Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
มถนายน 2563 ปท 11 I ฉบบท 9แจกฟร
SPE C I A L I S S U E
Contents : สารบญ
CREATIVE THAILAND I 4อนญาตใหใชไดตามสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสแสดงทมา-ไมใชเพอการคา-อนญาตแบบเดยวกน 3.0 ประเทศไทย
อนญาตใหใชไดตามสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสแสดงทมา-ไมใชเพอการคา-อนญาตแบบเดยวกน 3.0 ประเทศไทย
จดทำ�โดย l สำ�นกง�นสงเสรมเศรษฐกจสร�งสรรค (องคก�รมห�ชน) (CEA)1160 อ�ค�รไปรษณยกล�ง ถนนเจรญกรง แขวงบ�งรก เขตบ�งรก กรงเทพฯ 10500 โทร. 02 105 7400 แฟกซ. 02 105 7450พมพท l บรษท เอบซ อนเตอรกรป จำ�กด โทร. 034 446 718จำ�นวน 10,000 เลม
ตดตอลงโฆษณ�: [email protected]
นตยส�รฉบบนใชหมกพมพจ�กนำ�มนถวเหลองทไมเปนอนตร�ยตอสขภ�พ ทงยงเปนมตรตอสงแวดลอม และใชกระด�ษ
รไซเคล ซงเปนผลผลตของผประกอบก�รไทย
จดทำ�ภ�ยใตโครงก�ร “Creative Thailand สร�งเศรษฐกจไทยดวยคว�มคดสร�งสรรค” โดยสำ�นกง�นสงเสรมเศรษฐกจ สร�งสรรค (องคก�รมห�ชน) (CEA) ซงมเป�หม�ยในก�รเผยแพรคว�มรเกยวกบเศรษฐกจสร�งสรรค (Creative Economy) และผลกดนก�รใชคว�มคดสร�งสรรคในก�รขบเคลอนเศรษฐกจไทย
บรรณ�ธก�รทปรกษ� l อภสทธ ไลสตรไกล บรรณ�ธก�รอำ�นวยก�ร l มนฑณ ยงวกล ทปรกษ� l เลอช�ต ธรรมธรเสถยร บรรณ�ธก�รบรห�ร l พชรนทร พฒน�บญไพบลย
กองบรรณ�ธก�ร l ศรอร หรมปร�ณ, กวน เทพปฏพทธ และ เอมวล บญม�ก เลข�กองบรรณ�ธก�ร l ณฐช� ตะวนน�โชต ศลปกรรม l ชดชน นนน�ทนนท
ประส�นง�นกองบรรณ�ธก�ร l วนบษป ยพเกษตร เวบไซต l นพกร คนไว
Photo by
Dim
itry on
Unsplas
h
Life after COVID 6แนวคดเพอการปรบตวสอนาคต การปรบตวรบ “ความรสกใหม” 8ของหวงโซเศรษฐกจ ดร.ณรงคชย อครเศรณ
เสนทางรบมอภยคกคาม 10ทางชวภาพดวยหลก TTIT ดร. ศภวฒ สายเชอ
โลกเปลยนคนปรบ : 12เราจะอยในโลกหลงวกฤตอยางเปนปกตสขไดอยางไรดร. สวทย เมษนทรย
The Next Normal 14is “Trust Thailand” ดร. ชชชาต สทธพนธ
ขบเคลอนโลกใหม 16ดวยเทคโนโลยดจทลดร. พเชฐ ดรงคเวโรจน กลยทธเปลยนโหมดไฟลตบงคบ 18ใหเปนโหมดเลอกไดดร. การด เลยวไพโรจน
พลกโฉมเกษตรกรไทย 20กบปญหาทยงใหญกวาโควด-19ดร. ธรเกยรต เกดเจรญ
Service Design และแผนการใหม 22ของธรกจวนพรงนเบอรกต มาเกอร (Birgit Mager)
เดนหนาสงมอบบรการ 24แบบ New Normal สสงคมทกมตคณศภจ สธรรมพนธ
เรากำาลง “เอาชนะ” อะไร 26ในยามวกฤตโควด-19วรพร นตประภา
Go Beyond the Boundaries 28 after COVID-19พทน ภทรนธาพร (พพ)
ประมวล New Normal 30แบบมวนเดยวจบทงเทรนดผบรโภคและเทรนดธรกจหลงวกฤตโควด-19 จากเราไป
Life after COVID-19 Roadmap 32
CREATIVE THAILAND I 5
Editor’s Noteบทบรรณาธการ
แมจำ�นวนผตดเชอไวรสโคโรน�ส�ยพนธใหม 2019 (โควด-19) ยงเพม
สงขนกว� 6 ล�นคนในชวงสนเดอนพฤษภ�คม 2563 และก�รผลตวคซน
ปองกนยงไมใชคำ�ตอบในระยะเวล�อนใกล ก�รปดเมองแบบแนนหน�กไมอ�จ
ยดเยอออกไป ก�รเลอกทจะผอนคล�ยและหนม�รกษ�คว�มสมดลระหว�ง
ก�รปองกนโรคและก�รเดนไปข�งหน�ทงในมตของเศรษฐกจ คณภ�พชวตท
ทวถง และก�รรกษ�สงแวดลอม จงกล�ยเปนหวขอใหนกคด นกนโยบ�ย และ
นกสร�งสรรคจ�กทวโลกมงมนในก�รพฒน�สงต�ง ๆ เพอตอบรบบรบทใหม
ทกำ�ลงเกดขนและควรจะทำ�ใหเกดขน
ในอน�คตอนใกลเร�จะไดเหนเมองใหญอย�งมล�น ลอนดอน และป�รส
มถนนหนท�งสำ�หรบจกรย�นและก�รเดนม�กขน เพอลดคว�มเสยงในก�ร
ตดเชอจ�กก�รแออดในรถส�ธ�รณะและลดก�รกอมลพษไปในตว อกทง
ก�รตดตงเครองทำ�คว�มสะอ�ดมออตโนมตทกระจ�ยอย 2,000 จด ต�มป�ย
โฆษณ�และหองนำ�ส�ธ�รณะในป�รส เพอใหคนทสญจรไปม�เข�ถงบรก�ร
ส�ธ�รณสขพนฐ�นได
จ�กก�รผสมผส�นม�ตรก�รส�ธ�รณสขเข�ม�เปนสวนหนงของก�ร
ปรบภมทศนของเมอง ม�สก�รตอสเพอคว�มอยรอดท�งเศรษฐกจของคน
ในทกระดบทต�งกไดรบผลกระทบกนเปนหวงโซ เปนโจทยระดบมหภ�ค
ทตองก�รแนวท�งก�รฟนฟแบบเรงดวนดวยม�ตรก�รก�รเงนก�รคลง
แตขณะเดยวกนกตองก�รแนวคดสำ�หรบก�รเตรยมตวเพออน�คตท
ตรงประเดนและใหส�ม�รถลงมอทำ�ไดเรวขน เพร�ะโควด-19 เปนเหมอน
ตวเรงททำ�ใหเร�เหลอเวล�ในก�รเตรยมก�รทสนลง
นตยส�รคด ฉบบพเศษ “Life After COVID-19” จงรวบรวมคว�มรและ
มมมองของ 11 นกคดและผเชยวช�ญระดบประเทศจ�กหล�กหล�ยส�ข�
ในรปแบบบทคว�มและวดโอบทสมภ�ษณ เพอสะทอนใหเหนถงประเดนทตอง
เรงคดและลงมอทำ�นบจ�กนไป ทงท�งด�นก�รสร�งคว�มเชอมนด�นคว�มปลอดภย
ในระดบนโยบ�ย ก�รปรบตวของภ�คธรกจและก�รออกแบบบรก�ร (Service
Design) เพอรองรบพฤตกรรมก�รบรโภคแบบใหม ก�รลงทนด�นเทคโนโลย
ชวภ�พและเทคโนโลยดจทลด�นก�รแพทยและก�รเกษตรสมยใหมเพอสร�ง
คว�มมนคงด�นส�ธ�รณสขและอ�ห�ร ก�รใหคว�มสำ�คญกบก�รพฒน�ระดบ
ฐ�นร�กและชมชนใหเขมแขง ส�ม�รถรบมอกบวกฤตก�รณในอน�คตไดม�กขน
ตลอดจนก�รทำ�คว�มเข�ใจถงทกษะและทศนคตของคนรนใหมทมวธคด
และก�รตอบสนองกบปญห�ทแตกต�งจ�กคนรนกอน ซงไมว�สถ�นก�รณ
ก�รแพรระบ�ดจะย�วน�นหรอมบทสรปแบบใด ทง 11 บทคว�มนจะเปน
อกหนงแนวท�งในก�รนำ�เสนอพลงแหงคว�มคดสร�งสรรคทสอดคลองกบ
บรบทของประเทศไทย เพอก�รปรบตวสำ�หรบสถ�นก�รณเฉพ�ะหน� และ
เตรยมพรอมสำ�หรบคว�มท�ท�ยระลอกใหมทไมอ�จค�ดเด�ในอน�คต
มนฑณ ยงวกล
บรรณ�ธก�รอำ�นวยก�ร
LIFE AFTER COVID -19
Photo by
Dim
itry on
Unsplas
h
CREATIVE THAILAND I 6
CREATIVE THAILAND I 7
รวมเปดพรมแดนทางความคดสโลกแหงความทาทายและองคความรใหมของมนษยชาตเพอสรางหนทางแกปญหาทยงยน
The Next Normalis “Trust Thailand”ดร. ชชชาต สทธพนธอดตรฐมนตรกระทรวงคมน�คม
เสนทางรบมอภยคกคามทางชวภาพดวยหลก TTITดร. ศภวฒ สายเชอทปรกษ�สถ�บนวจย ภทร
กลมธรกจก�รเงนเกยรตน�คนภทร (KKP)
การปรบตวรบ “ความรสกใหม”ของหวงโซเศรษฐกจดร.ณรงคชย อครเศรณน�ยกสภ�มห�วทย�ลยขอนแกน
กลยทธเปลยนโหมดไฟลตบงคบใหเปนโหมดเลอกไดดร. การด เลยวไพโรจนChief Advisor for Future Foresight and
Innovation, Future Tales Lab, MQDC
โลกเปลยนคนปรบ :เราจะอยในโลกหลงวกฤตอยางเปนปกตสขไดอยางไรดร. สวทย เมษนทรย รฐมนตรว�ก�รกระทรวงก�รอดมศกษ�
วทย�ศ�สตร วจยและนวตกรรม
เดนหนาสงมอบบรการแบบ New Normal สสงคมทกมตคณศภจ สธรรมพนธ ประธ�นเจ�หน�ทบรห�ร
กลมดสต อนเตอรเนชนแนล
Service Design และแผนการใหมของธรกจวนพรงนเบอรกต มาเกอร (Birgit Mager)President of Global Service Design
Network (SDN), Germany
เรากำาลง “เอาชนะ” อะไรในยามวกฤตโควด-19วรพร นตประภาดบเบลซไรตหญงคนแรกของไทย
ขบเคลอนโลกใหมดวยเทคโนโลยดจทลดร. พเชฐ ดรงคเวโรจน อดตรฐมนตรว�ก�รกระทรวงดจทล
เพอเศรษฐกจและสงคม
Go Beyond the Boundaries After COVID-19พทน ภทรนธาพร (พพ)นกนวตกรรมและนกศกษ�ปรญญ�โทและเอก
MIT Media Lab
พลกโฉมเกษตรกรไทยกบปญหาทยงใหญกวาโควด-19ดร. ธรเกยรต เกดเจรญ Digital Nomad Researcher
คณะวทย�ศ�สตร มห�วทย�ลยมหดล
CREATIVE THAILAND I 8
Special Interview : ดร. ณรงคชย อครเศรณ
บทสมภาษณ : ศรอร หรมปร�ณ l เรยบเรยง : ณฐช� ตะวนน�โชต l ภาพ : สรเชษฐ โสภ�รตนดลก
นอกจากผลกระทบดานสขภาพ กเปนทประจกษวา การระบาดของโรคโควด-19 ยงนำามาซงผลกระทบดานเศรษฐกจครงใหญ การจะอยรอดในยามนจงไมใชแคการปองกนผคนจากเชอรายเทานน แตการปองกนไมใหผคน “อดตาย” กเปนสงจำาเปน ไมแพกน ดร. ณรงคชย อครเศรณ นายกสภามหาวทยาลยขอนแกน อดตรฐมนตรวาการกระทรวงพลงงาน กระทรวงพาณชย และนกเศรษฐศาสตรผมอทธพลสำาคญตอการพฒนาเศรษฐกจไทย ไดคาดการณไววา สงทจะเกดขนในระยะ 1–2 ปน คอผคนจะเกด “ความรสกใหม” ในการดำาเนนชวต และความรสกนจะสงผลกระทบตอทกลำาดบขนของหวงโซเศรษฐกจในสงคมไทยและสงคมโลก
ความวนวายครงใหมและโลกหลงโควด-19“ภ�พรวมของคว�มรท�งด�นเทคโนโลยทเร�เหนกนทกวนน เนนใน 2 ส�ย คอส�ยไอทและส�ยไบโอน�โนเทคโนโลย ซงสงหนงทปร�กฏชดม�กในตอนน
คอ ดจทลทร�นสฟอรเมชนทเกดขนเรวและพสจนแลวว�เทคโนโลยส�ม�รถชวยใหคนใชชวตไดอย�งสะดวกพอสมควรท�มกล�งก�รระบ�ดของโรค แตใน
ท�งกลบกน แมคว�มก�วหน�ของเทคโนโลยท�งก�รแพทยจะทำ�ใหหล�ยคนมนใจไดในระดบหนงว� ‘อะไรม� เร�กจะไมเปนไร’ แตก�รระบ�ดของโควด-19
ไมไดเปนอย�งนน พอม�เจอโควด-19 ตอนแรกผมกเชอว�คงไมเปนไรหรอก แตปร�กฏว�มนแพรกระจ�ยเรวกว�ททกคนคด ซงก�รรบมอในสวนของ
ก�รคดคนวคซน ในขณะนกยงไมมคว�มแนนอน”
ดร. ณรงคชยใหคว�มเหนว� “สงทจะเกดขนในชวงน คอคนจะเกดคว�มรสกใหม ซงคว�มรสกใหมนคอเรอง ‘คว�มใกลกนของคน’ เนองจ�กมนษย
เปนสตวสงคม เพร�ะฉะนนเร�มแนวโนมท�งจตวทย�ทจะอย�กอยใกลกน จงไดเกดสงคมหมบ�น และสงคมเมอง แตจ�กสถ�นก�รณทเกดขน คว�มรสก
อย�กอยใกลกนจำ�ตองมคว�มระมดระวงม�กขน จะเปลยนกระทงนสยมนษย และนำ�ม�สก�รดำ�เนนชวตรปแบบใหม ททำ�ใหก�รอยใกลกน ทงก�รทำ�ง�น
ใกลกน ใชชวตใกลกน หรอกระบวนก�รพฒน�เปนเมอง (Urbanization Process) ช�ลงพอสมควร”
CREATIVE THAILAND I 9
ผลกระทบตอเศรษฐกจเมอเครองยนตภาคบรการ ของไทยถกดบ“ตอนแรกคนกกลวปวยต�ย จ�กนนคนกเรมกลวอดต�ย แตเนองจ�ก
ประสบก�รณของแตละประเทศไมเหมอนกน อย�งประเทศไทยตอนนคน
คดว�ถ�ปวยอย�งนอยกไมต�ย แตในท�งกลบกนถ�อดเนย ต�ยแนนอน
ซงถ�หนกลบม�ดทรฐบ�ลทำ�ม�ตอนแรกในสวนของปองกนไมใหคนปวย
แลวกต�ยนน ถอว�ประสบคว�มสำ�เรจ เพร�ะในระดบโลกเร�กไดรบคำ�ชม
คอนข�งเยอะ ฉะนนผมเชอว�ตอนนรฐบ�ลกำ�ลงเคลอนไปสก�รชวยเหลอ
คนไมใหอดต�ย ชวยใหธรกจไปตอได ซงกพอจะค�ดก�รณไดว�ภ�ยใน
2 เดอนข�งหน� คนไทยคงจะส�ม�รถทยอยกลบม�ทำ�ง�นไดบ�ง
สงหนงทประช�ชนมนใจไดกคอตอนนเร�มสภ�พคลองเยอะม�ก อนน
ไมใชเงนของรฐบ�ล แตเปนเงนของประเทศ ซงหม�ยถงเงนของประช�ชน
สภ�พคลองเร�ลนเหลอถงขน�ดทธน�ค�รแหงช�ตตองออกพนธบตรเพอม�
ซบเงนออกจ�กธรกจประม�ณ 3.6 ล�นล�นบ�ทตลอด 5-6 ปทผ�นม� ฉะนน
แคแบงกช�ตรไทรพนธบตรพวกน เงนกจะกลบเข�สระบบ ผมจงเชอว�เร�
จะพ�ประเทศใหฟนคนกลบม�ได แตตองขอยำ�ว�เนองจ�กสถ�นก�รณโลก
มคว�มเสยห�ยกระจ�ยไปในวงกว�ง ฉะนนรปแบบทจะฟนตวขนม�ของเร�
นนคงไมเรว เพร�ะว�เศรษฐกจของเร�ไปอยตรงภ�คต�งประเทศม�ก
เศรษฐกจไทยเนนภ�คบรก�รเยอะ และภ�คบรก�รกคอคน และคนตองอย
ใกลกน ซงไมสอดคลองกบวถใหมทเกดขนน ฉะนนโอก�สทจะไดประโยชน
จ�กภ�คบรก�รหรอก�รทองเทยวทเร�เนนเปนพเศษจงนอยลง จ�กทเร�
เคยรบนกทองเทยวเฉลยม�กถงเดอนละ 3 ล�นคน กจะสงผลใหเร�กำ�ลง
ลำ�บ�ก”
เมอภาคบรการไปไมได แลวใครจะไปตอ“ห�กลองม�วเคร�ะหจ�กกลมเศรษฐกจ 3 ภ�คใหญ ในสวนของ
ภ�คอตส�หกรรม เร�ไมส�ม�รถเปนตวหลกไดในยคใหม เพร�ะจน
ครอบครองในเรองอตส�หกรรมม�น�นแลว และกำ�ลงครอบครองม�กขน
ขณะทอนเดยกกำ�ลงต�มม�ตด ๆ ไทยจงบอกไมไดว�อตส�หกรรมเร�
เปนตวนำ�เศรษฐกจเหมอนสมยค.ศ. 1980 - 1990 สวนในภ�คบรก�ร แมจะ
เปนตวนำ�เศรษฐกจของประเทศในชวงทผ�นม� แตตอนนเร�กตองปรบตว
ดงนนโอก�สจงอ�จอยทภ�คก�รเกษตร
ห�กเปรยบเทยบกบประเทศอน คว�มส�ม�รถท�งด�นก�รเกษตรและ
ด�นอ�ห�รของเร�มคว�มไดเปรยบ อตส�หกรรมอ�ห�รแปรรปของไทย
กเกงอยแลว แตภ�คก�รเกษตรของเร�ตองบอกตรง ๆ ว�ยงไมเกงพอ และ
ยงตองก�รคว�มชวยเหลอจ�กภ�ครฐอย ซงส�เหตขอหนงททำ�ใหเศรษฐกจ
กลมนยงไปไหนไมไดเกดจ�กระบบนำ� เกษตรกรตองใชนำ�เยอะ ดงนน
ถ�เร�จะหนม�เนนภ�คก�รเกษตร สงทจะทำ�ใหมก�รขย�ยตวอย�งม�ก
กคอก�รจดระบบนำ�ใหมประสทธภ�พกอน และผมหวงว�เร�จะใชวกฤตน
ใหเปนโอก�สในก�รสร�งระบบนำ�ทดขนม� ยงถ�เร�เรมทำ�ระบบนำ�ตงแต
ตอนนเพอรบหน�ฝนและรบนำ�ทกำ�ลงจะม� เร�กส�ม�รถใชโอก�สนม�
ผอนปรนภ�วะก�รว�งง�นไดบ�ง”
โอกาสทเปนไปไดจากวกฤต“อย�งทรกนดว�กลมทลำ�บ�กม�กกคอกลมบรษทต�ง ๆ ทลงทนในภ�คบรก�ร
โดยเฉพ�ะโรงแรมทงหล�ย ซงประเทศไทยมโรงแรมทดเยอะม�ก แตก�รท
นกทองเทยวห�ยไป 6 เดอน หรอ 1 ป กถอว�ส�หส ซงกคงตองชวยกน
รกษ�เอ�ไวไมใหถงกบเจง แตจะใหยงใหญเหมอนทผ�นม�กคงจะย�ก
ทนโอก�สทเปดขนม�ใหมกคอเรองของสขภ�พ หรอธรกจกลม Wellness
ทอ�จเปดชองใหภ�คบรก�รของเร� เมอกอนไทยเนนก�รทองเทยวเชงสำ�ร�ญ
เปนสำ�คญ กอ�จจะเปลยนม�เปนทองเทยวเชงสขภ�พม�กขน จรง ๆ ตอนน
โรงแรมหล�ยแหงกไดแปลงสภ�พเปนโรงพย�บ�ลสน�ม เปนทสำ�หรบคนไทย
ทกลบม�จ�กต�งประเทศไดพกกกตว ซงแนวโนมเร�อ�จจะไปท�งนนกได
เพร�ะถงแมว�ในอน�คตคนอ�จจะรสกกลวก�รเดนท�งหรอกลวก�รใกลชด
แตถ�เร�ไปท�งด�นสขภ�พกจะสร�งคว�มเชอมนไดม�กขน”
ความเหลอมลำาและสถานะทางการเงนของประเทศไทย“คว�มย�กจนทแทจรงตองมองในมตของคว�มมนคง เปนคว�มมนคง
ปลอดภยจ�กก�รดำ�รงชวต ขณะนปร�กฏชดเจนว�ฐ�นะท�งเศรษฐกจของ
คนไทยเปร�ะบ�งม�ก ดงนนก�รจะสร�งเสถยรภ�พในระยะย�วนน คอ
ก�รสร�งระบบก�รออมทด ซงห�กเร�ม�ดเรองระบบประกนภยและประกนชวต
ปจจบนระบบประกนชวตของเร� มอตร�คมครองอยในระดบตำ�ม�กเทยบกบ
ระดบส�กล คอไมถง 7% ของจดพ สวนประกนสงคมกยงไมครอบคลม
เพร�ะจ�กตล�ดแรงง�นเกอบ 40 ล�นคน มคนอยนอกระบบถง 25 ล�นคน
โดยประม�ณ ถงแมรฐบ�ลจะตงกองทนก�รออมแหงช�ตขนม� แตว�จนถง
วนนคนทเข�ไปถงระบบนนกยงนอยม�ก และยงไมประสบคว�มสำ�เรจ
เท�ทควร
ในท�งกลบกนเร�มเงนออมของประเทศสงม�ก แตไมใชเงนของคน
ระดบน เปนเงนของคนระดบบนเสยสวนใหญ ซงเงนตรงนสวนใหญกจะไป
ฝงอยทแบงกช�ต ฉะนนตรงนเร�สร�งโอก�สขนม�ได เนองจ�กประกนชวต
กคอเงนออมของแผนดนทบรษทประกนชวตไดม�และรฐบ�ลส�ม�รถทจะก
โดยใชพนธบตร ซงในปจจบนมเงนออมอยในระบบประกนชวตอยเกอบ
4 ล�นล�นบ�ท เปนพนธบตรไปแลวประม�ณ 3 ล�นล�นบ�ท เปนเงนนง
ทน�เสยด�ยทเร�ยงไมมแผนก�รใชทดพอ เพร�ะตลอด 40-50 ปทผ�นม�
ผมไมเคยเหนฐ�นะของประเทศเร�ดขน�ดนในแงของเงน มนสร�งคว�มรสกว�
เร�มเงนออมม�กม�ยขน�ดน ทำ�ไมเร�ถงไมส�ม�รถจดก�รบ�นเมองใหมนด
กว�นได
อย�งไรกต�ม ผมคดว�คว�มเจรญใด ๆ นน คนใดคนหนงจะเจรญ
คนเดยวไมได ถงแมเอเชยเร�ตอนนจะดดกว�ฝงยโรปหรออเมรก� แตว�
โลกตองพงพ�ซงกนและกน ถ�สถ�นก�รณอกฝงยงแยม�ก กจะดงคนอน
ลงหมด มลค�เพมทงหล�ยทเกดในเอเชยนนยงตองถกโยงใยไปห�มลค�เพม
ของยโรปและสหรฐฯ ถ�เข�ยงมมลค�เพมตดลบ กนเงนออม และสร�งหน
เพร�ะประเทศกเหมอนมนษย คอถ�หนเยอะมนกดงคว�มเจรญลงไปทงหมด
เพร�ะฉะนนถงแมโดยเปรยบเทยบเอเชยอ�จจะดกว� แตโดยรวมแลวถ�
อกฝงยงแยอย แนนอนว�ทงโลกจะตองเดอดรอนกนทว”
สมภ�ษณ ณ วนท 24 เมษ�ยน 2563
CREATIVE THAILAND I 10
Special Interview : ดร. ศภวฒ สายเชอ
บทสมภาษณ : ศรอร หรมปร�ณ l เรยบเรยง : วนบษป ยพเกษตร l ภาพ : สรเชษฐ โสภ�รตนดลก
ผตดเชอเปนศนย คงเปนความหวงของระบบสาธารณสขและเปนความสบายใจของประชาชนทจะไดตนจากฝนรายจาก โรคระบาดนเสยท แตกวาจะรอถงตอนนนการลอกดาวนทยดเยอกทำาใหระบบเศรษฐกจไดรบผลกระทบครงใหญ ทอาจ ไมสามารถกคนกลบมาไดในระยะเวลาอนสน แลวเราจะอยเพอรบมออยางไรกบสถานการณตรงหนา ตลอดถงเหตการณไมแนนอนในอนาคต ดร. ศภวฒ สายเชอ ทปรกษาสถาบนวจยภทร กลมธรกจการเงนเกยรตนาคนภทร (KKP) มคำาตอบทดพอสำาหรบการจดการวกฤตโควด-19 ในยามน พรอมมองไปถงอนาคตของระบบสาธารณสข ทไมวาอนาคตประชากรโลกจะตองเผชญหนากบไวรสตวไหน เรากสามารถมนใจไดอยางแนนอน
เศรษฐกจกบสาธารณสข“ตอนนโควด-19 ทำ�ใหตองใชบคล�กรท�งก�รแพทยหล�ยส�ข�จนวนว�ยกนไปหมด จงเปนเรองทเข�ใจว�ท�งส�ธ�รณสขคอนข�งกลวม�กครบ เพร�ะว�
ตองใชทรพย�กรม�ดแลอย�งม�ก” ดร. ศภวฒเล�เบองหลงก�รทำ�ง�นทยงเหยงในวงก�รแพทยใหฟงระหว�งทโควด-19 กำ�ลงคกค�มระบบส�ธ�รณสข
อย�งรนแรง “ผมกเข�ใจว�ท�งระบบส�ธ�รณสขไมอย�กใหมผตดเชอม�ก เพร�ะยงตดเชอม�ก กตองใชทรพย�กรม�ก เสยงทผปวยจะทวมระบบ อย�งท
เร�เหนทอต�ลหรอสเปน แมแตอเมรก�หรอองกฤษ จงเข�ใจว�ทำ�ไมฝ�ยส�ธ�รณสขจงไมอย�กใหคล�ยลอกด�วนเรว ๆ”
ดร. ศภวฒ สายเชอ
เสนทางรบมอภยคกคามทางชวภาพดวยหลก TTIT
CREATIVE THAILAND I 11
ในท�งกลบกน ดร. ศภวฒกเข�ใจคว�มเปนจรงในแงเศรษฐกจ “แตถ�
คณปดเศรษฐกจแบบน ผมบอกไดเลยว�รฐบ�ลถมเท�ไรกไมมท�งเตม
สมมตว�เร�สงใหแบงกช�ตพมพเงนใหเยอะทสดแลวซอธรกจทกธรกจ
ในประเทศไทย เพอไมใหเจ�ของธรกจถกยดและมเงนจ�ยเงนเดอนพนกง�น
ถ�มว�แบบนเรยกว�ชวยเศรษฐกจไหม คำ�ตอบคอไมนะครบ ถ�ตร�บใดท
ยงสงใหปดเศรษฐกจ มนไมเกดก�รผลตทงสนค�และบรก�รขนจรง แบงกช�ต
กไดแตพมพเงน จะใสเงนเท�ไรกไมแกปญห�พนฐ�นทว�จดพของคณ
มนไมโต เพร�ะจดพมนคอผลผลตของสนค�และบรก�รทคณสง ‘ห�ม’ ไมให
ผลตในตอนน” เข�ออกคว�มเหนตอว� “ฉะนนในฐ�นะนกเศรษฐศ�สตร
ผมขอบอกว�ยงไงกตองเปดเศรษฐกจ สงทท�ท�ยรฐคอทำ�อย�งไรใหเปด
เศรษฐกจแลวจำ�นวนผปวยร�ยใหมตอวนยงส�มสบคนอย ผมคดว�ตรงน
สำ�คญม�ก ไมใชแคคดว�จะเอ�ชนะโควด-19 โดยไมมผตดเชอร�ยใหมเลย
มนไมใชนะครบ กรณนตองมระบบทด ททำ�อย�งไรใหคนยงทำ�ม�ห�กนได
แตจำ�นวนผปวยกอยในชวงทฝ�ยส�ธ�รณสขกยอมรบไดเชนกน” ขอมลทม
อยในมอของฝ�ยส�ธ�รณสขทส�ม�รถประนประนอมกนไดกบเศรษฐกจ คอ
ตวเลขผตดเชอในจงหวดต�ง ๆ ทไมเท�กน จงส�ม�รถผอนปรนใหบ�งจงหวด
ทมผตดเชอนอยหรอไมมเลยส�ม�รถเปดเศรษฐกจใหดำ�เนนตอได
สรางความมนใจดวยระบบ TTITก�รตอลมห�ยใจใหเศรษฐกจทง ๆ ทสถ�นก�รณโรคระบ�ดยงว�งใจไมได
ดร. ศภวฒจงเสนอวธก�รรบมออย�งเปนระบบ “เพร�ะแมเร�เปดเศรษฐกจได
แตคนไมกล�ออกม�จบจ�ย เร�จงตองเรยกคว�มมนใจผคนกลบม� โดยสร�ง
ระบบ TTIT คอ Test (ทดสอบ) / Trace (ตดต�ม) / Isolate (กกตว) / Treat
(รกษ�) ทดพอ ซงระบบก�รตรวจสอบจะตองใหผลเรวม�ก ไมใชตองม�รอ
5 วน พอตรวจสอบแลว กตองมระบบตดต�มทด เพร�ะว�ถ�เจอคนไหน
เปน จะตองมระบบสบสวนว�คนคนนนไปสงสงกบใครในชวง 2-3 วน
ทผ�นม�หรอเปล� แลวกมระบบกกตวบคคลและคนทเกยวของเพอดแลเข�
คนไหนทเรมปวย กตองมโรงพย�บ�ลเตรยมใหพรอม” โดยระบบนจะตอง
มเหมอนกนทกจงหวด ทกอำ�เภอ แลวถงจะคอย ๆ คล�ยเปดเศรษฐกจ
“ฉะนนก�รเปดเศรษฐกจแลว ระบบก�รมอนเตอรและก�รเซอรเวยทด ถงม
คว�มหม�ยในก�รจะใชชวตตอไป สมมตตอไปในสองส�มเดอนข�งหน�
รงเช�รฐบ�ลไทยประก�ศว�มคนตดเชอ 100 คน แตบอกไดเลยว� 100
คนนอยตรงไหนบ�ง แลวผมจะรว�ผมไปตรงนทมนไมเคยตดเชอเลย
ในส�มสบวนทผ�นม� ผมกกล�ไป ผมถงบอกว�ระบบ TTIT จะสำ�คญม�ก”
ในทสดเร�จะตองมระบบททำ�ใหประสบกบคว�มย�กลำ�บ�กใหนอย
ทสด ซงคนทำ�ง�นส�ยครเอทฟอ�จตองไปชวยคดม�ว�มนควรจะมระบบ
อย�งไรทส�ม�รถเชอมตอทกอย�งได ดร. ศภวฒยกตวอย�งว� “สมมตว�
มคนทจนอย�กม�เทยวไทย ถ�มก�รเทสตทประเทศเข�รบรองเสรจแลว
เร�อ�จตองรบเซอรเวยดวยว�บคคลนนไมไดไปทำ�คว�มเสยงหลงจ�กวนท
เทสตและกว�ทเข�จะม�ไทย ถ�บรษททเทสตนนตดตอใหส�ยก�รบนร
เร�กส�ม�รถตดต�มเข�ได แมแตตดตอใหทวรทเมองไทยรดวยกได ทง
ท�งก�รไทยและจนรบรกนหมด เข�จะไดกล�ม�ทองเทยว แตมนตองใชระบบ
ตองใชบกด�ต�เชอมตอกน โดยทไมเข�ไปแทรกแซงคว�มเปนสวนตว
ของเร�จนเกนไป” เหล�นคอสงทดร.ศภวฒคดว�เร�ตองสร�งระบบและ
ตองมคนททำ�ธรกจทเกยวของกบตรงนได ซงอ�จทำ�ไดถงขน�ดก�รเกด
ตำ�แหนงง�นใหม ๆ ไดเชนกน
การแพทยในโลกใหม“ระบบ TTIT ทสร�งขนม�มนรบไดทกไวรสนะ ไวรสม�ใหมกตองทำ�แบบน
นะครบ เพยงแตว�เมอเจอไวรสใหม กตองรบถอดรหสของไวรส เพอให
ส�ม�รถเรมรจกไวรสไดเรวขน แลวเร�กใชระบบ TTIT จดก�รไดอย�งทน
ทวงท” นเปนวธทรวดเรวและทรงประสทธภ�พม�กทสดในก�รรบมอกบไวรส
ตวใหม ๆ ทดร. ศภวฒแนะนำ�
“ธรกจอน ๆ ถกดสรปตไปหมดแลว ยกเวนธรกจส�ธ�รณสข แตผม
มองว�มนกำ�ลงจะถกดสรปตอย�งรนแรงโดยทเร�นกไมถง ถ�นกภ�พด
100 ปทผ�นม� ระบบส�ธ�รณสขจะเนนก�รรกษ�โรค ปจจบนเร�กยงม
หมอทเชยวช�ญเฉพ�ะด�น ซงเร�จะเนนทตวโรค เวล�เร�ผลตย�ออกม�ก
เนนทำ�ออกม�เพอรกษ�โรค ย�รกษ�โรคจงมหล�ยขน�น นคอสงทมอยใน
ปจจบน” แมว�ธรกจด�นส�ธ�รณสขจะดมนคง และหล�ยคนมองไมออก
ว�จะถกโคนลงไดอย�งไร นจงเปนอกคว�มเหนและแนวโนมหนงของ
ดร. ศภวฒ “หลงจ�กทส�ม�รถถอดพนธกรรม หรอ จโนม (Genome) ของ
มนษยได ตอนนจงเปนชวงระหว�งก�รเปลยนผ�นในก�รรกษ�คน ตอไป
มนจะตองเปนก�รรกษ�แบบสวนบคคล (Personalized) ซงกตองเอ�จโนม
ของเร�เปนตวตง แลวรกษ�โดยองจ�กจโนมของแตละคน” เข�ขย�ยคว�ม
ตอว� “ห�กในอน�คตถ�เร�ส�ม�รถแบงจโนมไดทกคน แลวสมมตว�เร�
ฝงชปเลก ๆ ไวในตวเร� ขอมลจะถกสงไปทศนยกล�ง ในขณะทศนยเข�
กจะมอนเตอรเซลลเร� 24 ชวโมงเลย วนไหนทร�งก�ยเร�มไวรสแลวเซลล
ตองตอต�น มแอนตบอดขนม� ศนยจะรกอนว�เร�ไมสบ�ย แลวตดตอเร�
เข�ม�เลย เพอทำ�ต�มขนตอนตอไป โดยคอนเฟรมก�รเจ�ะเลอดท�ง
โทรศพท สงโดรนเอ�ย�ม�ให และกขอคยประชมท�งไกลกบคณหมอทบ�น
นนคอโลกสมยใหมทผมเด�ว�จะเกดขนในชวงสก 20 - 30 ปข�งหน�”
ภ�พทดร.ศภวฒค�ดก�รณไวว�อน�คตอย�งไรเสย แมแตระบบส�ธ�รณสข
กจะถกดสรปตไมต�งจ�กธรกจอน และสงนนกคอก�รแพทยระดบจโนม
(Genomic Medicine) นนเอง
ระบบ TTIT ทสรางขนมามนรบไดทกไวรสนะ ไวรสมาใหมกตองทำาแบบนนะครบ เพยงแตวาเมอเจอไวรสใหม กตองรบถอดรหสของไวรส เพอใหสามารถเรมรจกไวรสไดเรวขน แลวเรากใชระบบ TTIT จดการไดอยางทนทวงท
สมภ�ษณ ณ วนท 20 เมษ�ยน 2563
CREATIVE THAILAND I 12
Special Interview : ดร. สวทย เมษนทรย
เรยบเรยง : นพกร คนไว
วกฤตโควด-19 ทำาใหผคนทวโลกไดรบบทเรยนครงใหญ ซงสงผลตอ ความเขาใจดานกระบวนทศนการพฒนาของมนษยตอโครงสรางในระบบตางๆ ดร. สวทย เมษนทรย รฐมนตรวาการกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม อธบายวา ทำาไมเราควรเปลยนแปลงกระบวนทศน การพฒนา โดยเรมตนจากความคดฐานรากทจะสงผลตอการเปลยนโครงสรางเชงระบบ อนเปนกลไกสำาคญทจะนำาพาไปส “โลกทพงประสงค”
ก�รจะก�วส “โลกทพงประสงค” นน เร�ควรหนกลบม�มองกระแสโลก�ภวตนในปจจบน ทเร�
มกใหคว�มสำ�คญเฉพ�ะกบสนค� บรก�ร และผคน แตกลบไมหวงใยกระแสโลก�ภวตนในมต
ของคว�มเสยงและก�รคกค�ม ตงแตก�รเปลยนแปลงของสภ�พอ�ก�ศ (Climate Change)
จนถงก�รระบ�ดใหญระดบโลก (Global Pandemic) ซงสงผลใหเกดวกฤตเชงซอน เชน วกฤต
ด�นสขภ�พและวกฤตเศรษฐกจไปพรอมกน ฉะนนห�กมองดร�กเหง�ของปญห�ตงแตอดต
จะพบว�เร�มองโลกไปสคว�มทนสมย (Modernism) ม�กกว�ทจะมงพฒน�สคว�มยงยน
(Sustainism) โดยมฐ�นคดแบบ “ตวกของก” ทสร�งใหเกดรอยปร 7 ประก�รในระบบ
(Systemic Divides)
• รอยปรท 1 คว�มไรสมดลจ�กคว�มมงคงท�งเศรษฐกจ เกดจ�กก�รมงเนน
แตด�นเศรษฐกจ นำ�ม�สคว�มไมสมดลระหว�งความมงคงทางเศรษฐกจ
กบความอยดมสขทางสงคม ความยงยนของธรรมชาต และภมปญญามนษย
โดยทง 4 เรองนจำ�เปนตองมนำ�หนกเท�กน
• รอยปรท 2 ภ�คเศรษฐกจก�รเงน (Financial Sector) ครอบงำ�ภ�ค
เศรษฐกจจรง (Real Sector)
• รอยปรท 3 คว�มตองก�รอย�งไมสนสดของมนษยกบทรพย�กรทมอย
อย�งจำ�กดบนโลก
• รอยปรท 4 ผครอบครองทรพย�กรกบผตองก�รใชทรพย�กรไมใชคนกลม
เดยวกน
• รอยปรท 5 คว�มเหลอมลำ�ของร�ยได สนทรพย และโอก�สระหว�ง
“คนมและคนได” กบ “คนไรและคนดอย”
• รอยปรท 6 ด�บสองคมของเทคโนโลยในก�รตอบโจทยคว�มตองก�รทแทจรง ของมนษย มคนม�กม�ยทมคว�มตองก�ร แตเทคโนโลยยงไมตอบโจทย
• รอยปรท 7 คว�มไมไวว�งใจซงกนและกนระหว�งรฐ เอกชน กบประช�
สงคม ห�กรฐจบมอกบเอกชน ประช�สงคมจะออนแอ แตห�กรฐจบมอกบ
ประช�สงคม เอกชนกจะออนแอ
ดร. สวทย เมษนทรย โลกเปลยนคนปรบ : เราจะอยในโลกหลงวกฤตอยางเปนปกตสขไดอยางไร
CREATIVE THAILAND I 13
รอยปร 7 ประก�รทเกดขนนำ�ไปส “โลกทไรสมดล” ซงเปนความไรสมดล
ระหวางมนษยกบมนษยทกอใหเกดคว�มเหลอมลำ� และความไรสมดล
ระหวางมนษยกบธรรมชาตทกอใหเกดคว�มไมยงยน ทำ�ใหโลกอยในคว�มเสยง
ทจะเกดจ�กภยคกค�ม อย�งวกฤตโควด-19 ในตอนน ทยำ�เตอนใหเร�ตอง
เปลยนกระบวนทศนก�รพฒน�ชดใหม จ�กก�รมอง “โลกไปสคว�มทนสมย”
(Modernism) ส “โลกทมงพฒน�สคว�มยงยน” (Sustainism)
คว�มไรสมดลของโลกทม�จ�กฐ�นคด “ตวกของก” กอใหเกด “โลก
ไมพงประสงค” เปนโลกทตดอยในวงวนของวกฤตทซำ�ซ�ก กล�ยเปนภ�วะ
โลกปวนซงไมเพยงเกดจ�กพลวตของเทคโนโลยอย�งเดยว แตยงเกดจ�ก
พลวตของคว�มเสยงและภยคกค�มดวย เปนปจจยททำ�ใหมนษยตองปฏวต
อตส�หกรรมและปรบโครงสร�งเศรษฐกจ ทงยงเปนกลไกสำ�คญในก�รปฏวต
ท�งสงคม และก�รปรบเปลยนพฤตกรรมมนษย กล�ยเปนตวเรงสก�ร
เปลยนแปลงครงใหญ ภ�ยใต “7 ขยบ ปรบเปลยนโลก” (7 Major Shifts)
ขยบท 1 ก�รเปลยนแปลง โมเดลตลาดเสร (Free Market Model)
ส โมเดลรวมรงสรรค (Co-Creative Model) ไดแก ก�รใชพลงปญญ�มนษย
ในก�รขบเคลอนแทนก�รใชกลไกตล�ด เปดโอก�สใหทกภ�คสวนมบทบ�ท
ในก�รผลตและรงสรรคนวตกรรม เปลยนแนวคดก�รพฒน�คว�มไดเปรยบ
เพอเพมสวนแบงก�รตล�ด ม�สก�รพฒน�นวตกรรมททกคนเข�ถงได
(Inclusive Innovation) เพอขย�ยขน�ดตล�ดใหครอบคลม “คนไรและดอย
โอก�ส” ในสงคม ขณะเดยวกนกพรอมเปดรบโมเดลก�รระดมทนจ�ก
ประช�ชนโดยตรง (Crowdfunding) ซงเปนกลมคนทไมไดมงหวงผล
ตอบแทนทงด�นก�รเงนหรอประโยชนท�งธรกจ แทนก�รระดมทนแบบเดม
ทมเพยงผถอหนและตล�ดทน
ขยบท 2 เดมเร�อยในโลกทขบเคลอนดวย การแขงขนในการผลต
และการบรโภค (Competitive Mode of Production & Consumption)
ผ�นโมเดลก�รลงทนของเอกชน (Private Investment Model) ภ�ยใตแนวคด
“ก�รผลตเพอข�ย” (Making & Selling) เกดก�รแขงกนผลตและบรโภค
คว�มอยดมสขตกอยกบคนจำ�นวนนอย (Well-Beings of the Few) ปจจบน
โลกกำ�ลงก�วส การผนกกำาลงในการผลตและการบรโภค (Collaborative
Mode of Production & Consumption) ผ�นแพลตฟอรมททกคนส�ม�รถ
มสวนรวม (Open Collaborative Platform) ทดำ�เนนไปพรอมกบแนวคด
ก�รเกอกลและแบงปน (Caring & Sharing) เพอสร�งคว�มอยดมสขให
คนหมม�ก (Well-Beings of the Mass)
ขยบท 3 เดมเร�มงพฒน� การเตบโตทางเศรษฐกจ (Economic
Growth) ภ�ยใตฐ�นแนวคดทเชอว� คว�มโลภ (Greed) ทำ�ใหเกดก�ร
เตบโต (Growth) หรอ “Greed2Growth” และ “Growth2Greed” แนวคด
มงเนนไปสก�รเพมปรม�ณก�รผลตและบรโภค ใหคว�มสำ�คญกบก�รสร�ง
คว�มมงคงท�งเศรษฐกจ แตไมคำ�นงถงประโยชนด�นคว�มยงยน
เร�จำ�ตองปรบเปลยนวธคดไปส การขบเคลอนทสมดล (Thriving in
Balance) จ�กเดมทมงเนนก�รเตบโตท�งเศรษฐกจ สก�รใหคว�มสำ�คญ
กบ 4 มต ไดแก การสรางความมงคงทางเศรษฐกจ ความอยดมสขในสงคม
ควบคกบความยงยนของธรรมชาต บนร�กฐ�นของศกดศรและภมปญญามนษย
โดยตงอยบนคว�มเชอทว� “Good2Growth” และ “Growth2Good”
ขยบท 4 การสรางระบบนเวศทเออตอการเตบโตทางเศรษฐกจ
(People for Growth) มองมนษยเปนเพยงสวนหนงของปจจยก�รผลต มงเนน
ก�รลดตนทนและเพมผลตภ�พในตวมนษย ทำ�ใหเกดภ�ระหน�ทของคน
ทำ�ง�นเกนคว�มจำ�เปน ขณะเดยวกนองคกรกสร�งภ�พลกษณของตนให
เปน Looking Good, Looking Well (ผ�นก�รทำ� Pseudo-CSR) ห�กตองก�ร
สร�งคว�มยงยนในโลกหลงโควด-19 การสรางระบบนเวศทเออตอการเตบโต
ของมนษย (Growth for People) จงเปนเรองสำ�คญ ก�รสร�งหลกประกน
คว�มมนคงและปลอดภยในชวต ยกระดบทกษะ เตมเตมศกยภ�พ เปดพนท
ใหมสวนรวม และปกปองศกดศรคว�มเปนมนษย จะชวยเปลยนภ�พองคกร
ใหเปน Being Good, Being Well อย�งแทจรง
ขยบท 5 เร�อยกบ ชวตทรำารวยทางวตถ (Economic Life) ทเตม
ไปดวยก�รแขงขน และโหยห�คว�มตองก�รไมมทสนสด จนนำ�พ�ไปสชวต
ทไรจดหม�ย รวมถงก�รพฒน�ทกษะเพอก�รใชง�น (Head & Hands) กบ
คว�มเชอทว� ยงมาก ยงได ทงหมดนกอใหเกด “ความอบจนบนความมงคง”
ห�กตองก�รคว�มปกตสขในโลกหลงโควด-19 เร�ตองเปลยนชวต
ใหเปน ชวตทรมรวยความสข (Balanced Life) เปนชวตทมสขภ�พก�ยและ
ใจทแขงแรง เข�ใจคณค�ของก�รมชวตและก�รใชชวตรวมกบผอน พฒน�
ทกษะคว�มฉล�ดรในก�รใชชวต (Heart & Harmony) และพฒน�ทกษะ
เพอใชในก�รทำ�ง�น (Head & Hands) ปรบคว�มคดเปน ยงปน ยงได ซง
เปนวธทจะนำ�ชวตไปส “ความรมรวยบนความพอเพยง”
ขยบท 6 เดมเร�ตดกบดกของ เศรษฐกจเสนตรง (Linear Economy)
ซงเปนระบบทนำ�ทรพย�กรม�ผลตสนค�ต�ม “หวงโซคณค�” (Value
Chain) โดยไมคำ�นงถงผลกระทบตอสงคมและสงแวดลอม คดเพยงแตมง
สร�งกำ�ไร
วกฤตครงนทำ�ใหเร�ตองปรบระบบเศรษฐกจม�เปน เศรษฐกจ
หมนเวยน (Circular Economy) ซงเปนระบบทนำ�สงเหลอใชและทรพย�กร
ทมอย�งจำ�กดม�หมนเวยนสร�งประโยชนใหม มงเนนคว�มประหยด
ในปจจยนำ�เข� ประสทธภ�พในกระบวนก�รผลต และประโยชนสงสดท
ไดรบจ�กผลผลต
ขยบท 7 ทผ�นม�มนษยดำ�เนนชวตในรปแบบ การตกตวงผลประโยชนจากสวนรวม (Exploitation of the Commons) คดถงแตก�รเอ�คว�มด
ใสตว เอ�ชวใสคนอน (Internalizing the Goods & Externalizing the Bads)
และผลประโยชนทตกกบลกหล�นตนเองเท�นน
ห�กแตโลกหลงโควด-19 มนษยตองหนม�ฟนฟ เยยวย� รกษ�ผลประโยชน
ของสวนรวม (Remedy of the Commons) ไตรตรองถงขอเสยทอ�จเกดขน
ในสงดๆ (Negative Side of the Goods) อกทงตองมองห�ขอดทมในสง
ทแย (Positive Side of the Bads) เปลยนคว�มคดก�รสร�งประโยชนใหแก
พวกพอง ม�เปนก�รคดสงดๆ เพอคนสวนใหญและคนรนหลง กอนหน�น
มนษยใชชวตทมงเนนสก�รแขงขนทงในระดบปจเจกบคคล องคกร และประเทศ
แตเมอไดเผชญกบวกฤตโควด-19 นนทำ�ใหตระหนกว�มนษยเร�ไมไดถก
แบงเปนเพยงสวนหนงขององคกรหรอประเทศอกตอไป แตเปนพลเมอง
ของโลก เพร�ะฉะนน ก�รฟนฟโลกใหดขนจงเปนหน�ทสำ�คญของเร�ทกคน
เพอคว�มสงบสขและคว�มอยดมสขทจะเกดขนกบเร�ทกคน
CREATIVE THAILAND I 14
Special Interview : ดร. ชชชาต สทธพนธ
ทามกลางการอยอยางหวาดหวนบนความไมแนนอนของโรคและขอถกเถยงถง “ความปกตใหม (New Normal)” ทคนไทยตองปรบตว ดร. ชชชาต สทธพนธ อดตรฐมนตรกระทรวงคมนาคม หรอผทไดรบสมญานามวา “รฐมนตรทแขงแกรงทสด ในปฐพ” ไดใหสมภาษณถงหนทางการปรบตวสอนาคตขางหนาทคนไทยตองเผชญ ขณะลงไปสำารวจพนททชมชนซอยโรงหม คลองเตย ซงเปนจงหวะอนดทจะทำาใหเราไดลองทบทวนกนดอกสกครงวา ในสงคมแหงชนชนน ความปกตใหมจะใชไดกบ ทกกลมคนในกรงเทพมหานครและในสงคมไทยหรอไม หรอเราจำาเปนตองลองพจารณาชวตของคนรอบขาง ทตกสงสงาและเสนทางรถไฟฟาอาจบดบงกนอกครงวา “กาวตอไปขางหนา (Next Normal)” เราจะเดนไปพรอม ๆ กนไดอยางไร โดยทไมหลงลมใครไวขางหลง
บทสมภาษณ : ศรอร หรมปร�ณ l เรยบเรยง : วรรณเพญ บญเพญ l ภาพ : สรเชษฐ โสภ�รตนดลก
โรคระบาดทเขยาความเปราะบางของกรงเทพฯ “กรงเทพฯ เปนเมองทเสนเลอดใหญมนด มคอนโด มรถไฟฟ� แตว�ปญห�
จรง ๆ มนอยทเสนเลอดฝอยซงมนเปร�ะบ�งม�ก พอโควดม�ท มนกเขย�ให
เหนเลยว�จดออนอยทไหน รฐมนตรต�งประเทศสงคโปรพดดม�ก เข�บอกว�
โควดเปนตวทแสดงใหเร�เหนถงจดออนอย�งไมปร�น ผมว�อนหนงทเร�
เหนชดคอเรองชมชนเปร�ะบ�งทอยในกรงเทพฯ สวนใหญเปนคนห�เช�กนคำ�
ไมมระบบสวสดก�รอยประม�ณ 1,500 ชมชน คดเปนประม�ณ 1.2 ล�นคน
กลมนเปนกลมทเปร�ะบ�งม�ก เข�จำ�เปนกบกรงเทพฯ นะ แมบ�น รปภ.
ทม�ทำ�คว�มสะอ�ด ม�เปดตกใหเร� คนขบมอเตอรไซคสงของ คนพวกน
คอคนทอยในชมชนนและเปนกำ�ลงทขบเคลอนกรงเทพฯ
เวล�ปกตเร�จะรสกว�เข�กอยไดเหมอนกบว�เปนเรองธรรมด� แตพอ
มโควด มนเหนชดเจนขนเลยว� ชวตเข�มนไมไดมคว�มปลอดภยเลย
ศนยวจยของไทยพ�ณชยมร�ยง�นออกม�ว� 59% ของครวเรอนใน
ประเทศไทย กคอ 1.2 ล�นครวเรอนน มทรพยสนนอยกว�ร�ยจ�ย 3 เดอน
คอ ถ�ไมมเงนเข�ม�เลย กอดต�ยกอน แมภ�ครฐมนโยบ�ยให 5,000 บ�ท
แตกไมไดทวถง ผมว�สงแรกทรฐบ�ลควรทำ�คอเรอง “ฐ�นขอมล” ว�คนลำ�บ�ก
อยทไหนบ�ง เร�เจอเยอะเลยทนอกจ�กชมชนแลว มเรองครอบครวทม
ลกพก�รซำ�ซอนซงไมไดรบคว�มชวยเหลอเพม เรองฐ�นขอมลจงเปน
โครงสร�งพนฐ�นหลกทตองมใหชดเจน เพร�ะว�เงน 5,000 บ�ท ชวยวนน
กบชวยอก 2 อ�ทตย มนต�งกนม�กนะ เหมอนกบก�รใหเสอชชพ ถ�ม�
ดร. ชชชาต สทธพนธTHE NEXT NORMALIS “TRUST THAILAND”
CREATIVE THAILAND I 15
หลงจ�กทเข�จมนำ�ต�ย มนกไมมประโยชน” ดร. ชชช�ตกล�ว พรอมยำ�ดวยว�
ปญห�ด�นทอยอ�ศยของกลมคนเปร�ะบ�งทคดคร�ว ๆ คอประม�ณ 10%
ของคนกรงเทพฯ ทงหมดนจำ�เปนตองไดรบก�รดแลอย�งจรงจง เพร�ะ
ทอยอ�ศยทใหคว�มรสกมนคง จะนำ�ไปสโอก�สของก�รสร�งชมชนและ
สงคมทมนคงเชนกน
“ผมว�นอกเหนอจ�กฐ�นขอมลแลว เรองของทอยอ�ศยกเปนพนฐ�น
สำ�คญ จะทำ�ยงไงใหคนในชมชนมคว�มมนคงเรองทอยอ�ศยเพมขน มระบบ
สขลกษณะทดขน เพร�ะถ�ห�กคนเร�รสกเปนเจ�ของในทอยอ�ศย
ผมเชอว�เข�จะรสกภมใจและอย�กชวยกนพฒน�ชมชนใหดขน แลวกเรมม
Social Mobilization คอมก�รพฒน�ทลกดกว�พอแมง�ยขน แตถ�เกดว�
ชมชนรสกตวเองไมมอน�คตเลย อยไปเพอเตรยมถกไลท สดท�ยกจะเปน
ชมชนททรดโทรมไมมสขอน�มย เพร�ะฉะนนห�กมองในแงของโรคระบ�ด
ผมว�ชมชนคอด�นหน�ไมใชบคล�กรส�ธ�รณสข เพร�ะพวกเข�เปน
บคล�กรทมคณค�ควรไวหลงสด ด�นหน�ทตองรบมอโควดกคอชมชน
ซงเปนเสนเลอดฝอย ถ�เร�ส�ม�รถทำ�ใหเข�มสขอน�มยทดได มนจะชวย
ลดคนปวยใหไปถงด�นหลงไดนอยลง”
กาวตอไปคอ “Trust Thailand”ดร. ชชช�ตใหคว�มเหนว�คว�มปกตใหม (New Normal) ไมไดเปนเรอง
อน�คตทจะค�ดก�รณไดง�ย ๆ เพร�ะทงหมดทงมวลขนอยกบว�ตอนนประเทศ
กำ�ลงเลอกก�วตอไป (Next Normal) รวมกนอย�งไร ซงหนงในเรองสำ�คญ
ใกลตวทดร. ชชช�ตยกตวอย�งใหฟงกคอเรองของก�รเดนและพนทส�ธ�รณะ
“หวใจมนอ�จจะไมใชพนทส�ธ�รณะทอยตรงกล�ง มนตองกระจ�ยเหมอน
สวนยอม ๆ อยใกลชมชนใหเข�เข�ถงได และอน�คต ‘ก�รเดน’ จะเปน
เรองสำ�คญ ถ�เร�มอง Next Normal นะ ผมเชอว�ก�รเดนมนคอเรอง
Social Distance เลย ระหว�งเบยดกนบน BTS กบเดนได ผมว�คนเลอกเดน
ถ�แบบนนเร�จะพบว�ตองปรบเรองของก�รเดนในเมอง และระบบขนสง
ส�ธ�รณะในมตใหม ซงเร�อ�จจะโยงไปถงก�รเหลอมเวล�ก�รทำ�ง�นดวย”
และห�กมองทภ�พรวมของประเทศตอจ�กน ดร. ชชช�ตค�ดก�รณ
คว�มเปนไปไดทจะทำ�ใหประเทศกลบม�ใกลเคยงกบคว�มปกตเดมทสด
กคอก�รกมหวใจของคำ�ว� “คว�มเชอใจ (Trust)” กลบคนม�ใหไดในทกมต
“สถ�นก�รณตอนนเปนแคเรองโรคกบเรองเศรษฐกจทห�ยไป ถ�มว�ทำ�ไม
จดพเมองไทยลด 6% ซงม�กกว�เอเชยใตทงหมด เพร�ะว�เร�พงก�รทองเทยว
และก�รสงออกเยอะ เพร�ะงนตองถ�มกลบว�กลยทธหลกของเร�ตอจ�กน
คออะไร ไมงนเงนก 1.9 ล�นล�น จะห�ยไปเรวม�กเลยนะ และผมคดว�
หวใจทจะทำ�ใหกลบม�ใกลของเดมม�กทสดคอคำ�ว� ‘Trust’ คอถ�เกดเร�
มตรงนแลว กจกรรมท�งเศรษฐกจหล�ย ๆ อย�งมนจะกลบม�ได เปนกลยทธ
ในก�รฟนคนเมอง จะทำ�ยงไงใหเปน Trust Destination ตงแตระดบประเทศ
บรษท ถงระดบยอยทคน ผมว�เร�ไดเปรยบในแงทตวเลขส�ธ�รณสขของเร�
ดม�กเมอเทยบกบทอน อนนคอตนทนเบองตนแลว ถ�ยงเมองไทยเร�
ปลอดภย ระบบส�ธ�รณสขเร�ด คนเร�มระเบยบวนยในก�รชวยกนปองกน
ผมว�เรมจ�กตรงน แลวเร�เอ� Trust ใหเปนธมทำ�ยงไงใหเกด Trust Thailand ได
ทำ�ยงไงเร�จะใหนกทองเทยวกลบม�มนใจ คอมนตองเรมดวยระบบส�ธ�รณสข
จ�ก Isolate, Test, Treat, Trace และอ�จจะตองมก�รทำ�คว�มตกลง
กบต�งประเทศเลยว�คณจะสงคนม�คณตองมนใจ และเร�จะสงคนไปเร�
กตองมนใจเหมอนกน เพร�ะงนผมว�มนมวธก�รสร�ง Trust ในระบบ
แตประเทศตองเรมแลว
และ Trust เองมนไมไดใชเฉพ�ะกบนกทองเทยว มนหม�ยถง Trust
ระหว�งกนดวย ผมว�ในชวงวกฤตโรคระบ�ด เร�เหนแลวว�ธ�ตแทของ
แตละคนเปนยงไง เร�ดแลพนกง�นเร�ดแคไหน เร�ดแลลกค�เร�ดแคไหน
เร�จะไดเหนชดเลยว� Trust ในระหว�งบคคลเปนยงไง หรอทอ�จ�รยศภวฒ
ส�ยเชอ ท�นพดไว ผมว�น�สนใจคอซพพล�ยเชน ถ�เร�ทำ�ส�ธ�รณสขท
เขมแขง เร�อ�จจะเปนเอกซคลซพซพพล�ยเชนกได คอคนยอมรบเอ�เร�เปน
บรษททสงออก เชอว�ถ�เร�มโรคระบ�ดอก เร�กไมสะดด แบบนกเปน
ก�รสร�งคว�มไวใจในระดบซพพล�ยเชนเหมอนกน หรอกระทงตวบคคลอย�ง
พวกเร�เอง ผมว�เรมทสขภ�พของเร�เลย เร�ดแลสขภ�พใหด มพฤตกรรม
ทไมเสยงกบททำ�ง�น เร�ดแลคนรอบข�ง เร�มนำ�ใจใหกน นคอก�รสร�ง Trust
ผมว�สดท�ยแลว ถ�เร�เรมจ�กระดบบนถงตวบคคลได สร�งคว�มไวใจ
และคว�มมนใจ เศรษฐกจกน�จะกลบม�เขมแขงไดเรวขน ซงมนกมหล�ย
องคประกอบ แตผมว�เรอง Trust เปนหนท�งหนงทน�สนใจ”
สมภ�ษณ ณ วนท 12 พฤษภ�คม 2563
ผมคดวาหวใจทจะทำาใหกลบมาใกลของเดมมากทสดคอคำาวา ‘Trust’ จะทำายงไงใหเปน Trust Destination ตงแตระดบประเทศ บรษท ถงระดบยอยทคน ถายงเมองไทยเราปลอดภย ระบบสาธารณสขเราด คนเรามระเบยบวนยในการชวยกนปองกน ผมวามนมวธการสราง Trust ในระบบ แตประเทศตองเรมแลว
CREATIVE THAILAND I 16
Special Interview : ดร. พเชฐ ดรงคเวโรจน
เรองของดจทล การศกษา และทรพยากรมนษย“กอนอนตองขอชนชมท�งส�ธ�รณสขไทยททำ�ใหเร�อยในสถ�นภ�พทดม�ก
ในระดบหนง ทำ�ใหเร�ส�ม�รถทจะเรมคดตอไดว� ชวตตอไปควรจะ
ออกแบบอย�งไร เพร�ะผลของวกฤตครงนคงไมใชแคเรองสขภ�พคว�มเปน
คว�มต�ยอย�งเดยว แตเปนเรองของคว�มเปนคว�มต�ยท�งด�นเศรษฐกจ
ดวย ดงนนจงจำ�เปนอย�งยงทเร�จะตองรบเรยนรจ�กทงคว�มส�ม�รถทเร�
มและคว�มออนแอของเร� เพอทจะกำ�หนดเสนท�งอน�คตไปพรอม ๆ กน
ผมเองกคดอยหล�ยครงว� ‘ดจทล’ มประโยชน แตถ�คดใหละเอยดแลว
ดจทลจะมประโยชนกตอเมอคนของเร�มสมรรถนะ ห�กจะบอกว�พระเอก
ตอจ�กนเปนตนไปคอก�รประชมผ�นวดโอคอล ก�รใชแอพพลเคชน หรอ
ก�รใช 5G ถงแมจะมสวนจรงอยบ�ง แตมนจะเตมไปดวยคว�มลมเหลว
ถ�ห�กเร�ไมไดคำ�นงถงทรพย�กรทสำ�คญอย�ง ‘ทรพย�กรมนษย’
เรองก�รพฒน�คน เร�จะไปพดถงมห�วทย�ลยอย�งเดยว หรอพดถง
โรงเรยนอย�งเดยวคงไมได เร�ตองดกนทงส�ยป�น ห�กเรมดกนในระยะ
สนคอวนน ‘นกเรยนจะกลบเข�หองเรยนกนอย�งไร’ เพร�ะตอนนเดกยงไป
โรงเรยนไมได แตก�รเปดโรงเรยน ช�หรอเรวกตองเปด ซงห�กลองเปรยบเทยบ
กบต�งประเทศ ขณะนหล�ยประเทศทวโลกกเรมทยอยเปดเรยนกนอย�งช� ๆ
แตเข�มคว�มไดเปรยบกว�เร� เพร�ะหองเรยนเข�อ�จจะมนกเรยนแค
10-15 คน แตหองเรยนของไทยมถง 50 คน จงเปนสงทน�สนใจว� ระบบ
บรห�รจดก�รก�รศกษ�ของเร�ในอน�คตจะเอ�อย�งไร
นำ�ม�สคำ�ถ�มในระยะย�วว� ‘เร�จะเอ�ยงไงกบเดกของเร�ในวนนและ
ในอน�คต’ เร�จะปนพวกเข�อย�งไร ซงในแงของดจทลนน คว�มน�เปนหวง
ของเดกยงนอยกว�ผใหญม�ก เพร�ะเดกกบดจทลคอของเลน สงสำ�คญท
เร�จะตองคดในฐ�นะผใหญ คอเร�จะสร�งโอก�สท�งดจทลใหเดกอย�งไร
เพร�ะเข�ซมซบไดอยแลว อยทว�มโอก�สหรอไมมม�กกว� ดงนนเร�ตอง
เนนทคร ซงก�รจะเนนใหครมทกษะสง ๆ แมจะเปนคว�มท�ท�ย แตกไม
เกนวสยทเร�ส�ม�รถทำ�ได เพยงแตว�ทผ�นม�เร�อ�จจะใหนำ�หนกนอย
ไปหนอย ห�กเร�ใชโควดใหเปนประโยชน วนนเร�ม�ตงหลกกนใหด
เรองก�รศกษ�เปนเรองทเร�ตองดกนตลอดแนว ตงแตเรมตนไปจนถงใน
ระดบแรงง�น”
บทสมภาษณ : พชรนทร พฒน�บญไพบลย l เรยบเรยง : ณฐช� ตะวนน�โชต l ภาพ : สรเชษฐ โสภ�รตนดลก
วกฤตการณโควด-19 ทสงผลกระทบไปทวโลก คอวกฤตครงรนแรงทสดครงหนงทผคนยคนตองประสบพบเจอ ซงในสภาวะเชนน “เทคโนโลยดจทล” กไดพสจนแลววาเปนเครองมอทจำาเปนและมประโยชนอยางมากตอการดำารงชวต ดร. พเชฐ ดรงคเวโรจน อดตรฐมนตรวาการกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ไดบอกเลาถงโอกาสมากมายของ การเดนหนาสความเปนดจทล และความเปนไปไดของประเทศไทยบนเสนทางแหงอนาคตสายน
ดร. พเชฐ ดรงคเวโรจนขบเคลอนโลกใหมดวยเทคโนโลยดจทล
CREATIVE THAILAND I 17
เราจะอยรอดอยางไรเมอถกโควด-19 บงคบใหปรบตว
“ก�รมดจทลนนตองยอมรบว�มทงด�นบวกและด�นลบ ในแงของแรงง�น
จะมอตส�หกรรมจำ�นวนหนงทแรงง�นจะถกทดแทนจ�กเทคโนโลยท
เข�ม�ดสรปต ซงตรงนไมใชแคประเทศไทยอย�งเดยว แตเปนสงทเกดขน
ทวโลก เพร�ะฉะนนในก�รยกระดบแรงง�นเร�ตองดใน 3 เรองดวยกน
เรองแรกคอก�ร Upskill หรอก�รยกระดบแรงง�นททำ�ง�นอยเดมใหยง
ทำ�ง�นในอตส�หกรรมนน ๆ ตอไปได ดวยก�รตดตงคว�มรดจทลใหพวกเข�
ในระดบทเหม�ะสม
เรองทสองคอก�ร Reskill เปนก�รยกระดบแรงง�นทงแผง ซงไมจำ�เปน
ตองเกงเลอเลศ แตอย�งนอยใหมพนฐ�นทจะอยในระบบตอไปได คอแมจะ
โดนเลยออฟจ�กอตส�หกรรมหนง กยงส�ม�รถทจะย�ยไปอตส�หกรรมอน
ไดดวยคว�มรคว�มเข�ใจในก�รใชเทคโนโลยดจทล เชน จ�กโรงง�นกไปอย
ภ�คบรก�รได เปนตน
สวนสดท�ยคอเรอง New Skill หรอทกษะใหม ๆ ทเร�ตองชวยกนคด
ว�ภ�ยใตปญห�ทเกดขนน มนกอใหเกดสงใหมอะไรขนบ�ง เชน จ�กก�ร
สงเกตเรองก�รข�ยสนค�และบรก�รในยคดจทล ระดบคว�มเรวในก�รใช
อ-คอมเมรซของช�วบ�นนนเรวม�ก นอกจ�กนเข�ยงรเรองก�รชำ�ระเงน
แบบอ-เพยเมนต เข�รเรองอ-ม�รเกตอกว�เดยวนตล�ดอยบนหน�จอ
แลวเข�กรเรองอ-โลจสตกส เพร�ะเดยวนสงของกนไดสะดวกสบ�ย ฉะนน
สงทเคยคดว�มนย�ก ตอนนมนอ�จจะไมไดย�กอกตอไป”
ประเทศไทยกบเรอง E-government “จรง ๆ คำ�ว�รฐบ�ลดจทลหรอ E-government มม� 10-20 ปแลว แตมน
เคลอนทช�ม�ก ซงตอนนเทคโนโลยกเปลยนไปเยอะ คว�มเข�ใจของข�ร�ชก�ร
กดขนพอสมควร แตระบบก�รใหบรก�รยงมคว�มลกลน บ�งหนวยง�นยงใช
กระด�ษ ในขณะทบ�งหนวยง�นมแตอเลกทรอนกส ฉะนนก�รจะทำ�ใหทง
20 กระทรวงเข�ม�อยในระบบเดยวกนไดนน สงทเปนแกนสำ�คญม 3 ประก�ร
ไดแก 1.) Big Data ก�รทำ�ใหทกหนวยง�นเข�ใจและรบจดทำ�สงทเรยกว�
ฐ�นขอมลขน�ดใหญ ซงแมตรงนจะไมใชตวทจะกอใหเกดคว�มสำ�เรจ
โดยตรง แตมนจะชกจงใหทกหนวยง�นมวตถดบทพรอมจะเดนไปข�งหน�ได
2.) Data Center ศนยกล�งของขอมลทไมใชแคเกบขอมลอย�งเดยว แตชวย
บรห�รจดก�รและชวยรกษ�คว�มปลอดภยดวย 3.) One Stop Service ระบบ
หรอก�รออกแบบสถ�ปตยกรรมเพอใหหนวยง�นของรฐทงหมดอยใน
เครอข�ยเดยวกนและส�ม�รถเชอมโยงกนได”
ขอมล ความปลอดภย และความเปนสวนตว“สงแรกคอเร�ตองมสมดล ระหว�งก�รใช Big Data (หรอ Data อะไรกแลว
แต) กบขอมลสวนตว เพร�ะมนเปนเหรยญสองด�น ก�รทเร�มขดคว�ม
ส�ม�รถท�งด�นนสงขน สงแรกทจะเกดขนกคอ เร�จะส�ม�รถทำ�คว�ม
เข�ใจกบคว�มตองก�รของประช�ชนและสงคม หรอแมกระทงผประกอบก�ร
ไดดยงขน ไมตองเด�สมว�คนอย�กไดอะไร เพร�ะเดยวน Big Data
มนเกดขนเรยลไทม ไมตองรอเอ�ขอมลจ�กเดอนทแลวม�สกดดว�คนคด
อย�งไร เร�ส�ม�รถบอกไดว�เมอชวโมงทแลวคนคดอะไร ซงขอมลเหล�น
จะเปนประโยชนตอทงภ�คธรกจในก�รสร�งตล�ด และภ�ครฐในก�รตอบสนอง
กบคว�มตองก�รของประช�ชน
อย�งไรกต�มประเดนสำ�คญอนหนงคอเรองของคว�มไวเนอเชอใจหรอ
คว�มเชอมนในตวระบบ (Trust) ซงถงแมว�ระดบของคว�มไวเนอเชอใจนจะ
สงขนกว�ในอดตม�ก เนองจ�กเร�มระบบรกษ�คว�มปลอดภยท�งด�น
ขอมลทดขน แตคว�มเสยงกยงมหลงเหลออย และนเปนเหตผลใหญทเร�
จะตองมกฎหม�ย 2 ฉบบขนม�คกน คอกฎหม�ยคมครองขอมลสวนบคล
(PDPA) ทจะปองกนไมใหขอมลของเร�ถกเอ�ไปใชแบบผดวตถประสงค และ
กฎหม�ยคว�มมนคงปลอดภยไซเบอรทจะคมครองเร�จ�กแฮกเกอร
อนาคตของดจทลจะเดนตอไปทางไหน“สงคมไทยกำ�ลงเคลอนท และคว�มไดเปรยบของสงคมยคนกคอมนเคลอนท
เรวกว�สมยกอนม�ก ซงเทคโนโลยจะเข�ม�ชวยลดวงจรใหเร�ได จ�กท
เมอกอนเร�ตองอ�ศยคอมพวเตอรเพอจะเชอมตออนเทอรเนต หรอโทรศพท
กเอ�ไวใชคยกน เดยวนกพฒน�ม�เปนสม�รตโฟนทฉล�ดขน ฉะนน
จรง ๆ แลว ณ ตอนนระดบช�วบ�นเองกมคอมพวเตอรอยในมอ ซงกเปน
โอก�สทเร�จะนำ�ไปตอยอดได
ในอน�คตทงในชวงฟนฟและชวงเดนหน�ตอของประเทศ เร�ตองให
คว�มสำ�คญกบก�รใชประโยชนจ�กดจทลทงในเชงเศรษฐกจและก�รพฒน�
สงคม เพร�ะหลงจ�กนเร�จะก�วเข�สโลกทมคว�มไมแนนอนสงขน และวงรอบ
ของวกฤตกอ�จจะม�อกเรอย ๆ ถ�อย�งนนแลวจ�กบทเรยนโควดครงน
เร�จะทำ�อย�งไรกบเทคโนโลยดจทลในขนตอนตอ ๆ ไป ทงในแงของก�รทำ�ให
ประช�ชนส�ม�รถเข�ถงได ไดรบก�รตดตอได และส�ม�รถทำ�ธรกรรมได
เพร�ะถงแมในภ�วะปกตเร�จะส�ม�รถเจอกนไดแบบตวตอตว แตเมอเกด
วกฤต เร�จะไมอบจน เพร�ะเร�มเครองมอดจทลเข�ม�ชวย อ�จจะชวยได
100% หรอชวยได 50% แตกยงดกว�ทจะโดนไวรสมดมอจนทำ�อะไรไมไดเลย
สงสำ�คญคอเร�จะนำ�เทคโนโลยดจทลเข�ม�เสรมสร�งคว�มสมพนธ
ในชวงทมนเปนรอยตอ หรอในชวงทมชองว�งของคว�มห�งกนไดอย�งไรบ�ง
ยงมอกหล�ยอย�งทสงคมไทยส�ม�รถเรยนรและนำ�ไปออกแบบสร�งสรรค
ดวยวธคดใหม ๆ ทตองเนนคำ�ว�ใหม ๆ เพร�ะว�ถ�เร�มวแตไปคดอยใน
กรอบเดม มนอ�จจะใชไมไดแลว ม�ถงวนนผมหวงว�ทกภ�คสวนจะใช
วกฤตครงนใหเปนโอก�สในก�รคดสงใหม ๆ ผลกดนและขบเคลอนสงใหม ๆ
ใหสงคมไทยก�วตอไปไดอย�งดและยงยน”
สมภ�ษณ ณ วนท 15 พฤษภ�คม 2563
สงสำาคญคอเราจะนำาเทคโนโลยดจทลเขามาเสรมสรางความสมพนธในชวงทมนเปนรอยตอ หรอในชวง ท ม ชองวางของความหางกนไดอยางไรบาง
CREATIVE THAILAND I 18
Special Interview : ดร. การด เลยวไพโรจน
ทามกลางสถานการณโรคระบาดทเราทกคนตองถกบบใหดำาเนนชวตในความ “ปกตใหม” ดร. การด เลยวไพโรจน Chief Advisor for Future Foresight and Innovation, Future Tales Lab, MQDC เปนอกหนงนกคาดการณอนาคตและนวตกรรมทชภาพความปกตใหมนไดอยางครอบคลมทงดานวกฤตและโอกาส เมอโลกทงโลกตอง ปรบตว คำาถามอาจไมไดอยท วาอะไรบางคอสงทจะเปลยนแปลงตลอดไป หรออะไรทจะเปนเพยงการปรบเปลยนชวคราวเพอรบมอกบสถานการณตรงหนา แตสงทเรา ควรพดถงยงกวาในเวลานกคอ เราจะทำาอะไรไดบางจากสถานการณทโลกทงใบตองเผชญรวมกน
ชวตปกตใหมทเรา “เลอกได”“ตอนนเร� Work From Home by Force อกหนอยจะเปน Work From Home
by Choice เร�จะเหนก�รพฒน�ขององคกรท ‘เลอกได’ ว�จะม�ทำ�ง�น
วนไหน คอทำ�ง�นครบต�มปกต แตเลอกสถ�นททำ�ง�นได และจะเรมเหน
เรวขน โดยเฉพ�ะในองคกรทก�วหน�ม�ก ๆ กจะเหนก�รกระจ�ยของ
ทรพย�กร ทนจ�กคนกรงเทพฯ ทเคยเลอกทอยทคว�มสะดวกม�กทสด
เพร�ะเร�ทนไมไหวกบรถตดส�มชวโมงตอวน และเร�เลอกทจะ compromise
กบพนท หรอ compromise กบคว�มเปนสวนตว แตตอนนคว�มเปนสวนตว
เท�กบคว�มปลอดภย ฉะนนเร�อ�จจะไมตองมคว�มสะดวกสบ�ยม�เปน
อนดบหนงแลว ยงถ�เร�ไมตองทำ�ง�น 5 วนตอสปด�ห เร�กไมอย�กให
เมองพฒน�เข�สสวนกล�งอย�งเดยว แตเร�ตองก�ร Satellite City คอเมอง
ทมก�รกระจ�ยตวและส�ม�รถจดก�รใชทรพย�กรของเมองโดยเฉพ�ะในชวง
ทพคม�ก ๆ หรอนอยม�ก ๆ ใหสมดล เร�ควรใชประโยชนจ�กจดนในคว�ม
ปกตใหมแลวคดรวมกน คอเมองทยงไมเคยเปนเมองม�กอนจะเข�สคว�ม
เปนเมองม�กขน (Urbanization) สวนเมองทเคยเปนเมองรองกจะมคว�มสำ�คญ
ม�กขนและยงยนขน
สวนนวตกรรมเพอก�รอยอ�ศยนบจ�กน ทกอย�งทเปนระบบไรสมผส
จะมคว�มสำ�คญ ตรงนก�รออกแบบจะม�ชวยใหเกดคว�มปลอดภยม�กขน
และยงคงมคว�มเปนสวนตว เพร�ะคนยงตองอยรวมกน แตเร�ตองก�รอย
ในสถ�นททปลอดภย ดงนนเรองของนวตกรรมและเทคโนโลยจะกล�ยเปน
ฮโร แตกอนจะมแบบนคอ คนคดนวตกรรมหรอคดเทคโนโลยแลวแตคน
ไมใช เพร�ะไมอย�กเปลยนวถชวต แตวนนไมใชแลว ทกคนโดนบบใหตอง
ปรบวถก�รดำ�เนนชวต ไมตองม first mover, second mover เพร�ะทกคน
มฟไปดวยกนหมดเลย เร�โดนบงคบไปอยในชองเดยวกนทงหมดพรอม ๆ กน
คอถ�มองในแงธรกจกถอว�มโอก�สม�ก ทงเรองของเทคโนโลยแบบสวมใส
อย�งสม�รตวอช ทตอนนอ�จจะเอ�ไวดแคจำ�นวนก�วหรอแคลอร แต
อน�คตอ�จจะตองมแอพพลเคชนทสงขอมลไปยงผสวมใสคนนนว�รอบข�ง
คณมคว�มปลอดภยหรอเปล�เปนตน”
ปญหาการวางงานและแนวทางปรบตวสการเปนแรงงานในอนาคต “ตองยอมรบว�โควดทำ�ใหสถ�นก�รณก�รว�งง�นเกดอตร�เรงใหเรวขน
ม�กไปอก เอ�แคไมมโควด ก�รจะเตมเตมทกษะของแรงง�นในยคนกเปน
เรองย�กอยแลว ฉะนนสงทเร�กงวลคอเร�ไมมนำ�หนกของโครงสร�งก�รเสรม
ดร. การด เลยวไพโรจน
บทสมภาษณและเรยบเรยง : พชรนทร พฒน�บญไพบลยภาพ : สรเชษฐ โสภ�รตนดลก
กลยทธเปลยนโหมดไฟลตบงคบใหเปนโหมดเลอกได
CREATIVE THAILAND I 19
ทกษะรองรบ ยงมวกฤต มนกยงตกลงไปอก ซงเร�อ�จแบงไดเปน 3 เวฟ
ทไดรบผลกระทบ เวฟแรกคอกลมแรงง�นทเกยวของกบก�รทองเทยวทงหมด
ทเครองยนตตรงนดบไปแลว เวฟท 2 คอกลมแรงง�นทเกยวของกบภ�ค
ก�รบรก�รและก�รตดตอกบโลกสวนอน ๆ ทกระทบจ�กก�รลอกด�วน รวม ๆ
กนแลวน�จะ 7 ล�นคนอย�งตำ� สวนเวฟท 3 ทกำ�ลงจะเรมเกดขนโดยทเร�
อ�จจะไมรตว คออ�จจะเปน ‘กบตม’ (The Boiled Frog Theory) อย กคอ
เกดจ�กสถ�นก�รณทเกดขนตอเนองกนคอ ‘ดจทลทร�นสฟอรเมชน’
ถ�เปนภ�วะปกตเร�อ�จเลยงได ไมทำ�กไมต�ย แตวนนเร�อยในภ�วะเศรษฐกจ
ทบบคนม�ก สงทเร�เปนกงวลคอเอสเอมอจะลำ�บ�ก และเร�จะตองหวง
พงพ�ก�รจ�งง�นจ�กธรกจขน�ดกล�งและขน�ดใหญแทน แตถ�เศรษฐกจ
ยงแยตอเนอง คนซอไมซอ คนข�ยไมส�ม�รถข�ย ธรกจขน�ดกล�งและ
ใหญกอ�จจะอยไมได เข�กจะเอ�ออกเลย กคอสงทบอกไปแลวคอแรงง�น
ร�ค�แพงไปกอน กลมทแพงแตไมไดประสทธภ�พ ไมไดตอบโจทยสำ�หรบ
อน�คต จะเปนกลมคนทน�เปนกงวลม�ก
ทนเร�จะทำ�อย�งไร เมอองคกรวนนเข�รแลวว� อ�ว! เร�ไมตองมแอดมน
กไดนน� คอไมไดอย�กพดเพอใหตกใจ แตเร�ตองพย�ย�มเรมสงใหมแลว พอ
รฐบ�ลแจกห�พนเสรจแลวเนย ขออกอย�งหนงคอเนน Reskill ทวไทย และ
อย�โฟกสแคผทตกง�นเพร�ะคนทยงอยในจอบตอนนกยงมคว�มเสยงอย
โดยไมรตว อย�กใหมก�รแจกคปองใหไป Reskill เลย และทอย�กใหทำ�
ม�กกว�นนคอเวล�แจกคปองแลว ขอรองอย�งหนงว� รฐบ�ลอย�ทำ�เอง
กรณ�ไปตดตอสต�รตอพหรอเอสเอมอทเข�เกงในเรองนใหเข�ทำ� เพอให
เกดก�รจ�งง�น เงนกผ�นมอเข� ในขณะเดยวกนกจะมก�รจ�งง�นกลบคน
เข�ม�ในระบบของเทคโนโลยรนใหม
พเชอว�องคประกอบของแรงง�นในอน�คตเร�ตองมคนทมทกษะ
3 จำ�พวก แบบแรกคอกลมททำ�เรองว�เร�จะทำ�ยงไงใหรอดจ�กวกฤตนไป
ใหได เร�ตองก�รคนคดเรว ทำ�เรว เปน Decision Maker และ Doer ไปดวยกน
แลวเร�กตองก�รทมทสอง คอคนทมองห�โอก�สใหมจ�กเหตก�รณปจจบน
ไดเสมอหรอ Opportunist คนทคดแลวทำ�เลย Dream ไดแลว Do เลย
เร�ตองก�รคนทส�มอกคอ Visionary คอคนทพรอมจะมองข�มชอตไป
ข�งหน� เชน 18 เดอนข�งหน�หลงโควดจะเปนแบบไหน จงพย�ย�ม
อย�งยงใหองคกรของเร�มคนทงส�มคนน แลวเร�กจะรอดทกสถ�นก�รณ
คาดการณวถการจบจายในอนาคตถ�ห�กเหตก�รณ 9/11 คอวกฤตของคนยคมลเลนเนยล โควด-19 กเปน
เสมอนวกฤตโดยตรงครงแรกของคนเจนว�ยทเพงเข�สตล�ดง�น “พไดคยกบ
นกวเคร�ะหในทมว�สงนกอ�จจะเปนบทเรยนททำ�ใหเจนว�ยรสกว�ก�รออม
เปนเรองสำ�คญ ก�รลงทนเปนเรองสำ�คญ ก�รทตองเรงปลดหนกเปนเรอง
สำ�คญ เพร�ะโควดอ�จจะเปนสงทดททำ�ใหเข�เกดคว�มระมดระวง
ในก�รจบจ�ยม�กขน สวนคนกลมอน ๆ ในแงของก�รเงนสวนบคคล
ถ�ตอนนคณมเวล�ว�ง สงหนงทตองสำ�รวจคอพอรตโฟลโอด�นทรพยสน
ของตวเอง เร�มเงนฝ�ก บ�น หน หรอกองทนฯ อะไรเท�ไหร แลวกมอก
อนหนงทเร�อ�จจะไมรว�มนมมลค� ยกตวอย�งง�ย ๆ อย�งเร�ใช
เครดตก�รด 4-5 ใบ เร�มพอยต 200, 300, 1000 แตม แลกอะไรกไมได
หรอเร�มพอยตของส�ยก�รบน หรอพอยทต�มซเปอรม�รเกตทเวล�จะใชท
กจะตองอยแคในระบบของเข�เท�นน แตวนนเร�มสต�รตอพไทยซงเข�เหน
มลค�เหล�น แลวพอไปสำ�รวจเร�กพบว�ในประเทศเร�คนมพอยตรวมกน
อยถงหกหมนล�นพอยต ตดค�เฉลยว�ถ�เทยบเปนเงนบ�ทกจะไดประม�ณ
หกพนล�นบ�ททหมนเวยนอยในระบบโดยทไมไดเกดก�รใชง�น ซงตอนน
เร�ส�ม�รถเอ�พอยตพวกนม�รวมกนเพอใชซอของในชวตประจำ�วน เอ�ม�
ใชแทนเงนสดซอของทต�ง ๆ ได ซงมนคอพอรตฯ เลก ๆ ทน�จบต� และ
เปนสงทคนไทยเข�ใจง�ยทสดเกยวกบสนทรพยดจทล (Digital Asset)
เรมจดพอรตครวเรอนกนใหมในชวงวกฤต เร�เหนคว�มเปร�ะบ�งของเศรษฐกจในครวเรอนคอนข�ง
ชดเจน ดร. ก�รดเหนว�สงสำ�คญทเปนร�กฐ�นของปญห� “คนจนเมอง”
กคอก�รสร�งหนทไมกอใหเกดคณค� “ทงก�รสร�งหนกบสงทไมเกดคณค�
ใชเงนเกนกำ�ลง หรอใชเงนในอน�คตทไมกอใหเกดรเทรนทคมค� ทกอย�ง
คอปญห� แตพอไปดว�ทำ�ไมหล�ยคนถงตองใชชวตแบบน กจะกลบไปส
ประเดนทว�เพร�ะเข�โดนกรอบสงคมม�ว�ตองใชชวตแบบน และเชอไหมว�
คนทมปญห�จรง ๆ กคอคนทดเหมอนจะไมมปญห� คอคนททำ�ง�นออฟฟศ
ทงหล�ยทเงนเดอนไมม�กแตค�ดำ�รงชพเข�สงม�ก และสงทสดคอก�รเดนท�ง
และค�ใชจ�ยสวนตว ตอนนทมพกำ�ลงดในเรองของ ‘คนจนเมอง’ ซงอนดบแรก
ของคนจนเมองคอใคร บอกเลยว�คอพนกง�นออฟฟศ ขอยำ�เลยว�คนท
ทำ�ง�นในเมอง ร�ยจ�ยทสงทสดและโตขนทกปคอค�เดนท�งและค�สอส�ร
แลวยงเปนหมวดค�ใชจ�ยทคนบอกว�ลดไมไดดวยเพร�ะเข�ตองไปทำ�ง�น
ดงนนเข�กจะไปเลอกลดค�ใชจ�ยด�นอนแทน เชน ค�อ�ห�รหรอค�ใชจ�ย
ด�นสขภ�พ ยงถ�ครอบครวนนเปนครอบครวทมลก เข�กอ�จไปลดคณภ�พ
ก�รศกษ�หรออ�ห�ร ซงถ�ไปถ�มนกเศรษฐศ�สตร เข�จะบอกว�ก�รเข�ถง
อ�ห�รทดหรอก�รศกษ�ทด คอก�รเปดประตสโอก�สใหเงนต�มม� ถ�ตรงน
โดนตดออกไป วงจรของคว�มจนมนกจะเกดขนอย�งเตมรปแบบ
แบรนดงใหมของไทยจ�กไทยแลนดทเคยเปนจดหม�ยปล�ยท�งแหงก�รทองเทยวและสวรรคของ
ผเข�รบบรก�ร สถ�นก�รณโควด-19 กำ�ลงพ�ประเทศไทยเดนไปท�งไหนตอนน
อ�จเปนคำ�ถ�มทคนทวไปอย�กร “สวนตวคดว�สงทภ�คธรกจไทยควรจะ
ตอยอดไปจ�กนน�จะเปนเรองเกยวกบส�ธ�รณสข เพร�ะตอนนประเทศไทย
เปนทอภเชษฐม�กในส�ยต�ของหล�ย ๆ ประเทศว�เร�มก�รจดก�รในระบบ
ส�ธ�รณสขทด ฉะนนเร�ควรทำ�อะไรทตอยอดออกจ�กตรงนได และเอ�
คว�มคดสร�งสรรคไปบวก เชน คำ�ว� Healthcare ตองยกระดบไปเปน
High-Level Healthcare ม�กขน เพร�ะตอใหจนเข�จะนำ�หน�เร�เรอง
ก�รผลต แตในเรองคว�มเชอมน ไทยกยงทำ�ไดด หรอแมแตก�รทำ�ใหเปน
ม�ตรฐ�นม�กขนในอน�คตเพอใหต�งช�ตใหก�รยอมรบ”
อย�งทดร. ก�รดบอกว� จ�กนเร�จะอยเฉยไมไดแลว และสงทตองม
เพอเตรยมรบมอกบคว�มไมแนนอนทยอมเข�ม�กระตนเร�เสมอกคอ
“Always have a backup plan คะ เพร�ะสถ�นก�รณนมนทำ�ใหเร�รว�
ไมมอะไรแนนอนเลย ฉะนนตองพรอมทจะเรยนรใหม และพรอมทจะ
ปรบตว นนคอสงทสำ�คญทสด”
สมภ�ษณ ณ วนท 29 เมษ�ยน 2563
CREATIVE THAILAND I 20
Special Interview : ดร. ธรเกยรต เกดเจรญ
บทสมภาษณ : พชรนทร พฒน�บญไพบลย l เรยบเรยง : วนบษป ยพเกษตร
ภาคการเกษตรทเคยเปนทพงพงของแรงงานในยามวกฤตเมอป 40 แตในคราวนเมอเกดโรคระบาดอยางไวรสโควด-19 ไมใชทกคนจะสามารถกลบมายงภาคการเกษตรได เพราะปญหาทคางคาเปนทนเดม ไมวาจะเปนนำาแลง ราคาผลผลตตกตำา ยงตอกยำาใหเหนวาวงการเกษตรกรเมองไทยยงมอกปญหาทใหญกวาโควด-19
ดร. ธรเกยรต เกดเจรญ อ�จ�รยประจำ�คณะวทย�ศ�สตร มห�วทย�ลยมหดล ควบตำ�แหนงเจ�ของเพจเกษตรอจฉรยะ - Smart Farm ผคลกคลอยในภ�ค
ก�รเกษตรตงแตวยเดกไดรวมเปดเผยปญห�ของเกษตรกรทอยเบองหลงโรคระบ�ดโควด-19 และหนท�งข�งหน�สำ�หรบเกษตรทเปนคว�มหวงแหงวงก�ร
อ�จ�รยเรมเปดบทสนทน�ว� “สำ�หรบเกษตร ปญห�ทใหญกว�โควดกคอ ก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ หรอ Climate Change ซงกอใหเกด
ผลกระทบเรองอนต�มกนม�เปนลกโซ เชน เรองอ�ห�รในอน�คต โควดทเกดขนเปนตวเรงใหเร�เหนปญห�เรวขน เร�จะเหนว�ทสหรฐอเมรก�
ชวงนบรษทททำ�ธรกจโปรตนทดแทนเนอสตว ร�ค�หนขนม�กเลยครบ เพร�ะคนเรมรสกว�เนอสตวมนสกปรก และตนตอของไวรสกม�จ�กสตว ซงในอน�คต
กอ�จจะมอก” เข�เล�ถงปญห�ทน�หนกใจของเกษตรกรทค�ร�ค�ซงอยแลวเปนทนเดมกอนจะเสนอท�งออกใหฟง
ดร. ธรเกยรต เกดเจรญพลกโฉมเกษตรกรไทยกบปญหาทยงใหญกวาโควด-19
CREATIVE THAILAND I 21
4 ทางรอดของเกษตรกรไทยแมไรโควด-19 • หาพนททเหมาะสมสำาหรบการเกษตร เพร�ะสภ�พคว�ม
อดมสมบรณทเปลยนไปจ�กเดมทำ�ใหบ�งคนหรอบ�งพนทไดรบประโยชน
อย�งเชน ก�รเพ�ะปลกทดขนในบ�งพนท ในขณะทบ�งพนทกลบแยลง
“เมองจนทำ�เยอะนะครบ เข�ไปห�พนทเพ�ะปลกใหมในแอฟรก� บร�ซล
หรออ�รเจนตน� ถ�เร�ยงอย�กใชประโยชนของ Climate Change ใหทำ�
วธน”
• ลองเพาะปลกในรม ท เร�จะส�ม�รถควบคมสภ�พอ�ก�ศ
(Climate Control) เพอกระจ�ยผลผลตใหไดตลอดทงป “เร�ส�ม�รถใช
เอไอ หรอ ปญญ�ประดษฐ ดแลก�รเพ�ะปลก หรอแมแตค�ไฟ ทส�ม�รถ
คำ�นวณก�รใชไฟของเร� อย�งทประเทศญปนจะยดหยนม�ก ขนอยกบร�ค�
ค�ไฟฟ�แบบเรยลไทมเลย เชน เข�รเลยว�ชวงนค�ไฟถกกจะเปดแสงเทยม
ออกม�ใหพชสงเคร�ะหแสง พอชวงค�ไฟแพงเข�กปดไฟเพอใหพชหลบ
พกผอน คอเข�จะคำ�นวณตลอดเวล�จนมนไดผลกำ�ไร ฉะนนนกจะเปน
ท�งหนงทจะรอดได”
• ทำาเกษตรแบบชาญฉลาดดวยศาสตร Smart Farming
เชน ก�รเปลยนปฏทนก�รเพ�ะปลก (Crop Schedule) ก�รใชเทคโนโลย
เซนเซอรไอโอทเกบขอมลก�รเพ�ะปลก (Big Data) แลวนำ�ม�ตดสนใจอย�ง
เหม�ะสม เปนก�รเกษตรทมภมต�นท�นตอสภ�พอ�ก�ศทเปลยนไป
• ดดแปลงสภาพภมอากาศ หรอ Geoengineering เชน
ก�รเปลยนเสนท�งเดนของแมนำ� ตอนนทจนมโปรเจกตก�รเอ�นำ�จ�ก
ท�งใตขนม�ท�งเหนอเพอก�รเพ�ะปลก หรอแนวคดสดโตงของบล เกตส
(Bill Gates) ทจดสทธบตรแลว อย�งเชนก�รเปลยนเสนท�งพ�ย ทำ�ให
จ�กเดมทพ�ยมนไมเข�ม�ใหเข�ม� ตรงนผมว�อน�คตมนจะมคว�มขดแยง
เรองแบบนเยอะ”
จาก Globalization กลบมาส Regionalizationไมว�จะเปนก�รเดนท�ง ก�รค� และก�รทำ�กจกรรมระหว�งประเทศทถกปด
สงผลใหหล�ยประเทศตนตว โดยเฉพ�ะเรองอ�ห�รก�รกน “ปกตเร�
สงออกไขไกใหสงคโปร พอเจอโควดเข�ไดบทเรยนทเร�ห�มสงออก
ดวยก�รห�ท�งเลยงไก หรอวธอนททดแทนอ�ห�รแบบเดม”
“ในตอนน สงคโปรจ�กทเคยตองก�รเปนฮบด�นก�รแพทย เข�เปลยน
ไดเรกชนไปทำ�ฟดฮบแทน เปนฟดเทค เข�มสต�รตอพทำ�เนอเทยมจ�กพช
ม�กม�ย มสต�รตอพเลยงแมลง เลยงจงหรด มเทคโนโลยเลยงปล�
แบบเรอลอยนำ� แลวกมสต�รตอพททำ�เนอสตวปลกดวยนะ ตอนนเข�ปลก
เนอกงไดแลว หรอปลกแมกระทงนมแมทส�ม�รถปลกไดจ�กเซลลแลว”
ซงก�รทำ�เกษตรของสงคโปรเปนก�รเลอกท�งรอดขอแรกอย�งทอ�จ�รย
ไดเล�ใหฟง คอ ห�เช�พนทท�งแถบอนโดนเซย ทำ�เกษตร และขอสองคอ
ก�รทำ�เกษตรในพนทเมอง “เรองปลกพชเข�กเหนแลวว�ตองปลกเอง
พย�ย�มห�ท�งทำ�ใหได เผออ�จจะเกดวกฤตโควดขนม�อกในอน�คต
ประเทศทนำ�เข�อ�ห�รจะตนตวกนหมด ฉะนนคำ�ว� Globalization มนจะ
เปลยนเปน Regionalization คอ ลดก�รพงพ�ในระยะไกล หนม�พงพ�
ระยะใกลๆ แทน”
ความเปนไปไดใหม “ดนดำ� นำ�ชม ปลกไดตลอดทงป” อ�จเปนจดแขงของภ�คเกษตรในไทย
เมอสบหรอยสบปกอน แตดวยเทคโนโลยทก�วไกล จดแขงตรงนกถก
ทล�ยลงเพร�ะประเทศอนส�ม�รถเพ�ะปลกไดเหมอนกนโดยใชเทคโนโลย
เข�ม�เปนแรงขบเคลอน “เพร�ะฉะนนจดแขงตรงนมนจะคอย ๆ เสอมลง
ไปแลว สงทเร�เคยทำ�ไดในร�ค�ถก ประเทศอนกจะทำ�ไดเหมอนกน แตผม
มองว�เร�มจดแขงใหมทเกดขนครบ คอเร�ส�ม�รถบรณ�ก�รเกษตรกบ
จดแขงอนทมนเกดขนใหม เชน สขภ�พและก�รแพทย”
“ผมมองว�หลงโควดคนจะระวงสขภ�พม�กขน เร�ส�ม�รถทจะ
ม�เลนเรองสมนไพร เรองอ�ห�ร เชน พวกอ�ห�รแบบใหม (Novel Food)
ทเปน Medical Food กได” หรอแมแตก�รจดก�รกบโรคระบ�ดใน
ประเทศไทยทอยในเกณฑคอนข�งด เร�ส�ม�รถงดม�โปรโมตด�น
ก�รทองเทยวทเปนกำ�ลงหลกของเศรษฐกจในประเทศได ดวยก�รหยบจบ
สนค�เกษตรทองถนเข�ม�ชวยประช�สมพนธ “ผมว�มนไมใชจดแขงเรอง
ร�ค�แลว เร�อ�จจะตองห�จดแขงใหมหรอจดข�ยใหม ทผกกบสถ�นก�รณ
ม�กขน เร�อ�จจะพดไดว�ถ�คณม�กนเนอสตวทสงออกจ�กเมองไทย
มนปลอดไวรสแนนอน แตเร�กตองม�ปรบโครงสร�งนะครบ อย�งเชน
ฟ�รมหม ตองทำ�ใหไดสะอ�ดต�มม�ตรฐ�น ใหเหนเลยว�ประเทศไทย
จะเปนประเทศทปลอดเชอ เดนท�งผ�นได มสนค�เกษตรทน�เชอถอและ
มแหลงทองเทยวทส�ม�รถปรบเปนก�รทองเทยวเชงเกษตรไดเชนกน”
นำาทหลอเลยงเกษตรกร จ�กประสบก�รณแอดมนเพจเฟซบก “เกษตรอจฉรยะ - Smart Farm”
อ�จ�รยธรเกยรตจงไดยนไดเหนเสยงจ�กเกษตรกรตวจรงอยเปนประจำ�
แมหล�ยคนจะเข�ใจและรดว�เทคโนโลยส�ม�รถชวยใหเศรษฐกจ
ของตวเองดขน แตห�กไมแกปญห�สำ�คญขนพนฐ�นอย�งเรอง “นำ�” กอน
กอย�หวงจะไปพฒน�เรองอน ๆ ตอได “ผมมองว�ประเทศไทยเร�ไมม
แมกระทงโปรเจกตด�นนำ�ทเปนสเกลใหญๆ อย�งทเร�มโครงก�ร EEC
เลยนะครบ เร�ควรจะมโปรเจกตใหญ ๆ แบบทจนทำ� นกถงก�รสร�ง
คลองสงนำ�ใหญ ๆ ทส�ม�รถผนนำ�ได” อ�จ�รยยกตวอย�งตอ “สม�รตฟ�รม
ในอยปต เข�ตองว�งแผนขดคลองสงนำ�จ�กแมนำ�ไนลม� เพอทำ�ก�รเกษตร
กล�งทะเลทร�ย แตไมไดหม�ยถงว� พอเร�มนำ�หรอโครงก�รนำ�แลวเร�จะ
ใชนำ�เปลองนะครบ เข�กจะมวธทจะทำ�ใหจ�กเดมทใช 100% ใหใช
เหลอเพยง 40% หรอ 20% โดยผลผลตยงดเหมอนเดม ดงนน ระบบ
จดก�รนำ�ทงหมดน�จะเปนสงทเกษตรกรตองก�รครบ” อกสงทอ�จ�รย
ธรเกยรตหวงหลงจ�กจบโรคระบ�ดครงนไปแลว กคอเหตก�รณแบบนำ�ทวม
ป 2554 ทยงไมเคยถกแกไข แกปญห� และเตรยมพรอมรบมออย�งจรงจง
ต�งจ�กทเร�ปฏบตกบวกฤตไวรสโควด-19 ททำ�ไดคอนข�งด เกดก�รเรยนร
เพอจะรบมอกบอน�คต
สมภ�ษณ ณ วนท 7 พฤษภ�คม 2563
CREATIVE THAILAND I 22
Special Interview : เบอรกต มาเกอร
บทสมภาษณและเรยบเรยง : เอมวล บญม�ก
เปนเวลา 25 ปแลว ทเบอรกต มาเกอร (Prof. Birgit Mager) ประธาน Global Service Design Network และศาสตราจารย ณ Köln International School of Design ประเทศเยอรมน ไดนำาเสนอคำาศพททหลายคนมองวาเปนความหวงใหม ตอแวดวงออกแบบ นนคอ “การออกแบบบรการ (Service Design)”
ในวนน ธรกจไมว�จะเปนองคกรขน�ดใหญ ขน�ดกล�ง ไปจนถงขน�ดเลก ทตองก�รมดใจลกค� บรษทออกแบบชนนำ� หรอแมกระทงบรก�รส�ธ�รณะ
ทหวงจะตอบโจทยคณภ�พชวตทดของผคนนน เรมเข�ใจถงประโยชน และพย�ย�มทจะนำ�ศ�สตรนม�ปรบใชเปนกลยทธเพอสร�งก�รเปลยนแปลงใหกบ
องคกรหรอธรกจของตนเองม�กม�ย ทม�คงเปนเพร�ะหวใจสำ�คญของก�รออกแบบบรก�รคอก�รมงเนนให “คน” เปนจดศนยกล�งของก�รทำ�คว�มเข�ใจ
เพอคนห�คว�มตองก�ร ปญห� และโอก�สทซอนอยในอนไซต (Insight) ผ�นกระบวนก�รสำ�รวจ (Exploration) สร�งแนวคดใหม (Creation) และทดสอบ
แกไข (Reflection & Implementation) จนกล�ยเปน “บรก�ร” ทซอนอยภ�ยในสงของ เครองไมเครองมอ และพนททเปดรบคนม�กหน�หล�ยต�
สร�งก�รเปลยนแปลงและกล�ยเปนสงจำ�เปนตอชวตของผคน
และเมอเวล�ททวโลกตองเผชญกบสภ�วก�รณทไรคว�มหวงจ�กโรคระบ�ดโควด-19 ก�รออกแบบบรก�รในมมมองของผบกเบกศ�สตรดงกล�ว
จะมก�รปรบตวอย�งไรตอไปในอน�คต แลวมนจะยงคงเปนเครองมอทชวยห�ท�งออกใหกบ “คน” ไดอย�งไรบ�ง
เบอรกต มาเกอร
Service Design และแผนการใหมของธรกจวนพรงน
CREATIVE THAILAND I 23
บรบทใหมกบเครองมอและกระบวนการทเปลยนไปนอกจ�กเธอจะเปนผสอนก�รออกแบบบรก�รเปนคนแรกในยโรปม�ตงแต
ปค.ศ. 1995 รวมทงพฒน�ศ�สตรนทงในแงทฤษฎ กระบวนก�ร และวช�ชพ
แลว เครอข�ย Global Service Design Network ทเธอรวมกอตง กยงทำ�
หน�ทเปนชมชนทเชอมโยงนกออกแบบบรก�รจ�กทวทกมมโลกเอ�ไว
โดยแมเครอข�ยนจะไมไดทำ�หน�ทเปนทปรกษ�หรอพฒน�โปรเจกตรวมกบ
ภ�คธรกจโดยตรง แตกเกดก�รแลกเปลยนองคคว�มรและประสบก�รณต�ง ๆ
อยเสมอ อกทงยงไดตดต�มผลกระทบจ�กสถ�นก�รณโรคระบ�ดโควด-19
ทมตอแวดวงนอย�งใกลชด โดยในชวงวกฤตก�รณดงกล�ว เครอข�ยได
ทำ�ก�รสำ�รวจคว�มคดเหนผเชยวช�ญทเปนสม�ชกเครอข�ย ดวยคว�มตองก�ร
ทจะทำ�คว�มเข�ใจผลกระทบทโควด-19 มตอธรกจและง�นทเกยวของกบ
ก�รออกแบบบรก�รใหม�กขน จ�กก�รสำ�รวจพบว�ผลกระทบเชงเศรษฐกจนน
สงผลเปนวงกว�งอย�งมนยสำ�คญ โครงก�รม�กม�ยถกยกเลกหรอเลอน
ออกไป หรอแมแตไมส�ม�รถเรยกเกบค�จ�งได โดยเฉพ�ะสตดโอขน�ดเลก
ททำ�ง�นด�นออกแบบบรก�รเองทตองเผชญกบคว�มลำ�บ�กในก�รบรห�ร
เงนทนม�กกว�กลมอน แตคณลกษณะเฉพ�ะตวของนกออกแบบบรก�รท
เบอรกตกล�วว�เปน “นกห�ท�งออก (Solution Finder)” กยงส�ม�รถคนห�
วถท�งในก�รเอ�ตวรอดจ�กวกฤตนได
“โดยสญช�ตญ�ณแลว นกออกแบบบรก�รจะตองพย�ย�มอย�งหนก
เพอคดคนวถในก�รทำ�ง�นแบบใหม โปรเจกตต�งๆ ถกสงขนไปทำ�ง�นบน
ออนไลนแพลตฟอรมม�กขน เชน ก�รประชมและก�รมสวนรวมโดยใช
Zoom เปนเครองมอหลก ก�รระดมสมองผ�น Miro - Visual Collaboration
Software แทนก�รแปะโพสตอตเตมผนงหอง แมแต Slack, WhatsApp
หรอ Trello ทถกใชแพรหล�ยในก�รทำ�ง�นบรห�รโครงก�รอยแลว กยงม
บทบ�ทสำ�คญอย�งหลกเลยงไมได แพลตฟอรมออนไลนถกนำ�ม�ใชบอยขน
ก�รใชเครองมอเหล�นไมไดเปนปญห�สำ�หรบนกออกแบบบรก�ร และยง
เชอมโยงก�รทำ�ง�นระหว�งออนไซตและออนไลนไดอย�งร�บรน แต
วกฤตก�รณทเกดขนนน กท�ท�ยใหเร�ตองไปใหไกลขน พย�ย�มใหม�กขน
เพอปรบสงเดมและคดคนสงใหมทจะกอใหเกดก�รทำ�ง�นรวมกนบนพนท
เสมอนจรงเหล�น”
Touch Point หาย แตธรกจจะรอดไดดวยการออกแบบบรการเมอจดปะทะของก�รบรก�ร (Touch Point) ทเปนพนทท�งก�ยภ�พ
ซงทำ�หน�ทเปนหนงในจดเดนดงใจลกค� เชน พนทนงทำ�ง�นในร�นก�แฟ
โรงภ�พยนตร หองพกโรงแรม ไปจนถงส�ยก�รบนต�ง ๆ ตองปดใหบรก�ร
จ�กก�รระบ�ดของโรคนนอ�จหม�ยถงร�ยไดมห�ศ�ลทห�ยไปของธรกจ
ทสดท�ยอ�จทำ�ใหตองปดตวลงห�กปรบตวไมทน
เบอรกตเองกลบมองว� นอ�จเปนจงหวะสำ�คญททำ�ใหก�รออกแบบ
บรก�รฉ�ยแววคว�มหวงใหมใหกบธรกจ เมอก�รทำ�ง�นหล�ย ๆ อย�งของ
ก�รออกแบบบรก�รนนยดหยน และส�ม�รถถ�ยโอนไปอยบนพนทดจทลได
อย�งไมย�กเยน “รปแบบก�รทำ�ง�นใหมบนพนทดจทลจะไมมวนห�ยไป
แมว�วกฤตนจะจบสนลง ในท�งกลบกนมนกลบยงชวยขบเนนคณค�
คว�มสำ�คญของก�รออกแบบบรก�รใหชดเจนยงขน ก�รทำ�ง�นบนพนท
ก�ยภ�พ ก�รไดพดคยกบผคนทสมผสจบตองได ก�รไดใชสมองคดพรอมกบ
รบรดวยมอและร�งก�ยของเหล�นกออกแบบบรก�ร และก�รไดปนแตง
อน�คตรวมกบผคนจ�กก�รแบงปนคว�มคดเหนหล�กหล�ย ทเปนจดเดน
เดมของกระบวนก�รออกแบบบรก�รนน กจะยงคงไมห�ยไปเชนเดยวกน
ในบทบ�ทของก�รเปนนกออกแบบบรก�ร เร�จะยงคงมองห�หนท�งทจะ
ขยบไปข�งหน� สววฒน�ก�รของศ�สตรก�รออกแบบบรก�รทจะแขงแกรง
ขนไปเรอย ๆ” เบอรกตกล�ว
ดงนน เมอมก�รปรบรปแบบก�รทำ�ธรกจไปสแพลตฟอรมออนไลน
ก�รออกแบบบรก�รจะเปนสวนสำ�คญทเข�ม�ตงแตตนกระบวนก�ร เพอให
แนใจว�ดจทลนนจะเปนสงทเปนมตรตอผใชง�นและยงคงผกใจลกค�ไวได
แมจะไมมสนค�หรอพนทก�รข�ยใหลกค�ไดสมผสกอนอย�งทเคยเปนม�
อนาคตของ Service Design ทไมใชแคหลงโควด-19หล�ยอตส�หกรรมต�งกมคว�มท�ท�ยตออน�คตเปนของตวเอง โควด-19
อ�จเปนเพยงตวเรงปฏกรย�ใหเร�ตองรบปรบตวเมอคว�มท�ท�ยนนม�ถง
เรวกว�ทคดไว Global Service Design Network ไดทำ�ก�รสำ�รวจผ�น
Tricider แพลตฟอรมออนไลนทรวบรวมคว�มคดเหนของผเชยวช�ญใน
แวดวงก�รออกแบบบรก�รทวทกมมโลกว� อะไรคออน�คตของก�รออกแบบ
บรก�ร (The Future of Service Design)1 “เร�พบว�ประเดนรวมทสำ�คญ
ไมว�ก�รออกแบบบรก�รนนจะอยในบรบทใดกต�มคอประเดนเรอง
จรยธรรม คว�มยงยน และก�รศกษ�”
ในคว�มเปนจรงแลวก�รสำ�รวจนเกดขนกอนทโควด-19 จะปะทขน
ในยโรปเสยดวยซำ�ไป ซงเบอรกตมองว�วกฤตก�รณนเปนสงทยงขบเนน
ใหเหนว� 3 ประเดนดงกล�วสำ�คญและเรงดวนเพยงใด ศ�สตรซงมหวใจ
สำ�คญในก�รทำ�คว�มเข�ใจคนผเปนศนยกล�งอย�งลกซงอย�งก�รออกแบบ
บรก�รนน กำ�ลงเปนเครองมอสำ�คญทจะตองถกนำ�ม�ใชในก�รทำ�คว�มเข�ใจ
คว�มเปนมนษยในบรบทใหมของโลก ทตอไปนจะตองเผชญกบคว�มท�ท�ย
ทเขมขนขนภ�ยใตสภ�วะคว�มกดดนท�งเศรษฐกจและคว�มไมแนนอน
ทเปนไปอยในทกวน
รปแบบการทำางานใหมบนพนทดจทลจะไมมวนหายไป แมวาวกฤตการณ นจะจบสนลง ในทางกลบกนมนกลบยงชวยขบเนนคณคาความสำาคญ ของการออกแบบบรการใหชดเจนยงขน
สมภ�ษณ ณ วนท 18 พฤษภ�คม 2563
1 ผลก�รศกษ� “The Future of Service Design” จะตพมพปล�ยเดอนกรกฎ�คม 2563 น ส�ม�รถตดต�มข�วส�รไดท�ง service-design-network.org
CREATIVE THAILAND I 24
Special Interview : ศภจ สธรรมพนธ
บทสมภาษณ : กวน เทพปฏพทธ l เรยบเรยง : พชรนทร พฒน�บญไพบลย l ภาพ : สรเชษฐ โสภ�รตนดลก
ธรกจโรงแรมคอหนงในซพพลายเชนสำาคญของอตสาหกรรมการทองเทยว ซงเปนสวนทไดรบผลกระทบในลำาดบตน ๆ เมอเกดวกฤตโรคระบาดโควด-19 มาตรการจำากดการเดนทาง การเวนระยะหางทางสงคม ไปจนถงการประกาศสถานการณฉกเฉน คอมาตรการปองกนโรคทมประสทธภาพ หากกเปนมาตรการทขดแยงกบหวใจแหงการบรการ ทงเปนเสมอนการตดเสนเลอดใหญของธรกจทองเทยวและโรงแรมใหขาดลง
ก�รลอกด�วนประเทศทผ�นม� สงผลกระทบอย�งใหญหลวงตอธรกจ
โรงแรม ไมเวนแมแต “กลมดสตธ�น” ธรกจโรงแรมทอยคกบสงคมไทย
และไดใหก�รตอนรบนกทองเทยวทวโลกม�แลวอย�งย�วน�น แนนอนว�
แมปจจบนธรกจโรงแรมจะกลบม�เปดดำ�เนนก�รไดแลว แตสถ�นก�รณ
ทยงไมคลคล�ยของอตส�หกรรมรอบข�ง ทงธรกจก�รบนและก�รทองเทยว
กทำ�ใหเสนท�งในก�รฟนคนกลบม�ของธรกจโรงแรมเปนไปอย�งลำ�บ�ก เชนท
ศภจ สธรรมพนธ ประธ�นเจ�หน�ทบรห�รกลมดสต อนเตอรเนชนแนล
ถงกบออกป�กว�เปน “เหตก�รณทไมเคยค�ดคดม�กอน” อย�งไรกดใน
ทกวกฤตยอมมโอก�ส เชนเดยวกบกลมดสตธ�นในวนนทยงคงมองเหน
โอก�สนน พรอมเดนหน�แจงกลยทธก�รดำ�เนนง�น ทงเพอเอ�ตวรอด
ในระยะสน และเพอก�รเตบโตของธรกจและสงคมในระยะย�ว
ผลกระทบและกลยทธระหวางโควด-19ของกลม “ดสตธาน”
“เปนปญห�ทไมเคยพบไมเคยเจอม�กอนเลยนะคะ วกฤตตมยำ�กงกยงจำ�กด
อยเพยงสวนเดยว แตวกฤตครงน เรยกว�โดนไปทกภ�คสวน แมแตใน
สวนของชวตประจำ�วน นจงเปนวกฤตทหนกหน�พอสมควร” ศภจเรมตน
กล�วถงคว�มลำ�บ�กทธรกจตองพบเจอ “ถ�ตดกลบเข�ม�ในสวนของธรกจ
ก�รเดนท�งและก�รทองเทยว เนองจ�กทกวนนยงไมมวคซน คนกไมกล�
จะเดนท�ง ธรกจทเกยวของกบก�รทองเทยวและบรก�รกจะไดรบผลกระทบ
คอนข�งเยอะ ตงแตส�ยก�รบนทเปดใหเดนท�งไมได ซงพอไมมคนเดนท�ง
เข�ม� กไมมผเข�พกโรงแรม เลยย�วไปจนถงห�งสรรพสนค� ร�นอ�ห�ร
ทเปนหวงโซอปท�นของก�รเดนท�ง เร�จงตองปรบตวอย�งม�กม�ย
ในหล�ยด�นดวยกน”
“เรองแรก ๆ เลยคอตองม�ดโมเดลธรกจว�มคว�มยดหยน มคว�มสมดล
มก�รกระจ�ยคว�มเสยงม�กนอยแคไหนและเพยงพอหรอเปล� เพร�ะถ�
ธรกจมร�ยไดหลกม�จ�กแหลงเดยว เมอมผลกระทบเข�ม�กเท�กบร�ยได
เปนศนย แตถ�เร�กระจ�ยโมเดลธรกจเพอแบกรบคว�มเสยงไดลวงหน�
กอ�จไมถงกบร�ยไดเปนศนย อกเรองทตองจดก�รคอเรองของเงน พอร�ยได
ไมม� กตองม�ดเรองตนทนทมอยว�จะจดก�รยงไง ม�ตรก�รลอกด�วน
บงคบใหเร�ตองปดก�รดำ�เนนธรกจชวคร�ว ถ�เชนนน กตองม�ดว�เร�ยง
พอมกำ�ลงทำ�อะไรไดอก เชน เปลยนคนจ�กโรงแรมใหม�ทำ�อ�ห�รและ
สงใหกบคนทยงอย�กไดรสช�ตและเมนทคนเคย นอกจ�กนนกม�ดเรอง
ก�รบรห�รจดก�รกระแสเงนสด ว�เหลอพอเพยงทจะดแลกจก�รไดย�วน�น
ศภจ สธรรมพนธเดนหนาสงมอบบรการ
แบบ New Normal สสงคมทกมต
CREATIVE THAILAND I 25
แคไหน และตองปรบกลยทธก�รลงทนใหมประสทธภ�พม�กขน เพร�ะ
คว�มย�กของวกฤตครงนคอเร�ไมรว�จะจบเมอไหร เร�จงตองก�รม�ตรก�ร
เพมเตมในก�รดแลจดก�รทมคว�มยงยนจ�กคว�มไมแนนอน และสดท�ย
ทตองทำ�ไปพรอมกนทงกอนและหลงโควด คอเรองของโครงสร�งองคกร
ทกษะของพนกง�นเร�พรอมทจะเปลยนและปรบแลวหรอยง รองรบทกษะ
ทตองก�รในอน�คตหรอไม เรองนเปนเรองทตองทำ�ตอเนอง เพร�ะหลกก�ร
ของดสตคอเร�จะดแลคนของเร�เหมอนคนในครอบครว เร�จงไมมนโยบ�ย
ปลดคนในชวงวกฤต แตว�คนทอย กตองปรบตวใหเข�กบทศท�งทโรงแรม
กำ�ลงจะเดนไปไดดวย”
โอกาสในวกฤตทชวยไดทงตนเองและสงคม“พอมโควด จรงๆ มนเปนโอก�สทคนจะเกดแรงบนด�ลใจและคว�มรวมมอ
รวมใจกน องคกรกตองสร�งใหเกดก�รมสวนรวมของพนกง�น ล�สดเร�ม
แคมเปญใหพนกง�นรวมกนแชรไอเดย ชวยกนคดและปรบตวต�มสถ�นก�รณ
ดวยศกยภ�พทเร�ม เร�จะทำ�ยงไงใหกบตวเอง ธรกจ และสงคม อย�งชวง
แรก ๆ ทเร�ตองปดโรงแรม เร�กทำ�ฟดเดลเวอร แตแทนทจะสงข�ยอย�งเดยว
เร�พอมวตถดบเหลอบ�ง เร�กทำ�สงใหกบบคล�กรท�งก�รแพทย และยง
เปดใหลกค�ไดรวมทำ�บญจ�กเงนทอดหนนอ�ห�รเร� เร�กสมทบตอไปยง
โรงพย�บ�ล สวนทมก�รศกษ�ของดสตกเหนว� ชวงนคนไมมง�นทำ�
พอสมควร เลยจดโครงก�รสงเสรมอ�ชพ สอนทำ�อ�ห�รค�วหว�น ขนมไทย
ขนมฝรง เรยนแกะสลก ผ�นท�งยทบและเฟซบก
นอกจ�กน เร�ออก Dusit Care Card เปนก�รห�ร�ยไดจ�กอน�คต
ก�รดร�ค� 2,888 บ�ท พกได 2 ท�น 1 คนรวมอ�ห�รเช� ใชง�นไดภ�ยใน
2 ป ก�รดแตละใบทข�ยได เร�จะหก 500 บ�ทกอนค�ใชจ�ยใด ๆ ใหกบ
โรงพย�บ�ลจฬ�ลงกรณและสม�พนธช�งไทยทเปนเหมอนสญลกษณ
ก�รทองเทยวไทยซงไดรบผลกระทบม�กจ�กก�รทไมมนกทองเทยวเหมอนกน
วนนกำ�ลงเร�มแคน เร�อ�จจะเอ�กำ�ลงทเร�มในอน�คตม�ชวยใหเร�พอจะ
มร�ยได แตในขณะเดยวกน เร�กชวยตอบแทนสวนรวมของเร�ไปดวย
เปนก�รทำ�ง�นใน 3 แกนหลก คอธรกจ สงคม และองคกรไปพรอมกน”
อนาคตของการทองเทยวและธรกจโรงแรมของไทยหลงโควด-19“ทกธรกจม New Normal แตคว�มย�กลำ�บ�กของธรกจโรงแรมคอก�รท
ดม�นดหดตว แตซพพล�ยยงคงอย ยงถ�ดตวเลขของก�รทองเทยว
แหงประเทศไทยทไดค�ดก�รณไวเมอตอนตนปว�จะมนกทองเทยวต�งช�ต
เข�ม� 40 ล�นคนในปน แตพอเดอนเมษ�ยนเกดโควด กมก�รค�ดก�รณ
ใหมว�จ�ก 40 ล�นคนจะเหลอ 16 ล�นคน ซงคอนอยกว�ครง
พแบงอน�คตของก�รทองเทยวไวว� เฟสแรกเร�ตองพงพ�คนภ�ยใน
ประเทศกอน เพร�ะไมตองกงวลเรองก�รเดนท�งระยะไกล ปกตเร�มตวเลข
กอนโควดอย 172 ล�นคน พอหลงโควดตวเลขกเหลอ 60 ล�นคน เฟสถดม�
สวนตวพเชอว�ไมน�จะเกนปล�ยปนทนกทองเทยวต�งช�ตน�จะเข�ม�ได
จ�กประเทศใกล ๆ ทควบคมสถ�นก�รณไดด อย�งจน เก�หล สงคโปร
สวนคนทม�จ�กภมภ�คไกล ๆ จ�กยโรปหรออเมรก� น�จะเปนปหน�
ไตรม�สท 2-3 ขนอยกบว�เร�สร�งคว�มมนใจใหนกทองเทยวไดม�ก
แคไหน นอกจ�กนเร�ตองยกม�ตรฐ�นเรองก�รดแลสขอน�มยใหม�กขน
อย�งวนนเร�ดแลใน 2-3 เรองคอ ก�รรกษ�ระยะห�งและก�รลดจดสมผส
มก�รทำ�คว�มสะอ�ดใหมม�ตรฐ�นขน บรเวณจดสมผสหรอในพนทส�ธ�รณะ”
ตวชวดความสำาเรจใหมของกลมดสตเมอทกธรกจม New Normal เปนของตวเองซงเปนม�ตรฐ�นและเป�หม�ย
ใหมทตองไปใหถง กลมดสตเองกเชนกนทวนนไดเซตม�ตรฐ�นใหมใน
ก�รดำ�เนนง�นแลวเปนทเรยบรอย “พใหคว�มสำ�คญในเรองม�ตรฐ�น
ก�รดำ�เนนก�ร (Operational Focus) เร�ทำ�คมอก�รใหบรก�ร (Service
Operation Manual) ขนม�ใหมว�อะไรตองทำ�อย�งไร มก�รฝกซอม
ก�รเทรนดพนกง�น ซงตองทำ�ถงระดบก�รสวมบทบ�ท (Role Play) เชน
ถ�ลกค�เข�ม� จะตองทำ�ยงไง รวมถงก�รตอบคำ�ถ�มของพนกง�นทตอง
อ�ศยก�รซกซอม เพร�ะฉะนนเรองของตวชวดหลก จงเปนเรองของ
Operation Excellence ทพนกง�นตองส�ม�รถทำ�ไดทกคน
ม�ตรฐ�นทสองคอ เรองคว�มพงพอใจของลกค� (Customer
Satisfaction) เมอเร�มม�ตรฐ�นใหม มก�รตรวจสอบใหม กเปนไปไดว�
ลกค�อ�จรสกไมสะดวกสบ�ยเหมอนเดม เร�จงตองเตมคว�มสะดวกสบ�ย
ใหม ๆ ใหลกค� ทำ�ยงไงใหลกค�อย�กกลบม�อก วนนเร�ตองนำ�เสนอ
3 ค�แรกเตอร หนงคอคว�มสะดวกสบ�ย สองคอก�รบรก�รทประทบใจ
และตรงต�มคว�มตองก�รของลกค� และส�มคอคว�มคมค� เปน Dusit
New Normal ทมอบคว�มยดหยนในเรองเวล�ก�รเชกอนหรอเชกเอ�ต ใสใจ
เรองสขอน�มย ดวยก�รเปลยน Welcome Package จ�กตะกร�ผลไม
แบบเดม ม�เปน Personal Protection Pack (PPP) ทประกอบไปดวยม�สก
และเจลแอลกอฮอล รวมถงดแลม�ตรฐ�นคว�มสะอ�ดของสงแวดลอม
ทงภ�ยในและภ�ยนอกโรงแรม ภ�ยในโรงแรมตองมก�รพนสเปรยฆ�เชอ
ทำ�คว�มสะอ�ด ก�รทำ�คว�มสะอ�ดในหองพก กจะเพมขนตอนก�รฆ�เชอ
หรอฟตเนสทปรบไปเปนก�รออกกำ�ลงก�ยกล�งแจง เพอใหลกค�รสก
ปลอดภยเมอเข�ม�อยภ�ยใตสภ�พแวดลอมของดสต สวนภ�ยนอกเร�จะ
นำ�เสนอคว�มสะดวกสบ�ยอกระดบ (Extra Convenience) เชน บรก�ร
ชวยชอปปงอ�ห�รหรอของฝ�กขนชอรอบ ๆ โรงแรมใหโดยทลกค�ไมตอง
ออกไปเอง หรอมนบ�รจ�กทเคยเปนขนมขบเคยวหรอนำ�อดลม กเปลยนเปน
มนบ�รเพอสขภ�พและใหบรก�รฟรเพอตอบกระแสรกสขภ�พทเกดขนม�ก
หลงโควด
และเรองสดท�ยคอเรองของเทคโนโลย เร�พฒน�อ-เมน และสนบสนน
ใหใชระบบอ-เพยเมนตเพอหลกเลยงก�รสมผส พรอมเสรมคว�มส�ม�รถ
ในก�รรองรบก�รใชบรก�รด�นอเลกทรอนกสต�ง ๆ ทงสญญ�ณอนเทอรเนต
หรอหองประชมทพรอมสำ�หรบลกค�ทตองก�รตดตอสอส�รและทำ�ง�น และ
สวนสดท�ยกคอก�รทำ�ด�ต�แพลตฟอรม เพอใหเปนฐ�นขอมลใหเร�ไดมอบ
ประสบก�รณทตรงต�มคว�มตองก�รของลกค�ใหม�กทสด
พเชอว�ในก�รเดนไปข�งหน�ของทกธรกจ ทกคนตองรวมใจเปน
หนงเดยวเพอสวกฤต ในมมของกจก�รเลก ๆ อย�งดสต นคอโอก�สทเร�
จะทำ�เชนนน พนกง�นรวมใจทำ�หน�ทของตวเองใหดทสด เพร�ะไมว�เร�
จะเปนใคร เปนสวนทเลกทสดแคไหน เร�กตองส�มคคกน ไมเอ�ผลประโยชน
ของตวเองเปนทตง แลวทกวกฤตจะมโอก�สเสมอ”
สมภ�ษณ ณ วนท 13 พฤษภ�คม 2563
CREATIVE THAILAND I 26
Special Interview : วรพร นตประภา
บทสมภาษณและเรยบเรยง : กมลก�นต โกศลก�ญจน l ภาพ : มนตร โสภ�
เราเลอกคยกบวรพร นตประภา ผานสายตาของคนทเฝาสงเกตความเปนไปทเกดขนระหวางวกฤตโควด-19 สถานการณ ทเปดพรมใหเหนความไมเทาเทยมทซอนอยภายใตโครงสรางทแสนเปราะบางของประเทศ พรอมคลคลายใหเหน ความไมเทาเทยม และการถางออกของชองวางของความไมเสมอภาคระหวางชนชน นอกจากคำาทวา รบมออยางไรในวนน อกคำาถามสำาคญไมแพกนคอ จะอยกนตอไปอยางไรในอนาคต เราคยกนในฐานะคนธรรมดา ฐานะแมบาน ฐานะคนทำางาน และฐานะคนทอยรวมกนในสงคมอนบดเบยวน เพอแลกเปลยนมมมองและความคดเหนรวมกนในฐานะมนษย...มนษยทมองเหนคนเทาเทยมกน
มองไมเหนคนอนก�รเลอกจำ�กดระยะก�รมองเหนของสถ�บนระดบประเทศอย�งรฐบ�ล
ภ�คเอกชน หนวยง�นต�ง ๆ ตลอดจนบคคลทเกยวของและไมเกยวของ
ทำ�ใหมกลมคนบ�งกลมหลดออกจ�กขอบเขตก�รรบร ทงกลมคนร�ยไดนอย
กลมคนช�ยขอบ กลมคนเปร�ะบ�ง นนหม�ยคว�มว�เมอพดถงก�รดแล
และก�รปฏบตตอคนทกคนอย�งเท�เทยมนนไมไดเปนม�ตรฐ�นของ
ก�รรบมอตอโรคระบ�ดทเกดขนในครงน
“ม�ตรก�รก�รลอกด�วนในทกสงทกอย�งทเร�ทำ� เร�ทำ�เพอปกปอง
ระบบส�ธ�รณสขไมใหพง นนคอไมใหมคนปวยม�กเกนไปทส�ธ�รณสขจะ
รบได ตวเลขตอวนในชวงทผ�นม�มนห�งไกลตรงนนม�ก ปญห�หลกจง
เปนเรองก�รลอกด�วนทนำ�ม�ซงก�รตกง�นและคว�มไมส�ม�รถรนระบบ
ไดอย�งเปนปกต แนนอนละ เร�อ�จบอกว�กเพร�ะลอกด�วนใชไหม ตวเลข
ถงไดไมถงจดนน จดทคกค�มส�ธ�รณสข แตเสรจแลว คณกไมมก�รเพม
กำ�ลงใหส�ธ�รณสข เพอทจะหดเวล�ก�รลอกด�วนลง คอมนตองทำ�
ทกสวนเลย แตดเหมอนว�มนกล�ยเปนเรองส�ธ�รณสข ก�รบงคบใช และ
ก�รทำ�ใหชวตปกตไมส�ม�รถรนไดโดยไมจำ�เปน
อย�งไรกแลวแต ถ�เร�แกปญห�ดวยก�รลอกด�วน มนควรจะเปน
ระยะสนทสด ควรจะเปนเป�หม�ยตงแตตน ทนททคดถงเรองน เพอทจะ
ไมทำ�ล�ยระบบอนเปร�ะบ�งอยแลวของเร� และถ�เกดคณลอกด�วนเพอ
ปกปองระบบ ดงนนระหว�งทลอกด�วน คณตองเสรมใยเหลกใหระบบเข�ไป
เพร�ะว�หลงจ�กนแลว เร�ตองมโรงพย�บ�ลสน�มทวประเทศ ถ�เกดฮอแตก
ตดเชอขนม�อก กแคสงคนปวยเข�ไปแคนนเอง แตเร�กไมเหนใครทมเท
อะไรตรงนน
วรพร นตประภาเรากำาลง “เอาชนะ” อะไร
ในยามวกฤตโควด-19
CREATIVE THAILAND I 27
เอ�แคในระดบทยงไมตองมองอะไรม�ก มองแบบคน-คน วนนมคนท
ทำ�ง�นรบค�จ�งร�ยวน วนไหนไมทำ�ง�นกไมมตงค นไมไดทำ�ง�นม�
45 วนแลว จะอยกนอย�งไร เอ�อะไรกน เข�ไมไดมเงนเกบ เรองง�ย ๆ แคน
คอเรองจำ�เปนทจะตองถกทบทวน”
สงหนงทพสจนแลวว�เปนคว�มเข�ใจผดเกยวกบก�รเกดวกฤต
ในครงน กคอก�รคดว�ทกคนจะไดรบก�รปฏบตกนอย�งเท�เทยม แตใน
คว�มจรงกลบไมเปนอย�งนน คำ�ว�สองม�ตรฐ�นนนครอบคลมทกด�น
ตงแตเรองของก�รแพทย เศรษฐกจ สงคม จตวทย� คณภ�พชวต เงอนไข
ของก�รระบ�ดยงทำ�ใหคว�มไมเท�เทยมเกดขนในมตทแตะไปตรงไหนกเจอ
ทงยงทวคว�มรนแรงและเปลยนชวตของผคนไปตลอดก�ล ปร�กฏภ�พ
สงคมอลหม�น และปจจยพนฐ�นไมไดรบก�รตอบสนอง
“เรองพนฐ�นอย�งอ�ห�ร สำ�หรบพเปนเรองทน�โกรธม�ก ไมมข�วกน
ส�มมอน พมคว�มรสกว�เปนคว�มผดมห�ศ�ลของภ�ครฐ รฐตองยนยนว�
ประช�กรมข�วกน อย�งนอยทสดคอมข�วกนส�มมอ เพร�ะไมมข�วกนคอ
อะไรรไหม นนแปลว�เข�ต�ย คน 30 ล�นคนจ�ก 65 ล�นคนตอนนอยใน
คว�มระกำ�ลำ�บ�กเพอปกปองคนแคอ�จจะล�นเดยวจ�กก�รตดเชอ แลวเร�
กใหคนจนไปรอคว รอคว�มกรณ�ของชนชนกล�งอย�งพวกเร�ทบรจ�คกน
เข�ไป เพร�ะทนททรฐเข�ม�สนบสนนตรงน อ�ห�รทใหจะไมใชก�รทำ�บญ
ใหท�น แตเปนก�รใชเงนภ�ษทเข�จ�ยไป ภ�ษททกคนจ�ย รวมถงเร�ผซง
จ�ยดวยภ�ยใตขอตกลงว�ประช�กรทงหมดตองรบผดชอบประช�กรทดอย
โอก�สและเปร�ะบ�งของประเทศ
คำ�ถ�มกคอ คนจนไมสชวต ถ�มกลบไปอกว�สแลวไดอะไร จ�กเดม
อดมอกนมอ ตกง�นปบ ไมมปญญ�แมแตดแลตวเอง ขมขนนะ สภ�พของ
ก�รเปนมนษยคนหนง ทรฐไมไดสนใจตรงนเลย”
“เอาชนะ” อะไรในยามวกฤตโควด-19“ทศนคตและวธคดของรฐบ�ลเปนเรองสำ�คญ รฐบ�ลจำ�เปนทจะตองมอง
เรองนในอกส�ยต�หนง มองโดยนกสงคมศ�สตร นกปรชญ� นกกฎหม�ย
นกก�รส�รพด ไมใชมองแบบทห�ร เพร�ะทศนคตและวธคดทเข�มอย
มนไมรองรบห�ยนะเลย ไมรองรบภยพบต ไมรองรบก�รอยรอด เพร�ะมน
เปนทศนคตและวธคดของก�รทำ�สงคร�ม ก�รยดพนท ก�รจดก�รกบแมทพ
น�ยกอง เอ�ชนะมนใหได! แตนมนเปนโควด เปนโรคระบ�ด ไมใชประเทศ
ไหน เร�ทำ�อย�งนไมได เมอไหรทเข�เรมรตวว�มนทำ�อย�งนไมได มนไมใช
เรองแพ-ชนะ คำ�แรกพดม� ประเทศไทยตองชนะ...ชนะใคร?”
เพร�ะถ�ห�กเร�ไลเรยงต�มเวล�ในประวตศ�สตร เร�จะมองเหน
“ก�รอยรอด” “ก�รปรบตว” “ก�รรกษ�” “ก�รอยรวมกนอย�งเข�ใจ” คำ�ท
เตมไปดวยคว�มหม�ยและเปนหลกทใชรบมอกบสถ�นก�รณอนเลวร�ย
จำ�นวนม�ก ดงนนก�รอยรวมกบโรคระบ�ดจงไมใชก�รพ�ยแพหรอมชย
เหนออะไรหรอใครทงสน
“เร�มโรคระบ�ดตลอดเวล� แลวเร�กยงอยรอดม�ได มนษยช�ตไมม
ข�วกนตอนนสเรองใหญ เพร�ะฉะนนทำ�อย�งไรใหเร�ปกปองประช�กร
สวนใหญไวได ชะลอก�รระบ�ดไวได เพมกำ�ลงส�ธ�รณสขใหได
ในสถ�นก�รณวกฤต สงทเร�ตองมองคอหนง ทรพย�กรของเร�คออะไร
อะไรทเร�มอยตอนน เร�จะจดก�รตรงนนอย�งไรม�กกว�ไมใชตองมตวเลข
ผปวยเปนศนยเท�นน ประเทศไทยชนะแลว แตมคนหว มคนสนหวง
เตมไปหมด พไมเคยเชอว�ฝรงหรอประเทศทเจรญแลวฉล�ดกว�เร�หรอ
มคณธรรมดกว�เร�นะ แตมนฉล�ดกว� ฉล�ดพอทจะไมเปลยนประช�กร
ใหกล�ยเปนโจร หรอเปนคนสนหวง พบอกเสมออย�ทำ�ใหคนสนหวง
มนอนตร�ย คณปลอยใหคนหลงชนฝ�ไมมอะไรกน คณตองไมทำ�ใหคน
ไมมอะไรจะเสย แบบสกต�ยไมสกต�ย ฆ�กต�ยไมฆ�กต�ย อนนจะเปน
ประช�กรทน�กลวทสดในโลก คณจะรบมอไหวไหม ใครจะรบมอไหว
คว�มสงส�รกรบมอไมไหว จะปลอบกปลอบไมได เพร�ะว�เร�ไมอยใน
สถ�นะทจะปลอบได”
วางแผนหลายระยะ พงพาตวเองและจงชวยเหลอเทาทไหวในเมอคว�มหวงจะพงพ�รฐนนแทบจะมองไมเหนหรอเข�ถงไมได ทำ�อย�งไร
เพอใหประเทศกลบม�ฟนฟตวเองและลอกลบม�หมนไดอกครง จะดวย
ประสทธภ�พของฝ�ยบรห�รและคว�มไวเนอเชอใจทประช�ชนมตอรฐบ�ล
หรอดวยทศนคตและคว�มรวมมอระดบบคคลตอบคคลทนำ�พ�เร�ใหอยรอด
กต�ม
“เร�จำ�เปนตองสร�งระบบระยะย�ว เร�จำ�เปนทตองคดแผนระยะหนง
วน หนงเดอน ส�มเดอน หกเดอน หนงป ในสถ�นก�รณวกฤต สงทเร�ตอง
มองใหเหนคอทรพย�กรของเร� อะไรทเร�มอยในมอตอนน เร�จะจดก�ร
ตรงนนอย�งไร อนนเร�ม�คยกนเองแบบคนบ�นตดกน เร�จะชวยคนจนยง
ไง สมมตว�คณมท 1 ไร ฉนมท 1 ไร เร�นำ�อะไรม�ใหเข�ปลกกนเองได
ไหม เร�จะมค�จ�งใหเข�กนไหม เร�จะห�ค�จ�งใหเข�จ�กไหน ส�ม�รถ
ทำ�ไรสวนผสมไดไหม ส�ม�รถทำ�ไรในระยะเวล�สน ๆ เพอทจะสร�งคว�ม
มนคงตรงนกอน อะไรกไดทเร�จะรบประกนว�เข�จะมข�วกนส�มมอ สก
หกเดอนข�งหน� แตเร�กตองมแผนอนตอ คอเร�ตองสร�งใหเกดก�รหมน
ทเปนระบบ พเชอว�กลมคนจนนนมแรงง�นเปนทรพย เข�มบ�งอย�งท
ทำ�ใหเข�มคณค�มห�ศ�ลกบสงคมนอย ดวยเหตนเข�ถงเปนผอยรอดม�จน
วน�ทน พดถงเรองกำ�ลงใจหรอก�รสชวต พว�เร�แพเข�
ทสำ�คญทสด เ มอไหรท เอ�คนสวนใหญต ง พคนพบว�เร�ม
ท�งออกเสมอ”
เราจำาเปนตองสรางระบบระยะยาว เราจำาเปนทตองคดแผนระยะหนงวน หนงเดอน สามเดอน หกเดอน หนงป ในสถานการณวกฤต สงทเราตองมองใหเหนคอทรพยากรของเรา อะไรทเรามอยในมอตอนน เราจะจดการตรงนนอยางไร
สมภ�ษณ ณ วนท 12 พฤษภ�คม 2563
CREATIVE THAILAND I 28
บทสมภาษณและเรยบเรยง : ปยพร อรณเกรยงไกร
พพ-พทน ภทรนธาพร เปนนกนวตกรรมและนกศกษาปรญญาโทและเอกท MIT Media Lab สถาบนเทคโนโลยชนนำา ของโลก เขายงเปนสมาชกกลม Fluid Interfaces ทสนใจการออกแบบปฏสมพนธ (Interface) ทเชอมโยงคนกบเทคโนโลยเขาดวยกนอยางเปนธรรมชาต ดวยเชอวาจะนำาไปสการเพมศกยภาพของมนษย ตงแตความคดสรางสรรค การตดสนใจ ไปจนถงการทำางานรวมกบ AI นอกจากนพพยงมสวนรวมในการกอตง FREAK Lab คลสเตอรวจยนวตกรรมแหงอนาคตในประเทศไทย...เมอโควด-19 คอความทาทายในทกดาน เทคโนโลยจะเขามาชวยหรอเปลยนโฉมหนาไปอยางไร นคอทศนะของนกนวตกรรมวย 24 ปทอาจเปนอกหนงตวแทนคนรนใหมซงตองอยกบโลกใบนไปอกยาวนาน
เทคโนโลยและศาสตรใหมกบโจทยการใชชวตในยคโควด-19
เนองจ�กพพถอเปนคนทใกลชดกบเทคโนโลยอย�งม�ก ทงจ�กคว�มสนใจ
และทกษะทเข�พย�ย�มเพมพนม�ในด�นนอยเสมอ ประเดนแรกทคยกนจง
เปนเรองของโปรเจกตสวนตวทกำ�ลงทำ�อยเพอตอสกบโควด-19 “ผมไดทำ�
2 โปรเจกตรวมกบ MIT Media Lab และหนวยง�นในไทย โปรเจกตแรกคอ
Wearable Sanitizer อปกรณสวมใสทส�ม�รถยงแอลกอฮอลจ�กมอไดโดย
ใชขอมลจ�กเซนเซอรในก�รประมวลผลว� ควรจะพนแอลกอฮอลออกม�
ตอนไหนถงจะปลอดภย โดยไดรบแรงบนด�ลใจม�จ�กสไปเดอรแมน
แลวพฒน�เปนเวอรชน DIY ซงจะเปดเปนโอเพนซอรสใหคนสร�งโมเดลนได
อกโปรเจกตหนงคอ Covid Bot ทเกดขนโดยทม FREAK Lab รวมกบ
โครงก�รพฒน�อจฉรยภ�พท�งวทย�ศ�สตรและเทคโนโลยสำ�หรบเดกและ
เย�วชน (JSTP) สวทช. และทมแพทย เร�พฒน�แชตบอตทใช AI ชวยประเมน
คว�มเสยงของก�รตดเชอ (Pre-screening) โดยอ�งองขอมลต�มระเบยบ
ของรฐบ�ลไทย และศนยควบคมโรคตดตอของอเมรก� ออกแบบใหมนม
คว�มเปนสวนตว น�รก ทำ�ใหคนอย�กใช เพร�ะก�รอ�นขอมลในเวบหรอ
ดทวอย�งเดยวมนไมเหมอนไดคยกบหมอหรอคนทใหคำ�วนจฉยท�ง
ก�รแพทยได ซงแชตบอตนกคอนข�งประสบคว�มสำ�เรจม�ก มผใชง�นแลว
ใน 56 ประเทศทวโลก และปจจบนเร�ยงไดตอยอดแชตบอตเพอชวยจดห�
ง�นอย�ง Saku Chatbot และ Upski เพอชวยเสรมทกษะใหคนเตรยมพรอม
เข�สง�นในอน�คตไดหลงสถ�นก�รณโควด-19”
โควด-19 ตวแปรวธคดและการทำางานของนกพฒนานวตกรรม“ก�รกกตวอยทบ�น Work from Home หรอ Self-isolation ไมใชสงใหม
เร�ส�ม�รถเรยนรจ�กวงก�รทมคว�มเชยวช�ญใกลเคยงกบก�รรบมอกบ
โควด เชน หนวยง�นอวก�ศทสงนกบนอวก�ศไปด�วองค�รหรอดวงจนทร
กมคว�มท�ท�ยใกลเคยงกน เชน ตองอยคนเดยว ไมส�ม�รถตดตอโลก
ภ�ยนอกได ตองใสชดทตดข�ดร�งก�ยออกจ�กสภ�พแวดลอมภ�ยนอก
ซงมง�นวจยเกยวกบเรองนม�น�น ถ�เร�ดงองคคว�มรจ�กส�ข�ต�ง ๆ
ม�รวมกนได กจะน�สนใจม�ก ผมคดว�โควดมนขยบง�นวจยหล�ยอย�ง
โดยเฉพ�ะพวกทเร�เคยคดว�เปนนวตกรรมสำ�หรบอน�คต แตตอนนถกนำ�
ม�ใชม�กขน ซงโจทยแบบนจะเกดขนไดกตอเมอมสถ�นก�รณใหม ๆ ททำ�ให
เร�ตองเปลยนวธคด หรอมองถงคว�มเปนไปไดใหม ๆ ทสำ�คญโควดไมใช
Special Interview : พทน ภทรนธาพร
พทน ภทรนธาพรGO BEYONDTHE BOUNDARIESAFTER COVID-19
CREATIVE THAILAND I 29
แคเรองโรคระบ�ด แตยงรวมไปถงเรองของสงคม เศรษฐกจ สขภ�พจต
โลจสตกส ตอไปเร�จะเจอปญห�ทประกอบไปดวยหล�ยมต ดงนนเร�ตองก�ร
นกเทคโนโลยทเข�ใจประเดนมนษยศ�สตร เร�ตองก�รนกสงคมวทย�ทรว�
มนวตกรรมอะไรบ�ง เร�ตองก�รผจดทำ�นโยบ�ยทเข�ถงนกวจย เพอทจะ
ทดลองกระบวนก�รใหม ๆ”
คาดการณสงทนาจะเกดขนหลงจากน“หลงโควดจบจะเกดก�รดสรปตในวงก�รต�ง ๆ เชน ก�รศกษ� วทย�ศ�สตร
ธรกจ เศรษฐกจ ซงจะสงผลกระทบในระยะย�ว ทำ�ใหคนตองกลบม�
ตงคำ�ถ�มกบอตส�หกรรมทมอย ว�จะใชเทคโนโลยดจทลเพมศกยภ�พ
ไดอย�งไรบ�ง” พพแสดงคว�มคดเหนอย�งรวดเรว “ประเดนทสอง เทคโนโลย
ท�งก�รแพทย ตงแต Pre-screening หนยนต ก�รตรวจคนไขท�งออนไลน
(Telemedicine) หรอก�รใช AI บนแชตบอต จะเปลยนวธก�รเข�ถง
ส�ธ�รณสขไปตลอดก�ล และถอเปนจดเปลยนครงสำ�คญของวงก�รแพทย
หรอแมกระทง Test Kit ซงไทยตองผลตเอง จ�กท เคยสงซอจ�ก
ต�งประเทศ ทำ�ใหเกดคว�มเขมแขงของคนทำ�ง�นด�น Biosensor หรอ
ก�รวนจฉยโรคต�ง ๆ ซงเปนโอก�สทดม�ก สวนประเดนทส�ม ตอนน
ก�รศกษ�แบบเดมถกปดไปแลว มนเปนแรงผลกดนสำ�คญททำ�ใหเร�ตอง
ปรบวธก�รศกษ�ใหม เดกไทยส�ม�รถทจะเปน Global Learner และ
เชอมโยงกบครหรอองคคว�มรจ�กทวโลกได แลวเดกยงจำ�เปนตองไป
โรงเรยนอกหรอเปล� เร�จะใชประโยชนจ�กจดแขงของก�รเรยนท�งออนไลน
และโรงเรยนทเปนเชงก�ยภ�พไดอย�งไร” ทงหมดคอประเดนทเข�ค�ดก�รณ
ถงภ�พอน�คตไวอย�งครอบคลม
เทคโนโลยตดตามตวกบความปลอดภยของการเขาถงขอมลสวนตว สงนคอประเดนสำ�คญทหล�ยฝ�ยต�งเรมแสดงคว�มเปนกงวล เพร�ะแมเร�
จะรดว�ก�รตดต�มตวผตดเชอเปนสงสำ�คญทจะจำ�กดวงของโรคระบ�ด
แตก�รปกปองขอมลสวนบคคลนนกมคว�มสำ�คญและเปร�ะบ�งไมแพกน
“ในชวงโรคระบ�ดเร�เหนคว�มสำ�คญของก�รตดต�มขอมลของผปวย
Contact Tracing มบทบ�ทม�กขน คำ�ถ�มกคอ เร�จะสร�งหรอใช
เทคโนโลยทคนห�และเกบขอมล โดยไมละเมดสทธคว�มเปนสวนตวของคน
ไดอย�งไร เชน หมอ นกระบ�ดวทย� หรอรฐบ�ล ส�ม�รถใชมอนเตอร
ก�รแพรระบ�ดในภ�พใหญได จรง ๆ มนมเทคนคท�งคอมพวเตอร เชน
ทำ�ใหกระบวนก�รทงหมดเกดขนบนอปกรณ เอ�ชอและขอมลสวนตวออก
แลวสงแตขอมลของโรคระบ�ดไปทศนยกล�ง ท MIT มโปรเจกตทชอ Split
Learning คอทำ�ใหอปกรณเกบขอมลของผใชมกระบวนก�รเรยนรดวยตนเอง
(Machine Learning) บ�งสวนเกดขนบนเครอง เเลวจงสงขอมลในเลเยอร
ทเหลอของโครงข�ยประส�ทเทยม (Neural Network) ไปยงเซรฟเวอรเพอ
ประมวลผลตอ ทำ�ใหขอมลดบของผใชไมไดออกจ�กอปกรณสวนตว มเพยง
ขอมลทประมวลผลเเลวเท�นนทถกสงออกไป
ถ�เปนไปได เร�ควรไดทงคว�มเปนสวนตวและคว�มปลอดภย เพยงแต
ก�รพฒน�เทคโนโลยใหไปถงจดนนได เปนโจทยทคนทงโลกจะตองชวยกนคด
รฐบ�ลเองกตองเปดเผยกระบวนก�รทำ�ง�นอย�งโปรงใส ไมตดอยกบ
กระบวนทศนเก� ๆ ว�เร�ตองใหคว�มสำ�คญกบคว�มปลอดภยม�กกว�
คว�มเปนสวนตว แตจะทำ�อย�งไรใหเร�มทงสองอย�งนได”
คนรนใหมกบการรบมอปญหาทหนกหนาขนทกวน“ผมนกถงก�รตนใน The Economist ทบอกว�มวยหมดแรกคอโควด สมมตว�
เร�รบชนะปบ เดยวจะมหมดสองเปน Climate Change หรอสภ�วะอ�ก�ศ
แปรปรวนลงม�ชกกบเร�ตอ หรอว�โควดอ�จกลบม�ใหมในรปแบบทรนแรง
กว�เดม ผมว�โลกตอจ�กนมนเปนโลกทเตมไปดวยคว�มท�ท�ยและ
ปญห�ต�ง ๆ” สงทพพพดถงยงทวคว�มหนกแนนห�กเร�มองว�เข�คอ
หนงในตวแทนของคนรนใหมทตองเผชญหน�กบอกหล�ยปญห�ทกำ�ลง
ถ�โถมเข�ม� และในปญห�เหล�นนกอ�จเปนสงทสงสมม�จ�กคนรนกอน
“สงคมทเตมไปดวยปญห�มนเรยกรองใหทกคนตองลกขนม� ไมไดเปนแค
ผใชง�น (User) แตเปนคนสร�งวธก�รแกปญห�ต�งๆ (Creator) เร�ตองก�ร
คนจ�กหล�ยส�ข�และทำ�ง�นดวยกน เพอสร�งนวตกรรมหรอก�รแกปญห�
ใหม ๆ สงเหล�นควรจะเปน New Normal สำ�หรบมนษยช�ตว�เร�จะใชชวต
ในโลกทเร�สร�งคว�มเปลยนแปลงอย�งไร และจะนำ�ไปสคว�มเปลยนแปลง
ทดไดอย�งไร
คนรนผมตองอยในโลกนไปอกหล�ยป เร�จะตองห�ท�งลกขนม�
เปลยนแปลงโดยไมตองรอผใหญ ท MIT Media Lab มหลกปรชญ�ว�
‘No apologies’ หม�ยคว�มว�ใหทำ�ไปเลย ไมตองม�ขอโทษกน ลยไป
ข�งหน� แลวคว�มเปลยนแปลงจะเกดขนเอง”
เทคโนโลยทนาจบตาในอนาคต“เอ�สงทน�จะห�ยไปกอนนะครบ ผมคดว�สงทเปนก�ยภ�พ (Physical)
และทำ�กนม�น�น (Conventional) จะคอย ๆ ห�ยไป เชน ระบบก�รศกษ�
ซงอ�จเรยกไดว�เปนเทคโนโลยแบบดงเดม จะถกแทนทดวยก�รเรยน
ออนไลนทเปดโอก�สใหคนเรยนรไดตลอดชวต สวนเทคโนโลยทน�จบต�มอง
ผมคดว�มอย 3 เทคโนโลยหลก คอ
หนง Wearable Technology เทคโนโลยทสวมใสได ตอนนเร�ม
อปกรณทส�ม�รถมอนเตอรเร�ตลอด 24 ชวโมง ทำ�ใหเร�เข�ถงขอมลของ
ร�งก�ยและสงรอบตวเร�ได
สอง เร�จะมเทคโนโลยทเชอมตอกบร�งก�ยคน ผ�นก�รอ�นคลนสมอง
ของคน และส�ม�รถตคว�มออกม�ได เมอตวกล�งห�ยไป เทคโนโลยนจะ
ชวยใหมนษยดงศกยภ�พของตวเองออกม�ใชไดเตมท โดยไมมพรมแดน
ม�ปดกน เร�จะอยรวมกน (Symbiosis) กบ AI ม�กขนในบรบทต�ง ๆ
โดยใช AI เปนสมองทสองเพอชวยประมวลผลขอมลทมมห�ศ�ลในโลก
ออนไลน สมองดจทลเเละสมองชวภ�พของเร�จะทำ�ใหเกดสตปญญ�ทถก
สงเสรมโดยเทคโนโลยหรอเรยกว� Seamless Cognitive Enhancement
ในชวตประจำ�วน
ส�ม เทคโนโลยทส�ม�รถเปลยนขอมลดจทลไปเปนวตถท�งก�ยภ�พ
และเปลยนวตถท�งก�ยภ�พใหเปนดจทล เชน 3D Printing ทส�ม�รถพมพ
อปกรณทใชในชวตประจำ�วนออกม�จ�กไอเดย ซงจะทำ�ใหคนใชชวตไดอย�ง
อสระม�กขน
สดท�ยผมคดเหมอนทอลอน มสก บอกว� มนษยจะเปนสงมชวตท
เดนท�งข�มดวงด�ว (Interplanetary Species) พอเกดวกฤตขนม� คนตอง
ใชเทคโนโลยม�กขน กมแนวโนมทจะทำ�ใหเร�กล�ยเปน Augmented
Human หรอ Enhanced Human คอเปนมนษยทพฒน�ไปอกขนหนง
ผ�นเทคโนโลย”
สมภ�ษณ ณ วนท 14 พฤษภ�คม 2563
CREATIVE THAILAND I 30
ประมวล New Normalแบบมวนเดยวจบทงเทรนดผบรโภคและเทรนดธรกจหลงวกฤตโควด-19 จากเราไป
เนอห� (Content) ทจะดงคว�มสนใจ
ตองกระตนประส�ทสมผสไดหล�กหล�ย
(Multisensory) และแหลงขอมลทลกค�ไวใจ
ยงคงเปนเพอน ครอบครว และลกค�ทใช
ผลตภณฑจรง ธรกจจงควรสร�งชมชนเพอ
ก�รแบงปน (Sharing Community) ทจะดง
คนเหล�นเข�ม�
3_Frictionless Mobility วธเดนท�งทยดหยนและออกแบบใหเข�กบ
ตวเองไดจะไดรบคว�มนยม รวมถงวธง�ย ๆ
อย�งก�รขจกรย�น สกตเตอร และก�รแชร
รถยนต
ผบรโภคค�ดหวง Real-Time Update
เพร�ะตองก�รปรบเปลยนแผนไดตลอดเวล�
ก�รชำ�ระเงนค�เดนท�งตองง�ย ก�รเดนท�ง
ตองเปนมตรตอสงแวดลอม
เมองใหญหล�ยเมองกำ�ลงเตรยมก�รเพอ
เออใหประช�ชนปนจกรย�นและเดนไปไหน
ม�ไหน ทดทงตอร�งก�ย จตใจ และเปนมตร
กบสงแวดลอม
ท�งจกรย�นถกสร�งเพมในหล�ยเมอง เชน
มล�น ลอนดอน เมกซโกซต ถนนคนเดน
กมใหเหนเพมขน และเปนครงแรกในรอบ
หล�ยทศวรรษ ทตล�ดรถยนตถกสนคลอน
น�ยกเทศมนตรกร งป�ร สผดไอ เด ย
“15-Minute City” ทจะจดใหมร�นข�ยของ
1_Beyond Human หนยนตและปญญ�ประดษฐจะยงถกใช
ทำ�ง�นแทนมนษยม�กขน
คว�มตองก�ร Smart Home Appliances
หรอเครองใชในบ�นทฉล�ดยงกว�เดมจะ
เพมขน รวมถงผ ชวยเสมอน (Vir tual
Assistant) ทชวยใหจดก�รง�นบ�นและ
ง�นทบรษทได
ผบรโภคจะเคยชนกบก�รสงง�นดวยเสยง
(Voice Activation) ม�กขน
2_Catch Me in Seconds ผบรโภคจะยงรสกว� “ไมมเวล�” แต “ตองก�ร
รขอมล” ม�กขน ขอมลในอน�คตจงตอง
กระชบและมประโยชน
ธรกจตองห�วธสอส�รกบลกค�ในระดบท
เปนสวนตว (Personal) และสงผลกระทบ
ท�งอ�รมณ (Emotional) เพอรกษ�ลกค�ไว
สวนส�ธ�รณะ ร�นก�แฟ สถ�นท
ออกกำ�ลงก�ย โรงเรยน และสถ�นททำ�ง�น
ทอยในระยะเดนหรอปนจกรย�นไปไหวใน
15 น�ท
4_Inclusive for All ธรกจตองห�วธทำ�ให “คว�มแตกต�ง” ใน
กลมผบรโภคดจ�งลง เชน เร�จะไมอย�ก
เหนสนค�และบรก�รทละเลยกลมผพก�ร
หรอกลมผสงวย
5_Minding Myself ผบรโภคจะใสใจกบ “ระดบคว�มสข” ของ
ตนเองม�กขน ปจจบน 1 ใน 4 ของ
ประช�กรวยผใหญในประเทศพฒน�แลว
มปญห�เกยวกบคว�มวตกกงวล
วธกำ�จดคว�มเครยดแบบใหมทเชอมโยงกบ
ธรรมช�ตและไมเปนอนตร�ยตอร�งก�ย
จะไดรบคว�มนยมม�กขน
ผลตภณฑทชวยลดคว�มเครยด ชวยให
นอนหลบดขน ชวยบำ�รงอ�รมณ และ
ชวยในก�รทำ�ง�นของสมองจะได รบ
คว�มสนใจจ�กผบรโภคยคใหม
6_Private Personalization ผบรโภคค�ดหวงใหผลตภณฑและบรก�ร
“เข�ใจ” ตนเองม�กขน โดยผบรโภคตอง
แชรขอมลสวนตวบ�งอย�งเพอใหไดม�ซง
บรก�รทตรงใจ
CREATIVE THAILAND I 31
รานอาหาร
แมชวงนประเทศไทยจะผอนคล�ยม�ตรก�ร
ลอกด�วน แตธรกจยงควรใสใจเรองบรก�ร
หอกลบบ�น และเดลเวอรใหด มร�ยละเอยด
อะไรบ�งททำ�ใหลกค�รสกคมค�ทจะสง
ทงเรองคว�มสะอ�ด รสช�ต อณหภม
อ�ห�ร หน�ต�อ�ห�รเมอไปถงมอลกค�
ห�ท�งลดค�สงหรอจดโปรโมชน และ
อย�ลมห�เครองมอสอส�รใหลกค�รบร
อยเสมอ
ธรกจงานอเวนต ชวงนหล�ยง�นถกย�ยไปเปนรปแบบ
ออนไลนกนหมด แตอย�ลมว�ไมใชทกคน
ทจะรวธทำ�โชวด ๆ ก�รจดง�นอะไรกต�ม
ในรปแบบออนไลนใหดและร�บรนตองใช
ทกษะหลงฉ�กหล�กหล�ยอย�ง (ทคณอ�จ
มอยแลวในตว)
ห�กเปนนกพด ลองจดง�นใหฟงฟรใน
ชวงแรก เพอสร�งพอรตโฟลโอออนไลนไว
หลงจ�กนนคอยข�ยคลปพดของคณ
สกลมลกค�ทตองก�รก�รอบรมเฉพ�ะท�ง
แบบออนไลน หรอจดอเวนตออนไลน
ตอเนอง
ธรกจทองเทยว องคกรสงเสรมก�รทองเทยวแหงช�ตของกรซ
(Greek National Tourism Organization)
รวมมอกบ Google จดทำ�คลป Greece From
Home เพอแนะนำ�สถ�นททองเทยวต�งๆ
ไอเดยหลก คอใชก�รตล�ดเชงเนอห�
(Content Marketing) เพอ “ส�นสมพนธ”
กบกลมคนทอ�จเปนลกค�ในอน�คต
พ�ลกทวรไปชมแหลงโบร�ณคด พพธภณฑ
ชมธรรมช�ตอนสวยง�ม และร�นอ�ห�ร
ชอด ง ท งหมดรบชมไดผ �นหน�จอ
คอมพวเตอร
ห�กทำ�เนอห�ไดด กมโอก�สจะสร�งร�ยได
จ�กก�รข�ยโฆษณ� หรอผลตภณฑทลกค�
สงซอไดเดยวนนเลย และอย�งนอยกทำ�ให
ลกค�ไมลมเร� จนกว�พวกเข�จะพรอม
ออกเดนท�งทองเทยวอกครง
เพร�ะภ�วะ New Normal นคงอยกบเร�
ไปอกสกพก ตงแตหล�ยเดอนจนถงหล�ยป และ
ธรกจทจะอยรอดและทำ�กำ�ไรได กคอธรกจท
ปรบตวไวทสดนนเอง
ทม� : บทคว�ม “Top 10 Global Consumers Trend 2020” โดย Alison Angus และ Gina Westbrook จ�ก researchworld.com / บทคว�ม “Paris mayor unveils ‘15-minute city’ plan in re-election campaign” โดย Kim Willsher จ�ก theguardian.com / บทคว�ม “‘A new normal’: how coronavirus will transform transport in Britain’s cities” โดย Matthew Taylor จ�ก theguardian.com
อย�งไรกดผบรโภคค�ดหวงเครองมอท
ฉล�ดขน แตในขณะเดยวกนกกงวลเรอง
คว�มปลอดภย และตองก�ร “ก�รปกปอง
ขอมล” ทมประสทธภ�พ จงตองสร�งคว�ม
เชอใจ และห�วธใหผบรโภคยอมแชรขอมล
7_Multifunctional Homes ทพกอ�ศยแหงอน�คตจะตองเปนม�กกว�
พพกและทนอน แตตองรองรบกจกรรม
หล�กหล�ย เชน ทำ�ง�น ชอปปง เลนสนก
และออกกำ�ลงก�ย
ผบรโภคจะตองก�รอนเทอรเนตคว�มเรวสง
ทบ �นไว เพ อ กจกรรมบ�งอย�ง เ ชน
ออกกำ�ลงก�ยพรอมเพอนทอยอกบ�น
หรอเพอก�รเรยนออนไลน
ผบรโภคจะกนอ�ห�รทบ�นม�กขน และซอ
เสอผ�สำ�หรบอยบ�นม�กขน และใชเวล�
นอกบ�นนอยลง
8_Proudly Local & Going Global ผบรโภคจะหนม�สนบสนนชมชนทองถน
เหนคณค�ของวฒนธรรมทหล�กหล�ยและ
แตกต�ง สงนถกขบเคลอนโดยก�รโยกย�ย
ถนฐ�นทม�กขน
ผบรโภคตองก�รประสบก�รณทหล�กหล�ย
ในทกแงมมของชวต เชน เสอผ� อ�ห�ร
กจกรรมททำ� และสถ�นททไป
9_Reuse Revolutionaries ผบรโภคจะใสใจกบปญห�สงแวดลอม
ม�กขน พย�ย�มลดปรม�ณขยะและ
มลภ�วะทเกดจ�กตนเอง
คว�มสนใจตอผลตภณฑท เปนมตรตอ
สงแวดลอม เพอสร�ง “อน�คตทไรขยะ”
(Waste-Free Future) เพอตวเองและ
เพอโลกจะเพมม�กขน
10_We Want Clean AirEverywhere ผบรโภคจะจรงจงเรองลดภ�วะโลกรอน
และสนใจผลตภณฑทมคว�มยงยน
CREATIVE THAILAND I 32
ปรบปรงพนทในเมอง เพมพนทส�ธ�รณะ
กล�งแจง โดยใชพนทเดมทไมไดใชประโยชน
ปรบปรงระบบก�รเดนท�งเพอลดคว�ม
แออด เชน ก�รขย�ยท�งเท� ก�รเพมรอบ
รถส�ธ�รณะ
Hygiene Firstธรกจ ร�นค� ตล�ด และพนทบรก�ร
ปรบปรงก�รบรก�รด�นคว�มสะอ�ด
ระบบปรบอ�ก�ศ ก�รออกแบบพนท และ
ขนตอนก�รรกษ�ระยะห�ง เพอใหผบรโภค
มนใจ
Job Creation สร�งหลกประกนใหแรงง�นทงในและ
นอกระบบ
แจกคปองสำ�หรบก�รปรบเปลยนทกษะให
เหม�ะสม (Reskill) เพอรองรบง�นในอน�คต
เพมก�รจ�งง�นใหม เชน จ�งง�นสำ�รวจ
ขอมล เพอสร�งฐ�นขอมลสำ�หรบอน�คต
Test / Trace /Isolate / Treatment ก�รสร�งคว�มมนใจในก�รรบมอโรคระบ�ด
ของประเทศไทย นำ�ไปสก�รแบรนดงเรอง
ก�รทองเทยวทปลอดภย และทำ�คว�ม
ตกลงกบประเทศต�ง ๆ ในก�รแลกเปลยน
นกทองเทยว
CREATE TRUST
ทม� : สรปเนอห�จ�ก 11 คว�มเหนผเชยวช�ญ นตยส�ร Creative Thailand ฉบบพเศษ Life after COVID-19
LIFE AFTER COVID-19 ROADMAP
CREATIVE THAILAND I 33
New Labor Skill พฒน�ทกษะแรงง�นสำ�หรบอตส�หกรรม
กลมดจทล ชวภ�พ และคว�มคดสร�งสรรค
New Infrastructure
ลงทนด�นทอยอ�ศย และส�ธ�รณสขของ
ชมชนเพอลดคว�มเสยง
ลงทนพฒน�แหลงนำ� เพอพฒน�อตส�หกรรม
เกษตรทเปนคว�มมนคงด�นอ�ห�รของ
ประเทศ
ลงทนด�นก�รศกษ�บนแพลตฟอรมออนไลน
พรอมพฒน�ทกษะของครผสอน
New Communityพฒน�ชมชนใหส�ม�รถชวยเหลอกนเอง
ในชวงวกฤต ดวยก�รสร�งคว�มมนคงด�น
ทอยอ�ศยและก�รประกอบอ�ชพ
New Health System ลงทนด�นขอมลจโนม (Genome) เพอ
ก�รรกษ�เฉพ�ะร�ย และปองกนคว�มเสยง
ในอน�คต
ทำ�ฐ�นขอมลของประช�กรเพอใชในก�ร
พฒน�ด�นต�ง ๆ ใหตรงกบสภ�พแวดลอม
และคว�มตองก�รของประช�ชน
MAKETRANSITIONS
BERESILIENT
LIFE AFTER COVID-19 ROADMAP
CREATIVE THAILAND I 34
หมดปญหาหยบนตยสารไมทนสมครสมาชกรายปคาใชจายในการจดสง 200 บาท (12 เลม)
หรอดาวนโหลดใบสมครออนไลนcreativethailand.org/contactus
สมาชกใหมชอนามสกลเพศ ชาย
คร/อาจารย ผประกอบการ
หญง อาย อเมลโทรศพท โทรศพทมอถอ
สมาชกเกา (ตออาย)
นกเรยน
ภาพยนตร
หมบาน/บรษท
เลขประจาตวผเสยภาษ เพอออกใบเสรจรบเงน
ศลปะการแสดงพพธภณฑ/หองแสดงงานวรรณกรรม/การพมพ/สอสงพมพ
โฆษณาแฟชน
การออกแบบโทรทศน/วทยการกระจายเสยง
สถาปตยกรรม ทองเทยว/โรงแรม/สายการบน หตถกรรม/งานฝมอ คาปลก/คาสง
ดนตร
อาหารการแพทย
ทศนศลป/การถายภาพโทรคมนาคมการเงน/ธนาคาร
ซอฟตแวร/แอนเมชน/วดโอเกม
นสต/นกศกษา นกออกแบบ/ครเอทฟ อาชพอสระ ขาราชการ/รฐวสาหกจพนกงานบรษท
อนๆ โปรดระบ
อนๆ โปรดระบ
จงหวดเลขท
หนวยงาน/แผนก
รหสไปรษณยซอย ถนน ตำบล/แขวง อำเภอ/เขต
หมบาน/บรษท
จงหวด
ตองการสมครสมาชกนตยสาร Creative Thailand ระยะเวลา 1 ป จำนวน 12 เลม
เชคสงจายสานกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) (CEA) พรอมใบสมครสมาชกโอนเงนเขาบญช สำนกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) ธนาคารกรงเทพ สาขาสำนกงานใหญสลม เลขทบญช 101-9-12219-9• แฟกซใบสมครพรอมหลกฐานการโอนเงนมาท 02-105-7450• หรอสงไปรษณยมาท สานกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) (CEA) อาคารไปรษณยกลาง 1160 ถนนเจรญกรง แขวงบางรก เขตบางรก กรงเทพมหานคร 10500• หรอแนบไฟลใบสมครพรอมหลกฐานการโอนเงนมาทอเมล [email protected]
สอบถามขอมลเพมเตมไดท 02-105-7400 ตอ 116
เรมตงแตฉบบเดอน โดยยนดเสยคาใชจายในการจดสงเปนจำนวนเงน 200 บาท
เลขทหนวยงาน/แผนก
รหสไปรษณยซอย ถนน ตำบล/แขวง อำเภอ/เขต
เหมอนทอยในการจดสง
ขอมลผสมครสมาชก
อาชพ
สาขา/อตสาหกรรมทเกยวของกบอาชพของทาน
ทอยในการจดสง
วธการชำระเงน
ทอยในการออกใบเสรจ
ตงแตวนน 31 กรกฎาคม 63
CONNECT
หมดปญหาหยบนตยสารไมทนสมครสมาชกรายปคาใชจายในการจดสง 200 บาท (12 เลม)
หรอดาวนโหลดใบสมครออนไลนcreativethailand.org/contactus
สมาชกใหมชอนามสกลเพศ ชาย
คร/อาจารย ผประกอบการ
หญง อาย อเมลโทรศพท โทรศพทมอถอ
สมาชกเกา (ตออาย)
นกเรยน
ภาพยนตร
หมบาน/บรษท
เลขประจาตวผเสยภาษ เพอออกใบเสรจรบเงน
ศลปะการแสดงพพธภณฑ/หองแสดงงานวรรณกรรม/การพมพ/สอสงพมพ
โฆษณาแฟชน
การออกแบบโทรทศน/วทยการกระจายเสยง
สถาปตยกรรม ทองเทยว/โรงแรม/สายการบน หตถกรรม/งานฝมอ คาปลก/คาสง
ดนตร
อาหารการแพทย
ทศนศลป/การถายภาพโทรคมนาคมการเงน/ธนาคาร
ซอฟตแวร/แอนเมชน/วดโอเกม
นสต/นกศกษา นกออกแบบ/ครเอทฟ อาชพอสระ ขาราชการ/รฐวสาหกจพนกงานบรษท
อนๆ โปรดระบ
อนๆ โปรดระบ
จงหวดเลขท
หนวยงาน/แผนก
รหสไปรษณยซอย ถนน ตำบล/แขวง อำเภอ/เขต
หมบาน/บรษท
จงหวด
ตองการสมครสมาชกนตยสาร Creative Thailand ระยะเวลา 1 ป จำนวน 12 เลม
เชคสงจายสานกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) (CEA) พรอมใบสมครสมาชกโอนเงนเขาบญช สำนกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) ธนาคารกรงเทพ สาขาสำนกงานใหญสลม เลขทบญช 101-9-12219-9• แฟกซใบสมครพรอมหลกฐานการโอนเงนมาท 02-105-7450• หรอสงไปรษณยมาท สานกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) (CEA) อาคารไปรษณยกลาง 1160 ถนนเจรญกรง แขวงบางรก เขตบางรก กรงเทพมหานคร 10500• หรอแนบไฟลใบสมครพรอมหลกฐานการโอนเงนมาทอเมล [email protected]
สอบถามขอมลเพมเตมไดท 02-105-7400 ตอ 116
เรมตงแตฉบบเดอน โดยยนดเสยคาใชจายในการจดสงเปนจำนวนเงน 200 บาท
เลขทหนวยงาน/แผนก
รหสไปรษณยซอย ถนน ตำบล/แขวง อำเภอ/เขต
เหมอนทอยในการจดสง
ขอมลผสมครสมาชก
อาชพ
สาขา/อตสาหกรรมทเกยวของกบอาชพของทาน
ทอยในการจดสง
วธการชำระเงน
ทอยในการออกใบเสรจ
ผ�สนใจสามารถลงทะเบยนได�แล�ววนนทACADEMY.CEA.OR.TH
รวมสรางสรรค ภมคมกนเศรษฐกจไทย
เตร�ยมความพรอม หลกสตรเสร�มความร�ด�านความคดสร�างสรรค�ทจาเป�นสาหรบนกเร�ยน นกศกษา ในการก�าวส�ชว�ตการทางาน ไม�ว�าจะเป�นพนกงานประจา ฟร�แลนซ� หร�อเจ�าของกจการ
เตมทกษะสรางสรรคหลกสตรเพ�อการเสร�มทกษะสาหรบนกสร�างสรรค�ในสาขาต�าง ๆ เพ�อการพฒนาผลงานและการเตบโตทางธรกจ
ตอเสร�มธรกจหลกสตรสาหรบผ�ประกอบการในการปรบตวรบสถานการณ� และการต�อยอดไอเดยส�ธรกจ
CEA.OR.THFB : Creative Economy Agency
สอบถามเพ�มเตม สานกงานสงเสร�มเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน)
TCDC.OR.THFB : Thailand creative & design center Tel. 02-105-7400
#CEAVACCINE#CEAONLINEACADEMY
CEA Online Academy คอร�สเร�ยนร�ออนไลน� โดย สานกงานส�งเสร�มเศรษฐกจสร�างสรรค� (องค�การมหาชน) ร�วมกบกล�มนกสร�างสรรค�และสอมวลชนในการพฒนาเนอหา สาหรบการเพ��มทกษะ และการเตร�ยมพร�อมสาหรบอนาคต
CEA Online Academy_KV_2.pdf 1 5/28/20 2:34 PM