TRENUTNO STANJE ZIDANIH KONSTRUKCIJA U SRBIJI

dr Predrag Blagojević, d.i.g.

Građevinsko-arhitektonski fakultet, Univerzitet u Nišu

“Stanje i projektovanje zidanih konstrukcija zgrada”Virtuelni seminar

19. novembar 2020.

Istorijat tehničke regulative

• Privremeni tehnički propisi za zidove od opeke (PTP7)-25.05.1949.

• Privremeni tehnički propisi za građenje u seizmičkim područjima (PTP-12) Sl. List SFRJ br. 39/64 od 30.09.1964.

• Pravilnik o tehničkim merama i uslovima za izvođenje zidova zgrada Sl. List SFRJ br.17/70 od 23.04.1970.

• Pravilnik o tehničkim normativima za izgradnju objekata visokogradnje u seizmičkim područjima. Sl. list SFRJ br.31/81,49/82,29/83,21,88,52/90.

• Pravilnik o tehničkim normativima za sanaciju, ojačanje i rekonstrukciju objekata visokogradnje oštećenih zemljotresom i za rekonstrukciju i revitalizaciju objekata visokogradnje, Sl. list SFRJ br.52/85.

• Pravilnik o tehničkim normativima za zidane zidove, Sl. list SFRJ 87/91

• Pravilnik za građevinske konstrukcije „Sl. glasnik RS“, br. 89/2019, 52/2020, 122/2020

Periodi građenja usklađeni sa regulativom

• 1949 – zidane konstrukcije sa horizontalnim (HS) ali bez vertikalnih serklaža (VS) i bez krutih tavanica,

• 1964 – zidane konstrukcije sa HS i sa (bez) VS,• Preporuka da treba izbegavati mešanje sistema (4.2.6)

• 1981 – zidane konstrukcije sa VS, HS i kontrolisanom spratnošću (smanjena

spratnost),• Zabranjuje se mešanje sistema (čl. 94.)

• 1991 – zahtevniji sadržaj proračuna, • Proračun prema graničnim stanjima (stabilnost zgrade i građevinskih elemenata),

• Dozvoljen proračun preseka prema dozvoljenim naponima,

POREĐENJE PROPISA

1964Projektno seizmičko

područje

Zgrada tipa A Zgrada tipa B

Broj etaža

Ukupna visina (m)

Broj etaža

Ukupna visina (m)

VII stepen 5 18 6 20

VIII stepen 4 15 6 20

IX stepen 3 11 5 18

1981

Seizmički stepen IXSTEPEN

VIII STEPEN

VIISTEPENVrsta zidanih konstrukcija

Obične - P+1 P+2

Sa vertikalnim serklažima P+2 P+3 P+4

Armirane P+7 P+7 P+7

Zidani objekti za porodično stanovanje

• Greške prilikom izvođenja:• Pogrešan izbor zidnih elemenata;

• Pogrešna orijentacija zidnih elemenata;

• Pogrešan izbor vrste maltera;

• Nepravilna veza vertikalnih serklaža sa zidovima (veza na zub);

• Pogrešno armiranje horizontalnih (HS) i vertikalnih serklaža (VS);

Zidani objekti za porodično stanovanje

• Greške prilikom projektovanja:• Bez dokumentacije (divlja gradnja);

• Mešanje konstrukcijskih sistema;

• Proračunom nisu obuhvaćeni svi primarni konstrukcijski elementi;

Zidani objekti za kolektivno stanovanje

• Greške prilikom izvođenja:• Kontrolisana gradnja;

• Ispoštovani zahtevi iz projektne dokumentacije;

• Greške prilikom projektovanja:• Do 1964 svi objekti su rađeni bez VS i retko sa HS, (NE) krute horizontlne dijafragme

• Do 1981 proračuni su obuhvatali: krute horizontalne dijafragme, VS, HS,

• Od 1981 do 1991 proračuni su obuhvatali: gl. zat. napone, naponi smicanja

• Od 1991 do danas proračuni uglavnom obuhvataju: sve prethodno + proveru stabilnosti ? ? ? ? ?, proračun prema graničnim stanjima (dopuštenim naponima)

Nadogradnja zidanih objekata

Pojektantska praksa

• Loše tumačenje tehničke regulative.• Član 115a: Seizmička otpornost postojećih objekata posle adaptacije i

rekonstrukcije mora biti sledeća: • 1) objekti kod kojih uvođenjem adaptacije i rekonstrukcije ne nastaju bitne promene moraju

posle izvedenih radova biti seizmički otporni kao što su bili pre izvedenih radova.• 2) objekti kod kojih izvođenjem adaptacije i rekonstrukcije nastaju bitne promene moraju

posle izvedenih radova biti seizmički otporni u smislu odredaba ovog pravilnika

• Pod bitnim promenama se podrazumeva:• Podizanje jednog ili više spratova;

• Povećanje ili smanjenje mase objekta za više od 10%

Ilustrativna analiza opterećenja

ZAKLJUČAK

Trenutno stanje zidanih objekata u Srbiji:

• 70%-80% stanovništva živi u zidanim objektima.

• Utvrđeni nedostaci zidanih objekata:▪ Izgrađeni bez vertikalnih serklaža;▪ Izostanak krutih tavanica;▪ Ugrađeni nenoseći elementi u noseće zidove;▪ Bez dovoljno nosećih zidova u osnovi;▪ Nadogradnja u post-socijalističkom periodu.

Grad Niš – studija slučaja

Prošlost i budućnost zidanih objekata za stanovanje u Nišu

• Analizirani zidani objekti za kolektivno stanovanje u Nišu imaju od 0.8 do 2.0% nosećih zidova u odnosu na bruto površinu objekta.

• Analizom obuhvaćeno 12 tipova objekata za kolektivno stanovanje

• Preporučeno 4.0% nosećih zidova u odnosu na bruto površinu zidanog objekta sa VS, HS za lokaciju gde se nalazi Niš (preduslov za dobru kuću).

Seizmički stepen IXSTEPEN

VIII STEPEN

VIISTEPE

NVrsta zidanih konstrukcija

Obične 3% 5% 6%

Sa vertikalnim serklažima 2% 4% 5%

Armirane 2% 4% 5%

Primeri nadogradnje

Detalji nadogradnje

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje1:1

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje

Primer nezavršenenadogradnje

Detalj nadogradnje

Primer prvobitno-nadogradjeno

Primeri nadogradnje

Izvor: www.rilemen.com

Primeri nadogradnje

Primeri nadogradnje

dr Predrag Blagojević, d.i.g.

Tel/Vib. +381 (0)63 460 210predrag.blagojevic@gaf.ni.ac.rs