Temat 5 Kurs walutowy – Parytet stóp procentowych i ...coin.wne.uw.edu.pl/wincenciak/docs/adv_macro/5_er.pdf · Temat 5 Kurs walutowy – Parytet stóp procentowych i parytet siły

Temat 5Kurs walutowy – Parytet stóp procentowych

i parytet siły nabywczej

dr Leszek Wincenciak

WNE UW

Temat 5 – Kurs walutowy: parytet stóp procentowych i parytet siły nabywczej

2/42

Plan wykładu:

Kurs walutowy i rynek walutowy – definicje

Kurs walutowy i stopy procentoweKursy walutowe i dochody z aktywówParytet stóp procentowych i kurs walutowy równowagi

Rynek pieniężny i rynek walutowy

Parytet siły nabywczejParytet siły nabywczej w wersji absolutnejParytet siły nabywczej w wersji względnejBurgereconomicsPrzyczyny zawodności parytetu siły nabywczej

Model monetarystyczny płynnego kursu walutowego


Kurs walutowy i rynek walutowy – definicje 3/42

Kurs walutowy i rynek walutowy – definicje i oznaczenia

DEFINICJA: rynek walutowy jest rynkiem, na którym wymienianesą waluty jednych krajów na waluty innych krajów.

DEFINICJA: nominalny kurs walutowy jest ceną jednej walutywyrażoną w innej walucie. Kurs walutowy można podawać na dwasposoby:

� w kwotowaniu bezpośrednim (price quotation) – podając cenęwalut obcych w walucie krajowej

� w kwotowaniu pośrednim (volume quotation) – podając ilekosztuje waluta krajowa w walutach obcych



Kurs walutowy i rynek walutowy – definicje i oznaczenia

� Oznaczenie kursu walutowego – E, kwotowanie bezpośrednie� Będziemy zapisywać 2,90 PLN/USD lub USD/PLN 2,90 naoznaczenie kursu dolara wyrażonego w złotych

� Wzrost kursu w tej konwencji, oznacza deprecjację walutykrajowej (złotego) oraz aprecjację waluty zagranicznej (dolara)

� Stopa aprecjacji dolara nie równa się stopie deprecjacji złotego� Przykład: kurs dolara zmienia się z E1 = 2,85 do E2 = 2,95.Oznacza to, że dolar aprecjonuje się w tym okresie o 3,51%.O ile deprecjonuje się złoty? Kurs złotego w okresie pierwszymwynosi 1/E1 = 0.3509, zaś w okresie drugim 1/E2 = 0,3390.Stopa deprecjacji złotego wyniosła zatem ok. 3,39%



Kurs walutowy jako cena rynkowa

� Kurs walutowy to najważniejsza cena w gospodarce otwartej� Cena jest parametrem ustalanym na rynku (w tym wypadku –walutowym)

� W systemie kursu płynnego kurs walutowy jest wynikieminterakcji miedzy popytem a podażą na waluty na rynkuwalutowym

� Z punktu widzenia bilansu płatniczego – wzrost popytu nawaluty obce wynika z transakcji księgowanych po stroniedebetowej, zaś wzrost podaży walut obcych wynikaz transakcji księgowanych po stronie kredytowej



Zmiany popytu i podaży na rynku walutowym

Kurs walutowy (cena walut obcych) ustala się pod wpływempopytu na daną walutę i jej podaży. Przykładowe czynnikipowodujące ich zmiany:

� Handel zagraniczny – wzrost przychodów z eksportu powodujewzrost podaży walut obcych (kurs spada), wzrost importupowiększa popyt na waluty obce (kurs rośnie)

� Wynagrodzenia czynników produkcji – wynagrodzenia należnezagranicy powiększają popyt na waluty obce (kurs rośnie)

� Przepływy kapitału – napływ kapitału zagranicznegopowiększa podaż walut obcych (kurs maleje)



Kurs walutowy i stopy procentowe


Kurs walutowy i stopy procentowe 8/42

Kursy walutowe i dochody z aktywów


Aby zrozumieć jakie czynniki wpływają na kształtowanie się kursuwalutowego, należy najpierw ocenić, od czego zależy popytzgłaszany na różnego rodzaju depozyty walutowe.Popyt na depozyty walutowe kształtują te same czynniki, co popytna inne aktywa. Głównie jest to oczekiwanie, co do przyszłejwartości aktywów. Będziemy na razie dla uproszczenia traktowaćaktywa krajowe i zagraniczne jako doskonale substytucyjne.Wartość depozytu denominowanego w walucie obcej zależy oddwóch elementów: stopy procentowej jaką oferuje oraz oczekiwanejzmiany kursu walutowego.




Przykłady stóp zwrotu

� Butelka wina kupiona w 2008 r. za 200 EUR przy kursie 3,50PLN/EUR i sprzedana rok później za 230 EUR przy kursie4,70 PLN/EUR. Stopa zwrotu z inwestycji liczona w EURwyniosła 15%, zaś w zł aż 54,4%

� Roczny depozyt bankowy denominowany w euro oferuje 3,2%w skali roku. Kurs bieżący wynosi EUR/PLN 4,70, zaśoczekiwany za rok to EUR/PLN 3,80. Oczekiwana stopazwrotu z tego depozytu liczona w złotych wyniesie zatem:3,80/4,70× (1 + 0,032) − 1 = −16,6%

� Popyt na depozyty walutowe będzie zmieniał się w zależnościod stóp zwrotu z nich osiąganych liczonych we wspólnejwalucie

� Co z inflacją? Dochody realne czy nominalne?



Parytet stóp procentowych i kurs walutowy równowagi

Porównanie stóp zwrotu z inwestycji

� Rozpatrujemy decyzję inwestora o zainwestowaniu Kjednostek waluty krajowej w aktywa krajowe lub zagraniczne

� Aktywa krajowe – odsetki w wysokości i� Aktywa zagraniczne – odsetki w wysokości i∗

� Dochód z aktywów krajowych: K(1 + i)−K

� Bieżący kurs walutowy: E� Terminowy kurs walutowy: Ef

� Dochód z aktywów zagranicznych: KE (1 + i∗)Ef −K




Porównanie stóp zwrotu z inwestycji

� Pomijamy różnice w kosztach transakcyjnych i przyjmujemy,że ryzykowność obu rodzajów aktywów jest taka sama

� Dwa przypadki:� (1 + i) < Ef

E (1 + i∗)� (1 + i) > Ef

E (1 + i∗)




Zabezpieczony parytet stóp procentowych

W sytuacji, gdy jakieś aktywa przynoszą wyższą i wolną od ryzykastopę zwrotu, powinniśmy obserwować wzrost popytu na walutę,w której owe aktywa są denominowane. To powoduje zmianę kursuwalutowego, która sprawia, że opłacalność obu rodzajów aktywówulega wyrównaniu. W równowadze inwestorowi będzie obojętne,w które aktywa inwestować i zachodzi:

1 + i =Ef

E(1 + i∗).

W przybliżeniu:

i = i∗ +Ef − E

E,

czyli, krajowa stopa procentowa równa się zagranicznej stopieprocentowej powiększonej o premię terminową waluty zagranicznej.




Niezabezpieczony parytet stóp procentowych

Niezabezpieczony parytet stóp procentowych można zapisaćw postaci:

1 + i =Ee

E(1 + i∗).

Oraz w przybliżeniu:

i = i∗ +Ee − E

E,

czyli, krajowa stopa procentowa równa się zagranicznej stopieprocentowej powiększonej o oczekiwaną stopę aprecjacji walutyzagranicznej.




Równowaga rynku walutowego

Rynek walutowy znajduje się w równowadze, jeśli depozyty wewszystkich walutach oferują taką samą oczekiwaną stopę zwrotu.

Jeśli aktywa krajowe oferują wyższą oczekiwaną stopę zwrotu,wówczas przy danych oczekiwaniach oznacza to wzrost popytu nawalutę krajową i bieżące jej umocnienie względem walut obcych.

Jeśli aktywa zagraniczne oferują wyższą oczekiwaną stopę zwrotu,wówczas przy danych oczekiwaniach oznacza to wzrost popytu nawalutę zagraniczną i bieżące jej umocnienie względem walutykrajowej.




Kurs walutowy równowagi

Bieżący kurs walutowy w równowadze kształtuje się tak, by byłspełniony warunek parytetu stóp procentowych.

� Przy danych oczekiwaniach, kurs bieżący zrównuje stopyzwrotu z aktywów denominowanych w różnych walutach

� Wzrost krajowej stopy procentowej prowadzi ceteris paribus doaprecjacji waluty krajowej

� Wzrost zagranicznej stopy procentowej prowadzi ceterisparibus do deprecjacji waluty krajowej

� Oczekiwania aprecjacji (deprecjacji) waluty zagranicznej,powodują jej bieżącą aprecjację (deprecjację) –samospełniające się przepowiednie




Kurs walutowy równowagi

i

E

E

E1

E2

i1 i2i

RETD(i)

RETF (Ee, i∗)

��

��

��




Efekt wzrostu krajowej stopy procentowej

i

E

RETF (Ee, i∗)

E1

i1

RETD1 (i)

��




Efekt wzrostu krajowej stopy procentowej

i

E

RETF (Ee, i∗)

E1

i1

E2

i2

RETD2 (i)

��




Efekt wzrostu zagranicznej stopy procentowej

i

E

i1

RETD(i)

E1

RETF1 (Ee, i∗1)

��




Efekt wzrostu zagranicznej stopy procentowej

i

E

i1

RETD(i)

E1

E2

RETF2 (Ee, i∗2)

��

��




Efekt zmiany oczekiwań

i

E

i1

RETD(i)

E1

RETF1 (Ee

1, i∗)

��




Efekt zmiany oczekiwań

i

E

i1

RETD(i)

E1��

RETF2 (Ee

2, i∗)

E2��


Rynek pieniężny i rynek walutowy 20/42

Równowaga na rynku pieniądza

� Pieniądz – środek wymiany, jednostka rozliczeniowa, środekprzechowywania wartości

� Podaż pieniądza – kontrolowana przez bank centralny� Popyt na pieniądz – motyw transakcyjny sprawia, żezagregowany popyt na pieniądz rośnie wraz ze wzrostemrealnego dochodu; wzrost nominalnej stopy procentowejzwiększa koszt alternatywny pieniądza, zatem zmniejsza popytna pieniądz; wzrost cen zwiększa popyt na pieniądz

� Równowaga na rynku pieniądza – przy danym poziomierealnego dochodu i poziomie cen, równość podaży i popytu napieniądz przy pewnej stopie procentowej

M s

P= L(Y, i)



Równowaga na rynku pieniądza

MP

i

i0

i1

i2

(Ms

P

)1

(Ms

P

)2

(Ms

P

)0

L(Y, i)

��

��

��



Równowaga na rynku pieniężnym i rynku walutowym

i

E

E1

i1

RETD(i)

RETF (Ee, i∗)

L(Y, i)

M1P

MP

��

��



Skutki zmian na rynku pieniądza dla rynku walutowego

� Analiza krótkookresowa – stałe ceny� Wzrost dochodu krajowego – poprzez wpływ na wzrostpopytu na pieniądz, powoduje ceteris paribus wzrost stopyprocentowej w równowadze, a to z kolei powoduje, że walutakrajowa ulega aprecjacji

� Wzrost podaży krajowego pieniądza powoduje skutekodwrotny, stopy procentowe wskutek ekspansywnej politykipieniężnej spadają, a to sprawia, że waluta krajowa ulegadeprecjacji



Skutek wzrostu dochodu krajowego

i

E

E1

i1

RETF (Ee, i∗)

M1P

MP

��

��

L(Y1, i)

RETD(i1)



Skutek wzrostu dochodu krajowego

i

E

E1

i1

RETF (Ee, i∗)

M1P

MP

��

��

E2

i2

��

��

��

��L(Y2, i)

RETD(i2)



Skutek wzrostu krajowej podaży pieniądza

i

E

E1

i1

RETF (Ee, i∗)

L(Y, i)

MP

��

��

RETD(i1)

M1P



Skutek wzrostu krajowej podaży pieniądza

i

E

E1

i1

RETF (Ee, i∗)

L(Y, i)

MP

��

��

E2

i2

M2P

��

��

��

��

RETD(i2)



Parytet siły nabywczej


Parytet siły nabywczej 27/42

Parytet siły nabywczej (PPP)

� Parytet siły nabywczej (PPP) wywodzi się z prawa jednej ceny(LOOP)

� Prawo jednej ceny – homogeniczny produkt na jednym rynkupowinien być sprzedawany po jednakowej cenie, niezależnie odkraju pochodzenia

� Wersja absolutna: poziom cen we wszystkich krajach jest takisam w przeliczeniu na wspólną walutę

� Wersja względna: zmiana poziomów cen mierzonych w jednejwalucie we wszystkich krajach powinna być taka sama



Parytet siły nabywczej w wersji absolutnej

Parytet siły nabywczej w wersji absolutnej

Zasada parytetu siły nabywczej w wersji absolutnej stwierdza, żekurs walutowy powinien być równy relacji cen takich samychkoszyków konsumpcyjnych wyrażonych w dwóch różnych walutach.Np. jeśli pewien koszyk konsumpcyjny kosztuje w Europie 100 eurooraz ten sam koszyk kosztuje w USA 133 dolary, to kurs walutowy,cena euro wyrażona w dolarach, powinien wynieść 133/100 = 1.33USD/EUR.

E =P

P ∗



Parytet siły nabywczej w wersji względnej

Parytet siły nabywczej w wersji względnej

Zasada parytetu siły nabywczej w wersji względnej stwierdza, żezmiana kursu walutowego powinna być równa różnicy w zmianachpoziomów cen wyrażonych w dwóch różnych jednostkachpieniężnych. Np. jeśli ceny w strefie euro wzrosły przeciętnie o 3%,zaś w USA o 2,4%, to zgodnie z zasadą PPP w wersji względnejeuro ulegnie deprecjacji w stosunku do dolara o około 0,6%.

ΔE

E=

ΔP

P− ΔP ∗

P ∗



Burgereconomics

Burgereconomics

Tabela 1. Ceny Big Maca wg magazynu ’The Economist’, styczeń 2013Kraj Waluta P E P [USD] E [PPP] +/−USA USD 4.37 1 4.37 1.00Wlk. Brytania GBP 2.69 0.63 4.27 0.62 −2.29%Chiny CNY 16.00 6.22 2.57 3.66 −41.14%Str. Euro EUR 3.59 0.74 4.85 0.82 11.01%Japonia JPY 320.00 91.06 3.51 73.23 −19.58%Polska PLN 9.10 3.09 2.94 2.08 −32.61%Rosja RUB 72.88 30.05 2.43 16.68 −44.50%Szwajcaria CHF 6.50 0.91 7.14 1.49 63.45%



Burgereconomics

Burgereconomics



Burgereconomics

PKB według PPP

Tabela 2. PKB według PPP, 2006 [mld USD]# Kraj PKB PKB PPP PKB pc PKB PPP pc1 USA 13178.350 13178.350 44063.340 44063.3402 Japonia 4377.052 4094.499 34263.643 32051.8133 Niemcy 2914.988 2671.448 35422.063 32462.6424 Chiny 2657.842 6121.904 2021.972 4657.2825 UK 2435.699 2048.992 40237.538 33849.1816 Francja 2271.262 1970.680 37019.835 32120.5697 Włochy 1858.336 1716.027 31801.625 29366.2998 Kanada 1278.971 1203.740 39313.691 37001.2119 Hiszpania 1233.427 1269.571 27989.026 28809.20510 Brazylia 1072.357 1697.057 5741.576 9086.31911 Rosja 988.557 1882.354 6922.665 13181.75012 Meksyk 948.861 1402.470 9104.285 13456.64713 Korea 888.443 1114.914 18395.336 23084.46114 Indie 877.793 2668.832 762.137 2317.19419 Szwecja 393.606 317.936 43190.450 34887.18120 Szwajcaria 388.679 283.844 53340.470 38953.43724 Polska 341.670 567.938 8958.008 14890.363



Przyczyny zawodności parytetu siły nabywczej


Teoria PPP sugeruje, że przyczyną występowania zmian kursowychsą wyłącznie zmiany cen. Jednak, przynajmniej w krótkim okresie,istnieją odstępstwa od prawa jednej ceny na rynku dóbr (arbitrażprzy istotnych kosztach transakcyjnych nie zrównuje cennatychmiast, bariery informacji itd.). Gdy LOOP nie jest spełniony,wówczas PPP również nie będzie.Ponadto czynniki inne niż monetarne, np. popytowe, mogąwpływać na kształtowanie się popytu na waluty, co wpływa równieżna zmiany kursu walutowego.





� Bariery handlowe� Koszty transakcyjne� Niedoskonała konkurencja� Dyskryminacja cenowa – Pricing to market� Problemy z porównywalnością koszyków konsumpcyjnych(różne udziały poszczególnych dóbr)

� Dobra niehandlowe – efekt Balassy-Samuelsona






Model monetarystyczny płynnego kursu walutowego 36/42


Trzy zasadnicze założenia modelu:

� Bilans płatniczy jest zjawiskiem czysto pieniężnym i dlategopowinien być analizowany przez pryzmat dostosowań zasobówpieniądza

� Rynek międzynarodowy jest efektywny, działa parytet siłynabywczej, tzn. P = EP ∗

� Produkcja jest na poziomie pełnego zatrudnienia




W warunkach płynnego kursu walutowego zmienną, któraodpowiada za równoważenie bilansu płatniczego jest kurswalutowy. Model monetarystyczny można zatem wykorzystać dosformułowania czynników wpływających na kształtowanie się kursuwalutowego równowagi w długim okresie.

ΔR = 0.

Równowaga rynków pieniądza:

M

P= Y αe−βi M∗

P ∗ = Y ∗αe−βi∗

Parytet siły nabywczej:

P = EP ∗.




Przedstawmy równania opisujące równowagę na rynku pieniądzaw logarytmach i wyznaczmy z nich poziomy cen (zmienne pisanemałymi literami oznaczają logarytmy):

p = m− αy + βi

p∗ = m∗ − αy∗ + βi∗

Ponieważ z PPP wynika, że e = p− p∗, to:

e = (m−m∗)− α(y − y∗) + β(i− i∗)




Fundamentalne równanie:

e = (m−m∗)− α(y − y∗) + β(i− i∗)

lub w kategoriach tempa wzrostu:

e = (m− m∗)− α(y − y∗) + β(i′ − i∗′)



Wnioski

e = (m− m∗)− α(y − y∗) + β(i′ − i∗′)

Waluta krajowa deprecjonuje się, gdy:

� podaż pieniądza w kraju rośnie szybciej niż zagranicą� dochód krajowy rośnie wolniej niż zagraniczny� nominalna stopa procentowa w kraju rośnie



Wnioski

� Wniosek, że wzrost nominalnej stopy procentowej w krajupowoduje deprecjację waluty krajowej jest sprzecznyz wnioskiem wyprowadzonym z modelu opartego na paryteciestóp procentowych

� Co powoduje tę sprzeczność?� Krótki vs. długi okres� Stałość vs. elastyczność cen� Międzynarodowy efekt Fishera



Międzynarodowy efekt Fishera

Załóżmy, że spełniony jest niezabezpieczony warunek parytetu stópprocentowych:

i = i∗ + ee

Dodatkowo, w długim okresie spełniony jest PPP:

ee = πe − π∗e

Z powyższych warunków wynika, że:

i− i∗ = πe − π∗e

i− πe = i∗ − π∗e

Documents

Temat 5 Kurs walutowy – Parytet stóp procentowych i ...coin.wne.uw.edu.pl/wincenciak/docs/adv_macro/5_er.pdf · Temat 5 Kurs walutowy – Parytet stóp procentowych i parytet siły