14
STRAF! Verhalen uit de strafrechtketen Nummer 1 - mei 2016 EN VERDER DE MENING VAN John van den Heuvel: ‘Geef slachtoffers meer aandacht’ >> DYNAMISCH DUO Betere processen-verbaal dankzij Kirsten en Rob >> STRAF BAKKIE Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM? >> AFPAKKEN LOONT OM en politie jagen op crimineel vermogen >> ‘De hotelinsluiper willen we op heter- daad betrappen’ Rechercheur Peter Homan en zijn collega’s prepareren een lokkamer in Grand Hotel Central. Op de derde nacht is het raak. Wat gebeurt er na arrestatie van de veelpleger? Lees verder >> DEEL VIA SOCIAL MEDIA VOORWOORD ‘Samenwerken is cruciaal’ >>

Straf nummer1 2016

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Straf!, het magazine met verhalen over de strafrechtketen, is een initiatief van de diverse organisaties in de strafrechtketen en wordt ondersteund door de Directie Strafrechtketen. Het magazine verschijnt vier keer per jaar.

Citation preview

STRAF! Verhalen uit de strafrechtketen

Nummer 1 - mei 2016

EN VERDER

DE MENING VAN John van den Heuvel: ‘Geef slachtoffers meer aandacht’ >>

DYNAMISCH DUO

Betere processen-verbaal dankzij Kirsten en Rob >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

AFPAKKEN LOONT

OM en politie jagen op crimineel vermogen>>

‘De hotelinsluiper willen we op heter­daad betrappen’Rechercheur Peter Homan en zijn collega’s prepareren een lokkamer in Grand Hotel Central. Op de derde nacht is het raak. Wat gebeurt er na arrestatie van de veelpleger?

Lees verder >>

DEEL VIA SOCIAL MEDIA

VOORWOORD ‘Samenwerken is cruciaal’>>

2/14

DE HOTELINSLUIPER

Op heterdaad betrapt. Maar wat dan?>>

INHOUD

DYNAMISCH DUO

Betere processen-verbaal dankzij Kirsten en Rob >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

AFPAKKEN LOONT

OM en politie jagen op crimineel vermogen>>

Mail de redactie

Voorpagina

DE MENING VAN John van den Heuvel: ‘Geef slachtoffers meer aandacht’ >>

‘Samenwerken is cruciaal’VOORWOORD

Strafrecht raakt mensen, elke dag opnieuw. Soms op directe

wijze, wanneer ze slachtoffer worden van een delict of als

verdachte aangehouden worden. Meestal op indirecte

wijze, wanneer ze het vele ‘misdaadnieuws’ volgen met soms

gruwelijke details. 

Dagelijks werken er tienduizenden toegewijde mensen in

de strafrechtketen, als politieagent, officier van justitie,

rechter, reclasseringsmedewerker, advocaat, slachtoffer­

medewerker, of als medewerker van een gevangenis. Afgelo­

pen jaren zijn er veel mooie initiatieven geweest om de

strafrechtketen beter te laten werken. Maar er is behoefte

aan verduurzaming van deze initiatieven. Eind vorig jaar

heeft de strafrechtketen dat uitgesproken. Daar werken we

sindsdien gezamenlijk aan, met respect voor ieders unieke

rol, met het oog op de belangen van verdachten, slachtoffers

en samenleving. 

Tot voor kort werkte ik als hoofdofficier van justitie bij het

OM en nu werken mijn medewerkers en ik voor de gehele

strafrechtketen, regionaal en landelijk. Uitdagend, soms

complex, vaak inspirerend. 

In het magazine Straf! brengen wij professionals bij elkaar en

gaan de verhalen over die cruciale samenwerking. Pak een

straf bakkie koffie erbij, blader Straf! door en leer van elkaar.

Johan Bac

Directeur Strafrechtketen

3/14

De hotelinsluiper is een doorn in het oog van Grand Hotel

Central, hartje Rotterdam. Terwijl gasten liggen te slapen,

sluipt de dief kamers op om te pakken wat hij pakken kan.

Ondanks herhaaldelijk verzoek van de hoteleigenaar om

te vertrekken, blijft hij het hotel inlopen om laptops, iPads

en geld te stelen. In augustus 2015 wordt hij gepakt, in

september wordt hij veroordeeld tot 26 dagen gevangenis­

straf. Na zijn vrijlating worden er weer hotelgasten bestolen.

De hotelbaas is het zat en schakelt de politie in.

De lokkamer

19 november 2015. Tegen 3.00 uur ’s nachts gaan Peter,

senior tactische opsporing, en Sjoerd, generalist tactische

opsporing, naar het hotel om hun collega’s af te lossen.

De hoteleigenaar heeft de politie verschillende kamers

gegeven op de eerste verdieping. Twee kamers naast elkaar,

een uitzichtkamer en een kamer waar ze van de officier van

justitie camera’s mogen ophangen. De agenten praten wat,

drinken wat en kijken uit het raam. Aan de overkant bij

nachtclub Thalia is van alles te zien: vechtpartijen, dronken

mensen. Maar in het hotel blijft het rustig.

De insluiper

21 november. Voor de derde nacht op rij gaan Peter en

Sjoerd naar het hotel. Iets na drieën worden ze gebeld door

de portier. De verdachte is binnen geweest.

De hotelinsluiper. Eindelijk gepakt, maar wat dan?Grand Hotel Central in Rotterdam kampt met een hotelinsluiper, die laptops, geld en telefoons steelt terwijl gasten liggen te slapen. Drie nachten bivakkeert rechercheur Peter Homan met collega’s in het hotel om de veelpleger op heterdaad te betrappen. 103 dagen na de arrestatie van de verdachte gaat Peter naar de zitting.

Arie en Peter doden de tijd. Bij de uitgaansgelegenheid aan de overkant gebeurt van alles, binnen blijft het rustig.

DE MENING VAN John van den Heuvel: >>

INHOUD

DYNAMISCH DUO

Betere processen-verbaal dankzij Kirsten en Rob >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

AFPAKKEN LOONT

OM en politie jagen op crimineel vermogen>>

Mail de redactie

Voorpagina

lees verder >>

VOORWOORD

‘Samenwerken is cruciaal’ >>

4/14

DE MENING VAN John van den Heuvel: >>

INHOUD

DYNAMISCH DUO

Betere processen-verbaal dankzij Kirsten en Rob >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

AFPAKKEN LOONT

OM en politie jagen op crimineel vermogen>>

VOORWOORD

‘Samenwerken is cruciaal’ >>

De bewakingsbeelden tonen dat het signalement overeen­

komt met de beschrijvingen van de insluiper.

De adrenaline

‘Pééé­ter!’ Rond 5 uur hoort de rechercheur Sjoerd keihard

roepen. Peter stormt er naartoe en treft Sjoerd aan in een

worsteling. ‘Ik duik er boven op. En weg is ‘ie.’ De insluiper

rent over de gang. Het duo rent er achteraan. Arie, hun

collega van twee meter, ligt op de grond. Achterover geval­

len. Vol adrenaline rennen ze met zijn drieën de trap af. De

portier heeft de insluiper tegengehouden en is in gevecht.

Sjoerd pakt de verdachte vast, Peter gaat op zijn benen

zitten. Ondertussen rent Arie naar boven om handboeien

te halen. Uitgaanspubliek komt binnen, gasten die na een

avond stappen een hotelkamer zoeken. Aangeschoten

feestvierders gaan zich ermee bemoeien. We nemen de

geboeide man mee naar een kamer uit het zicht, in afwach­

ting van transport naar het hoofdbureau.

De zitting

3 maart 2016. De duim die na de worsteling open lag, is

inmiddels genezen. ‘Sjoerd heeft langer last gehad van zijn

gekneusde pols.’ Op uitnodiging van dit magazine gaat

Peter mee naar de zitting in de Rechtbank van Rotterdam.

‘We hebben lang achter deze insluiper aan gezeten, ik ben

blij dat hij gepakt is. Want het is slecht voor de reputatie

van Rotterdam. Normaal zou ik niet naar de zitting gaan;

we zijn druk met schietpartijen en drugsvangsten. Toch ben

ik benieuwd hoe deze zaak afloopt.’

Mail de redactie

Voorpagina

Peter zet alles op alles om de veelpleger te pakken. ‘Zo’n hotel-insluiper is slecht voor het imago van Rotterdam.’

lees verder >>

5/14

DE MENING VAN John van den Heuvel: >>

INHOUD

DYNAMISCH DUO

Betere processen-verbaal dankzij Kirsten en Rob >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

AFPAKKEN LOONT

OM en politie jagen op crimineel vermogen>>

VOORWOORD

‘Samenwerken is cruciaal’ >>

De verdachte

Een magere jongen van Marokkaanse afkomst hangt zijn

jas over de stoel. De officier van justitie somt vijf feiten op

waarvan de 24­jarige wordt verdacht. Herhaaldelijk stelen

van elektronica, verzet tegen zijn aanhouding waardoor

twee politiemensen letsel hebben opgelopen.

De camerabeelden

Op de bewakingsbeelden van 3:01 uur is een jongen te zien

met een pet en een blikje in zijn hand. De verdachte herkent

zichzelf. ‘Wat deed u in het hotel?’, wil de rechter weten.

‘Ik had met een vriendin afgesproken. Een meisje dat bij­

verdient als escort. Haar contactgegevens heb ik niet.’ Wat

hij aanhad? ‘Gewoon, kleren.’

De kamer van de agent betrad hij omdat hij dacht dat het

meisje zich daar bevond. ‘De deur stond op een kier. Toen

de man me beetpakte, ben ik weggerend.’ Een worsteling

kan hij zich niet herinneren. ‘De agent moet zijn gevallen

en zich toen hebben verwond.’

Na enig aandringen kan de verdachte zich de aanhouding

in augustus herinneren. De telefoon die toen was gestolen,

is dezelfde nacht verkocht en in gebruik genomen. De politie

heeft de koper geconfronteerd met een foto van de verdachte.

De koper herkende hem. ‘Zou ik ook doen als ik een heler

was’, antwoordt de jongen.

De reclassering

Het advies van de reclassering wordt voorgelezen. Sinds

2006 is deze veelpleger regelmatig in aanraking met justitie.

Hij heeft een licht verstandelijke beperking, geen opleiding,

een Wajong uitkering en schulden. Naast straf adviseert de

reclassering gedragsinterventie en verplicht begeleid wonen.

De officier van justitie

‘Alle feiten acht ik bewezen’, zegt de officier van justitie.

‘Deze veelpleger veroorzaakt veel ellende: zijn strafblad telt

17 pagina’s. Ondanks zijn veroordeling en proeftijd is hij

doorgegaan met zijn gedrag.’ De officier stelt 24 maanden

gevangenisstraf voor, met begeleiding door reclassering.

De advocaat

‘Algehele vrijspraak’, verzoekt de advocaat. ‘Het bewijs is

niet voldoende. Op de camerabeelden zien we de verdachte

niet de betreffende kamer insluipen. Politieagenten hebben

geen bovennatuurlijke vermogens om vage

‘Ondanks zijn proeftijd is de veel­pleger doorgegaan met zijn gedrag.’

Mail de redactie

Voorpagina

DE POLITIE-INZET OM DEZE VEELPLEGER TE PAKKEN:• 3 nachten• 2 shifts: van 18:00 tot 03:00 en van 03:00 tot 10:00 uur• 4 mensen per shift • 8 mensen hebben gedurende drie dagen geen tijd voor

andere zaken. lees verder >>

6/14

DE MENING VAN John van den Heuvel: >>

INHOUD

DYNAMISCH DUO

Betere processen-verbaal dankzij Kirsten en Rob >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

AFPAKKEN LOONT

OM en politie jagen op crimineel vermogen>>

VOORWOORD

‘Samenwerken is cruciaal’ >>

camerabeelden te herkennen.’ Ook

bekritiseert de advocaat de enkelvoudige

confrontatie.

Daarnaast is de verdachte goed te bege­

leiden. ‘Schuldsanering is aangevraagd,

er is net een dagbesteding gezocht.

Maar voordat dat kon beginnen, is hij

opgepakt.’ Licht geïrriteerd schuift Peter

op zijn stoel. ‘Sorry dat we hem opgepakt hebben.’

De eis

‘De eis is mooi. Bedenk dat deze veelpleger ook delicten

heeft gepleegd, die geen zaak werden’, zegt Peter na afloop

van de zitting. ‘Interessant om te horen hoe het bewijs tot

stand is gekomen. Het is pech dat hij de verkeerde kamer

binnenliep: de kamer waar nu net geen camera’s stonden.

En wat die fotoconfrontatie betreft: in grote zaken doen we

dat inderdaad anders. Maar omdat die koper de verdachte

kende, heb ik maar één foto laten zien. De officier vond een

enkelvoudige confrontatie voldoende. Wat me wel stoort,

is dat de verdachte onbeschoft is tegen de rechter en de

voorzitter. Dan kun je beter gebruik maken van je zwijgrecht.’

De uitspraak

17 maart 2016. De rechter acht drie van de vijf feiten bewezen.

Doordat niet op camerabeeld te zien is dat de verdachte op

21 november de hotelkamer insluipt, wordt hij niet veroor­

deeld voor diefstal in die kamer. De veelpleger krijgt vijf

maanden gevangenisstraf met aftrek van voorarrest. Omdat

de verdachte tijdens zijn proeftijd opnieuw

de fout is ingegaan, zijn er redenen om zijn

voorwaardelijk opgelegde straf ten uitvoer

te brengen. De rechter beslist echter dat

deze straf niet uitgevoerd hoeft te worden,

omdat de reclassering het beter vindt om

in plaats daarvan het lopende reclasse­

ringstoezicht te verlengen. Peter vindt

de straf licht: ‘Over ruim een maand is hij dus weer op vrije

voeten. De kans op recidive is groot.’ ●

Mail de redactie

Voorpagina

TIP VAN PETER HOMAN:‘Nieuwe collega’s raad ik aan om de zitting te bezoeken van een zaak waar ze mee bezig zijn. Het is leer-zaam om te zien hoe het bewijs tot stand komt.’

Peter is teleurgesteld over de straf. ‘Over een maand is de veelpleger weer op vrije voeten.’

DEEL VIA SOCIAL MEDIA

7/14

‘De strafrechtketen is een ver­van­mijn­bed­show voor veel

mensen. Gelukkig probeert de rechtspraak vonnissen beter

uit te leggen, maar zodra het om controversiële zaken gaat,

zie ik een terugtrekkende beweging. Als journalist krijg ik bij­

na geen reactie, waardoor ik het publiek niet goed kan infor­

meren. De rechterlijke macht en met name het OM zouden

meer moeten deelnemen aan het maatschappelijk debat.

Neem de zaak over de omstreden Marokkanenuitspraken

van Geert Wilders. Toen uitlekte dat veel aangiftes standaard

waren ondertekend en niet goed waren onderbouwd, maakte

Wilders daar uiteraard gebruik van in de media. Maar het OM

bleef lange tijd stil, terwijl ik een helder verhaal verwacht.’

TIP: ‘Het OM reageert vaak te reactief. Breng proactief een duidelijk

verhaal naar voren.’

‘Verder maak ik het nog te vaak mee dat slachtoffers worden

afgepoeierd. De dader staat centraal, slachtoffers worden

niet serieus genomen. Rechters en officieren moeten beter

beseffen wat het voor slachtoffers betekent om samen met

verdachten in een rechtszaal te zitten. Sinds een aantal jaar

hebben slachtoffers wel spreektijd, maar die is nog zeer

beperkt. Bedenk dat de functie van rechtspraak ook is:

genoegdoening naar het slachtoffer toe.

Natuurlijk, het OM heeft slachtofferloketten en vaak is het

op papier best goed geregeld. Maar in de praktijk kom ik het

nog vaak tegen dat slachtoffers niet worden meegenomen in

de rechtsgang, dat ze te laat of niet worden geïnformeerd.’

TIP: ‘Het rechtssysteem valt of staat bij de dragers. Je kunt wetten en

regels op een juiste manier uitvoeren, maar als je geen oog hebt voor

het menselijke aspect, dan verliest de strafrechtketen draagvlak.’ ●

‘Geef slachtoffers meer aandacht’ In deze rubriek laten kritische buitenstaanders hun licht schijnen op de strafrechtketen. Misdaadverslaggever John van den Heuvel (53) trapt af.

JOHN VAN DEN HEUVELMisdaadverslaggever John van den Heuvel is bekend van De Telegraaf en van RTL Boulevard. Om zijn 25-jarige jubileum als misdaadverslaggever te vieren schreef hij de autobiografie ‘De spiegel van het recht’, waarin hij de groei van de georganiseerde criminaliteit schetst en volgt hoe politie en OM de misdaadtop voor willen zijn.

DE HOTELINSLUIPER

Op heterdaad betrapt. Maar wat dan?>>

INHOUD

DYNAMISCH DUO

Betere processen-verbaal dankzij Kirsten en Rob >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

AFPAKKEN LOONT

OM en politie jagen op crimineel vermogen>>

Mail de redactie

Voorpagina

DE MENING VAN…

DEEL VIA SOCIAL MEDIA

VOORWOORD

‘Samenwerken is cruciaal’ >>

8/14

‘Ik zag veel processen­verbaal voorbij komen die niet

compleet waren of onduidelijk. Daar heb ik altijd wat van

gezegd. Nu kon ik er eindelijk iets aan doen’, zegt Rob

Hersche. Sinds december 2014 vormt Rob een duo met

Kirsten Buitenweg van het OM. Samen proberen ze de

kwaliteit van de opsporing te verbeteren en de kwaliteit van

processen­verbaal te verhogen. Daarbij richten ze zich vooral

op veelvoorkomende criminaliteit. Kirsten: ‘Het is

niet zo dat ik hier wel even kom vertellen hoe het moet.

Dat is absoluut niet de insteek; ook bij het OM kunnen

dingen beter.’

Menselijke kant

Op basis van het regionale plan van aanpak heeft het duo

een uitvoeringsplan geschreven. ‘Vanaf de werkvloer

kijken we waar het beter kan’, zegt Rob, die met zijn nieuwe

collega bewust bij de Basisteamrecherche (BR) is gaan zitten,

zodat ze horen waar mensen tegenaan lopen en de collega’s

hen weten te vinden. Kirsten: ‘We kijken allebei

‘Betere opsporing begint bij een goed proces-verbaal’Sinds december 2014 zijn Rob Hersche, senior tactische opsporing en Kirsten Buitenweg, senior parketsecretaris van het OM, onafscheidelijk. Op basisteam Zaanstreek houdt het duo zich in het kader van het landelijk Kwaliteitsprogramma Politie-OM bezig met het verbeteren van de kwaliteit van de opsporing.

Kirsten: ‘Ik kom hier niet vertellen hoe het moet. Ook bij het OM kunnen dingen beter.’

DE HOTELINSLUIPER

Op heterdaad betrapt. Maar wat dan?>>

INHOUD

DE MENING VAN John van den Heuvel: ‘Geef slachtoffers meer aandacht’ >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

AFPAKKEN LOONT

OM en politie jagen op crimineel vermogen>>

Mail de redactie

Voorpagina

lees verder >>

VOORWOORD

‘Samenwerken is cruciaal’ >>

9/14

INHOUD

Mail de redactie

Voorpagina

lees verder >> TIPS VOOR ANDERE DUO’SHet is de bedoeling dat er op steeds meer basisteams een duo aan de slag gaat. Rob en Kirsten hebben nog wel wat tips:• Maak beiden volledig vrij voor deze opdracht;• Een vast maatje is een voorwaarde; • Wat betreft de politie: kies voor iemand van de werkvloer,

met kennis van opsporing;• Wat betreft het OM: kies een medewerker die de

organisatie goed kent;• Ga bij de Basisteamrecherche zitten én vlakbij de

frontoffice, zodat iedereen je snel weet te vinden.

KIRSTEN BUITENWEG:

‘Het OM verwacht veel van de politie. Kunnen jullie een getuige horen binnen een dag? Nu ik bij de politie over de vloer kom, besef ik hoe lastig het is om dat voor elkaar te krijgen.’

GROOT DEEL AANGIFTES GEEN STRAFZAAK500 aangiftes die zijn doorverwezen naar de BR, analyseerde het duo:

257 werden een strafzaak

33 zaken zijn doorverwezen naar de hulpverlening

35 alsnog geseponeerd

100 niet verder in behandeling genomen omdat de opsporings­indicatie ontbrak

75 direct retour naar front office wegens gebreken

met andere ogen naar zaken. Ik kijk wat meer met een

juridische blik: zit er bewijs in? Rob kijkt wat meer naar de

menselijke kant.’

Die menselijke kant is steeds belangrijker, nu de politie

contextgericht werkt. Als iemand aangifte komt doen omdat

zijn buurman het tuinhek heeft vernield, dan lost een boete

niets op. Wellicht hebben ruziënde buren meer baat bij media ­

tion. De frontoffice­medewerkers die de aangifte opnemen,

moeten dus eerst een intakegesprek voeren in plaats van

direct de aangifte op te nemen. Het is de bedoeling dat ze

doorvragen. Wat is precies het probleem? Weet u wat het

inhoudt als u aangifte doet? Dan blijkt dat opsporing niet

altijd gewenst is om het eigenlijke probleem op te lossen.

Sommige mensen hebben meer baat bij hulpverlening.

Rob: ‘Het is een cultuuromslag, maar de collega’s van de

frontoffice en de BR zien de meerwaarde. De meesten

kunnen onze feedback over inhoud en juridische kwaliteit

wel waarderen.’

DE HOTELINSLUIPER

Op heterdaad betrapt. Maar wat dan?>>

DE MENING VAN John van den Heuvel: ‘Geef slachtoffers meer aandacht’ >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

AFPAKKEN LOONT

OM en politie jagen op crimineel vermogen>>

VOORWOORD

‘Samenwerken is cruciaal’ >>

10/14

INHOUD

Mail de redactie

Voorpagina

Zaanse zaken

‘Ook laten we zien hoe belangrijk hun onderdeel in het proces

is’, vult Kirsten aan. ‘De medewerkers van de frontoffice

namen alleen de aangifte op en waren verder niet betrokken

bij de zaak. We hebben de frontoffice­medewerkers en de

vaste medewerkers van de BR meegenomen naar een zitting

met alleen Zaanse zaken, zodat ze konden zien wat de rech­

ter vraagt. Met eigen ogen hebben ze kunnen zien dat de

rechter en de officier van justitie het moeten doen met

datgene wat er in het proces­verbaal staat. En beseffen ze

hoe belangrijk het is om daar al zoveel mogelijk informatie

in te zetten.’

Het kwaliteitsprogramma werpt zijn vruchten af. Rob: ‘We

verwachten dat we steeds meer zaken op een betekenisvolle

wijze kunnen afdoen, vaak betekent dat via het strafrecht,

maar vaak ook op een andere wijze.’ ●

ROB HERSCHE:

‘Als zaken geen zaak worden, sturen we geen standaard brief meer, maar een brief met een goede uitleg waarom we de zaak niet in behandeling nemen. Zorgt voor meer begrip en scheelt klachten!’

CONTEXTGERICHT WERKEN IN HET KORTDe beste oplossing vinden voor slachtoffer, verdachte en samenleving. Een voorbeeld uit de praktijk: een minder-jarige werd in korte tijd een aantal keer aangehouden voor winkeldiefstal. Met een Halt-afdoening en een boete werd hij op straat gezet. Rob: ‘Later bleek dat hij uit huis was gezet door zijn ouders. Dan kan er beter gezorgd worden voor een oplossing voor dat probleem, zodat wij hem niet meer terug zien.’

De werkplek van het duo bevindt zich vlakbij de receptie, zodat frontofficemedewerkers snel even binnenlopen.

DEEL VIA SOCIAL MEDIA

DE HOTELINSLUIPER

Op heterdaad betrapt. Maar wat dan?>>

DE MENING VAN John van den Heuvel: ‘Geef slachtoffers meer aandacht’ >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

AFPAKKEN LOONT

OM en politie jagen op crimineel vermogen>>

VOORWOORD

‘Samenwerken is cruciaal’ >>

11/14

‘Waarom kan dat niet per mail?’ Soms kun je je verwonderen over de werkwijze van een samenwerkingspartner. ‘Waarom moet dat nou zo?’, is een veelgehoorde vraag in de strafrechtketen. In deze rubriek drinken beide partijen een straf bakkie.

DE HOTELINSLUIPER

Op heterdaad betrapt. Maar wat dan?>>

INHOUD

DE MENING VAN John van den Heuvel: ‘Geef slachtoffers meer aandacht’ >>

DYNAMISCH DUO

Betere processen-verbaal dankzij Kirsten en Rob >>

AFPAKKEN LOONT

OM en politie jagen op crimineel vermogen>>

Mail de redactie

Voorpagina

STRAF BAKKIE

*In verband met de veiligheid rondom zijn functie is de naam Piet gefingeerd.

Piet*, toezichthouder Leger des Heils

Jeugdbescherming & Reclassering:

‘Soms moet ik voor de aanpassing van één

woord op zitting komen. Zoals laatst. In

het rapport over een cliënt stond “drugs”, ik

verzocht de rechtbank er “harddrugs” van te

maken. Uit formaliteit kreeg ik een oproep.

Zo’n gang naar de rechter kost algauw een

ochtend, terwijl het over de mail afgehandeld

kan worden. Waarom kan dat niet per mail?’

Elles van Dusschoten, officier van justitie parket Oost-Nederland:

‘Misschien ben je daar nuttiger dan je denkt. Wie weet wat de consequenties van

de aanpassing zijn, bijvoorbeeld in hoger beroep of in het verweer van de advocaat

of verdachte. Het kan zijn dat de officier iets voorziet, wat hij graag voor wil zijn.

Meestal toetsen we dit soort dingen, door er een telefoontje aan te wijden. Gebeurt

dat niet, en een reclasseringswerker zelf ziet het nut niet om te komen, dan kan de

reclasseringswerker zelf ook bellen. Het kan een vergissing zijn. Ik vind dat we

elkaar scherp moeten houden in de keten.’

DEEL VIA SOCIAL MEDIA

VOORWOORD

‘Samenwerken is cruciaal’ >>

12/14

‘Als jij tijdens een avondje stappen een glas in je gezicht

krijgt geduwd, hoort de dader daarvoor te boeten. Niet jij.’

Parketmedewerker Afpakken Jelle Klein Kranenbarg is er vrij

duidelijk over: de dader betaalt en misdaad mag niet lonen.

En dus zet het OM hoog in als het gaat om het in het beslag

nemen van crimineel vermogen. Want, zo stelt afdelings­

hoofd Interventies Ruud Lichtenberg: ‘Gevangenisstraffen

worden vaak beschouwd als een bedrijfsrisico. Als je aan hun

bezittingen komt, raak je ze echt.’

Samen optrekken

Is dit nieuw dan? ‘Nee’, antwoordt Ruud. Het afpakken van

crimineel vermogen gebeurt al jaren. In 2014 werd er in Oost­

Nederland voor 19 miljoen euro aan criminele bezittingen in

beslag genomen. In 2015 stopte de teller bij

Afpakken loontSamen met opsporingsdiensten legt het OM beslag op bezittingen van verdachten om te voorkomen dat zij latere vorderingen en schadeloosstellingen niet betalen. De focus op afpakken is het afgelopen jaar geïntensi-veerd, met de Proef Versterking Afpakken. Want misdaad, zo weten ze bij het OM én de politie, mag niet lonen.

Zodra Jelle en Ruud crimineel vermogen op het spoor zijn, bellen ze de politie.

DE HOTELINSLUIPER

Op heterdaad betrapt. Maar wat dan?>>

INHOUD

DE MENING VAN John van den Heuvel: ‘Geef slachtoffers meer aandacht’ >>

DYNAMISCH DUO

Betere processen-verbaal dankzij Kirsten en Rob >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

Mail de redactie

Voorpagina

lees verder >>

VOORWOORD

‘Samenwerken is cruciaal’ >>

13/14

INHOUDruim 27 miljoen euro. Die winst is voor een belangrijk deel

toe te schrijven aan de Proef Versterking Afpakken en dat zit

hem in twee elementen, aldus Jelle: ‘Ten eerste is onze werk­

wijze veranderd. Vier parketmedewerkers zijn fulltime

bezig met afpakken; we hebben meteen contact met de

verbalisanten en gaan dan samen op zoek naar de kansen.’

Samen optrekken, meteen vanaf het moment dat de inkt

van het proces­verbaal opdroogt.

Dure sportauto

In de oude situatie ontbrak die samenwerking goeddeels,

herinnert Jelle zich: ‘De politie maakte proces­verbaal op en

gaf daarin aan of er mogelijkheden voor het leggen van

conservatoir beslag waren. Het OM zocht niet zelf actief naar

vermogen, maar vertrouwde op hetgeen de politie in haar

onderzoek had vastgesteld. Agenten hielden zich wel bezig

Mail de redactie

Voorpagina

lees verder >>

met afpakken, maar kansen werden niet altijd gezien en

benut. Daarnaast duurde het ook gewoon te lang voor we

op afpakken over konden gaan. Kijk, op het moment dat een

verdachte een verdachte wordt, verdwijnt zijn vermogen. Dan

zorgt hij wel dat die dure sportauto voor ons niet te vinden is.

Dat kunnen we voorkomen door zo snel mogelijk in actie te

komen. Dat vergt een goede samenwerking tussen politie en

OM, vanaf het moment dat iemand verdacht wordt.’

Kale kip-scenario

Dan terug naar het bierglas; in dat voorbeeld schuilt het

tweede geheim van deze proef. Want bij afpakken denk

je aan dure sportauto’s en patserige speedboten. Aan de

grote jongens dus. Dat was ook altijd zo, vertelt Ruud: ‘Nog

steeds halen we veel weg bij henneptelers, drugshandelaren

en fraudeurs. Maar in deze proef hebben we juist ook de

samenwerking met de ZSM­collega’s versterkt. We richten

ons ook op kleine delicten, want die veelvoorkomende

criminaliteit treft de burger het meest. We hebben het over

honderd zaken per dag, 80 procent van alle misdaad. Met

juist vaak gewone burgers als slachtoffer. Als wij er willen zijn

voor de burger, moeten we juist die zaken oppakken.’ Door

de scooter van die jongen van het bierglas te verkopen kan

het slachtoffer schadeloos worden gesteld. Dat

‘Gevangenisstraf is een bedrijfs­risico. Als je aan bezittingen komt, raak je criminelen pas echt.’

WAARDE IN BESLAG GENOMEN CRIMINELE BEZITTINGEN IN OOST-NEDERLAND

02011

8,8

2015

27

2014

19,2

2013

14,2

2012

9,1

5

10

15

20

25

30

→ m

iljoe

n eu

ro

DE HOTELINSLUIPER

Op heterdaad betrapt. Maar wat dan?>>

DE MENING VAN John van den Heuvel: ‘Geef slachtoffers meer aandacht’ >>

DYNAMISCH DUO

Betere processen-verbaal dankzij Kirsten en Rob >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

VOORWOORD

‘Samenwerken is cruciaal’ >>

14/14

INHOUDis het idee. Het kale kip­scenario voorblijven, vult Jelle aan:

‘En doordat we het samen doen met de politie, krijgen zij

ook oog voor de kansrijke zaken. Want laten we eerlijk zijn:

700 zaken per week doornemen, dat redden wij niet met

zijn vieren.’

Koudwatervrees

Hoewel de proef nog loopt, zijn de resultaten bevredigend.

Ook bij de politie, vertelt teamchef Rene Oosterlaken, hoofd

financiële opsporing in Oost Nederland: ‘Het is mooi om

te zien hoe deze wederzijdse investering samenkomt bij

ZSM. En het werkt. Nu moet de koudwatervrees eraf

– conservatoir beslag leggen is niet zo moeilijk als het lijkt.

We zijn daarom bezig met het inrichten van zogeheten

afpakspeelvelden, waarin tactische recherche, financiële

recherche én de blauwe teams samen optrekken. We willen

deze manier van naar zaken kijken ook aan onze kant

business as usual maken. En dat gaat de goede kant op.’ ●

Mail de redactie

Voorpagina

COLOFONStraf! is een initiatief dat voortkomt uit de samenwerking tus­sen de diverse organisaties in de strafrechtketen, ondersteund door directie Strafrechtketen. Straf! verschijnt vier keer per jaar. Redactieraad: Pim Miltenburg (politie), Marieke Jansen (OM), Marleen Oele (rechtspraak/OM), Sanne Borst (executieketen) Hoofdredactie: directie Strafrechtketen o.l.v. Johan Bac Eindredactie: Ellen Weber (Maters&Hermsen Journalistiek) Teksten: Galiëne Gerritsen, Stefan Klein Koerkamp, Ellen Weber (Maters & Hermsen Journalistiek) Beeld: Jiri Buller, Jeroen van Kooten, Károly Effenberger, Paul Remmelts Vormgeving: Maters & Hermsen Vormgeving

Ruud en Jelle willen het kale-kip scenario voor zijn.

DEEL VIA SOCIAL MEDIA

DE HOTELINSLUIPER

Op heterdaad betrapt. Maar wat dan?>>

DE MENING VAN John van den Heuvel: ‘Geef slachtoffers meer aandacht’ >>

DYNAMISCH DUO

Betere processen-verbaal dankzij Kirsten en Rob >>

STRAF BAKKIE

Reclassering: waarom werkt dit zo bij het OM?>>

VOORWOORD

‘Samenwerken is cruciaal’ >>