REVISTA ESCOLAR DO C.E.I.P. IRMÁNS VILLAR-OURENSE

EQUIPO DE NORMALIZACIÓN E DINAMIZACIÓN LINGÜÍSTICA

�

�

��������

�

��������� � � � � � � � � � ��������������������

• �������� ������������������ ���������������������������������

• ��������������������������������������������������������

• ������������

• ������� ����������� �����!�

• ���"� ���#�

• ��������$%�

• ���������$$�

• ���������$&�

• ����� ��������'����������������������$��

• ��������������� �����&����������������$��

• ������������&���������$!�

• ��(��"���&����������������������������������������)$�

• ��������"�������������������������������������������������))�

• "�������'���������� *�������������)�����������������������)��

• ��� ������������������������������'����������)!�

• �����* �������'����������������������������&)�

• ��������������� � ������'�������������������&��

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

���������

• �� ���������'�������������������������������������&�������

• ������������������������������������������������������&!�

• ���������������� *��������������)��'���������������������)�

• ��'������������+���$��'�������������������������������

• ����� �����������������&������'������������

• '��������� ������&�����%�

• ��������+������������ ������� �������*��������������������$�

• �� ,�����������������*���&������������������������������)�

• ��*�����������"�����������'�����������������������������

• �������*��-���������������)����������������!�

• ������������

• ���*����� �'����&������������������������������������%�

• �����"������������������&������������������$�

• ��� ��������������&���������������&�

• ����������������� ���������.�'������������������������������

• ����������$�������������������������������������������

����������

• "� ���*������������������������������ ��������������������!�

• ����������"� ���*���������������&��'���������������������!%�

• ����������������������������������������������������!)�

• ���������&����������������������������������������!��

• ���������������'�����/�����������������'������������������!��

• �����������������������������&������'����#%�

• ���������������������������������������������������#��

• �� ����������"������&�����#!�

• �� ������������������������������##���

�

EDITORIAL

Sae á luz este novo número da revista que o alumnado e profesorado do noso centro elaborou con agarimo nun de tantos “pombeiro de voares de esperanza”, que dicía D. Ramón Otero Pedraio referíndose a outras imprentas que non teñen comparanza coa cativeza da do noso Equipo de Normalización, que xunto con outros moitos espallados pola nosa xeografía desenvolven unha actividade moi importante a prol da lingua, actividade voluntariosa e con pouco apoio e recursos. Resulta de todo impredicible o noso labor, séndoo hoxe moi necesario, dado o delicado momento polo que pasa a lingua, que segundo podemos observar en diversos medios sofre un grande e grave retroceso nos centros educativos nos que o seu uso e defensa resulta de vital importancia para a súa difusión, normalización e en definitiva, para a súa supervivencia. Alértannos de que novos prexuízos están aflorando, á vez que aínda non foron desterrados outros de vello, e os riscos que corre a lingua son innúmeros nestes momentos, polo que, como sempre o viñemos facendo, hoxe temos a obriga de continuar e se cabe intensificar a nosa tarefa normalizadora para pór no lugar que lle corresponde ao noso monumento máis valioso: A Lingua.

Facemos nosas os desexos dun dos grandes escritores, Agustín Fernández Paz que xurdan os voares de esperanza, e queremos compartir convosco o manifesto pola lingua que leu en Santiago de Compostela o 17 de maio deste ano.

VOARES DE ESPERANZA

Don Ramón Otero Pedraio, para loar o labor entusiasta da imprenta de Ánxel Casal e de María Miramontes, chamoulle a aquel obradoiro « pombeiro de voares de esperanza ». Pombeiro de voares de esperanza! A frase era o tal, pois desde alí botaban a voar os libros que recollían o mellor do pensamento e da creación en galego. Aqueles non eran tempos doados, mais os azos dos homes e mulleres das Irmandades da Fala foron enchendo de luz as vilas e cidades de Galiza e

conseguiron facer visible socialmente a lingua de nós.

Nesas persoas están as nosas raíces, somos elos dunha cadea que vén de lonxe. Rosalía de Castro e tanta outra xente que traballou pola recuperación e o prestixio da lingua e da cultura conforman o ADN onde nos debemos recoñecer. Un ADN que ten algúns tramos da dobre hélice especialmente fértiles, coma o das Irmandades, semente das ideas que hoxe constitúen a nosa cerna: Galiza, célula de universalidade. A vontade de sermos unha peza máis, en pé de igualdade, no mosaico mundial das culturas.

Non foron fáciles as épocas pasadas e tampouco non o son os tempos que nos toca vivir. Non é preciso reiterarmos aquí as agresións destes últimos anos, cunha boa parte das elites políticas, financeiras e mediáticas obsesionadas por esborrallar os avances que traballosamente foramos acadando. O seu obxectivo: facer do galego unha lingua socialmente invisible, que permaneza recluída no gueto e non acade un uso normalizado. Que o castelán sexa a lingua por defecto e o galego, a rareza, a lingua oculta. Tratala coma un bonsai ao que cómpre retallarlle as pólas que se obstinan en medrar máis do permitido.

Que ilusos! Non coñecen as palabras do sociolingüista Colin Baker: «A substitución dunha lingua non é un proceso evolutivo natural. Alí onde a xente está determinada a manter viva unha lingua, parece imposible destruíla.» Non saben que as agresións nos fan máis fortes, que nos impulsan a ampliar o tamaño da nosa esperanza, que medra en nós a vontade de construírmos espazos de encontro e mais de unión.

Na súa novela 1984, George Orwell describe unha sociedade oprimida por unha minoría, onde a neolingua é o instrumento utilizado para construír a realidade deformada que lle interesa ao poder: baléiranse de significado as vellas palabras e énchense con outros que mellor conveñan. Como non lembrar a Orwell cando vemos como se retorce o significado de palabras como imposición, liberdade, bilingüe, normalización ou, ultimamente, plurilingüe? Do mesmo xeito que a Policía do Pensamento obrigaba o protagonista da distopía de Orwell a aceptar que 2 + 2 = 5, a quen controlan os fíos do poder válelles todo para ofreceren unha falsa visión da realidade.

Contra as mentiras, non cansaremos de lembrar o evidente: a lingua que naceu hai máis de mil anos neste país é de todas as persoas que vivimos e soñamos nel. Tamén é das persoas que chegan a Galiza desde calquera lugar do mundo, empuxadas polo desexo dunha vida mellor, e deciden quedar aquí. E tamén, xaora, de tanta xente que ten na nosa terra as súas raíces e anda espallada polo mundo adiante, pois nós fomos -aínda o somos, e ben que nos doe- un país de emigración.

Do mesmo xeito que unha planta precisa dunhas condicións ambientais determinadas para medrar, tamén as necesita unha lingua que se encontre nunha situación minorizada, como lle ocorre ao galego. Por iso urxe crear as medidas precisas facer realidade un «nicho ecolóxico» favorable á lingua. Unhas medidas nas que nunca deben faltar dúas constantes: o exemplo práctico de que o galego é útil en calquera ámbito e para todas as funcións e a vontade de crear actitudes positivas cara á lingua. Para que na sociedade non haxa cidadáns de primeira e de segunda, deben crearse as condicións para que se poida vivir en galego con normalidade. Cousa que hoxe non ocorre, como constatamos día tras día.

Como ten reiterado Xabier DoCampo, «nós non mentimos». Imos sempre coa verdade por diante, conscientes da xustiza das nosas ideas e propostas. Con alegría, desmontando na práctica os insidiosos prexuízos que outros sementan na sociedade e nas familias, impulsando actividades que fagan posible vivir en galego. Porque amamos e defendemos a pluralidade lingüística, xaora que si, mais non a costa de deixar arrombada a nosa lingua no faiado.

Somos conscientes do labor que nos agarda. Mais tamén sabemos que paga a pena empregar todas as nosas enerxías nel, e que non hai lugar para o desánimo. Como escribiu Bertolt Brecht, nos anos da longa noite de pedra que asolagaba Europa: «Quen aínda estea vivo non diga “xamais”. / De quen depende que siga a opresión? De nós. / De quen que remate? De nós tamén. / Pois os vencidos de hoxe son os vencedores de mañá / e o xamais convértese en hoxe mesmo.»

Todas as persoas que amamos o galego temos que erguer un pombal no noso interior, un pombal do que xurdan os voares de esperanza que encherán de vida os ceos da patria da lingua que nos une.

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

4º A

Artistazos Autorretratos: 3 anos A RUBÉN CLARA

LUCÍA SOFÍA

CRISTINA LARA MACEDA

1

NAIRA LARA MACEDA

LARA PRIETO CLAUDIA

PALOMA XIÁN

1

MARTA IKER

XIÁN GABRIEL

ANDRÉ NAYARA

DEPARTAMENTO DE ORIENTACIÓN

A AGRESIVIDADE INFANTIL

Moitos nenos mostran comportamentos agresivos como pegar, empurrar, rabuñar ou morder. Este comportamento adoita

aparecer ao comezar Educación Infantil, pero nalgúns casos prolóngase ao longo dos anos escolares.

desde o Equipo de Orientación pretendemos ofrecer unhas pautas ás familias de carácter preventivo, para que esas

condutas se corrixan canto antes.

HAI QUE TER EN CONTA: ► A presenza destas condutas ata os 5 ou 6 anos pode ser un proceso normal, xa que a esa idade, a capacidade de autocontrol é aínda reducida. Pero aínda que a súa presenza forme parte do desenvolvemento, trátase de comportamentos inadmisibles que hai que corrixir. ► O comportamento agresivo ten consecuencias negativas para os demais nenos porque pode provocar danos e feridas importantes. ► Pero tamén ten consecuencias para o propio agresor. Se este comportamento se repite, o neno será rexeitado e evitado polos demais. Ademais, está a aprender unha forma inadecuada de actuar que cando sexa un pouco maior traeralle consecuencias negativas; e por último, un neno ou nena agresivo, arríscase a que sexa tamén obxecto de unha agresión como resposta á súa conduta por outro neno

MEDIDAS QUE DEBEN ADOPTARSE

1º.- FALEN CO SEU FILLO - Explíqueno que as condutas violentas como rabuñar ou pegar son inadecuadas e as consecuencias negativas que teñen para os demais nenos e para el mesmo. 2º.- NON EXPOÑER A ESCEAS VIOLENTAS - Deben evitar custe o que custe que os nenos presencien escenas violentas, xa sexan en películas, videoxogos, espectáculos deportivos, etc. - Os nenos non distinguen entre a realidade e a ficción e tratarán de reproducir esas situacións na súa vida real. 3º. EXEMPLO NO FOGAR - Os nenos aprenden por imitación, o exemplo que lle dean a o seu fillo ou filla será decisivo. - O neno debe ver nos seus pais un modelo de afrontar as situacións dialogando, negociando, pero sen recorrer á violencia física ou verbal. Teñan en conta que o seu fillo obsérvalles e escoita sempre.

4º.- ENSÍNELLE OUTRAS OPCIÓNS - Os pais deben ensinalo de xeito concreto en alternativas á súa conduta, é dicir, como pode resolver as situacións doutro xeito. - Isto adóitase facer a partir de reflexións sobre episodios sucedidos no colexio ou en contacto con outros nenos, por exemplo, no parque

5º.- NON REFORCE AS CONDUTAS AGRESIVAS - Sen querer, moitas familias "premian" o comportamento agresivo do seu fillo. Chanceando,

presumen desta forma de ser ante outros familiares e amigos con comentarios como “preferimos que el pegue a que lle peguen". Desta forma están a aprobar o comportamento do seu fillo ou filla. - Noutros casos, etiquétase o neno como "pegón", o que tamén reforza este tipo de condutas. 6º. -ELOXIE E APROBE

- Sorpréndao resolvendo as situacións axeitadamente, cos seus irmáns ou outros nenos. - Neses casos, préstelle unha especial atención, elóxieo e aprobe a súa conduta. - Será unha forma moi concreta de dicirlle: "así me gustaría que actuases a próxima vez".

7º.- ADOPTE MEDIDAS - Cando o neno pegue ou agrida a outro neno, adopte medidas de maneira que ese comportamento teña consecuencias negativas. As medidas débense adoptar o antes posible. - En primeiro lugar regáñelle e déixelle ben claro que non quere que se comporte así. - Se acaba de presenciar unha reacción violenta, utilice a técnica de "tempo fóra": déixeo nun lugar aburrido pero supervisado, tantos minutos como anos ten. - Outra forma de actuar, consiste en retirarlle algúns privilexios: como non poder ver a TV, ou retirarlle un xoguete. Aquí, o criterio xeral será retirarllo tantas horas como anos ten. 8º. -SE NADA FUNCIONA - Se a pesar de todas as medidas, e pasado un tempo prudencial o neno ou a nena continúa cunha conduta agresiva, sería necesario que un especialista valorase o comportamento para propoñer un programa.

As letras dos nosos nomes

5º B

5º B

5º B

REVISTA ESCOLAR DO C.E.I.P. IRMÁNS VILLAR-OURENSE

EQUIPO DE NORMALIZACIÓN E DINAMIZACIÓN LINGÜÍSTICA

Queres ver os animais preferidos dos

nenos e nenas de infantil 4 anos A?

RETRATOS ROSALÍA DE CASTRO

ALUMNOS E ALUMNAS DE 2º B

Pinocho

1º B

Os mellores amigos do cole de…

CARLA INSUA

G BREIXO ADRIÁN TSITSON

CARLOTA NOA TOUZA

NOA ULLA XAIME

SOFIAN

ROI NATALIA

NICOLÁS ELKE

GAIA

CARLA SABÍN CELTIA

ADRIÁN INSUA BRAIS

Teatro

5 anos B

O Tren Termal

5 anos B

5 anos B

Animación á lectura

5 anos B

Rosalía de castro

“Adiós ríos, adiós fontes”

de Cantares Gallegos

5º B

3º b

COPLAS DOS MAIOS

CEIP IRMÁNS VILLAR

2012

Vinde ver o maio

do CEIP Irmáns Villar

que este ano volve

con ganas de gañar.

Collemos musgo,

flores e bugallos

e con iso faremos

este novo maio

Os Maios están aquí

temos que aprobar

senón déixannos

sen viaxar.

Os nenos de sexto

rematamos curso

vanse preparar

para o instituto.

Vendimos rifas

para a excursión

e agora cos Maios

coplas a mogollón.

Rifas e rifas

tivemos que vender

E o que gañe

xamón vai ter.

A Madrid ou Cantabria

nós queremos ir

máis a nos titora

ten que decidir.

Cantos recortes

en educación

inda quedaremos

sen excursión.

Os políticos de agora

con tanto recortar

co escola pública

queren acabar.

Todos os políticos

falan moito

aínda que ao actuar

fan moi pouco.

Rajoy tomou o cargo

goberna o país

a lei antitabaco

queren abolir.

O rei e o Froilán

fóronse de caza

e só trouxeron

feridas a casa.

Os políticos prometen

moito nas eleccións

pero cando gañan

non se acordan de nós.

Chegou a primavera

con ela a calor

Polas temperaturas

saímos no televisor.

Con esta calor

chegaron os incendios

que non deixan bos

nin uns piñeiros.

As fragas do Eume

arderon sen control

sen elas quedamos

apenados e tristóns.

Andew, o californiano

o profe de inglés

cóntanos historias

e rimos con el.

A profe de relixión

ten moito que rezar

neste cole de santos

gústanos pelexar.

No recreo dannos froita,

plátanos e mazás

para seguir crecendo

dunha forma sá.

O volcan de “Hierro”

espertou de sopetón

metendo moito medo

a toda a poboación.

No entroido fomos

de hippies bailóns

e de moitos eramos

os máis molóns.

Co enterro da sardiña

o entroido rematou

queda outro ano

para a diversión.

Volveu o tenis

e con el Nada

lque gaña torneos

alá onde vai.

Volveu a liga

chea de emoción

temos longa espera

sen o campión.

Este ano de novo

xogará España

esperamos que gañe

por gran goleada.

Agora o futbol

está de moda

xa case ningué

ao baloncesto xoga.

Cos videoxogos

quérennos embobar

para que na escola

non podamos estudar.

Repsol quere petróleo

A arxentina non llo da

eles pagan moito

como acabarán?

Ao barco Titanic

saíulle competidor

o Costa Conordia

co seu patrón.

Xa rematamos

as coplas de cantar

e senon gañamos

outra vez será.

REVISTA ESCOLAR DO C.E.I.P. IRMÁNS VILLAR-OURENSE

EQUIPO DE NORMALIZACIÓN E DINAMIZACIÓN LINGÜÍSTICA

VALENTÍN PAZ ANDRADE

Lérez (Pontevedra), 1898-Vigo, 1987.

Estudou a carreira de Dereito en Santiago.

Nos tempos de estudante inicia a súa

aproximación ao galeguismo.

Colabora en diferentes revistas como

Grial, Outeiro ou O Ensino. Nos seus

artigos aborda temas de lingua e

literatura, dedicándolle unha especial atención á figura de

Castelao.

A partir de 1921 exerce de avogado en Vigo.

Entre 1922 e 1926 dirixe nesta cidade o xornal Galicia. En 1924 pasa dous meses na cadea de Vigo, por dous

artigos que publicara.

Milita no Partido Galeguista, na formación do cal participa.

En 1931 preséntase con Castelao e Cabanillas ás cortes

constituíntes .

En 1934 é nomeado Secretario do Partido Galeguista, en substitución de Castelao, que fora desterrado a Badaxoz.

En 1936 colabora na campaña polo Estatuto de Galicia.

Nesta época asesoraba como avogado ás asociacións de

armadores pesqueiros. Sofre dous atentados, o primeiro en

Vigo, o segundo en Verín, onde fora desterrado logo do alzamento franquista. Trasládano despois á Serra de Queixa e

Pobra de Trives, onde coñece a Pilar, coa que casa en 1939.

Anos máis tarde regresa a Vigo, sen que ninguén lle

comunicase a fin do seu desterro.

Mantén contactos cos republicanos e despois da morte de

Castelao en 1950 relaciónase cos emigrantes e exiliados

galegos en Arxentina e intensifica a súa relación co mundo

da pesca e a súa colaboración coa FAO. En 1957 volve outro mes á cadea.

En 1976 e 1977, despois da morte do Ditador, representa a Galicia na "Comisión dos dez", que negociou a transición co goberno español presidido por Adolfo Suárez, e nas

eleccións democráticas que teñen lugar ese último ano foi

elixido senador por Pontevedra dentro das listas da Candidatura Democrática Galega. En 1978 pronuncia o discurso

de ingreso na Real Academia Galega, da que é membro desde 1964.

Valentín Paz Andrade, xa desde moi cedo, demostrou unha viva preocupación polos temas pesqueiros e pola

problemática socioeconómica de Galicia. Impulsor de

Pescanova, empresa da que foi vicepresidente, e

técnico da FAO, foi o primeiro especialista español

proposto por esta organización das Nacións Unidas para

misións internacionais en Hispanoamérica. Tamén,

dentro deste eido, dirixiu a revista de economía e

tecnoloxía Industrias pesqueras e é o autor do

primeiro tratado sobre Principios de economía

pesquera, editado pola FAO. Destaca tamén a súa faceta

de conferenciante e participante en numerosos

congresos internacionais da ONU sobre agricultura e

alimentación.

Poeta da Xeración de 1925, iníciase na literatura en

1921 coa publicación da novela Soldado da morte. En

1955 aborda o eido da poesía con Pranto matricial, no

que evoca a morte de

Castelao. Continuará esa

liña en Sementeira do vento

(1968), libro no que canta

á paisaxe, ás xentes, ao

exilio e aos poetas galegos.

Cen chaves de sombra (1979)

e Cartafol de homenaxe a

Ramón Otero Pedrayo (1986)

son as dúas últimas obras

poéticas. Ademais das

múltiples contribucións a

libros e publicacións

periódicas, é autor tamén

dos ensaios Galicia como

tarea (1959), La anunciación

de Valle-Inclán (1976), La

marginación de Galicia

(1970), A galeguidade na

obra de Guimarães Rosa

(1978) e Castelao na luz e

na sombra (1982), unha das máis completas biografías

do autor de Rianxo. Como promotor que é dos estudios

económicos en Galicia, publicou numerosas obras sobre

o mundo da pesca e a actividade económica en Galicia.

Il

Os xoguetes preferidos de…

SOFIAN: “cadeliño” CARLA INSUA: “oso de peluche”

NOELIA: ”boneca” NICOLÁS: “coche”

BREIXO: “tren”

CELTIA: “pelota” BRAIS:”casiña”

ROI. “coche ELKE: “cadeliño”

CARLA SABÍN: ”boneca” NATALIA: “cadeliño”

NOA TOUZA: “boneca” ADRÍAN SITSON: “pelotas”

IZAN: “bolas” CARLA SABÍN .”boneca”

NOA ULLA: “tambor” ADRIÁN QUINTAS

CARLOTA: “casiña” GAIA:”casiña”

poemas