SYSTEMOWE WSPOMAGANIE MŁODZIEŻY I DOROSŁYCH OSÓBZ MÓZGOWYM PORAŻENIEM ORAZ ICH RODZIN W USA

Mateusz Sińczuk

Stowarzyszenie na rzecz dzieci, młodzieżyi dorosłych osób niepełnosprawnych „OŻAROWSKA”

Zamość, 23-24.01.2009r.

W Polsce nadal występuje zjawisko dyskryminowania osób niepełnosprawnych we wszystkich dziedzinach życia przez:

- bariery architektoniczne

- problemy finansowe

- trudny dostęp do edukacji

- trudny dostęp do pracy

- brak mieszkań chronionych/wspieranych

- i wiele innych

Sondaż portalu www.niepelnosprawni.pl

Dane z kwietnia 2008r.

STANY ZJEDNOCZONEAMERYKI PÓŁNOCNEJ

Americans with Disabilities Act (ADA) [1990]

Ustawa o Niepełnosprawnych Amerykanach miała kapitalne znaczenie dla życia osób niepełnosprawnych w Ameryce, jak i dla całego społeczeństwa. Wywołała całą lawinę skutków prawnych, organizacyjnych, technologicznych i społecznych. Przewartościowała także całkowicie sposób myślenia o osobach niepełnosprawnych. Wszystko co się produkuje lub buduje nie może dyskryminować osób niepełnosprawnych, które mogą, zgodnie z ustawą, dochodzić swoich praw przed sądem powszechnym.

EDUKACJA

• Osoba niepełnosprawna ma zapewnioną edukację do 21 roku życia – Indywidualny Plan Nauczania (Departament Szkolnictwa)

• Od 14 roku życia rozpoczyna się proces układania Planu Na Życie dla osoby niepełnosprawnej po 21 roku życia

• „Przejście” (Transition)Proces przejścia dotyczy całej gamy działań mających na celu przejście dzieci w świat dorosłych. Dotyczy:

- Kwestii mieszkaniowej- Nauki i szkoleń- Pracy i przygotowania do pracy- Integracji społecznej- Wymaganej opieki- Spędzania czasu wolnegoi rekreacji- Wspomagania rodziny

- Miejsca w swojej społeczności- Przynależności do organizacji- Informacji kim są przyjaciele osoby niepełnosprawnej- Czego potrzebuje, by spełnić swoje marzenia

Proces „przejścia” opiera się głównie na realizacji aspiracji i marzeń młodzieży i ma być zbudowany na miarę ich sił i możliwości.

Wczesne planowanie jest bardzo ważne, gdyż:

- jest więcej czasu, by szukać rozwiązań

- zmniejsza się strach przed przyszłością

- można wcześniej wspierać dziecko rozpoznając jego talenty i możliwości

Każdy uczeń ma swojego koordynatora (Transition Linkage Coordinator), którego zadaniem jest wprowadzać marzenia w życie.

Po 21 roku życia osobą niepełnosprawną opiekuje się Service Coordinator z danej Agencji.

Powodzenie procesu przejścia gwarantują między innymi:

• Bazy danych o liczbie niepełnosprawnych na danym terenie

• Planowanie budżetu

• Planowanie liczby miejsc (mieszkalnych, edukacyjnych, stanowisk pracy, opieki dziennej oraz w poszczególnych programach)

• Współpraca różnych agencji prowadzących wszelki potrzebne działania

FREE (Family Residences and Essentials Enterprices, Inc.)

Jej filozofia oparta jest na rodzinie jako całości i realizowaniu ludzkiego potencjału jednostki.

Misją FREE jest zintegrowanie wszystkich jednostek w społeczności w poczuciu godności i dobrego samopoczucia.

Celem działania jest pomoc jednostce o różnym stopniu sprawności w pełnym wykorzystaniu jej wszystkich możliwości i przezwyciężaniu wyzwań życiowych.

Myślą przewodnią agencji jest zapewnienie, by każda osoba uczestnicząca w jej programach otrzymywała usługi potrzebne jej do życia na tyle samodzielnego na ile jest to dla niej możliwe.

Agencja FREE jest agencją non-profit

Ma pod opieką 3000 osób niepełnosprawnych, zatrudnia 1500 pracowników.

Prowadzi: - usługi mieszkaniowe: małe domy rodzinne (60 domów, w których mieszka 600 osób) i apartamenty (70) - Programy dzienne w 4 ośrodkach (w godzinach 8-15) - Usługi w zakresie zatrudnienia - Programy dotyczące spędzania czasu wolnego - Usługi medyczne – własne centrum medyczne - Usługi transportowe - Wsparcie rodziny

Małe grupowe domy rodzinne

• 5-12 osób, które tworzą „rodzinę”

• Wiek od 18-go roku życia

• Pełna opieka pielęgnacyjna, medyczna oraz pomoc w nagłych wypadkach przez 24h na dobę

• Osobne pokoje, w pełni wyposażone, ze zniesionymi barierami

• Wspólna przestrzeń – kuchnia, jadalnia, pokój dzienny, pralnia

• Indywidualny plan na życie dla każdego mieszkańca

Aby prowadzić usługi w zakresie mieszkalnictwa, Agencja musi uzyskać certyfikat OMRDD i OMH, który weryfikowany jest co 1-3 lata.

Każdy mieszkaniec codziennie wyjeżdża z domu i korzysta w ciągu dnia z różnorodnych zajęć uzależnionych od jego możliwości i potrzeb oraz zgodnie z indywidualnym planem przygotowanym wspólnie przez koordynatora (Service Coordinators), osobę niepełnosprawnąi rodzica.

Program dzienny trwa od 8-15.

Zajęcia dotyczą takich obszarów jak:- praca- rekreacja- socjalizacja- samoobsługa- zdrowie

PROGRAM DZIENNY

Programy, które mają pomóc osobom niepełnosprawnym w osiągnięciu maksymalnego włączenia się w życie społeczne, nawiązywaniu stosunków z najbliższym środowiskiem.

Są to zajęcia zgodne z zainteresowaniami, talentami osób niepełnosprawnych i wybrane przez nie same, n.p.:- zajęcia sportowe (w klubach sportowych)- zajęcia teatralne i występy publiczne- ogrodnictwo- kluby literackie, poetyckie- zajęcia komputerowe

Programy, których celem jest wprowadzenie osób niepełnosprawnych do typowego środowiska i umożliwienie im funkcjonowania z minimalną pomocą:- przygotowanie do samodzielnego mieszkania - zakupy, pranie, zdobycie wiadomości o prawidłowym odżywianiu- nauka korzystania z komunikacji miejskiej- korzystanie z banku, chodzenie do muzeum, do restauracji, do centrów handlowych, do kina i teatru.- radzenie sobie ze stresem i w sytuacjach kryzysowych.

Praca wolontariacka na rzecz lokalnej społeczności dająca im poczucie własnej wartości i wartości pracy. Pracują w szpitalach, domach starców,w parkach, restauracjach.

PRACA

• Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi 70% (w Polsce – 18%)

• Wiele departamentów, które zajmują się zagadnieniami związanymiz zatrudnieniem osób niepełnosprawnych prowadząc:- rozpoznanie umiejętności i możliwości danej osoby (różne karty oceny)- szkolenia przygotowujące do konkretnej pracy i w miejscu przyszłej pracy- poradnictwo zawodowe dla ON i pracodawców- przygotowanie miejsc pracy- pośrednictwo pracy- zatrudnienie wspierane (trener pracy , asystent)- szkolenia, np. w posługiwaniu się pieniędzmi, korzystania z banków itp.- wiele innych form wyrównywania szans w zatrudnieniu.

• Transport do i z miejsca pracy

• Kontakty społeczne

POMOC MEDYCZNA

Własne przychodnie z szeroką ofertą specjalistyczną

TRANSPORT

• Własny transport Agencji (każdy dom rodzinny posiada własne samochody)

• Komunikacja specjalna miejska „od drzwi do drzwi”

• Każdy autobus miejski ma rampę lub podnośnik

• Koleje mają zniesione bariery oraz specjalnie przeszkolony personel, który pomaga pasażerom na wózkach

• Metro ma wyznaczone trasy i stacje, które są dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych

POMOC RODZINIE

- Wszystkie poprzednio wymienione formy- pomoc w domu zarówno przy czynnościach pielęgnacyjnych, rehabilitacyjnychi edukacyjnych- zabezpieczenie czasu wolnego osoby niepełnosprawnej (zajęcia popołudniowe 15-18, weekendowe)- indywidualne zajęcia z osobą niepełnosprawną w jej domu lub wyście tam, gdzie ona sobie tego życzy (restauracja, muzeum, mecz sportowy)- prowadzenie programów, które dają rodzicom możliwość wytchnienia -zostawienie osoby niepełnosprawnej na pewien czas (30 dni) w ośrodku- pomoc poprzez dostarczanie pełnej informacji nt. możliwości uzyskania wszelkiej pomocy- finansowanie sprzętu rehabilitacyjnego i likwidacji barier- ścisła współpraca z rodzicami w szkołach, ośrodkach i agencjach prowadzących programy. Rodzice wchodzą w skład Zarządu Agencji i ośrodków.

Ruch Parent to Parent - program oparty na przekonaniu, że rodzice z dziećmi niepełnosprawnymi są źródłem wiedzy dla innych rodziców.W Nowym Jorku jest około 10 takich centrów aktywnych rodziców, którzy prowadzą bardzo wiele różnych działań: spotkania integracyjne, udzielanie informacji, szkolenia dla rodziców, którzy chcą być wolontariuszami, pośredniczenie w kontaktach między rodzicami, itp.

„Największym niebezpieczeństwem dla większości z nas jest nie to, że nasze cele są za wysokie i je tracimy ale, że nasze cele są zbyt niskie i je osiągamy.”

„Sięgaj wyżej……….. osiągniesz więcej”

DZIĘKUJĘ ZA

UWAGĘ