Studium Oświatowe, Oficyna Wydawnicza „Tutor”

87-100 Toruń, ul. Warszawska 14/2

tel. 56 65 999 55, e-mail: tutor@tutor.torun.pl

www.szkolna.pl, www.tutor.torun.pl

Zdzisław Głowacki

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII

(marzec 2013)

POZIOM ROZSZERZONY

ODPOWIEDZI I MODEL OCENIANIA

Copyright by Studium Oświatowe „Tutor” dr inż. Zdzisław Głowacki, Toruń 2013

2 ������ ����� � ���� � ����� � poziom rozszerzony � TUTOR � marzec 2013 MODEL OCENIANIA

� ������� ����������� � !��!" �#��� $�% &'! $()

Zadanie 1. (2 pkt)

liczba

*+*,-./012 w atomie

liczba 3/24/,

elektronowych

liczba niesparowanych

*+*,-./012 walencyjnych

nazwa grupy, 5/ ,-1.*6 07+*89

pierwiastek

Be 4 2 0 berylowce

N 7 2 3 azotowce

Cu 29 4 1 miedziowce

[2 pkt za wszystkie 3.72:54/2* /53/2:*5;:; < 3,- 2 3.;9375,= 3/3*40:*0:7 >7,?9>7+0:* 521@A B4C512]

Zadanie 2. (1 pkt)

1. P, 2. F, 3. F

[1 pkt za 2?;9?-,:* 3.72:54/2* /53/2:*5;:]

Zadanie 3. (1 pkt)

Zadanie 4. (1 pkt)

Wiek tej DEFGHIJ wynosi 11 520 lat. Zadanie 5. (2 pkt)

1) RFDIKIJL HKGMNOHPGLQ RLKSGQJ GMLTJGHILQU VKVWX

YVKW Z VW[\

[1 pkt w przypadku poprawnej odpowiedzi]

2) 85,9%

[1 pkt w przypadku poprawnej odpowiedzi]

Zadanie 6. (1 pkt)

2;1.

chemiczny -93 2:];70:7 >:C5;9 7-/>7>: 2 >/+*,=47@A

woda H2O atomowe spolaryzowane

amoniak NH3 atomowe spolaryzowane

chlorek sodu NaCl jonowe

azot N2 atomowe niespolaryzowane [1 pkt w przypadku wszystkich poprawnych odpowiedzi]

� �� ���� ������ ������ � ������� ���������� ������� 3

www.szkolna.pl, www.tutor.edu.pl

Zadanie 7. (2 pkt)

I. 2 KMnO4 � (1) K2MnO4 + (1) MnO2 + (1) O2�

II. 2 HgO � (1) O2� � 2 Hg

[1 �� !" �#"$%&'($) *!*�)'+%)+%) (,* #-$+".]

O/012345 26789 (w warunkach normalnych) wynosi 213 cm3.

[1 pkt w przypadku poprawnej odpowiedzi]

Zadanie 8. (1 pkt)

CH3CH2OH H2O

H2CO3 CH3COOH ClCH2COOH

[: �� $ �#!;�"&�* �)'+)< poprawnej odpowiedzi]

Zadanie 9. (1 pkt)

odczyn roztworu =>?48@ odczyn roztworu 3/30128@ odczyn roztworu zasadowy

II, VI III I, IV, V [: �� $ �#!;�"&�* �)'+)< �(�#"$+)< (&�($%)&!%]

Zadanie 10. (1 pkt)

ABC3>D7BE D. Zadanie 11. (2 pkt)

A

B

C

D

[2 pkt za narysowanie wszystkich F!GH )F!ek poprawnie, 1 pkt za co najmniej dwie �(�#"$+%) +"#;H($"+) F!GH )F!�%I

� �� ���� ������ ������ � ������� ���������� ������� 5

www.szkolna.pl, www.tutor.edu.pl

Zadanie 19. (2 pkt)

opis reakcji 1. 2. 3. 4. 5.

mechanizm � rodzaj reakcji chemicznej E. D. B. C. A.

[2 pkt za wszystkie ���� !"#�$ #!�#� $!% ; 1 pkt w przypadku co najmniej trzech poprawnych odpowiedzi]

Zadanie 20. (3 pkt)

kwas 2-aminopentanodiowy

kwas aminoetanowy lub kwas aminooctowy

kwas 2-aminopropanowy

kwas 2-amino-3-hydroksypropanowy

[2 pkt za wszystkie ���� !"#�$ #!�#� $!% ; 1 pkt w przypadku co najm& $' !�()* �#����&+)* #!�#� $!% ]

,-./012-34 5676 689:;<=67>= wynosi 245,5 g.

[1 pkt w przypadku poprawnej odpowiedzi]

Zadanie 21. (1 pkt)

?@<;AB@7CDEFG H; ;IJ9GBKL K:C6JM9K 7M6J6:96 AK6NK:C>= ;CAB@8DEK8@ B6JKO:;PQR

SH = T802 T (T285 T 3 U 247) = 224 kJ

,-./012-34 Standardowa entalpia reakcji wynosi 224 kJ.

[1 pkt w przypadku poprawnej odpowiedzi]

Zadanie 22. (2 pkt)

ester + woda kwas + alkohol �#)%VW$X 4 5 1 0 stan �(�&#��Y 4 � x 5 � x 1 + x x

K = Z[\] \^Z_`_^

a]bac [_d\, otrzymujemy x = 1,2 mola

,-./012-34 W wyniku hydrolizy estru M;=7C6e; fgh 8;J6 6J<;i;JD.

[j �XW %� ���� !"#�V #!�#� $!k �+& X�'V)V % �#����&+)* #lm )%$n; o �XW � ��%+��!Xp ��%$!qW�� $& � )%rs) #�$Y#

�#%� V%�& � � co najmniej %�� q�& � �(�&�& � �$�X)' t p#!�& � �%#�p &� ���W#su qW�"$' v i zestawienia danych m )%l#�+)* !# #lm )%$n]

Zadanie 23. (2 pkt)

kwas H3O+ HCl H2O HSOw

x NH3

7MAByO;:6 B676H6 H2O Clz OHz SO{x NH|

x

[j �XW %� � ru ���� !"#�+)* #!�#� $!% ; 1 pkt w przypadku czterech poprawnych odpowiedzi]

Pełną ofertę znajdziesz na www.tutor.edu.pl

CHEMIA. Ćwiczenia dla licealistówZdzisław Głowacki

Ćwiczenia i zadania z chemii zawarte w kolejnych częściach tejserii wydawniczej zostały opracowane zgodnie z podstawąkształcenia ogólnego dla szkół ponadgimnazjalnych. Mogąbyć one pomocne podczas realizacji dowolnego programunauczania chemii dopuszczonego do użytku szkolnego.Niektóre zadania zawierają treści interdyscyplinarne – pro-blemy typowo chemiczne połączone są z fizyką, biologią czyz matematyką. Ma to na celu rozszerzenie i uzupełnienie wie-dzy, która jest przedstawiana w podręcznikach szkolnych.Zróżnicowane, w formie i w treści, ćwiczenia uczą rozwią

Chemia. Ćwiczenia dla licealistów zywania problemów chemicznych, krótkiego definiowaniastosowanych pojęć, wyszukiwania informacji, opracowywaniai graficznego przedstawiania danych, wyciągania wnioskówz opisów przemian chemicznych, analizowania tekstów popu-larnonaukowych itp. Stopień trudności ćwiczeń jest zróżni-cowany – nauczyciel będzie mógł je wykorzystywać w pracyz uczniami liceum a także przygotowując gimnazjalistów doudziału w konkursach chemicznych.

Do każdej części ćwiczeń został opracowany poradnik dla nau-czyciela, który zawiera rozwiązania zadań i problemów orazkomentarze do zagadnień będących treścią pytań.

Wszystkie części ćwiczeńwraz z poradnikami sądoskonałą pomocą dlauczniów samodzielnieprzygotowujących się dozmagań konkursowychw gimnazjum i dla licea-listów powtarzającychzagadnienia z chemiiprzed sprawdzianami i doegzaminu maturalnego.

Część 1

1. Budowa atomu2. Układ okresowy pierwiastków chemicznych3. Mol, masa molowa i objętość molowa gazów4. Wiązania chemiczne5. Właściwości wybranych metali i niemetali6. Systematyka związków nieorganicznych7. Chemia w Internecie

Część 2b – Chemia organiczna

1. Alkany

2. Węglowodory nienasycone (alkeny, alkiny,dieny i cykloalkeny)

3. Węglowodory aromatyczne i związkiheterocykliczne

4. Fluorowcopochodne (halogenopochodne)węglowodorów

5. Alkohole i fenole

6. Aldehydy i ketony

7. Kwasy karboksylowe, estry i tłuszcze

8. Związki organiczne zawierające azot

9. Cukry

10. Chemia na co dzień

Część 2a – zakres podstawowy i rozszerzony

1. Reakcje chemiczne

2. Podstawy obliczeń chemicznych

3. Roztwory i mieszaniny

4. Reakcje w roztworach wodnych elektrolitów

Treści zestawów ćwiczeń

Zdzisław Głowacki

! ! !

ucz

nió

w a

mbitnyc

hka

ndyd

atów

na

studia

med

yczn

eucz

estn

ików

konku

rsów

chem

iczn

ych

Ćw

icze

nia

z c

hem

ii r

eko

mendow

ane d

la:

www.szkolna.pl www.tutor.torun.pl

Magiczna chemia. Zagadnienia z chemii nie tylko

dla olimpijczyków – gimnazjalistów

i licealistów – to obszerny wybór zagad-

nień i zadań dla uczniów zamierzających

szerzej poznać chemię. Intencją autora

było wypełnienie luki występującej po-

między chemią szkolną a wiedzą chemi-

czną niezbędną do udziału w konkursach

i w olimpiadzie chemicznej oraz do podjęcia

studiów obejmujących przedmioty przy-

rodnicze, takie jak: chemia, biochemia, far-

macja czy medycyna.

W kolejnych rozdziałach można znaleźć

zagadnienia i zadania obejmujące takie tematy,

jak: powstawanie pierwiastków we Wszech-

świecie, izomeria i analiza konformacyjna,

aktywność optyczna związków chemicznych i ich

biomolekularna homochiralność czy aromaty-

czność węglowodorów. W odrębnym rozdziale

przedstawiono osiągnięcia chemików uhonoro-

wane nagrodami Nobla. Są tu też zadania, których

treść jest oparta na historycznie ważnych odkry-

ciach chemicznych. Uczeń znajdzie tu różne teorie

budowy i działania kwasów i zasad oraz soli i roztwo-

rów buforowych. Całość książki zamyka kilka anegdot

o chemikach. Do większości pytań, zadań i problemów

dołączono odpowiedzi i komentarze. Na końcu autor

zamieścił zestawienie książek, po które powinien sięg-

nąć każdy ciekawy otaczającego go świata uczeń, nie

tylko ten interesujący się chemią.

Autor książek – – jest doktorem nauk chemicznych,

absolwentem Politechniki Gdańskiej. Studiował fizykę i chemię. W la-

tach 1982-93 pracował w Katedrze Chemii Organicznej PG. Był

nauczycielem i wykładowcą w Medycznym Studium Zawodowym

w Toruniu oraz adiunktem na Wydziale Chemii UMK. Od 1991 roku jest

dyrektorem Studium Oświatowego „Tutor” w Toruniu – m.in. prowadzi

zajęcia dla licealistów przygotowujących się do egzaminów na studia

medyczne. W 1993 roku założył Oficynę Wydawniczą „Tutor” –

wydawnictwo o profilu edukacyjnym, nakładem którego ukazało się

kilkadziesiąt tytułów.

Zdzisław Głowacki

OficynaWydawnicza

Jest autorem kilkunastu prac

naukowych z zakresu zastosowań NMR do

oznaczania składu enancjomerycznego związków organicznych

oraz książek, m.in.

oraz

i cyklu zbiorów zadań

. Jest współautorem książek:

i .

Interesuje się szeroko pojętymi dyscyplinami matematyczno-

-przyrodniczymi. Wypoczywa w wiejskim domku – pracując w ogro-

dzie. Jego hobby to geograficzne i historyczne wędrówki śladami

przodków.

Po naszej stronie lustra. Złamana symetria Wszech-świata Chemiczna dialektyka. Testy egzaminacyjne z chemii dlagimnazjalistów Chemia. Ćwiczenia dla licealis-tów Odlotowa matematyka. Zadania dlanajmłodszych olimpijczyków – uczniów szkół podstawowych i gim-nazjów Pewniaki. Próbne egzaminy gimnazjalne

ul. Warszawska 14/2, 87-100 Toruń, tel./fax 56 65-999-55, tel. kom. 603-929-227

Uwaga!

Pełną wersję tego arkusza maturalnego oraz modelu oceniania wraz z odpowiedziami

można pobrać ze stron

www.tutor.edu.pl

www.szkolna.pl

Pełna wersja tego arkusza może być wykorzystywana do celów edukacyjnych w szkołach.

Próbny egzamin maturalny z chemii. Poziom rozszerzony (marzec 2013) autorstwa Zdzisława Głowackiego

i opublikowany przez Studium Oświatowe „Tutor” został przygotowany z myślą o młodzieży uczącej się chemii

w szkołach średnich, którzy przygotowują się do egzaminu maturalnego na poziomie rozszerzonym i chcieliby

wiarygodnie zweryfikować swoją wiedzę przed majowym egzaminem.

Zamieszczone tu zadania zostały starannie dobrane i opracowane w oparciu o standardy wymagań

egzaminacyjnych z chemii obowiązujące na maturze w roku 2013 i 2014.

Arkusz ten był rozwiązywany przez słuchaczy Studium Oświatowego „Tutor”, którzy przygotowują się do

egzaminu z chemii na poziomie rozszerzonym z myślą o kontynuowaniu nauki na studiach medycznych.

Samodzielne rozwiązywanie zestawów egzaminacyjnych i ich analiza w oparciu o autorskie odpowiedzi jest

doskonałym treningiem przed zewnętrznym egzaminem maturalnym, który jest jednocześnie przepustką na

wiele kierunków studiów. Arkusz ten może być wykorzystywany w szkołach w celu przeprowadzenia próbnej

matury.

Zdzisław Głowacki jest doktorem nauk chemicznych, absolwentem Politechniki Gdańskiej. Studiował fizykę i

chemię. W latach 1982-93 pracował w Katedrze Chemii Organicznej PG. Był nauczycielem i wykładowcą w

Medycznym Studium Zawodowym w Toruniu oraz adiunktem na Wydziale Chemii UMK. Od 1991 roku jest

dyrektorem Studium Oświatowego "Tutor" w Toruniu - m.in. prowadzi zajęcia dla licealistów przygotowujących

się do egzaminów na studia medyczne. W 1993 roku założył Oficynę Wydawniczą "Tutor". Jest autorem

kilkunastu prac naukowych z zakresu zastosowań NMR do oznaczania składu enancjomerycznego związków

organicznych oraz książek edukacyjnych z chemii.