Embed Size (px)
Citation preview
SK 16
46-2
003
A3
SLOVENSKA REPUBLIKA
(19) SK
URADPRIEMYSELNÉHO VLASTNÍCTVA SLOVENSKEJ REPUBLIKY
ZVEREJNENÁ PATENTOVÁ PRIHLÁŠKA
(22) Dátum podania prihlášky: 5. 6.2002
(31) Číslo prioritnej prihlášky: 60/296 961
(32) Dátum podania prioritnej prihlášky: 8. 6. 2001(33) Krajina alebo regionálna
organizácia priority: US(40) Dátum zverejnenia prihlášky: 3. 8. 2004
Vestník ÚPV SR č.: 8/2004(62) Číslo pôvodnej prihlášky
v prípade vylúčenej prihlášky:
(86) Číslo podania medzinárodnej prihlášky podľa PCT: PCT/US02/17790
(87) Číslo zverejnenia medzinárodnej prihlášky podľa PCT: W 002/100330
(11), (21) Číslo dokumentu:
1646-2003(13) Druh dokumentu: A3
(51) Int. C1.7 :
A61K 39/395,C07K 16/00
(71) Prihlasovateľ: Abbott Biotechnology Ltd., Hamilton, BM;
(72) Pôvodca: Kempeni Joachim, Neustadt, DE;W eiss Róberta, Wynnewood, P A, US;Fischkoff Steven A., Short Hills, NJ, US;
(74) Zástupca: ROTT, RUŽIČKA & GUTTMANN, v. o. s., Bratislava, SK;
(54) Názov: Použitie anti-TNFa protilátok
(57) Anotácia:Opisuje sa použitie anti-TNFa protilátok na výrobu liečiva na liečenie ochorení ľudského subjektu, pri ktorých je aktivita T N Fa škodlivá a ktoré sú liečiteľné TN Fa protilátkou, pričom liečivo je určené pre režim štrnásťdenného dávkovania. Protilátkami sú výhodne rekombinantné ľudské protilátky, ktoré sa špecificky viažu na a faktor nekrotizujúci nádor (TNFa). Protilátka môže byť podávaná spolu alebo bez metotrexátu. Tieto protilátky majú vysokú afinitu hTN Fa (napr. Kd = 10"8 M alebo menej), pomalú rýchlosť zániku hTN Fa disociácie (napr. Kofr = = 10"3 s"1 alebo menej) a neutralizujú hTNFa aktivitu in vitro a in vivo. Uvedenou protilátkou môže byť protilátka s úplnou dĺžkou alebo jej časť viažuca antigén. Uvedené sú tiež kity obsahujúce farmaceutickú kompozíciu a inštrukcie na dávkovanie a predplnené injekčné striekačky obsahujúce farmaceutické kompozície.
1
7/> ^fAp -J? to 3
P o u ž i t i e a n t i - T N F a p r o t i l á t o k
D o t e r a j š í s t a v t e c h n i k y
a - F a k t o r n e k r o t i z u j ú c i n á d o r ( T N F a ) j e c y t o k í n o m p r o d u k o v a n ý m
p o č e t n ý m i b u n k o v ý m i ty p m i v rá t a n e m o n o c y t o v a m a k r o f á g o v , ak o sa p ô v o d n e
z i s t i l o na z á k l a d e j e h o s c h o p n o s t i i n d u k o v a ť n e k r ó z u u rč i tý c h m y š í c h n á d o r o v
[ v i ď napr. O ld L., S c i e n c e 2 3 0 , 6 3 0 - 6 3 2 ( 1 9 8 5 ) ] . N á s l e d n e sa p r e u k á z a l o , že
fa k to r o z n a č o v a n ý ako k a c h e k t í n , s p o j e n ý s k a c h e x i o u , j e r o v n a k o u m o l e k u l o u
ako T N F a . T N F a . b o l z a h r n u t ý m e d z i m e d i á t o r y šok u [v iď napr. B e u t l e r B. a
C e r a m i A . , Annu. Rev . B i o c h e m . 5 7 , 5 0 5 - 5 1 8 ( 1 9 8 8 ) ; B e u t l e r B. a C e ra m i A . ,
Annu. Rev . I m m u n o l . 7, 6 2 5 - 6 5 5 ( 1 9 8 9 ) ] . N a v y š e T N F a . z o h r á v a ú lo h u v pa-
t o f y z i o l ó g i i radu i n ý c h ľ u d s k ý c h c h o r ô b a p o rú ch , v rá t ane s e p s y , i n f e k c i í ,
a u t o i m u n i t n ý c h c h o r ô b , o d v r h n u t i a t r a nsp la ntá tu , ch o rô b š t e p - v e r z u s - h o s t i t e ľ
[ v i ď napr. V a s i l l i P . , Annu. Rev . I m m u n o l . 10, 41 1 -4 5 2 ( 1 9 9 2 ) ; T r a c e y K. J. a
C e r a m i A . , Annu. Rev . M e d . 4 5 , 4 9 1 - 5 0 3 ( 1 9 9 4 ) ] .
V z h ľ a d o m na š k o d l i v ú ú l o h u ľ u d s k é h o T N F a ( h T N F a ) pri r ô z n y c h
ľ u d s k ý c h c h o r o b á c h b o l i n a v r h o v a n é t e r a p e u t i c k é s tr a tég i e na i n h i b í c i u a l e b o
p a r a l y z o v a n i e a k t i v i t y h T N F a . Za p r o s t r i e d o k na in h i b íc iu a k t i v i t y h T N F a sa
p o v a ž o v a l i n a j m ä p r o t i l á t k y , k to ré sa v i a ž u na h T N F a a n e u t r a l i z u j ú ho.
N i e k t o r ý m i z n a j s k o r š í c h t a k ý c h t o p r o t i l á t o k b o l i m y š a c i e m o n o k l o n o v é p r o t i
l á tk y ( m A b s ) , v y l u č o v a n é h y b r i d ó m a m i p r i p r a v e n ý m i z l y m f o c y t o v m y š í im u -
n i z o v a n ý c h h T N F a [v iď napr. H a hn T. a k o l . , P r o c . Nat l . Ak a d . Sci . U. S. A. 82 ,
3 8 1 4 - 3 8 1 8 ( 1 9 8 5 ) ; L i a n g C -M . a k o l . , B i o c h e m . B i o p h y s . Res . C o m m u n . 137 ,
8 4 7 - 8 5 4 ( 1 9 8 6 ) ; Hirai M. a k o l . , J. I m m u n o l . M e t h o d s 9 6 , 5 7 - 6 2 ( 1 9 8 7 ) ; F e n d l y
B. M. a k o l . , H y b r i d o m a 6, 3 5 9 - 3 7 0 ( 1 9 8 7 ) ; M ô l l e r A. a k o l . , C y t o k i n e 2 , 1 6 2 -
169 ( 1 9 9 0 ) ; U. S. p a ten t 5 , 2 3 1 , 0 2 4 pre M o ^ l l e r a a kol . ; W a l l a c h D . , E u r ó p s k y
p ate n t 186 8 3 3 B I ; O l d a k o l . . E u r ó p s k a p a t e n t o v á p r i h l á š k a 2 1 8 8 6 8 A l ;
M o e l l e r A. a k o l . . E u r ó p s k y p a ten t 2 6 0 6 1 0 B I ) . Aj keď t i e t o m y š a c i e
a n t i - h T N F a . p r o t i l á t k y č a s t o p r e j a v u j ú v y s o k ú a f in i tu k h T N F a (napr. Kd < 10"9
M) a b o l i s c h o p n é n e u t r a l i z o v a ť a k t i v i t u h T N F a , ich p o u ž i t i e in v i v o m ô ž e byť
l i m i t o v a n é p r o b l é m a m i s p o j e n ý m i s p o d á v a n í m m y š a c í c h p r o t i l á t o k ľ u ď o m , ako
j e k rá tk y p o l č a s sé ra . n e s c h o p n o s ť s p ú š ť a ť urči té ľudské e f e k t o r o v é f u n k c i e a
v y v o l á v a n i e n e ž i a d u c e j im u n i t n e j o d o z v y proti m y š a c e j p r o t i l á t k e v ľ u ď o c h
[ r e a k c i a „ľu dská a n t i - m y š a c i a p r o t i l á t k a “ - "human a n t i - m o u s e ant ibody"
( H A M A ) ] .
V snahe p rek o n a ť p r o b l é m y s p o j e n é s u ž í v a n í m č i s t o m y š a c í c h pro t i lá to k
u ľu dí b o l i p o m o c o u g e n e t i c k é h o i n ž i n i e r s t v a u p r a v o v a n é m y š a c i e a n t i - h T N F a
p r o t i l á t k y tak, aby sa s ta l i "ľuď om p o d o b n e j š i e " . B o l i p r ip r a v e n é napr ík lad
c h i m é r o v é p r o t i l á t k y , v k t o r ý c h v a r i a b i l n é o b la s t i r e ť a z c a p ro t i l á tk y p o c h á
d z a j ú z m y š í a k o n š t a n t n é o b la s t i r e ť a zca p r o t i l á t k y p o c h á d z a j ú z ľudí [K n ig h t
D. M. a k o l . , Mol . I m m u n o l . 3 0 , 1 4 4 3 - 1 4 5 3 ( 1 9 9 3 ) ; D a d d o n a P. E. a k o l . , PCT
p u b l i k á c i a č. W O 9 2 / 1 6 5 5 3 ] , N a d ô v a ž o k b o l i t i e ž p r i p r a v e n é h u m a n i z o v a n é
p r o t i l á t k y , v k t o r ý c h h y p e r v a r i a b i l n é d o m é n y p r o t i l á t k y p o c h á d z a j ú z m y š í , a le
z v y š o k v a r i a b i l n ý c h o b l a s t í a k o n š t a n t n é o b la s t i p r o t i l á t k y p o c h á d z a j ú z ľudí
( A d a i r J. R. a k o l . , P C T p u b l i k á c i a č. W O 92/1 1 3 8 3 ) . A v š a k p r e t o ž e v t ý c h t o
c h i m é r o v ý c h a h u m a n i z o v a n ý c h p r o t i l á t k a c h z o s t á v a j ú e š t e urč i té m y š a c i e
s e k v e n c i e , m ô ž u s tá l e , h l a v n e p o k i a ľ sú d l h o d o b o p o d á v a n é , v y v o l á v a ť n e ž i a
d u c u i m u n i t n ú r e a k c iu , r e a k c iu ľudskej a n t i c h i m é r o v e j p r o t i l á tk y ( H A C A ) ,
napr . pri c h r o n i c k ý c h i n d i k á c i á c h ako j e r e u m a t o i d n á artr i t ída [napr. E l l i o t t M.
J. a k o l . , L a n c e t 3 4 4 , 1 1 2 5 - 1 127 ( 1 9 9 4 ) ; E l l i o t t M. J. a k o l . , L a n c e t 3 4 4 , 1 1 0 5 -
1 1 10 ( 1 9 9 4 ) ] .
V ý h o d n ý m h T N F a i n h i b i č n ý m č i n i d l o m pro t i m y š a c e j m A b s a l eb o jej
d e r i v á t o m (napr. c h i m é r o v ý m a l e b o h u m a n i z o v a n ý m p r o t i l á t k a m ) by b o la č i s t o
ľ u d s k á a n t i - h T N F a p r o t i l á t k a , p r e t o ž e ta k é č i n i d l o by n e v y v o l á v a l o H A M A
r e a k c i u , aj keď sa b u d e d l h o d o b o p o u ž í v a ť . Ľ u d s k é m o n o k l o n o v é a u to -p r o t i -
l á t k y prot i h T N F a . b o l i p r i p r a v e n é s p o u ž i t í m t e c h n i k y h y b r i d ó m u [ B o y l e P. a
k o l . , Cel l . I m m u n o l . 1 5 2 , 5 5 6 - 5 6 8 ( 1 9 9 3 ) ; B o y l e P. a k o l . , Cel l . I m m u n o l . 15 2 ,
5 6 9 - 5 8 1 ( 1 9 9 3 ) ; B o y l e P. a k o l . , E u r ó p s k a p a t e n t o v á p r i h l á š k a č. 6 1 4 9 8 4 A 2 ] .
A v š a k t i e to z h y b r i d ó m u p o c h á d z a j ú c e m o n o k l o n o v é p r o t i l á t k y , pri k t o rý c h sa
o p í s a l o , že m ajú a f i n i t u pre h T N F a , ktorá b o l a p r í l i š n í z k a na v y p o č í t a n i e
k o n v e n č n ý m i m e t ó d a m i , n e b o l i s c h o p n é v i a z a ť r o z p u s t n ú h T N F a a n e b o l i
s c h o p n é n e u t r a l i z o v a ť c y t o t o x i c i t u i n d u k o v a n ú h T N F a ( v i ď B o y l e a k o l .
v y š š i e ) . N a v y š e ú s p e c h t e c h n i k y ľ u d s k é h o h y b r i d ó m u z á v i s í od p r iro d zen e j
p r í t o m n o s t i l y m f o c y t o v , p r o d u k u j ú c i c h v ľ u d s k o m k r v n o m o b e h u a u t o p r o t i lá tk y
š p e c i f i c k é pre h T N F a . U r č i t é š t ú d ie z i s t i l i u ľ u d s k ý c h s u b j e k t o v v sére
3
a u t o p r o t i l á t k y pro t i h T N F a . [ F o m s g a a r d A. a k o l . , S c a n d . J. I m m u n o l . 3 0 , 2 1 9 -
2 2 3 ( 1 9 8 9 ) ; B e n d t z e n K. a k o l . , P r o g . L e u k o c y t e Bi o l . 1 0 B , 4 4 7 - 4 5 2 ( 1 9 9 0 ) ] ,
z a t ia ľ č o iné n ie ( L e u s c h H -G . a k o l . , J. I mm u n o l . M e t h o d s 13 9 , 1 4 5 - 1 4 7
( 1 9 9 1 ) ] .
A l t e r n a t í v o u k p r i r o d z e n e sa v y s k y t u j ú c i m ľ u d s k ý m a n t i - h T N F a . p r o t i
l á t k a m by b o l a r e k o m b i n a n t n á h T N F a p r o t i l á tk a . B o l i o p í s a n é r e k o m b i n a n t n é
ľ u d s k é p r o t i l á t k y , k to ré v i a ž u h T N F a s r e l a t í v n e n í z k o u a f i n i t o u ( t . j . Kd ~ 1 0"7
M ) a r ý c h l y m s t u p ň o m z á n i k u ( t . j . K„ff ~ 10"2 s"1) [ G r i f f i t h s A . D. a k o l . ,
E M B O J. 12, 7 2 5 - 7 3 4 ( 1 9 9 3 ) ] . A v š a k t i e t o p r o t i l á t k y n e m ô ž u b y ť v h o d n é na
t e r a p e u t i c k é p o u ž i t i e v z h ľ a d o m na i ch r e l a t í v n e r ý c h l u k i n e t i k u d i s o c i á c i e .
N a v y š e b o l a o p í s a n á ľ u d s k á r e k o m b i n a n t n á a n t i - h T N F a , k to rá n e n e u t r a l i z u j e
h T N F a . a k t i v i t u , a l e sk ô r z v y š u j e v i a z a n i e h T N F a na p o v r c h b u n i e k a z v y š u j e
i n t e r n a l i z á c i u h T N F a [L i d b u r y A . , a k o l . , B i o t e c h n o l . Ther . 5, 2 7 - 4 5 ( 1 9 9 4 ) ;
A s t o n R. a k o l . , P C T p u b l i k á c i a č . W O 9 2 / 0 3 1 4 5 ] ,
R e k o m b i n a n t n é ľ u d s k é p r o t i l á t k y , k to ré v i a ž u r o z p u s t n ú h T N F a . s
v y s o k o u a f i n i t o u a p o m a l o u k i n e t i k o u d i s o c i á c i e , a k to ré m a j ú s c h o p n o s ť
n e u t r a l i z o v a ť a k t i v i t u h T N F a v rá t a n e c y t o t o x i c i t y i n d u k o v a n e j h T N F a { in v i t r o
a in v i v o ) a a k t i v á c i e b u n i e k i n d u k o v a n e j h T N F a , b o l i t i e ž o p í s a n é (v iď U . S.
p a t e n t č . 6 , 0 9 0 , 3 8 2 ) . T y p i c k é p o s t u p y na p o d á v a n i e p r o t i l á t o k sa u s k u t o č ň u j ú
i n t r a v e n ó z n e v t ý ž d e n n o m c y k l e . T ý ž d e n n é d á v k o v a n i e p r o t i l á t o k a / a l e b o
l i e č i v a m ô ž e b y ť n á k l a d n é , n e p o h o d l n é a v ď a k a f r e k v e n c i i p o d á v a n i a m á za
n á s l e d o k z v ý š e n i e p o č t u v e d ľ a j š í c h ú č i n k o v . I n t r a v e n ó z n e p o d á v a n i e m á t i e ž
s v o j e o b m e d z e n i a v t o m , ž e p o d á v a n i e j e o b v y k l e u s k u t o č ň o v a n é n i e k ý m , kto
j e z d r a v o t n í c k y v y š k o l e n ý .
P o d s t a t a v y n á l e z u
P r e d l o ž e n ý v y n á l e z p o s k y t u j e s p ô s o b y na š tr n á s ť d e n n é r e ž i m y d á v k o
v a n i a pri l i e č e n í c h o r ô b s p o j e n ý c h s T N F a , p r e d n o s t n e s u b k u t á n n o u c e s t o u .
Š t r n á s ť d e n n é d á v k o v a n i e m á p red t ý ž d e n n ý m d á v k o v a n í m v e ľ a v ý h o d vrá t a ne ,
a le n i e l e n , m e n š i e h o p o č t u c e l k o v ý c h i n j e k c i í , z n í ž e n é h o p o č t u r e a k c i í v m i e s t e
v p i c h u ( l o k á l n a b o l e s ť a o p u c h ) , z v ý š e n i e p a c i e n t o v e j p o h o d y ( t . j . v ď a k a
4
m e n š e j f r e k v e n c i i i n j e k c i í ) a m e n š í c h n á k l a d o v na p a c i e n t a práve tak, ako na
p o s k y t o v a t e ľ a zd r a v o t n íc k e j s t a r o s t l i v o s t i . S u b k u t á n n e d á v k o v a n i e j e v ý h o d n é ,
p r e t o ž e p a c i e n t si m ô ž e t e r a p e u t i c k ú lá tk u , napr . ľ u dsk ú T N F a p rot i lá tk u ,
p o d á v a ť s á m , čo v y h o v u j e o b o m , ako p a c i e n t o v i tak p o s k y t o v a t e ľ o v i z d r a v o t
n íc k e j s t a r o s t l i v o s t i .
V y n á l e z p o s k y t u j e s p ô s o b y l i e č e n i a c h o r ô b , pri k t o r ý c h j e a k t i v i t a T N F a
š k o d l i v á . S p ô s o b y zahŕňajú š t r n á s ť d e n n é s u b k u t á n n e p o d á v a n i e in j e k c i í
p r o t i l á t o k su b jek tu . P ro t i l á t k a m i sú v ý h o d n e r e k o m b i n a n t n é ľ u d s k é p r o t i l á t k y ,
k to ré sa š p e c i f i c k y v i a ž u na ľ u d s k ý T N F a T e n t o v y n á l e z ďalej p o s k y t u j e
s p ô s o b y l i e č e n i a c h o r ô b , pri k t o r ý c h j e a k t i v i t a T N F a š k o d l i v á . T i e t o s p ô s o b y
za h ŕň a jú v y u ž i t i e k o m b i n o v a n e j t e r a p ie , pri ktorej sa ľ u d s k é p ro t i l á tk y
p o d á v a j ú s u b j e k t u s p o lu s i n ý m t e r a p e u t i c k ý m p r o s t r i e d k o m , ako j e napr ík lad
j e d n a a l e b o v i a c e j ď a l š í c h p r o t i l á t o k , k toré sa v i a ž u na iné c i e l e (napr.
p r o t i l á t k y , k to ré sa v i a ž u s i n ý m i c y t o k í n m i , a l e b o k to ré sa v i a ž u na m o l e k u l y
b u n k o v é h o p o v r c h u ) , j e d e n a l e b o v i a c e j c y t o k í n o v , r o z p u s t n ý T N F a re c ep to r
( v i ď napr. P C T p u b l i k á c iu č. W O 9 4 / 0 6 4 7 6 ) a / a l e b o j e d n o či v i a c c h e m i c k ý c h
č i n i d i e l , k to ré i nh ib ujú p r o d u k c i u a l e b o a k t i v i t u h T N F a ( a k o c y k l o h e x a n y l i d é n
d e r i v á t y , ako j e o p í s a n é v P C T p u b l i k á c i i č. W O 9 3 / 1 9 7 5 1 ) , v ý h o d n e
m e t o t r e x á t . P ro t i l á tk a m i sú p r e d o v š e t k ý m r e k o m b i n a n t n é ľ u d s k é p r o t i l á t k y ,
k to ré sa š p e c i f i c k y v ia žu na ľ u d s k ý T N F a P r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u sú
c h a r a k t e r i z o v a n é v ä z b o u na h T N F a , s v y s o k o u a f i n i t o u a p o m a l o u k in e t i k o u
d i s o c i á c i e a n e u t r a l i z o v a n í m , a k t i v i t y h T N F a , v r á t a n e c y t o t o x i c i t y i n d u k o v a n e j
h T N F a ( in v i t r o a in v i v o ) a b u n k o v e j a k t i v á c i e i n d u k o v a n e j h T N F a . P r o t i l á t k y
m ô ž u m a ť c e l ú d ĺž k u (napr. p r o t i l á tk a I g G l a l e b o I g G 4 ) a l e b o m ô ž u o b s a h o v a ť
iba ča s ť v i a ž u c u a n t i g é n [napr. f r a g m e n t Fab , F ( a b ' ) 2 , s c F v a l e b o j e d n o t l i v á
d o m é n a ] . N a j v ý h o d n e j š i a r e k o m b i n a n t n á p r o t i l á t k a p o d ľ a v y n á l e z u , o z n a č o
v a n á D 2 E 7 , m á C D R 3 d o m é n u ľ a h k é h o r e ť a zca o b s a h u j ú c u S E Q ID N O : 3
s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n a C D R 3 d o m é n u ť a ž k é h o re ť a zc a o b s a h u j ú c u S E Q ID
N O : 4 s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n ( u v e d e n é ďalej v p r í l o h e B ) . V ý h o d n e m á D 2 E 7
v a r i a b i l n ú o b l a s ť ľ a h ké ho r e ť a zca ( L C V R ) o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n
S E Q ID N O : 1 a v a r ia b i ln ú o b l a s ť ť a ž k é h o r e ť a z ca ( H C V R ) o b s a h u j ú c u
s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S EQ ID N O : 2. T ie to p r o t i l á t k y sú o p í s a n é v U. S.
P a t e n t e č. 6 , 0 9 0 , 3 8 2 , na ktorý sa k o m p l e t n e o d k a z u j e .
5
V j e d n o m u s k u t o č n e n í p o s k y t u j e v y n á l e z s p ô s o b y l i e č e n i a ch o rô b , pri
k t o r ý c h j e a k t i v i t a T N F a š k o d l i v á . T i e t o s p ô s o b y za h ŕň a jú i n h i b í c i u ak t iv i ty
T N F a s u b k u t á n n y m , š t r n á s ť d e n n ý m p o d á v a n í m a n t i - T N F a p r o t i l á t k y , ta k že
d o c h á d z a k l i e č e n i u c h o r o b y . C h o r o b o u m ô ž e b y ť n a p r ík l a d s e p s a , auto-
i m u n i t n é o c h o r e n i e (napr. r e u m a t o i d n á artr i t ída, a l e r g i a , r o z t r ú s e n á s k le r ó z a ,
a u t o i m u n i t n ý d i a b e t e s , a u t o i m u n i t n á u v e i t í d a a n e f r o t i c k ý s y n d r ó m ) , i n f e k č n á
c h o r o b a , z h u b n ý n ádor , o d v r h n u t i e t r a n s p l a n t á t u a l e b o o c h o r e n i e š te p-
v e r z u s - h o s t i t e ľ , p ľ ú c n a c h o r o b a , c h o r o b a k o s t í , č r e v n é ť a ž k o s t i a l e b o s r d c o v á
p o r u c h a .
V i n o m u s k u t o č n e n í p o s k y t u j e v y n á l e z s p ô s o b y l i e č e n i a c h o r ô b , pri
k t o r ý c h a k t i v i t a T N F a š k o d í . T i e t o s p ô s o b y z a h ŕň a jú i n h i b í c i u a k t i v i t y T N F a
s u b k u t á n n y m š t r n á s ť d e n n ý m p o d á v a n í m a n t i - T N F a p r o t i l á t k y a m e t o t r e x á t u ,
t a k ž e d o c h á d z a k l i e č e n i u c h o r o b y . P o d ľ a j e d n é h o h ľ a d i s k a j e m e t o t r e x á t
p o d á v a n ý s p o l u s a n t i - T N F a p r o t i l á t k o u . P o d ľ a i n é h o h ľ a d i s k a j e m e t o t r e x á t
p o d á v a n ý p red p o d a n í m a n t i - T N F a p r o t i l á t k y . P o d ľ a e š t e ď a l š i e h o h ľ a d i s k a j e
m e t o t r e x á t p o d á v a n ý po p o d a n í a n t i - T N F a p r o t i l á t k y .
V o v ý h o d n o m u s k u t o č n e n í j e a n t i - T N F a p r o t i l á t k a , p o u ž i t á na l i e č e n i e
c h o r ô b , pri k t o r ý c h a k t i v i t a T N F a š k o d í , ľ u d s k o u a n t i - T N F a p r o t i l á tk o u .
V ý h o d n e j š i e p r e b i e h a l i e č e n i e p r á v e p o m o c o u š t r n á s ť d e n n é h o s u b k u t á n n e h o
p o d á v a n i a i z o l o v a n e j ľu dsk ej p r o t i l á t k y a l e b o jej ča s t i v i a ž u c e j a n t i g é n .
P r o t i l á t k a a l e b o je j ča s ť v i a ž u c a a n t i g é n v ý h o d n e d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s
Kd 1 x 1 0"8 M a l e b o m e n e j a K 0ff r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u 1 x 1 0"3 s ' 1 a l e b o
m e n e j , o b o j e s t a n o v e n é p o v r c h o v o u p l a z m ó n o v o u r e z o n a n c i o u , a n e u t r a l i z u je
c y t o t o x i c i t u ľ u dsk e j T N F a pri š t a n d a r d n o m in v i t r o L 9 2 9 t e s t e s I C 5 0 1 x 10 ‘7
M a l e b o m e n e j . V ý h o d n e j š i e i z o l o v a n á ľ u d s k á p r o t i l á tk a a l e b o jej č a s ť v i a ž u c a
a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0ff 5 x 10"4 s"1 a l e b o m e n e j , a l e b o eš t e
v ý h o d n e j š i e s K 0ff 1 x 10"4 s"1 a l e b o m e n e j . I z o l o v a n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l eb o
je j ča s ť v i a ž u c a a n t i g é n p r e d n o s t n e n e u t r a l i z u j e c y t o t o x i c i t u ľ u d s k e j T N F a pri
š t a n d a r d n o m in v i t r o L 9 2 9 t e s t e s I C 5 0 1 x 10"8 M a l e b o m e n e j , e š t e v ý h o d n e j š i e
s I C 5 0 1 x 1 0"9 M a l e b o m e n e j a e š t e n a j v ý h o d n e j š i e s I C 50 1 x 10"10 M a l e b o
m e n e j .
6
V ď a l š o m u s k u t o č n e n í p o s k y t u j e v y n á l e z s p ô s o b y l i e č e n i a c h o r ô b , pri
k t o r ý c h a k t i v i t a T N F a š k o d í , tak , ž e sa s u b j ek tu š t r n á s ť d e n n e subkutá nne
p o d á v a ľ u d s k á p r o t i l á tk a a l e b o je j časť v i a ž u c a a n t ig é n . Ľ u d s k á prot i lá tka
a l e b o jej ča s ť v i a ž u c a a n t ig é n m á v ý h o d n e n a s l e d u j ú c u c h a ra k te r i s t ik u :
a) d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0ff r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u 1 x 10"3 s"1
a l e b o m e n e j , ako b o l o s t a n o v e n é p o v r c h o v o u p l a z m ó n o v o u r e z o n a n c i o u ;
b) m á C D R 3 d o m é n u ľ a h k é h o re ť a z c a o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e
l ín S E Q ID N O : 3, a l e b o m o d i f i k o v a n ú z SEQ ID NO : 3 j e d n o t l i v o u s u b s t i t ú
c i o u a l a n í n o m v p o l o h e 1, 4, 5, 7 a l e b o 8 a l e b o j e d n o u až p i a t i m i k o n z e r v a t í v
n y m i s u b s t i t ú c i a m i a m i n o k y s e l í n v p o l o h á c h 1, 3, 4, 6, 7 , 8 a / a l e b o 9;
c) m á C D R 3 d o m é n u ť a ž k é h o r e ť a zc a o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n
S E Q ID N O : 4, a l e b o m o d i f i k o v a n ú z S EQ ID N O : 4 j e d n o t l i v o u s u b s t i t ú c io u
a l a n í n o m v p o l o h e 2, 3, 4 , 5, 6, 8, 9, 10 a l e b o 11 a l e b o j e d n o u až p ia t im i
k o n z e r v a t í v n y m i s u b s t i t ú c i a m i a m i n o k y s e l í n v p o l o h á c h 2, 3, 4 , 5, 6, 8, 9, 10,
11 a / a l e b o 12.
V ý h o d n e j š i e p r o t i l á tk a a l e b o je j časť v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d
s k é h o T N F a s K 0ff 5 x 10"4 s"1 a l e b o m e n e j . E š te v ý h o d n e j š i e pro t i lá tk a a lebo
jej ča s ť v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0ff 1 x 10"4 s"1 a l eb o
m e n e j .
V y n á l e z p o s k y t u j e s p ô s o b y l i e č e n i a c h o r ô b , pri k t o r ý c h a k t iv i ta T N F a
š k o d í , e š t e v i n o m u s k u t o č n e n í . T i e t o s p ô s o b y zahŕň ajú š t r n á s ť d e n n é s u b k u
tá n n e p o d á v a n i e ľ u dsk e j p r o t i l á t k y a l e b o jej ča s t i v i a ž u c e j a n t i g é n subjektu .
P r o t i l á t k a a l e b o jej časť v i a ž u c a a n t i g é n o b s a h u je v ý h o d n e L C V R , ktorý má
C D R 3 d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 3, a lebo
m o d i f i k o v a n ú z S E Q ID N O : 3 j e d n o t l i v o u s u b s t i t ú c i o u a l a n í n o m v p o l o h e 1, 4,
5, 7 a l e b o 8 a s H C V R , k to rý m á C D R 3 d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o
k y s e l í n S E Q ID N O : 4 , a l e b o m o d i f i k o v a n ú z S E Q ID N O : 4 j e d n o t l i v o u s u b s t i
t ú c i o u a l a n í n o m v p o l o h e 2 , 3 , 4 , 5, 6, 8, 9, 10 a l e b o 11. V ý h o d n e j š i e má
L C V R ďale j d o m é n u C D R 2 o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q ID NO: 5
a H C V R má ďalej d o m é n u C D R 2 o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n SEQ ID
N O : 6. E š t e v ý h o d n e j š i e má L C V R ďalej d o m é n u C D R 1 o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u
7
a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 7 a H C V R m á d o m é n u C D R 1 o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u
a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 8.
V e š t e ď a l š o m u s k u t o č n e n í p o s k y t u j e v y n á l e z s p ô s o b y l i e č e n i a c h o r ô b ,
pri k t o r ý c h a k t i v i ta T N F a š k o d í , tak , že sa s u b j e k tu š t r n á s ť d e n n e su bkutá nne
p o d á v a i z o l o v a n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o jej č a s ť v i a ž u c a a n t i g é n . Prot i l á tka
a l e b o jej ča s ť v i a ž u c a a n t i g é n v ý h o d n e o b s a h u j e L C V R z a h ŕ ň a j ú c u s e k v e n c i u
a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 1 a H C V R z a h ŕ ň a jú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n SEQ
ID N O : 2. V u r č i t ý c h u s k u t o č n e n i a c h m á p r o t i l á t k a k o n š t a n t n ú o b l a s ť ť a žk éh o
r e ť a z c a I g G l a l e b o k o n š t a n t n ú o b l a s ť ť a ž k é h o re ť a z c a I g G 4 . V i n ý c h u s k u
t o č n e n i a c h j e p r o t i l á t k o u F a b f r a g m e n t , F ( a b ' ) 2 f r a g m e n t a l e b o f r a g m e n t j e d
n o t l i v é h o F v re ťazca .
V e š t e ď a l š í c h u s k u t o č n e n i a c h p o s k y t u j e v y n á l e z s p ô s o b y l i e č e n i a c h o
rôb , pri k t o r ý c h j e p o d á v a n i e a n t i - T N F a . p r o t i l á t k y p r o s p e š n é , š t r n á s ť d e n n ý m
s u b k u t á n n y m p o d á v a n í m j e d n e j a l e b o v i a c e r ý c h a n t i - T N F a . p r o t i l á t o k a l eb o jej
č a s t í v i a ž u c i c h a n t i g é n s u b j e k t u . P r o t i l á t k y a l e b o i c h č a s t i v i a ž u c e a n t ig én
v ý h o d n e o b s a h u j ú L C V R , k to rá m á C D R 3 d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u
a m i n o k y s e l í n z v o l e n ú z o s k u p i n y , k to rá p o z o s t á v a z S E Q ID N O : 3, S EQ ID
N O : 11, S E Q ID N O : 12, S E Q I D N O : 13, S E Q ID N O : 14 , S E Q ID N O : 15,
S E Q ID N O : 16, S E Q ID N O : 17 , S E Q ID N O : 18, S E Q I D N O : 19, SEQ ID
N O : 2 0 , S E Q ID N O : 2 1 , S E Q ID N O : 2 2 , S E Q ID N O : 2 3 , S E Q ID N O : 24 ,
S E Q ID N O : 2 5 , S EQ I D N O : 2 6 a l e b o H C V R , k to rá m á C D R 3 d o m é n u
o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n z v o l e n ú zo s k u p i n y , k t o r á p o z o s t á v a z SEQ
ID N O : 4 , S E Q ID N O : 2 7 , S E Q ID N O : 2 8 , S E Q ID N O : 2 9 , S E Q ID N O : 30,
S E Q ID N O : 3 1 , S E Q ID N O : 3 2 , S E Q ID N O : 3 3 , S E Q I D N O : 3 4 a S EQ ID
N O : 3 5 .
E š t e ď a l š í a s p e k t v y n á l e z u sa t ý k a k i t o v o b s a h u j ú c i c h f o r m u l á c i u zahŕ
ň a j ú c u f a r m a c e u t i c k ú k o m p o z í c i u . K i t y o b s a h u j ú a n t i - T N F a . p r o t i l á t k u a fa rm a
c e u t i c k ý p r i ja te ľ n ý n o s i č . K i t y o b s a h u j ú i n š t r u k c ie na š t r n á s ť d e n n é subk u tá n ne
d á v k o v a n i e f a r m a c e u t i c k e j k o m p o z í c i e na l i e č e n i e c h o r o b y , pri ktore j j e p o d á
v a n i e a n t i - T N F a . p r o t i l á t k y p r o s p e š n é . Z i n é h o h ľ a d i s k a sa v y n á l e z tý k a k it o v
o b s a h u j ú c i c h f o r m u l á c i u z a h ŕ ň a j ú c u f a r m a c e u t i c k ú k o m p o z í c i u , o b s a h u j ú cu
ďale j a n t i - T N F a . p r o t i l á tk u , m e t o t r e x á t a f a r m a c e u t i c k ý p r i j a t e ľ n ý n o s i č . Kity
8
o b s a h u j ú i n š t r u k c ie na š t r n á s ť d e n n é su b k u t á n n e d á v k o v a n i e fa r m a c e u t i c k e j
k o m p o z í c i e na l i e č e n i e c h o r o b y , pri ktorej j e p o d á v a n i e a n t i - T N F a pro t i lá tk y
p r o s p e š n é .
E šte iný a s p e k t v y n á l e z u p o s k y t u j e v o p red n a p l n e n ú i n j e k č n ú s tr ie kačku
o b s a h u j ú c u f a r m a c e u t i c k ú k o m p o z í c i u , v ktorej j e a n t i - T N F a p r o t i l á tk a a fa r
m a c e u t i c k ý p r i ja te ľ n ý n o s i č . V e š t e ď a l š o m a s p ek te p o s k y t u j e v y n á l e z v o p r e d
n a p l n e n ú i n j e k č n ú s t r i e k a č k u s f a r m a c e u t i c k o u k o m p o z í c i o u za h ŕ ň a jú co u
a n t i - T N F a p r o t i lá tk u , m e t o t r e x á t a f a r m a c e u t i c k ý p r i ja teľ ný n o s i č .
P o d r o b n ý o p i s v y n á l e z u
T e n t o v y n á l e z sa t ý k a s p ô s o b o v l i e č e n i a ch o rô b , pri k t o r ý c h j e p r o p e š n é
p o d á v a ť a n t i - T N F a p r o t i l á tk u , z a h ŕ ň a j ú c i c h p o d á v a n i e i z o l o v a n ý c h ľ u d s k ý c h
p r o t i l á t o k a l e b o i ch č a s t í , k to ré sa v i a ž u na ľ udský T N F a s v y s o k o u a f i n i t o u ,
n í z k o u r ý c h l o s ť o u z á n i k u a v y s o k o u s c h o p n o s ť o u n e u t r a l i z á c i e tak , ž e d o c h á
dza k l i e č e n i u c h o r o b y . R ô z n e a s p e k t y v y n á l e z u sa v z ť a h u j ú na l i e č e n i e p r o t i
l á tk a m i a l e b o f r a g m e n t m i p r o t i l á t o k , a i c h f a r m a c e u t i c k é k o m p o z í c i e .
A b y m o h l o b y ť v y n á l e z u ľ a h š i e p o r o z u m e n é , najprv sú d e f i n o v a n é urč i t é
t e r m í n y .
T e r m ín " d á v k o v a n i e " , ako sa tu p o u ž í v a , sa tý k a p o d á v a n i a látky (napr.
a n t i - T N F a p r o t i l á t k y ) na d o s i a h n u t i e t e r a p e u t i c k é h o c i e ľ a (napr. l i e č e n i e
c h o r o b y s p o j e n e j s T N F a ) .
Tu p o u ž í v a n é t e r m í n y " š t r n á s ť d e n n ý re ž im d á v k o v a n i a " , š t r n á s ť d en n é
d á v k o v a n i e " a " š t r n á s ť d e n n é p o d á v a n i e " sa vzť a h u jú na č a s o v ý p r i e b e h p o d á
v a n i a s u b s t a n c i e (napr. a n t i - T N F a p r o t i l á t k y ) su bjek tu na d o s i a h n u t i e te ra
p e u t i c k é h o c i e ľ a (napr. l i e č e n i e c h o r o b y sp o jen ej s T N F a ) . Š t r n á s ť d e n n ý m
d á v k o v a c í m r e ž i m o m sa n e m y s l í , že by zahŕňal t ý ž d e n n ý d á v k o v a c í r ež im .
Látk a j e p o d á v a n á p o k i a ľ m o ž n o k a ž d ý c h 9 - 19 dní , v ý h o d n e j š i e k a ž d ý c h
1 1 - 1 7 d n í , e š t e v ý h o d n e j š i e k a ž d ý c h 13 - 15 dní a n a j v ý h o d n e j š i e k a ž d ý c h
14 dní .
9
Tu p o u ž í v a n ý t e r m í n " k o m b i n o v a n á terapia" , sa t ý k a p o d á v a n i a d v o c h
a l e b o v i a c e r ý c h t e r a p e u t i c k ý c h lá to k , napr. a n t i - T N F a p r o t i l á tk y a l i e č i v a
m e t o t r e x á t u . M e t o t r e x á t m ô ž e b y ť p o d á v a n ý s p r i e v o d n e s p o l o č n e , v o p r e d a l eb o
n á s l e d n e s p o d á v a n í m a n t i - T N F a p r o t i l á t k y .
Pri tu p o u ž í v a n o m t e r m í n e "ľudská T N F a " ( tu s k r a c o v a n á a k o h T N F a
a l e b o j e d n o d u c h o h T N F ) . sa r o z u m i e , že sa v z ť a h u j e na ľ u d s k ý c y t o k í n , ktorý
e x i s t u j e ako 17 k D v y l u č o v a n á f o r m a a 2 6 kD s m e m b r á n o u a s o c i o v a n á fo rm a ,
k t o r é h o b i o l o g i c k y a k t í v n a f o r m a j e z l o ž e n á z tr im éru n e k o v a l e n t n e v i a z a n ý c h
17 k D m o l e k ú l . Š tru k tú ra T N F a j e ďalej o p i s o v a n á napr. v P e n n i c a D . , a k o l . ,
N á t u r e 3 1 2 , 7 2 4 - 7 2 9 ( 1 9 8 4 ) ; D a v i s J. M. a k o l . , B i o c h e m i s t r y 2 6 , 1 3 2 2 - 1 3 2 6
( 1 9 8 7 ) a J o n e s E. Y. a k o l . , N á t u r e 3 3 8 , 2 2 5 - 2 2 8 ( 1 9 8 9 ) . P o d t e r m í n o m ľ u d s k ý
T N F a sa r o z u m i e , ž e za h ŕň a r e k o m b i n a n t n ý ľ u d s k ý T N F a ( r h T N F a ) , k torý
m ô ž e b y ť p r i p r a v e n ý m e t ó d a m i r e k o m b i n a n t n e j e x p r e s i e a l e b o k o m e r č n e
n a k ú p e n ý (R & D S y s t e m s , C a t a l o g N o . 2 1 0 T A , M i n n e a p o l i s , M N ) .
Pri tu p o u ž í v a n o m t e r m í n e "prot i látka" sa r o z u m i e , ž e sa v z ť a h u j e na
m o l e k u l y i m u n o g l o b u l í n u p o z o s t á v a j ú c e zo š t y r o c h p o l y p e p t i d o v ý c h r e ť a z c o v ,
d v o c h ť a ž k ý c h (H ) r e ť a z c o v a d v o c h ľ a h k ý c h (L ) r e ť a z c o v n a v z á j o m s p o j e n ý c h
d i s u l f i d o v ý m i v ä z b a m i . K a ž d ý ť a ž k ý re ť a z ec p o z o s t á v a z v a r i a b i ln e j o b la s t i
ť a ž k é h o re ť a z c a ( tu s k r a c o v a n é ako H C V R a l e b o V H ) a k o n š t a n t n e j o b la s t i
ť a ž k é h o r e ť a z c a . K o n š t a n t n á o b l a s ť ť a ž k é h o re ť a z c a j e z l o ž e n á z t r o c h d o m é n ,
C H 1 , C H 2 a C H 3 . K a ž d ý ľ a h k ý r e ť a z e c p o z o s t á v a z v a r ia b i ln e j o b l a s t i ľ a h k é h o
r e ť a z c a ( tu s k r a c o v a n é a k o L C V R a l e b o V L ) a k o n š t a n t n e j o b la s t i ľ a h k é h o
r e ť a z c a . K o n š t a n t n á o b l a s ť ľ a h k é h o re ť a z c a j e z l o ž e n á z j e d n e j d o m é n y , CL.
V H a V L o b l a s t i m ô ž u b y ť ďale j r o z d e l e n é na o b la s t i h y p e r v a r i a b i l i t y ,
o z n a č o v a n é ak o o b l a s t i u r č u j ú c e k o m p l e m e n t á r n o s ť ( C D R ) , p r e m i e š a n é s
o b l a s ť a m i , k to ré s ú v i a c k o n z e r v o v a n é , o z n a č o v a n ý m i ak o k o s t r o v é o b l a s t i -
„ f r a m e w o r k r e g i ó n “ ( F R ) . K a ž d á V H a V L je z l o ž e n á z t r o ch C D R a š t y r o c h
F R , u s p o r i a d a n ý c h o d k o n c o v e j a m i n o s k u p i n y do k o n c o v e j k a r b o x y s k u p i n y v
n a s l e d u j ú c o m porad í:
F R 1 , C D R 1 , F R 2 , C D R 2 , F R 3 , C D R 3 , F R 4 .
10
T erm ín "časť p ro t i lá tk y v i a ž u c a a n t ig é n " ( a l e b o j e d n o d u c h o "časť
p ro t i l á t k y " ) , k to rý sa tu p o u ž í v a , sa t ý k a j e d n é h o a l e b o v i a c e r ý c h f r a g m e n t o v
p r o t i l á t k y , k toré z a c h o v á v a j ú s c h o p n o s ť v i a z a ť sa š p e c i f i c k y na a n t i g é n (napr.
h T N F a ) . P r e u k á z a l o sa , že f u n k c ia v ä z b y p r o t i l á t k y na a n t i g é n m ô ž e byť
u s k u t o č ň o v a n á f r a g m e n t m i z c e l k o v e j d ĺ ž k y p r o t i l á t k y . P r í k l a d y v i a ž u c i c h sa
f r a g m e n t o v s p a d a j ú c i c h p od t erm ín "časť p r o t i l á t k y v i a ž u c a an t i gén " za hŕň ajú
( i ) Fab f r a g m e n t , m o n o v a l e n t n ý f r a g m e n t p o z o s t á v a j ú c i z d o m é n V L , V H ,
CL a C H 1 ;
( i i ) F ( a b ' ) 2 f r a g m e n t , b i v a l e n t n ý f r a g m e n t o b s a h u j ú c i d v a Fab f r a g m e n t y
s p o j e n é d i s u l f i d o v ý m m o s t í k o m v p á n t o v e j o b la s t i ;
( i i i ) Fd f r a g m e n t p o z o s t á v a j ú c i z d o m é n V H a C H 1 ;
( i v ) Fv f r a g m e n t p o z o s t á v a j ú c i z V L a V H d o m é n j e d n o t l i v é h o ra m e n a
pro t i lá tk y ;
( v ) dA b f r a g m e n t [Ward a k o l . , N á t u r e 3 4 1 , 5 4 4 - 5 4 6 ( 1 9 8 9 ) ] , ktorý
p o z o s t á v a z V H d o m é n y ; a
( v i ) i z o l o v a n á o b l a s ť u rču jú ca k o m p l e m e n t á r n o s ť ( C D R ) .
Ď alej n a v y š e , aj keď sú d v e d o m é n y F v f r a g m e n t u , V L a V H , k ó d o v a n é
o d d e l e n ý m i g é n m i , m ô ž u b y ť p o m o c o u r e k o m b i n a n t n ý c h m e t ó d s p o j e n é s y n
t e t i c k ý m s p o j o v n í k o m , ktorý im u m o ž n í u t v o r i ť j e d n o t n ý p r o t e í n o v ý r e ť a z e c ,
v k t o r o m V L a V H o b la s t i sú s p á r o v a n é , a b y t v o r i l i m o n o v a l e n t n é m o l e k u l y
[ z n á m y ako j e d n o t n ý r e ť a z e c F v ( s c F v ) ; v i ď napr. B ird a k o l . , S c i e n c e 2 4 2 ,
4 2 3 - 4 2 6 ( 1 9 8 8 ) a H u s t o n a k o l . , P r o c . Na t l . A c a d . Sci . U. S. A. 85 , 5 8 7 9 - 5 8 8 3
( 1 9 8 8 ) ] . T a k é t o j e d n o r e ť a z c o v é p r o t i l á tk y sú t i e ž p o v a ž o v a n é za p a tr ia c e p od
t e r m í n "časť p r o t i l á t k y v i a ž u c a an t ig én " . Z a h r n u t é sú t i e ž in é fo r m y j e d n o -
r e ť a z c o v ý c h p r o t i l á t o k ako d i a p r o t i l á t k y . D i a p r o t i l á t k y sú b i v a l e n t n é , b i š p e c i -
f i c k é p r o t i l á t k y , v k t o r ý c h d o m é n y V H a V L sú e x p r i m o v a n é na j e d n o t l i v o m
p o l y p e p t i d o v o m r e ť a z c i , a v š a k p o u ž i t i e s p o j o v n í k a , k to rý j e p r í l i š k rá tk y , aby
d o v o l i l p á r o v a n i e m e d z i d v o m a d o m é n a m i na t o m i s t o m re ť a z c i , nút i d o m é n y ,
aby sa p á r o v a l i s k o m p l e m e n t á r n y m i d o m é n a m i i n é h o re ť a zc a a v y t v o r i l i sa dve
11
v ä z b o v é m i e s t a a n t i g é n u [v iď napr. H o l l i g e r P. a k o l . , P r o c . Na t l . A c a d . Sci .
U. S . A. 9 0 , 6 4 4 4 - 6 4 4 8 ( 1 9 9 3 ) ; P o l a k o R. J. a k o l . , S t r u k t u r e 2 , 1 1 2 1 - 1 1 2 3
( 1 9 9 4 ) ] .
E š t e ďa le j p r o t i l á t k a a l e b o je j časť v i a ž u c a a n t i g é n m ô ž e byť č a s ť o u v ä č
š í c h i m u n o a d h e z í v n y c h m o l e k ú l , u t v o r e n ý c h k o v a l e n t n ý m a l e b o n e k o v a l e n t n ý m
p r i d r u ž e n í m p r o t i l á t k y a l e b o je j ča s t i v i a ž u c e j a n t i g é n k j e d n é m u a l e b o
v i a c e r ý m ď a l š í m p r o t e í n o m a l e b o p e p t i d o m . M e d z i p r ík la d y t a k ý c h t o i m u n o
a d h e z í v n y c h m o l e k ú l patrí p o u ž i t i e j a d r o v e j o b l a s t i s t r e p t a v i d í n u na v y t v o r e n i e
t e t r a m é r n e j s c F v m o l e k u l y [ K i p r i y a n o v S. M. a k o l . , H u m a n A n t i b o d i e s a n d
H y b r i d o m a s 6 , 9 3 - 1 0 1 ( 1 9 9 5 ) ] a p o u ž i t i e c y s t e í n o v é h o z v y š k u , s i g n á l n e h o
p e p t i d u a C - z a k o n č e n i a v o ľ n é h o k o n c a p o l y h i s t i d í n u na v y t v o r e n i e b i v a l e n t n e j
a b i o t i n y l o v a n e j s c F v m o l e k u l y [ K i p r i y a n o v S. M . a k o l . , Mo l . I m m u n o l . 3 1 ,
1 0 4 7 - 1 0 5 8 ( 1 9 9 4 ) ] . Č a s t i p r o t i l á t k y , ako f r a g m e n t y Fab a F ( a b ' ) 2 , m ô ž u b y ť
p r i p r a v e n é z k o m p l e t n ý c h p r o t i l á t o k p o m o c o u k o n v e n č n ý c h t e c h n í k , a k o j e
d i g e s c i a k o m p l e t n ý c h p r o t i l á to k s p a p a í n o m , r e s p e k t í v e s p e p s í n o m . N a v y š e
p r o t i l á t k y , č a s t i p r o t i l á t o k a i m u n o a d h e z í v n e m o l e k u l y sa m ô ž u z í s k a ť
p o m o c o u š t a n d a r d n ý c h r e k o m b i n a n t n ý c h t e c h n í k D N A , ako sa tu o p i s u j e .
P o d tu p o u ž í v a n ý m t e r m í n o m "ľud ská prot i lá tk a" sa r o z u m i e , ž e zahŕň a
p r o t i l á t k y , k t o r é m a j ú v a r i a b i l n é a k o n š t a n t n é o b l a s t i p o c h á d z a j ú c e z ľudskej
z á r o d o č n e j l í n i e i m u n o g l o b u l í n o v ý c h s e k v e n c i í . Ľ u d s k é p r o t i l á t k y p o d ľ a
v y n á l e z u m ô ž u za h ŕň a ť a m i n o k y s e l i n o v é z v y š k y n e k ó d o v a n é ľ u d s k o u z á r o d o
č n o u l í n i o u i m u n o g l o b u l í n o v ý c h s e k v e n c i í (n apr. m u t á c i e z a v e d e n é n á h o d n o u
a l e b o m i e s t n e š p e c i f i c k o u m u t a g e n é z o u in v i t r o a l e b o s o m a t i c k o u m u t á c i o u in
v / v o ) n a p r í k l a d v C D R a n a jm ä v C D R 3 . A v š a k pri tu p o u ž í v a n o m t e r m í n e
" ľ u d s k á p r o t i l á t k a " sa n e u v a ž u j e , že by za h ŕň a l p r o t i l á t k y , pri k t o r ý c h b o l i do
š tr uk tú r ľ u d s k ý c h s e k v e n c i í n a o č k o v a n é C D R s e k v e n c i e , p o c h á d z a j ú c e zo
z á r o d o č n ý c h l í n i í i n ý c h c i c a v č í c h d ru h o v , a k o n a p r ík la d m y š í .
P o d tu p o u ž í v a n ý m t e r m í n o m " r e k o m b i n a n t n á ľ u d s k á p rot i lá tk a" sa r o z u
m i e , ž e z a h ŕ ň a v š e t k y ľ u d s k é p r o t i l á t k y , k to ré sú p r i p r a v e n é , e x p r i m o v a n é ,
v y t v o r e n é a l e b o i z o l o v a n é r e k o m b i n a n t n ý m i p r o s t r i e d k a m i , a k o sú p r o t i l á t k y
e x p r i m o v a n é p o m o c o u r e k o m b i n a n t n é h o e x p r e s í v n e h o v e k t o r a t r a n s f e k t o v a n é h o
do h o s t i t e ľ s k e j b u n k y ( o p í s a n é ďalej v S e k c i i II, n i ž š i e ) , p r o t i l á t k y i z o l o v a n é z
12
r e k o m b i n a n t n e j , k o m b in a t o r i c k e j k n i ž n i c e ľ u d s k ý c h p r o t i l á t o k ( o p í s a n é ďalej v
S e k c i i III , n i ž š i e ) , p ro t i l á tk y i z o l o v a n é zo z v i e r a ť a (napr. m y š i ) , k toré j e
t r a n s g é n o v é pre g é n y ľ u d s k é h o i m u n o g l o b u l í n u [v iď napr. T a y l o r L. D. a k o l . ,
Nucl . A c i d s R e s . 2 0 , 6 2 8 7 - 6 2 9 5 ( 1 9 9 2 ) ] a l e b o p r o t i l á t k y p r ip r a v e n é ,
e x p r i m o v a n é , v y t v o r e n é a l e b o i z o l o v a n é i n ý m i p r o s t r i e d k a m i , k to ré zahŕňajú
sp á j a n ie s e k v e n c i í ľ u d s k é h o g é n u i m u n o g l o b u l í n u s i n ý m i D N A s e k v e n c i a m i .
T a k é to r e k o m b i n a n t n é ľ u d s k é p r o t i l á tk y m ajú v a r i a b i l n é a k o n š t a n t n é o b la s t i
p o c h á d z a j ú c e z ľu dsk ej z á r o d o č n e j l í n i e i m u n o g l o b u l í n o v ý c h s e k v e n c i í . Pri
u r č i t ý c h u s k u t o č n e n i a c h sú v š a k ta k é t o r e k o m b i n a n t n é ľ u d s k é p ro t i l á tk y
p o d r o b e n é m u t a g e n é z e in v i t r o ( a l e b o s o m a t i c k e j m u t a g e n é z e in v i v o , p o k i a ľ j e
p o u ž i t é z v i e r a t r a n s g é n o v é pre ľ u d s k é Ig s e k v e n c i e ) , a t e d a s e k v e n c i e
a m i n o k y s e l í n V H a V L o b la s t í r e k o m b i n a n t n ý c h p r o t i l á t o k sú s e k v e n c i e , ktoré
n e m ô ž u p r i r o d z e n e e x i s t o v a ť v r e p e r to á r e z á r o d o č n e j l í n i e ľ u d s k e j p r o t i l á t k y in
v i v o , aj keď p o c h á d z a j ú a v z ť a h u j ú sa na ľ u d s k ú z á r o d o č n ú l í n i u V H a VL
s e k v e n c i í .
P o d tu p o u ž í v a n o u " i z o l o v a n o u p ro t i lá tk o u" sa r o z u m i e , ž e sa v z ť a h u j e
na p ro t i l á tk u , k torá j e v p o d s t a t e b e z i n ý c h p r o t i l á t o k , k to r é m a j ú o d l i š n é
a n t i g é n o v é š p e c i f i c k o s t i (napr. i z o l o v a n á p r o t i l á tk a , k to rá š p e c i f i c k y v i a ž e
h T N F a j e v p o d s t a t e b e z p r o t i l á t o k , k to ré š p e c i f i c k y v i a ž u a n t i g é n y iné n ež
h T N F a ) . I z o l o v a n á p ro t i l á tk a , k to rá š p e c i f i c k y v i a ž e h T N F a , v š a k m ô ž e mať
k r í ž o v ú r e a k t i v i t u v o č i i n ý m a n t i g é n o m , ako n a p r ík la d h T N F a m o l e k u l á m z
i n ý c h d r u h o v ( s p e c i e s ) ( p o d r o b n e j š i e d i s k u t o v a n é n i ž š i e ) . N a v y š e i z o l o v a n á
p r o t i l á t k a m ô ž e b y ť v p o d s t a t e b e z i n é h o b u n k o v é h o m a t e r i á l u a / a l e b o
c h e m i k á l i í .
P o d tu p o u ž í v a n o u " n e u t r a l i z u j ú c o u p ro t i l á tk o u " ( a l e b o "p rot i lá tkou ,
ktorá n e u t r a l i z u j e h T N F a a k t i v i t u " ) sa r o z u m e , že sa v z ť a h u j e na p ro t i lá tk u ,
ktorej v ä z b a na h T N F a má za n á s l e d o k i n h i b í c i u b i o l o g i c k e j a k t i v i t y h T N F a .
Táto i n h i b í c i a b i o l o g i c k e j a k t i v i t y h T N F a m ô ž e b y ť s t a n o v e n á z m e r a n í m
j e d n é h o a l e b o v i a c e r ý c h i n d i k á t o r o v b i o l o g i c k e j a k t i v i t y h T N F a . , ako je
c y t o t o x i c i t u i n d u k o v a n á h T N F a (b u ď in v i t r o a l e b o in v i v o ) , b u n k o v á a k t i v á c i a
i n d u k o v a n á h T N F a a h T N F a v ä z b a na h T N F a r e c e p t o r y . T i e t o i n d ik á to ry
b i o l o g i c k e j a k t i v i t y h T N F a m ô ž u b y ť s t a n o v e n é p o m o c o u j e d n é h o a l e b o
13
v i a c e r ý c h v p r a x i z n á m y c h š t a n d a r d n ý c h t e s t o v in v i t r o a l e b o in v i v o (v iď
Prí k lad 4 ) . V ý h o d n e j e s c h o p n o s ť p r o t i l á t k y n e u t r a l i z o v a ť a k t i v i t u h T N F a
h o d n o t e n á i n h i b í c i o u c y t o t o x i c i t y L 9 2 9 b u n i e k i n d u k o v a n e j h T N F a . Ď a l š í m
a l e b o a l t e r n a t í v n y m p a r a m e t r o m a k t i v i t y h T N F a . m ô ž e b y ť s t a n o v e n i e
s c h o p n o s t i p r o t i l á t k y i n h i b o v a ť p o m o c o u h T N F a i n d u k o v a n ú e x p r e s i u E L A M - 1
na H U V E C , ako m i e r y b u n k o v e j a k t i v á c i e i n d u k o v a n e j h T N F a .
T e r m ín " p o v r c h o v á p l a z m ó n o v á r e z o n a n c i a " , k to rý sa tu p o u ž í v a , sa týka
o p t i c k é h o f e n o m é n u , k to r ý p o s k y t u j e a n a l ý z u b i o š p e c i f i c k ý c h i n t e r a k c i í v
r e á l n o m č a s e d e t e k c i o u z m i e n p r o t e í n o v ý c h k o n c e n t r á c i í v b i o s e n z o r o v e j
m a t r i c i , n a p r ík l a d p o m o c o u s y s t é m u B I A c o r e ( P h a r m a c i a B i o s e n s o r A B ,
U p p s a l a S w e d e n a P i s c a t a w a y , N J ) . Pre ď a l š í o p i s v iď p r ík la d 1 a J ô n s s o n U . a
k o l . , Ann. Bi o l . C l i n . 5 1 , 1 9 - 2 6 ( 1 9 9 1 ) ; J ô n s s o n U . a k o l . , B i o t e c h n i q u e s 11,
6 2 0 - 6 2 7 ( 1 9 9 1 ) ; J o h n s s o n B. a k o l . , J. Mo l . R e c o g n i t . 8, 1 2 5 - 1 3 1 ( 1 9 9 5 ) a
J o h n s s o n B . a k o l . , A n a l . B i o c h e m . 1 9 8 , 2 6 8 - 2 7 7 ( 1 9 9 1 ) .
P o d tu p o u ž í v a n ý m t e r m í n o m "K0ff" sa r o z u m i e , že sa t ý k a r ý c h l o s t n e j
k o n š t a n t y pre d i s o c i á c i u p r o t i l á t k y z k o m p l e x u p r o t i l á t k a / a n t i g é n .
P o d tu p o u ž í v a n ý m t e r m í n o m "Kd" sa r o z u m i e , že sa t ý k a k o n š t a n t y
d i s o c i á c i e pre u rč i tú i n t e r a k c i u p r o t i l á t k a - a n t i g é n .
T e r m í n o m " m o l e k u l a n u k l e o v e j k y s e l i n y " ako sa tu p o u ž í v a , sa r o z u m ie ,
že za h ŕ ň a D N A m o l e k u l y a R N A m o l e k u l y . M o l e k u l a n u k l e o v e j k y s e l i n y m ô ž e
b y ť j e d n o r e ť a z c o v á a l e b o d v o j r e ť a z c o v á , a le v ý h o d n e j e d v o j r e ť a z c o v o u D N A .
T e r m í n o m " i z o l o v a n á m o l e k u l a n u k l e o v e j k y s e l i n y " a k o sa tu p o u ž í v a v
o d k a z e na n u k l e o v é k y s e l i n y k ó d u j ú c e p r o t i l á t k y a l e b o ča s t i p r o t i l á t o k (napr.
V H , V I , C D R 3 ) , k to ré v i a ž u h T N F a , sa r o z u m i e , ž e sa t ý k a m o l e k u l y n u k l e o v e j
k y s e l i n y , v ktorej n u k l e o t i d o v é s e k v e n c i e , k ó d u j ú c e p r o t i l á t k u a l e b o časť p r o t i
l á t k y , sú b e z i n ý c h n u k l e o t i d o v ý c h s e k v e n c i í k ó d u j ú c i c h p r o t i l á t k y a l e b o čast i
p r o t i l á t o k , k to ré v i a ž u a n t i g é n y i n é n e ž h T N F a , k to ré ( m y s l í sa in é s e k v e n c i e )
m ô ž u p r i r o d z e n e s p r e v á d z a ť n u k l e o v ú k y s e l i n u v ľ u dsk e j g e n ó m o v e j D N A . Tak
n a p r ík la d , i z o l o v a n á n u k l e o v á k y s e l i n a p o d ľ a v y n á l e z u , k ó d u j ú c a V H o b la sť
a n t i - h T N F a p r o t i l á t k y , n e o b s a h u j e in é s e k v e n c i e k ó d u j ú c e iné V H o b la s t i ,
k to ré v i a ž u a n t i g é n y in é n e ž h T N F a .
14
Po d tu p o u ž í v a n ý m t e r m í n o m "vektor" sa r o z u m ie , že sa vzť ah u je na
m o l e k u l u n u k l e o v e j k y s e l i n y s c h o p n ú t r a n s p o r to v a ť inú n u k l e o v ú k y s e l i n u ,
s k to ro u sa s p o j i l . J e d n ý m t y p o m v e k t o r a j e "p lazmid", k to rý p r ed s ta v u je
c i r k u lá r n u s l u č k u d v o j r e ť a z c o v e j D N A , do ktorej m ô ž u b y ť n a v ia z a n é ď a l š i e
s e g m e n t y D N A . I n ý m t y p o m v e k t o r a j e v í r u s o v ý v ek to r , kde do g e n ó m u v íru su
m ô ž e b y ť n a v i a z a n ý ď a l š í s e g m e n t D N A . U r č i t é v e k t o r y sú s c h o p n é
a u t o n ó m n e j r e p l i k á c i e v h o s t i t e ľ s k e j b un k e , do ktorej sú z a v e d e n é (napr.
b a k t e r i á l n e v e k t o r y , k to ré m a j ú b a k t e r i á l n y p ô v o d r e p l i k á c i e a e p i z o m á l n e
c i c a v č i e v e k t o r y ) . Iné v e k t o r y (napr. n e e p i z o m á l n e c i c a v č i e v e k t o r y ) m ô ž u b y ť
i n t e g r o v a n é do g e n ó m u h o s t i t e ľ s k e j bun k y po z a v e d e n í do h o s t i t e ľ s k e j b u n k y , a
t e d a sú r e p l i k o v a n é s p o l u s g e n ó m o m h o s t i t e ľ a . N a v y š e m a j ú urč i t é v e k t o r y
s c h o p n o s ť r i a d e n i a e x p r e s i e g é n o v , ku k t o r ý m sú o p e r a t ív n e p r ip o j en é . T a k é to
v e k t o r y sú tu o z n a č o v a n é a k o " r e k o m b in a n t n é e x p r e s í v n e v e k to r y " ( a l e b o
j e d n o d u c h o " e x p r e s í v n e v e k t o r y " ) . E x p r e s í v n e v e k to r y u ž i t o č n é pre
r e k o m b i n a n t n é D N A t e c h n i k y sú o b v y k l e č a s t o v o fo r m e p l a z m i d o v . V o p i s e a
n á r o k o c h p r e d k l a d a n é h o v y n á l e z u m ô ž u b y ť "plazmid" a "vektor" p o u ž í v a n é
z a m e n i t e ľ n é , p r e t o ž e p l a z m i d j e n a j b e ž n e j š i e p o u ž í v a n á fo r m a v e k to r a . A v š a k
pri v y n á l e z e sa m á na m y s l i , ž e zahŕňa také iné fo rm y e x p r e s í v n y c h v e k t o r o v
a k o napr. v í r u s o v é v e k t o r y , k t o r é p o s k y t u j ú e k v i v a l e n t n é f u n k c i e (napr.
r e p l i k a č n é d e f e k t í v n e r e t r o v í r u s y , a d e n o v í r u s y a a d e n o - a s o c i o v a n é v í r u s y ) .
P o d tu p o u ž í v a n ý m t e r m í n o m " r e k o m b in a n tn á h o s t i t e ľ s k á bunka" ( a l e b o
j e d n o d u c h o " h o s t i t e ľ s k á b u n k a " ) sa r o z u m i e , že sa tý k a b u n k y , do ktorej bol
z a v e d e n ý r e k o m b i n a n t n ý e x p r e s í v n y v e k t o r . Je treba ch á p a ť , ž e p o d t a k ý m i t o
t e r m í n m i sa m á na m y s l i , ž e sa t ý k a j ú n i e l e n k o n k r é t n e h o b u n k o v é h o su bj ek tu ,
a le aj p o t o m s t v a t a k ý c h t o b u n i e k . P r e t o ž e v n a s l e d u j ú c i c h g e n e r á c i á c h m ô ž e
pr ísť k u r č i t ý m m o d i f i k á c i á m b u ď m u t á c i o u a l eb o v p l y v m i p r o s t r e d ia , n e m u s í
b y ť t a k é t o p o t o m s t v o v s k u t o č n o s t i i d e n t i c k é s r o d i č o v s k o u b u n k o u , a le s tá le j e
z a h r n u té do rá m ca tu p o u ž í v a n é h o t e r m í n u " h o s t i t e ľ s k á bunka".
R ô z n e a s p e k t y v y n á l e z u sú o p í s a n é v n a s l e d u j ú c i c h p o d o d d i e l o c h ď a l š í m i
d e t a i l m i .
15
I. Ľ u d s k é p r o t i l á t k y , k to ré v i a ž u ľ u d s k ý T N F a
T e n t o v y n á l e z p o s k y t u j e s p ô s o b y l i e č e n i a c h o r ô b , pri k t o r ý c h j e p r o s p e š
né p o d á v a n i e a n t i - T N F a p r o t i l á t k y . T i e t o s p ô s o b y za h ŕň a jú š tr násť d en né s u b
k u t á n n e p o d á v a n i e i z o l o v a n ý c h ľ u d s k ý c h p r o t i l á t o k a l e b o i ch čas t í v i a ž u c i c h
a n t i g é n , k toré sa v i a ž u na ľ u d s k ý T N F a s v e ľ k o u a f i n i t o u , n í z k o u r ý c h l o s ť o u
z á n i k u a v y s o k o u s c h o p n o s ť o u n e u t r a l i z á c i e . Ľ u d s k é p r o t i l á t k y p o dľ a v y n á l e z u
sú v ý h o d n e r e k o m b i n a n t n ý m i , n e u t r a l i z u j ú c i m i ľ u d s k ý m i a n t i - T N F a p r o t i l á t
k a m i . N a j v ý h o d n e j š i a r e k o m b i n a n t n á , n e u t r a l i z u j ú c a p r o t i l á t k a p o d ľ a v y n á l e z u
j e tu u v á d z a n á ako D 2 E 7 ( s e k v e n c i a a m i n o k y s e l í n D 2 E 7 V L o b la s t i j e u v e d e n á
v S E Q ID N O : 1; s e k v e n c i a a m i n o k y s e l í n D 2 E 7 V H o b l a s t i j e u v e d e n á v S EQ
ID N O : 2 ) . V l a s t n o s t i D 2 E 7 b o l i o p í s a n é v S a l f e l d a k o l . , U . S. pa ten t č.
6 , 0 9 0 , 3 8 2 , na k to rý sa tu o d k a z u j e .
V j e d n o m a s p e k t e sa v y n á l e z t ý k a l i e č e n i a c h o r ô b , pri k t o r ý c h j e p r o s
p e š n é p o d á v a n i e a n t i - T N F a p r o t i l á t k y . T i e t o s p ô s o b y za h ŕň ajú š tr n á sť d en n é
s u b k u t á n n e p o d á v a n i e D 2 E 7 p r o t i l á t o k a ča s t í p r o t i l á t o k , D 2 E 7 - p r í b u z n ý c h
p r o t i l á t o k a č a s t í p r o t i l á t o k a i n ý c h ľ u d s k ý c h p r o t i l á t o k a ča s t í p r o t i l á to k s
e k v i v a l e n t n ý m i v l a s t n o s ť a m i a k o D 2 E 7 , ako j e v y s o k á a f in i t a v ä z b y k ľ u d
s k é m u h T N F a s n í z k o u d i s o c i a č n o u k i n e t i k o u a v y s o k o u n e u t r a l i z a č n o u
k a p a c i t o u . V j e d n o m u s k u t o č n e n í p o s k y t u j e v y n á l e z l i e č e n i e s i z o l o v a n o u ľ u d
s k o u p r o t i l á t k o u , a l e b o j e j č a s ť o u v i a ž u c o u a n t i g é n , k to rá d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o
T N F a s Kd 1 x 10"8 M a l e b o m e n e j a K 0ff r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u 1 x 10"3 s"1
a l e b o m e n e j , o b o j e s t a n o v e n é p o v r c h o v o u p l a z m ó n o v o u r e z o n a n c i o u , a
n e u t r a l i z u j e c y t o t o x i c i t u ľ u d s k é h o T N F a pri š t a n d a r d n o m in v i t r o L 9 2 9 t e s t e s
I C5 0 1 x 10 ' 7 M a l e b o m e n e j . V ý h o d n e j š i e i z o l o v a n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o jej
č a s ť v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0ff 5 x 10"4 s ' 1 a l e b o m e n e j ,
a l e b o e š t e v ý h o d n e j š i e s K 0ff 1 x 1 0 ‘4 s"1 a l e b o m e n e j . V ý h o d n e j š i e i z o l o v a n á
ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o je j č a s ť v i a ž u c a a n t i g é n n e u t r a l i z u j e c y t o t o x i c i t u
ľ u d s k é h o T N F a pri š t a n d a r d n o m in v i t r o L 9 2 9 t e s t e s IC5 0 1 x 10"8 M a l e b o
m e n e j , e š t e v ý h o d n e j š i e s I C5 0 1 x 1 O*9 M a l e b o m e n e j a e š t e v ý h o d n e j š i e s IC50
1 x 10 ‘ 10 M a l e b o m e n e j . V o v ý h o d n o m u s k u t o č n e n í j e p r o t i l á t k o u i z o l o v a n á
ľ u d s k á r e k o m b i n a n t n á p r o t i l á t k a a l e b o je j č a sť v i a ž u c a a n t i g é n .
16
Je v š e o b e c n e z n á m e , že ťa žk ý a ľahký r e ť a z e c C D R 3 d o m é n pro t i lá tk y
hrajú v ý z n a m n ú ú l o h u v š p e c i f i c k o s t i v ä z b y / a f i n i t y p r o t i l á t k y na an t ig é n .
P o d ľ a t o h o sa v y n á l e z z i n é h o h ľ a d i s k a t ý k a l i e č e n i a c h o r ô b , pri k t o r ý c h j e
p r o s p e š n é p o d á v a n i e a n t i - T N F a p r o t i l á t k y s u b k u t á n n y m p o d á v a n í m ľ u d s k ý c h
p r o t i l á t o k , k to ré m a j ú p o m a l ú d i s o c i a č n ú k in e t i k u pre a s o c i á c i u s h T N F a a
k to ré m a jú ť a ž k ý a ľ a h k ý re ť a z e c C D R 3 d o m é n , k toré sú i d e n t i c k é a l e b o
p r í b u z n é t ý m v D 2 E 7 . P o l o h a 9 D 2 E 7 VL C D R 3 m ô ž e b y ť o b s a d e n á s A l a a l e b o
Thr, b e z to h o , aby to K 0ff p o d s t a t n e o v p l y v n i l o . P o d ľ a t o h o c o n s e n s u s m o t í v
pre D 2 E 7 V L C D R 3 o b s a h u j e a m i n o k y s e l i n o v ú s e k v e n c i u :
Q - R - Y - N - R - A - P - Y - ( T / A ) ( S E Q ID N O : 3). N a d ô v a ž o k p o l o h a 12 D 2 E 7 V L
C D R 3 m ô ž e b y ť o b s a d e n á s T yr a l eb o A s n , b e z t o h o , aby to K 0ff p o d s t a t n e
o v p l y v n i l o . P o d ľ a t o h o c o n s e n s u s m o t í v pre D 2 E 7 V H C D R 3 o b s a h u j e
a m i n o k y s e l i n o v ú s e k v e n c i u :
V - S - Y - L - S - T - A - S - S - L - D - ( Y Z N ) ( S E Q ID N O : 4 ) . N a v y š e , ako j e u k á z a n é v
p r í k l a d e 2, C D R 3 d o m é n a ť a ž k ý c h a ľ a h k ý c h r e ť a z c o v v D 2 E 7 j e p r í s tu p n á
s u b s t i t ú c i i s a m o t n ý m a l a n í n o v ý m z v y š k o m (v p o l o h e 1, 4, 5, 7 a l eb o 8 v o V L
C D R 3 a l e b o v p o l o h e 2 , 3, 4 , 5, 6 , 8, 9 , 10 a l e b o 11 v o V H C D R 3 ) , b e z t o h o ,
aby to K 0ff p o d s t a t n e o v p l y v n i l o . O d b o rn ík ďalej e š t e o c e n í , že e x i s t u j ú c a p r í
s t u p n o s ť D 2 E 7 V L a V H C D R 3 d o m é n pre s u b s t i t ú c i e a l a n í n o m m ô ž e u m o ž n i ť
s u b s t i t ú c i u i n ý c h a m i n o k y s e l í n v C D R 3 d o m é n a c h , p r e d o v š e t k ý m s u b s t i t ú c i e
k o n z e r v a t í v n y m i a m i n o k y s e l i n a m i , keď j e s t á l e z a c h o v a n á n íz k a k o n š t a n ta
r ý c h l o s t i z á n i k u p r o t i l á t k y . Tu p o u ž í v a n á " k o n z e r v a t í v n a s u b s t i t ú c i a a m i n o
k y s e l í n " j e taká, v k to re j j e j e d e n z v y š o k a m i n o k y s e l i n y n a h r a d e n ý iný m z v y š
k o m a m i n o k y s e l i n y , k to rý m á p o d o b n ý v e d ľ a j š í r e ť a z e c . S k u p in y a m i n o k y s e -
l i n o v ý c h z v y š k o v , k t o r é m a jú p o d o b n ý v e d ľ a j š í r e ť a z e c , sú v o d b o r e d e f i
n o v a n é , v rá ta n e z á s a d i t ý c h v e d ľ a j š í c h r e ť a z c o v (napr. l y z í n , a r g i n í n , h i s t i d í n ) ,
k y s l ý c h v e d ľ a j š í c h r e ť a z c o v (napr. k y s e l i n a a s p a r á g o v á , k y s e l i n a g l u t á m o v á ) ,
p o l á r n y c h v e d ľ a j š í c h r e ť a z c o v b e z náboja (napr. a s p a r a g í n , g l u t a m í n , ser ín ,
t r e o n ín , t y r o z í n , c y s t e í n ) , n e p o l á r n y c h v e d ľ a j š í c h r e ť a z c o v (napr. a lan ín , v a l í n ,
l e u c í n , i z o l e u c í n , p r o l í n , f e n y l a l a n í n , m e t i o n í n , t rypt oŕán ) , P - r o z v e t v e n ý c h
v e d ľ a j š í c h r e ť a z c o v (n apr . t r e o n ín , v a l í n , i z o l e u c í n ) a a r o m a t i c k ý c h v e d ľ a j š í c h
r e ť a z c o v (napr. t y r o z í n , f e n y l a l a n í n , t rypto fá n , h i s t i d í n ) . V d o m é n a c h D 2 E 7 VL
a / a l e b o V H C D R 3 sa p o t o m v ý h o d n e n e u s k u t o č n í v i a c n e ž j e d n a až päť
k o n z e r v a t í v n y c h s u b s t i t ú c i í a m i n o k y s e l í n . V d o m é n a c h D 2 E 7 V L a / a l e b o VH
17
C D R 3 sa p o t o m v ý h o d n e j š i e n e u s k u t o č n í v i a c n e ž j e d n a až tri k o n z e r v a t í v n e
s u b s t i t ú c i e a m i n o k y s e l í n . N a v y š e sa k o n z e r v a t í v n e s u b s t i t ú c i e a m i n o k y s e l í n
n e s m ú u s k u t o č n i ť v p o l o h á c h a m i n o k y s e l í n k r i t i c k ý c h pre v ä z b u na h T N F a .
. P o l o h y 2 a 5 pri D 2 E 7 V L C D R 3 a p o l o h y 1 a 7 pri D 2 E 7 V H C D R 3 sa j a v i a
a k o k r i t i c k é pre i n t e r a k c i u s h T N F a * a t e d a v t ý c h t o p o l o h á c h sa v ý h o d n e
k o n z e r v a t í v n e s u b s t i t ú c i e a m i n o k y s e l í n n e u s k u t o č ň u j ú (aj k eď j e p r i ja te ľ n á
s u b s t i t ú c i a a l a n í n o m v p o l o h e 5 pri D 2 E 7 V L C D R 3 , ako sa o p i s u j e v y š š i e )
( v i ď U. S. p a ten t č. 6 , 0 9 0 , 3 8 2 ) .
P o d ľ a t o h o v i n o m u s k u t o č n e n í p o s k y t u j e v y n á l e z s p ô s o b y l i e č e n i a c h o
rô b , pri k t o r ý c h j e p r o s p e š n é p o d á v a n i e a n t i - T N F a p r o t i l á t k y , š t r n á s ť d e n n ý m
s u b k u t á n n y m p o d á v a n í m i z o l o v a n e j ľu dsk ej p r o t i l á t k y a l e b o jej čas t i v i a ž u c e j
a n t i g é n . P r o t i l á t k a a l e b o je j ča s ť v i a ž u c a a n t i g é n m á v ý h o d n e n a s l e d u j ú c e
c h a r a k t e r i s t i k y :
a) d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0ff r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u 1 x 10"3 s*1
a l e b o m e n e j , a k o b o l o s t a n o v e n é p o v r c h o v o u p l a z m ó n o v o u r e z o n a n c i o u ;
b) m á C D R 3 d o m é n u ľ a h k é h o r e ť a z c a o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o
k y s e l í n S E Q ID N O : 3 , a l e b o m o d i f i k o v a n ú z S E Q ID N O : 3 j e d n o t l i v o u s u b
s t i t ú c i o u a l a n í n o m v p o l o h e 1, 4 , 5, 7 a l e b o 8 a l e b o j e d n o u až p i a t i m i k o n
z e r v a t í v n y m i s u b s t i t ú c i a m i a m i n o k y s e l í n v p o l o h á c h 1, 3 , 4 , 6 , 7 , 8 a / a l e b o 9;
c) m á C D R 3 d o m é n u ť a ž k é h o re ť a z c a o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n
S E Q ID N O : 4 , a l e b o m o d i f i k o v a n ú z S E Q ID N O : 4 j e d n o t l i v o u s u b s t i t ú c i o u
a l a n í n o m v p o l o h e 2 , 3, 4 , 5, 6 , 8, 9, 10 a l e b o 11 a l e b o j e d n o u až p i a t i m i
k o n z e r v a t í v n y m i s u b s t i t ú c i a m i a m i n o k y s e l í n v p o l o h á c h 2, 3, 4 , 5, 6, 8, 9 , 10 ,
11 a / a l e b o 12.
V ý h o d n e j š i e p r o t i l á t k a a l e b o jej ča s ť v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d
s k é h o T N F a s K 0ff 5 x 1 0"4 s"1 a l e b o m e n e j . E š t e v ý h o d n e j š i e p ro t i lá tk a a l e b o
jej č a s ť v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0ff 1 x 10"4 s ' 1 a l e b o
m e n e j .
E š te v ď a l š o m u s k u t o č n e n í v y n á l e z p o s k y t u j e s p ô s o b y l i e č e n i a c h o r ô b ,
pri k t o r ý c h j e p r o s p e š n é p o d á v a n i e a n t i - T N F a p r o t i l á t k y , š t r n á s ť d e n n ý m
s u b k u t á n n y m p o d á v a n í m i z o l o v a n e j ľudskej p r o t i l á t k y a l e b o je j čas t i v i a ž u c e j
a n t i g é n . P ro t i lá t k a a l e b o jej časť v i a ž u c a a n t i g é n o b s a h u j e v ý h o d n e v a r ia b i ln ú
o b la s ť ľ a h k é h o r e ť a zca ( L C V R ) , ktorá má C D R 3 d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u
a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 3, a l e b o m o d i f i k o v a n ú z S EQ ID N O : 3 j e d n o t l i v o u
s u b s t i t ú c i o u a l a n í n o m v p o l o h e 1, 4, 5, 7 a l e b o 8 a v a r i a b i ln ú o b la sť ( H C V R ) ,
ktorá m á C D R 3 d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S EQ ID N O : 4,
a l e b o m o d i f i k o v a n ú z S E Q ID N O : 4 j e d n o t l i v o u s u b s t i t ú c i o u a l a n í n o m v
p o l o h e 2 , 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10 a l e b o 11. V ý h o d n e m á L C V R ďalej d o m é n u C D R 2
o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 5 ( t .j . D 2 E 7 V L C D R 2 ) a
H C V R ďalej má d o m é n u C D R 2 o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n SEQ ID
N O : 6 ( t . j . D 2 E 7 V H C D R 2 ) . E š t e v ý h o d n e j š i e m á L C V R ďalej d o m é n u CD R 1
o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 7 ( t . j . D 2 E 7 V L C D R 1 ) a
H C V R m á d o m é n u C D R 1 o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S EQ ID N O : 8
( t .j . D 2 E 7 V H C D R 1 ) . K o s t r o v é o b la s t i pre V L sú v ý h o d n e z V K I druhu
ľu dsk ej z á r o d o č n e j l í n i e , v ý h o d n e j š i e z A 2 0 ľu d sk e j z á r o d o č n e j l í n i e V k g é n u a
n a j v ý h o d n e j š i e z D 2 E 7 V L k o s t r o v ý c h s e k v e n c i í u v e d e n ý c h na o b r á z k o c h 1A a
1B U . S . p a ten tu č. 6 , 0 9 0 3 8 2 . K o s t r o v é o b l a s t i pre V H sú v ý h o d n e z V h3 I druhu
ľu dsk ej z á r o d o č n e j l í n i e , v ý h o d n e j š i e z D P 3 1 ľu dsk ej z á r o d o č n e j l í n i e V H g é n u
a n a j v ý h o d n e j š i e z D 2 E 7 V H k o s t r o v ý c h s e k v e n c i í u v e d e n ý c h na o b r á z k o c h 2 A
a 2 B U. S. p a te n tu č. 6 , 0 9 0 3 8 2 .
V e š t e ď a l š o m u s k u t o č n e n í p o s k y t u j e v y n á l e z s p ô s o b y l i e č e n i a ch o rô b ,
pri k t o r ý c h j e p r o s p e š n é p o d á v a n i e a n t i - T N F a p r o t i l á t k y , š t r n á s ť d e n n ý m s u b
k u t á n n y m p o d á v a n í m i z o l o v a n e j ľudskej p r o t i l á t k y a l e b o jej ča s t i v i a ž u c e j
a n t i g é n . P r o t i l á t k a a l e b o jej časť v i a ž u c a a n t i g é n o b s a h u j e v ý h o d n e v a r i a b i ln ú
o b l a s ť ľ a h k é h o r e ť a zc a ( L C V R ) o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q ID
N O : 1 ( t . j . D 2 E 7 V L ) a v a r i a b i ln ú o b la s ť ť a ž k é h o r e ť a zca ( H C V R ) o b s a h u j ú c u
s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 2 ( t . j . D 2 E 7 V H ) . V u r č i t ý c h u s k u t o č
n e n i a c h o b s a h u j e p r o t i l á t k a k o n š t a n t n ú o b l a s ť ť a ž k é h o r e ť a z c a ako j e I g G l ,
I g G 2 , I g G 3 , I g G 4 , I g A , I g E , I g M a l e b o I g D k o n š t a n t n ú o b la s ť . V ý h o d n e j e
k o n š t a n t n o u o b l a s ť o u ť a ž k é h o r e ť a zca k o n š t a n t n á o b la s ť ť a ž k é h o r e ť a zca I g G l
a l e b o k o n š t a n t n á o b la sť ť a ž k é h o r e ť a zca I g G 4 . N a v y š e m ô ž e p r o t i l á t k a o b s a
h o v a ť ďalej k o n š t a n t n ú o b la s ť ľ a h k é h o r e ť a zca , buď k a pp a k o n š t a n t n ú o b la sť
ľ a h k é h o r e ť a z c a a l e b o la m b d a k o n š t a n t n ú o b la s ť ľ a h k é h o r e ť a zc a . V ý h o d n e
19
o b s a h u j e p r o t i l á t k a k a pp a k o n š t a n t n ú o b la s ť ľ a h k é h o r e ť a z c a . Č a s ť o u p r o t i
l á t k y m ô ž e b y ť a l t e r n a t ív n e n a p r ík la d Fab f r a g m e n t a l e b o j e d n o r e ť a z c o v ý F v
f r a g m e n t .
V e š t e i n o m u s k u t o č n e n í p o s k y t u j e v y n á l e z s p ô s o b y l i e č e n i a c h o r ô b , pri
k t o r ý c h j e p r o s p e š n é p o d á v a n i e a n t i - T N F a p r o t i l á t k y , š t r n á s ť d e n n ý m s u b k u
t á n n y m p o d á v a n í m i z o l o v a n e j ľu dsk ej p r o t i l á t k y a l eb o ča s t i v i a ž u c e j a n t i g é n .
P r o t i l á t k a a l e b o je j ča s ť v i a ž u c a a n t i g é n o b s a h u j e v ý h o d n e na D 2 E 7 sa v z ť a
h u j ú c e V L a V H C D R 3 d o m é n y , n a p r ík la d p r o t i l á t k y a l e b o i c h ča s t i v i a ž u c e
a n t i g é n s v a r i a b i l n o u o b l a s ť o u ľ a h k é h o re ť a z c a ( L C V R ) , k to rá m á C D R 3 d o m é
nu o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n z v o l e n ú z o s k u p i n y , k to rú tv or í : S E Q
ID N O : 3 , S E Q ID N O : 11, S EQ ID N O : 12, S E Q ID N O : 14 , S E Q ID N O : 15,
S E Q ID N O : 16 , S E Q ID N O : 17, S E Q ID N O : 18, S E Q ID N O : 19, S E Q ID
N O : 2 0 , S E Q ID N O : 2 1 , S EQ ID N O : 2 2 , S E Q ID N O : 2 3 , S E Q ID N O : 2 4 ,
S E Q ID N O : 25 a S E Q ID N O : 2 6 , a l e b o s v a r i a b i l n o u o b l a s ť o u ť a ž k é h o
r e ť a z c a ( H C V R ) , k to rá m á C D R 3 d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n
z v o l e n ú zo s k u p i n y , k to rú tvorí : S E Q ID N O : 4 , S E Q ID N O : 2 7 , S EQ ID N O :
2 8 , S E Q I D N O : 2 9 , S E Q ID N O : 3 0 , S E Q ID N O : 3 1 , S E Q ID N O : 3 2 , S E Q ID
N O : 3 3 , S E Q ID N O : 3 4 a S E Q ID N O : 35 .
P r o t i l á t k a a l e b o ča s ť p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž e b y ť d e r i v a t i z o v a n á
a l e b o n a p o j e n á na inú f u n k č n ú m o l e k u l u (napr. iný p ep t id a l e b o p r o t e ín ) . P r o
t i l á t k a a l e b o č a s ť p r o t i lá tk y p o d ľ a v y n á l e z u t e d a zah ŕň ajú d e r i v a t i z o v a n é a
ina k m o d i f i k o v a n é fo r m y tu p o p i s o v a n ý c h ľ u d s k ý c h a n t i - T N F a p r o t i l á to k ,
v r á t a n e i m u n o a d h e z í v n y c h m o l e k ú l . N a p r í k la d p r o t i l á t k a a l e b o ča s ť p r o t i l á t k y
p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž e b y ť f u n k č n e s p o j e n á ( c h e m i c k o u v ä z b o u , g e n e t i c k o u f ú
z i o u , n e k o v a l e n t n o u a s o c i á c i o u a l e b o inak) s j e d n o u a l e b o v i a c e r ý m i i n ý m i
m o l e k u l á r n y m i e n t i t a m i , ako j e ď a l š i a p r o t i l á t k a (napr. b i š p e c i f i c k á p r o t i l á tk a
a l e b o d i a p r o t i l á t k a ) , d e t e g o v a t e ľ n é č i n i d l o , c y t o t o x i c k é č i n i d l o , f a r m a c e u t i c k é
č i n i d l o a / a l e b o p r o t e í n a l eb o p e p t i d ) , k toré m ô ž u s p r o s t r e d k o v a ť a s o c i á t
p r o t i l á t k y a l e b o č a s t i p ro t i l á tk y s i n o u m o l e k u l o u (a k o j e j a d r o v á o b la s ť strep-
t a v i d í n u a l e b o v o ľ n ý k o n i e c p o l y h i s t i d í n u ) .
J e d e n ty p d e r i v a t i z o v a n e j p r o t i l á t k y sa tvor í p r i e č n y m s p á j a n ím
( „ c r o s s l i n k i n g “ ) d v o c h a l e b o v i a c e r ý c h p r o t i l á t o k ( r o v n a k é h o ty p u a l e b o r ô z
20
n y c h t y p o v , aby sa napr. v y t v o r i l i b i š p e c i f i c k é p r o t i l á t k y ) . V h o d n é „ c r o s s l in -
k e r y “ zah ŕňajú t i e , k toré sú h e t e r o b i f u n k č n é , majú d v e r o z d i e l n e re akt ív ne
s k u p i n y o d d e l e n é v h o d n ý m m e d z e r n í k o m ( „ s p a c e r “) (napr. m - m a l e í n i m i d o -
b e n z o y l - N - h y d r o x y s u k c í n i m i d e s t e r ) a l e b o h o m o b i f u n k č n é (n apr . d i s u k c í n i m i -
d y l s u be rá t ) . T a k é t o s p o j o v n í k y sa dajú z í s k a ť od P i e r c e C h e m i c a l C o m p a n y ,
R o c k f o r d , IL.
V h o d n é d e t e g o v a t e ľ n é č i n i d l á , s k t o r ý m i m ô ž e b y ť p r o t i l á t k a a lebo časť
p r o t i lá tk y d e r i v a t i z o v a n á , p r e d s t a v u j ú f l u o r e s c e n č n é z l ú č e n i n y . Pr ík ladné
f l u o r e s c e n č n é d e t e g o v a t e ľ n é č i n i d l á zahŕň ajú f l u o r e s c e í n , f l u o r e s c e í n i z o k y a n á t ,
r o d a m í n , 5 - d i m e t y l a m í n - l - n a f t a l é n s u l f o n y l c h l o r i d , f y k o e r y t r í n a p o d o b n e .
P r o t i l á t k a m ô ž e b y ť d e r i v a t i z o v a n á t i e ž d e t e g o v a t e ľ n ý m i e n z ý m a m i , ako a l k a
l i c k o u f o s f a t á z o u , c h r e n o v o u p e r o x i d á z o u , g l u k ó z a o x i d á z o u a p o d o b n e . A k je
p r o t i l á tk a d e r i v a t i z o v a n á d e t e g o v a t e ľ n ý m e n z ý m o m , u s k u t o č ň u j e sa d e t e k c ia
p r id a n ím d o d a t o č n ý c h r e a g e n t o v , k toré e n z ý m v y u ž í v a , aby p r o d u k o v a l d e t e g o -
v a t e ľ n ý r e a k č n ý p ro d uk t . A k j e n ap r ík la d ako d e t e g o v a t e ľ n é č i n i d l o prí to mná
c h r e n o v á p e r o x i d á z a , v e d i e p r i d a n i e p e r o x i d u v o d í k a a d i a m i n o b e n z i d í n u k f a
r e b n é m u r e a k č n é m u p r o d u k tu , k to rý j e d e t e g o v a t e ľ n ý . P r o t i l á t k a m ô ž e byť
d e r i v a t i z o v a n á t i e ž b i o t í n o m a d e l e g o v a n á n e p r i a m y m m e r a n í m v ä z b y a v id ín u
a l e b o s t r e p ta v i d í n u .
II. E x p r e s i a p r o t i l á to k
P r o t i l á tk a a l e b o č a sť p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž e b y ť p r ip r a v en á re-
k o m b i n a n t n o u e x p r e s i o u g é n o v i m u n o g l o b u l í n o v é h o ľ a h k é h o a ť a ž k é h o re ťazca
v h o s t i t e ľ s k e j b u n k e . A b y sa p r o t i l á tk a e x p r i m o v a l a r e k o m b i n a n t n é , j e h o s t i
t e ľ s k á b u n k a t r a n s f e k t o v a n á j e d n ý m a l e b o v i a c e r ý m i r e k o m b i n a n t n ý m i e x p r e
s í v n y m i v e k t o r m i n e s ú c i m i D N A f r a g m e n t y , k toré k ó d u j ú i m u n o g l o b u l í n o v é
ľa h ké a ť a žk é re ť a z c e p r o t i l á t k y tak , že ľa h ké a ť a žk é r e ť a z c e sú e x p r i m o v a n é
v h o s t i t e ľ s k e j b u n k e a v y l u č o v a n é v ý h o d n e do m é d i a , v k t o r o m sú h o s t i t e ľ s k é
b u n k y k u l t i v o v a n é , a z k t o r é h o m ô ž u b y ť p r o t i l á t k y späť z í s k a n é . N a z í s k a n ie
g é n o v ť a ž k é h o a ľ a h k é h o re ť a z c a p r o t i l á t k y sa p o u ž í v a j ú š t a n d a r d n é r e k o m b i
n a n t n é D N A m e t o d o l ó g i e , i n k o r p o r u jú t i e t o g é n y do r e k o m b i n a n t n ý c h e x p r e
21
s í v n y c h v e k t o r o v a z a v á d z a j ú v e k t o r y do h o s t i t e ľ s k ý c h b u n i e k tak, ako sú
o p i s o v a n é v S a m b r o o k , F r i t s c h a M a n i a t i s ( e d i t o r i ) , M o l e c u l a r C l o n i n g : A
L a b o r a t o r y M a n u a l , S e c o n d E d i t i o n , C o l d S p r in g H a rb o r , N . Y. ( 1 9 8 9 ) ;
A u s u b e l l F. M. a k o l . ( e d i t o r i ) , C u r r e n t P r o t o c o l s in M o l e c u l a r B i o l o g y ,
G r e e n e P u b l i s h i n g A s s o c i a t e s ( 1 9 8 9 ) a v B o s s a k o l . , U. S. p a t e n t č. 4 , 8 1 6 , 3 9 7 .
N a e x p r e s i u D 2 E 7 a l e b o s D 2 E 7 p r íbu zn e j p r o t i l á t k y sa n a j s k ô r z í sk a jú
D N A f r a g m e n t y k ó d u j ú c e v a r i a b i l n é o b la s t i ľ a h k é h o a ť a ž k é h o re ťazca . T ie to
D N A sa m ô ž u z í s k a ť a m p l i f i k á c i o u a m o d i f i k á c i o u v a r i a b i l n ý c h s e k v e n c i í ľah
k é h o a ť a ž k é h o r e ť a z c a z á r o d o č n e j l í n i e p o m o c o u r e ť a z o v e j r e a k c i e p o l y m e -
rá zy ( P C R ) . S e k v e n c i e D N A z á r o d o č n e j l í n i e pre g é n y v a r i a b i l n e j o b la s t i
ľ u d s k é h o ť a ž k é h o a ľ a h k é h o r e ť a z c a sú v o d b o r e z n á m e [v iď napr. "Vbase"
d a t a b á z a s e k v e n c i í ľ u d s k e j z á r o d o č n e j l ín i e ; v i ď t i e ž K a b a t E. A . a k o l . ,
S e q u e n c e s o f P r o t e i n s o f l m m u n o l o g i c a l J n t e r e s t , F i f t h E d i t i o n , U. S.
D e p a r t m e n t o f H e a l t h and H u m a n S e r v i c e s , N I H P u b l i c a t i o n N o . 9 1 - 3 2 4 2
( 1 9 9 1 ) ; T o m l i n s o n I. M . a k o l . , "The R e p e r t o i r e o f H u m a n G e r m l in e Vh
S e q u e n c e s R e v e a l s a b o u t F i f t z G ro u p s o f V h S e g m e n t s w i t h D i f f e r e n t
H y p e r v a r i a b l e L o o p s " J. M o l . B i o l . 2 2 7 , 7 7 6 - 7 9 8 ( 1 9 9 2 ) a C o x J. P. L. a k o l . ,
"A D i r e c t o r y o f H u m a n G e r m - l i n e V 7 8 S e g m e n t s R e v e a l s a S t r o n g B i a s in their
U s a g e " Eur. J. I m m u n o l . 2 4 , 8 2 7 - 8 3 6 ( 1 9 9 4 ) ; na o b s a h k a ž d é h o z n ic h sa tu
v ý s l o v n e o d k a z u j e ] . A b y sa z í s k a l D N A f r a g m e n t k ó d u j ú c i v a r i a b i l n ú o b la sť
ť a ž k é h o re ť a z c a D 2 E 7 a l e b o D 2 E 7 p r íbu zn ej p r o t i l á t k y , a m p l i f i k u j e sa p o m o
c o u š ta ndardne j P C R č l e n V h 3 s k u p i n y z á r o d o č n e j l í n i e V H g é n o v . N a j v ý h o d
n e j š i e sa a m p l i f i k u j e s e k v e n c i a D P - 3 1 V H z á r o d o č n e j l í n i e . A b y sa z í s k a l D N A
f r a g m e n t k ó d u j ú c i v a r i a b i l n ú o b l a s ť ľ a h k é h o r e ť a z c a D 2 E 7 a l e b o D 2 E 7
p r í b u z n e j p r o t i l á t k y , a m p l i f i k u j e sa p o m o c o u š ta ndardne j P C R č l e n V KI s k u p i
ny z á r o d o č n e j l í n i e V L g é n o v . N a j v ý h o d n e j š i e sa a m p l i f i k u j e s e k v e n c i a A 2 0
V L z á r o d o č n e j l í n i e . P C R p r i m é r y v h o d n é na a m p l i f i k á c i u s e k v e n c i í D P - 3 1
z á r o d o č n e j l í n i e V H a A 2 0 z á r o d o č n e j l í n i e V L m ô ž u b y ť u r č e n é p o m o c o u
š t a n d a r d n ý c h m e t ó d na z á k l a d e n u k l e o t i d o v ý c h s e k v e n c i í u v e d e n ý c h v o d k a
z o c h c i t o v a n ý c h v y š š i e .
K e ď sa z í s k a j ú f r a g m e n t y z á r o d o č n e j l í n i e V H a V L , m ô ž u b y ť t i e to
s e k v e n c i e m u t o v a n é , a b y k ó d o v a l i tu u v á d z a n é D 2 E 7 a l e b o s D 2 E 7 pr íbuzné
22
s e k v e n c i e a m i n o k y s e l í n . S e k v e n c i e a m i n o k y s e l í n , k ó d o v a n é V H a VL D N A
s e k v e n c i a m i z á r o d o č n e j l í n i e , sa n a j sk ô r p o r o v n á v a j ú s D 2 E 7 a lebo s D 2 E 7
p r í b u z n ý m i V H a VL s e k v e n c i a m i a m i n o k y s e l í n na i d e n t i f i k o v a n i e a m i n o k y s e -
l i n o v ý c h z v y š k o v v D 2 E 7 a l e b o s D 2 E 7 p r íb u z n ý c h s e k v e n c i á c h , ktoré sa od
z á r o d o č n e j l ín i e l í š ia . P o t o m sú v h o d n é n u k l e o t i d y D N A s e k v e n c i í z á r o d o č n e j
l í n i e m u t o v a n é tak, že m u t o v a n á s e k v e n c i a z á r o d o č n e j l í n i e k ó d u j e D 2 E 7 a l eb o
s D 2 E 7 p r íb u zn é s e k v e n c i e a m i n o k y s e l í n p o m o c o u g e n e t i c k é h o kódu , aby sa
u r č i l o , aké z m e n y n u k l e o t i d o v sa m ajú u s k u to č n iť . M u t a g e n é z a s e k v e n c i í z á r o
d o č n e j l í n i e sa u s k u t o č ň u j e š t a n d a r d n ý m i m e t ó d a m i , napr. m u t a g e n é z o u s p r o
s t r e d k o v a n o u P C R (pri k tore j sú m u t o v a n é n u k l e o t i d y i n k o r p o r o v a n é do P C R
p r i m é r o v tak, že p ro d u k t P C R o b s a h u j e m u t á c i e ) a l e b o m i e s t n e c i e l e n o u
m u t a g e n é z o u .
K eď sa ( a m p l i f i k á c i o u a m u t a g e n é z o u V H a V L g é n o v z á r o d o č n e j l í n i e ,
ak o j e v y š š i e o p í s a n é ) z í s k a j ú D N A f r a g m e n t y k ó d u j ú c e D 2 E 7 a l eb o s D 2 E 7
p r í b u z n é V H a V L s e g m e n t y , m ô ž u byť t i e to D N A f r a g m e n t y ďalej
s p r a c o v á v a n é š ta n d a r d n ý m i r e k o m b i n a n t n ý m i D N A t e c h n i k a m i , napr ík lad , aby
sa v a r i a b i l n é o b la s t i g é n o v k o n v e r t o v a l i na g é n y s ú p l n o u d ĺž k o u re ť a zca
p r o t i l á t k y , na g é n y Fab f r a g m e n t o v a l e b o na s c F v g é n . Pri t ý c h t o m a n i p u
l á c i á c h j e D N A f r a g m e n t k ó d u j ú c i V L a l eb o V H o p e r a t í v n e s p o j e n ý s i n ý m
D N A f r a g m e n t o m k ó d u j ú c i m in ý p r o t e ín , ako j e k o n š t a n t n á o b la s ť p ro t i l á tk y
a l e b o f l e x i b i l n ý s p o j o v n í k . T e r m í n o m "op erat í vn e s p o j e n ý " , p o u ž í v a n ý m v
t o m t o k o n t e x t e sa r o z u m i e , ž e z n a m e n á , ž e d v a D N A f r a g m e n t y sú s p o j e n é tak,
ž e s e k v e n c i e a m i n o k y s e l í n k ó d o v a n é d v o m a D N A f r a g m e n t m i z o s t á v a j ú
s ú č a s ť o u š truktúry.
I z o l o v a n á D N A k ó d u j ú c a V H o b la s ť m ô ž e b y ť k o n v e r t o v a n á na g én
ť a ž k é h o re ť a z c a s ú p l n o u d ĺ ž k o u o p e r a t í v n y m s p o j e n í m D N A k ó d u jú ce j V H s
i n o u D N A m o l e k u l o u k ó d u j ú c o u k o n š t a n t n é o b la s t i ť a ž k é h o re ť a z c a ( C H 1 , C H2
a C H 3 ) . S e k v e n c i e ľ u d s k ý c h g é n o v k o n š ta n tn e j o b la s t i ť a ž k é h o r e ť a zca sú v
p ra x i z n á m e [v iď napr. K a b a t E. A. a k o l . , S e q u e n c e s o f P r o t e í n o f
I m m u n o l o g i c a l I n t e r e s t , F i f t h E d i t i o n , U. S. D e p a r t m e n t o f H e a l t h and H u m a n
S e r v i c e s , N I H P u b l i c a t i o n N o . 9 1 - 3 2 4 2 ( 1 9 9 1 ) ] a D N A f r a g m e n t y o b s a h u j ú c e
t i e t o o b l a s t i m ô ž u b y ť z í s k a n é š t a n d a r d n o u P C R a m p l i f i k á c i o u . K o n š t a n t n o u
23
o b l a s ť o u ť a ž k é h o r e ť a z c a m ô ž e b y ť k o n š t a n t n á o b l a s ť I g G l , I g G 2 , Ig G 3 , I g G 4 ,
I g A , Ig E , I g M a l e b o I g D , a le n a j v ý h o d n e j š i a j e k o n š t a n t n á o b l a s ť I g G l a l eb o
I g G 4 . Pre g én Fab f r a g m e n t u ť a ž k é h o r e ť a z c a m ô ž e b y ť D N A k ó du jú ca V H
o p e r a t í v n e s p o j e n á s i n o u m o l e k u l o u D N A k ó d u j ú c o u iba CH1 konš t antn ú
o b l a s ť ť a ž k é h o re ť a zca .
I z o l o v a n á D N A k ó d u j ú c a V L o b l a s ť m ô ž e b y ť k o n v e r t o v a n á na g é n
ľ a h k é h o r e ť a zca s ú p l n o u d ĺ ž k o u o p e r a t í v n y m s p o j e n í m D N A kódu jú ce j V L s
in o u D N A m o l e k u l o u k ó d u j ú c o u k o n š t a n t n ú o b l a s ť ľ a h k é h o reťazca , ČL.
S e k v e n c i e ľ u d s k ý c h g é n o v k o n š t a n t n e j o b l a s t i ľ a h k é h o r e ť a z ca sú v praxi
z n á m e [v iď napr. K a b a t E. A . a k o l . , S e q u e n c e s o f P r o t e i n o f I m m u n o l o g i c a l
I n t e r e s t , Fi f t h E d i t i o n , U . S. D e p a r t m e n t o f H e a l t h and H u m a n S e r v i c e s , N I H
P u b l i c a t i o n N o . 9 1 - 3 2 4 2 ( 1 9 9 1 ) ] a D N A f r a g m e n t y o b s a h u j ú c e t i e to o b la s t i
m ô ž u b y ť z í s k a n é š t a n d a r d n o u P C R a m p l i f i k á c i o u . K o n š t a n t n o u o b la s ť o u
ľ a h k é h o r e ť a z c a m ô ž e b y ť k a p p a a l e b o l a m b d a k o n š t a n t n á ob la s ť , a l e
n a j v ý h o d n e j š i a j e k a p p a k o n š t a n t n á o b la s ť .
N a v y t v o r e n i e s c F v g é n u sú D N A f r a g m e n t y k ó d u j ú c e V H a V L
o p e r a t í v n e s p o j e n é s i n ý m f r a g m e n t o m k ó d u j ú c i m f l e x i b i l n ý s p o j o v n í k , napr.
k ó d u j ú c i m s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n ( G l y 4 - S e r ) 3 ta k , že V H a V L s e k v e n c i e
m ô ž u b y ť e x p r i m o v a n é ako s ú v i s l ý j e d n o r e ť a z c o v ý p r o t e ín s V L a V H o b l a s ť a
mi s p o j e n ý m i f l e x i b i l n ý m s p o j o v n í k o m [ v iď B ird a k o l . , S c i e n c e 2 4 2 , 4 2 3 - 4 2 6
( 1 9 8 8 ) a H u s t o n a k o l . , P r o c . Na t l . A c a d . Sc i . U. S . A. 8 5 , 5 8 7 9 - 5 8 8 3 ( 1 9 8 8 ) ,
M c C a f f e r t y a k o l . , N á t u r e 3 4 8 , 5 5 2 - 5 5 4 ( 1 9 9 0 ) ] .
N a e x p r e s i u p r o t i l á t o k a l e b o č a s t í p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u , D N A
k ó d u j ú c e ľah ké a ť a ž k é r e ť a z c e č i a s t o č n é a l e b o s ú p l n o u d ĺž k o u , z í s k a n é ak o je
o p í s a n é v y š š i e , sú v l o ž e n é do e x p r e s í v n e h o v e k t o r a tak , ž e g é n y sú o p e r a t ív n e
s p o j e n é s t r a n s k r i p č n ý m i a t r a n s l a č n ý m i k o n t r o l n ý m i s e k v e n c i a m i . T e r m í n o m
" o p e r a t ív n e s p o j e n ý " , p o u ž í v a n ý m v t o m t o k o n t e x t e sa r o z u m i e , že z n a m e n á , že
g é n p r o t i l á t k y j e v i a z a n ý do v e k t o r a tak , ž e t r a n s k r i p č n á a t r a n s la č n á k o n t r o l n á
s e k v e n c i a v o v e k t o r e s l ú ž i i c h z a m ý š ľ a n e j f u n k c i i r e g u l o v a n i a t r a n s k r ip c i e a
t r a n s l á c i e g é n u p r o t i l á t k y . E x p r e s í v n y v e k t o r a e x p r e s í v n a k o n t r o ln á s e k v e n c i a
sú v y b r a n é tak, a b y b o l i k o m p a t i b i l n é s e x p r e s i o u p o u ž i t ý c h h o s t i t e ľ s k ý c h
b u n i e k . G én ľ a h k é h o r e ť a z c a p r o t i l á t k y a g é n ť a ž k é h o re ť a z ca p ro t i l á tk y m ô ž e
24
b y ť v l o ž e n ý do s e p a r á t n e h o v e k t o r a a l eb o t y p i c k e j š i e sú o b a g é n y v l o ž e n é do
t o h o i s t é h o e x p r e s í v n e h o v e k to r a . G én y p r o t i l á t k y sa do e x p r e s í v n e h o v e k to r a
v k l a d a j ú š t a n d a r d n ý m i m e t ó d a m i (napr. s p o j e n í m k o m p l e m e n t á r n y c h
r e š t r i k č n ý c h m i e s t na g é n e f r a g m e n tu p r o t i l á t k y a v e k t o r a a l e b o s p o j e n í m na
o t v o r e n o m k o n c i , ak n ie sú p r í t o m n é r e š t r ik č n é m i e s t a ) . Pred i n z e r c i o u D 2 E 7
a l e b o D 2 E 7 p r í b u z n ý c h s e k v e n c i í ľah kého a l e b o ť a ž k é h o reťa zca m ô ž e
e x p r e s í v n y v e k t o r u ž n i e s ť s e k v e n c i e k o n š t a n t n e j o b la s t i p ro t i l á tk y . N a p r ík la d
j e d n ý m p r í s tu p o m ku k o n v e r t o v a n i u D 2 E 7 a l e b o D 2 E 7 p r í b u z n ý c h VH a VL
s e k v e n c i í na g é n y p r o t i l á t k y s ú p l n o u d ĺ ž k o u j e v l o ž i ť i ch do e x p r e s í v n y c h
v e k t o r o v , k toré u ž k ó d u j ú k o n š t a n t n é o b la s t i ť a ž k é h o reť a zca , r e s p e k t ív e
k o n š t a n t n é o b la s t i ľ a h k é h o r e ť a z c a tak, že V H s e g m e n t j e o p e r a t ív n e p r ip o j en ý
k CH s e g m e n t u / s e g m e n t o m v o v e k t o r e a V L s e g m e n t j e o p e r a t í v n e p r ip o j e n ý k
CL s e g m e n t u v o v e k t o r e . D o d a t o č n e a l eb o a l t e r n a t ív n e m ô ž e re k o m b in a n t n ý
e x p r e s í v n y v e k t o r k ó d o v a ť s i g n á l n y p ep t i d , k to rý u ľ a h č u j e s e k r é c i u re ť a zca
p r o t i l á t k y z h o s t i t e ľ s k e j b u n k y . G é n re ťazca p r o t i l á t k y m ô ž e b y ť k l o n o v a n ý na
v e k t o r tak, že s i g n á l n y p e p t i d sa za p o j í do š truk túry na a m í n o v o m z a k o n č e n í
r e ť a z c a g é n u p r o t i l á t k y . S i g n á l n y m p e p t i d o m m ô ž e byť i m u n o g l o b u l í n o v ý
s i g n á l n y p ep t id a l e b o h e t e r o l o g i c k ý s i g n á l n y p e p t i d (t .j . s i g n á l n y pep t id z nie
i m u n o g l o b u l í n o v é h o p r o t e ín u ) .
D o d a t o č n e ku g é n o m r e ť a z c a pro t i lá tk y n e s ú r e k o m b i n a n t n é e x p r e s í v n e
v e k t o r y p o d ľ a v y n á l e z u r e g u l a t í v n e s e k v e n c i e , k to ré k o n t r o l u j ú e x p r e s iu g é n o v
r e ť a z c a p r o t i l á t k y v h o s t i t e ľ s k e j bunke. T e r m í n o m " r e g u l a t í v n a s e k v e n c i a " sa
r o z u m i e , že zahŕňa p r o m ó t o r y , z o s i l ň o v a č e t r a n s k r i p c i e a iné prvky r e g u l á c i e
e x p r e s i e (napr. p o l y a d e n y l a č n é s i g n á l y ) , k to ré o v l á d a j ú t r a n s k r ip c iu a trans-
l á c i u g é n o v r e ť a z c a p r o t i l á t k y . T a k é to r e g u l a t í v n e s e k v e n c i e sú o p í s a n é n a
p r í k l a d v G o e d e l , G e n e E x p r e s s i o n T e c h n o l o g y : M e t h o d s in E n z y m o l o g y 18 5 ,
A c a d e m i c P r e s s , S a n D i e g o , C A ( 1 9 9 0 ) . S k ú s e n í o d b o r n í c i s i sú v e d o m í , že
u r č e n i e e x p r e s í v n e h o v e k t o r a , v rá t ane s e l e k c i e r e g u l a t í v n y c h s e k v e n c i í m ô ž e
z á v i s i e ť od t a k ý c h f a k t o r o v , a k o j e v oľba h o s t i t e ľ s k e j b u n k y , ktorá má byť
t r a n s f o r m o v a n á , ú r o v e ň e x p r e s i e p o ž a d o v a n é h o p r o t e í n u , atď.. V ý h o d n é
r e g u l a t í v n e s e k v e n c i e na e x p r e s i u c i c a v č í c h h o s t i t e ľ s k ý c h b un ie k zahŕňajú
v í r u s o v é e l e m e n t y , k to ré r iad ia v y s o k é ú r o v n e e x p r e s i e v c i c a v č í c h b un k á ch ,
ako n a p r ík la d p r o m ó t o r y a / a l e b o z o s i l ň o v a č e t r a n s k r i p c i e p o c h á d z a j ú c e z
25
c y t o m e g a l o v í r u s u ( C M V ) (a k o C M V p r o m ó t o r / z o s i l ň o v a č t r a n s k r i p c i e ) , S i m i a n
V i r u s 4 0 ( S V 4 0 ) (a k o S V 4 0 p r o m ó t o r / z o s i l ň o v a č t r a n s k r i p c i e ) , a d e n o v í r u s
[napr. „ a d e n o v i r u s major la te p r o m o t e r “ ( A d M L P ) ] a p o l y ó m n y v í r u s . N a ď a l š í
o p i s v í r u s o v ý c h r e g u l a t í v n y c h e l e m e n t o v a i ch s e k v e n c i í v i ď S t i n s k i , U . S.
p a t e n t č. 5 , 1 6 8 , 0 6 2 ; B e l l a k o l . , U . S. p a ten t č. 4 , 5 1 0 , 2 4 5 a S c h a f f n e r a k o l . , U.
S. p a t e n t č. 4 , 9 6 8 , 6 1 5 .
D o d a t o č n e ku g é n o m r e ť a zca p r o t i lá tk y a r e g u l a t í v n y m s e k v e n c i á m m ô ž u
r e k o m b i n a n t n é e x p r e s í v n e v e k t o r y n i e s ť ď a l š i e s e k v e n c i e , n a p r ík l a d s e k v e n c i e ,
k t o r é r e g u l u j ú r e p l i k á c i u v e k t o r a v h o s t i t e ľ s k e j b u n k e (n apr. p ô v o d c u re p l i -
k á c i e ) a v o l i t e ľ n é s i g n á l n e g é n y . V o l i t e ľ n é s i g n á l n e g é n y u ľ a h č u j ú v o ľ b u h o s
t i t e ľ s k ý c h b u n i e k , do k t o r ý c h m á byť v e k t o r z a v e d e n ý ( v i ď napr . A x e l a k o l . ,
U. S. p a t e n t y č. 4 , 3 9 9 , 2 1 6 , 4 , 6 3 4 , 6 6 5 a 5 , 1 7 9 , 0 1 7 ) . N a p r í k l a d v o l i t e ľ n é
s i g n á l n e g é n y h o s t i t e ľ s k e j b u n k e , do ktorej b o l i z a v e d e n é , p r i n á š a j ú t y p i c k y
o d o l n o s ť p rot i l i e č i v á m a k o n a pr ík la d G 4 1 8 , h y g r o m y c í n a l e b o m e t o t r e x á t .
V ý h o d n é v o l i t e ľ n é s i g n á l n e g é n y zahŕň ajú g é n y d i h y d r o f o l á t r e d u k t á z y ( D H F R )
(na p o u ž i t i e v dhfr" h o s t i t e ľ s k ý c h b un k á ch so s e l e k c i o u / a m p l i f i k á c i o u m e t o t r e -
x á t u ) a n e o g é n y (n a s e l e k c i u G 4 1 8 ) .
N a e x p r e s i u ľ a h k ý c h a ť a ž k ý c h r e ť a z c o v j e š t a n d a r d n ý m i t e c h n i k a m i do
h o s t i t e ľ s k e j b u n k y t r a n s f e k t o v a n ý e x p r e s í v n y v e k t o r ( v e k t o r y ) k ó d u j ú c i ľ a h k é a
ť a ž k é r e ť a z c e . P o d r o z l i č n ý m i f o r m a m i te r m ín u "transfe kc ia" sa r o z u m i e , že
z a h ŕ ň a š i r o k ú r ô z n o r o d o s ť t e c h n í k b e ž n e p o u ž í v a n ý c h na z a v á d z a n i e e x o g é n n e j
D N A do p r o k a r y o t i c k ý c h a l e b o e u k a r y o t i c k ý c h h o s t i t e ľ s k ý c h b u n i e k , napr.
e l e k t r o p o r á c i u , z r á ž a n ie f o s f o r e č n a n o m v á p e n a t ý m , D E A E - d e x t r á n o v ú
t r a n s f e k c i u a p o d o b n e . Aj k eď j e t e o r e t i c k y m o ž n é e x p r i m o v a ť p r o t i l á t k y p o d ľ a
v y n á l e z u b u ď v p r o k a r y o t i c k ý c h a l e b o v e u k a r y o t i c k ý c h h o s t i t e ľ s k ý c h b u n
k á c h , j e e x p r e s i a p r o t i l á t o k v e u k a r y o t i c k ý c h b u n k á c h a n a j l e p š i e v c i c a v č í c h
h o s t i t e ľ s k ý c h b u n k á c h , n a j v ý h o d n e j š i a , p r e t o ž e e u k a r y o t i c k é b u n k y , a na jm ä
c i c a v č i e b u n k y , j e m o ž n é v h o d n e j š i e n e ž p r o k a r y o t i k é b u n k y z h r o m a ž ď o v a ť a
v y l u č u j ú p r o t i l á t k u s p r á v n e z l o ž e n ú a i m u n o l o g i c k ý a k t ív n u . O p r o k a r y o t i c k e j
e x p r e s i i g é n o v p r o t i l á t o k na p r o d u k c i u v y s o k ý c h v ý ť a ž k o v a k t í v n e j p r o t i l á tk y
sa p u b l i k o v a l o , ž e j e n e e f e k t í v n a [ B o s s M . A. a W o o d C. R . , I m m u n o l o g y
T o d a y 6 , 1 2 - 1 3 ( 1 9 8 5 ) ] .
26
V ý h o d n é c i c a v č i e h o s t i t e ľ s k é b u n k y na e x p r e s iu r e k o m b i n a n t n ý c h p r o t i
l á to k p o d ľ a v y n á l e z u p r e d s ta v u j ú o v á r i a č í n s k e h o š k r e č k a ( C H O b u n k y ) [ráta
j ú c do t o h o d h f r - C H O bunky o p í s a n é v U r la u b a C h a s in , P r o c . N a t l . A c a d . Sci .
U . S . A . 7 7 , 4 2 1 6 4 2 2 0 ( 1 9 8 0 ) , p o u ž í v a n é s D H F R v o l i t e ľ n ý m s i g n á l n y m z n a k o m
napr. ako j e o p í s a n é v K a u f m a n R. J. a Sharp P. A . , Mo l . B i o l . 1 5 9 , 6 0 1 - 6 2 1
( 1 9 8 2 ) ] , N S O m y e l ó m o v é b u n k y , C O S b u n k y a S P 2 b u n k y . K e ď sa do c i c a v č í c h
h o s t i t e ľ s k ý c h b u n i e k z a v e d ú r e k o m b i n a n t n é e x p r e s í v n e v e k t o r y k ó d u j ú c e g é n y
p r o t i l á t o k , sú k u l t i v á c i o u h o s t i t e ľ s k ý c h b u n i e k p r o d u k o v a n é p r o t i l á t k y p o č a s
takej č a s o v e j p e r i ó d y , ktorá u m o ž n í e x p r e s i u p r o t i l á t k y v h o s t i t e ľ s k e j bunke
a l e b o v ý h o d n e j š i e s e k r é c i u p r o t i l á t k y do k u l t i v a č n é h o m é d i a , v k t o r o m sú h o s
t i t e ľ s k é b u n k y p e s t o v a n é . Z k u l t i v a č n é h o m é d i a m ô ž u b y ť p r o t i l á t k y z í s k a n é
p o m o c o u š t a n d a r d n ý c h m e t ó d na p u r i f i k á c i u p r o t e ín o v .
H o s t i t e ľ s k é bun k y m ô ž u b y ť t i e ž v y u ž i t é na p r o d u k c i u Častí i n t a k t n ý c h
p r o t i l á t o k , n a p r ík la d Fab f r a g m e n t o v a l e b o s c F v m o l e k ú l . R o z u m i e sa , že
v a r i á c i e v y š š i e u v e d e n e j p r o c e d ú r y patr ia do r o z s a h u p r e d k l a d a n é h o v y n á l e z u .
N a p r í k l a d m ô ž e b y ť ž i a d u c e t r a n f e k t o v a ť h o s t i t e ľ s k ú b u n k u s D N A k ó d u j ú c o u
buď ľ a h k ý r e ť a z e c a l eb o ťa žk ý r e ť a z e c ( n i e v š a k ob a) p r o t i l á t k y p o d ľ a to h to
v y n á l e z u . R e k o m b i n a n t n á D N A t e c h n o l ó g i a m ô ž e byť v y u ž i t á t i e ž na o d s t r á
n e n i e n i e k t o r ý c h a l e b o v š e t k ý c h D N A k ó d u j ú c i c h buď j e d e n a l e b o o b a z ľah
k ý c h a ť a ž k ý c h r e ť a z c o v , k toré n i e sú pre v ä z b u s h T N F a n u t n é . M o l e k u l y
e x p r i m o v a n é z ta k to s k r á te n ý c h D N A m o l e k ú l sú ta k t i e ž z a h r n o v a n é do p r o t i
lá to k p o d ľ a v y n á l e z u . O krem t o h o sa m ô ž u p r o d u k o v a ť b i f u n k č n é p r o t i l á t k y , v
k t o r ý c h j e d e n ť a ž k ý a j e d e n ľ a h ký r e ť a z e c sú p r o t i l á t k o u p o d ľ a v y n á l e z u a iný
ť a ž k ý a ľ a h k ý r e ť a z e c sú š p e c i f i c k é pre iný a n t i g é n n e ž h T N F a , v ä z b o u p r o t i
lá tky p o d ľ a v y n á l e z u k r ížo m s ď a l š o u p r o t i l á t k o u p o m o c o u š t a n d a r d n ý c h c h e
m i c k ý c h m e t ó d k r í ž o v e j v ä z b y .
V o v ý h o d n o m s y s t é m e pre r e k o m b i n a n t n ú e x p r e s i u p r o t i l á t k y a l e b o jej
ča s t i v i a ž u c e j a n t i g é n p o dľ a v y n á l e z u , j e r e k o m b i n a n t n ý e x p r e s í v n y v e k to r
k ó d u j ú c i o b o j e , ť a žk ý reť a zec p r o t i l á t k y i ľahký re ť a z e c p r o t i l á t k y , z a v e d e n ý
do d h f r - C H O b u n i e k t r a n s f e k c i o u s p r o s t r e d k o v a n o u f o s f o r e č n a n o m v á p e n a t ý m .
V r e k o m b i n a n t n o m e x p r e s í v n o m v e k t o r e sú g é n y ť a ž k é h o a ľ a h k é h o re ť a zca
k a žd ý o p e r a t í v n e n a v ia z a n ý na r e g u l a t í v n e e l e m e n t y C M V z o s i l ň o v a č a t r a n s
27
k r i p c i e / A d M L P p r o m ó t o r a , aby sa d o s a h o v a l i v y s o k é ú r o v n e t r a n s k r i p c i e
g é n o v . R e k o m b i n a n t n ý e x p r e s í v n y v e k t o r n e s i e t i e ž D H F R g é n , k to rý u m o ž ň u j e
s e l e k c i u C H O b u n i e k , k to ré b o l i t r a n s f e k t o v a n é v e k t o r o m p o m o c o u s e l e k -
c i e / a m p l i f i k á c i e m e t o t r e x á t o m . V y b r a n é t r a n s f o r m o v a n é h o s t i t e ľ s k é b u n k y sa
k u l t i v u j ú , aby sa u m o ž n i l a e x p r e s i a ť a ž k ý c h a ľ a h k ý c h r e ť a z c o v p r o t i l á t k y a z
k u l t i v a č n é h o m é d i a sa i z o l u j e ú p l n á p ro t i lá tk a . N a pr ípravu r e k o m b i n a n t n é h o
e x p r e s í v n e h o v e k t o r a , t r a n s f e k c i u h o s t i t e ľ s k ý c h b u n i e k , s e l e k c i u t r a n s fo r m a n -
t o v , k u l t i v á c i u h o s t i t e ľ s k ý c h b u n i e k a i z o l á c i u p ro t i lá tk y z k u l t i v a č n é h o m é d i a ,
sa p o u ž í v a j ú š ta n d a r d n é t e c h n i k y m o l e k u l á r n e j b i o l ó g i e .
III . S e l e k c i a r e k o m b i n a n t n ý c h ľ u d s k ý c h p r o t i l á t o k
R e k o m b i n a n t n é ľ u d s k é p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u , na d ô v a ž o k k D 2 E 7
a l e b o i c h č a s t i a m v i a ž u c i m a n t i g é n a l e b o s D 2 E 7 p r í b u z n ý m p r o t i l á t k a m tu
o p i s o v a n ý m , m ô ž u b y ť i z o l o v a n é s c r e e n i n g o m z r e k o m b i n a n t n e j , k o m b i n a t o -
r i c k e j k n i ž n i c e p r o t i l á t o k , v ý h o d n e „ s c F v p h a g e d i s p l a y “ k n i ž n i c e , pr ipr a v en e j
s p o u ž i t í m ľ u d s k ý c h V L a V H c D N A z í s k a n ý c h z m R N A p o c h á d z a j ú c i c h z
ľ u d s k ý c h l y m f o c y t o v . M e t o d o l ó g i e na prí pravu a s c r e e n i n g t a k ý c h t o k n i ž n í c sú
v p ra x i z n á m e . O k r e m k o m e r č n e d o s t u p n ý c h k i t o v na g e n e r o v a n i e „ p h a g e
d i s p l a y “ k n i ž n í c (napr. P h a r m a c ia , R e c o m b i n a n t A n t i b o d y S y s t e m , k a t a l ó g č.
2 7 - 9 4 0 0 - 0 1 a S t r a t a g e n e S ur f ZAP™ „ p h a g e d i s p l a y “ kit , k a t a l ó g č. 2 4 0 6 1 2 ) ,
p r í k l a d y m e t ó d a r e a g e n t o v o b z v l á š ť p r í s t u p n ý c h na p o u ž i t i e a s c r e e n i n g
k n i ž n í c d i s p l e j a p r o t i l á t o k , j e m o ž n é nájsť n a p r ík la d v L a d n e r a k o l . , U . S.
p a t e n t č . 5 , 2 2 3 , 4 0 9 ; P C T p u b l i k á c i a č. WO 9 2 / 1 8 6 1 9 ; D o w e r a k o l . , P C T
p u b l i k á c i a č. W O 9 1 / 1 7 2 7 1 ; W i n t e r a k o l . , P C T p u b l i k á c i a č. W O 9 2 / 2 0 7 9 1 ;
M a r k l a n d a k o l . , P C T p u b l i k á c i a č. W O 9 2 / 1 5 6 7 9 ; B r e i t l i n g a k o l . , P C T
p u b l i k á c i a č. W O 9 3 / 0 1 2 8 8 ; M c C a f f e r t y a k o l . , P C T p u b l i k á c i a č. W O
9 2 / 0 1 0 4 7 ; Garrad a k o l . , P C T p u b l i k á c i a č. W O 9 2 / 0 9 6 9 0 ; F u c h s a k o l . ,
B i o / T e c h n o l o g y 9, 1 3 7 0 - 1 3 7 2 ( 1 9 9 1 ) ; H a y a k o l . , Hum. A n t i b o d . H y b r i d o m a s 3,
8 1 - 8 5 ( 1 9 9 2 ) ; H u s e a k o l . , S c i e n c e 2 4 6 , 1 2 7 5 - 1 2 8 1 ( 1 9 8 9 ) ; M c C a f f e r t y a k o l . ,
N á t u r e 3 4 8 , 5 5 2 - 5 5 4 ( 1 9 9 0 ) ; G r i f f i t h s a k o l . , E M B O J. 12 , 7 2 5 - 7 3 4 ( 1 9 9 3 ) ;
H a w k i n s a k o l . , J. Mo l . Bi o l . 2 2 6 , 8 8 9 - 8 9 6 ( 1 9 9 2 ) ; C l a c k s o n a k o l . , N á t u r e
3 5 2 , 6 2 4 - 6 2 8 ( 1 9 9 1 ) ; G ram a k o l . , P N A S 8 9 , 3 5 7 6 - 3 5 8 0 ( 1 9 9 2 ) ; G r i f f i t h s a
28
k o l . , E M B O J. 12, 7 2 5 - 7 3 4 ( 1 9 9 3 ) ; Garrad a k o l . , B i o / T e c h n o l o g y 9, 1 3 7 3 - 1 3 7 7
( 1 9 9 1 ) ; H o o g e n b o o m a k o l . , Nuc . A c i d Res . 19, 4 1 3 3 - 4 1 3 7 ( 1 9 9 1 ) a Barb as a
k o l . , PAMS 88, 7 9 7 8 - 7 9 8 2 ( 1 9 9 1 ) .
V o v ý h o d n o m u s k u t o č n e n í , na i z o l á c i u ľudskej p r o t i l á t k y s v y s o k o u
a f i n i t o u a n í z k o u k o n š t a n t o u r ý c h l o s t i zá n ik u pre h T N F a b o l a m y š a c i a anti -
h T N F a p ro t i l á tk a s v y s o k o u a f i n i t o u a n í z k o u k o n š t a n t o u r ý c h l o s t i zá n iku pre
h T N F a (napr. M A K 19 5 , h y b r i d o m , pre ktorý má d e p o z i t n é č í s l o E C A C C 87
0 5 0 8 0 1 ) p o p rvýk rát p o u ž i t á na s e l e k c i u s e k v e n c i í ľ u d s k é h o ť a ž k é h o a ľa h ké ho
r e ť a z c a , k toré majú p o d o b n ú v ä z b o v ú a k t iv i tu v o č i h T N F a s p o u ž i t í m m e t ó d
v t l á č a n i a e p i t o p u („ e p i t o p i m p r i n t i n g m e t h o d “ ), o p i s o v a n ý c h v F l o o g e b o o m a
k o l . , P C T p u b l i k á c i a č. W O 9 3 / 0 6 2 1 3 . K n i ž n i c e p o u ž í v a n é pri te j to m e t ó d e sú
p r e d o v š e t k ý m s c F v k n i ž n i c e p r i p r a v e n é a s c r e e n i n g o v a n é , a k o j e o p í s a n é v
M c C a f f e r t y a k o l . , PCT p u b l i k á c i a č. W O 9 2 / 0 1 0 4 7 a G r i f f i t h s a k o l . , E M B O J.
12, 7 2 5 - 7 3 4 ( 1 9 9 3 ) . K n i ž n i c e s c F v p r o t i l á t o k sú v ý h o d n e s c r e e n i n g o v a n é s
p o u ž i t í m r e k o m b i n a n t n é h o ľ u d s k é h o T N F a ako a n t i g é n u .
K e ď sú ľu d sk é V L a V H s e g m e n t y v y b r a n é , u s k u t o č n i a sa "mix and
m atch " e x p e r i m e n t y , v k t o r ý c h sú r ô z n e páry p o č i a t o č n é v y b r a n ý c h V L a V H
s e g m e n t o v s c r e e n i n g o v a n é pre h T N F a v ä z b u , aby b o l i v y b r a n é v ý h o d n é
k o m b i n á c i e V L / V H párov . O k r e m t o h o , aby sa ďalej z l e p š i l a a f in i t a a /a l e b o
z n í ž i l a k o n š t a n t a r ý c h l o s t i z á n i k u pre h T N F a v ä z b u , m ô ž u b y ť VL a VH
s e g m e n t y v ý h o d n ý c h V L / V H p á r u ( o v ) n á h o d n e m u t o v a n é , n a j l e p š i e v C D R 3
o b l a s t i V H a / a l e b o V L , p o s t u p o m a n a l o g i c k ý m s p r o c e s o m s o m a t i c k e j m u t á c i e
in v i v o , z o d p o v e d n ý m za v y z r e t i e a f i n i ty p ro t i l á to k p o č a s p r i r o d z e n e j im uni tn e j
o d o z v y . T o t o v y z r e t i e a f i n i t y in v i t r o m ô ž e byť d o s i a h n u t é a m p l i f i k á c i o u V H a
V L o b l a s t í p o m o c o u P C R p r i m é r o v k o m p l e m e n t á r n y c h k V H C D R 3 , r e s p e k t ív e
V L C D R 3 , t i e to p r im ér y b o l i z m i e š a n é s n á h o d n o u z m e s o u š ty r o ch
n u k l e o t i d o v ý c h b áz v u r č i t ý c h p o l o h á c h tak, ž e v ý s l e d n ý P C R p ro d u k t kó du je
V H a V L s e g m e n t y , v k to r ý c h b o l i do V H a / a l e b o V L C D R 3 o b l a s t í z a v e d e n é
n á h o d n é m u t á c i e . T i e t o n á h o d n e m u t o v a n é V H a VL s e g m e n t y m ô ž u byť zn o v u
s c r e e n i n g o v a n é na v ä zb u na h T N F a a m ô ž u byť v y b r a n é s e k v e n c i e , ktoré
p r e j a v u j ú v y s o k ú a f in i tu a n í z k u k o n š t a n t u r ý c h l o s t i z á n i k u pre h T N F a v äzbu .
29
P o s c r e e n i n g u a i z o l á c i i a n t i - h T N F a p o d ľ a v y n á l e z u z d i s p l e j k n i ž n i c e
r e k o m b i n a n t n é h o i m u n o g l o b u l í n u , m ô ž e b y ť z d i s p le j k o m p l e x u (napr. z g e n ó -
m u f á g u ) i z o l o v a n á n u k l e o v á k y s e l i n a k ó d u j ú c a v y b r a n ú p r o t i l á t k u a sub-
k l o n o v a n á na iné e x p r e s í v n e v e k t o r y p o m o c o u š t a n d a r d n ý c h r e k o m b i n a n t n ý c h
D N A t e c h n í k . A k j e to ž i a d u c e , m ô ž e b y ť n u k l e o v á k y s e l i n a ďa le j s p r a c o v a n á ,
a b y v y t v o r i l a iné f o r m y p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u (napr. s p o j e n á s n u k l e o v o u
k y s e l i n o u k ó d u j ú c o u ď a l š i e i m u n o g l o b u l í n o v é d o m é n y , napr . ď a l š i e k o n š t a n t n é
o b l a s t i ) . N a e x p r e s i u r e k o m b i n a n t n e j ľu dskej p r o t i l á t k y i z o l o v a n e j s c r e e n i n -
g o m z k o m b in a t o r i c k e j k n i ž n i c e s a D N A k ó d u j ú c a p r o t i l á t k u k l o n u j e na re ko m -
b i n a n t n ý e x p r e s í v n y v e k t o r a z a v e d i e do c i c a v č í c h h o s t i t e ľ s k ý c h b u n i e k , ako sa
p o d r o b n e j š i e o p i s u j e v o d d i e l e II v y š š i e .
I V . F a r m a c e u t i c k é k o m p o z í c i e a f a r m a c e u t i c k é p o d á v a n i e
P r o t i l á t k y a l e b o č a s t i p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž u b y ť zah rn u té do
f a r m a c e u t i c k ý c h k o m p o z í c i í v h o d n ý c h na p o d á v a n i e s u b j e k t u s p ô s o b m i tu
o p i s o v a n ý m i , napr. š t r n á s ť d e n n ý m i , s u b k u t á n n y m i d á v k a m i . F a r m a c e u t i c k á
k o m p o z í c i a t y p i c k y o b s a h u j e p r o t i l á t k u ( a l e b o č a sť p r o t i l á t k y ) p o d ľ a v y n á l e z u
a / a l e b o m e t o t r e x á t a f a r m a c e u t i c k ý p r i ja te ľ n ý n o s i č . " F a r m a c e u t i c k ý p r i ja te ľný
n o s i č " , ako sa tu p o u ž í v a , z a h ŕ ň a a k é k o ľ v e k a v š e t k y r o z p ú š ť a d l á , d i s p e r z n é
m é d i á , p o v l a k y , a n t i b a k t e r i á l n e a a n t i f u n g á l n e p r o s t r i e d k y , i z o t o n i c k é a
a b s o r p c i u o n e s k o r u j ú c e č i n i d l á a p o d o b n e , k to ré sú f y z i o l o g i c k y k o m p a t i b i l n é
a sú v h o d n é na p o d á v a n i e s u b j e k t u s p ô s o b m i tu o p i s o v a n ý m i . P r ík lady
f a r m a c e u t i c k ý p r i j a t e ľ n ý c h n o s i č o v p r e d s ta v u jú j e d e n a l e b o v i a c e j p r í k l a d o v
a k o j e v o d a , f y z i o l o g i c k ý r o z t o k , f o s t á t m i p u f r o v a n ý f y z i o l o g i c k ý ro z to k ,
d e x t r ó z a , g l y c e r o l , e t a n o l a p o d o b n e , prá v e tak ako i ch k o m b i n á c i e . V m n o h ý c h
p r í p a d o c h b u d e v ý h o d n e j š i e z a h r n ú ť do z m e s i i z o t o n i c k é č i n i d l á , napr. cu kry ,
p o l y a l k o h o l y , ako m a n i t o l , s o r b i t o l , a l e b o ch lo r id s o d n ý . F a r m a c e u t i c k ý p r i ja
t e ľ n é n o s i č e m ô ž u ďale j o b s a h o v a ť m e n š i e m n o ž s t v o p o m o c n ý c h lá to k ako
z m á č a c í c h a l e b o e m u l z i f i k a č n ý c h p r o s t r i e d k o v , k o n z e r v a č n ý c h p r o s t r i e d k o v
a l e b o p u f r o v , k to ré z v y š u j ú s k l a d o v a t e ľ n o s ť a l e b o ú č i n n o s ť p r o t i l á t k y a l e b o
ča s t i p r o t i l á t k y .
30
K o m p o z í c i e p o d ľ a t o h t o v y n á l e z u m ô ž u e x i s t o v a ť v r o z l i č n ý c h fo r m á ch .
Patr ia s e m n a p r ík la d k v a p a l n é , p o l o t u h é a tuhé f o r m y d á v o k , ako k v a p a l n é
r o z t o k y (napr. i n j e k č n é a i n f ú z n e r o z t o k y ) , d i s p e r z i e a l e b o s u s p e n z i e , t a b l e t y ,
p i l u l k y , p r á š k y , l i p o z ó m y a č a p í k y . V ý h o d n á fo rm a z á v i s í od z a m ý š ľ a n é h o
s p ô s o b u p o d á v a n i a a t e r a p e u t i c k e j a p l i k á c i e . T y p i c k é v ý h o d n é k o m p o z í c i e sú
vo fo r m e i n j e k č n ý c h a l e b o i n f ú z n y c h r o z t o k o v , n a pr ík la d k o m p o z í c i e p o d o b n é
t ý m , k toré sa p o u ž í v a j ú na p a s í v n u i m u n i z á c i u ľudí i n ý m i p ro t i lá tk am i .
V ý h o d n ý s p ô s o b p o d á v a n i a j e p a r e n t e r á l n y (napr. i n t r a v e n ó z n y , su b k u tá n n y ,
i n t r a p e r i t o n e á l n y , i n t r a m u s k u l á r n y ) . V j e d n o m z v ý h o d n ý c h u s k u t o č n e n í j e
p r o t i l á t k a p o d á v a n á i n t r a v e n ó z n o u i n f ú z i o u a l eb o i n j e k c i o u . V i n o m v ý h o d n o m
u s k u t o č n e n í sa p r o t i l á t k a p o d á v a in t r a m u s k u l á r n o u i n j e k c i o u . V o zv lá š ť v ý h o d
n o m u s k u t o č n e n í sa lá tka p o d á v a s u b k u t á n n o u i n j e k c i o u (napr. š t r n á s ť d en n o u
s u b k u t á n n o u i n j e k c i o u ) .
T e r a p e u t i c k é k o m p o z í c i e m u s i a t y p i c k y b y ť s t e r i ln é a s ta b i ln é v p o d
m i e n k a c h v ý r o b y a s k l a d o v a n i a . K o m p o z í c i a m ô ž e b y ť f o r m u l o v a n á ako r o z to k ,
m i k r o e m u l z i a , d i s p e r z i a , l i p o z ó m a l e b o iná u s p o r ia d a n á š truk túra v h o d n á pre
v y s o k ú k o n c e n t r á c i u l i e č i v a . S t e r i l n é i n j i k o v a t e ľ n é r o z t o k y m ô ž u byť p r ipra
v o v a n é z a č l e n e n í m a k t ív n e j z l ú č e n i n y ( t . j . p r o t i l á tk y a l e b o č a s t i p ro t i l á t k y ) v
p o ž a d o v a n o m m n o ž s t v e do v h o d n é h o r o z p ú š ť a d la p o d ľ a p o t r e b y s j e d n o u a l eb o
s k o m b i n á c i o u v y š š i e v y m e n o v a n ý c h i n g r e d i e n c i í a n a s l e d u j ú c o u f i l t r á c i o u a
s t e r i l i z á c i o u . D i s p e r z i e sa s p r a v i d l a pr ipravujú v l o ž e n í m a k t ív n e j z l ú č e n i n y do
s t e r i l n é h o v e h i k u l a , k to ré o b s a h u j e z á k l a d n é d i s p e r z n é m é d i u m a p o ž a d o v a n é
ď a l š i e i n g r e d i e n c i e z t ý c h , k to ré sú v y š š i e m e n o v a n é . V p r íp a d e s t e r i l n ý c h
p r á š k o v na p r íp r a v u s t e r i l n ý c h i n j i k o v a t e ľ n ý c h r o z t o k o v sú v ý h o d n ý m i m e t ó
d a m i p r ípr a v y s u š e n i e v o v á k u u a l y o f i l i z á c i a , k to ré z i ch v o p r e d st e r i ln e
p r e f i l t r o v a n é h o r o z t o k u p o s k y t u j ú p r á š o k a k t í vne j i n g r e d i e n c i e p lu s a k ú k o ľ v e k
ďalej p o ž a d o v a n ú i n g r e d i e n c i u . V h o d n á t e k u t o s ť r o z to k u m ô ž e b y ť u dr ž ia v a ná
n a p r ík la d p o m o c o u p o v l a k u , ako j e l e c i t í n , v p r íp a d e d i s p e r z i e u d r ž ia v a n ím
v h o d n e j v e ľ k o s t i č a s t í c a p o m o c o u p o v r c h o v o a k t í v n y c h lá to k . P r o l o n g o v a n á
a b s o r p c i a i n j i k o v a t e ľ n ý c h k o m p o z í c i í sa m ô ž e d o s ia h n u ť tak, ž e sa do k o m p o
z í c i e p r id á v a č i n i d l o , k to r é a b s o r p c i u zd rž uj e , n a pr ík la d s o l i m o n o s t e a r á t u a
ž e la t í n a .
31
P ro t i l á tky a č a s t i p r o t i l á t o k p o d ľ a p r e d k l a d a n é h o v y n á l e z u m ô ž u byť
a p l i k o v a n é n a j r ô z n e j š í m i , z praxe z n á m y m i m e t ó d a m i , aj k e ď pre m n o h é tera
p e u t i c k é a p l i k á c i e v ý h o d n o u c e s t o u / s p ô s o b o m p o d a n i a j e s u b k u t á n n a inj ek cia .
P o d ľ a u v á ž e n i a s k ú s e n ý c h o d b o r n í k o v sa b u d e c e s t a a / a l e b o s p ô s o b p o d á v a n ia
l í š i ť v z á v i s l o s t i od p o ž a d o v a n ý c h v ý s l e d k o v . V u r č i t ý c h u s k u t o č n e n i a c h m ô ž e
b y ť ú č i n n ý k o m p o n e n t p r i p r a v o v a n ý s n o s i č o m , k to rý b u d e z l ú č e n i n u chrániť
p red r ý c h l y m u v o ľ ň o v a n í m , ako sú f o r m u l á c i e s r e g u l o v a n ý m u v o ľ ň o v a n í m ,
v rá t a n e i m p l a n t á t o v , t r a n s d e r m á l n y c h n á p l a s t í a m i k r o e n k a p s u l o v a n ý c h s y s t é
m o v u v o ľ ň o v a n i a . P o u ž i t é m ô ž u b y ť b i o d e g r a d a b i l n é , b i o k o m p a t i b i l n é p o l y m é
ry a k o e t y l é n v i n y l a c e t á t , p o l y e t y l é n g l y k o l ( P E G ) , p o l y a n h y d r i d y , p o l y g l y k o l o -
v á k y s e l i n a , k o l a g é n , p o l y o r t o e s t e r y a k y s e l i n a p o l y ( m l i e č n a ) . V e ľ a m e tó d na
p r íp r a v u t a k ý c h t o f o r m u l á c i í j e p a t e n t o v a n ý c h a l e b o sú s k ú s e n ý m o d b o r n ík o m
v š e o b e c n e z n á m e . V i ď napr. R o b i n s o , J. R. ( e d i t o r ) , S u s t a i n e d a n d C o n t r o l l e d
R e l e a s e D r u g D e l i v e r y S y s t e m s , M a r c e l D e k k e r i n c . , N e w Y o r k , 1 9 7 8 .
V u r č i t ý c h u s k u t o č n e n i a c h m ô ž e b y ť p r o t i l á t k a a l e b o ča s ť pro t i lá tk y
p o d ľ a v y n á l e z u p o d á v a n á o r á l n e , n a p r ík l a d s i n e r t n ý m r i e d i d l o m a le b o a s i m i -
l o v a t e ľ n ý m , j e d l ý m n o s i č o m . Z l ú č e n i n a (a i n é i n g r e d i e n c i e , ak sú ž i a d u c e )
m ô ž u b y ť t i e ž u z a t v o r e n é do t v r d é h o a l e b o m ä k k é h o o b a l u ž e l a t í n o v e j k ap s u le ,
z l i s o v a n é do t a b l i e t a l e b o p r i d a n é p r i a m o do s t r a v y s u b j e k t u . N a perorá ln e
t e r a p e u t i c k é p o d á v a n i e m ô ž u b y ť z l ú č e n i n y i n k o r p o r o v a n é do e x c i p i e n t o v a
p o u ž i t é v o f o r m e i n g e s t í v n y c h t a b l i e t , b u k á l n y c h t a b l i e t , p a s t i l i e k , t inktúr,
s u s p e n z i í , s i r u p o v , o p l á t o k a p o d o b n e . N a p o d á v a n i e z l ú č e n i n y p o d ľ a v y n á l e z u
i n o u n e ž p a r e n t e r á l n o u a p l i k á c i o u m ô ž e b y ť n e v y h n u t n é z l ú č e n i n u p ot i ahn u ť
a l e b o p o d á v a ť s p o l u s m a t e r i á l o m na z a b r á n e n i e je j i n a k t i v á c i e .
D o k o m p o z í c i í m ô ž u b y ť t i e ž v č l e n e n é d o p l ň u j ú c e ú č i n n é z l ú č e n i n y . V
u r č i t ý c h u s k u t o č n e n i a c h j e p r o t i l á t k a a l e b o č a s ť p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u
s p o l u - f o r m u l o v a n á a / a l e b o s p o l u - p o d á v a n á s j e d n ý m a l e b o v i a c e r ý m i ď a l š ím i
t e r a p e u t i c k ý m i p r o s t r i e d k a m i . N a p r í k l a d h T N F a p r o t i l á t k a a l e b o časť p ro t i
l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž e b y ť s p o l u - f o r m u l o v a n á a / a l e b o s p o l u - p o d á v a n á s
m e t o t r e x á t o m , j e d n o u a l e b o v i a c e r ý m i ď a l š í m i p r o t i l á t k a m i , k to ré sa v i a ž u na
in é c i e l e (napr. p r o t i l á t k y , k to ré v i a ž u in é c y t o k í n y , a l e b o k toré v i a ž u m o l e k u l y
b u n k o v é h o p o v r c h u ) , s j e d n ý m a l e b o v i a c e r ý m i c y t o k í n m i , r o z p u s t n ý m i T N F a
r e c e p t o r m i ( v iď napr. P C T p u b l i k á c i u č. 9 4 / 0 6 4 7 6 ) a /a l e b o s j e d n ý m a le b o
v i a c e r ý m i c h e m i c k ý m i č i n i d l a m i , k toré in h ib u j ú p r o d u k c iu a l e b o ú č i n n o s ť
h T N F a (a k o c y k l o h e x a n y l i d é n d e r i v á t y , ako j e o p í s a n é v P C T p u b l i k á c i i č.
9 3 / 1 9 7 5 1 ) . O kr em t o h o j e d n a a l e b o v i a c e j p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž u byť
p o u ž i t é v k o m b i n á c i i s d v o m a a l e b o v i a c e r ý m i z p r e d c h á d z a j ú c i c h t e r a p e u
t i c k ý c h p r o s t r i e d k o v . T a k é t o k o m b i n o v a n é t e r a p ie m ô ž u v ý h o d n e v y u ž í v a ť
n i ž š i e d á v k y a p l i k o v a n ý c h t e r a p e u t i c k ý c h p r o s t r i e d k o v , a tak sa v y h ý b a ť
m o ž n ý m t o x i c i t á m a l e b o k o m p l i k á c i á m s p o j e n ý m s r ô z n y m i m o n o t e r a p ia m i .
P o u ž í v a n i e p r o t i l á t o k a l e b o ča s t í p r o t i l á to k p o d ľ a v y n á l e z u v k o m b i n á c i i s
i n ý m i t e r a p e u t i c k ý m i p r o s t r i e d k a m i j e d i s k u t o v a n é ďalej v o d d i e l e IV.
N e o b m e d z u j ú c e p r í k l a d y t e r a p e u t i c k ý c h p r o s t r i e d k o v na r e u m a t o id n ú
art r i t ídu , s k t o r ý m i m ô ž e byť p ro t i l á tk a a l e b o č a sť p ro t i l á tk y p o d ľ a v y n á l e z u
k o m b i n o v a n á , z a h ŕň a jú n a s l e d u j ú c e : n e s t e r o i d n é , p r o t i z á p a l o v é l i e č i v o ( á )
( N S A I D ) ; c y t o k í n o v é s u p r e s í v n e p r o t i z á p a l o v é l i e č i v o ( á ) ( C S A I D ) ; C D P -
5 7 1 / B A Y - 1 0 - 3 3 5 6 ( h u m a n i z o v a n á a n t i - h T N F a p ro t i lá tk a , C e l l t e c h / B a y e r ) ; c A 2
( c h i m é r o v á a n t i - h T N F a p ro t i l á tk a , C e n t o c o r ) ; 75 k d T N F R - I g G [75 k D T N F
r e c e p t o r - I g G f ú z n e h o p r o t e ín u , I m m u n e x ; v iď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 37 ,
S 2 9 5 ( 1 9 9 4 ) ; J. I n v e s t . M e d . V o l . 4 4 2 3 5 A ( 1 9 9 6 ) ] ; 55 k d T N F R - I g G (5 5 kD
T N F r e c e p t o r - I g G f ú z n e h o p r o te ín u , H o f f m a n - L a R o c h e ) ; I D E C - C 9 . 1 / S B
2 1 0 3 9 6 [ n e d e p l e č n á p r i m a t i z o v a n á a n t i - C D 4 p ro t i lá tk a , I D E C / S m i t h K l i n e ; v iď
napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 8 , S 185 ( 1 9 9 5 ) ] ; D A B 4 8 6 - I L - 2 a / a l e b o D A B
3 8 9 - I L - 2 [I L -2 f ú z n e p r o t e í n y , S e r a g e n ; v iď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 36 ,
1 2 3 3 ( 1 9 9 3 ) ] ; A n t i - T a g ( h u m a n i z o v a n ý a n t i - I L - 2 R ; P r o t e in D e s i g n
L a b s / R o c h e ) ; I L - 4 ( p r o t i z á p a l o v ý c y t o k í n , D N A X / S c h e r i n g ) ; IL 10 ( S C H
5 2 0 0 0 , r e k o m b i n a n t n ý I L - 1 0 p r o t i z á p a l o v ý c y t o k í n , D N A X / S c h e r i n g ) ; IL-4 ; IL-
10 a / a l e b o a g o n i s t y I L - 4 (napr. a g o n i s t o v é p r o t i l á t k y ) ; I L - 1 R A ( a n t a g o n i s t i c k ý
I L - 1 r e c e p t o r , S y n e r g e n / A m g e n ) ; T N F - b p / s - T N F R [ r o zp u s tn ý p ro te in v i a ž u c i
T N F ; v i ď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 9 , N o . 9 ( s u p p l e m e n t ) S 2 8 4 ( 1 9 9 6 ) ;
A m e r . J. P h y s i o l . - H e a r t a n d C i r c u l a t o r y P h y s i o l o g y 2 6 8 , 3 7 - 4 2 ( 1 9 9 5 ) ] ;
R 9 7 3 4 0 1 [ i n h i b í t o r f o s f o d i e s t e r á z y T y p IV; v iď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m
3 9 , N o . 9 ( s u p p l e m e n t ) S 2 8 2 ( 1 9 9 6 ) ] ; M K - 9 6 6 [ C O X - 2 in h ib í t o r ; v iď napr.
A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 9 , N o . 9 ( s u p p l e m e n t ) S81 ( 1 9 9 6 ) ] ; I l o p r o s t [viď
napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 9 , N o . 9 ( s u p p l e m e n t ) S 8 2 ( 1 9 9 6 ) ] ; m e to tre x á t ;
33
t a l i d o m i d [v iď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 9 , N o . 9 ( s u p p l e m e n t ) S 2 8 2
( 1 9 9 6 ) ] a t a l i d o m i d u p r í b u z n é l i e č i v á (napr. C e l g e n ) ; l e f l u n o m i d [prot i
z á p a l o v ý a c y t o k í n o v ý in h ib ít o r ; v i ď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 9 , N o . 9
( s u p p l e m e n t ) S 131 ( 1 9 9 6 ) ; I n f l a m m a t i o n R e s e a r c h 4 5 , 1 0 3 - 1 0 7 ( 1 9 9 6 ) ] ;
t r a n e x á m o v ú k y s e l i n u [ in h ib í t o r a k t i v á c i e p l a z m i n o g é n u ; v i ď napr . A r t h r i t i s &
R h e u m a t i s m 3 9 , N o . 9 ( s u p p l e m e n t ) S 2 8 4 ( 1 9 9 6 ) ] ; T - 6 1 4 [ i n h i b í t o r c y t o k í n u ;
v i ď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 9 , N o . 9 ( s u p p l e m e n t ) S 2 8 4 ( 1 9 9 6 ) ] ;
p r o s t a g l a n d í n E1 [v iď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 9 , N o . 9 ( s u p p l e m e n t )
S 2 8 2 ( 1 9 9 6 ) ] ; t e n i d a p [ n e s t e r o i d n é p r o t i z á p a l o v é l i e č i v o ; v iď napr. A r t h r i t i s &
R h e u m a t i s m 3 9 , N o . 9 ( s u p p l e m e n t ) S 2 8 0 ( 1 9 9 6 ) ] ; n a p r o x é n [ n e s t e r o i d n é
p r o t i z á p a l o v é l i e č i v o ; v i ď napr. N e u r o R e p o r t 7 , 1 2 0 9 - 1 2 1 3 ( 1 9 9 6 ) ] ;
m e l o x i c a m ( n e s t e r o i d n é p r o t i z á p a l o v é l i e č i v o ) ; i b u p r o f é n ( n e s t e r o i d n é
p r o t i z á p a l o v é l i e č i v o ) ; p i r o x i c a m ( n e s t e r o i d n é p r o t i z á p a l o v é l i e č i v o ) ;
d i c l o f e n a c ( n e s t e r o i d n é p r o t i z á p a l o v é l i e č i v o ) ; i n d o m e t a c í n ( n e s t e r o i d n é
p r o t i z á p a l o v é l i e č i v o ) ; s u l f a s a l a z í n [v iď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 9 , N o .
9 ( s u p p l e m e n t ) S 2 8 1 ( 1 9 9 6 ) ] ; a z a t io p r í n [v iď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 9 ,
N o . 9 ( s u p p l e m e n t ) S 2 8 1 ( 1 9 9 6 ) ] ; ICE in h i b í t o r ( i n h i b í t o r e n z ý m u
k o n v e r t u j ú c e h o i n t e r l e u k í n - 1 P); z a p - 7 0 a / a l e b o Ick i n h i b í t o r ( i n h i b í t o r
t y r o z í n k i n á z y z a p - 7 0 a l e b o l ck ) ; V E G F in h i b í t o r a / a l e b o V G E F - R i n h i b í t o r
( i n h i b í t o r r a s t o v é h o f a k to r a v a s k u l á r n y c h e n d o t e l o v ý c h b u n i e k a l e b o r e c e p t o r a
v a s k u l á r n y c h e n d o t e l o v ý c h b u n i e k ; in h i b í t o r y a n g i o g e n é z y ) ; k o r t i k o s t e r o i d n é
p r o t i z á p a l o v é l i e č i v á (napr. S B 2 0 3 5 8 0 ) ; in h i b í t o r y T N F k o n v e r t á z y ; a n t i - I L 12
p r o t i l á t k y ; i n t e r l e u k í n - 1 1 [v iď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 9 , N o . 9
( s u p p l e m e n t ) S 2 8 6 ( 1 9 9 6 ) ] ; i n t e r l e u k í n - 1 3 [v iď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m
3 9 , N o . 9 ( s u p p l e m e n t ) S 3 0 8 ( 1 9 9 6 ) ] ; in h i b í t o r y i n t e r l e u k í n u - 1 7 [ v iď napr.
A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 9 , N o . 9 ( s u p p l e m e n t ) S 1 2 0 ( 1 9 9 6 ) ] ; z l a t o ;
p e n i c i l a m í n ; c h l o r o c h í n ; h y d r o x y c h l o r o c h í n ; c h l o r a m b u c i l ; c y k l o f o s f a m i d ;
c y k l o s p o r í n ; t o t á l n e l y m f o i d n é o ž i a r e n i e ; a n t i - t y m o c y t o v ý g l o b u l í n ; a n t i - C D 4
p r o t i l á t k y ; C D 5 - t o x í n y ; o r á l n e p o d á v a n é p e p t i d y a k o l a g é n ; l o b e n z a r i t d i s o d n ý ,
č i n i d l á r e g u l u j ú c e c y t o k í n y ( C R A ) H P 2 2 8 a H P 4 6 6 ( H o u g h t e n P h a r m a c e u t i c a l s ,
i n c . ) ; I C A M - 1 a n t i s e n s e f o s f o r o t i o á t o v é o l i g o d e o x y n u k l e o t i d y ( I S I S 2 3 0 2 ; I s i s
P h a r m a c e u t i c a l s , I n c . ) ; r o z p u s t n ý k o m p l e m e n t o v ý r e c e p t o r 1 ( T P 10; T C e l í
S c i e n c e s , I n c . ) ; p r e d n i z ó n , o r g o t e í n ; g l y k ó z a m i n o g l y k á n - p o l y s u l f á t ; m i n o -
c y k l í n ; a n t i - I L 2 R p r o t i l á t k y , m o r s k é a b o t a n i c k é l i p i d y [ m a s t n é k y s e l i n y z rýb
34
a s e m i e n ras t l ín ; v iď napr. D e L u c a a k o l . , Rhe um. Di s . Cl in. N o r t h Am. 2 1 ,
7 5 9 - 7 7 7 ( 1 9 9 5 ) ] ; au ra n o f ín ; f e n y l b u t a z ó n ; m e k l o f e n a m o v á k y s e l i n a ; f l u f e n a -
m o v á k y s e l i n a ; i n t r a v e n ó z n y i m u n o g l o b u l í n ; z i l e u t o n ; m y k o f e n o l o v á k y s e l i n a
( R S - 6 1 4 4 3 ) ; t a k r o l i m u s ( F K - 5 0 6 ) ; s i r o l i m u s ( r a p a m y c í n ) ; a m i p r i l o s e ( tera-
fe k t ín ) ; k la d r i b í n ( 2 - c h l ó r d e o x y a d e n o z í n ) a azar ib ín .
N e o b m e d z u j ú c e p r ík la d y t e r a p e u t i c k ý c h p r o s t r i e d k o v na z á p a l o v é
o c h o r e n i e v n ú t o r n o s t í , s k t o r ý m i m ô ž e b y ť p ro t i lá tk a a l e b o časť p ro t i l á tk y
p o d ľ a v y n á l e z u k o m b i n o v a n á , zahŕň ajú n a s l e d u j ú c e : b u d e n o z i d ; e p i d e r m á l n y
r a s t o v ý fa ktor ; k o r t i k o s t e r o i d y ; c y k l o s p o r í n ; s u l f a s a l a z í n ; a m i n o s a l i c y l á t y ;
6 - m e r k a p t o p u r í n ; aza t io p r ín ; m e t r o n i d a z o l ; in h i b í t o r y l i p o x y g e n á z y ; m e s a l a -
mín; o l s a l a z í n ; b a l s a l a z i d ; a n t i o x i d a n t y ; i n h i b í t o r y t r o m b o x á n u ; a n t a g o n i s t y
I L - 1 re ce p to r a ; anti -IL-113 m o n o k l o n o v é p r o t i l á t k y ; r a s t o v é f a k to r y ; in h i b í t o r y
e l a s t á z y ; p y r i d y l i m i d a z o l o v é z l ú č e n i n y ; C D P - 5 7 1 / B A Y - 1 0 - 3 3 5 6 ( h u m a n i z o -
v a n á a n t i - T N F a p ro t i l á tk a , C e l l t e c h / B a y e r ) ; c A 2 ( c h i m é r o v á a n t i - T N F a
pro t i l á tk a , C e n t o c o r ) ; 75 k d T N F R - I g G [7 5 k D T N F r e c e p t o r - I g G f ú z n e h o
p ro te ín u , I m m u n e x ; v iď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 3 7 , S 2 9 5 ( 1 9 9 4 ) ; J.
I nves t . Me d . V o l . 4 4 2 3 5 A ( 1 9 9 6 ) ] ; 55 k D T N F R - I g G (5 5 k D T N F r e c e p t o r - I g G
f ú z n e h o p r o t e í n u , H o f f m a n - L a R o c h e ) ; i n t e r l e u k í n - 10 ( S C H 5 2 0 0 0 , S c h e r i n g
P l o u g h ) ; I L -4 ; a g o n i s t y I L - 1 0 a / a l e b o I L -4 (napr. a g o n i s t o v é p r o t i lá tk y ) ;
i n t e r l e u k í n - 1 1; p r e k u r z o r y p r e d n i z o l ó n u , d e x a m e t a z ó n u a l e b o b u d e n o z i d u
k o n j u g o v a n é s g l u k u r o n i d o m a l e b o d e x t r á n o m ; I C A M - 1 a n t i s e n s e f o s f o -
r o t i o á t o v é o l i g o d e o x y n u k l e o t i d y ( I S I S 2 3 0 2 ; I s i s P h a r m a c e u t i c a l s , Inc . ) ;
r o z p u s t n ý k o m p l e m e n t o v ý r e c e p t o r 1 ( T P 1 0 ; T C e l í S c i e n c e s , In c . ) ; m e s a l a z í n s
p o m a l ý m u v o ľ ň o v a n í m ; m e to t r e x á t ; a n t a g o n i s t y fa k to r a a k t i v á c i e k r v n ý c h
d o š t i č i e k ( P A F ) ; c i p r o f l o x a c í n a l i g n o k a í n .
N e o b m e d z u j ú c e p r ík la d y t e r a p e u t i c k ý c h p r o s t r i e d k o v na r o z t r ú s e n ú
s k le r ó z u , s k t o r ý m i m ô ž e byť p r o t i l á t k a a l e b o č a sť p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u
k o m b i n o v a n á , z a h ŕ ň a jú n a s l e d u j ú c e : k o r t i k o s t e r o i d y ; p r e d n i z o l ó n ; m e t y l p r e -
d n i z o l ó n ; a z a t io p r í n ; c y k l o f o s f a m i d ; c y k l o s p o r í n , m e t o t r e x á t ; 4 - a m i n o p y r i d í n ;
t i z a n i d ín ; in t e r f e r ó n - [ 3 1 a ( A v o n e x ™ , B i o g e n ) ; in ter ferón-( 31b (B e t a se ro n ™ ,
C h i r o n / B e r l e x ) ; C o p o l y m e r 1 ( C o p - 1 , C o p a x o n e " ' , T e v a P h a r m a c e u t i c a l
In d u s t r i e s , In c . ) ; h y p e r b a r i c k ý k y s l í k ; i n t r a v e n ó z n y i m u n o g l o b u l í n ; c la b r i b in e ;
35
C D P - 5 7 1 / B A Y - 1 0 - 3 3 5 6 ( h u m a n i z o v a n á a n t i - h T N F a p r o t i l á t k a , C e l l t e c h / -
B a y e r ) ; c A 2 ( c h i m é r o v á a n t i - h T N F a p ro t i l á tk a , C e n t o c o r ) ; 75 k d T N F R - I g G [75
k D T N F r e c e p t o r - I g G f ú z n e h o p r o t e ín u , I m m u n e x ; v iď napr . A r t h r i t i s &
R h e u m a t i s m 3 7 , S 2 9 5 ( 1 9 9 4 ) ; J. I n v e s t . Me d . V o l . 4 4 2 3 5 A ( 1 9 9 6 ) ] ; 55
k d T N F R - I g G (5 5 k D T N F r e c e p t o r - I g G f ú z n e h o p ro te ín u , H o f f m a n - L a R o c h e ) ;
I L - 1 0 ; I L - 4 a a g o n i s t y I L - 1 0 a / a l e b o I L - 4 (napr. a g o n i s t o v é p r o t i l á t k y ) .
N e o b m e d z u j ú c e p r í k l a d y t e r a p e u t i c k ý c h p r o s t r i e d k o v na s e p s u , s k t o r ý m i
m ô ž e b y ť p r o t i l á t k a a l e b o časť p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u k o m b i n o v a n á ,
za h ŕ ň a jú n a s l e d u j ú c e : h y p e r t o n i c k é f y z i o l o g i c k é r o z t o k y ; a n t i b i o t i k á , i n t r a v e
n ó z n y g a m a g l o b u l í n , k o n t i n u á l n u h e m o f i l t r á c i u ; k a r b a p e n é m (n ap r. m e r o p e -
n é m ) ; a n t a g o n i s t y c y t o k í n o v ako T N F a , I L - 1 p, I L -6 a / a l e b o I L - 8 ; C D P -
5 7 1 / B A Y - 1 0 - 3 3 5 6 ( h u m a n i z o v a n á a n t i - h T N F a p ro t i lá tk a , C e l l t e c h / B a y e r ) ; c A 2
( c h i m é r o v á a n t i - h T N F a p ro t i l á tk a , C e n t o c o r ) ; 75 k d T N F a R - I g G [7 5 k D T N F
r e c e p t o r - I g G f ú z n e h o p r o t e í n u , I m m u n e x ; v i ď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 37 ,
S 2 9 5 ( 1 9 9 4 ) ; J. I n v e s t . M e d . V o l . 4 4 2 3 5 A ( 1 9 9 6 ) ] ; 55 k d T N F R - I g G (5 5 kD
T N F r e c e p t o r - I g G f ú z n e h o p r o t e ín u , H o f f m a n - L a R o c h e ) ; č i n i d l á r e g u l u j ú c e
c y t o k í n y ( C R A ) H P 2 2 8 a H P 4 6 6 ( H o u g h t e n P h a r m a c e u t i c a l s , In c . ) ; S K & F
1 0 7 6 4 7 ( n í z k o m o l e k u l á r n y p e p t i d , S m i t h K l i n e B e e c h a m ) ; t e t r a v a l e n t n ý g u a n y l -
h y d r a z ó n C N I - 1 4 9 3 ( P i c o w e r I n š t i t ú t e ) ; in h i b í t o r dráhy t k a n i v o v é h o fak to ra
( T F P I , C h i r o n ) ; P H P ( c h e m i c k y m o d i f i k o v a n ý h e m o g l o b í n , A P E X B i o s c i e n c e ) ;
c h e l á t o r y a c h e l á t y ž e l e z a v rá t a n e k o m p l e x u t r o j m o c n é h o ž e l e z a s k y s e l i n o u
d i e t y l é n t r i a m í n p e n t a o c t o v o u [ D T P A iron (III ) , M o l i c h e m M e d i c i n e s ) ; l y z o f y l í n
( s y n t e t i c k á m a l á m o l e k u l a m e t y l x a n t í n u , C e l í T h e r a p e u t i c s , I n c . ) ; P G G - G l u c a n
( v o v o d e r o z p u s t n ý (31, 3 - g l u k á n , A l p h a - B e t a t e c h n o l o g y ) ; a p o l i p o p r o t e í n A - l
r e k o n š t i t u o v a n ý s l i p i d m i ; c h i r á l n e h y d r o x á m o v é k y s e l i n y ( s y n t e t i c k é
a n t i b a k t e r i á l n e lá tk y , k t o r é i n h i b u j ú b i o s y n t é z u l i p i d u A ) ; p r o t i l á t k y ant i -
e n d o t o x í n u ; E 5 5 3 1 ( s y n t e t i c k ý a n t a g o n i s t a l i p i d u A , E i s a i A m e r i c a , In c . ) ;
r B P h i ( r e k o m b i n a n t n ý N - t e r m i n á l n y f r a g m e n t ľ u d s k é h o b a k t e r i c í d n e h o /
p e r m e a b i l i t u z v y š u j ú c e h o p r o t e ín u a s y n t e t i c k é a n t i - e n d o t o x í n o v é p e p t i d y
( S A E P , B i o s Y n t h R e s e a r c h L a b o r a t o r i e s ) .
N e o b m e d z u j ú c e p r í k l a d y t e r a p e u t i c k ý c h p r o s t r i e d k o v na s y n d r ó m
r e s p i r a č n e j p o r u c h y u d o s p e l ý c h ( A R D S ) , s k t o r ý m i m ô ž e b y ť p r o t i l á tk a a l e b o
36
ča s ť p ro t i l á tk y p o dľ a v y n á l e z u k o m b i n o v a n á , za h ŕň ajú n a s l e d u j ú c e : a n t i - IL -8
p r o t i l á t k y ; terapiu n áhrady p o v r c h o v o a k t í v n y c h lá tok; C D P - 5 7 1 / B A Y - 1 0 - 3 3 5 6
( h u m a n i z o v a n á a n t i - h T N F a p ro t i lá tk a , C e l l t e c h / B a y e r ; c A 2 ( c h i m é r o v á ant i -
h T N F a p rot i lá tk a , C e n t o c o r ) ; 75 k d T N F a R - I g G [75 k D T N F a r e c e p t o r - I g G
f ú z n e h o p r o te ín u , I m m u n e x ; v i ď napr. A r t h r i t i s & R h e u m a t i s m 37 , S 2 9 5
( 1 9 9 4 ) ; J. I nves t . Med . V o l . 4 4 2 3 5 A ( 1 9 9 6 ) ] a 55 k d T N F a - I g G (5 5 kD TNF
r e c e p t o r - I g G f ú z n e h o p r o t e ín u , H o f f m a n - L a R o c h e ) .
F a r m a c e u t i c k é k o m p o z í c i e p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž u o b s a h o v a ť " terap eu t ick y
ú č i n n é m n o ž s t v o " a l e b o " p r o f y l a k t i c k ý ú č i n n é m n o ž s t v o " p r o t i l á t k y a l e b o čast i
p r o t i l á t k y p o dľ a v y n á l e z u . " T e r a p e u t i c k y ú č i n n é m n o ž s t v o " z n a m e n á m n o ž s t v o
ú č i n n é na d o s i a h n u t i e p o ž a d o v a n é h o t e r a p e u t i c k é h o v ý s l e d k u pri n e v y h n u t n ý c h
d á v k a c h a č a s o v ý c h p e r i ó d a c h . T e r a p e u t i c k y ú č i n n é m n o ž s t v o p r o t i l á t k y a leb o
č a s t i p r o t i l á tk y p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž e k o l í s a ť p o d ľ a f a k t o r o v , ako j e s tav
c h o r o b y , v e k , p o h l a v i e a h m o t n o s ť j e d n o t l i v c a a s c h o p n o s ť p r o t i l á t k y a l eb o
ča s t i p r o t i l á t k y v y v o l a ť u j e d n o t l i v c a p o ž a d o v a n ú o d o z v u . T e r a p e u t i c k y ú č i n n é
m n o ž s t v o j e t i e ž také, pri k t o r o m a k é k o ľ v e k t o x i c k é a l e b o š k o d l i v é ú č in k y
p r o t i l á t k y a l eb o ča s t i p r o t i l á t k y sú p r e v a ž o v a n é ú č i n k a m i t e r a p e u t i c k y
p r o s p e š n ý m i . " P r o f y l a k t i c k ý ú č i n n é m n o ž s t v o " z n a m e n á m n o ž s t v o ú č i n n é na
d o s i a h n u t i e p o ž a d o v a n é h o p r o f y l a k t i c k é h o v ý s l e d k u pri n e v y h n u t n ý c h d á v k a c h
a č a s o v ý c h p e r i ó d a c h . P r e t o ž e p r o f y l a k t i c k á d á v k a b ý v a p o d á v a n á s u bjektu
pred a l e b o v s k o r š o m š tá d iu c h o r o b y , j e t y p i c k é , že p r o f y l a k t i c k ý ú č i n n é m n o ž
s t v o b u d e m e n š i e n e ž t e r a p e u t i c k y ú č i n n é m n o ž s t v o .
R e ž i m d á v k o v a n i a m ô ž e b y ť u p r a v e n ý , aby p o s k y t o v a l o p t i m á l n u p o ž a
d o v a n ú o d o z v u (napr. t e r a p e u t i c k ú a l e b o p r o f y l a k t i c k ú o d o z v u ) . N a p r í k la d sa
m ô ž e p o d a ť j e d i n ý b o l u s , m ô ž e sa po da ť n i e k o ľ k o r o z d e l e n ý c h d á v o k v ča s e ,
a l e b o d á v k a m ô ž e b y ť p r o p o r c i o n á l n e z n i ž o v a n á a l e b o z v y š o v a n á p o d ľ a potr ieb
t e r a p e u t i c k e j s i t u á c i e . Je z v l á š ť v ý h o d n é f o r m u l o v a ť p a r e n t e r á l n e k o m p o z í c i e
v o f o r m e j e d n o t i e k na u ľ a h č e n i e p o d á v a n i a a j e d n o t n o s ť d á v k o v a n i a . Tu
p o u ž í v a n á f o r m a j e d n o t k y d á v k y sa v z ť a h u j e na f y z i k á l n e s a m o s t a t n é c e l k y ,
v h o d n é ako j e d n o t k o v é d á v k y pre c i c a v č i e s u b j e k t y , k to ré m a j ú b y ť l i e č e n é ;
k a ž d á j e d n o t k a o b s a h u j e v o p r e d s t a n o v e n é m n o ž s t v o ú č i n n e j z l ú č e n i n y
v y p o č í t a n é tak, aby p o s k y t o v a l o p o ž a d o v a n ý t e r a p e u t i c k ý e f e k t v s p o j e n í s
37
p o ž a d o v a n ý m f a r m a c e u t i c k ý m n o s i č o m . Š p e c i f i k á c i e pre j e d n o t k o v é fo rm y
d á v k y p o d ľ a v y n á l e z u sú d i k t o v a n é a p r i a m o z á v i s i a o d (a ) j e d i n e č n ý c h
v l a s t n o s t í ú č i n n e j z l ú č e n i n y a n a j m ä o d t e r a p e u t i c k é h o a l e b o p r o f y l a k t i c k é h o
ú č i n k u , k to rý m á b y ť d o s i a h n u t ý a (b ) z á k l a d n ý c h o b m e d z e n í pri m i e š a n í
( k o m b i n o v a n í ) ta k e j to ú č in n e j z l ú č e n i n y na l i e č e n i e s e n z i t i v i t y u j e d n o t l i v c o v .
P r í k l a d n é , n e o b m e d z u j ú c e r o z p ä t i e pre t e r a p e u t i c k y a l e b o p r o f y l a k t i c k ý
ú č i n n é m n o ž s t v o p r o t i l á t k y a l e b o č a s t i p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u j e 1 0 - 1 0 0 m g ,
v ý h o d n e j š i e 2 0 - 8 0 m g a n a j v ý h o d n e j š i e o k o l o 4 0 m g . Je t r e b a p o z n a m e n a ť , že
h o d n o t y d á v o k m ô ž u k o l í s a ť p o d ľ a t y p u a v á ž n o s t i s ta vu , pri k t o r o m m á dôj sť
k ú ľ a v e . Ď a le j j e tr eb a p o c h o p i ť , že pre k a ž d ý j e d n o t l i v ý s u b j e k t by m a l i byť
č a s o v o u p r a v o v a n é š p e c i f i c k é r e ž i m y d á v k o v a n i a p o d ľ a i n d i v i d u á l n e j p o t r e b y a
p r o f e s i o n á l n e h o p o s ú d e n i a o s o b y , k to rá p o d á v a a l e b o d o h l i a d a na p o d á v a n i e
k o m p o z í c i í , a ž e ro z p ä t ia tu u v á d z a n e j d á v k y sú iba a k o p r í k l a d a n ie sú
m y s l e n é ak o o b m e d z e n i e r o z s a h u a l e b o p r a k t i z o v a n i a n á r o k o v a n e j k o m p o z í c i e .
V . V y u ž i t i e p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u
A n t i - h T N F a p r o t i l á t k y a l e b o i c h č a s t i p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž u b y ť v ď a k a
s v o j e j danej s c h o p n o s t i v i a z a ť h T N F a v y u ž i t é na d e t e k c i u h T N F a (napr. v
b i o l o g i c k e j v z o r k e ak o j e s é r u m a l e b o p l a z m a ) s p o u ž i t í m k o n v e n č n é h o im u -
n o t e s t u , a k o sú t e s t y s e n z ý m o m s p o j e n é h o i m u n o s o r b e n t u ( E L I S A ) , rád io -
i m u n o t e s t ( R I A ) a l e b o i m u n o h i s t o c h é m i a t k a n iv a . V y n á l e z p o s k y t u j e s p ô s o b na
d e t e k c i u h T N F a v b i o l o g i c k e j v z o r k e z a h ŕ ň a j ú c i n a d v i a z a n i e s t y k u b i o l o g i c k e j
v z o r k y s p r o t i l á t k o u a l e b o č a s ť o u p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u a d e t e g o v a n i e buď
p r o t i l á t k y ( a l e b o ča s t i p r o t i l á t k y ) v i a z a n e j na h T N F a a / a l e b o n e v i a z a n e j
p r o t i l á t k y ( a l e b o ča s t i p r o t i l á t k y ) , a b y sa ta kto z i s t i l a h T N F a v b i o l o g i c k e j
v z o r k e . P r o t i l á t k a j e p r i a m o a l e b o n e p r i a m o o z n a č e n á d e t e g o v a t e ľ n o u lá tk o u ,
ab y sa u ľ a h č i l a d e t e k c i a v i a z a n e j a l e b o n e v i a z a n e j p r o t i l á t k y . V h o d n é d e te -
g o v a t e ľ n é l á tk y p r e d s t a v u j ú r ô z n e e n z ý m y , p r o s t e t i c k é s k u p i n y , f l u o r e s c e n č n é
m a t e r i á l y , l u m i n i s c e n č n é m a t e r i á l y a r á d i o a k t í v n e m a t e r i á l y . P r í k l a d y v h o d
n ý c h e n z ý m o v za h ŕň ajú p e r o x i d á z u c h r e n u , a l k a l i c k ú f o s f a t á z u , [3-gala-
k t o z i d á z u a l e b o a c e t y l c h o l í n e s t e r á z u ; p r í k l a d y v h o d n ý c h k o m p l e x o v p r o s t e -
t i c k ý c h s k u p í n p r e d s t a v u j ú s t r e p t a v i d í n / b i o t í n a a v i d í n / b i o t í n ; p r í k l a d m i
v h o d n ý c h f l u o r e s c e n č n ý c h m a t e r i á l o v sú u m b e l i f e r o n , f l u o r e s c e í n , f l u o r e s c e í n -
38
i z o k y a n á t , r o d a m í n , d i c h l ó r t r i a z i n y l a m i n o f l u o r e s c e í n , d a n s y l c h l o r i d , f y k o e r y -
trín; p r í k l a d o m l u m i n i s c e n č n é h o m a t e r i á l u j e l u m i n o l a p r ík la d m i v h o d n é h o
r á d i o a k t í v n e h o m a t e r i á l u sú 125I, 13II, 35S a l e b o 3H.
A l t e r n a t í v n e k o z n a č o v a n i u p r o t i l á t k y m ô ž e byť h T N F a v b i o l o g i c k ý c h
t e k u t i n á c h a n a l y z o v a n á k o m p e t i č n ý m i m u n o t e s t o m v y u ž í v a j ú c i m rhT NF a
št a n d a rd y o z n a č e n é d e t e g o v a t e ľ n o u l á t k o u a n e o z n a č e n ú a n t i - h T N F a pro t i lá tku.
Pri t o m t o t e s t e sa k o m b i n u j ú r h T N F a š ta n d a rd y a a n t i - h T N F a p rot i lá tk a a
s t a n o v í sa m n o ž s t v o r h T N F a š t a n d a rd u v i a z a n é h o na n e o z n a č e n ú pro t i lá tk u .
M n o ž s t v o h T N F a v b i o l o g i c k e j v z o r k e j e n e p r i a m o ú m e r n é m n o ž s t v u o z n a č e
n é h o h T N F a š ta n d a rd u v i a z a n é h o na a n t i - h T N F a p rot i lá tk u .
N a d e t e k c i u T N F a z i n ý c h s p e c i e s n e ž sú ľudia , na jm ä T N F a z p r im á to v
(napr . š i m p a n z , p a v i á n , k o s m á č , c y n o m o l g u s a m a k a k ) , o š í p a n e j a m y š i sa
m ô ž e p o u ž i ť t i e ž D 2 E 7 p r o t i l á tk a , p r e t o ž e D 2 E 7 sa m ô ž e v i a z a ť ku k a ž d é m u z
t ý c h t o T N F a .
P r o t i l á t k y a čas t i p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u sú s c h o p n é n e u tr a l i z o v a ť
ú č i n n o s ť h T N F a ako in v i t r o , tak aj in v i v o ( v i ď U. S. p a ten t č. 6 , 0 9 0 , 3 8 2 ) .
N a v y š e a s p o ň n i e k t o r é z p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u , ako D 2 E 7 , m ô ž u
n e u t r a l i z o v a ť ú č i n n o s ť h T N F a z i n ý c h s p e c i e s . P r o t i l á t k y a čas t i p ro t i l á to k
p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž u b y ť p o d ľ a t o h o v y u ž i t é na i n h i b í c i u ú č i n n o s t i h T N F a
napr. v k u l tú re b u n i e k o b s a h u j ú c e j h T N F a u ľ u d s k ý c h s u b j e k t o v a l e b o u i n ý c h
c i c a v č í c h s u b j e k t o v , k to ré m ajú T N F a , s k t o r ý m p ro t i l á tk a p o d ľ a v y n á l e z u
k r í ž o v o re a g u j e (napr. š i m p a n z , p a v i á n , k o s m á č , c y n o m o l g u s a makak , o š í p a n á
a l e b o m y š ) . V j e d n o m u s k u t o č n e n í p o s k y t u j e v y n á l e z s p ô s o b i n h i b í c i e
ú č i n n o s t i T N F a p r e d s t a v u j ú c i k o n t a k t o v a n i e T N F a s p r o t i l á t k o u a l eb o ča s ť o u
p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u tak , ž e j e ú č i n n o s ť T N F a i n h i b o v a n á . T N F a je
v ý h o d n e ľ u d s k ý m T N F a . N a p r í k l a d do b u n k o v e j k u l tú ry o b s a h u j ú c e j T N F a ,
a l e b o o ktorej sa d o m n i e v a , že o b s a h u j e T N F a , m ô ž e b y ť do k u l t i v a č n é h o
m é d i a pr ida n á p r o t i l á t k a a l e b o ča s ť p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u , aby b o la
ú č i n n o s ť h T N F a v k u l tú re i n h i b o v a n á .
V o v ý h o d n o m u s k u t o č n e n í p o s k y t u j e v y n á l e z s p ô s o b y l i e č e n i a c h o r ô b ,
pri k t o r ý c h j e p o d á v a n i e a n t i - T N F a p r o t i l á tk y p r o s p e š n é , zahŕň ajúci
39
š tr n á s ť d e n n é s u b k u t á n n e p o d á v a n i e p r o t i l á t k y a l e b o č a s t i p r o t i l á tk y podľa
v y n á l e z u su b jek tu ta k , že j e c h o r o b a l i e č e n á . V o z v l á š ť v ý h o d n o m u sk u to č n e n í
j e p ro t i lá tk a p o d á v a n á s u b k u t á n n e v š t r n á s ť d e n n o m h a r m o n o g r a m e . V inom
z v l á š ť v ý h o d n o m u s k u t o č n e n í j e p r o t i l á t k a p o d á v a n á pred , p o č a s a l eb o po
p o d a n í m e t o t r e x á t u . V ý h o d n e j e s u b j e k t o m s u b j e k t ľ u d s k ý . A l t e r n a t í v n e m ô ž e
b y ť s u b j e k t o m c i c a v e c e x p r i m u j ú c i T N F a , s k t o r ý m p r o t i l á t k a p o d ľ a v y n á l e z u
r e a g u j e k r í ž o v o . Ď a l e j m ô ž e e š t e b y ť s u b j e k t o m c i c a v e c , do k to rého bol
z a v e d e n ý h T N F a (napr. p o d a n í m h T N F a a l e b o e x p r e s i o u h T N F a tr a nsg énu ) .
P r o t i l á t k a p o dľ a v y n á l e z u m ô ž e b y ť ľ u d s k é m u s u b j e k t u p o d á v a n á na t e ra p eu
t i c k é ú č e l y ( d i s k u t o v a n é ď a l e j , n i ž š i e ) . N a v y š e na v e t e r i n á r n e ú č e l y a l eb o ako
m o d e l ľu dskej c h o r o b y na z v i e r a t i m ô ž e b y ť p r o t i l á t k a p o d ľ a v y n á l e z u p o d á
v a n á i n é m u n e ž ľ u d s k é m u c i c a v c o v i e x p r i m u j ú c e m u T N F a , s k t o r ý m pro t i lá tk a
r e a g u j e k r í ž o v o (napr. p r i m á t o v i , o š í p a n e j a l e b o m y š i ) . V z h ľ a d o m na to m ô ž u
b y ť ta k é t o m o d e l y na z v i e r a t á c h u ž i t o č n é na h o d n o t e n i e t e r a p e u t i c k e j ú č in n o s t i
p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u (nap r. t e s t o v a n i e d á v o k a č a s o v ý c h p r i e b e h o v
p o d á v a n i a ) .
P o d tu p o u ž í v a n ý m v ý r a z o m " c h o r o b a , pri k tore j j e p o d á v a n i e a n t i - T N F a
p r o t i l á t k y p r o s p e š n é " , sa r o z u m i e , že za h ŕň a o c h o r e n i a a i n é z d r a v o t n é ť a ž
k o s t i , pri k t o r ý c h sa p r e u k á z a l o , ž e p r í t o m n o s ť T N F a u s u b j e k t u tr p ia c e ho
c h o r o b o u j e , a l e b o e x i s t u j e d o m n i e n k a , ž e j e , buď z o d p o v e d n á za p a t o f y z i o -
l ó g i u c h o r o b y a l e b o j e f a k t o r o m , k to rý p r i s p i e v a ku z h o r š o v a n i u c h o r o b y , a lebo
k d e b o l o p r e u k á z a n é , ž e in á a n t i - T N F a p r o t i l á t k a a l e b o jej b i o l o g i c k y ú č inn á
č a s ť b o l a ú s p e š n e p o u ž i t á na l i e č e n i e o c h o r e n i a . T e d a c h o r o b a , pri ktorej
ú č i n n o s ť T N F a š k o d í , j e c h o r o b o u , pri k torej sa o č a k á v a , ž e i n h i b í c i a ú č i n n o s t i
T N F a u ľ a v í s y m p t ó m o m a / a l e b o p r o g r e s i i c h o r o b y . T a k é t o c h o r o b y m ô ž u byť
p r e u k á z a n é napr. z v ý š e n í m k o n c e n t r á c i e T N F a v b i o l o g i c k e j t e k u t i n e subj ek tu
t r p i a c e h o c h o r o b o u (n apr . z v ý š e n i e k o n c e n t r á c i e T N F a v s ér e , p la z m e ,
s y n o v i á l n o m m a z e , atď. u s u b j e k t u ) , k t o r é m ô ž e b y ť d e l e g o v a n é napr.
s p o u ž i t í m a n t i - T N F a p r o t i l á t k y , ako j e o p í s a n é v y š š i e . E x i s t u j ú p o č e t n é
p r í k l a d y c h o r ô b , pri k t o r ý c h j e a k t i v i ta T N F a š k o d l i v á . P o u ž i t i e p ro t i lá to k a
č a s t í p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u pri l i e č e n í š p e c i f i c k ý c h c h o r ô b j e d i s k u to v a n é
ď a l e j :
40
A . S e p s a
F ak to r n e k r o t i z u j ú c i n á do r v p a t o f y z i o l ó g i i s e p s y hrá n e p o p i e r a t e ľ n ú
ú l o h u s b i o l o g i c k ý m i ú č i n k a m i , m e d z i ktoré patrí h y p o t e n z i a , m y o k a r d i á l n a
s u p r e s i a , s y n d r ó m v a s k u l á r n e j p r i e p u s t n o s t i , n e k r ó z a o r g á n u , s t i m u l á c i a u v o ľ
ň o v a n i a t o x i c k ý c h s e k u n d á r n y c h m e d i á t o r o v a a k t i v á c i a k a s k á d y zr ážan ia [v iď
napr. T r a c e y K. J. a C e r a m i A . , A nn a . Rev. M e d . 4 5 , 4 9 1 - 5 0 3 ( 1 9 9 4 ) ; R u s s e l l
D. a T h o m p s o n R. C. Cur r . Op i n . B i o t e c h . 4 , 7 1 4 - 7 2 1 ( 1 9 9 3 ) ] . P o d ľ a to h o
ľ u d s k é p r o t i l á t k y a č a s t i p r o t i l á t o k p o dľ a v y n á l e z u m ô ž u b y ť v y u ž i t é na l i e č e
n ie s e p s y v každ ej je j k l i n i c k e j s i t u á c i i , vrá tane s e p t i c k é h o š o k u , e n d o t o x i c -
k é h o š o k u , g r a m n e g a t í v n e j s e p s y a s y n d r ó m u t o x i c k é h o š o k u .
Ď a le j n a v y š e a n t i - T N F a p ro t i l á tk a a lebo je j č a sť p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž e
b y ť na l i e č e n i e s e p s y p o d á v a n á s p o lu s j e d n ý m a l e b o v i a c e r ý m i ď a l š í m i
t e r a p e u t i c k ý m i p r o s t r i e d k a m i , k to ré m ô ž u s e p s u ďalej z m i e r ň o v a ť , ako je
i n h i b í t o r i n t e r l e u k í n u - 1 (a k o t i e , o p i s o v a n é v PC T p u b l i k á c i i č. W O 9 2 / 1 6 2 2 1 a
č. W O 9 2 / 1 7 5 8 3 ) , c y t o k í n i n t e r l e u k í n - 6 (v iď napr. P C T p u b l i k á c i u č. WO
9 3 / 1 1 7 9 3 ) a l e b o a n t a g o n i s t a fa k to r a a k t i v á c i e k r v n ý c h d o š t i č i e k (v iď napr.
p u b l i k á c i u E u r ó p s k e j p a t e n t o v e j p r i h l á š k y č. EP 3 7 4 5 1 0 ) .
D o d a t o č n e , v o v ý h o d n o m u s k u t o č n e n í j e a n t i - T N F a p r o t i l á tk a a l e b o jej
ča s ť p o d ľ a v y n á l e z u p o d á v a n á ľ u d s k é m u su b j ek tu v p o d s k u p i n e p a c i e n t o v so
s e p s o u , k tor í m a j ú v č a s e l i e č e n i a k o n c e n t r á c iu I L - 6 v sé re a l e b o p l a z m e nad
5 0 0 p g / m l a l e b o v ý h o d n e j š i e 1 0 0 0 p g / m l (v iď D a u m L. a k o l . , P C T p u b l i k á c i a
č. W O 9 5 / 2 0 9 7 8 ) .
B. A u t o i m u n i t n é c h o r o b y
F a k to ru n e k r o t i z u j ú c e m u n á d o r b o la p r e u k á z a n á a k t í v n a ú lo h a v p a t o
f y z i o l ó g i i r ô z n y c h a u t o i m u n i t n ý c h ch o rô b . T N F a b o l a n a p r ík l a d p r e u k á za n á
ú č a s ť na v y v o l á v a n í z á p a l u t k a n iv a a p r í č in e d e š t r u k c i e k ĺb u pri reu m a to id n e j
a rtr i t í de [ v iď napr. T r a c e y a C e r a m i , v y š š i e ; A r e n d W. P, a D a y e r J -M ., Arth.
41
R h e u m . 3 8 , 1 5 1 - 1 6 0 ( 1 9 9 5 ) ; F a v a R. A. a k o l . , Cl in . Exp. I m m u n o l . 94 , 2 6 1 - 2 6 6
( 1 9 9 3 ) ] . T N F a sa z ú č a s t n i l t i e ž na v y v o l á v a n í smrti b u n k o v ý c h o s t r o v č e k o v a
s p r o s t r e d k o v a n í i n z u l í n o v e j r e z i s t e n c i e pri d i a b e t e s ( v i ď napr. T r a c e y a
C e r a m i , v y š š i e ; P C T p u b l i k á c i a č. W O 9 4 / 0 8 6 0 9 ) . T N F a b o l t i e ž p r e u k á z a n ý
ako m e d i á t o r c y t o t o x i c i t y prot i o l i g o d e n d r o c y t o m a i n d u k c i e z á p a l o v ý c h n á k a z
pri ro z t r ú s e n e j s k l e r ó z e ( v i ď napr. T r a c e y a C e ra m i , v y š š i e ) . C h i m é r o v é a
h u m a n i z o v a n á m y š a c i e a n t i - h T N F a p r o t i l á t k y b o l i p o d r o b e n é k l i n i c k é m u
t e s t o v a n i u na l i e č e n i e r e u m a t o i d n e j artr i t ídy [ v i ď napr. E l l i o t t M. J. a k o l . ,
L a n c e t 3 4 4 , 1 1 2 5 - 1 1 2 7 ( 1 9 9 4 ) ; E l l i o t t M. J. a k o l . , L a n c e t 3 4 4 , 1 1 0 5 - 1 1 10
( 1 9 9 4 ) ; R a n k in E. C . a k o l . , Br. J. R h e u m a t o l . 3 4 , 3 3 4 - 3 4 2 ( 1 9 9 5 ) ] .
Ľ u d s k é p r o t i l á t k y a ča s t i p r o t i l á to k p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž u b y ť p o u ž i t é na
l i e č e n i e a u t o i m u n i t n ý c h c h o r ô b , na jm ä t ý c h , k to ré sú s p o j e n é so z á p a l o m ,
v rá t a n e r e u m a t o i d n e j ar tr i t í dy , r e u m a to i d n e j s p o n d y l i t í d y , o s t e o a r t r i t í d y a
atr i t ic ke j d ny , a l e r g i e , r o z t r ú s e n e j s k l e r ó z y , a u t o i m u n i t n é h o d ia b e t u , a u t o i m u -
nit ne j u v e i t í d y a n e f r o t i c k é h o s y n d r ó m u . T y p i c k é j e p r o t i l á t k u a l e b o ča s ť
p r o t i l á t k y p o d á v a ť s y s t é m o v o , aj keď pre u r č i t é c h o r o b y m ô ž e b y ť p r o s p e š n é
l o k á l n e p o d á v a n i e p r o t i l á t k y a l e b o čas t i p r o t i l á t k y v m i e s t e zá p a l u (napr.
l o k á l n e p o d á v a n i e d o k ĺ b o v pri r e u m a t o i d n e j artr i t íde a l e b o t o p i c k é p o d á v a n i e
k d i a b e t i c k ý m v r e d o m , s a m o t n ú a l e b o v k o m b i n á c i i s c y k l o h e x a n y l i d é n -
d e r i v á t o m , ako j e o p í s a n é v P C T p u b l i k á c i i č. W O 9 3 / 1 9 7 5 1 ) .
C. I n f e k č n é c h o r o b y
F ak to r n e k r o t i z u j ú c i n á d o r b o l p r e u k á z a n ý ako m e d i á t o r b i o l o g i c k ý c h
ú č i n k o v p o z o r o v a n ý c h pri r ô z n y c h i n f e k č n ý c h c h o r o b á c h . T N F a . b o l n a p r ík la d
p r e u k á z a n ý a k o m e d i á t o r z á p a l u m o z g u a k a p i lá r n e j t r o m b ó z y a p o s t i h n u t i a
i n f a r k t o m pri m a l á r i i ( v i ď napr. T r a c e y a C e r a m i , v y š š i e ) . T N F a . b o l t i e ž
p r e u k á z a n ý a k o m e d i á t o r z á p a l u m o z g u , pri i n d u k o v a n í k o l a p s u h e m a t o -
e n c e f a l i c k e j b a r i é r y , pri s p ú š ť a n í s e p t i c k é h o š o k o v é h o s y n d r ó m u a pri a k t i v á c i i
ž i l o v é h o i n f a rk tu pri m e n i n g i t í d e (v iď napr. T r a c e y a C e r a m i , v y š š i e ) . T N F a
b o l t i e ž p r e u k á z a n ý pri v y v o l a n í k a c h e x i e , s t i m u l á c i i p r o l i f e r á c i e v í r u s u a
m e d i á c i i p o š k o d e n i a c e n t r á l n e h o n e r v o v é h o s y s t é m u pri s y n d r ó m e z í s k a n e j
42
im u ni tn e j n e d o s t a t o č n o s t i ( A I D S ) (v iď napr. T r a c e y a C e ra m i , v y š š i e ) .
P ro t i l á t ky a čas t i p r o t i l á t o k p o dľ a v y n á l e z u m ô ž u b y ť t e d a p o u ž i t é na l i e č e n i e
i n f e k č n ý c h c h o r ô b , v r á t a n e bakter iá lnej m e n i n g i t í d y ( v i ď napr. p u b l i k á c i u
E ur ó psk e j p a t e n t o v e j p r i h l á š k y č. EP 585 7 0 5 ) , c e r e b r á ln e j m a lá r i e , A I D S a k
A I D S sa v z ť a h u j ú c e h o k o m p l e x u ( A R C ) ( v i ď napr. p u b l i k á c i u E urópsk ej
p a t e n t o v e j p r i h l á š k y č. EP 2 3 0 5 7 4 ) , r o v n a k o a k o dru hotnej i n f e k c i e m e g a -
l o v í r u s o m pri t r a n s p l a n t á c i i [v iď napr. F i e t z e E. a k o l . , T r a n s p l a n ta t i o n 5 8 ,
6 7 5 - 6 8 0 ( 1 9 9 4 ) ] . P r o t i l á t k y a čas t i p ro t i l á to k p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž u b y ť t i e ž
p o u ž i t é na z m i e r n e n i e s y m p t ó m o v s p o j e n ý c h s i n f e k č n ý m i c h o r o b a m i v rá t ane
h o r ú č k y a m y a l g i e v p l y v o m i n f e k c i e (ako pri c h r í p k e ) a k a c h e x i e k i n f e k c i i
druhotne j (napr. d r u h o t n e j k A I D S a leb o A R C ) .
D. T r a n s p l a n t á c i a
Faktor n e k r o t i z u j ú c i nád or bol p r e u k á z a n ý ako k ľ ú č o v ý m e d i á t o r
o d v r h n u t i a a l o š t e p o v a o c h o r e n i a tr ansp lantá t v e r z u s h o s t i t e ľ ( G V H D ) a pri
m e d i á c i i n e p r i a z n i v e j r e a k c i e , ktorá b o la p o z o r o v a n á , k eď , aby sa i n h i b o v a l o
o d v r h n u t i e o b l i č k o v ý c h tr a n s p la n t á to v , sa p o u ž i j e k r y s i a p ro t i lá tk a O K T 3 ,
z a c i e l e n á prot i k o m p l e x u C D 3 r e cep to r a T b u n i e k [v iď napr, T r a c e y a C e r a m i ,
v y š š i e ; E a s o n J. D . a k o l . , T r a n s p l a n t a t i o n 5 9 , 3 0 0 - 3 0 5 ( 1 9 9 5 ) ; S ut ha n th ira n
M. a Strom T. B . , N e w Eng l . J. M e d . 3 3 1 , 3 6 5 - 3 7 5 ( 1 9 9 4 ) ] . P r o t i l á t k y a ča s t i
p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž u b y ť teda p o u ž i t é na i n h i b í c i u o d v r h n u t i a
t r a n s p la n tá tu v r á t a n e o d v r h n u t i a a l o t r a n s p la n t á t o v i x e n o t r a n s p l a n t á t o v a na
i n h i b o v a n i e G V H D . Aj k eď pro t i lá tk a a l e b o č a s ť p r o t i l á t k y m ô ž e byť p o u
ž í v a n á s a m o t n á , v ý h o d n e j š i e sa p o u ž í v a v k o m b i n á c i i s j e d n ý m a l e b o v i a c e r ý m i
i n ý m i p r o s t r i e d k a m i , k to r é i n h ib u j ú i m u n i tn ú o d o z v u prot i a lo t r a n s p la n tá t u
a l e b o i nh ib ujú G V H D . N a p r í k l a d v j e d n o m u s k u t o č n e n í j e p r o t i l á tk a a l e b o časť
p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u p o u ž i t á v k o m b i n á c i i s O K T 3 , ab y sa i n h i b o v a l i
r e a k c i e , k to ré O K T 3 i n d u k u je . V i n o m u s k u t o č n e n í j e p r o t i l á t k a a l e b o časť
p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u p o u ž i t á v k o m b i n á c i i s j e d n o u a l e b o v i a c e r ý m i
p r o t i l á t k a m i z a m e r a n ý m i na iné c i e l e z a p o j e n é do r e g u l o v a n i a i m u n i t n ý c h
o d p o v e d í , napr. na C D 2 5 m o l e k u l y b u n k o v é h o p o v r c h u ( a - r e c e p t o r inter-
l e u k í n u - 2 ) , C D l l a ( L F A - 1 ) , C D 5 4 ( I C A M - 1 ) , C D 4 , C D 4 5 , C D 2 8 / C T L A 4 ,
43
C D 8 0 ( B 7 - 1 ) a / a l e b o C D 8 6 ( B 7 - 2 ) . V e š t e i n o m u s k u t o č n e n í j e p ro t i l á tk a a l e b o
Časť p r o t i l á t k y p o d ľ a v y n á l e z u p o u ž i t á v k o m b i n á c i i s j e d n ý m a l e b o v i a c e r ý m i
o b v y k l ý m i s u p r e s í v n y m i č i n i d l a m i ako j e c y k l o s p o r í n A a l e b o F K 5 0 6 .
E. Z h u b n ý n ádor
Fa k to r n e k r o t i z u j ú c i n á d o r b o l p r e u k á z a n ý pri v z n i k u k a c h e x i e , pri
s t i m u l o v a n í rastu n á d o r u , pri z v y š o v a n í m e t a s t a t i c k é h o p o t e n c i á l u a m e d i á c i i
c y t o t o x i c i t y pri z h u b n o m n á d o r e (v iď napr. T r a c e y a C e r a m i , v y š š i e ) . P o d ľ a
t o h o p r o t i l á t k y a l e b o č a s t i p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž u b y ť p o u ž i t é pri
l i e č e n í z h u b n ý c h n á d o r o v na i n h i b í c i u rastu n á d o r u a l e b o m e t a s t á z y a / a l e b o na
z m i e r n e n i e k a c h e x i e , d ru ho t ne j k z h u b n é m u ná do ru . P r o t i l á t k a a l e b o časť
p r o t i l á t k y m ô ž e b y ť p o d á v a n á s y s t é m o v o a l e b o l o k á l n e na m i e s t e nádoru.
F. P ľ ú c n e c h o r o b y
F a k t o r n e k r o t i z u j ú c i n á d o r bo l p r e u k á z a n ý v p a t o f y z i o l ó g i i s y n d r ó m u
r e s p i r a č n e j p o r u c h y u d o s p e l ý c h , vrá tane s t i m u l o v a n i a l e u k o c y t - e n d o t e l i á l n e j
a k t i v á c i e , z a m e r a n i a c y t o t o x i c i t y na p n e u m o c y t y a i n d u k o v a n i a s y n d r ó m u
v a s k u l á r n e j p r i e p u s t n o s t i ( v i ď napr. T r a c e y a C e r a m i , v y š š i e ) . P o d ľ a t o h o m ô ž u
b y ť p r o t i l á t k y a l e b o ča s t i p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u p o u ž i t é na l i e č e n i e
r ô z n y c h p ľ ú c n y c h c h o r ô b , v r á t a n e s y n d r ó m u r e s p ir a č n e j p o r u c h y u d o s p e l ý c h
( v i ď napr. P C T p u b l i k á c i u č. W O 9 1 / 0 4 0 5 4 ) , p ľ ú c n e h o š o k u , c h r o n i c k e j
p ľ ú c n e j z á p a l o v e j c h o r o b y , p u l m o n á l n e j s a r k o i d ó z y , p u l m o n á l n e j f i b r ó z y a
s i l i k ó z y . P r o t i l á t k a a l e b o ča s ť p r o t i l á t k y m ô ž e b y ť p o d á v a n á s y s t é m o v o a l e b o
l o k á l n e na p o v r c h p ľ ú c n a p r ík l a d ak o a e r o s ó l .
G. Č r e v n é c h o r o b y
F a k t o r n e k r o t i z u j ú c i n á d o r b o l p r e u k á z a n ý v p a t o f y z i o l ó g i i z á p a l o v ý c h
č r e v n ý c h c h o r ô b [v iď napr. T r a c y K. J. a k o l . , S c i e n c e 2 3 4 , 4 7 0 - 4 7 4 ( 1 9 8 6 ) ;
44
Sun X - M . a k o l . , J. Cl in . I n v e s t . 8 1 , 1 3 2 8 - 1 3 3 1 ( 1 9 8 8 ) ; M a c D o n a l d T. T. a
k o l . , Cl in. Exp. I m m u n o l . 81 , 3 0 1 - 3 0 5 ( 1 9 9 0 ) ] . C h i m é r o v é m y š a c i e a n t i - h T N F a
p r o t i l á t k y b o l i p o d r o b e n é k l i n i c k é m u t e s t o v a n i u na l i e č e n i e C r o h n o v e j c h o r o b y
[ D u l l e m e n H. M. a k o l . , G a s t r o e n t e r o l o g y 10 9 , 1 2 9 - 1 3 5 ( 1 9 9 5 ) ] . Ľ u d s k é
p r o t i l á t k y a l e b o ča s t i p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž u byť na l i e č e n i e č r e v n ý c h
c h o r ô b p o u ž i t é t i e ž , napr. pri i d i o p a t i c k e j z á p a l o v e j č r e v n e j c h o r o b e , ktorá
za h ŕň a d v a s y n d r ó m y , C r o h n o v u c h o r o b u a u l c e r ó z n u k o l i t íd u .
H. S r d c o v é p o r u c h y
P ro t i lá t k y a čas t i p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u m ô ž u b y ť t i e ž p o u ž i t é na
l i e č e n i e r ô z n y c h k a r d i á l n y c h p o r ú c h v rá t a ne i s c h é m i e s rd ca ( v i ď napr. p u b l i
k á c i u E u r ó p s k e j p a t e n t o v e j p r i h l á š k y č EP 4 5 3 8 9 8 ) a s r d c o v e j n e d o s t a t o č n o s t i
( s l a b o s ť s r d c o v é h o s v a l u ) (v i ď napr . P C T p u b l i k á c i u č. W O 9 4 / 2 0 1 3 9 ) .
I. Iné
P r o t i l á t k y a čas t i p r o t i l á t o k p o d ľ a v y n á l e z u sa m ô ž u t i e ž p o u ž i ť na
l i e č e n i e r ô z n y c h i n ý c h c h o r ô b , pri k t o r ý c h j e a k t i v i ta T N F a š k o d l i v á . P r ík la dy
i n ý c h o c h o r e n í a c h o r ô b , pri k t o r ý c h b o l a v p a t o f y z i o l ó g i i a k t i v i t a T N F a p r e u
k á z a n á , a k toré sa t e d a m ô ž u l i e č i ť s p o u ž i t í m p ro t i l á tk y a l e b o ča s t i p r o t i l á t k y
p o d ľ a v y n á l e z u , za h ŕň ajú z á p a l o v é k o s t n é o c h o r e n i e a p o r u c h u r e s o r p c i e ko s t í
[ v iď napr. B e r t o l i n i D . R. a k o l . , N á t u r e 3 1 9 , 5 1 6 - 5 1 8 ( 1 9 8 6 ) ; K o n i g A. a k o l . ,
J. B o n e M i n e r . R e s . 3, 6 2 1 - 6 2 7 ( 1 9 8 8 ) ; L ern er U . H . a O h l i n A . , J. B o n e Mi ne r .
Res . 8, 1 4 7 - 1 5 5 ( 1 9 9 3 ) a S h a n k a r G. a S tern P. H . , B o n e 14 , 8 7 1 - 8 7 6 ( 1 9 9 3 ) ] ,
h e p a t i t í d u v rát ane a l k o h o l i c k e j h e p a t i t í d y [v iď napr. M c C l a i n C. J. a C o h e n D.
A . , H e p a t o l o g y 9 , 3 4 9 - 3 5 1 ( 1 9 8 9 ) ; F e l v e r M. E. a k o l . , A l c o h o l . Cl in . Exp. Res .
14, 2 5 5 - 2 5 9 ( 1 9 9 0 ) a H a n s e n J., a k o l . , H e p a t o l o g y 2 0 , 4 6 1 - 4 7 4 ( 1 9 9 4 ) ] a
v í r u s o v ú h e p a t i t í d u [ S h e r o n N . a k o l . , J. H e p a t o l . 12, 2 4 1 - 2 4 5 ( 1 9 9 1 ) a
H u s s a i n M. J. a k o l . , J. Cl in . P a t h o l . 4 7 , 1 1 12-1 1 15 ( 1 9 9 4 ) ] , p o r u c h y
k o a g u l á c i e [v iď napr. v a n der P o l i a k o l . , P r o g . Cl in. Bi o l . R e s . 3 6 7 , 5 5 - 6 0
( 1 9 9 1 ) ] , s p á l e n i n y [v iď napr. G i r o i r B. P. a k o l . , Am. J. P h y s i o l . 2 6 7 , H l 1 8 - 1 2 4
45
( 1 9 9 4 ) a L iu X. S. a k o l . , B u m s 2 0 , 4 0 - 4 4 ( 1 9 9 4 ) ] , p o š k o d e n i e r e p e r f ú z i e (v iď
napr. S c a l e s W. E. a k o l . , vlm. J. P h y s i o l . 2 6 7 , G1 122-1 1 2 7 ( 1 9 9 4 ) ; Serr ic k a
k o l . , T r a n s p l a n t a t i o n 5 8 , 1 15 8 -1 1 6 2 ( 1 9 9 4 ) a Y a o Y. M. a k o l . , R e s u s c i t a t i o n
2 9 , 1 5 7 - 1 6 8 ( 1 9 9 5 ) ] , t v o r b u k e l o i d o v [v iď napr. M c C a u l e y R. L. a k o l . , J. Cl in.
I m m u n o l . 12 , 3 0 0 - 3 0 8 ( 1 9 9 2 ) ] , t v o r b u z j a z v e n é h o t k a n i v a a p y r e x i u .
P r e h ľ a d o b r á z k o v na v ý k r e s o c h
O b r á z k y 1A a 1B o p i s u j ú o d o z v y A m e r i c a n C o l l e g e o f R h e u m a t o l o g y 20
( A C R 2 0 ) a A C R 5 0 u p a c i e n t o v t r p i a c i c h na r e u m a t o i d n ú ar tr i t í du ( R A ) po
s u b k u t á n n o m d á v k o v a n í p r o t i l á t k y D 2 E 7 k a ž d ý t ý ž d e ň c e l k o m p o č a s d v a n á s t i c h
t ý ž d ň o v (1 A ) a l e b o po s u b k u t á n n o m d á v k o v a n í p r o t i l á t k y D 2 E 7 a m e t o t r e x á t u
k a ž d ý d ru hy t ý ž d e ň (1 B ) c e l k o m p o č a s d v a d s i a t i c h š t y r o c h t ý ž d ň o v . Ú d a je
u k a z u j ú , ž e d á v k o v a n i e k a ž d ý d r u h ý t ý ž d e ň j e ú č i n n é r o v n a k o a k o d á v k o v a n i e
k a ž d ý t ý ž d e ň .
O b r á z o k 2 o p i s u j e o d o z v y A C R 2 0 , A C R 5 0 a A C R 7 0 u p a c i e n t o v
t r p i a c i c h na R A po s u b k u t á n n o m d á v k o v a n í p r o t i l á t k y D 2 E 7 a m e t o t r e x á t u
k a ž d ý d ru hý t ý ž d e ň p o č a s d v a d s i a t i c h š t y r o c h t ý ž d ň o v .
O b r á z k y 3 A a 3 B o p i s u j ú č a s o v é p r i e b e h y p o č t u b o l e s t i v ý c h k í b o v ( 3 A ) a
p o č t u o p u c h n u t ý c h k ĺ b o v ( 3 B ) p o č a s d v a d s i a t i c h š t y r o c h t ý ž d ň o v u p a c i e n t o v
t r p i a c i c h na R A po s u b k u t á n n o m d á v k o v a n í p r o t i l á t k y D 2 E 7 a m e t o t r e x á t u
k a ž d ý d ru hý t ý ž d e ň p o č a s d v a d s i a t i c h š t y r o c h t ý ž d ň o v .
O b r á z o k 4 o p i s u j e v ý s l e d k y krátkej f o r m y z d r a v o t n í c k e h o v y š e t r e n i a
( S F - 6 ) p a c i e n t o v t r p i a c i c h na R A p o s u b k u t á n n o m d á v k o v a n í p r o t i l á t k y D 2 E 7 a
m e t o t r e x á t u k a ž d ý dru hý t ý ž d e ň p o č a s d v a d s i a t i c h š t y r o c h t ý ž d ň o v . RP =
f y z i c k á ro la , PF = f y z i c k á f u n k c i a , B P = t e l e s n á b o l e s ť , G H - c e l k o v é z d r a v i e ,
V = v i t a l i t a , SF = s o c i á l n a č i n n o s ť , RE = e m o c i o n á l n a r o l a a M E = d u š e v n é
z d r a v i e .
46
O br á zo k 5 o p i s u j e p e r c e n t á A C R o d p o v e d a j ú c i c h s u b j e k t o v po j e d in e j
i n t r a v e n ó z n e j i n j e k c i i p r o t i l á t k y D 2 E 7 a m e t o t r e x á t u u p a c i e n t o v tr p iac ic h na
R A .
T e n t o v y n á l e z j e ďalej o b j a s ň o v a n ý n a s l e d u j ú c i m i p r í k l a d m i , ktoré n ie sú
c h á p a n é ako o b m e d z u j ú c e . O b s a h y v š e t k ý c h o d v o l á v o k , p a t e n t o v a p u b l i k o v a
n ý c h p a t e n t o v ý c h p r i h l á š o k c i t o v a n é v š a d e v te j to p r i h l á š k e sú t ý m t o zahrn o-
v a n é v o d k a z o c h .
P r í k l a d y u s k u t o č n e n i a v y n á l e z u
P r í k l a d 1
L i e č e n i e a n t i - T N F a p r o t i l á t k o u
Ú č i n n o s ť D 2 E 7 po s u b k u t á n n o m p o d a n í
V te jto š tú d i i b o l o d v a d s a ť š t y r i p a c i e n t o v s a k t í v n o u R A l i e č e n ý c h
v t ý ž d e n n ý c h d á v k a c h s 0 ,5 m g / k g D 2 E 7 (n - 18) a l e b o s p l a c e b o m (n = 6)
s u b k u t á n n y m i i n j e k c i a m i p o č a s t r o c h m e s i a c o v . P a c i e n t i z ú č a s t ň u j ú c i sa na
t e j t o š t ú d i i m a l i pred v s t u p o m do š t ú d ie s t r ed n ý ča s t r v a n i a o c h o r e n i a 10,1
r o k o v so s k ó re a k t i v i t y o c h o r e n i a ( D A S ) 4 , 8 7 a p r i e m e r o m 3 ,4 D M A R D
( a n t i r e u m a t i c k é l i e k y m o d i f i k u j ú c e c h o r o b u ) a z n o v u p r e c h á d z a l i z n a č n o u
a k t i v i t o u o c h o r e n i a . T í , u k t o r ý c h sa p r e j a v i l a o d o z v a , p o k r a č o v a l i v z á k l a d
n o m l i e č e n í s D 2 E 7 , za t ia ľ čo p a c i e n t o m , u k t o r ý c h sa o d o z v a na 0 ,5 m g / k g
d á v k y n e p r e j a v i l a , a l e b o k to rí s t r a t i l i D A S o d o z v u na 0 , 5 m g / k g d á v k y , b o lo po
d v a n á s t o m t ý ž d n i š t ú d ie z v ý š e n é d á v k o v a n i e s u b k u t á n n o u i n j e k c i o u na
1 m g / k g .
Prv í z a p í s a n í p a c i e n t i d o s t a l i až š e s ť d e s i a t i n j e k c i í a b o l i t e d a š e s ť d e s ia t
t ý ž d ň o v so š t u d o v a n ý m l i e k o m . Ú č i n n o s ť s u b k u t á n n e h o d á v k o v a n i a b o la
p o d o b n á i n t r a v e n ó z n y m i n j e k c i á m . A ž 7 8 % p a c i e n t o v d o s i a h l o D A S a A C R 2 0
o d o z v u p o č a s p r v ý c h t ý ž d ň o v l i e č e n i a . S u b k u t á n n a D 2 E 7 pri d ávke
47
0 ,5 m g / k g / t ý ž d e ň z n í ž i l a p o d v a n á s t i c h t ý ž d ň o c h v p o r o v n a n í so z á k l a d n o u
l í n i o u p o č e t o p u c h n u t ý c h k ĺ b o v ( S W J ) o 54 %, p o č e t b o l e s t i v ý c h k ĺ b o v (TJC) o
61 % a C P R o 39 %, za t ia ľ č o v s k u p i n e s p l a c e b o m v š e t k y p a r a m e tr e vzr ás t l i .
Po u k o n č e n í p l a c e b o m k o n t r o l o v a n e j p e r i ó d y v te j to š t ú d i i , p o k r a č o v a l i p a c i e n
ti v l i e č e n í až p o č a s š t r n á s t i c h m e s i a c o v s t r v a lo u ú č i n n o s ť o u . T i e t o v ý s l e d k y
u k a z u j ú , ž e s u b k u t á n n a D 2 E 7 v d á v k e 0 ,5 m g / k g / t ý ž d e ň m ô ž e b y ť te da b e z p e č
ne, s e b e s t a č n e p o d á v a n á s d o b r o u l o k á l n o u z n á š a n l i v o s ť o u .
P o d á v a n i e D 2 E 7 a m e t o t r e x á t u
V t e j t o š tú d i i p a c i e n t i d o s t a l i s u b k u t á n n e a l e b o i n t r a v e n ó z n e p la c e b o
a l e b o D 2 E 7 v d á v k e 1 m g / k g p o p r i i c h s t á l e p o k r a č u j ú c o m l i e č e n í s M T X
( m e t o t r e x á t o m ) . D o š t ú d ie b o l o z a p í s a n ý c h p ä ť d e s i a t š t y r i p a c i e n t o v a o s e m n á s ť
p a c i e n t o v d o s t a l o i n t r a v e n ó z n e D 2 E 7 a s u b k u t á n n e p l a c e b o , o s e m n á s ť p a c i e n
t o v d o s t a l o i n t r a v e n ó z n e p l a c e b o a s u b k u t á n n e D 2 E 7 a o s e m n á s ť p a c i e n t o v
d o s t a l o p l a c e b o i n t r a v e n ó z n e a s u b k u t á n n e . P a c i e n t i d o s t a l i s v o j u druhú dáv ku ,
až k e ď s tr a t i l i sv o j s t a t u s s l e p e j o d o z v y , n ie sk ô r n e ž š ty r i t ý ž d n e po prvej
d á v k e . O d v t e d y d o s t á v a l i v š e t c i p a c i e n t i k a ž d ý c h š tr nás ť dní z á k l a d n ú dávku
su b k u t á n n e j i n j e k c i e D 2 E 7 .
D e m o g r a f i c k á c h a r a k t e r i s t i k a š t u d o v a n e j p o p u l á c i e v t e j t o š tú d i i p r e d
s t a v o v a l a p r i e m e r n é t r v a n i e R A 11 ,1 r o k o v , pred e x p o z í c i o u p r i e m e r n e 3 ,6
D M A R D ( i n é n e ž M T X ) a p r i e m e r n é D A S pri v s t u p e do š t ú d i e 4 , 8 1 . D v a d s i a t y
d e v i a t y d e ň 72 % i n t r a v e n ó z n e o š e t r e n ý c h p a c i e n t o v a 4 4 % s u bk u tá n ne
o š e t r e n ý c h p a c i e n t o v d o s i a h l o o d o z v u p o d ľ a D A S k r i té r ia v p o r o v n a n í s iba
28 % p a c i e n t o v o š e t r e n ý c h p l a c e b o m ( u v e d e n é ďalej na o b r á z k u 5) . Z tý c h ,
kto rí sa p o d r o b i l i t e j t o š t ú d i i , 2 8 % p l a c e b o m o š e t r e n ý c h p a c i e n t o v v y t r v á v a lo
na A C R 2 0 o d o z v e do 2 9 . d ňa , v p o r o v n a n í so 72 % i n t r a v e n ó z n e D 2 E 7
o š e t r e n ý c h p a c i e n t o v a 6 7 % s u b k u t á n n e D 2 E 7 o š e t r e n ý c h p a c i e n t o v , ktorí
u d r ž o v a l i s v o j e o d o z v y m e d z i j e d n ý m a t r o m a m e s i a c m i .
P r ík la d 2
48
C e l k o v á t e l e s n á d á v k a s u b k u t á n n e p o d á v a n e j a n t i - T N F a p r o t i l á t k y
S u b k u t á n n e p o d á v a n i e D 2 E 7 t ý ž d e n n e
V te j to š t ú d i i b o l o z a p í s a n ý c h s t o o s e m d e s i a t š t y r i p a c i e n t o v s RA a m a l a
sa s t a n o v i ť o p t i m á l n a c e l k o v á t e l e s n á d á v k a su b k u tá n n e p o d á v a n é h o D 2 E 7 .
P a c i e n t i b o l i n á h o d n e v y b r a n í a d o s t á v a l i buď 2 0 , 40 a l e b o 80 m g D 2 E 7 a l e b o
p l a c e b o t ý ž d e n n e p o č a s 12 t ý ž d ň o v , a po t o m t o č a s e b o l i p l a c e b o m o š e t r e n í
p a c i e n t i n a s l e p o p r e v e d e n í na 4 0 m g D 2 E 7 / t ý ž d e ň .
P r i b l i ž n e 4 9 % p a c i e n t o v d o s i a h l o A C R 2 0 pri 2 0 m g , 55 % p a c i e n t o v
d o s i a h l o A C R 2 0 pri 4 0 m g a 54 % p a c i e n t o v d o s i a h l o A C R 2 0 pri 80 m g , za t iaľ
č o iba 10 % p a c i e n t o v p r i j í m a j ú c i c h p l a c e b o d o s i a h l o A C R 2 0 ( u v e d e n é ďalej
na o b r á z k u 1 A ) . P r i b l i ž n e 23 % p a c i e n t o v d o s i a h l o A C R 5 0 pri 2 0 m g , 2 7 %
p a c i e n t o v d o s i a h l o A C R 5 0 pri 4 0 m g a 2 0 % p a c i e n t o v d o s i a h l o A C R 5 0 pri
8 0 m g , a iba 2 % p a c i e n t o v p r i j í m a j ú c i c h p l a c e b o d o s i a h l o A C R 5 0 . T ie to údaje
u k a z u j ú , že s u b k u t á n n y D 2 E 7 , o b z v l á š ť pri d á v k e 4 0 m g / t ý ž d e ň , v y v o l á v a
d o b r ú o d o z v u .
P r ík la d 3
Š t r n á s ť d e n n é s u b k u t á n n e p o d á v a n i e a n t i - T N F a p ro t i l á tk y
S u b k u t á n n e p o d á v a n i e D 2 E 7 š t r n á s ť d e n n e
S k ú m a l i sa k l i n i c k é e f e k t y , b e z p e č n o s ť , i m u n o g e n i c i t a a t o l e r a n c i a R A
p a c i e n t o v s p a r c i á l n o u o d o z v o u na M T X po k a ž d o m d r u h o m t ý ž d n i po su b-
k u t á n n y c h (s . c . ) i n j e k c i á c h p l a c e b a a l e b o D 2 E 7 pri n i e k o ľ k ý c h ú r o v n i a c h
d á v o k p o č a s d v a d s i a t i c h š t y r o c h t ý ž d ň o v v s p o j e n í s p o k r a č u j ú c i m l i e č e n í m s
M T X .
U s k u t o č n e n i e š t ú d ie
49
U s k u t o č n i l a sa p l a c e b o m k o n t r o l o v a n á , d v o j i t o s l e p á , r a n d o m i z o v a n á ,
š t ú d ia v o v i a c e r ý c h c e n t r á c h ( „ m u l t i - c e n t e r s t u d y “ ) u p a c i e n t o v s R A s n e d o
s t a t o č n o u ú č i n n o s ť o u a l e b o z n á š a n l i v o s ť o u M T X . V p r i e b e h u p o k u s u p o k r a
č o v a l i p a c i e n t i s o s t a b i l n o u d á v k o u M T X v r o z s a h u d á v o k š p e c i f i k o v a n o m v
z a p o č í t a v a n ý c h k r i t é r i á c h o p i s o v a n ý c h n i ž š i e .
T á to š t ú d ia p o z o s t á v a z d v o c h čast í" 1) š v o r t ý ž d ň o v e j " v y m ý v a c e j p e r i ó
dy" pred p o d a n í m prvej d á v k y m e d i k á c i e , p r i č o m p o č a s t e j t o p e r i ó d y b o l i
o d s t r á n e n é D M A R D (s v ý n i m k o u M T X ) ; a 2 ) " p l a c e b o m k o n t r o l o v a n e j
p e r i ó d y " , p r i č o m p o č a s t e j t o p e r i ó d y b o l i p a c i e n t i r a n d o m i z o v a n í do j e d n e j zo
š t y r o c h s k u p í n p o š e s ť d e s i a t i c h s i e d m i c h p a c i e n t o c h , k to rí d o s t a l i p l a c e b o , 2 0 ,
4 0 a l e b o 80 m g D 2 E 7 ( a k o c e l k o v ú t e l e s n ú d á v k u ) p o d á v a n é k a ž d ý druhý
t ý ž d e ň s. c. p o č a s 2 4 t ý ž d ň o v . K a ž d á d á v k a l i e k u v š t ú d i i b o l a p o d á v a n á ako
d v e s. c. i n j e k c i e , k a ž d á p o 1 ,6 m l . P rv á d á v k a b o l a p a c i e n t o v i p o d á v a n á
z d r a v o t n í c k y m p e r s o n á l o m a k o s ú č a s ť t r é n i n g u p a c i e n t a . N a s l e d u j ú c e d ávky
b o l i p o d á v a n é s a m o t n ý m p a c i e n t o m v š tú d i i z a p r i a m e h o d o h ľ a d u š k o l e n é h o
p e r s o n á l u p o č a s p r v ý c h š t y r o c h t ý ž d ň o v . P o t o m b o l i d á v k y p o d á v a n é m i m o
d e j i s k a š t ú d i e p a c i e n t o m , š k o l e n ý m j e d i n c o m u r č e n ý m p a c i e n t o m a leb o
z d r a v o t n í c k y m p e r s o n á l o m . M e d i k á c i a na š ty r i a l e b o päť t ý ž d ň o v b o la r o z d e
ľ o v a n á po k a ž d o m k l i n i c k o m p o s ú d e n í . P a c i e n t i b o l i s é r i o v o p r e h l i a d a n í v
p r v o m , d r u h o m , t r e ť o m , š t v r t o m š i e s t o m , ô s m o m , d v a n á s t o m a d v a d s i a t o m
š t v r t o m t ý ž d n i š t ú d i e s p r e h l i a d k a m i k ĺb u , k to ré sa u s k u t o č ň o v a l i i n k o g n i t o
k o n z u l t a n t o m n e z á v i s l o m na o š e t r u j ú c o m l e k á r o v i .
V te j to š t ú d i i b o l o z a p í s a n ý c h d v e s t o s e d e m d e s i a t j e d e n p a c i e n t o v s R A.
P o p u l á c i a š t ú d i e z a s t u p o v a l a o d u m i e r n e n e j do s i ln e j R A v p o p u l á c i i Sev er ne j
A m e r i k y : p r i b l i ž n e z o 7 0 % ž e n s k ú p o p u l á c i u a p r e v a ž n e s t a r š i u ako š ty r id s a ť
r o k o v . P o p u l á c i a b o l a v y b r a n á p o m o c o u v o p r e d s t a n o v e n ý c h z a p o č í t a v a n ý c h a
v y l u č o v a n ý c h k r i t é r i í , k t o r é sú s k ú s e n ý m o d b o r n í k o m z n á m e , napr. p a c i e n t
m u s í z í s k a ť d i a g n ó z u R A a k o j e d e f i n o v a n á k r i t é r i a m i A m e r i c a n C o l l e g e o f
R h e u m a t o l o g y ( A C R ) ( u v e d e n é ď a le j v P r í l o h e A ) r e v i d o v a n ý m i v rok u 1 9 8 7 .
O b r á z k y 1 B a 2 - 4 u k a z u j ú , že s u b k u t á n n e š t r n á s ť d e n n é o š e t r o v a n i e
D 2 E 7 k o m b i n o v a n é s m e t o t r e x á t o m , b o l o v z n i ž o v a n í p r í z n a k o v a s y m p t ó m o v
R A v d v a d s i a t i c h š t y r o c h t ý ž d ň o c h v ý r a z n e l e p š i e n e ž p l a c e b o . V š e t k y tri
50
d á v k y D 2 E 7 b o l i š t a t i s t i c k y s i g n i f i k a n t n e ú č i n n e j š i e n e ž p l a c e b o p o d á v a n é
t ý ž d e n n e . Ď a le j n a v y š e , D 2 E 7 pri 40 m g a 80 m g m á l e p š i u ú č i n n o s ť n ež 20 m g
d á v k a .
E K V I V A L E N T Y
S k ú s e n í o d b o r n í c i p r i p u s t i a a l e b o sú s c h o p n í z i s t i ť m n o h é e k v i v a l e n t y k
tu o p i s o v a n ý m š p e c i f i c k ý m u s k u t o č n e n i a m , keď sa n e p o u ž í v a n ič v i a c n e ž
r u t in n é e x p e r i m e n t o v a n i e . O t a k ý c h t o e k v i v a l e n t o c h sa má za to , ž e sú zahrn uté
v n a s l e d u j ú c i c h n á r o k o c h .
51
A C R d e f i n í c i a R A
K l a s i f i k a č n ý s ú b o r k r i té r i í a f u n k c i í pre r e u m a to i d n ú ar tr i t í du ( R A ) z roku
1 9 8 7
K r i t é r i u m D e f i n í c i a
1. A r t r i t í d a 3 a l e b o v i a c e r ý c h o b l a s t í k ĺb u
N a j m e n e j 3 o b la s t i k ĺ b u m a l i s ú č a s n e o p u c h m ä k k ý c h t k a n ív a l e b o v ý p o t o k ( n i e l e n s a m o t n é p r er a s ta n ie k o s t i ) , z i s t e n é l e k á r o m . 14 m o ž n ý c h o b la s t í k ĺ b o v sú ľ a v é a l e b o p r a v é PIP, M O P , z á p ä s t i e , l a k e ť , k o l e n o , č l e n o k a M T P k ĺb y .
2 . A r t r i t í d a k ĺ b o v ruky Z á p ä s t i e M C PM C P a l e b o z á p ä s t i e M C P a z á p ä s t i e
O p u c h m ä k k ý c h tk a n ív a l e b o v ý p o t o k ( n i e l e n s a m o t n é p rer a s ta n ie k o s t i ) v š p e c i f i k o v a n e j o b l a s t i , z i s t e n ý l e k á r o m . K d e sú š p e c i f i k o v a n é 2 o b la s t i m u s e l o b y ť p o s t i h n u t i e s ú č a s né.
3. S y m e t r i c k ý o p u c h (ar tr i t í d a )
S ú č a s n é p o s t i h n u t i e t ý c h i s t ý c h k ĺ b o v ý c h o b la s t í (a k o j e d e f i n o v a n é p o d 1. na o b o c h stranách t e l a ( b i l a t e r á l n e z a h r n u t i e PIP , M C P a l e b o M T P j e p r í p u s t n é b e z a b s o lú t n e j s y m e t r i e )
4. S é r o v ý r e u m a t o i d n ý fa k to r
D e m o n š t r á c i a a b n o r m á l n y c h m n o ž s t i e v s é r o v é h o r e u m a t o i d n é h o f a k to r a a k o u k o ľ v e k m e t ó d o u , pre k to rú b o l v ý s l e d o k p o z i t í v n y u < 5 % n o r m á l n y c h k o n t r o l n ý c h s u b j e k t o v .
5. R á d i o g r a f i c k é z m e n y r e u m a - t o i d n e j art r i t í dy
R á d i o g r a f i c k é z m e n y t y p i c k é pre r e u m a t o i d n ú artr i t ídu na r á d i o g r a f o c h p o s t e r o - anter iórnej ruky a z á p ä s t i a , k to ré m u s i a z a hŕňať e r ó z i e n e p o c h y b n e j d e k a l c i f i k á c i e k o s ti l o k a l i z o v a n e j v o v n ú t r i a l e b o naj z r e t e ľ n e j š i e p r iľah le j k p o š k o d e n ý m k ĺ b o m ( S a m o t n é z m e n y o s t e o a r t r i t í d y n e k v a l i f i k u j ú )
H o v o r í sa , že p a c i e n t m á R A , p o k i a ľ j e za hrn utý do j e d n e j z 5 R A p o d s k u p í n u v e d e n ý c h v T a b u ľ k e 7 a m á l e k á r o m s t a n o v e n ú k l i n i c k ú d i a g n ó z u . K r i té r iá 1, 2 a 3 m u s e l i b y ť p r í t o m n é n a j m e n e j 6 t ý ž d ň o v .
A r t h r i t i s a n d R h e u m a t i s m , V o l . 3 1 , N o . 2 ( m a rec 1 9 8 8 )
P R Í L O H A A
52
SBQ ID N O :1:
Asp íle Gin Met Thr Gin Ser Pro Ser Ser Leu Ser Ala Ser Val Gly1 5 10 15
Asp Arg Val Thr íle Thr Cys Arg Ala Ser Gin Gly íle Arg Asn Tyr20 25 30
Leu Ala Trp Tyr Gin Gin Lys Pro Gly Lys Ala Pro Lys Leu Leu íle35 40 45
Tyr Ala Ala Ser Thr Leu Gin Ser Gly Val Pro Ser Arg Phe Ser Gly50 55 SO
Ser Gly Ser Gly Thr Asp Phe Thr Leu Thr íle Ser Ser Leu Gin Pro65 70 75 80
Glu Asp Val Ala Thr Tyr Tyr cys Gin Arg Tyr Asn Arg Ala Pro Tyr85 90 95
Thr Phe Gly Gin Gly Thr Lys Val Glu íle Lys100 105
SBQ ID NO:2:
Glu Val Gin Leu Val Glu Ser Gly Gly Gly Leu Val Gin Pro Gly Arg1 5 10 15
Ser Leu Arg Leu Ser Cys Ala Ala Ser Gly Phe Thr Phe Asp Asp Tyr20 25 30
Ala Met Kis Trp Val Arg Gin Ala Pro Gly Lys Gly Leu Glu Trp Val35 40 45
Ser Ala íle Thr Trp Asn Ser Gly His íle Asp Tyr Ala Asp Ser Val50 55 60
Glu Gly Arg Phe Thr íle Ser Arg Asp Asn Ala Lys Asn Ser Leu Tyr.65 70 75 80
Leu Gin Met Asn Ser Leu Arg Ala Glu Asp Thr Ala Val Tyr Tyr Cys85 90 95
Ala Lys Val Ser Tyr Leu Ser Thr Ala Ser Ser Leu Asp Tyr Trp Gly100 105 110
Gin Gly Thr Leu Val Thr Val Ser Ser 115 120
SBQ ID NO:3:
Gin Arg Tyr Asn Arg Ala Pro Tyr Xaa 1 5
Príloha B
53
SBQ ID ho : 4 :
VaL Ser Tyr Leu Ser Thr Ala Ser Ser Leu Asp Xaa 1 5 10
SBQ ID NO:5:
Ala Ala Ser Thr Leu Gin Ser 1 5
SEQ ID NO:6:
Ala íle Thr Trp Asn Ser Gly His íle Asp Tyr Ala Asp Ser Val Glu 1 5 10 15
Gly
SEQ ID NO:7:
Arg Ala Ser Gin Gly íle Arg Asn Tyr Leu Ala 1 5 10
SEQ ID NO:8:
Asp Tyr Ala Met His 1 5
SEQ ID NO:9:
Asp íle Gin Met Thr Gin Ser Pro Ser Ser Leu Ser Ala Ser íle Gly1 5 10 15
Asp Arg Val Thr íle Thr Cys Arg Ala Ser Gin Gly íle Arg Asn Tyr20 25 30
Leu Ala Trp Tyr Gin Gin Lys Pro Gly Lys Ala Pro Lys Leu Leu íle35 40 45
Tyr Ala Ala Ser Thr Leu Gin Ser Gly val Pro Ser Arg Phe Ser Gly50 55 60
Ser Gly Ser Gly Thr Asp Phe Thr Leu Thr íle Ser Ser Leu Gin Pro65 70 75 80
Glu Asp Val Ala Thr Tyr Tyr Cys Gin Lys Tyr Asn Ser Ala Pro Tyr85 90 95
Ala Phé Gly Gin Gly Thr Lys Val Glu íle Lys 100 105
SEQ ID NO:10:
54
GLn Val Gin. Leu Val Glu Ser Gly Gly Gly Leu Val Gin Pro Gly Arg1 5 10 15
Ser Leu Arg Leu Ser Cys Ala Ala Ser Gly Phe Thr Phe Asp Asp Tyr20 25 30
Ala Met His Trp Val Arg Gin Ala Pro Gly Lys Gly Leu Asp Trp Val35 40 45
Ser Ala íle Thr Trp Asn Ser Gly His íle Asp Tyr Ala Asp Ser Val50 55 60
Glu Gly Arg Phe Ala Val Ser Arg Asp Asn Ala Lys Asn Ala Leu Tyr65 70 75 BO
Leu Gin Met Asn Ser Leu Arg Pro Glu Asp Thr Ala Val Tyr Tyr Cys85 90 95
Thr Lys Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu Asp Asn Trp Gly100 105 110
Gin Gly Thr Leu Val Thr Val Ser Ser115 120
SEQ ID NO:11:
Gin Lys Tyr Asn Ser Ala Pro Tyr Ala 1 5
SEQ ID NO:12:
Gin Lys Tyr Asn Arg Ala Pro Tyr Ala 1 5
SEQ ID NO:13:
Gin Lys Tyr Gin Arg Ala Pro Tyr Thr 1 5
SEQ ID NO:14;
Gin Lys Tyr Ser Ser Ala Pro Tyr Thr 1 5
SEQ ID NO:15:
Gin Lys Tyr Asn Ser Ala Pro Tyr Thr 1 5
SBQ ID NO:16:
Gin Lys Tyr Asn Arg Ala Pro Tyr Thr
55
SEQ ID NO:17:
Gin Lys Tyr Asn Ser Ala Pro Tyr Tyr 1 5
SEQ ID NO:18:
Gin Lys Tyr Asn Ser Ala Pro Tyr Asn 1 S
SEQ ID NO:19:
Gin Lys Tyr Thr Ser Ala Pro Tyr Thr 1 5
SEQ ID N O :2 0:
Gin Lys Tyr Asn Arg Ala Pro Tyr Asn 1 5
SEQ ID NO:21:
Gin Lys Tyr Asn Ser Ala Ala Tyr Ser 1 5
SEQ ID NO:22:
Gin Gin Tyr Asn Ser Ala Pro Asp Thr 1 5
SEQ ID N O :23:
Gin Lys Tyr Asn Ser Asp Pro Tyr Thr 1 5
SEQ ID NO:24:
Gin Lys Tyr íle Ser Ala Pro Tyr Thr l 5
SEQ ID NO:25 :
Gin Lys Tyr Asn Arg Pro Pro Tyr Thr 1 5
SEQ ID NO:26:
56
Gin. Arg Tyr Aan Arg Ala Pro Tyr Ala L 5
SEQ ID NO:27:
Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu Asp Asn 1 5 10
SEQ ID NO:28:
Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu Asp Lys 1 5 10
SEQ ID NO:29:
Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu Asp Tyr 1 5 10
SEQ ID NO:30:
Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu Asp Asp 1 5 10
SEQ ID NO:31:
Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Phe Ser Leu Asp Tyr 1 5 10
SEQ ID NO:32:
Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu His Tyr 1 5 10
SEQ ID NO:33:
Ala Ser Phe Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu Glu Tyr 1 5 10
SEQ ID NO:34:
Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ala Ser Ser Leu Glu Tyr 1 5 10
SEQ ID NO:35;
Val Ser Tyr Leu Ser Thr Ala Ser Ser Leu Asp Asn 1 5 10
57
SEQ ID NO:36:
GACATCCAGA TGACCCAGTC TCCATCCTCC CTGTCTGCAT CTGTAGGGGA CAGAGTCACC 60
ATCACTTGTC GGGCAAGTCA GGGCATCAGA AATTACTTAG CCTGGTATCA GCAAAAACCA 120
GGGAAAGCCC CTAAGCTCCT GATCTATGCT GCATCCACTT TGCAATCAGG GGTCCCATCT 1B0
CGGTTCAGTG GCAGTGGATC TGGGACAGAT TTCACTCTCA CCATCAGCAG CCTACAGCCT 240
GAAGATGTTG CAACTTATTA CTGTCAAAGG TATAACCGTG CACCGTATAC TTTTGGCCAG 300
GGGACCAAGG TGGAAATCAA A 3 2 1
SEQ ID NO:37:
GAGGTGCAGC TGGTGGAGTC TGGGGGAGGC TTGGTACAGC CCGGCAGGTC CCTGAGACTC 60
TCCTGTGCGG CCTCTGGATT CACCTTTGAT GATTATGCCA TGCACTGGGT CCGGCAAGCT 120
CCAGGGAAGG GCCTGGAATG GGTCTCAGCT ATCACTTGGA ATAGTGGTCA CATAGACTAT ISO
GCGGACTCTG TGGAGGGCCG ATTCACCATC TCCAGAGACA ACGCCAAGAA CTCCCTGTAT 240
CTGCAAATGA ACAGTCTGAG AGCTGAGGAT ACGGCCGTAT ATTACTGTGC GAAAGTCTCG 300
TACCTTAGCA CCGCGTCCTC CCTTGACTAT TGGGGCCAAG GTACCCTGGT CACCGTCTCG 360
AGT 363
58
Zoznam sekvencii <110> Abbott L aboratories (B^rmuda) Ltd. e t a l .
<120> S p ô so b y p o d á v a n ia a n ti-T N F o / p r o t i l á t o k
<130> BBI-168PC
<14Q> PCT/US02/17790 <141> 2002-06-05
<150> 60/296961 <151> 2001-06-08
<160> 37
<170> R ý c h la SEQ p r e W indows v e r z i a 4 .0
< 21 0 > 1 <211> 107 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
<2 2 0 ><223> m u tovan á ľ u d sk á p r o t i l á t k a
< 2 2 0 ><223> m u tovan á ľu d sk á p r o t i l á t k a
<400> 1 Asp í l e Gin Met Thr Gin Ser Pro Ser Ser Leu Ser Ala Ser Val Gly
1Asp Arg Val Thr
5í l e Thr Cys Arg Ala
10Ser Gin Gly í l e Arg
15Asn Tyr
Leu Ala Trp20Tyr Gin Gin Lys Pro
25Gly Lys Ala Pro Lys
30Leu Leu í l e
Tyr Ala35Ala Ser Thr Leu Gin
40Ser Gly Val
45Pro Ser Arg Phe Ser Gly
Ser50Gly Ser Gly Thr Asp
55Phe Thr Leu Thr
60í l e Ser Ser Leu Gin Pro
65Glu Asp Val Ala Thr
70Tyr Tyr Cys Gin Arg
75Tyr Asn Arg Ala Pro
80Tyr
Thr Phe Gly Gin100
85Gly Thr Lys Val Glu
105
90í l e Lys
95
<2 1 0 > 2 <2 1 1 > 121 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á ľ u d sk á p r o t i l á t k a ,
< 4 0 0> 2Glu Val Gin Leu Val Glu Ser Gly Gly Gly Leu Val Gin Pro Gly Arg
1 5 10 15Ser Leu Arg Leu Ser Cys Ala Ala Ser Gly Phe Thr Phe Asp Asp Tyr
20 25 30Ala Met His Trp Val Arg Gin Ala Pro Gly Lys Gly Leu Glu Trp Val
59
35 40 45Ser Ala í l e Thr Trp Asn Ser Gly His í l e Asp Tyr Ala Asp Ser Val
50 55 60Glu Gly Arg Phe Thr í l e Ser Arg Asp Asn Ala Lys Asn Ser Leu Tyr65 70 75 80Leu Gin Met Asn Ser Leu Arg Ala Glu Asp Thr Ala Val Tyr Tyr Cys
85 90 95Ala Lys Val Ser Tyr Leu Ser Thr Ala Ser Ser Leu Asp Tyr Trp Gly
100 105 110Gin Gly Thr Leu Val Thr Val Ser Ser
115 120
<210> 3 <211> 9 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c i a
<220 ><223> m u tovan á ľ u d sk á p r o t i l á t k a
<22 0 ><221> VARIANT <222> (9)<223> Xaa - Thr or Ala
<400> 3Gin Arg Tyr Asn Arg A la Pro Tyr Xaa
1 5
<210> 4 < 211 > 12 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c i a
< 2 2 0 ><223> m u tovan á ľ u d s k á p r o t i l á t k a
< 22 0 ><221> VARIANT < 2 2 2 > ( 1 2 )<223> Xaa = Tyr or Asn
<400> 4Val Ser Tyr Leu Ser Thr Ala Ser Ser Leu Asp Xaa
1 5 10
<210> 5 <211> 7 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c i a
< 2 2 0 ><223> m u tovan á ľ u d sk á p r o t i l á t k a
<400> 5Ala Ala Ser Thr Leu Gin Ser
1 5
60
< 2 1 0 > 6 <211> 17 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c i a
< 2 2 0 ><223> m u to v a n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a
<400> 6Ala í l e Thr Trp Asn Ser Gly H is í l e Asp Tyr A la Asp Ser Val Glu
1 5 10 15Gly
<210> 7 < 2 1 1 > 11 <212> PRT<213> urr.elá s e k v e n c i a
< 2 2 0 ><223> m u to v a n á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 7Arg Ala Ser Gin G ly í l e Arg Asn Tyr Leu A la
1 5 10
<210> 8 <211> 5 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c i a
< 2 2 0 ><223> m u to v a n á lu d s k á p r o t i l á t k a
< 4 0 0 > 8Asp Tyr Ala Met H is
1 5
<210> 9 <211> 107 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c i a
< 22 0 ><223> m u to v a n á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 9Asp í l e Gin Met Thr Gin Ser Pro Ser Ser Leu Ser Ala Ser í l e Gly
1 5 10 15Asp Arg Val Thr í l e Thr Cys Arg Ala Ser Gin G ly í l e Arg Asn Tyr
20 25 30Leu Ala Trp
35Tyr Gin Gin Lys Pro
40Gly Lys Ala Pro Lys
45Leu Leu í l e
Tyr Ala Ala Ser Thr Leu Gin Ser Gly Val Pro S er Arg Phe Ser Gly50 55 60
Ser Gly Ser Gly Thr Asp Phe Thr Leu Thr í l e Ser Ser Leu Gin Pro65 70 75 80
61
Glu Asp Val Ala Thr Tyr Tyr Cys Gin Lys Tyr Asn Ser A la Pro TyrB5 90 95
A la Phe Gly Gin Gly Thr Lys Val Glu í l e Lys100 105
<210> 10 <211> 121 <212> PRT<213> u m e lá s e k v e n c i a
<2 2 0 ><223> m u to v a n á lu d s k á p r o t i l á t k a
<4Q0> 10Gin V al Gin Leu Val Glu Ser Gly Gly Gly Leu Val Gin Pro Gly Arg
1 5 10 15Ser Leu Arg Leu Ser Cys Ala Ala Ser Gly Phe Thr Phe Asp Asp Tyr
20 25 30A la Met His Trp Val Arg Gin Ala Pro Gly Lys G ly Leu Asp Trp Val
35 40 45Ser A la í l e Thr Trp Asn Ser Gly His í l e Asp Tyr A la Asp Ser Val
50 55 60Glu G ly Arg Phe A la Val Ser Arg Asp Asn Ala Lys Asn Ala Leu Tyr65 70 75 80Leu Gin Met Asn Ser Leu Arg Pro Glu Asp Thr A la Val Tyr Tyr Cys-
85 90 95Thr Lys Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu Asp Asn Trp Gly
100 105 110Gin Gly Thr
115Leu Val Thr Val Ser
120Ser
< 2 1 0 > 11 <211> 9 <212> PRT<213> u m e lá s e k v e n c i a
< 2 2 0 ><223> m u to v a n á lu d s k á p r o t i l á t k a
<4 00> 11Gin Lys Tyr Asn Ser Ala Pro Tyr Ala
1 5
< 2 1 0 > 12 <211> 9 <212> PRT<213> u m e lá s e k v e n c i a
<2 2 0 ><223> m u to v a n á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 12Gin Lys Tyr Asn Arg Ala Pro Tyr Ala
1 5
<210> 13 <211> 9
62
<212> PRT<213> u m e lá s e k v e n c i a
< 2 2 0 ><223> m u to v a n á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 13Gin Lys Tyr Gin Arg Ala Pro Tyr Thr
1 5
<210> 14 <211> 9 <212> PRT<213> u m e lá s e k v e n c i a
< 2 2 0 ><223> m u to v a n á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 14Gin Lys Tyr Ser Ser Ala Pro Tyr Thr
1 5
<210> 15 <211> 9 <212> PRT<213> u m e lá s e k v e n c i a
<2 2 0 ><223> m u to v a n á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 15Gin Lys Tyr Asn Ser Ala Pro Tyr Thr
1 5
<210> 16 <211> 9 <212> PRT<213> u m e lá s e k v e n c i a
< 2 2 0 ><223> m u to v a n á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 16Gin Lys Tyr Asn Arg A la Pro Tyr Thr
1 5
<210> 17 <211> 9 <212> PRT<213> u m e lá s e k v e n c i a
< 2 2 0 ><223> m u to v a n á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 17Gin Lys Tyr Asn Ser Ala Pro Tyr Tyr
1 5
63
<210> 18 <211> 9 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
< 220><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 18Gin Lys Tyr Asn Ser Ala Pro Tyr Asn
1 5
<210> 19 <211> 9 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
< 220><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 19Gin Lys Tyr Thr Ser Ala Pro Tyr Thr
1 5
< 210> 20 <211> 9 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c i a
<2 20><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 20Gin Lys Tyr Asn Arg Ala Pro Tyr Asn
1 5
< 2 10> 21 <211> 9 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c i a
<22 0><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 21Gin Lys Tyr Asn Ser Ala Ala Tyr Ser
1 5
< 210> 22 <211> 9 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
<2 20><223> m u tovan á ľ u d sk á p r o t i l á t k a
64
< 4 0 0 > 22Gin Gin Tyr Asn Ser Ala Pro Asp Thr
1 5
<210> 23 <211> 9 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 23Gin Lys Tyr Asn Ser Asp Pro Tyr Thr
1 S
<210> 24 <211> 9 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 24Gin Lys Tyr í l e Ser Ala Pro Tyr Thr
1 5
<210> 25 <211> 9 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 25Gin Lys Tyr Asn Arg Pro Pro Tyr Thr
1 5
<210> 26 <211> 9 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 26Gin Arg Tyr Asn Arg Ala Pro Tyr Ala
1 5
<210> 27 < 2 11> 12 <212> PRT
65
<213> u m elá s e k v e n c ia
<2 20><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 27Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu Asp Asn
1 5 10
<210> 28 <211 > 12 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
<2 2 0 ><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 28Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu Asp Lys
1 5 10
<210> 29 <2 1 1 > 12 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 29A la S er Tyr Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu Asp Tyr
1 5 10
<210> 30 < 2 1 1 > 12 <212> PRT<213> u m e lá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 30Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu Asp Asp
1 5 10
<210> 31 < 211 > 12 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 31A la Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Phe Ser Leu Asp Tyr
1 5 10
66
<210> 32 < 211> 12 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 32Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu His Tyr
1 5 10
<210> 33 < 2 1 1 > 12 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
<22Q><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 33Ala Ser Phe Leu Ser Thr Ser Ser Ser Leu Glu Tyr 1 5 10
<21Q> 34 < 2 1 1 > 12 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<400> 34Ala Ser Tyr Leu Ser Thr Ala Ser Ser Leu Glu Tyr 1 5 10
<210> 35 < 21 1 > 12 <212> PRT<213> u m elá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á ľ u d sk á p r o t i l á t k a
<4 00> 35Val Ser Tyr Leu Ser Thr Ala Ser Ser Leu Asp Asn
1 5 10
<210> 36 <211> 321 <212> DNA<213> u m elá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
67
<400> 36gacatccaga tgacccagtc tccatcctcc ctgtctgcat ctgtagggga atcacttgtc gggcaagtca gggcatcaga aattacttag cctggtatca gggaaagccc ctaagctcct gatctatgct gcatccactt tgcaatcagg cggttcagtg gtiagtggatc tgggacagat ttcactctca ccatcagcag gaagatgttg caacttatta ctgtcaaagg tataaccgtg caccgtatac gggaccaagg tggaaatcaa a
<210> 37 <211> 363 <212> DNA<213> u m elá s e k v e n c ia
< 2 2 0 ><223> m u tovan á lu d s k á p r o t i l á t k a
<4 00> 37gaggtgcagc tggtggagtc tgggggaggc ttggtacagc ccggcaggtc cctgagactc 60 tcctgtgcgg cctctggatt cacctttgat gattatgcca tgcactgggt ccggcaagct 120 ccagggaagg gcctggaatg ggtctcagct atcacttgga atagtggtca catagactat 180 gcggactctg tggagggccg attcaccatc tccagagaca acgccaagaa ctccctgtat 240 ctgcaaatga acagtctgag agctgaggat acggccgtat attactgtgc gaaagtctcg 300 taccttagca ccgcgtcctc ccttgactat tggggccaag gtaccctggt caccgtctcg 360 agt 363
cagagtcacc 60 gcaaaaacca 120 ggtcccatct 180 cctacagcct 240 ttttggccag 300
321
68
P A T E N T O V É N Á R O K Y
1. P o u ž i t i e a n t i - T N F a p r o t i l á t k y a l e b o j e j č a s t i v i a ž u c e j a n t i g é n n a v ý r o b u
l i e č i v a na l i e č e n i e o c h o r e n i a ľ u d s k é h o s u b j e k t u , u k t o r é h o j e c h o r o b a
l i e č i t e ľ n á T N F a p r o t i l á t k o u , u r č e n é h o p r e r e ž i m š t r n á s ť d e n n é h o
d á v k o v a n i a .
2. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 1 na v ý r o b u l i e č i v a u r č e n é h o n a p o d á v a n i e
s u b k u t á n n o u i n j e k c i o u .
3. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 1, k d e u v e d e n á a n t i - T N F a p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n j e ľ u d s k á a n t i - T N F a p r o t i l á t k a .
4. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 3, k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K j 1 x 1 0 ~8 M a l e b o m e n e j a
K 0ff r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u l x KV3 s ' 1 a l e b o m e n e j , o b o j e s t a n o v e n é
p o v r c h o v o u p l a z m ó n o v o u r e z o n a n c i o u , a n e u t r a l i z u j e c v t o t o x i c i t u
ľ u d s k é h o T N F a pri š t a n d a r d n o m in v i t r o L 9 2 9 t e s t e s ICAo 1 x 1 0 " 7 M
a l e b o m e n e j .
5. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 3. k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0ťr r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u
5 x 1 0 "4 s -1 a l e b o m e n e j .
69
6 . P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 3, k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0ff r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u
1 x 1 0 ' 4 s * 1 a l e b o m e n e j .
7. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 3, k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n n e u t r a l i z u j e c y t o t o x i c i t u ľ u d s k é h o T N F a p r i
š t a n d a r d n o m in v i t r o L 9 2 9 t e s t e s I C 50 1 x 10 "8 M a l e b o m e n e j .
8 . P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 3, k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n n e u t r a l i z u j e c y t o t o x i c i t u ľ u d s k é h o T N F a pr i
š t a n d a r d n o m in v i t r o L 9 2 9 t e s t e s I C 50 1 x 1 O"9 M a l e b o m e n e j .
9. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 3, k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n n e u t r a l i z u j e c y t o t o x i c i t u ľ u d s k é h o T N F a pr i š t a n d a r
d n o m in v i t r o L 9 2 9 t e s t e s I C 50 1 x 10 " 10 M a l e b o m e n e j .
10. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 3, k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n j e r e k o m b i n a n t n á p r o t i l á t k a a l e b o j e j r e k o m b i n a n t n á č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n .
11. P o u ž i t i e ľ u d s k e j a n t i - T N F a p r o t i l á t k y n a v ý r o b u l i e č i v a n a i n h i b í c i u
a k t i v i t y ľ u d s k é h o T N F a u ľ u d s k é h o s u b j e k t u t r p i a c e h o o c h o r e n í m , p r i
k t o r o m j e a k t i v i t a T N F a š k o d l i v á , u r č e n é h o p r e š t r n á s ť d e n n ý r e ž i m
d á v k o v a n i a , p r i č o m u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c a
a n t i g é n m á n a s l e d u j ú c u c h a r a k t e r i s t i k u :
a) d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0ff r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u 1 x 1 0 "3 s " 1
a l e b o m e n e j . a k o b o l o s t a n o v e n é p o v r c h o v o u p l a z m ó n o v o u r e z o n a n c i o u ;
b) m á C D R 3 d o m é n u ľ a h k é h o r e ť a z c a o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e
l ín S E Q ID N O : 3, a l e b o m o d i f i k o v a n ú z S E Q ID N O : 3 j e d n o t l i v o u
s u b s t i t ú c i o u a l a n í n o m v p o l o h e 1. 4. 5, 7 a l e b o 8 a l e b o j e d n o u až p i a t i m i
k o n z e r v a t í v n y m i s u b s t i t ú c i a m i a m i n o k y s e l í n v p o l o h á c h 1, 3, 4, 6 , 7, 8
a / a l e b o 9;
c) m á C D R 3 d o m é n u ť a ž k é h o r e ť a z c a o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n
S E Q ID N O : 4, a l e b o m o d i f i k o v a n ú z S E Q I D N O : 4 j e d n o t l i v o u
s u b s t i t ú c i o u a l a n í n o m v p o l o h e 2, 3, 4. 5, 6 . 8 . 9. 10 a l e b o 11 a l e b o
j e d n o u až p i a t i m i k o n z e r v a t í v n y m i s u b s t i t ú c i a m i a m i n o k y s e l í n v p o l o
h á c h 2. 3, 4, 5. 6 , 8 , 9, 10. 1 1 a / a l e b o 12.
P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 1 1 na v ý r o b u l i e č i v a , k t o r é h o p o d á v a n i e s a
u s k u t o č ň u j e s u b k u t á n n e .
P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 11, k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e / ľ u d s k é h o T N F a s K (,ft r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u
5 x 1 O" 4 s " 1 a l e b o m e n e j .
P o u ž i t i e ľ u d s k e j a n t i - T N F a p r o t i l á t k y n a v ý r o b u l i e č i v a n a i n h i b í c i u
a k t i v i t y ľ u d s k é h o T N F a u ľ u d s k é h o s u b j e k t u t r p i a c e h o o c h o r e n í m , pr i
k t o r o m j e a k t i v i t a T N F a š k o d l i v á , u r č e n é h o p r e š t r n á s ť d e n n ý r e ž i m
d á v k o v a n i a s u b k u t á n n e . p r i č o m u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n m á v a r i a b i l n ú o b l a s ť ľ a h k é h o r e ť a z c a ( L C V R ) , k t o r á m á
C D R 3 d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 3, a l e b o
m o d i f i k o v a n ú z S E Q ID NO : 3 j e d n o t l i v o u s u b s t i t ú c i o u a l a n í n o m v
p o l o h e 1, 4. 5, 7 a l e b o 8 a m á v a r i a b i l n ú o b l a s ť ť a ž k é h o r e ť a z c a
( H C V R }. k t o r á m á C D R 3 d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n
S E Q ID N O : 4. a l e b o m o d i f i k o v a n ú /: S E Q 1D NO : 4 j e d n o t l i v o u
s u b s t i t ú c i o u a l a n í n o m v p o l o h e 2. 3. 4. 5. 6 . 8 . 9. 10 a l e b o 11.
71
15. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 14, k d e L C V R u v e d e n e j ľ u d s k e j p r o t i l á t k y a l e b o
j e j č a s t i v i a ž u c e j a n t i g é n m á ď a l e j d o m é n u C D R 2 o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u
a m i n o k y s e l í n S E Q Í D N O : 5 a H C V R m á ď a l e j d o m é n u C D R 2 o b s a h u j ú c u
s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q I D N O : 6 .
16. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 14, k d e L C V R u v e d e n e j ľ u d s k e j p r o t i l á t k y a l e b o
j e j č a s t i v i a ž u c e j a n t i g é n m á ď a l e j d o m é n u C D R 1 o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u
a m i n o k y s e l í n S E Q ÍD N O : 7 a H C V R m á ď a l e j d o m é n u C D R 1 o b s a h u j ú c u
s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q I D N O : 8 .
17. P o u ž i t i e ľ u d s k e j a n t i - T N F a p r o t i l á t k y n a v ý r o b u l i e č i v a n a i n h i b í c i u
a k t i v i t y ľ u d s k é h o T N F a u ľ u d s k é h o s u b j e k t u t r p i a c e h o o c h o r e n í m , p r i
k t o r o m j e a k t i v i t a T N F a š k o d l i v á , u r č e n é h o p r e š t r n á s ť d e n n ý r e ž i m
d á v k o v a n i a s u b k u t á n n e , p r i č o m u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n m á v a r i a b i l n ú o b l a s ť ľ a h k é h o r e ť a z c a ( L C V R )
o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q I D N O : 1 a v a r i a b i l n ú o b l a s ť
ť a ž k é h o r e ť a z c a ( H C V R ) o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q ID
N O : 2.
18. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 17, k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a m á k o n š t a n t n ú
o b l a s ť ť a ž k é h o r e ť a z c a I g G l .
19. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 17, k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a m á k o n š t a n t n ú
o b l a s ť ť a ž k é h o r e ť a z c a I g G 4 .
72
20. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 17. k de u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a j e F a b
Fr a g me n t .
21. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 17, k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a j e j e d n o -
r e ť a z c o v ý F v f r a g m e n t .
22. P o u ž i t i e ľ u d s k e j a n t i - T N F a p r o t i l á t k y n a v ý r o b u l i e č i v a na i n h i b í c i u
a k t i v i t y ľ u d s k é h o T N F a u ľ u d s k é h o s u b j e k t u t r p i a c e h o o c h o r e n í m , pr i
k t o r o m j e a k t i v i t a T N F a š k o d l i v á , u r č e n é h o pr e š t r n á s ť d e n n ý r e ž i m
d á v k o v a n i a s u b k u t á n n e , p r i č o m u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n m á v a r i a b i l n ú o b l a s ť ľ a h k é h o r e ť a z c a ( L C V R ) , k t o r á m á
C D R 3 d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n z v o l e n ú zo s k u p i n y ,
k t o r á p o z o s t á v a z S E Q f D N O : 3. S E Q ID N O : 1 1, S E Q ID N O : 12, S E Q
ID N O : 13. S E Q ID N O : 14, S E Q ID N O : 15, S E Q ID N O : 16, S E Q ID
N O : 17, S E Q ID N O : 18. S E Q ID N O : 19, S E Q ID N O : 20 , S E Q ID N O :
2 1 . S E Q ID N O : 22 . S E Q ID N O : 2 3 . S E Q ID NO : 24 , S E Q ID N O : 25 ,
S E Q ID N O : 26 a l e b o v a r i a b i l n ú o b l a s ť ť a ž k é h o r e ť a z c a ( H C V R ) , k t o r á
m á C D R 3 d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n z v o l e n ú zo
s k u p i n y , k t o r á p o z o s t á v a z S E Q ID N O : 4. S E Q ID N O : 2 7. S E Q ID N O :
28 , S E Q ID N O : 29 . S E Q ID N O : 30 . S E Q ID NO: 31 , S E Q ID N O : 32,
S E Q ID N O : 33 a S E Q ID N O : 34.
23. P o u ž i t i e ľ u d s k e j a n t i - T N F a p r o t i l á t k y n a v ý r o b u l i e č i v a na i n h i b í c i u
a k t i v i t y ľ u d s k é h o T N F a u ľ u d s k é h o s u b j e k t u t r p i a c e h o o c h o r e n í m , pr i
k t o r o m j e a k t i v i t a TN F u š k o d l i v á , u r č e n é h o pre š t r n á s ť d e n n ý r e ž i m
d á v k o v a n i a s u b k u t á n n e , p r i č o m u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a j e p r o t i l á t k a
D 2 E 7 a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c a a n t i g é n .
24. Ki t o b s a h u j ú c i f o r m u l á c i u z a h ŕ ň a j ú c u
73
a) f a r m a c e u t i c k ú k o m p o z í c i u o b s a h u j ú c u a n t i - T N F a . p r o t i l á t k u a
f a r m a c e u t i c k ý p r i j a t e ľ n ý n o s i č a
b) i n š t r u k c i e n a š t r n á s ť d e n n é d á v k o v a n i e f a r m a c e u t i c k e j k o m p o z í c i e
n a l i e č e n i e c h o r o b y , pr i k t o r e j j e a n t i - T N F a . p r o t i l á t k a a l e b o j e j
v i a ž u c a č a s ť v l i e č b e c h o r o b y ú č i n n á .
25 . K i t p o d ľ a n á r o k u 2 4 . v y z n a č u j ú c i sa t ý m , že u v e d e n á p r o t i l á t k a z a h ŕ ň a
p r o t i l á t k u a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c u a n t i g é n , a k o j e u v e d e n é v k t o r o m k o ľ v e k
z n á r o k o v 2 - 2 2 .
26. P r e d p l n e n á i n j e k č n á s t r i e k a č k a o b s a h u j ú c a f a r m a c e u t i c k ú k o m p o z í c i u
z a h ŕ ň a j ú c u a n t i - T N F a . p r o t i l á t k u a f a r m a c e u t i c k ý p r i j a t e ľ n ý n o s i č .
27. I n j e k č n á s t r i e k a č k a p o d ľ a n á r o k u 2 6 , v y z n a č u j ú c a s a t ý m , ž e u v e d e n á
ľ u d s k á p r o t i l á t k a z a h ŕ ň a p r o t i l á t k u a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c u a n t i g é n , a k o j e
u v e d e n é v k t o r o m k o ľ v e k z n á r o k o v 2 - 2 2 .
28. P o u ž i t i e a n t i - T N F a p r o t i l á t k y a l e b o j e j č a s t i v i a ž u c e j a n t i g é n
v k o m b i n á c i i s m e t o t r e x á t o m n a v ý r o b u l i e č i v a n a o š e t r o v a n i e o c h o r e n i a ,
pr i k t o r o m j e a n t i - T N F a p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c a a n t i g é n ú č i n n á
pr i l i e č e n í o c h o r e n i a .
29. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 28 n a v ý r o b u l i e č i v a , k d e m e t o t r e x á t j e p o d á v a n ý
s p o l u s p o d á v a n í m a n t i - T N F a p r o t i l á t k y a l e b o j e j č a s t i v i a ž u c e j a n t i g é n .
74
30. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 28 n a v ý r o b u l i e č i v a , kde m e t o t r e x á t j e p o d á v a n ý
p r e d p o d á v a n í m a n t i - T N F a p r o t i l á t k y a l e b o j e j ča s t i v i a ž u c e j a n t i g é n .
31. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 28 n a v ý r o b u l i e č i v a , k de m e t o t r e x á t j e p o d á v a n ý
po p o d á v a n í a n t i - T N F a p r o t i l á t k y a l e b o j e j č a s t i v i a ž u c e j a n t i g é n .
32. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 2 8 , k d e u v e d e n á a n t i - T N F a p r o t i l á t k a j e ľ u d s k á
a n t i - T N F a p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c a a n t i g é n .
33. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 2 8 . k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K.d 1 x 1 O"8 M a l e b o m e n e j a
K 0ff r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u 1 x 1 0 ' J s " 1 a l e b o m e n e j , o b o j e s t a n o v e n é
p o v r c h o v o u p l a z m ó n o v o u r e z o n a n c i o u , a n e u t r a l i z u j e c y t o t o x i c i t u
ľ u d s k é h o T N F a pr i š t a n d a r d n o m in v i t ro L 9 2 9 t e s t e s I C 50 1 x 10 "7 M
a l e b o m e n e j .
34. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 28 , k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0n r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u
5 x 1 O"4 s " 1 a l e b o m e n e j .
35. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 28 . k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0rt r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u
1 x 1 O"4 s -1 a l e b o m e n e j .
36. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 28 . k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n n e u t r a l i z u j e c y t o t o x i c i t u ľ u d s k é h o T N F a pri
š t a n d a r d n o m in v i t r o L 9 2 9 t e s t e s í C 5 o 1 x 1 0"x M a l e b o m e n e j .
75
37. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 28 . k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n n e u t r a l i z u j e c y t o t o x i c i t u ľ u d s k é h o T N F a pr i
š t a n d a r d n o m in v i t r o L 9 2 9 t e s t e s I C 50 1 x 1 0 "9 M a l e b o m e n e j .
38 . P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 28 , k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n n e u t r a l i z u j e c y t o t o x i c i t u ľ u d s k é h o T N F a pr i š t a n d a r
d n o m in v i t r o L 9 2 9 t e s t e s I C 5 0 1 x 10"10 M a l e b o m e n e j .
39 . P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 28 , k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n j e r e k o m b i n a n t n á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c a
a n t i g é n .
4 0 . P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 2 8 , k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n i n h i b u j e e x p r e s i u E L A M - 1 i n d u k o v a n ú ľ u d s k ý m T N F a v
e n d o t e l o v ý c h b u n k á c h ľ u d s k e j p u p o č n e j ž i l y .
4 1 . P o u ž i t i e m e t o t r e x á t u a s u b k u t á n n e p o d á v a n e j ľ u d s k e j an t i T N F - a p r o t i
l á t k y n a v ý r o b u l i e č i v a n a i n h i b í c i u a k t i v i t y ľ u d s k é h o T N F a u ľ u d s k é h o
s u b j e k t u t r p i a c e h o o c h o r e n í m , pr i k t o r o m j e a k t i v i t a T N F a š k o d l i v á ,
p r i č o m u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c a a n t i g é n m á
n a s l e d u j ú c u c h a r a k t e r i s t i k u :
a) d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0ff r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u 1 x 10"3 s"1
a l e b o m e n e j , a k o b o l o s t a n o v e n é p o v r c h o v o u p l a z m ó n o v o u r e z o n a n c i o u ;
b) m á C D R 3 d o m é n u ľ a h k é h o r e ť a z c a o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o
k y s e l í n S E Q ID N O : 3, a l e b o m o d i f i k o v a n ú z S E Q ID N O : 3 j e d n o t l i v o u
s u b s t i t ú c i o u a l a n í n o m v p o l o h e 1. 4, 5, 7 a l e b o 8 a l e b o j e d n o u až p i a t i m i
76
k o n z e r v a t í v n y m i s u b s t i t ú c i a m i a m i n o k y s e l í n v p o l o h á c h 1, 3. 4. 6. 7. 8
a / a l e b o 9;
c) m á C D R 3 d o m é n u ť a ž k é h o r e ť a z c a o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n
S E Q ID N O : 4, a l e b o m o d i f i k o v a n ú z S E Q ID N O : 4 j e d n o t l i v o u s u b
s t i t ú c i o u a l a n í n o m v p o l o h e 2. 3, 4, 5. 6, 8, 9. 10 a l e b o 11 a l e b o j e d n o u
až p i a t i m i k o n z e r v a t í v n y m i s u b s t i t ú c i a m i a m i n o k y s e l í n v p o l o h á c h 2, 3,
4, 5. 6. 8, 9. 10, 11 a / a l e b o 12.
42 . P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 41 . k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0rr r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u
5 x 1 O"4 s"1 a l e b o m e n e j .
43 . P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 41 . k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n d i s o c i u j e z ľ u d s k é h o T N F a s K 0ft- r ý c h l o s t n o u k o n š t a n t o u
1 x 1 O"4 s"1 a l e b o m e n e j .
44 . P o u ž i t i e m e í o t r e x á t u a s u b k u t á n n e p o d á v a n e j ľ u d s k e j a n t i T N F - a p r o t i
l á t k y n a v ý r o b u l i e č i v a na i n h i b í c i u a k t i v i t y ľ u d s k é h o T N F a u ľ u d s k é h o
s u b j e k t u t r p i a c e h o o c h o r e n í m , pr i k t o r o m j e a k t i v i t a T N F a š k o d l i v á ,
p r i č o m u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c a a n t i g é n m á
v a r i a b i l n ú o b l a s ť ľ a h k é h o r e ť a z c a ( L C V R ) , k t o r á m á C D R 3 d o m é n u
o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 3. a l e b o m o d i f i k o v a n ú z
S E Q ID N O : 3 j e d n o t l i v o u s u b s t i t ú c i o u a l a n í n o m v p o l o h e 1, 4, 5, 7
a l e b o 8 a v a r i a b i l n ú o b l a s ť ť a ž k é h o r e ť a z c a ( H C V R ) , k t o r á m á C D R 3
d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 4, a l e b o
m o d i f i k o v a n ú z S E Q ID N O : 4 j e d n o t l i v o u s u b s t i t ú c i o u a l a n í n o m v
p o l o h e 2. 3. 4, 5. 6, 8. 9. 10 a l e b o 1 1.
77
45 . P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 4 4 , k d e L C V R u v e d e n e j ľ u d s k e j p r o t i l á t k y a l e b o
j e j č a s t i v i a ž u c e j a n t i g é n m á ď a l e j d o m é n u C D R 2 o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u
a m i n o k y s e l í n S E Q I D N O : 5 a H C V R m á ď a l e j d o m é n u C D R 2 o b s a h u j ú c u
s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 6.
46 . P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 4 4 , k d e L C V R u v e d e n e j ľ u d s k e j p r o t i l á t k y a l e b o
j e j č a s t i v i a ž u c e j a n t i g é n m á ď a l e j d o m é n u C D R 1 o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u
a m i n o k y s e l í n S E Q ID N O : 7 a H C V R m á ď a l e j d o m é n u C D R 1 o b s a h u j ú c u
s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q I D N O : 8.
47 . P o u ž i t i e m e t o t r e x á t u a s u b k u t á n n e p o d á v a n e j ľ u d s k e j a n t i T N F - a p r o t i
l á t k y n a v ý r o b u l i e č i v a na i n h i b í c i u a k t i v i t y ľ u d s k é h o T N F a u ľ u d s k é h o
s u b j e k t u t r p i a c e h o o c h o r e n í m , pr i k t o r o m j e a k t i v i t a T N F a š k o d l i v á ,
p r i č o m u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c a a n t i g é n m á
v a r i a b i l n ú o b l a s ť ľ a h k é h o r e ť a z c a ( L C V R ) o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u
a m i n o k y s e l í n S E Q I D N O : 1 a v a r i a b i l n ú o b l a s ť ť a ž k é h o r e ť a z c a ( H C V R )
o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u a m i n o k y s e l í n S E Q I D N O : 2.
4 8 . P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 4 7 , k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a m á k o n š t a n t n ú
o b l a s ť ť a ž k é h o r e ť a z c a I g G l .
49 . P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 47 , k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a m á k o n š t a n t n ú
o b l a s ť ť a ž k é h o r e ť a z c a I g G 4 .
50. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 4 7 , k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a j e F a b
f r a g m e n t .
78
51. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 47, k d e u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a j e
j e d n o r e ť a z c o v ý F v Fragment .
52. P o u ž i t i e m e t o t r e x á t u a s u b k u t á n n e p o d á v a n e j ľ u d s k e j a n t i - T N F a p r o t i
l á t k y a l e b o j e j ča s t i v i a ž u c e j a n t i g é n na v ý r o b u l i e č i v a n a i n h i b í c i u
a k t i v i t y ľ u d s k é h o T N F a u ľ u d s k é h o s u b j e k t u t r p i a c e h o o c h o r e n í m , pr i
k t o r o m j e a k t i v i t a T N F a š k o d l i v á , k d e p r o t i l á t k a m á v a r i a b i l n ú o b l a s ť
ľ a h k é h o r e ť a z c a ( L C V R ) , k t o r á m á C D R 3 d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u
a m i n o k y s e l í n z v o l e n ú zo s k u p i n y , k t o r á p o z o s t á v a z S E Q ID N O : 3. S E Q
ID N O : 11, S E Q ID NO: 12, S E Q ID N O : 13, S E Q ID N O : 14, S E Q ID
NO : 15, S E Q ID N O: 16, S E Q ID N O : 17. S E Q ID N O : 18, S E Q ID N O :
19. S E Q ID NO : 20 , S E Q ID NO: 21 , S E Q ID N O : 22 , S E Q ID N O : 2 3 ,
S E Q ID N O : 24, S E Q ID NO : 25 , S E Q ID N O: 26 a l e b o v a r i a b i l n ú o b l a s ť
ť a ž k é h o r e ť a z c a ( H C V R ) , k t o r á m á C D R 3 d o m é n u o b s a h u j ú c u s e k v e n c i u
a m i n o k y s e l í n z v o l e n ú zo s k u p i n y , k t o r á p o z o s t á v a z S E Q ID N O : 4. S E Q
ID N O : 27 , S E Q ID N O: 28 , S E Q ID N O : 29 , S E Q ID N O : 30 , S E Q ID
N O : 31, S E Q ID N O : 32, S E Q ID N O : 33 a S E Q ID N O : 34.
53. P o u ž i t i e m e t o t r e x á t u a s u b k u t á n n e p o d á v a n e j ľ u d s k e j a n t i - T N F a p r o t i
l á t k y na v ý r o b u l i e č i v a na i n h i b í c i u a k t i v i t y ľ u d s k e j T N F a u ľ u d s k é h o
s u b j e k t u t r p i a c e h o o c h o r e n í m , pr i k t o r o m j e a k t i v i t a T N F a š k o d l i v á ,
p r i č o m u v e d e n á ľ u d s k á p r o t i l á t k a j e p r o t i l á t k a D 2 E 7 a l e b o j e j č a s ť
v i a ž u c a a n t i g é n .
54. Ki t o b s a h u j ú c i f o r m u l á c i u z a h ŕ ň a j ú c u
a) f a r m a c e u t i c k ú k o m p o z í c i u o b s a h u j ú c u a n t i - T N F a p r o t i l á t k u a l e b o
j e j č a s ť v i a ž u c u a n t i g é n , m e t o t r e x á t a f a r m a c e u t i c k ý p r i j a t e ľ n ý
n o s i č a
79
b) i n š t r u k c i e n a s u b k u t á n n e d á v k o v a n i e f a r m a c e u t i c k e j k o m p o z í c i e
s u b j e k t u n a l i e č e n i e c h o r o b y , pr i k t o r e j j e a k t i v i t a T N F a š k o d l i v á .
55 . K i t p o d ľ a n á r o k u 54, v y z n a č u j ú c i s a t ý m , že u v e d e n á p r o t i l á t k a z a h ŕ ň a
p r o t i l á t k u a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c u a n t i g é n , a k o j e u v e d e n é v k t o r o m k o ľ v e k
z n á r o k o v 3 2 - 5 1 .
56. P r e d p l n e n á i n j e k č n á s t r i e k a č k a o b s a h u j ú c a f a r m a c e u t i c k ú k o m p o z í c i u
z a h ŕ ň a j ú c u a n t i - T N F a . p r o t i l á t k u , m e t o t r e x á t a f a r m a c e u t i c k ý p r i j a t e ľ n ý
n o s i č .
57 . I n j e k č n á s t r i e k a č k a p o d ľ a n á r o k u 5 6 , v y z n a č u j ú c a s a t ý m , že u v e d e n á
p r o t i l á t k a z a h ŕ ň a p r o t i l á t k u a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c u a n t i g é n , a k o j e
u v e d e n é v k t o r o m k o ľ v e k z n á r o k o v 3 2 - 5 2 .
58. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k o v 1 a l e b o 2 8 . k d e o c h o r e n í m j e s e p s a .
59 . P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k o v 1 a l e b o 28 n a v ý r o b u l i e č i v a k d e p r o t i l á t k a j e
ľ u d s k é m u s u b j e k t u p o d á v a n á s p o l u s c y t o k í n o m i n t e r l e u k í n - 6 ( I L - 6 ) a l e
bo s a p o d á v a ľ u d s k é m u s u b j e k t u so s é r o v o u a l e b o p l a z m o v o u . k o n c e n t r á
c i o u I L - 6 n a d 5 0 0 p g / m l .
60. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k o v 1 a l e b o 2 8 , k d e o c h o r e n í m j e a u t o i m u n i t n é
o c h o r e n i e .
80
61. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 60, kde u v e d e n é a u t o i m u n i t n é o c h o r e n i e j e
v y b r a n é zo s k u p i n y , k t o r ú t v o r í r e u m a t o i d n á a r t r i t í d a , r e u m a t o i d n á
s p o n d y l i t í d a . o s t e o a r t r i t í d a a dna.
62. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 61, k d e u v e d e n é a u t o i m u n i t n é o c h o r e n i e j e
r e u m a t o i d n á a r t r i t í d a .
63. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k u 60, kde u v e d e n é a u t o i m u n i t n é o c h o r e n i e j e v y b r a
né zo s k u p i n y , k t o r ú t v o r í a l e r g i a , r o z t r ú s e n á s k l e r ó z a , a u t o i m u n i t n ý
d i a b e t e s , a u t o i m u n i t n á u v e i t í d a a n e f r o t i c k ý s y n d r ó m .
64. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k o v 1 a l e b o 28. k d e o c h o r e n í m j e i n f e k č n é o c h o r e n i e .
65. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k o v 1 a l e b o 28 . k d e c h o r o b o u j e o d v r h n u t i e
t r a n s p l a n t á t u a l e b o o c h o r e n i e š t e p - v e r z u s - h o s t i t e ľ .
66. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k o v 1 a l e b o 28 , k d e c h o r o b o u j e z h u b n ý n á d o r .
67. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k o v 1 a l e b o 28. k d e c h o r o b o u j e p ľ ú c n a c h o r o b a .
68. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k o v 1 a l e b o 28. k d e c h o r o b o u j e črev ná c h o r o b a .
69. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k o v 1 a l e b o 28 . k d e c h o r o b o u j e s r d c o v á p o r u c h a .
81
70. P o u ž i t i e p o d ľ a n á r o k o v 1 a l e b o 2 8 . k d e o c h o r e n i e j e v y b r a n é z o s k u p i n y ,
k t o r ú t v o r i a z á p a l o v é k o s t n é o c h o r e n i e , p o r u c h a r e s o r p c i e k o s t í ,
a l k o h o l i c k á h e p a t i t í d a , v í r u s o v á h e p a t i t í d a , p o r u c h y k o a g u l á c i e ,
s p á l e n i n y , p o š k o d e n i e r e p e r ť u z i e . t v o r b a k e l o i d o v . t v o r b a z j a z v e n é h o
t k a n i v a a p y r e x i a .
71. K i t o b s a h u j ú c i :
a) f a r m a c e u t i c k ú k o m p o z í c i u o b s a h u j ú c u a n t i - T N F a . p r o t i l á t k u a l e b o
j e j č a s ť v i a ž u c u a n t i g é n a f a r m a c e u t i c k ý p r i j a t e ľ n ý n o s i č ;
b) f a r m a c e u t i c k ú k o m p o z í c i u o b s a h u j ú c u m e t o t r e x á t a f a r m a c e u t i c k ý
p r i j a t e ľ n ý n o s i č a
c) i n š t r u k c i e n a s u b k u t á n n e d á v k o v a n i e f a r m a c e u t i c k e j k o m p o z í c i e
a n t i - T N F a . p r o t i l á t k y a d á v k o v a n i e f a r m a c e u t i c k e j k o m p o z í c i e
m e t o t r e x á t u p r e d , s ú č a s n e a l e b o po d á v k o v a n í f a r m a c e u t i c k e j
k o m p o z í c i e a n t i - T N F a . p r o t i l á t k y s u b j e k t u .
72. K i t p o d ľ a n á r o k u 71 , v y z n a č u j ú c i sa t ý m , že a n t i - T N F a p r o t i l á t k a a l e b o
j e j č a s ť v i a ž u c a a n t i g é n j e D 2 E 7 a l e b o j e j č a s ť v i a ž u c a a n t i g é n .
1/6
60
50
40
30
20
10
0 M.Z :
I Z -- zz
-Zzz
PjrZZzz7/
71- / -Z
•í -
ýZ 'Zzz
Placebo 20 mg 40 mg 80 mg
Štúdia DE007 Dávkovanie každý týždeň
E3ACR20 □ ACR50
70
60
50
40
30
20
Placebo 20 mg 40 mg 80 mg
0ACR2O □ ACR50
Štúdia DE009 Dávkovanie každý druhý týždeň
Obrázok 1
2/6
ACR 20/50/70 odozva po 24 týždňoch
£EZ70i
49.3
Raoebo 20 mg 40 mg SOnng
Obrázok 2
Zlep
šeni
e po
čtu
opuc
hnut
ých
kĺbov
v
%
Zl
epše
nie
počtu
bo
lest
ivýc
h kĺb
ov
v %
3/6
A -------
Priebeh počtu bolestivých kĺbov počas 24 týždňov
Placebo -*-20 mg -o- 40 mg -x- 80 mg
50 10 2015
Čas (týždne)
Priebeh počtu opuchnutých kĺbov počas 24 týždňov
Placebo 20 mg 40 mg 80 mg
241 4 9 1914
Čas (týždne)
Obrázok 3
4/6
STUPNICA SF-36
60
. 40Q_QĹ
Týždne
L La.
40
Týždne
65
xO
Týždne
70
m 50
40
Týždne
Obrázok 4
5/6
70
> u.CO
60
30Týždne Týždne
80 80T
70 75
70
50 65
60
Týždne
TX
DE20 DE40 DE80
Placebo
Obrázok 4
% AC
R 20
odpo
veda
júci
ch
subj
ekto
v
6/6
Percentá ACR20 odpovedajúcich subjektov po jedinej i. v. injekcii D2E7 a/alebo placeba (DE010)
—»-* Iba placebo
- * - 1 m g ík g D 2 E 7 IV
- 0 - 1 m g /k g D ZE7 5C
40
20
10
2 t 22
Deň štúdie
Obrázok 5
