Pmbr. nma _mam_marda doi Ambr. gdmªg_j ^a Mm¡H$mV Vw_À`m lr_wImV EH$ R>oD$Z {Xbr. Agob VmH$X Va Vwåhrhr _mamb. ZgobM Va {eì`m XoV ~gmb. nU EH$ {dMma H$am H$s g_Om Ë`mZ§Va Mma - nmM {Xdgm§Zr Ë`mMm dmT>{Xdg Agob Va Ë`mbm ew^H$m_Zm Úm`bm Ë`mÀ`m Kar Omb H$m? AmZ§XmZo AmoaS>mb H$m? g_mYmZmZo {_R>çm _mamb H$m? JmoS>YmoS> Imb H$m? ZmMmb H$m?

Z¸$sM Zmhr Zm? AJXr {_Ì Agbm Var, H$mbda Iyn {Oìhmim Agbm Var, Ë`mZo AZoH$ CnH$ma Ho$bo Agbo Var, àg§Jr Ordhr dmMdbm Agbm Var Ë`mZo An_mZ Ho$ë`mda, AmB©~{hUrdéZ {eì`m {Xë`mda AmnU Ë`mMm dmT>{Xdg gmOam H$aVM Zmhr Am{U Ë`mg ñdm{^_mZM åhUVmo Va _J àý Amho H$s Á`m B§J«Om§Zr `m Xoembm XrS>eo df} Jwbm_ Ho$bo, AZpÝdV AË`mMma Ho$bo. Anma bwQ>bo, Y_©^«ï> Ho$bo, H§$Jmb H$éZ gmoS>bo Ë`m§À`m XoemV Ë`m§Mo ZdrZ df© gwê$ hmoUma åhUyZ Am_À`m bmoH$m§Zm AmZ§XmMo CYmU `oV Agob Va Ë`m§Zm Zo_Ho$

^maVmMr, ^maVr`m§Mr àJVr hr ^maVr` n[adofmVrbM Agbr nm{hOo. VaM Vo Iao ñdmV§Í` R>aob. ^maV eãXmVM Ë`mMr OrdZ{Zð>m ѽJmoMa hmoVo. ^m åhUOo kmZ, ^m åhUOo VoO, Ë`mV Omo aV Vmo "^maV'. Xrn COidUmam Xoe Amho Amnbm. Xrnmdbr H$aUmam Xoe Amho Amnbm.

`mbm AmYw{ZH$Vm åhUm`Mo?

ñdmZ§X nw§S>dUr, {O.`dV_mi9422644611

H$amdm {dMma {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 17

Page 18: Vivek Vichar January 2016

18 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

g_mOgodm H$aVmZm Amnë`mV ^mdZmerbVm Am{U ^mdZm§M§ {Z`§ÌU `m§Mm gwaoI g§J_ hdm.

H$m` åhUm`Mo? Amåhmbm Am_À`mM `m H¥$VrMr bmO dmQ>m`bm ZH$mo H$m? H$emMm O„mof? H$emMm AmZ§X? naH$s`ËdmMm H$s Jwbm_rMm? {Z~w©Õ AZwH$aUmMm H$s AmË_^mZ hrZVoMm? Ahmo hr ^maVmMr g§ñH¥$Vr Zmhr. nmümË`m§À`m A§YmZwH$aUmV Amåhr Am_Mr OrdZÑï>rM J_mdyZ ~gVmo. dmT>{XdgmMm Ho$H$ Im`Mm Va Im! nU _oU~Î`m {dPdÊ`mMm Xi^ÐrnUm Va H$ê$ Z`o Zm? XrnmMo {dPUo ^maVr` g§ñH¥$VrV A_§Jb _mZbo Amho. Amåhr Am_À`m Wmo~mS>mZo (H$maU A_§JbH$marbm _wI H$go åhUy?) _oU~Î`m {dPdVmo Am{U da Ë`mbm àJVr _mZVmo.

nmíMmË`m§À`m ZmXmV Amåhr àJVrMr bjUoM ~XbdyZ Q>mH$br AmhoV. na_CnH$maH$ Jmo_mVobm gm§^mUmè`mbm Amåhr AS>mUr åhUVmo Am{U H$moUmdahr ^w§H$Umao Hw$Ìo KoD$Z {\$aUmam Am_À`m boIr "_m°S>Z©' AgVmo. hr H$moUVr àJVr?

^maVmMr, ^maVr`m§Mr àJVr hr ^maVr` n[adofmVrbM Agbr nm{hOo. VaM Vo Iao ñdmV§Í` R>aob. ^maV eãXmVM Ë`mMr OrdZ{Zð>m ѽJmoMa hmoVo. ^m åhUOo kmZ, ^m åhUOo VoO, Ë`mV Omo aV Vmo "^maV'. Xrn COidUmam Xoe Amho Amnbm. Xrnmdbr H$aUmam Xoe Amho Amnbm.

amÌ A§Ymar Agbr Var Xrnm§Zr COiyZ àH$me_` H$aUmar hr g§ñH¥$Vr. H$maU àH$memV VmoM dmdaVmo Omo

COi AgVmo. ñdÀN> AgVmo. n{dÌ AgVmo. A§YmamV Va nmno KS>VmV. AZmMma, XþamMma KS>VmV. _J _wÔm_ {Xdo ~§X H$éZ gmOao (?) hmoVo Vo Am_Mo df© H$go?

Am_Mo Zddf© gy`m}X`mbm Ama§^ hmoVo. M¡Ì _mgmV. g¥ï>rbm Zdm ~ha Ambm AgVmZm, dg§V F$VyZo {ZgJ©hr à\w${„V Pmbm AgVmZm, n¥Ïdr gñ`í`m_bm Pmbr AgVmZm, ZXrZmbo àdm{hV AgVmZm, _§Jb_` AéUà^m ngabr AgVmZm, kmZ{ZYr, VoOmoamer ^wdZ^mñH$a gy`©Zmam`U nyd© {j{VOmda Amê$T> hmoV AgVmZm, {Xdgm COoS>r. Ago nmZPS>rÀ`m, W§S>rÀ`m, ^H$mg, ewîH$ A§Ymè`m amÌr Amnë`mH$So> \$º$ "^yV' ZmMVmV. Amnë`mbm Ë`m§À`mV gm_rb hmoÊ`mMr BVH$s Ah_h{_H$m Agmdr H$m? Am{U Aem A{dMmambm àJVrerbVm, Zd{dMmaYmam, OmJ{VH$Vm, AmYw{ZH$Vm åhUmdo H$m? ***

H$amdm {dMma18 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 19: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 19

godmH$m`© H$aVmZm Amnë`mbm OrdZm{^_wIM Agb§ nm{hOo; OrdZ namL_wI AgyZ MmbUma Zmhr.

_amR>r hr ^mfm AË`§V g_¥Õ

Amho. kmZXodm§nmgyZ gmdaH$am§n`ªV {VMm nwañH$ma gd©M Wmoa nwéfm§Zr Ho$bm Amho. nU _hmamï´>mV amhUmè`m A_amR>r bmoH$m§Zm ~è`mMXm _amR>r ~mobUo OS> OmVo. H$maU _amR>r ^mfm Ver AdKS§>M Amho. M Am{U i Mm Cƒma H$aVmZm AZoH$ A_amR>r bmoH$m§À`m ZmH$rZD$ `oVo. {deof H$éZ _amR>r ^mfoVrb VrZ qbJo ho g_Om`bm \$ma§M AdKS> OmV§. åhUOo CXmhaU XoVmo, Vo nmoQ>, Vmo S>moim, Vr Or^. ho earamMo {d{dY ^mJ AmhoV. nU earamÀ`m doJdoJù`m ^mJm§Zm CƒmaÊ`mgmR>r XoIrb doJdoJù`m qbJmMm dmna H$amdm bmJVmo. _J {~ƒmam A_amR>r _mUyg Jm|YiyZ OmVmo.

`mV AOyZhr J§_V Aer Amho H$s XmT>r Am{U {_er ho nm¡éfmM§ à{VH$ _mZb§ OmV§. nU AmnU `m nm¡éfmÀ`m à{VH$m§Mm Cƒma _mÌ Vr XmT>r, Vr {_er Agm H$aVmo. åhUOo XmT>r-{_er _Xm©ZJrM§ à{VH$ Amho, nU Ë`m§Mm Cƒma _mÌ órqbJr. Amho Zm H$_mb? Xþgar Jmoï> åhUOo XmoZ doJdoJù`m ^mfoV EH§$M g_mZ eãX AgVmo, nU Ë`mMm AW© _mÌ AJXr doJim, ~è`mMXm {déÕhr AgVmo. CXmhaUmW© ghdmg hm eãX KoD$. _amR>r_Ü`o ghdmg hm eãX gmo~V, g§JVr `m AWm©Zo dmnabm OmVmo. nU qhXrV ghdmg hm eãX emar[aH$ g§~§YmgmR>r dmnabm OmVmo. EH$ EoH$sd {H$ñgm gm§JÊ`mMm _moh AmdaV Zmhr. _hmamï´>mVrb EH$m A{YH$mè`mMr CÎma ^maVmV ~Xbr Pmbr. Va Vo _amR>r A{YH$mar EHo$ {Xder ^moOZ

H$am`bm ~gbo hmoVo. Voìhm {VWo Ë`m§Mo EH$ ghH$_©Mmar Ambo. H$mhr _hËdmÀ`m \$mB©ëg Úm`À`m hmoË`m. Ë`m Ë`m§Zr {Xë`m d Vo Om`bm {ZKmbo. OodVmZm Oa Amnë`mH$So> Hw$Ur Amb§ Va Ë`mbm AmnU OodÊ`mMm AmJ«h H$aVmo, Aer Amnbr

arV§M Amho. Ë`mà_mUo _amR>r A{YH$mè`m§Zr Amnë`m gh-H$_©Mmè`mbm OodUmMm AmJ«h Ho$bm. Ë`m§Zr Vmo ZmH$mabm. eodQ>r A{YH$mar qhXrV§M åhUmbo, "Eogo H¡$go Om gH$Vo hmo Amn. A^r AmE hmo Vmo Xmo Kmg ImH$a OmB©`o' A{YH$mè`mMo ho dmŠ` EoHy$Z gh-H$_©Mmè`mbm An_m{ZV Pmë`mgmIaMo dmQ>bo d Vmo åhUmbm Amn _wPo Km§g ImZo Ho$ {b`o Š`m| ~mob aho hmo, Š`m _wPgo H$moB© JbVr hþB© h¢?. A{YH$mè`mnbm Amnbr MyH$ H$ibr d Ë`m§Zr Amnbr qhXr gwYmaV åhQ>b§ Amn JbV _V g_PZm, _oao H$hZo H$m _Vb~ h¡, Amn Xmo {ZH$mbm ImH$a OmB©`o.

Va Aerhr ^mfoMr J§_V. nU H$mhr ~mobm, Amnbr _amR>r ̂ mfm àM§S> g_¥Õ Am{U gm{hË` g§nÞ Amho. ̀ m OJmV AZoH$ ̂ mfm AmhoV, nU ̂ mfobm _m` åhUÊ`mMm _mZ \$º$ Am{U \$º$ Amnë`m _amR>r ^mfobmM. gwaoe ^Q>m§Zr {bhÿZ R>odb§M Amho...

bm^bo Amåhmg ^m½` ~mobVmo _amR>rOmhbmo IaoM YÝ` EoH$Vmo _amR>rY_©, n§W, OmV EH$ OmUVmo _amR>rEdT>çm OJmV _m` _mZVmo _amR>r

O`oe eÌw¿Z _oór9967796254

VrZ qbJo Am{U _amR>r ^mfm

hbH§$-\w$bH§$

Page 20: Vivek Vichar January 2016

20 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

AmË_m Am{U eara EH$_oH$m§da Adb§~yZ AmhoV. EH$m{edm` Xþgè`mMm {dMma H$aU§ Ho$di AeŠ` Amho.

Page 21: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 21

~«÷ hoM emœV gË` Amho, OJ Ho$di _m`m Amho, OrdmË_m hm na_mË_mM Amho.

~¡R>H$ g§nbr. ^º$_§S>ir BH$So>{VH$So> {\$ê$Z A§_i nm` _moH$io H$ê$§ bmJbr. _mñVaXoIrb n§MdQ>r dJ¡a|VyZ BVñVV… {\$ê$§ bmJbo. nm§MmMm gw_ma. Oam doimZo lram_H¥$îUm§À`m ImobrH$So> naV `oD$Z ~KVmV Vm| H$m`, ImobrÀ`m CÎmaoH$S>rb bhmZ nS>dtV Ë`m§Zm EH$ AØþV Ñí` {Xgb|. AØþV ! lram_H¥$îU {Züb hmoD$Z C^o AmhoV.

Za|ÐZmW JmV AgyZ MmaXmoZ ^º$ lram_H¥$îUm§^modVr C^o AmhoV _mñVa _w½Y hmoD$Z JmU| EoHy$ bmJbo; AJXr Xoh^mZ hanyZ Job| Ë`m§Mo Ë`m JmÊ`mZo. EH$ lram_H¥$îUm§Zm dJib| Va _J BVH|$ _Ywa Jm`Z Ë`m§Zr BVa Hw$UmÀ`mM H§$R>m§VyZ H$Yr EoH$b| ZìhV|. lram_H¥$îUm§Mr AdñWm AdbmoHy$Z Va Vo Amü`©M{H$VM hmoD$Z Jobo. lram_H¥$îU C^o hmoVo--{Z:ñn§X; S>moi`m§À`m nmnÊ`mgwÕm bdV ZìhË`m !

œmgmoÀN‰>mg Mmbbm Amho H$s Zmhr BVH$m hiy ! _mñVam§Zr OdiÀ`m _§S>irn¡H$s EH$mbm {dMmaë`mdê$Z Ë`mZo gm§{JVb| H$s, `mMoM Zm§d "g_m{Y'. _mñVam§Zr h| Agb| `mnydu Z H$Yr nm{hb| hmoV|, Z EoH$b| hmoV|. ñV§{^V hmoD$Z Vo _ZmetM {dMma H$ê$ bmJbo,--"na_oœamÀ`m {M§VZmZ§ _mUyg BVH$m ~møg§kmeyÝ` hmoD$§ eH$Vmo A§ ? Hw$Umg R>mD$H$ {H$Vr {dœmg, {H$Vr ^{º$ Agm`bm hdr Ag§ ìhm`bm !' Za|ÐZmWm§À`m JmÊ`mMm ^mdmW© Agm hmoVm :-- "

_Zm, Ë`m {MÝ_`, {MÓZ harÀ`m nmXnÙt pñWa hmo; AZwn_Á`mo{V, _mohZ_y{V©, ^º$öX`a§OZ Aem Ë`m harÀ`m MaUt brZ hmo. H$moQ>r M§Ðm§À`m à^obm{h

bmO{dUma§ Ë`mM§ AZwamJmoË\w$„ gm¢X`© ~KyZ ào_mZ§XmZ§ àmU H$go nwb{H$V hmoD$Z OmVmV !' JmÊ`mMm eodQ>Mm MaU åhQ>bm OmV AgVm§Zm lram_H¥$îUm§Mo eara amo_m§{MV hmoD$Z Job| AmnmX_ñVH$ gmam Xoh nwb{H$V Pmbm. S>moù`m§dmQ>| AmZ§Xmlw Pê$§ bmJbo. _Yo_Yo OUw H$m§hrVar' nmhÿZ _§Xpñ_V H$aVmhoV. "H$moQ>r M§Ðm§À`m à^obm{h bmO{dUma| Ag| H$moUV| AZwn_ ê$n ~KV hmoVo Hw$Umg R>mD$H$ ! `mMoM H$m Zm§d ^Jd§VmMo {MÝ_`ê$n-Xe©Z? {H$Vr gmYZm

Ho$ë`mZo, {H$Vr Vn AmMaë`mZo, {H$Vr ^{º${dœmg Agë`mZo Aem àH$maMo B©œaXe©Z KS>V AgVo?

JmU| nwÝhm gwê$ Pmb|-- (^mdmW©)--öX`H$_bmgZr Ë`mÀ`m MaU`wJbmda Ü`mZ H$a ! em§V _ZmZ§ ào__` Z`Zm§Zr Ë`m AZwn_ {à`Xe©ZmM§ Xe©Z Ko!

Ahmhm, nwZa{n lram_H¥$îUm§Mo V|M ^ydZ_mohZ hmñ`! eara VgoM {Z:ñn§X! AYm}Ý_r{bV ZoÌ! OUw H$mhrVar bmoH$moÎma énbmdÊ` nmhV AgmdoV. Am{U VrM Anén gm¢X`©lr AdbmoHy$Z OUw AmZ§XgmJam§V nmohV AmhoV! JmUo g§nV Ambo, Za|ÐZmW A§{V_ MaU JmD§$ bmJb§- (^mdmW©) ^{º$^mdmÀ`m AmdoJmZ§ Ë`m {MXmZ§Xagm§V _¾ hmoD$Z Om, Ë`m ào_mZ§Xagm§V {Ma{Z_¾ hmoD$Z Om! g_mYrM| Am{U ào_mZ§XmMo V| AX²^wVaå` {MÌ öX`nQ>mda Mm§Jbo A§{H$V H$éZ KoD$Z _mñVa KamH$S>o naVÊ`mg {ZKmbo. añVm MmbVm§Zm _YyZ_YyZ öXdrUoda, àmUm§Zm doS> bmdUmè`m Ë`m {Xì` g§JrVmÀ`m à{VÜdZrMo _§Owb-H$mo_b P§H$ma CR>V hmoVo. (H«$_e…)

lram_H¥$îU dMZm_¥V

`mMoM Zmd g_m{Y

Page 22: Vivek Vichar January 2016

22 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Amnë`mbm Z¸$s H$m` H$am`M§ Amho ho bjmV KoD$Z AmnU H$m_ Ho$b§ nm{hOo.

nmMdm àýàýmon{ZfXmÀ`m `mAmYrÀ`m boImÀ`m XmoZ ^mJm§_Ü`o àË`oH$mV XmoZ

`mà_mUo Mma àým§Mm D$hmnmoh Pmbm. {nßnbmX F$ftH$So> ghm {Okmgy {eî` Jobo hmoVo. ̀ m eodQ>À`m boIm§H$mV eodQ>À`m XmoZ {eî`m§À`m àým§Zm {nßnbmX F$ftZr {Xbobo CÎma g_m{dï> Amho.

{e~rMm nwÌ gË`H$m_ {dMmaVmo, "^JdZ², Omo _Zwî`, AJXr _aon`ªV Am|H$mamMo Ü`mZ H$aVmo, Ë`mbm _¥Ë`yZ§Va H$moUVm bmoH$ àmá hmoVmo?'

{nßnbmX CÎma XoVmV, ""gË`H$m_m, hm Am|H$ma åhUOoM na d Ana ~«÷ Amho. Am|H$mamÀ`m CnmgZoZo `mVbm H$moUVmhr bmoH$ Ë`mbm {_iy eH$Vmo.'' ̀ m CÎmamÛmao {nßnbmXm§Zm ho gm§Jm`Mo Amho H$s, Am|H$ma Am{U na~«÷ ̀ mV A§Va Zmhr. Am|H$ma åhUOoM na~«÷ Am{U na~«÷mÛmao àH$Q> hmoUmao {damQ> ñdê$n VoM Ana ~«÷ hmo`. Omo Am|H$mamMr CnmgZm, H$moUVo Var \$i {_iÊ`mÀ`m BÀN>oZo H$aVmo, Vo \$i Ë`mbm {_iVo. ho \$i

àýmon{ZfX ^mJ -3

_m. Jmo. d¡ÚZmJnya. 09881717809

AmoiI Cn{ZfXm§Mr

Á`m à_mUo aWmÀ`m Zm^rV gd© Amao EH$Ì Ambobo AgVmV, åhUOo Vo gd© Amao aWZm^r{edm` {Q>Hy$ eH$V ZmhrV, Ë`mà_mUo àmUmXr gd© H$bm na_mË_nwéfmV EH$Ì `oVmV. Ë`m§Mo doJio ApñVËd amhmV Zmhr. Ë`m na_nwéfmbm Omo OmUVmo, Ë`mbm _¥Ë`yMo Xþ:I hmoV Zmhr.

Page 23: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 23

OrdZmVrb dmñVdmH$So> Xþb©j Pmb§ Va Amnë`m dmQ>çmbm Ho$di An`eM `oB©b.

åhUOoM Ana ~«÷. nU EImXm gmYH$ {ZîH$m_ ̂ mdZoZo Am|H$mamMr CnmgZm H$arb, Va Ë`mbm na~«÷mMr àmár hmoB©b.

Am|H$mamV VrZ _mÌm AgVmV. "A', "C' Am{U "_' `m Ë`m VrZ_mÌm hmoV. `mn¡H$s Omo n{hë`m EH$mM _mÌoMm On H$arb, Va Ë`mbm F$½doXmVrb F$Mm _Zwî` bmoH$ àmá H$ê$Z XoVrb. Vmo `m bmoH$mV Vn, ~«÷M`© d lÕm `m§Zr g§nÞ hmoB©b Am{U _moR>m _{h_m àmá H$arb.

Oa Vmo XmoZ _mÌmË_H$ Am|H$mamMo Ü`mZ H$arb, Va `Owd}XmVrb F$MmË`mbm A§V[ajmVrb gË`bmoH$ (ñdJ©bmoH$) àmá H$ê$Z XoVrb. Ë`m ñdJ©bmoH$mVrb gd© àH$maMo Eoœ`© Ë`mbm ^moJm`bm {_iob. nU Ë`mbm Ë`mZ§Va nwZ: _Zwî` bmoH$mV `mdo bmJob.

na§Vw Omo gmYH$ Am|H$mamÀ`m {VÝhr _mÌm§Mm On H$arb, Vmo gd© H$_© ~§YZmVyZ _wº$ hmoVmo. Á`m à_mUo H$mV Q>mH$ë`mZ§Va gmn Ë`m H$mVonmgyZ nyU©nUo Xÿa hmoVmo, Ë`m à_mUo. Ë`mbm, gm_doXmVrb _§Ì, VoOmo_` gy`©_§S>imVyZ gd©loð> Agboë`m ~«÷bmoH$mbm nmoM{dVmV. Omo g§nyU© OJmbm Amnë`m Ho$di EH$m A§emZo YmaU H$aVmo, Omo g§nyU© {dœmV ^abobm Amho Am{U Omo gdmªÀ`m A§V`m©_mV åhUOo öX`mVhr ^abobm Amho, Ë`m na~«÷ nwéfmoÎm_mbm Agm gmYH$ àmá hmoV AgVmo.

hmM {df` ñnï> H$aUmao XmoZ ûcmoH$ AmhoV. Ë`m§Mm AW© Agm-

""AH$ma, CH$ma Am{U _H$ma `m VrZ _mÌm§Zm _¥Ë`y Amho. åhUOo A§V Amho. Ë`m {VÝhr _mÌm nañnamer g§~Õ AmhoV. ~mø, Amä`§Va Am{U _Ü`_ Ago Ë`m§Mo ñdê$n Amho. `m {VÝhr ñdê$nmV Ë`m§Mo {Zübd¥ÎmrZo Ü`mZ Ho$ë`mg gmYH$ H$Yr {dM{bV hmoV Zmhr.

""EH$_mÌH$ Am|H$mamMr CnmgZm H$aUmè`mbm F$½doXmVrb _§Ì, naV _Zwî` bmoH$mV nmR>{dVmV. {Û_mÌH$ Am|H$mamMr CnmgZm H$aUmè`mbm `Owd}XmVrb _§Ì ñdJ©bmoH$mV nmoM{dVmV. `m XmoÝhr bmoH$mVrb dmñVì`mZ§Va, gmYH$mbm _Zwî` bmoH$mV nwZO©Ý_ AQ>i

Amho. na§Vw Omo gmYH$ {Ì_mÌH$ Am|H$mamMr CnmgZm H$aVmo, Ë`mbm gm_doXmMo _§Ì ~«÷bmoH$mV nmoM{dVmV. Vmo em§V, AOa, A_a, A^` Aem na~«÷ ñdê$nmer EH$ê$n hmoVmo. åhUOoM Vmo _wº$ hmoVmo. OÝ_-_¥Ë`yÀ`m MH«$mVyZ Ë`mMr gwQ>H$m hmoVo.

ghmdm àý^aÛmOmMm _wbJm gwHo$emZo hm ghmdm AWm©V²

eodQ>Mm àý {dMmabm. Vmo åhUmbm, ""^JdZ², EH$Xm H$moeb XoemMm amOnwÌ {haÊ`Zm^ _mÂ`mH$So> Ambm Am{U _bm {dMmaVm Pmbm, "Vwåhr gmoim H$bm§Mm nwéf H$moU ho OmUVm H$m`?' _r CÎma {Xbo H$s, "`mMo CÎma _bm _mhrV Zmhr. _bm Oa Vo _mhrV AgVo, Va _r Vwbm Z¸$sM gm§{JVbo AgVo. Omo ImoQ>o ~mobVmo, åhUOo _mhrV ZgVmZmhr _mhrV Amho, Ago g_OyZ ~mobVmo, Ë`mMm gd©Zme hmoV AgVmo. åhUyZ _r ImoQ>o~mobUma Zmhr.' Ë`mZ§Va Vmo amOHw$_ma, aWmV ~gyZ _wH$mQ>çmZo {ZKyZ Jobm. ^JdZ², _rM AmVm Vmo àý AmnUmg {dMmarV Amho. AmnUM _bm gm§Jm H$s, Vmo gmoim H$bm§Mm nwéf Hw$R>o AgVmo Am{U Ë`mMo ñdê$n H$go AgVo?''

Ë`mbm CÎma XoVmZm {nßnbmX F$fr åhUmbo, ""Á`m nwéfmbm gmoimH$bm AgVmV, Vmo nwéf Amnë`m A§V:H$aUmVM AgVmo. Ë`mbm emoYÊ`mgmR>r ~mhoa ^Q>H$Ê`mMr Amdí`H$Vm Zmhr. Ë`m na_nwéfmZo {dMma Ho$bm H$s, Ago H$moUVo VÎd Amho H$s, Oo {ZKyZ Jobo AgVm, _r Zmhrgm hmoB©Z? VgoM Hw$UmÀ`m pñWa amhÊ`mZo _r pñWa amhrZ?''

Agm {dMma H$ê$Z Ë`mZo àW_ "àmU' CËnÞ Ho$bm. Ë`m àmUmnmgyZ lÕm, AmH$me, dm`y, VoO, Ob, n¥Ïdr, B§{Ð`o, _Z, AÞ, AÞmnmgyZ dr`©, Vn, _§Ì, H$_©, bmoH$ Am{U bmoH$m§_Ü`o Zm_ CËnÞ Pmbo. VmËn`© Ago Amho H$s, "àmU' CËnÞHo$ë`mZ§Va lÕm åhUOo AmpñVŠ`~wÕr, Z§Va AmH$memXr n§M_hm^yVo, Ë`mZ§Va _Z, ~wÕr, {MÎm Am{U Ah§H$maê$nr A§V:H$aU CËnÞ Ho$bo. Z§Va n§M H$_]{Ð`o d kmZ|{Ð`o CËnÞ Ho$br.

AmoiI Cn{ZfXm§Mr {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 23

Page 24: Vivek Vichar January 2016

24 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

dmñVdmM§ ^mZ R>odyZ Ë`mVyZ nyU© g_mYmZ {_iob Ag§ hoVwnyU© OrdZ AmnU OJb§ nm{hOo.

àmÊ`mMo earaZrQ> ahmdo åhUyZ _J AÞ CËnÞ Ho$bo. Ë`mZ§Va B§{Ð`m§Zm AmdaÊ`mgmR>r Vn, Am{U {^Þ {^Þ _§Ì V`ma Ho$bo. Z§Va bmoH$, Ë`m§Zm Ë`m§Mr ê$no Am{U ê$nmZwgma Zm_o V`ma Ho$br.

Á`mà_mUo {^Þ {^Þ Zm_o d ê$no YmaU H$aUmè`m ZÚm g_wÐmbm OmD$Z {_iVmV Am{U Ë`mV nyU©nUo {dbrZ hmoD$Z OmVmV åhUOo, Ë`m§Mr gd© Zm_ê$no Zmhrer hmoVmV, Ë`m g_wÐM ~ZVmV, Ë`mMà_mUo, _mZd earamV Amboë`m gmoim H$bm Zï> hmoVmV. Ë`mMr Zm_ê$no Zmhrer hmoVmV. Vmo \$º$ "nwéf' åhUyZM AmoiIbm OmVmo. Aem arVrZo Vmo fmoS>e H$bma{hV A_¥V hmoVmo.

`m AWm©Mm EH$ ûcmoH$ Amho. Ë`mMm AW© Agm- Á`m à_mUo aWmÀ`m Zm^rV gd© Amao EH$Ì Ambobo AgVmV, åhUOo Vo gd© Amao aWZm^r{edm` {Q>Hy$ eH$V ZmhrV, Ë`mà_mUo àmUmXr gd© H$bm na_mË_nwéfmV EH$Ì `oVmV. Ë`m§Mo doJio ApñVËd amhmV Zmhr. Ë`m na_nwéfmbm Omo OmUVmo, Ë`mbm _¥Ë`yMo Xþ:I hmoV Zmhr.

eodQ>r Ë`m gd© {eî`m§Zm {nßnbmX åhUmbo, ""_r

BVHo$M OmUVmo H$sho na~«÷ Amho. `mnojm A{YH$ kmZ _OH$So> Zmhr.'' Ë`mZ§Va Ë`m gdmªZr {nßnbmXm§Mo nyOZ Ho$bo Am{U Vo åhUmbo, ""AmnUM Am_Mo Iao {nVm AmhmV. AmnUM Am_Mm AkmZmVyZ CÕma Ho$bm'', Ago åhUyZ Vo gd© {eî` naV Jobo.

`oWo àýmon{ZfX² g§nVo. àË`oH$ Cn{ZfXmÀ`m àma§^r d A§Vr em§{VnmR> åhUmd`mMm AgVmo. àýmon{ZfXmV Imbrb em§{VnmR> Amho.

^Ч H$U}{^: e¥Uw`m_ Xodm^Ч ní`o_mj{^`©OÌm: &pñWa¡a“¡ñVwïw>dm§gñVZy{^:ì`eo_ Xod{hV§ `Xm`w: ²&&AW© - ho `kr` Xodm§Zmo, Am_À`m H$mZmda

(Zoh_r) ew^ dmUr nS>mo. Am_À`m S>moù`m§Zm (Zoh_r) H$ë`mUH$maH$ Jmoï>r {XgmoV. Vw_Mo ñVdZH$aUmè`m Amåhmbm ~{bð> Ad`dm§Mr d earam§Mr àmár hmoD$Z,Xodm§Zr {ZYm©[aV Ho$bobo Am`wî` àmá hmodmo. empÝV: empÝV: empÝV: & g_mßV

Y_© MoVZm OmJdUmam A§H${ddoH$ {dMmaMm A§H$ hm amï´>ào_mZo

^abobm Am{U qhXÿ Y_© MoVZm OmJ{dUmam AgVmo. `§XmÀ`m {Xdmir A§H$mZo ho nwÝhm {gÕ Ho$bo Amho. `m A§H$mV ^mD$ VmoagoH$a `m§Mm nwamoJm_r goHw$ba XheVdmX hm boI {dMmaàYmZ Amho. eofamd _moao `m§Mr _wbmIV g§J«mø Pmbr Amho. _mUgmMr lÕm T>mgi{dUo hm XheVdmXmMm EH$ à^mdr àH$ma Amho. `mdahr `mV {dñV¥V ^mî` Amho. Bñbm_bm nmofH$ dmVmdaU V`ma H$aÊ`mMo H$m_ OJmVrb nwamoJm_r H$aV AmhoV ho AJXr `mo½` {ZîH$f© Amho. ho H$m_ AZoH$ S>mdo ~wÕrOrdr H$aV AmhoV, Ë`mbm H$mhr nÌH$ma, Q>rìhr _r{S>`mhr H$maUr^yV Amho.

AéU H$a_aH$a `m§Zrhr Amnë`m boImV `mMm g§X^© d nwamì`mgh `mo½` g_mMma KoVbm Amho. nÌH$ma VéU {dO` `m§Mm boI, hm {df` gwMm`bm H$maUr^yV R>abobo eofamd _moao `m§Mr _wbmIV, a_oe nV§Jo `m§Mo boI Aä`mgnyU© AmhoV. amOYmZr {X„rV H$mhr {Xdgm§nydu qhXÿ Am{U ~m¡Õ g§_obZ Pmbo. Vã~b 2500 dfm©V àW_M Pmboë`m `m A{YdoeZmMr XIb {_S>r`mZo \$maer KoVbr

Zmhr, Ë`mda g§nmXH$ {gÕmam_ nmQ>rb `m§Mm boI ^maVmer Agbobo nyd}Mo ZmVo ÑT> H$aUmam Amho. `m _hËdmÀ`m A{YdoeZmMo H$moUmbm {dñ_aU hmoD$ Z`o. H§$~mo{S>`mVrb {dîUy _§{XamMr _m{hVr Am{U AÝ` Ym{_©H$ _hËdmMm _OHy$a A§H$mMo {df` _hmËå` OnUmao Amho. A_mob AÝHw$bH$a, gmobmnya

AmoiI Cn{ZfXm§Mr24 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 25: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 25

Iè`m kmZmVyZ _mUyg Amnbr àJVr H$éZ Cƒ nmVirda OmD$ eH$Vmo.

nËZr, AmB©, gyZ Am{U H$m°nm}aoQ> EpŠPrŠ`yQ>rìh `m gJù`m O~m~Xmè`m nma nmS>VmZm H$YrH$Yr VUmd ghZ H$aÊ`mnbrH$S>o H$_mbrMm dmT>Vmo. Aemdoir Ooìhm Vwåhr S>moio ~§X H$aVm Am{U EImÚm em§V n{dÌ _§{XamMr à{V_m S>moù`m§g_moa AmUVm Ë`mdoir Vwåhmbm EH$X_ em§V Am{U pñWa dmQ>V§. OrdZmVë`m gJù`m AmìhmZm§da Vwåhr {dO` {_idVm AmhmV `mMr OmUrd hmoVo. qhXþY_m©Mr VmH$X Vw_À`m gdmªJmVyZ YmdVo Am{U _J Vwåhr ghO {dO`r hmoVm.

H$moU ~a§ ~mobV§` ho? ho ~mobVmhoV B§Ðm Zw`r. nopßgH$mo `m A_o[aHo$Vë`m àM§S> CbmT>mb H$aUmè`m H§$nZrÀ`m AÜ`jm Am{U H$U©Yma åhUOo grB©Amo. 2007 _Ü`o ^maVmÀ`m amï´>nVtZr nX²_^yfU nwañH$ma XoD$Z B§ÐmOtMm Jm¡ad Ho$bm. 2010 gmbr \$moãO©² `m B§J«Or {Z`VH$m{bH$mZo Ë`m§Zm OJmVë`m gdm©V à^mdembr, e{º$embr _{hbm§_Ü`o 6 ì`m H«$_m§H$mM§ ñWmZ {Xb§. `m `mXrV _Xa Voaogm, Amoàm {dÝ\«o$ Am{U {hbar pŠb¨Q>Z ̀ m§À`mgma»`m 30 _{hbm§Mm g_mdoe hmoVm.

ho ñWmZ B§ÐmOtZm ghOmghOr àmá Pmbob§ Zmhr. Ë`mgmR>r Ë`m§Zm

AmO H$m°nm}aoQ> OJVmV Ü`mZ Am{U AÜ`mË_ {eH$Ê`mMm _moR>m àdmh gwé Pmbm Amho. Ë`mV B§Ðm Am{U {VMr {VVH$sM H$V¥©ËddmZ ~{hU M§{ÐH$m `m§M§ `moJXmZ Amho. `moJ, Ü`mZ Am{U àmW©Zm `m§Zm ì`dñWmnZ nÕVrMm ^mJ åhUyZ nmpíM_mË` XoemVrb CÚmoJ ì`dgm`m§Zr ñdrH$mab§ Amho.

`moJg§ñH$mamMr _wi§ KoD$ZA_o[aHo$V \w$ëbob§ H$V©¥Ëd

S>m°. ñdU©bVm {^erH$akmZà~mo{YZr hamir8888802628

ór-H$Wm {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 25

Page 26: Vivek Vichar January 2016

26 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

emœVmM§ kmZ {_i{dÊ`mMr V¥îUm hr _mUgmÀ`m AmH$m§jm§Mr AË`wƒ Pon hmo`.

O~a g§Kf© H$amdm bmJbm Amho. EH$m B§J«Or H$drZo åhQ>bo Amho.

Heights that great men reached and keptwere not achieved in a single flightThey when their companions sleptstrove upward in the night.`eñdr Am{U Wmoa ì`º$s Á`m loð ñWmZmda

nmohmoMVmV Ë`m H$mhr ghOmghOr Zìho. Ë`m§Mo gIogmo~Vr Á`mdoir amÌr {Zdm§V Pmonbobo AgVmV. Ë`mdoir ̀ m ì`º$s Amnë`m IS>Va Ü`o`nWmda A{dlm§V àdmg H$aV AgVmV. B§ÐmOtMm àdmghr AgmM IS>Va Am{U A{dlm§V Amho. MoÞB© `oWrb EH$m gmYmaUem Hw$Qw>§~mV 28 Am°ŠQ>mo~a 1955 bm B§ÐmOtMm OÝ_ Pmbm. B§ÐmMr _moR>r ~hrU ~mobH$s Am{U hþema hmoVr. B§Ðm Ë`m_mZmZo em§V hmoVr. {VMr AmB© nma§nm[aH$ KamVrb AgyZhr Oam doJirM hmoVr. Vr B§Ðmbm åhUo, B§Ðm Vy ^maVmMr n§VàYmZ ìhm`bm nm{hOog. B§ÐmÀ`m KamV g§JrV gmYZobm Iyn _hËdmM§ ñWmZ hmoV§. Ë`m_wio Vr CÎm_ Jm{`H$m Pmbr. Ë`mMdoir {\${OŠg, Ho${_ñQ´>r Am{U J{UV `m {df`mV Vr nXdr Am{U nXì`wÎma {ejUhr KoV hmoVr. {VMo dJ©{_Ì gm§JVmV, Vr agm`ZemómVbr Agm_mÝ` ~wpÜX_Îmm Agbobr {dÚmWuZr A{O~mV ZìhVr, nU {VÀ`m ì`{º$_Ëdmbm AZoH$ bmo^g n¡by hmoVo. Jm`Z, dmÚdmXZ, Am°H}$ñQ´>mM§ ZoV¥Ëd H$aU§, dº¥$Ëd Am{U {H«$Ho$Q>gwÕm {Vbm CÎm_ `oV Ago. {VÀ`m ì`{º$_ËdmMo _w»` {deof åhUOo AmË_{dídmgnyU© Xe©Z, bmoH$ì`dhmamVbr Hw$ebVm, Z WH$Vm Amnë`m

Ü`o`àmárn`ªV H$m`© H$aV amhÊ`mMr j_Vm, àM§S> D$Om© Am{U àË`oH$ H$m_ gdm}Îm_ H$aÊ`mMm AmJ«h.

AmVm Aem JwUm§Zr g§nÞ Agboë`m B§Ðmbm ì`dñWmnZmgmaIm {df` AmdS>bm Am{U Ë`mV nwT>o H$m_ H$amdogo dmQ>bo Va Zdb H$m`? Ah_Xm~mXÀ`m Am`.Am`.E_._Ü`o B§ÐmZo ì`dñWmnZmMr nXdr KoVbr. Ë`mZ§Va EH$m _mJyZ EH$ CÁÁdb `em§Mr H$_mZ JmR>ë`mda Vr Ooìhm Vrg dfmªZr Ë`m g§ñWoV à_wI A{VWr åhUyZ Ambr Voìhm g§ñWoMo S>rZ åhUmbo, hr Amnbr Aer {dÚm{W©Zr Amho H$s {OM§ Zmd BWë`m

\$bH$mda Zmhr Varhr Vr BWbr gdm©V à{gÕ nXdrYa Amho. `m dmŠ`mbm àM§S> Q>mù`m {_imë`m. B§ÐmÀ`m H$V¥©Ëdmbm {_imbobr Vr XmX hmoVr. Z§Va `ob `w{Zìh{g©Q>rV H$m_ H$aÊ`mgmR>r Vr A_o[aHo$bm Jobr.

B§Ðm gm§JVo, Ooìhm _r n{hë`m§Xm A_o[aHo$bm Jobo Voìhm _mPr Am{W©H$ pñWVr

\$ma hbmIrMr hmoVr. n¡go H$_dÊ`mgmR>r `ob `oWo _Ü`amÌrnmgyZ nhmQ>o nmMn`ªV [agoße{ZñQ>Mr ZmoH$arhr Ho$br. Á`mdoir Vw_À`mH$S>o ZmoH$argmR>r _wbmIVrbm Om`bm XmoZ ~ao H$nS>ogwÕm ZgVmV Voìhm OrdZ Vwåhmbm hbdyZ OmJ§ H$aV§ Am{U Vw_À`m bjmV `oV§ H$s AmVm AmnU àM§S> H$ï> Ho$bo nm{hOoV.

`ob_YyZ Ao_~rAo Pmë`mda B§Ðm ~m°ñQ>Z H$ÝgëQ>§Q>g² `m Zm_d§V H§$nZr_Ü`o {ZdS>br Jobr. n§M{dgmì`m dfuM Vr EH$ H$V©~Jma àemgH$ åhUyZ AmoiIbr OmD$ bmJbr. `m H$mimV {VMr amO{H$eZ Zw`r `m VemM H$V©~Jma VéUmer AmoiI Pmbr. Vo BboŠQ´>m°{ZŠg Am{U Q>o{bH$å`w{ZHo$eZ_Ü`o H$m_ H$aV hmoVo. B§Ðm XmoZ _wbtMr AmB© Pmbr Voìhm Ka Am{U

B§Ðm amO{H$eZÀ`m _wbrhr Ü`mZ H$aVmV. Ë`mM§ H$maU B§Ðm gm§JVmV, AmnU _wbm§Zm {bhm`bm, dmMm`bm, AmH$S>o_moS> H$am`bm {eH$dVmo. nU AmnU Ë`m§Zm H$Yrhr VUmdmVyZ ~mhoa `oD$Z em§V H$g§ amhm`M§ ho {eH$dVM Zmhr. Amnë`mnojm Amnë`m nwT>À`m {nT>rM§ OrdZ VUmdJ«ñV AgUma Amho. Ë`m_wio Ë`m§Zm VmUa{hV hmoU§-åhUOo Ü`mZ {eH$db§M nm{hOo.

ór-H$Wm26 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 27: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 27

~m¡{ÕH$ AmZ§XmnwT>o ^m¡{VH$ AmZ§X Xþæ`_ R>aVmo.

H$[aAa `mV {VMr \$ma AmoT>mVmU hmoD$ bmJbr. nU ho AmìhmZ {VZo A{V H$ï>nyd©H$ {Z^mdV 1994 _Ü`o nopßgH$mo H§$nZrMr à_wI ñQ´>°Q>o{OñQ> (YmoaU R>adUmar) åhUyZ {VMr {Z`wº$s Pmbr. `m ~hþamï´>r` H§$nZrV {VM§ H$V¥©Ëd gdm©Wm©Zo \w$bb§.

AmO H$m°nm}aoQ OJVmV Ü`mZ Am{U AÜ`mË_ {eH$Ê`mMm _moR>m àdmh gwê$ Pmbm Amho. Ë`mV B§Ðm Am{U {VMr {VVH$sM H$V¥©ËddmZ ~hrU M§{ÐH$m `m§M§ `moJXmZ Amho. `moJ, Ü`mZ Am{U àmW©Zm `m§Zm ì`dñWmnZ nÕVrMm ^mJ åhUyZ nmpíM_mË` XoemVrb CÚmoJ ì`dgm`m§Zr ñdrH$mab§ Amho. AÜ`mË_ gmYZo_wio H$m` hmoV§ Agm àíZ B§Ðmbm {dMmab§ Voìhm Vr åhUmbr, Vw_Mm H$m_mH$S>o ~KÊ`mMm Ñ{ï>H$moZ OmñV gImob, g§doXZerb hmoVmo. Z\$m {_idÊ`mnbrH$S>o OmD$Z Vwåhr H$m_ H$aVm, bmoH$m§À`m g_ñ`m OmUyZ KoVm, g_mOmbm H$mhr Var XoÊ`mMm à`ËZ H$aVm Am{U n`m©daUmMm Zme hmoD$ Z`o åhUyZ OnVm.

B§Ðm - amO{H$eZÀ`m _wbrhr Ü`mZ H$aVmV. Ë`mM§ H$maU B§Ðm gm§JVmV, AmnU _wbm§Zm {bhm`bm, dmMm`bm, AmH$S>o_moS> H$am`bm {eH$dVmo. nU AmnU Ë`m§Zm H$Yrhr VUmdmVyZ ~mhoa `oD$Z em§V H$g§ amhm`M§ ho {eH$dVM Zmhr. Amnë`mnojm Amnë`m nwT>À`m {nT>rM§ OrdZ VUmdJ«ñV AgUma Amho. Ë`m_wio Ë`m§Zm VmUa{hV hmoU§-åhUOo Ü`mZ {eH$db§M nm{hOo.

`m VmUa{hV, g_Vmob, d¥Îmr_wioM nopßgH$mo H§$nZrnwT>À`m AmìhmZm§Zm, Am{W©H$ MT>CVmam§Zm `eñdrnUo g_moao OmU§ B§Ðmbm eŠ` Pmb§. Q´>m°{nH$mZm `m no` joÌmVbm ~«±S>hr {VZo {dH$V KoVbm. hiyhiy {VM§ _hËd dmT>V Job§ Am{U n§MoMmirg dfm©Mm Pmë`mda nopßgH$moÀ`m gd© _hÎdmÀ`m {ZU©`mV {VMm gh^mJ An[ahm`© Pmbm. Vr nopßgH$moMr H$m`©H$mar à_wI Pmbr.

Kar Amë`mda AmB©bm hr JmoS> ~mV_r gm§Jm`Mr åhUyZ nopßgH$moÀ`m Zì`m AÜ`jm B§ÐmOr CËgwH$VoZo Kar Amë`m. AmB© ñd`§nmH$ H$aV hmoVr. AmB©, _bm

H$mhrVar _hËdmM§ gm§Jm`M§`. AmB© Ë`m§À`mH$S>o Z nmhVmM åhUmbr, Z§Va gm§J. KamVb§ XÿY g§nb§` AmYr XÿY KoD$Z `o.

B§ÐmOr amJmdë`m, amO Kar AmhoV Ë`m§Zm H$m Zmhr gm§{JVb§? Ë`m§Zr {dMmab§. AmB© åhUmbr Vo X_boV! Ia§ Va Omd`mbm ho H$m_ gm§Jm`Mr AmB©Mr V`mar ZìhVr. B§ÐmZr Ywg\w$gV XÿY AmUm`bm ~mhoa nS>ë`m. amJmZo XþYmMo H°$Ýg Q>o~bmda AmnQ>V Ë`m AmB©bm CgiyZ åhUmë`m, _bm gm§J H$s XÿY _rM H$m AmUm`M§? AmUIr H$moUr H$m Zmhr? {VMr AmB© em§VnUo {Vbm åhUmbr, ho ~K Vy H$m_ g§ndyZ Ooìhm Kar `oVo Zm Voìhm VwPm Vmo _wHy$Q> ~mhoaM R>odyZ `oV Om. H$maU gd©àW_ Vy EH$ nËZr Amhog, Am{U AmB© Amhog. Oa Kambm XþYmMr Amdí`H$Vm Amho Va Vy Vo àW_ AmUmb§M nm{hOog. Vo VwÂ`m OrdZmVb§ n{hb§ H$V©ì` Amho Am{U Vwbm Oo `e {_imb§ Amho Vo Ho$di VwP§M Amho Ag§ ZH$mo g_Oyg. àmW©ZoMr \$ma _moR>r eº$s AgVo. Vy bhmZ AgVmZmnmgyZ VwÂ`mgmR>r àmW©Zm H$aV Ambo` _r. Ë`m àmW©ZoM§hr Vo \$i Amho ho {dgê$ ZH$mo.

B§ÐmOr da_ë`m. na§Vw hm YS>m Ë`m§Zr n¸$m bjmV R>odbm. Amnë`m H$V¥©ËdmMm Jd© Ë`m§Zr H$Yrhr {_adbm Zmhr. Ë`m§Mr _wi§ X{jU ^maVmÀ`m ^y_rV Imobda éObobr AmhoV. amO{H$eZOr Am{U B§ÐmOr `m§Zr Hw$Qw>§~mV Am{U ì`mdgm{`H$ OrdZmV Zoh_r nañnanyaH$ ^y{_H$m Ho$ë`m Amho. B§ÐmOrgmR>r amO{H$eZOr§Zr Ë`m§Zm MmbyZ Amboë`m _hÎdmÀ`m g§YrMm Ë`mJ Ho$bm Amho. AnË`m§À`m g§JmonZmVhr ào_mZo dmQ>m CMbbm Amho. AË`§V H$Q>moH$Q>rÀ`m ñnY}V, A_o[aHo$À`m ì`dgm{`H$ {dœmV XmoKm§Zrhr Amnmnbr _moh>a C_Q>dbr Amho. AmO {ddmh g§ñWmM ApñWa hmoV AgÊ`mÀ`m H$mimV CÎm_ H$V¥©Ëd Am{U nañna{Zð>m - ào_ EH$m OmJr Zm§Xÿ eH$V§ `mMm Z_wZm åhUOo amO{H$eZ B§ÐmOrM§ H$m¡Qy>§{~H$ OrdZ! B§ÐmOrMr nwT>Mr Pon nmhm`bm ^maV, A_o[aH$m Am{U gma§ Am¡Úmo{JH$ OJ§M CËgwH$ Amho. ***

ór-H$Wm {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 27

Page 28: Vivek Vichar January 2016

28 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

_{U: emUmoëcrT>: g_a{dO`r ho{V{ZhVmo Ÿ&_X jrUmo ZmJ: ea{X g[aV: í`mZnw{cZm: Ÿ&&H$ceofüÝÐ: gwaV_¥{XVm ~mcccZm Ÿ&&V{Z¾m emo^ÝVo J{cV{d^dmœm{W©fw Z¥nm: && 44 &&dm_Zn§{S>Vm§Zr `m ûbmoH$mMm Ho$bobm g_ûbmoH$s AZwdmX Agm AmhoemUmoëcoI O`m Agm _{U aUt Omo dra Km`micmŸ&g§^moJ| {eUcr Aer Zd dYy hñVr Z _ñVmdcm &&Á`m§Mr ñdÀN> eaX¥Vy§V nw{cZ| Ë`m {ZåZJm M§Ðhr &~rOoMm à^w nmÌXÎmYZ Omo ho emo^Vr gd©hr && 44 Ÿ&&OJmVë`m H$mhr Jmoï>r Mm§Jë`m AgVmV Am{U H$mhr Jmoï>r dmB©Q>

AgVmV, Ag§ AmnU gagH$Q> g_OV AgVmo. nU gJiçmM Jmoï>tÀ`m ~m~VrV Agm Ý`m` H$aVm `oV Zmhr. H$mhr Jmoï>r daH$aUr dmB©Q> {XgV Agë`m Var Ë`m§M§ Mm§Jc§ qH$dm dmB©Q>nU ho Vr Jmoï> H$moUË`m H$maUmgmR>r Ho$cocr Amho `mda Adc§~yZ AgV§. EImÚm _mUgmcm ~§XwH$sÀ`m Jmoiçm KmcyZ R>ma _maU§ dmB©Q>M åhQ>c§ nm{hOo. EImÚm ehamÀ`m ^a añË`mV EH$m _mWo{\$éZ§ H$moUmcm Var ~§XwH$sÀ`m Jmoiçm KmcyZ R>ma Ho$c§ Va Ë`mcm nmocrg nH$S>Vrc, Ë`mÀ`mda IQ>cm ^aVrc Am{U

Á`m A{^bmfm AmZ§Xm_Ü`o n[aUV hmoVmV. Ë`m§À`mVM gd© gwIXþ:ImM§ _yi gm_mdbob§ Amho.

\w$ccoë`m PmS>mnojm gwÕm hm gS>m nmSy>Z nwînhrZ Pmcoc§ àmOŠVmM§ PmS> A{YH$ _Zmoha {XgV§, Vo Ë`mÀ`m O{_Zrcm {Xcoë`m \w$cm§À`m XmZm_wi§ {XgV§. na_oídamZ§ _mUgmcm ~wÕr, A§V:H$aU Am{U ^mdZm {Xcoë`m AmhoV. Ë`m `mMgmR>r {Xcoë`m AmhoV. _mUgmZ§ Amnë`mH$S>§ Oo Amho Vo BVam§Zm XoV Joc§ nm{hOo.

Amnë`mH$S>§ Oo Amho Vo BVam§Zm XoÊ`mV Amho _mUygnU

AaqdX OmoerÁ`oîR> nÌH$ma, gmobmnya9370408926

^V©¥harMo Zr{VeVH$28 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 29: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 29

_mUgmMm {dH$mg øm Zm Ë`m _mJm©Zo nyU©V: Ë`mÀ`m BÀN>m§daM Adb§~yZ AgVmo.

Ý`m`mc`mV Ë`mcm _¥Ë`wX§S>mMr {ejm \$_m©dcr OmB©c. nU EImÚm g¡{ZH$mZ§ Amnë`m XoemÀ`m gr_oM§ ajU H$aVmZm H$mhr cmoH$m§Zm ~§XwH$sÀ`m Jmoiçm KmcyZ R>ma Ho$c§ Va Ë`mcm _mÌ _hmdra MH«$ qH$dm na_dra MH«$ XoD$Z Jm¡adc§ OmB©c. KQ>Zm EH$M Amho, na§Vw {VÀ`m _mJM§ H$maU ~Xcc§ H$s {VMo n[aUm_hr ~XcVmV. n{hë`m _mUgmcm IwZr åhQ>c§ OmB©c Am{U Xwgè`m _mUgmcm dra OdmZ åhQ>c§ OmB©c. EImXr dñVy XJS>mda KmgU§ åhUOo {Vcm g§ndU§M Amho. na§Vw EImXm {ham ghmUoda Kmgcm Va _mÌ Vmo A{YH$ n¡cyXma hmoVmo. ghmUoda KmgÊ`mMr {H«$`m VrM Amho na§Vw hoVw ~Xccm H$s, {VÀ`mH$S>§ ~KÊ`mMm X¥ï>rH$moZhr ~XcVmo. earamda ^anya OI_m Pmcocm EImXm _mUyg Vgm H$moUmÀ`mM Jm¡admMm {df` hmoUma Zmhr, na§Vw VmoM Oa aUm§JUmV cT>VmZm OI_r Pmcm Agoc Va Vmo Jm¡admg nmÌ R>aVmo. ZXr XwWS>r ^ê$Z dmhVo Voìhm Va Mm§Jcr {XgVoM. nU XwWS>r ̂ ê$Z dm{hcoc§ nmUr eoVm_Ü`o dmnac§ OmV§ Am{U Z§Va Vr ZXr _§XnUo dhm`cm cmJVo, Voìhm Vr A{YH$ gw§Xa {XgVo. H$maU Vr Amnë`m nmÊ`mM§ eoVmcm XmZ H$ê$Z jrU Pmcocr AgVo. XmZm_wi§ {VMr {jUVm gwÕm a_Ur` dmQ>m`cm cmJVo. nm¡{U©_oMm M§Ð Va gdmªZmM _mo{hZr KmcV AgVmo, _mÌ nyU© M§Ð åhUOo A_¥VmMm KQ>. `m KQ>mVc§ A_¥V Xodm§Zr àmeZ Ho$ë`mZ§Va M§Ð I§Jm`cm cmJVmo. åhUyZM à{VnXoMr M§ÐH$moa chmZ AgVo. na§Vw hr chmZ M§ÐH$moa gwÕm Xodm§Zm A_¥VnmZmM§ gwI {Xë`m_wio XoIUr {Xgm`cm cmJVo. WH$cr ^mJcocr VéUr Ver gw§Xa {XgVM Zmhr, na§Vw aVrl_mZ§ WH$cr Agoc Va {VMm åcmZnUm A{V gw§Xa {Xgm`cm cmJVmo. VrM n[apñWVr amOmMr Amho. amOm hm g§nÞ AgVmo. Jar~ amOm qH$dm {ZY©Z g_«mQ> H$Yr AgVM ZmhrV. _mÌ EImXm amOm gwÕm ^U§J hmoD$ eH$Vmo. Vmo Vgm H$em_wi§ Pmcm Amho `mcm _mÌ _hËd Amho. EImXm amOm `mMH$m§Zm gVV XmZ XoD$Z {ZY©Z Pmcm Agoc Va Ë`mÀ`m Eoíd`m©nojm gwÕm Ë`mcm XmZY_

m©_wi§ Amcoc§ Xm[aÐç A{YH$ emo^yZ {XgV§. EH§$XarV amOm ^V¥©har `mZ§ XmZY_© Am{U cmoH$m§gmR>r OJU§ H$g§ gw§Xa AgV§ ho `m ícmoH$mV gm§{JVc§ Amho. àmOŠVmM§ PmS> ho Aem XoÊ`mgmR>r à{gÕ AgV§. àmOŠVmÀ`m PmS>mda ^anya \w$c§ \w$ccr H$s Vo PmS> emo{^d§V {Xgm`cm cmJV§. na§Vw nhmQ>o nhmQ>o ho PmS> Amnë`m OdiMr \$wc§ O{_Zrcm XmZ åhUyZ XoD$Z Q>mH$V§ Am{U gy`m}X`mÀ`m doir àmOŠVmÀ`m PmS>mImcr \w$cm§Mm gw§Xa gS>m nS>cocm {XgVmo. \w$ccoë`m PmS>mnojm gwÕm hm gS>m nmSy>Z nwînhrZ Pmcoc§ àmOŠVmM§ PmS> A{YH$ _Zmoha {XgV§, Vo Ë`mÀ`m O{_Zrcm {Xcoë`m \w$cm§À`m XmZm_wi§ {XgV§. na_oídamZ§ _mUgmcm ~wÕr, A§V:H$aU Am{U ^mdZm {Xcoë`m AmhoV. Ë`m `mMgmR>r {Xcoë`m AmhoV. _mUgmZ§ Amnë`mH$S>§ Oo Amho Vo BVam§Zm XoV Joc§ nm{hOo. Amnë`mH$S>§ Oo Amho Vo Amnë`mH$S>§M R>odU§ `mV _mUgmM§ _mUygnU Zmhr, Va Amnë`mH$S>§ Oo Amho Vo BVam§Zm XoÊ`mV _mUygnU Amho. Omo BVam§Zm gVV XoV amhVmo, Ë`m _mUgmMr ZamMm Zmam`U hmoÊ`mH$S>Mr dmQ>Mmc gwê$ Pmcocr AgVo. Amnë`m B{Vhmgm_Ü`o Am{U nwamUm§_Ü`o XmZeya ì`ŠVtMrM Zmd§ AOam_a Pmcocr AmhoV. XmZeya H$U© hm Va OmoS> eãXM Pmcm Amho. nwÊ`ícmoH$ A{hë`mXodr hmoiH$a ̀ m gwÕm XmZeyanUm_wi§ A_a Pmcoë`m AmhoV.

***

^V©¥harMo Zr{VeVH$

... `m§Mr dJ©Ur g§nV AmhoAmnë`mbm `oUmè`m "{ddoH$ {dMma'À`m

nm{H$Q>mdarb nÎ`mÀ`m n{hë`m AmoirMm eodQ> "201602' Agm Agob Va Vw_Mr dJ©Ur \o$~«wdmar 2016 _Ü`o g§nV Amho. H¥$n`m nwT>rb dfm©Mr dJ©Ur ^am. `mdoir Amnbm dJ©UrXma H«$_m§H$ (nm{H$Q>mdarb nÎ`mMr n{hbr Amoi) Adí` H$idm.

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 29

Page 30: Vivek Vichar January 2016

30 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

_r Amho {h_mb` nd©Vam§Jm§À`m Hw$erV dgbobm ^maVmÀ`m eoOmarb {M_wH$bm Xoe. 7.7 bmI bmoH$g§»`m Amho _mPr. _mÂ`m nyd©, npíM_ Am{U X{jU gr_m ^maVmbm bmJyZ AmhoV Am{U CÎma gr_obm MrZ Amho. qWny ho amOYmZr eha. KZXmQ> O§Jb Am{U ~m¡Õ _R>m§Zr ì`mnbobm Xoe åhUyZhr _mPr AmoiI Amho. ^maVmÀ`m {gŠH$s_ amÁ`mZo _bm ZonminmgyZ Va Amgm_ Am{U n§. ~§Jmb `m amÁ`m§Zr ~m§JbmXoemnmgyZ AbJ Ho$bo Amho. OJmVrb gdm©V AmZ§Xr Xoem§n¡H$s EH$ à_wI Xoe åhUyZhr _mPr AmoiI Amho. ^maVmMo n§VàYmZ lr. Za|Ð _moXr `m§Zr nXmMr enW KoVë`mZ§Va n{hbr ^oQ> _bm {Xbr hmoVr. àmMrZ H$mimnmgyZ ^maV Xoemer A{Ve` gbmo»`mMo g§~§Y AmhoV _mPo. ~m¡Õ Y_u`m§À`m ImbmoImb qhXÿ§Mr bmoH$g§»`m `oWo gdm©{YH$ Amho. XþX£dmZo ^maV{damoYr eŠVtZr Am_À`m O§JbmV Vi _m§S>bm hmoVm. nU ^maVmMr _XV KoD$Z Ë`m§Zm hþgH$mdyZ bmdÊ`mV Ambo Amho. AmoiIm nmhÿ _r H$moU?

_r H$moU?

~mb{dhma

gw~moY dob … 7gyMZm … `m dobrda Amho ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§Mm

gw{dMma. H«$_m§H$mZwgma g_mZmWu eãX {bhm. gw{dMma dmMm. AmMaUmV AmUm d AmZ§X {_idm.

gwaoIm H$mUo, g§^mOrZJa. \$moZ … 0240-2328217

_wimV H$moUVrhr BÀN>m dmB©Q> Aer ZgVo. nU Vr Ooìhm {dnarV diU KoVo, Voìhm Vr emn R>aVo. AÝ`Wm Vr na_oœamBVH$sM loð> Amho.

 

 

 

 

१ १ ल�व�या, वीर २ २ िवषारी सपर्,××पचंमी ३ ३ एक लाक�ड, ××वान ४ ४ शहद, मकरंद ५ ५ �वामी, पती, अ×× ६ ६ दहा ७ ७ तीन चाकी वाहन ८ ८ थंड ९ ९ नरम, गुळगळुीत १० १० लहान ११ ११औषधीवन�पती,जडी×× १२ १२ दुरू�ती,××पतर् १३ १३ समुदर्लहर

१४ १४ िविहर,××वाट१५��या १५ ��या

१६ १६ चंदर् १७ १७ बाळाला झोपवतांना �हणतो

१८ १८बारीक िवरू� १९ १९ पर्काश,××�वी

 रचना :– सौ.सुरेखा काणे.संभाजीनगर - ०२४०-२३२८२१७

             

सबुोध वेल ७ सुचना :- या वेलीवर आह े�वा�ी िववकेानदंांचा सुिवचार

कर्मांकानुसार समानाथीर् श�द िलहासुिवचार वाचा. आचरणात आणा. आनंद िमळवा

 

 

१ यो �ा ना २ ग ३ सा ग म ४ ध ५ ना थ द ६ श ७ री क्षा गा ८ र ९ म ऊ सा १० न ११ बु टी श ु १२ ि�

१३ ला ट१४आ ड१५��या

श १६ शी १७ जो जो जा १८ ड

१९ ते ज

     

सुबोध वेल ७च े��र

CÎma

`mM A

§H$mV

BVa

Ì

30 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 ~mb{dhma

Page 31: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 31

bm{MV ~moS>\w$H$Z : Amgm__Yrb Ahmo_ gm_«mÁ`mMo goZmnVr. 1671 _Ü`o _wKbm§er Pmboë`m `wÕmVrb Amnë`m ZoV¥Ëd j_VoZo AmoiIbo OmVmV. _wKbm§Mm goZmnVr am_qgh `m§À`m gw_mao 69000 g¡Ý`mer hr bT>mB© Pmbr. bT>mB©À`m eodQ>À`m MaUmV Amgm_r g¡Ý` bT>Ê`mÀ`m _ZpñWVrV ZìhVo. bm{MV J§^raarË`m AmOmar hmoVo. Ë`m§Zr g¡Ý`mbm niyZ OmÊ`mg gm§JVmZm

åhQ>bo, amOmZo _mÂ`mda ho H$m`© gmondbo Amho. Vo _r Mm§Jë`m àH$mao nyU© H$aoZ. _wKbm§Zm _bm ~§Xr ~Zdy Úm. Vwåhr _hmamOm§Zm gm§Jm Ë`m§À`m goZmnVrZo Ë`m§À`m AmXoemMo nmbZ H$aV Mm§Jë`m àH$mao bT>bo. `m_wio ào[aV g¡{ZH$ noQy>Z CR>bo Am{U bm{MV hr bT>mB© qOH$bo. `m `wÕmZ§Va am_qghZo bm{MV{df`r Jm¡admoÒma H$mT>bo AmhoV ho {deof. Ë`mZ§Va EH$ dfm©Zo AmOmanUm_wio Ë`m§Mm _¥Ë`y Pmbm. OmoahmQ>nmgyZ 16 {H$bmo_rQ>a A§Vamdarb hÿbw§Jnmam `oWo ñdJ©Xod CX`m{XË`Ûmam 1672 _Ü`o C^maboë`m b{MV ñ_maH$mV Ë`m§Mo _¥V eara {Ma{dlm§Vr KoV Amho. bm{MV ~moS>\w$H$Z d gamB©KmQ> bT>mB©À`m {dO`mMo ñ_aU åhUyZ Amgm_ amÁ`mV Xadfu 24 Zmoìh|~a hm {Xdg bm{MV {Xdg åhUyZ gmOam Ho$bm OmVmo. VgoM amï´>r` gwajm AH$mX_rÀ`m dVrZo gd©loð> H¡$So>Q>bm bm{MV _oS>bZo Jm¡adbo OmVo.

í`m_màgmX _wIOu (6 Owb¡ 1901 - 23 OyZ 1953) : ^maVr` OZg§KmMo g§ñWmnH$ Agboë`m í`m_màgmX _wIOu `m§Mm H$mobH$mVm `oWo OÝ_ Pmbm. Ë`m§Mo dS>rb AmewVmof _wIOu ho Aï>n¡by à{V^oMo YZr Am{U {ejUVÁk hmoVo. í`m_màgmX _wIOu `m§Zr d{H$br {ejUmZ§Va B§Jb§S>_YyZ ~°[añQ>a ~Zbo. Vo H$_r d`mV åhUOo 33 ì`m dfu H$mobH$mVm {dœ{dÚmb`mMo

Hw$bnVr Pmbo. Vo ñdmV§Í`dra gmdaH$am§À`m amï´>dmXr {dMmamZo ào[aV hmoD$Z qhXÿ _hmg^oV gm_rb Pmbo. Ë`m§Zr Amnë`m d¡{eï²>`nyU© amOH$maUmZo ~§JmbÀ`m \$miUrgmR>rÀ`m _wpñb_ brJÀ`m amOH$maUmbm {d\$b Ho$bo. AmnU gm§ñH¥${VH$Ñï²>`m EH$ AmhmoV, Aer Ë`m§Mr YmaUm hmoVr. Ë`m_wio Y_m©À`m AmYmamda XoemÀ`m \$miUrbm Ë`m§Mm {damoY hmoVm. Ë`m§Zr ^maV - nm{H$ñVmZ \$miUrdoir ~§Jmb d n§Om~À`m {d^mOZmMr _mJUr H$éZ àñVm{dV nm{H$ñVmZMo {d^mOZ H$aÊ`mg ^mJ nmS>bo Am{U AY} ~§Jmb d AY} n§Om~ I§{S>V ^maVmgmR>r dmMdbo. Vo g§{dYmZ g^m, àm§Vr` gXñ` d h§Jm_r gaH$ma_Ü`o H|$Ðr` _§Ìr hmoVo. Ë`m§Zr 1951 _Ü`o ^maVr` OZg§KmMr ñWmnZm Ho$br. Vo Oå_y H$mpí_abm ^maVmMm A{^Þ A§J ~Zdy nmhV hmoVo. Ë`m§Zr {dZmna{_Q> Oå_y H$mpí_a `mÌm H$mT>br. Ë`m§Zm AQ>H$ H$éZ ZOaH¡$XoV R>odÊ`mV Ambo. Ë`mVM Ë`m§Mm ahñ`_` _¥Ë`y Pmbm.

AmoiIm nmhÿAmoiIm nmhÿ : _mJrb A§H$mMr CÎmao

~mb{_Ìm§Zmo, AmYw{ZH$ ^maVmÀ`m OS>UKS>UrV

_mobmMo `moJXmZ XoUmar XmoZ ì`pŠV_Îdo AmoiIm. `mgmR>r

{_Ì, {ejH$, KamVrb d{S>bYmè`m§Mr _XV ¿`m. Am{U `m§À`m{df`r àË`oH$s 50 Vo 60 eãXm§V _m{hVr

{bhÿZ nmR>dm. Vr `m gXamV à{gÕ H$ê$.

(A)

(~)

H$m_Zm, ~w{Õ_Îmm, ÑT>Vm Am{U gm_Ï`© `m gd© gwá eº$s AmhoV.

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 31 ~mb{dhma

Page 32: Vivek Vichar January 2016

32 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

EH$Xm EH$ {eî` Jwê$H$So> Jobm d åhUmbm, JwéXod, _bm Xod XmIdm. Jwê$Zo {eî`mH$So> nm{hbo d hgyZ Ë`mÀ`m _mJUrH$So> Xþb©j Ho$bo. nU {eî`mZo Ë`mMm hÅ> gmoS>bm Zmhr. Vmo amoO `oD$Z naV naV _mJUr H$ê$ bmJbm.

CÝhmù`mMo {Xdg hmoVo. Jwê$ d {eî`

Am§KmoirgmR>r ZXrda Jobo. {eî`mZo nmÊ`mV ~wS>r KoVë`mZ§Va, Jwê$§Zr Ë`mg nmÊ`mImbr ~amM doi Xm~yZ Yabo. Cgir KoD$Z Vmo nmÊ`mVyZ da Ambm. Jwê$hr da Ambo.

Jwê$§Zr {eî`mg {dMmabo, Vy nmÊ`mImbr AgVmZm Vwbm H$moUVr Jmoï> hdr hmoVr ? {eî` åhUmbm, hdm ! Jwê$ åhUmbo, Vwbm Xod hdm Amho

Zm ? Á`m AmH$m§VmZo Vy hdogmR>r AmÎmm YS>nS>bmg Zm, VgmM B©œamgmR>r YS>nS>bmg Va Vwbm jUmV B©œa ^oQ>ob ! BVH$s Vrd« AmoT> Agë`m{edm` B©œa-Xe©Z AeŠ` Amho. _J Vy {H$Vrhr On H$a, Vn H$a, J«§W dmM; H$mhrhr Cn`moJ Zmhr.' ***

Vrd« Amg hdrJmoï>r {ddoH$mZ§Xm§Zr gm§{JVboë`m

OJmV H$g§ ahmd§ ho H$iU§ ho Ia§ ehmUnU hmo`.

JwUm§Mm AmXa H$amdmHw$adnya Am{U _mbdnya Aer XmoZ amÁ`o

eoOmar hmoVr. XmoKm§V `wÕ Pmbo. _mbd amOmZo bT>mB© qOH$br. Ë`mZo Hw$ad amOmbm H¡$X Ho$bo d {dMmabo, _r Vwbm H$er dmJUyH$ XoD$.

_r VwÂ`mMgmaIm EH$ amOm Amho, Voìhm _bm amOmgmaIrM dmJUyH$ Xo. Ë`mÀ`m CVamda Iyf hmoD$Z amOmZo Ë`mbm ~§{XdmgmV Q>mH$bo Zmhr.Ë`mbm gm§{JVbo, Vy hm amOdmS>m gmoSy>Z H$moR>ohr Omd`mMo Zmhr.

EH$Xm _mbd amOm {eH$marbm {ZKmbm. Ë`mZo Hw$ad amOmbmhr gmo~V Zobo. Ë`mbm ~gm`bm KmoS>m {Xbm. nU EH$hr eñÌ {Xbo Zmhr. dmKmMr {eH$ma H$am`Mr hmoVr. AMmZH$ _moR>m dmK g_moê$Z XmoKm§À`m A§Jmda MmbyZ Ambm. _mbd amOmZo gmoS>bobo ~mU \w$H$Q> Jobo. dmK _mbd amOmÀ`m {XeoZo nwT>o nwT>o `oD$ bmJbm. amOm Km~abm. Hw$ad amOmZo PQ>H$Z Amnbm KmoS>m ~mOybm KoVbm.

eoOmaÀ`m g¡{ZH$mÀ`m hmVmVbo YZwî`~mU IoMyZ KoD$Z jUmYm©V Ë`mZo dmKmda ~mU _mabo. dmK OI_r hmoD$Z Imbr nS>bm. amOmdaMo g§H$Q> Xÿa Pmbo. amOYmZrV naV Amë`mda amOm AmZ§XmZo Hw$ad amOmbm åhUmbm, ~mob, _r Vwbm H$m` ~jrg XoD$. jUmMmhr {dMma Z H$aVm Hw$ad amOm åhUmbm, _bm H$mhrhr ZH$mo, _bm naV _mÂ`m amÁ`mV gmoS>. _bm Agm eãX Xo. `oWyZ nwT>o XmoÝhrhr amÁ`mV EH$hr bT>mB© hmoUma Zmhr. XmoÝhr amÁ`m§Mo ZwH$gmZ Wm§~ob Am{U bT>mB©V IM© hmoUmam n¡gm amÁ`m§À`m CÞVrgmR>r dmnaVm `oB©b.

Hw$ad amOmMo åhUUo _mbd amOmbm nQ>bo. XmoÝhrhr amOo AmngmVbo d¡a {dgê$Z amÁ` H$ê$ bmJbo. XmoÝhr amÁ`m§Mr ^a^amQ> hmoV Jobr d gd© àOm gwIr Pmbr.

VmËn`©… Zoh_r BVam§À`m_Ü`o dmB©Q> H$m` Amho `mnojm Ë`m§À`m_Ü`o Mm§Jbo H$m` Amho `mMm {dMma H$amdm Am{U Ë`m JwUm§Mm AmXa H$amdm.

***

~mb{dhma32 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 33: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 33

gd©gm_mÝ` OZVoH$So> Xþb©j hoM Amnë`m AY:nVZmM§ _yi H$maU Amho.

Im{bX-Ab²-AmgX R>ma Pmbm Amho. ImQ>H$m§À`m XþH$mZm§~mhoa _mabobo ~H$ao bm|~H$iV AgVmV, VgmM

Ë`mMm _¥VXoh VmS>_ya ehamÀ`m _w»` Mm¡H$mVë`m EH$m Q´>m{\$H$ {g¾bbm bm|~H$iVmo Amho. bmb Q‰>mB©ZÀ`m Ym½`mZo Ë`mMr XmoÝhr _ZJQ>§ H$aH$MyZ ~m§Ybobr AmhoV. N>mQ>bob§ _w§S>H§$ XmoÝhr nm`m§À`m _Ymo_Y O{_Zrda R>odb§`. Ë`mÀ`m H$_aoda EH$ N>moQ>m \$bH$ AS>H$bm`. Ë`mda Ë`mMo JwÝho Zm|XdboV- "hm _Zwî` Y_©^«ï> Amho. nmI§S>r bmoH$m§À`m g^m§_Ü`o hm gr[a`mV\}$ gh^mJr hmoV Ago. nm_ram_Yë`m _y{V©nyOm nÕVrMm hm g§MmbH$ hmoVm. hm BamUbm ^oQ> XoV Ago Am{U gr[a`Z gwajm Xbmer g§nH©$ R>odyZ hmoVm.' hr 18 Am°JñQ> 2015 Mr Jmoï>.

Am{U Ë`mZ§Va 23 Am°JñQ>bm ~mbem{_Z ho _§{Xa nyU©nUo CS>dyZ XoÊ`mV Amb§. ~mbem{_Z åhUOo _Ü`nyd}Vë`m H°$ZmZmB©Q> `m àmMrZ Y_m©Vbm B§ÐXod. ho _§{Xa gZnyd© Xþgè`m eVH$mVb§ hmoV§. gZ 115 `m dfu Ë`mMm OrUm}Õma H$aÊ`mV Ambm hmoVm. Vem AWm©Mm J«rH$ d nm_r[a`Z ^mfoVbm {ebmboI Ë`mÀ`m q^Vrda _m¡OyX hmoVm. åhUyZ Va `wZoñH$moZo 1980 _Ü`o ~mbem{_Z _§{Xambm "OmJ{VH$ dmagm

Bñbm{_H$ ñQ>oQ>Zo nm_ram_Yb§ gdmªV àmMrZ Am{U à»`mV ~mbem{_Z _§{Xa ñ\$moQ> KS>dyZ CS>dyZ {Xb§. Amnë`m `m H¥$Ë`mM§ g_W©Z H$aVmZm "Bñbm{_H$ ñQ>oQ>'Zo åhQ>b§ Amho H$s, gr[a`mMm OmJ{VH$ dmagm CÕ²dñV H$aU§, Agm Am_Mm hoVy Zmhr. nU, "AZoHo$œZadmXm'M§ àVrH$ AgUm`m©H$ dñVy qH$dm dmñVy Amåhr Zï> H$aUmaM.

Bñbm_nyd© _hmZ g§ñH¥$VrMm Agm Pmbm {dX²Üd§g

_ëhma H¥$îU JmoIbo_w§~B©

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 33

Page 34: Vivek Vichar January 2016

34 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

_Zwî` OgOgm {dH${gV hmoVmo Am{U `mo½` {XeoZo àJVr H$ê$ bmJVmo. VgVgo Ë`mÀ`m BÀN>m§Mo CXmÎmrH$aU hmoD$ bmJVo.

dmñVy' Kmo{fV Ho$b§ hmoV§. nU, AmVm ho gJi§M g§nb§ Amho. 2001 gmbr Vm{b~mZZo A\$Jm{UñVmZmVë`m ~m{_`mZÀ`m XmoZ {demb ~wÕ_yVu AemM CS>dyZ {Xë`m hmoË`m. Vo ñWihr ̀ wZoñH$moÀ`m dmagm ̀ mXr_Yb§M hmoV§.

_Ü`nyd}Vbm gr[a`m hm EH$ Aa~ Xoe Amho. àmMrZ H$mir `m {dñVrU© àXoemV {\${Ze`Z, ImpëS>`Z, Agr[a`Z, H°$ZmZmB©Q> Aem AZoH$ g§ñH¥$Vr Zm§XÿZ Joë`m. AmO gr[a`m XoemÀ`m gmYmaU _Ü`mda Agbob§ nm_ram ho Jmd Ë`m H$mir \$ma ^a^amQ>bob§ hmoV§. ~mbem{_Z hm H°$ZmZmB©Q> bmoH$m§Mm Xod. JéS> ho Ë`mM§ dmhZ Amho {Z dO« ho Ë`mM§ eó Amho. nwT>rb H$mimV amo_Z {dÛmZm§Zr ~mbem{_Zbm "Â`yg' åhQ>b§ Amho. amo_Z bmoH$m§Mm Â`yg åhUOo ñdJm©Mm amOm, åhUOoM Amnë`m g§H$ënZoZwgma B§Ð. ~mbem{_ZMr H¥$nm Pmbr Va nmD$g nS>Vmo. ~mbem{_ZMr AdH¥$nm Pmbr, Va XþîH$mi nS>Vmo. nm_ram `m ehamMm Am{U ~mbem{_Z `m XodmMm C„oI gZnyd© gmVì`m eVH$mVë`m EH$m

{ebmboImV AmT>ibobm Amho. {hÅ>mB©Q> Am{U CJm[aQ> Aem XmoZ amÁ`m§_Ü`o Pmbobm EH$ bîH$ar H$ama, _mVrÀ`m ^mOŠ`m EH$m {dQ>oda H$moabobm gmnS>bm Amho. _Ü`^mJr ~mbem{_Z, Ë`mÀ`m COì`m ~mOybm Am°p½b~mob åhUOo M§ÐXod {Z S>mì`m ~mOybm _bH$~ob åhUOo gy`©Xod Aem VrZ Xodm§À`m _yVu H$moabob§ EH$ XJS>r n°Zobhr gmnS>b§ Amho. WmoS>Š`mV, _Ü`nyd}Vë`m H°$ZmZmB©Q>, {hÅ>mB©Q>, {\${Z{e`Z dJ¡ao g§ñH¥$Vr _y{V©nyOH$ hmoË`m {Z B§Ð, M§Ð, gy`© BË`mXtZm Xod _mZUmè`m hmoË`m. àñVwVM§ ~mbem{_ZM§ _§{Xa ho gZnyd© Xþgè`m eVH$mV ~m§Ybob§ hmoV§. gZ 129 _Ü`o VËH$mbrZ amo_Z g_«mQ> h¡{S´>`Z `mZo Ë`m _§{Xambm ^oQ> {Xbr hmoVr {Z Ë`m ñWimMm OrUm}Õma H$aÊ`mMr Amkm Amnbm à_wI H$ma^mar _bo A{J«ßnm `mbm {Xbr hmoVr. gZ 131 _Ü`o OrUm}ÕmamM§ H$m_ nyU© Pmb§. "AmnU g_«mQ> h¡{S´>`ZÀ`m AmkoZo ho H$m_ Ho$b§ Amho,' Aem Ame`mMm {ebmboIM _wir _bo A{J«ßnmZo amo_Z Am{U nm{_[a`Z

{dídg§Mma

gy`©Xod, B§ÐXod Am{U M§ÐXod `m§À`m _yVugmo~V Im{bX-Ab-AmgX

34 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 35: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 35

OrdZmMo Ü`o` H$mimÀ`m AmoKmV àË`oH$mbm Ho$ìhm Zm Ho$ìhm Var C_JVoM ho Iao.

^mfoV {VWo bmdbm.^aVr Am{U AmohmoQ>r, dg§V Am{U {e{ea, CËH$f©

Am{U AnH$f© ho ahmQ>JmS>J§ g§nyU© g¥ï>rMmM {Z`_ Amho. AË`§V à~b Ag§ amo_Zm§M§ nyd}H$S>M§ gm_«mÁ` åhUOo ~m`P§Q>mB©Z gm_«mÁ` gZ 325 Z§Va doJmZo H$moogiy bmJb§. _Ü`nyd}V gJir A§XmYw§Xr _mObr. _J gmVì`m eVH$mV Aa~ñVmZmV åhUOo AmOÀ`m gm¡Xr Aao{~`mV Bñbm_Mm Mm±X bIbIbm. Ë`mZo g§nyU© Aao{~`Z {ÛnH$ënmbm Bñbm_r ~Zdb§. nU, nwT>o Bñbm_r Aa~m§Zm Imbr KmbyZ Bñbm_r VwH©$ da MT>bo. Bñbm_Mr OmJ{VH$ amOYmZr Aa~m§À`m ~JXmXEodOr VwH$mªMr BñV§~yb Pmbr, Vr WoQ> 1918 gmbn`ªV!

1918 gmbr n{hë`m _hm`wÕmV VwH©$ñVmZ nam^yV Pmbm. Ë`mMm _Ü`nyd}Vbm _wbwI B§J«O {Z \«|$Mm§Zr dmQy>Z KoVbm. n¡H$s gr[a`m hm àXoe \«|$Mm§À`m dmQ>Urbm Ambm. B§J«O {Z \«|$M \$ma _ohZVr, \$ma CÚmoJr. Ë`m§Zr Aa~m§À`m dmid§Q>r ^y_rV Vob emoYÊ`mgmR>r Oer YS>nS> Ho$br; Ë`mMà_mUo J«rH$, amo_Z, Á`y, p¼üZ `m§À`m àmMrZ J«§Wm§_Ü`o dU©Z Ho$bobr {R>H$mU§ emoYyZ H$mT>Ê`mgmR>rhr Iyn YS>nS> Ho$br.

Aem à`ËZm§_YyZM gr[a`m_Yë`m AmOÀ`m VmS>_ya ̀ m ehamZOrH$ nm_ram ̀ m àmMrZ à»`mV ehamMo Adeof \«|$M g§emoYH$m§Zm gmnS>bo. nwT>À`m H$mimV ~mbem{_ZÀ`m, AJmoXaM gm§{JVboë`m _§{Xamgh, BVahr Ag§»` dñVy, dmñVy, {ebmboI B. gmnS>V Jobo. gr[a`mbm Bñbm_ H$mimnyduhr _hmZ g§ñH¥$Vr hmoVr, ho {gÕ Pmb§.

`mV Im{bX-Ab²-AmgXMm _moR>m dmQ>m Amho. Im{bX, VmS>_ya ehamV åhUOo àmMrZ nm{_am ehamVM OÝ_bm. amOYmZr X_mñH$g qH$dm Aa~r Cƒma X{_íH$À`m {dÚmnrR>mVyZ Ë`mZo B{VhmgmMr nXdr àmá Ho$br {Z nm_ram_Ü`o OmoaXma CËIZZm§Zm gwédmV Ho$br. Im{bXZo A_o[aH$Z, O_©Z, \«|$M, pñdg, nmo{be Aem {d{dY B{Vhmg g§emoYH$m§~amo~a H$m_ Ho$b§. CËIZZ§

Ho$br. _mobmMm AZw^d {_idbm. Ama_mB©H$ hr àmMrZ Á`y ^mfm Amho. Im{bXbm Ama_mB©H$ CÎm_ g_OV hmoVr. AZoH$ Ama_mB©H$ XñVEodOm§M§ ^mfm§Va H$ê$Z Im{bXZo \$ma _m¡ë`dmZ H$m_ Ho$b§. B{Vhmg{df`H$ n[afXm, g^m, go{_Zmg©Zm Im{bX Zoh_rM CnpñWV Ago Am{U Ë`mÀ`m CËgmhr, ~S>~S>çm ñd^mdm_wio Vmo gJù`m§ZmM AmdS>V Ago. 1963 nmgyZ 2003 n`ªV åhUOo Vã~b 40 df} Im{bX-Ab²-AmgX nm_ram ehamÀ`m B{Vhmg ImË`mMm à_wI g§MmbH$ hmoVm.

1970 gmbr hm\$sO-Ab²-AmgX `mÀ`m ~mW nmQ>uZo gr[a`mV gÎmm hS>nbr. hm\$sO ñdV…bm {Z[aœVadmXr- H$å`w{ZñQ> åhUdrV Ago. Im{bX Ë`mÀ`m ~mW nmQ>uMm gXñ` hmoVm. 2000 gmbr hm\$sO _obm {Z Ë`mMm _wbJm ~era gÎmoda Ambm. 2011 gmbr gd©M Aa~ Xoem§_Ü`o H«$m§Vr Pmbr. B{OáMm hþñZr _w~maH$, {b{~`mMm _whå_X JÔm\$s ho H¡$X Pmbo, R>ma Pmbo. VoìhmM gr[a`mVhr ~era-Ab²-AmgX {déÕ ~§S> Pmb§. nU, VoìhmnmgyZ AmÎmmn`ªV ~era ho ~§S> A{Ve` H«y$anUo {MaSy>Z Q>mH$Vmo Amho.

AmVm 2014 nmgyZ ~§S>Imoam§_Ü`o "Bñbm{_H$ ñQ>oQ>' `m Zdmo{XV _ybVÎddmXr Bñbm_r g§KQ>ZoMm {eaH$md Pmbm Amho. Vm{b~mZ Am{U Ab² H$m`Xm `m§Mr VmOr Amd¥Îmr Agbobr Bñbm{_H$ ñQ>oQ> g§KQ>Zm hr AË`§V H$S>ì`m Bñbm_r gwÞr dhm~r n§Wr`m§Mr Amho. gr[a`mV "Bñbm{_H$ ñQ>oQ>' ~era-Ab²-AmgXÀ`m {déÕ Amho, H$maU EH$Va ~era H$å`w{ZñQ>- {Z[aœadmXr Amho, nU _wimV Vmo {e`m Amho.

dmñV{dH$, B{VhmgVÁk Im{bX-Ab²-AmgXZo AmnU {Z[aœgadmXr AmhmoV qH$dm EH§$XarVM Y_m©{~_m©~Ôb Amnbr H$m` _V§ AmhoV, ho H$YrM OmhranUo gm§{JVb§ ZìhV§. nU, Bñbm_nyd© gr[a`mVbr àmMrZ _y{V©nyOH$ nmI§S>r bmoH$m§À`m B{VhmgmMm Vmo Aä`mgH$ Amho, hmM Ë`mMm JwÝhm R>abm.

(nmZ 41 da....)

{dídg§Mma {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 35

Page 36: Vivek Vichar January 2016

36 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Amnë`m jwÐ dmgZm§nmgyZ CÞV hmoV hmoV _mUyg _mojmÀ`m AË`wƒ AmH$m§jon`ªV nmohmoMVmo.

^maVmMo Xe©Z KS>{dUmè`m Y_©nmbOtZr ̂ maV ̂ y_rÀ`m Ag§»` JwUm§Mo dU©Z H$aVmZm `oWrb Jm`rMohr dU©Z Ho$bo Amho.

Ë`m§Zr Amnë`m J«§W_mboV B§J«Or gm_«mÁ`mÀ`m doir Jm`rg§~§YrÀ`m AmüM`©M{H$V H$aUmè`m KQ>Zm§Mmhr C„oI Ho$bobm Amho. 1857 gmaIm CR>md nwÝhm hmoD$ Z`o åhUyZ 1893 gmbr VËH$mbrZ {~«{Q>e JìhZ©aZo B§½b§S> gaH$mabm nÌ nmR>dyZ {dMmaUm Ho$br hmoVr H$s, Jm`rÀ`m Ma~rÀ`m KQ>Zo_wio ^maVmV 1857 Mm CR>md Pmbm hmoVm, Vmo nmhVm ̂ {dî`mV ̂ maVmV JmohË`m gwê$ R>odm`Mr H$s Ë`mda {Z~ªY bmdbo Jobo nm{hOo? b§S>Zdê$Z 8 {S>g|~a 1893 bm àmá Pmboë`m nÌmV {~«{Q>e gaH$maZo Amnbo à{V{ZYr boÝgS>mD$Zbm ZmamOr d AmH«$moe ì`º$ H$arV {b{hbo H$s, ^maVmVrb JmohË`oMm AmXoe Mmaeo dfmªnyduM ìh°{Q>H$ZÀ`m nmonÛmao Omar H$aÊ`mV Amboë`m {ZU©`mÀ`m AmYmao KoÊ`mV Ambm Amho. ^maVmV JmohË`m gwê$ R>odUo Am_À`m _yb^yV YmoaUm§daM AmYm[aV Amho. Ë`m_wioM ^maVmV JmohË`oda {Z~ªY bmdVm `oUma Zmhr, Ë`m gwê$M R>odmì`m bmJVrb. ho nÌ àmá hmoVmM {~«{Q>e emgZ AmUIr H$R>moa Pmbo. Ë`m_mJMr ^mdZm Aer hmoVr H$s, JmohË`m hm Agm EH$ _mJ© Amho H$s Á`mÛmao qhXÿ Am{U _wgb_mZ `m§Zm AmngmV bT>{dVm `oVo. AmO _moR>m H$mbmdYr bmoQ>ë`mZ§Vahr hoM hË`ma H$m_r `oV Amho. Ë`m_wioM H$s H$m` ^maVmV H$moUmMohr gaH$ma Ambo, Var Vo Amnbo ApñVËd {Q>H$dyZ R>odÊ`mgmR>r JmohË`m~§Xr bmJy H$ê$ eH$V Zmhr.

{~«{Q>e gaH$ma Amnë`m nmonÀ`m AmXoembm {eagmd§Ú _mZyZ ̂ maVmV

b§S>Zdê$Z 8 {S>g|~a 1893 bm àmá Pmboë`m nÌmV {~«{Q>e gaH$maZo Amnbo à{V{ZYr boÝgS>mD$Zbm ZmamOr d AmH«$moe ì`º$ H$arV {b{hbo H$s, ^maVmVrb JmohË`oMm AmXoe Mmaeo dfmªnyduM ìh°{Q>H$ZÀ`m nmonÛmao Omar H$aÊ`mV Amboë`m {ZU©`mÀ`m AmYmao KoÊ`mV Ambm Amho. ^maVmV JmohË`m gwê$ R>odUo Am_À`m _yb^yV YmoaUm§daM AmYm[aV Amho. Ë`m_wioM ^maVmV JmohË`oda {Z~ªY bmdVm `oUma Zmhr, Ë`m gwê$M R>odmì`m bmJVrb

nmM Y_©{Zanoj Am§Yio AZ² EH$ Jm`rMr Jmoï>

_wPâ\$a hþgoZ Zdr {X„r

qMVZ36 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 37: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 37

Á`mà_mUo AmH$memVyZ nS>Umam nmÊ`mMm àË`oH$ W|~ eodQ>r øm Zm Ë`m _mJm©Zo gmJambmM OmD$Z {_iVmo, Ë`mMà_mUo _mZdmbmhr _mojmH$So>M Omdo bmJVo!

JmohË`m gwê$ R>odUo, ho Amnbo na_ Xm{`Ëd g_OV hmoVo. ^maVmV Jm`rbm Jmo_mVoÀ`m ê$nmV nyObo OmV AgVmZmhr {VMr hË`m H$aÊ`m~m~V bmoH$m§Zm H$YrM H$moUË`mhr àH$maMm g§H$moM dmQ>bobm Zmhr. Varhr Amåhr AmO `m Xþhoar _mnX§S>m~m~V {dMma H$aÊ`mgmR>r V`ma Zmhr.

JmohË`o~m~V gaH$maM Zìho, Va Am_Mo VWmH${WV ~w{ÕOrdrhr Jm`rÀ`m aº$mZo Amnbr gÎmm H$m`_ R>odÊ`mgmR>r qgMZ H$aVmZm H$moUVrhr bmO ~miJV ZmhrV. ^maVr` amOH$maUmV Oa H$moUVm gdm©V OwZm Am{U g§Yr gmYÊ`mMm H$m`_ñdê$nr _wÔm Agob, Va Vmo JmohË`oMm Amho. hm _wÔm Amnë`m g_mOdmX Am{U gmå`dmXmbmM Zmhr, Va Y_©{ZanojVoÀ`m amonQ>çmbmhr Q>dQ>drV R>odV AgVmo. XmoZ S>moio AgbobmM Zìho, Va S>moio Zgbobmhr `m _wÚmMo ^m§S>db H$aVmZm _mJonwT>o nmhmV Zmhr. nmM Am§Yù`m§Zr hmVmÀ`m ñnem©Zo hÎmr AZw^dbm, hr Jmoï> AmVm OwZr Pmbr Amho. Joë`m H$mhr {Xdgm§_Ü`o nmM Y_©{ZanojdmXr, Oo earamZo Zìho Va _ZmZo Am§Yio hmoVo, Ë`mn¡H$s EH$ Jm`rbm ñne© H$ê$Z åhUmbm H$s, Aao `mVyZ Va OmVr`VoMm dmg `oV Amho. ho Va X§Jb ^S>H${dUmao Agm_m{OH$ VÎd Amho. OodT>çm bdH$a {Vbm H$ÎmbImÝ`mV nmR>{dVm `oB©b VodT>çm bdH$a nmR>dm. Xþgam åhUmbm, Ë`mMr Va XmoZ Q>moH$Xma hË`mamgmaIr qeJo AmhoV Am{U bm§~ bm§~ H$mR>çm§gmaIo Mma nm` AmhoV. hm ^rVr XmI{dUmam àmUr dmQ>Vmo. {Vgam Y_©{Zanoj Am§Yim åhUmbm, hr Va XÿYM XoV Zmhr åhUOo hm _hmJmB© dmT>{dUmam àmUr Amho. Mm¡Wm åhUmbm, ImVo OmñV Am{U XoVo H$_r _J {hMo `oWo H$m` H$m_? eodQ>Mm _ZmZo Am§Yim Agbobm Am{U Y_©{ZanojVoÀ`m ~mVm _maUmam åhUmbm H$s, {hMo XÿY Va nmÊ`mgmaIo nmVi Amho. Ë`mbm ~mOmamV Mm§Jbm ^md {_iV Zmhr Am{U {Vbm OodT>o ImD$ KmVbo VodT>m Am{W©H$ \$m`Xmhr hmoV Zmhr? EdT>oM Zìho Va, {Vbm Á`m ñWmZmda ~m§Ybo OmVo Ë`m ñWmZmgmR>r ~mOma^mdmZo Mm§Jbo ̂ mSo> {_iy eH$Vo, Agohr ~mobm`bm

Ë`mZo H$_r Ho$bo Zmhr. Ë`m_wioM Y_©{Zanoj n§Mm`VZo Jm`rbm KamVyZ hmH$byZ bmdÊ`mMm \$Vdm Omar Ho$bm. Jm`rbm KamVyZM Zìho, Va Amnë`m XoemVyZhr hÔnma H$am`bm hdo.

ñdV§Ì ^maVmV AmO EH$ amï´>dmXr gaH$ma gÎmoV AgVmZmhr JmohË`m ~§Xr H$m`Xm nm[aV hmoD$ eH$V Zmhr. Ë`mg§X^m©V AmdmO Va CR>{dbm OmVmo. _hmamï´> gaH$maZo _mÌ Jmod§emda ~§Xr KmbyZ EH$ AmXe© {Z_m©U Ho$bm Amho. XoemV Jmod§e hË`o{damoYmV OZOmJaU gwê$ Amho. S>m°. ^aV PwZPwZdmbm `m AW©emókmÀ`m _VmZwgma, dmT>Ë`m eharH$aUm_wio gd© CÚmoJ JmdmH$Sy>Z ehamH$So> ñWmZm§V[aV hmoV AmhoV. Ë`m_wio JmdmV Jwam»`m§Mm A^md Amho. åh¡g IwQ>çmbm ~m§Yë`mZ§Vahr Oo H$mhr ImVo Ë`mÀ`m ~Xë`mV _moR>çm à_mUmda XÿY XoVo. na§Vw, Jm`rbm MaUo AmdS>Vo, Voìhm H$moR>o Vr A{YH$ à_mUmV XÿY XoD$ eH$Vo. AÝ` XþYmiy OZmdam§gmR>r gd© H$mhr àmá hmoVo. na§Vw, {~Mmè`m Jm`rÀ`mM Z{e~r XþîH$mi Amho. Agm AÝ`m` Jm`rMr nyOm H$aUmè`m Xoem_Ü`o hmoVmo. Jm`rÀ`m ~m~VrVM Ago H$m hmoVo, hm EH$ g§emoYZmMm {df` Amho. n¡gm {_imbm Va Vo Jmd gmoSy>Z ehamH$So> H$m ~ao OmVrb? Oa eoVmV \$m_©hmD$g `eñdr Amho, Va IoS>çmV Am{U JmdmV Aer ì`dñWm H$m CnbãY hmoD$ eH$V Zmhr?

Vob CËnmXH$ Aa~ Xoem§Zr H$m` C§Q>mda ~{hîH$ma KmVbm Amho? Vo ^maVmVrb H$ÎmbImÝ`mV H$mnë`m OmUm`m©X Jm`rà_mUo Amnë`m C§Q>mbm H$mny XoV Zmhr. Oa Aa~ Xoem§_Ü`o C§Q> dmMdm A{^`mZ am~{dbo OmD$ eH$Vo, Va _J ^maVmV Jm` dmMdm A{^`mZ H$m am~{dbo OmD$ eH$V Zmhr? hO `mÌoZ§Va Hw$~m©Zr XoUo A{Zdm`© Amho. na§Vw, _¸o$À`m Ë`m _¡XmZmV OmD$Z AmnU nm{hbo Va C§Q>mMr Hw$~m©Zr gdm©V H$_r g§»`oZo {Xbr OmVo. dñVwpñWVr Aer Amho H$s, Jm`rgmR>r Jm` dmMdm ho A{^`mZ {_eZ åhUyZ Omon`ªV am~{dbo OmD$ eH$V Zmhr, Vmon`ªV Jm`rbm dmM{dUo eŠ` Zmhr. ^maVmV amgm`{ZH$ IVm§gmR>r g~{gS>r {Xbr OmVo.

qMVZ {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 37

Page 38: Vivek Vichar January 2016

38 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

amgm`{ZH$ IVm§À`m VwbZoV eoUmMo IV gdm©{YH$ Cn`moJr AgVo. Oa gaH$maZo eoUIVmgmR>r AZwXmZ {Xbo, Va eoVH$ar Vo bJoM {dH$V KoVrb. amgm`{ZH$ IV ̂ maVr` ̂ y_rgmR>r Cn`moJr Zmhr. ̀ m g§X^m©V AZoH$ IV VÁkm§Zr doimodoir Amnbo _VàXe©Zhr Ho$bo Amho.

Ë`mVrb CîUVo_wio O{_Zrbm VSo> nS>VmV, Ë`m_wio {nH$mbm ZwH$gmZ hmoVo. CËnmXZmMo à_mUhr KQ>Vo. H$mhr H$mbmdYrZ§Va Va O_rZ dm§P hmoVo. na§Vw, eoUmnmgyZ V`ma H$aÊ`mV Ambobo IV A{Ve` à^mdr R>aVo. Ë`m_wioM Ë`mMo Zmd Jm¡ A{YH$ da Ago Jmoda nS>bo Amho. d Mm Cƒma H$mhr ~mobr^mfm§_Ü`o ~ À`m ê$nmV Ho$bm OmVmo. Aem àH$mao Vo JmodaMo Jmo~a (eoU) Pmbo. Oa `m eoUIVmMo _mH}$qQ>J à^mdrnUo Ho$bo Va ^maV IV CËnmXH$ Xoem§_Ü`o Aìdb ñWmZmda OmD$ eH$Vmo. Ë`mdoir nmíMmË` \${Q©>bmP`aMo ì`mnmar ̂ maVmMm S§>H$m nyU© OJmV dmOdy eH$VmV. n¡em_mJo YmdUmè`mgmR>r _J Jmo_mVm daXmZ R>aob. ~¡b AmO Á`m§Zm AS>MUrMm åhUyZ OmUdV Amho, Vmo gwÕm CÚm Ë`m§À`mgmR>r gmoÝ`mMo A§So> XoUmar H$m|~S>r R>ê$ eH$Vmo. Mm_S>çmÀ`m ì`dgm`mMm OoWo àý² `oVmo VoWo ~¡b Ë`m§À`mgmR>r ~oH$ma Am{U añË`mVrb AS>MU Z R>aVm daXmZ R>ê$ eH$Vmo. drO Am{U {S>Pobda {Xë`m OmUmè`m g~{gS>r~m~V ^maV gaH$mabm {Xbmgm {_iob. WmoS>Š`mV gm§Jm`Mo Pmë`mg, JmohË`m ~§Xr H$Xm{n VmoQ>çmMm ì`dhma R>ê$

eH$Uma Zmhr. Jm`rMr godm ^maVmbm AmUIr g_¥Õ ~Zdy eHo$b. Ë`m_wio _ZmZo Am§Yio Agboë`m Ë`m nmM OUm§Zm Jm`rbm EH$ dñVy åhUyZ hmVmiÊ`mMr JaOM nS>Uma Zmhr. Ë`mdoir bmoH$m§À`m hmVr _wÝer ào_M§X `m§Mr H$mX§~ar Jm¡XmZ Agob! ***

AmÜ`mpË_H$ CÞVr hmoB©n`ªV _mUyg Ho$di ~më`mdñWoVM AgVmo.

qMVZ38 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

gd©gm_mÝ`m§n`ªV AmÜ`mpË_H$ kmZ...AmÜ`mpË_H$VoMr Or aËZo

Amnë`m J«§Wm_Ü`o H$mhr WmoS>çmem bmoH$m§À`m hmVm_Ü`o, _R>m_Ü`o d

AaÊ`m_Ü`o nSy>Z AmhoV Vr àH$memV AmUUo hr _mPr H$ënZm Amho. Á`m§À`m hmVr ho kmZ JwßV énmV XSy>Z ~gbo

Amho Ë`m§À`m hmVyZ Vo ~mhoa H$mT>Uo EdT>oM H$m`© ZgyZ Á`m Á`m g§ñH¥$V eãXm§À`m A^oÚ H$dMmV Vo eVH$mZweVHo$ nSy>Z Amho. Ë`mVyZhr Vo ~mhoa H$mT>Uo ho Amnbo H$V©ì` Amho, EH$m eãXmV gm§Jm`Mo Va _bm Vo kmZ gd©gm_mÝ` bmoH$m§V ngadyZ Úmd`mMo Amho. (_Ðmg `oWrb {Q´>pßbHo$Z gm{hË` g{_VrV {Xbobo ì`m»`mZ. {df`- ^maVmMm ^mdr H$mi, ^maVr` ì`m»`mZo nmZ 210)

Page 39: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 39

OÝ_m§_mJyZ OÝ_ Jobo Var Omon`ªV EImÚmbm ñdV:Mo Ü`o` C_Jbo Zmhr. Vmon`ªV Ë`mbm àm¡T> _mZUo Bï> hmoUma Zmhr. Vmon`ªVMo Ë`mMo {OUo åhUOo Ü`o`eyÝ` dUdU hmo`!

AmO AmnU AJXr ghOnUo _mo~mB©b, ao{S>Amo B. gmYZo dmnaVmo. na§Vw `m gd© "{~ZVmar g§XoedhZm'Mm

(Wireless Telecommunication) emoY Hw$Ur bmdbm` _m{hVr`o H$m? hm emoY bmdUmar ì`º$s EH$ ^maVr` Amho, Zìho Amnë`m gdmªÀ`m n[aM`mMrXoIrb Amho! Ë`m§M§ Zmd Amho, AmMm`© OJ{XeM§Ð ~gy (1858-1937)!! hmo`, "dZñnVtZmhr Ord AgVmo' hr qhXÿY_m©Vrb g§H$ënZm d¡km{ZH$Ñï²>`m {gÕ H$aUmao d Ë`m VÎdmda AmYm[aV "H«o$gmoJ«m\$' `m `§ÌmMr {Z{_©Vr H$aUmao àm. OJ{XeM§Ð ~gy!! Vo ZwgVo dZñnVremókM ZìhVo, Va ^m¡{VH$emók, Ordemók, nwamVÎd{dX, Am{U {dkmZH$WmboIH$XoIrb hmoVo! EdT>oM H$í`mbm, AmO dmnamV Agboë`m "ao{S>Amo'À`m {Z{_©VrMohr lo` àm. ~gy `m§ZmM {Xbo OmVo, ho gd©M d¡km{ZH$ àJVrgmR>r nm{ü_mË`m§H$So> Amg bmdyZ nmhmUmè`m ^maVr`m§À`m Jmdrhr Zgob! _J M§Ðmdarb EH$m Ii½`mbm gÝ_mZnyd©H$ Ë`m§Mo Zmd XoÊ`mV Ambo Amho, ho _m{hVr Agm`Mr eŠ`Vm Va AmUIrZM Yyga!

_wimV AmMm`mªMm ñd^mdM {ZarÀN>, Ë`m_wioM Ë`m§Zr Zm H$Yr Amnë`m g§emoYZmMm ì`dgm` Ho$bm Zm H$Yr noQ>§Q> KoÊ`mÀ`m \§$XmV nS>bo. qH$~hÿZm g§emoYZm§Mo ñdm{_Îdm{YH$ma KoD$Z Ë`m§Mo ~mOmarH$aU

Ë`mH$mimV `m g§emoYZmÀ`m ì`mdgm{`H$ Cn`moOZmgmR>r Ambobo bÇ> aH$_oMo gmaoM àñVmd AmMm`© ~gy `m§Zr YwS>H$mdyZ bmdbo hmoVo. Varhr `m g§emoYZmMo noQ>§Q> AmMm`mªÀ`m Zmdo H$go H$m` AmT>iVo? `mMo CÎma AmhoV.

ñdm_r {ddoH$mZ§X!!

EH$m noQ>§Q>Mr Jmoï>

{dH«$_ ES>Ho$ZJa

{dkmZ {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 39

Page 40: Vivek Vichar January 2016

40 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

{ejU, g§ñH¥$Vr Am{U {dMmaeº$s `mVwZ OrdZmH$So> nmhÊ`mMm EH$ Zdm Ñ{ï>H$moZ {_iVmo.

H$aÊ`mbm Ë`m§Mm H$m`_M {damoY hmoVm. 30 Zmoìh|~a 1917 {XZr "~mog BpÝñQ>Q>çyQ>' `m Amnë`m OJà{gÜX g§emoYZg§ñWoMo CÓmQ>Z H$aVmZm Ë`m§Zr {Xboë`m 'Voice of Life' `m à{gÕ ì`m»`mZmVhr Ë`m§Zr `mM VÎdmMm nwañH$ma Ho$bobm AmT>iVmo! na§Vw `mM g§ñWoÀ`m do~gmB©Q>da (www.boseinst.ernet.in) _mÌ Ë`m§À`m 'Galena Detector' `m g§emoYZmMo noQ>§Q> Ë`m§À`m Zmdmda Agë`mMo gm§{JVbo Amho. ho H$m` Jm¡S>~§Jmb Amho ~wdm? dmñV{dH$ ñdV: AmMm`© ~gy `m§ZrM b§S>ZÀ`m am°`b BpÝñQ>Q>çyQ> `m {d»`mV g§ñWoV ì`m»`mZ XoVmZm Amnbo 'Galena Detector' ho g§emoYZ _m§S>bo hmoVo d ñnï>nUo Z_yX Ho$bo hmoVo H$s, "gXaMo `§Ì d Ë`mnmR>Mo g§emoYZ gdmªZmM ì`mdgm{`H$ d BVa gd© dmnamgmR>r _mo\$V CnbãY Agob' (g§X^©: "{dkmZ àgma'`m emgH$s` CnH«$_mÀ`m do~gmB©Q>Zo àH$m{eV Ho$bobo gw~moY _h§Vr{bpIV AmMm`© ~gy `m§Mo M[aÌ). EdT>oM H$í`mbm, Ë`mH$mimV `m g§emoYZmÀ`m ì`mdgm{`H$ Cn`moOZmgmR>r Ambobo bÇ> aH$_oMo gmaoM àñVmd AmMm`© ~gy `m§Zr YwS>H$mdyZ bmdbo hmoVo. Varhr `m g§emoYZmMo noQ>§Q> AmMm`mªÀ`m Zmdo H$go H$m` AmT>iVo?

`mMo CÎma AmhoV ñdm_r {ddoH$mZ§X!! ~gy§Mo Galena Detector ho OJmVrb n{hbod{hbo "AY©dmhH$' (Semi-Conductor) hmo`. `mbmM n{hë`m {nT>rVbm "àH$me`moJr KQ>'hr (Photovoltaic Cell) åhUVm `oB©b! Ago åhUVmV H$s, ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§Zm AmMm`mªÀ`m `m g§emoYZmMo ^{dî`H$mbrZ _hÎd OmUdbo hmoVo. VgoM, Amnë`m {daº$ d¥Îmr_wio AmMm`© `m g§emoYZmMo noQ>§Q> KoD$ BpÀN>V ZmhrV, hohr ñdm_rOtZr R>mD$H$ hmoVo (g§X^© : The Monk s Man - The Unknown Life Of Swami Vivekananda, n¥. 14-25, boIH$ : _{Ue§H$a _wIOu, n|p½dZ ~wŠg àH$meZ). Ë`m_wioM {eH$mJmo `oWrb Y_©g^ogmR>r A_o[aHo$bm OmÊ`mnydu Ë`m§Zr AmMm`mªMr ^oQ> KoVbr

d Ë`m§Mo _Z didÊ`mMm à`ËZ Ho$bm. Ë`mV `e `oV Zmhrgo bjmV Amë`mda Ë`m§Zr gXa `§ÌmÀ`m àVr V`ma Ho$ë`m d Amnë`mgmo~V A_o[aHo$bm Zoë`m. A_o[aHo$Vrb dmñVì`mÀ`m H$mimV ñdm_rOtZr ZwgVr ì`m»`mZoM Zmhr {Xbr, Va Amnbr {eî`m d à»`mV bopIH$m- g_mOgo{dH$m lr_Vr gmam ~wb {hbm gm§JyZ gXaÀ`m `§ÌmMo noQ>§Q>XoIrb AmMm`© ~gy§À`m Zmdo Zm|Xdbo!!

AmO gXa g§emoYZmMo noQ>§Q> nmhÿ Joë`mg Vo A_o[aHo$V Zm|Xdbo Amho, ho {XgVo (noQ>§Q> H«$. US755840). AmdoXH$ `m ZmË`mZo AmMm`mªÀ`m Zmdmgmo~V lr_Vr ~wb `m§Mohr Zmd {XgVo. {edm` ñdm_rOtMr d¡km{ZH$ g§emoYZm~m~VMr XÿaÑï>r d Ë`m§Mm AmMm`mªer Agbobm ñZohXoIrb gwn[a{MV Amho. Voìhm gXaMo noQ>§Q> ho ñdm_rOtÀ`mM gm§JÊ`mdê$Z Zm|XdÊ`mV Ambo ho CKS> Amho. qH$~hÿZm lr_Vr ~wb d AmMm`© `m§Mm n[aM` ñdm_r {ddoH$m§Z§Xm§_wioM Pmbm. lr_Vr ~wb `m§Zr AmMm`mªZm à`moJemioÀ`m C^maUrgmR>r 4000 S>m°bg©Mr _XV Ho$ë`mMohr C„oI AmT>iVmV (g§X^© : Swami Vivekananda - The Living Vedanta, n¥. 240-242, boIH$ : ~{ÐZmW MVwd}Xr). na§Vw ñdm_rOr {eH$mJmogmR>r _mJ©ñW Pmbo 31 _o 1893 {XZr Am{U AmMm`mªZr ao{S>Amobhatdarb Amnbo g§emoYZ gwé Ho$bo 1894 gmbr. Voìhm gXaMo noQ>§Q> ho lr_Vr ~wb `m§Zr ñdm_rOtÀ`mM gm§JÊ`mdê$Z Zm|X{dbo ho Oar Iao Agbo (g§X^© : Swami Vivekananda Scientists, n¥. 14, {dÚmWu {dkmZ _§WZ), Var ñdm_rOr ñdV: Vo ̀ §Ì KoD$Z A_o[aHo$bm Jobo hmoVo hr H$Wm ImoQ>r Agmdr, Ago _bm dmQ>Vo. H$maU, gXa noQ>§Q>Mm AmdoXZ {XZm§H$ (Filing Date) hm 30 gßQ>|~a 1901 Agm AmT>iVmo, Va g§_{V d àH$meZ {XZm§H$ (Granting Publication Date) hm 29 _mM© 1904 Agm (a pplication No. : US19010077028 19010930) åhUOoM, ñdm_rOtÀ`m _hm{Zdm©UmZ§VaMm AmT>iVmo.

na§Vw gXa noQ>§Q>Mr Zm|XUr hr ñdm_rOtÀ`m

{dkmZ40 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 41: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 41

BÀN>m hr _mZdr àJVrMm _hÎdnyU© àoaUmómoV Amho.

gm§JÊ`mdê$ZM Pmbr, hr Jmoï> gy`©àH$memBVH$s ñdÀN> Amho. AmO Ooìhm ^maVmZo hiX, ~mg_Vr Vm§Xÿi B. Añgb ^maVr` g§emoYZm§Mo noQ>§Q²g doirM Z Zm|X{dë`m_wio Pmbobm àM§S> Ìmg AZw^dbm`, Ë`m nmœ©^y_rda Va ñdm_rOtMr XÿaÑï>r A{YH$M IwbyZ {XgVo. EdT>oM Zìho, Va g§emoYZH$m`m©g ì`mnH$ ñdê$n `oÊ`mgmR>r g§emoYZg§ñWm Agmdr hr Q>mQ>m BpÝñQ>Q>çyQ>Mr AmYma^yV H$ënZmXoIrb ñdm_rOtZrM ga O_eoXOr Q>mQ>m ̀ m§Zm OnmZ Vo {eH$mJmo ̀ m àdmgmV gm§{JVbr hmoVr (g§X^© : Q>mQ>m§Zr ñdm_rOtZm {X. 23 Zmoìh|~a 1898 amoOr {b{hbobo nÌ). WmoS>Š`mV, ñdm_rOr Ho$di AÜ`mË_mVM a__mU hmoUmao ZìhVo, Va ^m¡{VH$ OJmV _mZmZo d VmR> _mZoZo OJÊ`mgmR>r H$m` H$aUo Amdí`H$

Amho, `mMrXoIrb OmU hmoVr Ë`m§À`mR>m`r! EH$àH$mao AÜ`mË_ Am{U {dkmZmMm Anyd© g§J_M åhUm Zm! AmOÀ`m ^maVmbm `mMrM gdm©{YH$ Amdí`H$Vm Amho. AÜ`mË_ d {dkmZ hr EH$mM JmS>rMr XmoZ MmHo$ AmhoV. H$moUVohr EH$ MmH$ Oa n§Jy Agob, Varhr JmS>r _w¸$m_r nmohmoMy eH$V Zmhr. ^m¡{VH$ OJmV OJÊ`mgmR>r {dkmZ AË`mdí`H$ AmhoM, na§Vw _mUyg åhUyZ CÞV hmoÊ`mgmR>r {H«$`merb AÜ`mË_XoIrb {VVHo$M Amdí`H$ Amho, hm g§XoeM OUy ñdm_rOtZr H¥$VrÛmao {Xbm Amho!!

(gm_ZmÀ`m \w$bmoam nwadUrVrb VéUmB©Mo ñdm_r øm boI_mboVrb boI. AÝ` boI dmMÊ`mgmR>r nmhm: www.vikramedke.com)

(nmZ 35 déZ...) 2001 gmbr Im{bXZo Mm§XrÀ`m gmVeo ZmÊ`m§Mm EH$ I{OZm CKS>H$sg AmUbm. BamUÀ`m ggm{Z`Z KamÊ`mVë`m Iwly n{hbm {Z Iwly Xþgam, `m amOm§Mr hr ZmUr hmoVr. ho amOo _wgb_mZ ZìhVo, ho Im{bXZo AmdOy©Z gm§{JVb§.

2003 gmbr Im{bX Am{U nmo{be g§emoYH$m§Zr {_iyZ nm_ram_Ü`o EH$ \$maM _m¡ë`dmZ CËIZZ Ho$b§. KmoS>çmda ñdma Pmbobm EH$ `moÕm EH$m àM§S> nú`mer bT>Vmo Amho, Ag§ EH$ _moP°H$ {MÌ Ë`m§Zr nm_ram_Yë`m EH$m CÕ²dñV AdeofmV emoYyZ H$mT>b§. _moP°H$ åhUOo {MZr_mVrÀ`m MH$MH$sV {R>H$è`m OmoSy>Z ~Zdbobr H$bmH¥$Vr. ho {MÌ {Vgè`m$ eVH$mVb§ åhUOoM Bñbm_nyd© H$mimVb§ Agë`mM§ {gÕ Pmb§.

Ë`mM dfu Im{bX {Zd¥Îm Pmbm Am{U Ë`mÀ`m OmJr Ë`mMm _wbJm d{bX H$m_ H$ê$ bmJbm. _o 2015 _Ü`o "Bñbm{_H$ ñQ>oQ>'Zo VmS>_yada åhUOoM nm_ramda H$ãOm {_idbm. nm_ramÀ`m dñVwg§J«hmb`mVë`m gJù`m àmMrZ _m¡ë`dmZ dñVy Im{bX Am{U dbrX `m§Zr AmYrM gwa{jV ñWir hbdë`m hmoË`m. XmoKm§Zmhr

nH$S>Ê`mV Amb§.Am{U 18 Am°JñQ> 2015 bm VmS>_yaÀ`m ^a

Mm¡H$mV, Bñbm{_H$ ñQ>oQ>À`m ~waImYmar _maoH$è`mZo gd© bmoH$m§g_moa, 81 dfmªÀ`m Im{bXMm {eaÀN>oX Ho$bm. d{bXM§ H$m` Pmb§, Vo AOyZ g_Obob§ Zmhr.

nmR>monmR> 23 Am°JñQ> 2015 bm Bñbm{_H$ ñQ>oQ>Zo nm_ram_Yb§ gdmªV àmMrZ Am{U à»`mV ~mbem{_Z _§{Xa ñ\$moQ> KS>dyZ CS>dyZ {Xb§. Amnë`m `m H¥$Ë`mM§ g_W©Z H$aVmZm "Bñbm{_H$ ñQ>oQ>'Zo åhQ>b§ Amho H$s, gr[a`mMm OmJ{VH$ dmagm CÕ²dñV H$aU§, Agm Am_Mm hoVy Zmhr. nU, "AZoHo$œZadmXm'M§ àVrH$ AgUmè`m$ dñVy qH$dm dmñVy Amåhr Zï> H$aUmaM.

_whå_X JPZrZo 11 ì`m eVH$mV gmo_ZmWmM§ _§{Xa VmoS>b§ {Z {edqnS>r \$moS>br. Ë`mM§ g_W©Z H$aVmZm Am_Mo S>mdo {dMmad§V åhUVmV, ho H¥$Ë` g§nÎmrMr byQ> H$aÊ`mgmR>r Pmb§, Bñbm_r Y_mªYnUmVyZ Zìho. AmVm Im{bXMm IyZ Am{U ~mbem{_ZMm {dÜd§g `m~m~V Ë`m§M§ "{dMmaYZ' EoH$Ê`mg bmoH$ CËgwH$ AmhoV.

gm^ma - VéU ^maV

_y{V©^§OH$m§Mo W¡_mZ

{dkmZ {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 41

Page 42: Vivek Vichar January 2016

42 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

H|$Ðd¥Îm

H$Mam{Z{_©Vr hmoD$ Z`o `mgmR>r à`ËZ ìhmdoV

Cƒ H$ënZm§H$So> OmÊ`mgmR>r à`ËZm§{edm` n`m©` Zmhr.

gmobmnya - {ZgJm©À`mì`dñWoVrb àË`oH$ KQ>H$ {dK{Q>V hmoVmo. _mUgm§Mo H|$ÐrH$aU AZ² àJVrÀ`m {XImì`m_wio H$Mè`mMr {Z{_©Vr hmoVo. ñdV:bm dJiyZ H$Mè`mMo {Z_y©bZ AeŠ` Amho. H$Mmam{Z{_©VrM hmoUma Zmhr, `mgmR>r à`ËZ H$aUo hmM Ë`mdarb EH$_od emœV n`m©` Amho, Ago à{VnmXZ Á`oð> n`m©daUVÁk {Xbrn Hw$bH$Uu (Hw$S>mi, aËZm{Jar) `m§Zr Ho$bo. {ddoH$mZ§X H|$ÐmÀ`m n`m©daU _§S>imV\}$ Jwédma Am`mo{OV H$m`©H«$_mV Vo ~mobV hmoVo. _hmnm{bH$m Am`wº$ {dO`Hw$_ma H$mi_ AÜ`jñWmZr Va {Oëhm n[afXoMo _w»` H$m`©H$mar A{YH$mar AéU S>m|Jao, H|$ÐmMo ZJa g§MmbH$ XrnH$ nmQ>rb, ZJaà_wI àm. àem§V ñdm_r S>m°. dmgwXod am`Vo n`m©daU _§S>imMo à_wI A{OV AmoH$ AmXr CnpñWV hmoVo.

lr. Hw$bH$Uu åhUmbo, B§YZ, Yya, amgm`Zo, Am¡pîUH$ D$Om©, {H$aUmoËgJ© ̀ mgmaIo àXÿ{fV KQ>H$m§Mmhr H$Mè`m_Ü`o g_mdoe hmoVmo. ßbmpñQ>H$bm Zmhr åhUUo Aݲ Ë`m ^y{_Ho$da R>m_ amhUo, hr H$Mam ì`dñWmnZmMr n{hbr gwédmV Amho. AmnU KamVbm H$Mam K§Q>mJmS>r_Ü`o XoD$Z _ZnmZo Vmo eham~mhoa Q>mH$Uo åhUOo H$Mam {Z_w©bZ Zìho. H$Mam {Z_m©U H$aUo hmM Ë`mdaMm _wb^yV Cnm` Amho. ñ_mQ>© {gQ>rÀ`m ZmdmImbr Oa H$m AmnU eha ñdÀN> H$ê$Z Ë`mVrb H$Mam IoS>çmV Q>mH$bm OmUma Agob Va Vo bmoH$m§Zm _wI© ~ZdÊ`mgmaIo Amho. n`m©daUñZohr OrdZe¡br Adb§~ë`mg H$MamM {Z_m©U

hmoUma Zmhr.'Xþgè`m {Xedr gH$mir 9.30 dmOVm {Xbrn

Hw$bH$Uu `m§Mo ho ì`m»`mZ AmH$medmUr gmobmnyaÀ`m

fm band 103 da àgm[aV Pmbr. Á`oð> H$m`©H$V} d„^Xmg Jmo`XmZr `m§Zr àmñVm{dH$ Va gmJa gwadgo `m§Zr gyÌg§MmbZ Ho$bo. lrH$m§V _miJo, JOmZZ naiH$a, Aj` ~ma§Jwio, _¥JOm Hw$bH$Uu, _oKm ZmJUgwao `m `wdm H$m`©H$Ë`mªZr H$m`©H«$_ `eñdr Ho$bo.

Joë`m n§Yam dfmªnmgyZ ßbmpñQ>H$Mm dmna Zmhrlr. Hw$bH$Uu åhUmbo, _r Joë`m n§Yam dfmªnmgyZ

ßbmpñQ>H$Mm dmna H$Q>mjmZo ~§X Ho$bm Amho. H$moUË`mhr pñWVrV _r ßbmpñQ>H$À`m ~mQ>brVrb nmUr nrV Zmhr. ñdV: Kê$Z Zoboboë`m H$mMoÀ`m ~mQ>brVrb qH$dm gmd©O{ZH$ {R>H$mUr CnbãY nmUrM {nVmo. XþH$mZm§VyZ KoVbobm _mb H$mnS>r {neì`m§_YyZ Kar ZoVmo.'

H|$Ðd¥Îm42 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 43: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 43

Ü`o`hrZ _mUyg åhUOo g_mOmbm {_imbobm emnM ! Ü`o` bm¡{H$H$ Agmo dm nmabm¡{H$H$, _mUgmZo Ë`mgmR>r gnmQy>Z à`ËZ Ho$boM nm{hOoV !

gmobmnya & g§nyU© _mZdOmVrbm _mJ©Xe©Z H$aÊ`mMo VÎdkmZ Ho$di ̂ maVmH$So> Amho. Ë`mgmR>r ̂ maVmbm gj_ ~Zmd§ bmJob. VgoM nwÝhm gwI, em§{VnyU© d¡^dembr amï´> ~ZÊ`mgmR>r OrdZmV amï´>mbm àmW{_H$Vm XoUmè`m, VZ, _Z Am{U YZ XoD$Z H$m`© H$aUmè`m H$m`©H$Ë`mªMr Amdí`H$Vm Agë`mMo à{VnmXZ {ddoH$mZ§X H|$ÐmÀ`m amï´>r` CnmÜ`j ~r. {Zdo{XVm `m§Zr Ho$bo. {ddoH$mZ§X H|$ÐmÀ`m gmobmnya emIoÀ`m dVrZo H|$ÐmMo g§ñWmnH$ EH$ZmWOr amZSo> `m§À`m OÝ_eVr ndm©Mm "g{_Ym' `m H$m`©H«$_mZo g_mamon Pmbm. `mdoir Ë`m ~mobV hmoË`m.

d¡{XH$ H$mimnmgyZ F$fr_wZtgh Amnë`m nyd©gwatZr doi, OrdZ d Hw$Qw>§~ `mMr g{_Ym XoD$Z OJËH$ë`mUmMm àdmh dmhVm R>odbm Amho. H$R>rU n[apñWVrVhr Y_©, g§ñH¥$Vr Z gmoS>Vm Ë`mMo ajU H$aV gd©e{º${Zer {Od§V am{hbo AmhoV. EH$mË_ Ñï>r, AmpË_` ^mdZoÀ`m g_mZ gyÌmZo hOmamo df} EH$Ì amhV Ambo AmhoV. CnmgZm, OrdZnÕVrV {d{dYVm AgyZhr hm Xoe EH$g§Y am{hbm. d¡km{ZH$ nm`m, gZmVZ, emœV VÎdm§da AmYm[aV AmÜ`mpË_H$ na§nam ho BWbo g_mZ gyÌ Amho. ^maVmZo Xþgè`m XoemVrb bmoH$m§Zmhr gm_mdyZ

KoVbo. Ë`m§Zm gÝ_mZmMr dmJUyH$ {Xbr. _mÌ, H$mhr eº$s BWë`m g_mOmbm {dK{Q>V H$aÊ`mMm à`ËZ H$aV AmhoV. Aem amï´>r` Apñ_Vm g§ndUmè`m§Zm g§ndyZ {Zð>m, gmVË` Am{U g_n©U^mdZoZo H$m`© H$am`Mo Amho. H$m`m©Mr JVr dmT>dm`Mr Amho, Ago Ë`m åhUmë`m.

à_wI nmhþUo S>m°. nr. Ho$. Omoer `m§Zr EH$ZmWOtÀ`m OrdZH$m`m©{df`r ~mobVmZm EH$ OrdZ EH$ Ü`o`m_wio _moR>o H$m_ C^o amhVo, Ago gm§{JVbo. VgoM VZ, _Z, ~wÕr, g_n©U ^mdZoZo H$m_ Ho$ë`mg _moR>o H$m_ C^o amhVo. à{VHy$b n[apñWVrVhr EH$ZmWOtZr {ebmñ_maH$mMr C^maUr Ho$br.

Ë`mZ§Va H|$ÐmMr ñWmnZm H$éZ amï´>r` EoŠ`mgmR>r godmH$m`} gwê$ Ho$br, ho H$m`© àoaUmXm`r Agë`mMohr Ë`m§Zr åhQ>bo.

`màg§Jr H|$ÐmMo àm§Và_wI A^` ~mnQ>, ZJa g§MmbH$ XrnH$ nmQ>rb, ZJaà_wI àem§V ñdm_r CnpñWV hmoVo. _mÝ`dam§À`m hñVo {ddoH$ aËZmH$a H$m`©X{e©Ho$Mo àH$meZ Pmbo. JrV Jm`Z _¡{WbrVmB© `m§Zr Ho$bo. ghZJa à_wI _XJm|S>m nwOmar `m§Zr gyÌg§MmbZ Ho$bo. H$m`©H«$_mg 215 OU CnpñWV hmoVo.

amîQ´>mbm àmW{_H$Vm XoUmao H$m`©H$V©o hdoVgmobmnwamVrb g{_Ym H$m`©H«$_mV ~r. {Zdo{XVm `m§Mo à{VnmXZ

H|$Ðd¥Îm {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 43

Page 44: Vivek Vichar January 2016

44 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

C{Ôï> _moR>o Agmo dm N>moQ>o, Vo JmR>Ê`mgmR>r n[al_m§Mr Amdí`H$Vm Amho.

XmXa emIoV\}$ g{_Ym_w§~B© - {ddoH$mZ§X H|$Ð H$Ý`mHw$_mar XmXa emIoÀ`m

dVrZo Ho$ÐmMo g§ñWmnH$ EH$ZmWOr amZSo> ̀ m§À`m OÝ_eVmãXr dfm©Mm g_mamon g{_Ym `m H$m`©H«$_mZo H$aÊ`mV Ambm. `m H$m`©H«$_mV EH$ZmWOr amZSo> ̀ m§À`m OrdZM[aÌmda AmYm[aV {MÌ\$sV XmIdÊ`mV Ambr. VgoM H|$ÐmÀ`m H$m`§H$Ë`mªZr g_mO hr EH$m§{H$H$m gmXa Ho$br. `m H$m`©H«$_mg {hVqMVH$ d H$m`©H$V} Ago 350 OU CnpñWV hmoVo.

gmobmnwamV `wdm {e{~a{ddoH$mZ§X H|$Ð gmobmnya emIoV\}$ 5 Am{U

6 {S>g|~a 2015 amoOr H$Ý`mHw$_marÀ`m `wdm {e{~ambm OmUmè`m `wdm H$m`©H$Ë`mªMo {Zdmgr {e{~a KoÊ`mV Ambo. `m {e{~amV ~gdamO Xoe_wI, YZ§O` gy`©d§er, {gÕmam_ nmQ>rb, gmJa gwadgo `m§Zr _mJ©Xe©Z Ho$bo.

g§^mOrZJa (Am¡a§Jm~mX) & {ddoH$mZ§X H|$Ð g§^mOrZJa emIoÀ`m g{_Ym H$m`©H«$_ CËgmhmV Pmbm. nÝZmbmb ZJamVrb AîQ>{dZm`H$ _§{XamV Am`mo{OV H$m`©H«$_mV Á`oîR> nÌH$ma AéU H$a_aH$a ̀ m§Mo ì`m»`mZ Pmbo. Ë`m§Zr {ddoH$mZ§X {ebm ñ_maH$mMm àoaUmXm`r B{Vhmg d {ddoH$mZ§X H|$ÐmÀ`m ñWmnZo_mJMr ^y{_H$m

`mda _mJ©Xe©Z Ho$bo. AÜ`jñWmZr H|$ÐmMo g§MmbH$ gwaoe Xr{jV hmoVo. à_wI nmhþUo åhUyZ nÝZmbmbZJa g§ñWoMo CnmÜ`j dg§V Xod CnpñWV hmoVo. `màg§Jr ñdm_r {ddoH$mZ§X Am{U EH$ZmWOtdarb nwñVH$m§Mo àXe©Z ̂ adÊ`mV Ambo. nÙZm^ nm§S>o ̀ m§Zr gyÌg§MmbZ, AéU Omoer `m§Zr àmñVm{dH$ Ho$bo.

AéU H$a_aH$a `m§Zr gm§{JVbm {ebmñ_maH$mMm àoaUmXm`r B{Vhmg

S>m|{~dbrV `wdm g§_obZ

{ddoH$mZ§X H|$Ð H$Ý`mHw$_mar S>m|{~dbr emIoÀ`m dVrZo VrZ _hm{dÚmb`m§_Ü`o `wdm g§_obZ KoÊ`mV Ambo. `m g§_obZm§_Ü`o 121 _hm{dÚmb`rZ {dÚmÏ`mªZr gh^mJ Zm|Xdbm. am°`b _hm{dÚmb`, {Q>iH$ H${Zð> _hm{dÚmb` d gmD$W B§{S>`Z nXdr _hm{dÚmb`mV ho g§_obZ KoÊ`mV Ambo.

H|$Ðd¥Îm44 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 45: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 45

Ü`o`bú`r OrdZmV VmËH$m{bH$ D$_vZm H$mhrM ñWmZ ZgV§.

_mV¥Ëd`moJmda amîQ´>r` H$m`©emim

gmobmnya - gwb^àgyVr, gwÑT> ~mi Am{U J^m©anUmVrb VmU-VUmd Xÿa H$aÊ`mgmR>r Joë`m 20 dfmªnmgyZ gmobmnwamV J^©dVr _{hbm§gmR>r `moJmä`mg dJ© gwê$ Amho. emóewÕ nÕVrZo g§emoYZ H$aV gmobmnwamV àmMrZ Am{U AmYw{ZH$ kmZmVyZ _mV¥Ëd ̀ moJ {dH${gV Pmbo Amho. ho kmZ Xoe^amV ZoÊ`mMr à{H«$`m AmVm gwê$ Pmbr Amho, Ago à{VnmXZ {ddoH$mZ§X H|$ÐmÀ`m amï´>r` CnmÜ`jm ~r. {Zdo{XVm `m§Zr Ho$bo. {ddoH$mZ§X H|$Ð Q´>oqZJ BpÝñQ>Q>çyQ> Am°\$ EŠgbÝgZo ~mio `oWrb bú_rVê$ g^mJ¥hmV VrZ {Xdgr` _mV¥Ëd `moJ

H$m`©emioMo Am`moOZ Ho$bo hmoVo. H$m`©emiogmR>r n§Om~, h[a`mUm, Am§Y« AmXr amÁ`m§VyZ 42 _{hbm à{ejUmWu Ambo hmoVo.

nwñVH$ àH$meZ -"CÎm_ g§VmZàmár H$m emó' ̀ m nwñVH$mMo àH$meZ H$aÊ`mV Ambo. S>m°. emo^m emh, A_¥Vm ~Xm_rH$a, JrVm Xoe_wI ̀ m§Zr ho nwñVH$ {b{hbo Amho. S>m°. à{V^m nmQ>rb, S>m°. amo{hUr Xoenm§So>, àm. {edamO nmQ>rb, AZ§V Jdir, YZ§O` gy`©d§er, JrVm ^mboamd, S>m°. _Zrfm nmQ>rb, S>m°. Zrbm§~ar AmS>Ho$, S>m°. brZm A§~aH$a AmXtZr _mJ©Xe©Z Ho$bo.

_mV¥Îd ̀ moJ H$m`©emioVrb à{ejUmWvgmo~V {ddoH$mZ§X H|$ÐmÀ`m CnmÜ`j ~r. {Zdo{XVm, S>m°. emo^m emh Am{U A_¥Vm ~Xm_rH$a. {d{dY amÁ`mVyZ 42 _{hbm à{ejUmWu.

_mV¥Ëd`moJ XoemV {dñVmaUma - ~r. {Zdo{XVm

H|$Ðd¥Îm {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 45

Page 46: Vivek Vichar January 2016

46 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

à`ËZ H$am, Amnë`m ^{dî`mbm AmH$ma Úm Am{U Ü`o` àmá H$am.

A[ah§V nmU~wS>r Jobr {H$Ë`oH$ df} S>m°H$_Ü`oM AS>H$br. Ë`m_wio S>rAmaS>rAmobm MmbZm XoÊ`mMr JaO hmoVr. hr gd© n[apñWVr hmoVr lr. _Zmoha nauH$a `m§Zr g§ajU _§Ìmb`mMm H$ma^ma hmVr KoÊ`mAJmoXaMr.

Za|Ð _moXr gaH$ma gÎmoV Amë`mda n{hbo H$mhr _{hZo g§ajU _§Ìmb`mMm H$ma^ma AéU OoQ>br ho ~KV hmoVo. ^maVmMo AW©_§{ÌnX gm§^miVmZm g§ajU _§Ìmb`mMm H$ma^ma OmVrZo bj KmbyZ nmhÊ`mg doi nwaV ZìhVm. Ë`m_wio g§ajU _§Ìmb`mgmR>r EH$m ñdV§Ì Hw$eb _§Í`mMr JaO hmoVr. AmVm lr. _Zmoha nauH$a `m§À`m ê$nmZo Xoembm EH$ Hw$eb d gj_ Agm g§ajU_§Ìr {_imbobm Amho. Joë`m df©^am_Ü`o g§ajU _§Ìmb`mV H$m` gH$mamË_H$ ~Xb Pmbobo AmhoV Vo AmnU nmhÿ.

n{hbm ~Xb Pmbm, Amnë`m g§ajUmV 49 Q>¸o$ WoQ> naH$s` Jw§VdUyH$. Xþgam ~Xb hmoVm "_oH$ BZ B§{S>`m.' `mMr gwédmV H$mhr à_mUmV AéU OoQ>br `m§À`m H$mimV Pmbr hmoVr, Ë`m H$m_mMm doJ AmVm _Zmoha nauH$a `m§Zr dmT>dbobm Amho.

{S>\o$Ýg àmoŠ`w_]Q> àmo{gOa(S>rnrnr) _Yo gwYma

nauH$a `m§Zr _oH$ BZ B§{S>`m_Ü`o AZoH$ YmoaUmË_H$ ~Xb (nm°{bgr M|Oog) Ho$bobo AmhoV. {S>\o$Ýg àmoŠ`w_]Q> àmo{gOa (S>rnrnr) ho Ago YmoaU Amho H$s, Á`mV eómóm§Zm H$go {dH$V ¿`m`Mo `m{df`rMo {Z`_ {Xbo AmhoV. Amnbr {S>\o$Ýg àmoŠ`w_]Q> àmo{gOa hr \$ma {H$MH$Q> hmoVr. Ë`m_wio Hw$R>ë`mhr naXoer H§$nZrH$Sy>Z eóo {dH$V KoUo ho H$R>rU hmoVo. `mVrb EH$ n¡by Amho, {S>\o$Ýg Am°\$goQ> nm°{bgr. `mV H$moUË`mhr {dXoer H§$nÝ`m§Zm Vo ~ZdV Agboë`m eómóm§n¡H$s 30 Q>¸o$ ^mJ ^maVmV ~ZdÊ`mMr AQ> hmoVr, nU Ë`mda A§_b~OmdUr hmoV ZìhVr. `m{edm` H$moUË`mhr

H§$nZrer H$m°ÊQ´>°°ŠQ> Ho$ë`mZ§Va Ë`m{df`r AZoH$ jw„H$ VH«$mar ({Q´>pìhAb H$åßb|Q>) qH$dm E°Zmo{Z_g H$åßbo|Q> åhUOo Zmd Z XoVm VH«$mar H$aV AgV. Ë`m_wio g§ajU _§Ìmb`mZo hmoH$ma {Xboë`m H$amam§dahr A§_b~OmdUr hmoV ZìhVr. Amnë`m eÌy§Zm Amnë`m g§ajUmV hmoUm`m© AmYw{ZH$sH$aUmMm doJ H$_r H$am`Mm hmoVm. AmVmÀ`m Zì`m YmoaUmZwgma H$moUË`mhr jw„H$ VH«$mar qH$dm {ZZmdr VH«$mat_wio H$moUVohr H$ama ho Wm§~dbo OmUma ZmhrV. VgoM VH«$ma H$aUm`m©pÀ`¨m VH«$marV Oa VÏ` AmT>ibo Zmhr Va, Ë`mbm {ejmhr hmoD$ eH$Vo. Ë`m§Zr Ho$boë`m VH«$mar bmoH$nmb (Amoå~Q²g_Z) `m§À`mH$So> {Xë`m OmVrb. Á`m_wio H$_rV H$_r doimV `mda {dMma Ho$bm OmB©b. WmoS>Š`mV {S>\o$Ýg àmoŠ`w_]Q> nm°{bgr-2015 gai, gmono, ObX hmoUma Amho.

npãbH$ goŠQ>a A§S>aQ>oqH$J,àm`ìhoQ> goŠQ>a XmoKm§Zmhr g_mZ g§Yr

Xþgam ~Xb, npãbH$ goŠQ>a A§S>aQ>oqH$J Am{U àm`ìhoQ> goŠQ>a `m XmoKm§Zmhr g_mZ g§Yr XoÊ`mV `oVrb. àm`ìhoQ> goŠQ>aMo H$m_ ho npãbH$ goŠQ>aÀ`m H$m_mnojm OmñV Mm§Jbo AgVo. eóo ~Z{dÊ`mH$[aVm "boìhb ßboBªJ \$sëS>' åhUOo g_mZ g§Yr {_iUo Oéar AgVo. `m_wio AmYw{ZH$sH$aUmMm doJ Z¸$sM dmTy> eH$Vmo. {S>\o$Ýg àmoŠ`w_]Q> nm°{bgr-2015 hr {S>g|~aÀ`m _Ü`mn`ªV bmJy hmoÊ`mMr eŠ`Vm Amho.

AmVm eómóm§À`m ̂ maVmVrb {Z{_©VrMm doJ dmT>bm Amho. Joë`m df©^amV OdiOdi 90 hOma H$moQ>rMo H$ama doJdoJù`m H$maImÝ`m§er H$aÊ`mV Ambobo AmhoV. `mV Q>mQ>m, bmg©Z Qw>~«m°, ^maV \$moO©, [abm`Ýg gh^mJr AmhoV. `m{edm` 70 hOma H$moQ>rMo H$mhr Zdo H$ama A§{V_ Q>ßß`mV nmohmoMbo AmhoV. WmoS>çmM AdYrV Vohr nyU©Ëdmg OmVrb. nwT>À`m dfu 130 hOma H$moQ>r Vo 140 hOma H$moQ>rMo H$ama hmoÊ`mMr eŠ`Vm Amho.

XoemÀ`m g§ajU YmoaUmV gH$mamË_H$ ~Xb KQ>ZmMH«$46 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 47: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 47

n[apñWVrMm Jwbm_ hmoÊ`mMo AmnU ZmH$mabo nm{hOo.

gmSo>VrZ dfmªV Am`mVmMr 70 Q>¸o$ Q>¸o$dmar 40 Q>Š`m§da

gÜ`m AmnU Oo Zdo H$ama H$aV AmhmoV, Ë`mVrb 70 Q>¸o$ `wÕgm_wJ«r ^maVmV ~ZUma Amho. ^maVmMo "_oH$ BZ B§{S>`m' ho YmoaU `eñdr hmoV Amho. gÜ`m AmnU Or eómóoo naXoemVyZ Am`mV H$aV AmhmoV. Ë`mV gmSo>VrZ dfmªV Amnë`m Am`mVmMr 70 Q>¸o$ hr Q>¸o$dmar 40 Q>Š`m§da nmohmoMy eH$Vo. Oo Joë`m 66 dfmªV Amnë`mbm H$aUo eŠ` Pmbobo Zmhr Vo `oË`m gmSo>VrZ dfmªV KS>Ê`mMr eŠ`Vm Amho. Amem H$ê$`m H$s, `m YmoaUm§da H$mQ>oH$moa A§_b~OmdUr hmoB©b.

{S>PmB©Z d So>ìhb_|Q> `mdahr Omoa{_{ZñQ>ar Am°\$ {S>\o$ÝgMr H$m_ H$aÊ`mMr nÕV

A{Ve` AnmaXe©H$ d Iyn doiImD$ hmoVr. AmVm _mÌ H$m_ H$aÊ`mMm doJ Z¸$sM dmT>bobm Amho. ̀ mMm \$m`Xm ^maVr` CÚmoJY§Úm§Zm hmoUma Amho. Á`mbm AmnU _m`H«$mo, ñ_m°b Am{U _r{S>`_ B§S>ñQ´>r åhUVmo, åhUOo gyú_, bKw d _Ü`_ CÚmoJ `m§Zmhr eóo d Ë`m§Mo bhmZ ^mJ ~ZdÊ`mMo H$m_ {_iÊ`mMr eŠ`Vm Amho. `m_wio Amnë`m VéUmB©bm Amnë`m XoemVM Mm§Jbm amoOJma {_iÊ`mÀ`m g§Yr dmT>Vrb. gd© V§ÌkmZmMo AmamISo> d Ë`mdarb g§emoYZ ho ^maVmV hmoUo JaOoMo Amho. Ë`m_wioM {S>PmB©Z d So>ìhb_|Q> `mdahr Omoa XoÊ`mV `oV Amho. S>rnrnr 2015bm Oa JaO dmQ>br Va Ë`mbm AmOyZ AmYw{ZH$, nmaXe©H$ d doJdmZ ñdê$n XoÊ`mV `oB©b.

{S>\o$Ýg argM© So>ìhb_|Q> Am°J©Zm`PoeZ_Ü`ohr gH$mamË_H$ ~Xb

S>rAmaS>rAmo_Yo H$mhr ~Xb Pmbobo AmhoV. AmVm Ë`m§Mm EbgrE åhUOo bmB©Q> H$m°å~°Q> E`aH«$mâQ> VoOg 1 ho V`ma H$aÊ`mMm doJ dmT>bobm Amho Am{U VoOgMr XmoZ ñ¹$mS´>Z Amnë`m hdmB©Xbm_Ü`o `oÊ`mMr eŠ`Vm Amho. eodQ>r ^maVr` V§ÌkmZ ho Oa ^maVr` g¡Ý`mZo

dmnabo Zmhr Va Ë`mbm Xþgao H$moU H$go dmnaob. WmoS>çm à_mUm_Ü`o g¡Ý` Xbmda VoOggmaIr {d_mZo,

AOw©ZgmaIo aUJmSo> Am{U A[ah§Vgma»`m nmU~wS>çm `m ^maVmVyZM {dH$V KoÊ`mgmR>r X~md AmUUo JaOoMo Amho. AmVm 100 EbgrE V`ma H$aÊ`mH$[aVmMr Am°S©>a S>rAmaS>rAmobm XoÊ`mV Ambobr Amho.

`m{edm` nmM _moR>çm eóm§H$[aVm EH$ AmamIS>m ~ZdÊ`mV ̀ oV Amho. \$m`Q>a EAa H«$mâQ> åhUOo bT>mD$ {d_mZ, g~_arZ åhUOo bT>mdy nmU~wS>çm, ho{bH$m°ßQ>g© Am{U {_gmBëg `m§À`m {H$_Vr OmñV AgVmV Am{U Ë`m§Mo V§ÌkmZhr \$ma pŠbï> AgVo. åhUyZM Ë`m§À`m nwT>rb nmM, Xhm, n§Yam df} bmJUm`m©Q> JaOoMm AmamIS>m ~ZdUo JaOoMo Amho. Á`m_wio hr eómóo ~ZdÊ`mgmR>r H§$nÝ`m§Zm XrK©H$mimgmR>rMo {Z`moOZ H$aVm `oB©b. Á`m_wio eó {Z_m©U hmoÊ`mMm doJhr dmT>ob. Am°{S©>ZÝg \°$ŠQ>ar ~moS©>g qH$dm npãbH$ goŠQ>a A§S>aQ>oqH$J ho g¡Ý` XbmH$[aVm AZoH$ bhmZ bhmZ eóo ~ZdVmV. Ë`m§À`mhr H$m_mMm doJ hm _mJÀ`m dfuÀ`m VwbZoZo `m dfu 15 Q>¸²$`m§Zr dmT>bobm Amho. `m_wio Xoemg_moa AgUmar XméJmoù`mMr H$_VaVm nwT>rb XmoZ dfmªV nyU© hmoB©b. Joë`m df©^am_Ü`o g§ajU _§Ìmb`mV AZoH$ Mm§Jbo ~Xb H$aÊ`mV Ambo AmhoV. Á`m_wio Amnbm AmYw{ZH$sH$aUmMm doJ Am{U ^maVmV eó {Z{_©VrMm doJ hm Z¸$sM dmT>bobm Amho. AOyZ H$m` H$amdo.

S>rAmaS>rAmoZo _moR>r eóoo ~ZdÊ`mda bj H|${ÐV H$amdo. eóoo H$_r {H$_Vr_Ü`o Am{U {Xboë`m doio_Ü`o ~Zdmdr. eóm§Mm XOm© BVH$m Mm§Jbm Agmdm H$s ~mhoaMo Xoe Aer eóo {dH$V KoVrb. AmO A_o[aHo$À`m à`moJemim Zmgm, _m`H«$mogm°âQ>_Ü`o g§emoYZ H$aUmao 30 Q>¸o$ ^maVr` AmhoV. Aem hþema emókm§Zm S>rAmaS>rAmo_Ü`o AmUVm `oB©b H$m? Oa AmnU à`ËZ Ho$bm Va S>rAmaS>rAmo EH$m nm§T>am hÎmrEodOr OmJ{VH$ XOm©Mr à`moJ g§ñWm ~ZyZ Amnë`m

KQ>ZmMH«$ {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 47

Page 48: Vivek Vichar January 2016

48 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

H$m` ñdrH$mam`Mo AZ² H$m` ZmH$mam`Mo `mMm {ddoH$ Amnë`mnmer hdm.

g¡Ý`mbm AmYw{ZH$ eóoo XoÊ`mV `eñdr ~Zy eHo$b.Amnë`mH$So> gmo`r-gw{dYm, ~m¡{ÕH$ j_Vm gd©

Amho, nU Ë`mMo {Z`moOZ Zmhr. Ho$boë`m IMm©Mo H$S>H$ Am°{S>Q> Zmhr. Mm§Jë`m H$m_mMo H$m¡VwH$ Zmhr. {Xa§JmB©, H$m_MwH$manUmbm {ejm Zmhr. _w»` åhUOo amï´>{^_mZ Zmhr. gwYmaUobm ^anya dmd Amho nU ho gmao ghOmghOr hmoUmao, EH$XmoZ {Xdgm§V hmoUmao H$m_ Zmhr. Ë`mgmR>r H$S>H$ YmoaUo AmImdr bmJVrb. _w»` åhUOo H$mQ>oH$moanUo A§_b~OmdUr H$amdr bmJob. Ë`mgmR>r à~i g§ajU_§Ìr Ë`m§À`m BÀN>meº$sMr, boIr AmamISo> àË`j H¥$VrV CVa{dÊ`mMr, R>amdrH$

doimnÌH$mV H$m`©àUmbr nyU©Ëdmg ZoÊ`mMr JaO Amho. "em§VVm hdr Agob, Va `wÕg‚m ìhm,' Aem

AWm©Mr EH$ åhU Amho. Vr gmW© R>a{dÊ`mgmR>r Am{U "`wÕg‚m hmoUo', ho R>g{dÊ`mgmR>r gJù`m amOH$s` njm§Mo à~moYZ H$am`bm hdo. dmñV{dH$ nmhVm ^maV hm eómó {Z{_©Vm~m~V ñd`§nyU© hmoUo eŠ` Amho. nU Ë`mgmR>r gj_ amÁ`H$V} Am{U gj_ ZmoH$aemhrMr JaO Amho. Amem H$ê$`m H$s, Ago X_Xma ZoV¥Ëd Amnë`mbm {_imbo Amho.

{~«Jo{S>`a ho_§V _hmOZ9096701253

Ywio `oWo g{_Ym H$m`©H«$_Ywio `oWrb {ddoH$mZ§X H|$ÐmZo Am`mo{OV g{_Ym

H$m`©H«$_mV {ddoH$ {dMmaMo g§nmXH$ {gÕmam_ nmQ>rb

`m§Mo ì`m»`mZ Pmbo. g\$bVoVyZ gmW©H$VoH$So> `m {df`mda Vo ~mobbo. ì`mgnrR>mda Ywù`mVrb Á`oð> gm_m{OH$ H$m`©H$V} ~mnygmho~ Ho$bo, lr. XodoÐ S>m|JaoOr, àm. àdrUqgh {Jamgo CnpñWV hmoVo. {H$emoa ~moago ̀ m§Zr H$m`©H«$_mMo ZoQ>Ho$ {Z`moOZ Ho$bo hmoVo. Ywù`mOdirb Ý`mhimoX, doëhmUo, Z§XmUo, {Z_S>mio ̀ oWyZ JmS>çm H$ê$Z AZoH$ Vê$U Ambo hmoVo. ̀ m àg§Jr ~mnygmho~ Ho$bo ̀ m§Zr Amnbo AÜ`jr` _ZmoJV ì`ŠV Ho$bo. H|$ÐmÀ`m H$m`m©Zo _r à^m{dV Pmbmo Amho. nwT>rb H$mimV _mPm gd© àH$maMm gh`moJ Ago Ago Vo åhUmbo.

{dbonmb} `oWo JrVm O`§Vrgmo_dma, 21 {S>g|~abm {dbo nmb} (nyd©) d A§Yoar

(n{ü_) `m H$m`m©ñWmZm§\}$ JrVmO`§VrMm H$m`©H«$_ g§nÞ Pmbm. CnpñWVr 71 hmoVr. àmW©Zm, {Zdo{XVm XrXtMo nÌ dmMZ d MMm©, dŠË`m§Mr AmoiI, ^mfU, Am^ma d em§Vr_§Ì Ago H$m`©H«$_mMo ñdê$n hmoVo. dŠË`m gm¡. nwînmVmB© amonboH$a `m CÎm_ H$sV©ZH$ma AgyZ, ApIb ^maVr` H$sV©Z g§ñWoV\}$ Ë`m§Zr 3 dfmªMm nXdr Aä`mgH«$_ àW_ H«$_m§H$mZo nyU© Ho$bm Amho. Ë`mM ~amo~a Ë`m§Mm JrVm, kmZoœar, Xmg~moY AmXtMm Xm§S>Jm Aä`mg Amho. Ë`m§Zr ^JdX JrVoÀ`m AÜ`m` 2 da à~moYZ Ho$bo. JrVoMr Wmoadr gm§JVmZm d JrVm amoOÀ`m OrdZmV H$er _mJ©Xe©H$ Amho gm§JVmZm gmonr gmonr CXmhaUo d Jmoï>r gm§JyZ ì`mnH$ {df` AË`§V ghO g_Om{dbm. gd© àojH$m§Zr V¥á hmoV H$m`©H«$_mMm AmZ§X KoVbm. àgmXdmQ>n hmoD$Z H$m`©H«$_ g_má Pmbm.

KQ>ZmMH«$48 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 49: Vivek Vichar January 2016

{ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016 & 49

_m

Page 50: Vivek Vichar January 2016

50 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Am`wî` ho bú`mMm doY KoUmè`m ~mUmgmaIo hdo.

`o XoImo Zee News H$m nÌH$ma #amhþb{gÝhm, ZmXr_J© nwbdm_m H$í_ra _| I§{S>V {ed H$s _y{V© H$mo ghr H$aHo$ Xoe _| "Ag{hîUwVm' \¡$bm ahm h¡

Am{_a ImZ, {H$aU ^m^r H$mo `o Bñbm{_H$ ñdmJV (Ag{hîUwVm) {XImZm. dmo H$hr ^r OmZo Ho$ {bE Zhr H$hoJr !

 

 

 

 

१ १ ल�व�या, वीर २ २ िवषारी सपर्,××पचंमी ३ ३ एक लाक�ड, ××वान ४ ४ शहद, मकरंद ५ ५ �वामी, पती, अ×× ६ ६ दहा ७ ७ तीन चाकी वाहन ८ ८ थंड ९ ९ नरम, गुळगळुीत १० १० लहान ११ ११औषधीवन�पती,जडी×× १२ १२ दुरू�ती,××पतर् १३ १३ समुदर्लहर

१४ १४ िविहर,××वाट१५��या १५ ��या

१६ १६ चंदर् १७ १७ बाळाला झोपवतांना �हणतो

१८ १८बारीक िवरू� १९ १९ पर्काश,××�वी

 रचना :– सौ.सुरेखा काणे.संभाजीनगर - ०२४०-२३२८२१७

             

सबुोध वेल ७ सुचना :- या वेलीवर आह े�वा�ी िववकेानदंांचा सुिवचार

कर्मांकानुसार समानाथीर् श�द िलहासुिवचार वाचा. आचरणात आणा. आनंद िमळवा

 

 

१ यो �ा ना २ ग ३ सा ग म ४ ध ५ ना थ द ६ श ७ री क्षा गा ८ र ९ म ऊ सा १० न ११ बु टी श ु १२ ि�

१३ ला ट१४आ ड१५��या

श १६ शी १७ जो जो जा १८ ड

१९ ते ज

     

सुबोध वेल ७च े��र

{ZdS>H$ gmoeb _r{S>`m50 & {ddoH$ {dMma & OmZodmar 2016

Page 51: Vivek Vichar January 2016
Page 52: Vivek Vichar January 2016