SZTUKA ANTYKU

W antyku pojęciem sztuki rozumiano umiejętność wytworzenia jakiegoś przedmiotu wymagającą znajomości określonych reguł. Zastosowanie proporcji miało zapewnić idealną harmonię, której efektem jest piękno. Dzieła tworzone zgodnie z greckimi zasadami były pełne umiaru spokoju i doskonałej harmonii. Ważną kategorię w antycznych rozważaniach o sztuce stanowiło pojęcie mimesis, które oznaczało naśladowanie rzeczywistości w dziełach artystycznych

W odniesieniu do sztuki greckiej i rzymskiej używa się wyrażenia sztuka klasyczna. Formy wypracowane przez artystów antycznych uznane zostały w tradycji europejskiej za doskonałe wzorowe, godne naśladowania. W dziejach starożytnej Grecji okres klasyczny to przede wszystkim V w p.n.e

Antyczny ideał piękna:

- umiar, oszczędność środków wyrazu,

- doskonałość formy osiągnięta dzięki zastosowaniu kanonu, czyli właściwych proporcji,

- wewnętrzny ład, harmonia, równowaga,

- rytmiczność, symetria,

- naśladowanie natury (mimesis).

Nike z Samotraki III-II w. p.n.e - Marmurowy wizerunek bogini zwycięstwa odnaleziony w 1863r na greckiej wyspie Samotraka.

Wenus z Milo II w p.n.e - Marmurowa rzeźba uznawana za ideał klasycznego piękna

Doryforos 430r p.n.e

Przykład ukazania postaci ludzkiej w kontrapoście, czyli przeciwwadze. Ciężar ciała spoczywa na jednej nodze, stopa drugiej lekko cofniętej dotyka ziemi czubkami palców, a tułów i ramię są dla równowagi odchylone w stronę przeciwną do wysuniętej nogi

Rzeźba wspiera się na kamiennym pniu drzewa, po którym wije się wąż. Widoczne są na nim także resztki listków. Podpora jest dziełem rzymskiego kopisty, ale wspomniane atrybuty prawdopodobnie występowały na brązowym oryginale. Apollo Belwederski był prawdopodobnie kopią rzeźby stojącej naprzeciw świątyni Apollina Patroosa na agorze ateńskiej

Apollo Belwederski II w p.n.e (kopia rzeźby z IV w p.n.e)

Grupa Laokoona

Marmurowa rzeźba grecka odkryta w 1503r w Rzymie. Przedstawia Laokoona, kapłana Apolla z Troi, zabijanego wraz z synami przez węże

Afrodyta zdejmuje swoje szaty – Muzeum Archeologiczne w Atenach.

Posąg Posejdona – odlew z brązu

August z Prima Porta – marmurowa rzeźba powstała po 20 roku p.n.e

Cesarz w tunice i bogato zdobionym pancerzu, boso z małym Amorem na delfinie u stóp.

Dyskobol – dzieło Myrona około 450r p.n.e – przedstawia ciało sportowca na chwilę przed wyrzuceniem dysku.

Apollo z lirą – rekonstrukcja rzeźby greckiej z IV w p.n.e

Kuros - grecka marmurowa rzeźba antyczna z ok. 530 p.n.e. Znaleziony na cmentarzysku w Anawysos koło Aten. Na bazie posągu wypisana jest inskrypcja: Stań i westchnij przy grobie Krojosa, który poległ w pierwszym szeregu walczących, zabity przez dzikiego Aresa.

Porządki architektoniczne

Dorycki cechowała surowość i prostota. Pozbawione bazy żłobkowane kolumny miały prostą głowice, a lekkie wybrzuszenie w połowie wysokości nadawało im smukłość.

Joński jest zdecydowanie bogatszy i subtelniejszy niż dorycki. Kolumna jońska ustawiona na bazie ma głowice w kształcie baranich rogów, nazywanych też ślimacznicami lub wolutami.

Koryncki był jeszcze bardziej dekoracyjny niż joński. Wyróżniał się głowicą, która przypomina liście akantu ułożona na kształt kielicha.

Partenon w Atenach 480r p.n.e. Proporcje tej świątyni i zastosowane w niej rozwiązania techniczne stały się wzorem dla wielu innych budowli.

Łuk Septymiusza Sewera w Rzymie – jeden z najlepiej zachowanych zabytków Forum Romanum. Ozdobiony płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny mitologiczne i historyczne.

Ruiny świątyni Zeusa Olimpijskiego w Atenach – największa świątynia starożytnej Grecji, jej fundamenty wniesiono już w 6 w p.n.e

Teatr Dionizosa w Atenach – około 330 r p.n.e wybudowany z kamieniau stóp Akropolu na miejscu istniejącego od V w p.n.e teatru drewnianego. Mógł pomieścić około 17 tys widzów.

Koloseum w Rzymie – I w Amfiteatr Flawiuszów mógł pomieścić około 45 tys widzów

Wazy greckie wykonane w technice czerwonofigurowej

Greckie malowidło naścienne z II połowy V w. p.n.e. Fresk przedstawia starożytną ucztę.

Malowidła ścienne – freski

KONIEC