Seoski turizam - Realna šansa za turizam Republike Srpske

Napisao mr Radomir Stojanović   Friday, 05 September 2008 20:12

U Republici Srpskoj postoje realni uslovi za razvoj seoskog turizma. Ipak, još uvek je samo reč o potencijalima i mogućnostima koje tek treba da se turistički valorizuju.Razvoju turizma u RS idu u prilog mnogi trendovi na savremenom turističkom tržištu:-tražnja turista za novim, neotkrivernim i autentičnim destinacijama što RS sigurno jeste,pogotovo seoska područja- korišćenje kraćih, a češćih odmora (osim glavnog odmora,turisti se opredeljuju i za kraće odmore –produženi vikend, Nova Godina, Božić...)- očekuje se dalji rast turističkog prometa u svetu a Evropa će i dalje biti najinteresantnija regija (sa učešćem od oko 50% od ukupnog međunarodnog turističkog prometa) .Sem toga, RS se može smatrati perspektivnom turističkom destinacijom kojoj nedostaju kapaciteti u ovom vidu ponude a i postupak kategorizacije seoskih domaćinstava je vrlo jednostavan. Sve ovo takođe pozitivno utiče na razvoj seoskog turizma.Neophodna je koordinirana aktivnost svih relevantnih subjekata kako bi svako sa svoje strane doprineo da zaživi ovaj vid turizma: Ministarstvo turizma i trgovine, Ministarstvo poljoprivrede, Turistička organizacija RS, lokalne turističke organizacije, privredne komore, strukovna udruženja (turističkihagencija, ugostitelja, specijalizovanih novinara za turizam ali i za poljoprivredu), opštine...Međutim, od izuzetne važnosti je da stanovnici sela prihvate da se osim tradicionalne poljoprivrede mogu da bave i jednom za njih novom delatnošću i da prepoznaju korist od toga.Jedan od prvih koraka je ulaganje u nedovoljno razvijenu infrastrukturu (posebno putna i komunalna infrastruktura,saobraćajna i turistička signalizacija) koja predstavlja preduslov za početak bavljenja seoskim turizmom.Takođe biće neophodno ulaganje i u same objekte-kuće, okućnice kako bi bili opremljeni ne samo u skladu sa važećim propisima već i u sladu sa potrebama i očekivanjima savremenih turista.Ipak, na prvom mestu trebala bi da bude edukacija namenjena ne samo seoskim domaćinima već i opštinskim strukturama (obavezno računajući predsednike mesnih zajednica), lokalnim ugostiteljima i turističkim agencijama, lokalnim medijima i sl. Edukacije treba da su koncipirane tako da seoska turistička domaćinstva dobiju konkretne savete i informacije koje su primenljive u praksi - u kontaktu sa gostima, prilikom boravka gostiju, rešavanju konfliktnih situacija, pripremi i servimanju obroka, pružanju dodatnih usluga, komunikaciji sa turističkim organizacijama i agencijama, značaju promotivnih aktivnosti, politikom cena...Seoski turizam predstavlja i dodatni izvor prihoda za domaćinstva, naravno bez nerealnih očekivanja o brzoj i velikoj zaradi.Za razvoj ovog vida turizma u RS potrebno je vreme, uostalom kao i u drugim destinaciama kada su počinjale da razvijaju seoski turizam.

 Развој сеоског туризмаРазвој сеоског туризма, као саставног дијела укупне туристичке привреде, има посебан значај у Републици

Српској. Базиран је превасходно на богатом природном насљеђу, незагађеним ријекама, разноврсној флори и

фауни, благој клими, као главном мотивирајућем фактору за привлачење великог броја туриста у рурална

подручја, али и на једнако значајном културно-историјском насљеђу.

Поједине општине у РС препознајући значај сеоског туризма израдиле и дјелимично реализовале развојне

пројекте.

Град Бања Лука

Козарски етно је пројекат који кроз традициналну манифестацију има за циљ развој сеоског туризма Козарског

краја. Основна идеја манифестације је да презентује запостављене и заборављене народне обичаје као

туристичке потенцијале Козаре и Поткозарја, да укаже на нове правце туристичке понуде путем сеоског

туризма, као и на заштиту и очување културних и природних вриједности козарских села.

 Општина РибникЗбог руралног карактера општине који се огледа у богатству шумом, водом и нетакнутом природом ова

општина има велики потенцијал за развијање сеоског туризма. У току љетне сезоне домаће и стране туристе

привлаче велике могућности које ова општина пружа за бављење ловом и риболовом. Туристима се нуди

смјешај у fly-fishing насељу као и у приватним домаћинствима. Даљи ток развоја туризма у општини Рибник

дефинисаће јасније Стратегија руралног развоја општине Рибник тренутно је у фази израде.

Општина Рогатица

На територији ове општине постоје реалне шансе за развој руралног туризма и туризма специјалних интереса

(лов, риболов, јахање, бициклизам, планинарење, пјешачење, спелеологија, љековито биље, печурке и сл.)

Уз то и немјерњив потенцијал, Рогатичког краја, јесте село Борике и ергела у којој се узгајају арапски и

босанско-брдски коњи, једина сачувана у Републици Српској. Овај потенцијал представља још једну

погодност за развој сеоског туризма.

Општина Требиње

Један од приоритета општине је и развој сеоског туризма. Туристичка организација Требиње је

израдила идејни пројекат оживљавање етно села Увјећа због аутентичности и нетакнуте приороде. Циљ

пројекта је - зауставити пропадање кућа уз задржавање аутентичности средине с краја 19. и 20. вијека.

Овима пројектом локално становништво би се укључило у активности будућег села, производило здраву

органску храну и пружало услуге смјештаја.

Општина Калиновик

На територији ове општине тренутно је у изградњи Етно-село Добре Воде. Урађени су пројекти за поједине

туристичке микролокације: Одмаралиште на Кладопољском језеру и одмаралишта на Неретви. Осим горе

наведених општина, такође и остале у Републици Српској реализују и имплементирају пројекте из ове

области као што је Шипово и Козарска Дубица.

EKO-ETNO TURIZAM

Očuvani prirodni predjeli, spona praiskonskog sklada sa netaknutom prirodom i toplom domaćom atmosferom sa

mirisom tradicionalnih jela, pružaju jedinstven osjećaj koji nudi eko-turizam kroz spoj različitih kultura, običaja i

tradicija utkanih u Republiku Srpsku. Tu su kameni vinogradi Hercegovine optočeni raskošnim stećcima, hladni izvori

Janja i Plive, magična jezera Zelengore, zeleni proplanci Kozare i pitome Lisine koje nude izazove nesebične prirode

kroz aktivan odmor, berbu gljiva i ljekovitog bilja.

Upuštanjem u avanturu na biciklu istražujući pjenušave slapove na Krupi ili krstarenjem zmajem iznad Balkane,

moguće je osjetiti dašak adrenalina, a u pratnji iskusnih vodiča moguće je kročiti jednom od posljednjih oaza

netaknute prirode u Evropi, prašumom Perućicom, ili se prepustiti vještim lađarima uživajući u smaragdnoj Drini

okrunjenoj Mehmed-pašinom ćuprijom.

Za one koje privlače misterije, tu su kamene kugle u Slatini, Zemljane piramide u Foči ili Petropavlovo čudotvorno i

ljekovito jezero.

Uz rijeku Savu u sjevernom dijelu Srpske smještena je Bardača - prirodni rezervat od 11 jezera, dio Ramsarske

porodice močvarnih područja. Bardača predstavlja ekološki centar, koji posvećuje najveću pažnju očuvanju njenog

biljnog i životinjskog bogatstva. Ono po čemu je ova močvara nadaleko poznata je velika raznovrsnost ptičijeg svijeta,

što je čini prirodnim rezervatom ptica u BiH.

U Semberiji u neposrednoj blizini Pavlovića mosta, nalazi se „Etno-selo Stanišići“, turistička destinacija koja će vam

dočarati način života koji se odvijao prije nekoliko vijekova. U sklopu ovog etno-sela, pored restorana i objekata za

smještaj, nalaze se autentične vodenice za mljevenje žita, mljekarnik, kameni bunar, ambar i drvene kuće, sa

prikazom pokućstva i narodnih nošnji.

Na nadmorskoj visini od 1.000 m, na dvadesetak kilometara od Rogatice smještene suBorike koje predstavljaju

vazdušnu banju bogatu šumskim predjelima punim divljači i livadama na kojima rastu mnoge vrste ljekovitog bilja. Još

davne 1893. godine na Borikama je osnovana ergela za uzgoj bosansko-brdske i arapske rase konja, jedina ove

vrste na Balkanu. U okolini se nalaze staze za ljubitelje konjičkog sporta, a vožnja kočijama po ovim živopisnim

predjelima moguća je ljeti i zimi.

Kulinarski specijaliteti spremljeni na tradicionalan način zasigurno obogaćuju turističku ponudu Republike Srpske.

Na trpezi, u prijatnom društvu ljubaznih domaćina, moguće je naći gužvaru, kljukušu, ljevušu, cicvaru ili bunjgur, a

vesela čašica domaće kapljice okrijepiće duh i tijelo.

NACIONALNI PARKOVI

Nacionalne parkove Srpske karakteriše izuzetna ljepota prirode sa raznolikošću pejzaža, pitomim dolinama, gustim

šumskim kompleksima, pašnjacima i mnogim drugim prirodnim vrijednostima.

Nacionalni park Kozara je smješten u srcu planine Kozare. Za ljubitelje planinarenja, skijanja, lova i šetnji, Kozara je

nezaobilazno odredište. Centralnim dijelom planine, na zaravnjenom platou nadmorske visine raspona od 700-800 m,

dominira područje Mrakovica.

Mrakovica predstavlja Memorijalnu zonu izgrađenu 1972. godine u znak sjećanja na borce i narod Potkozarja koji su

izgubili život u Drugom svjetskom ratu.

Kozarački kraj je bogat kulturom koja čuva tradiciju i narodne običaje koji su se stvarali vijekovima na ovom području.

Odlike ovog kraja su specifična pjesma „ojkača“, narodna nošnja, narodne igre, kulinarstvo i tradicionalne aktivnosti u

polju.

Ljubiteljima skijanja na raspolaganju je skijaška staza duga 800 m, škola skijanja, ski-oprema i dva ski-lifta, a postoji i

mogućnost noćnog skijanja. Uz skijanje, gostima su na raspolaganju i uređene pješačke staze.

Nacionalni park Sutjeska proglašen je nacionalnim parkom 1962. godine. Smješten je u jugoistočnom dijelu

Republike Srpske. Obuhvata područje planina Maglić (najviši vrh Republike Srpske i Bosne i Hercegovine 2.386

m/nv), Volujka i Zelengore, uključujući i prirodni rezervat prašumu Perućicu (1.219 hektara netaknute prirode).

Ljepotu parka čine i planinska glečerska jezera Zelengore, koja su zbog svoje atraktivnosti izuzetan turistički motiv

ovog predjela, a poznata su još kao i gorske oči. Veliko bogatstvo koje datira od prije 700 godina čine nadgrobni

spomenici, stećci.

Narod ovog podneblja se bavio stočarstvom o čemu svjedoče katuni-ljetna stočarska naselja. I danas stočari ovog

kraja, po vjekovnoj tradiciji, izgone i čuvaju stoku u vrijeme ljetnog perioda.

Iz novije istorije svojom osobenošću dominira spomenik iz Drugog svjetskog rata koji svjedoči o bici na Sutjesci.

Spomenik je smješten u memorijalnom kompleksu Tjentište u kome posjetioci mogu obići spomen sobu "Bitke na

Sutjesci" (1943).

Svake godine brojni ljubitelji prirode mogu uživati u tradicionalnim manifestacijama. Najposjećenije su one koje

promovišu prirodne ljepote ovih krajeve, a to su Vidovdanski pohod na Maglić i jezera Zelengore.

BANJSKI TURIZAM

Područje Republike Srpske bogato je izvorima mineralnih, termalnih i termomineralnih voda, čija je izdašnost i

ljekovitost poznata još iz doba Rimljana. Ovi blagodetni izvori korišćeni su i u doba turske i austrougarske vladavine.

Danas na teritoriji Republike Srpske funkcioniše nekoliko banja sa relativno dobrom infrastrukturom za pružanje

usluga smještaja, rekreacije, odmora i zdravstvenog turizma.

Banja Laktaši

Banja Laktaši je smještena u dolini rijeke Vrbas u Laktašima. Ljekovitost njene vode poznata je iz doba Rimljana. O

pozitivnim svojstvima njene vode svjedoče i pisani njemački dokumenti koji su laktaške prirodne izvore nazvali „sveta

vodica“. Banja je idealno mjesto za pripreme sportista, seminare, izlete, rekreaciju i odmor. Usluge smještaja pruža

hotel San u kojem se nalaze zatvoreni bazen, saune, kupke za liječenje i podvodna masaža.

Indikacije: reumatske bolesti, bolesti bubrega i mokraćnih puteva, bolesti organa za varenje, bolesti srca i krvotoka,

bolesti očiju, psihijatrijska oboljenja, rehabilitacija.

Banja Slatina

Banja Slatina je smještena u istoimenom izletničkom i rehabilitacionom centru. Bogati izvori termomineralne vode su

vjerovatno jedan od razloga da je ovo područje naseljeno od davnina, što potvrđuju i arheološka nalazišta u okolini

banje i rimski novčići pronađeni u slatinskom vrelu. Da ovu banju nisu koristili samo Rimljani svjedoče i brojni nalazi

koji govore o tome da su banju posjećivali grofovi iz Austrije i baroni iz Mađarske. Predivno okruženje i okolina su

bogati kulturno-istorijskim nasljeđem o čemu svjedoči postojanje crkve-brvnare u Malom Blašku, i u njenoj

neposrednoj blizini spomenik slovenske glagoljične pismenosti-nadgrobna ploča iz XIV vijeka, otkrivena tek 1930-tih.

Indikacije: bolesti lokomotornog sistema i reumatske bolesti, posttraumatska stanja, kardiovaskularne bolesti, bolesti

perifernih krvnih sudova, rehabilitacija usljed sportskih povreda.

Banja Mlječanica

U prirodnom ambijentu na sjeverozapadnim obroncima planine Kozare smještena je banja Mlječanica čiji je

prepoznatljiv moto - priroda uzvraća zdravljem.

Tiho i mirno okruženje omogućavaju posjetiocima idealnu priliku za opuštanje i odmor. Pored banjskog hotela,

gostima su na raspolaganju i bungalovi. U blizini banjskog centra se nalaze brojni kulturno-istorijski spomenici, među

kojima je manastir Moštanica, koji po predanju datira iz XII vijeka i spomen područje Donja Gradina.

Indikacije: reumatska oboljenja, neurološka oboljenja, posttraumatska i postoperativna ortopedska stanja,

ginekološka oboljenja, prevencija i liječenje osteoporoze, oboljenja perifernih krvnih sudova.

Banja Kulaši

Smještena na 14 km udaljenosti od Prnjavora u dolini bistre rijeke Ukrine, nalazi se banja Kulaši. Po svojoj

jedinstvenoj vodi, koju karakteriše visok stepen alkalnosti a nizak nivo mineralizacije, predstavlja pravi svjetski raritet.

U Evropi postoje samo tri izvora ovakve vode koja daje vidne rezultate u liječenju psorijaze što je između ostalog

specijalnost ove banje.

Indikacije: kožne bolesti, psorijaza, reumatske bolesti.

 Banja Vrućica

Banja Vrućica se nalazi nadomak grada Teslića u dolini rijeke Usore, sa poznatim izvorištima termomineralnih

voda, koju su koristili stari Rimljani. Danas je to najopremljeniji centar za rehabilitaciju, turizam, ugostiteljstvo,

kongrese, seminare, rekreaciju i pripremu sportista. Banjski kompleks čine hoteli Kardijal, Posavina, Hercegovina i

Srbija, ukupnog kapaciteta oko 1000 ležajeva sa kuglanom, trim-kabinetom, bazenom, saunom i sportskim terenima.

Indikacije: kardiovaskularna oboljenja, postoperativni oporavak, reumatska oboljenja, gastrointestilna oboljenja.

Banja Dvorovi

Banja Dvorovi se nalazi u sjeveroistočnom dijelu Republike Srpske, u neposrednoj blizini Bijeljine. Sa svojim

parkovima i bazenima banja je pravo mjesto za odmor, rekreaciju te prevenciju i liječenje raznih oboljenja. U okviru

banjskog kompleksa nalazi se hotel Sv. Stefan, bazeni i sportski tereni. U neposrednoj blizini banje su rijeke Drina i

Sava, kao i nekoliko jezera, što predstavlja poseban ugođaj za turiste i nudi brojne mogućnosti za lov, ribolov i

avanturistički turizam.

Indikacije: reumatska oboljenja, hronične ginekološke bolesti, dijabetes, posttraumatske povrede.

Višegradska banja

Na samo 5 km sjeverno od Višegrada, u gustoj borovoj šumi smjestila se Višegradska banja, dragulj prirode i

ljudskog stvaralaštva. Postanak Višegradske banje je usko povezan sa gradnjom Sokolovićeve ćuprije (1571. god.).

Tokom gradnje ćuprije i vađenjem sige kojom je most građen, otkrivena je topla ljekovita voda i podignuta su dva

termalna kupatila (hamami), koja su tada bili jedini banjski objekti koji su i do danas zadržali svoj prvobitni izgled i

karakteristike. To su donja Kadijina banja i gornja Sokolovićeva banja, što govori o tome da su se vode ove banje

koristile u lječilišne svrhe i prije 400 godina. Uz termalno vrelo nalazi se jedno od rijetkih kontinentalnih nalazišta

paprati Viline vlasi po kojoj je hotel u okviru banjskog centra dobio naziv. Hotel posjeduje trim-kabinet i opremljen

medicinski blok sa zatvorenim bazenom sa toplom, radiokativnom vodom.

Indikacije: reumatska oboljenja, neurološka stanja, ortopedske bolesti, oboljenja disajnih puteva, hirurška stanja i

oboljenja, gerijatrijska oboljenja.

 

Pored ovih nosilaca banjskog turizma, u Republici Srpskoj postoji još nekoliko značajnih izvora ljekovite vode. U

istočnom dijelu Republike Srpske, u Srebrenici, smještena je banja Guber sa bogatim izvorima čija je voda pogodna

za liječenje bolesti anemije, bolesti sinusa i štitne žlijezde.

Rekreativni centar Slatina-Lješljani nalazi se na jugozapadnim padinama planine Kozare, od Novog Grada udaljena

oko 18 km. Prirodni ambijent ovog centra se trenutno koristi kao izletište i u rekreativne svrhe, a ljekovita voda se

preporučuje pri liječenju reumatskih oboljenja, gastritisa i psorijaze.

Banjsko-rekreativni centar „Šeher“ u Srpskim toplicama se nalazi oko 5 km južno od centra Banje Luke, u podnožju

Banj-brda. U blizini postojećih kupatila pronađeno je dosta rimskog novca, koji dokazuje da su ovi mineralni izvori bili

poznati još i starim Rimljanima. Voda se upotrebljava za liječenje reumatizma, neuralgije i raznih kožnih bolesti.

PLANINSKI TURIZAM

Jahorina je smještena jugoistočno od Sarajeva i predstavlja najvredniji segment turističke ponude Republike Srpske.

Na Jahorini su 1984. godine održane XIV Zimske olimpijske igre. Danas na Jahorini postoji veliki broj visokoturističkih

objekata i 25 km uređenih staza, koje su povezane ski-liftovima, koji mogu prevesti oko 10.000 skijaša na sat.

Najviši vrh je Ogorjelica (1.916 m/nv). Snježni pokrivač na Jahorini se zadržava u prosjeku oko 180 dana u godini, od

novembra do aprila. Najbolji period za skijanje je u februaru i martu. Od smještajnih objekata u ponudi su vikend

naselja, pansioni, apartmani i veliki broj hotela. Ukupan kapacitet smještajnih jedinica se kreće oko 4.000 ležajeva.

Jahorina posjeduje veliki broj restorana uređenih u etno stilu sa domaćom kuhinjom specifičnom za to podneblje.

Ova planina je privlačna turistima tokom cijele godine svojom izvanrednom ljepotom krajolika, raznovrsnom ponudom

za sve vrste turista, bili oni zaljubljenici u prirodu, alpinisti, speleolozi, lovci, biciklisti, paraglajderi ili rekreativci svih

profila.

Romanija se nalazi istočno od Sarajeva i graniči sa Jahorinom na jugu i Ozrenom na sjeveru, proteže se duž

regionalnog puta Sarajevo-Sokolac. Po prirodnim ljepotama možemo je slobodno izjednačiti sa Jahorinom. Nedirnuti

rezervat prirodnih bogatstava odlikuje se prostranim šumskim kompleksom, platoima, te brojnim pećinama koje su

smještene u njenim strmim obroncima od kojih je najpoznatija Orlovača i Novakova pećina. Romanija je idealno

područje za lovni turizam, sa raznovrsnim životinjskim vrstama. Privlačna je i za ljubitelje prirode kojima su na

raspolaganju brojne planinske staze. Pogodna je za paraglajding ali i neke mirnije vrste rekreacije. Kulturno-istorijsko

nasljeđe ovoga kraja sadrži bogatu ponudu kako sakralnih tako i tradicionalnih folklornih motiva, od kojih se izdvaja

manastir Knežina.

Pećina Orlovača kod Pala spada u red najvećih i najljepših pećinskih sistema u BiH. Nakit Orlovače predstavlja

izuzetno bogatstvo koje je stvarano milionima godina, a čine ga stalagmiti, stalaktiti, jedinstveni pećinski stubovi te

nizovi draperija različitih formi i oblika. Pored bogatstva koje je stvarala priroda u pećini su pronađeni arheološki

ostaci kao što su fragmenti keramike iz mezolita, pečena cigla iz Rimskog doba.

U ovom speleološkom objektu nalazi se stanište najugroženije grupe sisara u Evropi – endemske vrste slijepog miša

(microc hipoptrea). Prije više od 16.000 godina u ovom objektu je živio Pećinski medvjed (ursus speleus).

U strmim liticama Romanije nalazi se Novakova pećina, čuvena po hajduku Starini Novaku.

U istočnom dijelu Republike Srpske, kod Vlasenice, prostire se planina Javor. Bogatstvo šumskog pokrivača i

atraktivnost divljine glavne su karakteristike ovog područja. Pored stogodišnjih bukvi, jela, javora, borova i smreke,

ovdje se mogu naći i primjerci rijetke i čuvene Pančićeve omorike. Ski centar Igrište je dobio naziv po istoimenom

najvišem vrhu ove planine (1.406 m/nv), a izgrađen je 1984. godine kao pomoćni centar za Olimpijske igre održane u

Sarajevu. Čitav kompleks raspolaže sa tri ski-lifta, a ukupna dužina skijaških staza je oko 9 km. Raznovrsnost

turističke ponude tokom čitave godine upotpunjuje i kamp Javor, u kojem se održava međunarodni ljetni omladinski

kamp.

Planina Borja je smještena u centralnom dijelu Republike Srpske, na putu Banja Luka-Teslić. Prirodni i klimatski

uslovi planine Borje pružaju mogućnosti za aktivan odmor, rekreaciju i pripremu sportskih ekipa. U podnožju Borja

nalazi se manastir Liplje koji datira iz XIII vijeka i do njega se dolazi kroz živopisne četinarskolistopadne šume,

izuzetno pogodne za rekreaciju i šetnju.

Kneževo je smješteno na šumovitoj visoravni na sjeverozapadnim obroncima planine Vlašić, između kanjona rijeka

Vrbas i Vrbanje. Kneževo raspolaže izvanrednim prirodnim potencijalima kao što su stoljetne šume, rijeke, kanjoni i

pašnjaci. Posebnu čar ovom kraju daje prirodni park – šuma omorike i jele sa pojačanom jonizacijom i čistim

vazduhom, zbog čega se smatra vazdušnom banjom. Osim zdravstvenog efekta svi ovi prirodni potencijali koriste se

u svrhu rekreacije. Kneževo pruža uslove i za lov i ribolov.

Planina Manjača se nalazi južno od Banje Luke i prostire se između rijeka Vrbas na istoku i Sane na zapadu. Najviši

vrh je Velika Manjača (1.236 m/nv). Ističe se prostranim šumskim kompleksom, livadama, pašnjacima i planinskim

tokovima. Na Manjači je rođen poznati srpski pisac i narodni tribun Petar Kočić te se u njegovu čast svake godine u

avgustu održava manifestacija „Kočićev zbor“ koja okuplja brojne kulturne stvaraoce. Za sve ljubitelje extremnih i

sportsko-rekreativnih aktivnosti na raspolaganju su pješačke i biciklističke staze. Kulturnom značaju ove planine a i

šireg regiona doprinosi i manastir Gomionica u sjeverozapadnom podnožju Manjače.

AVANTURISTIČKO-IZLETNIČKI TURIZAM

Najznačajniji predjeli sa razvijenom ponudom avanturističkog turizma su tokovi i okruženje rijeka Tare i Vrbasa

koje omogućavaju kombinaciju raznih sportskih aktivnosti. Splavarenje, alpinizam, paraglajding, kanjoning,

pješačenje, slobodno penjanje, biciklizam, i naravno rafting.

Ova sportska disciplina na našim rijekama uzima sve više maha u želji brojnih avanturista i sportista da na ovaj način

upoznaju ćud rijeke i ljepotu prirode.

U maju 2009. godine rijeke Tara i Vrbas su bile domaćini Svjetskog prvenstva u raftingu na kojem se okupilo preko

50 ekipa iz 35 zemalja svijeta.

Vijekovima je rijeka Tara svojom snagom dubila krečnjak i pravila najdublji i najljepši kanjon Evrope, sa najvećom

dubinom od 1.300 m. Kroz Republiku Srpsku rijeka Tara protiče ukupnom dužinom od 20 km. Njenu ljepotu

upotpunjuju pjenušavi slapovi i zeleno-plava boja. Tara je najveći evropski rezervoar pitke vode koja zadržava svoju

ljepotu čitavim tokom.

Rijeka Vrbas pruža velike mogućnosti za razvoj sporta, rekreacije i turizma. Zbog svog kanjona, brzaka i bukova

Vrbas je jedna od najpogodnijih rijeka za kajak na brzim vodama u Evropi. Za zaljubljenike podvodnog svijeta pruža

se mogućnost ronilačkih avantura. Kanjon Vrbasa i njegovih pritoka, sa svojim strmim stijenama pružaju fantastične

uslove za bavljenjem slobodnim penjanjem i alpinizmom.

Švrakava je desna pritoka Vrbasa, a u njega se ulijeva u mjestu Karanovac. Sa svojim vodopadima, slapovima te

moćnim 300 m dugim kanjonom i tzv. riječnim “kazanima” predstavlja izvrsno mjesto za kanjoning (ekstremno

savladavanje kanjona). Kombinacija alpinizma, skakanja sa litica stijena, plivanja i planinarenja će vas dovesti do

vrhunca užitka. Pored Švrakave, u okolini Banjaluke, ekstremno savladavanje kanjona se organizuje i na rijekama

Ugar, Cvrcka i Suturlija.

VJERSKI TURIZAM

Hodeći putevima istorije otvaraju se manastirska vrata krajiških dragulja: Gomionice, među njima najstarije

Moštanice, manastira Sv. Ilije, Klisine, vjekovne bogomolje Liplja i Stuplja.

Na drugoj strani Srpske, Hercegovina čuva nadaleko poznate manastire. Tvrdoš smješten na stijenama iznad

plodnog Trebinjskog polja, po narodnom predanju je osnovan od strane samog cara Konstantina još u IV vijeku. Tu

su i manastiri Dobrićevo, Duži, Petropavlov i Gračanica sagrađena kao odraz posmrtne želje najpoznatijeg srpskog

pjesnika Jovana Dučića.

Predjele Podrinja ukrašavaju manastiri Papraća, Lovnica, Sase, Tavna i Dobrun koji ukrašava živopisan planinski kraj

i klisura rijeke Rzav, te pećina u kojoj se davao zavjet Bogu i srednjovjekovni grad Dobrun.

Veoma poznate i interesantne crkve brvnare su u okolini Slatine i Krupe i još mnoge koje čuvaju duh pravoslavnog

naroda ovoga podneblja.

Raznolikost kulture i vjeroispovjesti u Republici Srpskoj potvrđuju nam katolički samostani i drugi vjerski objekti.

Poznat je samostan trapista “Marija Zvijezda“ kod Banje Luke, „Presveto srce Isusovo“ u Doboju, džamija "Selimija"

također u Doboju, jevrejska kuća „Bejt Šalom“ u Doboju, pravoslavna crkva Sv.Klimenta, katolička katedrala iz XIX

vijeka, Osmanpašina džamija u Trebinju i još mnogo drugih utkanih u krajeve širom Republike Srpske.

KULTURNI TURIZAM

Mnogi gradski centri se odlikuju značajnim kulturno-istorijskim nasljeđem. Arheološki nalazi pokazuju da je područje

današnje Republike Srpske bilo naseljeno u paleolitu (oko 60.000 g.stare ere). Nakon toga ovi prostori se odlikuju

visokim kulturnim razvojem što potvrđuje postojanje neolitskih naselja.

Rimljani su ove krajeve osvojili u prvom vijeku naše ere. Gradili su ceste povezujući ih sa glavnim putevima, razvijali

vojne centre, uveli latinski jezik i širili rimsku kulturu i religiju. Najpoznatije ceste iz Rimskog perioda su „put soli“ i „put

srebra“.

O periodu naseljavanja Slovena na ovim prostorima svjedoče ostaci ranoslovenskih naselja. U periodu srednjeg

vijeka za ove prostore se vezuje nastanak pravoslavnih manastira te veliki broj utvrđenih gradova.

Važnu građu za izučavanje srednjovjekovne kulture na prostoru današnje Republike Srpske predstavljaju nadgrobni

spomenici - stećci, čija je koncentracija najveća u južnim krajevima Republike Srpske.

Islamska umjetnost u periodu okupacije Otomanskog carstva u XV vijeku donosi na ove prostore novi vid kulture i

graditeljstva. Najljepši primjeri osmanlijske arhitekture su mostovi koji se izdižu svojom snagom i ljepotom kao čuvari

drevnih vremena. 

Nezaobilazan dio kulturno-istorijskog nasljeđa nakon Drugog svjetskog rata svakako predstavljaju spomen-kompleksi

posvećeni borcima i narodima naših krajeva.

Višegradska ćuprija

Najveći simbol Višegrada je ćuprija koja vijekovima privlači pažnju mnogobrojnih prolaznika, turista i arhitekata. Ovaj

most je zadužbina velikog vezira Mehmed-paše Sokolovića, koji je među brojnom srpskom djecom, u tuskom zulumu

poznatom kao danak u krvi, otet od porodice i odveden preko Drine i koji je svojom sposobnošću dostigao do carskog

vezira. Kad je bio na vrhuncu slave i moći, Mehmed-paša Sokolović se sjetio svog rodnog mjesta i plahovite Drine i

odlučio da tu sagradi „most kome nema ravna“. Gradnja mosta na Drini je predvođena najčuvenijim graditeljem

turskog carstva Mimarom Sinanom i trajala od 1571. do 1577. godine. Most na Drini imponuje svojom veličinom,

izuzetnom stilskom i tehničkom dotjeranošću i predstavlja remek-djelo srednjovjekovnog graditeljstva i spada u

najznačajnije kulturno-istorijske spomenike u Republici Srpskoj.

Ukupna dužina mosta je 180 m, visina nad normalnim vodostajem rijeke je oko 15 m, a širina 6 m. Most je građen od

kamena sedre, koji je vađen kod Višegradske banje.

U svom vjekovnom postojanju most je pretrpio brojna rušenja i popravke. Rušenje jednog svoda u srednjem vijeku,

oštećenja nakon velikog vodostaja Drine 1896. godine kada je most u cjelosti bio pod vodom, a zatim velika

oštećenja tokom prvog i drugog svjetskog rata kada je porušeno nekoliko stubova. Obnova mosta je urađena u

periodu 1949-1952. godine.

Najznačajnije i najljepše opise mosta i života u kasabi dao je naš pisac Ivo Andrić, koji je za roman „Na Drini ćuprija“

1961. godine dobio Nobelovu nagradu za književnost.

Prkoseći vremenu i događajima, most prati Andrićevu misao:

„Život je neshvatljivo čudo, koje se neprestano troši i osipa,

a ipak traje i stoji čvrsto kao na Drini ćuprija, koja sve više dobija na značaju“

Da most na Drini uživa najveći stepen zaštite u Republici Srpskoj, govori i odluka Komisije za zaštitu spomenika BiH,

koja ga je proglasila nacionalnim spomenikom.

Komitet za svjetsku baštinu UNESKO-a je prepoznao značaj i ljepotu ovog monumentalnog zdanja i 28. juna 2007.

godine uvrstio ga na listu svjetske kulturne baštine UNESKO-a. „Ovaj most ima jedinstvene proporcije elegancije i

monumentalne gradnje i predstavlja svjedočanstvo uzvišenosti tog arhitektonskog stila“ – stoji u obrazloženju odluke

UNESKO-a.

VEĆI GRADOVI U REPUBLICI SRPSKOJ

Banja Luka je najveći grad Republike Srpske i najznačajniji privredni, kulturni, finansijski i univerzitetski centar. Duga

istorija ostavila je brojne tragove različitih civilizacija i kultura. Najreprezentativnije građevine su zgrada Banske

uprave i Banskog dvora, hram Sv.Trojice, Hram Hrista Spasitelja sa zvonikom visokim 46 m, Gradski muzej, gradski

park sa fontanom i paviljonom za muzičke orkestre, Narodno pozorište, Galerija likovnih umjetnosti, zgrada Vlade

Republike Srpske i Palata predsjednika.

Jedan od simbola grada su Gospodska ulica i Tvrđava Kastel u kojoj se u ljetnom periodu održavaju brojne kulturne

manifestacije i festivali.

Banja Luka je prepoznatljiva po zelenim površinama, alejama i parkovima. Vrbas je poznat kao rijeka sa idealnim

uslovima za sportske aktivnosti na vodi. Pored kajaka i čamaca koji preplave rijeku u toplijem dijelu godine, najveći

kuriozitet je svakako „dajak“. Taj specifični banjalučki čamac simbol je Vrbasa i Banje Luke.

 

Bijeljina je grad i središte istoimene opštine u sjevero-istočnom dijelu BiH. Grad je opštinski centar i istorijsko

središte ravne Semberije i blagog pobrđa Majevice. Kao plodan ravničarski grad čini jedan od centara za proizvodnju

i trgovinu hranom. Bijeljina je prepoznatljiva po prostranom centralnom trgu, čiju ljepotu uvećava prijatan ambijent

Gradskog parka.

Tokom cijele godine u Bijeljini se održavaju brojne sportske, kulturne, sajamske, etno, seoske i gastronomske

manifestacije koje imaju veliku ulogu u promociji prirodnih i kulturnih potencijala Bijeljine. U blizini Bijeljine, tačnije 6

km od samog centra grada, smještena je čuvena ljekovita banja Dvorovi, u čijem je sklopu izgrađen i otvoreni bazen

olimpijskih razmjera koji se puni termalnom i pitkom vodom. Desna obala Drine pruža izvanredne uslove za kupanje i

ribolov.

 

Istočno Sarajevo se nalazi u istočnom dijelu Republike Srpske uz glavni grad Bosne i Hercegovine Sarajevo, sa

kojim, u geografskom i infrastrukturnom smislu, čini jednu cjelinu. Smješten je u kompozitnoj Sarajevskoj kotlini koja

se pruža od istoka prema zapadu, u plodnom Sarajevskom polju, sa centralnim dijelovima grada uglavnom

smještenim u njegovoj nizini.

Kroz grad od istoka prema zapadu protiče rijeka Miljacka, koja nastaje od nekoliko vrela u podnožju planina Romanije

i Jahorine i rijeka Željeznica koja protiče od juga prema zapadu. Grad okružuju olimpijske planine koje dosežu i 2.000

m visine: Bjelašnica, Jahorina, Igman, Treskavica i Trebević.

Istočno Sarajevo je administrativni, ekonomski, kulturni i sportski centar istočnog dijela Republike Srpske i Bosne i

Hercegovine. Istočno Sarajevo je važan univerzitetski centar Republike Srpske i Bosne i Hercegovine. U sastavu

Univerziteta u Istočnom Sarajevu nalazi se 16 fakulteta i 2 akademije. Na Univerzitetu studira preko 12.000

studenata. Univerzitet u Istočnom Sarajevu je zakonski sukcesor Univerziteta u Sarajevu koji je osnovan 1949. te

baštini istoriju i tradiciju tog univerziteta. Najveći broj fakulteta se nalazi u opštinama Istočno Novo Sarajevo i Pale.

 

Trebinje je najjužniji grad Republike Srpske, grad sunca i kamena. Centar grada je izgrađen u mediteranskom stilu, a

njime dominiraju stara austrijska zdanja i gorostasni platani. Svojom ljepotom linija, kraseći Trebišnjicu, izdvaja se

Arslanagića most koji je izgrađen kao zadužbina velikog vezira Mehmed-paše Sokolovića. Ime je dobio po plemiću

Arslan Agi koji je uspostavio centar za naplaćivanje mostarine u neposrednoj blizini mosta.

Na brdu Crkvina iznad grada, po ugledu na manastir Gračanicu na Kosovu, sagrađena je Hercegovačka Gračanica.

Sagrađena je sa željom da se izvrši testament poznatog srpskog pjesnika Jovana Dučića čiji su posmrtni ostaci

prenijeti iz Amerike i sahranjeni u kriptu ovog hrama.

Krenite u potragu za nedirnutom prirodom i ambijentom, doživite  autohtonost, spojite moderno i staro, prošlost i sadašnjost, visinu i nizinu, ugodno i zabavno. Spojite idiličnost prirode sa tempom života.Očuvani prirodni predjeli, mješavina apsolutne prirodne divljine, praiskonskog sklada sa netaknutom prirodom i tople tradicionalne domaće atmosfere sa mirisom tradicionalnih jela.Eko-turizam je  turizam u skladu s prirodom, turizam za vedrinu duše i za zdravlje tijela. 

Uz rijeku Savu u sjevernom dijelu Srpske posjetite jednu od poslednjih oaza, prirodni rezervat od neprocjenjive vrijednosti, rezervat flore i faune sastavljen od 11 jezera sa zaštićenim vrstama ptica i vodenom florom i faunom. Bardača je dragulj koji se rijetko sreće.

Područje Bardače, treba posjetiti da bi se osvježio duh, obnovila iskonska veza sa prirodom ili samo provelo prijatno vrijeme u prostoru u kome zajedno obitavaju priroda, nauka, kultura, sport, umjetnost.Jedna od najčistijih rijeka Evrope- Pliva, rijeka izuzetne bistrine, specifične boje,  raskošnog bogatstva, predstavlja mali raj na zemlji za sportske ribolovce u disciplini mušičarenja.  

Jedinstveni prirodni i turistički region, po svojim prirodnim ljepotama i fenomenima, gotovo netaknuto prostor kao   stvoren za odmor modernog čovjeka. Tri vrela čine rijeku Plivu. Obilje vode koja tiho i bešumno izvire iz krečnjačkih njedara,  naglo povećava brzinu i postaje bučna i pjenušava, a potom u dolini Pljeve se smiruje i postaje tiha rijeka.  

Ljubitelje starina, Pliva će privući ostacima starih naselja, a speleologa još neispitanim pećinama i vrletnim, stjenovitim kanjonom svojih rijeka Janja i Sokočnice.  Čistoća i priroda su zaštitni znak ovih prostora i naprosto privlače sve one koji se nadu u blizini. Nemoguće je ostati ravnodušan na ovu ljepotu i divljinu, bilo da ste ribolovac, planinar, lovac, veslač ili obični prolaznik.

Jedna od pritoka Plive-rijeka Janj od svog izvora  prolazi kanjonom koji je usječen u kraškoj površi, dok su dolinske strane strme .Prostor je prepun  brojnim riječnim rukavcima, pjenušavim vodopadima i velikim brojem malih i srednjih ostrva i poluostrva za ugodan boravak turista, poseban kuriozitet prostora čine Janjski otoci to je velelepni pejzaž renesansnih parkova gdje se bujno zelenilo prepliće sa bistrim potočićima, pjenušavim i bučnim bigrenim kaskadama i malim vodopadima rijeke Janj. To je prirodno čudo kraškog svijeta.

Veliku vrijednost regije čini prašuma prašumski rezervat Janj, nalazi se na krajnjem jugoistoku opštine Šipovo ,poslije gradske buke šuštanje lišća i ostali zvuci šume su pravo osvježenje za posjetioce. Rlivsku regiju krasi i možda jedna od najinteresantnijih rijeka za pasionirane ljubitelje mušičarenja-Ribnik, koja se već odavno  nalazi na svjetskoj mapi ribolovaca kao jedan od najinteresantnijih ribolovnih revira. Predjeo je obrastao šumom i drugom vegetacijom, u ljetnjem periodu predstavlja izvanredan teren ze ribolov, smještaj je omogućen u neposrednoj blizini vode, u apartmanima prilagođenim prirodnom okruženju. Svakako mjesto koje trebate posjetiti ukoliko ste ribolovac ili jednostavno ljubitelj netaknute prirode. A ukoliko krenete prema planini Lisini nailazite na  Balkanu svojevrsno čudo prirode,sa jezerima na nadmorskoj visini od 750 m, idealna su ljeti za kupanje i ribolov, a zimi za klizanje na ledu.

Obronci planine Lisine pogodni su za šetnju, planinarenje i lov. Ljubitelje skijanja, sankanja i drugih zimskih aktivnosti sigurno će privući skijaške staze i uređeno klizalište. U neposrednoj blizini Balkane smjestio se Zelenkovac poznato izletište, jedinstvena oaza povratka čovjeka prirodi, oplemenjena kulturnim i drugim raznovrsnim sadržajima.Drvene kućice uklopljene u prirodni ambijent,oštar i čisti planinski vazduh, zdrava domaća hrana čine da ljudi zaboravljaju na probleme, opuštaju se i predaju stvarima kao što su odmor, zabava, sport, ljubav i stvaranje novih djela.  Veliki broj interesantnih događaja i manifestacija nižu se tokom čitave godine na Zelenkovcu.

Eko turizam razvijen je i u samom podnožju planine Kozare gdje je rukom čovjeka i blagonaklonošću prirode nastao eko centar Ljekarice -osnovan sa ciljem da modernog čovjeka vrati prirodi,  nauči je poštovati i voljeti.

Kaskadna jezera, šume  bogate šumskim plodovima i divljači, veliki broj izvora i potočića bogatih riječnim rakovima, školjkama i ribom čine da se osjetite kao dio jedne bajke. Koračajući šumskim putevima,  berba gljiva i ljekovitog bilja će Vas sigurno oduševiti, odmoriti i navesti da dođete ponovo.

Aktivno se kretati u iskonskoj prirodi naših nacionalnih parkova, jezera,  planina, proučavati bogat  biljni i životinjski svijet Bardače, doline rijeka Plive, Sane, Une, planinskih vrhova i gorskih jezera, krečnjačke doline rijeke Janja, uživati u  Zelenkovcu i Balkani i prostore prebogate istorijskim znamenitostima. Uživajte u branju različitih vrsta ljekovitih trava I samoniklog bilja čiji će vas mirisi očarati, a dan završite sa ugodnim druženjem uz logorsku vatru i pripremljenim po starim receptima domaćim specijalitetima. 

Aktivno se kretati u iskonskoj prirodi naših nacionalnih parkova, jezera,  planina, proučavati bogat  biljni i životinjski svijet Bardače, doline rijeka Plive, Sane, Une, planinskih vrhova i gorskih jezera, krečnjačke doline rijeke Janja, uživati u  Zelenkovcu i Balkani i prostorima bogatim istorijskim znamenitostima. Uživajte u branju različitih vrsta ljekovitih trava i samoniklog bilja čiji će vas mirisi očarati, a dan završite sa ugodnim druženjem uz logorsku vatru i pripremljenim po starim receptima domaćim specijalitetima.  

SREDA, 29 SEPTEMBAR 2010 15:50 REPUBLIKA SRPSKA - REPUBLIKA SRPSKA

Trebinje

Putniče namjerniče, dragi prijatelju,U srcu Balkana, a na prostoru sjevera i istoka Bosne i Hercegovine smjestila se Republika Srpska.

Iako teritorijalno nevelikoj, Republici Srpskoj pripadaju bogati, ali razuđeni prirodni resursi. Oni predstavljaju njenu osobenost i veliku prednost budući da se klimatske zone protežu od mediteranske na jugu Hercegovine, do umjereno-kontinentalne koja preovlađuje sjevernim dijelovima.Priroda, veliki neimar, zaista je bogato nagradila svakom ljepotom njene stanovnike koji su umjeli da vole i poštuju svoju zemlju kao nešto najsvetije. Izdvojimo li te dragulje iz prirodnog bogatstva Republike Srpske, to bi svakakako bile njene alpske planine, Zelengora, Treskavica, Jahorina, Romanija, potom Grmeč, Kozara, Ozren i mnoge druge, sa ogromnim šumskim i lovnim bogatstvom.

Višegrad

U njenim podnožjima prostrle su se pitome i plodne ravnice žitne Posavine i Semberije, Lijevče polja i lagano zatalasanih Potkozarja i Podgrmeča kao i predjeli hercegovačkog krasa prošaranog plodnim kraškim poljima.Vodotoci moćnih rijeka Une, Sane, Vrbasa, Ukrine, Drine i Tare zasigurno najbistrijih rijeka na čitavom Blakanu, bogati su svakovrsnom ribom.Istorija je na ovim prostorima još od rimskog doba, slovenskog naseljavanja pa sve do graditeljskog, ali na žalost i rušilačkog 20. vijeka ostavila brojne kulturno-istorijske spomenike i tragove bogatog duhovnog naslijeđa naroda koji je živio i opstao na ovoj sastavnici i raskrsnici kultura i civilizacija, što je Balkan kao kolijevka Evrope oduvijek bio.

Jahorina

Putniče namjerniče, kada dođeš u Republiku Srpsku ne dozvoli da te putevi odvedu od planina. Zapamti, one su srce ove zemlje. Jedna ovdašnja narodna pjesma kazuje: “Šume, šume, velika vam hvala!”I zaista: Zahvaljivalo se šumi i planini jer se u njih vijekovima čovjek ovih krajeva sklanjao od neprijatelja, a u današnjem vremenu njima se ponosi zbog njihove raskošne ljepote, u svijetu poznate.Ko to još nije čuo za zimsku ljepoticu Jahorinu na kojoj su se 1984. godine održala olimpijska takmičenja na nezaboravnoj 14. zimskoj olimpijadi.Da li si i ti, putniče namjerniče, poželio da odsjedneš u raskošnom hotelu “Bistrica”, smještenom na samom vrhu Jahorine pa da se u zimskom (i ljetnjem) planinskom ambijentu, okupaš u njenom bazenu.U srcu Krajine prostrla se planina Kozara. Oivičena je modrom rijekom Unom, biserom Krajine, vodom Sanom, prostranom Savom i brzim Vrbasom.

Doboj

Kozara je pitoma planina, bogata svakovrsnom lovnom divljači: srnom, divljom svinjom, lisicom, zecom, potom fazanom, divljom patkom, jarebicom, što sve čini lovni rezervat rijedak u ovome dijelu Blakana.Na vrhu planine podignut je raskošni memorijalni spomenik “Mrakovica” na istoimenome visu u spomen na prošloratna stradanja u čijem podnožju se prostiru crnogorične šume koje smjenjuju bjelogorične, a ove opet pašnjaci ispresjecani bogatim izvorima i sve tako do podnožja gdje se smjestilo plodno Potkozarje, voćarski kraj.Republika Srpska baštini jedinstven nacionalni park u Evropi, Naconalni park “Sutjeska”. Da li ti je poznato, putniče namjerniče, da je Evropa, ta kolijevka civilizacije, nekada davno bila prašuma. Najveći ostaci te prašume sačuvali su se upravo u prašumi Perućici, hiljadugodišnjoj

prašumi čija je površina 1.291 hektar. Inače, Nacionalni park dobio je ime, po rijeci Sutjesci. Ova planinska rijeka je pravila svoj tok kroz masiv planina Zelengore (2.014 m), Lelije, Maglića, Volujka.Tjentište je mjesto na obali Sutjeske, sa istoimenim motelom, sportsko-rekreativnim centrom, vještačkim jezerom, te ga zbog njegove ljepote nikako ne bi trebalo zaobići.Putniče, ti možda nisi čuo za rijeku Taru, ali si sigurno čuo za kanjon Tare. Ta, ko još ne zna za kanjon čija je dubina 1.300 m, koji je prvi u Evropi, a drugi u svijetu, odmah poslije kanjona Kolorado. U tome usjeku tok je napravila rijeka Tara, prebogata svakovrsnom riječnom ribom, mladicom, lipljenom, pastrmkom, “zlaticom”.Za one hrabre, željne avanture u autentičnom surovom ambijentu čiste prirode priređuju se splavarenja kroz čuvene bukove, tijesne usjeke, oivičene opasnim kamenitim liticama planine Durmitor.Zato, nađeš li se na samo granici između SRJ i BiH, približnije Republike Srpske, između Brštanice i Šćepan-Polja, ne propusti jednodnevno ili višednevno splavarenje koje će ti ostati u sjećanju za cijeli život. Samo hrabro!U svom tom prirodnom preobilju, nastajala su sela i gradovi, počesto na obalama rijeka ili u plodnim kotlinama, ali isto tako i u planinskim visovima.Najveći grad Republike Srpske, njeno administrativno sjedište, jak privredni i univerzitetski centar, je Banja Luka, smještena na rijeci Vrbas, a prepoznatljiva po svojim stoljetnim drvoredima.U dolini Sane u Sred pitomog Potkozarja smjestio se Prijedor. Krene li se od Banja Luke na istok prolazi se kroz Doboj, saobraćajno čvorište sa dobrom industrijskom bazom, da bi preko Brčkog stigli u Bijeljinu, privredni, a naročito poljoprivredni centar Semberije. Na jug Republike Srpske put vodi do Zvornika smještenog na rijeci Drini, a potom Istočnog Sarajeva, Foče, pa sve do centra Hercegovine, Trebinja.Bardača kod Srpca je jedinstven ptičiji rezervat.Izdašna priroda obdarila je Republiku Srpsku svim blagodetima, pa i ljekovitim termalnim vodama čiju su ljekovitost spoznali još rimski stanovnici.Izvori termalnih voda u današnjem vremenu postali su banjsko-lječilišni i rekreativni centri, oplemenjeni najsavremenijom dijagnostičkom i fizikalnom opremom.Nađeš li se u Banjaluci, u njenoj neposrednoj blizini smjestile su se banje Laktaši, Slatina, Srpske Toplice (nekadašnji Šeher) čuvene po uspješnom liječenju bolesti srca, krvotoka, krvnog pritiska, metodama za koje je saglasnost dala Svjetska zdravstvena organizacija.Na rubu grada Teslića nalazi se poznata banja “Vrućica”, u čijem kompleksu su hoteli “Kadrijal” (A kategorije) te “Posavina”, “Hercegovina”, “Krajina” i “Srbija”, hoteli visoke B kategorije.Termomineralne vode ove banje blagotvorno djeluju kod oboljenja srca, krvotoka, nervnog sistema, probavnih organa, a sve uz sport, rekreaciju i aktivni odmor.Na rubu Višegrada u gustoj borovoj šumi nalazi se banja “Vilina Vlas”. U Srebrenici banja “Guber”. U Prnjavoru banja “Kulaši”, a u Potkozarju banja “Mlječanica”.U nizu dugom deset i više vijekova baštini srpski narod na ovim prostorima pravoslavnu vjeru, a sa njom i svoju autohtonu kulturu i tradiciju.U toj duhovnoj vertikali svijest naroda o svojim precima tražila je od potomaka da i oni dopišu svoj trag u vremenu, na planu graditeljstva i zadužbinarstva.Hercegovina, baština sv. Save ukrašena je mnogim crkvama i manastirima koji predstavljaju prave narodne svetinje. Znamenitošću se izdvaja manastir Tvrdoš, raskošna građevina iz 15. vijeka, sjedište episkopa te manastir Dobrićevo (15.v.).

A šta pridodati činjenici da je manastir Lovnica kod Šekovića iz čak 13. vijeka i dan danas sačuvan.I tako, diljem Republike Srpske: na planini Ozren je istoimeni manastir (15.v.), a u Krajini manastiri Gomionica, Moštanica, Liplje i naravno, kuriozitet u sakralnom graditeljstvu, crkve-brvnare, vijekovima sačuvane od paljevina.U Banjaluci se nalazi trapistički samostan čuven po siru.Ratovi su zatrli tragove mnogim vjerskim objektima različitih religija, ali ne i pomen koji je zalog da će se jednom u budućnosti i obnoviti.U Republici Srpskoj registrovano je preko 100 omladinskih i studentskih organizacija. Tu su razni sportski i kulturni savezi, kao i oni čiji je cilj edukacija (informatika, strani jezici i dr.), zaštita prava djeteta, psihosocijalni programi, promocija ljudskih prava, razvoj mirovnih aktivnosti i tolerancije među mladima.Omladinski forum Republike Srpske djeluje u 3 sektora: politički savjet mladih, asocijacija omladinskih nevladinih organizacija i savjet za prava i zaštitu prava djeteta. U svom radu prati svjetske trendove kako bi dobio status koji mu i pripada. Organizuju se omladinski kampovi, festivali, škole za obuku omladinskih vođa, za nenasilno rješavanje konflikata.Zato putniče, kada hodiš našom zemljom obrati pažnju. Mnogi svjetski putnici vijekovima su je prelazili ostavljajući o tome bogate putopisne tragove.Nosiš li sa sobom prijateljstvo i dobru volju, znaj, biće ti obilato uzvraćena.Dobro da si nam došao, prijatelju!

Dodaj Novi

U srcu Balkana, a na prostoru sjevera i istoka Bosne i Hercegovine nalazi se

Republika Srpska.

Teritorija Republike Srpske nalazi se između 42°33′ i 45°16′ sjeverne geografske

širine i 16°11′ i 19°37′ istočne geografske dužine. Zauzima manji dio jedinstvenog

srpskog etničkog prostora zapadno od Drine, odnosno zahvata sjeverni i istočni dio

geoprostora Bosne i Harcegovine. Republika Srpska ima površinu od 24.617 km² ili

oko 49% teritorije Bosne i Harcegovine na kojoj živi 1.439.673 stanovnika.

Republika Srpska spada u grupu kontitentalnih zemalja – nema izlaz na more, što je

karaktiristika zemalja sa nepovoljnim geografskim položajem. Međutim, za opstanak i

razvoj neke zemlje nije odlučujuće to da li ima ili nema izlaz na more (npr. Češka,

Švajcarska, Austrija i dr). Republika Srpska je smještena na kontaktu dviju velikih

prirodno-geografskih i društveno-ekonomskih regionalnih cjelina – panonske i

mediteranske. U saobraćajno-geografskom smislu ovakav njen položaj ima poseban

značaj, jer je prosjecaju vitalne komunikacione veze. To se prvenstveno odnosi na

meridijanski pravac koji međusobno povezanim riječnim dolinama Bosne i Neretve,

presijecajući dinarski planinski kompleks povezuje srednjoevropsku i mediteransku

makroregiju. Ništa manjeg značaja nije niti uporedni pravac koji povezuje Republiku

Srpsku sa centralnobalkanskim i zapadnoevropskim prostorom. U tom pogledu je

neophodno istaći važnost izlaza Republike Srpske na rijeku Savu kojom se veže na

evropsku riječnu saobraćajnicu Rajna-Majna-Dunav. Dakle, prostor Republike Srpske

predstavlja sponu panonskog i jadranskog basena sa jedne strane, i Zapadne Evrope

i centralnog Balkana, s druge strane. Tako determinisan njen položaj u geopolitičkom

smislu ima dvojak karakter – u mirnodopskim prilikama on je pozitivan, dok u ratnim

uslovima, naročito ako se ima u vidu izduženost i izlomljenost granica on postaje

izuzetno nepovoljan.

Sa hidrološkog aspekta, prostor Republike Srpske se može označiti kao relativno

bogat površinskom i podzemnom hidrološkom mrežom. Svi glavni riječni tokovi

hidrološki pripadaju slivu Crnog mora. Okosnica crnomorskog sliva je tok rijeke Save

koji je nisko položen, te mu dotiču svi veći riječki tokovi – Una sa Sanom, Vrbas,

Ukrina, Bosna i Drina. Sve one imaju kompozitni karakter riječnih dolina sa velikim

padovima, te raspolažu značajnim hidroenergetskim potencijalom. U tom pogledu je

posebno značajna Drina koja ima najrazvijeniji hidrološki sistem i ogroman

hidroenergetski potencijal koji je još uvek nedovoljno valorizovan. I ostali riječni

tokovi imaju veliki privredni značaj, mada uglavnom samo svojim donjim i srednjim

tokovima pripadaju Republici Srpskoj. Izuzetak je Ukrina koja ima manji tok i teče po

brdima između donjih tokova Vrbasa i Bosne.

Hidrografsku riječnu mrežu Republike Srpske upotpunuje najveća i najznačajnija

rijeka istočne Hercegovine – Trebišnjica, čiji je hidrografski potencijal gotovo u

potpunosti valorizovan. Ona, kao i gotovo sva podzemna karstna hidrografska mreža

pripada jadranskom slivu. Rijeke Srpske, pored hidroenergetskog potencijala, svojim

kvalitetom predstavljaju značajnu komponentu turističke privrede.

Treba istaći da su vodotoci moćnih rijeka Une, Sane, Vrbasa, Ukrine, Drine i Tare,

zasigurno najbistrijih rijeka na čitavom Balkanu, bogati svakovrsnom ribom.

Posebno vrijedan hidrološki potencijal predstavljaju termalne i termalno-mineralne

vode. Brojna istraživanja su pokazala znatna bogatstva, a najveće je u sjevernom

dijelu Republike Srpske, i to u zoni savskog rova. Ovi izvori se obično nalaze na

dubinama od 1000 do 3.000 m sa temperaturom između 80° i 150°C. Na bazi tih

voda već radi nekoliko banjsko-rekreacionih centara, kao što je: Banja Vrućica,

Mlječanica, Laktaši, Slatina, Srpske Toplice, Guber i Vilina Blas. Valorizacija u punoj

mjeri ovog vida hidrološkog potencijala bi trebalo da uslijedi tek u dogledno vrijeme.

Iako teritorijalno nevelikoj, Republici Srpskoj pripadaju bogati, ali razuđeni prirodni

resursi. Oni predstavljaju njenu osobenost i veliku prednost budući da se klimatske

zone protežu od mediteranske na jugu Hercegovine, do umjereno-kontinentalne koja

preovlađuje u sjevernim dijelovima.

Priroda, veliki neimar, zaista je bogato nagradila svakom ljepotom njene stanovnike,

koji su umjeli da vole i poštuju svoju zemlju kao nešto najsvetije. Izdvojimo li te

dragulje iz prirodnog bogatstva Republike Srpske, to bi svakako bile njene alpske

planine, Zelengora, Treskavica, Jahorina, Romanija, potom Grmeč, Kozara, Ozren i

mnoge druge, sa ogromnim šumskim i lovnim bogatstvom.

U njenim podnožjima prostrle su se pitome i plodne ravnice žitne Posavine i

Semberije, Lijevče polja i lagano zatalasanih Potkozarja i Podgrmeča, kao i predjeli

hercegovačkog krasa, prošaranog plodnim kraškim poljima.

O BANJOJ LUCI

Banja Luka se nalazi u sjevernozapadnom dijelu Republike Srpske. Smještena je na

44° 57’’ sjeverne geografske širine i 17° 11’’ istočne geografske dužine, na

nadmorskoj visini od 164 m. Po veličini je drugi grad u cijeloj BiH, a mnogi ga

smatraju jednim od njenih najljepših gradova. Upravno je središte Republike Srpske,

te privredni i kulturni centar ovog dijela Bosanske Krajine. Banja Luka je od Sarajeva

udaljena 240 km, od Zagreba 200, a od Beograda 320 km. Sa ovim gradovima je

povezana kvalitetnim drumskim saobraćajnicama, željeznicom, a od 1998 i

vazdušnim putem.

Banja Luka je podignuta sa obje strane rijeke Vrbas, na mjestu gdje ova rijeka iz

svojih klisura, tjesnaca i klanaca gubi osobine gorske rijeke i ulazi u niziju kroz koju

pravi svoj put ka ušću u Savu. Vrbas teče sredinom grada i na gradskom području

prima pritoke: Suturliju, Crkvenu i Vrbanju. Klima u Banjoj Luci je umjereno

kontinentalna sa uticajima panonskog pojasa. Srednja godišnja temperatura je 10,7

°C, srednja januarska 0,8 °C, dok je srednja julska 21,3 °C.

Zahvaljujući svojoj dugoj i vrijednoj istoriji grad Banja Luka ima veoma bogato i

raznoliko kulturno naslijeđe. U gradu se nalaze dva muzeja i to Muzej Republike

Srpske i Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske.

Kulturnu ponudu u gradu čine i dvije pozorišne kuće sa vrijednom tradicijom: Narodno

i Dječije pozorište, kao i nekoliko kulturno-umjetničkih društava. Najistaknutiji

folklorni ansambli koji čine amatersku kulturnu scenu grada su CKUDM “Veselin

Masleša” Banja Luka, RKUD “Pelagić” (1927) i KUD “Čajavec”.

Gradska biblioteka, osnovana 26. aprila 1936. godine, nastavlja knjišku tradiciju

dotadašnjih gradskih i nacionalnih čitaonica. Jednu od njih osnovao je još 1866.

godine veliki prosvjetitelj Vaso Pelagić, koja vremenom dobija važnu ulogu u

akademskoj zajednici i cjelokupnoj javnosti Banja Luke. U prvih trideset godina svoga

rada biblioteka je skupila oko 92.000 knjiga i proširila svoju djelatnost, osnivajući

čitaonicu i dječije odjeljenje tokom 1950-ih godina. Biblioteka danas broji fond od

200.000 knjiga, publikacija i periodike. Tokom 1980-ih postaje članicom Univerziteta

u Banjoj Luci, a danas slovi kao Narodna i Univerzitetska biblioteka.

Jedno od značajnih kulturnih mjesta u gradu je i Banski dvor, koji danas djeluje kao

kulturni centar. Građen je u periodu između 1929. i 1932. godine kao rezidencijalni

prostor bana Vrbaske banovine i u te svrhe korišten sve do 1941. U poslijeratnom

periodu zgrada je korištena kao upravno sjedište, da bi od 1955. godine prerasla u

Dom kulture. Dom kulture sadrži reprezentativnu koncertnu salu, galeriju, prostorije

entiteske televizije i restoran.

U strogom centru grada, na obali rijeke Vrbas, nalazi se i banjalučki Kastel, dobro

očuvano rimsko vojno utvrđenje (castra), unutar kojeg se i odvijao život rimskog

vojnog naselja na gradskom području današnje Banje Luke. Kastel je posebna

gradska atrakcija Banja Luke, na kojem se tokom ljetnih mjeseci održavaju

mnogobrojni koncerti, što gradu daje specifičan šarm.

Površina:

1.239 km2

Stanovništvo:

oko 250.000 (po popisu iz 1991. godine – 195.139)

Nadmorska visina:

164 m

Klima:

umjereno – kontinentalna (srednja godišnja tepmeratura – 10,7 oC)

Vremenska zona:

srednjoevropska (GMT+1)

Telefonski kod:

+387 51

Valuta:

Konvertibilna marka (KM)

Poštanski broj:

78 000

Pretraga

Komentari (1)