Upload
trista
View
36
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
T SU SORUNU VE SU İHTİYACI E K S T İ L S E K T Ö R Ü. Yrd. Doç. Dr. Günay YILDIZ TÖRE Namık kemal University Environmental Engineering Department & Cross Jeans www.crossjeans.com [email protected]. Toplam Endüstriyel Üretimin %13. Toplam İhracat gelirlerinin %25,8. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
T SU SORUNU VE SU İHTİYACIEK STİL
SEKTÖRÜ
Yrd. Doç. Dr. Günay YILDIZ TÖRENamık kemal UniversityEnvironmental Engineering Department & Cross Jeans [email protected]
TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN DURUMU
Türkiye’de
Tekstil Endüstrisi
Toplam İhracat
gelirlerinin
%25,8
Toplam Endüstriyel
Üretimin
%13
TEKSTİL ENDÜSTRİSİNDE KULLANILAN:
Hammaddeler (Doğal ve Sentetik) Kimyasal maddeler Gerçekleştirilen işlemler Uygulanan teknolojiler Farklı su kullanımı
Dinamik bir yapı
Atıksu karakterizasyonu
ve
Uygulanan Arıtma teknolojisi
TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİYEL SU KULLANIMI
12 2362 * 10000
m3/yıllık temin edilen
suyun
• %11’i Gıda,
• %7,6’sı Tekstil,
• %7,2’si Kimyasal
madde,
• %62’si Metal sanayi
(Soğutma suyu)
5033 * 10000 m3/yıllık şehir
şebekesinden temin edilen
suyun
• %14,7’si Gıda,
• %12,4’ü Tekstil
• %4,8’i Kimyasal madde,
• %10,8’i Metal sanayi (Soğutma
suyu)
26 722 * 10000 m3/yıllık
kuyudan temin edilen suyun
• %35,1’i Gıda,
• %24,6’sı Tekstil (%70’İ kuyu,
%6,7’si şehir şebekesi))
• %4,9’u Kimyasal madde,
• %6,2’si Metal sanayi (Soğutma
suyu)
TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİYEL SU KULLANIMI
TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİYEL SU KULLANIMI
121 506 * 10000 m3/yıllık
tüketilen suyun • %25,7’si proses suyu
• %3,8’i Kazan suyu
• %61,4’ü soğutma suyu
• %5,9’u evsel su
• %3’ü diğer
31255 * 10000 m3/yıllık
tüketilen proses
suyunun
• %25,2’si Gıda
• %23,4’ü Tekstil (%79,7’si
proses suyu)
• %10,4’ü Kimyasal madde
• %12,9’u Metal sanayi
Endüstriyel su kullanımında yeniden
kullanım oranı Türkiye genelinde %34
olup, bunun %47’si Metal
endüstrisinde, %2’si Gıda, %26’sı Kağıt
endüstrisinde gerçekleştirilirken,
maalesef sadece %1’i Tekstil
endüstrisinde gerçekleştirilmektedir.
Buna karşın, tekstil sektöründe en
yüksek su kullanımı ise üretimde
PROSES SUYU kullanımı şeklindedir.
TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİYEL SU KULLANIMI
Tekstil endüstrisinde, yapağı, iplik ve yarı
mamullerin yıkanması, ağartma, boyama
ve son ürünlerin yıkanması, durulanması
gibi işlemlerin başından sonuna kadar
yüksek hacimlerde su kullanılmaktadır.
Başlıca ıslak prosesler;
Haşıl sökme,
Ağartma,
Merserizasyon
Boyama işlemleri
TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KULLANIMI
Başlangıçta kullanılan büyük miktarlardaki
suyun az bir kısmı üründe yer almakta ve
sonuçta üründe kullanılmayan kısım çıktı
olarak büyük hacimde oluşmaktadır.
Materyallerin proseslerin başlangıcında ve
proses adımlarında içerik ve etkileşimlerine
bağlı olarak, çıktıların çeşitleri de
kirlenmektedir.
TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KULLANIMI
• Terbiye sanayii, kullandığı suyun büyük kısmını öncelikle yeraltı su kaynaklarından, daha sonra da uygun kalitedeki nehir, göl ve akarsulardan kendi imkanlarıyla sağlamaktadır.
• Yüksek olan su+atık su maliyetinin çok büyük bir kısmını arıtma giderleri oluşturmaktadır.
• Bu nedenle arıtma tesisi olmayan veya göstermelik olarak kurulmuş arıtma tesislerini çalıştırmayan işletmeler, çevre kirlenmesine, yurtdışında Türkiye’nin geri kalmış bir ülke imajına sahip olmasına, haksız rekabete neden olmaktadır.
TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KULLANIMI
TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KULLANIMI
ELYAF TÜRÜ Su kullanımı
l/Kg
Pamuk 250-350
Yün (Parça) 200-300
Polyamid (Parça) 125-150
Polyester (Parça) 100-200
Akrilik (Parça) 100-220
FARKLI ELYAFLARIN SU TÜKETİMİ (VAN VELDHUİSEN, 1991)
TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KULLANIMI
ISLAK PROSESLER YÜN PAMUK HALI
Haşıl Giderme - 9 -
Yıkama - 9 -
Merserizasyon - 4 -
Ağartma 2 9 -
Boyama 40 58 100
Baskı 1 11 -
Apre 1 1 -
Dolgu 40 - -
Çekmezlik 16 - -
Sırt Kaplama - - 1
Toplam deşarj 100 100 100
RÖLATİF ATIKSU OLUŞUMU- DAĞILIM YÜZDESİ (VAN VELDHUİSEN, 1991)
• Sanayide kullanılacak suyun niteliği, kullanım amacına göre (Proses suyu, kazan suyu, soğutma suyu vb.) çok değişkendir.
• Bu nedenle endüstriyel işletmelerde su teminine yönelik planlama; kullanım amacı, su ihtiyacı ve mevcut su kalitesine göre yapılmalırsa daha etkin bir su kullanımı sağlanabilir.
• Bu çerçevede, Tekstilde sanayide kullanılan suyun %24 olduğu ve bunun da yaklaşık %80’nin proses suyu olarak tüketildiği dikkate alınırsa, Tekstil Endüstrisinde IPPC direktifleri doğrultusunda geliştirilecek Tesis İçi Kontrol uygulama ile suyun yeniden kullanımın arttırılması çalışmaları desteklenmelidir.
• %23,4’ü Tekstil (%79,7’si proses suyu)
TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KALİTESİ
SANAYİDE KULLANILACAK SUYUN KALİTESİ
Tablo 2.5: Endüstriyel proses suları için kalite tolöransları (Tüm değerler mg/l) (Corbitt, 1990) Endüstri Bulanıklılık Renk Sertlik Toplam
Demir
(Fe
olarak)
Toplam
Mangan
(Mn
olarak)
Toplam
Katılar
Alkalinite
(CaCO3
olarak)
Tat ve
Koku
H2S
Bira 10 - - 0,1 0,1 500-1000 75-150 Düşük 0,2
Şekerleme - - - 0,2 0,2 100 - Düşük 0,2
Gıda 10 - - 0,2 0,2 - - Düşük -
Deri 20 10-100 50-135 0,2 0,2 - 135 (Toplam)
8 (Hidroksit)
- -
Tekstil 5 20 - 0,25 0,25 - - - -
TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KALİTESİ
Tablo 2.6: Tekstil boyama atıksuları için yeniden kullanım kriterleri Parametreler Li and Zhao 1999 Hoehn 1998
pH 6,5-8 6,5-7,5
Toplam KOI, mg/l 0-160 < 50
TAKM, mg/l 0-50 <500
TÇKM, mg/l 100-1000
Toplam Sertlik, mg CaCO3/l 0-100 90
Klorür, mg/l 100-300 < 150
Toplam Krom, mg/l 0,1
Demir, mg/l 0-0,3 0,1
Mangan, mg/l < 0,05 0,05
İletkenlik, S/cm 800-2200
Alkalinite, mg CaCO3/l 50-200
TEŞEKKÜRLER