Ngáy cuói trong cíai

SocratesPlato

CK .0000065764

■i Alpha )■ Jtolpnpboote'

P l a t o

Bán Viét van cüa Dó Khánh Hoan

NH A XUÁT BÁN TH É GIÓI

D i' täng

Trän Duy Cang, Trän Dinh Nguyen, Max Huy England,

Dö Chi Luän Lin gid tnlöc den tdc phdm mdc mac

rSi cdt giü cdn thän nhu ky niim thän thtMng.

Muc l u c

Cùng djch già....................................................................7

Lòi nói dàu.......................................................................10

N g à y c u o i t r o n g d ò i s o c r a t e s .............................15

Socrates - Ngày cuoi trèn tran gian...........................16

Euthyphro........................................................................49

Apologia (Bién giài)....................................................... 97

C rito............................................................................... 169

Phaedo........................................................................... 203

N g Ay c u ò i t r o n g d ó i VO

S o c r a t e s

C Ù N G D I C H G I À

Lich sii Vàn hoc Anh, tâi bàn lân 2, 1969, 1995

Chân dung chàng nghé si tré (A Portrait of the Artist as

a young man, J. Joyce), 1969

Khâi niêm vê ngôn ngûf & thi phâp Anh, tâi bàn lân 3,

1971-1973.

Bi kich Hamlet (Hamlet, W. Shakespeare), 1973 7

Thd Rabindranath Tagore (lòi dâng, tâm tinh hién dâng,

tàng vât), tâi bàn lân 12, 1969-1999, Linh mue Ân Düc

pho nhac Ldi tôi ca (CD 13 bài), Hôi Bào TrçJ Dan Viçn

Thânh Mau Thiên PhUdc, P.O. Box 2008 Santa Ana CA

92707 USA.

Khung trdi nhô hep (The Painted Veil, S. Maugham),

1970

Cây dàn Mien Diên (Biruma no Tategoto, Takeyama

Michio), tâi bàn. lân 6 , 1970-1997

Tiëng hât luong tâm (To Kill a Mockingbird, Harper

Lee), 1975

Truyên ngan Chekov, tâp I, 1975

Nông trai Süc vât (Animal Farm, G. Orwell), tâi bàn lân 3, 1975, 1984, 1990

William Shakespeare: cuôc ddi & tàc pham, 1993

Vân hoc Brazil, 1997

DUòng Ky Niêm (Rue Deschambault, Gabrielle Roy),

1997

Pl

at

o

Hoa trong vtfòn (20 truyèn ngàn phóng tàc 20 kich

pham W. Shakespeare), 1999

Dòn Quy-Xót (Don Quijote de la Mancha, M. de

Cervantes), 2003

Tùy but Chàu My La-tinh (nguyèt san Khdi Hành xuàt

bàn), 2008

Iliad, trtfòng ca Homer, Ba Vi xuàt bàn, 2008

Odyssèy, trtfòng ca Homer, Hoc Vièn Còng Dàn

(ICEVN) xuàt bàn, 2010

Cpng Hòa (Politela, triét phàm cùa Plato), Hoc Vièn

Còng Dàn xuàt bàn, 2012

CÒNG TÀC v ó i N g u y é n T i/Òn g M in h

c h u yè ’n n g C t ié u THUYÉT N h à t BÀN:

Kim Càc Ttf (1970, 1990, 1996), Tiéng Sóng (1970,

1998), Chiéu hòm lò chuyén (1971, 1998), Càm Sàc

(1972), Khàt vong yèu dtfòng (1973) cùa Mishima

Yukio; Noi lòng (1971, 1999, 2008, 2012), Gói cò

(1972), Ành sàng & Bóng tói (1972), cùa Natsume

Soseki; Tiéng nùi (1970), Ngàn cành h^c (1971), Xtf

tuyét (1972), cùa Kawabata Yasunari; Ngtfòi dàn bà

trèn con càt (1973), Btfc dja dò bi hùy (1973) cùa Abe

Kóbò; Là sinh món (1974) cùa Akutagawa Ryuno-

suke; Kinh nghipm cà nhàn (1974), Tiéng hàt àm thàm

(1974) cùa Oe Kenzaburó; Lùa dóng (1974) cùa Óoka

Shóhei; Con trùng & Tarn ma (1973) cùa Tanizaki

Junichiró; Mtfa dèm (1972) cùa Ibuse Masuji; Bàc si

phu nhàn (1971) cùa Ariyoshi Sawako.

Phaedo ké chuyên cái chét, cái

chét riêng lé, cái chét cà nhân,

cài chét thiidng tâm, do là cái

chét cùa Socrates, lào phu tuoi

that thâp co lai hy vïnh biêt côi

dpi càch nay hai ngàn bon tràm

näm. Nhüng chuyên âm dUdng

dèi ngà, chuyçn chia tay vinh

viën là cd hôi mong manh dé di/a

ra luân thuyét khàc hân vé ván

nan nhân sinh không hé co câu

trà ldi cho moi ngtfPi cùng hay.

Vi sau khi nói càm nghï, sau khi lot mât na khiép dàm

phù thuy s Ci dung che dây hinh tupng tü biêt sinh ly và

khâng djnh linh hón con ngi/Pi bat tü, bât diêt, Socrates

thàn nhiên don nhân tàng pham ngi/Pi dpi dêu sp.

VPi ông chét là loi vào triét hoc, loi dán tpi côi bât tü,

chét và triét hoc thé hipn viçc làm ttfdng ta viçc làm cüa

giai nhân Penelope trong trifdng ca Odyssêy, thâo gô

nhüng gì cuôc dpi két dêt, giài thoât linh hón khôi quên

läng bân thàn.

Không thé doc doi thoai này nhü doi thoai khâc. Không

chùng kién cuôc chuyên trô, không hipn diên giây phût

cuoi cùng su phu di vào côi vô biên, Plato dira cà hai

lên mùc hiên thuc truyén càm hiém cô so vPi thuc tai

Neh sü. Ngày mai Socrates không con nûa, nhtfng ông

hiçn diçn nhií bao gip và ton tai mài mài.

L Ö I N Ó I DÁU

B o n dói thoai xuát hièn cùng lúe trong Ngày

cuoi trong d&i Sócrates là do tat cà dèu có tính cách

tiéu su', ké chuyèn dòi mot rigirò! Qua dó Plato

trao dòc già bùc tranh hoàn chinh ve Sócrates con

ngiròi thirc su-, song dòc già cùng có thè mènh danh

Sócrates con ngiròi ly tiròng. Trong dòi thoai thù

nhàt, thù- hai và thù ba dòc già khòng biét òng có ké

lai nguyèn si lò-i Sócrates nói hay khòng, song dòc

già thày rò ràng òng tìm càch dira ra triròc mat dòc

già Sócrates bäng xtrong bang thjt, phong thài dinh

dac quen thuòc, cung càch vàn hói có vé phù dinh,

tàc phong nhà nhàn, lich su', khau khi trào long, mia

mai và muc dich luán ly, dao difc thám nhäp. Trái

lai, trong Phaedo, dòc già nhìn Sócrates con ngiròi

lich su* khi con nguò-i dó bién hình thành con nguò'i

triét ly, triét già ly tiróng, mau ngu-òi dién hình tièu

biéu triét hoc duy linh hoäc duy tàm, tir tiróng cua

òng dà phàt trién trong tàm tri Plato.

Euthyphro xuàt hièn triró-c tièn theo thù tir.

Nói dung cho dòc già tháy Sócrates là thày giào,