1

P Cornelio Tacito - Dialogus de oratoribus

SofocleEdipo re

a cura di Emilio Piccolo

Classici Latini e GreciSenecio

2

Senecio Classici Latini e Greci

Classici Latini e Greci

Senecioemiliopiccolomclinkit

Napoli 2009

La manipolazione eo la riproduzione (totale o parziale) eo la diffusione telematica di questrsquoopera sono consentite a singoli o comunque a soggetti non costituiti come imprese di carattere editoriale cinematografico o radio-televisivo

3

P Cornelio Tacito - Dialogus de oratoribus

SofocleEdipo re

a cura di Emilio Piccolo

Classici Latini e GreciSenecio

4

Senecio Classici Latini e Greci

5

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὦ τέκνα Κάδμου τοῦ πάλαι νέα τροφήτίνας ποθ᾽ ἕδρας τάσδε μοι θοάζετεἱκτηρίοις κλάδοισιν ἐξεστεμμένοιπόλις δ᾽ ὁμοῦ μὲν θυμιαμάτων γέμειὁμοῦ δὲ παιάνων τε καὶ στεναγμάτωνἁγὼ δικαιῶν μὴ παρ᾽ ἀγγέλων τέκναἄλλων ἀκούειν αὐτὸς ὧδ᾽ ἐλήλυθαὁ πᾶσι κλεινὸς Οἰδίπους καλούμενοςἀλλ᾽ ὦ γεραιέ φράζ᾽ ἐπεὶ πρέπων ἔφυςπρὸ τῶνδε φωνεῖν τίνι τρόπῳ καθέστατεδείσαντες ἢ στέρξαντες ὡς θέλοντος ἂνἐμοῦ προσαρκεῖν πᾶν δυσάλγητος γὰρ ἂνεἴην τοιάνδε μὴ οὐ κατοικτίρων ἕδραν

Ἱερεύςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων Οἰδίπους χώρας ἐμῆςὁρᾷς μὲν ἡμᾶς ἡλίκοι προσήμεθαβωμοῖσι τοῖς σοῖς οἱ μὲν οὐδέπω μακρὰνπτέσθαι σθένοντες οἱ δὲ σὺν γήρᾳ βαρεῖςἱερῆς ἐγὼ μὲν Ζηνός οἵδε τ᾽ ᾐθέωνλεκτοί τὸ δ᾽ ἄλλο φῦλον ἐξεστεμμένονἀγοραῖσι θακεῖ πρός τε Παλλάδος διπλοῖςναοῖς ἐπ᾽ Ἰσμηνοῦ τε μαντείᾳ σποδῷπόλις γάρ ὥσπερ καὐτὸς εἰσορᾷς ἄγανἤδη σαλεύει κἀνακουφίσαι κάραβυθῶν ἔτ᾽ οὐχ οἵα τε φοινίου σάλουφθίνουσα μὲν κάλυξιν ἐγκάρποις χθονόςφθίνουσα δ᾽ ἀγέλαις βουνόμοις τόκοισί τεἀγόνοις γυναικῶν ἐν δ᾽ ὁ πυρφόρος θεὸςσκήψας ἐλαύνει λοιμὸς ἔχθιστος πόλιν

6

Senecio - Classici Latini e Greci

ὑφ᾽ οὗ κενοῦται δῶμα Καδμεῖον μέλας δ᾽Ἅιδης στεναγμοῖς καὶ γόοις πλουτίζεταιθεοῖσι μέν νυν οὐκ ἰσούμενόν ς᾽ ἐγὼοὐδ᾽ οἵδε παῖδες ἑζόμεσθ᾽ ἐφέστιοιἀνδρῶν δὲ πρῶτον ἔν τε συμφοραῖς βίουκρίνοντες ἔν τε δαιμόνων συναλλαγαῖςὅς γ᾽ ἐξέλυσας ἄστυ Καδμεῖον μολὼνσκληρᾶς ἀοιδοῦ δασμὸν ὃν παρείχομενκαὶ ταῦθ᾽ ὑφ᾽ ἡμῶν οὐδὲν ἐξειδὼς πλέονοὐδ᾽ ἐκδιδαχθείς ἀλλὰ προσθήκῃ θεοῦλέγει νομίζει θ᾽ ἡμὶν ὀρθῶσαι βίοννῦν τ᾽ ὦ κράτιστον πᾶσιν Οἰδίπου κάραἱκετεύομέν σε πάντες οἵδε πρόστροποιἀλκήν τιν᾽ εὑρεῖν ἡμίν εἴτε του θεῶνφήμην ἀκούσας εἴτ᾽ ἀπ᾽ ἀνδρὸς οἶσθά τουὡς τοῖσιν ἐμπείροισι καὶ τὰς ξυμφορὰςζώσας ὁρῶ μάλιστα τῶν βουλευμάτωνἴθ᾽ ὦ βροτῶν ἄριστ᾽ ἀνόρθωσον πόλινἴθ᾽ εὐλαβήθηθ᾽ ὡς σὲ νῦν μὲν ἥδε γῆσωτῆρα κλῄζει τῆς πάρος προθυμίαςἀρχῆς δὲ τῆς σῆς μηδαμῶς μεμνώμεθαστάντες τ᾽ ἐς ὀρθὸν καὶ πεσόντες ὕστερονἀλλ᾽ ἀσφαλείᾳ τήνδ᾽ ἀνόρθωσον πόλινὄρνιθι γὰρ καὶ τὴν τότ᾽ αἰσίῳ τύχηνπαρέσχες ἡμῖν καὶ τανῦν ἴσος γενοῦὡς εἴπερ ἄρξεις τῆσδε γῆς ὥσπερ κρατεῖςξὺν ἀνδράσιν κάλλιον ἢ κενῆς κρατεῖνὡς οὐδέν ἐστιν οὔτε πύργος οὔτε ναῦςἔρημος ἀνδρῶν μὴ ξυνοικούντων ἔσω

Οἰδίπουςὦ παῖδες οἰκτροί γνωτὰ κοὐκ ἄγνωτά μοιπροσήλθεθ᾽ ἱμείροντες εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτινοσεῖτε πάντες καὶ νοσοῦντες ὡς ἐγὼοὐκ ἔστιν ὑμῶν ὅστις ἐξ ἴσου νοσεῖτὸ μὲν γὰρ ὑμῶν ἄλγος εἰς ἕν᾽ ἔρχεταιμόνον καθ᾽ αὑτὸν κοὐδέν᾽ ἄλλον ἡ δ᾽ ἐμὴψυχὴ πόλιν τε κἀμὲ καὶ ς᾽ ὁμοῦ στένειὥστ᾽ οὐχ ὕπνῳ γ᾽ εὕδοντά μ᾽ ἐξεγείρετεἀλλ᾽ ἴστε πολλὰ μέν με δακρύσαντα δήπολλὰς δ᾽ ὁδοὺς ἐλθόντα φροντίδος πλάνοιςἣν δ᾽ εὖ σκοπῶν ηὕρισκον ἴασιν μόνην

7

Sofocle - Edipo re

ταύτην ἔπραξα παῖδα γὰρ ΜενοικέωςΚρέοντ᾽ ἐμαυτοῦ γαμβρόν ἐς τὰ Πυθικὰἔπεμψα Φοίβου δώμαθ᾽ ὡς πύθοιθ᾽ ὅ τιδρῶν ἢ τί φωνῶν τήνδε ῥυσαίμην πόλινκαί μ᾽ ἦμαρ ἤδη ξυμμετρούμενον χρόνῳλυπεῖ τί πράσσει τοῦ γὰρ εἰκότος πέραἄπεστι πλείω τοῦ καθήκοντος χρόνουὅταν δ᾽ ἵκηται τηνικαῦτ᾽ ἐγὼ κακὸςμὴ δρῶν ἂν εἴην πάνθ᾽ ὅς᾽ ἂν δηλοῖ θεός

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰς καλὸν σύ τ᾽ εἶπας οἵδε τ᾽ ἀρτίωςΚρέοντα προσστείχοντα σημαίνουσί μοι

Οἰδίπουςὦναξ Ἄπολλον εἰ γὰρ ἐν τύχῃ γέ τῳσωτῆρι βαίη λαμπρὸς ὥσπερ ὄμματι

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰκάσαι μέν ἡδύς οὐ γὰρ ἂν κάραπολυστεφὴς ὧδ᾽ εἷρπε παγκάρπου δάφνης

Οἰδίπουςτάχ᾽ εἰσόμεσθα ξύμμετρος γὰρ ὡς κλύεινἄναξ ἐμὸν κήδευμα παῖ Μενοικέωςτίν᾽ ἡμὶν ἥκεις τοῦ θεοῦ φήμην φέρων

Κρέωνἐσθλήν λέγω γὰρ καὶ τὰ δύσφορ᾽ εἰ τύχοικατ᾽ ὀρθὸν ἐξελθόντα πάντ᾽ ἂν εὐτυχεῖν

Οἰδίπουςἔστιν δὲ ποῖον τοὔπος οὔτε γὰρ θρασὺςοὔτ᾽ οὖν προδείσας εἰμὶ τῷ γε νῦν λόγῳ

Κρέωνεἰ τῶνδε χρῄζεις πλησιαζόντων κλύεινἕτοιμος εἰπεῖν εἴτε καὶ στείχειν ἔσω

Οἰδίπουςἐς πάντας αὔδα τῶνδε γὰρ πλέον φέρωτὸ πένθος ἢ καὶ τῆς ἐμῆς ψυχῆς πέρι

8

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέγοιμ᾽ ἂν οἷ᾽ ἤκουσα τοῦ θεοῦ πάραἄνωγεν ἡμᾶς Φοῖβος ἐμφανῶς ἄναξμίασμα χώρας ὡς τεθραμμένον χθονὶἐν τῇδ᾽ ἐλαύνειν μηδ᾽ ἀνήκεστον τρέφειν

Οἰδίπουςποίῳ καθαρμῷ τίς ὁ τρόπος τῆς ξυμφορᾶς

Κρέωνἀνδρηλατοῦντας ἢ φόνῳ φόνον πάλινλύοντας ὡς τόδ᾽ αἷμα χειμάζον πόλιν

Οἰδίπουςποίου γὰρ ἀνδρὸς τήνδε μηνύει τύχην

Κρέωνἦν ἡμίν ὦναξ Λάϊός ποθ᾽ ἡγεμὼνγῆς τῆσδε πρὶν σὲ τήνδ᾽ ἀπευθύνειν πόλιν

Οἰδίπουςἔξοιδ᾽ ἀκούων οὐ γὰρ εἰσεῖδόν γέ πω

Κρέωντούτου θανόντος νῦν ἐπιστέλλει σαφῶςτοὺς αὐτοέντας χειρὶ τιμωρεῖν τινας

Οἰδίπουςοἳ δ᾽ εἰσὶ ποῦ γῆς ποῦ τόδ᾽ εὑρεθήσεταιἴχνος παλαιᾶς δυστέκμαρτον αἰτίας

Κρέωνἐν τῇδ᾽ ἔφασκε γῇ τὸ δὲ ζητούμενονἁλωτόν ἐκφεύγειν δὲ τἀμελούμενον

Οἰδίπουςπότερα δ᾽ ἐν οἴκοις ἢ lsquoν ἀγροῖς ὁ Λάϊοςἢ γῆς ἐπ᾽ ἄλλης τῷδε συμπίπτει φόνῳ

9

Sofocle - Edipo re

Κρέωνθεωρός ὡς ἔφασκεν ἐκδημῶν πάλινπρὸς οἶκον οὐκέθ᾽ ἵκεθ᾽ ὡς ἀπεστάλη

Οἰδίπουςοὐδ᾽ ἄγγελός τις οὐδὲ συμπράκτωρ ὁδοῦκατεῖδ᾽ ὅτου τις ἐκμαθὼν ἐχρήσατ᾽ ἄν

Κρέωνθνῄσκουσι γάρ πλὴν εἷς τις ὃς φόβῳ φυγὼνὧν εἶδε πλὴν ἓν οὐδὲν εἶχ᾽ εἰδὼς φράσαι

Οἰδίπουςτὸ ποῖον ἓν γὰρ πόλλ᾽ ἂν ἐξεύροι μαθεῖνἀρχὴν βραχεῖαν εἰ λάβοιμεν ἐλπίδος

Κρέωνλῃστὰς ἔφασκε συντυχόντας οὐ μιᾷῥώμῃ κτανεῖν νιν ἀλλὰ σὺν πλήθει χερῶν

Οἰδίπουςπῶς οὖν ὁ λῃστής εἴ τι μὴ ξὺν ἀργύρῳἐπράσσετ᾽ ἐνθένδ᾽ ἐς τόδ᾽ ἂν τόλμης ἔβη

Κρέωνδοκοῦντα ταῦτ᾽ ἦν Λαΐου δ᾽ ὀλωλότοςοὐδεὶς ἀρωγὸς ἐν κακοῖς ἐγίγνετο

Οἰδίπουςκακὸν δὲ ποῖον ἐμποδών τυραννίδοςοὕτω πεσούσης εἶργε τοῦτ᾽ ἐξειδέναιΚρέωνἡ ποικιλῳδὸς Σφὶγξ τὸ πρὸς ποσὶν σκοπεῖνμεθέντας ἡμᾶς τἀφανῆ προσήγετο

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἐξ ὑπαρχῆς αὖθις αὔτ᾽ ἐγὼ φανῶἐπαξίως γὰρ Φοῖβος ἀξίως δὲ σὺπρὸ τοῦ θανόντος τήνδ᾽ ἔθεσθ᾽ ἐπιστροφήν

10

Senecio - Classici Latini e Greci

ὥστ᾽ ἐνδίκως ὄψεσθε κἀμὲ σύμμαχονγῇ τῇδε τιμωροῦντα τῷ θεῷ θ᾽ ἅμαὑπὲρ γὰρ οὐχὶ τῶν ἀπωτέρω φίλωνἀλλ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τοῦτ᾽ ἀποσκεδῶ μύσοςὅστις γὰρ ἦν ἐκεῖνον ὁ κτανών τάχ᾽ ἂνκἄμ᾽ ἂν τοιαύτῃ χειρὶ τιμωροῦνθ᾽ ἕλοικείνῳ προσαρκῶν οὖν ἐμαυτὸν ὠφελῶἀλλ᾽ ὡς τάχιστα παῖδες ὑμεῖς μὲν βάθρωνἵστασθε τούσδ᾽ ἄραντες ἱκτῆρας κλάδουςἄλλος δὲ Κάδμου λαὸν ὧδ᾽ ἀθροιζέτωὡς πᾶν ἐμοῦ δράσοντος ἢ γὰρ εὐτυχεῖςσὺν τῷ θεῷ φανούμεθ᾽ ἢ πεπτωκότες

Ἱερεύςὦ παῖδες ἱστώμεσθα τῶνδε γὰρ χάρινκαὶ δεῦρ᾽ ἔβημεν ὧν ὅδ᾽ ἐξαγγέλλεταιΦοῖβος δ᾽ ὁ πέμψας τάσδε μαντείας ἅμασωτήρ δ᾽ ἵκοιτο καὶ νόσου παυστήριος

Χορόςὦ Διὸς ἁδυεπὲς φάτι τίς ποτε τᾶς πολυχρύσουΠυθῶνος ἀγλαὰς ἔβαςΘήβας ἐκτέταμαι φοβερὰν φρένα δείματι πάλλωνἰήιε Δάλιε Παιάνἀμφὶ σοὶ ἁζόμενος τί μοι ἢ νέονἢ περιτελλομέναις ὥραις πάλιν ἐξανύσεις χρέοςεἰπέ μοι ὦ χρυσέας τέκνον Ἐλπίδος ἄμβροτε Φάμαπρῶτα σὲ κεκλόμενος θύγατερ Διός ἄμβροτ᾽ Ἀθάναγαιάοχόν τ᾽ ἀδελφεὰνἌρτεμιν ἃ κυκλόεντ᾽ ἀγορᾶς θρόνον εὐκλέαθάσσεικαὶ Φοῖβον ἑκαβόλον ἰὼτρισσοὶ ἀλεξίμοροι προφάνητέ μοιεἴ ποτε καὶ προτέρας ἄτας ὕπερ ὀρνυμένας πόλειἠνύσατ᾽ ἐκτοπίαν φλόγα πήματος ἔλθετε καὶ νῦνὦ πόποι ἀνάριθμα γὰρ φέρωπήματα νοσεῖ δέ μοι πρόπας στόλος οὐδ᾽ ἔνι φροντίδος ἔγχοςᾧ τις ἀλέξεται οὔτε γὰρ ἔκγονακλυτᾶς χθονὸς αὔξεται οὔτε τόκοισιν

11

Sofocle - Edipo re

ἰηίων καμάτων ἀνέχουσι γυναῖκεςἄλλον δ᾽ ἂν ἄλλῳ προσίδοις ἅπερ εὔπτερον ὄρνινκρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρὸς ὄρμενονἀκτὰν πρὸς ἑσπέρου θεοῦὧν πόλις ἀνάριθμος ὄλλυταινηλέα δὲ γένεθλα πρὸς πέδῳ θαναταφόρα κεῖται ἀνοίκτωςἐν δ᾽ ἄλοχοι πολιαί τ᾽ ἔπι ματέρεςἀχὰν παραβώμιον ἄλλοθεν ἄλλανλυγρῶν πόνων ἱκετῆρες ἐπιστενάχουσινπαιὰν δὲ λάμπει στονόεσσά τε γῆρυς ὅμαυλοςὧν ὕπερ ὦ χρυσέα θύγατερ Διόςεὐῶπα πέμψον ἀλκάνἌρεά τε τὸν μαλερόν ὃς νῦν ἄχαλκος ἀσπίδωνφλέγει με περιβόατον ἀντιάζωπαλίσσυτον δράμημα νωτίσαι πάτραςἔπουρον εἴτ᾽ ἐς μέγαν θάλαμον Ἀμφιτρίταςεἴτ᾽ ἐς τὸν ἀπόξενον ὅρμωνΘρῄκιον κλύδωνατελεῖν γὰρ εἴ τι νὺξ ἀφῇτοῦτ᾽ ἐπ᾽ ἦμαρ ἔρχεταιτόν ὦ τᾶν πυρφόρωνἀστραπᾶν κράτη νέμωνὦ Ζεῦ πάτερ ὑπὸ σῷ φθίσον κεραυνῷΛύκει᾽ ἄναξ τά τε σὰ χρυσοστρόφων ἀπ᾽ ἀγκυλᾶνβέλεα θέλοιμ᾽ ἂν ἀδάματ᾽ ἐνδατεῖσθαιἀρωγὰ προσταχθέντα τάς τε πυρφόρουςἈρτέμιδος αἴγλας ξὺν αἷς Λύκι᾽ ὄρεα διᾴσσειτὸν χρυσομίτραν τε κικλήσκωτᾶσδ᾽ ἐπώνυμον γᾶςοἰνῶπα Βάκχον εὔιονΜαινάδων ὁμόστολονπελασθῆναι φλέγοντ᾽ἀγλαῶπι macr ˘ macrπεύκᾳ lsquoπὶ τὸν ἀπότιμον ἐν θεοῖς θεόν

Οἰδίπουςαἰτεῖς ἃ δ᾽ αἰτεῖς τἄμ᾽ ἐὰν θέλῃς ἔπηκλύων δέχεσθαι τῇ νόσῳ θ᾽ ὑπηρετεῖνἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν κακῶν

12

Senecio - Classici Latini e Greci

ἁγὼ ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ᾽ ἐξερῶξένος δὲ τοῦ πραχθέντος οὐ γὰρ ἂν μακρὰνἴχνευον αὐτός μὴ οὐκ ἔχων τι σύμβολοννῦν δ᾽ ὕστερος γὰρ ἀστὸς εἰς ἀστοὺς τελῶὑμῖν προφωνῶ πᾶσι Καδμείοις τάδεὅστις ποθ᾽ ὑμῶν Λάϊον τὸν Λαβδάκουκάτοιδεν ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετοτοῦτον κελεύω πάντα σημαίνειν ἐμοίκεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ᾽ ὑπεξελεῖναὐτὸν καθ᾽ αὑτοῦ πείσεται γὰρ ἄλλο μὲνἀστεργὲς οὐδέν γῆς δ᾽ ἄπεισιν ἀσφαλήςεἰ δ᾽ αὖ τις ἄλλον οἶδεν ἐξ ἄλλης χθονὸςτὸν αὐτόχειρα μὴ σιωπάτω τὸ γὰρκέρδος τελῶ lsquoγὼ χἠ χάρις προσκείσεταιεἰ δ᾽ αὖ σιωπήσεσθε καί τις ἢ φίλουδείσας ἀπώσει τοὔπος ἢ χαὐτοῦ τόδεἃκ τῶνδε δράσω ταῦτα χρὴ κλύειν ἐμοῦτὸν ἄνδρ᾽ ἀπαυδῶ τοῦτον ὅστις ἐστί γῆςτῆσδ᾽ ἧς ἐγὼ κράτη τε καὶ θρόνους νέμωμήτ᾽ εἰσδέχεσθαι μήτε προσφωνεῖν τιναμήτ᾽ ἐν θεῶν εὐχαῖσι μήτε θύμασινκοινὸν ποεῖσθαι μήτε χέρνιβας νέμεινὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων πάντας ὡς μιάσματοςτοῦδ᾽ ἡμὶν ὄντος ὡς τὸ Πυθικὸν θεοῦμαντεῖον ἐξέφηνεν ἀρτίως ἐμοίἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονιτῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλωκατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότ᾽ εἴτε τιςεἷς ὢν λέληθεν εἴτε πλειόνων μέτακακὸν κακῶς νιν ἄμορον ἐκτρῖψαι βίονἐπεύχομαι δ᾽ οἴκοισιν εἰ ξυνέστιοςἐν τοῖς ἐμοῖς γένοιτ᾽ ἐμοῦ συνειδότοςπαθεῖν ἅπερ τοῖσδ᾽ ἀρτίως ἠρασάμηνὑμῖν δὲ ταῦτα πάντ᾽ ἐπισκήπτω τελεῖνὑπέρ τ᾽ ἐμαυτοῦ τοῦ θεοῦ τε τῆσδέ τεγῆς ὧδ᾽ ἀκάρπως κἀθέως ἐφθαρμένηςοὐδ᾽ εἰ γὰρ ἦν τὸ πρᾶγμα μὴ θεήλατονἀκάθαρτον ὑμᾶς εἰκὸς ἦν οὕτως ἐᾶνἀνδρός γ᾽ ἀρίστου βασιλέως τ᾽ ὀλωλότος

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

2

Senecio Classici Latini e Greci

Classici Latini e Greci

Senecioemiliopiccolomclinkit

Napoli 2009

La manipolazione eo la riproduzione (totale o parziale) eo la diffusione telematica di questrsquoopera sono consentite a singoli o comunque a soggetti non costituiti come imprese di carattere editoriale cinematografico o radio-televisivo

3

P Cornelio Tacito - Dialogus de oratoribus

SofocleEdipo re

a cura di Emilio Piccolo

Classici Latini e GreciSenecio

4

Senecio Classici Latini e Greci

5

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὦ τέκνα Κάδμου τοῦ πάλαι νέα τροφήτίνας ποθ᾽ ἕδρας τάσδε μοι θοάζετεἱκτηρίοις κλάδοισιν ἐξεστεμμένοιπόλις δ᾽ ὁμοῦ μὲν θυμιαμάτων γέμειὁμοῦ δὲ παιάνων τε καὶ στεναγμάτωνἁγὼ δικαιῶν μὴ παρ᾽ ἀγγέλων τέκναἄλλων ἀκούειν αὐτὸς ὧδ᾽ ἐλήλυθαὁ πᾶσι κλεινὸς Οἰδίπους καλούμενοςἀλλ᾽ ὦ γεραιέ φράζ᾽ ἐπεὶ πρέπων ἔφυςπρὸ τῶνδε φωνεῖν τίνι τρόπῳ καθέστατεδείσαντες ἢ στέρξαντες ὡς θέλοντος ἂνἐμοῦ προσαρκεῖν πᾶν δυσάλγητος γὰρ ἂνεἴην τοιάνδε μὴ οὐ κατοικτίρων ἕδραν

Ἱερεύςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων Οἰδίπους χώρας ἐμῆςὁρᾷς μὲν ἡμᾶς ἡλίκοι προσήμεθαβωμοῖσι τοῖς σοῖς οἱ μὲν οὐδέπω μακρὰνπτέσθαι σθένοντες οἱ δὲ σὺν γήρᾳ βαρεῖςἱερῆς ἐγὼ μὲν Ζηνός οἵδε τ᾽ ᾐθέωνλεκτοί τὸ δ᾽ ἄλλο φῦλον ἐξεστεμμένονἀγοραῖσι θακεῖ πρός τε Παλλάδος διπλοῖςναοῖς ἐπ᾽ Ἰσμηνοῦ τε μαντείᾳ σποδῷπόλις γάρ ὥσπερ καὐτὸς εἰσορᾷς ἄγανἤδη σαλεύει κἀνακουφίσαι κάραβυθῶν ἔτ᾽ οὐχ οἵα τε φοινίου σάλουφθίνουσα μὲν κάλυξιν ἐγκάρποις χθονόςφθίνουσα δ᾽ ἀγέλαις βουνόμοις τόκοισί τεἀγόνοις γυναικῶν ἐν δ᾽ ὁ πυρφόρος θεὸςσκήψας ἐλαύνει λοιμὸς ἔχθιστος πόλιν

6

Senecio - Classici Latini e Greci

ὑφ᾽ οὗ κενοῦται δῶμα Καδμεῖον μέλας δ᾽Ἅιδης στεναγμοῖς καὶ γόοις πλουτίζεταιθεοῖσι μέν νυν οὐκ ἰσούμενόν ς᾽ ἐγὼοὐδ᾽ οἵδε παῖδες ἑζόμεσθ᾽ ἐφέστιοιἀνδρῶν δὲ πρῶτον ἔν τε συμφοραῖς βίουκρίνοντες ἔν τε δαιμόνων συναλλαγαῖςὅς γ᾽ ἐξέλυσας ἄστυ Καδμεῖον μολὼνσκληρᾶς ἀοιδοῦ δασμὸν ὃν παρείχομενκαὶ ταῦθ᾽ ὑφ᾽ ἡμῶν οὐδὲν ἐξειδὼς πλέονοὐδ᾽ ἐκδιδαχθείς ἀλλὰ προσθήκῃ θεοῦλέγει νομίζει θ᾽ ἡμὶν ὀρθῶσαι βίοννῦν τ᾽ ὦ κράτιστον πᾶσιν Οἰδίπου κάραἱκετεύομέν σε πάντες οἵδε πρόστροποιἀλκήν τιν᾽ εὑρεῖν ἡμίν εἴτε του θεῶνφήμην ἀκούσας εἴτ᾽ ἀπ᾽ ἀνδρὸς οἶσθά τουὡς τοῖσιν ἐμπείροισι καὶ τὰς ξυμφορὰςζώσας ὁρῶ μάλιστα τῶν βουλευμάτωνἴθ᾽ ὦ βροτῶν ἄριστ᾽ ἀνόρθωσον πόλινἴθ᾽ εὐλαβήθηθ᾽ ὡς σὲ νῦν μὲν ἥδε γῆσωτῆρα κλῄζει τῆς πάρος προθυμίαςἀρχῆς δὲ τῆς σῆς μηδαμῶς μεμνώμεθαστάντες τ᾽ ἐς ὀρθὸν καὶ πεσόντες ὕστερονἀλλ᾽ ἀσφαλείᾳ τήνδ᾽ ἀνόρθωσον πόλινὄρνιθι γὰρ καὶ τὴν τότ᾽ αἰσίῳ τύχηνπαρέσχες ἡμῖν καὶ τανῦν ἴσος γενοῦὡς εἴπερ ἄρξεις τῆσδε γῆς ὥσπερ κρατεῖςξὺν ἀνδράσιν κάλλιον ἢ κενῆς κρατεῖνὡς οὐδέν ἐστιν οὔτε πύργος οὔτε ναῦςἔρημος ἀνδρῶν μὴ ξυνοικούντων ἔσω

Οἰδίπουςὦ παῖδες οἰκτροί γνωτὰ κοὐκ ἄγνωτά μοιπροσήλθεθ᾽ ἱμείροντες εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτινοσεῖτε πάντες καὶ νοσοῦντες ὡς ἐγὼοὐκ ἔστιν ὑμῶν ὅστις ἐξ ἴσου νοσεῖτὸ μὲν γὰρ ὑμῶν ἄλγος εἰς ἕν᾽ ἔρχεταιμόνον καθ᾽ αὑτὸν κοὐδέν᾽ ἄλλον ἡ δ᾽ ἐμὴψυχὴ πόλιν τε κἀμὲ καὶ ς᾽ ὁμοῦ στένειὥστ᾽ οὐχ ὕπνῳ γ᾽ εὕδοντά μ᾽ ἐξεγείρετεἀλλ᾽ ἴστε πολλὰ μέν με δακρύσαντα δήπολλὰς δ᾽ ὁδοὺς ἐλθόντα φροντίδος πλάνοιςἣν δ᾽ εὖ σκοπῶν ηὕρισκον ἴασιν μόνην

7

Sofocle - Edipo re

ταύτην ἔπραξα παῖδα γὰρ ΜενοικέωςΚρέοντ᾽ ἐμαυτοῦ γαμβρόν ἐς τὰ Πυθικὰἔπεμψα Φοίβου δώμαθ᾽ ὡς πύθοιθ᾽ ὅ τιδρῶν ἢ τί φωνῶν τήνδε ῥυσαίμην πόλινκαί μ᾽ ἦμαρ ἤδη ξυμμετρούμενον χρόνῳλυπεῖ τί πράσσει τοῦ γὰρ εἰκότος πέραἄπεστι πλείω τοῦ καθήκοντος χρόνουὅταν δ᾽ ἵκηται τηνικαῦτ᾽ ἐγὼ κακὸςμὴ δρῶν ἂν εἴην πάνθ᾽ ὅς᾽ ἂν δηλοῖ θεός

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰς καλὸν σύ τ᾽ εἶπας οἵδε τ᾽ ἀρτίωςΚρέοντα προσστείχοντα σημαίνουσί μοι

Οἰδίπουςὦναξ Ἄπολλον εἰ γὰρ ἐν τύχῃ γέ τῳσωτῆρι βαίη λαμπρὸς ὥσπερ ὄμματι

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰκάσαι μέν ἡδύς οὐ γὰρ ἂν κάραπολυστεφὴς ὧδ᾽ εἷρπε παγκάρπου δάφνης

Οἰδίπουςτάχ᾽ εἰσόμεσθα ξύμμετρος γὰρ ὡς κλύεινἄναξ ἐμὸν κήδευμα παῖ Μενοικέωςτίν᾽ ἡμὶν ἥκεις τοῦ θεοῦ φήμην φέρων

Κρέωνἐσθλήν λέγω γὰρ καὶ τὰ δύσφορ᾽ εἰ τύχοικατ᾽ ὀρθὸν ἐξελθόντα πάντ᾽ ἂν εὐτυχεῖν

Οἰδίπουςἔστιν δὲ ποῖον τοὔπος οὔτε γὰρ θρασὺςοὔτ᾽ οὖν προδείσας εἰμὶ τῷ γε νῦν λόγῳ

Κρέωνεἰ τῶνδε χρῄζεις πλησιαζόντων κλύεινἕτοιμος εἰπεῖν εἴτε καὶ στείχειν ἔσω

Οἰδίπουςἐς πάντας αὔδα τῶνδε γὰρ πλέον φέρωτὸ πένθος ἢ καὶ τῆς ἐμῆς ψυχῆς πέρι

8

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέγοιμ᾽ ἂν οἷ᾽ ἤκουσα τοῦ θεοῦ πάραἄνωγεν ἡμᾶς Φοῖβος ἐμφανῶς ἄναξμίασμα χώρας ὡς τεθραμμένον χθονὶἐν τῇδ᾽ ἐλαύνειν μηδ᾽ ἀνήκεστον τρέφειν

Οἰδίπουςποίῳ καθαρμῷ τίς ὁ τρόπος τῆς ξυμφορᾶς

Κρέωνἀνδρηλατοῦντας ἢ φόνῳ φόνον πάλινλύοντας ὡς τόδ᾽ αἷμα χειμάζον πόλιν

Οἰδίπουςποίου γὰρ ἀνδρὸς τήνδε μηνύει τύχην

Κρέωνἦν ἡμίν ὦναξ Λάϊός ποθ᾽ ἡγεμὼνγῆς τῆσδε πρὶν σὲ τήνδ᾽ ἀπευθύνειν πόλιν

Οἰδίπουςἔξοιδ᾽ ἀκούων οὐ γὰρ εἰσεῖδόν γέ πω

Κρέωντούτου θανόντος νῦν ἐπιστέλλει σαφῶςτοὺς αὐτοέντας χειρὶ τιμωρεῖν τινας

Οἰδίπουςοἳ δ᾽ εἰσὶ ποῦ γῆς ποῦ τόδ᾽ εὑρεθήσεταιἴχνος παλαιᾶς δυστέκμαρτον αἰτίας

Κρέωνἐν τῇδ᾽ ἔφασκε γῇ τὸ δὲ ζητούμενονἁλωτόν ἐκφεύγειν δὲ τἀμελούμενον

Οἰδίπουςπότερα δ᾽ ἐν οἴκοις ἢ lsquoν ἀγροῖς ὁ Λάϊοςἢ γῆς ἐπ᾽ ἄλλης τῷδε συμπίπτει φόνῳ

9

Sofocle - Edipo re

Κρέωνθεωρός ὡς ἔφασκεν ἐκδημῶν πάλινπρὸς οἶκον οὐκέθ᾽ ἵκεθ᾽ ὡς ἀπεστάλη

Οἰδίπουςοὐδ᾽ ἄγγελός τις οὐδὲ συμπράκτωρ ὁδοῦκατεῖδ᾽ ὅτου τις ἐκμαθὼν ἐχρήσατ᾽ ἄν

Κρέωνθνῄσκουσι γάρ πλὴν εἷς τις ὃς φόβῳ φυγὼνὧν εἶδε πλὴν ἓν οὐδὲν εἶχ᾽ εἰδὼς φράσαι

Οἰδίπουςτὸ ποῖον ἓν γὰρ πόλλ᾽ ἂν ἐξεύροι μαθεῖνἀρχὴν βραχεῖαν εἰ λάβοιμεν ἐλπίδος

Κρέωνλῃστὰς ἔφασκε συντυχόντας οὐ μιᾷῥώμῃ κτανεῖν νιν ἀλλὰ σὺν πλήθει χερῶν

Οἰδίπουςπῶς οὖν ὁ λῃστής εἴ τι μὴ ξὺν ἀργύρῳἐπράσσετ᾽ ἐνθένδ᾽ ἐς τόδ᾽ ἂν τόλμης ἔβη

Κρέωνδοκοῦντα ταῦτ᾽ ἦν Λαΐου δ᾽ ὀλωλότοςοὐδεὶς ἀρωγὸς ἐν κακοῖς ἐγίγνετο

Οἰδίπουςκακὸν δὲ ποῖον ἐμποδών τυραννίδοςοὕτω πεσούσης εἶργε τοῦτ᾽ ἐξειδέναιΚρέωνἡ ποικιλῳδὸς Σφὶγξ τὸ πρὸς ποσὶν σκοπεῖνμεθέντας ἡμᾶς τἀφανῆ προσήγετο

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἐξ ὑπαρχῆς αὖθις αὔτ᾽ ἐγὼ φανῶἐπαξίως γὰρ Φοῖβος ἀξίως δὲ σὺπρὸ τοῦ θανόντος τήνδ᾽ ἔθεσθ᾽ ἐπιστροφήν

10

Senecio - Classici Latini e Greci

ὥστ᾽ ἐνδίκως ὄψεσθε κἀμὲ σύμμαχονγῇ τῇδε τιμωροῦντα τῷ θεῷ θ᾽ ἅμαὑπὲρ γὰρ οὐχὶ τῶν ἀπωτέρω φίλωνἀλλ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τοῦτ᾽ ἀποσκεδῶ μύσοςὅστις γὰρ ἦν ἐκεῖνον ὁ κτανών τάχ᾽ ἂνκἄμ᾽ ἂν τοιαύτῃ χειρὶ τιμωροῦνθ᾽ ἕλοικείνῳ προσαρκῶν οὖν ἐμαυτὸν ὠφελῶἀλλ᾽ ὡς τάχιστα παῖδες ὑμεῖς μὲν βάθρωνἵστασθε τούσδ᾽ ἄραντες ἱκτῆρας κλάδουςἄλλος δὲ Κάδμου λαὸν ὧδ᾽ ἀθροιζέτωὡς πᾶν ἐμοῦ δράσοντος ἢ γὰρ εὐτυχεῖςσὺν τῷ θεῷ φανούμεθ᾽ ἢ πεπτωκότες

Ἱερεύςὦ παῖδες ἱστώμεσθα τῶνδε γὰρ χάρινκαὶ δεῦρ᾽ ἔβημεν ὧν ὅδ᾽ ἐξαγγέλλεταιΦοῖβος δ᾽ ὁ πέμψας τάσδε μαντείας ἅμασωτήρ δ᾽ ἵκοιτο καὶ νόσου παυστήριος

Χορόςὦ Διὸς ἁδυεπὲς φάτι τίς ποτε τᾶς πολυχρύσουΠυθῶνος ἀγλαὰς ἔβαςΘήβας ἐκτέταμαι φοβερὰν φρένα δείματι πάλλωνἰήιε Δάλιε Παιάνἀμφὶ σοὶ ἁζόμενος τί μοι ἢ νέονἢ περιτελλομέναις ὥραις πάλιν ἐξανύσεις χρέοςεἰπέ μοι ὦ χρυσέας τέκνον Ἐλπίδος ἄμβροτε Φάμαπρῶτα σὲ κεκλόμενος θύγατερ Διός ἄμβροτ᾽ Ἀθάναγαιάοχόν τ᾽ ἀδελφεὰνἌρτεμιν ἃ κυκλόεντ᾽ ἀγορᾶς θρόνον εὐκλέαθάσσεικαὶ Φοῖβον ἑκαβόλον ἰὼτρισσοὶ ἀλεξίμοροι προφάνητέ μοιεἴ ποτε καὶ προτέρας ἄτας ὕπερ ὀρνυμένας πόλειἠνύσατ᾽ ἐκτοπίαν φλόγα πήματος ἔλθετε καὶ νῦνὦ πόποι ἀνάριθμα γὰρ φέρωπήματα νοσεῖ δέ μοι πρόπας στόλος οὐδ᾽ ἔνι φροντίδος ἔγχοςᾧ τις ἀλέξεται οὔτε γὰρ ἔκγονακλυτᾶς χθονὸς αὔξεται οὔτε τόκοισιν

11

Sofocle - Edipo re

ἰηίων καμάτων ἀνέχουσι γυναῖκεςἄλλον δ᾽ ἂν ἄλλῳ προσίδοις ἅπερ εὔπτερον ὄρνινκρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρὸς ὄρμενονἀκτὰν πρὸς ἑσπέρου θεοῦὧν πόλις ἀνάριθμος ὄλλυταινηλέα δὲ γένεθλα πρὸς πέδῳ θαναταφόρα κεῖται ἀνοίκτωςἐν δ᾽ ἄλοχοι πολιαί τ᾽ ἔπι ματέρεςἀχὰν παραβώμιον ἄλλοθεν ἄλλανλυγρῶν πόνων ἱκετῆρες ἐπιστενάχουσινπαιὰν δὲ λάμπει στονόεσσά τε γῆρυς ὅμαυλοςὧν ὕπερ ὦ χρυσέα θύγατερ Διόςεὐῶπα πέμψον ἀλκάνἌρεά τε τὸν μαλερόν ὃς νῦν ἄχαλκος ἀσπίδωνφλέγει με περιβόατον ἀντιάζωπαλίσσυτον δράμημα νωτίσαι πάτραςἔπουρον εἴτ᾽ ἐς μέγαν θάλαμον Ἀμφιτρίταςεἴτ᾽ ἐς τὸν ἀπόξενον ὅρμωνΘρῄκιον κλύδωνατελεῖν γὰρ εἴ τι νὺξ ἀφῇτοῦτ᾽ ἐπ᾽ ἦμαρ ἔρχεταιτόν ὦ τᾶν πυρφόρωνἀστραπᾶν κράτη νέμωνὦ Ζεῦ πάτερ ὑπὸ σῷ φθίσον κεραυνῷΛύκει᾽ ἄναξ τά τε σὰ χρυσοστρόφων ἀπ᾽ ἀγκυλᾶνβέλεα θέλοιμ᾽ ἂν ἀδάματ᾽ ἐνδατεῖσθαιἀρωγὰ προσταχθέντα τάς τε πυρφόρουςἈρτέμιδος αἴγλας ξὺν αἷς Λύκι᾽ ὄρεα διᾴσσειτὸν χρυσομίτραν τε κικλήσκωτᾶσδ᾽ ἐπώνυμον γᾶςοἰνῶπα Βάκχον εὔιονΜαινάδων ὁμόστολονπελασθῆναι φλέγοντ᾽ἀγλαῶπι macr ˘ macrπεύκᾳ lsquoπὶ τὸν ἀπότιμον ἐν θεοῖς θεόν

Οἰδίπουςαἰτεῖς ἃ δ᾽ αἰτεῖς τἄμ᾽ ἐὰν θέλῃς ἔπηκλύων δέχεσθαι τῇ νόσῳ θ᾽ ὑπηρετεῖνἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν κακῶν

12

Senecio - Classici Latini e Greci

ἁγὼ ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ᾽ ἐξερῶξένος δὲ τοῦ πραχθέντος οὐ γὰρ ἂν μακρὰνἴχνευον αὐτός μὴ οὐκ ἔχων τι σύμβολοννῦν δ᾽ ὕστερος γὰρ ἀστὸς εἰς ἀστοὺς τελῶὑμῖν προφωνῶ πᾶσι Καδμείοις τάδεὅστις ποθ᾽ ὑμῶν Λάϊον τὸν Λαβδάκουκάτοιδεν ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετοτοῦτον κελεύω πάντα σημαίνειν ἐμοίκεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ᾽ ὑπεξελεῖναὐτὸν καθ᾽ αὑτοῦ πείσεται γὰρ ἄλλο μὲνἀστεργὲς οὐδέν γῆς δ᾽ ἄπεισιν ἀσφαλήςεἰ δ᾽ αὖ τις ἄλλον οἶδεν ἐξ ἄλλης χθονὸςτὸν αὐτόχειρα μὴ σιωπάτω τὸ γὰρκέρδος τελῶ lsquoγὼ χἠ χάρις προσκείσεταιεἰ δ᾽ αὖ σιωπήσεσθε καί τις ἢ φίλουδείσας ἀπώσει τοὔπος ἢ χαὐτοῦ τόδεἃκ τῶνδε δράσω ταῦτα χρὴ κλύειν ἐμοῦτὸν ἄνδρ᾽ ἀπαυδῶ τοῦτον ὅστις ἐστί γῆςτῆσδ᾽ ἧς ἐγὼ κράτη τε καὶ θρόνους νέμωμήτ᾽ εἰσδέχεσθαι μήτε προσφωνεῖν τιναμήτ᾽ ἐν θεῶν εὐχαῖσι μήτε θύμασινκοινὸν ποεῖσθαι μήτε χέρνιβας νέμεινὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων πάντας ὡς μιάσματοςτοῦδ᾽ ἡμὶν ὄντος ὡς τὸ Πυθικὸν θεοῦμαντεῖον ἐξέφηνεν ἀρτίως ἐμοίἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονιτῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλωκατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότ᾽ εἴτε τιςεἷς ὢν λέληθεν εἴτε πλειόνων μέτακακὸν κακῶς νιν ἄμορον ἐκτρῖψαι βίονἐπεύχομαι δ᾽ οἴκοισιν εἰ ξυνέστιοςἐν τοῖς ἐμοῖς γένοιτ᾽ ἐμοῦ συνειδότοςπαθεῖν ἅπερ τοῖσδ᾽ ἀρτίως ἠρασάμηνὑμῖν δὲ ταῦτα πάντ᾽ ἐπισκήπτω τελεῖνὑπέρ τ᾽ ἐμαυτοῦ τοῦ θεοῦ τε τῆσδέ τεγῆς ὧδ᾽ ἀκάρπως κἀθέως ἐφθαρμένηςοὐδ᾽ εἰ γὰρ ἦν τὸ πρᾶγμα μὴ θεήλατονἀκάθαρτον ὑμᾶς εἰκὸς ἦν οὕτως ἐᾶνἀνδρός γ᾽ ἀρίστου βασιλέως τ᾽ ὀλωλότος

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

3

P Cornelio Tacito - Dialogus de oratoribus

SofocleEdipo re

a cura di Emilio Piccolo

Classici Latini e GreciSenecio

4

Senecio Classici Latini e Greci

5

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὦ τέκνα Κάδμου τοῦ πάλαι νέα τροφήτίνας ποθ᾽ ἕδρας τάσδε μοι θοάζετεἱκτηρίοις κλάδοισιν ἐξεστεμμένοιπόλις δ᾽ ὁμοῦ μὲν θυμιαμάτων γέμειὁμοῦ δὲ παιάνων τε καὶ στεναγμάτωνἁγὼ δικαιῶν μὴ παρ᾽ ἀγγέλων τέκναἄλλων ἀκούειν αὐτὸς ὧδ᾽ ἐλήλυθαὁ πᾶσι κλεινὸς Οἰδίπους καλούμενοςἀλλ᾽ ὦ γεραιέ φράζ᾽ ἐπεὶ πρέπων ἔφυςπρὸ τῶνδε φωνεῖν τίνι τρόπῳ καθέστατεδείσαντες ἢ στέρξαντες ὡς θέλοντος ἂνἐμοῦ προσαρκεῖν πᾶν δυσάλγητος γὰρ ἂνεἴην τοιάνδε μὴ οὐ κατοικτίρων ἕδραν

Ἱερεύςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων Οἰδίπους χώρας ἐμῆςὁρᾷς μὲν ἡμᾶς ἡλίκοι προσήμεθαβωμοῖσι τοῖς σοῖς οἱ μὲν οὐδέπω μακρὰνπτέσθαι σθένοντες οἱ δὲ σὺν γήρᾳ βαρεῖςἱερῆς ἐγὼ μὲν Ζηνός οἵδε τ᾽ ᾐθέωνλεκτοί τὸ δ᾽ ἄλλο φῦλον ἐξεστεμμένονἀγοραῖσι θακεῖ πρός τε Παλλάδος διπλοῖςναοῖς ἐπ᾽ Ἰσμηνοῦ τε μαντείᾳ σποδῷπόλις γάρ ὥσπερ καὐτὸς εἰσορᾷς ἄγανἤδη σαλεύει κἀνακουφίσαι κάραβυθῶν ἔτ᾽ οὐχ οἵα τε φοινίου σάλουφθίνουσα μὲν κάλυξιν ἐγκάρποις χθονόςφθίνουσα δ᾽ ἀγέλαις βουνόμοις τόκοισί τεἀγόνοις γυναικῶν ἐν δ᾽ ὁ πυρφόρος θεὸςσκήψας ἐλαύνει λοιμὸς ἔχθιστος πόλιν

6

Senecio - Classici Latini e Greci

ὑφ᾽ οὗ κενοῦται δῶμα Καδμεῖον μέλας δ᾽Ἅιδης στεναγμοῖς καὶ γόοις πλουτίζεταιθεοῖσι μέν νυν οὐκ ἰσούμενόν ς᾽ ἐγὼοὐδ᾽ οἵδε παῖδες ἑζόμεσθ᾽ ἐφέστιοιἀνδρῶν δὲ πρῶτον ἔν τε συμφοραῖς βίουκρίνοντες ἔν τε δαιμόνων συναλλαγαῖςὅς γ᾽ ἐξέλυσας ἄστυ Καδμεῖον μολὼνσκληρᾶς ἀοιδοῦ δασμὸν ὃν παρείχομενκαὶ ταῦθ᾽ ὑφ᾽ ἡμῶν οὐδὲν ἐξειδὼς πλέονοὐδ᾽ ἐκδιδαχθείς ἀλλὰ προσθήκῃ θεοῦλέγει νομίζει θ᾽ ἡμὶν ὀρθῶσαι βίοννῦν τ᾽ ὦ κράτιστον πᾶσιν Οἰδίπου κάραἱκετεύομέν σε πάντες οἵδε πρόστροποιἀλκήν τιν᾽ εὑρεῖν ἡμίν εἴτε του θεῶνφήμην ἀκούσας εἴτ᾽ ἀπ᾽ ἀνδρὸς οἶσθά τουὡς τοῖσιν ἐμπείροισι καὶ τὰς ξυμφορὰςζώσας ὁρῶ μάλιστα τῶν βουλευμάτωνἴθ᾽ ὦ βροτῶν ἄριστ᾽ ἀνόρθωσον πόλινἴθ᾽ εὐλαβήθηθ᾽ ὡς σὲ νῦν μὲν ἥδε γῆσωτῆρα κλῄζει τῆς πάρος προθυμίαςἀρχῆς δὲ τῆς σῆς μηδαμῶς μεμνώμεθαστάντες τ᾽ ἐς ὀρθὸν καὶ πεσόντες ὕστερονἀλλ᾽ ἀσφαλείᾳ τήνδ᾽ ἀνόρθωσον πόλινὄρνιθι γὰρ καὶ τὴν τότ᾽ αἰσίῳ τύχηνπαρέσχες ἡμῖν καὶ τανῦν ἴσος γενοῦὡς εἴπερ ἄρξεις τῆσδε γῆς ὥσπερ κρατεῖςξὺν ἀνδράσιν κάλλιον ἢ κενῆς κρατεῖνὡς οὐδέν ἐστιν οὔτε πύργος οὔτε ναῦςἔρημος ἀνδρῶν μὴ ξυνοικούντων ἔσω

Οἰδίπουςὦ παῖδες οἰκτροί γνωτὰ κοὐκ ἄγνωτά μοιπροσήλθεθ᾽ ἱμείροντες εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτινοσεῖτε πάντες καὶ νοσοῦντες ὡς ἐγὼοὐκ ἔστιν ὑμῶν ὅστις ἐξ ἴσου νοσεῖτὸ μὲν γὰρ ὑμῶν ἄλγος εἰς ἕν᾽ ἔρχεταιμόνον καθ᾽ αὑτὸν κοὐδέν᾽ ἄλλον ἡ δ᾽ ἐμὴψυχὴ πόλιν τε κἀμὲ καὶ ς᾽ ὁμοῦ στένειὥστ᾽ οὐχ ὕπνῳ γ᾽ εὕδοντά μ᾽ ἐξεγείρετεἀλλ᾽ ἴστε πολλὰ μέν με δακρύσαντα δήπολλὰς δ᾽ ὁδοὺς ἐλθόντα φροντίδος πλάνοιςἣν δ᾽ εὖ σκοπῶν ηὕρισκον ἴασιν μόνην

7

Sofocle - Edipo re

ταύτην ἔπραξα παῖδα γὰρ ΜενοικέωςΚρέοντ᾽ ἐμαυτοῦ γαμβρόν ἐς τὰ Πυθικὰἔπεμψα Φοίβου δώμαθ᾽ ὡς πύθοιθ᾽ ὅ τιδρῶν ἢ τί φωνῶν τήνδε ῥυσαίμην πόλινκαί μ᾽ ἦμαρ ἤδη ξυμμετρούμενον χρόνῳλυπεῖ τί πράσσει τοῦ γὰρ εἰκότος πέραἄπεστι πλείω τοῦ καθήκοντος χρόνουὅταν δ᾽ ἵκηται τηνικαῦτ᾽ ἐγὼ κακὸςμὴ δρῶν ἂν εἴην πάνθ᾽ ὅς᾽ ἂν δηλοῖ θεός

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰς καλὸν σύ τ᾽ εἶπας οἵδε τ᾽ ἀρτίωςΚρέοντα προσστείχοντα σημαίνουσί μοι

Οἰδίπουςὦναξ Ἄπολλον εἰ γὰρ ἐν τύχῃ γέ τῳσωτῆρι βαίη λαμπρὸς ὥσπερ ὄμματι

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰκάσαι μέν ἡδύς οὐ γὰρ ἂν κάραπολυστεφὴς ὧδ᾽ εἷρπε παγκάρπου δάφνης

Οἰδίπουςτάχ᾽ εἰσόμεσθα ξύμμετρος γὰρ ὡς κλύεινἄναξ ἐμὸν κήδευμα παῖ Μενοικέωςτίν᾽ ἡμὶν ἥκεις τοῦ θεοῦ φήμην φέρων

Κρέωνἐσθλήν λέγω γὰρ καὶ τὰ δύσφορ᾽ εἰ τύχοικατ᾽ ὀρθὸν ἐξελθόντα πάντ᾽ ἂν εὐτυχεῖν

Οἰδίπουςἔστιν δὲ ποῖον τοὔπος οὔτε γὰρ θρασὺςοὔτ᾽ οὖν προδείσας εἰμὶ τῷ γε νῦν λόγῳ

Κρέωνεἰ τῶνδε χρῄζεις πλησιαζόντων κλύεινἕτοιμος εἰπεῖν εἴτε καὶ στείχειν ἔσω

Οἰδίπουςἐς πάντας αὔδα τῶνδε γὰρ πλέον φέρωτὸ πένθος ἢ καὶ τῆς ἐμῆς ψυχῆς πέρι

8

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέγοιμ᾽ ἂν οἷ᾽ ἤκουσα τοῦ θεοῦ πάραἄνωγεν ἡμᾶς Φοῖβος ἐμφανῶς ἄναξμίασμα χώρας ὡς τεθραμμένον χθονὶἐν τῇδ᾽ ἐλαύνειν μηδ᾽ ἀνήκεστον τρέφειν

Οἰδίπουςποίῳ καθαρμῷ τίς ὁ τρόπος τῆς ξυμφορᾶς

Κρέωνἀνδρηλατοῦντας ἢ φόνῳ φόνον πάλινλύοντας ὡς τόδ᾽ αἷμα χειμάζον πόλιν

Οἰδίπουςποίου γὰρ ἀνδρὸς τήνδε μηνύει τύχην

Κρέωνἦν ἡμίν ὦναξ Λάϊός ποθ᾽ ἡγεμὼνγῆς τῆσδε πρὶν σὲ τήνδ᾽ ἀπευθύνειν πόλιν

Οἰδίπουςἔξοιδ᾽ ἀκούων οὐ γὰρ εἰσεῖδόν γέ πω

Κρέωντούτου θανόντος νῦν ἐπιστέλλει σαφῶςτοὺς αὐτοέντας χειρὶ τιμωρεῖν τινας

Οἰδίπουςοἳ δ᾽ εἰσὶ ποῦ γῆς ποῦ τόδ᾽ εὑρεθήσεταιἴχνος παλαιᾶς δυστέκμαρτον αἰτίας

Κρέωνἐν τῇδ᾽ ἔφασκε γῇ τὸ δὲ ζητούμενονἁλωτόν ἐκφεύγειν δὲ τἀμελούμενον

Οἰδίπουςπότερα δ᾽ ἐν οἴκοις ἢ lsquoν ἀγροῖς ὁ Λάϊοςἢ γῆς ἐπ᾽ ἄλλης τῷδε συμπίπτει φόνῳ

9

Sofocle - Edipo re

Κρέωνθεωρός ὡς ἔφασκεν ἐκδημῶν πάλινπρὸς οἶκον οὐκέθ᾽ ἵκεθ᾽ ὡς ἀπεστάλη

Οἰδίπουςοὐδ᾽ ἄγγελός τις οὐδὲ συμπράκτωρ ὁδοῦκατεῖδ᾽ ὅτου τις ἐκμαθὼν ἐχρήσατ᾽ ἄν

Κρέωνθνῄσκουσι γάρ πλὴν εἷς τις ὃς φόβῳ φυγὼνὧν εἶδε πλὴν ἓν οὐδὲν εἶχ᾽ εἰδὼς φράσαι

Οἰδίπουςτὸ ποῖον ἓν γὰρ πόλλ᾽ ἂν ἐξεύροι μαθεῖνἀρχὴν βραχεῖαν εἰ λάβοιμεν ἐλπίδος

Κρέωνλῃστὰς ἔφασκε συντυχόντας οὐ μιᾷῥώμῃ κτανεῖν νιν ἀλλὰ σὺν πλήθει χερῶν

Οἰδίπουςπῶς οὖν ὁ λῃστής εἴ τι μὴ ξὺν ἀργύρῳἐπράσσετ᾽ ἐνθένδ᾽ ἐς τόδ᾽ ἂν τόλμης ἔβη

Κρέωνδοκοῦντα ταῦτ᾽ ἦν Λαΐου δ᾽ ὀλωλότοςοὐδεὶς ἀρωγὸς ἐν κακοῖς ἐγίγνετο

Οἰδίπουςκακὸν δὲ ποῖον ἐμποδών τυραννίδοςοὕτω πεσούσης εἶργε τοῦτ᾽ ἐξειδέναιΚρέωνἡ ποικιλῳδὸς Σφὶγξ τὸ πρὸς ποσὶν σκοπεῖνμεθέντας ἡμᾶς τἀφανῆ προσήγετο

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἐξ ὑπαρχῆς αὖθις αὔτ᾽ ἐγὼ φανῶἐπαξίως γὰρ Φοῖβος ἀξίως δὲ σὺπρὸ τοῦ θανόντος τήνδ᾽ ἔθεσθ᾽ ἐπιστροφήν

10

Senecio - Classici Latini e Greci

ὥστ᾽ ἐνδίκως ὄψεσθε κἀμὲ σύμμαχονγῇ τῇδε τιμωροῦντα τῷ θεῷ θ᾽ ἅμαὑπὲρ γὰρ οὐχὶ τῶν ἀπωτέρω φίλωνἀλλ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τοῦτ᾽ ἀποσκεδῶ μύσοςὅστις γὰρ ἦν ἐκεῖνον ὁ κτανών τάχ᾽ ἂνκἄμ᾽ ἂν τοιαύτῃ χειρὶ τιμωροῦνθ᾽ ἕλοικείνῳ προσαρκῶν οὖν ἐμαυτὸν ὠφελῶἀλλ᾽ ὡς τάχιστα παῖδες ὑμεῖς μὲν βάθρωνἵστασθε τούσδ᾽ ἄραντες ἱκτῆρας κλάδουςἄλλος δὲ Κάδμου λαὸν ὧδ᾽ ἀθροιζέτωὡς πᾶν ἐμοῦ δράσοντος ἢ γὰρ εὐτυχεῖςσὺν τῷ θεῷ φανούμεθ᾽ ἢ πεπτωκότες

Ἱερεύςὦ παῖδες ἱστώμεσθα τῶνδε γὰρ χάρινκαὶ δεῦρ᾽ ἔβημεν ὧν ὅδ᾽ ἐξαγγέλλεταιΦοῖβος δ᾽ ὁ πέμψας τάσδε μαντείας ἅμασωτήρ δ᾽ ἵκοιτο καὶ νόσου παυστήριος

Χορόςὦ Διὸς ἁδυεπὲς φάτι τίς ποτε τᾶς πολυχρύσουΠυθῶνος ἀγλαὰς ἔβαςΘήβας ἐκτέταμαι φοβερὰν φρένα δείματι πάλλωνἰήιε Δάλιε Παιάνἀμφὶ σοὶ ἁζόμενος τί μοι ἢ νέονἢ περιτελλομέναις ὥραις πάλιν ἐξανύσεις χρέοςεἰπέ μοι ὦ χρυσέας τέκνον Ἐλπίδος ἄμβροτε Φάμαπρῶτα σὲ κεκλόμενος θύγατερ Διός ἄμβροτ᾽ Ἀθάναγαιάοχόν τ᾽ ἀδελφεὰνἌρτεμιν ἃ κυκλόεντ᾽ ἀγορᾶς θρόνον εὐκλέαθάσσεικαὶ Φοῖβον ἑκαβόλον ἰὼτρισσοὶ ἀλεξίμοροι προφάνητέ μοιεἴ ποτε καὶ προτέρας ἄτας ὕπερ ὀρνυμένας πόλειἠνύσατ᾽ ἐκτοπίαν φλόγα πήματος ἔλθετε καὶ νῦνὦ πόποι ἀνάριθμα γὰρ φέρωπήματα νοσεῖ δέ μοι πρόπας στόλος οὐδ᾽ ἔνι φροντίδος ἔγχοςᾧ τις ἀλέξεται οὔτε γὰρ ἔκγονακλυτᾶς χθονὸς αὔξεται οὔτε τόκοισιν

11

Sofocle - Edipo re

ἰηίων καμάτων ἀνέχουσι γυναῖκεςἄλλον δ᾽ ἂν ἄλλῳ προσίδοις ἅπερ εὔπτερον ὄρνινκρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρὸς ὄρμενονἀκτὰν πρὸς ἑσπέρου θεοῦὧν πόλις ἀνάριθμος ὄλλυταινηλέα δὲ γένεθλα πρὸς πέδῳ θαναταφόρα κεῖται ἀνοίκτωςἐν δ᾽ ἄλοχοι πολιαί τ᾽ ἔπι ματέρεςἀχὰν παραβώμιον ἄλλοθεν ἄλλανλυγρῶν πόνων ἱκετῆρες ἐπιστενάχουσινπαιὰν δὲ λάμπει στονόεσσά τε γῆρυς ὅμαυλοςὧν ὕπερ ὦ χρυσέα θύγατερ Διόςεὐῶπα πέμψον ἀλκάνἌρεά τε τὸν μαλερόν ὃς νῦν ἄχαλκος ἀσπίδωνφλέγει με περιβόατον ἀντιάζωπαλίσσυτον δράμημα νωτίσαι πάτραςἔπουρον εἴτ᾽ ἐς μέγαν θάλαμον Ἀμφιτρίταςεἴτ᾽ ἐς τὸν ἀπόξενον ὅρμωνΘρῄκιον κλύδωνατελεῖν γὰρ εἴ τι νὺξ ἀφῇτοῦτ᾽ ἐπ᾽ ἦμαρ ἔρχεταιτόν ὦ τᾶν πυρφόρωνἀστραπᾶν κράτη νέμωνὦ Ζεῦ πάτερ ὑπὸ σῷ φθίσον κεραυνῷΛύκει᾽ ἄναξ τά τε σὰ χρυσοστρόφων ἀπ᾽ ἀγκυλᾶνβέλεα θέλοιμ᾽ ἂν ἀδάματ᾽ ἐνδατεῖσθαιἀρωγὰ προσταχθέντα τάς τε πυρφόρουςἈρτέμιδος αἴγλας ξὺν αἷς Λύκι᾽ ὄρεα διᾴσσειτὸν χρυσομίτραν τε κικλήσκωτᾶσδ᾽ ἐπώνυμον γᾶςοἰνῶπα Βάκχον εὔιονΜαινάδων ὁμόστολονπελασθῆναι φλέγοντ᾽ἀγλαῶπι macr ˘ macrπεύκᾳ lsquoπὶ τὸν ἀπότιμον ἐν θεοῖς θεόν

Οἰδίπουςαἰτεῖς ἃ δ᾽ αἰτεῖς τἄμ᾽ ἐὰν θέλῃς ἔπηκλύων δέχεσθαι τῇ νόσῳ θ᾽ ὑπηρετεῖνἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν κακῶν

12

Senecio - Classici Latini e Greci

ἁγὼ ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ᾽ ἐξερῶξένος δὲ τοῦ πραχθέντος οὐ γὰρ ἂν μακρὰνἴχνευον αὐτός μὴ οὐκ ἔχων τι σύμβολοννῦν δ᾽ ὕστερος γὰρ ἀστὸς εἰς ἀστοὺς τελῶὑμῖν προφωνῶ πᾶσι Καδμείοις τάδεὅστις ποθ᾽ ὑμῶν Λάϊον τὸν Λαβδάκουκάτοιδεν ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετοτοῦτον κελεύω πάντα σημαίνειν ἐμοίκεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ᾽ ὑπεξελεῖναὐτὸν καθ᾽ αὑτοῦ πείσεται γὰρ ἄλλο μὲνἀστεργὲς οὐδέν γῆς δ᾽ ἄπεισιν ἀσφαλήςεἰ δ᾽ αὖ τις ἄλλον οἶδεν ἐξ ἄλλης χθονὸςτὸν αὐτόχειρα μὴ σιωπάτω τὸ γὰρκέρδος τελῶ lsquoγὼ χἠ χάρις προσκείσεταιεἰ δ᾽ αὖ σιωπήσεσθε καί τις ἢ φίλουδείσας ἀπώσει τοὔπος ἢ χαὐτοῦ τόδεἃκ τῶνδε δράσω ταῦτα χρὴ κλύειν ἐμοῦτὸν ἄνδρ᾽ ἀπαυδῶ τοῦτον ὅστις ἐστί γῆςτῆσδ᾽ ἧς ἐγὼ κράτη τε καὶ θρόνους νέμωμήτ᾽ εἰσδέχεσθαι μήτε προσφωνεῖν τιναμήτ᾽ ἐν θεῶν εὐχαῖσι μήτε θύμασινκοινὸν ποεῖσθαι μήτε χέρνιβας νέμεινὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων πάντας ὡς μιάσματοςτοῦδ᾽ ἡμὶν ὄντος ὡς τὸ Πυθικὸν θεοῦμαντεῖον ἐξέφηνεν ἀρτίως ἐμοίἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονιτῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλωκατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότ᾽ εἴτε τιςεἷς ὢν λέληθεν εἴτε πλειόνων μέτακακὸν κακῶς νιν ἄμορον ἐκτρῖψαι βίονἐπεύχομαι δ᾽ οἴκοισιν εἰ ξυνέστιοςἐν τοῖς ἐμοῖς γένοιτ᾽ ἐμοῦ συνειδότοςπαθεῖν ἅπερ τοῖσδ᾽ ἀρτίως ἠρασάμηνὑμῖν δὲ ταῦτα πάντ᾽ ἐπισκήπτω τελεῖνὑπέρ τ᾽ ἐμαυτοῦ τοῦ θεοῦ τε τῆσδέ τεγῆς ὧδ᾽ ἀκάρπως κἀθέως ἐφθαρμένηςοὐδ᾽ εἰ γὰρ ἦν τὸ πρᾶγμα μὴ θεήλατονἀκάθαρτον ὑμᾶς εἰκὸς ἦν οὕτως ἐᾶνἀνδρός γ᾽ ἀρίστου βασιλέως τ᾽ ὀλωλότος

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

4

Senecio Classici Latini e Greci

5

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὦ τέκνα Κάδμου τοῦ πάλαι νέα τροφήτίνας ποθ᾽ ἕδρας τάσδε μοι θοάζετεἱκτηρίοις κλάδοισιν ἐξεστεμμένοιπόλις δ᾽ ὁμοῦ μὲν θυμιαμάτων γέμειὁμοῦ δὲ παιάνων τε καὶ στεναγμάτωνἁγὼ δικαιῶν μὴ παρ᾽ ἀγγέλων τέκναἄλλων ἀκούειν αὐτὸς ὧδ᾽ ἐλήλυθαὁ πᾶσι κλεινὸς Οἰδίπους καλούμενοςἀλλ᾽ ὦ γεραιέ φράζ᾽ ἐπεὶ πρέπων ἔφυςπρὸ τῶνδε φωνεῖν τίνι τρόπῳ καθέστατεδείσαντες ἢ στέρξαντες ὡς θέλοντος ἂνἐμοῦ προσαρκεῖν πᾶν δυσάλγητος γὰρ ἂνεἴην τοιάνδε μὴ οὐ κατοικτίρων ἕδραν

Ἱερεύςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων Οἰδίπους χώρας ἐμῆςὁρᾷς μὲν ἡμᾶς ἡλίκοι προσήμεθαβωμοῖσι τοῖς σοῖς οἱ μὲν οὐδέπω μακρὰνπτέσθαι σθένοντες οἱ δὲ σὺν γήρᾳ βαρεῖςἱερῆς ἐγὼ μὲν Ζηνός οἵδε τ᾽ ᾐθέωνλεκτοί τὸ δ᾽ ἄλλο φῦλον ἐξεστεμμένονἀγοραῖσι θακεῖ πρός τε Παλλάδος διπλοῖςναοῖς ἐπ᾽ Ἰσμηνοῦ τε μαντείᾳ σποδῷπόλις γάρ ὥσπερ καὐτὸς εἰσορᾷς ἄγανἤδη σαλεύει κἀνακουφίσαι κάραβυθῶν ἔτ᾽ οὐχ οἵα τε φοινίου σάλουφθίνουσα μὲν κάλυξιν ἐγκάρποις χθονόςφθίνουσα δ᾽ ἀγέλαις βουνόμοις τόκοισί τεἀγόνοις γυναικῶν ἐν δ᾽ ὁ πυρφόρος θεὸςσκήψας ἐλαύνει λοιμὸς ἔχθιστος πόλιν

6

Senecio - Classici Latini e Greci

ὑφ᾽ οὗ κενοῦται δῶμα Καδμεῖον μέλας δ᾽Ἅιδης στεναγμοῖς καὶ γόοις πλουτίζεταιθεοῖσι μέν νυν οὐκ ἰσούμενόν ς᾽ ἐγὼοὐδ᾽ οἵδε παῖδες ἑζόμεσθ᾽ ἐφέστιοιἀνδρῶν δὲ πρῶτον ἔν τε συμφοραῖς βίουκρίνοντες ἔν τε δαιμόνων συναλλαγαῖςὅς γ᾽ ἐξέλυσας ἄστυ Καδμεῖον μολὼνσκληρᾶς ἀοιδοῦ δασμὸν ὃν παρείχομενκαὶ ταῦθ᾽ ὑφ᾽ ἡμῶν οὐδὲν ἐξειδὼς πλέονοὐδ᾽ ἐκδιδαχθείς ἀλλὰ προσθήκῃ θεοῦλέγει νομίζει θ᾽ ἡμὶν ὀρθῶσαι βίοννῦν τ᾽ ὦ κράτιστον πᾶσιν Οἰδίπου κάραἱκετεύομέν σε πάντες οἵδε πρόστροποιἀλκήν τιν᾽ εὑρεῖν ἡμίν εἴτε του θεῶνφήμην ἀκούσας εἴτ᾽ ἀπ᾽ ἀνδρὸς οἶσθά τουὡς τοῖσιν ἐμπείροισι καὶ τὰς ξυμφορὰςζώσας ὁρῶ μάλιστα τῶν βουλευμάτωνἴθ᾽ ὦ βροτῶν ἄριστ᾽ ἀνόρθωσον πόλινἴθ᾽ εὐλαβήθηθ᾽ ὡς σὲ νῦν μὲν ἥδε γῆσωτῆρα κλῄζει τῆς πάρος προθυμίαςἀρχῆς δὲ τῆς σῆς μηδαμῶς μεμνώμεθαστάντες τ᾽ ἐς ὀρθὸν καὶ πεσόντες ὕστερονἀλλ᾽ ἀσφαλείᾳ τήνδ᾽ ἀνόρθωσον πόλινὄρνιθι γὰρ καὶ τὴν τότ᾽ αἰσίῳ τύχηνπαρέσχες ἡμῖν καὶ τανῦν ἴσος γενοῦὡς εἴπερ ἄρξεις τῆσδε γῆς ὥσπερ κρατεῖςξὺν ἀνδράσιν κάλλιον ἢ κενῆς κρατεῖνὡς οὐδέν ἐστιν οὔτε πύργος οὔτε ναῦςἔρημος ἀνδρῶν μὴ ξυνοικούντων ἔσω

Οἰδίπουςὦ παῖδες οἰκτροί γνωτὰ κοὐκ ἄγνωτά μοιπροσήλθεθ᾽ ἱμείροντες εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτινοσεῖτε πάντες καὶ νοσοῦντες ὡς ἐγὼοὐκ ἔστιν ὑμῶν ὅστις ἐξ ἴσου νοσεῖτὸ μὲν γὰρ ὑμῶν ἄλγος εἰς ἕν᾽ ἔρχεταιμόνον καθ᾽ αὑτὸν κοὐδέν᾽ ἄλλον ἡ δ᾽ ἐμὴψυχὴ πόλιν τε κἀμὲ καὶ ς᾽ ὁμοῦ στένειὥστ᾽ οὐχ ὕπνῳ γ᾽ εὕδοντά μ᾽ ἐξεγείρετεἀλλ᾽ ἴστε πολλὰ μέν με δακρύσαντα δήπολλὰς δ᾽ ὁδοὺς ἐλθόντα φροντίδος πλάνοιςἣν δ᾽ εὖ σκοπῶν ηὕρισκον ἴασιν μόνην

7

Sofocle - Edipo re

ταύτην ἔπραξα παῖδα γὰρ ΜενοικέωςΚρέοντ᾽ ἐμαυτοῦ γαμβρόν ἐς τὰ Πυθικὰἔπεμψα Φοίβου δώμαθ᾽ ὡς πύθοιθ᾽ ὅ τιδρῶν ἢ τί φωνῶν τήνδε ῥυσαίμην πόλινκαί μ᾽ ἦμαρ ἤδη ξυμμετρούμενον χρόνῳλυπεῖ τί πράσσει τοῦ γὰρ εἰκότος πέραἄπεστι πλείω τοῦ καθήκοντος χρόνουὅταν δ᾽ ἵκηται τηνικαῦτ᾽ ἐγὼ κακὸςμὴ δρῶν ἂν εἴην πάνθ᾽ ὅς᾽ ἂν δηλοῖ θεός

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰς καλὸν σύ τ᾽ εἶπας οἵδε τ᾽ ἀρτίωςΚρέοντα προσστείχοντα σημαίνουσί μοι

Οἰδίπουςὦναξ Ἄπολλον εἰ γὰρ ἐν τύχῃ γέ τῳσωτῆρι βαίη λαμπρὸς ὥσπερ ὄμματι

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰκάσαι μέν ἡδύς οὐ γὰρ ἂν κάραπολυστεφὴς ὧδ᾽ εἷρπε παγκάρπου δάφνης

Οἰδίπουςτάχ᾽ εἰσόμεσθα ξύμμετρος γὰρ ὡς κλύεινἄναξ ἐμὸν κήδευμα παῖ Μενοικέωςτίν᾽ ἡμὶν ἥκεις τοῦ θεοῦ φήμην φέρων

Κρέωνἐσθλήν λέγω γὰρ καὶ τὰ δύσφορ᾽ εἰ τύχοικατ᾽ ὀρθὸν ἐξελθόντα πάντ᾽ ἂν εὐτυχεῖν

Οἰδίπουςἔστιν δὲ ποῖον τοὔπος οὔτε γὰρ θρασὺςοὔτ᾽ οὖν προδείσας εἰμὶ τῷ γε νῦν λόγῳ

Κρέωνεἰ τῶνδε χρῄζεις πλησιαζόντων κλύεινἕτοιμος εἰπεῖν εἴτε καὶ στείχειν ἔσω

Οἰδίπουςἐς πάντας αὔδα τῶνδε γὰρ πλέον φέρωτὸ πένθος ἢ καὶ τῆς ἐμῆς ψυχῆς πέρι

8

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέγοιμ᾽ ἂν οἷ᾽ ἤκουσα τοῦ θεοῦ πάραἄνωγεν ἡμᾶς Φοῖβος ἐμφανῶς ἄναξμίασμα χώρας ὡς τεθραμμένον χθονὶἐν τῇδ᾽ ἐλαύνειν μηδ᾽ ἀνήκεστον τρέφειν

Οἰδίπουςποίῳ καθαρμῷ τίς ὁ τρόπος τῆς ξυμφορᾶς

Κρέωνἀνδρηλατοῦντας ἢ φόνῳ φόνον πάλινλύοντας ὡς τόδ᾽ αἷμα χειμάζον πόλιν

Οἰδίπουςποίου γὰρ ἀνδρὸς τήνδε μηνύει τύχην

Κρέωνἦν ἡμίν ὦναξ Λάϊός ποθ᾽ ἡγεμὼνγῆς τῆσδε πρὶν σὲ τήνδ᾽ ἀπευθύνειν πόλιν

Οἰδίπουςἔξοιδ᾽ ἀκούων οὐ γὰρ εἰσεῖδόν γέ πω

Κρέωντούτου θανόντος νῦν ἐπιστέλλει σαφῶςτοὺς αὐτοέντας χειρὶ τιμωρεῖν τινας

Οἰδίπουςοἳ δ᾽ εἰσὶ ποῦ γῆς ποῦ τόδ᾽ εὑρεθήσεταιἴχνος παλαιᾶς δυστέκμαρτον αἰτίας

Κρέωνἐν τῇδ᾽ ἔφασκε γῇ τὸ δὲ ζητούμενονἁλωτόν ἐκφεύγειν δὲ τἀμελούμενον

Οἰδίπουςπότερα δ᾽ ἐν οἴκοις ἢ lsquoν ἀγροῖς ὁ Λάϊοςἢ γῆς ἐπ᾽ ἄλλης τῷδε συμπίπτει φόνῳ

9

Sofocle - Edipo re

Κρέωνθεωρός ὡς ἔφασκεν ἐκδημῶν πάλινπρὸς οἶκον οὐκέθ᾽ ἵκεθ᾽ ὡς ἀπεστάλη

Οἰδίπουςοὐδ᾽ ἄγγελός τις οὐδὲ συμπράκτωρ ὁδοῦκατεῖδ᾽ ὅτου τις ἐκμαθὼν ἐχρήσατ᾽ ἄν

Κρέωνθνῄσκουσι γάρ πλὴν εἷς τις ὃς φόβῳ φυγὼνὧν εἶδε πλὴν ἓν οὐδὲν εἶχ᾽ εἰδὼς φράσαι

Οἰδίπουςτὸ ποῖον ἓν γὰρ πόλλ᾽ ἂν ἐξεύροι μαθεῖνἀρχὴν βραχεῖαν εἰ λάβοιμεν ἐλπίδος

Κρέωνλῃστὰς ἔφασκε συντυχόντας οὐ μιᾷῥώμῃ κτανεῖν νιν ἀλλὰ σὺν πλήθει χερῶν

Οἰδίπουςπῶς οὖν ὁ λῃστής εἴ τι μὴ ξὺν ἀργύρῳἐπράσσετ᾽ ἐνθένδ᾽ ἐς τόδ᾽ ἂν τόλμης ἔβη

Κρέωνδοκοῦντα ταῦτ᾽ ἦν Λαΐου δ᾽ ὀλωλότοςοὐδεὶς ἀρωγὸς ἐν κακοῖς ἐγίγνετο

Οἰδίπουςκακὸν δὲ ποῖον ἐμποδών τυραννίδοςοὕτω πεσούσης εἶργε τοῦτ᾽ ἐξειδέναιΚρέωνἡ ποικιλῳδὸς Σφὶγξ τὸ πρὸς ποσὶν σκοπεῖνμεθέντας ἡμᾶς τἀφανῆ προσήγετο

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἐξ ὑπαρχῆς αὖθις αὔτ᾽ ἐγὼ φανῶἐπαξίως γὰρ Φοῖβος ἀξίως δὲ σὺπρὸ τοῦ θανόντος τήνδ᾽ ἔθεσθ᾽ ἐπιστροφήν

10

Senecio - Classici Latini e Greci

ὥστ᾽ ἐνδίκως ὄψεσθε κἀμὲ σύμμαχονγῇ τῇδε τιμωροῦντα τῷ θεῷ θ᾽ ἅμαὑπὲρ γὰρ οὐχὶ τῶν ἀπωτέρω φίλωνἀλλ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τοῦτ᾽ ἀποσκεδῶ μύσοςὅστις γὰρ ἦν ἐκεῖνον ὁ κτανών τάχ᾽ ἂνκἄμ᾽ ἂν τοιαύτῃ χειρὶ τιμωροῦνθ᾽ ἕλοικείνῳ προσαρκῶν οὖν ἐμαυτὸν ὠφελῶἀλλ᾽ ὡς τάχιστα παῖδες ὑμεῖς μὲν βάθρωνἵστασθε τούσδ᾽ ἄραντες ἱκτῆρας κλάδουςἄλλος δὲ Κάδμου λαὸν ὧδ᾽ ἀθροιζέτωὡς πᾶν ἐμοῦ δράσοντος ἢ γὰρ εὐτυχεῖςσὺν τῷ θεῷ φανούμεθ᾽ ἢ πεπτωκότες

Ἱερεύςὦ παῖδες ἱστώμεσθα τῶνδε γὰρ χάρινκαὶ δεῦρ᾽ ἔβημεν ὧν ὅδ᾽ ἐξαγγέλλεταιΦοῖβος δ᾽ ὁ πέμψας τάσδε μαντείας ἅμασωτήρ δ᾽ ἵκοιτο καὶ νόσου παυστήριος

Χορόςὦ Διὸς ἁδυεπὲς φάτι τίς ποτε τᾶς πολυχρύσουΠυθῶνος ἀγλαὰς ἔβαςΘήβας ἐκτέταμαι φοβερὰν φρένα δείματι πάλλωνἰήιε Δάλιε Παιάνἀμφὶ σοὶ ἁζόμενος τί μοι ἢ νέονἢ περιτελλομέναις ὥραις πάλιν ἐξανύσεις χρέοςεἰπέ μοι ὦ χρυσέας τέκνον Ἐλπίδος ἄμβροτε Φάμαπρῶτα σὲ κεκλόμενος θύγατερ Διός ἄμβροτ᾽ Ἀθάναγαιάοχόν τ᾽ ἀδελφεὰνἌρτεμιν ἃ κυκλόεντ᾽ ἀγορᾶς θρόνον εὐκλέαθάσσεικαὶ Φοῖβον ἑκαβόλον ἰὼτρισσοὶ ἀλεξίμοροι προφάνητέ μοιεἴ ποτε καὶ προτέρας ἄτας ὕπερ ὀρνυμένας πόλειἠνύσατ᾽ ἐκτοπίαν φλόγα πήματος ἔλθετε καὶ νῦνὦ πόποι ἀνάριθμα γὰρ φέρωπήματα νοσεῖ δέ μοι πρόπας στόλος οὐδ᾽ ἔνι φροντίδος ἔγχοςᾧ τις ἀλέξεται οὔτε γὰρ ἔκγονακλυτᾶς χθονὸς αὔξεται οὔτε τόκοισιν

11

Sofocle - Edipo re

ἰηίων καμάτων ἀνέχουσι γυναῖκεςἄλλον δ᾽ ἂν ἄλλῳ προσίδοις ἅπερ εὔπτερον ὄρνινκρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρὸς ὄρμενονἀκτὰν πρὸς ἑσπέρου θεοῦὧν πόλις ἀνάριθμος ὄλλυταινηλέα δὲ γένεθλα πρὸς πέδῳ θαναταφόρα κεῖται ἀνοίκτωςἐν δ᾽ ἄλοχοι πολιαί τ᾽ ἔπι ματέρεςἀχὰν παραβώμιον ἄλλοθεν ἄλλανλυγρῶν πόνων ἱκετῆρες ἐπιστενάχουσινπαιὰν δὲ λάμπει στονόεσσά τε γῆρυς ὅμαυλοςὧν ὕπερ ὦ χρυσέα θύγατερ Διόςεὐῶπα πέμψον ἀλκάνἌρεά τε τὸν μαλερόν ὃς νῦν ἄχαλκος ἀσπίδωνφλέγει με περιβόατον ἀντιάζωπαλίσσυτον δράμημα νωτίσαι πάτραςἔπουρον εἴτ᾽ ἐς μέγαν θάλαμον Ἀμφιτρίταςεἴτ᾽ ἐς τὸν ἀπόξενον ὅρμωνΘρῄκιον κλύδωνατελεῖν γὰρ εἴ τι νὺξ ἀφῇτοῦτ᾽ ἐπ᾽ ἦμαρ ἔρχεταιτόν ὦ τᾶν πυρφόρωνἀστραπᾶν κράτη νέμωνὦ Ζεῦ πάτερ ὑπὸ σῷ φθίσον κεραυνῷΛύκει᾽ ἄναξ τά τε σὰ χρυσοστρόφων ἀπ᾽ ἀγκυλᾶνβέλεα θέλοιμ᾽ ἂν ἀδάματ᾽ ἐνδατεῖσθαιἀρωγὰ προσταχθέντα τάς τε πυρφόρουςἈρτέμιδος αἴγλας ξὺν αἷς Λύκι᾽ ὄρεα διᾴσσειτὸν χρυσομίτραν τε κικλήσκωτᾶσδ᾽ ἐπώνυμον γᾶςοἰνῶπα Βάκχον εὔιονΜαινάδων ὁμόστολονπελασθῆναι φλέγοντ᾽ἀγλαῶπι macr ˘ macrπεύκᾳ lsquoπὶ τὸν ἀπότιμον ἐν θεοῖς θεόν

Οἰδίπουςαἰτεῖς ἃ δ᾽ αἰτεῖς τἄμ᾽ ἐὰν θέλῃς ἔπηκλύων δέχεσθαι τῇ νόσῳ θ᾽ ὑπηρετεῖνἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν κακῶν

12

Senecio - Classici Latini e Greci

ἁγὼ ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ᾽ ἐξερῶξένος δὲ τοῦ πραχθέντος οὐ γὰρ ἂν μακρὰνἴχνευον αὐτός μὴ οὐκ ἔχων τι σύμβολοννῦν δ᾽ ὕστερος γὰρ ἀστὸς εἰς ἀστοὺς τελῶὑμῖν προφωνῶ πᾶσι Καδμείοις τάδεὅστις ποθ᾽ ὑμῶν Λάϊον τὸν Λαβδάκουκάτοιδεν ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετοτοῦτον κελεύω πάντα σημαίνειν ἐμοίκεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ᾽ ὑπεξελεῖναὐτὸν καθ᾽ αὑτοῦ πείσεται γὰρ ἄλλο μὲνἀστεργὲς οὐδέν γῆς δ᾽ ἄπεισιν ἀσφαλήςεἰ δ᾽ αὖ τις ἄλλον οἶδεν ἐξ ἄλλης χθονὸςτὸν αὐτόχειρα μὴ σιωπάτω τὸ γὰρκέρδος τελῶ lsquoγὼ χἠ χάρις προσκείσεταιεἰ δ᾽ αὖ σιωπήσεσθε καί τις ἢ φίλουδείσας ἀπώσει τοὔπος ἢ χαὐτοῦ τόδεἃκ τῶνδε δράσω ταῦτα χρὴ κλύειν ἐμοῦτὸν ἄνδρ᾽ ἀπαυδῶ τοῦτον ὅστις ἐστί γῆςτῆσδ᾽ ἧς ἐγὼ κράτη τε καὶ θρόνους νέμωμήτ᾽ εἰσδέχεσθαι μήτε προσφωνεῖν τιναμήτ᾽ ἐν θεῶν εὐχαῖσι μήτε θύμασινκοινὸν ποεῖσθαι μήτε χέρνιβας νέμεινὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων πάντας ὡς μιάσματοςτοῦδ᾽ ἡμὶν ὄντος ὡς τὸ Πυθικὸν θεοῦμαντεῖον ἐξέφηνεν ἀρτίως ἐμοίἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονιτῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλωκατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότ᾽ εἴτε τιςεἷς ὢν λέληθεν εἴτε πλειόνων μέτακακὸν κακῶς νιν ἄμορον ἐκτρῖψαι βίονἐπεύχομαι δ᾽ οἴκοισιν εἰ ξυνέστιοςἐν τοῖς ἐμοῖς γένοιτ᾽ ἐμοῦ συνειδότοςπαθεῖν ἅπερ τοῖσδ᾽ ἀρτίως ἠρασάμηνὑμῖν δὲ ταῦτα πάντ᾽ ἐπισκήπτω τελεῖνὑπέρ τ᾽ ἐμαυτοῦ τοῦ θεοῦ τε τῆσδέ τεγῆς ὧδ᾽ ἀκάρπως κἀθέως ἐφθαρμένηςοὐδ᾽ εἰ γὰρ ἦν τὸ πρᾶγμα μὴ θεήλατονἀκάθαρτον ὑμᾶς εἰκὸς ἦν οὕτως ἐᾶνἀνδρός γ᾽ ἀρίστου βασιλέως τ᾽ ὀλωλότος

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

5

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὦ τέκνα Κάδμου τοῦ πάλαι νέα τροφήτίνας ποθ᾽ ἕδρας τάσδε μοι θοάζετεἱκτηρίοις κλάδοισιν ἐξεστεμμένοιπόλις δ᾽ ὁμοῦ μὲν θυμιαμάτων γέμειὁμοῦ δὲ παιάνων τε καὶ στεναγμάτωνἁγὼ δικαιῶν μὴ παρ᾽ ἀγγέλων τέκναἄλλων ἀκούειν αὐτὸς ὧδ᾽ ἐλήλυθαὁ πᾶσι κλεινὸς Οἰδίπους καλούμενοςἀλλ᾽ ὦ γεραιέ φράζ᾽ ἐπεὶ πρέπων ἔφυςπρὸ τῶνδε φωνεῖν τίνι τρόπῳ καθέστατεδείσαντες ἢ στέρξαντες ὡς θέλοντος ἂνἐμοῦ προσαρκεῖν πᾶν δυσάλγητος γὰρ ἂνεἴην τοιάνδε μὴ οὐ κατοικτίρων ἕδραν

Ἱερεύςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων Οἰδίπους χώρας ἐμῆςὁρᾷς μὲν ἡμᾶς ἡλίκοι προσήμεθαβωμοῖσι τοῖς σοῖς οἱ μὲν οὐδέπω μακρὰνπτέσθαι σθένοντες οἱ δὲ σὺν γήρᾳ βαρεῖςἱερῆς ἐγὼ μὲν Ζηνός οἵδε τ᾽ ᾐθέωνλεκτοί τὸ δ᾽ ἄλλο φῦλον ἐξεστεμμένονἀγοραῖσι θακεῖ πρός τε Παλλάδος διπλοῖςναοῖς ἐπ᾽ Ἰσμηνοῦ τε μαντείᾳ σποδῷπόλις γάρ ὥσπερ καὐτὸς εἰσορᾷς ἄγανἤδη σαλεύει κἀνακουφίσαι κάραβυθῶν ἔτ᾽ οὐχ οἵα τε φοινίου σάλουφθίνουσα μὲν κάλυξιν ἐγκάρποις χθονόςφθίνουσα δ᾽ ἀγέλαις βουνόμοις τόκοισί τεἀγόνοις γυναικῶν ἐν δ᾽ ὁ πυρφόρος θεὸςσκήψας ἐλαύνει λοιμὸς ἔχθιστος πόλιν

6

Senecio - Classici Latini e Greci

ὑφ᾽ οὗ κενοῦται δῶμα Καδμεῖον μέλας δ᾽Ἅιδης στεναγμοῖς καὶ γόοις πλουτίζεταιθεοῖσι μέν νυν οὐκ ἰσούμενόν ς᾽ ἐγὼοὐδ᾽ οἵδε παῖδες ἑζόμεσθ᾽ ἐφέστιοιἀνδρῶν δὲ πρῶτον ἔν τε συμφοραῖς βίουκρίνοντες ἔν τε δαιμόνων συναλλαγαῖςὅς γ᾽ ἐξέλυσας ἄστυ Καδμεῖον μολὼνσκληρᾶς ἀοιδοῦ δασμὸν ὃν παρείχομενκαὶ ταῦθ᾽ ὑφ᾽ ἡμῶν οὐδὲν ἐξειδὼς πλέονοὐδ᾽ ἐκδιδαχθείς ἀλλὰ προσθήκῃ θεοῦλέγει νομίζει θ᾽ ἡμὶν ὀρθῶσαι βίοννῦν τ᾽ ὦ κράτιστον πᾶσιν Οἰδίπου κάραἱκετεύομέν σε πάντες οἵδε πρόστροποιἀλκήν τιν᾽ εὑρεῖν ἡμίν εἴτε του θεῶνφήμην ἀκούσας εἴτ᾽ ἀπ᾽ ἀνδρὸς οἶσθά τουὡς τοῖσιν ἐμπείροισι καὶ τὰς ξυμφορὰςζώσας ὁρῶ μάλιστα τῶν βουλευμάτωνἴθ᾽ ὦ βροτῶν ἄριστ᾽ ἀνόρθωσον πόλινἴθ᾽ εὐλαβήθηθ᾽ ὡς σὲ νῦν μὲν ἥδε γῆσωτῆρα κλῄζει τῆς πάρος προθυμίαςἀρχῆς δὲ τῆς σῆς μηδαμῶς μεμνώμεθαστάντες τ᾽ ἐς ὀρθὸν καὶ πεσόντες ὕστερονἀλλ᾽ ἀσφαλείᾳ τήνδ᾽ ἀνόρθωσον πόλινὄρνιθι γὰρ καὶ τὴν τότ᾽ αἰσίῳ τύχηνπαρέσχες ἡμῖν καὶ τανῦν ἴσος γενοῦὡς εἴπερ ἄρξεις τῆσδε γῆς ὥσπερ κρατεῖςξὺν ἀνδράσιν κάλλιον ἢ κενῆς κρατεῖνὡς οὐδέν ἐστιν οὔτε πύργος οὔτε ναῦςἔρημος ἀνδρῶν μὴ ξυνοικούντων ἔσω

Οἰδίπουςὦ παῖδες οἰκτροί γνωτὰ κοὐκ ἄγνωτά μοιπροσήλθεθ᾽ ἱμείροντες εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτινοσεῖτε πάντες καὶ νοσοῦντες ὡς ἐγὼοὐκ ἔστιν ὑμῶν ὅστις ἐξ ἴσου νοσεῖτὸ μὲν γὰρ ὑμῶν ἄλγος εἰς ἕν᾽ ἔρχεταιμόνον καθ᾽ αὑτὸν κοὐδέν᾽ ἄλλον ἡ δ᾽ ἐμὴψυχὴ πόλιν τε κἀμὲ καὶ ς᾽ ὁμοῦ στένειὥστ᾽ οὐχ ὕπνῳ γ᾽ εὕδοντά μ᾽ ἐξεγείρετεἀλλ᾽ ἴστε πολλὰ μέν με δακρύσαντα δήπολλὰς δ᾽ ὁδοὺς ἐλθόντα φροντίδος πλάνοιςἣν δ᾽ εὖ σκοπῶν ηὕρισκον ἴασιν μόνην

7

Sofocle - Edipo re

ταύτην ἔπραξα παῖδα γὰρ ΜενοικέωςΚρέοντ᾽ ἐμαυτοῦ γαμβρόν ἐς τὰ Πυθικὰἔπεμψα Φοίβου δώμαθ᾽ ὡς πύθοιθ᾽ ὅ τιδρῶν ἢ τί φωνῶν τήνδε ῥυσαίμην πόλινκαί μ᾽ ἦμαρ ἤδη ξυμμετρούμενον χρόνῳλυπεῖ τί πράσσει τοῦ γὰρ εἰκότος πέραἄπεστι πλείω τοῦ καθήκοντος χρόνουὅταν δ᾽ ἵκηται τηνικαῦτ᾽ ἐγὼ κακὸςμὴ δρῶν ἂν εἴην πάνθ᾽ ὅς᾽ ἂν δηλοῖ θεός

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰς καλὸν σύ τ᾽ εἶπας οἵδε τ᾽ ἀρτίωςΚρέοντα προσστείχοντα σημαίνουσί μοι

Οἰδίπουςὦναξ Ἄπολλον εἰ γὰρ ἐν τύχῃ γέ τῳσωτῆρι βαίη λαμπρὸς ὥσπερ ὄμματι

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰκάσαι μέν ἡδύς οὐ γὰρ ἂν κάραπολυστεφὴς ὧδ᾽ εἷρπε παγκάρπου δάφνης

Οἰδίπουςτάχ᾽ εἰσόμεσθα ξύμμετρος γὰρ ὡς κλύεινἄναξ ἐμὸν κήδευμα παῖ Μενοικέωςτίν᾽ ἡμὶν ἥκεις τοῦ θεοῦ φήμην φέρων

Κρέωνἐσθλήν λέγω γὰρ καὶ τὰ δύσφορ᾽ εἰ τύχοικατ᾽ ὀρθὸν ἐξελθόντα πάντ᾽ ἂν εὐτυχεῖν

Οἰδίπουςἔστιν δὲ ποῖον τοὔπος οὔτε γὰρ θρασὺςοὔτ᾽ οὖν προδείσας εἰμὶ τῷ γε νῦν λόγῳ

Κρέωνεἰ τῶνδε χρῄζεις πλησιαζόντων κλύεινἕτοιμος εἰπεῖν εἴτε καὶ στείχειν ἔσω

Οἰδίπουςἐς πάντας αὔδα τῶνδε γὰρ πλέον φέρωτὸ πένθος ἢ καὶ τῆς ἐμῆς ψυχῆς πέρι

8

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέγοιμ᾽ ἂν οἷ᾽ ἤκουσα τοῦ θεοῦ πάραἄνωγεν ἡμᾶς Φοῖβος ἐμφανῶς ἄναξμίασμα χώρας ὡς τεθραμμένον χθονὶἐν τῇδ᾽ ἐλαύνειν μηδ᾽ ἀνήκεστον τρέφειν

Οἰδίπουςποίῳ καθαρμῷ τίς ὁ τρόπος τῆς ξυμφορᾶς

Κρέωνἀνδρηλατοῦντας ἢ φόνῳ φόνον πάλινλύοντας ὡς τόδ᾽ αἷμα χειμάζον πόλιν

Οἰδίπουςποίου γὰρ ἀνδρὸς τήνδε μηνύει τύχην

Κρέωνἦν ἡμίν ὦναξ Λάϊός ποθ᾽ ἡγεμὼνγῆς τῆσδε πρὶν σὲ τήνδ᾽ ἀπευθύνειν πόλιν

Οἰδίπουςἔξοιδ᾽ ἀκούων οὐ γὰρ εἰσεῖδόν γέ πω

Κρέωντούτου θανόντος νῦν ἐπιστέλλει σαφῶςτοὺς αὐτοέντας χειρὶ τιμωρεῖν τινας

Οἰδίπουςοἳ δ᾽ εἰσὶ ποῦ γῆς ποῦ τόδ᾽ εὑρεθήσεταιἴχνος παλαιᾶς δυστέκμαρτον αἰτίας

Κρέωνἐν τῇδ᾽ ἔφασκε γῇ τὸ δὲ ζητούμενονἁλωτόν ἐκφεύγειν δὲ τἀμελούμενον

Οἰδίπουςπότερα δ᾽ ἐν οἴκοις ἢ lsquoν ἀγροῖς ὁ Λάϊοςἢ γῆς ἐπ᾽ ἄλλης τῷδε συμπίπτει φόνῳ

9

Sofocle - Edipo re

Κρέωνθεωρός ὡς ἔφασκεν ἐκδημῶν πάλινπρὸς οἶκον οὐκέθ᾽ ἵκεθ᾽ ὡς ἀπεστάλη

Οἰδίπουςοὐδ᾽ ἄγγελός τις οὐδὲ συμπράκτωρ ὁδοῦκατεῖδ᾽ ὅτου τις ἐκμαθὼν ἐχρήσατ᾽ ἄν

Κρέωνθνῄσκουσι γάρ πλὴν εἷς τις ὃς φόβῳ φυγὼνὧν εἶδε πλὴν ἓν οὐδὲν εἶχ᾽ εἰδὼς φράσαι

Οἰδίπουςτὸ ποῖον ἓν γὰρ πόλλ᾽ ἂν ἐξεύροι μαθεῖνἀρχὴν βραχεῖαν εἰ λάβοιμεν ἐλπίδος

Κρέωνλῃστὰς ἔφασκε συντυχόντας οὐ μιᾷῥώμῃ κτανεῖν νιν ἀλλὰ σὺν πλήθει χερῶν

Οἰδίπουςπῶς οὖν ὁ λῃστής εἴ τι μὴ ξὺν ἀργύρῳἐπράσσετ᾽ ἐνθένδ᾽ ἐς τόδ᾽ ἂν τόλμης ἔβη

Κρέωνδοκοῦντα ταῦτ᾽ ἦν Λαΐου δ᾽ ὀλωλότοςοὐδεὶς ἀρωγὸς ἐν κακοῖς ἐγίγνετο

Οἰδίπουςκακὸν δὲ ποῖον ἐμποδών τυραννίδοςοὕτω πεσούσης εἶργε τοῦτ᾽ ἐξειδέναιΚρέωνἡ ποικιλῳδὸς Σφὶγξ τὸ πρὸς ποσὶν σκοπεῖνμεθέντας ἡμᾶς τἀφανῆ προσήγετο

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἐξ ὑπαρχῆς αὖθις αὔτ᾽ ἐγὼ φανῶἐπαξίως γὰρ Φοῖβος ἀξίως δὲ σὺπρὸ τοῦ θανόντος τήνδ᾽ ἔθεσθ᾽ ἐπιστροφήν

10

Senecio - Classici Latini e Greci

ὥστ᾽ ἐνδίκως ὄψεσθε κἀμὲ σύμμαχονγῇ τῇδε τιμωροῦντα τῷ θεῷ θ᾽ ἅμαὑπὲρ γὰρ οὐχὶ τῶν ἀπωτέρω φίλωνἀλλ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τοῦτ᾽ ἀποσκεδῶ μύσοςὅστις γὰρ ἦν ἐκεῖνον ὁ κτανών τάχ᾽ ἂνκἄμ᾽ ἂν τοιαύτῃ χειρὶ τιμωροῦνθ᾽ ἕλοικείνῳ προσαρκῶν οὖν ἐμαυτὸν ὠφελῶἀλλ᾽ ὡς τάχιστα παῖδες ὑμεῖς μὲν βάθρωνἵστασθε τούσδ᾽ ἄραντες ἱκτῆρας κλάδουςἄλλος δὲ Κάδμου λαὸν ὧδ᾽ ἀθροιζέτωὡς πᾶν ἐμοῦ δράσοντος ἢ γὰρ εὐτυχεῖςσὺν τῷ θεῷ φανούμεθ᾽ ἢ πεπτωκότες

Ἱερεύςὦ παῖδες ἱστώμεσθα τῶνδε γὰρ χάρινκαὶ δεῦρ᾽ ἔβημεν ὧν ὅδ᾽ ἐξαγγέλλεταιΦοῖβος δ᾽ ὁ πέμψας τάσδε μαντείας ἅμασωτήρ δ᾽ ἵκοιτο καὶ νόσου παυστήριος

Χορόςὦ Διὸς ἁδυεπὲς φάτι τίς ποτε τᾶς πολυχρύσουΠυθῶνος ἀγλαὰς ἔβαςΘήβας ἐκτέταμαι φοβερὰν φρένα δείματι πάλλωνἰήιε Δάλιε Παιάνἀμφὶ σοὶ ἁζόμενος τί μοι ἢ νέονἢ περιτελλομέναις ὥραις πάλιν ἐξανύσεις χρέοςεἰπέ μοι ὦ χρυσέας τέκνον Ἐλπίδος ἄμβροτε Φάμαπρῶτα σὲ κεκλόμενος θύγατερ Διός ἄμβροτ᾽ Ἀθάναγαιάοχόν τ᾽ ἀδελφεὰνἌρτεμιν ἃ κυκλόεντ᾽ ἀγορᾶς θρόνον εὐκλέαθάσσεικαὶ Φοῖβον ἑκαβόλον ἰὼτρισσοὶ ἀλεξίμοροι προφάνητέ μοιεἴ ποτε καὶ προτέρας ἄτας ὕπερ ὀρνυμένας πόλειἠνύσατ᾽ ἐκτοπίαν φλόγα πήματος ἔλθετε καὶ νῦνὦ πόποι ἀνάριθμα γὰρ φέρωπήματα νοσεῖ δέ μοι πρόπας στόλος οὐδ᾽ ἔνι φροντίδος ἔγχοςᾧ τις ἀλέξεται οὔτε γὰρ ἔκγονακλυτᾶς χθονὸς αὔξεται οὔτε τόκοισιν

11

Sofocle - Edipo re

ἰηίων καμάτων ἀνέχουσι γυναῖκεςἄλλον δ᾽ ἂν ἄλλῳ προσίδοις ἅπερ εὔπτερον ὄρνινκρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρὸς ὄρμενονἀκτὰν πρὸς ἑσπέρου θεοῦὧν πόλις ἀνάριθμος ὄλλυταινηλέα δὲ γένεθλα πρὸς πέδῳ θαναταφόρα κεῖται ἀνοίκτωςἐν δ᾽ ἄλοχοι πολιαί τ᾽ ἔπι ματέρεςἀχὰν παραβώμιον ἄλλοθεν ἄλλανλυγρῶν πόνων ἱκετῆρες ἐπιστενάχουσινπαιὰν δὲ λάμπει στονόεσσά τε γῆρυς ὅμαυλοςὧν ὕπερ ὦ χρυσέα θύγατερ Διόςεὐῶπα πέμψον ἀλκάνἌρεά τε τὸν μαλερόν ὃς νῦν ἄχαλκος ἀσπίδωνφλέγει με περιβόατον ἀντιάζωπαλίσσυτον δράμημα νωτίσαι πάτραςἔπουρον εἴτ᾽ ἐς μέγαν θάλαμον Ἀμφιτρίταςεἴτ᾽ ἐς τὸν ἀπόξενον ὅρμωνΘρῄκιον κλύδωνατελεῖν γὰρ εἴ τι νὺξ ἀφῇτοῦτ᾽ ἐπ᾽ ἦμαρ ἔρχεταιτόν ὦ τᾶν πυρφόρωνἀστραπᾶν κράτη νέμωνὦ Ζεῦ πάτερ ὑπὸ σῷ φθίσον κεραυνῷΛύκει᾽ ἄναξ τά τε σὰ χρυσοστρόφων ἀπ᾽ ἀγκυλᾶνβέλεα θέλοιμ᾽ ἂν ἀδάματ᾽ ἐνδατεῖσθαιἀρωγὰ προσταχθέντα τάς τε πυρφόρουςἈρτέμιδος αἴγλας ξὺν αἷς Λύκι᾽ ὄρεα διᾴσσειτὸν χρυσομίτραν τε κικλήσκωτᾶσδ᾽ ἐπώνυμον γᾶςοἰνῶπα Βάκχον εὔιονΜαινάδων ὁμόστολονπελασθῆναι φλέγοντ᾽ἀγλαῶπι macr ˘ macrπεύκᾳ lsquoπὶ τὸν ἀπότιμον ἐν θεοῖς θεόν

Οἰδίπουςαἰτεῖς ἃ δ᾽ αἰτεῖς τἄμ᾽ ἐὰν θέλῃς ἔπηκλύων δέχεσθαι τῇ νόσῳ θ᾽ ὑπηρετεῖνἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν κακῶν

12

Senecio - Classici Latini e Greci

ἁγὼ ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ᾽ ἐξερῶξένος δὲ τοῦ πραχθέντος οὐ γὰρ ἂν μακρὰνἴχνευον αὐτός μὴ οὐκ ἔχων τι σύμβολοννῦν δ᾽ ὕστερος γὰρ ἀστὸς εἰς ἀστοὺς τελῶὑμῖν προφωνῶ πᾶσι Καδμείοις τάδεὅστις ποθ᾽ ὑμῶν Λάϊον τὸν Λαβδάκουκάτοιδεν ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετοτοῦτον κελεύω πάντα σημαίνειν ἐμοίκεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ᾽ ὑπεξελεῖναὐτὸν καθ᾽ αὑτοῦ πείσεται γὰρ ἄλλο μὲνἀστεργὲς οὐδέν γῆς δ᾽ ἄπεισιν ἀσφαλήςεἰ δ᾽ αὖ τις ἄλλον οἶδεν ἐξ ἄλλης χθονὸςτὸν αὐτόχειρα μὴ σιωπάτω τὸ γὰρκέρδος τελῶ lsquoγὼ χἠ χάρις προσκείσεταιεἰ δ᾽ αὖ σιωπήσεσθε καί τις ἢ φίλουδείσας ἀπώσει τοὔπος ἢ χαὐτοῦ τόδεἃκ τῶνδε δράσω ταῦτα χρὴ κλύειν ἐμοῦτὸν ἄνδρ᾽ ἀπαυδῶ τοῦτον ὅστις ἐστί γῆςτῆσδ᾽ ἧς ἐγὼ κράτη τε καὶ θρόνους νέμωμήτ᾽ εἰσδέχεσθαι μήτε προσφωνεῖν τιναμήτ᾽ ἐν θεῶν εὐχαῖσι μήτε θύμασινκοινὸν ποεῖσθαι μήτε χέρνιβας νέμεινὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων πάντας ὡς μιάσματοςτοῦδ᾽ ἡμὶν ὄντος ὡς τὸ Πυθικὸν θεοῦμαντεῖον ἐξέφηνεν ἀρτίως ἐμοίἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονιτῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλωκατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότ᾽ εἴτε τιςεἷς ὢν λέληθεν εἴτε πλειόνων μέτακακὸν κακῶς νιν ἄμορον ἐκτρῖψαι βίονἐπεύχομαι δ᾽ οἴκοισιν εἰ ξυνέστιοςἐν τοῖς ἐμοῖς γένοιτ᾽ ἐμοῦ συνειδότοςπαθεῖν ἅπερ τοῖσδ᾽ ἀρτίως ἠρασάμηνὑμῖν δὲ ταῦτα πάντ᾽ ἐπισκήπτω τελεῖνὑπέρ τ᾽ ἐμαυτοῦ τοῦ θεοῦ τε τῆσδέ τεγῆς ὧδ᾽ ἀκάρπως κἀθέως ἐφθαρμένηςοὐδ᾽ εἰ γὰρ ἦν τὸ πρᾶγμα μὴ θεήλατονἀκάθαρτον ὑμᾶς εἰκὸς ἦν οὕτως ἐᾶνἀνδρός γ᾽ ἀρίστου βασιλέως τ᾽ ὀλωλότος

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

6

Senecio - Classici Latini e Greci

ὑφ᾽ οὗ κενοῦται δῶμα Καδμεῖον μέλας δ᾽Ἅιδης στεναγμοῖς καὶ γόοις πλουτίζεταιθεοῖσι μέν νυν οὐκ ἰσούμενόν ς᾽ ἐγὼοὐδ᾽ οἵδε παῖδες ἑζόμεσθ᾽ ἐφέστιοιἀνδρῶν δὲ πρῶτον ἔν τε συμφοραῖς βίουκρίνοντες ἔν τε δαιμόνων συναλλαγαῖςὅς γ᾽ ἐξέλυσας ἄστυ Καδμεῖον μολὼνσκληρᾶς ἀοιδοῦ δασμὸν ὃν παρείχομενκαὶ ταῦθ᾽ ὑφ᾽ ἡμῶν οὐδὲν ἐξειδὼς πλέονοὐδ᾽ ἐκδιδαχθείς ἀλλὰ προσθήκῃ θεοῦλέγει νομίζει θ᾽ ἡμὶν ὀρθῶσαι βίοννῦν τ᾽ ὦ κράτιστον πᾶσιν Οἰδίπου κάραἱκετεύομέν σε πάντες οἵδε πρόστροποιἀλκήν τιν᾽ εὑρεῖν ἡμίν εἴτε του θεῶνφήμην ἀκούσας εἴτ᾽ ἀπ᾽ ἀνδρὸς οἶσθά τουὡς τοῖσιν ἐμπείροισι καὶ τὰς ξυμφορὰςζώσας ὁρῶ μάλιστα τῶν βουλευμάτωνἴθ᾽ ὦ βροτῶν ἄριστ᾽ ἀνόρθωσον πόλινἴθ᾽ εὐλαβήθηθ᾽ ὡς σὲ νῦν μὲν ἥδε γῆσωτῆρα κλῄζει τῆς πάρος προθυμίαςἀρχῆς δὲ τῆς σῆς μηδαμῶς μεμνώμεθαστάντες τ᾽ ἐς ὀρθὸν καὶ πεσόντες ὕστερονἀλλ᾽ ἀσφαλείᾳ τήνδ᾽ ἀνόρθωσον πόλινὄρνιθι γὰρ καὶ τὴν τότ᾽ αἰσίῳ τύχηνπαρέσχες ἡμῖν καὶ τανῦν ἴσος γενοῦὡς εἴπερ ἄρξεις τῆσδε γῆς ὥσπερ κρατεῖςξὺν ἀνδράσιν κάλλιον ἢ κενῆς κρατεῖνὡς οὐδέν ἐστιν οὔτε πύργος οὔτε ναῦςἔρημος ἀνδρῶν μὴ ξυνοικούντων ἔσω

Οἰδίπουςὦ παῖδες οἰκτροί γνωτὰ κοὐκ ἄγνωτά μοιπροσήλθεθ᾽ ἱμείροντες εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτινοσεῖτε πάντες καὶ νοσοῦντες ὡς ἐγὼοὐκ ἔστιν ὑμῶν ὅστις ἐξ ἴσου νοσεῖτὸ μὲν γὰρ ὑμῶν ἄλγος εἰς ἕν᾽ ἔρχεταιμόνον καθ᾽ αὑτὸν κοὐδέν᾽ ἄλλον ἡ δ᾽ ἐμὴψυχὴ πόλιν τε κἀμὲ καὶ ς᾽ ὁμοῦ στένειὥστ᾽ οὐχ ὕπνῳ γ᾽ εὕδοντά μ᾽ ἐξεγείρετεἀλλ᾽ ἴστε πολλὰ μέν με δακρύσαντα δήπολλὰς δ᾽ ὁδοὺς ἐλθόντα φροντίδος πλάνοιςἣν δ᾽ εὖ σκοπῶν ηὕρισκον ἴασιν μόνην

7

Sofocle - Edipo re

ταύτην ἔπραξα παῖδα γὰρ ΜενοικέωςΚρέοντ᾽ ἐμαυτοῦ γαμβρόν ἐς τὰ Πυθικὰἔπεμψα Φοίβου δώμαθ᾽ ὡς πύθοιθ᾽ ὅ τιδρῶν ἢ τί φωνῶν τήνδε ῥυσαίμην πόλινκαί μ᾽ ἦμαρ ἤδη ξυμμετρούμενον χρόνῳλυπεῖ τί πράσσει τοῦ γὰρ εἰκότος πέραἄπεστι πλείω τοῦ καθήκοντος χρόνουὅταν δ᾽ ἵκηται τηνικαῦτ᾽ ἐγὼ κακὸςμὴ δρῶν ἂν εἴην πάνθ᾽ ὅς᾽ ἂν δηλοῖ θεός

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰς καλὸν σύ τ᾽ εἶπας οἵδε τ᾽ ἀρτίωςΚρέοντα προσστείχοντα σημαίνουσί μοι

Οἰδίπουςὦναξ Ἄπολλον εἰ γὰρ ἐν τύχῃ γέ τῳσωτῆρι βαίη λαμπρὸς ὥσπερ ὄμματι

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰκάσαι μέν ἡδύς οὐ γὰρ ἂν κάραπολυστεφὴς ὧδ᾽ εἷρπε παγκάρπου δάφνης

Οἰδίπουςτάχ᾽ εἰσόμεσθα ξύμμετρος γὰρ ὡς κλύεινἄναξ ἐμὸν κήδευμα παῖ Μενοικέωςτίν᾽ ἡμὶν ἥκεις τοῦ θεοῦ φήμην φέρων

Κρέωνἐσθλήν λέγω γὰρ καὶ τὰ δύσφορ᾽ εἰ τύχοικατ᾽ ὀρθὸν ἐξελθόντα πάντ᾽ ἂν εὐτυχεῖν

Οἰδίπουςἔστιν δὲ ποῖον τοὔπος οὔτε γὰρ θρασὺςοὔτ᾽ οὖν προδείσας εἰμὶ τῷ γε νῦν λόγῳ

Κρέωνεἰ τῶνδε χρῄζεις πλησιαζόντων κλύεινἕτοιμος εἰπεῖν εἴτε καὶ στείχειν ἔσω

Οἰδίπουςἐς πάντας αὔδα τῶνδε γὰρ πλέον φέρωτὸ πένθος ἢ καὶ τῆς ἐμῆς ψυχῆς πέρι

8

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέγοιμ᾽ ἂν οἷ᾽ ἤκουσα τοῦ θεοῦ πάραἄνωγεν ἡμᾶς Φοῖβος ἐμφανῶς ἄναξμίασμα χώρας ὡς τεθραμμένον χθονὶἐν τῇδ᾽ ἐλαύνειν μηδ᾽ ἀνήκεστον τρέφειν

Οἰδίπουςποίῳ καθαρμῷ τίς ὁ τρόπος τῆς ξυμφορᾶς

Κρέωνἀνδρηλατοῦντας ἢ φόνῳ φόνον πάλινλύοντας ὡς τόδ᾽ αἷμα χειμάζον πόλιν

Οἰδίπουςποίου γὰρ ἀνδρὸς τήνδε μηνύει τύχην

Κρέωνἦν ἡμίν ὦναξ Λάϊός ποθ᾽ ἡγεμὼνγῆς τῆσδε πρὶν σὲ τήνδ᾽ ἀπευθύνειν πόλιν

Οἰδίπουςἔξοιδ᾽ ἀκούων οὐ γὰρ εἰσεῖδόν γέ πω

Κρέωντούτου θανόντος νῦν ἐπιστέλλει σαφῶςτοὺς αὐτοέντας χειρὶ τιμωρεῖν τινας

Οἰδίπουςοἳ δ᾽ εἰσὶ ποῦ γῆς ποῦ τόδ᾽ εὑρεθήσεταιἴχνος παλαιᾶς δυστέκμαρτον αἰτίας

Κρέωνἐν τῇδ᾽ ἔφασκε γῇ τὸ δὲ ζητούμενονἁλωτόν ἐκφεύγειν δὲ τἀμελούμενον

Οἰδίπουςπότερα δ᾽ ἐν οἴκοις ἢ lsquoν ἀγροῖς ὁ Λάϊοςἢ γῆς ἐπ᾽ ἄλλης τῷδε συμπίπτει φόνῳ

9

Sofocle - Edipo re

Κρέωνθεωρός ὡς ἔφασκεν ἐκδημῶν πάλινπρὸς οἶκον οὐκέθ᾽ ἵκεθ᾽ ὡς ἀπεστάλη

Οἰδίπουςοὐδ᾽ ἄγγελός τις οὐδὲ συμπράκτωρ ὁδοῦκατεῖδ᾽ ὅτου τις ἐκμαθὼν ἐχρήσατ᾽ ἄν

Κρέωνθνῄσκουσι γάρ πλὴν εἷς τις ὃς φόβῳ φυγὼνὧν εἶδε πλὴν ἓν οὐδὲν εἶχ᾽ εἰδὼς φράσαι

Οἰδίπουςτὸ ποῖον ἓν γὰρ πόλλ᾽ ἂν ἐξεύροι μαθεῖνἀρχὴν βραχεῖαν εἰ λάβοιμεν ἐλπίδος

Κρέωνλῃστὰς ἔφασκε συντυχόντας οὐ μιᾷῥώμῃ κτανεῖν νιν ἀλλὰ σὺν πλήθει χερῶν

Οἰδίπουςπῶς οὖν ὁ λῃστής εἴ τι μὴ ξὺν ἀργύρῳἐπράσσετ᾽ ἐνθένδ᾽ ἐς τόδ᾽ ἂν τόλμης ἔβη

Κρέωνδοκοῦντα ταῦτ᾽ ἦν Λαΐου δ᾽ ὀλωλότοςοὐδεὶς ἀρωγὸς ἐν κακοῖς ἐγίγνετο

Οἰδίπουςκακὸν δὲ ποῖον ἐμποδών τυραννίδοςοὕτω πεσούσης εἶργε τοῦτ᾽ ἐξειδέναιΚρέωνἡ ποικιλῳδὸς Σφὶγξ τὸ πρὸς ποσὶν σκοπεῖνμεθέντας ἡμᾶς τἀφανῆ προσήγετο

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἐξ ὑπαρχῆς αὖθις αὔτ᾽ ἐγὼ φανῶἐπαξίως γὰρ Φοῖβος ἀξίως δὲ σὺπρὸ τοῦ θανόντος τήνδ᾽ ἔθεσθ᾽ ἐπιστροφήν

10

Senecio - Classici Latini e Greci

ὥστ᾽ ἐνδίκως ὄψεσθε κἀμὲ σύμμαχονγῇ τῇδε τιμωροῦντα τῷ θεῷ θ᾽ ἅμαὑπὲρ γὰρ οὐχὶ τῶν ἀπωτέρω φίλωνἀλλ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τοῦτ᾽ ἀποσκεδῶ μύσοςὅστις γὰρ ἦν ἐκεῖνον ὁ κτανών τάχ᾽ ἂνκἄμ᾽ ἂν τοιαύτῃ χειρὶ τιμωροῦνθ᾽ ἕλοικείνῳ προσαρκῶν οὖν ἐμαυτὸν ὠφελῶἀλλ᾽ ὡς τάχιστα παῖδες ὑμεῖς μὲν βάθρωνἵστασθε τούσδ᾽ ἄραντες ἱκτῆρας κλάδουςἄλλος δὲ Κάδμου λαὸν ὧδ᾽ ἀθροιζέτωὡς πᾶν ἐμοῦ δράσοντος ἢ γὰρ εὐτυχεῖςσὺν τῷ θεῷ φανούμεθ᾽ ἢ πεπτωκότες

Ἱερεύςὦ παῖδες ἱστώμεσθα τῶνδε γὰρ χάρινκαὶ δεῦρ᾽ ἔβημεν ὧν ὅδ᾽ ἐξαγγέλλεταιΦοῖβος δ᾽ ὁ πέμψας τάσδε μαντείας ἅμασωτήρ δ᾽ ἵκοιτο καὶ νόσου παυστήριος

Χορόςὦ Διὸς ἁδυεπὲς φάτι τίς ποτε τᾶς πολυχρύσουΠυθῶνος ἀγλαὰς ἔβαςΘήβας ἐκτέταμαι φοβερὰν φρένα δείματι πάλλωνἰήιε Δάλιε Παιάνἀμφὶ σοὶ ἁζόμενος τί μοι ἢ νέονἢ περιτελλομέναις ὥραις πάλιν ἐξανύσεις χρέοςεἰπέ μοι ὦ χρυσέας τέκνον Ἐλπίδος ἄμβροτε Φάμαπρῶτα σὲ κεκλόμενος θύγατερ Διός ἄμβροτ᾽ Ἀθάναγαιάοχόν τ᾽ ἀδελφεὰνἌρτεμιν ἃ κυκλόεντ᾽ ἀγορᾶς θρόνον εὐκλέαθάσσεικαὶ Φοῖβον ἑκαβόλον ἰὼτρισσοὶ ἀλεξίμοροι προφάνητέ μοιεἴ ποτε καὶ προτέρας ἄτας ὕπερ ὀρνυμένας πόλειἠνύσατ᾽ ἐκτοπίαν φλόγα πήματος ἔλθετε καὶ νῦνὦ πόποι ἀνάριθμα γὰρ φέρωπήματα νοσεῖ δέ μοι πρόπας στόλος οὐδ᾽ ἔνι φροντίδος ἔγχοςᾧ τις ἀλέξεται οὔτε γὰρ ἔκγονακλυτᾶς χθονὸς αὔξεται οὔτε τόκοισιν

11

Sofocle - Edipo re

ἰηίων καμάτων ἀνέχουσι γυναῖκεςἄλλον δ᾽ ἂν ἄλλῳ προσίδοις ἅπερ εὔπτερον ὄρνινκρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρὸς ὄρμενονἀκτὰν πρὸς ἑσπέρου θεοῦὧν πόλις ἀνάριθμος ὄλλυταινηλέα δὲ γένεθλα πρὸς πέδῳ θαναταφόρα κεῖται ἀνοίκτωςἐν δ᾽ ἄλοχοι πολιαί τ᾽ ἔπι ματέρεςἀχὰν παραβώμιον ἄλλοθεν ἄλλανλυγρῶν πόνων ἱκετῆρες ἐπιστενάχουσινπαιὰν δὲ λάμπει στονόεσσά τε γῆρυς ὅμαυλοςὧν ὕπερ ὦ χρυσέα θύγατερ Διόςεὐῶπα πέμψον ἀλκάνἌρεά τε τὸν μαλερόν ὃς νῦν ἄχαλκος ἀσπίδωνφλέγει με περιβόατον ἀντιάζωπαλίσσυτον δράμημα νωτίσαι πάτραςἔπουρον εἴτ᾽ ἐς μέγαν θάλαμον Ἀμφιτρίταςεἴτ᾽ ἐς τὸν ἀπόξενον ὅρμωνΘρῄκιον κλύδωνατελεῖν γὰρ εἴ τι νὺξ ἀφῇτοῦτ᾽ ἐπ᾽ ἦμαρ ἔρχεταιτόν ὦ τᾶν πυρφόρωνἀστραπᾶν κράτη νέμωνὦ Ζεῦ πάτερ ὑπὸ σῷ φθίσον κεραυνῷΛύκει᾽ ἄναξ τά τε σὰ χρυσοστρόφων ἀπ᾽ ἀγκυλᾶνβέλεα θέλοιμ᾽ ἂν ἀδάματ᾽ ἐνδατεῖσθαιἀρωγὰ προσταχθέντα τάς τε πυρφόρουςἈρτέμιδος αἴγλας ξὺν αἷς Λύκι᾽ ὄρεα διᾴσσειτὸν χρυσομίτραν τε κικλήσκωτᾶσδ᾽ ἐπώνυμον γᾶςοἰνῶπα Βάκχον εὔιονΜαινάδων ὁμόστολονπελασθῆναι φλέγοντ᾽ἀγλαῶπι macr ˘ macrπεύκᾳ lsquoπὶ τὸν ἀπότιμον ἐν θεοῖς θεόν

Οἰδίπουςαἰτεῖς ἃ δ᾽ αἰτεῖς τἄμ᾽ ἐὰν θέλῃς ἔπηκλύων δέχεσθαι τῇ νόσῳ θ᾽ ὑπηρετεῖνἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν κακῶν

12

Senecio - Classici Latini e Greci

ἁγὼ ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ᾽ ἐξερῶξένος δὲ τοῦ πραχθέντος οὐ γὰρ ἂν μακρὰνἴχνευον αὐτός μὴ οὐκ ἔχων τι σύμβολοννῦν δ᾽ ὕστερος γὰρ ἀστὸς εἰς ἀστοὺς τελῶὑμῖν προφωνῶ πᾶσι Καδμείοις τάδεὅστις ποθ᾽ ὑμῶν Λάϊον τὸν Λαβδάκουκάτοιδεν ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετοτοῦτον κελεύω πάντα σημαίνειν ἐμοίκεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ᾽ ὑπεξελεῖναὐτὸν καθ᾽ αὑτοῦ πείσεται γὰρ ἄλλο μὲνἀστεργὲς οὐδέν γῆς δ᾽ ἄπεισιν ἀσφαλήςεἰ δ᾽ αὖ τις ἄλλον οἶδεν ἐξ ἄλλης χθονὸςτὸν αὐτόχειρα μὴ σιωπάτω τὸ γὰρκέρδος τελῶ lsquoγὼ χἠ χάρις προσκείσεταιεἰ δ᾽ αὖ σιωπήσεσθε καί τις ἢ φίλουδείσας ἀπώσει τοὔπος ἢ χαὐτοῦ τόδεἃκ τῶνδε δράσω ταῦτα χρὴ κλύειν ἐμοῦτὸν ἄνδρ᾽ ἀπαυδῶ τοῦτον ὅστις ἐστί γῆςτῆσδ᾽ ἧς ἐγὼ κράτη τε καὶ θρόνους νέμωμήτ᾽ εἰσδέχεσθαι μήτε προσφωνεῖν τιναμήτ᾽ ἐν θεῶν εὐχαῖσι μήτε θύμασινκοινὸν ποεῖσθαι μήτε χέρνιβας νέμεινὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων πάντας ὡς μιάσματοςτοῦδ᾽ ἡμὶν ὄντος ὡς τὸ Πυθικὸν θεοῦμαντεῖον ἐξέφηνεν ἀρτίως ἐμοίἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονιτῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλωκατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότ᾽ εἴτε τιςεἷς ὢν λέληθεν εἴτε πλειόνων μέτακακὸν κακῶς νιν ἄμορον ἐκτρῖψαι βίονἐπεύχομαι δ᾽ οἴκοισιν εἰ ξυνέστιοςἐν τοῖς ἐμοῖς γένοιτ᾽ ἐμοῦ συνειδότοςπαθεῖν ἅπερ τοῖσδ᾽ ἀρτίως ἠρασάμηνὑμῖν δὲ ταῦτα πάντ᾽ ἐπισκήπτω τελεῖνὑπέρ τ᾽ ἐμαυτοῦ τοῦ θεοῦ τε τῆσδέ τεγῆς ὧδ᾽ ἀκάρπως κἀθέως ἐφθαρμένηςοὐδ᾽ εἰ γὰρ ἦν τὸ πρᾶγμα μὴ θεήλατονἀκάθαρτον ὑμᾶς εἰκὸς ἦν οὕτως ἐᾶνἀνδρός γ᾽ ἀρίστου βασιλέως τ᾽ ὀλωλότος

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

7

Sofocle - Edipo re

ταύτην ἔπραξα παῖδα γὰρ ΜενοικέωςΚρέοντ᾽ ἐμαυτοῦ γαμβρόν ἐς τὰ Πυθικὰἔπεμψα Φοίβου δώμαθ᾽ ὡς πύθοιθ᾽ ὅ τιδρῶν ἢ τί φωνῶν τήνδε ῥυσαίμην πόλινκαί μ᾽ ἦμαρ ἤδη ξυμμετρούμενον χρόνῳλυπεῖ τί πράσσει τοῦ γὰρ εἰκότος πέραἄπεστι πλείω τοῦ καθήκοντος χρόνουὅταν δ᾽ ἵκηται τηνικαῦτ᾽ ἐγὼ κακὸςμὴ δρῶν ἂν εἴην πάνθ᾽ ὅς᾽ ἂν δηλοῖ θεός

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰς καλὸν σύ τ᾽ εἶπας οἵδε τ᾽ ἀρτίωςΚρέοντα προσστείχοντα σημαίνουσί μοι

Οἰδίπουςὦναξ Ἄπολλον εἰ γὰρ ἐν τύχῃ γέ τῳσωτῆρι βαίη λαμπρὸς ὥσπερ ὄμματι

Ἱερεύςἀλλ᾽ εἰκάσαι μέν ἡδύς οὐ γὰρ ἂν κάραπολυστεφὴς ὧδ᾽ εἷρπε παγκάρπου δάφνης

Οἰδίπουςτάχ᾽ εἰσόμεσθα ξύμμετρος γὰρ ὡς κλύεινἄναξ ἐμὸν κήδευμα παῖ Μενοικέωςτίν᾽ ἡμὶν ἥκεις τοῦ θεοῦ φήμην φέρων

Κρέωνἐσθλήν λέγω γὰρ καὶ τὰ δύσφορ᾽ εἰ τύχοικατ᾽ ὀρθὸν ἐξελθόντα πάντ᾽ ἂν εὐτυχεῖν

Οἰδίπουςἔστιν δὲ ποῖον τοὔπος οὔτε γὰρ θρασὺςοὔτ᾽ οὖν προδείσας εἰμὶ τῷ γε νῦν λόγῳ

Κρέωνεἰ τῶνδε χρῄζεις πλησιαζόντων κλύεινἕτοιμος εἰπεῖν εἴτε καὶ στείχειν ἔσω

Οἰδίπουςἐς πάντας αὔδα τῶνδε γὰρ πλέον φέρωτὸ πένθος ἢ καὶ τῆς ἐμῆς ψυχῆς πέρι

8

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέγοιμ᾽ ἂν οἷ᾽ ἤκουσα τοῦ θεοῦ πάραἄνωγεν ἡμᾶς Φοῖβος ἐμφανῶς ἄναξμίασμα χώρας ὡς τεθραμμένον χθονὶἐν τῇδ᾽ ἐλαύνειν μηδ᾽ ἀνήκεστον τρέφειν

Οἰδίπουςποίῳ καθαρμῷ τίς ὁ τρόπος τῆς ξυμφορᾶς

Κρέωνἀνδρηλατοῦντας ἢ φόνῳ φόνον πάλινλύοντας ὡς τόδ᾽ αἷμα χειμάζον πόλιν

Οἰδίπουςποίου γὰρ ἀνδρὸς τήνδε μηνύει τύχην

Κρέωνἦν ἡμίν ὦναξ Λάϊός ποθ᾽ ἡγεμὼνγῆς τῆσδε πρὶν σὲ τήνδ᾽ ἀπευθύνειν πόλιν

Οἰδίπουςἔξοιδ᾽ ἀκούων οὐ γὰρ εἰσεῖδόν γέ πω

Κρέωντούτου θανόντος νῦν ἐπιστέλλει σαφῶςτοὺς αὐτοέντας χειρὶ τιμωρεῖν τινας

Οἰδίπουςοἳ δ᾽ εἰσὶ ποῦ γῆς ποῦ τόδ᾽ εὑρεθήσεταιἴχνος παλαιᾶς δυστέκμαρτον αἰτίας

Κρέωνἐν τῇδ᾽ ἔφασκε γῇ τὸ δὲ ζητούμενονἁλωτόν ἐκφεύγειν δὲ τἀμελούμενον

Οἰδίπουςπότερα δ᾽ ἐν οἴκοις ἢ lsquoν ἀγροῖς ὁ Λάϊοςἢ γῆς ἐπ᾽ ἄλλης τῷδε συμπίπτει φόνῳ

9

Sofocle - Edipo re

Κρέωνθεωρός ὡς ἔφασκεν ἐκδημῶν πάλινπρὸς οἶκον οὐκέθ᾽ ἵκεθ᾽ ὡς ἀπεστάλη

Οἰδίπουςοὐδ᾽ ἄγγελός τις οὐδὲ συμπράκτωρ ὁδοῦκατεῖδ᾽ ὅτου τις ἐκμαθὼν ἐχρήσατ᾽ ἄν

Κρέωνθνῄσκουσι γάρ πλὴν εἷς τις ὃς φόβῳ φυγὼνὧν εἶδε πλὴν ἓν οὐδὲν εἶχ᾽ εἰδὼς φράσαι

Οἰδίπουςτὸ ποῖον ἓν γὰρ πόλλ᾽ ἂν ἐξεύροι μαθεῖνἀρχὴν βραχεῖαν εἰ λάβοιμεν ἐλπίδος

Κρέωνλῃστὰς ἔφασκε συντυχόντας οὐ μιᾷῥώμῃ κτανεῖν νιν ἀλλὰ σὺν πλήθει χερῶν

Οἰδίπουςπῶς οὖν ὁ λῃστής εἴ τι μὴ ξὺν ἀργύρῳἐπράσσετ᾽ ἐνθένδ᾽ ἐς τόδ᾽ ἂν τόλμης ἔβη

Κρέωνδοκοῦντα ταῦτ᾽ ἦν Λαΐου δ᾽ ὀλωλότοςοὐδεὶς ἀρωγὸς ἐν κακοῖς ἐγίγνετο

Οἰδίπουςκακὸν δὲ ποῖον ἐμποδών τυραννίδοςοὕτω πεσούσης εἶργε τοῦτ᾽ ἐξειδέναιΚρέωνἡ ποικιλῳδὸς Σφὶγξ τὸ πρὸς ποσὶν σκοπεῖνμεθέντας ἡμᾶς τἀφανῆ προσήγετο

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἐξ ὑπαρχῆς αὖθις αὔτ᾽ ἐγὼ φανῶἐπαξίως γὰρ Φοῖβος ἀξίως δὲ σὺπρὸ τοῦ θανόντος τήνδ᾽ ἔθεσθ᾽ ἐπιστροφήν

10

Senecio - Classici Latini e Greci

ὥστ᾽ ἐνδίκως ὄψεσθε κἀμὲ σύμμαχονγῇ τῇδε τιμωροῦντα τῷ θεῷ θ᾽ ἅμαὑπὲρ γὰρ οὐχὶ τῶν ἀπωτέρω φίλωνἀλλ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τοῦτ᾽ ἀποσκεδῶ μύσοςὅστις γὰρ ἦν ἐκεῖνον ὁ κτανών τάχ᾽ ἂνκἄμ᾽ ἂν τοιαύτῃ χειρὶ τιμωροῦνθ᾽ ἕλοικείνῳ προσαρκῶν οὖν ἐμαυτὸν ὠφελῶἀλλ᾽ ὡς τάχιστα παῖδες ὑμεῖς μὲν βάθρωνἵστασθε τούσδ᾽ ἄραντες ἱκτῆρας κλάδουςἄλλος δὲ Κάδμου λαὸν ὧδ᾽ ἀθροιζέτωὡς πᾶν ἐμοῦ δράσοντος ἢ γὰρ εὐτυχεῖςσὺν τῷ θεῷ φανούμεθ᾽ ἢ πεπτωκότες

Ἱερεύςὦ παῖδες ἱστώμεσθα τῶνδε γὰρ χάρινκαὶ δεῦρ᾽ ἔβημεν ὧν ὅδ᾽ ἐξαγγέλλεταιΦοῖβος δ᾽ ὁ πέμψας τάσδε μαντείας ἅμασωτήρ δ᾽ ἵκοιτο καὶ νόσου παυστήριος

Χορόςὦ Διὸς ἁδυεπὲς φάτι τίς ποτε τᾶς πολυχρύσουΠυθῶνος ἀγλαὰς ἔβαςΘήβας ἐκτέταμαι φοβερὰν φρένα δείματι πάλλωνἰήιε Δάλιε Παιάνἀμφὶ σοὶ ἁζόμενος τί μοι ἢ νέονἢ περιτελλομέναις ὥραις πάλιν ἐξανύσεις χρέοςεἰπέ μοι ὦ χρυσέας τέκνον Ἐλπίδος ἄμβροτε Φάμαπρῶτα σὲ κεκλόμενος θύγατερ Διός ἄμβροτ᾽ Ἀθάναγαιάοχόν τ᾽ ἀδελφεὰνἌρτεμιν ἃ κυκλόεντ᾽ ἀγορᾶς θρόνον εὐκλέαθάσσεικαὶ Φοῖβον ἑκαβόλον ἰὼτρισσοὶ ἀλεξίμοροι προφάνητέ μοιεἴ ποτε καὶ προτέρας ἄτας ὕπερ ὀρνυμένας πόλειἠνύσατ᾽ ἐκτοπίαν φλόγα πήματος ἔλθετε καὶ νῦνὦ πόποι ἀνάριθμα γὰρ φέρωπήματα νοσεῖ δέ μοι πρόπας στόλος οὐδ᾽ ἔνι φροντίδος ἔγχοςᾧ τις ἀλέξεται οὔτε γὰρ ἔκγονακλυτᾶς χθονὸς αὔξεται οὔτε τόκοισιν

11

Sofocle - Edipo re

ἰηίων καμάτων ἀνέχουσι γυναῖκεςἄλλον δ᾽ ἂν ἄλλῳ προσίδοις ἅπερ εὔπτερον ὄρνινκρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρὸς ὄρμενονἀκτὰν πρὸς ἑσπέρου θεοῦὧν πόλις ἀνάριθμος ὄλλυταινηλέα δὲ γένεθλα πρὸς πέδῳ θαναταφόρα κεῖται ἀνοίκτωςἐν δ᾽ ἄλοχοι πολιαί τ᾽ ἔπι ματέρεςἀχὰν παραβώμιον ἄλλοθεν ἄλλανλυγρῶν πόνων ἱκετῆρες ἐπιστενάχουσινπαιὰν δὲ λάμπει στονόεσσά τε γῆρυς ὅμαυλοςὧν ὕπερ ὦ χρυσέα θύγατερ Διόςεὐῶπα πέμψον ἀλκάνἌρεά τε τὸν μαλερόν ὃς νῦν ἄχαλκος ἀσπίδωνφλέγει με περιβόατον ἀντιάζωπαλίσσυτον δράμημα νωτίσαι πάτραςἔπουρον εἴτ᾽ ἐς μέγαν θάλαμον Ἀμφιτρίταςεἴτ᾽ ἐς τὸν ἀπόξενον ὅρμωνΘρῄκιον κλύδωνατελεῖν γὰρ εἴ τι νὺξ ἀφῇτοῦτ᾽ ἐπ᾽ ἦμαρ ἔρχεταιτόν ὦ τᾶν πυρφόρωνἀστραπᾶν κράτη νέμωνὦ Ζεῦ πάτερ ὑπὸ σῷ φθίσον κεραυνῷΛύκει᾽ ἄναξ τά τε σὰ χρυσοστρόφων ἀπ᾽ ἀγκυλᾶνβέλεα θέλοιμ᾽ ἂν ἀδάματ᾽ ἐνδατεῖσθαιἀρωγὰ προσταχθέντα τάς τε πυρφόρουςἈρτέμιδος αἴγλας ξὺν αἷς Λύκι᾽ ὄρεα διᾴσσειτὸν χρυσομίτραν τε κικλήσκωτᾶσδ᾽ ἐπώνυμον γᾶςοἰνῶπα Βάκχον εὔιονΜαινάδων ὁμόστολονπελασθῆναι φλέγοντ᾽ἀγλαῶπι macr ˘ macrπεύκᾳ lsquoπὶ τὸν ἀπότιμον ἐν θεοῖς θεόν

Οἰδίπουςαἰτεῖς ἃ δ᾽ αἰτεῖς τἄμ᾽ ἐὰν θέλῃς ἔπηκλύων δέχεσθαι τῇ νόσῳ θ᾽ ὑπηρετεῖνἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν κακῶν

12

Senecio - Classici Latini e Greci

ἁγὼ ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ᾽ ἐξερῶξένος δὲ τοῦ πραχθέντος οὐ γὰρ ἂν μακρὰνἴχνευον αὐτός μὴ οὐκ ἔχων τι σύμβολοννῦν δ᾽ ὕστερος γὰρ ἀστὸς εἰς ἀστοὺς τελῶὑμῖν προφωνῶ πᾶσι Καδμείοις τάδεὅστις ποθ᾽ ὑμῶν Λάϊον τὸν Λαβδάκουκάτοιδεν ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετοτοῦτον κελεύω πάντα σημαίνειν ἐμοίκεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ᾽ ὑπεξελεῖναὐτὸν καθ᾽ αὑτοῦ πείσεται γὰρ ἄλλο μὲνἀστεργὲς οὐδέν γῆς δ᾽ ἄπεισιν ἀσφαλήςεἰ δ᾽ αὖ τις ἄλλον οἶδεν ἐξ ἄλλης χθονὸςτὸν αὐτόχειρα μὴ σιωπάτω τὸ γὰρκέρδος τελῶ lsquoγὼ χἠ χάρις προσκείσεταιεἰ δ᾽ αὖ σιωπήσεσθε καί τις ἢ φίλουδείσας ἀπώσει τοὔπος ἢ χαὐτοῦ τόδεἃκ τῶνδε δράσω ταῦτα χρὴ κλύειν ἐμοῦτὸν ἄνδρ᾽ ἀπαυδῶ τοῦτον ὅστις ἐστί γῆςτῆσδ᾽ ἧς ἐγὼ κράτη τε καὶ θρόνους νέμωμήτ᾽ εἰσδέχεσθαι μήτε προσφωνεῖν τιναμήτ᾽ ἐν θεῶν εὐχαῖσι μήτε θύμασινκοινὸν ποεῖσθαι μήτε χέρνιβας νέμεινὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων πάντας ὡς μιάσματοςτοῦδ᾽ ἡμὶν ὄντος ὡς τὸ Πυθικὸν θεοῦμαντεῖον ἐξέφηνεν ἀρτίως ἐμοίἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονιτῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλωκατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότ᾽ εἴτε τιςεἷς ὢν λέληθεν εἴτε πλειόνων μέτακακὸν κακῶς νιν ἄμορον ἐκτρῖψαι βίονἐπεύχομαι δ᾽ οἴκοισιν εἰ ξυνέστιοςἐν τοῖς ἐμοῖς γένοιτ᾽ ἐμοῦ συνειδότοςπαθεῖν ἅπερ τοῖσδ᾽ ἀρτίως ἠρασάμηνὑμῖν δὲ ταῦτα πάντ᾽ ἐπισκήπτω τελεῖνὑπέρ τ᾽ ἐμαυτοῦ τοῦ θεοῦ τε τῆσδέ τεγῆς ὧδ᾽ ἀκάρπως κἀθέως ἐφθαρμένηςοὐδ᾽ εἰ γὰρ ἦν τὸ πρᾶγμα μὴ θεήλατονἀκάθαρτον ὑμᾶς εἰκὸς ἦν οὕτως ἐᾶνἀνδρός γ᾽ ἀρίστου βασιλέως τ᾽ ὀλωλότος

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

8

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέγοιμ᾽ ἂν οἷ᾽ ἤκουσα τοῦ θεοῦ πάραἄνωγεν ἡμᾶς Φοῖβος ἐμφανῶς ἄναξμίασμα χώρας ὡς τεθραμμένον χθονὶἐν τῇδ᾽ ἐλαύνειν μηδ᾽ ἀνήκεστον τρέφειν

Οἰδίπουςποίῳ καθαρμῷ τίς ὁ τρόπος τῆς ξυμφορᾶς

Κρέωνἀνδρηλατοῦντας ἢ φόνῳ φόνον πάλινλύοντας ὡς τόδ᾽ αἷμα χειμάζον πόλιν

Οἰδίπουςποίου γὰρ ἀνδρὸς τήνδε μηνύει τύχην

Κρέωνἦν ἡμίν ὦναξ Λάϊός ποθ᾽ ἡγεμὼνγῆς τῆσδε πρὶν σὲ τήνδ᾽ ἀπευθύνειν πόλιν

Οἰδίπουςἔξοιδ᾽ ἀκούων οὐ γὰρ εἰσεῖδόν γέ πω

Κρέωντούτου θανόντος νῦν ἐπιστέλλει σαφῶςτοὺς αὐτοέντας χειρὶ τιμωρεῖν τινας

Οἰδίπουςοἳ δ᾽ εἰσὶ ποῦ γῆς ποῦ τόδ᾽ εὑρεθήσεταιἴχνος παλαιᾶς δυστέκμαρτον αἰτίας

Κρέωνἐν τῇδ᾽ ἔφασκε γῇ τὸ δὲ ζητούμενονἁλωτόν ἐκφεύγειν δὲ τἀμελούμενον

Οἰδίπουςπότερα δ᾽ ἐν οἴκοις ἢ lsquoν ἀγροῖς ὁ Λάϊοςἢ γῆς ἐπ᾽ ἄλλης τῷδε συμπίπτει φόνῳ

9

Sofocle - Edipo re

Κρέωνθεωρός ὡς ἔφασκεν ἐκδημῶν πάλινπρὸς οἶκον οὐκέθ᾽ ἵκεθ᾽ ὡς ἀπεστάλη

Οἰδίπουςοὐδ᾽ ἄγγελός τις οὐδὲ συμπράκτωρ ὁδοῦκατεῖδ᾽ ὅτου τις ἐκμαθὼν ἐχρήσατ᾽ ἄν

Κρέωνθνῄσκουσι γάρ πλὴν εἷς τις ὃς φόβῳ φυγὼνὧν εἶδε πλὴν ἓν οὐδὲν εἶχ᾽ εἰδὼς φράσαι

Οἰδίπουςτὸ ποῖον ἓν γὰρ πόλλ᾽ ἂν ἐξεύροι μαθεῖνἀρχὴν βραχεῖαν εἰ λάβοιμεν ἐλπίδος

Κρέωνλῃστὰς ἔφασκε συντυχόντας οὐ μιᾷῥώμῃ κτανεῖν νιν ἀλλὰ σὺν πλήθει χερῶν

Οἰδίπουςπῶς οὖν ὁ λῃστής εἴ τι μὴ ξὺν ἀργύρῳἐπράσσετ᾽ ἐνθένδ᾽ ἐς τόδ᾽ ἂν τόλμης ἔβη

Κρέωνδοκοῦντα ταῦτ᾽ ἦν Λαΐου δ᾽ ὀλωλότοςοὐδεὶς ἀρωγὸς ἐν κακοῖς ἐγίγνετο

Οἰδίπουςκακὸν δὲ ποῖον ἐμποδών τυραννίδοςοὕτω πεσούσης εἶργε τοῦτ᾽ ἐξειδέναιΚρέωνἡ ποικιλῳδὸς Σφὶγξ τὸ πρὸς ποσὶν σκοπεῖνμεθέντας ἡμᾶς τἀφανῆ προσήγετο

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἐξ ὑπαρχῆς αὖθις αὔτ᾽ ἐγὼ φανῶἐπαξίως γὰρ Φοῖβος ἀξίως δὲ σὺπρὸ τοῦ θανόντος τήνδ᾽ ἔθεσθ᾽ ἐπιστροφήν

10

Senecio - Classici Latini e Greci

ὥστ᾽ ἐνδίκως ὄψεσθε κἀμὲ σύμμαχονγῇ τῇδε τιμωροῦντα τῷ θεῷ θ᾽ ἅμαὑπὲρ γὰρ οὐχὶ τῶν ἀπωτέρω φίλωνἀλλ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τοῦτ᾽ ἀποσκεδῶ μύσοςὅστις γὰρ ἦν ἐκεῖνον ὁ κτανών τάχ᾽ ἂνκἄμ᾽ ἂν τοιαύτῃ χειρὶ τιμωροῦνθ᾽ ἕλοικείνῳ προσαρκῶν οὖν ἐμαυτὸν ὠφελῶἀλλ᾽ ὡς τάχιστα παῖδες ὑμεῖς μὲν βάθρωνἵστασθε τούσδ᾽ ἄραντες ἱκτῆρας κλάδουςἄλλος δὲ Κάδμου λαὸν ὧδ᾽ ἀθροιζέτωὡς πᾶν ἐμοῦ δράσοντος ἢ γὰρ εὐτυχεῖςσὺν τῷ θεῷ φανούμεθ᾽ ἢ πεπτωκότες

Ἱερεύςὦ παῖδες ἱστώμεσθα τῶνδε γὰρ χάρινκαὶ δεῦρ᾽ ἔβημεν ὧν ὅδ᾽ ἐξαγγέλλεταιΦοῖβος δ᾽ ὁ πέμψας τάσδε μαντείας ἅμασωτήρ δ᾽ ἵκοιτο καὶ νόσου παυστήριος

Χορόςὦ Διὸς ἁδυεπὲς φάτι τίς ποτε τᾶς πολυχρύσουΠυθῶνος ἀγλαὰς ἔβαςΘήβας ἐκτέταμαι φοβερὰν φρένα δείματι πάλλωνἰήιε Δάλιε Παιάνἀμφὶ σοὶ ἁζόμενος τί μοι ἢ νέονἢ περιτελλομέναις ὥραις πάλιν ἐξανύσεις χρέοςεἰπέ μοι ὦ χρυσέας τέκνον Ἐλπίδος ἄμβροτε Φάμαπρῶτα σὲ κεκλόμενος θύγατερ Διός ἄμβροτ᾽ Ἀθάναγαιάοχόν τ᾽ ἀδελφεὰνἌρτεμιν ἃ κυκλόεντ᾽ ἀγορᾶς θρόνον εὐκλέαθάσσεικαὶ Φοῖβον ἑκαβόλον ἰὼτρισσοὶ ἀλεξίμοροι προφάνητέ μοιεἴ ποτε καὶ προτέρας ἄτας ὕπερ ὀρνυμένας πόλειἠνύσατ᾽ ἐκτοπίαν φλόγα πήματος ἔλθετε καὶ νῦνὦ πόποι ἀνάριθμα γὰρ φέρωπήματα νοσεῖ δέ μοι πρόπας στόλος οὐδ᾽ ἔνι φροντίδος ἔγχοςᾧ τις ἀλέξεται οὔτε γὰρ ἔκγονακλυτᾶς χθονὸς αὔξεται οὔτε τόκοισιν

11

Sofocle - Edipo re

ἰηίων καμάτων ἀνέχουσι γυναῖκεςἄλλον δ᾽ ἂν ἄλλῳ προσίδοις ἅπερ εὔπτερον ὄρνινκρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρὸς ὄρμενονἀκτὰν πρὸς ἑσπέρου θεοῦὧν πόλις ἀνάριθμος ὄλλυταινηλέα δὲ γένεθλα πρὸς πέδῳ θαναταφόρα κεῖται ἀνοίκτωςἐν δ᾽ ἄλοχοι πολιαί τ᾽ ἔπι ματέρεςἀχὰν παραβώμιον ἄλλοθεν ἄλλανλυγρῶν πόνων ἱκετῆρες ἐπιστενάχουσινπαιὰν δὲ λάμπει στονόεσσά τε γῆρυς ὅμαυλοςὧν ὕπερ ὦ χρυσέα θύγατερ Διόςεὐῶπα πέμψον ἀλκάνἌρεά τε τὸν μαλερόν ὃς νῦν ἄχαλκος ἀσπίδωνφλέγει με περιβόατον ἀντιάζωπαλίσσυτον δράμημα νωτίσαι πάτραςἔπουρον εἴτ᾽ ἐς μέγαν θάλαμον Ἀμφιτρίταςεἴτ᾽ ἐς τὸν ἀπόξενον ὅρμωνΘρῄκιον κλύδωνατελεῖν γὰρ εἴ τι νὺξ ἀφῇτοῦτ᾽ ἐπ᾽ ἦμαρ ἔρχεταιτόν ὦ τᾶν πυρφόρωνἀστραπᾶν κράτη νέμωνὦ Ζεῦ πάτερ ὑπὸ σῷ φθίσον κεραυνῷΛύκει᾽ ἄναξ τά τε σὰ χρυσοστρόφων ἀπ᾽ ἀγκυλᾶνβέλεα θέλοιμ᾽ ἂν ἀδάματ᾽ ἐνδατεῖσθαιἀρωγὰ προσταχθέντα τάς τε πυρφόρουςἈρτέμιδος αἴγλας ξὺν αἷς Λύκι᾽ ὄρεα διᾴσσειτὸν χρυσομίτραν τε κικλήσκωτᾶσδ᾽ ἐπώνυμον γᾶςοἰνῶπα Βάκχον εὔιονΜαινάδων ὁμόστολονπελασθῆναι φλέγοντ᾽ἀγλαῶπι macr ˘ macrπεύκᾳ lsquoπὶ τὸν ἀπότιμον ἐν θεοῖς θεόν

Οἰδίπουςαἰτεῖς ἃ δ᾽ αἰτεῖς τἄμ᾽ ἐὰν θέλῃς ἔπηκλύων δέχεσθαι τῇ νόσῳ θ᾽ ὑπηρετεῖνἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν κακῶν

12

Senecio - Classici Latini e Greci

ἁγὼ ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ᾽ ἐξερῶξένος δὲ τοῦ πραχθέντος οὐ γὰρ ἂν μακρὰνἴχνευον αὐτός μὴ οὐκ ἔχων τι σύμβολοννῦν δ᾽ ὕστερος γὰρ ἀστὸς εἰς ἀστοὺς τελῶὑμῖν προφωνῶ πᾶσι Καδμείοις τάδεὅστις ποθ᾽ ὑμῶν Λάϊον τὸν Λαβδάκουκάτοιδεν ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετοτοῦτον κελεύω πάντα σημαίνειν ἐμοίκεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ᾽ ὑπεξελεῖναὐτὸν καθ᾽ αὑτοῦ πείσεται γὰρ ἄλλο μὲνἀστεργὲς οὐδέν γῆς δ᾽ ἄπεισιν ἀσφαλήςεἰ δ᾽ αὖ τις ἄλλον οἶδεν ἐξ ἄλλης χθονὸςτὸν αὐτόχειρα μὴ σιωπάτω τὸ γὰρκέρδος τελῶ lsquoγὼ χἠ χάρις προσκείσεταιεἰ δ᾽ αὖ σιωπήσεσθε καί τις ἢ φίλουδείσας ἀπώσει τοὔπος ἢ χαὐτοῦ τόδεἃκ τῶνδε δράσω ταῦτα χρὴ κλύειν ἐμοῦτὸν ἄνδρ᾽ ἀπαυδῶ τοῦτον ὅστις ἐστί γῆςτῆσδ᾽ ἧς ἐγὼ κράτη τε καὶ θρόνους νέμωμήτ᾽ εἰσδέχεσθαι μήτε προσφωνεῖν τιναμήτ᾽ ἐν θεῶν εὐχαῖσι μήτε θύμασινκοινὸν ποεῖσθαι μήτε χέρνιβας νέμεινὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων πάντας ὡς μιάσματοςτοῦδ᾽ ἡμὶν ὄντος ὡς τὸ Πυθικὸν θεοῦμαντεῖον ἐξέφηνεν ἀρτίως ἐμοίἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονιτῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλωκατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότ᾽ εἴτε τιςεἷς ὢν λέληθεν εἴτε πλειόνων μέτακακὸν κακῶς νιν ἄμορον ἐκτρῖψαι βίονἐπεύχομαι δ᾽ οἴκοισιν εἰ ξυνέστιοςἐν τοῖς ἐμοῖς γένοιτ᾽ ἐμοῦ συνειδότοςπαθεῖν ἅπερ τοῖσδ᾽ ἀρτίως ἠρασάμηνὑμῖν δὲ ταῦτα πάντ᾽ ἐπισκήπτω τελεῖνὑπέρ τ᾽ ἐμαυτοῦ τοῦ θεοῦ τε τῆσδέ τεγῆς ὧδ᾽ ἀκάρπως κἀθέως ἐφθαρμένηςοὐδ᾽ εἰ γὰρ ἦν τὸ πρᾶγμα μὴ θεήλατονἀκάθαρτον ὑμᾶς εἰκὸς ἦν οὕτως ἐᾶνἀνδρός γ᾽ ἀρίστου βασιλέως τ᾽ ὀλωλότος

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

9

Sofocle - Edipo re

Κρέωνθεωρός ὡς ἔφασκεν ἐκδημῶν πάλινπρὸς οἶκον οὐκέθ᾽ ἵκεθ᾽ ὡς ἀπεστάλη

Οἰδίπουςοὐδ᾽ ἄγγελός τις οὐδὲ συμπράκτωρ ὁδοῦκατεῖδ᾽ ὅτου τις ἐκμαθὼν ἐχρήσατ᾽ ἄν

Κρέωνθνῄσκουσι γάρ πλὴν εἷς τις ὃς φόβῳ φυγὼνὧν εἶδε πλὴν ἓν οὐδὲν εἶχ᾽ εἰδὼς φράσαι

Οἰδίπουςτὸ ποῖον ἓν γὰρ πόλλ᾽ ἂν ἐξεύροι μαθεῖνἀρχὴν βραχεῖαν εἰ λάβοιμεν ἐλπίδος

Κρέωνλῃστὰς ἔφασκε συντυχόντας οὐ μιᾷῥώμῃ κτανεῖν νιν ἀλλὰ σὺν πλήθει χερῶν

Οἰδίπουςπῶς οὖν ὁ λῃστής εἴ τι μὴ ξὺν ἀργύρῳἐπράσσετ᾽ ἐνθένδ᾽ ἐς τόδ᾽ ἂν τόλμης ἔβη

Κρέωνδοκοῦντα ταῦτ᾽ ἦν Λαΐου δ᾽ ὀλωλότοςοὐδεὶς ἀρωγὸς ἐν κακοῖς ἐγίγνετο

Οἰδίπουςκακὸν δὲ ποῖον ἐμποδών τυραννίδοςοὕτω πεσούσης εἶργε τοῦτ᾽ ἐξειδέναιΚρέωνἡ ποικιλῳδὸς Σφὶγξ τὸ πρὸς ποσὶν σκοπεῖνμεθέντας ἡμᾶς τἀφανῆ προσήγετο

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἐξ ὑπαρχῆς αὖθις αὔτ᾽ ἐγὼ φανῶἐπαξίως γὰρ Φοῖβος ἀξίως δὲ σὺπρὸ τοῦ θανόντος τήνδ᾽ ἔθεσθ᾽ ἐπιστροφήν

10

Senecio - Classici Latini e Greci

ὥστ᾽ ἐνδίκως ὄψεσθε κἀμὲ σύμμαχονγῇ τῇδε τιμωροῦντα τῷ θεῷ θ᾽ ἅμαὑπὲρ γὰρ οὐχὶ τῶν ἀπωτέρω φίλωνἀλλ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τοῦτ᾽ ἀποσκεδῶ μύσοςὅστις γὰρ ἦν ἐκεῖνον ὁ κτανών τάχ᾽ ἂνκἄμ᾽ ἂν τοιαύτῃ χειρὶ τιμωροῦνθ᾽ ἕλοικείνῳ προσαρκῶν οὖν ἐμαυτὸν ὠφελῶἀλλ᾽ ὡς τάχιστα παῖδες ὑμεῖς μὲν βάθρωνἵστασθε τούσδ᾽ ἄραντες ἱκτῆρας κλάδουςἄλλος δὲ Κάδμου λαὸν ὧδ᾽ ἀθροιζέτωὡς πᾶν ἐμοῦ δράσοντος ἢ γὰρ εὐτυχεῖςσὺν τῷ θεῷ φανούμεθ᾽ ἢ πεπτωκότες

Ἱερεύςὦ παῖδες ἱστώμεσθα τῶνδε γὰρ χάρινκαὶ δεῦρ᾽ ἔβημεν ὧν ὅδ᾽ ἐξαγγέλλεταιΦοῖβος δ᾽ ὁ πέμψας τάσδε μαντείας ἅμασωτήρ δ᾽ ἵκοιτο καὶ νόσου παυστήριος

Χορόςὦ Διὸς ἁδυεπὲς φάτι τίς ποτε τᾶς πολυχρύσουΠυθῶνος ἀγλαὰς ἔβαςΘήβας ἐκτέταμαι φοβερὰν φρένα δείματι πάλλωνἰήιε Δάλιε Παιάνἀμφὶ σοὶ ἁζόμενος τί μοι ἢ νέονἢ περιτελλομέναις ὥραις πάλιν ἐξανύσεις χρέοςεἰπέ μοι ὦ χρυσέας τέκνον Ἐλπίδος ἄμβροτε Φάμαπρῶτα σὲ κεκλόμενος θύγατερ Διός ἄμβροτ᾽ Ἀθάναγαιάοχόν τ᾽ ἀδελφεὰνἌρτεμιν ἃ κυκλόεντ᾽ ἀγορᾶς θρόνον εὐκλέαθάσσεικαὶ Φοῖβον ἑκαβόλον ἰὼτρισσοὶ ἀλεξίμοροι προφάνητέ μοιεἴ ποτε καὶ προτέρας ἄτας ὕπερ ὀρνυμένας πόλειἠνύσατ᾽ ἐκτοπίαν φλόγα πήματος ἔλθετε καὶ νῦνὦ πόποι ἀνάριθμα γὰρ φέρωπήματα νοσεῖ δέ μοι πρόπας στόλος οὐδ᾽ ἔνι φροντίδος ἔγχοςᾧ τις ἀλέξεται οὔτε γὰρ ἔκγονακλυτᾶς χθονὸς αὔξεται οὔτε τόκοισιν

11

Sofocle - Edipo re

ἰηίων καμάτων ἀνέχουσι γυναῖκεςἄλλον δ᾽ ἂν ἄλλῳ προσίδοις ἅπερ εὔπτερον ὄρνινκρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρὸς ὄρμενονἀκτὰν πρὸς ἑσπέρου θεοῦὧν πόλις ἀνάριθμος ὄλλυταινηλέα δὲ γένεθλα πρὸς πέδῳ θαναταφόρα κεῖται ἀνοίκτωςἐν δ᾽ ἄλοχοι πολιαί τ᾽ ἔπι ματέρεςἀχὰν παραβώμιον ἄλλοθεν ἄλλανλυγρῶν πόνων ἱκετῆρες ἐπιστενάχουσινπαιὰν δὲ λάμπει στονόεσσά τε γῆρυς ὅμαυλοςὧν ὕπερ ὦ χρυσέα θύγατερ Διόςεὐῶπα πέμψον ἀλκάνἌρεά τε τὸν μαλερόν ὃς νῦν ἄχαλκος ἀσπίδωνφλέγει με περιβόατον ἀντιάζωπαλίσσυτον δράμημα νωτίσαι πάτραςἔπουρον εἴτ᾽ ἐς μέγαν θάλαμον Ἀμφιτρίταςεἴτ᾽ ἐς τὸν ἀπόξενον ὅρμωνΘρῄκιον κλύδωνατελεῖν γὰρ εἴ τι νὺξ ἀφῇτοῦτ᾽ ἐπ᾽ ἦμαρ ἔρχεταιτόν ὦ τᾶν πυρφόρωνἀστραπᾶν κράτη νέμωνὦ Ζεῦ πάτερ ὑπὸ σῷ φθίσον κεραυνῷΛύκει᾽ ἄναξ τά τε σὰ χρυσοστρόφων ἀπ᾽ ἀγκυλᾶνβέλεα θέλοιμ᾽ ἂν ἀδάματ᾽ ἐνδατεῖσθαιἀρωγὰ προσταχθέντα τάς τε πυρφόρουςἈρτέμιδος αἴγλας ξὺν αἷς Λύκι᾽ ὄρεα διᾴσσειτὸν χρυσομίτραν τε κικλήσκωτᾶσδ᾽ ἐπώνυμον γᾶςοἰνῶπα Βάκχον εὔιονΜαινάδων ὁμόστολονπελασθῆναι φλέγοντ᾽ἀγλαῶπι macr ˘ macrπεύκᾳ lsquoπὶ τὸν ἀπότιμον ἐν θεοῖς θεόν

Οἰδίπουςαἰτεῖς ἃ δ᾽ αἰτεῖς τἄμ᾽ ἐὰν θέλῃς ἔπηκλύων δέχεσθαι τῇ νόσῳ θ᾽ ὑπηρετεῖνἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν κακῶν

12

Senecio - Classici Latini e Greci

ἁγὼ ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ᾽ ἐξερῶξένος δὲ τοῦ πραχθέντος οὐ γὰρ ἂν μακρὰνἴχνευον αὐτός μὴ οὐκ ἔχων τι σύμβολοννῦν δ᾽ ὕστερος γὰρ ἀστὸς εἰς ἀστοὺς τελῶὑμῖν προφωνῶ πᾶσι Καδμείοις τάδεὅστις ποθ᾽ ὑμῶν Λάϊον τὸν Λαβδάκουκάτοιδεν ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετοτοῦτον κελεύω πάντα σημαίνειν ἐμοίκεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ᾽ ὑπεξελεῖναὐτὸν καθ᾽ αὑτοῦ πείσεται γὰρ ἄλλο μὲνἀστεργὲς οὐδέν γῆς δ᾽ ἄπεισιν ἀσφαλήςεἰ δ᾽ αὖ τις ἄλλον οἶδεν ἐξ ἄλλης χθονὸςτὸν αὐτόχειρα μὴ σιωπάτω τὸ γὰρκέρδος τελῶ lsquoγὼ χἠ χάρις προσκείσεταιεἰ δ᾽ αὖ σιωπήσεσθε καί τις ἢ φίλουδείσας ἀπώσει τοὔπος ἢ χαὐτοῦ τόδεἃκ τῶνδε δράσω ταῦτα χρὴ κλύειν ἐμοῦτὸν ἄνδρ᾽ ἀπαυδῶ τοῦτον ὅστις ἐστί γῆςτῆσδ᾽ ἧς ἐγὼ κράτη τε καὶ θρόνους νέμωμήτ᾽ εἰσδέχεσθαι μήτε προσφωνεῖν τιναμήτ᾽ ἐν θεῶν εὐχαῖσι μήτε θύμασινκοινὸν ποεῖσθαι μήτε χέρνιβας νέμεινὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων πάντας ὡς μιάσματοςτοῦδ᾽ ἡμὶν ὄντος ὡς τὸ Πυθικὸν θεοῦμαντεῖον ἐξέφηνεν ἀρτίως ἐμοίἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονιτῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλωκατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότ᾽ εἴτε τιςεἷς ὢν λέληθεν εἴτε πλειόνων μέτακακὸν κακῶς νιν ἄμορον ἐκτρῖψαι βίονἐπεύχομαι δ᾽ οἴκοισιν εἰ ξυνέστιοςἐν τοῖς ἐμοῖς γένοιτ᾽ ἐμοῦ συνειδότοςπαθεῖν ἅπερ τοῖσδ᾽ ἀρτίως ἠρασάμηνὑμῖν δὲ ταῦτα πάντ᾽ ἐπισκήπτω τελεῖνὑπέρ τ᾽ ἐμαυτοῦ τοῦ θεοῦ τε τῆσδέ τεγῆς ὧδ᾽ ἀκάρπως κἀθέως ἐφθαρμένηςοὐδ᾽ εἰ γὰρ ἦν τὸ πρᾶγμα μὴ θεήλατονἀκάθαρτον ὑμᾶς εἰκὸς ἦν οὕτως ἐᾶνἀνδρός γ᾽ ἀρίστου βασιλέως τ᾽ ὀλωλότος

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

10

Senecio - Classici Latini e Greci

ὥστ᾽ ἐνδίκως ὄψεσθε κἀμὲ σύμμαχονγῇ τῇδε τιμωροῦντα τῷ θεῷ θ᾽ ἅμαὑπὲρ γὰρ οὐχὶ τῶν ἀπωτέρω φίλωνἀλλ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τοῦτ᾽ ἀποσκεδῶ μύσοςὅστις γὰρ ἦν ἐκεῖνον ὁ κτανών τάχ᾽ ἂνκἄμ᾽ ἂν τοιαύτῃ χειρὶ τιμωροῦνθ᾽ ἕλοικείνῳ προσαρκῶν οὖν ἐμαυτὸν ὠφελῶἀλλ᾽ ὡς τάχιστα παῖδες ὑμεῖς μὲν βάθρωνἵστασθε τούσδ᾽ ἄραντες ἱκτῆρας κλάδουςἄλλος δὲ Κάδμου λαὸν ὧδ᾽ ἀθροιζέτωὡς πᾶν ἐμοῦ δράσοντος ἢ γὰρ εὐτυχεῖςσὺν τῷ θεῷ φανούμεθ᾽ ἢ πεπτωκότες

Ἱερεύςὦ παῖδες ἱστώμεσθα τῶνδε γὰρ χάρινκαὶ δεῦρ᾽ ἔβημεν ὧν ὅδ᾽ ἐξαγγέλλεταιΦοῖβος δ᾽ ὁ πέμψας τάσδε μαντείας ἅμασωτήρ δ᾽ ἵκοιτο καὶ νόσου παυστήριος

Χορόςὦ Διὸς ἁδυεπὲς φάτι τίς ποτε τᾶς πολυχρύσουΠυθῶνος ἀγλαὰς ἔβαςΘήβας ἐκτέταμαι φοβερὰν φρένα δείματι πάλλωνἰήιε Δάλιε Παιάνἀμφὶ σοὶ ἁζόμενος τί μοι ἢ νέονἢ περιτελλομέναις ὥραις πάλιν ἐξανύσεις χρέοςεἰπέ μοι ὦ χρυσέας τέκνον Ἐλπίδος ἄμβροτε Φάμαπρῶτα σὲ κεκλόμενος θύγατερ Διός ἄμβροτ᾽ Ἀθάναγαιάοχόν τ᾽ ἀδελφεὰνἌρτεμιν ἃ κυκλόεντ᾽ ἀγορᾶς θρόνον εὐκλέαθάσσεικαὶ Φοῖβον ἑκαβόλον ἰὼτρισσοὶ ἀλεξίμοροι προφάνητέ μοιεἴ ποτε καὶ προτέρας ἄτας ὕπερ ὀρνυμένας πόλειἠνύσατ᾽ ἐκτοπίαν φλόγα πήματος ἔλθετε καὶ νῦνὦ πόποι ἀνάριθμα γὰρ φέρωπήματα νοσεῖ δέ μοι πρόπας στόλος οὐδ᾽ ἔνι φροντίδος ἔγχοςᾧ τις ἀλέξεται οὔτε γὰρ ἔκγονακλυτᾶς χθονὸς αὔξεται οὔτε τόκοισιν

11

Sofocle - Edipo re

ἰηίων καμάτων ἀνέχουσι γυναῖκεςἄλλον δ᾽ ἂν ἄλλῳ προσίδοις ἅπερ εὔπτερον ὄρνινκρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρὸς ὄρμενονἀκτὰν πρὸς ἑσπέρου θεοῦὧν πόλις ἀνάριθμος ὄλλυταινηλέα δὲ γένεθλα πρὸς πέδῳ θαναταφόρα κεῖται ἀνοίκτωςἐν δ᾽ ἄλοχοι πολιαί τ᾽ ἔπι ματέρεςἀχὰν παραβώμιον ἄλλοθεν ἄλλανλυγρῶν πόνων ἱκετῆρες ἐπιστενάχουσινπαιὰν δὲ λάμπει στονόεσσά τε γῆρυς ὅμαυλοςὧν ὕπερ ὦ χρυσέα θύγατερ Διόςεὐῶπα πέμψον ἀλκάνἌρεά τε τὸν μαλερόν ὃς νῦν ἄχαλκος ἀσπίδωνφλέγει με περιβόατον ἀντιάζωπαλίσσυτον δράμημα νωτίσαι πάτραςἔπουρον εἴτ᾽ ἐς μέγαν θάλαμον Ἀμφιτρίταςεἴτ᾽ ἐς τὸν ἀπόξενον ὅρμωνΘρῄκιον κλύδωνατελεῖν γὰρ εἴ τι νὺξ ἀφῇτοῦτ᾽ ἐπ᾽ ἦμαρ ἔρχεταιτόν ὦ τᾶν πυρφόρωνἀστραπᾶν κράτη νέμωνὦ Ζεῦ πάτερ ὑπὸ σῷ φθίσον κεραυνῷΛύκει᾽ ἄναξ τά τε σὰ χρυσοστρόφων ἀπ᾽ ἀγκυλᾶνβέλεα θέλοιμ᾽ ἂν ἀδάματ᾽ ἐνδατεῖσθαιἀρωγὰ προσταχθέντα τάς τε πυρφόρουςἈρτέμιδος αἴγλας ξὺν αἷς Λύκι᾽ ὄρεα διᾴσσειτὸν χρυσομίτραν τε κικλήσκωτᾶσδ᾽ ἐπώνυμον γᾶςοἰνῶπα Βάκχον εὔιονΜαινάδων ὁμόστολονπελασθῆναι φλέγοντ᾽ἀγλαῶπι macr ˘ macrπεύκᾳ lsquoπὶ τὸν ἀπότιμον ἐν θεοῖς θεόν

Οἰδίπουςαἰτεῖς ἃ δ᾽ αἰτεῖς τἄμ᾽ ἐὰν θέλῃς ἔπηκλύων δέχεσθαι τῇ νόσῳ θ᾽ ὑπηρετεῖνἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν κακῶν

12

Senecio - Classici Latini e Greci

ἁγὼ ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ᾽ ἐξερῶξένος δὲ τοῦ πραχθέντος οὐ γὰρ ἂν μακρὰνἴχνευον αὐτός μὴ οὐκ ἔχων τι σύμβολοννῦν δ᾽ ὕστερος γὰρ ἀστὸς εἰς ἀστοὺς τελῶὑμῖν προφωνῶ πᾶσι Καδμείοις τάδεὅστις ποθ᾽ ὑμῶν Λάϊον τὸν Λαβδάκουκάτοιδεν ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετοτοῦτον κελεύω πάντα σημαίνειν ἐμοίκεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ᾽ ὑπεξελεῖναὐτὸν καθ᾽ αὑτοῦ πείσεται γὰρ ἄλλο μὲνἀστεργὲς οὐδέν γῆς δ᾽ ἄπεισιν ἀσφαλήςεἰ δ᾽ αὖ τις ἄλλον οἶδεν ἐξ ἄλλης χθονὸςτὸν αὐτόχειρα μὴ σιωπάτω τὸ γὰρκέρδος τελῶ lsquoγὼ χἠ χάρις προσκείσεταιεἰ δ᾽ αὖ σιωπήσεσθε καί τις ἢ φίλουδείσας ἀπώσει τοὔπος ἢ χαὐτοῦ τόδεἃκ τῶνδε δράσω ταῦτα χρὴ κλύειν ἐμοῦτὸν ἄνδρ᾽ ἀπαυδῶ τοῦτον ὅστις ἐστί γῆςτῆσδ᾽ ἧς ἐγὼ κράτη τε καὶ θρόνους νέμωμήτ᾽ εἰσδέχεσθαι μήτε προσφωνεῖν τιναμήτ᾽ ἐν θεῶν εὐχαῖσι μήτε θύμασινκοινὸν ποεῖσθαι μήτε χέρνιβας νέμεινὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων πάντας ὡς μιάσματοςτοῦδ᾽ ἡμὶν ὄντος ὡς τὸ Πυθικὸν θεοῦμαντεῖον ἐξέφηνεν ἀρτίως ἐμοίἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονιτῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλωκατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότ᾽ εἴτε τιςεἷς ὢν λέληθεν εἴτε πλειόνων μέτακακὸν κακῶς νιν ἄμορον ἐκτρῖψαι βίονἐπεύχομαι δ᾽ οἴκοισιν εἰ ξυνέστιοςἐν τοῖς ἐμοῖς γένοιτ᾽ ἐμοῦ συνειδότοςπαθεῖν ἅπερ τοῖσδ᾽ ἀρτίως ἠρασάμηνὑμῖν δὲ ταῦτα πάντ᾽ ἐπισκήπτω τελεῖνὑπέρ τ᾽ ἐμαυτοῦ τοῦ θεοῦ τε τῆσδέ τεγῆς ὧδ᾽ ἀκάρπως κἀθέως ἐφθαρμένηςοὐδ᾽ εἰ γὰρ ἦν τὸ πρᾶγμα μὴ θεήλατονἀκάθαρτον ὑμᾶς εἰκὸς ἦν οὕτως ἐᾶνἀνδρός γ᾽ ἀρίστου βασιλέως τ᾽ ὀλωλότος

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

11

Sofocle - Edipo re

ἰηίων καμάτων ἀνέχουσι γυναῖκεςἄλλον δ᾽ ἂν ἄλλῳ προσίδοις ἅπερ εὔπτερον ὄρνινκρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρὸς ὄρμενονἀκτὰν πρὸς ἑσπέρου θεοῦὧν πόλις ἀνάριθμος ὄλλυταινηλέα δὲ γένεθλα πρὸς πέδῳ θαναταφόρα κεῖται ἀνοίκτωςἐν δ᾽ ἄλοχοι πολιαί τ᾽ ἔπι ματέρεςἀχὰν παραβώμιον ἄλλοθεν ἄλλανλυγρῶν πόνων ἱκετῆρες ἐπιστενάχουσινπαιὰν δὲ λάμπει στονόεσσά τε γῆρυς ὅμαυλοςὧν ὕπερ ὦ χρυσέα θύγατερ Διόςεὐῶπα πέμψον ἀλκάνἌρεά τε τὸν μαλερόν ὃς νῦν ἄχαλκος ἀσπίδωνφλέγει με περιβόατον ἀντιάζωπαλίσσυτον δράμημα νωτίσαι πάτραςἔπουρον εἴτ᾽ ἐς μέγαν θάλαμον Ἀμφιτρίταςεἴτ᾽ ἐς τὸν ἀπόξενον ὅρμωνΘρῄκιον κλύδωνατελεῖν γὰρ εἴ τι νὺξ ἀφῇτοῦτ᾽ ἐπ᾽ ἦμαρ ἔρχεταιτόν ὦ τᾶν πυρφόρωνἀστραπᾶν κράτη νέμωνὦ Ζεῦ πάτερ ὑπὸ σῷ φθίσον κεραυνῷΛύκει᾽ ἄναξ τά τε σὰ χρυσοστρόφων ἀπ᾽ ἀγκυλᾶνβέλεα θέλοιμ᾽ ἂν ἀδάματ᾽ ἐνδατεῖσθαιἀρωγὰ προσταχθέντα τάς τε πυρφόρουςἈρτέμιδος αἴγλας ξὺν αἷς Λύκι᾽ ὄρεα διᾴσσειτὸν χρυσομίτραν τε κικλήσκωτᾶσδ᾽ ἐπώνυμον γᾶςοἰνῶπα Βάκχον εὔιονΜαινάδων ὁμόστολονπελασθῆναι φλέγοντ᾽ἀγλαῶπι macr ˘ macrπεύκᾳ lsquoπὶ τὸν ἀπότιμον ἐν θεοῖς θεόν

Οἰδίπουςαἰτεῖς ἃ δ᾽ αἰτεῖς τἄμ᾽ ἐὰν θέλῃς ἔπηκλύων δέχεσθαι τῇ νόσῳ θ᾽ ὑπηρετεῖνἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν κακῶν

12

Senecio - Classici Latini e Greci

ἁγὼ ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ᾽ ἐξερῶξένος δὲ τοῦ πραχθέντος οὐ γὰρ ἂν μακρὰνἴχνευον αὐτός μὴ οὐκ ἔχων τι σύμβολοννῦν δ᾽ ὕστερος γὰρ ἀστὸς εἰς ἀστοὺς τελῶὑμῖν προφωνῶ πᾶσι Καδμείοις τάδεὅστις ποθ᾽ ὑμῶν Λάϊον τὸν Λαβδάκουκάτοιδεν ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετοτοῦτον κελεύω πάντα σημαίνειν ἐμοίκεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ᾽ ὑπεξελεῖναὐτὸν καθ᾽ αὑτοῦ πείσεται γὰρ ἄλλο μὲνἀστεργὲς οὐδέν γῆς δ᾽ ἄπεισιν ἀσφαλήςεἰ δ᾽ αὖ τις ἄλλον οἶδεν ἐξ ἄλλης χθονὸςτὸν αὐτόχειρα μὴ σιωπάτω τὸ γὰρκέρδος τελῶ lsquoγὼ χἠ χάρις προσκείσεταιεἰ δ᾽ αὖ σιωπήσεσθε καί τις ἢ φίλουδείσας ἀπώσει τοὔπος ἢ χαὐτοῦ τόδεἃκ τῶνδε δράσω ταῦτα χρὴ κλύειν ἐμοῦτὸν ἄνδρ᾽ ἀπαυδῶ τοῦτον ὅστις ἐστί γῆςτῆσδ᾽ ἧς ἐγὼ κράτη τε καὶ θρόνους νέμωμήτ᾽ εἰσδέχεσθαι μήτε προσφωνεῖν τιναμήτ᾽ ἐν θεῶν εὐχαῖσι μήτε θύμασινκοινὸν ποεῖσθαι μήτε χέρνιβας νέμεινὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων πάντας ὡς μιάσματοςτοῦδ᾽ ἡμὶν ὄντος ὡς τὸ Πυθικὸν θεοῦμαντεῖον ἐξέφηνεν ἀρτίως ἐμοίἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονιτῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλωκατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότ᾽ εἴτε τιςεἷς ὢν λέληθεν εἴτε πλειόνων μέτακακὸν κακῶς νιν ἄμορον ἐκτρῖψαι βίονἐπεύχομαι δ᾽ οἴκοισιν εἰ ξυνέστιοςἐν τοῖς ἐμοῖς γένοιτ᾽ ἐμοῦ συνειδότοςπαθεῖν ἅπερ τοῖσδ᾽ ἀρτίως ἠρασάμηνὑμῖν δὲ ταῦτα πάντ᾽ ἐπισκήπτω τελεῖνὑπέρ τ᾽ ἐμαυτοῦ τοῦ θεοῦ τε τῆσδέ τεγῆς ὧδ᾽ ἀκάρπως κἀθέως ἐφθαρμένηςοὐδ᾽ εἰ γὰρ ἦν τὸ πρᾶγμα μὴ θεήλατονἀκάθαρτον ὑμᾶς εἰκὸς ἦν οὕτως ἐᾶνἀνδρός γ᾽ ἀρίστου βασιλέως τ᾽ ὀλωλότος

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

12

Senecio - Classici Latini e Greci

ἁγὼ ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ᾽ ἐξερῶξένος δὲ τοῦ πραχθέντος οὐ γὰρ ἂν μακρὰνἴχνευον αὐτός μὴ οὐκ ἔχων τι σύμβολοννῦν δ᾽ ὕστερος γὰρ ἀστὸς εἰς ἀστοὺς τελῶὑμῖν προφωνῶ πᾶσι Καδμείοις τάδεὅστις ποθ᾽ ὑμῶν Λάϊον τὸν Λαβδάκουκάτοιδεν ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετοτοῦτον κελεύω πάντα σημαίνειν ἐμοίκεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ᾽ ὑπεξελεῖναὐτὸν καθ᾽ αὑτοῦ πείσεται γὰρ ἄλλο μὲνἀστεργὲς οὐδέν γῆς δ᾽ ἄπεισιν ἀσφαλήςεἰ δ᾽ αὖ τις ἄλλον οἶδεν ἐξ ἄλλης χθονὸςτὸν αὐτόχειρα μὴ σιωπάτω τὸ γὰρκέρδος τελῶ lsquoγὼ χἠ χάρις προσκείσεταιεἰ δ᾽ αὖ σιωπήσεσθε καί τις ἢ φίλουδείσας ἀπώσει τοὔπος ἢ χαὐτοῦ τόδεἃκ τῶνδε δράσω ταῦτα χρὴ κλύειν ἐμοῦτὸν ἄνδρ᾽ ἀπαυδῶ τοῦτον ὅστις ἐστί γῆςτῆσδ᾽ ἧς ἐγὼ κράτη τε καὶ θρόνους νέμωμήτ᾽ εἰσδέχεσθαι μήτε προσφωνεῖν τιναμήτ᾽ ἐν θεῶν εὐχαῖσι μήτε θύμασινκοινὸν ποεῖσθαι μήτε χέρνιβας νέμεινὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων πάντας ὡς μιάσματοςτοῦδ᾽ ἡμὶν ὄντος ὡς τὸ Πυθικὸν θεοῦμαντεῖον ἐξέφηνεν ἀρτίως ἐμοίἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονιτῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλωκατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότ᾽ εἴτε τιςεἷς ὢν λέληθεν εἴτε πλειόνων μέτακακὸν κακῶς νιν ἄμορον ἐκτρῖψαι βίονἐπεύχομαι δ᾽ οἴκοισιν εἰ ξυνέστιοςἐν τοῖς ἐμοῖς γένοιτ᾽ ἐμοῦ συνειδότοςπαθεῖν ἅπερ τοῖσδ᾽ ἀρτίως ἠρασάμηνὑμῖν δὲ ταῦτα πάντ᾽ ἐπισκήπτω τελεῖνὑπέρ τ᾽ ἐμαυτοῦ τοῦ θεοῦ τε τῆσδέ τεγῆς ὧδ᾽ ἀκάρπως κἀθέως ἐφθαρμένηςοὐδ᾽ εἰ γὰρ ἦν τὸ πρᾶγμα μὴ θεήλατονἀκάθαρτον ὑμᾶς εἰκὸς ἦν οὕτως ἐᾶνἀνδρός γ᾽ ἀρίστου βασιλέως τ᾽ ὀλωλότος

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

13

Sofocle - Edipo re

ἀλλ᾽ ἐξερευνᾶν νῦν δ᾽ ἐπεὶ κυρῶ γ᾽ ἐγὼἔχων μὲν ἀρχὰς ἃς ἐκεῖνος εἶχε πρίνἔχων δὲ λέκτρα καὶ γυναῖχ᾽ ὁμόσπορονκοινῶν τε παίδων κοίν᾽ ἄν εἰ κείνῳ γένοςμὴ lsquoδυστύχησεν ἦν ἂν ἐκπεφυκότανῦν δ᾽ ἐς τὸ κείνου κρᾶτ᾽ ἐνήλαθ᾽ ἡ τύχηἀνθ᾽ ὧν ἐγὼ τάδ᾽ ὡσπερεὶ τοὐμοῦ πατρόςὑπερμαχοῦμαι κἀπὶ πᾶν ἀφίξομαιζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖντῷ Λαβδακείῳ παιδὶ Πολυδώρου τε καὶτοῦ πρόσθε Κάδμου τοῦ πάλαι τ᾽ Ἀγήνοροςκαὶ ταῦτα τοῖς μὴ δρῶσιν εὔχομαι θεοὺςμήτ᾽ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινὰμήτ᾽ οὖν γυναικῶν παῖδας ἀλλὰ τῷ πότμῳτῷ νῦν φθερεῖσθαι κἄτι τοῦδ᾽ ἐχθίονιὑμῖν δὲ τοῖς ἄλλοισι Καδμείοις ὅσοιςτάδ᾽ ἔστ᾽ ἀρέσκονθ᾽ ἥ τε σύμμαχος Δίκηχοἰ πάντες εὖ ξυνεῖεν εἰσαεὶ θεοί

Χορόςὥσπερ μ᾽ ἀραῖον ἔλαβες ὧδ᾽ ἄναξ ἐρῶοὔτ᾽ ἔκτανον γὰρ οὔτε τὸν κτανόντ᾽ ἔχωδεῖξαι τὸ δὲ ζήτημα τοῦ πέμψαντος ἦνΦοίβου τόδ᾽ εἰπεῖν ὅστις εἴργασταί ποτε

Οἰδίπουςδίκαι᾽ ἔλεξας ἀλλ᾽ ἀναγκάσαι θεοὺςἃν μὴ θέλωσιν οὐδ᾽ ἂν εἷς δύναιτ᾽ ἀνήρ

Χορόςτὰ δεύτερ᾽ ἐκ τῶνδ᾽ ἂν λέγοιμ᾽ ἁμοὶ δοκεῖ

Οἰδίπουςεἰ καὶ τρίτ᾽ ἐστί μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι

Χορόςἄνακτ᾽ ἄνακτι ταὔθ᾽ ὁρῶντ᾽ ἐπίσταμαιμάλιστα Φοίβῳ Τειρεσίαν παρ᾽ οὗ τις ἂνσκοπῶν τάδ᾽ ὦναξ ἐκμάθοι σαφέστατα

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

14

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἐν ἀργοῖς οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐπραξάμηνἔπεμψα γὰρ Κρέοντος εἰπόντος διπλοῦςπομπούς πάλαι δὲ μὴ παρῶν θαυμάζεται

Χορόςκαὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα κωφὰ καὶ παλαί᾽ ἔπηΟἰδίπουςτὰ ποῖα ταῦτα πάντα γὰρ σκοπῶ λόγον

Χορόςθανεῖν ἐλέχθη πρός τινων ὁδοιπόρων

Οἰδίπουςἤκουσα κἀγώ τὸν δ᾽ ἰδόντ᾽ οὐδεὶς ὁρᾷ

Χορόςἀλλ᾽ εἴ τι μὲν δὴ δείματός γ᾽ ἔχει μέροςτὰς σὰς ἀκούων οὐ μενεῖ τοιάσδ᾽ ἀράς

Οἰδίπουςᾧ μή lsquoστι δρῶντι τάρβος οὐδ᾽ ἔπος φοβεῖ

Χορόςἀλλ᾽ οὑξελέγξων αὐτὸν ἔστιν οἵδε γὰρτὸν θεῖον ἤδη μάντιν ὧδ᾽ ἄγουσιν ᾧτἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ

Οἰδίπουςὦ πάντα νωμῶν Τειρεσία διδακτά τεἄρρητά τ᾽ οὐράνιά τε καὶ χθονοστιβῆπόλιν μέν εἰ καὶ μὴ βλέπεις φρονεῖς δ᾽ ὅμωςοἵᾳ νόσῳ σύνεστιν ἧς σὲ προστάτηνσωτῆρά τ᾽ ὦναξ μοῦνον ἐξευρίσκομενΦοῖβος γάρ εἴ τι μὴ κλύεις τῶν ἀγγέλωνπέμψασιν ἡμῖν ἀντέπεμψεν ἔκλυσινμόνην ἂν ἐλθεῖν τοῦδε τοῦ νοσήματοςεἰ τοὺς κτανόντας Λάϊον μαθόντες εὖκτείναιμεν ἢ γῆς φυγάδας ἐκπεμψαίμεθα

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

15

Sofocle - Edipo re

σύ νυν φθονήσας μήτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν φάτινμήτ᾽ εἴ τιν᾽ ἄλλην μαντικῆς ἔχεις ὁδόνῥῦσαι σεαυτὸν καὶ πόλιν ῥῦσαι δ᾽ ἐμέῥῦσαι δὲ πᾶν μίασμα τοῦ τεθνηκότοςἐν σοὶ γὰρ ἐσμέν ἄνδρα δ᾽ ὠφελεῖν ἀφ᾽ ὧνἔχοι τε καὶ δύναιτο κάλλιστος πόνων

Τειρεσίαςφεῦ φεῦ φρονεῖν ὡς δεινὸν ἔνθα μὴ τέληλύῃ φρονοῦντι ταῦτα γὰρ καλῶς ἐγὼεἰδὼς διώλες᾽ οὐ γὰρ ἂν δεῦρ᾽ ἱκόμην

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἔστιν ὡς ἄθυμος εἰσελήλυθας

Τειρεσίαςἄφες μ᾽ ἐς οἴκους ῥᾷστα γὰρ τὸ σόν τε σὺκἀγὼ διοίσω τοὐμόν ἢν ἐμοὶ πίθῃ

Οἰδίπουςοὔτ᾽ ἔννομ᾽ εἶπας οὔτε προσφιλῆ πόλειτῇδ᾽ ἥ ς᾽ ἔθρεψε τήνδ᾽ ἀποστερῶν φάτιν

Τειρεσίαςὁρῶ γὰρ οὐδὲ σοὶ τὸ σὸν φώνημ᾽ ἰὸνπρὸς καιρόν ὡς οὖν μηδ᾽ ἐγὼ ταὐτὸν πάθωmdash

Οἰδίπουςμὴ πρὸς θεῶν φρονῶν γ᾽ ἀποστραφῇς ἐπεὶπάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ᾽ ἱκτήριοι

Τειρεσίαςπάντες γὰρ οὐ φρονεῖτ᾽ ἐγὼ δ᾽ οὐ μή ποτετἄμ᾽ ὡς ἂν εἴπω μὴ τὰ ς᾽ ἐκφήνω κακά

Οἰδίπουςτί φής ξυνειδὼς οὐ φράσεις ἀλλ᾽ ἐννοεῖςἡμᾶς προδοῦναι καὶ καταφθεῖραι πόλιν

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

16

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςἐγὼ οὔτ᾽ ἐμαυτὸν οὔτε ς᾽ ἀλγυνῶ τί ταῦτ᾽ἄλλως ἐλέγχεις οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου

Οἰδίπουςοὐκ ὦ κακῶν κάκιστε καὶ γὰρ ἂν πέτρουφύσιν σύ γ᾽ ὀργάνειας ἐξερεῖς ποτεἀλλ᾽ ὧδ᾽ ἄτεγκτος κἀτελεύτητος φανεῖ

Τειρεσίαςὀργὴν ἐμέμψω τὴν ἐμήν τὴν σὴν δ᾽ ὁμοῦναίουσαν οὐ κατεῖδες ἀλλ᾽ ἐμὲ ψέγεις

Οἰδίπουςτίς γὰρ τοιαῦτ᾽ ἂν οὐκ ἂν ὀργίζοιτ᾽ ἔπηκλύων ἃ νῦν σὺ τήνδ᾽ ἀτιμάζεις πόλιν

Τειρεσίαςἥξει γὰρ αὐτά κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω

Οἰδίπουςοὐκοῦν ἅ γ᾽ ἥξει καὶ σὲ χρὴ λέγειν ἐμοί

Τειρεσίαςοὐκ ἂν πέρα φράσαιμι πρὸς τάδ᾽ εἰ θέλειςθυμοῦ δι᾽ ὀργῆς ἥτις ἀγριωτάτη

Οἰδίπουςκαὶ μὴν παρήσω γ᾽ οὐδέν ὡς ὀργῆς ἔχωἅπερ ξυνίημ᾽ ἴσθι γὰρ δοκῶν ἐμοὶκαὶ ξυμφυτεῦσαι τοὔργον εἰργάσθαι θ᾽ ὅσονμὴ χερσὶ καίνων εἰ δ᾽ ἐτύγχανες βλέπωνκαὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ᾽ ἔφην εἶναι μόνου

Τειρεσίαςἄληθες ἐννέπω σὲ τῷ κηρύγματιᾧπερ προεῖπας ἐμμένειν κἀφ᾽ ἡμέραςτῆς νῦν προσαυδᾶν μήτε τούσδε μήτ᾽ ἐμέὡς ὄντι γῆς τῆσδ᾽ ἀνοσίῳ μιάστοριΟἰδίπους

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

17

Sofocle - Edipo re

οὕτως ἀναιδῶς ἐξεκίνησας τόδετὸ ῥῆμα καὶ ποῦ τοῦτο φεύξεσθαι δοκεῖς

Τειρεσίαςπέφευγα τἀληθὲς γὰρ ἰσχῦον τρέφω

Οἰδίπουςπρὸς τοῦ διδαχθείς οὐ γὰρ ἔκ γε τῆς τέχνης

Τειρεσίαςπρὸς σοῦ σὺ γάρ μ᾽ ἄκοντα προυτρέψω λέγειν

Οἰδίπουςποῖον λόγον λέγ᾽ αὖθις ὡς μᾶλλον μάθωΤειρεσίας

οὐχὶ ξυνῆκας πρόσθεν ἢ lsquoκπειρᾷ λέγων

Οἰδίπουςοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν γνωστόν ἀλλ᾽ αὖθις φράσον

Τειρεσίαςφονέα σε φημὶ τἀνδρὸς οὗ ζητεῖς κυρεῖν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς

Τειρεσίαςεἴπω τι δῆτα κἄλλ᾽ ἵν᾽ ὀργίζῃ πλέον

Οἰδίπουςὅσον γε χρῄζεις ὡς μάτην εἰρήσεται

Τειρεσίαςλεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοιςαἴσχισθ᾽ ὁμιλοῦντ᾽ οὐδ᾽ ὁρᾶν ἵν᾽ εἶ κακοῦ

Οἰδίπουςἦ καὶ γεγηθὼς ταῦτ᾽ ἀεὶ λέξειν δοκεῖς

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

18

Senecio - Classici Latini e Greci

Τειρεσίαςεἴπερ τί γ᾽ ἐστὶ τῆς ἀληθείας σθένος

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔστι πλὴν σοί σοὶ δὲ τοῦτ᾽ οὐκ ἔστ᾽ ἐπεὶτυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ

Τειρεσίαςσὺ δ᾽ ἄθλιός γε ταῦτ᾽ ὀνειδίζων ἃ σοὶοὐδεὶς ὃς οὐχὶ τῶνδ᾽ ὀνειδιεῖ τάχα

Οἰδίπουςμιᾶς τρέφει πρὸς νυκτός ὥστε μήτ᾽ ἐμὲμήτ᾽ ἄλλον ὅστις φῶς ὁρᾷ βλάψαι ποτ᾽ ἄν

Τειρεσίαςοὐ γάρ σε μοῖρα πρός γ᾽ ἐμοῦ πεσεῖν ἐπεὶἱκανὸς Ἀπόλλων ᾧ τάδ᾽ ἐκπρᾶξαι μέλει

ΟἰδίπουςΚρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα

ΤειρεσίαςΚρέων δέ σοι πῆμ᾽ οὐδέν ἀλλ᾽ αὐτὸς σὺ σοί

Οἰδίπουςὦ πλοῦτε καὶ τυραννὶ καὶ τέχνη τέχνηςὑπερφέρουσα τῷ πολυζήλῳ βίῳὅσος παρ᾽ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεταιεἰ τῆσδέ γ᾽ ἀρχῆς οὕνεχ᾽ ἣν ἐμοὶ πόλιςδωρητόν οὐκ αἰτητόν εἰσεχείρισενταύτης Κρέων ὁ πιστός οὑξ ἀρχῆς φίλοςλάθρᾳ μ᾽ ὑπελθὼν ἐκβαλεῖν ἱμείρεταιὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανορράφονδόλιον ἀγύρτην ὅστις ἐν τοῖς κέρδεσινμόνον δέδορκε τὴν τέχνην δ᾽ ἔφυ τυφλόςἐπεί φέρ᾽ εἰπέ ποῦ σὺ μάντις εἶ σαφήςπῶς οὐκ ὅθ᾽ ἡ ῥαψῳδὸς ἐνθάδ᾽ ἦν κύωνηὔδας τι τοῖσδ᾽ ἀστοῖσιν ἐκλυτήριον

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

19

Sofocle - Edipo re

καίτοι τό γ᾽ αἴνιγμ᾽ οὐχὶ τοὐπιόντος ἦνἀνδρὸς διειπεῖν ἀλλὰ μαντείας ἔδειἣν οὔτ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν σὺ προυφάνης ἔχωνοὔτ᾽ ἐκ θεῶν του γνωτόν ἀλλ᾽ ἐγὼ μολώνὁ μηδὲν εἰδὼς Οἰδίπους ἔπαυσά νινγνώμῃ κυρήσας οὐδ᾽ ἀπ᾽ οἰωνῶν μαθώνὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν δοκῶν θρόνοιςπαραστατήσειν τοῖς Κρεοντείοις πέλαςκλαίων δοκεῖς μοι καὶ σὺ χὠ συνθεὶς τάδεἀγηλατήσειν εἰ δὲ μὴ lsquoδόκεις γέρωνεἶναι παθὼν ἔγνως ἂν οἷά περ φρονεῖς

Χορόςἡμῖν μὲν εἰκάζουσι καὶ τὰ τοῦδ᾽ ἔπηὀργῇ λελέχθαι καὶ τά ς᾽ Οἰδίπους δοκεῖδεῖ δ᾽ οὐ τοιούτων ἀλλ᾽ ὅπως τὰ τοῦ θεοῦμαντεῖ᾽ ἄριστα λύσομεν τόδε σκοπεῖν

Τειρεσίαςεἰ καὶ τυραννεῖς ἐξισωτέον τὸ γοῦνἴς᾽ ἀντιλέξαι τοῦδε γὰρ κἀγὼ κρατῶοὐ γάρ τι σοὶ ζῶ δοῦλος ἀλλὰ Λοξίᾳὥστ᾽ οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαιλέγω δ᾽ ἐπειδὴ καὶ τυφλόν μ᾽ ὠνείδισαςσὺ καὶ δέδορκας κοὐ βλέπεις ἵν᾽ εἶ κακοῦοὐδ᾽ ἔνθα ναίεις οὐδ᾽ ὅτων οἰκεῖς μέταἆρ᾽ οἶσθ᾽ ἀφ᾽ ὧν εἶ καὶ λέληθας ἐχθρὸς ὢντοῖς σοῖσιν αὐτοῦ νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνωκαί ς᾽ ἀμφιπλὴξ μητρός τε καὶ τοῦ σοῦ πατρὸςἐλᾷ ποτ᾽ ἐκ γῆς τῆσδε δεινόπους ἀράβλέποντα νῦν μὲν ὄρθ᾽ ἔπειτα δὲ σκότονβοῆς δὲ τῆς σῆς ποῖος οὐκ ἔσται λιμήνποῖος Κιθαιρὼν οὐχὶ σύμφωνος τάχαὅταν καταίσθῃ τὸν ὑμέναιον ὃν δόμοιςἄνορμον εἰσέπλευσας εὐπλοίας τυχώνἄλλων δὲ πλῆθος οὐκ ἐπαισθάνει κακῶνἅ ς᾽ ἐξισώσει σοί τε καὶ τοῖς σοῖς τέκνοιςπρὸς ταῦτα καὶ Κρέοντα καὶ τοὐμὸν στόμαπροπηλάκιζε σοῦ γὰρ οὐκ ἔστιν βροτῶν

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

20

Senecio - Classici Latini e Greci

κάκιον ὅστις ἐκτριβήσεταί ποτε

Οἰδίπουςἦ ταῦτα δῆτ᾽ ἀνεκτὰ πρὸς τούτου κλύεινοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐχὶ θᾶσσον οὐ πάλινἄψορρος οἴκων τῶνδ᾽ ἀποστραφεὶς ἄπει

Τειρεσίαςοὐδ᾽ ἱκόμην ἔγωγ᾽ ἄν εἰ σὺ μὴ lsquoκάλεις

Οἰδίπουςοὐ γάρ τί ς᾽ ᾔδη μῶρα φωνήσοντ᾽ ἐπεὶσχολῇ ς᾽ ἂν οἴκους τοὺς ἐμοὺς ἐστειλάμην

Τειρεσίαςἡμεῖς τοιοίδ᾽ ἔφυμεν ὡς μὲν σοὶ δοκεῖμῶροι γονεῦσι δ᾽ οἵ ς᾽ ἔφυσαν ἔμφρονες

Οἰδίπουςποίοισι μεῖνον τίς δέ μ᾽ ἐκφύει βροτῶν

Τειρεσίαςἥδ᾽ ἡμέρα φύσει σε καὶ διαφθερεῖ

Οἰδίπουςὡς πάντ᾽ ἄγαν αἰνικτὰ κἀσαφῆ λέγεις

Τειρεσίαςοὔκουν σὺ ταῦτ᾽ ἄριστος εὑρίσκειν ἔφυς

Οἰδίπουςτοιαῦτ᾽ ὀνείδιζ᾽ οἷς ἔμ᾽ εὑρήσεις μέγαν

Τειρεσίαςαὕτη γε μέντοι ς᾽ ἡ τύχη διώλεσεν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰ πόλιν τήνδ᾽ ἐξέσως᾽ οὔ μοι μέλει

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

21

Sofocle - Edipo re

Τειρεσίαςἄπειμι τοίνυν καὶ σύ παῖ κόμιζέ με

Οἰδίπουςκομιζέτω δῆθ᾽ ὡς παρὼν σύ γ᾽ ἐμποδὼνὀχλεῖς συθείς τ᾽ ἂν οὐκ ἂν ἀλγύνοις πλέον

Τειρεσίαςεἰπὼν ἄπειμ᾽ ὧν οὕνεκ᾽ ἦλθον οὐ τὸ σὸνδείσας πρόσωπον οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅπου μ᾽ ὀλεῖςλέγω δέ σοι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὃν πάλαιζητεῖς ἀπειλῶν κἀνακηρύσσων φόνοντὸν Λαΐειον οὗτός ἐστιν ἐνθάδεξένος λόγῳ μέτοικος εἶτα δ᾽ ἐγγενὴςφανήσεται Θηβαῖος οὐδ᾽ ἡσθήσεταιτῇ ξυμφορᾷ τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότοςκαὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου ξένην ἔπισκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν ἐμπορεύσεταιφανήσεται δὲ παισὶ τοῖς αὑτοῦ ξυνὼνἀδελφὸς αὑτὸς καὶ πατήρ κἀξ ἧς ἔφυγυναικὸς υἱὸς καὶ πόσις καὶ τοῦ πατρὸςὁμόσπορός τε καὶ φονεύς καὶ ταῦτ᾽ ἰὼνεἴσω λογίζου κἂν λάβῃς ἐψευσμένονφάσκειν ἔμ᾽ ἤδη μαντικῇ μηδὲν φρονεῖν

Χορόςτίς ὅντιν᾽ ἁ θεσπιέπεια Δελφὶς εἶπε πέτραἄρρητ᾽ ἀρρήτων τελέσαντα φοινίαισι χερσίνὥρα νιν ἀελλάδωνἵππων σθεναρώτερονφυγᾷ πόδα νωμᾶνἔνοπλος γὰρ ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπενθρῴσκειπυρὶ καὶ στεροπαῖς ὁ Διὸς γενέταςδειναὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕπονταικῆρες ἀναπλάκητοιἔλαμψε γὰρ τοῦ νιφόεντος ἀρτίως φανεῖσαφάμα Παρνασοῦ τὸν ἄδηλον ἄνδρα πάντ᾽ ἰχνεύεινφοιτᾷ γὰρ ὑπ᾽ ἀγρίανὕλαν ἀνά τ᾽ ἄντρα καὶ

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

22

Senecio - Classici Latini e Greci

πέτρας ἰσόταυροςμέλεος μελέῳ ποδὶ χηρεύωντὰ μεσόμφαλα γᾶς ἀπονοσφίζωνμαντεῖα τὰ δ᾽ ἀεὶζῶντα περιποτᾶταιδεινὰ μὲν οὖν δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέταςοὔτε δοκοῦντ᾽ οὔτ᾽ ἀποφάσκονθ᾽ ὅ τι λέξω δ᾽ ἀπορῶπέτομαι δ᾽ ἐλπίσιν οὔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὁρῶν οὔτ᾽ ὀπίσωτί γὰρ ἢ Λαβδακίδαιςἢ τῷ Πολύβου νεῖκος ἔκειτ᾽ οὔτε πάροιθέν ποτ᾽ ἔγωγ᾽ἔμαθον πρὸς ὅτου δὴ βασανίζων βασάνῳἐπὶ τὰν ἐπίδαμον φάτιν εἶμ᾽ Οἰδιπόδα Λαβδακίδαιςἐπίκουρος ἀδήλων θανάτωνἀλλ᾽ ὁ μὲν οὖν Ζεὺς ὅ τ᾽ Ἀπόλλων ξυνετοὶ καὶ τὰ βροτῶνεἰδότες ἀνδρῶν δ᾽ ὅτι μάντις πλέον ἢ lsquoγὼ φέρεταικρίσις οὔκ ἔστιν ἀλαθής σοφίᾳ δ᾽ ἂν σοφίανπαραμείψειεν ἀνήρἀλλ᾽ οὔποτ᾽ ἔγωγ᾽ ἄν πρὶν ἴδοιμ᾽ ὀρθὸν ἔπος μεμφομένων ἂν καταφαίηνφανερὰ γὰρ ἐπ᾽ αὐτῷ πτερόεσς᾽ ἦλθε κόραποτέ καὶ σοφὸς ὤφθη βασάνῳ θ᾽ ἁδύπολις τῷ ἀπ᾽ ἐμᾶςφρενὸς οὔποτ᾽ ὀφλήσει κακίαν

Κρέωνἄνδρες πολῖται δείν᾽ ἔπη πεπυσμένοςκατηγορεῖν μου τὸν τύραννον Οἰδίπουνπάρειμ᾽ ἀτλητῶν εἰ γὰρ ἐν ταῖς ξυμφοραῖςταῖς νῦν νομίζει πρός γ᾽ ἐμοῦ πεπονθέναιλόγοισιν εἴτ᾽ ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρονοὔτοι βίου μοι τοῦ μακραίωνος πόθοςφέροντι τήνδε βάξιν οὐ γὰρ εἰς ἁπλοῦνἡ ζημία μοι τοῦ λόγου τούτου φέρειἀλλ᾽ ἐς μέγιστον εἰ κακὸς μὲν ἐν πόλεικακὸς δὲ πρὸς σοῦ καὶ φίλων κεκλήσομαι

Χορόςἀλλ᾽ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ᾽ ἂνὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

23

Sofocle - Edipo re

Κρέωντοὔπος δ᾽ ἐφάνθη ταῖς ἐμαῖς γνώμαις ὅτιπεισθεὶς ὁ μάντις τοὺς λόγους ψευδεῖς λέγοι

Χορόςηὐδᾶτο μὲν τάδ᾽ οἶδα δ᾽ οὐ γνώμῃ τίνι

Κρέωνἐξ ὀμμάτων δ᾽ ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸςκατηγορεῖτο τοὐπίκλημα τοῦτό μου

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ἃ γὰρ δρῶς᾽ οἱ κρατοῦντες οὐχ ὁρῶαὐτὸς δ᾽ ὅδ᾽ ἤδη δωμάτων ἔξω περᾷ

Οἰδίπουςοὗτος σύ πῶς δεῦρ᾽ ἦλθες ἦ τοσόνδ᾽ ἔχειςτόλμης πρόσωπον ὥστε τὰς ἐμὰς στέγαςἵκου φονεὺς ὢν τοῦδε τἀνδρὸς ἐμφανῶςλῃστής τ᾽ ἐναργὴς τῆς ἐμῆς τυραννίδοςφέρ᾽ εἰπὲ πρὸς θεῶν δειλίαν ἢ μωρίανἰδών τιν᾽ ἔν μοι ταῦτ᾽ ἐβουλεύσω ποεῖνἢ τοὔργον ὡς οὐ γνωριοῖμί σου τόδεδόλῳ προσέρπον ἢ οὐκ ἀλεξοίμην μαθώνἆρ᾽ οὐχὶ μῶρόν ἐστι τοὐγχείρημά σουἄνευ τε πλήθους καὶ φίλων τυραννίδαθηρᾶν ὃ πλήθει χρήμασίν θ᾽ ἁλίσκεται

Κρέωνοἶσθ᾽ ὡς πόησον ἀντὶ τῶν εἰρημένωνἴς᾽ ἀντάκουσον κᾆτα κρῖν᾽ αὐτὸς μαθών

Οἰδίπουςλέγειν σὺ δεινός μανθάνειν δ᾽ ἐγὼ κακὸςσοῦ δυσμενῆ γὰρ καὶ βαρύν ς᾽ ηὕρηκ᾽ ἐμοί

Κρέωντοῦτ᾽ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ᾽ ἄκουσον ὡς ἐρῶ

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

24

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτὸ μή μοι φράζ᾽ ὅπως οὐκ εἶ κακός

Κρέωνεἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίανεἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς

Οἰδίπουςεἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶςδρῶν οὐχ ὑφέξειν τὴν δίκην οὐκ εὖ φρονεῖς

Κρέωνξύμφημί σοι ταῦτ᾽ ἔνδικ᾽ εἰρῆσθαι τὸ δὲπάθημ᾽ ὁποῖον φὴς παθεῖν δίδασκέ με

Οἰδίπουςἔπειθες ἢ οὐκ ἔπειθες ὡς χρείη μ᾽ ἐπὶτὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα

Κρέωνκαὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι

Οἰδίπουςπόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάϊος χρόνον

Κρέωνδέδρακε ποῖον ἔργον οὐ γὰρ ἐννοῶ

Οἰδίπουςἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι

Κρέωνμακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι

Οἰδίπουςτότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ

Κρέωνσοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενοςΟἰδίπους

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

25

Sofocle - Edipo re

ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Κρέωνοὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ κτανόντος ἔσχετε

Κρέωνπαρέσχομεν πῶς δ᾽ οὐχί κοὐκ ἠκούσαμεν

Οἰδίπουςπῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε

Κρέωνοὐκ οἶδ᾽ ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ

Οἰδίπουςτοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν

Κρέωνποῖον τόδ᾽ εἰ γὰρ οἶδά γ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι

Οἰδίπουςὁθούνεκ᾽ εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε τάσδ᾽ ἐμὰςοὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς

Κρέωνεἰ μὲν λέγει τάδ᾽ αὐτὸς οἶσθ᾽ ἐγὼ δὲ σοῦμαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν

Οἰδίπουςἐκμάνθαν᾽ οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι

Κρέωντί δῆτ᾽ ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις

Οἰδίπουςἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

26

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων

Οἰδίπουςἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται

Κρέωνοὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος

Οἰδίπουςἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνει φίλος

Κρέων

οὔκ εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγονσκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖςἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢἄτρεστον εὕδοντ᾽ εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτηἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυντύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶνοὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταταινῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρωεἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρωνπῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχεινἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυοὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλάνῦν πᾶσι χαίρω νῦν με πᾶς ἀσπάζεταινῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες ἐκκαλοῦσί μετὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνιπῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδεοὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶνἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυνοὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέκαὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼνπεύθου τὰ χρησθέντ᾽ εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοιτοῦτ᾽ ἄλλ᾽ ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃςκοινῇ τι βουλεύσαντα μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃςψήφῳ διπλῇ δέ τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ λαβώνγνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

27

Sofocle - Edipo re

οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτηνχρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούςφίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγωκαὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον ὃν πλεῖστον φιλεῖἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσει τάδ᾽ ἀσφαλῶς ἐπεὶχρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνοςκακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ

Χορόςκαλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖνἄναξ φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Οἰδίπουςὅταν ταχύς τις οὑπιβουλεύων λάθρᾳχωρῇ ταχὺν δεῖ κἀμὲ βουλεύειν πάλινεἰ δ᾽ ἡσυχάζων προσμενῶ τὰ τοῦδε μὲνπεπραγμέν᾽ ἔσται τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα

Κρέωντί δῆτα χρῄζεις ἦ με γῆς ἔξω βαλεῖν

Οἰδίπουςἥκιστα θνῄσκειν οὐ φυγεῖν σε βούλομαιὡς ἂν προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖνΚρέωνὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις

Οἰδίπουςltgt

Κρέωνοὐ γὰρ φρονοῦντά ς᾽ εὖ βλέπω

Οἰδίπουςτὸ γοῦν ἐμόν

Κρέωνἀλλ᾽ ἐξ ἴσου δεῖ κἀμόν

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

28

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἔφυς κακός

Κρέωνεἰ δὲ ξυνίης μηδέν

Οἰδίπουςἀρκτέον γ᾽ ὅμως

Κρέωνοὔτοι κακῶς γ᾽ ἄρχοντος

Οἰδίπουςὦ πόλις πόλις

Κρέωνκἀμοὶ πόλεως μέτεστιν οὐχί σοι μόνῳ

Χορόςπαύσασθ᾽ ἄνακτες καιρίαν δ᾽ ὑμῖν ὁρῶτήνδ᾽ ἐκ δόμων στείχουσαν Ἰοκάστην μεθ᾽ ἧςτὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών

Ἰοκάστητί τὴν ἄβουλον ὦ ταλαίπωροι στάσινγλώσσης ἐπήρασθ᾽ οὐδ᾽ ἐπαισχύνεσθε γῆςοὕτω νοσούσης ἴδια κινοῦντες κακάοὐκ εἶ σύ τ᾽ οἴκους σύ τε Κρέων κατὰ στέγαςκαὶ μὴ τὸ μηδὲν ἄλγος εἰς μέγ᾽ οἴσετε

Κρέωνὅμαιμε δεινά μ᾽ Οἰδίπους ὁ σὸς πόσιςδρᾶσαι δικαιοῖ δυοῖν ἀποκρίνας κακοῖνἢ γῆς ἀπῶσαι πατρίδος ἢ κτεῖναι λαβών

Οἰδίπουςξύμφημι δρῶντα γάρ νιν ὦ γύναι κακῶςεἴληφα τοὐμὸν σῶμα σὺν τέχνῃ κακῇ

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

29

Sofocle - Edipo re

Κρέωνμή νυν ὀναίμην ἀλλ᾽ ἀραῖος εἴ σέ τιδέδρακ᾽ ὀλοίμην ὧν ἐπαιτιᾷ με δρᾶν

Ἰοκάστηὦ πρὸς θεῶν πίστευσον Οἰδίπους τάδεμάλιστα μὲν τόνδ᾽ ὅρκον αἰδεσθεὶς θεῶνἔπειτα κἀμὲ τούσδε θ᾽ οἳ πάρεισί σοι

Χορόςπιθοῦ θελήσας φρονήσας τ᾽ ἄναξ λίσσομαιΟἰδίπουςτί σοι θέλεις δῆτ᾽ εἰκάθω

Χορόςτὸν οὔτε πρὶν νήπιον νῦν τ᾽ ἐν ὅρκῳ μέγαν καταίδεσαι

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ οὖν ἃ χρῄζεις

Χορόςοἶδα

Οἰδίπουςφράζε δὴ τί φής

Χορόςτὸν ἐναγῆ φίλον μήποτ᾽ ἐν αἰτίᾳσὺν ἀφανεῖ λόγῳ ς᾽ ἄτιμον βαλεῖν

Οἰδίπουςεὖ νυν ἐπίστω ταῦθ᾽ ὅταν ζητῇς ἐμοὶζητῶν ὄλεθρον ἢ φυγὴν ἐκ τῆσδε γῆς

Χορόςοὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμονἍλιον ἐπεὶ ἄθεος ἄφιλος ὅ τι πύματονὀλοίμαν φρόνησιν εἰ τάνδ᾽ ἔχωἀλλά μοι δυσμόρῳ γᾶ φθινὰς

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

30

Senecio - Classici Latini e Greci

τρύχει ψυχάν τάδ᾽ εἰ κακοῖς κακὰπροσάψει τοῖς πάλαι τὰ πρὸς σφῷν

Οἰδίπουςὁ δ᾽ οὖν ἴτω κεἰ χρή με παντελῶς θανεῖνἢ γῆς ἄτιμον τῆσδ᾽ ἀπωσθῆναι βίᾳτὸ γὰρ σόν οὐ τὸ τοῦδ᾽ ἐποικτίρω στόμαἐλεινόν οὗτος δ᾽ ἔνθ᾽ ἂν ᾖ στυγήσεται

Κρέωνστυγνὸς μὲν εἴκων δῆλος εἶ βαρὺς δ᾽ ὅτανθυμοῦ περάσῃς αἱ δὲ τοιαῦται φύσειςαὑταῖς δικαίως εἰσὶν ἄλγισται φέρειν

Οἰδίπουςοὔκουν μ᾽ ἐάσεις κἀκτὸς εἶ

Κρέωνπορεύσομαισοῦ μὲν τυχὼν ἀγνῶτος ἐν δὲ τοῖσδ᾽ ἴσος

Χορόςγύναι τί μέλλεις κομίζειν δόμων τόνδ᾽ ἔσω

Ἰοκάστημαθοῦσά γ᾽ ἥτις ἡ τύχη

Χορόςδόκησις ἀγνὼς λόγων ἦλθε δάπτει δὲ καὶ τὸ μὴlsquoνδικον

Ἰοκάστηἀμφοῖν ἀπ᾽ αὐτοῖν

Χορόςναίχι

Ἰοκάστηκαὶ τίς ἦν λόγος

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

31

Sofocle - Edipo re

Χορόςἅλις ἔμοιγ᾽ ἅλις γᾶς προπονουμέναςφαίνεται ἔνθ᾽ ἔληξεν αὐτοῦ μένειν

Οἰδίπουςὁρᾷς ἵν᾽ ἥκεις ἀγαθὸς ὢν γνώμην ἀνήρτοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ

Χορόςὦναξ εἶπον μὲν οὐχ ἅπαξ μόνονἴσθι δὲ παραφρόνιμον ἄπορον ἐπὶ φρόνιμαπεφάνθαι μ᾽ ἄν εἴ ς᾽ ἐνοσφιζόμανὅς τ᾽ ἐμὰν γᾶν φίλαν ἐν πόνοιςἀλύουσαν κατ᾽ ὀρθὸν οὔρισαςτανῦν τ᾽ εὔπομπος ἂν γένοιο

Ἰοκάστηπρὸς θεῶν δίδαξον κἄμ᾽ ἄναξ ὅτου ποτὲμῆνιν τοσήνδε πράγματος στήσας ἔχεις

Οἰδίπουςἐρῶ σὲ γὰρ τῶνδ᾽ ἐς πλέον γύναι σέβωΚρέοντος οἷά μοι βεβουλευκὼς ἔχει

Ἰοκάστηλέγ᾽ εἰ σαφῶς τὸ νεῖκος ἐγκαλῶν ἐρεῖς

Οἰδίπουςφονέα με φησὶ Λαΐου καθεστάναι

Ἰοκάστηαὐτὸς ξυνειδὼς ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα

Οἰδίπουςμάντιν μὲν οὖν κακοῦργον εἰσπέμψας ἐπεὶτό γ᾽ εἰς ἑαυτὸν πᾶν ἐλευθεροῖ στόμα

Ἰοκάστησύ νυν ἀφεὶς σεαυτὸν ὧν λέγεις πέρι

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

32

Senecio - Classici Latini e Greci

ἐμοῦ lsquoπάκουσον καὶ μάθ᾽ οὕνεκ᾽ ἐστί σοιβρότειον οὐδὲν μαντικῆς ἔχον τέχνηςφανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομαχρησμὸς γὰρ ἦλθε Λαΐῳ ποτ᾽ οὐκ ἐρῶΦοίβου γ᾽ ἄπ᾽ αὐτοῦ τῶν δ᾽ ὑπηρετῶν ἄποὡς αὐτὸν ἕξοι μοῖρα πρὸς παιδὸς θανεῖνὅστις γένοιτ᾽ ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρακαὶ τὸν μέν ὥσπερ γ᾽ ἡ φάτις ξένοι ποτὲλῃσταὶ φονεύους᾽ ἐν τριπλαῖς ἁμαξιτοῖςπαιδὸς δὲ βλάστας οὐ διέσχον ἡμέραιτρεῖς καί νιν ἄρθρα κεῖνος ἐνζεύξας ποδοῖνἔρριψεν ἄλλων χερσὶν ἄβατον εἰς ὄροςκἀνταῦθ᾽ Ἀπόλλων οὔτ᾽ ἐκεῖνον ἤνυσενφονέα γενέσθαι πατρὸς οὔτε Λάϊοντὸ δεινὸν οὑφοβεῖτο πρὸς παιδὸς θανεῖντοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν ὧν γὰρ ἂν θεὸςχρείαν ἐρευνᾷ ῥᾳδίως αὐτὸς φανεῖ

Οἰδίπουςοἷόν μ᾽ ἀκούσαντ᾽ ἀρτίως ἔχει γύναιψυχῆς πλάνημα κἀνακίνησις φρενῶν

Ἰοκάστηποίας μερίμνης τοῦθ᾽ ὑποστραφεὶς λέγεις

Οἰδίπουςἔδοξ᾽ ἀκοῦσαι σοῦ τόδ᾽ ὡς ὁ Λάϊοςκατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς

Ἰοκάστηηὐδᾶτο γὰρ ταῦτ᾽ οὐδέ πω λήξαντ᾽ ἔχει

Οἰδίπουςκαὶ ποῦ lsquoσθ᾽ ὁ χῶρος οὗτος οὗ τόδ᾽ ἦν πάθος

ἸοκάστηΦωκὶς μὲν ἡ γῆ κλῄζεται σχιστὴ δ᾽ ὁδὸςἐς ταὐτὸ Δελφῶν κἀπὸ Δαυλίας ἄγει

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

33

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςκαὶ τίς χρόνος τοῖσδ᾽ ἐστὶν οὑξεληλυθώς

Ἰοκάστησχεδόν τι πρόσθεν ἢ σὺ τῆσδ᾽ ἔχων χθονὸςἀρχὴν ἐφαίνου τοῦτ᾽ ἐκηρύχθη πόλει

Οἰδίπουςὦ Ζεῦ τί μου δρᾶσαι βεβούλευσαι πέρι

Ἰοκάστητί δ᾽ ἐστί σοι τοῦτ᾽ Οἰδίπους ἐνθύμιον

Οἰδίπουςμήπω μ᾽ ἐρώτα τὸν δὲ Λάϊον φύσιντίν᾽ ἦλθε φράζε τίνα δ᾽ ἀκμὴν ἥβης ἔχων

Ἰοκάστημέγας χνοάζων ἄρτι λευκανθὲς κάραμορφῆς δὲ τῆς σῆς οὐκ ἀπεστάτει πολύ

Οἰδίπουςοἴμοι τάλας ἔοικ᾽ ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰςδεινὰς προβάλλων ἀρτίως οὐκ εἰδέναι

Ἰοκάστηπῶς φῄς ὀκνῶ τοι πρός ς᾽ ἀποσκοποῦς᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςδεινῶς ἀθυμῶ μὴ βλέπων ὁ μάντις ᾖδείξεις δὲ μᾶλλον ἢν ἓν ἐξείπῃς ἔτι

Ἰοκάστηκαὶ μὴν ὀκνῶ μέν ἃ δ᾽ ἂν ἔρῃ μαθοῦς᾽ ἐρῶ

Οἰδίπουςπότερον ἐχώρει βαιὸς ἢ πολλοὺς ἔχωνἄνδρας λοχίτας οἷ᾽ ἀνὴρ ἀρχηγέτης

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

34

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἰοκάστηπέντ᾽ ἦσαν οἱ ξύμπαντες ἐν δ᾽ αὐτοῖσιν ἦν κῆρυξ ἀπήνη δ᾽ ἦγε Λάϊον μία

Οἰδίπουςαἰαῖ τάδ᾽ ἤδη διαφανῆ τίς ἦν ποτεὁ τούσδε λέξας τοὺς λόγους ὑμῖν γύναι

Ἰοκάστηοἰκεύς τις ὅσπερ ἵκετ᾽ ἐκσωθεὶς μόνος

Οἰδίπουςἦ κἀν δόμοισι τυγχάνει τανῦν παρών

Ἰοκάστηοὐ δῆτ᾽ ἀφ᾽ οὗ γὰρ κεῖθεν ἦλθε καὶ κράτησέ τ᾽ εἶδ᾽ ἔχοντα Λάϊόν τ᾽ ὀλωλόταἐξικέτευσε τῆς ἐμῆς χειρὸς θιγὼνἀγρούς σφε πέμψαι κἀπὶ ποιμνίων νομάςὡς πλεῖστον εἴη τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεωςκἄπεμψ᾽ ἐγώ νιν ἄξιος γὰρ οἷ᾽ ἀνὴρδοῦλος φέρειν ἦν τῆσδε καὶ μείζω χάριν

Οἰδίπουςπῶς ἂν μόλοι δῆθ᾽ ἡμὶν ἐν τάχει πάλιν

Ἰοκάστηπάρεστιν ἀλλὰ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐφίεσαι

Οἰδίπουςδέδοικ᾽ ἐμαυτόν ὦ γύναι μὴ πόλλ᾽ ἄγανεἰρημέν᾽ ᾖ μοι δι᾽ ἅ νιν εἰσιδεῖν θέλω

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ἵξεται μέν ἀξία δέ που μαθεῖνκἀγὼ τά γ᾽ ἐν σοὶ δυσφόρως ἔχοντ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςκοὐ μὴ στερηθῇς γ᾽ ἐς τοσοῦτον ἐλπίδων

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

35

Sofocle - Edipo re

ἐμοῦ βεβῶτος τῷ γὰρ ἂν καὶ μείζονιλέξαιμ᾽ ἂν ἢ σοί διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ ἰώνἐμοὶ πατὴρ μὲν Πόλυβος ἦν Κορίνθιοςμήτηρ δὲ Μερόπη Δωρίς ἠγόμην δ᾽ ἀνὴρἀστῶν μέγιστος τῶν ἐκεῖ πρίν μοι τύχητοιάδ᾽ ἐπέστη θαυμάσαι μὲν ἀξίασπουδῆς γε μέντοι τῆς ἐμῆς οὐκ ἀξίαἀνὴρ γὰρ ἐν δείπνοις μ᾽ ὑπερπλησθεὶς μέθῃκαλεῖ παρ᾽ οἴνῳ πλαστὸς ὡς εἴην πατρίκἀγὼ βαρυνθεὶς τὴν μὲν οὖσαν ἡμέρανμόλις κατέσχον θἀτέρᾳ δ᾽ ἰὼν πέλαςμητρὸς πατρός τ᾽ ἤλεγχον οἱ δὲ δυσφόρωςτοὔνειδος ἦγον τῷ μεθέντι τὸν λόγονκἀγὼ τὰ μὲν κείνοιν ἐτερπόμην ὅμως δ᾽ἔκνιζέ μ᾽ ἀεὶ τοῦθ᾽ ὑφεῖρπε γὰρ πολύλάθρᾳ δὲ μητρὸς καὶ πατρὸς πορεύομαιΠυθώδε καί μ᾽ ὁ Φοῖβος ὧν μὲν ἱκόμηνἄτιμον ἐξέπεμψεν ἄλλα δ᾽ ἄθλιακαὶ δεινὰ καὶ δύστηνα προύφηνεν λέγωνὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι γένος δ᾽ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶνφονεὺς δ᾽ ἐσοίμην τοῦ φυτεύσαντος πατρόςκἀγὼ lsquoπακούσας ταῦτα τὴν Κορινθίανἄστροις τὸ λοιπὸν ἐκμετρούμενος χθόναἔφευγον ἔνθα μήποτ᾽ ὀψοίμην κακῶνχρησμῶν ὀνείδη τῶν ἐμῶν τελούμεναστείχων δ᾽ ἱκνοῦμαι τούσδε τοὺς χώρους ἐν οἷςσὺ τὸν τύραννον τοῦτον ὄλλυσθαι λέγειςκαί σοι γύναι τἀληθὲς ἐξερῶ τριπλῆςὅτ᾽ ἦ κελεύθου τῆσδ᾽ ὁδοιπορῶν πέλαςἐνταῦθά μοι κῆρύξ τε κἀπὶ πωλικῆςἀνὴρ ἀπήνης ἐμβεβώς οἷον σὺ φῇςξυνηντίαζον κἀξ ὁδοῦ μ᾽ ὅ θ᾽ ἡγεμὼναὐτός θ᾽ ὁ πρέσβυς πρὸς βίαν ἠλαυνέτηνκἀγὼ τὸν ἐκτρέποντα τὸν τροχηλάτηνπαίω δι᾽ ὀργῆς καί μ᾽ ὁ πρέσβυς ὡς ὁρᾷὄχου παραστείχοντα τηρήσας μέσονκάρα διπλοῖς κέντροισί μου καθίκετοοὐ μὴν ἴσην γ᾽ ἔτισεν ἀλλὰ συντόμως

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

36

Senecio - Classici Latini e Greci

σκήπτρῳ τυπεὶς ἐκ τῆσδε χειρὸς ὕπτιοςμέσης ἀπήνης εὐθὺς ἐκκυλίνδεταικτείνω δὲ τοὺς ξύμπαντας εἰ δὲ τῷ ξένῳτούτῳ προσήκει Λαΐου τι συγγενέςτίς τοῦδέ γ᾽ ἀνδρός ἐστιν ἀθλιώτεροςτίς ἐχθροδαίμων μᾶλλον ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρὃν μὴ ξένων ἔξεστι μηδ᾽ ἀστῶν τινιδόμοις δέχεσθαι μηδὲ προσφωνεῖν τιναὠθεῖν δ᾽ ἀπ᾽ οἴκων καὶ τάδ᾽ οὔτις ἄλλος ἦνἢ lsquoγὼ lsquoπ᾽ ἐμαυτῷ τάσδ᾽ ἀρὰς ὁ προστιθείςλέχη δὲ τοῦ θανόντος ἐκ χεροῖν ἐμαῖνχραίνω δι᾽ ὧνπερ ὤλετ᾽ ἆρ᾽ ἔφυν κακόςἆρ᾽ οὐχὶ πᾶς ἄναγνος εἴ με χρὴ φυγεῖνκαί μοι φυγόντι μἤστι τοὺς ἐμοὺς ἰδεῖνμηδ᾽ ἐμβατεύειν πατρίδος ἢ γάμοις με δεῖμητρὸς ζυγῆναι καὶ πατέρα κατακτανεῖνΠόλυβον ὃς ἐξέφυσε κἀξέθρεψέ μεἆρ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ὠμοῦ ταῦτα δαίμονός τις ἂνκρίνων ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἂν ὀρθοίη λόγονμὴ δῆτα μὴ δῆτ᾽ ὦ θεῶν ἁγνὸν σέβαςἴδοιμι ταύτην ἡμέραν ἀλλ᾽ ἐκ βροτῶνβαίην ἄφαντος πρόσθεν ἢ τοιάνδ᾽ ἰδεῖνκηλῖδ᾽ ἐμαυτῷ συμφορᾶς ἀφιγμένην

Χορόςἡμῖν μέν ὦναξ ταῦτ᾽ ὀκνήρ᾽ ἕως δ᾽ ἂν οὖνπρὸς τοῦ παρόντος ἐκμάθῃς ἔχ᾽ ἐλπίδα

Οἰδίπουςκαὶ μὴν τοσοῦτόν γ᾽ ἐστί μοι τῆς ἐλπίδοςτὸν ἄνδρα τὸν βοτῆρα προσμεῖναι μόνον

Ἰοκάστηπεφασμένου δὲ τίς ποθ᾽ ἡ προθυμία

Οἰδίπουςἐγὼ διδάξω ς᾽ ἢν γὰρ εὑρεθῇ λέγωνσοὶ ταὔτ᾽ ἔγωγ᾽ ἂν ἐκπεφευγοίην πάθος

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

37

Sofocle - Edipo re

Ἰοκάστηποῖον δέ μου περισσὸν ἤκουσας λόγον

Οἰδίπουςλῃστὰς ἔφασκες αὐτὸν ἄνδρας ἐννέπεινὥς νιν κατακτείνειαν εἰ μὲν οὖν ἔτιλέξει τὸν αὐτὸν ἀριθμόν οὐκ ἐγὼ lsquoκτανονοὐ γὰρ γένοιτ᾽ ἂν εἷς γε τοῖς πολλοῖς ἴσοςεἰ δ᾽ ἄνδρ᾽ ἕν᾽ οἰόζωνον αὐδήσει σαφῶςτοῦτ᾽ ἐστὶν ἤδη τοὔργον εἰς ἐμὲ ῥέπον

Ἰοκάστηἀλλ᾽ ὡς φανέν γε τοὔπος ὧδ᾽ ἐπίστασοκοὐκ ἔστιν αὐτῷ τοῦτό γ᾽ ἐκβαλεῖν πάλινπόλις γὰρ ἤκους᾽ οὐκ ἐγὼ μόνη τάδεεἰ δ᾽ οὖν τι κἀκτρέποιτο τοῦ πρόσθεν λόγουοὔτοι ποτ᾽ ὦναξ σόν γε Λαΐου φόνονφανεῖ δικαίως ὀρθόν ὅν γε Λοξίαςδιεῖπε χρῆναι παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖνκαίτοι νιν οὐ κεῖνός γ᾽ ὁ δύστηνός ποτεκατέκταν᾽ ἀλλ᾽ αὐτὸς πάροιθεν ὤλετοὥστ᾽ οὐχὶ μαντείας γ᾽ ἂν οὔτε τῇδ᾽ ἐγὼβλέψαιμ᾽ ἂν εἵνεκ᾽ οὔτε τῇδ᾽ ἂν ὕστερον

Οἰδίπουςκαλῶς νομίζεις ἀλλ᾽ ὅμως τὸν ἐργάτηνπέμψον τινὰ στελοῦντα μηδὲ τοῦτ᾽ ἀφῇςἸοκάστηπέμψω ταχύνας᾽ ἀλλ᾽ ἴωμεν ἐς δόμουςοὐδὲν γὰρ ἂν πράξαιμ᾽ ἂν ὧν οὐ σοὶ φίλον

Χορόςεἴ μοι ξυνείη φέροντιμοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγωνἔργων τε πάντων ὧν νόμοι πρόκεινταιὑψίποδες οὐρανίανδι᾽ αἰθέρα τεκνωθέντες ὧν Ὄλυμποςπατὴρ μόνος οὐδέ νινθνατὰ φύσις ἀνέρων

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

38

Senecio - Classici Latini e Greci

ἔτικτεν οὐδὲ μή ποτε λάθα κατακοιμάσῃμέγας ἐν τούτοις θεὸς οὐδὲ γηράσκειὕβρις φυτεύει τύραννονὕβρις εἰ πολλῶν ὑπερπλησθῇ μάτανἃ μὴ lsquoπίκαιρα μηδὲ συμφέρονταἀκρότατον εἰσαναβᾶς᾽αἶπος ἀπότομον ὤρουσεν εἰς ἀνάγκανἔνθ᾽ οὐ ποδὶ χρησίμῳχρῆται τὸ καλῶς δ᾽ ἔχονπόλει πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτοῦμαιθεὸν οὐ λήξω ποτὲ προστάταν ἴσχωνεἰ δέ τις ὑπέροπτα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεταιδίκας ἀφόβητος οὐδὲ δαιμόνων ἕδη σέβωνκακά νιν ἕλοιτο μοῖραδυσπότμου χάριν χλιδᾶςεἰ μὴ τὸ κέρδος κερδανεῖ δικαίωςκαὶ τῶν ἀσέπτων ἔρξεταιἢ τῶν ἀθίκτων θίξεται ματᾴζωντίς ἔτι ποτ᾽ ἐν τοῖσδ᾽ ἀνὴρ θεῶν βέληεὔξεται ψυχᾶς ἀμύνεινεἰ γὰρ αἱ τοιαίδε πράξεις τίμιαιτί δεῖ με χορεύεινοὐκέτι τὸν ἄθικτον εἶμι γᾶς ἐπ᾽ ὀμφαλὸν σέβωνοὐδ᾽ ἐς τὸν Ἀβαῖσι ναὸν οὐδὲ τὰν Ὀλυμπίανεἰ μὴ τάδε χειρόδεικταπᾶσιν ἁρμόσει βροτοῖςἀλλ᾽ ὦ κρατύνων εἴπερ ὄρθ᾽ ἀκούειςΖεῦ πάντ᾽ ἀνάσσων μὴ λάθοισὲ τάν τε σὰν ἀθάνατον αἰὲν ἀρχάνφθίνοντα γὰρ Λαΐου παλαίφαταθέσφατ᾽ ἐξαιροῦσιν ἤδηκοὐδαμοῦ τιμαῖς Ἀπόλλων ἐμφανήςἔρρει δὲ τὰ θεῖα

Ἰοκάστηχώρας ἄνακτες δόξα μοι παρεστάθηναοὺς ἱκέσθαι δαιμόνων τάδ᾽ ἐν χεροῖνστέφη λαβούσῃ κἀπιθυμιάματαὑψοῦ γὰρ αἴρει θυμὸν Οἰδίπους ἄγαν

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

39

Sofocle - Edipo re

λύπαισι παντοίαισιν οὐδ᾽ ὁποῖ᾽ ἀνὴρἔννους τὰ καινὰ τοῖς πάλαι τεκμαίρεταιἀλλ᾽ ἐστὶ τοῦ λέγοντος εἰ φόβους λέγοιὅτ᾽ οὖν παραινοῦς᾽ οὐδὲν ἐς πλέον ποιῶπρὸς ς᾽ ὦ Λύκει᾽ Ἄπολλον ἄγχιστος γὰρ εἶἱκέτις ἀφῖγμαι τοῖσδε σὺν κατεύγμασινὅπως λύσιν τιν᾽ ἡμὶν εὐαγῆ πόρῃςὡς νῦν ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένονκεῖνον βλέποντες ὡς κυβερνήτην νεώς

Ἄγγελοςἆρ᾽ ἂν παρ᾽ ὑμῶν ὦ ξένοι μάθοιμ᾽ ὅπουτὰ τοῦ τυράννου δώματ᾽ ἐστὶν Οἰδίπουμάλιστα δ᾽ αὐτὸν εἴπατ᾽ εἰ κάτισθ᾽ ὅπου

Χορόςστέγαι μὲν αἵδε καὐτὸς ἔνδον ὦ ξένεγυνὴ δὲ μήτηρ ἥδε τῶν κείνου τέκνων

Ἄγγελοςἀλλ᾽ ὀλβία τε καὶ ξὺν ὀλβίοις ἀεὶγένοιτ᾽ ἐκείνου γ᾽ οὖσα παντελὴς δάμαρ

Ἰοκάστηαὔτως δὲ καὶ σύ γ᾽ ὦ ξέν᾽ ἄξιος γὰρ εἶτῆς εὐεπείας εἵνεκ᾽ ἀλλὰ φράζ᾽ ὅτουχρῄζων ἀφῖξαι χὤ τι σημῆναι θέλων

Ἄγγελοςἀγαθὰ δόμοις τε καὶ πόσει τῷ σῷ γύναι

Ἰοκάστητὰ ποῖα ταῦτα παρὰ τίνος δ᾽ ἀφιγμένος

Ἄγγελοςἐκ τῆς Κορίνθου τὸ δ᾽ ἔπος οὑξερῶ τάχαἥδοιο μέν πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ἀσχάλλοις δ᾽ ἴσως

Ἰοκάστητί δ᾽ ἔστι ποίαν δύναμιν ὧδ᾽ ἔχει διπλῆν

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

40

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςτύραννον αὐτὸν οὑπιχώριοι χθονὸςτῆς Ἰσθμίας στήσουσιν ὡς ηὐδᾶτ᾽ ἐκεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ οὐχ ὁ πρέσβυς Πόλυβος ἐγκρατὴς ἔτιἌγγελος

οὐ δῆτ᾽ ἐπεί νιν θάνατος ἐν τάφοις ἔχει

Ἰοκάστηπῶς εἶπας ἦ τέθνηκε Πόλυβος ὦ γέρον

Ἄγγελοςεἰ μὴ λέγω τἀληθές ἀξιῶ θανεῖν

Ἰοκάστηὦ πρόσπολ᾽ οὐχὶ δεσπότῃ τάδ᾽ ὡς τάχοςμολοῦσα λέξεις ὦ θεῶν μαντεύματαἵν᾽ ἐστέ τοῦτον Οἰδίπους πάλαι τρέμωντὸν ἄνδρ᾽ ἔφευγε μὴ κτάνοι καὶ νῦν ὅδεπρὸς τῆς τύχης ὄλωλεν οὐδὲ τοῦδ᾽ ὕπο

Οἰδίπουςὦ φίλτατον γυναικὸς Ἰοκάστης κάρατί μ᾽ ἐξεπέμψω δεῦρο τῶνδε δωμάτων

Ἰοκάστηἄκουε τἀνδρὸς τοῦδε καὶ σκόπει κλύωντὰ σέμν᾽ ἵν᾽ ἥκει τοῦ θεοῦ μαντεύματα

Οἰδίπουςοὗτος δὲ τίς ποτ᾽ ἐστὶ καὶ τί μοι λέγει

Ἰοκάστηἐκ τῆς Κορίνθου πατέρα τὸν σὸν ἀγγελῶνὡς οὐκέτ᾽ ὄντα Πόλυβον ἀλλ᾽ ὀλωλότα

Οἰδίπουςτί φῄς ξέν᾽ αὐτός μοι σὺ σημάντωρ γενοῦ

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

41

Sofocle - Edipo re

Ἄγγελοςεἰ τοῦτο πρῶτον δεῖ μ᾽ ἀπαγγεῖλαι σαφῶςεὖ ἴσθ᾽ ἐκεῖνον θανάσιμον βεβηκότα

Οἰδίπουςπότερα δόλοισιν ἢ νόσου ξυναλλαγῇ

Ἄγγελοςσμικρὰ παλαιὰ σώματ᾽ εὐνάζει ῥοπήΟἰδίπουςνόσοις ὁ τλήμων ὡς ἔοικεν ἔφθιτο

Ἄγγελοςκαὶ τῷ μακρῷ γε συμμετρούμενος χρόνῳ

Οἰδίπουςφεῦ φεῦ τί δῆτ᾽ ἄν ὦ γύναι σκοποῖτό τιτὴν Πυθόμαντιν ἑστίαν ἢ τοὺς ἄνωκλάζοντας ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν ἐγὼκτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν ὁ δὲ θανὼνκεύθει κάτω δὴ γῆς ἐγὼ δ᾽ ὅδ᾽ ἐνθάδεἄψαυστος ἔγχους εἴ τι μὴ τὠμῷ πόθῳκατέφθιθ᾽ οὕτω δ᾽ ἂν θανὼν εἴη lsquoξ ἐμοῦτὰ δ᾽ οὖν παρόντα συλλαβὼν θεσπίσματακεῖται παρ᾽ Ἅιδῃ Πόλυβος ἄξι᾽ οὐδενός

Ἰοκάστηοὔκουν ἐγώ σοι ταῦτα προύλεγον πάλαι

Οἰδίπουςηὔδας ἐγὼ δὲ τῷ φόβῳ παρηγόμην

Ἰοκάστημὴ νῦν ἔτ᾽ αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς

Οἰδίπουςκαὶ πῶς τὸ μητρὸς οὐκ ὀκνεῖν λέχος με δεῖ

Ἰοκάστητί δ᾽ ἂν φοβοῖτ᾽ ἄνθρωπος ᾧ τὰ τῆς τύχης

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

42

Senecio - Classici Latini e Greci

κρατεῖ πρόνοια δ᾽ ἐστὶν οὐδενὸς σαφήςεἰκῆ κράτιστον ζῆν ὅπως δύναιτό τιςσὺ δ᾽ εἰς τὰ μητρὸς μὴ φοβοῦ νυμφεύματαπολλοὶ γὰρ ἤδη κἀν ὀνείρασιν βροτῶνμητρὶ ξυνηυνάσθησαν ἀλλὰ ταῦθ᾽ ὅτῳπαρ᾽ οὐδέν ἐστι ῥᾷστα τὸν βίον φέρει

Οἰδίπουςκαλῶς ἅπαντα ταῦτ᾽ ἂν ἐξείρητό σοιεἰ μὴ lsquoκύρει ζῶς᾽ ἡ τεκοῦσα νῦν δ᾽ ἐπεὶζῇ πᾶς᾽ ἀνάγκη κεἰ καλῶς λέγεις ὀκνεῖν

Ἰοκάστηκαὶ μὴν μέγας γ᾽ ὀφθαλμὸς οἱ πατρὸς τάφοι

Οἰδίπουςμέγας ξυνίημ᾽ ἀλλὰ τῆς ζώσης φόβος

Ἄγγελοςποίας δὲ καὶ γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ᾽ ὕπερ

ΟἰδίπουςΜερόπης γεραιέ Πόλυβος ἧς ᾤκει μέτα

Ἄγγελοςτί δ᾽ ἔστ᾽ ἐκείνης ὑμὶν ἐς φόβον φέρον

Οἰδίπουςθεήλατον μάντευμα δεινόν ὦ ξένε

Ἄγγελοςἦ ῥητόν ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι

Οἰδίπουςμάλιστά γ᾽ εἶπε γάρ με Λοξίας ποτὲχρῆναι μιγῆναι μητρὶ τἠμαυτοῦ τό τεπατρῷον αἷμα χερσὶ ταῖς ἐμαῖς ἑλεῖνὧν οὕνεχ᾽ ἡ Κόρινθος ἐξ ἐμοῦ πάλαιμακρὰν ἀπῳκεῖτ᾽ εὐτυχῶς μέν ἀλλ᾽ ὅμως

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

43

Sofocle - Edipo re

τὰ τῶν τεκόντων ὄμμαθ᾽ ἥδιστον βλέπειν

Ἄγγελοςἦ γὰρ τάδ᾽ ὀκνῶν κεῖθεν ἦσθ᾽ ἀπόπτολις

Οἰδίπουςπατρός τε χρῄζων μὴ φονεὺς εἶναι γέρον

Ἄγγελοςτί δῆτ᾽ ἐγὼ οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου ς᾽ ἄναξἐπείπερ εὔνους ἦλθον ἐξελυσάμην

Οἰδίπουςκαὶ μὴν χάριν γ᾽ ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ

Ἄγγελοςκαὶ μὴν μάλιστα τοῦτ᾽ ἀφικόμην ὅπωςσοῦ πρὸς δόμους ἐλθόντος εὖ πράξαιμί τι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ οὔποτ᾽ εἶμι τοῖς φυτεύσασίν γ᾽ ὅμοῦ

Ἄγγελοςὦ παῖ καλῶς εἶ δῆλος οὐκ εἰδὼς τί δρᾷς

Οἰδίπουςπῶς ὦ γεραιέ πρὸς θεῶν δίδασκέ με

Ἄγγελοςεἰ τῶνδε φεύγεις οὕνεκ᾽ εἰς οἴκους μολεῖν

Οἰδίπουςταρβῶν γε μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής

Ἄγγελοςἦ μὴ μίασμα τῶν φυτευσάντων λάβῃς

Οἰδίπουςτοῦτ᾽ αὐτό πρέσβυ τοῦτό μ᾽ εἰσαεὶ φοβεῖ

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

44

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςἆρ᾽ οἶσθα δῆτα πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων

Οἰδίπουςπῶς δ᾽ οὐχί παῖς γ᾽ εἰ τῶνδε γεννητῶν ἔφυν

Ἄγγελοςὁθούνεκ᾽ ἦν σοι Πόλυβος οὐδὲν ἐν γένει

Οἰδίπουςπῶς εἶπας οὐ γὰρ Πόλυβος ἐξέφυσέ με

Ἄγγελοςοὐ μᾶλλον οὐδὲν τοῦδε τἀνδρός ἀλλ᾽ ἴσον

Οἰδίπουςκαὶ πῶς ὁ φύσας ἐξ ἴσου τῷ μηδενί

Ἄγγελοςἀλλ᾽ οὔ ς᾽ ἐγείνατ᾽ οὔτ᾽ ἐκεῖνος οὔτ᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ᾽ ὠνομάζετο

Ἄγγελοςδῶρόν ποτ᾽ ἴσθι τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών

Οἰδίπουςκᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης χειρὸς ἔστερξεν μέγα

Ἄγγελοςἡ γὰρ πρὶν αὐτὸν ἐξέπεις᾽ ἀπαιδία

Οἰδίπουςσὺ δ᾽ ἐμπολήσας ἢ τυχών μ᾽ αὐτῷ δίδως

Ἄγγελοςεὑρὼν ναπαίαις ἐν Κιθαιρῶνος πτυχαῖς

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

45

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους

Ἄγγελοςἐνταῦθ᾽ ὀρείοις ποιμνίοις ἐπεστάτουν

Οἰδίπουςποιμὴν γὰρ ἦσθα κἀπὶ θητείᾳ πλάνης

Ἄγγελοςσοῦ τ᾽ ὦ τέκνον σωτήρ γε τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ

Οἰδίπουςτί δ᾽ ἄλγος ἴσχοντ᾽ ἀγκάλαις με λαμβάνεις

Ἄγγελοςποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά

Οἰδίπουςοἴμοι τί τοῦτ᾽ ἀρχαῖον ἐννέπεις κακόν

Ἄγγελοςλύω ς᾽ ἔχοντα διατόρους ποδοῖν ἀκμάς

Οἰδίπουςδεινόν γ᾽ ὄνειδος σπαργάνων ἀνειλόμην

Ἄγγελοςὥστ᾽ ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης ὃς εἶ

Οἰδίπουςὦ πρὸς θεῶν πρὸς μητρὸς ἢ πατρός φράσον

Ἄγγελοςοὐκ οἶδ᾽ ὁ δοὺς δὲ ταῦτ᾽ ἐμοῦ λῷον φρονεῖ

Οἰδίπουςἦ γὰρ παρ᾽ ἄλλου μ᾽ ἔλαβες οὐδ᾽ αὐτὸς τυχών

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

46

Senecio - Classici Latini e Greci

Ἄγγελοςοὔκ ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι

Οἰδίπουςτίς οὗτος ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ

Ἄγγελοςτῶν Λαΐου δήπου τις ὠνομάζετο

Οἰδίπουςἦ τοῦ τυράννου τῆσδε γῆς πάλαι ποτέ

Ἄγγελοςμάλιστα τούτου τἀνδρὸς οὗτος ἦν βοτήρ

Οἰδίπουςἦ κἄστ᾽ ἔτι ζῶν οὗτος ὥστ᾽ ἰδεῖν ἐμέ

Ἄγγελοςὑμεῖς γ᾽ ἄριστ᾽ εἰδεῖτ᾽ ἂν οὑπιχώριοι

Οἰδίπουςἔστιν τις ὑμῶν τῶν παρεστώτων πέλαςὅστις κάτοιδε τὸν βοτῆρ᾽ ὃν ἐννέπειεἴτ᾽ οὖν ἐπ᾽ ἀγρῶν εἴτε κἀνθάδ᾽ εἰσιδώνσημήναθ᾽ ὡς ὁ καιρὸς ηὑρῆσθαι τάδε

Χορόςοἶμαι μὲν οὐδέν᾽ ἄλλον ἢ τὸν ἐξ ἀγρῶνὃν κἀμάτευες πρόσθεν εἰσιδεῖν ἀτὰρἥδ᾽ ἂν τάδ᾽ οὐχ ἥκιστ᾽ ἂν Ἰοκάστη λέγοι

Οἰδίπουςγύναι νοεῖς ἐκεῖνον ὅντιν᾽ ἀρτίωςμολεῖν ἐφιέμεσθα τόνδ᾽ οὗτος λέγει

Ἰοκάστητί δ᾽ ὅντιν᾽ εἶπε μηδὲν ἐντραπῇς τὰ δὲῥηθέντα βούλου μηδὲ μεμνῆσθαι μάτην

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

47

Sofocle - Edipo re

Οἰδίπουςοὐκ ἂν γένοιτο τοῦθ᾽ ὅπως ἐγὼ λαβὼνσημεῖα τοιαῦτ᾽ οὐ φανῶ τοὐμὸν γένος

Ἰοκάστημὴ πρὸς θεῶν εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίουκήδει ματεύσῃς τοῦθ᾽ ἅλις νοσοῦς᾽ ἐγώ

Οἰδίπουςθάρσει σὺ μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἐὰν τρίτης ἐγὼμητρὸς φανῶ τρίδουλος ἐκφανεῖ κακή

Ἰοκάστηὅμως πιθοῦ μοι λίσσομαι μὴ δρᾶ τάδε

Οἰδίπουςοὐκ ἂν πιθοίμην μὴ οὐ τάδ᾽ ἐκμαθεῖν σαφῶς

Ἰοκάστηκαὶ μὴν φρονοῦσά γ᾽ εὖ τὰ λῷστά σοι λέγω

Οἰδίπουςτὰ λῷστα τοίνυν ταῦτά μ᾽ ἀλγύνει πάλαι

Ἰοκάστηὦ δύσποτμ᾽ εἴθε μήποτε γνοίης ὃς εἶ

Οἰδίπουςἄξει τις ἐλθὼν δεῦρο τὸν βοτῆρά μοιταύτην δ᾽ ἐᾶτε πλουσίῳ χαίρειν γένει

Ἰοκάστηἰοὺ ἰού δύστηνε τοῦτο γάρ ς᾽ ἔχωμόνον προσειπεῖν ἄλλο δ᾽ οὔποθ᾽ ὕστερον

Χορόςτί ποτε βέβηκεν Οἰδίπους ὑπ᾽ ἀγρίαςᾁξασα λύπης ἡ γυνή δέδοιχ᾽ ὅπωςμὴ lsquoκ τῆς σιωπῆς τῆσδ᾽ ἀναρρήξει κακά

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

48

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω τοὐμὸν δ᾽ ἐγώκεἰ σμικρόν ἐστι σπέρμ᾽ ἰδεῖν βουλήσομαιαὕτη δ᾽ ἴσως φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγατὴν δυσγένειαν τὴν ἐμὴν αἰσχύνεταιἐγὼ δ᾽ ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τύχης νέμωντῆς εὖ διδούσης οὐκ ἀτιμασθήσομαιτῆς γὰρ πέφυκα μητρός οἱ δὲ συγγενεῖςμῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαντοιόσδε δ᾽ ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτιποτ᾽ ἄλλος ὥστε μὴ lsquoκμαθεῖν τοὐμὸν γένος

Χορόςεἴπερ ἐγὼ μάντις εἰμὶ καὶ κατὰ γνώμαν ἴδριςοὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων ὦ Κιθαιρώνοὐκ ἔσει τὰν αὔριονπανσέληνον μὴ οὐ σέ γε καὶ πατριώταν Οἰδίπουνκαὶ τροφὸν καὶ ματέρ᾽ αὔξεινκαὶ χορεύεσθαι πρὸς ἡμῶν ὡς ἐπὶ ἦρα φέροντα τοῖς ἐμοῖς τυράννοιςἰήϊε Φοῖβε σοὶ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέστ᾽ εἴητίς σε τέκνον τίς ς᾽ ἔτικτε τᾶν μακραιώνων ἄραΠανὸς ὀρεσσιβάτα πατρὸς πελασθεῖς᾽ἢ σέ γ᾽ εὐνάτειρά τιςΛοξίου τῷ γὰρ πλάκες ἀγρόνομοι πᾶσαι φίλαιεἴθ᾽ ὁ Κυλλάνας ἀνάσσωνεἴθ᾽ ὁ Βακχεῖος θεὸς ναίων ἐπ᾽ ἄκρων ὀρέων ς᾽ εὕρημα δέξατ᾽ ἔκ τουΝυμφᾶν Ἑλικωνίδων αἷς πλεῖστα συμπαίζει

Οἰδίπουςεἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πωπρέσβεις σταθμᾶσθαι τὸν βοτῆρ᾽ ὁρᾶν δοκῶὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν ἔν τε γὰρ μακρῷγήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετροςἄλλως τε τοὺς ἄγοντας ὥσπερ οἰκέταςἔγνωκ᾽ ἐμαυτοῦ τῇ δ᾽ ἐπιστήμῃ σύ μουπρούχοις τάχ᾽ ἄν που τὸν βοτῆρ᾽ ἰδὼν πάρος

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

49

Sofocle - Edipo re

Χορόςἔγνωκα γάρ σάφ᾽ ἴσθι Λαΐου γὰρ ἦνεἴπερ τις ἄλλος πιστὸς ὡς νομεὺς ἀνήρ

Οἰδίπουςσὲ πρῶτ᾽ ἐρωτῶ τὸν Κορίνθιον ξένονἦ τόνδε φράζεις

Ἄγγελοςτοῦτον ὅνπερ εἰσορᾷς

Οἰδίπουςοὗτος σύ πρέσβυ δεῦρό μοι φώνει βλέπωνὅς᾽ ἄν ς᾽ ἐρωτῶ Λαΐου ποτ᾽ ἦσθα σύ

Θεράπωνἦ δοῦλος οὐκ ὠνητός ἀλλ᾽ οἴκοι τραφείς

Οἰδίπουςἔργον μεριμνῶν ποῖον ἢ βίον τινά

Θεράπωνποίμναις τὰ πλεῖστα τοῦ βίου συνειπόμην

Οἰδίπουςχώροις μάλιστα πρὸς τίσι ξύναυλος ὤν

Θεράπωνἦν μὲν Κιθαιρών ἦν δὲ πρόσχωρος τόπος

Οἰδίπουςτὸν ἄνδρα τόνδ᾽ οὖν οἶσθα τῇδέ που μαθών

Θεράπωντί χρῆμα δρῶντα ποῖον ἄνδρα καὶ λέγεις

Οἰδίπουςτόνδ᾽ ὃς πάρεστιν ἢ ξυναλλάξας τί πω

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

50

Senecio - Classici Latini e Greci

Θεράπωνοὐχ ὥστε γ᾽ εἰπεῖν ἐν τάχει μνήμης ἄπο

Ἄγγελοςκοὐδέν γε θαῦμα δέσποτ᾽ ἀλλ᾽ ἐγὼ σαφῶςἀγνῶτ᾽ ἀναμνήσω νιν εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτικάτοιδεν ἦμος τῷ Κιθαιρῶνος τόπῳὁ μὲν διπλοῖσι ποιμνίοις ἐγὼ δ᾽ ἑνίἐπλησίαζον τῷδε τἀνδρὶ τρεῖς ὅλουςἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνουςχειμῶνα δ᾽ ἤδη τἀμά τ᾽ εἰς ἔπαυλ᾽ ἐγὼἤλαυνον οὗτός τ᾽ εἰς τὰ Λαΐου σταθμάλέγω τι τούτων ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον

Θεράπωνλέγεις ἀληθῆ καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου

Ἄγγελοςφέρ᾽ εἰπὲ νῦν τότ᾽ οἶσθα παῖδά μοί τιναδούς ὡς ἐμαυτῷ θρέμμα θρεψαίμην ἐγώ

Θεράπωντί δ᾽ ἔστι πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς

Ἄγγελοςὅδ᾽ ἐστίν ὦ τᾶν κεῖνος ὃς τότ᾽ ἦν νέος

Θεράπωνοὐκ εἰς ὄλεθρον οὐ σιωπήσας ἔσει

Οἰδίπουςἆ μὴ κόλαζε πρέσβυ τόνδ᾽ ἐπεὶ τὰ σὰδεῖται κολαστοῦ μᾶλλον ἢ τὰ τοῦδ᾽ ἔπη

Θεράπωντί δ᾽ ὦ φέριστε δεσποτῶν ἁμαρτάνω

Οἰδίπουςοὐκ ἐννέπων τὸν παῖδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

51

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνλέγει γὰρ εἰδὼς οὐδέν ἀλλ᾽ ἄλλως πονεῖ

Οἰδίπουςσὺ πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς κλαίων δ᾽ ἐρεῖς

Θεράπωνμὴ δῆτα πρὸς θεῶν τὸν γέροντά μ᾽ αἰκίσῃ

Οἰδίπουςοὐχ ὡς τάχος τις τοῦδ᾽ ἀποστρέψει χέρας

Θεράπωνδύστηνος ἀντὶ τοῦ τί προσχρῄζων μαθεῖν

Οἰδίπουςτὸν παῖδ᾽ ἔδωκας τῷδ᾽ ὃν οὗτος ἱστορεῖ

Θεράπωνἔδωκ᾽ ὀλέσθαι δ᾽ ὤφελον τῇδ᾽ ἡμέρᾳ

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εἰς τόδ᾽ ἥξεις μὴ λέγων γε τοὔνδικον

Θεράπωνπολλῷ γε μᾶλλον ἢν φράσω διόλλυμαι

Οἰδίπουςἁνὴρ ὅδ᾽ ὡς ἔοικεν ἐς τριβὰς ἐλᾷ

Θεράπωνοὐ δῆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἀλλ᾽ εἶπον ὡς δοίην πάλαιΟἰδίπους

πόθεν λαβών οἰκεῖον ἢ lsquoξ ἄλλου τινός

Θεράπωνἐμὸν μὲν οὐκ ἔγωγ᾽ ἐδεξάμην δέ του

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

52

Senecio - Classici Latini e Greci

Οἰδίπουςτίνος πολιτῶν τῶνδε κἀκ ποίας στέγης

Θεράπωνμὴ πρὸς θεῶν μή δέσποθ᾽ ἱστόρει πλέον

Οἰδίπουςὄλωλας εἴ σε ταῦτ᾽ ἐρήσομαι πάλιν

Θεράπωντῶν Λαΐου τοίνυν τις ἦν γεννημάτων

Οἰδίπουςἦ δοῦλος ἢ κείνου τις ἐγγενὴς γεγώς

Θεράπωνοἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν

Οἰδίπουςκἄγωγ᾽ ἀκούειν ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον

Θεράπωνκείνου γέ τοι δὴ παῖς ἐκλῄζεθ᾽ ἡ δ᾽ ἔσωκάλλιστ᾽ ἂν εἴποι σὴ γυνὴ τάδ᾽ ὡς ἔχει

Οἰδίπουςἦ γὰρ δίδωσιν ἥδε σοι

Θεράπωνμάλιστ᾽ ἄναξ

Οἰδίπουςὡς πρὸς τί χρείας

Θεράπωνὡς ἀναλώσαιμί νιν

Οἰδίπουςτεκοῦσα τλήμων

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

53

Sofocle - Edipo re

Θεράπωνθεσφάτων γ᾽ ὄκνῳ κακῶν

Οἰδίπουςποίων

Θεράπωνκτενεῖν νιν τοὺς τεκόντας ἦν λόγος

Οἰδίπουςπῶς δῆτ᾽ ἀφῆκας τῷ γέροντι τῷδε σύ

Θεράπωνκατοικτίσας ὦ δέσποθ᾽ ὡς ἄλλην χθόναδοκῶν ἀποίσειν αὐτὸς ἔνθεν ἦν ὁ δὲκάκ᾽ εἰς μέγιστ᾽ ἔσωσεν εἰ γὰρ οὗτος εἶὅν φησιν οὗτος ἴσθι δύσποτμος γεγώς

Οἰδίπουςἰοὺ ἰού τὰ πάντ᾽ ἂν ἐξήκοι σαφῆὦ φῶς τελευταῖόν σε προσβλέψαιμι νῦνὅστις πέφασμαι φύς τ᾽ ἀφ᾽ ὧν οὐ χρῆν ξὺν οἷς τ᾽οὐ χρῆν ὁμιλῶν οὕς τέ μ᾽ οὐκ ἔδει κτανών

Χορόςἰὼ γενεαὶ βροτῶνὡς ὑμᾶς ἴσα καὶ τὸ μηδὲν ζώσας ἐναριθμῶτίς γάρ τίς ἀνὴρ πλέοντᾶς εὐδαιμονίας φέρειἢ τοσοῦτον ὅσον δοκεῖνκαὶ δόξαντ᾽ ἀποκλῖναιτὸν σόν τοι παράδειγμ᾽ ἔχωντὸν σὸν δαίμονα τὸν σόν ὦ τλᾶμον Οἰδιπόδα βροτῶνοὐδὲν μακαρίζωὅστις καθ᾽ ὑπερβολὰντοξεύσας ἐκράτησε τοῦ πάντ᾽ εὐδαίμονος ὄλβουὦ Ζεῦ κατὰ μὲν φθίσαςτὰν γαμψώνυχα παρθένονχρησμῳδόν θανάτων δ᾽ ἐμᾷ

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

54

Senecio - Classici Latini e Greci

χώρᾳ πύργος ἀνέσταβἐξ οὗ καὶ βασιλεὺς καλεῖἐμὸς καὶ τὰ μέγιστ᾽ ἐτιμάθης ταῖς μεγάλαισιν ἐνΘήβαισιν ἀνάσσωντανῦν δ᾽ ἀκούειν τίς ἀθλιώτεροςτίς ἄταις ἀγρίαις τίς ἐν πόνοιςξύνοικος ἀλλαγᾷ βίουἰὼ κλεινὸν Οἰδίπου κάραἦ στέγας λιμὴναὑτὸς ἤρκεσενπαιδὶ καὶ πατρὶ θαλαμηπόλῳ πεσεῖνπῶς ποτε πῶς ποθ᾽ αἱ πατρῷαί ς᾽ ἄλοκες φέρειν τάλαςσῖγ᾽ ἐδυνάθησαν ἐς τοσόνδεἐφηῦρέ ς᾽ ἄκονθ᾽ ὁ πάνθ᾽ ὁρῶν χρόνοςδικάζει τ᾽ ἄγαμον γάμον πάλαιτεκνοῦντα καὶ τεκνούμενονἰώ Λαΐειον ὦ τέκνονεἴθε ς᾽ εἴθε σεμήποτ᾽ εἰδόμανδύρομαι γὰρ ὥσπερ ἰάλεμον χέωνἐκ στομάτων τὸ δ᾽ ὀρθὸν εἰπεῖν ἀνέπνευσά τ᾽ ἐκσέθενκαὶ κατεκοίμασα τοὐμὸν ὄμμα

Ἐξάγγελοςὦ γῆς μέγιστα τῆσδ᾽ ἀεὶ τιμώμενοιοἷ᾽ ἔργ᾽ ἀκούσεσθ᾽ οἷα δ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ὅσον δ᾽ἀρεῖσθε πένθος εἴπερ ἐγγενῶς ἔτιτῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτωνοἶμαι γὰρ οὔτ᾽ ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂννίψαι καθαρμῷ τήνδε τὴν στέγην ὅσακεύθει τὰ δ᾽ αὐτίκ᾽ εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰἑκόντα κοὐκ ἄκοντα τῶν δὲ πημονῶνμάλιστα λυποῦς᾽ αἳ φανῶς᾽ αὐθαίρετοι

Χορόςλείπει μὲν οὐδ᾽ ἃ πρόσθεν εἴδομεν τὸ μὴ οὐβαρύστον᾽ εἶναι πρὸς δ᾽ ἐκείνοισιν τί φῄς

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

55

Sofocle - Edipo re

Ἐξάγγελοςὁ μὲν τάχιστος τῶν λόγων εἰπεῖν τε καὶμαθεῖν τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα

Χορόςὦ δυστάλαινα πρὸς τίνος ποτ᾽ αἰτίας

Ἐξάγγελοςαὐτὴ πρὸς αὑτῆς τῶν δὲ πραχθέντων τὰ μὲνἄλγιστ᾽ ἄπεστιν ἡ γὰρ ὄψις οὐ πάραὅμως δ᾽ ὅσον γε κἀν ἐμοὶ μνήμης ἔνιπεύσει τὰ κείνης ἀθλίας παθήματαὅπως γὰρ ὀργῇ χρωμένη παρῆλθ᾽ ἔσωθυρῶνος ἵετ᾽ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰλέχη κόμην σπῶς᾽ ἀμφιδεξίοις ἀκμαῖςπύλας δ᾽ ὅπως εἰσῆλθ᾽ ἐπιρράξας᾽ ἔσωκαλεῖ τὸν ἤδη Λάϊον πάλαι νεκρόνμνήμην παλαιῶν σπερμάτων ἔχους᾽ ὑφ᾽ ὧνθάνοι μὲν αὐτός τὴν δὲ τίκτουσαν λίποιτοῖς οἷσιν αὐτοῦ δύστεκνον παιδουργίανγοᾶτο δ᾽ εὐνάς ἔνθα δύστηνος διπλοῦςἐξ ἀνδρὸς ἄνδρα καὶ τέκν᾽ ἐκ τέκνων τέκοιχὤπως μὲν ἐκ τῶνδ᾽ οὐκέτ᾽ οἶδ᾽ ἀπόλλυταιβοῶν γὰρ εἰσέπαισεν Οἰδίπους ὑφ᾽ οὗοὐκ ἦν τὸ κείνης ἐκθεάσασθαι κακόνἀλλ᾽ εἰς ἐκεῖνον περιπολοῦντ᾽ ἐλεύσσομενφοιτᾷ γὰρ ἡμᾶς ἔγχος ἐξαιτῶν πορεῖνγυναῖκά τ᾽ οὐ γυναῖκα μητρῴαν δ᾽ ὅπουκίχοι διπλῆν ἄρουραν οὗ τε καὶ τέκνωνλυσσῶντι δ᾽ αὐτῷ δαιμόνων δείκνυσί τιςοὐδεὶς γὰρ ἀνδρῶν οἳ παρῆμεν ἐγγύθενδεινὸν δ᾽ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινοςπύλαις διπλαῖς ἐνήλατ᾽ ἐκ δὲ πυθμένωνἔκλινε κοῖλα κλῇθρα κἀμπίπτει στέγῃοὗ δὴ κρεμαστὴν τὴν γυναῖκ᾽ ἐσείδομενπλεκταῖσιν αἰώραισιν ἐμπεπλεγμένηνὁ δ᾽ ὡς ὁρᾷ νιν δεινὰ βρυχηθεὶς τάλαςχαλᾷ κρεμαστὴν ἀρτάνην ἐπεὶ δὲ γῇἔκειτο τλήμων δεινὰ δ᾽ ἦν τἀνθένδ᾽ ὁρᾶν

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

56

Senecio - Classici Latini e Greci

ἀποσπάσας γὰρ εἱμάτων χρυσηλάτουςπερόνας ἀπ᾽ αὐτῆς αἷσιν ἐξεστέλλετοἄρας ἔπαισεν ἄρθρα τῶν αὑτοῦ κύκλωναὐδῶν τοιαῦθ᾽ ὁθούνεκ᾽ οὐκ ὄψοιντό νινοὔθ᾽ οἷ᾽ ἔπασχεν οὔθ᾽ ὁποῖ᾽ ἔδρα κακάἀλλ᾽ ἐν σκότῳ τὸ λοιπὸν οὓς μὲν οὐκ ἔδειὀψοίαθ᾽ οὓς δ᾽ ἔχρῃζεν οὐ γνωσοίατοτοιαῦτ᾽ ἐφυμνῶν πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξἤρασς᾽ ἐπαίρων βλέφαρα φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦγλῆναι γένει᾽ ἔτελλον οὐδ᾽ ἀνίεσανφόνου μυδώσας σταγόνας ἀλλ᾽ ὁμοῦ μέλαςὄμβρος χαλάζης αἱματοῦς ἐτέγγετοτάδ᾽ ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν οὐ μόνου κάταἀλλ᾽ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ συμμιγῆ κακάὁ πρὶν παλαιὸς δ᾽ ὄλβος ἦν πάροιθε μὲνὄλβος δικαίως νῦν δὲ τῇδε θἠμέρᾳστεναγμός ἄτη θάνατος αἰσχύνη κακῶνὅς᾽ ἐστὶ πάντων ὀνόματ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἀπόν

Χορόςνῦν δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τλήμων ἐν τίνι σχολῇ κακοῦ

Ἐξάγγελοςβοᾷ διοίγειν κλῇθρα καὶ δηλοῦν τινατοῖς πᾶσι Καδμείοισι τὸν πατροκτόνοντὸν μητέρ᾽mdashαὐδῶν ἀνόσι᾽ οὐδὲ ῥητά μοιὡς ἐκ χθονὸς ῥίψων ἑαυτὸν οὐδ᾽ ἔτιμενῶν δόμοις ἀραῖος ὡς ἠράσατοῥώμης γε μέντοι καὶ προηγητοῦ τινοςδεῖται τὸ γὰρ νόσημα μεῖζον ἢ φέρεινδείξει δὲ καὶ σοί κλῇθρα γὰρ πυλῶν τάδεδιοίγεται θέαμα δ᾽ εἰσόψει τάχατοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ᾽ ἐποικτίσαι

Χορόςὦ δεινὸν ἰδεῖν πάθος ἀνθρώποιςὦ δεινότατον πάντων ὅς᾽ ἐγὼπροσέκυρς᾽ ἤδη τίς ς᾽ ὦ τλῆμονπροσέβη μανία τίς ὁ πηδήσας

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

57

Sofocle - Edipo re

μείζονα δαίμων τῶν μακίστωνπρὸς σῇ δυσδαίμονι μοίρᾳφεῦ φεῦ δύσταν᾽ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσιδεῖν δύναμαί σε θέλωνπόλλ᾽ ἀνερέσθαι πολλὰ πυθέσθαιπολλὰ δ᾽ ἀθρῆσαιτοίαν φρίκην παρέχεις μοι

Οἰδίπουςαἰαῖ αἰαῖ δύστανος ἐγώποῖ γᾶς φέρομαι τλάμων πᾷ μοιφθογγὰ διαπωτᾶται φοράδηνἰὼ δαῖμον ἵν᾽ ἐξήλλου

Χορόςἐς δεινὸν οὐδ᾽ ἀκουστὸν οὐδ᾽ ἐπόψιμον

Οἰδίπουςἰὼ σκότουνέφος ἐμὸν ἀπότροπον ἐπιπλόμενον ἄφατονἀδάματόν τε καὶ δυσούριστον ὄνοἴμοιοἴμοι μάλ᾽ αὖθις οἷον εἰσέδυ μ᾽ ἅμακέντρων τε τῶνδ᾽ οἴστρημα καὶ μνήμη κακῶν

Χορόςκαὶ θαῦμά γ᾽ οὐδὲν ἐν τοσοῖσδε πήμασινδιπλᾶ σε πενθεῖν καὶ διπλᾶ φορεῖν κακά

Οἰδίπουςἰὼ φίλοςσὺ μὲν ἐμὸς ἐπίπολος ἔτι μόνιμος ἔτι γὰρὑπομένεις με τὸν τυφλὸν κηδεύωνφεῦ φεῦοὐ γάρ με λήθεις ἀλλὰ γιγνώσκω σαφῶςκαίπερ σκοτεινός τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως

Χορόςὦ δεινὰ δράσας πῶς ἔτλης τοιαῦτα σὰς

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

58

Senecio - Classici Latini e Greci

ὄψεις μαρᾶναι τίς ς᾽ ἐπῆρε δαιμόνων

ΟἰδίπουςἈπόλλων τάδ᾽ ἦν Ἀπόλλων φίλοιὁ κακὰ κακὰ τελῶν ἐμὰ τάδ᾽ ἐμὰ πάθεαἔπαισε δ᾽ αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ᾽ ἐγὼ τλάμωντί γὰρ ἔδει μ᾽ ὁρᾶνὅτῳ γ᾽ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ

Χορόςἦν τᾷδ᾽ ὅπωσπερ καὶ σύ φῄς

Οἰδίπουςτί δῆτ᾽ ἐμοὶ βλεπτὸν ἢστερκτὸν ἢ προσήγορονἔτ᾽ ἔστ᾽ ἀκούειν ἡδονᾷ φίλοιἀπάγετ᾽ ἐκτόπιον ὅ τι τάχιστά μεἀπάγετ᾽ ὦ φίλοι τὸν μέγ᾽ ὀλέθριοντὸν καταρατότατον ἔτι δὲ καὶ θεοῖςἐχθρότατον βροτῶν

Χορόςδείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσονὡς ς᾽ ἠθέλησα μηδέ γ᾽ ἂν γνῶναί ποτε

Οἰδίπουςὄλοιθ᾽ ὅστις ἦν ὃς ἀγρίας πέδαςμονάδ᾽ ἐπιποδίας ἔλυς᾽ μ᾽ ἀπό τε φόνουἔρυτο κἀνέσωσεν οὐδὲν εἰς χάριν πράσσωντότε γὰρ ἂν θανὼνοὐκ ἦ φίλοισιν οὐδ᾽ ἐμοὶ τοσόνδ᾽ ἄχος

Χορόςθέλοντι κἀμοὶ τοῦτ᾽ ἂν ἦν

Οἰδίπουςοὔκουν πατρός γ᾽ ἂν φονεὺςἦλθον οὐδὲ νυμφίοςβροτοῖς ἐκλήθην ὧν ἔφυν ἄπο

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

59

Sofocle - Edipo re

νῦν δ᾽ ἄθεος μέν εἰμ᾽ ἀνοσίων δὲ παῖςὁμολεχὴς δ᾽ ἀφ᾽ ὧν αὐτὸς ἔφυν τάλαςεἰ δέ τι πρεσβύτερον ἔτι κακοῦ κακόντοῦτ᾽ ἔλαχ᾽ Οἰδίπους

Χορόςοὐκ οἶδ᾽ ὅπως σε φῶ βεβουλεῦσθαι καλῶςκρείσσων γὰρ ἦσθα μηκέτ᾽ ὢν ἢ ζῶν τυφλός

Οἰδίπουςὡς μὲν τάδ᾽ οὐχ ὧδ᾽ ἔστ᾽ ἄριστ᾽ εἰργασμέναμή μ᾽ ἐκδίδασκε μηδὲ συμβούλευ᾽ ἔτιἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὄμμασιν ποίοις βλέπωνπατέρα ποτ᾽ ἂν προσεῖδον εἰς Ἅιδου μολὼνοὐδ᾽ αὖ τάλαιναν μητέρ᾽ οἷν ἐμοὶ δυοῖνἔργ᾽ ἐστὶ κρείσσον᾽ ἀγχόνης εἰργασμέναἀλλ᾽ ἡ τέκνων δῆτ᾽ ὄψις ἦν ἐφίμεροςβλαστοῦς᾽ ὅπως ἔβλαστε προσλεύσσειν ἐμοίοὐ δῆτα τοῖς γ᾽ ἐμοῖσιν ὀφθαλμοῖς ποτεοὐδ᾽ ἄστυ γ᾽ οὐδὲ πύργος οὐδὲ δαιμόνωνἀγάλμαθ᾽ ἱερά τῶν ὁ παντλήμων ἐγὼκάλλιστ᾽ ἀνὴρ εἷς ἔν γε ταῖς Θήβαις τραφεὶςἀπεστέρης᾽ ἐμαυτόν αὐτὸς ἐννέπωνὠθεῖν ἅπαντας τὸν ἀσεβῆ τὸν ἐκ θεῶνφανέντ᾽ ἄναγνον καὶ γένους τοῦ Λαΐουτοιάνδ᾽ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμὴνὀρθοῖς ἔμελλον ὄμμασιν τούτους ὁρᾶνἥκιστά γ᾽ ἀλλ᾽ εἰ τῆς ἀκουούσης ἔτ᾽ ἦνπηγῆς δι᾽ ὤτων φραγμός οὐκ ἂν ἐσχόμηντὸ μὴ ἀποκλῇσαι τοὐμὸν ἄθλιον δέμαςἵν᾽ ἦ τυφλός τε καὶ κλύων μηδέν τὸ γὰρτὴν φροντίδ᾽ ἔξω τῶν κακῶν οἰκεῖν γλυκύἰὼ Κιθαιρών τί μ᾽ ἐδέχου τί μ᾽ οὐ λαβὼνἔκτεινας εὐθύς ὡς ἔδειξα μήποτεἐμαυτὸν ἀνθρώποισιν ἔνθεν ἦ γεγώςὦ Πόλυβε καὶ Κόρινθε καὶ τὰ πάτριαλόγῳ παλαιὰ δώμαθ᾽ οἷον ἆρά μεκάλλος κακῶν ὕπουλον ἐξεθρέψατενῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

60

Senecio - Classici Latini e Greci

ὦ τρεῖς κέλευθοι καὶ κεκρυμμένη νάπηδρυμός τε καὶ στενωπὸς ἐν τριπλαῖς ὁδοῖςαἳ τοὐμὸν αἷμα τῶν ἐμῶν χειρῶν ἄποἐπίετε πατρός ἆρά μου μέμνησθ᾽ ἔτιοἷ᾽ ἔργα δράσας ὑμὶν εἶτα δεῦρ᾽ ἰὼνὁποῖ᾽ ἔπρασσον αὖθις ᾧ γάμοι γάμοιἐφύσαθ᾽ ἡμᾶς καὶ φυτεύσαντες πάλινἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα κἀπεδείξατεπατέρας ἀδελφούς παῖδας αἷμ᾽ ἐμφύλιοννύμφας γυναῖκας μητέρας τε χὠπόσααἴσχιστ᾽ ἐν ἀνθρώποισιν ἔργα γίγνεταιἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐδᾶν ἔσθ᾽ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόνὅπως τάχιστα πρὸς θεῶν ἔξω μέ πουκαλύψατ᾽ ἢ φονεύσατ᾽ ἢ θαλάσσιονἐκρίψατ᾽ ἔνθα μήποτ᾽ εἰσόψεσθ᾽ ἔτιἴτ᾽ ἀξιώσατ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου θιγεῖνπίθεσθε μὴ δείσητε τἀμὰ γὰρ κακὰοὐδεὶς οἷός τε πλὴν ἐμοῦ φέρειν βροτῶν

Χορόςἀλλ᾽ ὧν ἐπαιτεῖς εἰς δέον πάρεσθ᾽ ὅδεΚρέων τὸ πράσσειν καὶ τὸ βουλεύειν ἐπεὶχώρας λέλειπται μοῦνος ἀντὶ σοῦ φύλαξ

Οἰδίπουςοἴμοι τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ᾽ ἔποςτίς μοι φανεῖται πίστις ἔνδικος τὰ γὰρπάρος πρὸς αὐτὸν πάντ᾽ ἐφεύρημαι κακός

Κρέωνοὐχ ὡς γελαστής Οἰδίπους ἐλήλυθαοὐδ᾽ ὡς ὀνειδιῶν τι τῶν πάρος κακῶνἀλλ᾽ εἰ τὰ θνητῶν μὴ καταισχύνεσθ᾽ ἔτιγένεθλα τὴν γοῦν πάντα βόσκουσαν φλόγααἰδεῖσθ᾽ ἄνακτος Ἡλίου τοιόνδ᾽ ἄγοςἀκάλυπτον οὕτω δεικνύναι τὸ μήτε γῆμήτ᾽ ὄμβρος ἱερὸς μήτε φῶς προσδέξεταιἀλλ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἐς οἶκον ἐσκομίζετετοῖς ἐν γένει γὰρ τἀγγενῆ μάλισθ᾽ ὁρᾶν

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

61

Sofocle - Edipo re

μόνοις τ᾽ ἀκούειν εὐσεβῶς ἔχει κακά

Οἰδίπουςπρὸς θεῶν ἐπείπερ ἐλπίδος μ᾽ ἀπέσπασαςἄριστος ἐλθὼν πρὸς κάκιστον ἄνδρ᾽ ἐμέπιθοῦ τί μοι πρὸς σοῦ γὰρ οὐδ᾽ ἐμοῦ φράσω

Κρέωνκαὶ τοῦ με χρείας ὧδε λιπαρεῖς τυχεῖν

Οἰδίπουςῥῖψόν με γῆς ἐκ τῆσδ᾽ ὅσον τάχισθ᾽ ὅπουθνητῶν φανοῦμαι μηδενὸς προσήγορος

Κρέωνἔδρας᾽ ἂν εὖ τοῦτ᾽ ἴσθ᾽ ἄν εἰ μὴ τοῦ θεοῦπρώτιστ᾽ ἔχρῃζον ἐκμαθεῖν τί πρακτέαν

Οἰδίπουςἀλλ᾽ ἥ γ᾽ ἐκείνου πᾶς᾽ ἐδηλώθη φάτιςτὸν πατροφόντην τὸν ἀσεβῆ μ᾽ ἀπολλύναι

Κρέωνοὕτως ἐλέχθη ταῦθ᾽ ὅμως δ᾽ ἵν᾽ ἕσταμενχρείας ἄμεινον ἐκμαθεῖν τι δραστέον

Οἰδίπουςοὕτως ἄρ᾽ ἀνδρὸς ἀθλίου πεύσεσθ᾽ ὕπερ

Κρέωνκαὶ γὰρ σὺ νῦν τἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις

Οἰδίπουςκαὶ σοί γ᾽ ἐπισκήπτω τε καὶ προστέψομαιτῆς μὲν κατ᾽ οἴκους αὐτὸς ὃν θέλεις τάφονθοῦ καὶ γὰρ ὀρθῶς τῶν γε σῶν τελεῖς ὕπερἐμοῦ δὲ μήποτ᾽ ἀξιωθήτω τόδεπατρῷον ἄστυ ζῶντος οἰκητοῦ τυχεῖνἀλλ᾽ ἔα με ναίειν ὄρεσιν ἔνθα κλῄζεται

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

62

Senecio - Classici Latini e Greci

οὑμὸς Κιθαιρὼν οὗτος ὃν μήτηρ τέ μοιπατήρ τ᾽ ἐθέσθην ζῶντε κύριον τάφονἵν᾽ ἐξ ἐκείνων οἵ μ᾽ ἀπωλλύτην θάνωκαίτοι τοσοῦτόν γ᾽ οἶδα μήτε μ᾽ ἂν νόσονμήτ᾽ ἄλλο πέρσαι μηδέν οὐ γὰρ ἄν ποτεθνῄσκων ἐσώθην μὴ lsquoπί τῳ δεινῷ κακῷἀλλ᾽ ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ᾽ ὅποιπερ εἶς᾽ ἴτωπαίδων δὲ τῶν μὲν ἀρσένων μή μοι Κρέωνπροσθῇ μέριμναν ἄνδρες εἰσίν ὥστε μὴσπάνιν ποτὲ σχεῖν ἔνθ᾽ ἂν ὦσι τοῦ βίουταῖν δ᾽ ἀθλίαιν οἰκτραῖν τε παρθένοιν ἐμαῖναἷν οὔποθ᾽ ἡμὴ χωρὶς ἐστάθη βορᾶςτράπεζ᾽ ἄνευ τοῦδ᾽ ἀνδρός ἀλλ᾽ ὅσων ἐγὼψαύοιμι πάντων τῶνδ᾽ ἀεὶ μετειχέτηναἷν μοι μέλεσθαι καὶ μάλιστα μὲν χεροῖνψαῦσαί μ᾽ ἔασον κἀποκλαύσασθαι κακάἴθ᾽ ὦναξἴθ᾽ ὦ γονῇ γενναῖε χερσί τἂν θιγὼνδοκοῖμ᾽ ἔχειν σφᾶς ὥσπερ ἡνίκ᾽ ἔβλεποντί φημίοὐ δὴ κλύω που πρὸς θεῶν τοῖν μοι φίλοινδακρυρροούντοιν καί μ᾽ ἐποικτίρας Κρέωνἔπεμψέ μοι τὰ φίλτατ᾽ ἐκγόνοιν ἐμοῖνλέγω τι

Κρέωνλέγεις ἐγὼ γὰρ εἰμ᾽ ὁ πορσύνας τάδεγνοὺς τὴν παροῦσαν τέρψιν ἥ ς᾽ εἶχεν πάλαι

Οἰδίπουςἀλλ᾽ εὐτυχοίης καί σε τῆσδε τῆσδε τῆς ὁδοῦδαίμων ἄμεινον ἢ lsquoμὲ φρουρήσας τύχοιὦ τέκνα ποῦ ποτ᾽ ἐστέ δεῦρ᾽ ἴτ᾽ ἔλθετεὡς τὰς ἀδελφὰς τάσδε τὰς ἐμὰς χέραςαἳ τοῦ φυτουργοῦ πατρὸς ὑμὶν ὧδ᾽ ὁρᾶντὰ πρόσθε λαμπρὰ προυξένησαν ὄμματαὃς ὑμίν ὦ τέκν᾽ οὔθ᾽ ὁρῶν οὔθ᾽ ἱστορῶνπατὴρ ἐφάνθην ἔνθεν αὐτὸς ἠρόθηνκαὶ σφὼ δακρύω προσβλέπειν γὰρ οὐ σθένω

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

63

Sofocle - Edipo re

νοούμενος τὰ λοιπὰ τοῦ πικροῦ βίουοἷον βιῶναι σφὼ πρὸς ἀνθρώπων χρεώνποίας γὰρ ἀστῶν ἥξετ᾽ εἰς ὁμιλίαςποίας δ᾽ ἑορτάς ἔνθεν οὐ κεκλαυμέναιπρὸς οἶκον ἵξεσθ᾽ ἀντὶ τῆς θεωρίαςἀλλ᾽ ἡνίκ᾽ ἂν δὴ πρὸς γάμων ἥκητ᾽ ἀκμάςτίς οὗτος ἔσται τίς παραρρίψει τέκνατοιαῦτ᾽ ὀνείδη λαμβάνων ἃ ταῖς ἐμαῖςγοναῖσιν ἔσται σφῷν θ᾽ ὁμοῦ δηλήματατί γὰρ κακῶν ἄπεστι τὸν πατέρα πατὴρὑμῶν ἔπεφνε τὴν τεκοῦσαν ἤροσενὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη κἀκ τῶν ἴσωνἐκτήσαθ᾽ ὑμᾶς ὧνπερ αὐτὸς ἐξέφυτοιαῦτ᾽ ὀνειδιεῖσθε κᾆτα τίς γαμεῖοὐκ ἔστιν οὐδείς ὦ τέκν᾽ ἀλλὰ δηλαδὴχέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεώνὦ παῖ Μενοικέως ἀλλ᾽ ἐπεὶ μόνος πατὴρταύταιν λέλειψαι νὼ γάρ ὣ lsquoφυτεύσαμενὀλώλαμεν δύ᾽ ὄντε μή σφε περιίδῃςπτωχὰς ἀνάνδρους ἐκγενεῖς ἀλωμέναςμηδ᾽ ἐξισώσῃς τάσδε τοῖς ἐμοῖς κακοῖςἀλλ᾽ οἴκτισόν σφας ὧδε τηλικάσδ᾽ ὁρῶνπάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέροςξύννευσον ὦ γενναῖε σῇ ψαύσας χερίπόλλ᾽ ἂν παρῄνουν νῦν δὲ τοῦτ᾽ εὔχεσθέ μοιοὗ καιρὸς ἐᾷ ζῆν τοῦ βίου δὲ λῴονοςὑμᾶς κυρῆσαι τοῦ φυτεύσαντος πατρός

Κρέωνἅλις ἵν᾽ ἐξήκεις δακρύων ἀλλ᾽ ἴθι στέγης ἔσω

Οἰδίπουςπειστέον κεἰ μηδὲν ἡδύ

Κρέωνπάντα γὰρ καιρῷ καλά

Οἰδίπουςοἶσθ᾽ ἐφ᾽ οἷς οὖν εἶμι

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

64

Senecio - Classici Latini e Greci

Κρέωνλέξεις καὶ τότ᾽ εἴσομαι κλύων

Οἰδίπουςγῆς μ᾽ ὅπως πέμψεις ἄποικον

Κρέωντοῦ θεοῦ μ᾽ αἰτεῖς δόσιν

Οἰδίπουςἀλλὰ θεοῖς γ᾽ ἔχθιστος ἥκω

Κρέωντοιγαροῦν τεύξει τάχα

Οἰδίπουςφῂς τάδ᾽ οὖν

Κρέωνἃ μὴ φρονῶ γὰρ οὐ φιλῶ λέγειν μάτην

Οἰδίπουςἄπαγέ νύν μ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη

Κρέωνστεῖχέ νυν τέκνων δ᾽ ἀφοῦ

Οἰδίπουςμηδαμῶς ταύτας γ᾽ ἕλῃ μου

Κρέωνπάντα μὴ βούλου κρατεῖνκαὶ γὰρ ἁκράτησας οὔ σοι τῷ βίῳ ξυνέσπετο

Χορόςὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι λεύσσετ᾽ Οἰδίπους ὅδεὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήροὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπωνεἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

65

Sofocle - Edipo re

ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴν τελευταίαν ἰδεῖνἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν πρὶν ἂντέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

66

Senecio - Classici Latini e Greci

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

67

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

68

Senecio - Classici Latini e Greci

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

69

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

70

Senecio - Classici Latini e Greci

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

71

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

72

Senecio - Classici Latini e Greci

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

73

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

74

Senecio - Classici Latini e Greci

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

75

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

76

Senecio - Classici Latini e Greci

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

77

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

78

Senecio - Classici Latini e Greci

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

79

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

80

Senecio - Classici Latini e Greci

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

81

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

82

Senecio - Classici Latini e Greci

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

83

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

84

Senecio - Classici Latini e Greci

85

Sofocle - Edipo re

85

Sofocle - Edipo re