MEB Kampüsü 06500 E-Blok Beşevler/ANKARA Ayrıntılı bilgi için: Şb.Md. Cevdet BULUTElektronik Ağ: http// ookgm.meb.gov.tr Tel : (0312) 413 34 32e-posta: ookgm@meb.gov.tr Faks : (0312) 212 24 61

Bu evrak güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. http://evraksorgu.meb.gov.tr adresinden c0dc-7147-3c26-950b-a1b2 kodu ile teyit edilebilir.

T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü

Sayı : 32501511-410.02-E.5956561 30.05.2016Konu: Direksiyon Eğitimi Dersi

Uygulama Sınavı Kılavuzu

......... VALİLİĞİNE(İl Millî Eğitim Müdürlüğü)

İlgi: a) Millî Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği,b) Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi,c) 27.05.2016 tarihli ve 32501511-410.02-E.5886200 sayılı Makam Oluru.

Bilindiği üzere direksiyon eğitimi dersi uygulama sınavı ilgi (a) Yönetmelik ve ilgi (b)Yönerge hükümlerine göre yapılmaktadır. Sınavların daha sağlıklı yapılabilmesi içinöncelikle direksiyon eğitimi dersi sınavı uygulama ve değerlendirme komisyonlarında görevalan personel olmak üzere sınavda görev alacaklara, hatta sürücü kurslarında eğitim personeliolarak çalışanlar ile kursiyerlerin başvurabileceği ve uygulamalarda dikkate alabileceklerihususlar ile ilgili olarak ilgi (c) Makam Oluru ile uygulamaya konulan ve ekte sunulan“Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Uygulama Sınavı Kılavuzu”hazırlanarak Genel Müdürlüğümüz internet sayfasında yayımlanmıştır.

Kılavuzun internet sayfasından çıktısı alınarak ilgililere ulaştırılmasını, sınavlardanönce yapılacak toplantılarda kaynak olarak kullanılmasını ve kılavuzda açıklanan hususlarıntitizlikle yerine getirilmesini, kılavuzdaki güzergâh ve sınavlarla ilgili resimlere göre sınavyerinin hazırlanmasını rica ederim.

Kemal ŞAMLIOĞLUBakan a.

Genel Müdür V.

Eki:1 adet kılavuz

DAĞITIM:B Planı

T.C.Millî Eğitim Bakanlığı

Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü

Mayıs 2016

Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu

Direksiyon Eğitimi Dersi Uygulama Sınavı Kılavuzu

T.C.Millî Eğitim Bakanlığı

Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü yayınıdır. Bu kitaptaki bütün bilgiler kısmen de olsa Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün izni olmadan alınıp yayınlanamaz, çoğaltılamaz ve basılamaz.

Bu kitabın her hakkı saklıdır ve Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’ne aittir.

3

İÇİNDEKİLERÖnsöz ...........................................................................................................................................................71. Giriş ......................................................................................................................................................92. Arka Plan ve Süreç ...............................................................................................................................113. Aday Sürücülük ....................................................................................................................................12 3.1.HangiDurumlardaSürücüBelgesineElKonulacaktır ..................................................................124. DireksiyonEğitimiDersiUygulamaSınavıMevzuatıveGenelAçıklamalar .....................................13 4.1KursiyerlerİçinDireksiyonEğitimi ...............................................................................................13 4.2.EğitimKonuları .............................................................................................................................14 4.2.1.Araçkullanmayabaşlamadanönceyapılacakhazırlıklar ........................................................14 4.2.2.Araçkullanmaesnasındayapılacaktemelbeceriler ................................................................14 4.2.3.Değişikyolvehavakoşullarındaaraçkullanma .....................................................................15 4.3.SürücüBelgesiSınıfları .................................................................................................................155. SınavGöreviveTanımı ........................................................................................................................17 5.1.DireksiyonEğitimiDersiSınavıUygulamaveDeğerlendirmeKomisyonununGörevleri ..........17 5.2.DireksiyonEğitimiveSınavAraçları ............................................................................................18 5.2.1.Direksiyoneğitimivesınavaraçlarında ..................................................................................196. DireksiyonEğitimiDersiUygulamaSınavları ....................................................................................197. AkanTrafikteİdealOlarakGözlemlenmesiGerekenBazıTemelUnsurlar .........................................20 7.1.ÖzellikleDikkatEdilecekTrafikveYolUnsurları ........................................................................218. SınavDeğerlendirmeFormları .............................................................................................................21 8.1.(EK-4)DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormunagöreYapılacakDireksiyon Sınavları(“B”,”B1”,“BE”,“D”,“DE”,“D1”,“D1E”,“C”,“C1”“C1E”,“CE”ve“F”sınıfı sertifikalar) ....................................................................................................................................22 8.1.1.Sınavbaşlangıçaşamasındayapılacakişlemler .......................................................................22 8.1.2. Kimlik ve evrak kontrolü ........................................................................................................23 8.1.3.Uygunaraçlasınavyapılması ..................................................................................................24 8.1.4.Motorluaraçtrafikbelgesivearaçtescilbelgesikontrolü ......................................................24 8.1.5.Otomatikaraçkontrolü ............................................................................................................24 8.1.6.Sınavşartlarınınaçıklanması ...................................................................................................25 8.1.7. Araç bilgisi sorgulama .............................................................................................................269. (EK-4)DeğerlendirmeFormuSürücüSertifikalarıDireksiyonSınavları ............................................27 9.1.KursiyerinSınavaHazırOlduğununGözlemlenmesi ...................................................................27 9.2.AkanTrafikteDireksiyonSınavıDeğerlendirmesi ........................................................................28 9.3.(EK-4)FormununDoldurulması ...................................................................................................28 9.4.DoğrudanHatalaraGöreYapılanDeğerlendirmeKriterleri ..........................................................30 9.4.1.Emniyetkemerinitakmıyor. ....................................................................................................30 9.4.2.Aracabindiğindeaynaayarlarınıkontroletmiyor. ..................................................................31 9.4.3.Aracabindiğindekoltukayarlarınıkontroletmiyor. ................................................................31 9.4.4.Alkol,uyuşturucuveyauyarıcımaddeleretkisinde. ................................................................31

4

9.4.5.Trafikpolisiilediğeryolikazvedeğişiklikleriveyayönlendirmelerifarketmiyor. ..............32 9.4.6.Araçkullanımıesnasındaaşırıheyecanlıvetelaşlıbulundu ...................................................32 9.4.7.Gerigerigiderkenşeridinikoruyarakköşedensağayadasoladönemiyor. ............................32 9.4.8.Kendisinigeçmekisteyenaraçlarlailgiligeçilmekurallarınauymuyor. .................................33 9.4.9.Trafikışıkveişaretlerinedikkatetmiyor,işaretlereuymuyor ................................................33 9.4.10.Yoldangeçenaraçlarageçişkolaylığısağlayamıyor .............................................................34 9.4.11.Takipmesafesinikurallarauygunolarakayarlayamıyor .......................................................34 9.4.12.Yayaveokulgeçitlerindeyayalaravebisikletlilereyolvermiyor .........................................34 9.4.13.Hemzemingeçitlerindegeçişkurallarınauymuyor. .............................................................35 9.4.14.Geçişüstünlüğühakkınasahipolanaraçlarageçişiznivermiyor .........................................35 9.4.15.Anifrenyapmakurallarınauymuyor(30kmhızlagiderken) ...............................................35 9.4.16.Araçseyirhalindeykeniçvedışaynalardantrafiğinakışınıkontroletmiyor. .......................36 9.4.17.Yolgiriş-çıkışkurallarınauymuyor,kontrolsüzgirişveçıkışyapıyor ..................................36 9.5.DetaylandırılmışHatalaraGöreSınavDeğerlendirilmesi .............................................................37 9.5.1.Aracıçalıştırmavehareketegeçirmeusulvekuralları ............................................................37 9.5.2.Emniyetliverahatkalkışkuralları ...........................................................................................37 9.5.3.Kontrolsüzvesinyalvermedençıkışyapmadavranışı ............................................................37 9.5.4.Trafiğitehlikedüşürecekdavranışlar,şeritizlemevedeğiştirmekuralları .............................38 9.5.5.Önündekiaracısollayıpgeçmekuralları .................................................................................38 9.5.6.Kavşakyaklaşımındavekavşaklardakurallarauygundavranışlar .........................................39 9.5.7.Eğimliyoldaaracıdurdurmavekaldırmabecerisi ..................................................................39 9.5.8.Araçkumandapedallarına(gaz,fren,debriyaj)intibaketme .................................................40 9.5.9.Direksiyonhâkimiyeti ..............................................................................................................40 9.5.10.Sağa-soladönüşkurallarıveişaretleri ...................................................................................40 9.5.11.Hızkurallarıileilgilidavranışlar ...........................................................................................41 9.5.12.Araçlarınarasınaparketmekuralları .....................................................................................41 9.5.13.Aracıgerivitestekullanmakuralları ......................................................................................42 9.5.14.Çevreyeduyarlı(korna-gürültü)veenerjitasarrufusağlayacakşekildearaçkullanma ........42 9.5.15.Durma,duraklama,indirmeveparketmekuralları ...............................................................42 9.6.(Ek-4)DeğerlendirmeFormuSürücüSertifikalarıDireksiyonSınavınınBitirilmesi ...................4310. (EK-3)DeğerlendirmeFormuSürücüSertifikaları“M”,“A1”,“A2”,“A”ve“B1” DireksiyonSınavları ............................................................................................................................45 10.1.SınavBaşlangıçAşamasındaYapılacakİşlemler ........................................................................45 10.2. Kimlik ve Evrak Kontrolü ..........................................................................................................45 10.3.UygunAraçlaSınavYapılması ....................................................................................................46 10.4.MotorluAraçTrafikBelgesiveAraçTescilBelgesiKontrolü ....................................................47 10.5.OtomatikŞanzımanlıAraçlarınKontrolü ...................................................................................48 10.5.1.İletişimcihazlarıvedonanımı ..............................................................................................48

5

10.6.SınavŞartlarınınAçıklanması .....................................................................................................48 10.7.AraçBilgisiSorgulamaAşaması .................................................................................................50 10.8.YönetmelikEki(Ek-7)KrokiyeGöreDüzenlenenAlandaDireksiyonSınavı ...........................51 10.8.1.Motoruçalıştırmavehareket ...............................................................................................51 10.8.2.Konilerarasındangeçme(slalom) .......................................................................................52 10.8.3. Engelden kaçma. ..................................................................................................................52 10.8.4. Sekiz çizme ..........................................................................................................................53 10.8.5.Dengesağlama .....................................................................................................................54 10.8.6.Frenyapmavedurma ..........................................................................................................54 10.8.7.Anifrenyapma. ....................................................................................................................55 10.9.SürüşBecerisiveTrafikAlgısınaYönelikDavranışlarınTestEdildiğiAkanTrafikteYapılan DireksiyonSınavı ........................................................................................................................55 10.9.1.Özellikledikkatedilecektrafikveyolunsurları ..................................................................56 10.9.2.Kontrolsüzvesinyalvermedençıkışyapmadavranışı ........................................................57 10.9.3.Şeritizlemevedeğiştirmekuralları .....................................................................................57 10.9.4.Hızkurallarıveönündekiaracısollamakuralları ................................................................58 10.9.5.Aracıstopettirmedavranışı .................................................................................................58 10.9.6.Takipmesafesiileilgilidavranışlar .....................................................................................59 10.9.7.Alkolveuyuşturucumaddelerleilgilidavranışlar ...............................................................59 10.9.8.Kavşakyaklaşımındavekavşaklardakurallarauygundavranışlar .....................................60 10.9.9.Sağa-soladönüşkurallarıveişaretlerleilgilikurallar .........................................................60 10.9.10.Çevreyeduyarlı(korna-gürültü)veenerjitasarrufusağlayacakşekildearaçkullanma ....61 10.9.11.Yolgirişveçıkışkurallarıileilgilidavranışlar ..................................................................61 10.9.12.Yayaveokulgeçitleriileilgilidavranışlar ........................................................................62 10.10.(EK-3)DeğerlendirmeFormuSürücüSertifikalarıDireksiyonSınavınınBitirilmesi ..............6211. Ekler ......................................................................................................................................................64 11.1.DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormu“M”,“A1”,“A2”,“A”veya“B1” SertifikaSınıflarıİçinYönetmelikeki(EK-3) ............................................................................65 11.2.DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormu“B”,“BE”,“D1”,“D1E”,“D”,“DE”, “C”,“C1”,“C1E”,“CE”ve“F”SertifikaSınıflarıiçinYönetmelikeki(Ek-4) .......................66 11.3.“‘K’SınıfıSürücüAdayBelgesi”Yönetmelikeki(EK-5) .........................................................67 11.4.MotorluBisikletveMotosikletDireksiyonSınavYeriKrokisiYönetmelikeki(EK-7).............68 11.5.DireksiyonEğitimiDersiSınavıAracıKontrolFormuYönergeeki(EK-4) ..............................69 11.6.ParkYeriKrokisiYönergeeki(EK-5) ........................................................................................70 11.7.ParkYeriKrokisiYönergeeki(EK-6) .........................................................................................71

6

KENDİNİZİ TEST EDİNİZ.1- Mevzuatı(Yönetmelik,YönergeveGenelgeler)okudunuzmu? Evet Hayır2- Okudunuziseşimdiyekadarkaçkezokudunuz? Bir İki İkidençok3- Ensonyaptığınızsınavdansonrakuralihlali(Emniyetkemeritakmamak,Sinyalvermemek,Kırmızı

ışıktadurmamakvehızlimitlerineuymamakgibi.)yaptınızmı? Evet Hayır4- SınavdanönceSınavDeğerlendirmeFormlarınıinceledinizmi? Evet Hayır5- Trafiktetekyanlışınbütündoğrularıgötürdüğüneinanıyormusunuz? Evet Hayır6- Sınavdadeğerlendirmeyaparkenempatikurdunuzmu? Evet Hayır7- Sınavesnasındasınavagirenlerleiletişimproblemiyaşadınızmı? Evet Hayır8- Sınavesnasındatereddütyaşamadandeğerlendirmeyapabiliyormusunuz? Evet Hayır9- Sınavdayaptığınızdavranışlarındoğruluğunainanıyormusunuz? Evet Hayır10- Trafikkazalarındasorumluluğunuzunolduğunainanıyormusunuz? Evet Hayır11- Yenidüzenlemelerlesürücükurslarındakieğitimlerinkalitesininarttığınıdüşünüyormusunuz? Evet Hayır12- SınavdadeğerlendirmeyaparkenDeğerlendirmeFormlarındakikriterlereuygundeğerlendirmeyapa-

biliyormusunuz? Evet Hayır13- Sınavdadeğerlendirmelerinizietkileyecekvesizirahatsızedecekdavranışlarınetkisindekalıyormusu-

nuz? Evet Hayır14- Sınavyaparkenaraçiçindekivedışındakikişileringüvenliğindensorumluolduğunuzubiliyormusu-

nuz? Evet Hayır15- Kursiyerlerekarşıolumludavranışlarınolumlusonuçdoğuracağınızainanıyormusunuz? Evet Hayır16- Yanlışdeğerlendirmelersonucundakursiyerinyaşayabileceğiolumsuzsonuçlarıtahminedebiliyormu-

sunuz? Evet Hayır Yukarıdakisorularavereceğinizcevaplarolumluisesiziyibirsınavyapıcısınızdemektir.Kendinizi

yenileyerekbuişedevametmenizhemkendinizhemdetoplumyararınaolacakdemektir.Çalışmaları-nızdakolaylıklardileriz.

7

ÖNSÖZ

İnsanyaratılışitibarıileeşref-imahlûkatolup,dünyadavaredilenleronunemrineverilmiştir.O,de-ğerliolduğuiçinhayatıdadeğerlidir.“İnsanıyaşatkidevletyaşasın”anlayışındanhareketederekonunvarlığınıkorumagayretlerienkutsalgörevlerdenbiridir.

BukapsamdaGenelMüdürlüğümüz29Mayıs2013tarihindebaşlatmışolduğuyenimevzuatdüzen-lemeleri ile sürücükurslarındaki eğitim süreçlerine, eğitimden sonrayapılanuygulama sınavlarınayenideğerlendirmekriterlerigetirerektrafikkültürünüoluşturmayıhedeflemektedir.AynızamandaKarayollarıTrafikKanunu’ndayapılandeğişiklikvealandagözlemlenenihtiyaçlardadikkatealınarakyenidüzenle-meleryapılmıştır.

Ayrıca,sürücüeğitimlerinivesınavsüreçlerinigeliştirmeküzereyapılanAvrupaBirliğidestekliprojeilesürücükurslarınınvekurslardaverilecekeğitimlerinstandartlarıyükseltilmektedir.MevcutuygulananstandartlarlaAvrupaBirliğimüktesebatınauygunçalışmalaryapılmaktadır.Bubağlamdasınavyapıcıla-rınınuygulamasınavlarınıdahahassasvesağlıklıyapabilmeleri içindeğerlendirmekriterlerinin tek tekaçıklandığıbirkılavuzhazırlanmıştır.

BukılavuzunhazırlanmasındaemeğigeçenGenelMüdürlüğümüzpersoneline,sınavınuygulanmasın-dagerekliözverivehassasiyetigösterenil/ilçeyönetici,personelvesınavyapıcılarınasonsuzteşekkürleri-misunarım.

KemalŞAMLIOĞLU

ÖzelÖğretimKurumlarıGenelMüdürü

9

1. Giriş: Bukılavuz,13/10/1983tarihlive2918sayılıKarayollarıTrafikKanunu,8/2/2007tarihlive5580sayılıÖzelÖğretimKurumlarıKanunu, 29/5/2013 tarihli ve28661 sayılıResmîGazete’deyayımlananMillîEğitimBakanlığıÖzelMotorluTaşıt SürücüleriKursuYönetmeliği ileÖzelÖğretimKurumlarıGenelMüdürlüğünün02/04/2014tarihlive16915068/10.04/1360110sayılıMakamOnayıileyürürlüğekonulanÖzelMotorluTaşıtSürücüleriKursuDireksiyonEğitimiDersiSınavYönergesihükümlerinedayanılarakhazırlanmıştır. Bukılavuzunamacı,direksiyoneğitimidersisınavıyapmaklayükümlüdireksiyoneğitimidersiuygu-lamavedeğerlendirmekomisyonuüyelerininortakbiranlayışveprensiptemevzuatauygunolaraksınavyapmalarınayardımcıolmaktır. Bukılavuz,değişenmevzuatvedireksiyoneğitimidersisınavıdeğerlendirmeformlarınındoldurul-ması,kursiyerlerinsınavsüreçlerindedoğrubirşekildegözlemlenmesi,bilgi,beceri,davranış,yeterlilikveyetkinlikbağlamındakursiyerlerdenbekleneneğitimkazanımlarınındeğerlendirilmesikonularındarehberbirdokümanolarakhazırlanmıştır. Direksiyoneğitimidersisınavdeğerlendirmesindekursiyerlerintemelbirkaçmanevra(rampakalkış,ikiaraçarasınagerigeriparketme,25metregerisürüş,parketme,anifrenyapma,gerigerigiderkenşeridi-nikoruyarakköşedensağaveyasoladönmegibi)yapmasıistenir.Bumanevralarkursiyerlerinaraçhâkimi-yeti,trafiktekarşılaşılanzorunlumanevravebecerileriilefarklıyoldurumlarındayapılmasıgerekendoğrudavranışlarıngözlemlenmesindekilitönemesahiptir.Direksiyonsınavıakantrafikiçerisindekursiyerinortayakoyacağıveya ispatlayacağı trafikveyolhâkimiyeti,kurallarave işaretlereuyum,güvenlisürüş,tehlikeveriskleriöngörmeveönlemalma,yoluvediğertrafikunsurlarınıgörmevedoğruyorumlamaileiletişim,saygı,sabır,duyarlılıkgibibirçokaçıdankursiyeringözlemlendiğivedeğerlendirildiğibirsüreçtir. Bazı ülkelerde yapılan direksiyon sınavlarında kursiyerlere göz testi veya sabır ve kendini kontroledipedemeyeceklerinianlamaküzeresinirtestleriyapılmaktadır.Butüruygulamalarındireksiyonsınavlarıesnasındayapılmasıhernekadaruygunolsadaülkemizdebutüruygulamalarsadeceilgiliuzmanlarcasınavagirmedenönceyapılmaktadır. Karayolutrafiğindebağımsızolarakmotorlutaşıtkullanmakisteyenherkesingereklidireksiyonveyolyetkinliğinikanıtlamasıgerekmektedir.Kursiyerinkarmaşıktrafikdurumlarındadataşıtıemniyetlişekildekontroledebildiğinigöstermesigerekir.Sınavsürüşüesnasında,kursiyerinyolemniyetigereksinimleriniyerinegetirmesivedüzgünakantrafiğekatkıdabulunmasıgerekir.Kursiyerintaşıtısakin,ihtiyatlıvedik-katlibirşekildesürmesivediğeryolkullanıcılarınaherhangibirengelteşkiletmedentrafikakışınakatıl-masıgerekir.(Sturzbecher,2015) Sınavsürüşündegenelolarakhemyerleşimalanlarıiçindekihemdedışındakigüzergâhlarayerveril-mektedir.Sınavsürüşününidealolarakkursiyerinikametyerindeveyasürücükursunadevamettiğiveyaeğitiminisürdürdüğüalandagerçekleştirilmesiesastır.Buradahedefacemisürücüyesürücübelgesinialdı-ğındaaracınıenfazlasüreceğiyerdeeğitimverilmesivesürücününbumahaldesınavatabitutulmasıdır. Ülkemizdedireksiyonsınavdeğerlendirmesistemiaşamalıolarakgelişmeyedevamedecektir.Amacı-mız;kursiyerlerin,tecrübelisürücülerinvemesleğişoförlükolanprofesyonellerindüzenliaralıklarladeğer-lendirildiğiidealvegelişebilirbirsistemkurgulamaktır. Sürücülerinsahipolmasıgerekenyeterlilikkonusundauluslararasıbirçokçalışmavemodelbulunmak-tadır.ÖrneğinGDEMatrisi(GoalsofDrivingEducation,Hatakka2002)bukapsamdageliştirilmişönemliyeterlilikçerçevelerindenbirisidir.Bukılavuzdatanımlananuygulamalıdireksiyonsınavınaaittümbilgi,beceri,yeterlilikveyetkinliklerinsınavesnasındaölçülmesigerekmektedir. BukılavuzunhazırlanmasındaemeğigeçenGenelMüdürlüğümüzpersonelinesonsuzteşekkürlerimizisunarız.

TrafikveSürücüEğitimleriDaireBaşkanlığı

Unutmayınız!

Trafikte tek yanlış bütün doğruları götürür.

11

2. Arka Plan ve Süreç

Mevzuatta2013yılındayapılandeğişikliklesürücüeğitimvesınavlarındabüyükbiradımatılmıştır.Buadımlarındevamıolarak2016yılındanitibarenyenisürücübelgeleriilebirlikteeğitimvesınavuygulama-larındadayenibirdönembaşlatılmıştır.

Türkiye’detrafikkuralları,sürücübelgesialmasüreçleri,trafikgüvenliğivetrafikhizmetlerineilişkinilgiliBakanlıkvekurumlarıngörevleri,2918sayılıKarayollarıTrafikKanunundabelirlenmiştir.BuKa-nununamacı,karayollarındacanvemalgüvenliğiyönündentrafikdüzeninisağlamakvetrafikgüvenliğiniilgilendirentümkonulardaalınacakönlemleribelirlemektir.

2918sayılıKarayollarıTrafikKanunugereği;Türkiye’desürücübelgesialmakisteyenbirkursiyerin,5580sayılıÖzelÖğretimKurumlarıKanunukapsamındaaçılmışözelmotorlutaşıtsürücükurslarınade-vametmesiveeğitiminitamamlayarakBakanlığımızcayapılacaksınavlardabaşarılıolmasıgerekmektedir.

31Temmuz2012tarihlive28370sayılıResmiGazete’deyayımlanan2012/16noluGenelgeekiKa-rayollarıTrafikGüvenliğiStratejisiveEylemPlanı’nda2012-2020yıllarıarasındahedeflerbelirlenerekbuhedeflereulaşmakamacıilebirtakımçalışmalargerçekleştirilmektedir.Buçalışmalardanbirisidesürücükurslarındaverileneğitimlerilebueğitimlersonundayapılacaksınavlarlailgilidüzenlemelerdir.

Yukarıdabildirilenmevzuatgereğince29Mayıs2013tarihindesürücüeğitimvesınavsüreçlerindeyeniyaklaşımtesisedilmiştir.2013yılıAğustosayındaise2918sayılıKarayollarıTrafikKanunununilgilimaddelerideğiştirilerekAB’yeuyumvesürücübelgelerininkarşılıklıtanınırlığıyolundaönemlibiradımatılmıştır.Kanun,özelliklesürücübelgesınıflarıveyenitanımlamalarınYönetmeliklebelirlenmesigerek-tiğiyönündehükümlergetirmiştir.

Busüreçte,17Nisan2015tarihindeKarayollarıTrafikYönetmeliğiyürürlüğegirereksürücübelgesisınıflarıyenidentanımlanmıştır.Bunedenle,MilliEğitimBakanlığıncayenisınıfkategorilerindeverilecekeğitimlereyönelikprogramlar,materyallervemevzuatdeğişikliklerininyapılmasızorunluhalegelmiştir.

Bu yüzdenBakanlığımızca 05Aralık 2015 tarihli ve 29553 sayılıResmiGazete’ de yayımlanarakyürürlüğegirenMillîEğitimBakanlığıÖzelMotorluTaşıtSürücüleriKursuYönetmeliğindegereklideği-şiklikleryapılaraksürücüeğitimvesınavlarındayenibirsüreçbaşlatılmıştır.

12

3. Aday Sürücülük

2918sayılıKanunveKarayollarıTrafikYönetmeliğihükümlerindenbirtanesideadaysürücülükuy-gulamasınageçilmesiileilgilidir.

Aday sürücülük 01.01.2016 tarihinden itibaren uygulamaya konulmuştur. Bu tarihten sonra sürücübelgesialmakisteyenleradaysürücüolacaklardır.01.01.2016tarihindenöncealınmışsürücübelgesiolankişileradaysürücüolmayacaklardır.Adaysürücülükgenelolarak ikiyılsürecekolupsürücükurslarınakayıtyaptıraraksürücüsertifikasınıhakedenkişilerbusertifikayı sürücübelgesinedönüştürürkenveri-lecekbelgegeçicibirbelgeolmadığıgibibelgeninüzerindeadaysürücülükleilgiliherhangibiribaredebulunmayacaktır.Ancakkişininadayolduğusistemdentakipedilecektir.İkiyıllıkbirsüreiçerisindesürücübelgesininiptalineyönelikherhangibirkabahatişlenmediğitaktirdebusüresonundaadaysürücülüksonaerdirilecek ve verilen sürücü belgesi de yenilenmeyecektir.

3.1. Hangi Durumlarda Sürücü Belgesine El Konulacaktır? Adaysürücülük01.01.2016tarihindenitibarenbaşlatılacaktır.Adaysürücülüksürücübelgesininalın-dığıtarihtenitibarenikiyılsüreyledevamedecektir.Adaysürücününyanındarefakatçibulunmadankendibaşınaaraçkullanabilecektir.

Adaysürücüaşağıdakikabahatleriişlediğizamansürücübelgesielindenalınacaktır.Budurumdabel-gesiiptaledilenlerintekrarsürücübelgesialabilmeleriiçin;sürücükurslarınadevametmeleriveyapılansınavlardabaşarılıolarakmotorlutaşıtsürücüsüsertifikasıalmalarıgerekecektir.Bukişilerinsürücükurs-larında eğitimebaşlayabilmeleri için tâbi tutulacakları psiko-teknik değerlendirmeve psikiyatri uzmanımuayenesisonucundasürücülüğeengelhalibulunmadığınıgösterirbelgeninsürücükursunaibrazıvevarsaiptalnedenlerindeyeralangerialmasürelerikadarzamanıngeçmişolmasızorunluolacaktır.

Adaysürücülerin;

a. İkiyılboyuncatrafikışıklarınıüçkezihlaletmesi,

b. İkiyılboyuncabelirlenenhızlimitlerineüçkezuymaması,

c. İkiyılboyuncasağa-soladönüşlerdevedönelkavşaklardayayaların,bisikletkullanıcılarınıngeçişhakkınıüçkezihlaletmesi,

d. İkiyılboyuncaokulgeçitlerindeöğrencigeçişleriniüçkezihlaletmesi,

e. İkiyılboyuncaemniyetkemeriniüçkeztakmaması,

f. İkiyılboyuncauyuşturucuveyauyarıcımaddeleribirkezalmışolması,

g. Biryılda toplam75cezapuanınaulaşmışolmasıveyaölümlesonuçlanan trafikkazalarınaaslikusurluolaraksebebiyetverilmesi,

h. İkiyılboyuncabirkez0,20promilinüzerindealkollüolarakaraçkullanması,

i. İkiyıldatoplam75cezapuanınaulaşmışolması

durumundasürücübelgeleriiptaledilecektir.

13

4. Direksiyon Eğitimi Dersi Uygulama Sınavı Mevzuatı ve Genel Açıklamalar

Sınavlardagörevalacakpersonelinbilmesigerekenvehersınavdanönceinceleyerekkontroletmesigerekenmevzuat;

• MillîEğitimBakanlığıÖzelMotorluTaşıtSürücüleriKursuYönetmeliği

• ÖzelMotorluTaşıtSürücüleriKursuDireksiyonEğitimiDersiSınavYönergesi

Kursiyerlerindireksiyoneğitimidersi (uygulama) sınavları sürücükursununbulunduğu il/ilçemillieğitimmüdürlükleritarafındanyapılır.Motorlutaşıtsürücülerikursutarafındanyapılacakönsınavdabaşa-rılıolanvedireksiyonsınavınagirecekkursiyerlerinsınavtarihivesaatleriÖzelMTSKModülünegirilerekilçemillieğitimmüdürlüğüonayınasunulur.

İl/ilçemillieğitimmüdürlüklerince;sınavyürütmekomisyonu,sınavsürecinidenetleyecekler,sınavdeğerlendirmesiyapacakdireksiyoneğitimidersisınavıuygulamavedeğerlendirmekomisyonuüyeleriilesınavdagörevalacakdiğerpersonelingörevlendirmesiyapılır.

Direksiyoneğitimidersiuygulamasınavlarındakursiyerlerintemelaraçhâkimiyetiyanında,trafikku-rallarınauygunvetrafikgüvenliğinitehlikeyesokmayacakşekildearaçkullanmalarıistenir.35dakikalıkuygulamasınavısüresiiçerisindekursiyerintrafiktekuralhatasıyapmasıveyaaraçhâkimiyetiaçısındansürücübelgesialamayacakkanaatininoluşmasıdurumundabusürebitmedenkursiyerinsınavısonaerdi-rilir.Kursiyerinyapmışolduğuhatalıdavranış(EK-3)ve(EK-4)değerlendirmeformundauygunyereişlenirvekursiyeregerekliaçıklamayapılarakaracındireksiyonustaöğreticisitarafındansınavbaşlangıçnoktasınagetirilmesisağlanır.

Eğitimaraçlarıaynızamandadireksiyonsınavaracıolupçiftfren,çiftdebriyaj(otomatikaraçlariçiniseçift fren)sistemi ilebusistemeentegre,sabitlenmişaracınyedekpedallarınabasıldığındasesliveyaışıklıuyarıcıaletinbulunmasızorunludur.

Buaraçların;

MotorlutaşıtsürücükurslarınınveyakurucularınınadınaMotorluAraçTrafikBelgesiveAraçTescilBelgesialınmış,

ÖzelMTSKModülünekayıtlı,

araçlarınhertürlüdonanımınınteknikaçıdansağlamvetrafiğehazırdurumdaolmasıvetümbakımla-rınınyapılmışolması,

gerekir.

4.1. Kursiyerler İçin Direksiyon Eğitimi Kursiyerlerindireksiyoneğitiminebaşlamadanönceteorikdersleritamamlamalarıgerekir.Buderslervesüreleri;TrafikveÇevreDersi16,İlkYardımDersi8,AraçTekniğiDersi6veTrafikAdabıDersi4saatolarakbelirlenmiştir.

Direksiyoneğitimiderslerine,direksiyoneğitimalanındaveyasimülatörüzerinde2saattenazolma-makkaydıyladireksiyonustaöğreticisitarafındankursiyerinakantrafikteeğitimalacakdüzeyeulaştığınakarar verilinceye kadar devam edilir.

14

Akantrafikteeğitimalacakdüzeyegelenkursiyerlereverilecekdireksiyoneğitimiderssüreleriaşağıdagösterilmiştir.

• “M”,“A1”,“A2”,“A(24yaşınıdoldurup ikiyıllıkdeneyimşartıaranmayan)”ve “B1”sınıfısertifikalariçin12saat,

• “A”sınıfısertifikalariçin6saat,

• “B”sınıfısertifikalariçin14saat,

• “D1”ve“D”sınıfısertifikalariçin14saat,

• “C1”ve“C”sınıfısertifikalariçin20saat,

• “BE”,“C1E”,“CE”,“D1E”ve“DE”sınıfısertifikalariçin6saat,

• “F”sınıfısertifikalariçin12saattir.

Yukarıdaverileneğitimsürelerimevzuatgereğiminimumeğitimsüreleriolup,bu süre sonunda sınavagirecekdüzeyeulaşamayankursiyerleriçineğitimyeterlibeceriyikazananakadardevameder.

4.2. Eğitim KonularıKursiyerlerdireksiyoneğitimiderslerindeaşağıdaverilenkonulardadireksiyoneğitimidersialırlar.

4.2.1. Araç kullanmaya başlamadan önce yapılacak hazırlıklar

- Göstergesistemlerininöğretilmesi

- Kumandakollarınıntanıtımıvebunlarınkullanılması

- Aynalarınkullanımı

- Sürücüleringüvenlikiçinyapmasıgerekenuygulamaeğitimleri(lastikkontrolüvelastiklerinde-ğişimi,zincirtakmagibi)

4.2.2. Araç kullanma esnasında yapılacak temel beceriler

- Düz yolda kalkma durma

- Düzyoldaseyir,ilerivegerisürüş

- Parketme,dikveyanparklar

- Kavşakvedönelkavşaklardasürüş

- Şeritdeğiştirme

- Yoğuntrafikteyolagiriş

- Virajlıyollardaaraçsürüşü

- Trafikişaretleriileyollardadikkatedilmesiveyapılmasıgerekenler

- Araçlarıgeçme(sollama)

- Geçilen araçlarda uyulacak kurallar

- Geçişüstünlüğüolanaraçlarvekavşaklar

- Otoyollardaaraçsürme

- Şehirlerarası(otobanlarda)yollardaaraçkullanma

15

4.2.3. Değişik yol ve hava koşullarında araç kullanma

- Gündüzsürüşleri

- Gecesürüşleri

- Farklıyolşartlarındaaraçsürüşü

- Kaymavesavrulmadurumlarınagörearaçsürüşü

- Acildurumlardafrenkullanma

Bueğitimlersonundadireksiyonustaöğreticisitarafından,kursiyerinsınavagireceğidüzeyeulaştığınakararverildiğinde,kursiyerlerkurstarafındandireksiyoneğitimidersiönsınavınaalınırlar.

Önsınavdabaşarılıgörülerekil/ilçemillîeğitimmüdürlüklerinceyapılacakdireksiyoneğitimidersisınavınagirmesiuygungörülenkursiyerleriçinkurstarafındanÖzelMTSKModülüüzerindenonayverilir.Önsınavdabaşarılıolamayankursiyeril/ilçeninyapacağısınavagiremez.Önsınavdabaşarısızolankursi-yerkendinihazırhissettiğizamantekrarönsınavagirer.

4.3. Sürücü Belgesi Sınıfları Kursiyerlerinalacağısürücübelgesisınıflarıvebusınıflarailişkinaçıklamalaraşağıdakitablodayeralmaktadır.

16

2918SAYILIKARAYOLLARITRAFİKKANUNUNAGÖREDÜZENLENENSÜRÜCÜBELGELERİ

2918SAYILIKANUN

SÜRÜCÜBELGESİ

SINIFILARI

YENİTİPSÜRÜCÜ

BELGESİSINIFLARI

KARŞILIĞI

KULLANDIĞI ARAÇ SINIFLARI

A1 MveA1 Msınıfısürücübelgesiiki,üçvedörttekerleklimotorlubisikletleri(mo-ped)kullanacaklaraverilir.A1sınıfısürücübelgesisilindirhacmi125san-timetreküpü,gücü11kilovatıvegücününağırlığınaoranı,0,1’igeçmeyen,sepetliveyasepetsizikitekerleklimotosikletlerilegücü15kilovatıgeçme-yen üç tekerlekli motosikletleri kullanacaklara verilir.

A2 M,A1,A2,AveB1 A2sınıfısürücübelgesigücü35kilovatıvegücününağırlığınaoranı0,2’yigeçmeyen,sepetliveyasepetsizikitekerleklimotosikletlerilegücü15ki-lovatıgeçmeyenüçtekerleklimotosikletlerikullanacaklaraverilir.Asınıfısürücübelgesisepetliveyasepetsizikitekerleklimotosikletlerilegücü15kilovatıgeçenüçtekerleklimotosikletlerikullanacaklaraverilir.B1sınıfısürücübelgesinetmotorgücü15kilovatı,netağırlığı400kilogramı,yüktaşımacılığındakullanılanlariçinisenetağırlığı550kilogramıgeçmeyen dört tekerlekli motosikletleri kullanacaklara verilir. Elektrik ile çalışanaraçların net ağırlıklarının hesaplanmasında batarya ağırlıkları dikkate alınmaz.

B M,B1,B,D1veF Bsınıfısürücübelgesiotomobilvekamyonetkullanacaklaraverilir.Belgesahibi,ilgilitiponayıyönetmeliklerineaykırıolmamakve29/5/2013tarihlive28661sayılıResmiGazetedeyayımlananMilliEğitimBakanlığıÖzelMotorluTaşıtSürücüleriKursuYönetmeliğindebelirtilen;eğitimtamam-lamakya da yetenekve davranış sınavını geçmiş olmakkaydıyla azamiyüklüağırlığı4.250kilogramakadarolanbirleşikaraçlarıdakullanabilir.D1sınıfısürücübelgesiminibüskullanacaklaraverilir.Fsınıfısürücübel-gesi lastik tekerlekli traktör kullanacaklara verilir.

C M,B1,B,D1,C1,CveF C1 sınıfı sürücü belgesi azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramın üzerindeolanve7.500kilogramıgeçmeyenkamyonetveçekicilerikullanacaklaraverilir.Csınıfısürücübelgesikamyonetveçekicikullanacaklaraverilir.

D M,B1,B,BE,1,C1E BEsınıfısürücübelgesiBsınıfısürücübelgesiylekullanılanaraçlara ta-kılanveazamiyüklüağırlığı3.500kilogramıgeçmeyenrömorkveyayarırömorkiçerenbirleşikaraçlarıkullanacaklaraverilir.C1Esınıfısürücübel-gesiC1sınıfısürücübelgesiylekullanılanaraçlaratakılan ve azami yüklü ağırlığı750kilogramıgeçenrömorkveyayarırömorktanoluşanvekatarağırlığı12.000kilogramıgeçmeyenbirleşikaraçlarileBsınıfısürücübel-gesiylekullanılanaraçlaratakılanveazamiyüklüağırlığı3.500kilogramıgeçenrömorkveyayanrömorktanoluşanvekatarağırlığı12.000kilogramıgeçmeyenbirleşikaraçlarıkullanacaklaraverilir.CEsınıfısürücübelgesiCsınıfısürücübelgesiylekullanılanaraçlaratakılanveazamiyüklüağırlığı750kilogramıgeçenrömorkveyayarırömorktanoluşanbirleşikaraçlarıkullanacaklaraverilir.D1EsınıfısürücübelgesiD1sınıfısürücübelgesiylekullanılanaraçlaratakılanveazamiyüklüağırlığı750kilogramıgeçenrö-morktanoluşanbirleşikaraçlarıkullanacaklaraverilir.

E

(28.04.1997)

ÖNCE

M,B1,B,B,BE,C1,C1E,C,CE,D1,D1E,D,

DEveF

DEsınıfısürücübelgesi;Dsınıfısürücübelgesiylekullanılanaraçlaratakı-lanveazamiyüklüağırlığı750kilogramıgeçenrömorktanoluşanbirleşikaraçlarıkullanacaklaraverilir.D sınıfı sürücübelgesiminibüsveotobüskullanacaklara verilir.

E

(28.04.1997)

SONRA

M,B1,B,BE,C1,C,D1,DveF

F MveF

G MveG Gsınıfısürücübelgesiişmakinesitüründekimotorluaraçlarıkullanacak-lara verilir.

H Engel durumuna göre A veya B

17

5. Sınav Görevi ve Tanımı

Direksiyoneğitimidersisınavıuygulamavedeğerlendirmekomisyonubirbaşkanvebirüyedenoluşur.Başkanveüye;GenelMüdürlük,il/ilçemillîeğitimmüdürlüğüpersoneliveyaoilçedebulunanokullardagörevliöğretmenlervediğerpersonelarasından,Bakanlıkçaverilmişmotorlutaşıtsürücülerikursudirek-siyoneğitimidersisınavsorumlusubelgesivehizmetiçieğitimkurstamamlamabelgesibulunan,enazyüksekokulmezunu,enazüçyılöncealınmışvekursiyerinalacağısürücüsertifikasısınıfındansürücübelgesibulunanlararasındanoluşturulur.

5.1. Direksiyon Eğitimi Dersi Sınavı Uygulama ve Değerlendirme Komisyonunun Görevleri

Direksiyoneğitimidersisınavıuygulamavedeğerlendirmekomisyonubaşkanveüyeleri,sınavbaş-langıç saatinden1 saat önce sınavyürütmekomisyonu tarafındanbelirlenenyerdeyapılacak toplantıyakatılarak(EK-3)ve(EK-4)değerlendirmeformlarıvesınavla ilgilidiğeraçıklamalarıdinlediktensonrasınavevrakınıteslimalır.

Komisyonsınavbaşlangıçsaatindenöncesınavalanındahazırbulunarak:

¾ Sınav aracının, sınav sürecini kontrol edecek ve denetleyecekler tarafından incelenip uygungörülmesivekurs tarafındangörevlendirilenustaöğreticinin,direksiyoneğitimi sınav takipvesonuç listesine göre kimlik tespiti yapılarak (EK-4) forma işler. Sınav sürecini kontrol edecekvedenetleyeceklerinzamanında (EK-4) formunudüzenlememesihâlindebu formkursiyerlerinmağduriyetinesebebiyetvermemekiçinsınavyürütmekomisyonutarafındandüzenlenir.(EK-4)formdüzenlenmedenbu sınav aracı ile sınavabaşlanmaz.Formdüzenlenirkenözellikle yedekaynaların,sesliveyaışıklıuyarısistemininpedallarasabitlenmişolupolmadığıkontroledilmelidir.Aynalarındikizaynasıiledışarıdakisağvesolaynalarınüzerine/üstüne/yanınasabitlenmişolmasıgerekmektedir.

¾ Direksiyoneğitimisınavtakipvesonuçlistesindeisimleribulunankursiyerlerin,kimlikbilgileriileeğitiminialdıklarısertifikasınıfınauygunveplakasıbelirtilmişolanaraçlarlasınavlaragiripgirmediklerini kontrol eder. Verilen randevu saatinde sınav başlangıç alanında hazır bulunma-yan kursiyeri sınava almaz.

¾ Sınavagirecekkursiyerinkimliğinitespitetmeküzere;sınavgirişbelgesiilenüfuscüzdanı/pasa-port/dahaöncedenalınmışsürücübelgesi,renklifotoğraflıdireksiyoneğitimisınavtakipvesonuçlistesini karşılaştırıp kontrol ederek sınavı başlatır.Ancak asker olankişilerinnüfus cüzdanlarıbirlikleritarafındanalınmışisebunlarınaskerikimlikbelgeleriylesınavaalınmalarınısağlar.Özel-likledireksiyoneğitimisınavtakipvesonuçlistesindekifotoğraflakursiyerikarşılaştırır.

¾ “B”,“C1”,“C”,“D1”,“D”,“BE”,“C1E”,“CE”,“D1E”,“DE”sınıfısertifikasınavlarındagö-revalandireksiyoneğitimidersisınavıuygulamavedeğerlendirmekomisyonubaşkanı, ilkaltıkursiyerinsınavınıyaptıktansonraüyeilearaçtakiyerlerinideğiştirir.İlkaltıkursiyerinsınavı-nınkomisyonüyesi,sonaltıkursiyerinsınavındakomisyonbaşkanıolarakaracınönkoltuğundaoturarakgörevyapar.“M”,“A1”,“A2”,“A”,“B1”ve“F”sınıfısertifikasınavlarındagörevalandireksiyoneğitimidersisınavıuygulamavedeğerlendirmekomisyonubaşkanıveüyesinindeilkaltıkursiyerdensonragörevlerideğiştirilir.

18

SınavınıyaptığıkursiyerleriYönetmelikeki“DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormu”(EK-3)veya(EK-4)’egöredeğerlendirir.Sınavınilkbeşdakikasındakursiyereformun“AraçBilgisiSor-gulama”bölümündekisorularbaşkantarafındansorularakbaşkanveüyetarafındanayrıayrıdeğerlendiri-lir.Sınavsüresinin30dakikalıkkısmınıiseakantrafikteyapar.

30dakikalık sınavsüresibaşlangıcında“M”,“A1”,“A2”,“A”ve“B1”sınıfı sertifikasınavlarındaYönetmelikeki(EK-7)Krokidebelirlenenalanda(Ek-3)formdakidavranışlarıyaptıktansonraburadakiuygunbiralanda20km/hhızlagiderkenönünekonulmuşbirengeldenkaçmasınıkontroleder.Aynıalanda20km/hhızyaptırıldıktansonraanifrenyaptırılır.

Komisyon,“M”,“A1”,“A2”,“A”ve“B1”sınıfısertifikasınavlarınınakantrafiktekibölümündesınavgüzergâhındakurstarafındanteminedilenherhangibiraraçtankursiyeritakipederekdeğerlendirmeyapar.Direksiyoneğitimidersisınavıuygulamavedeğerlendirmekomisyonutelsizilekursiyeriyönlendirir.Kur-siyeriYönetmelikeki“DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormu”(EK-3)’egöredeğerlendirir.

Direksiyoneğitimidersi sınavındaYönetmelikeki“DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormu”(EK-3)veya (EK-4)’teyeralandeğerlendirmedavranışlarından;kırmızı renklegösterilenmad-deleribirdefagerçekleştirmesi,sarırenklegösterilenmaddelerdenikisiniveyaaynımaddeyiikidefager-çekleştirmesi,mavirenklegösterilenlerinisebeşininhatalıcevaplanmasıveyacevaplanamamasıhâlindekursiyerinsınavınıbaşarısızsayar.

“B”,“C1”,“C”,“D1”,“D”,“BE”,“C1E”,“CE”,“D1E”,“DE”ve“F”sınıfısertifikasınavlarındaakantrafiğikontroletmekşartıylagüzergâhınbelirlenenuygunbiralanında30km/hhızyaptırıldıktansonraanifrenyaptırır.

Otomatikşanzımanlıdireksiyoneğitimvesınavaracıileeğitimalanlarınsınavıyapılırken,buaraçlarınözellikleridikkatealınarak(EK-3)veya(EK-4)’egöresınavyapar.

Bütünkursiyerlerinsınavlarıtamamlandıktansonra(EK-3)veya(EK-4)formubaşkanveüyetarafın-danayrıayrıdoldurulur.Üçüncüformkomisyontarafındanbirliktedoldurularakimzalanır.ÖzelMTSKModülüüzerindenalınandireksiyoneğitimisınavtakipvesonuçlistesinesınavsonuçlarınıyazarakimzalarvesınavyürütmekomisyonunateslimeder.

5.2. Direksiyon Eğitimi ve Sınav Araçları Kurstakullanılacakdireksiyoneğitimivesınavaraçlarının,kursunkurucusuadınakayıtlıolmasıge-rekmektedir.Sınavaracıaynızamandabireğitimaracıoluparacailişkinizinlerinalınmışolmasıgerekir.

Direksiyoneğitimivesınavaraçlarının“Motorlu Araç Trafik Belgesi ve Araç Tescil Belgesi (Ruh-sat)” “(Y.3)KULLANIMAMACI”bölümünde“sürücükursuaracı”olarakişlenmişolmasıgerekir.

“M”,“A1”,“A2”,“A”,“B1”ve“F”sertifikasınıfıdışındakieğitimvesınavaraçlarındasınavsırasındakomisyonbaşkanıtarafındanakantrafiğinkontroledilmesiamacıilesağ,solveiçaynalarınüzerine-üstüne/yanınayedekaynalar,aracınüstkısmınasadece“SürücüAdayı”levhasıkonulması,sistemeentegre,sabit-lenmişvearacınyedekpedallarınabasıldığındasesliveyaışıklıuyarıverenaletinbulunmasıgerekir.

19

Sınavgünüsınavdakullanılmaküzeresınavyürütmekomisyonunabildirilenaracınarızayapmasıveya

millîeğitimmüdürlüğüncegeçerlisayılabilecekbirnedenlesınavdakullanılamamasıhâlindeşartlarıhaiz

kursaaitbaşkabiraraçla,kursunbaşkaaracıbulunmamasıhâlindebirbaşkakursaaitaraçlaogünküsınav

yapılabilir.Sınavyapılamamasıveyasınavıntamamlanamamasıhâlindekursiyerinsınavhakkısaklıkalır.

5.2.1. Direksiyon eğitimi ve sınav araçlarında;

• Direksiyoneğitimivesınavaracınınkursaaitolduğuna ilişkinMotorluAraçTrafikBelgesiveAraçTescilBelgesi’ninaslı,

• Ustaöğreticininçalışmaiznininbirörneği,

• Araçlaeğitimgörecekkursiyerlerinisimveçalışmasaatlerinigösterirliste,

• Direksiyoneğitimivesınavaracınınkullanımizinonayının(ÖzelMotorluTaşıtSürücüleriKursuDireksiyonEğitimAracıİzinFormu(EK-8))birörneği,

• Direksiyoneğitimidersininyapıldığıtarih,saatvekonularınıbelirtenayrıcaderssonundaöğreticiilekursiyertarafındanadvesoyadıyazılarakimzalanacakolan“DireksiyonEğitimTakipFormu”,

• Karayollarındakiakantrafikiçindeyapılacakeğitimvesınaviçinayrıcakursmüdürlüğüncedü-zenlenmişbaşlamavebitiştarihibelliolan“K”SınıfıSürücüAdayBelgesi(EK-5)bulunur.Bel-geninbaşlamatarihikursiyerinakantrafikteeğitimebaşladığıtarih,bitiştarihiisealtıaysonrakitarihtir.Kursiyer ilkdörthakkınıbitirdiktenveyabelgeningeçerlilik tarihi sonaerdikten sonrabelge yeniden düzenlenir.

6. Direksiyon Eğitimi Dersi Uygulama Sınavları

Direksiyoneğitimidersiuygulamavedeğerlendirmekomisyonu ilekatılmasıgerekendiğergörev-

lilerinsınavbaşlamadanbirsaatöncesınavuygulamalarınailişkinbilgilendirmetoplantısınakatılmaları

zorunludur.Toplantı sonunda kura ile sınav komisyonlarının başkan ve üyeleri ile hangi kurs/kursların

sınavlarındagörevalınacağıbelirlenir.Toplantısonrasısınavyürütmekomisyonutarafındanverilecektüm

evrakvemateryalinkontroledilerekteslimalınmasıgerekir.

DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormları(EK-3)veya(EK-4)hatabazlıolaraksomut

gözlemlervarsayılarakuzmanlarcageliştirilmiş,trafiktekarşılaşılanbirbirindenfarklıbirçokdurumdaben-

zerhatalardanyolaçıkılarakhazırlanmıştır.Sınavesnasındakarşılaşılanherdurumveyahatanınbuformda

yazılmamışolduğudüşünülebilir.Ancakdoğrubirdeğerlendirmebakışıylaincelendiğindekursiyerleriçin

doğrubirgeridönütverecekşekildeolasıtümhatalarınyeraldığıgörülecektir.

20

Sınavöncesimutlakasınavdeğerlendirmeformlarınıdikkatliceinceleyiniz.Güzergâhıdaaklınızdangeçirerekkursiyerindeğerlendirilmesibakımındankilitnoktalarıbelirleyiniz.

Direksiyonsınavlarındakursiyerlerinhatalarüzerindendeğerlendirilmesidoğruvetartışmasızbirsü-recietkinbirbiçimdeortayakoyduğundandahaçokuygulanmaktadır.Bazıülkelerdebeceribazlısınavdeğerlendirme uygulamaları damevcuttur. Ancak bu uygulamalarda bile hatalar üzerine odaklanılarakkursiyerbaşarısızilanedilir.

DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormutrafikteöncelikleölçülmesigerekendavranışvegenelyeterlilikkriterlerinegöreyenidendizaynedilmiştir.Hatabazlıunsurlarındoğrudanifadeedildiğiformda, doğrudan hatalar üzerine odaklanılarak daha objektif ve eşit bir sınav uygulanabilmesinin önüaçılmıştır.

(EK-3)veya (EK-4)DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormubirbütünolarakdeğer-lendirilmelidir.Formlaryeterlilikvebecerikriterleribazalınarakdüzenlenmiştir.Mavirenktegösterilensorulardanbeşsorununhatalıcevaplanmasıveyacevaplanamamasıhâlindekursiyerbaşarısızsayılır.Ce-vaplayamadığısorusayısıbeşinaltındaisesınavadevamedilir.Sarırenklegösterilenmaddelerdenikisiniveya aynımaddeyi iki defa hatalı yapması durumundayine kursiyer başarısız sayılır.Tekhatada sınavdevamettirilir. Kırmızı renkle gösterilenmaddelerden bir tanesini yapmakkursiyerin başarısız olduğuanlamınagelmekteolupsınavınsonlandırılmasınıgerektirir.

Temelolarakuygulama“tekkırmızı,ikisarıveyabeşmavisınavıbitirir”cümlesiileözetlenebilir.

7. Akan Trafikte İdeal Olarak Gözlemlenmesi Gereken Bazı Temel Unsurlar

Direksiyonsınavıesnasındakursiyerlerdenhertürlütrafikunsuruveyolşartlarındayetkinbirbiçimdearaçkullanmalarıbeklenir.İdealolarakhangiyolvetrafikşartlarında,kursiyerinsınavaalınmasıgerekir?sorusununcevabınısınavgüzergâhlarıvermektedir.

Birsınavgüzergâhının;sınavesnasındakursiyerinsürücübelgesini(ehliyetini)aldıktansonragerçekhayattabağımsızolarakaraçsürerkenkarşılaşılabileceğihertürlütrafikveyolşartlarınıbarındırmasıge-rekir.Budurumuntamolarakkarşılanabilmesiiçinbirçokyolvetrafikdurumlarıiletrafikunsurlarıiçingenellemeleryapılmıştır.

Trafiktehangidurumveyolşartlarıilekarşılaşırız?Bunlardanhangileriidealbirdireksiyonsınavıiçinuygulanmalıdır?

Şüphesizkisınavyürütmekomisyonununbualandailveilçelerbazındaçalışarakidealbirsınavorta-mınınhazırlanması,dahadoğrusugüzergâhınbelirlenmesiiçinçalışmalaryapmasıgerekmektedir.

Belirlenengüzergâhlar içinsınavdeğerlendirmekomisyonlarıncaöncelikledikkatedilmesigerekenbazı temel trafikve yol unsurları aşağıda özetlenmiştir.Buunsurlar aynı zamanda ideal bir güzergâhtabulunmasıgerekenunsurlarıdaihtivaetmektedir.

21

7.1. Özellikle Dikkat Edilecek Trafik ve Yol Unsurları1. Düzsürüşhızlanma,yavaşlama,durma2. Şeritlerveyoldakiişaretler3. Virajlar4. Dönüşlervefarklıdaralan,genişleyenyollarıngirişveçıkışları5. Dörtyolvekesişenyollar(ışıklı-ışıksız)6. Dönelkavşaklarveyolayrımları7. Eğimliyollar,inişlervetırmanışlıyollar(virajlı-virajsız)8. Demiryolu,yayageçidi,okulveyahastanegibikilitbölgegeçişleri9. Duraklar(otobüs,dolmuş),parkedenaraçlar,bisiklet,yayavemotosikletler10. Sollamavearaçgeçişleri11. Kırsalyollar,gidişgelişli(çiftyönlü)yollar12. Çokşeritliotoyollar,otobanlar,buyollardagiriş,çıkışveseyir13. Karayollarındakiolumsuzluklar,taşlıveyakumluyollar,tümsekli-çukurlu,ıslakzeminli,yüzeyzemi-

ni bozuk yollar

Tanımlananbutrafikveyolşartlarındasınavdeğerlendirmekomisyonlarınınziyadesiyledikkatliola-rakkursiyerinyeterliliğiningözlemlenmesigerekmektedir.Kursiyerinmuhtemelbirsınavdakarşılaşabi-leceğibutrafikveyolunsurlarıyoğunveazyoğunaraçkalabalığındaveyafarklıiklimkoşullarındadahagüçlüşartlarolarakalgılanabilir.Ancakunutulmamalıdırkikursiyerlerinhertürlüiklimvetrafikyoğunlu-ğundaaraçsürüşüiçinyetiştirilmesivetestedilmesigerekmektedir.

8. Sınav Değerlendirme Formları

05Aralık2015tarihlive29553sayılıResmiGazete’deyayımlananMillîEğitimBakanlığıÖzelMo-torluTaşıt SürücüleriKursuYönetmeliği’nde yapılan değişiklikle yeniDireksiyonEğitimiDersi SınavDeğerlendirmeFormlarıyürürlüğegirmiştir.

Sınavlar,Yönetmeliğin32,33,34,35ve36’ncımaddehükümlerinegöreyapılarak,(EK-3)ve(EK-4)“DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormu”nagöredeğerlendirilir.Sözkonusuformlarbukılavuzekindeyeralmaktadır.

Motosikletgrubu(“M”,“A1”,“A2”,“A”ve“B1”sınıfısürücüsertifikaları)araçlarlayapılacaksınav-lardaYönetmelikeki(EK-3)formukullanılır.Otomobil,kamyon,otobüsgibiaraçlarlaise(“B”,”C1”,”-C”,”D1”,“D”ve“F”)vebunlarınrömorkluaraçlarınınsınavlarında(“BE”,”C1E”,”CE”,”D1E”ve“DE”sınıfısürücüsertifikaları)Yönetmelikeki(EK-4)DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormukullanılır.

(EK-4)Direksiyon EğitimiDersi SınavDeğerlendirme Formunda ikinci bölüm olan ve kursiyerinakantrafiktedireksiyonyeterliliğineodaklanılan“SÜRÜŞBECERİSİVETRAFİKALGISINAYÖNELİKDAVRANIŞLARBÖLÜMÜ”içerisindeikikısımyeralmaktadır.

Sadecebarizhatalarınifadeedildiği1,2,3,4,5,6,7,8ve16,17,18,19,20,21,22,23,24’üncümad-delersürüşesnasındakursiyerinolasıhatalarınıngözlemlenmesinedayanmaktadır.

22

Kursiyerinyeterlilikvetemelaraçbecerileriüzerinebirdeğerlendirmeyiamaçlayanyetkinliktemellideğerlendirmebakışınayönelikolarak9,10,11,12,13,14,15ve25,26,27,28,29,30,31,32’ncimaddelersürüşsırasındakursiyerinsahipolmasıgerekenbilgi,beceri,davranış,yetkinlikveyeterlilikbakımındangözlemlenmesinedayanmaktadır.Bumaddelerdedehatalarınifadeedilmesiobjektifveeşitsınavesaslarıbakımındangeliştirilmiştir.Bumaddelerdesarıçiftkutuluolanmaddeleriçinikincihatayıyapmadıkçakur-siyerinsınavıdevamettirilerekformaişlenir,kırmızıtekkutulumaddelerdegörülenhatalardaisekursiyerbaşarısızolurvesınavsonlandırılır.

(EK-3)DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormundaikincibölümolanYönetmelikeki(EK-7)Krokidebelirlenenalanda(Ek-3)formdakidavranışlarındeğerlendirildiğivekursiyerinakantra-fiktesınavaçıkıpçıkamayacağınıntestedildiğibirbölümolupbubölümdekritikdavranışlarıngerçekleş-tirilmesiistenmektedir.Buradabaşarılıolunmasıdurumundaakantrafiktesınavadevamedilmesiesastır.Üçüncübölüm isekursiyerinakan trafiktedireksiyonyeterliliğineodaklanılan“SÜRÜŞBECERİSİVETRAFİKALGISINAYÖNELİKDAVRANIŞLARBÖLÜMÜ”yeralmaktadır.

Bubölümsadecebarizhatalarınifadeedildiğivesürüşesnasındakursiyerinolasıhatalarınıngözlem-lenmesinedayanmaktadır.Kursiyerinyeterlilikvetemelaraçbecerileriüzerinebirdeğerlendirmeyiamaç-layanyetkinliktemellideğerlendirmeyaklaşımıylasürüşsırasındakursiyerinsahipolmasıgerekenbilgi,beceri,davranış,yetkinlikveyeterlilikbakımındangözlemlenmesinedayanmaktadır.Bubölümdehatalarınifadeedilmesiobjektifveeşitsınavesaslarıbakımındangeliştirilmiştir.Bumaddelerdesarıçiftkutuluolanmaddeleriçinikincihatayıyapmadıkçakursiyerinsınavıdevamettirilerekformaişlenir,kırmızıtekkutulumaddelerdegörülenhatalardaisekursiyerbaşarısızolurvesınavsonlandırılır.

8.1. (EK-4) Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Değerlendirme Formuna Göre Yapılacak Direksiyon Sınavları (“B”,”B1”, “BE”, “D”, “DE”, “D1”,“D1E”, “C”, “C1” “C1E”, “CE” ve “F” sınıfı sertifikalar)

8.1.1. Sınav başlangıç aşamasında yapılacak işlemler

Akantrafikteuygulanacaksınavöncesiaşağıdakiadımlarısırasıylauygulayınız.Buişlemlerhernekadarsınavınbirparçasıdeğilmişgibigörünsedeaslındasınavıngüvenliksorularıdadâhililkaşamasıbaş-latılmışdurumdadır.İyibiruygulamasınavındaenönemlifaktöruyguniletişimdir.İletişimvekursiyerleilgiliilkkanaatinizinoluşacağısınavbaşlangıçaşamasıenkritikevrelerdenbirisidir.

ÖncelikledireksiyoneğitimidersisınavaracıiçinYönergeekiDireksiyonEğitimiDersiSınavAracıKontrolFormu(EK-4)’ün,sınavsürecinikontroledecekvedenetleyeceklertarafındandoldurulupdoldu-rulmadığınıkontrolediniz.Aracınsınavahazırolupolmadığınıbuformdantakipetmenizmümkündür.Buformdoldurulmamışisesınavyürütmekomisyonunadurumubildiriniz.Busüreçsınavbaşlamadanöncetamamlanmalıdır.

AraçBilgisi Sorgulama aşamasında, kursiyer araç dışında karşılanmalı ve doğrudan araca binmesiistenmemelidir.Aşağıdakikontrollerivesorularıaraçdışındabaşlatmayaözengösteriniz.

23

8.1.2. Kimlik ve evrak kontrolü

Sınavöncesikursiyerin;

¾ Sınavgirişbelgesi

¾ Kimlikbelgesi(NüfusCüzdanı,PasaportveyadahaöncedenalınmışSürücüBelgesiileaskerolankişilerinnüfuscüzdanlarıbirlikleritarafındanalınmışisebunlarınAskeriKimlikBelgeleri)

¾ KSınıfıSürücüAdayBelgesi(aşağıdakiaçıklamalardikkatealınmalıdır.)

¾ Almakistediğisürücübelgesinegöredeğerlendirme(EK-4)formunungüncelvekursiyerinadınavealacağısertifikasınıfınauygundüzenlenmişhali

¾ Direksiyoneğitimisınavtakipvesonuçlistesi

¾ Varsasınavyürütmekomisyonuncabelirlenenvesizdenkontrolüistenendiğerevraklar

kontrol edilmelidir.

Yukarıdabahsedilenevraklarıinceleyerekkimlikkontrolünüdikkatliceyapınız.Kimlikkontrolüya-pılırken sınav giriş belgesi ve kimlik belgesindeki resminkursiyerin yüzünebakarak aynı kişi olup ol-madığınadikkatediniz.Özellikledireksiyoneğitimisınavtakipvesonuçlistesindekifotoğraflakursiyerikarşılaştırınız.

Kursiyerinkimliğinikontrolederken,kursiyerinyüztanımasınıkesinbirbiçimdeyapmakiçindoğru-dankursiyerinyüzünebakmanızgerekir.Kursiyereismiileuygunbirbiçimdehitapedereksizebakmasınıisteyiniz.

“K”SınıfıSürücüAdayBelgesindekomisyonbaşkanınaayrılmışbölümbaşkantarafındanimzalanır.Ancakimzalamadanöncemutlakabelgeyikontrolediniz.Kontrolaşamasındakursiyerinkimlikbilgileri,belgeningeçerliolduğunadairbilgilerivekursiyerinöncekisınavgirişbilgilerikontroledilmelidir.“K”SınıfıSürücüAdayBelgesinde,kursiyerinveeğitimiverendireksiyoneğitimidersiustaöğreticisininkim-likbilgileribulunur.Direksiyonsınavındakursiyereeğitimverenustaöğreticinindışındabaşkabirustaöğreticidegörevalabilir.Herhangibiryanlışlıkolmasıhalinde(“K”belgesininbaşlamavebitiştarihlerinindoğruolupolmadığını,6aylıksüreiçinhazırlanıphazırlanmadığını,belgeninbaşlamatarihininkursiyerinakantrafikteeğitimebaşladığıtarih,bitiştarihininisealtıaysonrakitariholmasıgerektiğinedikkatediniz.Kursiyerilkdörthakkınıbitirdiktenveyabelgeningeçerliliktarihisonaerdiktensonrabubelgeyenidendüzenlenir.)“Tutanak”tutarakkursiyerinbirsonrakisınavaalınmasıiçinişlemyapınız.Kimlikveevrakkontrolüaşamasındaolasıherhangibirzamanaşımıverandevusüresininaşılmasıriskinekarşıbuişlemle-rinzamanındayapılmasısınavdeğerlendirmekomisyonlarınınsorumluluğundadır.

Ayrıca(EK-4)değerlendirmeformunun05.12.2015tarihve29553sayılıResmîGazete’deyayımlananvebirörneğiektebulunangüncelformolupolmadığınıkontrolediniz.

Sonolaraksınavyürütmekomisyonutarafındansizdenistenendiğerkontrollerivehazırlıklarıyapınız.

24

8.1.3. Uygun araçla sınav yapılması

Direksiyonsınavıyapılacakaraçlar içinsınavsürecinikontroledecekvedenetleyecekler tarafındanYönerge eki (EK-4) formunun doldurulması, aracın kursiyerin alacağı sertifika sınıfına uygun olup ol-madığınınkontroledilmesigerekir.Örneğin“CE”sertifikasınıfı sürücübelgeleri için sınavaraçlarındaYönetmelikhükümlerineuygunrömorkbulunmasıgerekmektedir. Bu aşamada kontrol edilecek en önemli hususlardan birisideyeniYönetmelikleuygulamasıbaşlatılanotomatikşanzımanlıaraçlarlayapılacaksınavuygulamasıdır.

Otomatik şanzımanlı araçlarla yapılacak direksiyon sınavlarıiçinkursiyeradınadüzenlenenYönetmelikeki(EK-4)değerlendir-meformunda“İstediğiSürücüSertifikasınınCinsi”bölümündeoto-matikşanzımanlıaraçolupolmadığınailişkinbilgibulunmalıdır.

Yukarıdabahsedilenkonularınkontrolüsonucundasınavyapılacakaracınuygunolmadığının tespitedilmesidurumundatutanakhazırlanarakkursiyerinsınavıyapılmayacaktır.Hazırlanantutanağınbirnüs-hasınınenkısasüreiçerisindesınavyürütmekomisyonunateslimedilmesigerekir.

8.1.4. Motorlu Araç Trafik Belgesi ve Araç Tescil Belgesi kontrolü

Sınavyapılacakaracınkontrolüöncelikleruhsatüzerindenyapılacaktır.MotorluAraçTrafikBelgesiveAraçTescilBelgesiilearaçplakasıkontroledilmelidir.Şüphelenilmesihalindeşasinumarasıilearacınkontrolününsağlanmasıgerekmektedir.

Sınavveeğitimaracınınönceliklesürücükursuadınakayıtlıolduğukontroledilir.

Sınavveeğitimaracıkursiyerinistediğisertifikasınıfındagireceğisınavaracıstandartlarınauygunisesınavıbaşlatmakiçinaşağıdakiprosedürleredevamedilir.

8.1.5. Otomatik araç kontrolü

BuaşamadakontroledilecekenönemlihususlardanbirisideyeniYönetmelikleuygulamayakonulanotomatikşanzımanlıaraçlarlayapılacaksınavuygulamasıdır.

Otomatik şanzımanlı araçlarla yapılacak direksiyon sınavları için (EK-4)DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormunda“İstediğiSürücüSertifikasınınCinsi”bölümündeotomatikşanzımanlıaraçolupolmadığınailişkinbilgibulunmalıdır.Ayrıcasizeverilenresimlidireksiyoneğitimisınavtakipveso-nuçlistesindekikursiyerinalacağısürücübelgesisertifikabilgilerindedeotomatikşanzımanlıaraçlasınavyapılacağınailişkinbilgibulunmasıgerekmektedir.

Ayrıcaaracınotomatikşanzımanlıaraçolupolmadığıdasınavöncesikontroledilmelidir.

Yukarıdabahsedilenkonularınkontrolüsonucundaeksiklikveyayanlışbirdurumlakarşılaşılmasıdu-rumunda tutanakhazırlanarakkursiyerin sınavıyapılmayacaktır.Hazırlanan tutanağınbirnüshasınınenkısasüreiçerisindesınavyürütmekomisyonunateslimedilmesiesastır.

25

8.1.6. Sınav şartlarının açıklanması Sınavöncesiaşağıdabelirtilensınavhususlarınısakinverahat-latıcıbirtondakursiyereaktarınız.

Mümkünsebukonularıkapsayanbirmetniöncedenhazırlaya-rakokuyunancakdoğrudankişiylegöztemasıkurarakdoğalcüm-lelerkullanarakbukonularıaktarmanızdahaolumluveprofesyonelbirsonuçortayakoyacaktır.

¾ Sınavın süresi ve sınavın bitirilmesi:

Kursiyeresınavsüresivesınavlailgilibilgiveriniz

Örnekcümle:

“Sınavınız35dakikaolupilk5dakikadaaraçbilgisisorgulamaileilgilisorularbölümüuygulanacak-tır.30dakikalıksüreiçerisindeisegerçektrafikteuygulamasınavınızyapılacaktır.Busüreiçerisindesizfarketsenizdeetmesenizdebirhatayapmanızveyasürücüsertifikasıalmayahazırolmadığınızkanaatinenedenolacakbirdavranışınızıtespitetmemizhalindesınavınızıdahaöncedebitirebiliriz.”

¾ Sınav öncesi sorulacak güvenlik ve Araç Bilgisi Sorgulama bölümü hakkında bilgi;

Kursiyeresorulacaksorularhakkındabilgiveriniz

Örnekcümle:

“Sizesınavbaşlamadanöncearacıyeterincetanıyıptanımadığınızıaraçkullanımıkonusundaönemliteknikbilgileresahipolupolmadığınızıtestetmekamacıylabazısorularsoracağız.Busoruların5tanesinidoğrucevaplayamazsanızsınavdabaşarısızolacaksınız.”

¾ EK-4) Direksiyon eğitimi dersi sınav değerlendirme formu, değerlendirme kriterleri ve sına-vın hangi hallerde sonlandırılacağı

Kursiyeresınavdeğerlendirmesürecihakkındakısabilgiveriniz.

Örnekcümle:

“…busorulardansonragerçekakantrafiktedeğerlendirmeformundaifadeedilenbelirlibeceridu-rumlarınagörehatabazlıbirdeğerlendirmeileperformansınızıdeğerlendireceğiz.Bazıhatalardasına-vınızhemenbitirilecekbazılarında isedevamedecektir.Budeğerlendirmelerhakkındabilgilendirildinizmi?”

26

¾ Güzergâh üzerinde varsa değişiklikler

Kursiyeregüzergâhhakkındavarsadeğişikliklerdendebahsederekbilgiveriniz.

Örnekcümle:

“dahaönceçalışmışolduğunuzgüzergâhımızdabirdeğişiklikyok”

¾ Sınav süresince sakin ve güven veren bir sürüş

Kursiyerinrahatlatılmasıvesınavabaşlamadanönceyatıştırılmasıönemlidir.

Örnekcümle:

“sınavesnasındaözelliklekendinizdeneminolunuzvesakinbirsürüşsergileyiniz.Çokbaşarılıbirsürüşvesınavgerçekleştireceğinizeinanıyorum.

¾ Sınava hazır olunması gerekliliği

Örnekcümle:

“Sizsınavahazırolduğunuzdabaşlayacağız…hazırmısınız?”

¾ Geri bildirim ve iletişim ile ilgili bilinmesi gereken konular

Kursiyereiletişiminaçıkolduğuvegerektiğindesormakistediğibirkonuhakkındaönbilgiverilmesiuygundur.

Örnekcümle:

“Sormakveyasöylemekistediğinizbirkonuolduğundalütfençekinmeyiniz.”

Konuşmalarınızdaveözelliklesürüşesnasındanazikbirşekilde,netveanlaşılırbirsestonuilekısacümlelerkullanarakkursiyeresorularıkomisyonbaşkanıolaraksorunuzveyakomutlarınızıveriniz.

8.1.7. Araç bilgisi sorgulama Direksiyoneğitimidersi sınavlarındakursiyerlerearaçbilgisisorgulama soruları sorularak (EK-4) değerlendirme formlarına iş-lenmesi gerekmektedir.

Sakince(EK-4)formunda(I)ARAÇBİLGİSİSORGULAMABÖLÜMÜ’ndeyeralansorularısorunuz.

Kursiyereözelliklegöstermedenkomisyonüyesiilebirliktekendiformlarınızasorularınyanıtınagörege-rekliişaretlemeyiyapınız.Kursiyerinbirincibölümdekisorulardanbeşveyadahafazlayanlışcevapverme-siveyahiçcevapvermemesidurumukursiyerinbaşarısızolmasınıgerektirir.

27

Kursiyerin5veyadaha fazlayanlış cevapvermesihâlindebubölümünöneminihatırlatarak sınavıbitiriniz.Konuşmanızdasınavınamacıveeğitiminöneminedeğinebilirsiniz.

Örneksorucümleleri:

“Lütfenfrenpedallarınıgösterirmisiniz?

“Aracınızınaküsünügösteriniz?”

“Dışdikizaynalarınayarınınasılyaptığınızıgösterebilirmisiniz?”

“Sinyalikazışıklandırmalarınıçalıştırınız.”

“Gazvedebriyajpedallarınıgösteriniz.”

“Yakıtgöstergesindekiyakıtdurumunubildirirmisiniz?”

Araçbilgisisorgulamasorularısorulurkendışarıdasorulmasıgerekensorulartamamlandıktansonraaracıniçindesorulacaksorularageçiniz. Bubölümdekisoruvekomutlarınmutlakaöncedençalışılmasıgerekmektedir.Kursiyereileriaraçtekniğiveyamotorbilgileriso-rulmamalıdır.Formdabulunmayan;örneğin“yağbasıncınınkont-rolü,yağdeğişimzamanı,frenbalatalarıgibiçokteknikveyanlışanlamalaranedenolacaksorulardankesinliklekaçınılmalıdır.Doğ-rudan(EK-4)değerlendirmeformundabelirtilenhususlarıngöste-rilmesi yeterlidir.

9. (EK-4) Değerlendirme Formu Sürücü Sertifikaları Direksiyon Sınavları

9.1. Kursiyerin Sınava Hazır Olduğunun Gözlemlenmesi

Birkursiyerinyetiştirilmesiaçısındanminimumeğitimşartlarıilgilimevzuattaveöğretimprogram-

larındatanımlanmıştır.Ancakherinsanınyetişmeşartlarıdeğişkenlikgösterebilir.Bilgi,beceri,algı,ye-

terlilik,yetkinlikvedavranışbakımındanbirsürücüdeolmasıgerekentümdonanımlareğitimesnasında

tamolarakalınamamışolabilir.Öteyandandireksiyonsınavınaduygusalvezihinselolarakhazırolunması

gerekmektedir.

Direksiyon sınavları özellikle bir kursiyerin sürücübelgesi almayahazır olduğunun tespit edilmesi

üzerineyapılandırılır.Bubağlamdasınavuygulayıcılarıyanidireksiyoneğitimidersisınavıuygulamave

değerlendirmekomisyonları,kursiyerlerinöncelikledireksiyonsınavınave trafikşartlarınahazırolduğu

kabuledilereksınavıbaşlatırlar.

Kuşkusuzkursiyerlerinaşırıheyecanlıolmalarıbaşarısızolmalarıiçinbirnedendir.Ancaksınavöncesi

makulvekabuledilebilirbirseviyedeheyecanınolmasıbeklenir.

28

Kursiyerlerinsınavahazırlanmasınınötesindebumakulamariskliolabilecekheyecanınbirparçaya-tıştırılmasısondereceönemlidir.Bununlabirliktekursiyerineğitimlerihakkındaönbilgialmakçokdahadoğrubirsınavdeğerlendirmeyapılmasınısağlayacaktır.Aracınhemenacelecibirşekildehareketettiril-mesiistenmemelidir.Sakinbirdilvetavırlaaşağıdakiadımlarıuygulayınız.

¾ Kursiyer,araçdışındakarşılandıktansonrayukarıdabahsedilenkimlikkontrolüveAraçBilgisiSorgulamasıesnasındadahaöncebuaraçlaeğitimyapıpyapmadığınısorunuz.

¾ Güzergâhıbilipbilmediğini,dahaöncebugüzergâhtaeğitimalıpalmadığınısorunuz.Güzergâhıbilmemesininbuaşamadaönemiyoktur.Kursiyerineğitimalmışolmasınınöneminevurguyapa-rak iyi dileklerinizi dile getiriniz.

¾ Hazırolduğunuhissetmesihalindearacabinmesinisöyleyiniz.

¾ Sizdekursiyerleaynıandagüvenliktedbirlerialarakaracabininiz.Gereksizsorulardankaçınınız.Güleryüzlüolmaklabirlikte,kursiyeresüreklibakmayınız,yanlışanlaşılmayameydanverecektavırlardankaçınınız.Özelliklesiyasiveideolojiksorulardansakınınız.Sınavdeğerlendirmeko-misyonüyelerininkendilerininfarketmediğibenzerdurumlariçinbirbirleriniuyarmalarıinsanibiryaklaşımdır.

¾ Başarısızolankursiyerenedenbaşarısızolduğunuözetleaçıklayınız.Sınava,dahadoğrusutrafikteseyiryapacakkadarsürücüolmayahazırbulunmaksondereceönemlidir.

9.2. Akan Trafikte Direksiyon Sınavı Değerlendirmesi Kursiyerlerinakantrafiktedeğerlendiril-mesidireksiyonsınavınınenönemliaşaması-dır.Buaşama,kursiyerlerinsürücüsertifikasıalabilmek için yeterli olup olmadıklarınıngözlemlendiği,30dakikalık sürüşve trafik-teki seyir süresincebellibazı temelmanev-raların istendiği ve bazı görevler verilerekkursiyerin trafikve yol durumlarına verdiğitepkilerindeğerlendirildiğibirsüreçtir.

9.3. (EK-4) Değerlendirme Formunun Doldurulması Genelprensiplerleuyumluolarak,(EK-4)değerlendirmeformundaSÜRÜŞBECERİSİVETRAFİKALGISINAYÖNELİKDAVRANIŞLARBÖLÜMÜiçerisinde iki ayrıdeğerlendirmekriter türüdikkatçekmektedir.Bubölümler;

• Doğrudanhatalaragöreyapılandeğerlendirmekriterleri,

• Detaylandırılmışhatalaragöredeğerlendirmebecerikriterleri

olarakikiayrışekildeelealınmalıdır.

29

Budavranışlaridealsınavşartlarındakarşılaşılandurumlarınendoğrubirbiçimdedeğerlendirilebilme-

siiçindizaynedilmiştir.(EK-4)değerlendirmeformuincelendiğindebudavranışlarınbetimlenmişhatalarla

detaylandırıldığıgörülmektedir.Yukarıdaelealınan“ÖzellikleDikkatEdilecekTrafikveYolUnsurları”nın

değerlendirilmesineyönelikhatalarvedavranışlar(EK-4)formdailgiliyerlerdebulunmaktadır.

Buformundikkatliceincelenmesivehangidavranışvetrafikunsuruiçinbeklenenolumlubecerive

davranışlarileolasıhatalarıntespitedilmesigerekmektedir.Tespitedilenhatalarınhangialanlailgilioldu-

ğununnetbirşekildeyorumlanmasıgerekmektedir.

(EK-4)değerlendirmeformundayeralanherbirdurumiçinsınavıbitirecekbüyükhatalar(ağırkusur-

lar)karşısındakırmızıkutucuklar,sınavıbitirmeyecekküçükhatalar(hafifkusurlar)karşısındasarıkutu-

cuklarbulunmaktadır.

Güzergâh içerisinde sürüş esnasında kursiyerlerin beceri ve trafik algısına göre yeterliliğini her bir

durumiçindikkatlicedeğerlendiriniz.Gözlemlediğinizhatayı(EK-4)değerlendirmeformunaişaretleyiniz.

Aynıveyafarklıhatayaaitikihafifkusur(sarı),yadabirağırkusur(kırmızı)tespitedilmesihalinde

sınavıbitiriniz.

Sınavdeğerlendirmekomisyonuüyesiilekoordineliçalışmayaözengösteriniz.Sınavöncesibubö-

lümdekiunsurlarileyolunvetrafiğiniçerisindekarşılaşabileceğinizdurumlariçinöncedenkomisyonüyesi

ilebirlikteçalışmayapınız.

Sınavdeğerlendirmekomisyonları tarafındansınavgüzergâhlarımutlakaçok iyibilinmelidir.Sınav

öncesigüzergâhüzerindekeşifgezisiyapılarakkilitnoktalarınvesürüşesnasındaolabilecekolasıhataların

öncedentespitedilmesifaydalıolacaktır.

Ayrıcadireksiyonsınavyürütmekomisyonlarıncasabahtoplantılarındagüzergâhüzerindekiolasıtra-

fikhatalarınadikkatçekilecektir.Bukonudasorularınızılütfençekinmedensınavyürütmekomisyonlarına

kısacasorunuz.Ancakunutulmamalıdırkidireksiyonsınavıesnasındaolasıtrafikvesürüşhatalarınıntespit

edilmesisizinsorumluluğunuzdadır.

Sürüş esnasında kursiyerin “sürüş becerisi ve trafik algısına yönelik davranışlar” değerlendiri-

lirken aşağıdaki hususların açıklanması yerinde olacaktır.

30

9.4. Doğrudan Hatalara Göre Yapılan Değerlendirme Kriterleri (EK-4)’tekimaddenumaralarıaşağıdagösterilmektedir.

1. Emniyetkemerinitakmıyor. KIRMIZI

2. Aracabindiğindeaynaayarlarınıkontroletmiyor. SARI SARI

3. Aracabindiğindekoltukayarlarınıkontroletmiyor. SARI SARI

4. Alkol,uyuşturucuveyauyarıcımaddeleretkisinde. KIRMIZI

5. Trafikpolisiilediğeryolikazvedeğişiklikleriveyayönlendirmelerifarketmiyor. KIRMIZI

6. Araçkullanımıesnasındaaşırıheyecanlıvetelaşlıbulundu. KIRMIZI

7. Gerigerigiderkenşeridinikoruyarakköşedensağayadasoladönemiyor. SARI SARI

8. Kendisinigeçmekisteyenaraçlarlailgiligeçilmekurallarınauymuyor. KIRMIZI

16. Trafikışıkveişaretlerinedikkatetmiyor,işaretlereuymuyor. KIRMIZI

17. Yoldangeçenaraçlarageçişkolaylığısağlayamıyor. KIRMIZI

18. Takipmesafesinikurallarauygunolarakayarlayamıyor. KIRMIZI

19. Yayaveokulgeçitlerindeyayalaravebisikletlilereyolvermiyor. KIRMIZI

20. Hemzemingeçitlerindegeçişkurallarınauymuyor. KIRMIZI

21. Geçişüstünlüğühakkınasahipolanaraçlarageçişiznivermiyor. SARI SARI

22. Anifrenyapmakurallarınauymuyor(30kmhızlagiderken). SARI SARI

23. Araçseyirhalindeykeniçvedışaynalardantrafiğinakışınıkontroletmiyor. SARI SARI

24. Yolgiriş-çıkışkurallarınauymuyor,kontrolsüzgirişveçıkışyapıyor. SARI SARI

Bubölümlergenelbirbecerideğerlendirmesiyerinenetolarakgörülenhatalarüzerindebirdeğerlen-dirmeyapılacakşekildedüzenlenmiştir.

Bubölümlereilişkinaçıklamalaraşağıdadır.

9.4.1. Emniyet kemerini takmıyor. Bubölümdekursiyerinemniyetkemerinitakmasıkontroledil-melidir.Kursiyerlerinaracıhareketettirmedenönceemniyetkeme-rinitakmasıgerekir.Ancakidealolanaraççalıştırmadanönceem-niyetkemerinintakılmasıdır.Emniyetkemerinitakarkenönceliklekursiyerinkemeritakmasınıgözlemleyiniz.Ayrıcaarkadakikomis-yonüyesiilearaçtakiustaöğreticinindeemniyetkemeritakmazo-runluluğununolduğunuunutmayınız.

31

9.4.2. Araca bindiğinde ayna ayarlarını kontrol etmiyor.

Aynakontrolütrafikgüvenliğiiçinçokönemlidir.Sürücülerinmaksimumgörüşalanınasahipolması

trafikvearaçkontrolününsağlanmasıaçısındanayrıcagereklidir.Hemiçhemdeikidışaynanınkontrol

edilmesi gereklidir.

Bubölümdeaynakontrolüyapılmadığızamansarıbölümişaretlenmelidir.İşaretlemeyapıldıktansonra

sürüşvetrafikgüvenliğibakımındankursiyereaynakontrolüyapmasısöylenebilir.

Buradaenönemlinoktakursiyerinoturduğupozisyondarahatbirgörüşsağladığındaneminolunma-

sıdır.Aynadüzeltilmesinerağmenrahatbirgörüşyapılamadığınınanlaşılmasıhalindekursiyerlegerekli

iletişimegeçilerekaynayıayarlamabecerisiüzerinekonuşulabilir.Aynayıayarlayamayankursiyerbaşarısız

sayılır.Akantrafiğinkontroledilmesindeaynalarınbüyükönemiolduğuiçinkomisyonbaşkanınınkendisi

içinkonulanyedekaynalarıdaayarlamasıgerekmektedir.

9.4.3. Araca bindiğinde koltuk ayarlarını kontrol etmiyor. Rahatvearacahâkimbirsürüşiçinönceliklişartlardanbiriside

koltuklarınayarlanmasıdır.Ayaklarınpedallaravekollarındireksi-

yonvediğerkumandakollarınagöreayarlanmasıgerekir.Kursiye-

rinenrahatettiğivealışıkolduğuşekildebirkoltukayarıyapması

beklenir.

Sınavdeğerlendirmekomisyonuüyelerininveyaustaöğretici-

ninyardımıolmadanayaryapılmasıesastır.Ancakkursiyerintarif

etmesi(yukarıaşağıilerigerigibi)şartıyladışarıdanyardımalınabilir.

Koltuk ayarı yapmayanveya rahat vegüvenli bir sürüşü engelleyecek şekilde ayar yapan (örneğin

görüşüetkileyecekşekildeaşırıyatıranveyadikleştiren)kursiyerleriçinişaretlemeyapılır.

9.4.4. Alkol, uyuşturucu veya uyarıcı maddeler etkisinde.

Kursiyerlerinalkolveyauyuşturucuetkisindeolmalarıhalindekursiyerinsınavıhemensonlandırılır.

Alkolveyauyuşturucualankursiyerlerdeşüpheuyandıracakhalvehareketlergözlemlenir.Budurumda

kursiyertrafiğeçıkartılmadantespitdahaönemliolduğundanbuvebenzerdurumdanşüphelenilenkursiye-

rinakantrafiğeçıkmasınaizinverilmemelidir.

Alkolveyabağımlılıkyapanmaddelerinkokusununveyaetkisinindireksiyoneğitimidersisınavıuy-

gulamavedeğerlendirmekomisyonutarafındanhissedilmesi(aşırıdengesizkonuşmave/veyadavranışve

hareketbozukluklarıgibidavranışlarıngözlemlenmesi…vb)halindebudurumuntespitedilmesiiçingü-

venlikgörevlilerindenyardımistenmelidir.Budurumunkesinleşmesihalindetutanaktutularakkursiyerin

sınavısonlandırılır.

32

9.4.5. Trafik polisi ile diğer yol ikaz ve değişiklikleri veya yönlendirmeleri fark etmiyor.

Sürüş esnasında kursiyerlerin, trafik işaretleri ile yollardaki trafik ikazından sorumlu kişiler ile enönemlisi trafikpolislerinin farkındaolmaları, trafikdüzenlemeleri içinyapılanolağanüstümüdahalelereuymalarıgerekir.Bugibidurumlarda,trafikpolisininyönlendirmeveişaretlerinibilmeliveanlamalıdır.

Güzergâhiçerisindekitrafikikazişaretleriiletrafikpolisininuyarılarınıdikkatealmayanveyauyma-yankursiyerlersınavdabaşarısızolurlar.Uyarıveyayönlendirmelereuymamak,yanlışyorumlamakveyayanlışyönedönmekgibibirdurumdakursiyeresorunanlatılaraksınavsonlandırılmalıdır.

9.4.6. Araç kullanma esnasında aşırı heyecanlı ve telaşlı bulundu.

Heyecandanveyabaşkabirsebeptenkursiyerinelleriveyaayaklarıbuaşamadatitreyebilir.Hattanor-malbirinsanagöreçoktelaşlıveyasinirliolabilir.Aracınhareketettirilmesiniveyagenelsürüşüetkilemi-yorsabudurum,birsorunolarakdeğerlendirilmemelidir.

Araçhareketetmedenöncekursiyerdeaşırıheyecanvetelaşgözlenmesihalinde,birkaçsaniyekursiye-rinbeklemesinivederinnefesalmasınıisteyebilirsiniz.Ancakaşırıheyecanvetelaşınıngeçmemesi,aracıgüvenlibirşekildesüremeyeceğininanlaşılmasıhalindesınavbitirilir.

Eğeraraçharekethalindeiken,trafikteriskoluşturacak,araçhâkimiyetiniazaltacakbiretkivarsaveyakursiyerpanikiçindehareketediyorsa,aracınuygunbiryerdedurdurulmasınıisteyiniz.

9.4.7. Geri geri giderken şeridini koruyarak köşeden sağa ya da sola dönemiyor.

Kursiyerin geri geri giderken köşeden sağa veya sola dönüş yapma becerisini değerlendirmek içingüzergâhtaöncedenbelirlenmişbirbölgedearacıgeriyedoğruyaklaşık90derecelikbiraçıilebirmanevrayapması istenmelidir.Bumanevradabir sokak,garajveyaparkalanınagiriş şeklindeuygulanabilir.Bubeceriningözlemlenmesindegerigirişbecerisiyanındakursiyeringerigirilenyerdençıkarkenortayakoya-cağıperformansıdagözlemlenecektir.Bubecerininyapıldığıyerdeşeritveyaparkçizgilerininbulunmasıözellikletavsiyeedilmektedir.Bualan,konilerlegüvenlibirşekildekorumaaltınaalınabilir.

Bubeceriesnasındadüzgünbirdönüşyapılamaması,şeritçizgilerinin ihlaledilmesiveyagenişbirdönüşyapılmasıgibibenzerhatalarda ilgilikutu işaretlenmelidir.Aracınaşırıbirşekildesağasolakay-dırılması,yolundiğerunsurlarına(kaldırım,koni,direk,araçgibi)çarpılması,yayaveyabaşkabiraraçgeçerkendurulmamasıvetehlikelibirbiçimdegerisürüşveyadönüşyapıldığınıntespitedilmesihâlindeYönetmelikeki(EK-4)formundaki30uncumaddeyegöredeğerlendirmeyapılmasıgerekmektedir.

33

9.4.8. Kendisini geçmek isteyen araçlarla ilgili geçilme kurallarına uymuyor.

Akan trafik içerisinde araçların farklı hızlarla seyretmesi ve

birbirlerini geçmesi gayet normaldir. Kurallara göre sollama veya

geçişüstünlüğüolanaraçlaragüvenlibirbiçimdeyolverilmesien

azsollamayapmakkadarönemlibirsürücülükbecerisidir.

Kursiyerleringeçmekisteyenaraçlarıfarkedememeleri,yan-lışşekildeyolvermeleri(örneğin,aracısarsmalarıveyaşeritizlerkenaracısavurmalarıgibi),tereddütlübirsürüşlegereksizyerehızlan-malarıveyaaşırıyavaşlamaları,geçmekteolanaracagörehızlarınıayarlayamamalarıgibibirçokhatalıdavranışlargözlenmektedir.Budurumkursiyerinsürücüolmayahazırolmadığınınbirgöstergesidir.Sınavesnasındayukarıdabahsedilenyetersizliklerveyabenzerhata-larıngözlemlenmesihalindesınavsonlandırılmalıdır.

9.4.9. Trafik ışık ve işaretlerine dikkat etmiyor, işaretlere uymuyor.

Kursiyerinsınavdasürüşesnasındagenişbirgörüşaçısınasa-

hipveyolahâkimbirşekildearaçkullanmasıgerekmektedir.Sürüş

esnasında en önemli trafik unsurlarından olan trafik işaretleri ile

özellikleışıklarınfarkedilmediği;kırmızıolmasınarağmenışıkih-

lallerininyapıldığıbirçokolayvukubulmaktadır.

Budurumkursiyerinyolahâkimolmadığıişaretlerigöremedi-

ğiveyaönemliölçüdedikkateksikliğiolduğununbirgöstergesiola-

bilir.Sürücülerintrafikişaretlerinigörmemehakkıveyabuişaretle-

reuymamahakkıaslaolamazveböylehatalaraslaaffedilemez.

34

9.4.10. Yoldan geçen araçlara geçiş kolaylığı sağlayamıyor.

Kursiyerin araç sürüşü esnasında kendisini geçmek isteyenaraçlara ilişkin bilgiler “Kendisini geçmek isteyen araçlarla ilgiligeçilmekurallarınauymuyor.”maddesindekibölümdeaçıklanmış-tır. Burada ise kendisini geçmek isteyen araçlar dışında, örneğinkarşıdangelenaraçlarageçişkolaylığısağlayacakşekildearaçkul-lanma davranışları kastedilmektedir. Bu davranışın ölçüleceği birdiğerdurumiseörnekolarakyoğuntrafiğinolduğuanlardayoliste-yenveyayolagirmeküzerehareketedenaraçlarayolverilmesikur-siyerleriçinolumlubirdavranıştır.

Daralanyollardakarşıdangelenveyayokuşyukarıçıkanvedezavantajlıdurumdaolanaraçlarayolverilmesibir trafikkuralıdır.Olumsuzbir şekildeyolhakkınınkullanılmasını engelleyen,diğeraraçlarıtehlikeyedüşürendavranışlarıngözlemlenmesihalindekursiyeredurumaçıklanaraksınavbitirilmelidir.

9.4.11. Takip mesafesini kurallara uygun olarak ayarlayamıyor.

Ülkemizde takipmesafesininkorunmasıkonusundakarşılaşılanbirdavranış sorunusözkonusudur.Tümsürücüleriçinhayatiönemesahipolanseyirhalindearaçlarıntakipmesafesininuygunolarakayarlan-masıgerekmektedir.

Gereksürüşesnasındagerekseduranbiraracayaklaşmahalindekursiyerlerinuygunbirmesafeyiko-rumalarıgüvenlisürüşünenönemlişartıdır.Sürüşesnasındaaracınhızınınyarısıtakipmesafesidir.Örneğin50km/sahızlagidenbiraracıntakipmesafesi25metredir.

9.4.12. Yaya ve okul geçitlerinde yayalara ve bisikletlilere yol vermiyor. Yayaveyaokulgeçitlerindeyayavebisikletlilereyolverilmesibugeçitlereyaklaşırkenhızdüşürülmesi,özellikleçocuklarınbulun-duğudurumlardadikkatlivegüvenlisürüşortayakoyulmasıgerek-mektedir.Yayageçitlerindegeçmeyibekleyenyayalaradurarakyolverilmesikursiyerlerdenbeklenenbirdavranıştır.Ancakbusüreçte,durmaveyolvermedavranışınınanihareketleyapılmaması,trafiğitehlikeyedüşürecekşekildesürüşyapılmamasıgerekmektedir.

Ülkemizdebisikletyolları artmayabaşlamıştır.Kursiyerlerin sürüşleri esnasındabuyollardakidav-ranışlarıgözlenirkendiğeryolkullanıcıları ileolan iletişimideğerlendirilmeli,yolhakkıolanlarayolunverilmesi test edilmelidir.

35

9.4.13. Hemzemin geçitlerinde geçiş kurallarına uymuyor.

Şehirlerimizde tramvay ve banliyö gibi ulaşım araçlarınınhemzemingeçişleri ile oto yollardaki hemzemingeçişler oldukçatehlikelidir.Sınavgüzergâhlarınınözelliklehemzemingeçitlerinol-duğuyerlerdengeçirilmesiözellikletavsiyeedilmektedir.

Kursiyerlerin bu geçişlerde kurallara tam olarak uymaları,yavaşlamaları, yolkontrolü, işaretve ikazları farkederekgereklidavranışlarıgöstermelerigerekmektedir.Ayrıcaaracındoğrupozis-yondadurdurulması,geçerkenyolkontrollerininyapılması,işaretçi-

lerlegöztemasınınkurulması,karşıdangelenaraçlargözetilerekdoğrubirrotailegeçişinyapılmasıgerekir.Budavranışlarıyapamayankursiyerlerinsınavlarısonlandırılır.

9.4.14. Geçiş üstünlüğü hakkına sahip olan araçlara geçiş izni vermiyor. Trafiktegeçişüstünlüğüolanaraçlartümkursiyerlertarafındanbilinmelivekarşılaşılmasıdurumundagereklikolaylığınsağlanma-sıvegeçişüstünlüğününkendilerineverilmesigerekir.Kursiyerle-rinsınavlardabuaraçlarayolvermemeveyadoğrukararveremeye-rektrafiğiaksatmalarıkabuledilemez.

Acildurumlarda ikazverenambulans, itfaiye, polisvediğergeçişüstünlüğüolanaraçlarayolverilmekurallarınınbilinmesihersürücüdenbeklenir.Ancakbudurumdakendisinivetrafiktekidiğeraraçları tehlikeyesokmadan,geçişüstünlüğüolanaraçlarayoluaçmakveyayol iznivermek içindoğrudavranışsergilenmeli,kursiyerlerinkararverebilmebecerileridegözlemlenmelidir.

9.4.15. Ani fren yapma kurallarına uymuyor (30 km hızla giderken).

Budeğerlendirmeaşamasındasınavgüzergâhınınbelirlenenuygunbiryerindesağşeritte(buyerinaraçyoğunluğunagöre200-300metreuzunluğundaolmasıtavsiyeedilir.)kursiyerinanifrenyapmasıis-tenmelidir.Budavranışıyapmadanöncekursiyereanifrenuygulamasıyapılacağıöncedenbildirilmelidir.

Yolunvetrafiğingüvenliolduğundaneminolunduktansonrabudavranışınyaptırılmasıgerekir.Önce-likletarafınızdanaynalarkullanılarakönvearkayoldakitrafiğikontroletmenizgerekir.Kursiyerdenaracın30km/sasabithızlagitmesiniistemelisiniz.Uygundurumdaanifrenuygulamasıiçin“Burada ani fren yap” komutu veriniz.

Anifrenyaptıktansonrakursiyerinaracıstopettiripettirmediğini,kalkışıngüvenliolupolmadığını,aracıyenidenhareketettirirkensinyalveripvermediğinideğerlendirmelisiniz.

36

9.4.16. Araç seyir halindeyken iç ve dış aynalardan trafiğin akışını kontrol etmiyor. Genelsürüşesnasındakursiyerlerinsıklıklaaynaları,dahadoğ-

rusuaynalarıkullanarakarkaveyanyollarıkontroletmeleribekle-

nir.İçdikizveherikidışyanaynalarsayesindetrafiğinkontrolüiyi

birsürücüolmanıngereğidir.Buradayapılacakbirhatahernekadar

hafifkusur(sarı)gibialgılansadakursiyer içinsürücüolmayane

kadarhazırolduğunundabirgöstergesidir.

Bubeceri özellikle kilit durumlara göre, örneğin

parktan veya duraklanan noktadan yola çıkışlarda,

düzyolda,ilkhareketlerdeveyadönüşlerdedeğerlen-

dirilecektir.

Kursiyerlerinyolahâkimolabilmeleri içindüzbir sürüşesnasındadaaynakontrolleriyapılmalıdır.

Sürüşesnasındakursiyerlerinaynalardanbelliaralıklarlaveihtiyaçolduğundayoluvetrafiğinkontroledip

etmediğideğerlendirilir.

9.4.17. Yol giriş-çıkış kurallarına uymuyor, kontrolsüz giriş ve çıkış yapıyor.

Hergüzergâhta farklıyollaragirişveçıkışlar; taliyollardan

anayollara,anayollardantaliyollaragirişler,daralanşehiryolların-

dan genişleyen otoyollara geçiş, sürüş esnasında karşılaşılan du-

rumlardır.Kursiyerlerinbuyollarakontrollügirişleriveyabuyol-

lardançıkışlarıçoğunluklahayatiolabilmektedir.

Kursiyerlerin yollara giriş ve çıkışları esnasında kesinlikle

yardım şeklinde birmüdahale yapılmamalıdır. Kursiyerlerin yola

tamhâkimolmalarıbaşkalarınınkomutundanziyadekendileriningörerekveeminolaraksürüşyaptıkları-

nıntestedilmesiiçinyolgirişçıkışlarıenuygunyerlerdir.Girişveçıkışlardaaynakontrolüyapılmıyorsa

kursiyerbaşarısızolarakdeğerlendirilir.

37

9.5. Detaylandırılmış Hatalara Göre Sınav Değerlendirilmesi Ayrıcadetaylandırılmışhatalaragöredeğerlendirilmesigerekenözelbecerivedavranışbaşlıklarıaşa-ğıdamaddelerhâlindeaçıklanmıştır.

9.5.1. Aracı çalıştırma ve harekete geçirme usul ve kuralları

9.

ARACI ÇALIŞTIRMA VE HAREKETE GEÇİRME USÜL VE KURALLARI

a)Aracıçalıştıramıyor. SARI SARI

b)Araççalıştığıhâldemarşauzunsürebasıyor. SARI SARI

c)Aracıçalıştırırkenvitesiboşaalmıyor. SARI SARI

ç)Doğruviteslekalkışyapamıyor. SARI SARI

d)Hareketettirirkenaracıstopettiriyor. SARI SARI

Bubölümdekihatalar(sarı)hafifkusurolarakkabuledilmiştir.Aynıhatayıikikezveyafarklıikihatayıyapmalarıhalindesınavsonlandırılır.Örneğinburadakihatalardanbazılarımarşauzunbasılması,çalıştırır-kenvitesiboşaalmamak,hareketettirirkenstopettirmekgibi.

9.5.2. Emniyetli ve rahat kalkış kuralları

10.

EMNİYETLİ VE RAHAT KALKIŞ KURALLARI

a)Kalkışyaparkenönvearkatrafiğikontroletmiyor. KIRMIZI

b)Kalkışyaparkensinyalvermiyor. KIRMIZI

c)Aracısarsarakkalkıyor. SARI SARI

ç)Aracıstopettiriyor. SARI SARI

d)Öndekiyadaarkadakiaraçlakalkışmesafesiniayarlayamıyor. SARI SARI

Bubölümdeüçküçükhata,ikibüyükhatayeralmaktadır.Büyükhatalardanbirisisinyalvermemekdiğeride“kalkışyaparkenönvearkatrafiğikontroletmemektir.

Bubölümündeğerlendirmesi yapılırkenkursiyerin trafiği nasıl kontrol ettiğini, önve arkayabakıpbakmadığınıözelliklebakışsürelerinedikkatederekgözlemleyiniz.Budurumdakursiyerinaynalarıkul-lanmasıçokönemlidir.Körnoktalarıngörülmesiiçinbazensürücülerarkalarınadönerekbakışvekontrolyaparlar.Buolumlubirdavranıştır.Sınavsonundaböylebirdavranışgözlemlemenizhalindeolumlubirdavranışolarakkursiyerebunusöylemeküzerenotedebilirsiniz.

9.5.3. Kontrolsüz ve sinyal vermeden çıkış yapma davranışı

11.

KONTROLSÜZ VE SİNYAL VERMEDEN ÇIKIŞ YAPMA DAVRANIŞI

a)Çıkışyaparkentrafiğikontroletmiyor. KIRMIZI

b)Çıkışyaparkensinyalvermiyor. KIRMIZI

c)Trafiğitehlikeyedüşürecekşekildeçıkışyapıyor. KIRMIZI

ç)Çıkışyaparkenaracıdoğrukonumlandıramıyor. SARI SARI

Bubölümdesadecearacındoğrukonumlandırılmamasıhafifkusurkabuledilmiştir.Bölümdeğerlen-dirmesi,aracınilkkalkışlarında,parkettirildiğinde,rampakalkışlarındavedurmaduraklamayapıldığındaveyayolatekrarçıkıldığıgibidurumlardayanibirdenfazladurumdayapılabilir.

38

Çıkışyapılırkenözelliklearkadanvekarşıdangelenaraçlardikkatlicekontroledilmelidir.Birçokkur-siyerin,sadeceönlerinebakarakarkadangelenaraçları–belkidesinyallerinegüvenerek-kontroletmedençıktıklarıgözlemlenmektedir. Kursiyer,yolakontrolsüzçıkışyapması, sinyalvermemesi, trafiği tehlikeyedüşürecekşekildehızlıçıkışyapmasıveyadoğruşerittearacınıyolaçıkartamamasıhâlindebaşarısızolur.

9.5.4. Tehlike davranışlar, şerit izleme ve değiştirme kuralları

12.

TEHLİKELİ DAVRANIŞLAR, ŞERİT İZLEME VE DEĞİŞTİRME KURALLARI

a)Şeritdeğiştirirkençizgilerinanlamınauygunhareketetmiyor(kesikvesüreli). SARI SARI

b)Şeritdeğiştirirkenzamanındasinyalvermiyor. KIRMIZI

c)Şeritizlemekurallarınauymuyor(şeritçizgilerininiçindearaçkullanamıyor). KIRMIZI

ç)Araçkullanırkengüvenlikşeridiniihlalediyor. KIRMIZI

d)Şeritdeğiştirirkenaynakontrolüyapmıyor. KIRMIZI

e)Trafiğikontroletmedenşeritdeğiştiriyor. KIRMIZI

Bubölümdesadecekesikvesürekliçizgilereuygunhareketetmemekhafifkusurolarakkabuledilmiş-tir.Kursiyerlerinşeritizlemeveşeritdeğiştirmekurallarınatamolarakuyamadıklarıgenelbirgözlemdir.

Şeritdeğiştirirkendiğeraraçlarlailetişimvekontrolçokönemlidir.Ayrıcaşeritdeğiştirmelerdeönün-dekiaraçlaolanmesafeninayarlanmasıvearkadangelenaracınhızınındoğrutahminedilmesihayatibirönemesahiptir.Sürüşesnasındabudurumdankorkanveşeritdeğiştirmedenkaçınankursiyerlerinizolabilir.Ancaksürücüleringerektiğindeşeritdeğiştirmeleriesastır.

9.5.5. Önündeki aracı sollayıp geçme kuralları

13.

ÖNÜNDEKİ ARACI SOLLAYIP GEÇME KURALLARI

a)Sollamaesnasındasinyalvermiyor. KIRMIZI

b)Sollamaesnasındaaynakontrolüyapmıyor. KIRMIZI

c)Sollamayaparkenarkadakivediğerşeritlerdekiaraçlarıtehlikeyeatıyor.Hızlarınıdikkatealmıyor.

KIRMIZI

Şeritdeğiştirmebecerisindenbirazdahafazladikkatvebeceriisteyendavranışaraçlarınsollanmasıdır.Şeritdeğiştirmedençekinenkursiyerlersollamadandaçekinecektir.Ancakaraçsollamatemelsürüşbece-rilerinden birisidir.

Hızınayarlanması,geçilecekaracayaklaşma,sinyalvekontrollerinzamanındavetamolarakyapıl-ması,şeritdeğiştirmevesollamaiçinhızlanmavehızıntekrarayarlanması,doğruvitesgeçişleri,yoluvetrafiğiokuyaraksollama,anındakararverme,aracısolladıktansonrahızıayarlayarakvekontrolleriyaparaktekrarşeridinegirmebecerileritamolarakgözlemlenmelidir.Ayrıcaaracısollarkenşerittakibiveyageçi-len-sollananaraçlarlaaraçmesafesininkorunamadığıçokaçıktanveyaaşırıyanaşarakgeçmeyapıldığıçokfazlagözlemlenmektedir.

Birdireksiyonsınavındasollamamutlakayapılmasıvegözlemlenmesigerekenbecerilerdendir.Bununiçinhafifbirkusurtanımlanmamıştır.Sollamaesnasında“direksiyonhâkimiyeti,“hızkuralları”ileilgili

davranışlardaayrıcadeğerlendirilebilir.

39

9.5.6. Kavşağa yaklaşmada ve kavşaklarda uygun davranışlar

14.

KAVŞAĞA YAKLAŞMADA VE KAVŞAKLARDA UYGUN DAVRANIŞLAR

a)Kavşağayaklaşırkenyavaşlamıyor. KIRMIZI

b)Kavşaktaaynakontrolüyapmıyor. KIRMIZI

c)Kavşaktaşerittakibiyapmıyor. KIRMIZI

ç)Kavşaktasinyalvermiyor. KIRMIZI

d)Kavşakdönüşlerindeomuzbakışıyapmıyor.Körnoktalarıkontroletmiyor. SARI SARI

e)Kavşaktakarşıdanveyandangelenaraçlarıkontroletmiyor. SARI SARI

Bubölümdesadecekörnoktalarınkontrolüveyandangelenaraçlarınkontrolühafifkusurolarakkabul

edilmiştir.Buradakiamaçkavşağayaklaşmakurallarınadikkatçekmektir.Kontrollerinyapılmasışüphesiz

çokönemlidir.Kavşaklarçokfarklışekillerdeolabilir,dönelkavşaklar,sinyalizeedilmişkavşaklar,kont-

rolsüzgeçişlereizinverilenüçyol,dörtyol,beşyollargibi.

Kavşaklardadönüşyapılacaksadoğruşeritizlenmesigibidavranışlardabubölümdegözlemlenecek

durumlardandır.

9.5.7. Eğimli yolda aracı durdurma ve kaldırma becerisi

15.

EĞİMLİ YOLDA ARACI DURDURMA VE KALDIRMA BECERİSİ

a)Sinyalverereksağşeridegeçmiyor. KIRMIZI

b)Aracı50cmdenfazlagerikaçırıyor. SARI SARI

c)Aracıstopettiriyor. SARI SARI

ç)Aynakontrolüyapmıyor. KIRMIZI

d)Sinyalvererekaracıtekrarhareketettiremiyor. KIRMIZI

Eğimliyoldaaracıdurdurmavekaldırmabecerisiherkursiyerinmutlakayapmakzorundaoldukları

önemlibecerilerdendir.Bubölümdebazıdavranışlarhafifkusurolarakkabuledilmiştir.Örneğin50cm’den

fazlaaracıkaçırmak,aracıkaldırırkenhafifpatinajyapmakveyabirdefastopettirmekgibi.Ancakkont-

rolsüzçıkışyapmak,araçlarıgözlemlememekveyaaynaları(önüvearkayı)kontroletmemek,kendisini

geçmekisteyenaraçlarayolvermemek,araçarkasındançıkışkurallarınauymamakağırkusurlardandır.

Ayrıcadurmanoktasınayanaşmak,aracıdoğrukonumdadurdurmak,hızlanmakveyavaşlamakuralla-

rınauymamak,rampadastopedenaracıemniyetlibiçimdeçalıştırmakvehareketehazırhalegetirmekgibi

diğermaddelerleilgilibirçokbecerilerdetestedilir.

Otomatikşanzımanlıaraçlardastopettirmevearacıgerikaçırmaişlemiolmadığındanbunlarabakıl-

maksızındiğerdavranışlardeğerlendirilir(eğimliyoldakalkışyaparkensinyalverme,aynalarıkontroletme

gibi).

40

9.5.8. Araç kumanda pedallarına (gaz, fren, debriyaj) intibak etme

25.

ARAÇ KUMANDA PEDALLARINA (GAZ, FREN, DEBRİYAJ) İNTİBAK ETME

a)Vitesdeğiştirirkendebriyajvegazpedalınatamvedoğrubasmıyor. SARI SARI

b)Vitesdeğiştirirkensıralamayauymuyor. SARI SARI

c)Vitesdeğişitirirkenaracınkontrolünükaybediyor. SARI SARI

ç)Aracıstopettiriyor. SARI SARI

Bubölümdekihatalar(sarı)küçükhatalar(hafifkusur)olarakkabuledilmiştir.Aynıhatayıikikezveyafarklıikihatayıbirerkezyapmalarıhalindesınavsonlandırılır.Bumaddedekihatalarsürüşesnasındaher-hangibirandabiletestedilebilir.Örneğinışıklıkavşaklardadurmavehareketettirmedeveyayoğuntrafikteyavaşlama-durmayapıldığındaaraçviteslerivepedallaraintibakdoğrudantestedilebilir.

Pedallarınsıkkullanılmasıdurumundakursiyerlerinbusenkronizehareketlereyatkınolmalarıbekle-nir.Bubecerilerizayıfkursiyerlerin,geneldebirdenfazlahafifsayılankusurlarıyaptıklarıgörülür.Bube-cerigözlemlenirkenkoltuğugöstermelikayarlamasonucupedalayeterikadarulaşamayanveyasenkronizehareketleriyeterikadarçalışmayankursiyerlerhemengözeçarparlar.

9.5.9. Direksiyon hâkimiyeti

26.

DİREKSİYON HAKİMİYETİ

a)Direksiyonsimidinidoğrupozisyondatutmuyor. SARI SARI

b)Aracısağasolasavuruyor. KIRMIZI

c)Şeritçizgisinitakipedemiyor. SARI SARI

Direksiyonhâkimiyetibeceridavranışıtestedilirkenikihafifkusurvebirağırkusurtanımlanmıştır.Bununnedenisürüşesnasındakursiyerlerinaracahâkimvekontrollüsürüşyapıpyapmadıklarınaodaklan-masıistenmektedir.Çoğukursiyerinanlıkdaolsaaraçlarısağaveyasolaanidensavurduklarıgözlemlen-mektedir.Sürekliolmayanbuhatanıntespitioldukçakolaydırancakdikkatgerektirir.

Kursiyerleracemibirsürücüolduklarındanbudurumbirçoksınavdeğerlendirmekomisyonüyesita-rafındannormalkarşılanır.Oysaçoktehlikelidirvegenelaraçhâkimiyetininzayıflığınaişarettir.Özellikleacemilerdeölümcülkazalaranedenolabilir.Kursiyerleranlıkaraçsavurmalarınıbazenhissedemeyebilirleryadaaracınsavrulmasındanetkilenerekkontrolükaybedebilirler.Yanlışbirhamleile-örneğinanifrenebasarak-dahatehlikelibirdurumagirebilirler.

Kursiyerlerinsürüşesnasındaşeritçizgisi içindedüzgünbirsürüşyapabilmeleribeklenir.Şeritçiz-gilerininihlaledilmesi,şeritiçindearacınsürekligezmesiveyaşeritçizgilerineçokyakınmesafedearaçkullanılmasıdurumuhafifkusurolarakdeğerlendirilir.9.5.10. Sağa-sola dönüş kuralları ve işaretleri

27.

SAĞA-SOLA DÖNÜŞ KURALLARI VE İŞARETLERİ

a)Döneceğiyönünuygunşeridinezamanındagirmiyor. KIRMIZI

b)Dönüşöncesindezamanındasinyalvermiyor. KIRMIZI

c)Dönüşlerdeaynakontrolüyapmıyor. KIRMIZI

ç)Dönüşlerindeomuşbakışıyapmıyor.Körnoktalarıkontroletmiyor. SARI SARI

41

Sağaveyasoladönüşlerbirdireksiyonsınavıiçinentemelbecerilerdendir.Hertürlüyolşartlarındadönüşkurallarınauyulması,örneğinsinyalverilmesi,doğruşeridezamanındagirilmesi,aynalarınkontrolüçok önemlidir.

Dönüşlerdeyolvearaçşartlarınagöredeğişenaçılardagenişvedardönüşyapmalarıayrıcadeğerlen-dirilmesigerekenhususlardır.Yolundurumunagöredönüşyapılanyolunkontrolüvegirilenyolungüven-liğininsağlanmamasıdaağırkusurlardandır.

9.5.11. Hız kuralları ile ilgili davranışlar

28.

HIZ KURALLARI İLE İLGİLİ DAVRANIŞLAR

a)Hızlimitleriniaşıyor. KIRMIZI

b)Yoliçinbelirlenenazamihızsınırınıdikkatealmıyor. SARI SARI

c)Yaya,okulvebisikletv.bgeçitalanlarındahızınıdüşürmüyor. KIRMIZI

ç)Hızlevhalarınauymuyor. KIRMIZI

d)Hızlanmaveyavaşlamalardaaracınhızınıayarlayamıyor. SARI SARI

Hız kurallarına uyulmaması kursiyerler için oldukça sık rastlanan hatalardandır. Süre kaygısındandolayı çok yavaş gidilmesi hata olarak değerlendirilmesi gereken bir durumdur.Yol için belirlenen hızlimitlerinedikkatetmedenaracıçokyavaşkullanmasıtrafiğinakışınıengelleyeceğindenözellikledeğer-lendirilmelidir.Ayrıcayolvehızlimitlerineuyulmamasıdaağırbirkusurolarakdeğerlendirilir.

Sınavdeğerlendirmekomisyonlarıözelliklekursiyerinkilometresaatinebakarakhızlimitlerineuyupuymadığınıkontroletmelidir.Ayrıcaokulgeçitleri,hastane,itfaiyeçıkışları,otobüsvetramvaydurakları,bisikletyollarıgibiyerlereyaklaşırkenhızlarınayarlanmamasıhafifkusurolarakkabuledilsedetekrarlarıbaşarısızlıksebebidir.

9.5.12. Araçların arasına park etme kuralları

29.

ARAÇLARIN ARASINA PARK ETME KURALLARI

a)Parketmebecerisizayıf. SARI SARI

b)Konilerarasındaenfazlaikihamledeparkedemiyor. KIRMIZI

c)Parkyaparkenkaldırımveyakonilereçarpıyor. KIRMIZI

ç)Kaldırıma50cm’denfazlauzağaparkediyor. KIRMIZI

İkiaraçarasınaparketmebecerisiYönetmelikgereğiherkursiyerinyapmasıgerekenbirmanevradır.BumanevranıntekhamledeparkalanınagiripikihamledeparkıbitirmekgibistandartlarıÖzelMotorluTaşıtSürücüleriKursuDireksiyonEğitimiDersiSınavYönergesindenetolarakaçıklanmıştır.

Direksiyoneğitimidersisınavında,direksiyoneğitimidersisınavıuygulamavedeğerlendirmekomis-yonuüyesigerigeriparketmealanındaaraçtaninerekbualandayapılmasıgerekendavranışlarınYöner-genin4üncümaddesininbirincifıkrasının(c)bendineuygunluğunudeğerlendirir.Parketmeişlemindetekhamledeparkalanınagirerekkaldırımaparalelparkişleminigerçekleştirenleriçinikihamledahayapmaişleminigerçekleştirmedenparkişlemiyapılmışkabuledilerekgüzergahtasınavadevamedilir.

Genelparkbecerisizayıfhatasıisehafifkusurolarakbukısımdabelirlenmiştir.Buseçeneğinişaretlen-mesiaşağıdakidurumlarınbirindeveyabenzerdurumlariçingeçerlidir.

• Aşırıyavaş,çokfazladurarakvetereddütlübirşekildeparkyapılması

• Aracınparkalanınagirmedenöncearacıkonumlandırmahatası

42

9.5.13. Aracı geri viteste kullanma kuralları

30.

ARACI GERİ VİTESTE KULLANMA KURALLARI

a)Aracı geri viteste kullanırken aracı sağa veya sola doğru kaydırıyor, aracın hâkimiyetinisağlayamıyor.

KIRMIZI

b)Aracıgerivitestekullanırkenaynalarıkullanaraktrafikkontrolüyapmıyor. KIRMIZI

c)Aracıgerivitestekullanırkenbelirlenenşeritçizgileriniihlalediyor. SARI SARI

Aracıngerivitestesürülmesitemelaraçhâkimiyetibecerilerindenbirisidir.Bubeceriilekursiyerleringerimanevralarıkonusundayeterlilikkazanıpkazanmadıklarıtestedilir.Gerisürüşlerdemaksimumgörüşaçısıveminimumsürüşhatasıesastır.

Bubeceridekursiyerinşeritihlaliyapması,aracıntümaynalarınıvegerigörüşükontroletmemesiağırhatadır.Kursiyerlerintümaynalarıkullanmalarıve/veyageribakışyapmalarıiledüzgünbirsürüşyapma-larıbeklenir.25mgerisürüştekursiyeringerimanevrabecerisinenekadarhâkimolduklarınıngözlemlen-mesi gerekmektedir.

Kursiyerleringeneldesadecebiraynayabakarakezberebirgerisürüşyapmalarınınağırkusurolarakdeğerlendirilmesi gerekmektedir.Ayrıca arkadaki araç veya yayaları görmeleri, gerektiğinde durmaları,gerektiğinde ikazvesinyalvermeleri,sabırlıbirşekildebeklemelerive trafikemniyetinihesapetmeleribeklenir.

9.5.14. Çevreye duyarlı (korna-gürültü) ve enerji tasarrufu sağlayacak şekilde araç kullanma

31.

ÇEVREYE DUYARLI (KORNA-GÜRÜLTÜ) VE ENERJİ TASARRUFU SAĞLAYACAK ŞEKİLDE ARAÇ KULLANMA

a)Yüksekdevirdearaçkullanıyor. SARI SARI

b)Gereksizyerekornayıkullanıyor. SARI SARI

c)Ekonomikaraçkullanmakurallarınauymuyor(frenkullanma,vitesgeçişleri, hızlanma).

SARI SARI

Çevreyeduyarlıveekonomiksürüşkurallarınaaitderslerkursiyerlereeğitimlerdeverilmektedir.Hernekadarburadabelirtilenhatalarhafifkusurolarakkabuledilsede,kursiyerinbaşkabirhafifkusurlasınav-dabaşarısızolmasınanedenolacakkadarönemlidir.Yüksekseslivesüreklidevirliolarakaraçkullanılması,gereksizkornakullanılması,yanlışvitesdeğişikliğiyapılması,gerekliolmadığıhaldesıksıkgazveyafrenpedalınabasılmasıhafifkusurlardanbazılarıdır.

9.5.15. Durma, duraklama, indirme ve park etme kuralları

32.

DURMA, DURAKLAMA, İNDİRME VE PARK ETME KURALLARI

a) Sinyal vermeden duruyor. KIRMIZI

b)Kaldırmaveyasağşeritteuygunmesafeyeyanaşmadanduruyor. SARI SARI

c)Durmaişlemisonucundaelfreniniçekerekaracısabitlemiyor. SARI SARI

ç)Aracıdurdurduktansonramotorustopettirmiyor. SARI SARI

d)Aracıdurdurmasıveyaparketmesiyasakbiryerdeduruyor. KIRMIZI

43

Direksiyonsınavıesnasındaduruşlar,parketme, rampaduruşusınavsonundaaracıdurdurmaveyasınavdeğerlendirmekomisyonbaşkanıtarafındanaracındurdurulmasıistenmesigibibirçokdurumdagöz-

lemlenecekbirbecerideğerlendirilmesidir.

Budeğerlendirme sırasında, durmaveyaparkyerini seçerkendoğrukararvermesi, sinyal vermesi,

aracınstopettirilmesisırasındagüvenliktedbirlerininalınmasıgibiunsurlargözlemlenmelidir.

9.6. (EK-4) Değerlendirme Formu Sürücü Sertifikaları Direksiyon Sınavının Bitirilmesi

Sınavlarınuygulamasıkonusunda tereddütlerinizinönceliklesınavyürütmekomisyonu ilepaylaşıl-

masıgerekmektedir.Başarısızkursiyerinbaşarısızlığıkonusundabirtereddütgöstermenizkesinlikleyanlış

anlaşılacaktır.Unutulmamalıdırkisınavuygulamasıkonusundaeskialışkanlıklarveyanlışuygulamalar

sınavsistemininiyileştirilmesiniengelleyenbirdurumdur.

Direksiyonsınavısırasındakursiyeringözlemlenenhatalarınınhemen(EK-4)değerlendirmeformuna

işaretlenmesiesastır.

Kursiyertarafındansınavınzamanındanöncebitirilmesinevebaşarısızolarakkabuledilmesineneden

olacakhata(birağırkusur)veyahataların(ikihafifkusur,beşsoruyubilmemeveyacevapvermeme)iş-

lenmesinintespitedilmesihalindeişaretlemeyapılarakkursiyerdenaracınuygunbiryerdedurdurulması

istenir.Kibarcakursiyerinbaşarısızolduğudurumaçıklanır.Ustaöğreticidenaracınsınavbaşlangıçyerine

götürülmesi istenir.

Başarısızolankursiyereaçıklamayapılırkengereksizpolemikvesözdalaşındankaçınılmalıdır.Kur-

siyerlerin sinir bozucuveya tahrik edici cümleler sarf etmesihalinde, eğer ciddive saygılı bir biçimde

konuşacaksakendisinecevapverileceğiifadeedilmelidir.

(EK-4)değerlendirmeformundahatalarıngayetaçıkbirbiçimdeifadeedildiğimevzuatgereğibuha-

talarıntespitedilmesihalindesınavınsonlandırılmasıvekursiyeresınavdabaşarısızolduğuaçıklanmalıdır.

Kursiyerinbaşarısızolduğudurumveyahatayailişkinkonuşmanıngereğindenfazlaolmasıpolemik

vetartışmayıartıracağındankısavenetcümlelerledurumkursiyereaçıklanmalıdır.Kursiyerinbaşarısızlığı

konusundadireksiyonustaöğreticisininsözekarışmasıdahafazlaolumsuzluğanedenolacağındansınav

öncesiustaöğreticiilekursiyerkarşısındatartışmayapılmamasıgerektiğihatırlatılmalıdır.

Kursiyerinsürüşesnasındagözlemlediğinizolumluvedoğrudavranışlarıilegüçlüolduğubecerileri

üzerindekonuşulmasıkursiyerirahatlatacaktır.Öteyandankendisinizayıfbulduğunuzyönleriniveyahata-

yanedenolandavranışlarıüzerindekısabirkonuşmayapılabilir.

Kursiyerlerintrafikiçerisindetecrübeleriustasürücülerkadarolmadığındanbirçokyöndenzayıfbir

trafikveyolhâkimiyetisergileyebilirler.Trafikveyolşartlarınındoğruokunmasıvekısasüreiçerisinde

birçokkararverilmesikursiyerlerineğitimlegelişmesigerekendavranışveyeterliliklerindendir.

44

Trafikiçerisinderiskleriöngörebilme,iletişim,sabır,kararvermevemaksimumkontrolgibiunsurlarüzerindedurularakkursiyerinsürücübelgesiiçinsahipolmasıgerekenözelliklervurgulanmalıdır.

Kısaaçıklamasonrasıgerekolmadıkçasınavesnasındayapılansürüşveyasınavuygulamasıhakkındakonuşulmaz.Yapılansınavveyauygulamakonusundatartışmayanedenolacakkonuşmalaragirmedenendoğruiletişimyollarıilebirsonrakikursiyeriçinhazırlıklaryapmaküzeresınavbaşlangıçnoktasınagelinir.

Direksiyoneğitimidersisınavıuygulamavedeğerlendirmekomisyonubaşkanı,üyeilebirlikte(EK-4)değerlendirmeformunuyenidenkontrolederekkomisyonüyesininvarsatespitettiğihatalarüzerindekonuşmalıdır.Kursiyer içinbaşkanveüye tarafındanortakdoldurulmasıgereken(EK-4)değerlendirmeformudoldurularakimzalanmalıdır.Başarısızolankursiyerinnedenbaşarısızolduğununaçıklanacağı“Ne-deni”bölümünemaddevealtmaddesiniyazınız.

Başarılı kursiyerler, sınavı süresi içerisinde tamamlamış ve sınav başlangıç noktasına bir sorun ol-madangelmişkişilerdir.Bukursiyerlerinbaşarısızolduğunasonradankararverilmesibaşarısızbirsınavuygulamasıanlamınageldiğindensınavesnasındalütfentereddütyaşamayınız.Kendinizdeneminolarakkursiyerlerindavranışlarınıtamolarakdeğerlendiriniz.Sürücübelgesialmayahazırolmayanvegüvenlibirbiçimde araç kullanamayan kursiyerler sürücü belgesi alamazlar.

Başarılıbirsürüşgerçekleştiren,güvenliaraçkullanankursiyerlereteşekküredereksınavı,sınav baş-langıç noktasında bitiriniz.

Unutulmamalıdırkiaracınbaşlangıçnoktasınagetirilerekstopettirilmesinevearaçtanininceyekadarsınavdevametmektedir.Kursiyertarafındandurma,parketme,stopvearaçtaninmedavranışlarındasondakikadabilebirhatagözlemlenmesikursiyerinsınavdankalmasıanlamınagelebilir.Budurumunkursiye-reaçıklanaraksınavınbitirilmesigerekmektedir.

Bütünkursiyerlerinsınavlarıbittiğindedosyanızdaki(EK-4)değerlendirmeformlarınıtekrarkontrolederek,diğerevrakvearaç-gereçlerledireksiyonsınavyürütmekomisyonunateslimediniz.

Evrakı teslimettiğinizedairsınavevrakınailişkinözetraporunbulunduğutabloyateslimsaatinideyazarakimzaatınız.

Evrakınteslimiveimzaesnasında;

- (EK-4) direksiyoneğitimidersisınavdeğerlendirmeformlarını,

- Kursiyerlereaitsınavgirişformlarını,

- Yaka kartlarını ve varsa diğer dosya veyabilgilendirmebelgelerini,

- Komisyon numaralarını gösterirlevhaları,

- Varsatarafınızcahazırlanantutanak veyaraporlarailişkinbelgeleri,

- Direksiyoneğitimisınavtakipvesonuçlistesini

sınavyürütmekomisyonunateslimetmeyiunutmayınız.

45

10. (EK-3) Değerlendirme Formu Sürücü Sertifikaları “M”, “A1”, “A2”, “A” ve “B1” Direksiyon Sınavları

10.1. Sınav Başlangıç Aşamasında Yapılacak İşlemler Motorlubisiklet(Mopet)vemotosikletgrubutaşıtlariçindireksiyonsınavlarıüçaşamadayapılacaktır.Bunlar:

1. Araçbilgisisorgulamaaşaması

2. Yönetmelikeki(EK-7)dekikrokiyegöredüzenlenenalandayapılansınav

3. Sürüş becerisi ve trafik algısına yönelik davranışların test edildiği akan trafikte yapılan direksiyonsınavı

İyibiruygulamalıdireksiyonsınavındaenönemlifaktöruyguniletişimdir.İletişimvekursiyerleilgiliilkkanaatinizinoluşacağısınavbaşlangıçaşaması,enkritikevrelerdendir.

Busüreçteenfazla5beşdakikalıkbirzamanaihtiyaçvardır.Randevusaatinedikkatedinizvekursi-yeritamrandevusaatindesınavabaşlayacakşekildebuaşamayıyönetiniz.

Sınavöncesikursiyerindoğrudanaraca(motosiklet)binmesiniistemeyiniz.Aşağıdakikontrollerivesorularıaraçbaşındabaşlatmayaözengösteriniz.Araçbilgisisorgulamaaşamasındaveyasorularınızbitin-ce kursiyerin araca binmesini isteyiniz.

Soracağınızsorularveuygulanacaksınaviçinöncedenhazırlıkyapılmasıçokönemlidir.Sorularınızınaçıkveanlaşılırolması,enönemlisivereceğinizkomutlarınkursiyertarafındandoğruanlaşılmasıiçinön-cedenpratikyapmakuygunolacaktır.

10.2. Kimlik ve Evrak Kontrolü Sınavöncesikursiyerin

¾ Sınavgirişbelgesi,

¾ Kimlikbelgesi(NüfusCüzdanı,PasaportveyadahaöncealınanSürücüBelgesiileaskerolankişi-lerinnüfuscüzdanlarıbirlikleritarafındanalınmışisebunlarınAskeriKimlikBelgeleri),

¾ KSınıfıAdaySürücüBelgesi(aşağıdakiaçıklamalardikkatealınmalıdır.),

¾ Almak istediği sürücü belgesine göre değerlendirme (EK-3) formunun güncel, kursiyerin adına ve alacağı sertifika sınıfına uygun düzenlenmiş hali,

¾ Direksiyoneğitimisınavtakipvesonuçlistesi,

¾ Varsasınavyürütmekomisyonuncabelirlenenvesizdenkontrolüistenendiğerevrak

kontrol edilmelidir.

Yukarıdabahsedilenevrakıinceleyerekkimlikkontrolünüdikkatliceyapınız.Kimlikkontrolüyapılırkensınavgirişbelgesivekimlikbelgesindekiresminkursiyerinyüzünebakarakaynıkişiolupolmadığınadikkatediniz.Özellikledireksiyoneğitimisınavtakipvesonuçlistesindekifotoğraflakursiyerikarşılaştırınız.

Kursiyerinkimliğinikontrolederken,yüztanımasınıkesinbirbiçimdeyapmakiçinkursiyerindoğru-danyüzünebakmanızgerekir.Kursiyereismiileuygunbirbiçimdehitapedereksizebakmasınıisteyiniz

46

“K”SınıfıSürücüAdayBelgesindekomisyonbaşkanınaayrılmışbölümbaşkantarafındanimza-lanır.Ancakimzalamadanöncemutlakabelgeyikontrolediniz.Kontrolaşamasındakursiyerinkimlikbilgileri,belgeningeçerliolduğunadairbilgilerivekursiyerinöncekisınavgirişbilgilerikontroledil-melidir.“K”SınıfıSürücüAdayBelgesinde,kursiyerinveeğitimiverendireksiyoneğitimidersiustaöğreticisinin kimlik bilgileri bulunur. Direksiyon sınavında kursiyere eğitim veren usta öğreticinindışındabaşkabirustaöğreticidegörevalabilir.Herhangibiryanlışlıkolmasıhalinde(“K”belgesininbaşlamavebitiştarihlerinindoğruolupolmadığını,6aylıksüreiçinhazırlanıphazırlanmadığını,bel-geninbaşlamatarihininkursiyerinakantrafikteeğitimebaşladığıtarih,bitiştarihininisealtıaysonrakitariholmasıgerektiğinedikkatediniz.Kursiyer ilkdörthakkınıbitirdiktenveyabelgeningeçerliliktarihisonaerdiktensonrabubelgeyenidendüzenlenir.)“Tutanak”tutarakkursiyerinbirsonrakisına-vaalınmasıiçinişlemyapınız.

Kimlikveevrakkontrolüaşamasındaolasıherhangibirzamanaşımıveyarandevusüresininaşıl-masıriskinekarşıbuişlemlerinzamanındayapılmasısınavdeğerlendirmekomisyonlarınınsorumlu-luğundadır.

DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormu(EK-3)’ün05.12.2015tarihve29553sa-yılıResmîGazete’deyayımlananMillîEğitimBakanlığıÖzelMotorluTaşıtSürücüleriKursuYönet-meliğiekindeyeralanvebirörneğibukılavuzunekindebulunangüncelformolupolmadığınıkontrolediniz.

Son olarak sınav yürütme komisyonu tarafından sizden istenen diğer kontrolleri ve hazırlıklarıyapınız.Evrakın,birdosyaileteslimedilmesikullanılacakkalemvetutanaklarilearacaaitdiğertümevrakınheranulaşılabilirvegüvenlibiryerdeolduğundaneminolunuz.

10.3. Uygun Araçla Sınav Yapılması

KarayollarıTrafikYönetmeliğine göre 5 farklı sınıftamotosiklet ve benzeri araçların sınavları

(EK-3)DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormunagöreyapılmaktadır.

Busürücübelgesisınıflarıvearaçlarıaşağıdaaçıklanmıştır:

“M”: Azamihızısaatte45kilometreyi, içtenyanmalımotorlu isesilindirhacmi50santimetre-

küpü,elektrikmotorluiseazamisüreklinominalgüççıkışı4kilovatıgeçmeyenikitekerleklimotorlu

bisiklet,

“A1”: Gücü11(hariç)kilovatıvegücününağırlığınaoranı0,1’igeçmeyen,ikitekerleklimotosiklet,

“A2”: Gücü11(dahil)-35(hariç)kilovatarasındaolanvegücününağırlığınaoranı0,2’yigeçme-

yen,ikitekerleklimotosiklet,

“A”:Gücü35(dahil)kilovatıvegücününağırlığınaoranı0,2’yigeçenikitekerleklimotosiklet,

“B1”: Netmotorgücü15(hariç)kilovatı,netağırlığı400(hariç)kilogramıgeçmeyendörtteker-

lekli motosiklet.

Direksiyonsınavısürücübelgesikategorisinegöredoğrusürücübelgesisınıfıaraçlasınavyapıl-

masınınkontrolüikiaşmadayapılır.

47

10.4. Motorlu Araç Trafik Belgesi ve Araç Tescil Belgesi Kontrolü

Sınavyapılacakaracınkontrolüöncelikleruhsatüzerindenyapılacaktır.MotorluAraçTrafikBelgesi

veAraçTescilBelgesiilearaçplakasıkontroledilmelidir.Şüphelenilmesihalindeşasinumarasıilearacın

kontrolününsağlanmasıgerekmektedir.

Sınavveeğitimaracınınönceliklesürücükursuadınakayıtlıolduğukontroledilir.

Sınavveeğitimaracısınıfıkontroledilirkenönceliklearacınmotorgücükontroledilir.Motorgücü

kw(kilovat)cinsindenbilgibulunmamasıhalindeMotorluAraçTrafikBelgesiveAraçTescilBelgesindeki

bilgilerdedüzeltmegerektiğinevearaçdeğişikliğineilişkintutanaktutunuzvegereğiniyapınız.

MotorgücübilgisiuymasıhalindeMotorluAraçTrafikBelgesiveAraçTescilBelgesindegücünün

ağırlığınaoranıkontroledilmelidir.Örneğin“A2”ile“A”arasındakifarkadikkatediniz.Motorgücü35(ha-

riç)kwveaşağıise“A2”,35(dahil)kw’denbüyükise“A”sınıfıeğitimvesınavaracıdır.AyrıcaMotorlu

AraçTrafikBelgesiveAraçTescilBelgesi içerisindegücününağırlığınaoranıverilmekteolup,bilginin

netliğikontroledilmelidir.

Sınavveeğitimaracıkursiyerinistediğisertifikasınıfındagireceğisınavaracıstandartlarınauygunise

sınavıbaşlatmakiçinaşağıdakiprosedürleredevamediniz.LütfenaşağıdakiMotorluAraçTrafikBelgesi

veAraçTescilBelgesi’ndebubilgilerinbulunduğuyerleriinceleyiniz.

Motorgücü(KW)

GüçağırlıkOranı(KW/Kg)

48

10.5. Otomatik Şanzımanlı Araçların Kontrolü

BuaşamadakontroledilecekenönemlihususlardanbirisideyeniYönetmelikleuygulamayakonulanotomatikşanzımanlıaraçlarlayapılacaksınavuygulamasıdır.

Otomatikşanzımanlıaraçlarlayapılacakdireksiyonsınavlarıiçin(EK-3)değerlendirmeformunda“İs-tediğiSürücüSertifikasınınCinsi”bölümündeotomatikşanzımanlıaraçolupolmadığınailişkinbilgibu-lunmalıdır.Ayrıcasizeverilenresimlidireksiyoneğitimisınavtakipvesonuçlistesindekikursiyerinalacağısürücübelgesisertifikabilgilerindedeotomatikşanzımanlıaraçlasınavyapılacağınailişkinbilgibulunmasıgerekmektedir.

Ayrıcaaracınotomatikşanzımanlıaraçolupolmadığıdasınavöncesikontroledilmelidir.

Otomatikşanzımanlıaraçlarınvitessistemlerifarklılıkgösterebilir.Buaraçlardageneldekavramavevitesgeçişleri içinayrıbirdebriyajpedalıbulunmaz.Sınavöncesiaraç ruhsatları ilebirliktekursiyerindoğruaraçlasınavagireceğidekontroledilmelidir.Kursiyerlistenizdeotomatikşanzımanlıvedüzvitesliaraçlarlayapılacakkursiyerlerinsınavlarıiçinfarklıaraçlarkullanılacağındanherbirkursiyersınavıiçinbukontrollerinayrıayrıyapılmasıgerekmektedir.

Yukarıdabahsedilenkonularınkontrolüsonucundaeksiklikveyayanlışbirdurumlakarşılaşılmasıdu-rumunda tutanakhazırlanarakkursiyerin sınavıyapılmayacaktır.Hazırlanan tutanağınbirnüshasınınenkısasüreiçerisindesınavyürütmekomisyonunateslimedilmesiesastır.

10.5.1. İletişim cihazları ve donanımı

Kursiyerinaracabinmedenvesınavabaşlamadanöncegereklikıyafetvedonanımlarıgiyinmişvehazırolaraksınavabaşlamasıgerekmektedir.Sözkonusukıyafetvedonanımlaraşağıdaözetlenmiştir.

¾ İletişimiçintelsizvekulaklıksistemi

¾ Kask(gözlüklüveyagöz-yüzbölgesicamkorumalı)

¾ Kursiyerolduğunadairfosforluvedikkatçekiciyelek

¾ Korumaamaçlıdizlikvedirseklikler

Kursiyerinkıyafetvedonanımlardaeksiklikveyahataolmasıdurumundatutanaktutulmasıvesınavınbaşlatılmamasıgerekir.

Sınavöncesiiletişimcihazıiledenemekonuşmasıyapılarakiletişimcihazlarıkontroledilmelidir.Kur-siyereiletilecekkomutlarbuiletişimcihazıüzerindenyapılacağındaniletişimcihazlarınınkullanımıkonu-sundabilgialınız.İletişimaracıolarakkesinlikleceptelefonukullanılmasınaizinvermeyiniz.

10.6. Sınav Şartlarının Açıklanması

Sınavöncesiaşağıdabelirtilensınavhususlarınıvevarsasınavyürütmekomisyonu tarafındankur-siyerlerinbilmesigerekendiğerkonularısakinverahatlatıcıbirtondakursiyereaktarınız.Mümkünsebukonularıkapsayanbirmetinöncedenhazırlayarakokuyunuz.Ancakdoğrudankişiylegöztemasıkurarak

doğalcümlelerinizlebukonularıaktarmanızdahaolumluveprofesyonelbirsonuçortayakoyacaktır.

49

¾ Sınavın süresi ve sınavın bitirilmesi;

Kursiyeresınavsüresivesınavlailgilibilgiveriniz

Örnekcümle:“Toplamdasınavınız35dakikasürecektir.Busüreiçerisindesizfarketsenizdeetmeseniz

deönemlibirhatayapmanızveyasürücübelgesialmayahazırolmadığınızkanaatinenedenolacakbir

davranışınızıtespitetmemizhalindesınavınızıdahaöncedebitirebiliriz.”

¾ Sınav öncesi sorulacak güvenlik ve Araç Bilgisi sorgulama bölümü hakkında bilgi;

Kursiyeresorulacaksorularhakkındabilgiveriniz

Örnek cümle:“Size sınav başlamadan önce aracı yeterince tanıyıp tanımadığınızı, araç kullanımı

konusundaönemliteknikbilgileresahipolupolmadığınızıtestetmekamacıylabazısorularsoracağız.Bu

sorularınhepsinidoğrucevaplayamazsanızsınavdabaşarısızolmayacaksınızancakbellibirorandasizden

doğrucevapalmakzorundayız.”

¾ (EK-3) Direksiyon eğitimi dersi sınav değerlendirme formu, değerlendirme kriterleri ve sı-

navın hangi hallerde sonlanacağı

Kursiyeresınavdeğerlendirmesürecihakkındakısabilgiveriniz.

Örnekcümle:“Dahasonragerçekakantrafiktedeğerlendirmeformundaifadeedilenbelirlibeceridu-

rumlarınavehatabazlıbirdeğerlendirmeileperformansınızıdeğerlendireceğiz.Bazıhatalardasınavınız

hemenbitecekbazılarındaisedevamedecektir.Budeğerlendirmelerhakkındabilgilendirildinizmi?”

¾ Güzergâh üzerinde varsa değişiklikler

Kursiyeregüzergahhakkındavarsadeğişikliklerdendebahsederekbilgiveriniz.

Örnekcümle:“Dahaönceçalışmışolduğunuzgüzergâhımızdaherhangibirdeğişiklikyoktur.Eğitim

süresincebugüzergâhtadahaöncearaçkullandınızmı?”

¾ Sınav süresince sakin ve güven veren bir sürüş

Kursiyerinrahatlatılmasıvesınavabaşlamadanönceyatıştırılmasıönemlidir.

Örnekcümle:“Sınavesnasındaözelliklekendinizdeneminolunuz.Sakinvedikkatlibirsürüşsergile-

yiniz.Çokbaşarılıbirsürüşgerçekleştireceğinizeinanıyoruz.”

¾ Sınava hazır olunması gerekliliği;

Örnekcümle:“Sizsınavahazırolduğunuzdabaşlayacağız.Sınavahazırmısınız?”“Sınavesnasında

sizinle iletişimaracı vasıtasıyle iletişimkuracağız.Lütfen iletişimaracınızıaçık tutunuzvevereceğimiz

komutlarauyunuz.”

50

¾ Geri bildirim ve iletişim ile ilgili bilinmesi gereken konular

Kursiyereiletişiminaçıkolduğuvegerektiğindesormakistediğibirkonuhakkındaönbilgiverilmesi

uygundur.

Örnekcümle:“Sormakveyasöylemekistediğinizbirkonuolduğundalütfençekinmeyiniz.”

Konuşmalarınızdaveözelliklesürüşesnasındakibarbirşekilde,netveanlaşılırbirsestonuilekısa

cümlelerkullanarakkursiyeresorularınızısorunuzveyakomutlarınızıveriniz.Güzergâhtakomutlarveko-

nuşmalarüzerineöncedençalışarakcümlelerinizivekomutlarınızıhazırlayınız.

10.7. Araç Bilgisi Sorgulama Aşaması

Direksiyoneğitimidersiuygulamasınavlarındakursiyerlerearaçbilgisisorularısorularak(EK-3)de-

ğerlendirmeformlarınaişlenmesigerekmektedir.Bubölümde5soruyahatalıcevapverenveyacevaplama-

yankursiyersınavdabaşarısızolacaktırvesınavısonaerecektir.

Sakince (EK-3) formunda (I)ARAÇBİLGİSİSORGULAMAbölümündeyer alanhususları sorunuz

veyayaptırınız.Komisyonüyesiilebirliktekendiformlarınızahatalarıkursiyerefarkettirmedenişaretleyiniz.

Kursiyerebazıtemelhareketlerivesorularıtanetanevesırasıylasorunuz.Herbirsorununcevabını

vermesininveyadoğrumüdahaleyiyapmasınınardındandiğersoruyageçiniz.

Kursiyeringeçmesineengelbirorandayanlışcevapalmanızhalindebubölümünöneminihatırlatarak

sınavıbitiriniz.Konuşmanızdasınavınamacıveeğitiminöneminedeğinebilirsiniz.

Örneksorucümleleri:

¾ “Lütfendebriyajpedallarınıgösterirmisiniz?

¾ “Motorunvitespedalınıgösterinizvevitesgeçişlerininnasılsağladığınıanlatırmısınız?”(Manuel

araçlar için)

¾ “Aracınyağgöstergesinigösterirmisiniz?

¾ “Lütfenmotosikletiçalıştırıpstopettiriniz?”

¾ “Motosikletiayağıüzerineparkedinizveparktankurtarınız?

¾ “Motosikletinönvearkafrenlerinigösteriniz?”

¾ “Motosikletinakü,sinyalvediğergöstergelerinigösteriniz?

51

10.8. Yönetmelik Eki (EK-7) Krokiye Göre Düzenlenen Alanda Direksiyon Sınavı Bubölüm,kursiyerinÖzelMotorluTaşıtSürücüleriKursuYönetme-liğiekindeki(EK-7)Krokiyegöretrafiğeçıkmadanöncekursiyerinaraç(motosiklet)hâkimiyetivebecerilerininsınandığıbiraşamadır.Kursiyerintrafiğeçıkmasındabirsakıncaolupolmadığınıntespitedilmesibakımın-dançokönemliolanbuaşamadamotosikletkullanıcılarınınminimumse-viyede araç kullanma becerisi ve yeterlilikleri test edilmektedir.

Kursiyerlerin kendilerinden istenen temel becerileri tam ve eksiksiz yerine getirmeleri gerekmektedir. Bu bölümde kursiyerler için ortalama testsüresi5dakikadır.(EK-7)Krokide7(yedi)hareketvetemelbeceritestedilir.

Bunlar;

1- Motoruçalıştırmavehareket,

2- Konilerarasındangeçme(slalom),

3- Sekizçizme,

4- Platformüzerindedengesağlama,

5- Frenyapmavedurma,

6- Engeldenkaçma,

7- Anifrenyapma

olarakbelirlenmiştir.

Bubecerilerdendengeplatformundangeçilen“DENGESAĞLAMA”davranışı“B1”sınıfısürücüser-tifikasısınavlarıiçinuygulanmaz.

Araç sorgulama ve benzer davranışlardan bazılarını araca binerek yaptırılması halinde kursiyerdentekrar araçtan inmesini isteyiniz.

Birsonrakiaşamaolan(EK-7)Krokisınavalanındayapılacakhareketlerinsizintarafınızdanaçıklanma-sıgerekmektedir.Yediayrımanevravedavranışıyapmasınıisteyiniz.Budavranışlaryaptırılırkenkomisyonüyesininbirisibaşlangıçnoktasındadiğeriisediğerdavranışlarınyapılacağıalanlardadurmalarıdavranışla-rıngözlemlenmesiaçısındanönemliolupduruşpozisyonlarınınbunagörealınmasıgerekmektedir.

10.8.1. Motoru çalıştırma ve hareket

1.

MOTORLU ÇALIŞTIRMA VE HAREKET

a)Motoruçalıştırırkenvitesiboşaalmıyor(motorlubisiklethariç). SARI SARI

b)Kalkışesnasındaönvearkatrafiğikontroletmiyor. KIRMIZI

c)Kalkışesnasındamotorustopettiriyor. KIRMIZI

ç)Kalkışesnasındaayaklarınıtoplarkendengeyisağlayamıyor. KIRMIZI

d)Çoksarsıntılıkalkışyapıyor. SARI SARI

Kursiyerdenaracabinerekaracıçalıştırmasınıisteyiniz.Buaşamadadoğrudankonilerarasındangeç-mehareketinegeçmedenuygunpozisyoniçinmotoruhareketettirmesiniisteyiniz.

52

Builkaraççalıştırmaişlemininbirsonrakidavranışolankonilerarasındangeçişleriçinbaşlangıçnok-tasıolmayanbiryerseçilmesitavsiyeedilmektedir.Böylecekursiyerinaracıdoğrukonumagötürmekiçinilkhareketlekalkışvehafifduruşlarıngözlemlenmesimümkünolacaktır.

10.8.2. Koniler arasından geçme (slalom)

2.

KONİLER ARASINDAN GEÇME

a)Konilereçarpıyorvedeviriyor. KIRMIZI

b)Ayaklarıyeredeğiyor(“B1”sertifikasınıfıhariç). KIRMIZI

c)Sınırlarındışınaçıkıyor.Dönüşleresnasındahızınıayarlayamıyor. KIRMIZI

d)Düşüyor(“B1”sertifikasınıfıhariç). KIRMIZI

Koniler arasındangeçiş içindoğrupozisyondabekleyenkursiyere işaret ederekhareketi başlatınız.Birincimaddedeyeralanbazıhatalarıdagözlemleyerekkursiyerinaraçsürüşünüizleyiniz.

Konilerarasındangeçişlerde(slalom)kursiyerinaracısavurmadanveemniyetlibiçimdesürüçyapmasıgerekmektedir.Buradabeklenenbazıolumludavranışlarhızınayarlanması,aracınsavrulmadansürülme-si,konilereçarpmadanbirmanevragözlemlenmesigerekmektedir.Konilereçarpma,dengesağlayamamaveyaayaklarınyeredeğmesigibihatalargözlemlenmesihalindesınavsonlandırılırvekursiyerinbaşarısız-lığıilanedilir.

10.8.3. Engelden kaçma

3.

ENGELDEN KAÇMA

a)20kmhızaulaşamıyor. KIRMIZI

b)20kmhızaulaştıktansonraönüneçıkanengeldenkaçamıyor. KIRMIZI

Engeldenkaçmamanevrasıiçin(EK-7)Krokidebelirlenmişyeterlibirmesafedekursiyerindüzsürüşyapacağıbiryolüzerineengelolacakşekildeyolukesecekbiçimdeyanyanaşekildekigibibirmetrelikmesafedeenazüçkonikonularakyapılmasıgerekenbirharekettir.Bubeceriiçinkursiyerin20km/sahızaçıkmasıvekonilereenazbuhızlayaklaşarakengeldenkaçınmasıistenecektir.Engelebirbuçukmetrekala

engeldensağaveyasolakaçarakbirbuçukmetreiçerisindetekraraynıyolunagirmesigerekmektedir.

Kursiyerinengeldenkaçmasıiçinkonilerinsağındanveyasolundangeçmesiarasındabirfarkyoktur.

Bukonudasağdanveyasoldankaçmatercihiyolşartlarınagöretarafınızdanbelirlenmesiuygunolacaktır.

Engeldenkaçmamanevrasıiçinhızınayarlanamaması,dengesizbirhızlaaraçkullanılması,güvenlive

makulolmayanbirşekildemanevrayapılması,manevraesnasındaengeldenaşırıuzaklaşılmasıveyaengele

çarpılmasıgibidavranışlarınizlenmesibaşarısızlıknedenidir.Engelden kaçma davranışını Yönetmelik

eki (EK-3) formundaki 1-2-4-5 ve 6 ıncı maddelerinden sonra yaptırınız.

53

10.8.4. Sekiz çizme

4.

SEKİZ ÇİZME

a)Ayaklarıyeredeğiyor(“B1”sertifikasınıfıhariç). KIRMIZI

b)Sınırlarındışınaçıkıyor.Dönüşleresnasındahızınıayarlayamıyor. KIRMIZI

c)Düşüyor(“B1”sertifikasınıfıhariç). KIRMIZI

Sekizçizmebecerisibutüraraçlardakullanılanenyaygıntemelhareketlerdenbirtanesidir.6veya7

metreçapındaikidaireşeklindeki8içerisindegerçekleştirileceksekizçizmebecerisindeçizgileriniçinden

bu hareketin gerçekleştirilmesi gerekir.Burada temel kural kursiyerin çizgi ile belirlenen sınırın dışına

çıkmamasıdır.

SekizçizmehareketineYönetmelikeki(EK-7)Krokidekigibiilkdönelhareketiiçinsağdangirerek

yapılmasıvetamamlanmasıgerekmektedir.Motosiklethızınıayarlayamayarakçizgilerindışınaçıkılması,

düşülmesiveyaayaklarınbirdefabileolsayeredeğmesibaşarısızlıknedenidir.

“A2”ve“A”sertifikasınıfıaraçlarınsınavındasekizçizmedavranışıaşağıdagösterilenşekildekigibi

yapılacaktır.Bunagöresekizçizmedavranışının3.5metreçapındakisekizrotasıüzerindeçizgilerindışına

çıkmadanyapılmasıgerekmektedir.Aşağıdakişekildemaviboyalıalankursiyerlerekolaylıkolmasıiçin

çizilmiştir.Kursiyerlermaviboyalıalanındışınaçıkmasıdurumundabaşarısızsayılacaktır.Sekiziniçinde

yapılanmanevralardakursiyermaviboyalıalanıniçindekaldığısürecebaşarısızsayılmayacaktır.

“A1“sertifikasınıfıaraçlardaise;aşağıdakişeklegöremaviboyalıalanagirmeden beyaz alanda sekiz

çizmehareketi3metreçapındakisekizrotasıüzerinde iççizgilerbazalınarakyapılacaktır. İççizgilerin

dışına,mavialanaçıkanlarbaşarısızsayılacaktır.

54

10.8.5. Denge sağlama

5.

DENGE SAĞLAMA

a)Platformüzerindengeçemiyorvearacınüzeirndedengesağlayamıyor (“B1”sertifikasınıfıhariç).

KIRMIZI

b)Platformüzerindendüşüyor(“B1”sertifikasınıfıhariç). KIRMIZI

Dengeplatformundangeçişiçindoğrubirmesafedenbaşlanmasıesastır.Dengeplatformuiçinuygun

birmesafedenveplatformayakınbiryerdenizlemeyapılmasıgerekmektedir.Buradadengeplatformundan

düşmedengeçişyapıpyapmadığınıdeğerlendirmelisiniz.

10.8.6. Fren yapma ve durma

5.

FREN YAPMA VE DURMA

a)Frenyaparkenpanikliyor,aracıaşırısarsıyor. KIRMIZI

b)Frensınırlarınındışınaçıkıyor(motorlubisiklet20metre,motosiklet30metre). KIRMIZI

c)Düzgünduruşyapamıyor.Önvearkafrenleridengelikullanmıyor. KIRMIZI

Frenyapmavedurmabecerisiiçinönceliklebellibirhızlanmamesafesineihtiyaçduyulmaktadır.(EK-

7)Krokiyegörehazırlananalandaböylebirmesafeninbelirlenmesinisağlayınız.Koniveçizgilerlehızlan-

ma,yavaşlamavedurmayerlerinibelirleyiniz.

Anifrenhareketiiçindeaynı(EK-7)Krokiiçindüzenlenmişalandabirrotaüzerindebelirlemeyapı-

nız.Bubelirlemeiçinhızlanmayavaşlamavedurmakonileriilebirlikteyereçizgiçizilerekdebirbelirleme

yapılmasıuygunolacaktır.“Anifrenyapma”hareketininayrıolaraktekraryapılacağınıhatırlatarakkursi-

yerehızlanma,yavaşlamavedurmahareketinitarifediniz.

Hızlanma aşamasında kursiyerin uygunvitesle hızlanması, yavaşladıktanve durduktan sonra vitesi

boşaalıpalmadığınıngözlemlenmesigerekmektedir.(otomatikşanzımanlıaraçlarhariç).Durmaesnasında

ise önve arka frenlerin dengeli bir biçimdekullanılıp kullanılmadığı özellikle izlenmelidir.Buhareket

sonundaaracıntamamendurmasıgerekir.Budurumdakursiyerinayaklarınınyerebasmasıbirhataolarak

değerlendirilmemelidir.

durma mesafesi frenleme hızlanma

30 m 30 m

55

10.8.7. Ani fren yapma

7.

ANİ FREN YAPMA

a)25kmhızaulaştıktansonraanifrenyapamıyor. KIRMIZI

b)Anifrendavranışınıgerçekleştirirkentrafiğikontroletmiyor. KIRMIZI

Ani fren davranışını yaptırmadan önce kursiyere engelden kaçma davranışını yaptırınız. Hız-lanma,yavaşlamavedurmahareketindensonrabelirlenenalandaanifrenhareketiiçinkursiyerindoğrupozisyonagirmesinisöyleyiniz.Önceliklekursiyerehareketebaşlamadanönceanifrenhareketinidetaylıbirşekildeanlatınız.

Anifreniçinişaretleri(çizgiveyakonileri)göstererek20km/sahızlagiderkenbirincikoniveyaçizgi-denitibarenanifrenyapmasınıvebelirlenendiğerikincikoniveyaçizgidenöncedurmasınıgözlemleyiniz.Buhareketiçerisindekursiyerin20km/sahızlaaraçsürmesiveanifrenyapmasıgerekmektedir.

ani fren mesafesi(kısabirmesafe)

hızlanma mesafesi(yaklaşık20m)

Bubeceriesnasındakursiyerinhızayarlaması,önvearkafrenintibakları,aracınkaydırılması,güvenlifrenlemevearaçkontrolününsağlanmasıgibibecerilergözlemlenmelidir.

Budeğerlendirmedekursiyerlerinmuhtemel hataları; hız ayarlarının sağlanamaması, ani fren yapı-lırkenaracınkontrolününkaybedilmesi,önvearkafrenlereeşitvedengelibasılmaması,aracıntehlikelibiçimdekaydırılması,zamansızvedengesizfrenyapılması,düşmeveyaçarpmaolmasıgibidurumlardakursiyerbaşarısızolur.

10.9. Sürüş Becerisi ve Trafik Algısına Yönelik Davranışların Test Edildiği Akan Trafikte Yapılan Direksiyon Sınavı

Motosikletgrubuaraçlarınsınavbecerisindeenönemliaşamaakantrafikteyapılacaksürüşbecerisivetrafikalgısınayönelikdav-ranışlarıntestedilmesidir.Motorlubisikletvemotosikletkullanıcı-larınınakantrafikiçerisindekisürüşleribuaraçlarıtakipedenbaşkabiraraçlaizlenerekyapılacaktır.

Sınavsırasında(EK-7)Krokiyeuygunalandayapılacaksınavınardındankursiyerinbuaşamadabaşarılıolmasıhalindesürücükur-sutarafındanteminedilecekvehazırbekleyenaraçlatakipbaşlayacaktır.

56

Akantrafikteyapılacaksınavöncesikursiyerileiletişimçokönemlidir.Bubakımdanaraçlardatelsizaracıbulundurulmasızorunluluğugetirilmiştir.Kursiyerinakantrafikgüzergâhınaçıkarılmadanöncetelsiziletişimcihazıkontroledilerekdireksiyoneğitimidersisınavıuygulamavedeğerlendirmekomisyonbaş-kanınıntalimatıilesınavbaşlatılmalıdır.

Birsınavesnasındaveyasınavgüzergâhında,kursiyerinsürücübelgesini (ehliyetini)aldıktansonragerçekhayattabağımsızolarakaraçsürerkenkarşılaşabileceğihertürlütrafikveyolşartlarınıbarındırmasıgerekir.Budurumuntamolarakkarşılanabilmesiiçinbirçokyolvetrafikdurumlarıvetrafikunsurlarıiçingenellemeleryapılmıştır.

Belirlenengüzergâhlar içinsınavdeğerlendirmekomisyonlarıncaöncelikledikkatedilmesigerekenbazı temel trafikve yol unsurları aşağıda özetlenmiştir.Buunsurlar aynı zamanda ideal bir güzergâhtabulunmasıgerekenunsurlarıdaihtivaetmektedir.

10.9.1. Özellikle dikkat edilecek trafik ve yol unsurları

1. Düzsürüşhızlanma,yavaşlama,durma

2. Şeritlerveyoldakiişaretler

3. Virajlar

4. Dönüşlervefarklıdaralan,genişleyenyollarıngirişveçıkışları

5. Dörtyolvekesişenyollar(ışıklı-ışıksız)

6. Dönelkavşaklarveyolayrımları

7. Eğimliyollar,inişlivetırmanışlıyollar(virajlı-virajsız)

8. Demiryolu,yayageçidi,okulveyahastanegibikilitbölgegeçişleri

9. Duraklar(otobüs,dolmuş),parkedenaraçlar,bisiklet,yayavemotosikletler

10. Sollamavearaçgeçişleri

11. Kırsalyollar,gidişgelişli(çiftyönlü)yollar

12. Çokşeritliotoyollar,otobanlar,buyollardagirişçıkışveseyir

13. Karayollarındakiolumsuzluklar,taşlıveyakumluyollar,tümsekli-çukurlu,ıslakzeminli,yüzeyzemi-ni bozuk yollar

Tanımlananbutrafikveyolşartlarındasınavdeğerlendirmekomisyonlarınınziyadesiyledikkatliola-rakkursiyerinyeterliliğinigözlemlenmesigerekmektedir.Kursiyerinmuhtemelbirsınavdakarşılaşabile-ceğitrafikveyolunsurlarıyoğunveazyoğunaraçkalabalığındaveyafarklıiklimkoşullarındadahagüçlüşartlarolarakalgılanabilir.Ancakunutulmamalıdırkikursiyerlerinhertürlüiklimvetrafikyoğunluğundaaraçsürüşüiçinyetiştirilmesivetestedilmesigerekmektedir.

Akantrafikteyapılacaksınavda(EK-3)DireksiyonEğitimiDersiSınavDeğerlendirmeFormuüçüncübölümdeyeralanSÜRÜŞBECERİSİVETRAFİKALGISINAYÖNELİKDAVRANIŞLARBÖLÜMÜüzerindenbirdeğerlendirmeyapılmasıgerekmektedir.Bubölümdeyeralandavranışvesürüşbecerileritrafikalgısıvesürücüyeterliliklerinegöreolasıbazıhatalarladetaylandırılarakdahaobjektifveadilsınavyapılmasıamaçlanmıştır.

Sürüş Becerisi ve Trafik Algısına Yönelik Davranışlar bölümüne ilişkin değerlendirme usulleri

aşağıda özetlenmiştir.

57

10.9.2. Kontrolsüz ve sinyal vermeden çıkış yapma davranışı

1.

KONTROLSÜZ VE SİNYAL VERMEDEN ÇIKIŞ YAPMA DAVRANIŞI

a)Çıkışyaparkentrafiğikontroletmiyor. KIRMIZI

b)Trafiğitehlikeyedüşürecekşekildeçıkışyapıyor. KIRMIZI

c)Sinyalvermedençıkışyapıyor. KIRMIZI

Budavranışgenellikletrafiğeilkçıkışyaparkengözlemlenir.(EK-7)Krokidenanayolaveyahemendaha

sonrasındaikincibiryolaçıkarkenkursiyerlerinbirçoğundaçıkışvesinyalhatalarıgözlemlenmektedir.

Enönemlihatalardanbirisidekontrolsüzçıkışyapılmasıdır.Kursiyerlerinyolungelişgidişlerinebak-

maları, yolboşolsabilekavşakvekilit noktalardadurmaları, gerivekörnoktaları aynalarıkullanarak

kontroletmelerigerekmektedir.Sinyalveişaretvererekiletişiminenüstdüzeydetutulmasıdabeklenen

davranışlararasındadır.Buvebenzerdavranışlarıgöstermeyenkursiyerlerbaşarısızsayılırlar.

10.9.3. Şerit izleme ve değiştirme kuralları

2.

ŞERİT İZLEME VE DEĞİŞTİRME KURALLARI

a)Şeritdeğiştirirkenzamanındasinyalvermiyor. KIRMIZI

b)Şeritizlemekuralınauymuyor(Şeritçizgilerininiçindearaçkullanmıyor.). KIRMIZI

c)Araçkullanırkengüvenlikşeridiniihlalediyor. KIRMIZI

ç)Şeritdeğiştirirkenaynakontrolüyapmıyor. KIRMIZI

d)Seyirhâlindeykenaynalardantrafiğinakışınıkontroletmiyor. SARI SARI

Trafikiçerisindemotosikletveyamotorlubisikletlerinşeritizlemeveşeritdeğiştirmekurallarınauyum

konusundayaygınhatalaryaptıklarıgözlemlenmektedir.Kursiyerveacemisürücüleriçindehaliylebenzer

durumlarsözkonusuolmaktadır.Genelsürüşiçerisindeherangözlemlenebilecekbudavranışlariçindirek-

siyoneğitimidersisınavıuygulamavedeğerlendirmekomisyonlarınınziyadesiyledikkatliolmalarıhayati

önem arzetmektedir.

Kursiyerlerindüzsürüşyapılanyollardadevamlısolveyasağşerittengitmemeleri,yolundurumuna

vetrafikşartlarınagörearaçlarınıdiğeraraçlarıngörüşmesafesindeveuygunşeritlerdekullanmaları,şeridi

izlerkenşeridiortalayarakseyiretmeleri(çizgilereyakınaraçkullanmamaları)gerekmektedir.Ayrıcaşerit

izlerkenvedeğiştirirkentrafiğisüreklivesıksıkkontroletmeleri,sinyalvegerekliişaretlerizamanındave

tam vermeleri gerekmektedir.

Kavşakvedönüşleröncesindekursiyerlercekontrolleryapılarakzamanındadoğruşeridegeçilmesi,

şeritdeğiştirmekurallarınauyulması,tamvegerekligüvenlikönlemlerinalınmasıgerekmektedir.

58

10.9.4. Hız ve önündeki aracı sollama kuralları

3.

HIZ VE ÖNÜNDEKİ ARACI SOLLAMA KURALLARI

a)Hızlimitleriniaşıyor. KIRMIZI

b)Hızlimitlerininçokaltındaaraçkullanıyor. KIRMIZI

c)Hızlanmaveyavaşlamalardagazvefrenetamintibakedemiyor. KIRMIZI

ç)Sollamaesnasındasinyalvermiyor. KIRMIZI

d)Sollamaesnasındaayna,yolvekarşıdan/arkadangelenaraçkontrolü yapmıyor.

KIRMIZI

e)Sollamayaparkenarkadakivediğerşeritlerdekiaraçlarıtehlikeyeatıyor. Hızlarınıdoğrutahminedemiyor.

KIRMIZI

Yolunşartlarınavearaç tipinegöremotosikletvemotorlubisikletaraçlarınınhızlarınıayarlamaları

gerekmektedir.Özelliklevitesgeçişleri,vitesyükseltmevedüşürme,önündekiaracıtakipederkenhızlan-

maveyavaşlamakurallarınauyumhayatiönemtaşımaktadır.Doğruvitesdeğiştiremeyenveyanlışfren

kullanankursiyerlerbaşarısızsayılırlar.

30dakikalıksürüşesnasındaduranveyahareketedenbiraracıngeçilmesiveyasollanmasıgerekir.

Budurumdadoğrusinyalveyolaçıkışlar,yolvetrafikkontrolüvehızayarlamalarınındoğrubirbiçimde

yapılması,anifrenveanormalhızlanmayapılmamasıgerekmektedir.Ayrıcaherandurabilecekveyadönüş

yapabilecekaraçlariçinçoğunluklasağdangidecekolanmotosikletveyamopetkullanıcılarıdikkatliolma-

larıveuygunpozisyonda(trafiktekidiğeraraçlarınkendisinigörebileceğikörnoktaolmayanyerlerde)ve

takipmesafesindeseyretmelerigerekmektedir.

10.9.5. Aracı stop ettirme davranışı

4.ARACI STOP ETTİRME DAVRANIŞI

a)Aracıstopettiriyor. SARI SARI

Aracın stop ettirilmesi davranışı direksiyon sınavının herhangi bir anında gözlemlenebilir. (EK-7)

Krokiye göre düzenlenen alanda aracın stop ettirilmesi ağır kusur olduğundan tek hatada kursiyer

başarısız olur. Akantrafikiçerisindearacınstopettirilmesidurumundabudurumhafifkusurolarakkabul

edilir.Tekrarıhalindekursiyerbaşarısızolur.Kursiyerinakantrafiktekisınavsüresiiçindearacıikidefa

stopettirmesibaşarısızlıksebebidir.

Araç arızası iddiasından dolayı olası stoplar için sınav öncesi veya sonrası usta öğretici tarafından

gereklidonanımıgiyerekbirkontrol sürüşü istenebilir.Araçarızasındanşüphelenilmesihalinde tutanak

tutularakşartlarıuygunbaşkabiraraçlasınavyapılabilir.

59

10.9.6. Takip mesafesi ile ilgili davranışlar

5.TAKİP MESAFESİ İLE İLGİLİ DAVRANIŞLAR

a)Takipmesafesinikurallarauygunolarakayarlayamıyor. KIRMIZI

Akantrafikiçerisindegenelsürüşbecerileribakımındanherangözlemlenmesimümkünolanbudav-

ranışiçinözelliklemotosikletsürücüleriningüvenlisürüşesaslarındanbirisiuyguntakipmesafesidir.Oto-

mobilvediğer araçlaragöremotosikletgrubunun riskve tehlike şartları ile araçlarındurmamesafeleri

karşılaştırıldığındatakipmesafesininkorunmasısürücüleriçinhayatiönemesahiptir.

Gerekyavaşlayanveyahızlanantrafikakışlarında,gereksesabithızlardayapılansürüşlerdeözellikle

motosikletkullanıcılarının takipmesafelerinikoruyamadıklarıgözlemlenmektedir.Bütünaraçlardaseyir

hızınınenazyarısıtakipmesafesidir.Örneğin50km/sahızileseyredenbiraraç,önündekiaracıenaz25

metremesafedentakipetmesigerekmektedir.Bumesafemotosikletvebenzeriikitekerliaraçlariçinço-

ğunluklayeterliolmayabilir.Bumesafelerinbiranlıkihlalibaşarısızlıknedenidir.

Kavşakveyaışıklıtrafikdüzenlemesiolanyerlereyaklaşmadahızabağlıolaraktakipedilenaraçlardu-

ranakadarbiryaklaşmasözkonusuolur.Yukarıdabahsedilenkurallartrafikiçerisindeyapılacakyavaşlama

vedurmadavranışlarıiçindegeçerlidir.Hızazaldıkçamesafedeazalacaktır.Işıklıkavşaklaragirerkenveya

kavşaktabeklerken,kalkışlardagüvenlitakipmesafesininkorunamamasıkursiyerinbaşarısızolmasınane-

denolacaktır.

10.9.7. Alkol ve uyuşturucu maddelerle ilgili davranışlar

6.ALKOL VE UYUŞTURUCU MADDELERLE İLGİLİ DAVRANIŞLAR

a)Alkol,uyuşturucuveyauyarıcımaddeleretkisindedir. KIRMIZI

Kursiyerlerinalkolveyauyuşturucuetkisindeolmalarıhalindekursiyerinsınavıhemensonlandırılır.

Alkolveyauyuşturucualankursiyerlerdeşüpheuyandıracakhalvehareketlergözlemlenir.Budurumda

kursiyertrafiğeçıkartılmadantespitdahaönemliolduğundanbuvebenzerdurumdanşüphelenilenkursiye-

rinakantrafiğeçıkmasınaizinverilmemelidir.

Alkolveyabağımlılıkyapanmaddelerinkokusununveyaetkisinindireksiyoneğitimidersisınavıuy-

gulamavedeğerlendirmekomisyonutarafındanhissedilmesi(aşırıdengesizkonuşmave/veyadavranışve

hareketbozukluklarıgibidavranışlarıngözlemlenmesi…vb)hâlindebudurumuntespitedilmesiiçingü-

venlikgörevlilerindenyardımistenmelidir.Budurumunkesinleşmesihalindetutanaktutularakkursiyerin

sınavısonlandırılır.

60

10.9.8. Kavşak yaklaşımında ve kavşaklarda kurallara uygun davranışlar

7.

KAVŞAK YAKLAŞIMINDA VE KAVŞAKLARDA KURALLARA UYGUN

a)Kavşakyaklaşımındayavaşlamıyor. KIRMIZI

b)Kavşaktaaynakontrolüyapmıyor. KIRMIZI

c)Kavşaktaşerittakibiyapmıyor. KIRMIZI

ç)Kavşaktasinyalvermiyor. KIRMIZI

d)Kavşakdönüşlerindeomuzbakışıyapmıyor.Körnoktalarıkontroletmiyor. KIRMIZI

e)Kavşaktakarşıdanveyandangelenaraçlarıkontroletmiyor. SARI SARI

Bubölümdesadeceyandanvekarşıdangelenaraçlarınkontrolühafifkusurolarakkabuledilmiştir.

Buradakiamaçkavşağayaklaşmakurallarınadikkatçekmektir.Kontrollerinyapılmasışüphesizçokönem-

lidir.Kavşaklar çok farklı şekillerde olabilir, dönel kavşaklar, ışıklı kavşaklar, kontrolsüz geçişlere izin

verilenüçyollar,dörtyollarveyabeşyollar…

Kavşaklardadönüşyapılacaksadoğruşerit izlenmesigibidavranışlardabubölümdegözlemlenecek

durumlardandır.Körnoktalarınkontrolü,hızayarlaması,kavşakyaklaşımlarındaözellikledönüşyapılacak-

sazamanındadoğruşeritleregeçişvediğeraraçlarlailetişim(gözteması,görünürolmakiçindoğrukonum

almagibi)hususlarhayatiönemtaşımaktadır.Kursiyerinbaşarısızolacağıhatalar(EK-3)değerlendirme

formundaifadeedilmiştir.

10.9.9. Sağa-sola dönüş ve işaretlerle ilgili kurallar

8.

SAĞA-SOLA DÖNÜŞ VE İŞARETLERLE İLGİLİ KURALLAR

a)Döneceğiyönünuygunşeridinezamanındagirmiyor. KIRMIZI

b)Dönüşöncesindezamanındasinyalvermiyor. KIRMIZI

c)Dönüşlerdeaynakontrolüyapmıyor. SARI SARI

ç)Dönüşlerdeolmasıgerekendaryadagenişdönüşüyapamıyor. KIRMIZI

Sağaveyasoladönüşlerbirdireksiyonsınavıiçinentemelbecerilerdendir.Hertürlüyolşartlarında

dönüşkurallarınauyulması,örneğinsinyalverilmesi,doğruşeridezamanındagirilmesi,aynalarınkontrolü

çok önemlidir.

Dönüşlerdeyolvearaçşartlarınagöredeğişenaçılardagenişvedardönüşyapmalarıayrıcadeğerlendi-

rilmelidir.Yolundurumunagöredönüşyapılanyolunkontrolüvegirilenyolungüvenliğininsağlanmaması

daağırkusurlardandır.

61

10.9.10. Çevreye duyarlı (korna-gürültü) ve enerji tasarrufu sağlayacak şekilde araç kullanma

9.

ÇEVREYE DUYARLI (KORNA-GÜRÜLTÜ) VE ENERJİ TASARRUFU SAĞLAYACAK ŞEKİLDE ARAÇ KULLANMA

a)Yaksekdevirdearaçkullanıyor. SARI SARI

b)Gereksizyerekornayıkullanıyor. SARI SARI

c)Ekonomikaraçkullanmakurallarınauymuyor(frenkullanma,vitesgeçişleri, hızlanma).

SARI SARI

Çevreyeduyarlıveekonomiksürüşkurallarınaaitderslerkursiyerlereeğitimlerdeverilmektedir.Her

ne kadar burada belirtilen hatalar hafif kusur olarak kabul edilse de, kursiyerin başka bir hafif kusurla

sınavdabaşarısızolmalarınanedenolacakkadarönemlidir.Yüksekseslesüreklidevirliaraçkullanılması,

gereksiz korna çalınması, yanlış vites (otomatik şanzımanlı araçlar hariç) değişikliği yapılması, gerekli

olmadığıhâldesıksıkgazveyafrenpedallarınabasılmasıhafifkusurlardanbazılarıdır.

10.9.11. Yol giriş ve çıkış kuralları ile ilgili davranışlar

10.

YOL GİRİŞ VE ÇIKIŞ KURALLARI İLE İLGİLİ DAVRANIŞLAR

a)Yolgirişveçıkışkurallarınauymuyor. KIRMIZI

b)Kontrolsüzgirişveçıkışyapıyor. KIRMIZI

Trafikveyolşartlarıiçerisindebirbirindenfarklıyoldurumlarısözkonusudur.Anayoldantaliyollara,

otoyollardandarvevirajlıyollaragirişler,“makas”olaraktarifedilen“V”şeklindeyolbirleşmelerigibi

yerlertrafiğingenelşartlarındakarşılaşılanamaçokdikkatliolunmasıgerekenriskliyerlerdir.

Güzergâhiçerisindekursiyerlerinhertürlüyolgirişveçıkışlarında,buyollarayaklaşmavegeçişlerin-

deyoluvekendilerinigüvenealmalarıgibigerekliolumludavranışlarıgöstermeleribeklenir.

Direksiyonsınavlarındakursiyerlerinbaşarısızolmasıanlamınagelenhızlarınayarlanamaması,yol-

larınvekörnoktalarınkontroledilmemesi,riskliyollardaaraçolmasabiledurulmaması,kesişenyollarda

yolaçıkışlardaaracısavurarakçıkışlaryapılması,birleşenyollarda,yanyollarkontroledilmedenveyavaş-

lamadansürüşyapılmasıgibibirçokhatagözlemlenmektedir.Kursiyerlerin,trafikışıklarınadikkatetmeden

çıkışyapmalarıvekırmızıışıktageçmeleriburadadeğerlendirilecekhususlararasındadır.

62

10.9.12. Yaya ve okul geçitleri ile ilgili davranışlar

11.YAYA VE OKUL GEÇİTLERİ İLE İLGİLİ DAVRANIŞLAR

a)Yayaveokulgeçitlerindeyayalaravebisiktletlilereyolvermiyor. KIRMIZI

Yayaveokulgeçitlerineyaklaşırkenkursiyerlerinyavaşlaması,yayavebisikletlikarayolukullanıcıla-rınayolverilmesigerekmektedir.Kontrolsüzvehızayarlamadanyapılangeçişler,ışıksızkavşaklardaveyayayageçitlerindekarşıyageçmekisteyenyayalarayolverilmemesi,geçişüstünlüğüolantaşıtlarageçmehakkıverilmemesi,okul,hastane,itfaiyevebenzeriyerlerdengeçerkenyavaşlamayapılmamasıbaşarısızlıknedenlerindendir.

10.10. (EK-3) Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Değerlendirme Formu Sürücü Sertifikaları Direksiyon Sınavının Bitirilmesi

Sınavlarınuygulamasıkonusunda tereddütlerinizinönceliklesınavyürütmekomisyonu ilepaylaşıl-masıgerekmektedir.Başarısızkursiyerinbaşarısızlığıkonusundabirtereddütgöstermenizkesinlikleyanlışanlaşılacaktır.Unutulmamalıdırkisınavuygulamasıkonusundaeskialışkanlıklarveyanlışuygulamalarsınavsistemininiyileştirilmesiniengelleyenbirdurumdur.

Direksiyonsınavısırasındakursiyeringözlemlenenhatalarınınhemen(EK-3)değerlendirmeformunaişaretlenmesiesastır.

Başarısızolarakkabuledilmesinenedenolacakhata(birağırkusur)veyahataların(ikihafifkusurveyabeşsorubilmeme)işlenmesinintespitedilmesihalindeişaretlemeyapılarakkursiyerdenaracınuygunbiryerdedurdurulmasıistenir.Kibarcakendisinebaşarısızolduğudurumaçıklanır.

Başarısızolankursiyereaçıklamayapılırkengereksizpolemikvesözdalaşındankaçınılmalıdır.Kur-siyerlerin sinir bozucuveya tahrik edici cümleler sarf etmesihalinde, eğer ciddive saygılı bir biçimdekonuşacaksakendisinecevapverileceğiifadeedilmelidir.

(EK-3)DeğerlendirmeFormundahatalarıngayetaçıkbirbiçimdeifadeedildiği,mevzuatgereğibuhatalarıntespitedilmesihalindesınavınsonlandırılmasıvekursiyerinsınavdabaşarısızolduğununaçıklan-masıgerekmektedir.

Kursiyerinbaşarısızolduğudurumveyahatayailişkinkonuşmanıngereğindenfazlaolmasıpolemikvetartışmayıartıracağındankısavenetcümlelerledurumkendisineaçıklanmalıdır.Kursiyerinbaşarısızlığıkonusundadireksiyonustaöğreticisininsözekarışmasıdahafazlaolumsuzluğanedenolacağındansınavöncesiustaöğreticiilekursiyerkarşısındatartışmayapılmamasıgerektiğihatırlatılmalıdır.

Kursiyerinsürüşesnasındagözlemlediğinizolumluvedoğrudavranışlarıilegüçlüolduğubecerileriüzerinde birmiktar konuşmayla başlayan bir açıklama kursiyeri rahatlatacaktır.Öte yandan kendisindezayıfbulduğunuzyönlerveyahatayanedenolandavranışlarıüzerindekısabirkonuşmayapılabilir.

Kursiyerler trafik içerisinde tecrübeleri usta sürücüler kadar olmadığından birçok yönden zayıf birtrafikveyolhâkimiyetisergileyebilirler.Trafikveyolşartlarınındoğruokunmasıvekısasüreiçerisindebirçokkararverilmesikursiyerlerineğitimlezamanlagelişmesigerekendavranışveyeterliliklerindendir.

63

Trafikiçerisinderiskleriöngörebilme,iletişim,sabır,kararvermevemaksimumkontrolgibiunsurlarüzerindedurularakkursiyerinsürücübelgesiiçinsahipolmasıgerekenözelliklervurgulanmalıdır.

Kısaaçıklamasonrasıgerekolmadıkçasınavesnasındayapılansürüşveyasınavuygulamasıhakkındakonuşmayınız.Yapılansınavveyauygulamakonusundatartışmayanedenolacakkonuşmalaragirmedenendoğruiletişimyollarıilebirsonrakikursiyeriçinhazırlıklarıyapmaküzeresınavbaşlangıçnoktasınasınavaracıilebirliktegeliniz.

Direksiyoneğitimidersisınavıuygulamavedeğerlendirmekomisyonuüyesiilebirlikte(EK-3)değer-lendirmeformunuyenidenkontrolederekdeğerlendirmekomisyonüyesininvarsatespitettiğihatalarüze-rindekonuşunuz.Kursiyerleilgiliolarakbaşkanveüyetarafındanortakdoldurulmasıgerekendiğer(EK-3)değerlendirmeformunutamamlayınız.Başarısızolankursiyerinnedenbaşarısızolduğununaçıklanacağı“Nedeni”bölümünemaddevealtmaddesiniyazınız.

Başarılı kursiyerler, sınavı süresi içerisinde tamamlamış ve sınav başlangıç noktasına bir sorun ol-madangelmişkişilerdir.Bukursiyerlerinbaşarısızolduğunasonradankararverilmesibaşarısızbirsınavuygulamasıanlamınageldiğindensınavesnasındalütfentereddütyaşamayınız.Kendinizdeneminolarakkursiyerlerindavranışlarınıtamolarakdeğerlendiriniz.Sürücübelgesialmayahazırolmayanvegüvenlibirbiçimde araç kullanamayan kursiyerler sürücü belgesi alamazlar.

Başarılıbirsürüşgerçekleştiren“güvenilir”araçkullanankursiyerlereteşekküredereksınavı,sınavbaşlangıçnoktasındabitiriniz.

Unutulmamalıdır ki aracın başlangıç noktasına getirilerek durdurulması, stop ettirilmesi ve araçtanininceyekadarsınavdevametmektedir.Kursiyertarafındandurma,parketme,stopvearaçtaninmedav-ranışlarındasondakikadabilebirhatagözlemlenmesikursiyerinsınavdanbaşarısızolmasıanlamınagelir.Budurumkursiyereaçılanaraksınavınbitirilmesigerekmektedir.

Bütünkursiyerlerinsınavlarıbittiğindedosyanızdaki(EK-3)değerlendirmeformlarınıtekrarkontrolederek,diğerevrakvearaç-gereçlerledireksiyonsınavyürütmekomisyonunateslimediniz.

Evrakı teslimettiğinizedairsınavevrakınailişkinözetraporunbulunduğutabloyateslimsaatinideyazarakimzaatınız.

Evrakınteslimiveimzaesnasında;

¾ (EK-3) Direksiyoneğitimidersisınavdeğerlendirmeformlarını,

¾ Kursiyerlereaitsınavgirişformlarını,

¾ Yaka kartlarını ve varsa diğer dosya veyabilgilendirmebelgelerini,

¾ Komisyon numaralarını gösterirlevhaları,

¾ Varsatarafınızcahazırlanantutanak veyaraporlarailişkinbelgeleri,

¾ Direksiyoneğitimisınavtakipvesonuçlistesini

sınavyürütmekomisyonunateslimetmeyiunutmayınız.

64

11. Ekler11.1. Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Değerlendirme Formu “M”, “A1”, “A2”, “A” ve

“B1” Sertifika Sınıfları için Yönetmelik eki (EK-3)

11.2. Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Değerlendirme Formu “B”, “BE”, “D1”, “D1E”, “D”,“DE”, “C”, “C1”, “C1E”, “CE” ve “F” Sertifika Sınıfları için Yönetmelik eki (Ek-4)

11.3. “‘K’ Sınıfı Sürücü Aday Belgesi” Yönetmelik eki (EK-5)

11.4. Motorlu Bisiklet ve Motosiklet Direksiyon Sınav Yeri Krokisi (EK-7)

11.5. Direksiyon Eğitimi Dersi Sınavı Aracı Kontrol Formu (EK-4)

11.6. Park Yeri Krokisi-1 (Yönerge -Ek-5)

11.7. Park Yeri Krokisi-2 (Yönerge -Ek-6)

65

Değişik:RG-5/12/2015-29553)EK-3

DİREKSİYONEĞİTİMİDERSİSINAVDEĞERLENDİRMEFORMU

(“M”,“A1”,“A2”,“A”veya“B1”Sınıfları)

......KODLUÖZEL..........................MOTORLUTAŞITSÜRÜCÜLERİKURSUMÜDÜRLÜĞÜ

KURSİYERİNAdıSoyadı İstediğiSürücü

SertifikasınınCinsiSınavaGirdiğiAracınCinsivePlakaNo

SınavGüzergahı

(I) ARAÇ BİLGİSİ SORGULAMA BÖLÜMÜ

1 Debriyajvevitesigösterecek. MAVİ 6 Sinyalikazışıklandırmalarıçalıştıracak MAVİ2 Frensistemlerini(el/ayak)gösterecek MAVİ 7 Yağvesugöstergelerinigösterecek. MAVİ3 Işıklandırmasistemi(Araçtakibütünlambalarıaçıpkapatacak) MAVİ 8 Akünün yerini gösterecek. MAVİ4 Aracınkaçvitesliolduğunubilecek. MAVİ 9 Koruyucukask,dizlik,kolluk,yelekvebenzerlerinigiyecek. MAVİ5 Motoruçalıştırıpstopettirecek. MAVİ 10 Motoruayağıüstündeparkedecek(“B1”sertifikasınıfıhariç) MAVİ

(II) BU YÖNETMELİĞİN EK-7’SİNDEKİ KROKİYE GÖRE DÜZENLENEN ALANDAKİ UYGULAMALAR BÖLÜMÜ

1

MOTORU ÇALIŞTIRMA HAREKET

4

SEKİZ ÇİZMEa.Motoruçalıştırırkenvitesiboşaalmıyor(motorlubisiklet hariç)

SARI SARIa.Ayaklarıyeredeğiyor(“B1”sertifikasınıfıhariç.)

KIRMIZI

b.Kalkışesnasındaönvearkatrafiğikontroletmiyor.KIRMIZI

b.Sınırlarındışınaçıkıyor.Dönüşleresnasındahızınıayarlayamıyor.

KIRMIZI

c.Kalkışesnasındamotorustopettiriyor. KIRMIZI c.Düşüyor(“B1”sertifikasınıfıhariç) KIRMIZIç.Kalkışesnasındaayaklarınıtoplarkendengeyisağlayamıyor. KIRMIZI

5

DENGE SAĞLAMAd.Çoksarsıntılıkalkışyapıyor. SARI SARI a.Platformüzerindengeçemiyorvearacınüzerindedenge

sağlayamıyor.(“B1”sertifikasınıfıhariç) KIRMIZI

2

KONİLER ARASINDAN GEÇME b.Platformüzerindendüşüyor(“B1”sertifikasınıfıhariç) KIRMIZIa.Konilereçarpıyorvedeviriyor. KIRMIZI

6

FREN YAPMA VE DURMAb.Ayaklarıyeredeğiyor(“B1”sertifikasınıfıhariç) KIRMIZI a.Frenyaparkenpanikliyor,aracıaşırısarsıyor,düşüyor. KIRMIZIc.Sınırlarındışınaçıkıyor.Dönüşleresnasındahızını

ayarlayamıyor.KIRMIZI

b.Frensınırlarınındışınaçıkıyor(motorlubisiklet20metre, motosiklet 30 metre) KIRMIZI

ç.Düşüyor(“B1”sertifikasınıfıhariç) KIRMIZI c.Düzgünduruşyapamıyor.Önvearkafrenleridengeli kullanmıyor. KIRMIZI

3ENGELDEN KAÇMA

7ANİ FREN YAPMA

a.25kmhızaulaşamıyor. KIRMIZI a.25kmulaştıktansonraanifrenyapamıyor. KIRMIZIb.25kmhızaulaştıktansonraönüneçıkanengeldenkaçamıyor. KIRMIZI b.Anifrendavranışınıgerçekleştirirkentrafiğikontroletmiyor. KIRMIZI

(III)SÜRÜŞBECERİSİVETRAFİKALGISINAYÖNELİKDAVRANIŞLARBÖLÜMÜ

1

KONTROLSÜZ VE SİNYAL VERMEDEN ÇIKIŞ YAPMA DAVRANIŞI

7

KAVŞAK YAKLAŞIMINDA VE KAVŞAKLARDA KURALLARA UYGUN DAVRANIŞLAR

a.Çıkışyaparkentrafiğikontroletmiyor. KIRMIZI a.Kavşakyaklaşımındayavaşlamıyor. KIRMIZIb.Trafiğitehlikeyedüşürecekşekildeçıkışyapıyor. KIRMIZI b.Kavşaktaaynakontrolüyapmıyor. KIRMIZIc.Sinyalvermedençıkışyapıyor. KIRMIZI c.Kavşaktaşerittakibiyapmıyor. KIRMIZI

2

ŞERİT İZLEME VE DEĞİŞTİRME KURALLARI ç.Kavşaktasinyalvermiyor. KIRMIZI

a.Şeritdeğiştirirkenzamanındasinyalvermiyor. KIRMIZI d.Kavşakdönüşlerindeomuzbakışıyapmıyor. Körnoktalarıkontroletmiyor. KIRMIZI

b.Şeritizlemekuralınauymuyor(şeritçizgilerininiçindearaçkullanmıyor.) KIRMIZI e.Kavşaktakarşıdanveyandangelenaraçlarıkontrol etmiyor. SARI SARI

c.Araçkullanırkengüvenlikşeridiniihlalediyor. KIRMIZI

8

SAĞA-SOLA DÖNÜŞ VE İŞARETLERLE İLGİLİ KURALLARç.Şeritdeğiştirirkenaynakontrolüyapmıyor. KIRMIZI a.Döneceğiyönününuygunşeritinezamanındagirmiyor. KIRMIZId.Seyirhalindeykenaynalardantrafiğinakışınıkontroletmiyor. SARI SARI b.Dönüşöncesindezamanındasinyalvermiyor. KIRMIZI

3

HIZ VE ÖNÜNDEKİ ARACI SOLLAMA KURALLARI c.Dönüşlerdeaynakontrolüyapmıyor. SARI SARI

a.Hızlimitleriniaşıyor. KIRMIZI ç.Dönüşlerdeolmasıgerekendaryadagenişdönüşü yapmıyor. KIRMIZI

b.Hızlimitlerininçokaltındaaraçkullanıyor. KIRMIZI

9

ÇEVREYE DAYALI (KORNA-GÜRÜLTÜ) VE ENERJİ TASARRUFU SAĞLAYACAK ŞEKİLDE ARAÇ KULLANMA

c.Hızlanmaveyavaşlamalardagazvefrenetamintibakedemiyor. KIRMIZI a.Yüksekdevirdearaçkullanıyor. SARI SARIç.Sollamaesnasındasinyalvermiyor. KIRMIZI b.Gereksizyerekornayıkullanıyor. SARI SARId.Sollamaesnasındaayna,yolvekarşıdan/arkadangelenaraçkontrolü yapmıyor. KIRMIZI c.Ekonomikaraçkullanmakurallarınauymuyor(fren

kullanma,vitesgeçişleri,hızlanma) SARI SARI

e.Sollamayaparkenarkadakivediğerşerittekiaraçlarıtehlikeyeatıyor. Hızınıdoğrutahminedebiyor.

KIRMIZI10

YOL GİRİŞ VE ÇIKIŞ KURALLARI İLE İLGİLİ DAVRANIŞLAR

4ARACI STOP ETTİRME DAVRANIŞI a.Yolgirişveçıkışkurallarınauymuyor. KIRMIZIa.Aracıstopettiriyor. SARI SARI b.Kontrolsüzgirişveçıkışyapıyor. KIRMIZI

5TAKİP MESAFESİ İLE İLGİLİ DAVRANIŞLAR

11YAYA VE OKUL GEÇİTLERİ İLE İLGİLİ DAVRANIŞLAR

a.Takipmesafesinikurallarauygunolarakayarlayamıyor. KIRMIZIa.Yayaveokulgeçitlerindeyayalaravebisikletlilereyol vermiyor.

KIRMIZI

6ALKOL VE UYUŞTURUCU MADDELERLE İLGİLİ DAVRANIŞLARa.Alkol,uyuşturucuveyauyarıcımaddeleretkisindedir. KIRMIZI

SINAV KOMİSYONUBaşkan(Adı/Soyadı/İmza) Üye(Adı/Soyadı/İmza)SınavTarihi SONUÇ

BAŞARILIBAŞARISIZ NEDENİ:

66

(Değişik:RG-5/12/2015-29553)EK-4

DİREKSİYONEĞİTİMİDERSİSINAVDEĞERLENDİRMEFORMU

(“B”,“BE”,“C1”,“C1E”,“C”,“CE”,“D1”,“D1E”,“D”,“DE”veya“F”Sınıfları)

......KODLUÖZEL..........................MOTORLUTAŞITSÜRÜCÜLERİKURSUMÜDÜRLÜĞÜ

KURSİYERİNAdıSoyadı İstediğiSürücüSertifikasınınCinsi SınavaGirdiğiAracınCinsivePlakaNo. SınavGüzergâhı

(I)ARAÇBİLGİSİSORGULAMABÖLÜMÜ

1 Lastiklerinhavalarınınyeterliolduğunugözlelekontroledecek. MAVİ 8 Akünün yerini gösterecek. MAVİ

2 Frensistemlerinin(el/ayak)gösterecek. MAVİ 9 Yakıtgöstergesindekiyakıtdurumunubilecek. MAVİ

3 Işıklandırmasistemi(Araçtakibütünlambalarıaçıpkapattıracak.) MAVİ 10 Direksiyonkumandalarını(Uzun,kısafar,sinyalkoluvesilecekkolu)gösterecek.) MAVİ

4 Yağvesugöstergelerigösterilecek.Hangidurumdatehlikeolduğunubilecek. MAVİ 11 Araçkaputununaçacakmotoryağı/soğutmasuyukonmayerinigösterecek. MAVİ

5 Sinyalikazışıklandırmalarınıçalıştıracak. MAVİ 12 Araçbagajınıaçacak(stepne,kriko,reflektör,ilkyardımçantası)vegösterecek. MAVİ

6 Aracınkaçvitesliolduğunubilecek. MAVİ 13 Dikizaynalarınınayaryerinigösterecek. MAVİ7 Gazvedebriyajpedallarınıgösterecek. MAVİ 14 Camsileceklerininsuyununkonulmayerinigösterecek MAVİ

(II)SÜRÜŞBECERİSİVETRAFİKALGISINAYÖNELİKDAVRANIŞLARBÖLÜMÜ

1 Emniyetkemerinitakmıyor. KIRMIZI 16 Trafikışıkveişaretlerinedikkatetmiyor,işaretlereuymuyor. KIRMIZI2 Aracabindiğindeaynaayarlarınıkontroletmiyor. SARI SARI 17 Yoldangeçenaraçlarageçişkolaylığısağlayamıyor. KIRMIZI3 Aracabindiğindekoltukayarlarınıkontroletmiyor. SARI SARI 18 Takipmesafesinikurallarauygunolarakayarlayamıyor. KIRMIZI

4 Alkol,uyuşturucuveyauyarıcımaddeleretkisinde KIRMIZI 19 Yayaveokulgeçitlerindeyayalaravebisikletlilereyolvermiyor. KIRMIZI

5 Trafikpolisiilediğeryolikazvedeğişiklikleriveyayönlendirmelerifarketmiyor. KIRMIZI 20 Hemzemingeçitlerindegeçişkurallarınauymuyor. KIRMIZI

6 Araçkullanımıesnasındaaşırıheyecanlıvetelaşlıbulundu. KIRMIZI 21 Geçişüstünlüğühakkınasahipolanaraçlarageçişiznivermiyor. SARI SARI7 Gerigerigiderkenşeridinikoruyarakköşedensağayadasoladönemiyor. SARI SARI 22 Anifrenyapmakurallarınauymuyr(30kmhızlagiderken) SARI SARI

8 Kendisinigeçmekisteyenaraçlarlailgiligeçilmekurallarınauymuyor. KIRMIZI 23 Araçseyirhalindeykeniçvedışaynalardantrafiğinakışınıkontroletmiyor. SARI SARI

ARACIÇALIŞTIRMAVEHAREKETEGEÇİRMEUSULVEKURALLARI 24 Yolgiriş-çıkışkurallarınauymuyor,kontrolsüzgirişveçıkışyapıyor. SARI SARI

9

a. Aracıçalıştıramıyor. SARI SARI

25

ARAÇKUMANTAPEDALLARINA(GAZ,FREN,DEBRİYAJ)İNTİBAKETMEa. Vitesdeğiştirirkendebriyajvegazpedalınatamvedoğrubasmıyor. SARI SARI

b. Araççalıştığıhaldemarşauzunsürelibasıyor. SARI SARI b. Vitesdeğiştirirkensıralamayauymuyor. SARI SARI

c. Aracıçalıştırırkenvitesiboşaalmıyor. SARI SARI c. Vitesdeğiştirirkenaracınkontrolünükaybediyor. SARI SARIç. Doğruviteslekalkışyapamıyor. SARI SARI ç. Aracıstopettiriyor. SARI SARId. Hareketettirirkenaracıstopettiriyor. SARI SARI

26

DİREKSİYONHAKİMİYETİ

10

EMNİYETVERAHATKALKIŞKURALLARI a. Direksiyonsimidinidoğrupozisyondatutmuyor. SARI SARIa. Kalkışyaparkenönvearkatrafiğikontorletmiyor. KIRMIZI b. Aracısağasolasavuruyor. KIRMIZIb. Kalkışyaparkensinyalvermiyor. KIRMIZI c. Şeritçizgisinitakipedemiyor. SARI SARIc. Aracısarsarakkaldırıyor. SARI SARI

27

SAĞA-SOLADÖNÜŞKURALLARIVEİŞARETLERİç. Aracıstopettiriyor. SARI SARI a. Döneceğiyönünuygunşeridinezamanındagirmiyor. KIRMIZId. Öndekiyadaarkadakiaraçlakalkışmesafesiniayarlayamıyor. SARI SARI b. Dönüşöncesindezamanındasinyalvermiyor. KIRMIZI

11

KONTRÖLSÜZVESİNYALVERMEDENÇIKIŞYAPMADAVRANIŞI c. Dönüşlerdeaynakontrolüyapmıyor. KIRMIZIa. Çıkışyaparkentrafiğikontroletmiyor. KIRMIZI ç. Dönüşlerindeomuzbakışıyapmıyor.Körnoktalarıkontroletmiyor. SARI SARIb. Çıkışyaparkensinyalvermiyor. KIRMIZI

28

HIZKURALLARIİLEİLGİLİDAVRANIŞLARc. Trafiğitehlikeyedüşürecekşekildeçıkışyapıyor. KIRMIZI a. Hızlimitleriniaşıyor. KIRMIZIç. Çıkışyaparkenaracıdoğrukonumlandıramıyor. SARI SARI b. Yoliçinbelirlenenazamihızsınırınıdikkatealmıyor. SARI SARI

12

TEHLİKELİDAVRANIŞLAR,ŞERİTİZLEMEVEDEĞİŞTİRMEKURALLARI c. Yaya,okulvebisikletvbgeçitalanlarındahızınıdüşürmüyor. KIRMIZIa. Şeritdeğiştirirkençizgilerinanlamınauygunhareketetmiyor(kesikve

sürekli) SARI SARI ç. Hızlevhalarınauymuyor. KIRMIZI

b. Şeritdeğiştirirkenzamanındasinyalvermiyor. KIRMIZI d. Hızlanmaveyavaşlamalardaaracınhızınıayarlayamıyor. SARI SARIc. Şeritizlemekuralınauymuyor(şeritçizgilerininiçindearaçkullanmıyor.) KIRMIZI

29

ARAÇLARINARASINAPARKETMEKURALLARIç. Araçkullanırkengüvenlikşeridiniihlalediyor. KIRMIZI a. Parketmebecerisizayıf. SARI SARId. Şeritdeğiştirirkenaynakontrolüyapmıyor. KIRMIZI b. Konilerarasındaenfazlaikihamledeparkedemiyor. KIRMIZIe. Trafiğikontroletmedenşeritdeğiştiriyor. KIRMIZI c. Parkyaparkenkaldırımveyakonilereçarpıyor. KIRMIZI

13

ÖNÜNDEKIARACISOLLAYIPGEÇMEKURALLARI ç. Kaldırıma50cm’denfazlauzağaparkediyor. KIRMIZIa. Sollamaesnasındasinyalvermiyor. KIRMIZI

30

ARACIGERİVİTESTEKULLANMAKURALLARIb. Sollamaesnasındaaynakontrolüyapmıyor. KIRMIZI a. Aracıgerivitestekullanırkenaracısağavesoladoğrukaydırıyor,

aracınhakimiyetinisağlayamıyor. KIRMIZI

c. Sollamayaparkenarkadakivediğerşeritlerdekiaraçlarıtehlikeyealıyor.Hızlarınıdikkatealmıyor. KIRMIZI b. Aracıgerivitestekullanırkenaynalarıkullanaraktrafikkontrolü

yapmıyor. KIRMIZI

14

KAVŞAĞAYAKLAŞMADAVEKAVŞAKLARDAUYGUNDAVRANIŞLAR c. Aracıgerivitestekullanırkenbelirlenenşeritçizgileriniihlalediyor. SARI SARIa. Kavşağayaklaşırkenyavaşlamıyor. KIRMIZI

31

ÇEVREYEDUYARLI(KORNA-GÜRÜLTÜ)VEENERJİTASARRUFUSAĞLAYACAKŞEKİLDEARAÇKULLANMA

b. Kavşaktaaynakontrolüyapmıyor. KIRMIZI a. Yüksekdevirdearaçkullanıyor. SARI SARIc. Kavşaktaşerittakibiyapmıyor. KIRMIZI b. Gereksizyerekornayıkullanıyor. SARI SARIç. Kavşaktasinyalvermiyor. KIRMIZI c. Ekonomikaraçkullanmakurallarınauymuyor(frenkullanma,vites

geçişleri,hızlanma). SARI SARI

d. Kavşakdönüşlerindeomuzbakışıyapmıyor.Körnoktalarıkontroletmiyor. SARI SARI

32

DURMA,DURAKLAMA,İNDİRMEVEPARKETMEKURALLARIe. Kavşaktakarşıdanveyandangelenaraçlarıkontroletmiyor. SARI SARI a. Sinyal vermeden duruyor. KIRMIZI

15

EĞİMLİYOLDAARACIDURDURMAVEKALDIRMABECERİSİ b. Kaltırımaveyasağşeritteuygunmesafeyeyanaşmadanduruyor. SARI SARIa. Sinyalverereksağşeridegeçmiyor. KIRMIZI c. Durmaişlemisonucundaelfreniniçekerekaracısabitlemiyor. SARI SARIb. Aracı50cmdenfazlagerikaçırıyor. SARI SARI ç. Aracıdurdurduktansonramotorustopettirmiyor. SARI SARIc. Aracıstopettiriyor. SARI SARI d. Aracıdurdurmasıveyaparketmesiyasakbiryerdedurduruyor. KIRMIZIç. Aynakontrolüyapmıyor. KIRMIZId. Sinyalvererekaracıtekrarhareketettiremiyor. KIRMIZI

SINAVKOMİSYONUBaşkan(Adı/Soyadı/İmza) Üye(Adı/Soyadı/İmza)

SınavTarihi SONUÇ

BAŞARILI

BAŞARISIZ NEDENİ

67

“K” SINIFI SÜRÜCÜ ADAY BELGESİ

BELGENİN GEÇERLİ OLDUĞU1-Araçcinsi:2-Yol(Güzergâh):3-Günvesaatler:4-Düzenlenmetarihi:…/…/……5-Geçerliliğininbittiğitarih:…/…/……

Özel…....................MotorluTaşıtSürücüleriKursuMüdürü

(Kaşe-İmza)

T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

. . . . . . . . . . . . . . . . .

İli/İlçesi Özel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Müdürlüğü

“K” SINIFI SÜRÜCÜ ADAY BELGESİ

Belgeno:Belgetarihi:

Kursunadresi:

SÜRÜCÜ ADAYININ

1-T.C.Kimlikno:2-Adı:FOTOGRAF3-Soyadı:4-Babaadı:5-Doğumyeri:6-Doğumtarihi:7-Adresi:

(İmzası)

DİREKSİYON EĞİTİMİ DERSİ UZMAN/USTA ÖĞRETİ-CİSİNİN

1-T.C.Kimlikno:2-Adı:3-Soyadı:4-Adresi:

Sürücübelgesisınıfı:Sürücübelgesino:Sürücübelgesininverildiğiyer:

(İmzası)

BİRİNCİ DİREKSİYON EĞİTİMİ DERSİ SINAVIDireksiyon Eğitimi Dersi Sınav Uygulama ve Değerlendirme

Komisyonu Başkanının

1-T.C.Kimlikno:2-Adı:3-Soyadı:4-Adresi:

Sürücübelgesisınıfı:Sürücübelgesino:Sürücübelgesininverildiğiyer:

(İmzası)

İKİNCİ DİREKSİYON EĞİTİMİ DERSİ SINAVIDireksiyon Eğitimi Dersi Sınav Uygulama ve Değerlendirme

Komisyonu Başkanının

1-T.C.Kimlikno:2-Adı:3-Soyadı:4-Adresi:

Sürücübelgesisınıfı:Sürücübelgesino:Sürücübelgesininverildiğiyer:

(İmzası)

ÜÇÜNCÜ DİREKSİYON EĞİTİMİ DERSİ SINAVIDireksiyon Eğitimi Dersi Sınav Uygulama ve Değerlendirme

Komisyonu Başkanının

1-T.C.Kimlikno:2-Adı:3-Soyadı:4-Adresi:

Sürücübelgesisınıfı:Sürücübelgesino:Sürücübelgesininverildiğiyer:

(İmzası)

DÖRDÜNCÜ DİREKSİYON EĞİTİMİ DERSİ SINAVI

Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Uygulama ve Değerlendirme Komisyonu Başkanının

1-T.C.Kimlikno:2-Adı:3-Soyadı:4-Adresi:

Sürücübelgesisınıfı:Sürücübelgesino:Sürücübelgesininverildiğiyer:

(İmzası)

Not:

1- Bubelgeningeçerliliksüresidüzenlendiğitarihtenitibarenaltıaydır.

2- Sürücüadayıvedireksiyoneğitimidersiuzman/ustaöğreticisineaitbilgilereğitimebaşlamadanbirdefadoldurulurveimzalanır.Direksiyoneğitimidersi sınavuygulamavedeğerlendirmekomisyonubaşkanı isehersınavdakendisineaitbilgileridoldururveimzalar.

(Değişik: RG-5/12/2015-29553) EK-5

68

69

YÖNERGE-EK-4

DİREKSİYON EĞİTİMİ DERSİ SINAVI ARACI KONTROL FORMU

SınavAracınınPlakası

UstaÖğreticiAdıSoyadı

SınavınYapıldığıTarih

Araç Kontrol Saati

AraçSınavaHazırdır.

AraçSınavaHazırDeğildir.

Nedeni

(Değişikibare:MakamOluru14/8/2014-3364465)SınavSüreciniKontrolEdecekveDenetleyenin

AdıSoyadı İmza

Not: Kontroltamamlandıktansonrabubelgearacındireksiyoneğitimidersisınavuygulamavedeğerlen-dirmekomisyonunaveyaaracınustaöğreticisinesınavbaşlamadanönceteslimedilir.

70

YÖNERGE-EK-5

71

YÖNERGE-EK-6

72