TEHNIČKA REGULATIVA

U cilju uređenja određenih odnosa u oblasti prirodnog gasa neophodno je postojanje

odgovarajuće tehničke regulative. Prije realizacije izgradnje gasnog sistema grada Sarajeva, još davne

1978. godine, izvršeno je usvajanje primjene holandskih propisa i standarda. Njihova primjena zadržala

se i danas, uz napomenu da u međuvremenu nije izvršeno praćenje njihovih izmjena i dopuna, koje su

nastale u Holandiji.Tada usvojeni holandski propisi i standardi su kao takvi postali zastarjeli. U

međuvremenu je došlo do razvoja procesa europskih integracija te se pristupilo izradi, usvajanju i

primjeni europskih propisa i standarda. Kao osnova za njihovu izradu iz oblasti prirodnog gasa koriste se

njemački propisi i standardi. Na putu uključivanja BiH u tokove EU, pristupilo se i usvajanju određene BH

regulative. S obzirom da postoji potreba da se određene aktivnosti iz oblasti prirodnog gasa znatno brže

odvijaju na području Kantona Sarajevo u odnosu na Bosnu i Heregovinu, to je Sarajevogas pristupio

usvajanju njemačkih propisa i standarda koji će služiti kao tehnička regulativa Sarajevogasa sa

obaveznom primjenom na području Kantona Sarajevo.U daljem tekstu se daje pregled dijela usvojene

tehničke regulative, sa napomenom da se radi o dugotrajnom procesu, koji će se kontinuirano odvijati i

koji treba rezultirati usvajanjem više od 200 dokumenata iz oblasti prirodnog gasa.

* * *

Na osnovu člana 134. Zakona o upravi u Federaciji Bosne i Hercegovine ("Službene novine Federacije

BiH", br. 28/97 i 26/02) i člana 60. stav 4., a u vezi sa članovima 52. - 54. Uredbe o organizaciji i regulaciji

sektora gasne privrede ("Službene novine Federacije BiH", broj 83/07), federalni ministar energije,

rudarstva i industrije donosi

PRAVILNIK O PREUZIMANJU I PRIMJENI TEHNIČKIH PROPISA ZA OBLAST PROJEKTOVANJA, GRAĐENJA,

PUŠTANJA U POGON, EKSPLOATACIJE I ODRŽAVANJA POSTROJENJA I INSTALACIJA PRIRODNOG GASA

(„Službene novine Federacije BiH“, broj 83/08 od 24.12.2008. godine)

(U tekst Pravilnika unesene su izmjene i dopune objavljene u Službenim novinama Federacije BiH, broj

4/12 od 13.01.2012. godine)

Član 1.

Ovim pravilnikom se, s ciljem ispunjavanja bitnih zahtjeva za oblast gasne privrede, utvrđuje preuzimanje

i primjena tehničkih pravila, izrađenih na bazi tehničkih pravila Njemačkog stručnog udruženja za gas i

vodu - DVGW-a, a koje je usvojio Koordinacioni odbor projekta "Harmonizacija tehničke regulative u

gasnom sektoru zemalja jugoistočne Evrope" (u daljenjm tekstu: Projekat) za oblast projektovanja,

građenja, puštanja u pogon, eksploatacije i održavanja postrojenja i instalacija prirodnog gasa kao

tehničkih pravila Federacije Bosne i Hrecegovine za oblast prirodnog gasa.

Član 2.

Gasni sistemi, unutrašnje gasne instalacije i njihovi dijelovi se smatraju sigurnim po lica i imovinu ukoliko

su projektovana, izgrađena i ispitana i ukoliko se koriste i održavaju u skladu sa važećim zakonskim

propisima i tehničkim pravilima navedenim u ovom Pravilniku.

Član 3.

Projektovanje, građenje, puštanje u pogon, eksploatacija i održavanje postrojenja i instalacija prirodnog

gasa moraju ispunjavati zahtjeve propisane važećim zakonskim propisima i tehničkim pravilima

navedenim u ovom Pravilniku.

Član 4.

Primjena odredbi ovog Pravilnika je obavezna za sve energetske subjekte definisane Uredbom o

organizaciji i regulaciji sektora gasne privrede, Poglavlje II - Organizacija gasne privrede, članovi 5., 6., 7. i

8., kao i za sve druge subjekte koji učestvuju u projektovanju, građenju i puštanju u pogon, eksploataciji i

održavanju gasnih sistema. Pojmovi upotrebljeni u ovom Pravilniku imaju jednako značenje kao i pojmovi

upotrebljeni u Uredbi o organizaciji i regulaciji sektora gasne privrede.

Član 5.

Nosioci Projekta iz člana 1. ovog Pravilnika su nadležni i odgovorni u oblasti tumačenja primjena

preuzetih tehničkih propisa i donošenja pravila struke.

Član 6.

Pored općih i tehničkih uslova za projektovanje, građenje, eksploataciju i održavanje postrojenja za

transport, distribuciju, skladištenje i primjenu prirodnog gasa, tehnička pravila sadrže i uslove i postupke

dokazivanja kvalificiranosti pravnih i fizičkih lica za pribavljanje određenih djelatnosti iz oblasti prirodnog

gasa.

Član 7.

Dokazivanje kvalificiranosti iz prethodnog člana, do donošenja zakona o gasu na državnom nivou, će se

obavljati u skladu sa važećim zakonskim propisima u Federaciji BiH/Bosni i Hercegovini. Ukoliko ovo

pitanje nije regulisano važećim zakonskim propisim u Federaciji BiH primjenjuje se član 5. ovog

Pravilnika.

Član 8.

Svaka izmjena tehničkog sadržaja preuzetih tehničkih pravila podliježe ponovnom usvajanju od strane

Ministarstva. Svaka promjena preuzetog i usvojenog izvornog dokumenta sa stanovišta referentnih

standarda FBiH/BiH se prihvata u skladu sa okončanjem procedure usvajanja odgovarajućih BAS

standarda. Datum harmonizacije tehničkih pravila u Federaciji BiH se navodi u tabelama u koloni "Datum

verifikacije/izmjena".

Član 9.

Tehnička pravila koja su preuzeta i izmijenjena, a čija primjena je obavezna data su u Tabeli 1.

Tabela 1.

Red.

broj

Oznaka

dokum.

DVGW

izdanje

IGT

izdanje

Datum verifi-

kacije/izmjena NASLOV

1 FBiH-G

459-1 07/1998 04/2004 2011

Kućni gasni priključci za radne pritiske

do 4 bar

2 FBiH-G

459-2 07/1999 04/2004 2011 Sistemi regulacije pritiska gasa za

gasne instalacije s ulaznim pritiscima

do 4 bar

3 FBiH-G

464 1983 2005 2009

Proračun pada pritiska kod distribucije

gasa

4 FBiH-G

465-2 04/2002 03/2005 2011

Gasovodi s pogonskim pritiskom do 5

bar - Održavanje

5 FBiH-G

465-3 10/2000 11/2004 2011

Procjena mjesta curenja gasa na

podzemnim i nadzemnim gasnim

vodovima u gasnim mrežama

6 FBiH-G

465-4 03/2001 11/2004 2011

Aparati za detekciju curenja i

mjerenje koncentracije gasa za

ispitivanje gasnih postrojenja

7 FBiH-G

468-2 01/1993 03/2005 2011

Osoba koja vrši detekciju gasa -

Školski plan -

8 FBiH-G

472 08/2000 06/2005 2011

Gasni vodovi od polietilena za

pogonske pritiske do 10 bar (PE 80,

PE 100 i PE-Xa)-Izgradnja

9 FBiH-G

493-1 05/1998 09/2005 2011

Kvalifikacioni kriteriji za proizvođače

postrojenja za regulaciju pritiska i

mjerenje gasa

10 FBiH-G

493-2 05/1998 09/2005 2011

Kvalifikacioni kriteriji za preduzeća

koja održavaju uređaje za regulaciju

pritiska gasa i mjerenje gasa u

gasnim instalacijama

11 FBiH-G

600 08/1996 03/2005 2011

Tehnička pravila za gasne instalacije,

TPGI

12 FBiH-G

600-II 08/1996 03/2005 2011

Tehnička pravila za gasne instalacije-

pogon

13 FBiH-G

625 09/1992 12/2005 2011

Mjerno-tehnički dokaz dovoljne

opskrbe zrakom za sagorijevanje

14 FBiH-G 06/2006 10/2007 2011 Mehaničko odvođenje odlaznih gasova

od ložišta zavisnih o zraku u prostoriji

626 preko sistema odlaznih gasova,

odnosno sistema za centralnu

ventilaciju

15 FBiH-G

634 09/1998 11/2004 2011

Instalacija gasnih aparata u zanatsko-

ugostiteljskim kuhinjama u zgradama

16 FBiH-G

635 01/2001 04/2004 2011

Gasni aparati sa priključkom na

dovodno-odvodni sistem na bazi

nadpritiska (standardizirani postupak)

17 FBiH-G

636 01/2001 04/2004 2011

Gasni aparati sa priključkom na

dovodno-odvodni sistem na bazi

podpritiska (standardizirani postupak)

18 FBiH-G

651 07/1999 07/2005 2011

Punionice za automobile na prirodni

gas

19 FBiH-G

660 08/1981 10/2007 2011

Postrojenja odlaznih gasova s

mehaničkim odvođenjem za gasna

ložišta s gorionicima bez ventilatora -

Instalacija

20 FBiH-G

670 09/1999 07/2005 2011

Gasna ložišta i mehanički uređaji za

odsisnu ventilaciju

21 FBiH-G

674 10/1989 09/2006 2011 Grijanje gasnim zagrijačima prostora

22 FBiH-G

675 1979 2006 2011

Kaljeve peći ložene gasom-vazdušno

grijanje

23 FBiH-G

676 07/2001 11/2004 2011

Kvalifikacioni kriteriji za privredne

subjekte koji održavaju gasne aparate

24 FBiH-GW

301 11/2004 2011

Kvalifikacioni kriteriji za preduzeća

koja grade cjevovode

IGT izdanje predstavlja datum usvajanja na Koordinacionom odboru projekta "Harmonizacija tehničke

regulative u gasnom sektoru zemalja jugoistočne Evrope"

Član 10.

Tehnička pravila koja se preuzimaju i čija primjena je obavezna data su u Tabeli 2.

Tabela 2.

Red.

broj

Oznaka

dokum.

DVGW

izdanje

IGT

izdanje

Datum verifi-

kacije/izmjena NASLOV

1 FBIH_G

260 2008 2009 2010 Osobine gasa

2 FBIH_G

280-1 2004 2006 2010 Odorizacija gasa

3 FBIH_G

280-2 2004 2005 2010

Promjene načina odorizacije gasa u

javnom snabdijevanju

4 FBIH_G

281 1985 2004 2010 Sredstva za odorizaciju

5 FBIH_G

401 1999 2005 2010

Pomoć za donošenje odluka o

rehabilitaciji gasne distributivne

mreže

6 FBIH_G

412 1988 2007 2011

Katodna koroziona zaštita podzemnih

lokalnih distributivnih mreža -

Preporuke i upute

7 FBIH_G

434 2003 2005 2010

Vodovodi za optimiranje potražnje i

ponude gasa - izgradnja, ispitivanje i

pogon

8 FBIH_G

440 2005 2008 2011

Dokument o zaštiti od eksplozije za

postrojenja javnogsnabdijevanja

gasom – Procjena opasnosti, podjela

u zone i dokumentacija

9 FBIH_G

458 1984 2005 2010

Naknadno povećanje pritiska u

gasovodima. Projektovanje i

postavljanje

10 FBIH_G

462 2003 2004 2009 Gasovodi od čeličnih cijevi sa

pogonskim pritiskom do 16 bar -

izgradnja

11 FBIH_G

465-1 1997 2004 2009

Ispitivanje gasnih mreža sa

pogonskim pritiskom do 4 bar

12 FBIH_G

466-1 2002 2005 2009

Gasovodi od čeličnih cijevi za

pogonski pritisak iznad 5 bar -

Održavanje

13 FBIH_G

468-1 2002 2005 2009

Kvalifikacioni kriteriji za preduzeća za

ispitivanje gasne mreže

14 FBIH_G

469 1987 2005 2009

Postupak ispitivanja pod pritiskom

vodova i postrojenja za snabdijevanje

gasom

15 FBIH_G

473 1995 2005 2010

Postupci za otkrivanje, ocjenjivanje,

tretiranje i sprečavanje izbočina na

gasovodima visokog pritiska

16 FBIH_G

474 1997 2008 2010

Mjere za osiguranje gasovoda u

području uticaja rudnika uglja

17 FBIH_G

481 2000 2008 2010

Primjena nemetalnih zaptivnih

materijala u snabdijevanju gasom i

primjeni gasa

18 FBIH_G

487 1992 2007 2011

Gasna ekspanziona postrojenja.

Planiranje, gradnja, pogon.

19 FBIH_G

488 1999 2008 2011

Postrojenja za mjerenje kvalitete gasa

- Planiranje, gradnja pogon.

20 FBIH_G

491 2004 2005 2010

Postrojenja za regulaciju pritiska gasa

za ulazne pritiske do uključujući 100

bar - Projektovanje, proizvodnja,

montaža, ispitivanje, stavljanje u

pogon i pogon.

21 FBIH_G

492 2004 2005 2010

Postrojenja za mjerenje gasa za

pogonski pritisak do uključujući 100

bar; Projektovanje, proizvodnja,

montaža, ispitivanje, stavljanje u

pogon i rad

22 FBIH_G

494 1981 2007 2011

Mjere zvučne zaštite na aparatima i

postrojenjima za regulaciju pritiska

gasa i mjerenje gasa

23 FBIH_G

495 1991 2005 2009 Gasna postrojenja - Održavanje

24 FBIH_G

496 1986 2005 2010 Cjevovodi u gasnim postrojenjima

25 FBIH_G

498 1994 2005 2011 Protočne posude pod pritiskom

26 FBIH_G

499 1997 2007 2010

Predgrijavanje prirodnog gasa u

gasnim postrojenjima

27 FBIH_G

613 2005 2006 2009

Gasni aparati - Uputstvo za

instaliranje, servisiranje i rukovanje

28 FBIH_G

615 1989 2007 2010

Postupak za dodjelu potvrde

preduzećima za popravke i

rekunstrukciju gasnih mjerača s

mijehom

29 FBIH_G

621 1989 2005 2009

Gasna postrojenja u laboratorijama i

naučno-tehničkim nastavnim

prostorijama

30 FBIH_G

622 1994 2004 2009

Tipsko ispitivanje gasnih aparata na

mjestu postavljanja

31 FBIH_G

623 1975 2005 2010

Ispitivanja ložišta s naknadno

ugrađenim gasnim gorionikom bez

ventilatora

32 FBIH_G

624 1998 2004 2009 Naknadno zaptivanje gasnih vodova

33 FBIH_G

631 1977 2005 2009

Instaliranje gasnih uređaja za

tehnološke procese

34 FBIH_G

637-1 1993 2007 2010

Priključak gasnih aparata vrste B3 i/ili

C8 na kućne dimnjake

35 FBIH_G

638-1 2003 2005 2009

Postrojenje za grijanje zračenjem bez

ventilatora (svijetlozračeće grijalice)

36 FBIH_G

638-2 1995 2005 2009

Postrojenje za grijanje sa tamno

zračećim grijalicama

37 FBIH_G

666 1972 2004 2009

Smjernice za zaključivanje ugovora i

suradnju između distributera gasa i

ugovorenih izvođača

38 FBIH_G

680 2003 2007 2009

Prepodešavanje i prilagođavanje

gasnih aparata

39 FBIH_G

1000 2005 2007 2009

Zahtjevi za kvalifikaciju i organizaciju

preduzeća za pogon postrojenja za

javno snabdjevanje gasom putem

cjevovoda (postrojenja za

snabdijevanje gasom)

40 FBIH_G

1010 2005 2008 2010

Zahtjevi za kvalifikaciju i organizaciju

operatera postrojenja prirodnog gasa

na fabričkom zemljištu

41 FBIH_GW

2 2002 2004 2009

Spajanje bakarnih cijevi za gasne i

instalacije sanitarne vode unutar

posjeda i zgrada

42 FBIH_GW

9 1986 2006 2010

Ocjena zemljišta u pogledu

korozionog ponašanja na podzemne

cijevovode i spremnike od nelegiranih

i niskolegiranih čelika

43 FBIH_GW

10 2000 2006 2011

Katodna koroziona zaštita podzemnih

spremnika i čeličnih gasovoda;

Puštanje u pogon i nadzor

44 FBIH_GW

11 1975 2006 2010

Postupak za dobijanje potvrde za

stručne firme iz područja katodne

korozione zaštite

45 FBIH_GW

12 1984 2006 2011

Projektovanje i postavljanje

postrojenja za katodnu korozionu

zaštitu podzemnih spremnika i

cjevovoda od čelika

46 FBIH_GW

14 1989 2006 2010

Popravak oštećenih mjesta na oblozi

korozione zaštite na cijevima i

kontrukcionim dijelovima cjevododa

od željeznih materijala

47 FBIH_GW

15 1989 2006 2010

Naknadno oblaganje (izolacija) cijevi,

armatura i fazonskih komada; Plan

školovanja i ispitivanja

48 FBIH_GW

16 2002 2007 2011

Daljinski nadzor katodne korozione

zaštite

49 FBIH_GW

309 1986 2005 2009

Električno premoštavanje kod

razdvajanja cijevi

50 FBIH_GW

315 1979 2005 2010

Uputstva za mjere zaštite postrojenja

za snabdijevanje kod građevinskih

radova

51 FBIH_GW

316 1982 2005 2011

Lociranje podzemnih cijevovoda i

uličnih kapa

52 FBIH_GW

322-1 2003 2007 2011

Zamjena gasovoda bez kopanja

kanala; Dio 1: Postupci

utiskivanja/vučenja

53 FBIH_GW

330 2000 2006 2009

PE-zavarivač; Plan školovanja i

ispitivanja

54 FBIH_GW

331 1994 2006 2009

PE-nadzor zavarivanja; Plan

školovanja i ispitivanja

55 FBIH_GW

332 2001 2005 2010

Stiskanje cijevovoda od polietilena u

distribuciji gasa

56 FBIH_GW

335-A2 2005 2007 2011

Cjevovodni sistemi od vještačkih

materijala u distribuciji gasa; Zahtjevi

i ispitivanja – Dio 2:Cijevi od PE 80 i

PE 100

57 FBIH_GW

335-A3 2003 2007 2011

Cjevovodni sistemi od vještačkih

materijala u distribuciji gasa; Zahtjevi

i ispitivanja – Dio 3:Cijevi od PE-Xa

58 FBIH_GW

335-B2 2004 2007 2011

Cjevovodni sistemi od vještačkih

materijala u distribuciji gasa; Zahtjevi

i ispitivanja – Dio B2:Fazonski komadi

od PE 80 i PE 100

59 FBIH_GW

340 1999 2007 2010

Obloga od faza cementnog maltera

(FZM-obloga) za mehaničku zaštitu

čeličnih cijevi i fazonskih komada s

izolacijom od polietilena

60 FBIH_GW

350 2002 2006 2009

Zavareni spojevi na cijevovodima od

čelika kod snabdijevanja gasom -

Izrada, ispitivanje i ocjenjivanje

61 FBIH_GW

1200 2003 2004 2010

Osnovna načela i organizacija dežurne

službe preduzeća za snabdjevanje

gasom

62 FBIH_VP

200 2004 2007 2010

Regulacija pritiska gasa i sigurnosni

uređaji gasnih instalacija za ulazne

pritiske do 5 bar

63 FBIH_VP

600 2001 2008 2011 Metalni spojni komadi za cijevi od PE

64 FBIH_VP

614 2005 2007 2010

Nerastavljivi cijevni spojevi za

metalne gasne vodove; Prespojnice

(presfitinzi)

65 FBIH_VP

618-1 2003 2007 2010

Sigurnosni gasni savitljivi cijevni vod

sa niplom sa nareckanom navrtkom i

spojnim dijelom za priključenje na

sigurnosne gasne priključne armature

prema DIN 3383-1

Član 11.

Za svu ostalu tehničku regulativu donesenu i verifikovanu od strane Koordinacionog odbora Projekta do

njegovog konačnog završetka ministar će, sukcesivno po kandidovanju, donositi odgovarajući provedbeni

propis.

Član 12.

Tehnički propisi preuzeti ovim Pravilnikom, do donošenja zakona o gasu na državnom nivou, ne

derogiraju propise kojima se reguliše njima definisana oblast preuzete od regulatice SFRJ, nego

predstavljaju njihovu dopunu. Izuzetno od stava 1 ovog člana, ukoliko odredbe propisa preuzetih od

regulative SFRJ odstupaju od usvojenih BAS standarda i EU direktiva, na teritoriji Federacije BiH se

preferira primjena tehničkih propisa preuzetih ovim Pravilnikom.

Član 13.

Gasni sistemi, unutrašnje gasne instalacije i njihovi dijelovi koji su već u pogonu, a nisu u skladu s

navedenim tehničkim pravilima se moraju uskladiti sa ovim tehničkim pravilima prilikom prve

rekonstrukcije ili dogradnje te instalacije ili postrojenja.

Član 14.

Nadzor nad zakonitošću upravnih i drugih akata, koje na osnovu ovog Pravilnika donose pravna lica, vrši

Ministarstvo, ukoliko to nije drugačije regulisano postojećom zakonskom regulativom na teritoriji

Federacije BiH. Inspekcijski nadzor, nad provedbom ovog Pravilnika, obavlja Federalna uprava za

inspekcijske poslove i drugi nadležni inspektori u skladu sa važećom zakonskom regulativom na teritoriji

Federacije BiH.

Član 15.

Ovaj Pravilnik stupa na snagu narednog dana od dana objave u "Službenim novinama Federacije BiH".