108
RAPORTI I POLITIKËS MONETARE PËR TREMUJORIN E PARË TË VITIT 2012 B a n k a e S h q i p ë r i s ë

RapoRti i politikëS monetaRe pëR tRemujoRin e paRë të ... · Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

PB Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 1

RapoRti i politikëS monetaRe pëR tRemujoRin

e paRë të vitit 2012

B a n k a e S h q i p ë r i s ë

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

2 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

2 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �

nëse përdorni të dhëna të këtij publikimi, jeni të lutur të citoni burimin.Botuar nga: Banka e Shqipërisë,Sheshi “avni Rustemi”, nr.24, tiranëtel.: + 355 4 2419301/2/3; +Faks: + 355 4 2419409/10/11e-mail: [email protected]

tirazhi: 850 kopjeShtypur në shtypshkronjën AdelPrint

www.bankofalbania.org

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

2 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

2 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �

p ë R m B a j t j a

OBjektivi 7

i. FjAlA e GuveRnAtORit 8

ii. Zhvillimet në ekOnOminë e jAShtme 11

ii.1 Rritja ekonomike dhe balancat makroekonomike 11ii.2 vendimet për normat e interesit dhe ecuria e tregjeve financiare 14ii.� Çmimi i naftës dhe i mallrave kryesore 15

iii. StABiliteti i Çmimeve dhe OBjektivi i BAnkëS Së ShqiPëRiSë 17

iii.1 ecuria e çmimeve të konsumit, përmbushja e objektivit dhe politika monetare 17iii.2 ecuria e inflacionit sipas kategorive 20iii.� Prirjet kryesore të inflacionit 22

iv. Zhvillimet mAkROekOnOmike dhe ndikimet në inFlAciOn 27

iv.1 Prodhimi i Brendshëm Bruto dhe ecuria e kërkesës Agregate 27iv.2 tregu i punës, pagat dhe kostot e punës 49iv.� inflacioni i importuar 52iv.4 Pritjet inflacioniste 54iv.5 vlerësim i presioneve inflacioniste në sektorin real të ekonomisë 54

v. Zhvillimet mOnetARe dhe tReGjet FinAnciARe 56

v.1 ecuria e treguesve monetarë 56v.2 Zhvillimet në tregjet financiare 66v.� vlerësimi i presioneve inflacioniste me natyrë financiare 75

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

4 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 5

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

4 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 5

h A P ë S i R A i n F O R m u e S e

P ë R m B A j t j A e t A B e l A v e

ii. Zhvillimet në ekonominë e jashtmetabelë 1. disa tregues kryesorë makroekonomikë. 11tabelë 2. disa prej treguesve makroekonomikë për vendet BRik. 1�tabelë �. disa prej treguesve ekonomikë për vendet e rajonit. 14

iii. Stabiliteti i çmimeve dhe objektivi i Bankës së Shqipërisëtabelë 4. kontributi vjetor i kategorive kryesore në inflacionin vjetor (në pikë përqindje). 21

iv. Zhvillimet makroekonomike dhe ndikimet në inflaciontabelë 5. treguesit kryesorë të bilancit të pagesave. 41tabelë 6. ecuria e punësimit (ndryshimet vjetore dhe tremujore të numrit mesatar të të

punësuarve). 49

v. Zhvillimet monetare dhe tregjet financiaretabelë 7. Reagimi i tregjeve ndaj sinjaleve të politikës monetare (në pikë përqindjeje). 68

hapësirë informuese 1. luhatshmëria e çmimeve dhe politika monetare. 25

hapësirë informuese 2. ecuria e qirave dhe e çmimeve të banesave në tiranë, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012. �1

hapësirë informuese �. Zhvillimet kryesore në Bilancin e Pagesave. 41

hapësirë informuese 4. Përmbledhje e rezultateve nga vrojtimi i Aktivitetit kreditues për tremujorin e parë të vitit 2012. 61

hapësirë informuese 5. Çmimet e banesave dhe roli i kredisë në Shqipëri. 65

hapësirë informuese 6. Reagimi i normave të interesit ndaj ndryshimit të normës bazë të interesit. 68

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

4 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 5

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

4 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 5

P ë R m B A j t j A e G R A F i k ë v e

ii. Zhvillimet në ekonominë e jashtmeGrafik 1. ecuria e normave bazë të interesit. 14Grafik 2. ecuria e kursit të këmbimit dhe e disa treguesve financiarë në tregjet ndërkombëtare. 15Grafik �. ndryshimet vjetore të çmimit të naftës në tregun ndërkombëtar dhe të indeksit nominal të monedhave kryesore, të shprehura në dollarë amerikanë. 16Grafik 4. ecuria e indekseve të çmimeve sipas grup-mallrave kryesore dhe ndryshimet vjetore të tyre. 16

iii. Stabiliteti i çmimeve dhe objektivi i Bankës së ShqipërisëGrafik 5. inflacioni vjetor (në përqindje). 18Grafik 6. ecuria e indeksit të kushteve monetare (ikm). 19Grafik 7. inflacioni vjetor dhe tremujor (në përqindje). 20Grafik 8. kontributi i kategorive kryesore në inflacionin vjetor (në pikë përqindjeje). 21Grafik 9. inflacioni vjetor sipas kategorive të mallrave dhe shërbimeve (në përqindje).

22Grafik 10. inflacioni vjetor bazë dhe jobazë (grafiku majtas); kontributet respektive (grafiku djathtas). 2�Grafik 11. inflacioni vjetor sipas sektorëve (grafiku majtas); kontributet respektive (grafiku djathtas). 2�Grafik 12. ecuria e diferencialit ndërsektorial të inflacionit. 24Grafik 1�. inflacioni total dhe përbërësit e tij. 25

iv. Zhvillimet makroekonomike dhe ndikimi në inflacionGrafik 14. ecuria e PBB-së (ndryshime vjetore dhe tremujore, grafiku majtas); treguesi i tendencës ekonomike dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (grafiku djathtas). 28Grafik 15. Produkti i brendshëm bruto në ekonomi (ndryshime vjetore, në përqindje) dhe kontributet e sektorëve (në pikë përqindje) në ecurinë vjetore të tij. 29Grafik 16. treguesi i ndjesisë ekonomike (mesatarja afatgjatë = 100), treguesi i besimit në industri, në ndërtim dhe në shërbime (në balancë, të rregulluar për sezonalitet). 29Grafik 17. Sektori i industrisë. vlera e shtuar dhe kontributet e nëndegëve (grafiku majtas); indeksi i prodhimit, komponenti trend-cikël i tij dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (grafiku djathtas). �0Grafik 18. ecuria e treguesve kryesorë të bilancit energjetik, të dhëna mujore (grafiku majtas) dhe të dhëna kumulative 11-mujore (grafiku djathtas). �0Grafik 19. Sektori i ndërtimit. kontributi i sektorit në ecurinë vjetore të PBB-së (grafiku majtas); indeksi i prodhimit, komponenti trend-cikël i tij dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (grafiku djathtas). �1Grafik 20. ndryshimet vjetore të indeksit të çmimeve dhe të qirasë së banesave. �2Grafik 21. Sektori i bujqësisë, gjuetisë, pyjeve dhe peshkimit. vlera e shtuar dhe kontributet e nëndegëve (grafiku majtas); kontributi i sektorit në ecurinë vjetore të PBB-së (grafiku djathtas). �2Grafik 22. Sektori i shërbimeve. vlera e shtuar dhe kontributet e nëndegëve (grafiku majtas); kërkesa dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (grafiku djathtas). ��Grafik 2�. treguesit e tërthortë të konsumit privat. �5Grafik 24. treguesit e besimit konsumator (devijime nga m esatarja afatgjatë) dhe treguesit e tërthortë të financimit të konsumit. �6Grafik 25. treguesit sasiorë të investimeve private. �6Grafik 26. treguesit cilësorë të investimeve private. �7Grafik 27. ecuria vjetore e bilancit tregtar dhe e zërave kryesorë në terma realë. �8Grafik 28. Bilanci tregtar (ndryshime vjetore, në %). �8Grafik 29. kontributet sipas kategorive në importet totale, në pikë përqindje (grafiku majtas); orientimi i importeve, në milionë euro (grafiku djathtas). �9Grafik �0. kontributi sipas kategorive në eksportet totale, në pikë përqindjeje (grafiku majtas); orientimi i eksporteve, në milionë euro (grafiku djathtas). 40Grafik �1. kontributet sipas zërave në deficitin korrent (në pikë përqindje). 42

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

6 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 7

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

6 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 7

Grafik �2. llogaria kapitale dhe financiare (flukse neto, në milionë euro). 4�Grafik ��. Shpenzimet buxhetore kumulative (korrente e kapitale) ndaj PBB-së, në përqindje, (grafiku majtas) dhe ndryshimi vjetor i shpenzimeve buxhetore, në përqindje, me kontributet përkatëse të shpenzimeve korrente e kapitale, në pikë përqindje (grafiku djathtas), t1:2008-t1:2012. 44Grafik �4. ndryshimet vjetore në përqindje, të shpenzimeve tremujore sipas kategorive

kryesore (grafikët nga e majta në të djathtë: shpenzime totale, shpenzime korrente dhe shpenzime kapitale), t1:2007 - t1:2012. 45Grafik �5. të ardhurat sipas dy grupeve kryesore në raport ndaj PBB-së (grafiku majtas) dhe ndryshimi vjetor i të ardhurave totale me kontributet e dy kategorive kryesore, në pikë përqindje (grafiku djathtas), t1:2008 - t1:2012. 46Grafik �6. ndryshimet vjetore në përqindje të të ardhurave tremujore, sipas kategorive

kryesore (grafikët nga e majta në të djathtë: të ardhura totale, të ardhura tatimore dhe të ardhura nga tvSh-ja), t1:2007 - t1:2012. 46Grafik �7. deficiti buxhetor ndaj PBB-së (grafiku majtas) dhe deficiti primar në raport me PBB-në (grafiku djathtas), t1:200 8-t1:2012. 48Grafik �8. Borxhi publik i ndarë në borxh të brendshëm e të huaj, në miliardë lekë, (grafiku majtas) dhe në raport ndaj PBB-së (grafiku djathtas), t1:2008-t1:2012. 48Grafik �9. ecuria e treguesve të punësimit, të papunësisë dhe forcës së aftë për punë, ndryshime vjetore në përqindje, (grafiku majtas); ecuria e normës së papunësisë

në total dhe asaj afatgjatë (grafiku djathtas). 50Grafik 40. ecuria vjetore e pagës mesatare sipas sektorëve (grafiku majtas). ecuria e tremujore e pagës mesatare reale dhe vlerësimi i saj në ekonomi (grafiku djathtas). 50Grafik 41. treguesit e produktivitetit, të kostos së punës për njësi dhe të pagës mesatare reale (grafiku majtas); ndryshime vjetore (grafiku djathtas). 51Grafik 42. ndryshimi vjetor i iÇk-së dhe iÇP-së vendase. 52Grafik 4�. ecuria vjetore e indeksit “Presionet inflacioniste prej çmimeve të huaja” dhe inflacionit në vend (grafiku majtas), si dhe kontributet e çmimeve të huaja e të kursit të këmbimit (grafiku djathtas). 5�Grafik 44. ecuria e inflacionit vjetor të kategorisë “ushqime të përpunuara” dhe e inflacionit vjetor të çmimeve të huaja ushqimore. 5�Grafik 45. treguesi i masës së ankorimit të pritjeve të inflacionit nga agjentë të ndryshëm të ekonomisë. 54Grafik 46. norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në ekonomi (devijim nga mesatarja, grafiku majtas) dhe vlerësimet për punësimin (devijime nga mesatarja, grafiku djathtas). 55

v. Zhvillimet monetare dhe tregjet financiareGrafik 47. Agregati m� dhe komponentët e kërkesës për para. 57Grafik 48. Agregatët monetarë dhe depozitat sipas monedhave (ndryshime vjetore, në %). 58Grafik 49. depozitat sipas strukturës kohore dhe agjentëve ekonomik (ndryshime vjetore, në %). 58Grafik 50. kredia për sektorin privat dhe PBB-ja. 59Grafik 51. Zhvillimet në kredinë për sektorin privat, sipas valutës (grafiku majtas) dhe klientit (grafiku djathtas). 60Grafik 52. Standardet e kredisë dhe kërkesa për kredi për bizneset (balanca neto). 61Grafik 5�. Standardet e kredisë dhe kërkesa për kredi për individët (balanca neto). 62Grafik 54. Zhvillimet në kredinë për biznese sipas qëllimit të përdorimit. 6�Grafik 55. Zhvillimet në kredinë për biznese sipas sektorëve të ekonomisë. 6�Grafik 56. Zhvillimet në kredinë për individë sipas qëllimit të përdorimit. 64Grafik 57. Çmimet e banesave dhe kredia hipotekare. 65Grafik 58. vëllimi i huamarrjes në tregun ndërbankar. 67Grafik 59. normat e interesit në tregun ndërbankar (grafiku majtas) dhe diferencat e tyre nga norma bazë (grafiku djathtas). 67Grafik 60. kurba e yield-eve në tregun primar. 69Grafik 61. Yield-et në tregun primar. 70Grafik 62. interesat për kredinë e re në lekë (grafiku majtas) dhe marzhet e ndërmjetësimit (grafiku djathtas). 71Grafik 6�. interesat për kredinë e re në euro (grafiku majtas) dhe marzhet e ndërmjetësimit (grafiku djathtas). 71Grafik 64. interesat për depozitat e reja në lekë (grafiku majtas) dhe në euro (grafiku

djathtas). 72Grafik 65. ndryshimet vjetore dhe tremujore të lekut në terma nominalë efektivë (neeR). 7�Grafik 66. ecuria ditore e raportit euro/lekë, usd/lekë dhe euro/usd, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012. 7�Grafik 67. luhatshmëria e raportit usd/lekë dhe euro/lekë në terma tremujorë. 74Grafik 68. ecuria (indeks me bazë tetorin e vitit 2008) dhe luhatshmëria e raportit euro/lekë, në krahasim me monedhat e evropës lindore-qendrore dhe Ballkanit. 74Grafik 69. treguesit e parasë dhe inflacioni (në terma vjetorë). 75Grafik 70. Presionet në tregjet financiare. 76

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

6 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 7

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

6 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 7

Objektivi kryesor i Bankës së Shqipërisë është arritja dhe ruajtja e stabilitetit të çmimeve. nxitja e investimeve afatgjata, ruajtja e fuqisë blerëse të parasë, rritja e eficiencës së shpërndarjes së fondeve në ekonomi dhe mbështetja e stabilitetit financiar janë disa nga përfitimet e një mjedisi ekonomik të karakterizuar nga stabiliteti i çmimeve. ky stabilitet është kontributi më i madh që banka qendrore mund të japë në mbështetje të një rritjeje ekonomike të qëndrueshme dhe afatgjatë.

në përputhje me strategjinë e saj të miratuar në dokumentin e Politikës monetare për periudhën 2012-2014, Banka e Shqipërisë angazhohet në arritjen dhe ruajtjen e inflacionit vjetor në nivelin �.0%, me kufij tolerance +/- 1 pikë përqindje. Shpallja e objektivit sasior për inflacionin synon ankorimin e pritjeve të agjentëve ekonomikë dhe uljen e primeve të rrezikut.

në përmbushje të këtij qëllimi dhe për të forcuar transparencën e saj, Banka e Shqipërisë përgatit dhe publikon Raportin e Politikës monetare. ky Raport është instrumenti kryesor i komunikimit të politikës monetare me publikun. Ai paraqet një tablo gjithëpërfshirëse të zhvillimeve më të fundit makroekonomike dhe faktorëve që kanë ndikuar dhe priten të ndikojnë në ecurinë e çmimeve të konsumit në vend.

Raporti i Politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 u miratua në 25 prill 2012 nga këshilli mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë. Analiza ekonomike në këtë raport mbështetet mbi të dhënat më të fundit statistikore dhe cilësore në dispozicion, deri më 1� prill 2012.

oBjektivi

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

8 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 9

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

8 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 9

Gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, ekonomia shqiptare ka vijuar të ruajë parametrat e stabilitetit makroekonomik edhe në kontekstin e vazhdimit të krizës globale. tregjet financiare ndërkombëtare janë karakterizuar nga prime të larta rreziku dhe, megjithë masat e marra në drejtim të zgjidhjes së krizës së borxhit publik në eurozonë, sinjalet për një vijueshmëri normale në afatin e shkurtër mungojnë. këto zhvillime, ashtu siç pritej, kanë dhënë një ndikim frenues në ekonominë tonë, të shprehur kryesisht në vazhdimin e rritjes ekonomike nën potencial.

inflacioni vjetor i çmimeve të konsumit u ngadalësua ndjeshëm në tremujorin e parë të vitit. në terma mesatarë, ai rezultoi 1.1% në këtë periudhë, duke rënë me 1.4 pikë përqindje kundrejt vlerës së shënuar në tremujorin paraardhës. Reduktimi i shpejtë i normave vjetore të inflacionit, i nisur që në tremujorin e tretë të vitit të kaluar, është shkaktuar kryesisht nga frenimi i rritjes së çmimeve të mallrave ushqimore në këtë periudhë, si dhe qëndrueshmëria e çmimeve të mallrave të tjerë të shportës së konsumit.

ecuria e deritanishme e çmimeve të konsumit ka reflektuar veprimin e

njëkohshëm të faktorëve të ofertës dhe kërkesës. nga kahu i ofertës, ngadalësimi i çmimeve të mallrave kryesorë në tregjet botërore dhe i inflacionit në vendet partnere, kombinuar me një ecuri të qëndrueshme të kursit të këmbimit, kanë përcjellë vlera të reduktuara të inflacionit të importuar në ekonominë tonë. njëkohësisht, kontributi i çmimeve të administruara ka qenë më i ulët. pritjet inflacioniste kanë qenë të ankoruara. Gjithashtu, presionet nga ana e kostove të prodhimit kanë qenë të përmbajtura. nga kahu i kërkesës, presionet mbeten të ulëta, të kushtëzuara nga vijimësia e hendekut negativ të prodhimit.

Reduktimi i vlerave faktike të inflacionit, zhvendosja e balancës së presioneve inflacioniste në kahun rënës dhe rritja e kërkesës agregate nën potencial, në kushtet e një politike fiskale të kontrolluar, krijuan hapësira për rritjen e mëtejshme të stimulit monetar në ekonomi, në tremujorin e parë të vitit. Banka e Shqipërisë uli dy herë normën bazë të interesit, duke e zbritur atë në nivelin më të ulët historik, prej 4.25%. një vendim i tillë, përveç se është në linjë me ruajtjen e stabilitetit të çmimeve në periudhën afat mesme, njëkohësisht ofron kushte të përshtatshme monetare për nxitjen e kërkesës së brendshme private.

Sipas të dhënave më të fundit të inStat-it, ekonomia shqiptare përshpejtoi normën e rritjes në tremujorin e katërt të vitit të kaluar, duke shënuar një rritje vjetore prej 3.8%. Rritja e aktivitetit ekonomik është mbështetur kryesisht nga rritja e prodhimit në sektorin e shërbimeve. vlera e shtuar e këtij sektori u rrit me 7.5% në terma vjetorë, me një kontribut të lartë të dhënë nga dega e tregtisë, transportit dhe shërbimet e tjera. Sektori i ndërtimit dhe ai i bujqësisë shënuan gjithashtu rritje vjetore pozitive por të ulëta, prej përkatësisht 1.2% dhe 1.9%. kontribut pozitiv

i. Fjala e GuveRnatoRit

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

8 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 9

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

8 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 9

në rritjen ekonomike kanë dhënë edhe dega e industrisë nxjerrëse dhe ajo e industrisë përpunuese, por ato nuk kanë arritur të balancojnë tkurrjen e ndjeshme të aktivitetit në degën e “energjisë elektrike, të ujit dhe të gazit”, çka ka rezultuar në një kontribut negativ të sektorit të industrisë në rritjen e prodhimit të brendshëm.

nga këndvështrimi i komponentëve të kërkesës agregate, rritja e aktivitetit ekonomik në vend edhe gjatë tremujorit të fundit të vitit të kaluar, ka vijuar të nxitet nga kërkesa e huaj. pavarësisht zhvillimeve jo të favorshme në ekonominë botërore, eksportet neto në terma realë kanë shfaqur një rritje më të lartë në këtë periudhë. krahas kërkesës së huaj, edhe kërkesa e sektorit publik ka dhënë një kontribut më të lartë në tremujorin e katërt të vitit të kaluar, në formën e shpenzimeve të rritura kapitale. ndërkohë, konsumi dhe investimet private, ndonëse kanë dhënë sinjale gjallërimi, vlerësohen të ngadalta edhe gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011.

informacioni statistikor për ekonominë reale, në tremujorin e parë të vitit 2011, është i pjesshëm. nga të dhënat e tërthorta të disponueshme, kërkesa agregate ka mbartur normat pozitive të rritjes, por rritja e saj mbetet ndjeshëm nën potencialin e ekonomisë shqiptare. Faktorët makroekonomikë përcaktues të konsumit dhe investimeve private, si dhe politika e kujdesshme fiskale, mbështesin vlerësimin për rritje të përmbajtur të kërkesës së brendshme, në tremujorin e parë të vitit. ndërkohë, në mungesë të të dhënave mbi zhvillimet në sektorin e jashtëm të ekonomisë, të plota dhe në terma realë, vlerësimet tona sugjerojnë se kontributi i kërkesës së huaj në rritjen e aktivitetit ekonomik do të jetë nën nivelin e vitit të kaluar.

politika fiskale ka shfaqur një natyrë konsoliduese gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, në linjë me objektivat e saj për të kontrolluar deficitin dhe borxhin publik. Sjellja e përmbajtur fiskale është reflektuar në një rritje minimale të shpenzimeve publike gjatë tremujorit të parë të vitit, me një normë vjetore prej 0.7%. në të njëjtën kohë, edhe të ardhurat fiskale kanë vijuar të rriten me ritme të ulëta, të cilat gjatë këtij tremujori shënuan 1.2%. Deficiti buxhetor rezultoi 11.5 miliardë lekë, ose rreth 2.5% më i ulët se në tremujorin e parë të vitit të kaluar.

Zhvillimet në tregtinë e jashtme në dy muajt e parë të vitit tregojnë për reduktim të shkëmbimeve tregtare në terma vjetorë. eksportet në vlerë në këta dy muaj u reduktuan me 20.5%, kundrejt të njëjtës periudhë të vitit të mëparshëm, duke reflektuar moderimin e kërkesës së huaj dhe zhvillimet në çmimet në tregjet botërore. ndërkohë, edhe importet kanë ngadalësuar ndjeshëm ritmin e rritjes së tyre, duke shënuar një rritje vjetore nominale prej 1.8%, gjatë kësaj periudhe. këto zhvillime janë reflektuar në thellimin e deficitit tregtar në dy muajt e parë të vitit, me një normë vjetore prej 21.9%. ky deficit përcaktohet më së shumti nga shkëmbimet tregtare të energjisë elektrike. Duke përjashtuar këtë efekt, importet e mallrave rezultojnë më të ulëta kundrejt një viti më parë, dhe deficiti tregtar rezulton i ulur me rreth 9.2% në terma vjetorë.

analiza e treguesve monetarë tregon për ekzistencën e presioneve të kontrolluara me natyrë monetare në ekonomi. Zgjerimi i ofertës monetare vlerësohet në linjë me kërkesën e agjentëve ekonomikë për para reale. Rritja vjetore e agregatit m3 shënoi 9.1% në muajin shkurt, duke mbetur e njëjtë me nivelet e fundit të vitit të kaluar. Zgjerimi i parasë në ekonomi është mbështetur më shumë nga komponenti

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

10 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 11

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

10 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 11

në valutë të huaj i saj, ndërkohë që kërkesa e brendshme për para është shfaqur më e ngadaltë. Sektori publik ka shfaqur një kërkesë më të ulët për financim, në përputhje edhe me zhvillimet fiskale të tremujorit të parë të vitit. ndërkohë, kërkesa e sektorit privat për para është rritur me norma të moderuara, sikurse tregohet nga rritja e ngadaltë e kredisë për sektorin privat, e cila iu rrit me 9.2% në fund të muajit shkurt. ngadalësimi i ritmeve të kreditimit ka reflektuar njëkohësisht një kërkesë të ulët të individëve dhe bizneseve për financim bankar dhe rritje të kujdesit të bankave në kredidhënie, të materializuar në kushte të shtrënguara të kreditimit. pavarësisht kësaj ecurie, faktorët përcaktues të kredidhënies nga ana e ofertës, ofrojnë kushte të përshtatshme për rritjen e mëtejshme të kredisë në të ardhmen. Sistemi bankar shqiptar mbetet i mirëkapitalizuar dhe likuid, i aftë të mbështesë kërkesën për financim të sektorit privat të ekonomisë.

tregjet financiare në tremujorin e parë të vitit 2012, kanë shfaqur ecuri të qetë, në reflektim të primeve relativisht të ulëta të rrezikut, të likuiditeti dhe të inflacionit. normat e interesit në tregun ndërbankar kanë ndjekur shpejt uljet që ka pësuar norma bazë gjatë këtij tremujori. tejçimi i sinjaleve lehtësuese të politikës monetare është vënë re edhe në tregun e depozitave, ndërkohë që në të ardhmen pritet që ato të transmetohen edhe në segmente të tjera të tregut, në përputhje me kohëvonesat e mekanizmit të transmisionit. në tregun primar, yield-et e letrave me vlerë të qeverisë kanë shfaqur rritje. ecuria e tyre ka reflektuar zhvillime në faktorët strukturorë të kërkesës dhe ofertës për to, pa sinjalizuar për prime të shtuara të rrezikut apo inflacionit.

Zhvillimet e faktuara, deri më tani, nuk kanë ndryshuar projeksionet tona bazë për zhvillimet ekonomike në të ardhmen. viti 2012 pritet të jetë nën ndikimin e zhvillimeve të pafavorshme në ekonominë botërore, të cilat do të kushtëzojnë edhe ekonominë vendase. kërkesa e huaj pritet të japë një kontribut më të ulët në vitin në vazhdim, e ndikuar nga ngadalësimi ekonomik në vendet partnere. ndërkohë, orientimi i politikës fiskale drejt konsolidimit të mëtejshëm të parametrave fiskale, kufizon hapësirat për një stimul të qenësishëm fiskal në mbështetje të rritjes së aktivitetit ekonomik. në këto kushte, ecuria e kërkesës së brendshme private mbetet përcaktuese për rritjen e kërkesës agregate në të ardhmen. në tërësi, analizat tona sugjerojnë një ecuri më të mirë të konsumit dhe shpenzimeve private në të ardhmen, të ndihmuara nga akumulimi i deritanishëm i pasurisë dhe nga stimuli lehtësues i politikës monetare.

Rritja e kërkesës nën potencialin e ekonomisë edhe në vitin në vazhdim do të vijojë të ushtrojë presione të dobëta inflacioniste nga kahu i kërkesës. në të njëjtën kohë, balanca e presioneve inflacioniste të prodhuara nga faktorë të ofertës vlerësohet e përmbajtur, në kushtet e reduktimit të inflacionit të importuar dhe pritjeve të ankoruara inflacioniste. Duke faktorizuar zhvillimet e deritanishme dhe pritjet për të ardhmen, projeksionet tona tregojnë se, me një probabilitet ndodhjeje 90%, inflacioni i çmimeve të konsumit do të luhatet në bandën 0.7%-2.8%, gjatë vitit 2012. verifikimi i këtij skenari bazë do të përcaktojë ruajtjen e natyrës stimuluese të politikës monetare në vitin në vazhdim. ndërkohë, Banka e Shqipërisë mbetet e vëmendshme ndaj zhvillimeve të ardhshme dhe e gatshme të përgjigjet në kohën dhe në masën e duhur, në funksion të përmbushjes së objektivit të saj për inflacionin.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

10 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 11

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

10 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 11

në muajt e parë të vitit 2012, në një kontekst kushtesh të përmirësuara në tregjet financiare, treguesit indirektë sinjalizojnë për një ecuri të mëtejshme pozitive të aktivitetit ekonomik botëror. megjithëse, rritja ekonomike në ekonomitë e zhvilluara rezulton e dobët, e ndikuar kryesisht nga kriza e borxhit në vendet e eurozonës dhe faktorët strukturorë, shtetet në zhvillim kanë shënuar ritme të larta rritjeje. inflacioni, në muajt e fundit, mbeti relativisht i ulët në ekonomitë e avancuara, ndërsa regjistroi një rënie modeste tek ato në zhvillim.

ii.1 RRitja ekonomike Dhe Balancat makRoekonomike

treguesit paraprakë dhe të tërthortë, si edhe sinjalet që burojnë nga shumë zona strategjike të ekonomisë botërore, dëshmojnë se në tremujorin e parë të vitit 2012 ekonomia botërore e ka përmirësuar performancën e saj. në një kontekst të karakterizuar nga lehtësimi i përgjithshëm i presioneve në tregjet globale financiare, shtohen sinjalet lidhur me vijimin e përmirësimit të ekonomisë globale. Gjithsesi, perspektiva afatgjatë e rritjes ekonomike është e kushtëzuar nga adresimi dhe zgjidhja e pengesave strukturore, të cilat mund të frenojnë ritmin e rritjes. në shumë nga ekonomitë e zhvilluara, konsolidimi fiskal dhe rregullimi i bilanceve në ekonomi është akoma në proces. inflacioni në nivel botëror është në rënie, i ndikuar pjesërisht edhe nga ndikimi më i vogël i rritjes së çmimit të produkteve energjetikë, si pasojë e efektit bazë.

tabelë 1. disa prej treguesve kryesorë makroekonomikë.

Shtetetndryshimi i pBB-së norma e papunësisë norma e inflacionit

t4-11/t3-11

t4-11/t4-10 Shkurt-11 mars-12/

Shkurt-12mars-12/ mars-11

ShBa 0.7 1.6 8.32 0.3 2.6eurozonë -0.3 0.7 10.8 0.1 2.7Gjermani -0.2 2.0 7.22 0.3 2.1Francë 0.2 1.4 10.0 0.8 2.3mbretëri e Bashkuar -0.2 0.8 8.11 0.73 3.43

japoni -0.6 -1.0 4.7 0.23 0.33

Burimi: Bqe, Fed dhe institutet statistikore përkatëse. 1 muaji dhjetor i vitit 2011.2 muaji mars i vitit 2012.� muaji shkurt i vitit 2012.

ii. Zhvillimet në ekonominë e jaShtme

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

12 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 1�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

12 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 1�

ekOnOmiA e euROZOnëStë dhënat e publikuara së fundmi nga eurostat, treguan se aktiviteti

ekonomik i eurozonës gjatë tremujorit të fundit të vitit 2011, është tkurrur me 0.3% në terma tremujorë, duke arritur të ruajë norma pozitive vetëm në krahasim me vitin e kaluar. performanca negative e ekonomisë së zonës euro u ndikua nga tkurrja e konsumit privat dhe e investimeve, ndërsa kontributi pozitiv erdhi nga eksportet neto. për sa i takon tremujorit të parë të këtij viti, treguesit paraprakë të konsumit dhe shitjeve flasin për një ecuri të tyre më të dobët se periudha e mëparshme. në anën tjetër, treguesit e besimit të konsumatorëve dhe bizneseve, si edhe tregtia e jashtme, kanë shfaqur shenja pozitive, të cilat së bashku me kushtet më të lehtësuara të financimit në tregjet financiare, mund të jenë faktorë për një përmirësim të pBB-së në periudhën e ardhme. adresimi dhe zgjidhja e arritur së fundmi nga organet përfaqësuese të eurozonës, për sa i takon përballjes dhe menaxhimit të tensioneve në tregjet e zonës euro të lidhura me borxhin sovran, kanë përmirësuar klimën e besimit të agjentëve ekonomikë. vlen të evidentohet se prekja e sektorit real nga kriza e borxhit, procesi i konsolidimit fiskal në sektorin financiar dhe jo-financiar, si dhe rritja e papunësisë, mbeten faktorët kryesorë përcaktues të rritjes ekonomike në zonën euro, për vitin 2012. presionet inflacioniste rezultuan të përmbajtura. inflacioni vjetor për muajin mars të vitit 2012 shënoi vlerën 2.6%, nga 2.7% që ishte gjatë tre muajve të fundit. norma e papunësisë për muajin shkurt vijoi të rritet, duke shënuar 10.8%, nga 10.7% që ishte një muaj më parë.

ekOnOmiA e ShBA-Sëvlerësimet më të fundit të ecurisë së aktivitetit ekonomik në ShBa treguan

se rritja ekonomike në tremujorin e fundit të vitit 2011, ka qenë 1.6% në nivel vjetor dhe 0.7% në nivel tremujor, krahasuar me nivelin 0.5% për tremujorin e tretë. ekonomia amerikane, pas një pjese të parë të vitit 2011 të karakterizuar nga ritme të ngadalta rritjeje, në tremujorët e fundit ka rifituar forcë, duke shënuar ecuri më pozitive. në këtë ecuri ka kontribuar pozitivisht rritja e shpenzimeve për konsum, ajo e investimeve private në sektorin e ndërtimit, si edhe inventarët, ndërkohë që eksportet neto dhe shpenzimet publike kontribuuan negativisht. të dhënat paraprake për tremujorin e parë të vitit 2012, sugjerojnë për një vijim të ecurisë pozitive të ekonomisë amerikane, të mbështetur tek rritja e konsumit dhe punësimit, si dhe në një klimë besimi të përmirësuar. norma e papunësisë në muajin mars shënoi 8.2%, nga 8.3% që ishte në muajin shkurt. inflacioni vjetor zbriti në 2.6% në muajin mars, duke reflektuar kryesisht zbutjen e presioneve inflacioniste tek çmimet e produkteve ushqimore dhe atyre energjetike. përmirësimi i tregut të punës, veçanërisht rritja e punësimit tek sektori privat jobujqësor, së bashku me gjallërimin e sektorit të ndërtimit, shihen si faktorë që do të mbështesin rritjen ekonomike gjatë vitit 2012.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

12 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 1�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

12 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 1�

ekOnOmitë e vendeve BRikaktiviteti ekonomik i vendeve BRik ka vijuar të rritet gjatë tremujorit të

fundit të vitit 2011 dhe gjatë muajve të parë të vitit 2012. në Brazil, rritja ekonomike ka ardhur si rrjedhojë e paketës fiskale stimuluese dhe e lehtësimit monetar. ndërkohë, forcimi i realit brazilian vijon të sjellë një fluks importesh të lira, duke shkaktuar zgjerim të deficitit tregtar gjatë periudhës në analizë. ekonomia ruse u ndikua nga rritja e prodhimit industrial dhe e të ardhurave nga lëndët e para energjetike, gjatë muajve të parë të vitit 2012. ndërkohë, ecuria rënëse në inflacionin vjetor të Rusisë pritet të ndryshojë gjatë muajve në vazhdim, si pasojë e rritjes së shpenzimeve qeveritare në kuadër të zgjedhjeve parlamentare të vitit 2012. në indi, ekonomia vijoi rritjen pozitive vjetore, ndonëse me terma më të moderuara për shkak të zgjerimit të deficitit tregtar dhe rritjes së borxhit të sektorit publik. ekonomia kineze shfaqi gjithashtu moderim në normën e rritjes së pBB-së gjatë tremujorit të parë të vitit 2012 (+8.1%), por iniciativa e qeverisë kineze për një sërë lehtësimesh fiskale pritet të sjellë një rritje në shpenzimet konsumatore, përgjatë vitit 2012.

tabelë 2. disa prej treguesve makroekonomikë për vendet BRik.

Shtetetndryshimi i pBB-së vjetore inflacioni vjetor

t4:2011 2011 20121 2011 mars-12Brazil 1.4 2.7 3.0 6.6 5.2Rusi 3.5 4.3 3.3 8.5 3.7indi 6.1 7.0 7.0 9.1 8.832

kinë 8.9 9.2 8.13 5.4 3.6Burimi: Fmn, Oecd, institutet statistikore përkatëse. 1Parashikime të Fmn, WeO janar 2012, 2shkurt 2012, �tremujori i parë i vitit 2012.

ekOnOmitë e RAjOnitaktiviteti ekonomik në vendet e rajonit ka shfaqur një panoramë mikse gjatë

tremujorit të katërt të vitit 2011. prirje rënëse të pBB-së janë regjistruar në itali, Greqi dhe kroaci. karakterizuar nga prime të larta rreziku për letrat e borxhit, ekonomia italiane është tkurrur si pasojë e rënies së prodhimit industrial e të investimeve, ndonëse eksportet neto kanë dhënë kontribut pozitiv. ndërkohë, ekonomia greke vazhdoi të tkurret me rreth 7.5%, gjatë tremujorit të fundit të vitit 2011. vlen të theksohet se norma e lartë e papunësisë (21%) dhe përmbushja e kërkesave të paketës së fundit fiskale, do të kenë ndikim në shpenzimet konsumatore dhe ato qeveritare gjatë vitit 2012. ekonomia turke u zgjerua me 5.2% gjatë tremujorit të fundit të vitit 2011, ku kontribut të qenësishëm prej 3.2 pikësh përqindjeje, kanë dhënë eksportet neto. ekonomita e Serbisë dhe ajo e iRjm-së, të cilat karakterizohen nga normat më të larta të papunësisë në rajon, kanë ngadalësuar normat pozitive të rritjes të ndikuara nga rënia e konsumit privat, gjatë tremujorit të fundit të vitit 2011. të dhënat mbi prodhimin industrial, të cilat shërbejnë si tregues të tërthortë për muajt e parë të vitit 2012, sinjalizojnë ngadalësim të aktivitetit ekonomik në vendet e rajonit, të ndikuar nga vështirësitë në kërkesën vendase dhe atë të huaj.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

14 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 15

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

14 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 15

tabelë �. disa prej treguesve ekonomikë për vendet e rajonit.

vendetndryshimi i pBB-së inflacioni vjetor norma e papunësisë

t4:11/t4:10 mars-12 janar-12itali -0.4 3.3 9.2Greqi -7.5 1.7 20.72

iShRj maqedoni 0.2 2.75 31.23

Serbi 0.8 4.9 24.02

kroaci -0.2 1.31 13.9turqi 5.2 10.43 9.3kosovë 5.34 1.71 :Shqipëri 3.8 1.0 13.29

Burimi: institutet statistikore përkatëse, Fmn, ecoFin, euroStat; 1shkurt 2012; 2dhjetor 2011;�nëntor 2011; 4 Parashikime të Fmn, WeO shtator 2011; : të dhëna të padisponueshme.

ii.2 venDimet pëR noRmat e inteReSit Dhe ecuRia e tReGjeve FinanciaRe

Bankat qendrore kryesore kanë lënë të pandryshuara normat e tyre bazë të interesit, duke përjashtuar vetëm Bankën Qendrore evropiane, e cila në fillim të muajit dhjetor vendosi uljen e normës bazë të interesit me 25 pikë bazë, duke e çuar atë në nivelin 1.00%. kështu, bankat kanë mbajtur të pandryshuara normat e tyre të interesit: Rezerva Federale në 0-0.25%, Banka e anglisë në 0.5% dhe Banka e japonisë në 0-0.1%.

normat e interesave në tregjet financiare, gjatë këtij tremujori, janë karakterizuar nga një ecuri rënëse. në një vështrim të detajuar, yield-et e kërkuara në tregjet e kapitaleve janë ulur, nën efektin e zhvillimeve pozitive që mori zgjidhja e krizës së borxhit sovran në zonën euro dhe arritja e disa marrëveshjeve politike të rëndësishme, në drejtimin e krijimit të rregullave dhe mjeteve për parandalimin e përballjen e situatave të tilla në të ardhmen. në anën tjetër, zbatimi nga ana e BQe-së i shumë veprimeve të tipit “jokonvencional” në politikën e saj monetare, si kryerja e dy operacioneve ofruese të likuiditetit me maturitet tre vjeçar, rritja e numrit të garancive të pranuara, si edhe ulja e koeficientit të rezervës së detyruar, krijuan një klimë pozitive tek agjentët financiarë, ulje të normave të interesit në tregun e parasë dhe në segmente të tjera përveç tij. edhe në tregjet financiare të ShBa-së yield-

et e obligacioneve u ulën gjatë kësaj periudhe, duke shënuar një rritje të lehtë vetëm në fundin e muajit mars. ecuria e tyre ka reflektuar kryesisht efektet e rritjes së besimit të investuesve, si dhe faktorizimin e pritjeve për një rritje ekonomike në ShBa më të lartë se zona euro. Rezultatet pozitive më lart se pritjet në shumë kategori biznesesh dhe faktorët e sipërpërmendur lidhur me zonën euro, janë reflektuar edhe tek treguesit e tregjeve kryesore të aksioneve në ShBa, evropë dhe japoni, duke regjistruar rritje gjatë këtyre muajve.

Burimi: BQE, FeD, Banka e Anglisë, Banka e Japonisë.

Grafik 1. Ecuria e normave bazë të interesit.

0

1

2

3

4

5

6

7

Jan-06

Gus-06

Mar-07

Nën-07

Qer-08

Shk-09

Sht-09

Maj-10

Dhj-10

Kor-11

Mar-12

BQEFed

Banka e JaponisëBanka e Anglisë

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

14 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 15

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

14 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 15

në tregun e parasë, normat e interesit euribor me afat 1-, 3- dhe 12-mujor janë ulur në këta tre muaj. në muajin mars, ato shënonin respektivisht 0.47%, 0.86% dhe 1.50%, duke regjistruar një ulje mesatare1 prej 0.18 pikësh përqindjeje. norma e interesit libor me afat 3-mujor për dollarin amerikan, u ul në 0.47% në këtë muaj, nga 0.57% që ishte në fund të vitit të kaluar. në tregjet valutore, euro ka fituar terren ndaj dollarit amerikan dhe ndaj monedhave të tjera kryesore (franga zvicerane, juan japonez) gjatë këtyre muajve, ndërsa në terma tremujorë, ajo është nënçmuar ndaj dollarit amerikan. Gjatë muajit mars, një euro u shkëmbye me 1.320 dollarë amerikanë, duke regjistruar një ulje të lehtë me 0.2% prej me muajin e kaluar. ndërkohë, krahasuar me tremujorin e mëparshëm, euro shënoi një nënçmim prej 2.77%.

ii.3 Çmimi i naFtëS Dhe i mallRave kRyeSoRë

tregu ndërkombëtar i naftës, i ndihmuar edhe nga mbiçmimi i dollarit amerikan kundrejt disa prej monedhave kryesore ndërkombëtare, është karakterizuar nga një ngadalësim i ritmit rritës të çmimit të këtij produkti për fuçi, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012. krahasuar me tremujorin korrespondues të vitit paraardhës, ky çmim u rrit mesatarisht me 13.1%, duke u vlerësuar me 118.5 usd për fuçi. të dhënat më të fundit pozitive mbi ekonominë amerikane dhe atë kineze, si dhe zgjatja e tensioneve gjeopolitike në lindjen e mesme, favorizuan rritjen e çmimit të naftës edhe për muajt e parë të vitit të vitit 2012.

kërkesa botërore për naftë në tremujorin e parë, vazhdoi të mbështetet nga vende si india, kina, Rusia dhe japonia. nga të dhënat paraprake, rritja e ofertës nga uSa, Brazili, kina dhe Rusia u shoqërua me rritjen e kuotës së prodhimit në 35% për vendet e opec-ut.

1 ulja ka qenë respektivisht 0.16, 0.19 dhe 0.18 pikë përqindje.

Grafik 2. Ecuria e kursit të këmbimit dhe e disa treguesve financiarë në tregjet ndërkombëtare.

Burimi: BQE, Reuters.

Yield-et e obligacioneve qeveritare

1.50%

2.70%

3.90%

5.10%

Dhj-07

Qer-08

Dhj-08

Kor-09

Jan-10

Gus-10

Shk-11

Gus-11

Mar-12

Ob10-vj EU Ob 10-vj SHBA

Indekset kryesore të aksioneve

0

2500

5000

7500

Jan-06

Jan-07

Jan-08

Shk-09

Shk-10

Shk-11

Mar-12

0

3500

7000

10500

14000

17500

US S&P 500 (sh majtas)Eu Dow Jones-50 (sh majtas)

Jap Nikk 225 (sh djathtas)

0.600.801.001.201.401.601.802.002.20

Jan/07

Jan/08

Jan/09

Shk/10

Mar/11

Mar/12

0

55

110

165

Eur/UsdEur/Paund Eur/Sfranc

Euro/Jen

0.00

1.45

2.90

4.35

5.80

Jan-07

Nën-07

Sht-08

Gus-09

Qer-10

Maj-11

Mar-12

Euribor-3m Libor Usd-3m

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

16 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 17

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

16 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 17

edhe gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, çmimet e mallrave kryesorë kanë vijuar të ndjekin prirjen e tyre rënëse, të nisur që prej muajit shtator të vitit 2011. indeksi i mallrave ka shënuar një rritje vjetore prej 2.6%, ndjeshëm më të ulët se ajo e shënuar në tremujorin paraardhës (11.1%). të njëjtën ecuri duket se ka ndjekur edhe indeksi i karburantit, i cili është rritur mesatarisht me 13.2% në terma vjetorë. Gjatë kësaj periudhe, indeksi i ushqimeve ka regjistruar një rënie me 8.9% në terma vjetorë, duke thelluar normat e shënuara gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011. në muajin mars, këto tre indekse kanë shfaqur norma pozitive rritjeje, krahasuar me një muaj më parë, duke reflektuar si efektin e tensioneve gjeopolitike, ashtu edhe përmirësimin e të dhënave ekonomike për disa vende.

Burimi: FeD, EIA.

Grafik 3. Ndryshimet vjetore të çmimit të naftës në tregun ndërkombëtar dhe të Indeksit Nominal të Monedhave

Kryesore, të shprehura në dollarë amerikanë.

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

T1_2007T2_2007T3_2007T4_2007T1_2008T2_2008T3_2008T4_2008T1_2009T2_2009T3_2009T4_2010T1_2010T2_2010T3_2010T4_2011T1_2011T2_2011T3_2011T4_2011T1_2012

-15

-5

5

15

25

Indeksi nominal i monedhave kryesore (BD)Çmimi i naftës në tregun ndërkombëtar (BM)

%%

Burimi: FMN.

Grafik 4. Ecuria e indekseve të çmimeve sipas grup-mallrave kryesore dhe ndryshimet vjetore të tyre.

-60.0%

-40.0%

-20.0%

0.0%

20.0%

40.0%

60.0%

2009T1

2009T2

2009T3

2009T4

2010T1

2010T2

2010T3

2010T4

2011T1

2011T2

2011T3

2011T4

2012T1

Indeksi i Mallrave (rr.v.,%)

Indeksi i Ushqimeve (rr.v.,%)Indeksi i Karburantit (rr.v.,%)

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

16 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 17

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

16 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 17

inflacioni mesatar i tremujorit të parë të vitit 2012 rezultoi 1.1%, duke shënuar një nga vlerat më të ulëta të dekadës së fundit. inflacioni i çmimeve të konsumit vijoi të shënojë një rënie të shpejtë gjatë kësaj periudhe, në përgjigje të ndikimit të fortë në rënie, të faktorëve të ofertës dhe të presioneve të ulëta të gjeneruara nga ekonomia e brendshme. në veçanti, çmimet e produkteve ushqimore, rritja e të cilave ka shkaktuar edhe pjesën më të madhe të luhatjeve të inflacionit gjatë vitit të fundit, u rritën dukshëm më ngadalë gjatë kësaj periudhe. Rënia e inflacionit u ndihmua edhe nga efekti i bazës së lartë krahasuese të çmimeve gjatë vitit të shkuar, efekt i cili, ndonëse me intensitet në rënie, pritet të jetë i pranishëm edhe gjatë tremujorit të ardhshëm. nga ana tjetër, presionet e brendshme inflacioniste paraqiten të ulëta dhe nën kontroll, siç dëshmohet edhe nga ecuria e inflacionit bazë dhe inflacionit të mallrave të patregtueshme.

në përgjigje të zhvillimeve të pritshme të inflacionit dhe të ekonomisë, këshilli mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë uli dy herë normën bazë të interesit gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, duke e çuar atë në nivelin më të ulët historik, 4.25%. ky lehtësim i politikës monetare u morr në kushtet e reduktimit të presioneve inflacioniste. Ai synon të krijojë kushte monetare më të përshtatshme për respektimin e objektivit të inflacionit në afat të mesëm, duke nxitur njëkohësisht kërkesën e brendshme dhe aktivitetin ekonomik në këtë periudhë.

iii.1 ecuRia e Çmimeve të konSumit, pëRmBuShja e oBjektivit Dhe politika monetaRe

inflacioni vjetor në tremujorin e parë të vitit 2012 rezultoi 1.1%, duke qëndruar rreth 3 pikë përqindje më poshtë se niveli i tremujorit të parë të vitit të kaluar. Reduktimi i fortë i vlerave të inflacionit kulmoi në muajin shkurt të vitit 2012, duke shënuar vlerën më të ulët të inflacionit në dhjetëvjeçarin e fundit, në një nivel prej 0.6%. në muajin mars, inflacioni u rrit në 1%, por duke mbetur dukshëm nën objektivin prej 3% të Bankës së Shqipërisë për inflacionin.

në harkun kohor të katër tremujorëve të fundit, inflacioni vjetor u luhat në një interval të gjerë vlerash (1.1% - 4.1%)2. Reduktimi relativisht gradual i vlerave të inflacionit gjatë periudhës korrik-nëntor të vitit 2011, u zëvendësua nga një rënie e shpejtë e inflacionit, nga muaji dhjetor i vitit 2011 e në vijim.

2 luhatshmëria e lartë erdhi nga vlerat maksimale (4.5%) dhe minimale (0.6%), përkatësisht në muajt shkurt të viteve 2011 dhe 2012.

iii. StaBiliteti i Çmimeve Dhe oBjektivi i BankëS Së ShQipëRiSë

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

18 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 19

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

18 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 19

përtej efektit të pritur statistikor të bazës së lartë krahasuese, rënia e inflacionit u nxit edhe nga faktorë të tjerë, që në pjesën më të madhe kanë ndikuar ofertën në ekonomi. ndërsa një vit më parë një pjesë e faktorëve të ofertës me origjinë brenda dhe jashtë ekonomisë rritën ndjeshëm presionet inflacioniste, aktualisht faktorët e ofertës vlerësohet të kenë ndikuar në kahun lehtësues të tyre. më konkretisht: frenimi më i shpejtë i rritjes vjetore të çmimeve të ushqimeve bazë në tregun botëror ka lehtësuar presionet e importuara të inflacionit; të njëjtin rol ka luajtur qëndrueshmëria e monedhës vendase dhe vlerësimi i lehtë vjetor i saj gjatë 6 muajve të fundit; vlerësimet për një ofertë të shtuar të prodhimit bujqësor vendas kanë modifikuar efektet sezonale në favor të uljes së çmimeve përkatëse; tendenca rënëse e pritjeve inflacioniste të agjentëve ekonomikë vlerësohet të ketë reduktuar shkallën e materializimit të efekteve të veprimit të dytë; dhe, kontributi i rritjes së çmimeve të rregulluara dhe të atyre mbi të cilët aplikohen masa të drejtpërdrejta fiskale ka ndikuar minimalisht inflacionin vjetor.

nga ana e saj, megjithë shenjat për përmirësim në tremujorin e katërt të vitit 2011, kërkesa në ekonomi vijon të mos gjenerojë shfrytëzim të plotë të kapaciteteve, duke ushtruar kështu presione të përmbajtura inflacioniste. Rritja ekonomike ka qenë poshtë ritmeve të rritjes potenciale gjatë vitit 2011, ndërkohë që edhe të dhënat e tërthorta të tremujorit të parë të vitit 2012, sinjalizojnë për vazhdimin e këtij fenomeni. Gjithashtu, tendenca e pritjeve inflacioniste në horizontin njëvjeçar vijoi të rezultojë në rënie, duke u luhatur nga 2.7% në 2.5%, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012.

Faktorë më strukturorë lidhen me: rritjen e konkurrencës në aktivitetin e tregtisë, pas hyrjes së njësive tregtare të sipërfaqeve shumë të mëdha, duke ndikuar në uljen e çmimeve të ushqimeve në veçanti, por edhe të mallrave të tjera të konsumit; si dhe me orientimin në rritje të konsumatorit shqiptar drejt konsumit të prodhimeve ushqimore vendase. kjo rritje e preferencës drejt mallrave vendase, mjaft të pranishëm edhe në njësitë e mëdha tregtare, ka ndikuar në tregtimin e mallrave me kosto më të moderuara prodhuese, e për

rrjedhojë, me çmime më të ulëta se ato të importit, kryesisht ushqimore.

Zhvillimet më të fundit në inflacion dhe ato në treguesit e tjerë të sektorit real të ekonomisë, të tregut dhe të kostove të punës, nuk përcjellin sinjale rreziku për ekzistencën e presioneve të qëndrueshme inflacioniste në ekonomi. Gjithashtu, efekti statistikor i bazës së lartë krahasuese do të jetë i pranishëm, por në dobësim, përgjatë gjysmës së parë të vitit 2012.

vlerësimet mbi kuadrin aktual dhe të pritshëm makroekonomik dhe makrofinanciar, kur presionet inflacioniste janë të ulëta, rritja ekonomike pritet të mbetet nën potencial dhe luhatshmëria e kursit të këmbimit mbetet e moderuar, orientuan Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

Grafik 5. Inflacioni vjetor, në përqindje.

0

2

4

2005T1

2005T2

2005T3

2005T4

2006T1

2006T2

2006T3

2006T4

2007T1

2007T2

2007T3

2007T4

2008T1

2008T2

2008T3

2008T4

2009T1

2009T2

2009T3

2009T4

2010T1

2010T2

2010T3

2010T4

2011T1

2011T2

2011T3

2011T4

2012T1

Inflacioni vjetor

Objektivi

Inflacioni mesatar

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

18 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 19

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

18 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 19

vendimmarrjen e politikës monetare të Bankës së Shqipërisë drejt lehtësimit të kushteve monetare në ekonomi. paralelisht me reduktimin e normës bazë, Banka e Shqipërisë ka injektuar likuiditet me anë të ankandeve të anasjellta të riblerjes me afat njëjavor dhe tremujor, me çmime të ndryshme dhe me shumë të përcaktuar. normat e interesit të riblerjes kanë rezultuar pranë normës bazë te interesit, me një luhatshmëri minimale, duke mos evidentuar presione për rritje të likuiditetit.

lehtësimi i kushteve monetare dhe përmirësimi i likuiditetit në sistemin bankar është reflektuar në segmentin afatshkurtër të tregut të parasë. normat e interesit të huadhënies në tregun ndërbankar kanë ndjekur reduktimet e normës bazë. nga ana tjetër, reflektimi i saj në interesat e depozitave dhe të kredive në lekë është shfaqur jo i plotë, për arsye të kohëvonesave të reagimit të mekanizmit të transmetimit monetar dhe të primeve ende të larta të rrezikut në tregjet financiare. veçanërisht, tregu i letrave me vlerë të qeverisë është nën presionin e një sjelljeje më hezituese të bankave, në përgjigje të zhvillimeve në tregun ndërkombëtar, të kërkesave të rritura për kapital rregullator, dhe të shtrëngimit të normave të kujdesit nga rregullatorët ndërkombëtarë. ky zhvillim është reflektuar në tendenca rritëse të normave të interesit të letrave me vlerë të qeverisë, duke ndikuar edhe interesat në kreditimin e sektorit privat, kur ato indeksohen me këto instrumente. në të njëjtën kohë, kreditimi i këtij sektori karakterizohet nga shtrëngim i standardeve si shprehje e pasigurisë për ecurinë ekonomike të vendit dhe në kontekstin e problemeve financiare dhe ekonomike në evropë. mesatarisht, normat e interesit të kredisë në lekë kanë rezultuar më të ulëta se një vit më parë, por reagimi i tyre ndaj lehtësimit të kushteve monetare është i dobët dhe i ngadaltë. indeksi i kushteve monetare në ekonomi, edhe këtë tremujor, ka vijuar prirjen rënëse që prej tremujorit të tretë të vitit 2011.

Grafik 6. Ecuria e indeksit të kushteve monetare (IKM)*

*Indeksi i Kushteve Monetare (IKM) ndërtohet duke marrë si komponentë ecurinë e normës bazë të interesit dhe atë të kursit nominal efektiv të këmbimit. Në këtë seri, një rritje e NEER nënkupton mbiçmim të kursit të këmbimit. Kjo, për të ruajtur kuptimin e IKM-së, ku një rritje e indeksit nënkupton shtrëngim të kushteve monetare dhe anasjelltas.

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

-8.0

-6.0

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

T1-07

T3-07

T1-08

T3-08

T1-09

T3-09

T1-10

T3-10

T1-11

T3-11

T1-12

Indeksi i Kushteve Monetare

4.75

5.50

6.25

T1-07

T1-08

T1-09

T1-10

T1-11

T1-12

Norma bazë

9095

100105110

T1-07

T1-08

T1-09

T1-10

T1-11

T1-12

Indeksi NEER

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

20 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 21

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

20 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 21

iii.2 ecuRia e inFlacionit SipaS kateGoRive

Çmimet e mallrave dhe shërbimeve janë karakterizuar më së shumti, nga një inflacion në rënie i disa prej kategorive kryesore, gjatë tre muajve të fundit. Çmimet e mallrave ushqimore, në mënyrë të veçantë të atyre të papërpunuar, si dhe çmimet e kategorisë “mallra me çmime të rregulluara” ishin përcaktuese në normën e ulët të inflacionit total. Rënia graduale e çmimeve të produkteve ushqimore, e ndikuar nga ecuria e çmimeve në tregjet botërore, ecuria e prodhimit të brendshëm bujqësor

dhe kursi i qëndrueshëm i këmbimit, shkaktoi ndryshimin e prirjes së normës vjetore të inflacionit. ndërkohë, në ndryshim nga kategoritë e tjera të shportës, inflacioni i kategorisë “mallra të konsumit joushqimor” ka pësuar përsëri rritje gjatë këtij tremujori, kryesisht në reflektim të rritjes së çmimit të naftës. kategoritë e tjera, me peshë më të vogël, kanë dhënë një kontribut të ulët në vlerën e inflacionit vjetor.

ushqimet, të cilat përbëjnë rreth 43% të shportës së iÇk-së, kontribuuan me vetëm 0.1 pikë përqindjeje në formimin e inflacionit total. një vit më parë ky kontribut rezultoi 2.8 pikë përqindjeje. ndryshimi i kahut të lëvizjes së çmimeve të këtyre mallrave, krahasuar me disa muaj më parë, ktheu tendencën e fortë rritëse të çmimeve që karakterizoi periudhën shkurt 2011 - korrik 2011.

Çmimet në kategorinë “ushqime të përpunuara” rezultuan të qëndrueshme, duke manifestuar një ecuri të ndryshme krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. inflacioni vjetor i kësaj kategorie një vit më parë shënoi vlerën 9.6%, ndërkohë që gjatë këtij viti kjo vlerë u reduktua në 2.9%. Si rrjedhim, edhe kontributi në inflacionin total, ra nga 2.2 pikë përqindjeje që ishte një vit më parë, në 0.7 pikë përqindjeje në tremujorin e parë të vitit 2012. Rënia e mëtejshme, u shkaktua nga vijimi i shuarjes së efektit së rritjes së çmimeve të drithërave në tregun botëror. në fund të këtij tremujori kontributi i këtij nëngrupi vlerësohet të ketë zbritur në 0.1 pikë përqindjeje, nga 1 pikë përqindjeje që ishte në muajin korrik të vitit 2011. ndërkohë, në tremujorin e parë të këtij viti u verifikua edhe shuarja e efektit të rritjes së çmimit të disa prej mallrave të akcizës, e aplikuar një vit më parë. ky efekt rezultoi 0.4 pikë përqindje. Faktor i rëndësishëm në sjelljen e inflacionit të kësaj kategorie ka qenë edhe qëndrueshmëria drejt mbiçmimit e kursit të këmbimit, çka ka lehtësuar presionet mbi çmimet e mallrave të importit.

kategoria “ushqime të papërpunuara”, është karakterizuar nga norma vjetore negative të inflacionit. kontributi i kësaj kategorie shënoi një vlerë prej -0.6 pikë përqindje, ndërkohë që një vit më parë ky kontribut shënonte vlerën +0.6 pikë përqindje. inflacioni i kësaj kategorie ndikohet kryesisht nga çmimet e frutave dhe perimeve, të cilat kanë regjistruar vlera në rritje në këtë tremujor, por pa u ngjitur në vlerat e larta të regjistruara në të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

Grafik 7.Inflacioni vjetor dhe tremujor (në përqindje).

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

4.5

5

2005T12005T22005T32005T42006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T42012T1

-2

-1

0

1

2

3

4

5

Normë tremujore (boshti djathtas)Normë vjetore (boshti majtas)

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

20 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 21

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

20 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 21

kategoria “mallra me çmime të rregulluara”, kontribuoi vetëm me 0.1 pikë përqindje në inflacionin total, si rezultat i rritjes së çmimit të ujit në disa rrethe te vendit në muajin shkurt (sidomos në qytetin e tiranës). kontributi i kësaj kategorie, e cila në të kaluarën jepte një kontribut pozitiv të qenësishëm në inflacion, u minimizua gjatë gjithë vitit 2011 dhe në muajt e parë të vitit 2012, për shkak të mosndryshimit të tarifave të energjisë elektrike, që prej rreth 2 vitesh.

Gjatë këtij tremujori, inflacioni i kategorisë “mallra të konsumit joushqimor” ka pësuar rritje, krahasuar me vlerat e një tremujori më parë. inflacioni vjetor i kësaj kategorie ka qenë 3.0%, një nga shifrat më të larta të shënuara në 5 vitet e fundit, duke gjeneruar një kontribut të konsiderueshëm në formimin e shifrës totale të inflacionit (0.6 pikë përqindje). inflacioni i kategorisë reflektoi jo vetëm rritjen e çmimit të naftës në tregun botëror edhe në atë vendas, por edhe aplikimin dyfazësh të shtimit të taksës së qarkullimit mbi karburantet. Brenda kësaj kategorie, rritje të ndjeshme pati dhe çmimi i sigurimit të automjeteve.

tabelë 4. kontributi vjetor i kategorive kryesore në inflacionin vjetor (në pikë përqindje).t4-09 t1-10 t2-10 t3-10 t4-10 t1-11 t2-11 t3-11 t4-11 t1-12

ushqime të përpunuara (pp) -0.1 0.3 0.6 1.1 1.4 2.2 2.5 2.2 1.6 0.7Bukë dhe drithëra (pp) -0.3 -0.2 -0.1 0.1 0.4 0.7 1.0 0.8 0.5 0.2alkool dhe duhan (pp) 0.2 0.1 0.2 0.2 0.2 0.5 0.4 0.4 0.4 0.1ushqime të papërpunuara (pp) 2.5 2.6 1.3 0.9 0.5 0.6 0.5 0.0 -0.1 -0.6Fruta (pp) 0.6 0.2 0.1 0.3 0.1 0.2 0.4 0.2 0.3 0.3perime (pp) 1.0 2.0 1.5 0.1 -0.7 0.1 -0.4 -0.6 -0.7 -1.2Shërbime (pp) 0.1 0.1 0.1 0.1 0.0 0.0 0.0 0.1 0.0 0.0Çmime të rregulluara (pp) 0.3 0.7 0.9 1.0 0.9 0.4 0.3 0.1 0.0 0.1lëndë djegëse dhe energji (pp) -0.1 0.4 0.4 0.4 0.4 0.2 0.3 0.2 0.1 0.0Strehim (pp) 0.2 0.1 0.1 0.1 0.1 0.2 0.3 0.3 0.3 0.3mallra konsumi joushqimor -0.1 0.3 0.4 0.3 0.2 0.6 0.5 0.4 0.6 0.6mallra konsumi afatgjatë (pp) 0.2 0.2 0.1 0.0 0.0 0.0 0.1 0.1 0.1 0.0indeksi i çmimeve të konsumit (v/v, %) 3.1 4.3 3.4 3.4 3.1 4.0 4.1 3.2 2.5 1.1

Burimi: inStAt dhe Banka e Shqipërisë.

kategoritë e tjera vazhdojnë të kenë një ndikim të ulët tek norma e inflacionit total, duke reflektuar në këtë mënyrë kërkesën e dobët konsumatore për këto mallra dhe shërbime.

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

Grafik 8. Kontributi i kategorive kryesore në inflacionin vjetor (në pikë përqindjeje).

-1.0

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

2006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T42012T1

Ushqime të përpunuara

Ushqime të papërpunuaraMallra konsumi joushqimor

Mallra konsumi afatgjatëStrehimShërbimeMallra me çmime të rregulluaraTotal

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

22 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 2�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

22 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 2�

iii.3 pRiRjet kRyeSoRe të inFlacionit

prirja e theksuar në rënie e inflacionit total, në tremujorin e parë të vitit 2012, u ndikua nga reduktimi i shpejtë i presioneve të jashtme inflacioniste dhe efekti i fortë në rënie, i faktorëve me ndikim afatshkurtër në inflacion. Gjithashtu, edhe inflacioni bazë vjetor3, si përbërësi me luhatshmëri më të ulët të inflacionit, u reduktua gjatë periudhës janar-mars 2012, por brenda një intervali të ngushtë vlerash. ai shënoi një nivel mesatar prej 1.8% për tremujorin e parë, ndërkohë që një vit më parë vlera e tij ishte 3%. Shuarja graduale e efektit të rritjes së çmimeve në nëngrupin “Bukë dhe drithëra”, e shoqëruar nga efekti i një baze të lartë krahasimi të vitit të kaluar, si dhe nga ecuria e qëndrueshme e kursit të këmbimit, lehtësuan presionet inflacioniste me natyrë të përhershme në ekonominë e vendit. inflacioni bazë kontribuoi me rreth 1.2 pikë përqindjeje në rritjen vjetore të iÇk-së, duke ndihmuar në mbajtjen e vlerave pozitive të ulëta të inflacionit total të këtij tremujori4.

vlera e ulët e inflacionit vjetor në tremujorin e parë të vitit 2012, u shkaktua nga një lëvizje mjaft e fortë rënëse e komponentit afatshkurtër, apo atij jobazë, të inflacionit. për periudhën në analizë ai rezultoi -0.6% në terma vjetore, duke shënuar minimumin historik të dhjetë viteve të fundit. Goditja më e lartë në kahun negativ u evidentua në muajin shkurt, ku inflacioni jobazë vjetor rezultoi -2.2%. kalimi i tij nga vlera pozitive në negative në harkun kohor të katër muajve të fundit, u shkaktua mbi të gjitha nga luhatshmëria e lartë në çmimet e perimeve, rënia e të cilave tejkaloi ndjeshëm efektin e pritur të bazës së lartë krahasuese (me më shumë se -4 pikë përqindjeje më poshtë). krahas zhvillimit të mësipërm, gjatë këtij tremujori, ndodhi shuarja e pritshme e efektit të rritjes së çmimeve të akcizave të një viti më parë, ndërsa rritja e

� mesatarja e dy matjeve, me përjashtim të përhershëm dhe me mesatare të reduktuar, që rezultuan 2% dhe 1.4%, përkatësisht.

4 një vit më parë kontributi i tij ishte rreth 2.1 pikë përqindjeje.

Grafik 9. Inflacioni vjetor sipas kategorive të mallrave dhe shërbimeve (në përqindje).

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

-.04.00.04.08.12.16

05 06 07 08 09 10 11

Ushqime të përpunuara

-.04.00.04.08.12.16

05 06 07 08 09 10 11

Ushqime të papërpunua

-.04.00.04.08.12.16

05 06 07 08 09 10 11

Mallra konsumi joushqimorë

-.04.00.04.08.12.16

05 06 07 08 09 10 11

Mallra konsumi afatgjatë

-.04.00.04.08.12.16

05 06 07 08 09 10 11

Strehim

-.04.00.04.08.12.16

05 06 07 08 09 10 11

Shërbime

-.04.00.04.08.12.16

05 06 07 08 09 10 11

Mallra me çmime të rregulluara

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

22 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 2�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

22 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 2�

çmimit të ujit, ndikoi më pak se sa pritej në rritjen e indeksit të çmimeve të rregulluara. efektet e lartpërmendura, rezultantja e të cilave përmblidhet në vlerat e inflacionit të përbërëses afatshkurtër, kontribuuan në reduktimin e inflacionit total vjetor, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, me rreth -0.1 pikë përqindjeje.

Forcimi në terma vjetorë i monedhës vendase gjatë periudhës tetor 2011 - mars 2012, ka lehtësuar presionet inflacioniste, veçanërisht ato me origjinë të huaj, krahas frenimit të rritjes vjetore të çmimeve të ushqimeve në tregjet e huaja. për rrjedhojë, ka rënë dukshëm kontributi i inflacionit të importuar në inflacionin total. inflacioni vjetor i sektorit të tregtueshëm të mallrave të shportës së iÇk-së ishte i ulët gjatë tremujorit të parë të vitit 2012 (0.4%),

Grafik 10. Inflacioni vjetor bazë dhe jobazë (grafiku majtas); kontributet respektive (grafiku djathtas).

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

-10123456789

10111213

2007T

12007

T2

2007T

32007

T4

2008T

12008

T2

2008T

32008

T4

2009T

12009

T2

2009T

32009

T4

2010T

12010

T2

2010T

32010

T4

2011T

12011

T2

2011T

32011

T4

2012T

1Inflacioni bazëInflacioni jobazëTotal

-1

1

2

3

4

5

2007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T42012T1

Kontribut inflacioni bazëKontribut inflacioni jobazë

Total

Grafik 11. Inflacioni vjetor sipas sektorëve (grafiku majtas); kontributet respektive (grafiku djathtas).

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

-1

0

1

2

3

4

5

2007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T3

Kontribut inflacioni neto i patregtueshëm

Kontribut inflacioni nga çmimet e rregulluaraKontribut inflacioni i tregtueshëm

Total

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

2007T1

2007T2

2007T3

2007T4

2008T1

2008T2

2008T3

2008T4

2009T1

2009T2

2009T3

2009T4

2010T1

2010T2

2010T3

2010T4

2011T1

2011T2

2011T3

2011T4

2012T1

Inflacioni i tregtueshëmTotalInflacioni neto i patregtueshëmInflationi nga çmimet e rregulluara (bd)

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

24 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 25

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

24 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 25

duke qenë dukshëm nën mesataren historike të pesë viteve të fundit5. për pasojë, kontributi i tij në formimin e inflacionit total ishte minimal (0.25 pikë përqindje).

inflacioni i sektorit të patregtueshëm neto6, për tremujorin në analizë, rezultoi 2.5%, duke shfaqur një prirje në rënie gjatë muajve të tij. Si rezultat, kontributi i këtij sektori në formimin e inflacionit total rezultoi rreth 0.78 pikë përqindjeje, duke e kaluar pas rreth pesë vitesh atë të sektorit të tregtueshëm. pjesa e mbetur e inflacionit, pothuaj e papërfillshme, u krijua nga sektori i çmimeve të rregulluara të shportës, për efekt të rritjes së çmimit të faturave të ujit.

tendenca në rënie e inflacionit, e theksuar përgjatë muajve të tremujorit të parë të vitit 2012, u përcaktua nga reduktimi i shpejtë i presioneve inflacioniste me origjinë jashtë ekonomisë së vendit, ndërkohë që ndikimi i faktorëve të brendshëm dhe i kursit të këmbimit rezultoi relativisht i qëndrueshëm.

në pasqyrim të zhvillimeve të mësipërme, diferenciali i inflacionit ndërsektorial jo vetëm vijoi të ngushtohej, por ndryshoi edhe kahun nga lehtësisht pozitiv në tremujorin e fundit të vitit të kaluar, në negativ në tremujorin e parë të vitit 2012 (-2.1 pikë përqindje). një vit më parë ky tregues shënonte vlerën prej 2.8 pikë përqindjeje. Si një përafrues sasior dhe në kohë reale i inflacionit të importuar, vlerësohet se ky i fundit ka kontribuar në reduktimin e vlerave të inflacionit total me -0.53 pikë përqindjeje. ndërkohë që inflacioni i brendshëm, përfshirë atë të çmimeve të rregulluara, ka dhënë një kontribut pozitiv prej 1.6 pikë përqindjeje në formimin e inflacionit total vjetor të tremujorit të parë të vitit 20127, apo rreth 0.4 pikë përqindjeje më i lartë se sa ai i inflacionit bazë.

5 niveli i ulët i inflacionit të këtij sektori të shportës së iÇk-së, në tremujorin e parë, u ndikua nga vlera negative e tij në muajin shkurt të këtij viti (-0.�%). Shifra negative në seritë kohore të inflacionit të tregtueshëm dhe të kontributeve përkatëse nuk ishin ndeshur që nga mesi i vitit 2007. Për periudhën shkurt 2007 - mars 2012, inflacioni vjetor i sektorit të tregtueshëm të shportës së iÇk-së rezulton �%.

6 ky inflacion zhvishet nga efektet e çmimeve të rregulluara (fatura uji, energji elektrike dhe shërbime spitalore).

7 tremujori i parë i vitit 2011 rezultoi me kontribute respektive në 2.4 dhe 1.6 pikë përqindjeje.

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

Grafik 12. Ecuria e diferencialit ndërsektorial të inflacionit.

-4

-2

0

2

4

6

2007T1

2007T2

2007T3

2007T4

2008T1

2008T2

2008T3

2008T4

2009T1

2009T2

2009T3

2009T4

2010T1

2010T2

2010T3

2010T4

2011T1

2011T2

2011T3

2011T4

2012T1

Diferenciali ndërsektorialInflacioni i tregtueshëm Inflacioni neto i patregtueshëm

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

24 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 25

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

24 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 25

hapësirë informuese 1. luhatshmëria e çmimeve dhe politika monetare.

Bankat qendrore, duke patur si objektiv qendror strategjik stabilitetin e çmimeve dhe mbajtjen e normave të ulëta pozitive të inflacionit, në hartimin e politikës monetare duhet të marrin parasysh faktorë të cilët veprojnë në një horizont afatmesëm. Gjithashtu, kur ato marrin vendime dhe përdorin instrumentet e politikës monetare, në përgjithësi, nuk reagojnë ndaj faktorëve të përkohshëm, të cilët zakonisht shuhen brenda një harku kohor që nuk e kalon një vit kalendarik. në thelb të kësaj konsiderate qëndron ideja që një bankë qendrore, nuk mund të kontrollojë në terma afatshkurtër dhe nuk duhet të reagojë për çdo luhatje të çmimeve të konsumit. Bankat qendrore përgjigjen për atë pjesë të inflacionit që është produkt i veprimtarisë së faktorëve relativisht të qëndrueshëm, të cilët përcaktohen në mënyrë të vazhdueshme nga kërkesa, në dallim nga zhvillimet që kanë të bëjnë me rritjen e përkohshme të çmimeve, e që ndodhin si pasojë e veprimit të faktorëve të përkohshëm të ofertës apo vendimeve administrative.

Zhvillimet në normën e inflacionit, gjatë fillimvitit 2012, sinjalizojnë faktin që faktori kryesor në formimin e kësaj norme ka qenë luhatshmëria e lartë e çmimeve të mallrave ushqimore, me peshë të konsiderueshme në shportën e iÇk-së. Gjatë këtij tremujori, rënia e inflacionit total në nivele minimale vjetore është shkaktuar nga kontributi negativ i ushqimeve dhe nga vlerat e ulëta ose zero të kontributeve të përbërësve të tjerë të shportës. kështu, inflacioni tremujor shënoi vlerën 1.1%, gati �.0 pikë përqindje më e ulët se vlera e tremujorit të parë të vitit të kaluar, prej 4.0%. kjo vlerë u shkaktua më së shumti nga rënia e inflacionit të grupit “mallra ushqimore”. duke përjashtuar këtë grup, inflacioni për tremujorin e parë të vitit 2012 do të rezultonte pranë vlerës 2%. ndërkohë, një vit më parë inflacioni i zhveshur nga ai i ushqimeve, rezultoi afër 2% (kur inflacioni total ishte 4%). vërehet që në të dy normat e inflacionit të zhveshura nga çmimet e ushqimeve, inflacioni ka qenë i qëndrueshëm (rreth nivelit 2%).

ky vlerësim tregon se inflacioni nuk përbën shqetësim për politikën monetare vetëm në kushtet kur inflacioni total është shkaktuar nga goditje me efekt të përkohshëm nga faktorë të krahut të ofertës. Analiza në fjalë shpjegohet me faktin që pesha e madhe e ushqimeve në shportë*, prodhon një volatilitet relativisht të madh të inflacionit, për sa kohë çmimet e ushqimeve janë më të luhatshme, si në tregun e brendshëm ashtu edhe në atë ndërkombëtar. Politika jonë monetare ka synuar vazhdimisht që të mos reagojë ndaj goditjeve të ofertës, përveç rasteve kur ato çojnë në ç’ankorimin e pritjeve inflacioniste. në këtë kontekst, një shportë me çmime më pak të luhatshme do të ndihmonte politikën monetare në komunikimin e saj me publikun, pasi do të ulë “zhurmat” afatshkurtra në inflacion.

Ajo që e ka kushtëzuar vendimmarrjen e Bankës së Shqipërisë, në dy periudhat në analizë, ka qenë fakti që situata e presioneve inflacioniste nga kahu i kërkesës ka qenë e kundërt në dy tremujorët e parë të 2 viteve të fundit. një vit më parë, inflacioni shënonte vlera të larta, si rezultat i presioneve të shtuara inflacioniste kryesisht me origjinë të huaj; të ardhur nga rritja e çmimeve të lëndëve të para, të ushqimeve dhe të naftës në tregjet botërore; por e shoqëruar edhe me nënçmim të kursit të këmbimit dhe disa tendenca gjallëruese të kërkesës së brendshme. këto goditje inflacioniste shkaktuan rritjen e pritjeve inflacioniste dhe reagimin e Bankës së Shqipërisë, duke rritur normën bazë të interesit. në vitin në

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

Grafik 13. Inflacioni total dhe përbërësit e tij.

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

2007/12007/32007/52007/72007/92007/112008/12008/32008/52008/72008/92008/112009/12009/32009/52009/72009/92009/112010/12010/32010/52010/72010/92010/112011/12011/32011/52011/72011/92011/112012/012012/03

Inflacioni total (%)Inflacioni pa ushqimet

Inflacioni i ushqimeve

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

26 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 27

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

26 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 27

vazhdim, inflacioni u ul nën vlerën e poshtme të kufirit të tolerancës të objektivit të Bankës së Shqipërisë, për shkak të presioneve të ulëta inflacioniste, si nga kahu i kërkesës ashtu edhe nga ai i ofertës, dhe të tendencës rënëse të pritjeve inflacioniste të agjentëve ekonomikë, duke ulur shkallën e materializimit të efekteve të veprimit të dytë në ekonomi nga çmimet e konsumit. mbështetur në zhvillimet aktuale dhe në projeksionet e treguesve makroekonomikë, këshilli mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë vendosi të ulë 2 herë gjatë këtij viti normën bazë të interesit, deri në nivelin e saj më të ulët historik, duke e çuar atë në nivelin 4.25%. kjo lëvizje synoi të krijojë kushte më të përshtatshme monetare për respektimin e objektivit të inflacionit në një periudhë afatmesme, duke ndikuar në mënyrë më domethënëse në të ardhmen, në nxitjen e konsumit në kërkesën për para të sektorit privat dhe atij publik.

* Pesha e ushqimeve në shportën e inflacionit është relativisht e lartë (rreth 4�%), megjithëse rishikimet e saj e kanë ulur gjithnjë e më shumë peshën e kësaj kategorie.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

26 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 27

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

26 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 27

ekonomia shqiptare u rrit me �.8% në tremujorin e katërt të vitit 2011, duke rezultuar në një rritje vjetore prej �.1% për gjithë vitin. Pavarësisht kësaj rritjeje, kërkesa agregate ka qenë e pamjaftueshme për të vënë plotësisht në përdorim kapacitetet prodhuese të ekonomisë. norma e papunësisë regjistroi një rritje të lehtë në tremujorin e katërt. Rritja e ekonomisë nën potencial është materializuar në presione të dobëta për rritjen e pagave dhe të kostove të tjera të prodhimit. nga ana tjetër, presionet inflacioniste në rënie nga tregjet ndërkombëtare dhe qëndrueshmëria relative e monedhës vendase, janë përkthyer në norma të ulëta rritjeje të inflacionit të importuar. i kushtëzuar nga këto zhvillime, inflacioni ka thelluar prirjen rënëse gjatë tremujorit të parë të vitit 2012.

kushtet ekonomike aktuale dhe ato të pritshme, sugjerojnë se presionet inflacioniste nga kërkesa agregate do të mbeten të dobëta gjatë vitit në vazhdim. Pritjet e agjentëve ekonomikë për inflacionin vazhdojnë të qëndrojnë të ankoruara pranë objektivit të Bankës së Shqipërisë.

iv.1 pRoDhimi i BRenDShëm BRuto Dhe ecuRia e këRkeSëS aGReGate

ekonomia shqiptare, gjatë vitit 2011, ka vijuar prirjen ngadalësuese të vërejtur gjatë dy viteve të fundit. Sipas të dhënave paraprake të inStat-it8, rritja vjetore e prodhimit të brendshëm bruto vlerësohet në 3.1%. Rritja ekonomike ka vijuar të mbështetet nga kërkesa e huaj, ndonëse në një masë më të vogël në krahasim me vitin 2010. nga ana tjetër, kërkesa e brendshme ka qenë e përmbajtur dhe kontributi i saj në rritjen ekonomike ka rezultuar me intensitet të ndryshëm nëpër tremujorë, duke reflektuar kryesisht përqendrimin e stimulit fiskal.

aktiviteti ekonomik, pasi shënoi normën më të ulët të rritjes prej 1.1% në

tremujorin e dytë të vitit, u zgjerua në mënyrë progresive në tremujorin e tretë dhe të katërt, përkatësisht me rreth 2.8% dhe 3.8%. pavarësisht ngadalësimit të rritjes ekonomike jashtë, vëllimi i eksporteve neto9 përshpejtoi ritmin 8 Analiza e prodhimit sipas sektorëve mbulon zhvillimet në ekonomi deri në tremujorin e katërt të

vitit 2011, bazuar në publikimin më të fundit të inStAt, “Produkti i brendshëm bruto tremujor, publikimi i tremujorit të katërt për vitin 2011”, prill 2012. Sipas këtij publikimi, të dhënat për vitin 2009 janë jo përfundimtare, të dhënat për vitin 2010 janë paraprake dhe të dhënat për vitin 2011 janë flesh. Publikimi përfshin jo vetëm të dhënat e produktit të brendshëm bruto për tremujorin e katërt të vitit 2011, por edhe rishikim të serive për � tremujorët e parë të vitit 2011.

9 të dhënat për eksportet neto janë deflatuar me indeksin e vlerës njësi për kategorinë “mallra” dhe me inflacionin e çmimeve të shërbimeve për kategorinë “Shërbime”.

iv. Zhvillimet makRoekonomike Dhe nDikimet në inFlacion

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

28 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 29

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

28 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 29

e rritjes në tremujorin e katërt, duke dhënë një kontribut më të madh në rritjen e kërkesës agregate për këtë periudhë. nga ana tjetër, komponentët e kërkesës së brendshme shtuan dinamizmin në këtë tremujor, me rikuperimin e kërkesës konsumatore dhe kontributin e shtuar të sektorit publik në drejtim të investimeve. analiza sektoriale e ekonomisë tregon për një kontribut të lartë të sektorit të shërbimeve në rritjen ekonomike të tremujorit të katërt, ndërkohë që kontributi i sektorit të prodhimit ishte negativ.

të dhënat e tërthorta sasiore10 e cilësore, si dhe vlerësimet e parashikimet për zhvillimet në vend dhe në botë sugjerojnë se rritja ekonomike gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, ka qenë e ngadaltë dhe në linjë me sjelljen e saj historike. Situata ekonomike jashtë, veçanërisht në eurozonë, krijon një ambient të jashtëm të pafavorshëm për rritjen e eksporteve shqiptare. pasiguritë për rritjen ekonomike, rritja e ngadaltë e të ardhurave, dhe standardet relativisht të shtrënguara të kreditimit, mund të ndikojnë negativisht konsumin dhe investimet. nga ana tjetër, sjellja e agjentit fiskal në përputhje me objektivat për deficitin buxhetor do të kufizojë stimulin fiskal dhe kërkesën e brendshme në afat të shkurtër. Zhvillimet e favorshme në tregjet financiare, të ndikuara nga politika monetare lehtësuese, pritet të reflektohen në kushte të përshtatshme për të mbështetur konsumin dhe investimin privat në ekonomi.

iv.1.1 ecuRia e pRoDhimit SipaS SektoRëve

prodhimi i brendshëm bruto u zgjerua me 3.8% në terma vjetorë në tremujorin e katërt të vitit 2011, duke përshpejtuar ritmin e rritjes të shënuar

10 Gjatë muajve të parë të vitit 2012, kredia për ekonominë ka vijuar ngadalësimin e nisur që në tremujorin e katërt të vitit 2011. Gjithashtu, të ardhurat nga tvSh-ja sugjerojnë për një aktivitet ekonomik të ulët gjatë tremujorit të parë të vitit. vlera e importeve në mallra ka njohur një rritje të ulët vjetore prej 1.85%, gjatë dy muajve të parë të vitit 2012.

Grafik 14. Ecuria e PBB-së (ndryshime vjetore dhe tremujore, grafiku majtas); treguesi i tendencës ekonomike dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (grafiku djathtas).

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

2007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

PBB vjetore (%) PBB tremujore (sa;%)

60%

65%

70%

75%

80%2006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T42012T1

60

70

80

90

100

110

120

Treguesi i ndjesisë ekonomike (bd)Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (bm)

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

28 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 29

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

28 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 29

një tremujor më parë11. në përmirësimin e rritjes vjetore të prodhimit të brendshëm bruto ka kontribuar në një masë më të madhe sektori i shërbimeve, me rreth 4.4 pikë përqindje. ecuria e aktiviteteve të bujqësisë, gjuetisë, pyjeve dhe peshkimit, ashtu si edhe ai i ndërtimit, rezultuan në një kontribut pozitiv për rritjen ekonomike prej rreth 0.4 pikësh përqindje. megjithatë, rënia vjetore e vlerës së shtuar nga dega “energji elektrike, ujë dhe gaz” u përkthye në kontribut negativ të sektorit industrial dhe si rrjedhojë, në një kontribut negativ prej 0.5 pikësh përqindje të sektorit prodhues në rritjen vjetore të pBB-së.

për sa i takon zhvillimeve në ekonominë vendase gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, treguesit e besimit sinjalizojnë një ngadalësim të mundshëm të aktivitetit ekonomik. megjithëse niveli i treguesit të besimit në sektorin e shërbimeve shënoi rritje, vlerësimi i përgjithshëm për gjendjen e ekonomisë12 gjatë periudhës në analizë, drejtohet nga vlerësimet e tyre më negative lidhur me dinamikën e sektorit të industrisë dhe të ndërtimit.

vlera e shtuar nga aktivitetet industriale shënoi një tkurrje të fortë në tremujorin e katërt të vitit 2011. më konkretisht, sektori i industrisë gjeneroi një vlerë të shtuar rreth 7.8% më të ulët se një vit më parë, dhe 5.8% më të ulët, krahasuar me tremujorin e mëparshëm. përkeqësimi i sektorit të industrisë pasqyroi kryesisht rënien vjetore të vlerës së shtuar në ekonomi nga dega “energji elektrike, ujë dhe gaz”, e cila dha një kontribut negativ prej 13.0 pikësh përqindjeje në ecurinë vjetore të vlerës së shtuar të këtij sektori.

prodhimi i energjisë elektrike gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011, shënoi një rënie me rreth 66.4% në terma vjetorë, kryesisht si pasojë e rënies së prodhimit në hidrocentralet e mëdha. në përgjithësi, viti 2011 është karakterizuar nga një rënie progresive e nivelit të prodhimit të energjisë elektrike. të dhënat më të fundit tregojnë se gjatë muajve janar-shkurt të vitit 2012, prodhimi i energjisë ra më tej me rreth 44.6%, në terma vjetorë. Bilanci total i shkëmbimit

11 ndërkohë, në një krahasim me bazë tremujore, PBB-ja në tremujorin e katërt të vitit 2011, vlerësohet lehtësisht më e lartë me rreth 0.1%, nga 2.4% që ishte në tremujorin e tretë të vitit 2011. ndryshimet tremujore të PBB-së dhe të vlerës së shtuar sipas degëve, janë llogaritur mbi seritë e rregulluara për sezonalitet, bazuar në publikimin më të fundit të inStAt “Produkti i brendshëm bruto tremujor, publikimi i tremujorit të katërt për vitin 2011”, prill 2012.

12 në tremujorin e parë të vitit 2012, niveli i treguesit të ndjesisë ekonomike regjistroi rënie me 2.5 pikë krahasuar me tremujorin e mëparshëm, ndërsa qëndron 19.2 pikë poshtë mesatare afatgjatë të tij.

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

Grafik 15. Produkti i brendshëm bruto në ekonomi (ndryshime vjetore, në %) dhe kontributet e sektorëve

(në pikë përqindje) në ecurinë vjetore të tij.

-5

-3

-1

1

3

5

7

9

11

13

2006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

Tregtia, hotele dhe restorante

Bujqësia, gjuetia, pyjet dhe peshkimi

IndustriaNdërtimi

TransportiPost-telekomunikacioni

Shërbime të tjeraPBB

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

Grafik 16. Treguesi i ndjesisë ekonomike (mesatarja afatgjatë = 100), treguesi i besimit në industri, në ndërtim dhe në shërbime (në balancë, të rregulluar për sezonalitet).

-30

-20

-10

0

10

20

30

2006T1

2006T3

2007T1

2007T3

2008T1

2008T3

2009T1

2009T3

2010T1

2010T3

2011T1

2011T3

2012T1

0

20

40

60

80

100

120

TBITBN

TBShTNE (b.d.)

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�0 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �1

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�0 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �1

të energjisë elektrike për fillimin e vitit rezultoi negativ, në rreth -934.1 GWh. në të njëjtën periudhë të një viti më parë, ky bilanc ishte rreth -110.5 GWh.

nga ana tjetër, dega e industrisë nxjerrëse dhe asaj përpunuese reflektuan norma pozitive rritëse të indeksit të prodhimit dhe të shifrës së afarizmit në vëllim, ndonëse shfaqën tendenca më të ngadalta zgjerimi të vlerës së shtuar. industria nxjerrëse regjistroi rritje vjetore të vlerës së shtuar me 38.2%, ndërsa industria përpunuese me 1.5%.

në tremujorin e parë të vitit 2012, rënia e treguesve cilësorë13 të gjeneruar nga vrojtimet sugjeron për zhvillime të mundshme jo pozitive të aktivitetit në sektorin e industrisë, krahasuar me tremujorin e mëparshëm.

1� Referuar treguesve të vrojtimeve, si: porositë, kërkesa e vlerësuar nga bizneset, gjendja financiare dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në sektorin e industrisë.

Grafik 17. Sektori i industrisë. Vlera e shtuar dhe kontributet e nëndegëve (grafiku majtas); indeksi i prodhimit, komponenti trend-cikël i tij dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve

(grafiku djathtas).

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

Ndryshime vjetore (në %) dhe kontributet (në pikë përqindje)

-30

-20

-10

0

10

20

30

2006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

Industria nxjerrëse

Industria përpunuese

Energjia elektrike, ujë, gazIndustria totale

70

100

130

160

190

220

2007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T42012T1

0

20

40

60

80

100%

Indeksi i prodhimitKomponenti trend-cikël i indeksit të prodhimitNorma e shfrytëzimit të kapaciteteve (b.d.)

Grafik 18. Ecuria e treguesve kryesorë të bilancit energjetik, të dhëna mujore (grafiku majtas) dhe të dhëna kumulative 11-mujore (grafiku djathtas).

Burimi: KESH dhe llogaritje të ekspertëve.

-4000

-2000

0

2000

4000

6000

8000

10000

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

-60%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

Prodhimi (GWh)Bilanci total i shkëmbimit (GWh)Prodhimi nd vjetore (%)

-800

-600

-400

-200

0

200

400

600

800

100002 '0804 '0806 '0808 '0810 '0812 '0802 '0904 '0906 '0908 '0910 '0912 '0902 '1004 '1006 '1008 '1010 '1012 '1002 '1104 '1106 '1108 '1110 '1112 '1102 '12

-100%

-50%

0%

50%

100%

150%

Prodhimi (GWh)Bilanci total i shkëmbimit (GWh)Prodhimi nd vjetore (%)

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�0 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �1

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�0 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �1

pas rënies së regjistruar në tremujorin e dytë dhe të tretë të vitit 2011, sektori i ndërtimit u shfaq lehtësisht më i përmirësuar në tremujorin e katërt. vlera e shtuar e këtij sektori në pBB u rrit me 1.2% në krahasim me bazë vjetore, ndërsa krahasuar me tremujorin e mëparshëm, u tkurr me rreth 2.6%. treguesi i numrit të miratuar të lejeve të ndërtimit, i cili përgjithësisht paraprin zhvillimet në sektorin e ndërtimit, shënoi rritje me 10%, në tremujorin e tretë të vitit 2011. Duke ju referuar të dhënave të këtij treguesi të disagreguara sipas llojit të ndërtimeve në vend, rritja e numrit të lejeve të miratuara i atribuohet kryesisht ndërtesave për qëllime banimi.

Grafik 19. Sektori i ndërtimit. Kontributi i sektorit në ecurinë vjetore të PBB-së (grafiku majtas); indeksi i prodhimit, komponenti trend-cikël i tij dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve

(grafiku djathtas).

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

Ndryshimet vjetore (në %) dhe kontributi (në pikë përqindje)

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

2006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

PBB në terma reale Kontributi i ndërtimit

viti 2005 = 100

56

112

168

224

280

2007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T42012T1

0

25

50

75

100%

Indeksi i prodhimitKomponenti trend-cikël i indeksit të prodhimitNorma e shfrytëzimit të kapaciteteve (b.d.)

hapësirë informuese 2. ecuria e qirave dhe e çmimeve të banesave në tiranë, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012.

indeksi i çmimeve të banesave për kryeqytetin ra me 0.8% në terma realë, në tremujorin e parë të vitit 2012*. ndryshimi vjetor i këtij indeksi në tremujorin e katërt të vitit 2011 ishte -�.8%. Zhvillimet e indeksit gjatë dy tremujorëve të fundit kanë rezultuar në një zvogëlim të lehtë të raportit të tij ndaj qirasë dhe ndaj pagës mesatare reale. në uljen e raportit të parë ka ndikuar edhe rritja reale vjetore e indeksit të qirasë gjatë dy tremujorëve të fundit.

ecuria e indeksit të çmimeve të banesave është diktuar nga kërkesa e dobët për blerje banese. Sipas informacionit të marrë nga vrojtimet e besimit, bizneset e ndërtimit kanë vlerësuar një kërkesë të dobët në ndërtim, gjatë tre viteve të fundit. Për rënie të kërkesës për blerje banese dëshmon edhe informacioni nga vrojtimi i aktivitetit kreditues pranë bankave. më konkretisht, kërkesa e individëve për të marrë një kredi për blerje banese ka ardhur në rënie, duke filluar nga tremujori i parë i vitit 2011. nga ana tjetër, grumbullimi i inventarëve në sektorin e ndërtimit, bazuar në informacionin e marrë nga vrojtimi i besimit në këtë sektor, sugjeron për një gatishmëri të ulët për rënie të mëtejshme të çmimeve të banesave.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�2 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë ��

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�2 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë ��

* indeksi i çmimeve të banesave ndërtohet bazuar në njoftimet e gazetës Çelësi, duke

filluar nga viti 1998, dhe përfshin informacion vetëm për qytetin e tiranës.

Grafik 20. Ndryshimet vjetore të indeksit të çmimeve dhe të qirasë së banesave.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

T3-06

në %

T4-06T1-07T2-07T3-07T4-07T1-08T2-08T3-08T4-08T1-09T2-09T3-09T4-09T1-10T2-10T3-10T4-10T1-11T2-11T3-11T4-11T1-12

Indeksi i qirasë së banesaveIneksi çmimeve të banesave

0.6

1.1

1.6

2.1

T3-03T4-03T1-04T2-04T3-04T4-04T1-05T2-05T3-05T4-05T1-06T2-06T3-06T4-06T1-07T2-07T3-07T4-07T1-08T2-08T3-08T4-08T1-09T2-09T3-09T4-09T1-10T2-10T3-10T4-10T1-11T2-11T3-11T4-11T1-12

Raporti IÇB ndaj indeksit të qirasëRaporti IÇB ndaj indeksit të pagës mesatare

mesatare rrëshkitëse 4 tremujore

për sa i takon zhvillimeve në sektorin e ndërtimit në tremujorin e parë të vitit 2012, rënia e nivelit të treguesit të besimit, krahasuar me një tremujor më parë, sinjalizon për përkeqësim të mundshëm të këtij sektori14.

14 në rënie rezultojnë edhe porositë dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në sektorin e ndërtimit, ndërkohë që kërkesa e vlerësuar nga bizneset dhe gjendja financiare e tyre rezulton më e përmirësuar krahasuar me tremujorin e katërt të vitit 2011, sipas rezultateve të vrojtimeve.

Grafik 21. Sektori i bujqësisë, gjuetisë, pyjeve dhe peshkimit. Vlera e shtuar dhe kontributet e nëndegëve (grafiku majtas); kontributi i sektorit në ecurinë vjetore të PBB-së (grafiku djathtas).

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

Ndryshimet vjetore (në %) dhe kontributet (në pikë përqindje)

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

2006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

Bujqësia, gjuetia dhe pyjetPeshkimi

Bujqësia, gjuetia, pyjet dhe peshkimi

Ndryshime vjetore (në %) dhe kontributi (në pikë përqindje)

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

2006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

PBB në terma realeKontributi i bujqësisë, gjuetisë, pyjeve dhe peshkimit

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�2 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë ��

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�2 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë ��

vlera e shtuar në prodhimin vendas nga aktivitetet e bujqësisë, gjuetisë, pyjeve dhe peshkimit, ka ngadalësuar normat pozitive të rritjes gjatë vitit 2011. kështu, gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011, vlera e shtuar u zgjerua me 1.9% në terma vjetorë ose rreth 1.8 pikë përqindje poshtë normës mesatare historike për periudhën t1:2005 – t3:2011. në terma tremujorë, vlera e shtuar nga këto aktivitete regjistroi rritje prej 0.9%, një normë e krahasueshme me mesataren historike.

në tremujorin e katërt të vitit 2011, sektori i shërbimeve gjeneroi një vlerë të shtuar 7.5% më të lartë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. kjo normë rritjeje është rreth 1.8 pikë përqindje më shumë se norma mesatare historike për periudhën t1:2005 – t3:2011. e krahasuar me një tremujor më parë, vlera e shtuar në pBB nga aktivitetet e shërbimeve gjithashtu shënoi rritje me 1.8%, ndonëse mbetet më e ulët se norma tremujore prej 2.7% e shënuar në tremujorin e tretë.

ecuria më e përshpejtuar e sektorit të shërbimeve në tremujorin e katërt të vitit 2011 i atribuohet kryesisht dinamikës së shfaqur nga dega e “tregtisë” dhe e “Shërbimeve të tjera” 15. më konkretisht, aktivitetet tregtare kontribuuan në rritjen vjetore të pBB-së tremujore me 1.8 pikë përqindje, ndërsa shërbimet e tjera me 1.3 pikë përqindje. në tremujorin në analizë, vlera e shtuar nga dega e tregtisë shënoi një rritje vjetore prej 9.7%, e ndikuar në një masë të madhe nga aktiviteti në tregtinë me shumicë16. ndërkohë, shërbimet e tjera dhanë një vlerë të shtuar në ekonomi rreth 5.4%, më të lartë krahasuar me të njëjtin tremujor të një viti më parë, një normë lehtësisht më e madhe kjo se mesatarja historike afatgjatë prej 5.2%. analiza e detajuar e degëve të përfshira në shërbimet e tjera, evidenton se kontributin më të lartë (5.7 pikë përqindje)

15 degët e përfshira tek “Shërbimet e tjera” janë: “ndërmjetësimi monetar dhe financiar”, “Pasuritë e paluajtshme, “dhënia me qira dhe aktivitete të lidhura me biznesin”, “Administrimi publik, mbrojtja, sigurimet shoqërore”, “Arsimi”, “Shëndetësia dhe veprimtari të tjera sociale” dhe “Aktivitete të tjera të shërbimeve kolektive, sociale dhe individuale”.

16 Shifra e afarizmit në vëllim për tregtinë me shumicë shënoi rritje vjetore me 10.4% në tremujorin e katërt të vitit 2011, një normë më e lartë kjo se mesatarja historike afatgjatë prej 7.5%.

Grafik 22. Sektori i shërbimeve. Vlera e shtuar dhe kontributet e nëndegëve (grafiku majtas); kërkesa dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (grafiku djathtas).

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

Ndryshimet vjetore (në %) dhe kontributet (në pikë përqindje)

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

2006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

Tregti Transporti Post-komunikacioni Shërbime të tjera

Hotele dhe restorante Shërbime total

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

2007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T42012T1

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

%

Kërkesa në balancë neto_në pikë përqindjeNorma e shfrytëzimit të kapaciteteve (b.d.)

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�4 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �5

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�4 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �5

në rritjen vjetore të vlerës së shtuar prej tyre e dhanë aktivitetet e lidhura me pasuritë e paluajtshme, me dhënien me qira dhe me shërbimet kundrejt bizneseve.

vlera e shtuar prej degës së transportit ngadalësoi ecurinë vjetore rritëse në 15.4%, por duke mbetur mbi normën historike të rritjes prej 8.5%. Zhvillimet pozitive në transportin ajror, në shërbimet ndihmëse në transport dhe në agjencitë e udhëtimit17, ka të ngjarë të kenë ndikuar performancën e degës në total. në tremujorin e katërt të vitit 2011, ritme pozitive rritjeje regjistroi edhe dega “postë dhe komunikacion”, pas një kontraktimi të shënuar që prej fundit të vitit 2009. më konkretisht, vlera e shtuar në prodhimin e brendshëm bruto prej aktiviteteve të postës dhe komunikacionit u rrit me 3.8% në terma vjetorë dhe me 3.3% në terma tremujorë.

të dhënat më të fundit cilësore nga vrojtimet e bizneseve sinjalizojnë përmirësim të aktivitetit në sektorin e shërbimeve, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012.

iv.1.2 ecuRia e komponentëve të këRkeSëS aGReGate

kushtet e kërkesës agregate vlerësohen të jenë përmirësuar në tremujorin e fundit të vitit 2011, ashtu sikurse dëshmohet nga përshpejtimi i rritjes vjetore të prodhimit të brendshëm bruto. kërkesa e huaj ka shtuar kontributin në rritjen e kërkesës agregate të tremujorit të fundit. pavarësisht situatës ekonomike të pafavorshme jashtë, vëllimi i eksporteve të mallrave dhe shërbimeve forcoi normën vjetore të rritjes në tremujorin e katërt. nga ana tjetër, vëllimi i importeve u tkurr, duke rezultuar në një kontribut të rritur të eksporteve neto. Rritja ekonomike më dinamike e këtij tremujori është mbështetur dhe nga prirja gjallëruese e kërkesës së brendshme, e formuar më së shumti nga impulsi pozitiv i sektorit publik në drejtim të investimeve publike.

të dhënat e pjesshme për tremujorin e parë të vitit 2012, mbështesin vlerësimin për një rritje të ngadaltë ekonomike në këtë tremujor. përcaktuesit makroekonomikë të konsumit dhe të investimeve private (punësimi, pritjet për të ardhmen, niveli i besimit dhe kushtet e kreditimit) sugjerojnë për një rritje të përmbajtur të kërkesës së brendshme në këtë tremujor, në prani të një sjellje të kujdesshme të agjentit fiskal. megjithatë, kushtet monetare stimuluese dhe pasuria financiare e akumuluar në periudhat e mëparshme, janë burime të qëndrueshme që pritet të mbështesin rritjen e konsumit dhe të investimeve private përgjatë këtij viti. Dinamika e eksporteve pritet të ngadalësohet, e kushtëzuar nga ecuria e ardhshme e kërkesës së huaj.

konsumi privat vlerësohet të jetë rikuperuar disi gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011 pas ecurisë së dobët të vënë re gjatë tre tremujorëve të parë të vitit. treguesit e tërthortë sasiorë dhe treguesit e vrojtimeve dëshmojnë për rritje të

17 transporti ajror, shërbimet ndihmëse në transport dhe agjencitë e udhëtimit realizuan një shifër afarizmi më të lartë, përkatësisht �0.1%, 9.1% dhe 18.1%, në një krahasim me bazë vjetore.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�4 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �5

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�4 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �5

nivelit të shpenzimeve të konsumatorëve në tremujorin e fundit të vitit 2011. ndryshimi real vjetor i importit të mallrave për konsum regjistroi rritje 7.6%, në ndryshim nga normat negative të shënuara gjatë tre tremujorëve të parë të vitit 2011. të njëjtën dinamikë paraqet edhe ndryshimi vjetor i indeksit të tregtisë me pakicë. pas tre tremujorësh rënieje vjetore, niveli i këtij indeksi u rrit me 0.2% në tremujorin e katërt të vitit 2011. megjithatë, ky ndryshim është poshtë mesatares historike prej 10.6% të ndryshimeve vjetore të tremujorëve të katërt. të dhëna të detajuara të indeksit të tregtisë me pakicë sugjerojnë se individët kanë ulur shpenzimet në mallra ushqimore dhe veshje, por kanë rritur ndjeshëm shpenzimet në mallra afatgjatë të qëndrueshëm. një prirje e tillë konfirmohet edhe nga të dhënat cilësore të vrojtimit të besimit konsumator. treguesi i blerjeve të mëdha nga treguesi i besimit konsumator shënoi një përmirësim të ndjeshëm në tremujorin e katërt të vitit 2011. Gjithashtu, bazuar në vrojtimin e besimit në degën e tregtisë, besimi në këtë degë është përmirësuar në tremujorin e katërt të vitit 2011.

konsumi privat ka vijuar të mbështetet nga e ardhura e disponueshme në tremujorin e fundit të vitit 2011. treguesi i të ardhurës së diponueshme shënoi normën vjetore të rritjes prej 2.5% në këtë tremujor, duke ndjekur prirjen ngadalësuese vërejtur pas tremujorit të dytë të vitit. megjithëse e ardhura nga paga regjistroi rritje në tremujorin e katërt, e deflatuar për rritjen e çmimeve, ajo rezulton me rënie. në rritjen e konsumit privat ka kontribuar pozitivisht rritja e flukseve hyrëse të remitancave nga jashtë. Gjithashtu, rritja e konsumit është mbështetur edhe në rritjen e kredisë konsumatore, gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011. prirja për të kursyer, e cila vlerësohet të ketë ardhur në rritje gjatë tre tremujorëve të parë të vitit 2011, është ngadalësuar në tremujorin e katërt të vitit 2011.

Grafik 23. Treguesit e tërthortë të konsumit privat.

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

-25

-15

-5

5

15

25

35

2005T12005T22005T32005T42006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T42012T1

Indeksi i tregtisë me pakicë, v-m-v, në %Besimi në shërbime, balanca në p.p.

-40

-20

0

20

40

60

80

2008T1

2008T2

2008T3

2008T4

2009T1

2009T2

2009T3

2009T4

2010T1

2010T2

2010T3

2010T4

2011T1

2011T2

2011T3

2011T4

në %

Produkte ushqimore

Veshje, etj.Tregtia dhe riparim automjetesh

Indeksi i tregtisë me pakicë

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�6 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �7

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�6 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �7

informacioni i fundit nga treguesit që përafrojnë konsumin privat dhe nga vrojtimet sugjeron për shpenzime të dobëta konsumatore, në tremujorin e parë të vitit 2012. të dhëna nga tregtia e jashtme flasin për rritje të importeve në kategorinë e mallrave për konsum për dymujorin e parë të vitit 2012 (6% rritje vjetore). megjithatë, tregues të vrojtimeve sugjerojnë për ulje të blerjeve në shuma të mëdha, të ndikuara nga rënie e përgjithshme e besimit konsumator, si edhe nga ecuria e dobët e punësimit.

ambienti makroekonomik, gjatë vitit 2011, nuk ishte stimulues për investimet private. niveli i ulët i tyre i atribuohet kryesisht faktorëve të kërkesës. pasiguria e lartë për zhvillimet e ardhme ekonomike dhe norma e ulët e shfrytëzimit të kapaciteteve, kanë kushtëzuar bizneset në vendimet e tyre për të kryer investime të reja. Realizimi i investimeve publike në tremujorin e katërt, vlerësohet të ketë stimuluar pozitivisht edhe rritjen e investimeve private në ekonomi në këtë tremujor. për zhvillime pozitive të këtij komponenti në fund të vitit, dëshmojnë dhe treguesit e tjerë. pas rënies me rreth 13.2% në tremujorin e tretë të vitit,

Grafik 24. Treguesit e besimit konsumator (devijime nga mesatarja afatgjatë) dhe treguesit e tërthortë të financimit të konsumit.

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

-30

-20

-10

0

10

20

30

2006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T42012T1

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

Situata financiare_pritje

Situata ekonomike_pritje

Blerjet në shuma të mëdha

Prirja për të kursyer

Treguesi i besimit konsumator

-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

T1 2007T2 2007T3 2007T4 2007T1 2008T2 2008T3 2008T4 2008T1 2009T2 2009T3 2009T4 2009T1 2010T2 2010T3 2010T4 2010T1 2011T2 2011T3 2011T4 2011

Remitanca, flukse hyrëse, vmvE ardhura e disponueshme reale, vmv

Grafik 25. Treguesit sasiorë të investimeve private.

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

-40

-20

0

20

40

60

2007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4jan-

%

Importi i mallrave kapitale,v-m-v, nominaleImporti i mallrave kapitale,v-m-v, reale

-100

-50

0

50

100

150

200

250

2007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

%

Investimet e huaja direkte, vmv

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�6 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �7

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�6 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �7

importi i mallrave kapitalë, u rrit me 7.7% në tremujorin e katërt, në terma realë. Gjithashtu lejet e ndërtimit të miratuara gjithsej për ndërtime për banim dhe inxhinierike, të cilat zakonisht paraprijnë rritjen e investime në sektorin e ndërtimit me disa muaj vonesë, kanë shënuar rritje tremujore në tremujorin e tretë. e njëjta ecuri konfirmohet dhe nga rritja e flukseve hyrëse të investimeve të huaja direkte në tremujorin e katërt, me 25%.

treguesit cilësorë nga vrojtimet e besimit sinjalizojnë ecuri të ngadaltë të investimeve private në ekonomi, gjatë vitit 2011. Bazuar në vrojtimin e besimit të bizneseve të organizuar në tremujorin e katërt të vitit 2011, balancat për vlerësimin e nivelit të investimeve, gjatë gjashtë muajve të fundit, janë përkeqësuar në shërbime dhe ndërtim, në krahasim me periudhën më parë. ndërkohë, është regjistruar përmirësim i lehtë në balancën e investimeve në sektorin e industrisë.

kredia për qëllime investimi për segmentin e bizneseve është ngadalësuar në tremujorin e katërt, në reflektim të një kërkesë të ulët cilësore dhe të sjelljes së kujdesshme të bankave në drejtim të kreditimit. nga ana tjetër, të dhënat e vrojtimeve sugjerojnë për shtrëngim të standardeve të aplikuara dhe për përkeqësim të gjendjes financiare të vetë bizneseve.

Bazuar në të dhënat paraprake, investimet private vlerësohet të kenë ulur kontributin e tyre në kërkesën agregate, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012. importi i mallrave kapitale ka rënë me 16.6%, në terma vjetorë, në periudhën janar-shkurt të vitit 2012. pasiguritë në lidhje me kushtet ekonomike të ardhshme dhe burimet e kufizuara të financimit (kredi dhe gjendja financiare e vetë bizneseve) do të kushtëzojnë ecurinë e investimeve private gjatë këtij viti.

Grafik 26. Treguesit cilësorë të investimeve private.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

2007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T42012T1

Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve, devijim nga mesatarja

-40.0

-30.0

-20.0

-10.0

0.0

10.0

20.02002T32003T12003T32004T12004T32005T12005T32006T12006T32007T12007T32008T12008T32009T12009T32010T12010T32011T12011T4

Investime të reja, devijim nga mestarja

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�8 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �9

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�8 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �9

iv.1.3 këRkeSa e huaj Dhe tReGtia e jaShtme

ecuria e treguesve të sektorit të jashtëm të ekonomisë në terma realë pasqyron ngushtim të deficitit të eksporteve neto,18 gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011, krahasuar me vitin e mëparshëm. ngushtimi i deficitit të eksporteve neto ka ardhur si pasojë e rënies së importit të mallrave e shërbimeve në terma realë, me rreth 2.5%, dhe e rritjes së eksporteve me rreth 9.6% në terma vjetorë. Balanca tregtare në terma reale është influencuar nga performanca e ngadalësuar deri në rënie e të gjithë përbërësve të këtij treguesi.

Zhvillimet në balancën e importit dhe eksportit të mallrave e shërbimeve në terma realë, vlerësohen të jenë materializuar në rritje të kontributit pozitiv të këtij komponenti, dhe si rezultat, në rritjen e kërkesës agregate përgjatë kësaj periudhe. në krahasim me një vit me parë, ky kontribut vlerësohet të jetë më i ulët, si pasojë e ngadalësimit të rritjes ekonomike në vend dhe jashtë.

tReGtiA e jAShtmeecuria e bilancit të tregtisë së jashtme, gjatë dy

muajve të parë të vitit 2012, rezultoi e kushtëzuar ndjeshëm nga flukset tregtare në energji elektrike. Si pasojë e vazhdimësisë së kushteve hidrike jo të favorshme në vend, nevoja për mbulimin e kërkesës së brendshme me energji elektrike çoi në importin e vazhdueshëm të saj. për pasojë, në terma kumulativë për dy muajt e parë të vitit 2012, deficiti tregtar u zgjerua me rreth 21.9%, krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Duke përjashtuar efektin e flukseve tregtare në energji elektrike, deficiti tregtar për dy muajt e parë, u ngushtua me rreth 9.2%, krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Gjatë muajit shkurt të vitit 2012, bilanci i tregtisë së jashtme rezultoi me një zgjerim të deficitit tregtar me rreth 31.5% në terma nominalë vjetorë. Duke përjashtuar efektin e flukseve tregtare në energji elektrike, deficiti tregtar u ngushtua me rreth 7.6% në terma vjetorë. në ndarjen sipas 10 kategorive kryesore, evidentohet kontributi i qenësishëm i deficitit tregtar në kategorinë “lëndë djegëse minerale, vajra dhe dylle minerale” si përcaktues kryesor i zgjerimit të deficitit tregtar total. në anën

18 Për kalimin nga terma nominalë në terma realë të importeve dhe të eksporteve të mallrave, është përdorur indeksi i vlerës njësi, i përftuar nga të dhënat në vëllim të tregtisë së jashtme. ndërsa, për importet dhe eksportet e shërbimeve është përdorur indeksi i çmimeve të konsumit të kategorisë së shërbimeve, i llogaritur nga Banka e Shqipërisë.

Burimi: Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, Banka e Shqipërisë dhe llogaritje të stafit.

Grafik 27. Ecuria vjetore e bilancit tregtar dhe e zërave kryesorë në terma realë.

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

2006T2

2006T4

2007T2

2007T4

2008T2

2008T4

2009T2

2009T4

2010T2

2010T4

2011T2

2011T4

Importe Eksporte Eksporte neto

Burimi: Banka e Shqipërisë.

Grafik 28. Bilanci tregtar (ndryshime vjetore, në %).

-5.8%

21.9%

7.3%

-9.2%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%2M

'06

2M '07

2M '08

2M '09

2M '10

2M '11

2M '12

Bilanci tregtarBilanci tregtar pa energjinë elektrike

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�8 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �9

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

�8 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �9

tjetër, ngushtimi i deficitit të tregtisë në mallra në kategoritë “ushqime dhe kafshë të gjalla” dhe “makineri dhe pajisje”, kontribuoi në kahun ngushtues të deficitit tregtar total, gjatë muajit shkurt.

Gjatë muajit shkurt të vitit 2012, importet totale shënuan rënie me rreth 0.7% në terma vjetorë. ecuria e importeve vijon të kushtëzohet nga importi i energjisë elektrike. Duke përjashtuar këtë element, importet totale shënuan rënie me rreth 6.3% në terma vjetorë.

kontributin kryesor në rënien e importeve totale, gjatë muajit shkurt të këtij viti, e dha rënia e importit të mallrave të përfshira në kategoritë “mallra të përpunuara” dhe “ushqime dhe kafshë të gjalla”. kjo e fundit vlerësohet të jetë ndikuar ndjeshëm prej futjes në treg të prodhimeve vendase. importet e mallrave të përfshira në kategorinë “lëndë djegëse minerale, vajra dhe dylle minerale” vijuan të kontribuojnë pozitivisht në rritjen e importeve totale. Brenda kësaj kategorie, importi i naftës bruto dhe të përpunuar, si dhe ai i energjisë elektrike, përfaqësuan përkatësisht 12.8% dhe 7.4% të importeve totale. Sipas përdorimit përfundimtar në ekonomi, gjatë muajit shkurt, vërehet një rënie e importeve të mallrave të përfshira në kategoritë “mallra kapitale” dhe “mallra të ndërmjetme”, respektivisht me 13.1% dhe 3.2% në terma vjetorë. Rënia e importit të mallrave të përfshira në kategorinë “mallra kapitale” u shkaktua si pasojë e rënies së importeve të të mirave kapitale (përveç pajisjeve të transportit). Gjithashtu, vlen të përmendet edhe vijimësia e rritjes së importit të mjeteve të transportit për pasagjerë dhe atyre për përdorim industrial. importi i mallrave të përfshira në kategorinë “mallra për konsum”, gjatë muajit shkurt, shënoi rritje me rreth 11.6% në terma vjetorë.

Gjatë dy muajve të parë të vitit 2012, ecuria e eksporteve totale shënoi një kthim tendence, krahasuar me normat e rritjes të shënuara përgjatë vitit 2011. pas një rënie me rreth 8.7% në terma vjetorë gjatë muajit janar, në muajin shkurt ritmi i rënies së eksporteve totale u përshpejtua në rreth 29.3%, krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Grafik 29. Kontributet sipas kategorive në importet totale, në pikë përqindje (grafiku majtas); orientimi i importeve, në milionë euro (grafiku djathtas).

Burimi: Banka e Shqipërisë.

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

01 '11

02 '11

03 '11

04 '11

05 '11

06 '11

07 '11

08 '11

09 '11

10 '11

11 '11

12 '11

01 '12

02 '12

Lëndët djegëse, vajrat, dyllet minerale

Ushqime dhe kafshë të gjalla

Mallra të përpunuara

Makineri dhe pajisje

Mallra të tjera të përpunuara

Importe totale

0

20

40

60

80Ushqime dhe kafshë të gjalla

Lëndët djegëse minerale, vajrat, dyllet minerale

Mallra të përpunuaraMakineri dhe pajisje

Mallra të tjera të përpunuara`

02 '1002 '11

02 '12

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

40 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 41

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

40 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 41

kjo prirje e eksporteve, krahas ndikimit të bazës së lartë krahasuese të një viti më parë19, vijoi të ndikohet nga faktorë të tjerë të rëndësishëm, të lidhur me situatën ekonomiko-financiare të partnerëve tanë tregtarë, si edhe nga rënia në terma mesatarë vjetorë e çmimeve të metaleve bazë në tregjet ndërkombëtare20. në të njëjtin drejtim vlerësohet të kenë ndikuar edhe faktorë të tjerë të brendshëm si kushtet e vështira klimaterike me të cilat u përball vendi gjatë dy muajve të parë të vitit 2012, të cilat çuan në pamjaftueshmëri të prodhimit vendas të energjisë elektrike. ndikimi i kombinuar i faktorëve të lartpërmendur rezultoi në kontribut negativ të eksporteve të mallrave të përfshira në kategoritë “lëndë djegëse minerale, vajra dhe dylle minerale”, “lëndë të para, minerale” dhe “mallra të përpunuar” në eksportet totale për muajin shkurt të vitit 2012. Brenda kategorisë “lëndë djegëse minerale, vajra dhe dylle minerale”, kontribut të qenësishëm vijon të japë eksporti i naftës bruto, i cili përfaqësoi edhe 25.9% të eksporteve totale. kategoria e produkteve të eksportit me peshën më të madhe ndaj eksporteve totale ”mallra të tjerë të përpunuar”, ku përfshihen produktet me karakter ri-eksportues, vijoi të kontribuojë negativisht për të tretin muaj radhazi.

aktiviteti tregtar i vendit tonë, matur prej fluksit të shkëmbimeve tregtare,

pas ngadalësimit të ritmit të rritjes të shënuar në muajin e parë të vitit 2012, gjatë muajit shkurt, shënoi rënie me rreth 10.6% në terma vjetorë. Raporti i mbulimit të importeve nga eksportet rezultoi në 37.7%, në rënie me rreth 15.3 pikë përqindjeje në terma vjetorë. në analizën e orientimit gjeografik të tregtisë së jashtme, flukset tregtare të vendit vijojnë të jenë të përqendruara drejt vendeve të Be-së. pas një rënie të lehtë të shënuar në muajin janar, gjatë muajit shkurt të vitit 2012 ato shënuan rritje me rreth 3.1% në terma vjetorë. nga ana tjetër, në periudhën e marrë në konsideratë vihet re një rënie e ndjeshme e aktivitetit tregtar me vendet anëtare të ceFta-s me rreth 35.6% në terma vjetorë.19 Baza e lartë krahasuese e një viti më parë i dedikohet aktivitetit eksportues të qenësishëm të

energjisë elektrike.20 Bazuar në indeksin e çmimit të metaleve, publikuar me frekuencë mujore nga Fmn-ja. ky

indeks, gjatë muajit shkurt të vitit 2012, shënoi rënie me rreth 19.2% në terma vjetorë.

Grafik 30. Kontributi sipas kategorive në eksportet totale, në pikë përqindjeje (grafiku majtas). Orientimi i eksporteve, në milionë euro (grafiku djathtas).

Burimi: Banka e Shqipërisë.

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

01 '11

02 '11

03 '11

04 '11

05 '11

06 '11

07 '11

08 '11

09 '11

10 '11

11 '11

12 '11

01 '12

02 '12

Lëndë të para, minerale

Lëndët djegëse, vajrat, dyllet minerale

Mallra të përpunuara

Mallra të tjera të përpunuara

Produkte kimike

Eksporte totale

0102030405060

Lëndë të para, minerale

Lëndët djegëse minerale,vajrat, dyllet minerale

Mallra të përpunuara

Mallra të tjera të përpunuara

02 '1002 '11

02 '12

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

40 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 41

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

40 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 41

hapësirë informuese �. Zhvillimet kryesore në Bilancin e Pagesavei.

Bilanci i përgjithshëm i pagesave, gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011, rezultoi me rënie të mjeteve valutore me rreth 6.2 milionë euro. deficiti i llogarisë korrente gjatë tremujorit të fundit të vitit 2011, regjistroi vlerën �48.7 milionë euro, duke shënuar një ngushtim me rreth 2.1% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. deficiti korrent për tremujorin referues, u vlerësua në rreth 14.8% të PBB-së nominaleii, në rënie me rreth 0.9 pikë përqindjeje krahasuar me nivelin e këtij raporti në të njëjtën periudhë një vit më parë. Suficiti i llogarisë kapitale e financiare rezultoi rreth 255.8 milionë euro, në rënie me rreth �7.7% në terma vjetorë. Prurjet valutore në këtë llogari arritën të financojnë rreth 7�.4% të deficitit korrent të regjistruar në tremujorin të fundit të vitit 2011.

tabelë 5. treguesit kryesorë të bilancit të pagesave. t4 ‘10 t1 ‘11 t2 ‘11 t3 ‘11 t4 ‘11llogaria korrente (në milionë euro) -356.4 -220.9 -321.9 -253.9 -348.7yoy 14.70% -1.70% 62.80% 5.90% -2.10%/ pBB-së -15.70% -10.30% -13.10% -10.50% -14.80%Bilanci tregtar -584.9 -408.5 -581.4 -593.1 -658.6 eksporte, f.o.b. 305.9 370.6 330.8 344.1 360 importe, f.o.b. -890.7 -779.1 -912.2 -937.2 -1,018.60Bilanci i shërbimeve 25.7 -17 -6.2 116.7 41.2 kredi 432.5 312.3 376.8 629.8 428.5 Debi -406.9 -329.3 -383 -513.1 -387.3travel - neto 17.3 -43.5 -19.9 82.9 28.4Bilanci i të ardhurave -34.8 -3.6 5.6 4.3 17.9 kredi 72.8 47.5 58.6 66.6 58.9 Debi -107.6 -51 -52.9 -62.3 -41të ardhura nga ihD-neto -77 -15 -9.5 -21 -7.1transferta korrente 237.7 208.2 260.2 218.2 250.8 kredi 280.1 238 287.6 245.6 279.1 Debi -42.4 -29.8 -27.4 -27.5 -28.3Dërgesa nga emigrantët -neto 165.1 155 190.4 153.8 188.7llogaria kapitale dhe financiare (mil euro) 410.9 242.9 199.8 222.7 255.8

yoy 487.60% 149.10% 6.60% 26.30% -37.70%/ pBB-së 18.10% 11.30% 8.10% 9.20% 10.90%llogaria kapitale 30.2 19.1 31.5 6.5 27.8llogaria financiare 380.7 223.9 168.3 216.2 228a. Detyrime 375 164 287.3 408.2 381.9ihD 230.3 83.3 212.2 158.4 288.1inv. portofoli 303.3 0.2 5.2 5.2 5.4inv. të tjera -158.6 80.5 70 244.7 88.5B. mjete 5.6 59.9 -119 -192.1 -153.9ihD -2.2 -4.7 -1.7 -3.9 -19.8inv. portofoli -14.3 -6.6 -37.7 -54.5 0.4inv. të tjera 22.2 71.2 -79.6 -133.6 -134.5Gabime dhe harresa 71.3 -99.2 120.4 87.6 86.7mjetet e rezervës -125.9 77.1 1.7 -56.4 6.2

Burimi: Banka e Shqipërisë.

dinamika e llogarisë korrente, gjatë tremujorit në analizë, u kushtëzua ndjeshëm prej ecurisë së eksporteve neto dhe bilancit neto të të ardhurave. deficiti i eksporteve neto vijoi të zgjerohet me rreth 10.4% në terma vjetorë, duke kontribuar me 16.� pikë përqindjeje në kahun zgjerues të deficitit korrent të regjistruar në këtë periudhë. në anën tjetër, përmirësimi i pozicionit neto të llogarisë së të ardhurave dhe të transfertave neto arriti të kundërbalancojë efektin zgjerues të eksporteve neto, duke çuar në ngushtimin e deficitit korrent në periudhën e konsideruar.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

42 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 4�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

42 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 4�

Gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011, bilanci neto i llogarisë së shërbimeve rezultoi me një suficit prej 41.2 milionë eurosh, duke qenë në rritje me rreth 60.5%, krahasuar me tremujorin korrespondues të vitit paraardhës. Përmirësimi në terma vjetorë i bilancit të kësaj llogarie u përcaktua nga rritja e prurjeve valutore neto në nënzërin e shërbimeve të udhëtimit, me rreth 6�.7% në terma vjetorë. kontribut pozitiv në rritje kanë shënuar dhe nënzërat e shërbimeve të tjera dhe ato të transportit. në analizën vjetore të bilancit të llogarisë së shërbimeve evidentohet ngushtimi i suficitit të kësaj llogarie me rreth 41.9% në terma vjetorë. Rënia e flukseve valutore në këtë llogari ishte më e ndjeshme gjatë tremujorit të dytë dhe të tretë të vitit 2011, periudhë e cila përkon dhe me sezonin turistik.

Bilanci neto i llogarisë së të ardhurave vijoi të regjistrojë suficit për të tretin tremujor radhazi. në tremujorin e katërt të vitit 2011, suficiti i kësaj llogari rezultoi rreth 17.9 milionë euro nga deficiti prej �4.9 milionë euro, i

regjistruar në të njëjtën periudhë të një viti më parë. Zhvillimet në këtë zë të llogarisë korrente u përcaktuan nga rënia e fluksit dalës të të ardhurave nga investimet, kryesisht atyre nga investimet e huaja direkte. në tremujorin e katërt të vitit 2011, flukset dalëse të të ardhurave nga investimet e huaja direkte neto ishin 11.6 milionë euro, nga 78.� milionë euro që kanë qenë në tremujorin e katërt të vitit 2010. ndonëse në një nivel më të ulët në terma vjetorë, të ardhurat nga kompensimi i punonjësve ndikuan pozitivisht llogarinë e të ardhurave totale. në terma kumulativë vjetorë, gjatë vitit 2011 u regjistrua një kthim tendence në bilancin e llogarisë së të ardhurave, nga deficit neto me rreth 90.1 milionë euro, në suficit me rreth 24.2 milionë euro. nisur nga situata e vështirë në vendet evropiane, sidomos në itali dhe Greqiiii, riinvestimi i fitimeve në vend mund të jetë vlerësuar më tërheqës sesa transferimi i tyre në vendet e origjinës.

Bilanci neto i llogarisë së transfertave korrente, në tremujorin e katërt të vitit 2011, rezultoi me një suficit prej 250.8 milionë euro, në rritje me rreth 5.5% në terma vjetorë. nënzëri kryesor i kësaj llogarie, transfertat prej emigrantëve neto, shënuan rritje me rreth 14.�% në terma vjetorë, gjatë tremujorit në analizë. Raporti i financimit të deficitit tregtar nga transfertat korrente shënoi vlerën 28.8% gjatë tremujorit të katërt, raport ky pothuajse i njëjtë me atë të shënuar në të njëjtën periudhë të një viti më parë. në terma kumulativë vjetorë, gjatë vitit 2011, suficiti i llogarisë së transfertave korrente shënoi rritje me rreth 1.6% në terma vjetorë. Përmirësimi i bilancit neto të kësaj llogarie u përcaktua nga rënia e theksuar e flukseve financiare dalëse të saj. Gjatë vitit 2011, flukset hyrëse të dërgesave të emigrantëve shënuan rënie me rreth 0.5% në terma vjetorë.

Flukset neto në llogarinë kapitale dhe financiare, regjistruan një bilanc pozitiv prej 255.8 milionë eurosh gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011, duke financuar rreth 7�.4% të deficitit korrent të regjistruar gjatë kësaj periudhe. krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë, flukset kapitale dhe financiare shënuan rënie me rreth �7.7% dhe u vlerësuan në rreth 10.9%, në raport ndaj PBB-së nominale. Rënia në terma vjetorë e flukseve valutore në këtë llogari u përcaktua kryesisht nga rënia me rreth 40.1% në terma vjetorë e flukseve financiare. transaksionet financiare për tremujorin e katërt regjistruan vlerën 228.0 milionë euro, në rënie me rreth 40.1% në një krahasim me bazë vjetore. në raport ndaj PBB-së nominale, ato u vlerësuan në rreth 9.7%, raport ky

Burimi: Banka e Shqipërisë.

Grafik 31. Kontributet sipas zërave në deficitin korrent (në pikë përqindje).

-100 %

- 50%

0%

50%

100 %

150%

T1 '08

T2 '08

T3 '08

T4 '08

T1 '09

T2 '09

T3 '09

T4 '09

T1 '10

T2 '10

T3 '10

T4 '10

T1 '11

T2 '11

T3 '11

T4 '11

Transferta korrenteTë ardhura

ShërbimeMallra

Llogaria korrente

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

42 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 4�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

42 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 4�

rreth 7.1 pikë përqindje më i ulët krahasuar me një vit më parë. detyrimet financiare të rezidentëve ndaj jorezidentëve shënuan një rritje të lehtë me rreth 1.8% në terma vjetorë. moderimi i normës së rritjes së detyrimeve financiare i detyrohet pjesërisht bazës së lartë krahasuese të tremujorit të katërt të vitit 2010, periudhë në të cilën u realizua emetimi në tregjet ndërkombëtare i eurobond-it. në kahun e mjeteve vendase të investuara në ekonomitë jorezidente evidentohet roli i investimeve të tjera, veçanërisht nënzërat: hua, monedha dhe depozita.

Gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011, investimet e huaja direkte neto (flukse hyrëse – dalëse) shënuan një vlerë prej 268.� milionë eurosh, në rritje me rreth 17.6%, krahasuar me të njëjtën periudhë një vit më parë. në masën më të madhe, dinamika e investimeve të huaja direkte u diktua prej flukseve hyrëse të tyre. në tremujorin e fundit të vitit 2011, flukset hyrëse të investimeve të huaja direkte rezultuan rreth 288.1 milionë euro, në rritje me rreth 25.1% në terma vjetorë. Bazuar në instrumentin e investimit, flukset hyrëse të ihd-ve në trajtën e letrave me vlerë të pasurisë dhe riinvestim të fitimeve regjistruan rritje me rreth 12.�% në terma vjetorë. Gjithashtu, ndryshe nga sa u regjistrua në nëntë muajt e parë të vitit 2011, gjatë tremujorit të fundit u regjistrua një hyrje kapitali në formën e kapitaleve të tjeraiv prej rreth 22.0 milionë euro. Për të dytin vit radhazi, roli i të ardhurave nga privatizimet vijon të jetë modest në rritjen e ihd-ve. në tremujorin e katërt, investimet e huaja direkte, duke përjashtuar të ardhurat nga privatizimet, regjistruan rritje me rreth 25.5% në terma vjetorë.

investimet e portofolit neto shënuan vlerën e 5.8 milionë euro, gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011, duke pësuar një rënie të konsiderueshme nga periudha korresponduese e një viti më parë. Rënia në terma vjetorë në investimet e portofolit erdhi si pasojë e bazës së lartë krahasuese të një viti më parë, e cila u përcaktua prej emetimit në tregjet ndërkombëtare të eurobond-it. Gjithashtu, në ndryshim nga tremujorët e mëparshëm të vitit 2011, vihet re një rënie e ndjeshme në terma vjetorë në investimet e portofolit të rezidentëve në ekonomitë jorezidente.

Gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011, ndikuar prej rritjes së mjeteve vendase të investuara në ekonomitë e huaja, llogaria e investimeve të tjera neto u mbyll me një bilanc negativ prej 46.1 milionë eurosh. krahasuar me të njëjtën periudhë një vit me parë, investimet e tjera neto shënuan rënie me rreth 66.2%. Rritja e fluksit të huamarrjes, si dhe rritja e monedhave dhe e depozitave të sistemit bankar të huaj në vend, çuan në rritjen e detyrimeve të ekonomisë vendase me rreth 88.5 milionë euro. ndryshim i ndjeshëm vihet re në krahasimin me tremujorin e katërt të vitit 2010, gjatë të cilit detyrimet e vendit tonë në terma të investimeve të tjera shënuan rënie me rreth 158.6 milionë euro. ky ndryshim vjen si pasojë e pagesave të borxhit (kryegjësë ose principalit), të cilat ulën detyrimet e vendit tonë me rreth 229.1 milionë euro. në anën e mjeteve, në tremujorin e katërt të vitit 2011, pretendimet e vendasve kundrejt jorezidentëve shënuan rritje me rreth 1�4.5 milionë euro. Rritja e mjeteve tona të investuara jashtë, erdhi si pasojë e rritjes së investimeve të sistemit bankar rezident në ekonomitë jorezidente dhe rritjes së huave për financimin e tregtisë.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

Grafik 32. Llogaria kapitale dhe financiare (flukse neto, në milionë euro).

-200

0

200

400

600

800

1000

T1 '08

T2 '08

T3 '08

T4 '08

T1 '09

T2 '09

T3 '09

T4 '09

T1 '10

T2 '10

T3 '10

T4 '10

T1 '11

T2 '11

T3 '11

T4 '11

Investime portofoliIHD

Investime të tjeraLlogaria financiare

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

44 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 45

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

44 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 45

mjetet e rezervës valutore u pakësuan me rreth 28.6 milionë euro gjatë vitit 2011. në fund të muajit dhjetor të vitit 2011, stoku i rezervës valutore rezultoi rreth 1,912.0 milionë euro, nivel ky i mjaftueshëm për mbulimin e 4.4 muaj importesh të mallrave dhe të shërbimeve.

i të dhënat më të fundit të bilancit të pagesave i përkasin tremujorit të katërt të vitit 2011.

ii PBB – ja nominale e përdorur për periudhën 200� – 2010, është seria e publikuar nga inStAt. Për vitin 2011 janë përdorur projeksione të departamentit të Politikës monetare, Banka e Shqipërisë.

iii Bazuar në të dhënat e vitit 2010, rreth 67.�% e stokut të investimeve të huaja direkte përfaqësohet nga vendet e Be-së. Greqia dhe italia janë vendet me përqindjen më të lartë të investimeve në stokun total.

iv kapitale të tjera (ose transaksionet e borxhit ndërmjet kompanive) mbulojnë huamarrjen dhe huadhënien e fondeve, duke përfshirë letrat e borxhit dhe kreditë tregtare, ndërmjet investitorit direkt dhe ndërmarrjes së investimit direkt, si dhe ndërmjet dy ndërmarrjeve të investimit direkt që ndajnë të njëjtin investitor direkt.

iv.1.4 tReGueSit FiSkalë Dhe politika FiSkale21

politika fiskale ka shfaqur një prirje të lehtë konsoliduese gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, e reflektuar në ngushtim të deficitit buxhetor në terma vjetorë. Sjellja e politikës fiskale parashikohet të vijojë e tillë dhe përgjatë tremujorëve të tjerë të vitit 2012, e kushtëzuar nga hapësirat fiskale të disponueshme22. në këto kushte, gjatë vitit 2012 sektori publik nuk pritet të japë kontribut të shtuar në rritjen e kërkesës agregate. Deficiti buxhetor i krijuar gjatë tremujorit të parë të vitit reflekton një rritje të ngadaltë si të shpenzimeve, ashtu edhe të të ardhurave buxhetore, gjatë kësaj periudhe kohore.

21 të dhënat për tremujorin e parë të vitit janë paraprake. 22 duke qenë se raporti i borxhit publik ndaj PBB-së është pranë limitit prej 60% të përcaktuar

në ligjin organik të buxhetit, nuk ka hapësira në dispozicion për një rritje të mundshme të deficitit buxhetor. Për këtë arsye deficiti buxhetor i planifikuar për vitin 2012, është rreth 10% më i ulët nga ai i rezultuar për vitin 2011.

Grafik 33. Shpenzimet buxhetore kumulative* (korrente e kapitale) ndaj PBB-së, në %, (grafiku majtas) dhe ndryshimi vjetor i shpenzimeve buxhetore, në %, me kontributet përkatëse të shpenzimeve korrente e kapitale, në pikë përqindje (grafiku djathtas), T1:2008-T1:2012.

*Kumulative brenda harkut të një viti buxhetor. P.sh, raporti i shpenzimeve për gjashtëmujorin është ndërtuar si shpenzime buxhetore për periudhën janar-qershor, ndaj PBB-së së vlerësuar për të njëjtën periudhë.

Burimi: Ministria e Financave, INSTAT dhe llogaritje të stafit të Bankës së Shqipërisë.

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

3M '08

6M '08

9M '08

12M '08

3M '09

6M '09

9M '09

12M '09

3M '10

6M '10

9M '10

12M '10

3M '11

6M '11

9M '11

12M '11

3M '12

Korrente Kapitale Shpenzime totale

Ndaj PBB, në %

-10.0

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

3M '08

6M '08

9M '08

12M '08

3M '09

6M '09

9M '09

12M '09

3M '10

6M '10

9M '10

12M '10

3M '11

6M '11

9M '11

12M '11

3M '12

-10.0

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

Kontribut sh.korrente, në pp (bd)Kontribut sh.kapitale, në pp (bd)Ndrysh.vjetor shpenzime

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

44 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 45

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

44 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 45

Shpenzimet buxhetore të realizuara gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, shënuan një nivel prej 89.9 miliardë lekësh, i cili vlerësohet në rreth 29.1% të pBB-së. ky raport rezulton rreth 0.6 pikë përqindje nën nivelin e vlerësuar për të njëjtën periudhë një vit më parë, në sajë të shpenzimeve kapitale më të ulëta.

Shpenzimet totale të realizuara në tremujorin e parë të vitit 2012 shënuan një rritje të lehtë me rreth 0.7% në terma vjetorë nominalë. kjo rritje modeste i atribuohet kryesisht një niveli më të lartë shpenzimesh të realizuara në muajin mars, çka ka sjellë dhe ndryshimin e kahut të shpenzimeve në krahasim me dy muajt e parë të vitit23. megjithatë, duhet theksuar se prirja e shpenzimeve buxhetore përgjatë kësaj periudhe, reflekton pjesërisht edhe efektet bazë24.

Shpenzimet korrente (të cilat përbëhen nga shpenzimet për personelin, interesat, pushtetin lokal, sigurimet sociale, subvencionet, ndihmën ekonomike dhe shpenzimet operative e ato të mirëmbajtjes) janë rritur me rreth 3% në terma vjetorë nominalë. me përjashtim të shpenzimeve për pushtetin lokal dhe shpenzimeve për interesa, zërat e tjerë kanë kontribuar pozitivisht në rritjen e shpenzimeve korrente. megjithatë, prirja e shpenzimeve korrente është përcaktuar nga ecuria e shpenzimeve operative, si edhe atyre për sigurime sociale.

nga ana tjetër, shpenzimet kapitale janë tkurrur me rreth 17.6% nga i njëjti tremujor një vit më parë. pavarësisht peshës së ulët të këtij zëri në totalin e shpenzimeve (18%), si edhe volatiletit të lartë që karakterizon këtë kategori shpenzimesh, ecuria e tyre ka përcaktuar prirjen e shpenzimeve totale gjatë tre muajve të parë të vitit 2012. në të njëjtën kohë, ndonëse norma e ndryshimit të shpenzimeve kapitale, si edhe e atyre totale, gjatë tremujorit të parë të vitit, qëndron nën prirjen afatgjatë, sjellja e tyre është në të njëjtën linjë me natyrën e politikës fiskale të planifikuar për këtë vit buxhetor.

2� në muajt janar dhe shkurt shpenzimet buxhetore janë reduktuar në terma vjetorë.24 në tremujorin e parë të vitit 2011, shpenzimet totale u rritën me ritme mjaft të larta, rreth

16.8% në terma vjetorë, duke pasqyruar në të njëjtën kohë si rritjen e shpenzimeve korrente ashtu edhe të atyre kapitale.

Grafik 34. Ndryshimet vjetore në %, të shpenzimeve tremujore sipas kategorive kryesore (grafikët nga e majta në të djathtë: shpenzime totale, shpenzime korrente dhe shpenzime

kapitale), T1:2007 - T1:2012*.

*Trendi për ndryshimet vjetore të secilit prej zërave të treguesve fiskalë është ndërtuar sipas mënyrës së korrektimit me Tramo/ Seats.

Burimi: Ministria e Financave dhe llogaritje të stafit të Bankës së Shqipërisë.

-20.0

-10.0

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

T1 '07T2 '07T3 '07T4 '07T1 '08T2 '08T3 '08T4 '08T1 '09T2 '09T3 '09T4 '09T1 '10T2 '10T3 '10T4 '10T1 '11T2 '11T3 '11T4 '11T1 '12

Shpenzime totale 3-mujore, ndryshim vjetor në %Trend

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

T1 '07T2 '07T3 '07T4 '07T1 '08T2 '08T3 '08T4 '08T1 '09T2 '09T3 '09T4 '09T1 '10T2 '10T3 '10T4 '10T1 '11T2 '11T3 '11T4 '11T1 '12

Shp.korrente 3-mujore, ndryshim vjetor në %Trend

-100.0

-50.0

0.0

50.0

100.0

150.0

200.0

250.0

300.0

350.0

T1 '07T2 '07T3 '07T4 '07T1 '08T2 '08T3 '08T4 '08T1 '09T2 '09T3 '09T4 '09T1 '10T2 '10T3 '10T4 '10T1 '11T2 '11T3 '11T4 '11T1 '12

Shp.kapitale 3-mujore, ndryshim vjetor në %Trend

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

46 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 47

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

46 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 47

të ardhurat buxhetore në tremujorin e parë të vitit 2012 rezultuan rreth 78.5 miliardë lekë, duke u vlerësuar në rreth 25.4% të pBB-së (ose rreth 0.4 pikë përqindje më të ulëta nga i njëjti tremujor një vit më parë). performanca e të ardhurave buxhetore gjatë këtij tremujori është e ngjashme me atë të vërejtur përgjatë vitit 2011, duke reflektuar ndër të tjera dhe një ecuri të ngadaltë të aktivitetit ekonomik në vend.

të ardhurat buxhetore në tre muajt e parë të vitit, kanë njohur një rritje nominale me rreth 1.2% në terma vjetorë. kategoria e të ardhurave jotatimore ka vijuar të japë një kontribut negativ në ndryshimin vjetor të totalit të të ardhurave edhe gjatë këtij tremujori25.

25 ecuria e të ardhurave jotatimore përgjatë vitit 2011, ka reflektuar efekte bazë, ndërkohë që në vitin 2012 tkurrja e të ardhurave jotatimore është shkaktuar nga zërat që lidhen me fitimet e institucioneve buxhetore dhe jobuxhetore (përfshirë dhe Bankën e Shqipërisë).

Grafik 35. Të ardhurat sipas dy grupeve kryesore në raport ndaj PBB-së (grafiku majtas) dhe ndryshimi vjetor i të ardhurave totale me kontributet e dy kategorive kryesore, në pikë

përqindje (grafiku djathtas), T1:2008 - T1:2012.

Burimi: Ministria e Financave, INSTAT dhe llogaritje të stafit të Bankës së Shqipërisë.

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

3M '08

6M '08

9M '08

12M '08

3M '09

6M '09

9M '09

12M '09

3M '10

6M '10

9M '10

12M '10

3M '11

6M '11

9M '11

12M '11

3M '12

Tatimore Jotatimore Të ardhura

Ndaj PBB, në %

-10.0

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

3M '08

6M '08

9M '08

12M '08

3M '09

6M '09

9M '09

12M '09

3M '10

6M '10

9M '10

12M '10

3M '11

6M '11

9M '11

12M '11

3M '12

-10.0

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

Kontribut tatimore, në pp (bd)Kontribut jotatimore, në pp (bd)Ndryshim vjetor të ardhura, në %

Grafik 36. Ndryshimet vjetore në % të të ardhurave tremujore, sipas kategorive kryesore (grafikët nga e majta në të djathtë: të ardhura totale, të ardhura tatimore

dhe të ardhura nga TVSh-ja), T1:2007 - T1:2012.

Burimi: Ministria e Financave dhe llogaritje të stafit të Bankës së Shqipërisë.

-10.0

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

T1 '07T2 '07T3 '07T4 '07T1 '08T2 '08T3 '08T4 '08T1 '09T2 '09T3 '09T4 '09T1 '10T2 '10T3 '10T4 '10T1 '11T2 '11T3 '11T4 '11T1 '12

Të ardhura tatimore 3-mujore, ndryshim vjetor në %Trend

-10.0

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

T1 '07T2 '07T3 '07T4 '07T1 '08T2 '08T3 '08T4 '08T1 '09T2 '09T3 '09T4 '09T1 '10T2 '10T3 '10T4 '10T1 '11T2 '11T3 '11T4 '11T1 '12

Të ardhura totale 3-mujore, ndryshim vjetor në %Trend

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

T1 '07T2 '07T3 '07T4 '07T1 '08T2 '08T3 '08T4 '08T1 '09T2 '09T3 '09T4 '09T1 '10T2 '10T3 '10T4 '10T1 '11T2 '11T3 '11T4 '11T1 '12

TVSH 3-mujore, ndryshim vjetor në %Trend

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

46 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 47

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

46 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 47

të ardhurat me karakter tatimor (të cilat përfshijnë të ardhurat nga tatimet e doganat, të ardhurat nga sigurimet sociale, si edhe të ardhurat nga pushteti vendor), kanë arritur një nivel prej 72.2 miliardë lekësh për tremujorin e parë të vitit 2012. në terma nominalë, rezulton rreth 3.0% më i lartë nga e njëjta periudhë një vit më parë, por ky ritëm rritjeje mbetet nën mesataren afatgjatë.

të ardhurat nga tvSh-ja, si zëri me peshën më të lartë në totalin e të ardhurave (rreth 34% në t1:2012), janë rritur me ritme mjaft të ulëta (rreth 0.8%), në terma vjetorë nominalë. të dhënat e disponueshme26 tregojnë se ecuria e ngadaltë e të ardhurave nga tvSh-ja është kryesisht rrjedhojë e rënies së importeve në vlerë27, duke sinjalizuar në të njëjtën kohë, praninë e një konsumi të dobët përgjatë këtij tremujori.

Zërat tatimorë që janë të lidhur ngushtë me ecurinë e aktivitetit ekonomik në vend, (të ardhurat nga tvSh-ja, akcizat, tatim fitimi, tatimi mbi të ardhurat personale) janë rritur me ritme modeste, duke shënuar norma rritjeje nën mesataret e tyre afatgjata. Sjellja e të ardhurave sugjeron veprimin e stabilizatorëve automatikë në ekonomi.

Deficiti buxhetor i krijuar gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, rezultoi rreth 11.5 miliardë lekë, duke u ngushtuar lehtësisht me rreth 2.5% në terma vjetorë. i vlerësuar në raport ndaj pBB-së, deficiti rezulton rreth 3.7%, ose rreth 0.2 pikë përqindje më i ulët nga e njëjta periudhë një vit më parë.

Financimi i deficitit buxhetor është bazuar kryesisht në emetimin e letrave me vlerë në tregun e brendshëm. Shtimi i huamarrjes së brendshme përgjatë tremujorit të parë ishte rreth 8.2 miliardë lekë. kjo shtesë e huamarrjes ka konsistuar kryesisht në rritje të portofolit të bonove të thesarit me maturitet 12-mujor. politika e huamarrjes së qeverisë, gjatë kësaj kohe, është diktuar përgjithësisht nga preferencat e aktorëve të tregut të letrave me vlerë, të cilët kanë zëvendësuar pjesërisht bono thesari 3 dhe 6 mujore, si edhe obligacione 2-vjeçare, me bono të maturitetit 12-mujor. nga ana tjetër, huamarrja e huaj (nëpërmjet projekteve) përbënte rreth 32% të totalit të huamarrjes për financimin e deficitit buxhetor të krijuar gjatë kësaj periudhe kohore28.

Suficiti korrent, i cili përafrohet nga diferenca e të ardhurave korrente29 me shpenzimet korrente, rezultoi rreth 4.1 miliardë lekë, ose rreth 1.3% e pBB-së së vlerësuar për tremujorin e parë të vitit. në terma vjetorë suficiti korrent është më i ulët, me rreth 1.2 pikë përqindjeje.

26 importet dhe eksportet, tvSh-ja nga tatimet dhe doganat, rimbursimet e tvSh-së për 2 muajt e parë të vitit, si edhe kursi i këmbimit për t1:2012.

27 importet në vlerë për 2-mujorin janë tkurrur me rreth 5% në terma vjetorë.28 Peshat e financimit të deficitit janë ndërtuar duke mos marrë në konsideratë likuiditetin e

qeverisë në gjendjen e llogarisë, i cili kalon me shenjë (-) në financimin e deficitit.29 klasifikimi i të ardhurave korrente është kryer sipas “Government Finance Statistics manual”,

1986, faqe 116, standard i cili aplikohet aktualisht për raportimin e të dhënave fiskale. të ardhurat korrente përfaqësojnë diferencën e të ardhurave totale me grantet, si edhe të ardhurat kapitale.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

48 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 49

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

48 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 49

Deficiti primar në fund të tremujorit të parë të vitit, u vlerësua në rreth 0.3% të pBB-së, duke qëndruar në nivel të njëjtë për tre tremujorë radhazi. nëse do të respektohet limiti i përcaktuar për deficitin e përgjithshëm buxhetor (prej 41.1 miliardë lekësh), si edhe nën supozimin që normat e interesit të paguara mbi borxhin publik dhe rritja ekonomike, të ndjekin trajektore të ngjashme me atë të vitit 2011, stoku i borxhit publik ndaj pBB-së pritet të shfaqë prirje rënëse deri në fund të vitit 2012.

për fundin e vitit 2011, stoku i borxhit publik ndaj pBB-së vlerësohet në rreth 58.1%30, me një rritje prej 0.6 pikësh përqindjeje nga raporti i rezultuar në fund të vitit 2010. Stoku i borxhit të brendshëm, i cili përfaqëson rreth 57% të borxhit publik, u vlerësua në rreth 33.1% të pBB-së, duke shënuar një �0 vlerësimet për PBB-në nominale në vitin 2011, bazohen në publikimin më të fundit të inStAt

për PBB-në sipas aktivitetit ekonomik, me çmime korrente (1996-2010). Për vitin 2011, PBB nominale është parashikuar duke u bazuar në rritjen reale dhe inflacionin vjetor sipas tremujorëve, të publikuara nga inStAt.

Grafik 37. Deficiti buxhetor ndaj PBB-së (grafiku majtas) dhe deficiti primar në raport me PBB-në (grafiku djathtas)*, T1:2008-T1:2012.

*Grafiku djathtas është ndërtuar duke marrë në konsideratë shumën rrëshqitëse të deficitit primar 3-mujor (duke përfshirë 4 tremujorë), në raport ndaj PBB-së kumulative për tremujorë.

Burimi: Ministria e Financave, INSTAT dhe llogaritje të stafit të Bankës së Shqipërisë.

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

3M '08

6M '08

9M '08

12M '08

3M '09

6M '09

9M '09

12M '09

3M '10

6M '10

9M '10

12M '10

3M '11

6M '11

9M '11

12M '11

3M '12

Deficiti buxhetor ndaj PBB-së, në %

-1.0

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

3M '08

6M '08

9M '08

12M '08

3M '09

6M '09

9M '09

12M '09

3M '10

6M '10

9M '10

12M '10

3M '11

6M '11

9M '11

12M '11

3M '12

Shuma rrëshqitëse e deficitit primar tremujor ndaj PBB-së, në %

Grafik 38. Borxhi publik i ndarë në borxh të brendshëm e të huaj, në miliardë lekë, (grafiku majtas) dhe në raport ndaj PBB-së (grafiku djathtas), T1:2008-T1:2012.

Burimi: Ministria e Financave, INSTAT dhe llogaritje të stafit të Bankës së Shqipërisë.

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

3M '08

6M '08

9M '08

12M '08

3M '09

6M '09

9M '09

12M '09

3M '10

6M '10

9M '10

12M '10

3M '11

6M '11

9M '11

12M '11

Borxhi i brendshëmBorxhi i jashtëmBorxhi publikLimiti

S tok, si % e PBB-së

0.0

100.0

200.0

300.0

400.0

500.0

600.0

700.0

800.0

900.0

3M '08

6M '08

9M '08

12M '08

3M '09

6M '09

9M '09

12M '09

3M '10

6M '10

9M '10

12M '10

3M '11

6M '11

9M '11

12M '11

Borxhi i brendshëmBorxhi i jashtëmBorxhi publik

Stok, në mld lekë

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

48 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 49

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

48 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 49

rritje me 0.3 pikë përqindje nga një vit më parë. ndërkohë, borxhi i huaj u vlerësua në rreth 24.9% të pBB-së, me një rritje prej 0.3 pikë përqindje nga një vit më parë.

iv.2 tReGu i punëS, paGat Dhe koStot e punëS

Forca e aftë për punë ka ardhur në rritje gjatë vitit 2011, por me norma më të ulëta rritjeje në pjesën e dytë të tij. norma e papunësisë shënoi një rritje të lehtë në tremujorin e katërt. Përgjatë dy viteve të fundit ajo ka qëndruar mbi nivelin 1�%, duke kushtëzuar kështu dinamikën e rritjes së pagës nominale në ekonomi. Rritja e ngadaltë e pagave ka lehtësuar presionet inflacioniste në terma të kërkesës dhe të kostove për njësi pune. Për tremujorin e parë të vitit 2012, bizneset vlerësojnë një rritje më të dobët të punësimit dhe të pagave.

tReGu i PunëStreguesit e tregut të punës kanë shfaqur shenja përmirësimi, gjatë tremujorit

të katërt të vitit 2011. të dhënat nga bilanci i forcave të punës tregojnë se forca e aftë për punë është rritur me 1.45%, në krahasim me një vit më parë. kjo ka ardhur si pasojë e rritjes së numrit të të punësuarve (me 1.7%), ndërkohë që numri i të papunëve ka mbetur thuajse i pandryshuar në periudhën në analizë (-0.06%), në një krahasim me bazë vjetore.

më konkretisht, numri i të punësuarve u rrit në sektorin privat jobujqësor me 6.7%, në krahasim me vitin e kaluar. në sektorin bujqësor31 ky tregues ka mbetur i pandryshuar për të dytin tremujor radhazi. nga ana tjetër, numri i të punësuarve në sektorin publik vazhdon rënien e nisur që në tremujorin e fundit të vitit 2010.

tabelë 6. ecuria e punësimit (ndryshimet vjetore dhe tremujore të numrit mesatar të të punësuarve).

ndryshime vjetore ndryshime vjetore ndryshime tremujore

2010 20112011 2011

t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4ekonomia në total 2.0 1.7 2.2 2.7 1.5 1.7 0.4 1.0 0.0 0.3Sektori privat jobujqësor 3.1 6.7 4.3 6.5 6.4 6.7 1.7 3.8 0.1 1.0Sektori privat bujqësor 2.1 0.0 2.1 2.1 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0Sektori shtetëror -0.2 -0.6 -0.5 -0.9 -1.0 -0.6 -0.4 -0.2 0.0 0.0

Burimi: inStAt dhe Banka e Shqipërisë.

norma e papunësisë gjatë vitit 2011, ka qenë e stabilizuar. në tremujorin e katërt ajo qëndroi në nivelin 13.3%, duke shënuar një rënie të lehtë në krahasim me një vit më parë (me 0.2 pikë përqindjeje). në krahasim me tremujorin e kaluar, norma e papunësisë shënoi një rritje të lehtë. Rritja e numrit të të papunëve në ekonomi gjatë tremujorit të katërt, rezultoi më e lartë se rritja e forcës së aftë për punë.

�1 numri mesatar i të punësuarve në sektorin privat bujqësor, nga tremujori i tretë i vitit 2008 deri në tremujorin e tretë të vitit 2009, është vlerësuar sipas Anketës së Forcës së Punës 2007; që nga tremujori i katërt i vitit 2009 deri në tremujorin e dytë të vitit 2010, vlerësohet sipas Anketës së Forcës së Punës 2008; dhe që nga tremujori i tretë i vitit 2010, është vlerësuar sipas Anketës së Forcës së Punës 2009.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

50 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 51

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

50 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 51

PAGAt dhe kOStOt e PunëSSipas të dhënave të fundit të statistikave afatshkurtra, indeksi i pagës

mesatare32 në ekonomi u rrit me 2.2% në tremujorin e katërt të vitit 2011, në terma vjetorë. e deflatuar me indeksin e çmimit të konsumit, paga reale shënoi rënie me 0.3% në krahasim me vitin e kaluar. ecuria e pagës në tremujorin e katërt u ndikua pozitivisht nga rritja e pagave në sektorin prodhues. nga ana tjetër, pagat në shërbime vijuan ngadalësimin e regjistruar që prej fundit të vitit 2010, duke shënuar tkurrje në tremujorin e katërt të vitit 2011. në këtë tremujor, paga mesatare nominale në sektorin shtetëror shënoi nivelin 48,000 lekë, ose 6.7% më e lartë në terma vjetorë, ndërsa pas deflatimit me inflacionin rezultoi e rritur me 4.2%.

�2 treguesi i pagës në ekonomi, referuar edhe nën termin “pagë mesatare”, llogaritet si raport i indeksit të fondit të pagave me indeksin e numrit të të punësuarve. Burimi: inStAt, publikimi “Statistikat afatshkurtra”, ku përjashtohet “Bujqësia”. Frekuenca e të dhënave është tremujore.

Grafik 39. Ecuria e treguesve të punësimit, të papunësisë dhe forcës së aftë për punë, ndryshime vjetore në %, (grafiku majtas); ecuria e normës së papunësisë në

total dhe asaj afatgjatë* (grafiku djathtas).

*Norma e papunësisë afatgjatë është llogaritur si raport i numrit mesatar të të papunëve afatgjatë (të papunë prej 1 e më shumë vitesh) me forcën e aftë për punë. Numri mesatar i të papunëve afatgjatë është mesatarja aritmetike e të papunëve afatgjatë për tre muajt përkatës të çdo tremujori. Burimi i të dhënave për papunësinë afatgjatë është Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta.

Burimi: INSTAT, MPÇSShB dhe Banka e Shqipërisë.

-8.0

-6.0

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

2005T12005T22005T32005T42006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

Të papunëPunësimi në sektorin privat jobujqësorForca e aftë për punë

6

8

10

12

14

16

2008T1

2008T2

2008T3

2008T4

2009T1

2009T2

2009T3

2009T4

2010T1

2010T2

2010T3

2010 T4

2011 T1

2011 T2

2011T3

2011T4

%

Norma e papunësisë afatgjatëNorma e papunësisë

Grafik 40. Ecuria vjetore e pagës mesatare sipas sektorëve (grafiku majtas); ecuria e tremujore e pagës mesatare reale dhe vlerësimi i saj në ekonomi (grafiku djathtas).

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

0

5

10

15

20

25

2007T2

2007T4

2008T2

2008T4

2009T2

2009T4

2010T2

2010T4

2011T2

2011T4

%

Paga mesatare në ekonomi, vmvPaga mesatare në sektorin shtetëror, vmv

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

2008T3

2008T4

2009T1

2009T2

2009T3

2009T4

2010T1

2010T2

2010T3

2010T4

2011T1

2011T2

2011T3

2011T4

2012T1

%

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Paga reale në ekonomi, tmt(bm)Vlerësim mbi pagat në ekonomi (bd)

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

50 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 51

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

50 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 51

të dhënat nga inStat, në përgjithësi, konfirmojnë sinjalizimet e marra nga rezultatet e vrojtimit të besimit të bizneseve në sektorin e ndërtimit, industrisë, shërbimeve dhe ekonomisë në total. për tremujorin e parë të vitit 2012, bizneset vlerësojnë rënie të pagave në industri dhe në ndërtim, si edhe rritje të tyre në shërbime. Sipas vrojtimit të besimit të bizneseve, niveli i pagave në ekonomi do të qëndrojë në të njëjtin nivel me tremujorin e fundit të vitit 2011.

në tremujorin e katërt të vitit 2011, treguesi i produktivitetit të punës (pp) në aktivitetin jobujqësor, vijoi të ndjekë dinamikë pozitive, duke shënuar një rritje vjetore prej 3.7%. për vitin 2011, produktiviteti i punës në bizneset jobujqësore rezultoi me një rritje mesatare vjetore prej afër 5%. ecuria e këtij treguesi është ndikuar nga ritmet më të larta dhe pozitive të vlerës së shtuar, kundrejt rënies mesatare të ritmeve të punësimit gjatë vitit 2011.

për të njëjtin tremujor, në reflektim të ritmeve pozitive të produktivitetit të punës dhe rënies vjetore të treguesit të pagës mesatare në terma reale, kostot e punës për njësi të prodhuar (kpnj) në ekonomi (përjashtuar degën e bujqësisë), vijuan të ndjekin ritme negative (-3.9%). për vitin 2011, ndryshimi mesatar vjetor i këtij treguesi rezultoi (-4.8%), kundrejt vlerës 6.8% të vitit 2010.

ecuria e këtyre treguesve, në tremujorin e katërt, por edhe gjatë gjithë vitit 2011, mbështet praninë e presioneve inflacioniste më të ulëta të gjeneruara nga tregu i punës, pagat dhe kostot e punës. për më tepër, prirjet e tyre sinjalizojnë një sjellje më racionale të bizneseve të aktivitetit jobujqësor, si ndaj shfrytëzimit të forcës së punës në përdorim ashtu edhe ndaj pagave, ndërsa deklarojnë se kanë punuar nën kapacitetet mesatare prodhuese, gjatë vitit 2011 dhe fillimit të vitit 2012.

Grafik 41. Treguesit e produktivitetit, të kostos së punës për njësi dhe të pagës mesatare reale (grafiku majtas); ndryshime vjetore (grafiku djathtas).

*Matjet u referohen treguesve të produktivitetit të punës dhe të kostos së punës për njësi të prodhuar të ekonomisë, përjashtuar bujqësinë. Në llogaritje janë përdorur të dhënat nga vlera e shtuar (sezonalisht e rregulluar - INSTAT, PBB, T4:2011), si edhe ato nga statistikat afatshkurtra për punësimin dhe për pagat (INSTAT, SASh, T4:2011). Këta tregues nuk përfshijnë bujqësinë, ndaj vlera e shtuar është konsideruar pa bujqësinë. Indeksi i pagës mesatare reale është përftuar pas deflatimit me atë të IÇK-së së rregulluar sezonalisht (T4:2011). Për efekt krahasimi, treguesit janë ribazuar me vlerën e secilit tregues, në tremujorin e parë të vitit 2003.

Burimi: Llogaritje të Bankës së Shqipërisë.

0.8

0.9

1

1.1

1.2

1.3

2003T12003T22003T32003T42004T12004T22004T32004T42005T12005T22005T32005T42006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

PP_ekonomi (pa bujq.)KPNj_ekonomi (pa bujq.)

Paga_mesatare_reale (pa bujq.)

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

2004T12004T22004T32004T42005T12005T22005T32005T42006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

v/v(-1)_PP_ekonomi (pa bujq.)v/v(-1)_KPNj_ekonomi (pa bujq.)v/v(-1)_Paga_mesatare_reale (pa bujq.)

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

52 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 5�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

52 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 5�

kOStOt e PROdhimittë dhënat nga indeksi i Çmimeve të prodhimit (iÇp) për tremujorin e katërt

të vitit 2011, sinjalizojnë rënien e mëtejshme të presioneve inflacioniste nga komponenti i kostove prodhuese në ekonomi. Dinamika e rritjeve vjetore të iÇp-së rezultoi në frenim, duke u luhatur nga 2.2% në muajin tetor, në 1.8% në muajin dhjetor të vitit 2011. ndërkohë, iÇp-ja e prodhimeve të destinuara për tregun vendas shënoi ritme më të ulëta rritjeje përgjatë tremujorit të fundit. në fund të vitit 2011, ndryshimi vjetor i këtij treguesi rezultoi 1.5%.

Rënia e presioneve nga krahu i kostove prodhuese, vlerësohet të jetë përçuar në sjelljen e inflacionit të tremujorit të parë të vitit 2012. një ndikim të rëndësishëm ka dhënë rënia vjetore e kostove prodhuese në industrinë ushqimore. Rënia vjetore e iÇp-së për prodhimet e tregtuara për tregun vendas të kësaj industrie, në tremujorin e fundit të vitit 2011, rezultoi (-1.4%). Sipas vlerësimeve empirike, ndikimi i kësaj rënieje është pasqyruar në frenimin e shpejtë të rritjes së çmimeve të kategorisë “ushqime të përpunuara”, prej fillimit të vitit 2012 e në vijim.

iv.3 inFlacioni i impoRtuaR

Dinamika afatshkurtër e inflacionit, krahas ecurisë së kostove të brendshme, ndikohet dhe nga presionet inflacioniste nga ekonomia e jashtme. për të vlerësuar kahun dhe madhësinë e ndikimit të tyre, përdoren treguesit e diferencialit të inflacionit ndërsektorial33 dhe ai i inflacionit të importuar34. mbështetur në këta tregues, vlerësohet se presionet e jashtme inflacioniste kanë ardhur në rënie që nga tremujori i tretë i vitit 2011, pas rritjes së tyre përgjatë një periudhe thuajse dy vjeçare, 2009:t1 – 2011:t2. kjo prirje rënëse është thelluar më tej në tremujorin e parë të vitit 2012, duke

�� Analizën e këtij treguesi mund ta gjeni në seksionin �.� të këtij raporti.�4 treguesi i inflacionit të importuar llogaritet si mesatare e ponderuar e indekseve të çmimeve

të konsumit të 21 shteteve, duke përdorur peshat e importit të tyre bazuar në të dhënat e tregtisë së jashtme dhe duke i shtuar vlerën e indeksit neeR për muajin përkatës.

Grafik 42. Ndryshimi vjetor i IÇK-së dhe IÇP-së vendase.

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

-4

-2

0

2

4

6

8

2008M04

2008M06

2008M08

2008M10

2008M12

2009M02

2009M04

2009M06

2009M08

2009M10

2009M12

2010M02

2010M04

2010M06

2010M08

2010M10

2010M12

2011M02

2011M04

2011M06

2011M08

2011M10

2011M12

2012M02

IÇP_vendas IÇK

-10

-5

0

5

10

15

202008M

042008M

062008M

082008M

102008M

122009M

022009M

042009M

062009M

082009M

102009M

122010M

022010M

042010M

062010M

082010M

102010M

122011M

022011M

042011M

062011M

082011M

102011M

122012M

02

IÇP_vendas_industri ushqimoreIÇK_ushqime të përpunuara

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

52 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 5�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

52 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 5�

lehtësuar reduktimin e inflacionit total në vend, gjatë këtij tremujori. treguesi i diferencialit të inflacionit ndërsektorial vlerëson një kontribut negativ të inflacionit të importuar me rreth 0.53 pikë përqindjeje në inflacionin total, në këtë periudhë. për sa i përket formimit të këtij faktori, analiza e treguesit të inflacionit të importuar tregon se reduktimi i inflacionit të importuar, për muajt janar-shkurt, ka ardhur si nga mbiçmimi i kursit të këmbimit, ashtu dhe nga rritja e ulët e çmimeve të konsumit në partnerët tanë tregtarë. Rritja mesatare vjetore e këtij indeksi për periudhën në analizë ka qenë 1.2%, duke u reduktuar me rreth 1.3 pikë përqindjeje në krahasim me normën e shënuar në tremujorin e fundit të vitit të kaluar. Rol të rëndësishëm në lehtësimin e presioneve inflacioniste me origjinë jashtë vendit, ka luajtur mbiçmimi i kursit nominal efektiv (neeR) me 0.8% për dymujorin janar-shkurt. përbërësi tjetër i këtij indeksi, ai i “Çmimeve të huaja”, pati kontributin kryesor në normat e rritjes, ritmet vjetore të të cilit shënuan +3.5% për muajin janar, dhe +0.58% për muajin shkurt, duke sinjalizuar një rënie të theksuar të normave, si pasojë e një baze më të lartë krahasuese të regjistruar për vitin 2011.

përsa i përket çmimeve të mallrave të importuar, të cilat zënë peshën më të madhe në shportën e mallrave të konsumit në vend, ecuria e çmimeve të ushqimeve ka ndikuar në prirjen rënëse të inflacionit total. indeksi i çmimeve të huaja ushqimore paraqiti një rritje mesatare vjetore për periudhën janar-shkurt, prej afërsisht 4.6%, nga 5.9% që shënoi një tremujor më parë. kjo dinamikë u reflektua dhe në ngadalësimin e normës vjetore të inflacionit të kategorisë “ushqime të përpunuara” në vend, në tremujorin e parë.

Grafik 43. Ecuria vjetore e indeksit “Presionet inflacioniste prej çmimeve të huaja” dhe e inflacionit në vend (grafiku majtas), si dhe kontributet e çmimeve të huaja e të kursit të

këmbimit (grafiku djathtas).

Burimi: Banka e Shqipërisë, INSTAT, FMN, OECD, EuroStat.

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

2008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T42012M

12012M

2

NEERNdryshime vjetore "Çmimet e huaja"Ndryshime vjetore të indeksit "Presionet Inflacioniste prej çmimeve të huaja"

%

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

M1:09

M3:09

M5:09

M7:09

M9:09

M11:09

M1:10

M3:10

M5:10

M7:10

M9:10

M11:10

M1:11

M3:11

M5:11

M7-11

M9-11

M11-11

M1-12

M3-12

Ndryshime vjetore të indeksit "Presionet Inflacioniste prej çmimeve të huaja"Inflacioni (AL)

%

Burimi: Banka e Shqipërisë, INSTAT, FMN, OECD, EuroStat.

Grafik 44. Ecuria e inflacionit vjetor të kategorisë “Ushqime të përpunuara” dhe e inflacionit vjetor të

çmimeve të huaja ushqimore.

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

2008M01

2008M04

2008M07

2008M10

2009M01

2009M04

2009M07

2009M10

2010M01

2010M04

2010M07

2010M10

2011M01

2011M04

2011M07

2011M10

2012M01

Inflacioni i ushqimeve të përpunuara ( AL )Inflacioni i ushqimeve të përpunuara të huaja

%

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

54 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 55

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

54 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 55

iv.4 pRitjet inFlacioniSte35

pritjet inflacioniste u stabilizuan rreth niveleve mesatare afatgjata përkatëse, në tremujorin e fundit të vitit 2011, dhe vijojnë të jenë të vendosura brenda intervalit objektiv të Bankës së Shqipërisë, në tremujorin e parë të vitit 2012.

treguesi i ankorimit të pritjeve36 dëshmon për presione të ulëta në inflacion nga sjellja e pritjeve inflacioniste. ky tregues, për agjentët e ndryshëm të ekonomisë, paraqet lëvizje me kahe të kundërta, në tremujorin e parë të vitit 2012; ai shënon vlera negative për bizneset dhe agjentët financiarë, dhe pozitive për konsumatorët. megjithatë, madhësia e rritjes për konsumatorët është e vogël. Bizneset shënuan vlerën më të ulët të pritjeve inflacioniste në krahasim me agjentëve e tjerë të ekonomisë, në tremujorin e parë të vitit 2012. inflacioni i pritur prej tyre kishte regjistruar rritje një tremujor më parë. agjentët financiarë, pritjet e të cilëve kanë natyrë më të theksuar adaptive dhe shkallë më të lartë persistence, presin një normë të ardhshme inflacioni në rënie për të dytin tremujor rresht, në tremujorin e parë të vitit 2012.

iv.5 vleRëSim i pReSioneve inFlacioniSte në SektoRin Real të ekonomiSë

ekonomia shqiptare përshpejtoi ritmet e rritjes në tremujorin e katërt të vitit 2011, duke regjistruar normën vjetore prej 3.8%. Rritja ekonomike ka vijuar të mbështetet kryesisht nga kërkesa e huaj. Gjithashtu, ecuria më e përmirësuar e kërkesës së brendshme, në këtë tremujor, ka dhënë një kontribut të shtuar të këtij komponenti në rritjen ekonomike. në tërësi për vitin, rritja ekonomike rezultoi 3.1% në terma vjetorë, duke vijuar prirjen ngadalësuese të dy viteve të fundit. Zgjerimi i kërkesës agregate nuk ka qenë i mjaftueshëm për shfrytëzimin në potencial të kapaciteteve prodhuese të ekonomisë. norma e lartë e papunësisë dhe norma e ulët e shfrytëzimit të kapaciteteve në ekonomi, materializojnë presione të dobëta për rritjen e pagave dhe të kostove të tjera të faktorëve të prodhimit. nga ana tjetër, presionet inflacioniste nga ekonomia e jashtme kanë ardhur në rënie, të ndikuara dhe nga qëndrueshmëria relative e kursit të këmbimit. i kushtëzuar nga rritja e ulët e kostove në vend dhe e atyre jashtë, dhe në prani të pritjeve të ankoruara për inflacionin, ky i fundit përshpejtoi ritmet ngadalësuese në tremujorin e parë të vitit 2012. norma vjetore e inflacionit ishte 1.1% në terma mesatarë, për këtë tremujor.

�5 Banka e Shqipërisë i mat pritjet inflacioniste të agjentëve ekonomikë nëpërmjet vrojtimeve të besimit të bizneseve e të konsumatorëve dhe vrojtimit të pritjeve të agjentëve financiarë.

�6 ky tregues përdoret për të kuantifikuar ankorimin e pritjeve dhe është llogaritur duke zbritur nga niveli i serive të pritjeve mesataren afatgjatë ose objektivin numerik për inflacionin prej �%, dhe duke e pjestuar me devijimin standard përkatës.

Burimi: Vrojtimet e Besimit dhe Vrojtimi i Bankave, Banka e Shqipërisë.

Grafik 45. Treguesi i masës së ankorimit të pritjeve të inflacionit nga agjentë të ndryshëm të ekonomisë.

-3

-2

-1

0

1

2

3

T1-07T2-07T3-07

T4-07T1-08T2-08

T3-08T4-08T1-09

T2-09T3-09T4-09

T1-10T2-10T3-10

T4-10T1-11T2-11

T3-11T4-11T1-12

Bizneset Agjentët financiarë Konsumatorët

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

54 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 55

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

54 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 55

pavarësisht prirjes rritëse të ekonomisë gjatë dy tremujorëve të fundit të vitit të kaluar, të dhënat e pjesshme dhe ato cilësore për tremujorin e parë të vitit 2012 sinjalizojnë për një ecuri më të përmbajtur të saj në këtë periudhë. Shfrytëzimi i faktorëve të prodhimit vlerësohet të jetë ulur më tej në tremujorin e parë të vitit 2012. norma e shfrytëzimit të kapaciteteve për ekonominë ka rënë me 4.7 pikë përqindjeje, në krahasim me mesataren e saj historike në këtë tremujor. për sa i përket faktorit punë, kërkesa në këtë treg vlerësohet të jetë reduktuar në tremujorin e parë të këtij viti. në reflektim të kushteve të ekonomisë, rritja e kostove të brendshme do të jetë e kontrolluar, duke mos përcjellë presione të shtuara inflacioniste. pritjet për inflacionin qëndrojnë të ankoruara pranë objektivit të Bankës së Shqipërisë. nga ana tjetër, parashikimet për stabilizim të çmimeve të lëndëve të para në tregjet ndërkombëtare do të lehtësojnë presionet inflacioniste nga ekonomia e jashtme. kështu, presionet inflacioniste nga ekonomia reale vlerësohen të jenë të përmbajtura gjatë periudhës në vazhdim.

Grafik 46. Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në ekonomi (devijim nga mesatarja, grafiku majtas) dhe vlerësimet për punësimin (devijime nga mesatarja, grafiku djathtas).

Burimi: Banka e Shqipërisë dhe INSTAT.

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

2008T1

2008T2

2008T3

2008T4

2009T1

2009T2

2009T3

2009T4

2010T12010T2

2010T3

2010T4

2011T1

2011T2

2011T3

2011T4

2012T1

EkonomiaIndustriaNdërtimiShërbimet

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

2008T1

2008T22008T3

2008T42009T1

2009T22009T3

2009T42010T1

2010T22010T3

2010T42011T1

2011T22011T3

2011T42012T1

EkonomiaIndustriaNdërtimiShërbimet

devijim nga mesatarja

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

56 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 57

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

56 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 57

Zhvillimet në treguesit e parasë, pasqyrojnë një ecuri të përmbajtur të ekspansionit monetar, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012. kontributin kryesor në zgjerimin e mjeteve monetare e ka dhënë komponenti valutor, i cili ka kompensuar rënien e kontributit të kreditit të brendshëm. ndërkohë, ngadalësimi i ritmeve të rritjes së komponentëve të kreditit të brendshëm ka reflektuar kërkesën e moderuar të sektorit privat dhe atij publik për mjete monetare, në këtë fillim viti. Aktiviteti kreditues në vend është shfaqur i dobët, në përgjigje të kërkesës së ulët për kredi nga agjentët ekonomik, si dhe të ofertës “përzgjedhëse” të bankave. këto të fundit po ndjekin politika më të kujdesshme kreditimi të diktuara nga bankat mëma jashtë, nga forcimi i kuadrit rregullator në vend, si dhe nga pasiguritë për të ardhmen. ndërkohë, sektori publik, i orientuar drejt konsolidimit fiskal, ka ngadalësuar kërkesën për financim në terma vjetorë, duke rezultuar në një kontribut më të ulët në ekspansionin monetar.

tregjet financiare janë karakterizuar nga likuiditet i bollshëm dhe janë të mirëkapitalizuara. Gjithsesi, orientimi i tyre drejt mënjanimit të rrezikut të kreditimit ka kushtëzuar transmetimin jo të plotë të sinjaleve lehtësuese të politikës monetare në ekonomi. megjithë përmirësimin e treguesve të likuiditetit, thellimi i ndërmjetësimit financiar është i kushtëzuar nga nivele të larta të kredive me probleme, si dhe nga një kërkesë e dobët për financim nga ana e bizneseve dhe individëve. kursi i këmbimit ka rezultuar në linjë me sjelljen e tij sezonale gjatë kësaj periudhe, dhe në ndjekje të zhvillimeve në tregjet ndërkombëtare. Oferta dhe kërkesa për valutë ka qenë përgjithësisht e balancuar.

në terma afatgjatë, ekspansioni i mjeteve monetare vlerësohet se është në përputhje me kërkesën e ekonomisë për para reale. ky tregues shfaqet pranë mesatares së dy viteve të fundit, duke ruajtur nivele më të ulëta se periudha para fillimit të krizës financiare globale. në tërësi, zhvillimet monetare dhe financiare sinjalizojnë për presione të përmbajtura mbi ecurinë e çmimeve të konsumit në vend, për periudhën afatmesme.

v.1 ecuRia e tReGueSve monetaRë

norma vjetore e ekspansionit monetar arriti në 9.1% në muajin shkurt, ose rreth 1 pikë përqindje më e lartë se në muajin janar të vitit 2012. megjithatë, zgjerimi vjetor i agregatit të gjerë të parasë në dy muajt e parë të vitit, mbetet pranë nivelit mesatar të ekspansionit monetar në vitet e fundit, duke qenë dukshëm më i ulët se rritja e demonstruar gjatë periudhës 2005 – 2008. në

v. Zhvillimet monetaRe Dhe tReGjet FinanciaRe

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

56 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 57

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

56 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 57

ndryshim nga fundviti që lamë pas, vihet re se komponenti valutor ka dhënë një kontribut më të lartë në zgjerimin monetar vjetor, duke kompensuar kështu rënien e kontributit të kërkesës për mjete monetare nga ekonomia vendase. Zhvillimet në sektorin e jashtëm të ekonomisë janë shoqëruar me shtimin e prurjeve valutore në sistem bankar krahasuar me një vit më parë, duke kontribuar me 6.5 pikë përqindje në rritjen e ofertës për para. ndërkohë, kërkesa për mjete monetare nga sektori privat dhe ai publik ka shfaqur ritme më të ulëta rritjeje, duke dhënë një kontribut më të pakët në zgjerimin e m3, në 4.4 pikë përqindje dhe 1.2 pikë përqindje37, përkatësisht. Rënia e kontributit vjetor të sektorit privat në zgjerimin monetar reflekton një kërkesë të ulët për para nga bizneset dhe individët, si dhe një sjellje të kujdesshme të bankave për të marrë përsipër rrezik. ndërkohë edhe sektori fiskal ka shfaqur një kërkesë të ulët për mjete monetare, i kushtëzuar nga rënia e shpenzimeve dhe orientimi për të mbajtur të balancuar pozicionin fiskal. në këto kushte, agregati m2 ka shfaqur ngadalësim të normave të rritjes në 6.6%, përkundrejt 7.4% që përbën nivelin më të lartë të shënuar në muajin nëntor.

Gjatë dy muajve të parë të vitit, paraja jashtë bankave ka ndjekur sjelljen sezonale, duke u tkurrur me 7.6 miliardë lekë, krahasuar me muajin dhjetor. në terma vjetorë, ajo është pothuajse në të njëjtin nivel me një vit më parë. Ritmet e moderuara të rritjes vjetore të parasë jashtë bankave, tregojnë jo vetëm forcimin e besimit të publikut në institucionet bankare në vend, por edhe kërkesë të ulët të individëve për para likuide. Raporti i parasë jashtë bankave ndaj agregatit m2 qëndroi pranë niveleve më të ulëta historike prej 29.1%. ndërkohë, agregati më likuid i parasë, m1, dhe baza monetare, shënuan rritje vjetore prej 1.4% dhe 3.9%, përkatësisht.

�7 diferenca e kontributeve me rritjen totale të agregatit m� shpjegohet me ecurinë e mjeteve të tjera neto të sistemit bankar.

Grafik 47. Agregati M3 dhe komponentët e kërkesës për para.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

Kontributi mesatar në %

-0.1

-0.05

0

0.05

0.1

0.15

0.2

2003-2004

2005-2008

2009-2011

2012M2

Kredia për sektorin privatMjetet valutore netoPretendime neto ndaj qeverisë

Të tjera netoRritjen vjetore të M3

Ndryshime vjetore

0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25

0.3

0.35

0.4

0.45

2010M02

2010M06

2010M10

2011M02

2011M06

2011M10

2012M02

0

0.02

0.04

0.06

0.08

0.1

0.12

0.14

Kredia për sektorin privatPretendime neto ndaj qeverisë

Mjetet valutore netoM3 (BD)

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

58 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 59

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

58 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 59

Depozitat në muajin shkurt, ishin rreth 5 miliardë lekë më të larta se në fund të vitit 2011, të mbështetura kryesisht nga rritja e depozitave në lekë dhe nga rritja e depozitave të individëve. krahasuar me një vit më parë, depozitat në total ishin 11.1% më të larta. Depozitat në lekë në muajin shkurt u rritën me 3.4 miliardë lekë, krahasuar më muajin janar, duke mbajtur të pandryshuar normën vjetore të rritjes së tyre në 9.2%. ndërkohë, depozitat në valutë kanë ruajtur të njëjtin nivel me fundin e vitit 2011 dhe norma e rritjes vjetore të tyre u përmirësua në 13.2%, ose 0.6 pikë përqindje më e lartë se në muajin dhjetor. përmirësimi i ritmeve të rritjes vjetore në muajin shkurt, është ndikuar edhe nga tkurrja e depozitave në valutë një vit më parë.

Grafik 48. Agregatët monetarë dhe depozitat sipas monedhave (ndryshime vjetore, në %).

Burimi: Banka e Shqipërisë.

Ndryshime vjetore

-15%

-7%

1%

9%

17%

25%

33%

41%

49%

Shk-08

Qer-08

Tet-08

Shk-09

Qer-09

Tet-09

Shk-10

Qer-10

Tet-10

Shk-10

Qer-11

Tet-11

Shk-12

-0.01

0.01

0.03

0.05

0.07

0.09

0.11

0.13

0.15

PJB (BM)Baza monetare (BM)

M2 (BD)

Nryshimet vjetore

-8%

-3%

2%

7%

12%

17%

22%

27%

32%

37%

Shk-08

Qer-08

Tet-08

Shk-09

Qer-09

Tet-09

Shk-10

Qer-10

Tet-10

Shk-10

Qer-11

Tet-11

Shk-12

Deposita_LekDeposita_FXTotal deposita

Grafik 49. Depozitat sipas strukturës kohore dhe agjentëve ekonomikë (ndryshime vjetore, në %).

Burimi: Banka e Shqipërisë.

Ndryshimet vjetore

-0.22

-0.12

-0.02

0.08

0.18

0.28

0.38

Shk-08

Qer-08

Tet-08

Shk-09

Qer-09

Tet-09

Shk-10

Qer-10

Tet-10

Shk-11

Qer-11

Tet-11

Shk-12

Depozitat e individëveDepozitat e bizneseve

-8%

-3%

2%

7%

12%

17%

22%

27%

32%

37%

Shk-08

Qer-08

Tet-08

Shk-09

Qer-09

Tet-09

Shk-10

Qer-10

Tet-10

Shk-11

Qer-11

Tet-11

Shk-12

Depozita pa afat Depozita me afat

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

58 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 59

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

58 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 59

Depozitat e individëve kanë shfaqur norma rritjeje vjetore të qëndrueshme, duke konfirmuar preferencën e tyre për të kursyer dhe njëkohësisht, zhvendosjen e këtyre kursimeve drejt depozitave me afat. Raporti i depozitave me afat ndaj totalit shënoi nivele maksimale prej 82%, si pasojë e një rritje të qëndrueshme vjetore të tyre prej më shumë se 2 vjetësh. në muajin shkurt norma vjetore e depozitave me afat shënonte 13.7%, ose rreth 0.7 pikë përqindje më pak se në fund të vitit 2011. ndërkohë, depozitat e bizneseve kanë reflektuar ecurinë e aktivitetit ekonomik me një rritje të moderuar mujore. krahasuar me një vit më parë ato mbetën lehtësisht më të ulta, prej -1.3%.

kRediA PëR SektORin PRivAt�8

kredia për sektorin privat është shfaqur e ngadaltë në dy muajt e parë të vitit 2012, duke shënuar moderim të mëtejshëm të rritjes vjetore të saj. teprica e saj është rritur me rreth 0.64 miliardë lekë gjatë këtyre dy muajve, e ndikuar nga rritja e lehtë e kredisë për individë, ndërkohë që kredia për biznese ka mbetur thuajse e pandryshuar nga niveli i fundit të vitit të kaluar. Rritja vjetore e kredisë për sektorin privat vijoi të ngadalësohet, duke shënuar 9.9% dhe 9.2%, përkatësisht në muajt janar dhe shkurt, nga 10.4% që shënonte në muajin dhjetor të vitit të kaluar.

Rritja me ritme të moderuara e kredisë për sektorin privat ka qenë rezultante si e kërkesës, ashtu edhe e ofertës për kredi. Rritja nën potencial e aktivitetit ekonomik gjatë vitit të kaluar dhe pasiguritë e agjentëve ekonomikë për gjendjen e tyre financiare në të ardhmen, kanë përcaktuar një kërkesë të ulët për kredi. në të njëjtën kohë, po këta faktorë, të kombinuar edhe me pasigurinë për zhvillimet e pritshme në sistemin financiar në evropë nën një kuadër të ri rregullator, janë reflektuar në shtrëngimin e kushteve të kreditimit të sistemit bankar në vend. megjithatë, rritja vjetore e financimit të sektorit privat nga sistemi bankar, në ekonominë tonë, mbetet ndër më të lartat në rajon dhe kredia ka vijuar të japë një impuls të shtuar në mbështetje �8 Analiza e kredisë për sektorin privat bazohet mbi të dhënat monetare.

Grafik 50. Kredia për sektorin privat dhe PBB.

Burimi: Banka e Shqipërisë.Shënim: Rritja reale e kredisë është e pastruar nga efekti i kursit të këmbimit dhe inflacionit.

-0.1

0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

2/2005

2/2006

2/2007

2/2008

2/2009

2/2010

2/2011

2/2012

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

KSP nominale, bmKSP reale, bmShuma kumulative vjetore të PBB-së reale, (bd)

Rritje vjetore, %

%

0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25

0.3

0.35

0.4

0.45

0.5

2003/4

2004/4

2005/4

2006/4

2007/4

2008/4

2009/4

2010/4

2011/4

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

18.0

20.0

Ndryshimi vjetor i raportit Kredi/PBB (pp, djathtas)Kredi/PBB (%, majtas)

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

60 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 61

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

60 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 61

të aktivitetit ekonomik në vend. me përditësimin e të dhënave mbi rritjen ekonomike, raporti i kredisë për sektorin privat ndaj pBB-së vlerësohet në 39.5% në fund të vitit 2011. ndryshimi vjetor i tij rezultoi 1.4 pikë përqindje për këtë vit, nga 0.9 pikë përqindje që ishte në vitin 2010.

ngadalësimi i rritjes së kredisë për sektorin privat në muajt janar dhe shkurt, është shfaqur në të gjitha monedhat. por, ndikimi i kredisë në lekë ka qenë më i madh, si rrjedhojë e shlyerjeve të larta të kredisë për kapital qarkullues për biznese. në terma vjetorë, rritja e kredisë në lekë zbriti në 16.6% në muajin janar dhe në 16.0% në muajin shkurt, nga niveli prej 18.5% i regjistruar në muajin dhjetor të vitit të kaluar. ndërkohë, rritja vjetore e kredisë në valutë, pasi ruajti nivelin e muajit dhjetor prej 6.6% në muajin janar, u ngadalësua në 5.9% në muajin shkurt.

Grafik 51. Zhvillimet në kredinë për sektorin privat, sipas valutës (grafiku majtas) dhe klientit (grafiku djathtas).

Burimi: Banka e Shqipërisë.

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

2/2008

2/2009

2/2010

2/2011

2/2012

LekëValutëValutë pa efektin e kursit të këmbimit

Rritje vjetore, %

efekti i kursit të këmbimit

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

2/2008

2/2009

2/2010

2/2011

2/2012

Individë-korrigjuarIndividëBiznese-korrigjuarBiznese

Rritje vjetore, %

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

60 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 61

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

60 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 61

hapësirë informuese 4. Përmbledhje e rezultateve nga vrojtimi i Aktivitetit kreditues për tremujorin e parë të vitit 2012i.

Bazuar në rezultatet e vrojtimit të aktivitetit kreditues, standardet e kredisë janë shtrënguar më pak për bizneset, por kanë vijuar të shtrëngohen më tej për individët, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012. Sipas madhësisë së bizneseve, aplikimi i standardeve të shtrënguara është zbatuar për ndërmarrjet e mëdha, ndërsa standardet për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme nuk kanë ndryshuar nga një tremujor më parë. Sipas qëllimit për të cilën përdoret, bankat kanë shtrënguar njësoj standardet, si për kredinë e akorduar ndërmarrjeve të mëdha për kapital qarkullues ose për qëllim investimi, edhe kredinë e dhënë individëve për blerje banese apo për konsum.

Për bizneset, faktorët me kontributin kryesor për shtrëngimin e standardeve të kredisë, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, ishin: problemet specifike të sektorit ku zhvillon aktivitetin ndërmarrja, gjendja e huave me probleme në sistemin bankar dhe situata makroekonomike në vend. Politika shtrënguese e bankave gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, është realizuar kryesisht nëpërmjet rritjes së kërkesës për kolateral dhe rritjes së komisioneve.

kërkesa e bizneseve është ulur ndjeshëm në tremujorin e parë të vitit 2012, sipas vlerësimit të ekspertëve të bankave. ky zhvillim nuk përkon me pritjet optimiste të bankave për kërkesën për kredi, të shprehura në vrojtimin e tremujorit të mëparshëm.

Për tremujorin e dytë të vitit 2012, ekspertët e bankave nuk presin që standardet e kredisë për bizneset të shtrëngohen më tej. Standardet pritet të mbeten të pandryshuara për kreditë dhënë sipas madhësisë së biznesit apo qëllimit të përdorimit. Pritjet për kërkesën e bizneseve për kredi, në tremujorin e dytë të vitit 2012, janë pozitive por lehtësisht më të ulëta krahasuar me pritjet për tremujorin e parë të 2012.

Përqindja neto e bankave që janë shprehur për shtrëngim të standardeve të kredisë për individë në tremujorin e parë të vitit 2012, shënoi, vlerën 9.6%. kjo përbën një përkeqësim krahasuar me tremujorin e katërt të viti 2011, gjatë të cilit standardet e kredisë mbetën të pandryshuara.

Grafik 52. Standardet e kredisë dhe kërkesa për kredi për bizneset (balanca neto).

Burimi: Vrojtimi i Aktivitetit Kreditues, Banka e Shqipërisë.

-90

-70

-50

-30

-10

10

30

Pritje

2007-II2008-I2008-IIT1-2009

T2-2009T3-2009

T4-2009T1-2010

T2-2010T3-2010

T4-2010

T1-2011

T2-2011

T1-2012

T2-2012

T3-2011T4-2011

2007-II2008-I2008-II

T1-2009

T2-2009T3-2009

T4-2009T1-2010

T2-2010T3-2010

T4-2010

T1-2011

T2-2011

T1-2012

T2-2012

T3-2011T4-2011

Aktuale

Standardet

shtrënguar

lehtësuar

-50

-30

-10

10

30

50

70

Pritje Aktuale

Kërkesa

rritur

ulur

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

62 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 6�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

62 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 6�

Faktorët që dhanë kontribut në kahun shtrëngues të standardeve të kredisë dhënë individëve, janë gjendja e kredive me probleme, gjendja financiare e individëve dhe zhvillimet në tregun e pasurive të paluajtshme. Politika shtrënguese e bankave u zbatua kryesisht nëpërmjet uljes së raportit të këstit të kredisë ndaj të ardhurave, uljes së madhësisë së kredisë dhe rritjes së kërkesës për kolateral.

Bazuar në opinionin e bankave, kërkesa e individëve për kredi ka vijuar prirjen rënëse në tremujorin e parë të vitit 2012. ky rezultat është dukshëm më pesimist në krahasim me pritjet e bankave nga vrojtimi i kaluar.

Bankat nuk presin ndryshime të ndjeshme të standardeve për kredinë dhënë individëve në tremujorin e dytë të vitit 2012 (balanca neto është 0). Pritjet për kërkesën e individëve për të marrë kredi në tremujorin e dytë të vitit 2012, janë optimiste, ndonëse poshtë nivelit të tremujorit të kaluar.

i vrojtimi i realizuar në muajin prill të vitit 2012, mbulon zhvillimet në aktivitetin kreditues të ndodhura gjatë tremujorit të parë të vitit 2012, si dhe pritjet e bankave për ndryshime të mundshme në aktivitetin kreditues, gjatë tremujorit të dytë të vitit 2012. Analiza e detajuar e rezultateve të vrojtimit të Aktivitetit kreditues për tremujorin e parë të vitit 2012, gjendet në adresën www.bankofalbania.org, seksioni i publikimeve.

Grafik 53. Standardet e kredisë dhe kërkesa për kredi për individët (balanca neto).

Burimi: Vrojtimi i Aktivitetit Kreditues, Banka e Shqipërisë.

-70

-50

-30

-10

10

30

2007-II2008-I

2008-IIT1-2009

T2-2009T3-2009

T4-2009T1-2010

T2-2010

T3-2010T4-2010

T1-2011T2-2011

T3-2011T4-2011

T1-2012T2-2012

Pritje Aktuale

-50

-30

-10

10

30

50

70

2007-II2008-I

2008-II

T1-2009T2-2009

T3-2009T4-2009

T1-2010

T2-2010T3-2010

T4-2010T1-2011

T2-2011T3-2011

T4-2011

T1-2012T2-2012

Pritje Aktuale

kredia për biznese, në dy muajt e parë të këtij viti, ka shfaqur një ecuri të dobët. edhe pse kredia e re ishte rreth 15% më e lartë se një vit më parë, shlyerjet e larta në kredinë për likuiditet dhe zgjerimi i ulët i kredisë për investime, janë reflektuar në një rritje të papërfillshme të stokut të kredisë për biznese, krahasuar me nivelin e muajit dhjetor. për rrjedhojë, rritja vjetore e saj është moderuar në këta dy muaj, duke qëndruar në nivelin 13.5% në muajin shkurt. efekti i riklasifikimit të portofolit të kredisë në muajin dhjetor39 të vitit të kaluar, ka rritur ndryshimet vjetore të kredisë për biznese në tre muajt e fundit, me rreth 1.8 pikë përqindje. pastruar nga ky efekt, rritja vjetore e kredisë për biznese rezulton edhe më e ngadalësuar, duke nisur që në

�9 në muajin dhjetor të vitit 2011, u risklasifikua sipas qëllimit të përdorimit, portofoli i kredisë së një nga bankave raportuese. Riklasifikimi çoi në reduktimin e stokut të kredisë hipotekare të individëve me 5.77 miliardë lekë dhe rritjen me po të njëjtën masë të stokut të kredisë për investime të bizneseve, gjatë muajit dhjetor.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

62 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 6�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

62 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 6�

muajin nëntor të vitit të kaluar. moderimi i rritjes së kredisë për biznese është i dukshëm në të dy portofolët e saj, sipas qëllimit të përdorimit. Rritja vjetore e kredisë për investime rezultoi 12.0% në muajin shkurt, ose 2 pikë përqindje më e ulët në krahasim me muajin dhjetor40. ndërkohë, kredia për financimin e kapitalit qarkullues shënoi një ndryshim vjetor prej 15.0% në muajin shkurt, duke rënë me 1.5 pikë përqindje, kundrejt fundit të vitit të kaluar.

të dhënat sektoriale të kredisë tregojnë për një rritje të financimit bankar për sektorin e tregtisë në dy muajt e parë të vitit, ndërkohë që bizneset e sektorëve të tjerë të ekonomisë kanë reduktuar detyrimet e tyre ndaj bankave gjatë kësaj periudhe. përtej luhatshmërisë mujore, ngadalësimi vjetor i kredisë për biznese është evident pothuaj në të gjithë sektorët e ekonomisë. përjashtim bën vetëm sektori i industrisë, kredia për bizneset e të cilit, ruan ritme të larta të rritjes vjetore, edhe pse ato janë reduktuar në dy muajt e fundit.

40 efekti i riklasifikimit të mësipërm në kredinë për investime është një rritje me rreth �.5 pikë përqindje e ndryshimeve vjetore të saj, në muajt dhjetor të vitit 2011 dhe janar e shkurt të vitit 2012.

Grafik 54. Zhvillimet në kredinë për biznese sipas qëllimit të përdorimit.

Burimi: Banka e Shqipërisë.Shënim: Ndryshimi mujor i kredisë për investime në muajin

dhjetor të vitit 2011, nuk përfshin rritjen si rrjedhojë e riklasifikimit.

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

2/2008

8/2008

2/2009

8/2009

2/2010

8/2010

2/2011

8/2011

2/2012

Investime

Investime - e rregulluarLikuiditet

Ndryshime

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

16

2/2010

8/2010

2/2011

8/2011

2/2012

Likuiditet Investime

Ndryshime mujore, mld

Grafik 55. Zhvillimet në kredinë për biznese sipas sektorëve të ekonomisë.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

2/2008

2/2009

2/2010

2/2011

2/2012

Shërbime të tjeraTregti, hotele, restorante

IndustriaNdërtimi

Ndryshime vjetore, %

-9 -6 -3 0 3 6 9 12 15 18 21 24

T1-09

T2-09

T3-09

T4-09

T1-10

T2-10

T3-10

T4-10

T1-11

T2-11

T3-11

T4-11

2M-12

NdërtimiIndustria

Tregti, hotele, restoranteShërbime të tjera

Ndryshime mujore, mld

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

64 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 65

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

64 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 65

kredia për individë, pasi ruajti edhe në janar nivelin e dhjetorit, u zgjerua me 0.6 miliardë lekë në muajin shkurt. ndryshimi vjetor i saj në këta dy muaj, rezultoi përkatësisht -0.5% dhe -0.3%, nga -0.2% që shënonte në muajin dhjetor. efekti i riklasifikimit të portofolit të kredisë është materializuar në një reduktim të normave vjetore të rritjes së kredisë për individë, me rreth 4.0 pikë përqindjeje në tre muajt e fundit. Duke korrigjuar këtë efekt, rritja vjetore e kredisë për individë mbetet pozitive, por më e moderuar në krahasim me gjysmën e dytë të vitit të kaluar.

ngadalësimi i kredisë për individë, i nisur që në gjysmën e dytë të vitit të kaluar, është diktuar nga zhvillimet në kredinë hipotekare. kërkesa e individëve për blerje të pasurive të paluajtshme ka qenë e ulët, në reflektim të hezitimit të tyre për të kryer investime dhe për të ndërmarrë angazhime financiare afatgjata. pavarësisht rritjes së regjistruar në muajin shkurt, tkurrja e vazhdueshme e kredisë hipotekare në gjysmën e dytë të vitit të kaluar, ka përcaktuar një trend të fortë ngadalësimi të rritjes vjetore të saj. në fund të muajit shkurt, ndryshimi vjetor i kredisë hipotekare rezultoi -3.2%, nga -3.0% që shënonte në muajin dhjetor41. nga ana tjetër, kredia për financimin e konsumit ka ruajtur një ritëm të qëndrueshëm të rritjes vjetore, prej mesatarisht 11.0%, në dy muajt e parë të vitit.

41 efekti i riklasifikimit të mësipërm në kredinë hipotekare është një reduktim me rreth 5.2 pikë përqindje i ndryshimeve vjetore të saj në muajt dhjetor të vitit 2011 dhe janar e shkurt të vitit 2012. duke korrigjuar për këtë efekt, rritja vjetore e kredisë hipotekare rezulton pozitive, por e ngadalësuar.

Grafik 56. Zhvillimet në kredinë për individë sipas qëllimit të përdorimit.

Burimi: Banka e Shqipërisë.Shënim: Ndryshimi mujor i kredisë hipotekare, në muajin dhjetor

të vitit 2011, nuk përfshin reduktimin si rrjedhojë e riklasifikimit.

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

2/2008

8/2008

2/2009

8/2009

2/2010

8/2010

2/2011

8/2011

2/2012

HipotekoreHipotekore - e rregulluar

Konsumatore

Ndryshime

-2

-1.5

-1

-0.5

0

0.5

1

1.5

2

2.5

2/2010

8/2010

2/2011

8/2011

2/2012

KonsumatoreHipotekore

Ndryshime mujore, mld

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

64 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 65

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

64 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 65

hapësirë informuese 5. Çmimet e banesave dhe roli i kredisë në Shqipërii.

në vitet e fundit, ekonomistët i kanë kushtuar vëmendje të veçantë dinamikës së çmimeve të pasurive të paluajtshme në ekonomi, për shkak të interferencës së tyre me shumë sektorë jetësore. në veçanti i është kushtuar vëmendje ndikimit që ka ecuria e çmimit të banesave për sektorin financiar. Çmimet e pasurive të paluajtshme kanë ndikim të rëndësishëm në portofolin e ndërmjetësve financiarë, të cilët kanë siguruar me pasuri të paluajtshme pjesën më të madhe të portofolit të kredive. Për këtë arsye, sjellja e çmimeve të banesave nuk ndikon vetëm dinamikën e ciklit të biznesit nëpërmjet efektit të drejtpërdrejtë që jep në shpenzimet agregate, por edhe performancën e sistemit financiar. Studimet për ndërvarësinë e kredisë hipotekare me çmimet e banesave, janë në fokusin e prioriteteve për shumë nga bankat qendrore, sepse kjo lidhje ka një ndikim të rëndësishëm në zhvillimet e treguesve monetarë dhe të kredisë. Rritja e vlerës së banesave, si pasojë e rritjes së çmimeve, do të çonte në rritjen e vlerës së kolateralit, duke mundësuar marrjen e një kredie më të lartë dhe për pasojë, do të ndikojë në rritjen e kërkesës për mallra e shërbime, duke ushtruar kështu presione inflacioniste në ekonomi.

në materialin studimor me titull “Çmimet e banesave në Shqipëri dhe roli i kredisë hipotekare” është analizuar ndikimi i kredisë hipotekare në çmimet e banesave për rastin e Shqipërisë. ndërlidhja midis këtyre dy treguesve shihet me interes në kuadër të zhvillimeve të rëndësishme që ka përjetuar si tregu i kredive, ashtu edhe ai i banesave në vitet e fundit. ky material synon që nëpërmjet vlerësimit empirik të analizojë rëndësinë që ka zgjerimi i kredisë në ecurinë e çmimit të banesave dhe anasjelltas.

Për të studiuar lidhjen midis kredisë dhe çmimit të banesave, për rastin e Shqipërisë, është përdorur procesi i vlerësimit me dy etapa, me metodën e vlerësimit dinamik të katrorëve më të vegjël (dOlS), të përdorur nga engle dhe Granger. Përzgjedhja e kësaj metode mendohet se i përshtatet më mirë qëllimit të këtij studimi, sepse merr parasysh varësinë e njëkohshme midis variablave, si dhe serinë e shkurtër të të dhënave. Sipas kësaj metode, lidhja afatgjatë vlerësohet si një sistem ekuacionesh të njëkohshëm ndërmjet kredisë dhe çmimit të banesave, e ngjashme me metodën e përdorur nga Fitzpatrick dhe mcquinn (2007):

Grafik 57. Çmimet e banesave dhe kredia hipotekare.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

0.0%

2.0%

4.0%

6.0%

8.0%

10.0%

12.0%

14.0%

16.0%

18.0%

20.0%

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

%

(5)

20

45

70

95

120

145

170

195

220

245

270

295

Euro

Kredi hipotekare/ PBB (në %)Kredi hipotekare/ person (euro)

Ndryshime vjetore

-5.0%

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

30.0%

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

-15%

-5%

5%

15%

25%

35%

45%

55%

65%

75%

85%

ICB Kredia hipotekare

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

66 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 67

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

66 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 67

ekuacioni 1

ekuacioni 2

Rezultatet e këtij studimi mbështesin rolin statistikisht të rëndësishëm që luan rritja e portofolit të kredisë hipotekare në ecurinë e çmimeve të banesave dhe anasjelltas, në periudhën e studiuar për rastin e Shqipërisë. në periudhën afatgjatë, çmimi i banesave, krahas sasisë së kredisë, varet edhe nga të ardhurat për frymë dhe kosto e ndërtimit. Gjatë kësaj periudhe, një rritje e kredisë hipotekare me 1%, ndikon në një rritje të çmimeve të banesave me 2.�%. ndërkohë, një rritje e çmimeve të banesave me 1%, ndikon në një rritje të kredisë hipotekare me �%. në prani të një disekuilibri afatshkurtër, si kredia ashtu edhe çmimi i banesave axhustohen në muajt pasardhës, duke ndihmuar rikthimin në ekuilibër. megjithatë, ky axhustim është i ngadaltë dhe i dobët, si pasojë e ekzistencës së kostove friksionale në funksionimin e tregut të pasurive të paluajtshme.

lidhja afatgjatë statistikisht e rëndësishme, që shfaq ecuria midis këtyre dy treguesve, thekson rëndësinë që ka për ekonominë dhe për stabilitetin financiar në vend. Për vetë natyrën afatgjatë të ndërlidhjes midis këtyre dy variablave, seria aktuale (prej 12 vitesh) vlerësohet të jetë relativisht e shkurtër dhe është ende herët që të gjykojmë për një lidhje të stabilizuar midis çmimeve të banesave dhe kredisë hipotekare. Zhvillimet në tregun e pasurive të paluajtshme, vazhdojnë të kushtëzohen nga mangësitë ligjore dhe institucionale që ka në këtë treg, të tilla si problemet me të drejtat e pronësisë, regjistrimi i pronave, legalizimet etj. Zgjidhja e këtyre problemeve do t’i japë një impuls të ri zhvillimeve në tregun e banesave, si edhe do t’i krijonte më shumë hapësirë sistemit bankar për të zhvilluar dhe rritur kredinë hipotekare.

i Bazuar në materialin e diskutimit “Çmimet e banesave në Shqipëri dhe roli i kredisë”, me autorë e. Suljoti dhe G. hashorva, prezantuar në Seminarin v të kërkimeve në evropën jug-lindore, Banka e Shqipërisë, nëntor 2011.

v.2 Zhvillimet në tReGjet FinanciaRe

tReGu ndëRBAnkARtregu ndërbankar është karakterizuar nga një ecuri rënëse e normave të

interesit, në tremujorin e parë të vitit 2012. volumi i shkëmbyer midis bankave ka qëndruar në nivelet e tremujorit të kaluar, duke njohur rritje në muajin mars. Rënia e normave të interesit ka prekur të dyja maturitetet (1-ditor dhe 7-ditor) dhe është përqendruar kryesisht në dy muajt e fundit të këtij tremujori. Banka e Shqipërisë e ka ndryshuar dy herë normën e saj bazë gjatë kësaj periudhe, duke e ulur atë në të dyja rastet me nga 0.25 pikë përqindje. Reagimi i normave të interesit të tregut ndërbankar, ka qenë i shpejtë dhe në

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

66 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 67

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

66 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 67

linjë me këto ndryshime, ku gjatë muajit mars ato luhateshin mesatarisht në intervalin 3.80%-4.20% ose 0.30-0.80 pikë përqindje poshtë normës bazë42. vëllimi i transaksioneve të bankave në tregun ndërbankar ka ardhur duke u rritur gjatë këtyre muajve të fundit, duke reflektuar një rritje të përdorimit të këtij tregu për plotësimin e nevojave afatshkurtra për likuiditet si dhe rritje të ofertës nga ana e disa bankave. profili i transaksioneve gjatë këtij tremujori nuk ka ndryshuar, duke konfirmuar preferencën për shkëmbime me maturitet javor. megjithatë, ecuria e detajuar e volumit të tregtuar ka evidentuar zvogëlimin e transaksioneve javore dhe rritjen e shkëmbimeve ditore, duke bërë kështu që vëllimi total në terma mesatarë, të mos ndryshojë shumë nga vlerat e tremujorit të kaluar. ai shënoi 3.25 miliardë lekë, duke mbetur afërsisht i njëjtë me tremujorin paraardhës.

në nivel sistemi, Banka e Shqipërisë ka vijuar të furnizojë tregun me likuiditet, me anë të ankandeve të anasjellta të riblerjes të rregullta, me maturim 7-ditor. krahas tyre janë përdorur edhe marrëveshjet e anasjellta me maturim 3-mujor. likuiditeti i injektuar gjatë kësaj periudhe ka qenë mesatarisht 13.5 miliardë lekë, krahasuar me 12.5 miliardë lekë që ishte në tremujorin e kaluar. ecuria e normave të interesit në tregun ndërbankar, gjatë këtyre muajve, është karakterizuar nga një luhatshmëri më e lartë43, ndërkohë që diferencat e tyre me normën bazë janë rritur. luhatjet në normat e interesit vijojnë të vërehen kryesisht në intervale

42 ndryshimi i dytë i normës bazë u bë në datën 28 mars, ndaj në këtë krahasim kemi parasysh normën bazë prej 4.50% që ishte në fuqi deri në atë datë.

4� devijimi standard i normave të interesit ditor në tregun ndërbankar në tremujorin e parë të vitit 2012, kanë qenë 0.5052, nga 0.2892 që ishin në atë paraardhës, ndërkohë që diferencat me normën bazë për interesin ditor dhe javor kanë qenë respektivisht �6 dhe 2� pikë bazë, nga 18 dhe 10 pikë bazë që ishin një tremujor më parë.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

Grafik 58. Vëllimi i huamarrjes në tregun ndërbankar.

0.2

1.3

2.4

3.5

4.6

Mar-09

Sht-09

Mar-10

Sht-10

Mar-11

Sht-11

Mar-12

mld

lekë

Volumi ditor Volumi javor

Grafik 59. Normat e interesit në tregun ndërbankar (grafiku majtas) dhe diferencat e tyre nga norma bazë (grafiku djathtas).

Burimi: Banka e Shqipërisë.

3

6

9

Gus-08

Maj-09

Jan-10

Tet-10

Qer-11

Mar-12

Norma ditore e interesitNorma javore e interesit

Norma bazë

(2.00)

(1.50)

(1.00)

(0.50)

0.00

0.50

1.00

01-10

06-10

11-10

04-11

09-11

03-12

(2.00)

(1.50)

(1.00)

(0.50)

0.00

0.50

1.00

Ditor7-ditor

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

68 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 69

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

68 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 69

të caktuara kohe që përkojnë me ditët e përmbushjes së rezervës së detyruar, por edhe për faktorë të pozicionimit në treg nga banka të veçanta. në terma mesatarë, norma e interesit 1-ditor në tregun ndërbankar, gjatë këtij tremujori, rezultoi 4.43%, nga 4.80% që ishte në tremujorin paraardhës, ndërsa norma e interesit 7-ditor ka zbritur në 4.62% ose 0.38 pikë përqindjeje më pak.

Zgjerimi i ofertës së likuiditetit në tregun ndërbankar, kryesisht gjatë muajit mars, ka ndodhur edhe si rrjedhojë e zgjedhjes së disa bankave për të drejtuar drejt tregut ndërbankar pjesë të fondeve të tyre të liruara nga aktiviteti në tregun e letrave me vlerë. mesatarisht, huamarrja në këtë muaj arriti në rreth 4.1 miliardë lekë, duke ndikuar edhe mesataren e tremujorit.

hapësirë informuese 6. Reagimi i normave të interesit ndaj ndryshimit të normës bazë të interesit.

muaji shtator i vitit 2011 shënon fillimin e ciklit të lehtësimit të politikës monetare të Bankës së Shqipërisë. Gjatë periudhës shtator 2011 - mars 2012, norma bazë e interesit është ulur me 1.00 pikë përqindjeje në katër lëvizje, duke zbritur në nivelin më të ulët historik prej 4.25%. Përkatësisht, ndryshimet janë bërë efektive më �0 shtator (-0.25 pikë përqindje), 1 dhjetor (-0.25 pikë përqindje), 26 janar (-0.25 pikë përqindje) dhe 29 mars (-0.25 pikë përqindje). në këtë kontekst, impulset monetare kanë synuar të krijojnë kushtet për respektimin e objektivit të inflacionit, për mbështetjen e aktivitetit ekonomik dhe nxitjen e kërkesës së brendshme.

Reagimi i tregjeve financiare ka qenë i ndryshëm në momente të ndryshme. tregu ndërbankar ka ndjekur pothuajse në kohë reale dhe me të njëjtën masë secilin nga reduktimet e normës bazë. në muajin mars, ky treg u karakterizua nga shtimi i likuiditetit dhe rritja e aktivitetit të shkëmbimeve, gjë që nxiti uljen e mëtejshme të normave të interesit.

tabelë 7. Reagimi i tregjeve ndaj sinjaleve të politikës monetare (në pikë përqindjeje).

ndryshime kumulative mars 2012-shtator 2011

Repotreg ndërbankar treg primar Depozita kredi

1-ditor 7-ditor 3-mujor 6-mujor 12-mujor 12-mujor mesatar i ponderuar 12-mujor mesatar i

ponderuar

(1.00) (1.35) (0.91) (0.26) (0.57) (0.34) (0.30) (0.51) (0.17) (0.29)Burimi: Banka e Shqipërisë.

në tregun primar, yield-et e bonove të thesarit fillimisht kanë reaguar ndaj lehtësimit të kushteve monetare. në muajin dhjetor, yield-i 12-mujor shënoi mesatarisht 6.91%, nga 7.68% që ishte në muajin shtator. ky reduktim i yield-eve reflektonte si ndryshimin e normës bazë (-0.50 pikë përqindje), ashtu dhe një kërkesë më të ulët për financimin e deficitit buxhetor në këtë periudhë. në tremujorin e parë të vitit 2012, prirja rënëse e yield-eve ndryshoi kah, ndonëse kushtet monetare vazhduan të lehtësohen. Yield-et u rritën për instrumentet e pothuajse të gjitha maturiteteve në tregun primar. në ecurinë e tyre ka ndikuar përqendrimi i kërkesës për financim të qeverisë në këtë periudhë, si dhe ngurrimi i disa bankave për të investuar në treg primar. këto të fundit janë kushtëzuar nga shtrëngimi i politikave investuese të grupeve për vendet e evropës juglindore dhe kërkesat për rritje të kapitalit nga autoritetet mbikëqyrëse evropiane. Rritja e primeve të rrezikut për investimet në letra me vlerë të qeverisë ka sjellë dhe zhvendosjen e kurbës së yield-eve, ndërkohë që vrojtimet e agjentëve financiarë nuk evidentojnë faktorizimin e pritjeve inflacioniste në përcaktimin e yield-eve.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

68 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 69

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

68 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 69

transmetimi i sinjaleve të politikës monetare në tregun e depozitave dhe të kredisë ka qenë i ngadaltë. deri në muajin janar, interesat për depozitat e reja në lekë janë ulur lehtë, me qëllim ruajtjen e pjesëve të tregut dhe tërheqjen e prurjeve që karakterizojnë fundin e vitit. norma mesatare e ponderuar e depozitave në muajin janar shënoi 4.92%, nga 5.07% që ishte në muajin shtator. Pas reduktimit të normës bazë në muajin janar dhe sinjalit se stimuli monetar do të vazhdonte, interesi për depozitat në lekë u reduktua ndjeshëm (-0.�6 pikë përqindje) në muajin shkurt, dhe të dhënat paraprake flasin për ulje të mëtejshme të tyre në muajt mars-prill.

ndonëse normat e interesit të kredisë në lekë në terma mesatarë rezultojnë më të ulëta se një vit më parë, reflektimi i lehtësimit të kushteve monetare në këtë treg është i ngadaltë. Për më tepër, kreditimi i sektorit privat vazhdon të karakterizohet nga shtrëngim i standardeve, duke faktorizuar pjesërisht dhe pasiguritë për ecurinë ekonomike të vendit dhe ato që lidhen me problemet financiare dhe ekonomike në evropë. në tremujorin e parë, prirja rritëse e yield-eve të bonove të thesarit, të cilat përdoren si referencë në përcaktimin e çmimit të kredisë, mund të ketë ndikuar negativisht në lehtësimin e çmimit të kredisë.

tReGu PRimARyield-et e letrave me vlerë të qeverisë kanë treguar prirje rritëse në

tremujorin e parë, për të gjitha maturitetet. yield-i 12 mujor, i cili përdoret dhe për parametrimin e interesave afatgjatë të kredidhënies, arriti në 7.33% në fund të muajit mars, nga vlera 7.11% e shënuar në fillim të muajit janar. ecuria e yield-eve është shoqëruar me përqendrimin e kërkesës së qeverisë për financim në tremujorin e parë, dhe pritjet për lehtësim në pjesën e dytë të vitit. Gjithashtu, në përgjigje të rregulloreve të reja të aeB-s44, disa banka kanë shtrënguar politikat për financimin e autoritetit fiskal dhe janë treguar hezituese në investime në tregun primar. ky efekt është kompensuar pjesërisht nga rritja e pjesëmarrjes së individëve në blerjen e bonove të thesarit, mbështetur dhe nga diferenca në rritje e kthimit nga ky instrument, krahasuar me atë nga depozita45. Raporti i mbulimit të kërkesës për financim në ankandet e bonove të thesarit vlerësohet 1.01 në tremujorin e parë, nga 1.31 që ishte në tremujorin e kaluar.

44 Autoriteti evropian i Bankave (european Banking Authority).45 në mungesë të zhvillimit të segmenteve të tjera të tregjeve financiare, mjetet kryesore të

investimit të kursimeve për individët mbeten depozitat dhe letrat me vlerë të qeverisë.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

Grafik 60. Kurba e yield-eve në tregun primar.

4.50%

5.50%

6.50%

7.50%

8.50%

9.50%

10.50%

11.50%

3-m

6-m

12-m

24-m

60-m

Dhjetor 2011 Mars 2011 Mars 2012

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

70 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 71

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

70 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 71

primet e investimit në instrumente më afatgjata kanë rezultuar më të larta dhe janë shprehur në rritjen e yield-eve të obligacioneve. yield-i 2-vjeçar arriti në 8.80% në muajin janar, nga 8.44% në muajin dhjetor, kryesisht si pasojë e maturimit të portofolit dhe mosplotësimit të shumës së shpallur për financim. me rritjen e likuiditetit dhe të konkurencës në ankand, ky tregues zbriti në 8.56% në muajin mars. marzhi i kërkuar mbi normën referencë për obligacionin 5-vjeçar me çmim variabël, arriti në 2.08 pikë përqindjeje- vlera më e lartë në tre vitet e fundit- ndonëse likuiditeti i ofruar ishte pozitiv, duke mos ushtruar presione mbi yield-et. ecuria e treguesve të obligacioneve kushtëzohet dhe nga konfigurimi i këtij segmenti, i cili është pak konkurencial dhe likuid.

Rritja e yield-eve ka sjellë edhe zgjerimin e diferencave midis maturiteteve dhe me interesat në segmente të tjera të tregut financiar. nisur nga të dhënat e vrojtimeve të agjentëve financiarë, duket se kjo prirje nuk dëshmon presione të pritjeve inflacioniste.

nORmAt e inteReSit PëR kReditë dhe dePOZitAt e RejA në periudhën janar-shkurt 2012, normat e interesit për kreditë e reja në

lekë kanë qenë të qëndrueshme dhe mesatarisht më të ulëta se në tremujorin e kaluar. interesi mesatar i ponderuar për kredinë në lekë rezulton 11.35% në muajt janar-shkurt, nga 11.47% që ishte në tremujorin e katërt të vitit 2011. megjithatë, përcaktimi i çmimit të kredisë ka faktorizuar rritjen e masave prudenciale nga bankat46. kjo është shprehur dhe në rritjen e marzhit të ndërmjetësimit në dy muajt e parë të vitit të 2012, i cili ka reflektuar përcjelljen më të shpejtë të lehtësimit të politikës monetare në normat e depozitave. ndërkohë, një sinjal i tillë pritet të tejçohet edhe në normat e interesit të kredisë, në përputhje me kohëvonesat e mekanizmit të transmisionit.

46 hapësirë informuese 5: “Përmbledhje e rezultateve nga vrojtimi i Aktivitetit kreditues për tremujorin e parë të vitit 2012”.

Grafik 61. Yield-et në tregun primar.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

0.02

0.03

0.04

0.05

0.06

0.07

0.08

0.09

0.1

2007-01

2007-06

2007-12

2008-06

2008-12

2009-05

2009-11

2010-05

2010-10

2011-04

2011-10

BTh 3mBTh 6m BTh 12m

Repo 7d

6

7

8

9

10

11

12

01-09

07-09

01-10

07-10

01-11

07-11

01-12

2-vjeçare3-vjeçare5-vjeçare

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

70 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 71

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

70 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 71

prirje rënëse kanë evidentuar interesat afatgjata të kredive të akorduara kryesisht për pasuri të paluajtshme për individët. interesat afatshkurtra të kredive të akorduara për plotësimin e nevojave me likuiditet për bizneset, kanë rezultuar pothuajse në të njëjtat nivele. krahas kujdesit të shtuar nga bankat, në përcaktimin e interesit të kredisë në lekë duket të ketë ndikuar dhe prirja rritëse e yield-eve të bonove të thesarit, me të cilat ato parametrohen.

interesi mesatar i ponderuar për kredinë e re në euro është ulur në 7.11% në muajt janar-shkurt të vitit 2012, nga 7.32% që ishte në tremujorin e katërt të vitit të kaluar. ecuria e interesave është në të njëjtin kah me ecurinë e normave euribor në tregjet ndërkombëtare, të cilat janë ulur ndjeshëm në dy muajt e fundit. megjithatë, marzhet e aplikuara mbi këto norma referencë janë ende të larta, krahasuar me periudhën përpara krizës financiare, duke reflektuar shtrëngimin e standardeve të kreditimit. Gjithashtu, ruajtja e niveleve relativisht të larta të depozitave në euro ka kushtëzuar në një masë dhe përcaktimin e normave të kredisë në këtë monedhë.

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

2008-01

2008-07

2009-01

2009-07

2010-01

2010-07

2011-01

2011-07

2012-01

Interesi mesatar i ponderuarInteresi 12m

Interesi >5 vjet

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

2008-01

2008-07

2009-01

2009-07

2010-01

2010-07

2011-01

2011-07

2012-01

Diferencë interesi mesatar kredi - depozita 12mDiferencë interesi mesatar kredi-bth 12m

Grafik 62. Interesat për kredinë e re në lekë (grafiku majtas) dhe marzhet e ndërmjetësimit (grafiku djathtas).

Burimi: Banka e Shqipërisë.

Grafik 63. Interesat për kredinë e re në euro (grafiku majtas) dhe marzhet e ndërmjetësimit (grafiku djathtas).

Burimi: Banka e Shqipërisë.

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

9.0

10.0

2008-01

2008-07

2009-01

2009-07

2010-01

2010-07

2011-01

2011-07

2012-01

Interesi mesatar i ponderuar kredi euroInteresi kredi >5 vjetInteresi kredi <1 vit

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

9.0

10.0

2008-01

2008-07

2009-01

2009-07

2010-01

2010-07

2011-01

2011-07

2012-01

Diferenca interes mesatar euro-euribor 12mDiferenca interes mesatar kredi euro-depozita 12m

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

72 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 7�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

72 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 7�

me fillimin e ciklit të lehtësimit të kushteve monetare në ekonomi prej muajit shtator të vitit 2011, interesat për depozitat e reja në lekë kanë treguar prirje rënëse. në muajin shkurt të vitit 2012, interesi mesatar i tyre shënon 4.56%, nga 5.07% që ishte në muajin shtator të vitit 2011. Deri në muajin janar, interesat e depozitave në lekë janë reduktuar me marzhe të vogla dhe nivelet relativisht të larta të tyre kanë qenë faktor mbështetës për tërheqjen e depozitave.

pas rritjes së lehtë sezonale të interesave në euro në fund të vitit 2011, muaji shkurt i këtij viti ka shënuar ulje të tyre në 2.40%, nga 2.52% në muajin dhjetor. për të ruajtur pozicionet konkurrenciale dhe likuiditetin në euro, interesat për depozitat në këtë monedhë mbeten relativisht të larta. ndonëse diferenca midis interesit të depozitave në lekë dhe atyre në euro ka nisur të ulet, ajo rezulton më lart sesa nivelet përpara krizës, duke mbështetur qëndrueshmërinë e monedhës vendase.

kuRSi i këmBimitkursi nominal efektiv i këmbimit ka vijuar prirjen mbiçmuese, ndonëse në

ritme më të moderuara, në tremujorin e parë të vitit 2012. Ritmet vjetore të ndryshimit të indeksit neeR47 janë vlerësuar mesatarisht -0.6% në terma vjetorë dhe 0.1% në terma tremujorë.

Dinamika e indeksit neeR ka reflektuar luhatjet e raportit kërkesë/ofertë në tregun vendas, duke përcjellë një efekt më të zbutur sezonal48, që karakterizon tremujorin e parë të vitit 2012. Rënia e importeve për dy muajt e parë të vitit ka dhënë kontributin e saj në zbehjen e presioneve nënçmuese në tregun valutor 47 neeR – kursi nominal efektiv i këmbimit llogaritet kundrejt monedhave të pesë partnerëve

tregtarë kryesor, të cilët janë italia, Greqia, Gjermania, turqia dhe kina. një rritje e neeR do të thotë nënçmimi i lekut.

48 kursi i këmbimit përgjithësisht nënçmohet gjatë tremujorit të parë të vitit, si pasojë e kërkesës së lartë për valutë nga kompanitë e huaja, të cilat riatdhesojnë fitimet me mbylljen e vitit kontabël.

Grafik 64. Interesat për depozitat e reja në lekë (grafiku majtas) dhe në euro (grafiku djathtas).

Burimi: Banka e Shqipërisë.

lekë

4

5

6

7

8

2008-01

2008-07

2009-01

2009-07

2010-01

2010-07

2011-01

2011-07

2012-01

Depozite 12mRepo

Mesatare e ponderuar

euro

0

1

2

3

4

5

6

7

2008-01

2008-07

2009-01

2009-07

2010-01

2010-07

2011-01

2011-07

2012-01

Depozite 12mNorma baze BQEMesatare e ponderuar

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

72 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 7�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

72 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 7�

të këmbimit, duke e mbajtur valutën vendase relativisht të qëndrueshme për periudhën në analizë. në muajt e fundit, trajektorja vlerësuese e dollarit amerikan ndaj monedhave të huaja në tregjet ndërkombëtare shihet si një tjetër faktor që ka ndikuar ecurinë mbiçmuese të indeksit neeR.

Zhvillimet e lartpërmendura konfirmohen edhe nga indeksi i presioneve të tregut valutor, i cili shfaqet i qëndrueshëm në tremujorin e parë, duke reflektuar një stabilizim rreth nivelit 0.05 devijime standarde nga mesatarja e tij historike.

panorama e zhvillimeve individuale të monedhave kryesore të shportës në tregun e shkëmbimeve valutore për tremujorin e pare të vitit 2012, pasqyron një nënçmim të monedhës vendase kundrejt dollarit (3.9%) dhe mbiçmim të lehtë kundrejt euros (0.2%), krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. nga ana tjetër, në terma tremujorë, leku reflekton dobësim të pozitave të tij ndaj dollarit amerikan, duke u nënçmuar mesatarisht me 2.2%, dhe një forcim ndaj euros, duke u mbiçmuar me 0.4%.

Grafik 65. Ndryshimet vjetore dhe tremujore të lekut në terma nominalë efektivë (NEER).

Burimi: Banka e Shqipërisë.

Ndryshime tremujore NEER

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

T1_2008T2_2008T3_2008T4_2008T1_2009T2_2009T3_2009T4_2010T1_2010T2_2010T3_2010T4_2011T1_2011T2_2011T3_2011T4_2011T1_2012

Ndryshime vjetore NEER

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

T1_2008T2_2008T3_2008T4_2008T1_2009T2_2009T3_2009T4_2010T1_2010T2_2010T3_2010T4_2011T1_2011T2_2011T3_2011T4_2011T1_2012

Grafik 66. Ecuria ditore e raportit euro/lekë, usd/lekë dhe euro/usd, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

135.0

138.0

141.0

144.0

11/1/2011

11/11/201111/21/201112/1/2011

12/11/201112/21/2011

12/31/20111/10/2012

1/20/20121/30/20122/9/2012

2/19/20122/29/2012

3/10/20123/20/20123/30/2012

4/9/2012

94.0

97.0

100.0

103.0

106.0

109.0

112.0

Euro/ALL (majtas) Usd/ALL (djathtas)

Euro/USD

1.20

1.25

1.30

1.35

1.40

1.45

1.50

1.55

1/3/2011

3/7/2011

5/9/2011

7/11/2011

9/12/2011

11/14/2011

1/16/2012

3/19/2012

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

74 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 75

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

74 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 75

nisur nga mungesa e një zgjidhjeje lidhur me krizën në eurozonë, periudha janar-mars u karakterizua nga një nënçmim i mëtejshëm i monedhës evropiane ndaj dollarit amerikan. Dinamika e kursit euro/usd duket të jetë përcjellë edhe në tregun e shkëmbimit vendas, ku kursi euro/lekë ka ndjekur shpesh kahe të njëjta me ato të regjistruara nga raporti euro/usd. luhatshmëria e euros ndaj lekut për tremujorin në analizë, mbetet në nivele të ngjashme me ato të shënuara për vitet 2010 dhe 2011. Dinamika e raportit usd/lekë, gjatë periudhës së analizuar, paraqitet në linjë me ecurinë e dollarit amerikan në tregjet ndërkombëtare. Bazuar në treguesin e luhatshmërisë, zhvillimet e raportit në fjalë rezultojnë ndër më të ulëtat për katër vitet e fundit.

Grafik 67. Luhatshmëria e raportit usd/lekë dhe euro/lekë në terma tremujorë.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

T1_06T2_06T3_06T4_06T1_07T2_07T3_07T4_07T1_08T2_08T3_08T4_08T1_09T2_09T3_09T4_09T1_10T2_10T3_10T4_10T1_11T2_11T3_11T4_11T1_12

50

70

90

110

130

150

Luhatshmëria

USD / Lekë

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

T1_06T2_06T3_06T4_06T1_07T2_07T3_07T4_07T1_08T2_08T3_08T4_08T1_09T2_09T3_09T4_09T1_10T2_10T3_10T4_10T1_11T2_11T3_11T4_11T1_12

100

110

120

130

140

150

Luhatshmëria Eur / Lekë

Grafik 68. Ecuria (indeks me bazë tetorin e vitit 2008) dhe luhatshmëria e raportit euro/lekë, në krahasim me monedhat e Evropës Lindore-Qendrore dhe Ballkanit*.

*Luhatshmëria e raporteve euro/monedhë vendase është matur si devijim standard 30-ditor. Pikat kulminante të luhatshmërisë në çdo periudhë, përfaqësojnë devijimin standard maksimal dhe minimal, të cilat kanë shënuar raportet e përfshira. Vendet e përfshira janë: Polonia, Republika Çeke, Hungaria, Rumania, Turqia dhe Serbia.

Burimi: Llogaritje të Bankës së Shqipërisë.

90.0

100.0

110.0

120.0

130.0

140.0

150.0

Dhj-08

Shk-09Pri-09Q

er-09G

us-09Tet-09D

hj-09Shk-10Pri-10Q

er-10G

us-10Tet-10D

hj-10Shk-11Pri -11Q

er-11G

us-11Tet-11D

jh-11Shk-12

Evropa Lindore-Qendrore dhe vendet e BallkanitShqipëria

0

2

4

6

12/1/2010

1/15/2011

3/1/2011

4/15/2011

5/30/2011

7/14/2011

8/28/2011

10/12/2011

11/26/2011

1/10/2012

2/24/2012

4/9/2012

Evropa Lindore-Qendrore dhe vendet e BallkanitShqipëria

.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

74 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 75

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

74 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 75

në kontekstin rajonal, ecuria e lekut në raport me euron paraqitet ndjeshëm më e qëndrueshme nga ajo e monedhave të vendeve të evropës Qendrore-lindore dhe Ballkanit. Dinamika e raportit euro/lekë shfaqet e qetë pothuajse në të gjithë tremujorin e parë. paraqitja grafike e treguesit të luhatshmërisë, në rastin e monedhës shqiptare, paraqitet nën kufirin e poshtëm të intervalit të krijuar nga vendet e rajonit.

v.3 vleRëSimi i pReSioneve inFlacioniSte me natyRë FinanciaRe

në dy muajt e parë të vitit 2012, ekspansioni i mjeteve monetare është pranë nivelit mesatar të vitit 2011 prej 7%. krediti i brendshëm ka shfaqur një rritje të moderuar, të ndikuar edhe nga ecuria nënpotencial e aktivitetit ekonomik në vend. në terma mesatarë, ekspansioni monetar për 12-muajt e fundit vlerësohet se qëndron nën mesataren historike. për një periudhë afatmesme, vlerësohet se oferta monetare në ekonomi ka balancuar kërkesën për para reale.

tregjet financiare, në tremujorin e parë të vitit 2012, tregojnë për një sjellje të qetë, të karakterizuar nga likuiditet i mirë, nga një qëndrueshmëri e çmimit të monedhës vendase ndaj monedhave të huaja kryesore, si dhe nga një ecuri në rënie e kostove të fondeve. ndërkohë, në kahun e investimeve të fondeve vihet re se transmetimi i sinjaleve stimuluese të politikës monetare është kushtëzuar nga aktiviteti kreditues. kërkesa e dobët për financim nga agjentët ekonomik është shoqëruar edhe me hezitimin e bankave për të kryer një rol më aktiv të ndërmjetësimit financiar, në kushtet e kufizimeve të diktuara nga politikat e grupit për investimet në vendet e evropës juglindore. të ndikuar nga këto të fundit, vihet re se edhe në tregun primar të letrave me vlerë, sinjalet lehtësuese të këtij fillimviti nuk janë tejçuar plotësisht. ndërkohë, treguesi i përafruar i pritjeve inflacioniste, i faktorizuar nga agjentët financiar në çmimet e produkteve, vijon të qëndrojë pranë nivelit potencial.

Grafik 69. Treguesit e parasë dhe inflacioni (në terma vjetorë).

Burimi: Banka e Shqipërisë.

Ndryshim vjetor

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

2007M02

2007M06

2007M10

2008M02

2008M06

2008M10

2009M02

2009M06

2009M10

2010M02

2010M06

2010M10

2011M02

2011M06

2011M10

2012M02

0

0.01

0.02

0.03

0.04

0.05

0.06

M3 real (BM) Inflacioni (-9)(BD)

Ndryshim vjetor (deflatuar për CPI)

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

200

6M

12

200

7M

03

200

7M

06

200

7M

09

200

7M

12

200

8M

03

200

8M

06

200

8M

09

200

8M

12

200

9M

03

200

9M

06

200

9M

09

200

9M

12

201

0M

03

201

0M

06

201

0M

09

201

0M

12

201

1M

03

201

1M

06

201

1M

09

201

1M

12

Krediti i brendshëm M3

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

76 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 77

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

76 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 77

në tërësi, zhvillimet në treguesit financiarë të parasë, konfirmojnë se pritjet inflacioniste të agjentëve ekonomikë janë të mirëankoruara pranë objektivit të bankës qendrore. ndërkohë, ato nuk tregojnë për presione të shtuara në çmimet e konsumit në vend, për një periudhë afatmesme. Gjithashtu, këta tregues sinjalizojnë për një stabilitet të konsoliduar të sistemit bankar, i cili i shërben dhe përforcon kushtet makroekonomike për përmbushjen e objektivit kryesor të inflacionit.

Grafik 70. Presionet në tregjet financiare.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

2004M02

2004M07

2004M12

2005M05

2005M10

2006M03

2006M08

2007M01

2007M06

2007M11

2008M04

2008M09

2009M02

2009M07

2009M12

2010M5

2010M10

2011M3

2011M8

2012M1

Diferenca e yielde-ve 12/3MTrendi (HP)

Indeksi i presioneve ne tregun valutor

-0.30

-0.20

-0.10

0.00

0.10

0.20

0.30

01-0605-0609-0601-0705-0709-0701-0805-0809-0801-0905-0909-0901-1005-1009-1001-1105-1109-1101-12

EMPEMP ± 2.5σ

Mesatare historikeLinear (Series3)

+ 0.19

- 0.11

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

76 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 77

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

76 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 77

PëRmBAjtjA nR/ nO cOntentStregues kryesore makorekonomikë main macroeconomic indicators

Zhvillimet monetare dhe normat e interesit 1 monetary developments and interest ratesProdhimi i brendshëm bruto�, indekset e çmimeve

dhe tregu i punës2

Gross domestic product�, price indexes and labor market

Bilanci i pagesave, rezerva dhe kursi i këmbimit � Balance of payments, reserves and exchange rateBilanci fiskal, stoku i borxhit të brendshëm dhe

borxhi i jashtëm4

Fiscal balance, domestic debt stock and external debt

1 Sektori financiar Financial Sector 1Bilanci sektorial i Bankës së Shqipërisë 1-1 Sectoral balance sheet of Bank of Albania

Paraqitja monetare e Bankës së Shqipërisë 1-2 monetary survey of Bank of AlbaniaBilanci sektorial i bankave paradepozituese / mjetet 1-�a Sectoral Balance Sheet of deposit money Banks / Assets

Bilanci sektorial i bankave paradepozituese / detyrimet 1-�b Sectoral Balance Sheet of deposit money Banks / liabilities

Paraqitja monetare e bankave paradepozituese 1-4 monetary survey of deposit money banksBilanci sektorial i shoqërive të kursim-kreditit 1-5 Sectoral Balance Sheet of Saving and loans AssociationsParaqitja e korporatave të tjera depozituese 1-6 Other depository corporations Survey

Paraqitja monetare e korporatave depozituese 1-7 depository corporations SurveyAgregatët monetarë dhe përbërësit e tyre 1-8a monetary aggregates and their components

kundërpartitë e agregatëve monetarë 1-8b counterparts of monetary Aggregates

depozitat në lekë sipas sektorit 1-9 lek denominated deposits by sectordepozitat në valutë sipas sektorit 1-10 Foreign currency denominated deposits by sector

kredia për ekonominë sipas sektorit 1-11 credit to economy by Sector

kredia sipas aktivitetit ekonomik 1-12 credit by economic Activitykredia sipas qëllimit të përdorimit dhe monedhës për

bizneset 1-1� Business loans by purpose and currency

kredia sipas qëllimit të përdorimit dhe monedhës për individët 1-14 household loans by purpose and currency

kredia sipas rrethit 1-15 loans by districtnormat e interesit interest Rates

normat bazë të interesit të Bankës së Shqipërisë 1-16 Bank of Albania key interest rates normat e interesit për depozitat e reja sipas monedhave 1-17 currency breakdown of interest rate on new depositsnormat e interesit për kreditë e reja sipas monedhave 1-18 currency breakdown of interest rate on new loans

normat e interesit për bonot e thesarit sipas afatit 1-19 maturity breakdown of treausury bills yields

Sistemi i pagesave Payment systemSistemi i pagesave ndërbankare 1-20 interbanking payment system

Shpërndarja rajonale e terminaleve të Atm dhe POS 1-21 Atm & POS terminal regional allocation numri i llogarive të klientëve në banka 1-22 number of customers accounts with banks

2 Sektori i jashtëm external sector 2Bilanci i pagesave 2-1 Balance of Payment

kursi i këmbimit të lekut kundrejt monedhave kryesore 2-2 exchange Rateeksporti i mallrave sipas partnerëve 2-� export by countries importi i mallrave sipas partnerëve 2-4 import by countries

eksporti i mallrave sipas Sitc 2-5 export by product groupimporti i mallrave sipas Sitc 2-6 import by product group

Borxhi i jashtëm 2-7 external debt

� Sektori fiskal Government Finance Sector � treguesit fiskalë sipas buxhetit të konsoliduar �-1 Fiscal indicators regarding consolidated budget

Stoku i borxhit të brendshëm sipas instrumenteve �-2 domestic debt stock by instruments

4 Sektori real Real Sector 4Prodhimi i brendshëm bruto sipas aktivitetit ekonomik 4-1 Gross domestic product by economic activitiesindeksi i çmimeve të prodhimit dhe indeksi i kushtimit

në ndërtim 4.2a Producer price index and construction cost index

ndryshimet vjetore të indeksit të çmimeve të prodhimit dhe të indeksit të kushtimit në ndërtim 4-2b Annual change of producer price index and construction

cost indexindeksi i çmimeve të konsumit 4-� consumer price index

Punësimi, papunësia dhe pagat 4-4 employment, unemployment and wages

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

78 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 79

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

78 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 79

1. Z

hvi

llim

et m

On

etAR

e d

he

nO

RmAt

e in

teRe

Sit

.

d

evel

OPm

entS

An

d in

teRe

St R

AteS

1n

ë m

iliA

Rdë

lekë

, PëR

veÇ

RAS

teve

ku

R Sh

ënO

het

nd

RYSh

e, F

un

d P

eRiu

dh

e

in

Bil

liO

nS

All,

un

leSS

Oth

eRW

iSe

ind

icAt

ed, e

nd

OF

PeRi

Od

mO

net

ARY

agre

gatë

t mon

etar

ë/

mon

etar

y ag

greg

ates

Dep

ozita

t1 / D

epos

its1

kred

ia2 /

cre

dit2

nor

mat

e in

tere

sit 1

2m /

1

2m in

tere

st ra

tes

(%)

mar

rëve

shje

ribl

erje

je n

jëja

vore

4 W

eekl

y re

purc

hase

agr

eem

ent 4

m1

m2

m3

Dep

ozita

3 /

Dep

osits

3 kr

edi3 /

loa

ns3

Bono

thes

ari/

t. B

ills

12

34

56

78

9

2007

242

.7

506

.1

757

.6

602

.7

293

.9

5.67

11.7

38.

266.

25

2008

282

.9

555

.0

815

.7

619

.9

396

.3

6.93

11.7

58.

566.

25

2009

284

.5

578

.2

871

.5

662

.4

440

.4

6.78

12.4

69.

145.

25

2010

275

.4

604

.5

980

.3

785

.2

483

.1

6.40

11.2

97.

095.

00

2011

276

.9

647

.0

1,0

70.1

8

75.2

5

41.9

5.

8711

.17

6.95

4.75

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë.

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.

2. P

ROd

him

i i B

Ren

dSh

ëm B

RutO

� , in

dek

Set

e Ç

mim

eve

dh

e tR

eGu

i Pu

nëS

G

ROSS

dO

meS

tic

PRO

du

ct� ,

PRi

ce

ind

exeS

An

d l

ABO

R m

ARke

t

pBB/

GD

p pB

B pë

r ban

or /

GD

p pe

r cap

itan

drys

him

et v

jeto

re të

inde

ksev

e (%

) / y

early

in

dex

chan

ge (%

)tr

egu

i pun

ës7 /

lab

or m

arke

t7

pBB

(mili

ardë

lekë

)/

GD

p (b

illio

ns a

ll)

Rritj

a re

ale

vjet

ore

e pB

B m

e çm

ime

kons

tant

e (%

)/ a

nnua

l rea

l gro

wth

of

GD

p at

con

stan

t pr

ices

(%)

mijë

lekë

/ in

thou

sand

al

ln

ë u

SD/

in u

SDn

ë eu

R/ in

eu

RiÇ

k6 /

cpi

6

(12/

2007

=10

0)iÇ

p /

ppi

(200

5=10

0)n

ivel

i i p

unës

imit/

em

ploy

-m

ent r

ate

(%)

Shka

lla e

pap

unës

isë/

u

nem

ploy

men

t rat

e (%

)

12

34

56

78

9

2007

967.

75.

930

6.1

3,38

5.0

2,47

6.0

3.1

4.1

44.7

13.2

2008

1,08

9.3

7.5

342.

34,

080.

52,

787.

72.

24.

445

.812

.5

2009

1,15

1.0

3.3

360.

33,

793.

72,

728.

53.

70.

441

.913

.6

2010

1,24

2.4

3.9

388.

03,

733.

62,

816.

03.

40.

242

.313

.5

2011

w

1.7

13.3

Burim

i: in

StAt

.

Sou

rce:

inSt

At.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

78 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 79

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

78 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 79

�. B

ilAn

ci i

PAG

eSAv

e, R

eZeR

vA d

he

kuRS

i i k

ëmBi

mit

BA

lAn

ce

OF

PAYm

entS

, ReS

eRve

S An

d e

xch

AnG

e RA

te �

.n

ë m

iliO

euRO

, PëR

veÇ

RAS

teve

ku

R Sh

ënO

het

nd

RYSh

e in

mil

liO

nS

euR,

un

leSS

Oth

eRW

iSe

ind

icAt

ed

Bi

lanc

i i ll

ogar

isë

kor-

rent

e/ c

urre

nt a

ccou

nt

in

vest

imet

e h

uaja

D

irekt

e/ F

orei

gn d

irect

in

vest

men

ts

Reze

rvat

val

utor

e (s

tok)

/ Re

serv

es (s

tock

)

Reze

rvat

mua

j im

porte

/ Re

serv

es in

m

onth

s of

impo

rt

kurs

i i k

ëmbi

mit/

exc

hang

e ra

te

nga

të c

ilat:

Bila

nci

tregt

ar/

of w

hich

:tra

de

bala

nce

(3+

4)

n

ga të

cila

t: Re

mita

ncat

/ o

f whi

ch: R

emitt

ance

sm

esat

are

e pe

riudh

ës/

perio

d av

erag

e

eksp

orti/

exp

ort

impo

rti/

impo

rtal

l /

euR

all

/ u

SD

12

34

56

78

910

2007

-824

.2

-2,1

04.0

78

6.3

-2,8

90.4

95

1.7

463.

7 1,

459.

8 4.

112

3.6

90.4

2008

-1,3

81.2

-2,4

31.5

91

7.5

-3,3

48.9

83

3.3

609.

81,

675.

4 4.

012

2.8

83.9

2009

-1,3

29.8

-2,3

03.7

75

0.7

-3,0

54.4

78

1.3

688.

71,

646.

2 4.

213

2.1

95.0

2010

-1,0

18.6

-2,0

82.7

1,

171.

5 -3

,254

.2

689.

8 78

8.5

1,90

4.1

4.8

137.

810

3.9

2011

-1,1

45.4

-2,2

41.6

1,

405.

5 -3

,647

.1

687.

9 71

1.8

1,91

2.1

4.4

140.

310

0.9

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë.

Sou

rce:

Ban

k of

Alb

ania

.

4. B

ilAn

ci F

iSkA

l, S

tOku

i BO

Rxh

it t

ë BR

end

Shëm

dh

e BO

Rxh

i i j

ASh

tëm

F

iSc

Al B

AlAn

ce,

dO

meS

tic

deB

t St

Oc

k An

d e

xteR

nAl

deB

t 4.

mil

iARd

ë le

in

Bil

liO

nS

All

ard

hura

/ Re

venu

e

Shpe

nzim

e/ e

xpen

ditu

re

Def

iciti

/ D

efic

it

St

oku

i bor

xhit

të q

ever

isë

qend

rore

/ c

entra

l gov

ernm

ent d

ebt s

tock

nga

të c

ilat:

të a

rdhu

ra

tatim

ore/

of w

hich

: tax

re

venu

e

Shpe

nzim

e ka

pita

le/

cap

ital e

xpen

ditu

reFi

nanc

im i

bren

dshë

m/

Dom

estic

fina

ncin

gFi

nanc

im i

jash

tëm

/ Fo

reig

n fin

anci

ng

Stok

u i b

orxh

it të

br

ends

hëm

/ D

omes

tic

debt

sto

ckSt

oku

i bor

xhit

të ja

shtë

m /

ext

erna

l deb

t sto

ck

12

34

56

78

9

2007

251.

622

8.2

285.

757

.0-3

4.1

28.8

5.3

369.

514

7.5

2008

291.

226

4.4

351.

593

.8-6

0.3

24.4

35.8

400.

519

5.4

2009

299.

027

0.8

379.

995

.9-8

0.9

70.7

10.2

415.

026

7.5

2010

324.

728

8.6

362.

867

.5-3

8.0

27.8

10.2

407.

430

8.0

2011

43

8.6

334.

0Bu

rimi:

min

istri

a e

Fina

ncav

e, s

ipas

pub

likim

eve

“Sta

tistik

at fi

skal

e të

qev

eris

ë” d

he t

regu

esit

e bo

rxhi

t”.

S

ourc

e: m

inis

try o

f Fin

ance

, acc

ordi

ng to

“Fi

scal

Sta

tistic

s of

Gov

ernm

ent”

and

“d

ebt i

ndic

ator

s” p

ublic

atio

ns.

1) P

ërfs

hihe

n ve

tëm

llog

aritë

dhe

dep

ozita

t që

janë

pje

së e

par

asë

së g

jerë

. 1)

dep

osits

incl

uded

in b

road

mon

ey.

2) P

ërfa

qëso

n kr

edin

ë pë

r eko

nom

inë.

2)

cre

dit t

o ec

onom

y.�)

nor

ma

mes

atar

e e

pond

erua

r vje

tore

e d

epoz

itave

dhe

kre

dive

të re

ja 1

2- m

ujor

e në

lekë

për

sis

tem

in b

anka

r. �

) the

ann

ual w

eigh

ted

aver

age

rate

of t

he 1

2 m

onth

s ne

w d

epos

its a

nd lo

ans

in A

ll fo

r the

ban

king

sys

tem

.4)

dhën

at i

refe

rohe

n no

rmës

fund

të p

eriu

dhës

. 4)

end

of p

erio

d da

ta.

5) P

BB 2

009

jo p

ërfu

ndim

tare

, PBB

201

0 pa

rapr

ake.

5)

Gd

P 20

09 s

emi f

inal

, Gd

P 20

10 p

relim

inar

y.6)

ndr

yshi

mi i

mua

jit d

hjet

or të

viti

t n m

e dh

jeto

rin e

viti

t n-1

. 6)

var

iatio

n of

dec

embe

r ind

ex o

f yea

r n w

ith d

ecem

ber i

ndex

of y

ear n

-1.

7) t

ë dh

ënat

sip

as in

form

acio

nit n

ë ta

bela

t vje

tore

“të

pun

ësua

r gjit

hsej

sip

as s

ekto

rëve

, niv

eli i

pun

ësim

it” d

he “

Shka

lla e

pap

unës

isë”

. të

dhën

a ad

min

istra

tive.

7

) dat

a as

of “

tota

l em

ploy

men

t by

sect

or, e

mpl

oym

ent r

ate”

and

“u

nem

ploy

men

t rat

e” y

early

ta

bles

. Adm

inis

trativ

e da

ta.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

80 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 81

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

80 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 81

1. S

ektO

Ri F

inAn

ciA

R

Fin

Anc

iAl

Sec

tOR

1.1-

1 Bi

lAn

ci S

ektO

RiAl

i BA

nkë

S Së

Sh

qiP

ëRiS

ë

Se

ctO

RAl

BAlA

nc

e Sh

eet

OF

BAn

k O

F Al

BAn

iA 1

-1n

ë m

iliO

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he

in

mil

liO

nS

All,

en

d O

F Pe

RiO

d

to

tali

i mje

teve

/ to

tal a

sset

s (2

+3+

4+5+

8+12

+13

+14

)

mba

jtjet

e

SDR/

SD

R ho

ldin

gs

arka

valu

të/

Fore

ign

cur-

renc

y

Dep

ozita

/ D

epos

its

letra

t me

vler

ë të

ndr

yshm

e ng

a ak

sion

et /

Se

curit

ies

othe

r th

an s

hare

s (6

+7)

hua

të/

loan

s (9

+10

+11

)

Der

ivat

et fi

nan-

ciar

e/ F

inan

cial

de

rivat

ives

llog

ari t

ë ar

këtu

eshm

e/

Rece

ivab

le

acco

unts

mje

te jo

finan

ciar

e/

non

finan

cial

ass

ets

jore

zide

ntë/

n

onre

side

nts

Qev

eria

qen

dror

e/

cen

tral G

over

n-m

ent

Qev

eria

qen

-dr

ore/

cen

tral

Gov

ernm

ent

korp

orat

a të

tje

ra d

epoz

-itu

ese/

oth

er

depo

sito

ry

corp

orat

ions

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/

oth

er re

side

nt

sect

ors

12

34

56

78

910

1112

1314

2009

/ 1

2 3

59,5

52.4

7

,546

.1

705

.8

54,

391.

6 2

43,1

42.8

1

65,8

53.4

7

7,28

9.4

33,

885.

2 _

3

2,37

1.7

1,5

13.5

1

0.7

13,

279.

2 6

,590

.9

2010

/ 1

2 3

68,0

31.5

8

,126

.9

647

.0

41,

705.

7 2

80,3

00.9

2

15,9

01.8

6

4,39

9.2

14,

302.

2 _

1

2,53

4.8

1,7

67.3

8

1.4

10,

748.

3 1

2,11

9.1

2011

/ 1

2 3

84,5

81.3

8

,226

.5

59.

8 4

0,28

6.0

284

,209

.6

219

,718

.8

64,

490.

8 2

7,38

8.1

_

25,

485.

4 1

,902

.8

35.

3 1

1,29

5.9

13,

080.

0 20

11 /

10

381

,104

.4

8,1

54.3

8

8.9

36,

804.

8 2

86,9

12.7

2

22,4

90.3

6

4,42

2.4

25,

473.

5 _

2

3,59

1.5

1,8

82.0

1

8.9

10,

481.

3 1

3,17

0.0

11 3

79,9

01.3

8

,241

.5

92.

0 3

4,95

9.6

287

,162

.9

222

,548

.5

64,

614.

4 2

4,97

6.4

_

23,

086.

5 1

,889

.8

29.

3 1

1,08

3.9

13,

355.

7

12 3

84,5

81.3

8

,226

.5

59.

8 4

0,28

6.0

284

,209

.6

219

,718

.8

64,

490.

8 2

7,38

8.1

_

25,

485.

4 1

,902

.8

35.

3 1

1,29

5.9

13,

080.

0

2012

/ 0

1 3

84,3

80.7

8

,010

.4

70.

3 3

7,55

2.3

285

,949

.5

221

,694

.7

64,

254.

8 2

6,00

4.3

_

24,

081.

3 1

,923

.0

22.

4 1

3,23

0.1

13,

541.

5

02 3

83,5

89.6

7

,751

.3

59.

8 4

3,26

9.5

280

,854

.1

216

,680

.1

64,

174.

0 2

4,43

3.2

_

22,

514.

3 1

,918

.9

17.

8 1

3,52

1.5

13,

682.

4

03 3

76,9

94.1

7

,653

.9

64.

3 3

5,91

8.1

288

,161

.7

224

,103

.2

64,

058.

4 2

1,25

6.5

_

19,

334.

2 1

,922

.3

17.

2 1

0,55

8.9

13,

363.

5

Det

yrim

et to

tale

/ to

tal

liabi

litie

s (2

+3+

4+10

+14

+15

+16

)

para

ja n

ë qa

rkul

lim/

cur

renc

y in

ci

rcul

atio

n

Dep

ozita

përfs

hira

para

në e

gj

erë/

Dep

osits

in

clud

ed in

br

oad

mon

ey

Dep

ozita

të p

apër

fshira

par

anë

e gj

erë/

D

epos

its e

xclu

ded

from

bro

ad m

oney

(5

+6+

7+8+

9)

hua

të /

loa

ns

(11+

12+

13)

llog

ari t

ë pa

gues

hme/

o

ther

ac-

coun

ts p

ayab

le

alok

imi i

SD

R/ S

DR

allo

ca-

tion

aksi

one

dhe

inst

rum

ente

tjer

ë të

ka

pita

lit/

Shar

es a

nd

othe

r equ

ity

jore

zide

ntët

/ n

onre

side

nts

Qev

eria

qe

ndro

re/

cen

tral

Gov

ern-

men

t

korp

orat

a të

tje

ra d

epoz

-itu

ese/

oth

er

depo

sitor

y co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sek

torë

tjerë

rezi

dent

ë/

oth

er re

side

nt

sect

ors

jore

zide

ntët

/ n

onre

side

nts

Qev

eria

qe

ndro

re/

cen

tral

Gov

ern-

men

t

korp

orat

a të

tjer

a de

-po

zitu

ese/

o

ther

de

posi

tory

co

rpor

a-tio

ns

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

2009

/ 1

2 3

59,5

52.4

216,

767.

6 0

.6

87,

660.

4 7

,981

.6

10,

897.

5 6

8,07

1.5

17.

0 6

92.9

1

,269

.2

1,2

69.2

_

_

6

,903

.5

6,9

54.1

3

9,99

7.0

2010

/ 1

2 3

68,0

31.5

202,

386.

7 2

56.8

9

8,84

1.8

8,4

40.3

8

,966

.2

80,

810.

0 1

4.9

610

.4

5,9

20.6

5

,920

.6

_

_

939

.4

7,4

39.5

5

2,24

6.7

2011

/ 1

2 3

84,5

81.3

20

2,90

6.6

102.

810

8,01

6.5

8,31

8.7

10,4

65.6

88,5

70.2

20.5

641.

54,

852.

04,

852.

0 _

_

1,

064.

37,

647.

159

,992

.0

2011

/ 1

0 3

81,1

04.4

19

5,82

0.3

655.

611

4,75

6.0

8,31

6.2

19,0

94.9

85,8

82.3

20.1

1,44

2.6

4,87

6.9

4,87

6.9

_

_

933.

67,

516.

356

,545

.6

11 3

79,9

01.3

19

7,20

2.2

470.

311

0,20

5.0

8,31

7.1

14,9

01.1

85,8

44.8

20.5

1,12

1.5

4,90

0.3

4,90

0.3

_

_

946.

77,

600.

258

,576

.6

12 3

84,5

81.3

20

2,90

6.6

102.

810

8,01

6.5

8,31

8.7

10,4

65.6

88,5

70.2

20.5

641.

54,

852.

04,

852.

0 _

_

1,

064.

37,

647.

159

,992

.0

2012

/ 0

1 3

84,3

80.7

19

7,61

3.4

490.

811

2,25

0.6

9,60

3.7

13,4

46.9

87,6

44.9

20.8

1,53

4.3

4,68

9.5

4,68

9.5

_

_

997.

27,

571.

660

,767

.6

02 3

83,5

89.6

19

6,42

7.3

53.4

113,

115.

19,

597.

811

,178

.291

,032

.921

.11,

285.

14,

498.

14,

498.

1 _

_

1,

000.

37,

520.

760

,974

.7

03 3

76,9

94.1

19

5,45

0.5

16.0

110,

474.

89,

579.

012

,104

.987

,919

.221

.984

9.8

4,38

6.5

4,38

6.5

_

_

2,53

8.6

7,55

2.3

56,5

75.4

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

80 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 81

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

80 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 81

1-2

PARA

qit

jA m

On

etAR

e e

BAn

këS

Së S

hq

iPëR

iSë

mO

net

ARY

SuRv

eY O

F BA

nk

OF

AlBA

niA

1-2

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

mje

te v

alut

ore

neto

/ n

et

fore

ign

asse

ts

(2-3

)

mje

tet e

bre

ndsh

me

/ D

omes

tic a

sset

s (5

+8+

9+10

+11

+12

)

pret

endi

me

neto

nd

aj q

ever

isë

qend

rore

/ n

et

clai

ms

on c

entra

l G

over

nmen

t (6-

7)

pret

endi

me

ndaj

ko

rpor

atav

e të

tjer

a de

pozi

tues

e/ c

laim

s on

oth

er d

epos

itory

co

rpor

atio

ns

pret

endi

me

ndaj

ko

rpor

atav

e të

tje

ra fi

nanc

iare

/ c

laim

s on

oth

er

finan

cial

cor

pora

-tio

ns

pret

endi

me

ndaj

ko

rpor

atav

e jo

finan

ciar

e pu

b-lik

e /

cla

ims

on

publ

ic n

onfin

anci

al

corp

orat

ions

pret

endi

me

ndaj

ko

rpor

at-

ave

të tj

era

jofin

anci

are/

c

laim

s on

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

pret

endi

me

ndaj

se

ktor

ëve

të tj

erë

rezi

dent

ë/ c

laim

s on

oth

er re

side

nt

sect

ors

pret

endi

me

ndaj

jo

rezi

dent

ëve/

c

laim

s on

non

resi

-de

nts

min

us: D

etyr

ime

ndaj

jore

zide

ntëv

e/

less

: lia

bilit

ies

to

nonr

esid

ents

pre

tend

ime

ndaj

qe

veris

ë që

ndro

re/

cla

ims

on c

entra

l G

over

nmen

t

min

us: D

etyr

ime

ndaj

qev

eris

ë qe

ndro

re/

less

:li

abili

ties

to c

entra

l G

over

nmen

t

12

34

56

78

910

1112

2009

/ 1

221

4,46

6.8

236,

223.

321

,756

.610

5,26

3.2

71,3

69.8

82,2

89.4

10,9

19.7

32,3

72.6

__

_1,

520.

9

2010

/ 1

225

2,82

7.8

274,

628.

221

,800

.372

,244

.357

,937

.166

,928

.88,

991.

712

,535

.6_

__

1,77

1.7

2011

/ 1

225

5,65

7.9

276,

475.

720

,817

.884

,492

.357

,098

.167

,590

.810

,492

.825

,485

.8_

__

1,90

8.5

2011

/ 1

025

4,97

4.7

275,

684.

220

,709

.473

,082

.147

,603

.366

,722

.419

,119

.223

,591

.9_

__

1,88

7.0

1125

3,28

7.2

274,

104.

920

,817

.777

,475

.752

,493

.367

,414

.414

,921

.123

,086

.9_

__

1,89

5.5

1225

5,65

7.9

276,

475.

720

,817

.884

,492

.357

,098

.167

,590

.810

,492

.825

,485

.8_

__

1,90

8.5

2012

/ 0

125

5,40

2.2

277,

267.

121

,864

.880

,068

.854

,058

.467

,524

.813

,466

.424

,081

.7_

__

1,92

8.6

0225

6,07

0.1

277,

686.

721

,616

.680

,984

.256

,545

.467

,744

.011

,198

.722

,514

.7_

__

1,92

4.1

0325

5,83

7.6

277,

671.

121

,833

.572

,595

.851

,334

.064

,658

.413

,324

.519

,334

.6_

__

1,92

7.2

B

aza

mon

etar

e/ m

onet

ary

base

(1

4+15

+16

)

Dep

ozita

të p

apër

fshi

ra n

ë pa

ranë

e

gjer

ë/ D

epos

its e

xclu

ded

from

bro

ad

mon

ey

hua

të/

loan

s ll

ogar

i të

pagu

eshm

e/ o

ther

ac

coun

ts p

ayab

le

tjera

net

o/

oth

er it

ems

net

aks

ione

dhe

inst

rum

ente

të tj

erë

kapi

talit

/ Sh

ares

and

oth

er e

quity

p

araj

a në

qa

rkul

lim/

cur

renc

y in

circ

ulat

ion

Det

yrim

e nd

aj

korp

orat

ave

të tj

era

depo

zitu

ese/

lia

bilit

ies

to o

ther

dep

osito

ry

corp

orat

ions

Dep

ozita

përfs

hira

para

e gj

erë/

Dep

osits

in

clud

ed in

bro

ad

mon

ey

13 1

4 1

5 1

6 17

18

19

20

21

2009

/ 1

228

4,83

9.7

216,

767.

668

,071

.50.

670

9.9

_72

0.6

-6,5

37.2

39,9

97.0

2010

/ 1

228

3,45

3.5

202,

386.

780

,810

.025

6.8

625.

3_

797.

9-1

2,05

1.3

52,2

46.7

2011

/ 1

228

9,80

9.5

202,

906.

686

,800

.210

2.8

2,43

2.0

_90

1.1

-12,

984.

459

,992

.0

2011

/ 1

028

1,34

5.8

195,

820.

384

,869

.965

5.6

2,47

5.1

_85

8.6

-13,

168.

256

,545

.6

1128

2,46

4.9

197,

202.

284

,792

.547

0.3

2,19

4.3

_87

0.0

-13,

342.

858

,576

.6

1228

9,80

9.5

202,

906.

686

,800

.210

2.8

2,43

2.0

_90

1.1

-12,

984.

459

,992

.0

2012

/ 0

128

4,00

1.4

197,

613.

485

,897

.249

0.8

3,30

2.7

_90

6.1

-13,

506.

960

,767

.6

0228

5,77

2.0

196,

427.

389

,291

.353

.43,

047.

8_

920.

9-1

3,66

1.1

60,9

74.7

0328

2,33

3.6

195,

450.

586

,867

.216

.01,

923.

7_

937.

2-1

3,33

6.5

56,5

75.4

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë.

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

82 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 8�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

82 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 8�

1-�A

Bil

Anc

i Sek

tORi

Al i

BAn

kAve

PAR

AdeP

OZi

tueS

e/ m

jete

t

Se

ctO

RAl

BAlA

nc

e Sh

eet

OF

deP

OSi

t m

On

eY B

AnkS

/ AS

SetS

1-�

An

ë m

iliO

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he

in

mil

liO

nS

All,

en

d O

F Pe

RiO

d

to

tali

i mje

teve

/ to

tal a

sset

s (2

+3+

4+8+

11+

21+

24+

25)

arka

lekë

/ n

atio

nal c

ur-

renc

y

arka

valu

të/

Fore

ign

curr

ency

D

epoz

ita/

Dep

osits

(5+

6+7)

l

etra

me

vler

ë të

ndr

yshm

e ng

a ak

sion

et/

Secu

ritie

s ot

hers

th

an s

hare

s (9

+10

)

jore

zide

ntët

/ n

onre

side

nts

Bank

a qe

n-dr

ore/

cen

tral

Bank

Bank

at p

arad

epoz

itues

e/

Dep

osit

mon

ey b

anks

j

orez

iden

tët/

n

onre

side

nts

Qev

eria

qen

dror

e/c

entra

l Gov

ernm

ent

12

34

56

78

910

2009

/ 1

2 8

98,7

90.5

7

,707

.7

12,

931.

0 1

19,1

16.3

4

3,33

5.1

68,

007.

2 7

,774

.0

279

,459

.0

14,

179.

6 2

65,2

79.4

2010

/ 1

2 1

,012

,069

.6

7,2

97.8

1

1,34

3.3

155

,910

.2

65,

042.

6 8

0,93

9.8

9,9

27.8

3

13,0

94.4

2

5,12

9.5

287

,964

.9

2011

/ 1

2 1

,154

,584

.7

7,9

61.6

1

1,36

5.7

184

,302

.3

88,

470.

2 8

9,12

2.7

6,7

09.4

3

44,4

20.6

3

5,88

6.7

308

,533

.8

2011

/ 1

0 1

,135

,574

.3

9,1

86.3

1

1,67

1.0

177

,774

.0

86,

429.

3 8

6,04

2.8

5,3

01.9

3

48,8

56.7

3

5,51

4.3

313

,342

.5

11 1

,138

,990

.4

9,9

25.8

1

1,49

6.1

178

,218

.4

86,

417.

3 8

6,97

0.5

4,8

30.7

3

45,7

39.5

3

4,08

2.4

311

,657

.1

12 1

,154

,584

.7

7,9

61.6

1

1,36

5.7

184

,302

.3

88,

470.

2 8

9,12

2.7

6,7

09.4

3

44,4

20.6

3

5,88

6.7

308

,533

.8

2012

/ 0

1 1

,147

,921

.6

9,3

83.1

1

0,55

1.6

174

,055

.8

81,

100.

3 8

8,25

6.6

4,6

98.9

3

46,2

45.1

3

5,08

6.3

311

,158

.8

02 1

,156

,110

.9

9,0

53.1

1

0,15

6.9

183

,660

.2

86,

954.

8 9

1,64

6.1

5,0

59.2

3

46,3

64.4

3

4,46

9.2

311

,895

.2

03 1

,178

,603

.5

9,8

01.3

1

0,32

2.9

187

,997

.6

90,

732.

9 8

8,95

2.1

8,3

12.6

3

55,4

44.1

4

2,06

8.0

313

,376

.1

hua

të/

loan

s (1

2+13

+14

+15

+16

+17

+18

+1

9+20

)

ak

sion

e dh

e in

stru

men

te

të tj

erë

kapi

talit

/

Shar

es a

nd

othe

r equ

ity

(22+

23)

Der

ivat

et

finan

ciar

e/

Fina

ncia

l de

rivat

ives

llog

ari t

ë ar

këtu

eshm

e/

oth

er a

ccou

nts

rece

ivab

le

mje

te jo

fi-na

ncia

re/

non

finan

-ci

al a

sset

s jo

rezi

dent

ët/

non

resi

dent

s

Bank

a qe

ndro

re/

cen

tral

Bank

Bank

at p

arad

e-po

zitu

ese/

D

epos

it m

oney

ba

nks

korp

orat

a të

tje

ra fi

nan-

ciar

e/ o

ther

fin

anci

al

corp

orat

ions

Qev

eria

qe

ndro

re/

cen

tral

Gov

ernm

ent

Qev

eria

lo

kale

/ l

ocal

go

vern

men

t

korp

orat

a jo

fi-na

ncia

re p

ub-

like

/ pu

blic

no

nfin

anci

al

corp

orat

ions

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sek

torë

tjerë

rezi

dent

ë/

oth

er re

side

nt

sect

ors

jore

zide

ntët

/ n

onre

side

nts

Rezi

dent

ë/

Resi

dent

s

1112

1314

1516

1718

1920

2122

2324

2526

2009

/ 1

2 4

56,9

05.6

1

4,32

5.7

_

220

.0

6,0

32.3

7

,775

.9

_

12,

056.

3 2

75,4

79.8

1

41,0

15.7

2

,222

.2

1,9

14.9

3

07.3

_

5

,829

.5

14,

619.

3

2010

/ 1

2 5

01,5

56.9

2

0,22

8.0

_

966

.8

8,7

04.5

3

,475

.1

85.

0 9

,373

.8

315

,879

.1

142

,844

.6

2,5

02.2

2

,200

.3

301

.9

_

5,4

98.5

1

4,86

6.4

2011

/ 1

2 5

79,9

34.2

4

1,79

6.5

_

1,2

60.4

9

,841

.9

1,4

00.3

1

47.2

1

8,67

8.4

364

,374

.0

142

,435

.5

2,5

25.1

2

,223

.2

301

.9

_

6,9

15.4

1

7,15

9.8

2011

/ 1

0 5

61,8

69.7

3

2,54

8.2

_

1,1

55.9

9

,870

.1

3,5

64.4

1

05.9

1

4,38

2.4

351

,217

.9

149

,024

.9

2,6

52.7

2

,350

.8

301

.9

643

.8

6,1

57.3

1

6,76

2.8

11 5

67,7

40.9

3

6,90

5.1

_

550

.2

9,7

76.0

3

,497

.0

112

.6

15,

195.

6 3

53,3

82.7

1

48,3

21.8

2

,479

.7

2,1

77.8

3

01.9

6

95.8

6

,222

.4

16,

471.

7

12 5

79,9

34.2

4

1,79

6.5

_

1,2

60.4

9

,841

.9

1,4

00.3

1

47.2

1

8,67

8.4

364

,374

.0

142

,435

.5

2,5

25.1

2

,223

.2

301

.9

_

6,9

15.4

1

7,15

9.8

2012

/ 0

1 5

79,3

06.8

4

1,86

2.5

_

2,2

28.2

9

,995

.2

1,4

04.1

1

44.6

1

8,60

4.7

362

,673

.9

142

,393

.6

4,2

98.8

3

,996

.9

301

.9

_

6,9

35.8

1

7,14

4.7

02 5

78,3

55.4

3

7,45

0.7

_

3,3

81.4

1

0,11

7.0

1,4

01.7

1

44.6

1

8,70

3.8

364

,173

.6

142

,982

.7

4,5

30.4

4

,228

.5

301

.9

_

6,8

60.9

1

7,12

9.6

03 5

85,7

54.2

3

5,81

7.9

_

4,9

41.5

1

0,62

1.4

1,4

07.5

1

47.7

1

8,72

3.9

370

,787

.4

143

,307

.0

4,5

60.2

4

,258

.3

301

.9

_

7,1

20.8

1

7,60

2.5

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

82 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 8�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

82 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 8�

1-�B

Bil

Anc

i Sek

tORi

Al i

BAn

kAve

PAR

AdeP

OZi

tueS

e/ d

etYR

imet

Sec

tORA

l BA

lAn

ce

Shee

t O

F d

ePO

Sit

mO

neY

BAn

kS/

liAB

ilit

ieS

1-�B

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

Det

yrim

et to

tale

/

tota

l lia

bilit

ies

(2+

8+17

+18

+26

+27

)

Dep

ozita

përfs

hira

para

në e

gje

rë/

tran

sfer

-ab

le d

epos

its

(3+

4+5+

6+7)

Dep

ozita

të p

apër

fshi

ra n

ë pa

ranë

e g

jerë

/ D

epos

its n

ot

incl

uded

in b

road

mon

ey

(9+

10+

11+

12+

13+

14+

15+

16)

korp

orat

a të

tje

ra fi

nan-

ciar

e/ o

ther

fin

anci

al

corp

orat

ions

Qev

eria

lo

kale

/ lo

cal G

ov-

ernm

ents

korp

orat

a jo

finan

ciar

e pu

blik

e /

publ

ic

nonf

inan

cial

co

rpor

a-tio

ns

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

ciare

/ o

ther n

onfin

ancia

l co

rpor

atio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/

oth

er

resi

dent

se

ctor

s

jore

zi-

dent

ët/

non

resi

-de

nts

Bank

a qe

n-dr

ore/

c

entra

l Ba

nk

korp

orat

a të

tje

ra d

epoz

-itu

ese/

oth

er

depo

sito

ry

corp

orat

ions

Qev

eria

qe

ndro

re/

cen

tral

Gov

ern-

men

t

korp

orat

a të

tje

ra fi

nan-

ciar

e/ o

ther

fin

anci

al

corp

ora-

tions

korp

orat

a jo

finan

ciar

e pu

blik

e /

publ

ic n

on-

finan

cial

co

rpor

a-tio

ns

korp

orat

a të

tjer

a jo

finan

ci-

are/

oth

er

nonf

inan

-ci

al c

orpo

-ra

tions

Sekt

orë

tjerë

rezi

-de

ntë/

oth

er

resi

dent

se

ctor

s

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

2009

/12

898

,790

.5

660

,885

.7

5,1

33.6

7

99.4

1

7,94

5.0

70,

360.

5 5

66,6

47.2

3

6,94

9.0

15

,509

.2

113

.4

1,8

05.2

2

,294

.3

0.4

2

34.3

5

,466

.5

11,

525.

7

2010

/12

1,0

12,0

69.6

7

83,2

08.8

8

,637

.2

1,4

96.1

1

8,76

0.4

88,

204.

6 6

66,1

10.6

4

4,30

2.9

14

,003

.0

475

.0

4,4

73.9

4

,638

.1

61.

2 2

58.0

6

,754

.3

13,

639.

6

2011

/12

1,1

54,5

84.7

8

73,2

28.0

7

,875

.2

1,5

47.5

1

5,15

4.6

86,

392.

3 7

62,2

58.4

5

7,28

2.9

22

,100

.6

894

.9

5,8

17.2

3

,045

.8

59.

8 2

01.8

8

,424

.5

16,

738.

2

2011

/10

1,1

35,5

74.3

8

64,2

55.8

7

,235

.7

1,8

92.3

1

8,47

6.1

86,

692.

6 7

49,9

59.2

5

5,48

0.3

18

,861

.4

860

.1

4,8

04.6

4

,639

.4

61.

5 2

16.0

8

,591

.2

17,

446.

1

11 1

,138

,990

.4

867

,532

.0

7,4

02.8

1

,680

.9

17,

159.

1 8

7,00

6.6

754

,282

.6

55,

309.

2

21,6

89.7

1,47

9.7

3,0

07.1

4

,028

.6

61.

8 2

09.3

7

,590

.7

17,

242.

2

12 1

,154

,584

.7

873

,228

.0

7,8

75.2

1

,547

.5

15,

154.

6 8

6,39

2.3

762

,258

.4

57,

282.

9

22,1

00.6

8

94.9

5

,817

.2

3,0

45.8

5

9.8

201

.8

8,4

24.5

1

6,73

8.2

2012

/01

1,1

47,9

21.6

8

70,6

19.6

7

,465

.4

1,5

87.5

1

6,14

4.7

77,

775.

8 7

67,6

46.2

5

4,61

2.3

21

,262

.8

856

.1

3,6

92.2

3

,976

.7

60.

1 2

05.9

7

,302

.5

17,

256.

0

02 1

,156

,110

.9

877

,840

.2

8,2

11.2

1

,408

.4

15,

087.

2 7

6,26

1.9

776

,871

.4

55,

737.

4

20,6

30.6

9

98.2

6

,137

.5

3,7

00.9

6

0.5

221

.5

6,9

29.4

1

7,05

8.7

03 1

,178

,603

.5

882

,710

.6

8,5

68.5

1

,715

.8

16,

066.

8 7

4,15

4.8

782

,204

.7

69,

749.

3

26,6

25.2

2,35

6.3

9,3

81.0

4

,349

.7

63.

6 2

07.6

8

,661

.5

18,

104.

5

letra

t me

vler

ë pë

rveç

ak

sion

eve/

Se-

curit

ies

othe

r th

an s

hare

s

hua

të/

loan

s (1

9+20

+21

+22

+23

+24

+25

)

llo

gari

pagu

eshm

e/

oth

er a

ccou

nts

paya

ble

aksi

one

dhe

inst

rum

ente

të tj

erë

të k

apita

lit/

Shar

es a

nd o

ther

eq

uity

jore

zide

ntët

/ n

onre

side

nts

Bank

a qe

ndro

re/

cen

tral B

ank

korp

orat

a të

tje

ra d

epoz

-itu

ese/

oth

er

depo

sito

ry c

or-

pora

tions

Qev

eria

qen

-dr

ore/

cen

tral

Gov

ernm

ent

korp

orat

a të

tje

ra fi

nanc

iare

/ o

ther

fina

ncia

l co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sek

torë

tjerë

rezi

dent

ë/

oth

er re

side

nt

sect

ors

Der

ivat

et fi

nan-

ciar

e/ F

inan

cial

de

rivat

ives

1718

1920

2122

2324

2526

2728

2009

/ 1

2 _

8

3,98

7.5

42,

785.

1 3

2,37

7.0

8,6

06.3

2

18.1

1

.0

1.0

_

_

2

7,65

4.3

89,

314.

0

2010

/ 1

2 _

4

9,25

4.2

28,

680.

5 1

2,53

6.9

7,7

61.7

2

74.0

1

.0

1.0

_

_

3

7,70

1.7

97,

602.

0

2011

/ 1

2 _

5

9,49

2.0

27,

467.

9 2

5,48

8.8

5,3

14.2

4

32.9

2

.6

_

785

.6

_

62,

929.

6 1

01,6

52.3

2011

/ 1

0 _

5

8,36

0.6

29,

148.

9 2

3,59

4.9

5,2

11.5

4

02.4

2

.9

_

_

_

58,

146.

8 9

9,33

0.7

11 _

5

8,05

3.5

28,

894.

3 2

3,08

9.8

5,6

40.4

4

26.3

2

.8

_

_

_

59,

896.

9 9

8,19

8.8

12 _

5

9,49

2.0

27,

467.

9 2

5,48

8.8

5,3

14.2

4

32.9

2

.6

_

785

.6

_

62,

929.

6 1

01,6

52.3

2012

/ 0

1 _

5

9,89

7.0

27,

847.

3 2

4,08

4.6

6,7

09.2

4

33.1

2

.6

_

820

.2

_

62,

598.

8 1

00,1

94.0

02 _

5

6,48

4.2

26,

838.

9 2

2,51

7.2

5,7

95.2

5

06.2

2

.5

_

824

.2

_

63,

794.

7 1

02,2

54.4

03*

_

54,

098.

0 2

6,70

3.6

19,

339.

1 6

,734

.5

485

.4

2.4

_

8

33.0

1

55.2

6

8,84

9.1

103

,041

.2

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.*n

ë të

dhë

nat e

kre

disë

për

mua

jin m

ars 2

012

ësht

ë bë

rë ri

klasif

ikim

i i kr

edisë

nga

kre

di p

ër jo

rezid

entë

t në

kred

i për

kor

porta

ta të

tjera

jofin

ancia

re.

*in

the

data

of l

oans

for m

arch

201

2 ha

s be

en a

recl

assif

icat

ion

from

loan

s gi

ven

to n

onre

siden

ts to

loan

s gi

ven

to o

ther

non

finan

cial

co

rpor

atio

ns.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

84 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 85

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

84 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 85

1-4

PARA

qit

jA m

On

etAR

e e

BAn

kAve

PAR

AdeP

OZi

tueS

e

mO

net

ARY

SuRv

eY O

F d

ePO

Sit

mO

neY

BAn

kS 1

-4n

ë m

iliO

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

mje

tet v

alu -

tore

net

o/

net

fore

ign

asse

ts (2

-3)

mje

tet e

bre

ndsh

me/

D

omes

tic a

sset

s (5

+6+

9+10

+11

+12

+13

)

pre

tend

ime

ndaj

jo

rezi

dent

ëve/

c

laim

s on

non

-re

side

nts

min

us:

Det

yrim

e nd

aj

jore

zide

ntëv

e/

less

: lia

bilit

ies

to n

onre

side

nts

pre

tend

ime

ndaj

ba

nkës

qen

-dr

ore/

cla

ims

on

cen

tral B

ank

pre

tend

imet

ne

to n

daj q

e-ve

risë

qend

rore

/

net

cla

ims

on

cen

tral G

over

n-m

ent (

7-8)

p

rete

ndim

e nd

aj

korp

orat

ave

tjera

fina

ncia

re/

cla

ims

on o

ther

fin

anci

al c

orpo

ra-

tions

pre

tend

imet

nda

j qe

veris

ë lo

kale

/

cla

ims

on lo

cal

gove

rnm

ents

pre

tend

imet

nda

j ko

rpor

atav

e jo

fi-na

ncia

re p

ublik

e/

cla

ims

on p

ublic

no

nfin

anci

al

corp

orat

ions

pre

tend

imet

nd

aj k

orpo

-ra

tave

të tj

era

jofin

anci

are/

c

laim

s on

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

pre

tend

ime

ndaj

sek

torë

ve

të tj

erë

rezi

dent

ë/

cla

ims

on

othe

r res

iden

t se

ctor

s

pre

tend

imet

nd

aj q

ever

isë

qend

rore

/ c

laim

s on

cen

tral

Gov

ernm

ent

min

us: D

etyr

ime

ndaj

qev

eris

ë qe

ndro

re/

less

: li

abili

ties

to c

en-

tral G

over

nmen

t

12

34

56

78

910

1112

13

2009

/ 1

229

,973

.286

,686

.356

,713

.178

0,22

1.5

75,7

14.9

269,

922.

627

3,05

5.2

3,13

2.6

6,03

2.3

_12

,056

.327

5,47

9.8

141,

015.

7

2010

/ 1

286

,578

.512

3,94

3.6

37,3

65.1

850,

582.

688

,237

.628

5,45

8.0

291,

440.

05,

982.

08,

704.

585

.09,

373.

831

5,87

9.1

142,

844.

6

2011

/ 1

213

3,42

2.5

179,

742.

446

,319

.893

7,10

6.5

97,0

84.3

304,

545.

230

9,93

4.2

5,38

9.0

9,84

1.9

147.

218

,678

.436

4,37

4.0

142,

435.

5

2011

/ 1

012

4,25

6.2

169,

157.

544

,901

.293

0,03

6.7

95,2

29.1

310,

206.

431

6,90

6.8

6,70

0.4

9,87

0.1

105.

914

,382

.435

1,21

7.9

149,

024.

9

1112

4,99

5.8

171,

774.

546

,778

.893

2,29

8.8

96,8

96.3

308,

613.

931

5,15

4.1

6,54

0.1

9,77

6.0

112.

615

,195

.635

3,38

2.7

148,

321.

8

1213

3,42

2.5

179,

742.

446

,319

.893

7,10

6.5

97,0

84.3

304,

545.

230

9,93

4.2

5,38

9.0

9,84

1.9

147.

218

,678

.436

4,37

4.0

142,

435.

5

2012

/ 0

112

6,16

0.8

172,

597.

646

,436

.893

8,03

7.0

97,6

39.6

306,

585.

431

2,56

2.9

5,97

7.5

9,99

5.2

144.

618

,604

.736

2,67

3.9

142,

393.

6

0212

7,75

9.3

173,

260.

245

,500

.994

3,78

2.0

100,

699.

230

6,96

1.2

313,

296.

96,

335.

810

,117

.014

4.6

18,7

03.8

364,

173.

614

2,98

2.7

03*

131,

032.

818

3,20

0.0

52,1

67.2

949,

079.

398

,753

.430

6,73

8.6

314,

783.

58,

045.

010

,621

.414

7.7

18,7

23.9

370,

787.

414

3,30

7.0

Det

yrim

e nd

aj b

ankë

s qe

ndro

re/

lia

bilit

ies

to c

entra

l Ban

k

Dep

ozita

të p

ërfs

hira

para

në e

gj

erë/

Dep

osits

incl

uded

in b

road

m

oney

(16+

17)

D

epoz

ita të

pa

për

fshi

ra n

ë pa

ranë

e g

jerë

/ D

epos

its n

ot

incl

uded

in b

road

m

oney

hua

të/

loan

s

aksi

one

dhe

inst

rum

ente

të tj

erë

të k

apita

lit/

Shar

es

and

othe

r equ

ity

Det

yrim

e të

tjer

a ne

to/

oth

er n

et

liabi

litie

s

axh

ustim

i i k

onso

lidim

it/

con

solid

atio

n ad

just

men

t D

epoz

ita të

tran

sfer

-ue

shm

e /

tran

sfer

-ab

le d

epos

its

Dep

ozita

të tj

era

/ o

ther

dep

osits

nga

të c

ilat:

Reze

rva

rivle

rësi

mi/

o

f whi

ch: v

alua

-tio

n ad

just

men

t

1415

1617

1819

2021

2223

2009

/ 1

232

,490

.466

0,88

5.7

115,

884.

754

5,00

1.0

17,2

26.9

1.0

89,3

14.0

-1,0

11.4

8,16

6.5

2,11

0.2

2010

/ 1

213

,011

.978

3,20

8.8

129,

777.

765

3,43

1.1

20,7

12.9

1.0

97,6

02.0

-93.

221

,585

.21,

039.

1

2011

/ 1

226

,383

.787

3,22

8.0

130,

169.

474

3,05

8.6

25,4

24.4

788.

210

1,65

2.3

-177

.940

,192

.92,

859.

6

2011

/ 1

024

,455

.086

4,25

5.8

131,

952.

273

2,30

3.6

26,3

14.7

2.9

99,3

30.7

-1,4

87.1

36,6

77.4

3,25

6.5

1124

,569

.586

7,53

2.0

131,

061.

873

6,47

0.2

25,1

04.0

2.8

98,1

98.8

-2,1

58.8

38,9

22.8

2,96

4.7

1226

,383

.787

3,22

8.0

130,

169.

474

3,05

8.6

25,4

24.4

788.

210

1,65

2.3

-177

.940

,192

.92,

859.

6

2012

/ 0

124

,940

.787

0,61

9.6

123,

764.

274

6,85

5.4

24,8

24.5

822.

810

0,19

4.0

-1,2

66.0

39,6

23.9

3,17

2.4

0223

,515

.487

7,84

0.2

122,

973.

275

4,86

7.0

24,2

70.1

826.

710

2,25

4.4

-501

.739

,644

.33,

190.

3

0321

,695

.488

2,71

0.6

125,

509.

175

7,20

1.5

27,0

37.2

835.

410

3,04

1.2

-32.

242

,232

.82,

559.

5Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.

*në

të d

hëna

t e k

redi

së p

ër m

uajin

mar

s 20

12 ë

shtë

bër

ë rik

lasi

fikim

i i k

redi

së n

ga k

redi

për

jore

zide

ntët

kred

i për

kor

porta

ta të

tjer

a jo

finan

ciar

e.

*in

the

data

of l

oans

for m

arch

201

2 ha

s be

en a

recl

assi

ficat

ion

from

loan

s gi

ven

to n

onre

side

nts

to lo

ans

give

n to

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

84 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 85

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

84 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 85

othe

r non

finan

cial

cor

pora

tions

.

1-5

BilA

nc

i Sek

tORi

Al i

ShO

qëR

ive

të k

uRS

im-k

Red

itit

Sec

tORA

l BA

lAn

ce

Shee

t O

F SA

vin

GS

And

lO

An A

SSO

ciA

tiO

nS

1-5

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

to

tali

i mje

teve

/ to

tal a

sset

s (2

+3+

4+7+

8+11

+12

)

mon

edha

dhe

kar

të-

mon

edha

lekë

/ n

otes

and

coi

ns in

na

tiona

l cur

renc

y

mon

edha

dhe

kar

të-

mon

edha

valu

të/

not

es a

nd c

oins

in

fore

ign

curr

ency

Dep

ozita

/ D

epos

its

(5+

6)

letra

me

vler

ë/

Secu

ritie

s

hua

të/

loan

s (9

+10

)

mje

te të

tjer

a/

oth

er fi

nanc

ial

asse

ts

mje

te jo

finan

ciar

e/

non

finan

cial

ass

ets

Bank

at p

arad

e-po

zitu

ese/

Dep

osit

mon

ey b

anks

korp

orat

at e

tjer

a fin

anci

are/

oth

er

finan

cial

cor

pora

-tio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/ o

ther

re

side

nt s

ecto

rs

korp

orat

at e

tje

ra jo

finan

-ci

are

/ o

ther

no

nfin

anci

al

corp

orat

ions

12

34

56

78

910

1112

2009

/ iv

4,9

09.4

1

6.2

2.7

4

65.8

2

20.1

2

45.6

_

4

,299

.8

4,2

99.8

_

1

12.4

1

2.5

2010

/ iv

5,2

43.2

3

0.0

3.0

5

87.4

2

68.4

3

19.0

_

4

,475

.3

4,4

75.3

_

1

32.9

1

4.7

2011

/ iv

5,3

79.6

2

1.7

1.9

6

36.7

3

45.0

2

91.8

1

9.7

4,5

20.0

4

,520

.0

_

164

.5

15.

0

2011

/ i

5,2

16.2

2

9.9

3.0

6

11.8

3

13.9

2

97.9

_

4

,417

.8

4,4

17.8

_

1

40.6

1

3.1

ii 5

,259

.9

33.

8 3

.3

678

.9

320

.3

358

.6

_

4,3

84.4

4

,384

.4

_

143

.8

15.

6

iii

5,2

88.7

4

2.0

2.5

6

94.9

3

12.8

3

82.1

_

4

,379

.3

4,3

79.3

_

1

54.1

1

5.9

iv 5

,379

.6

21.

7 1

.9

636

.7

345

.0

291

.8

19.

7 4

,520

.0

4,5

20.0

_

1

64.5

1

5.0

Det

yrim

et to

tale

/

tota

l lia

bilit

ies

(2+

5+8+

12+

13)

Dep

ozita

të p

ërfs

hira

par

anë

e gj

erë/

D

epos

its in

clud

ed in

br

oad

mon

ey (3

+4)

Dep

ozita

të p

apër

fshi

-ra

para

në e

gje

rë/

Dep

osits

exc

lude

d fro

m

broa

d m

oney

(6+

7)

hua

të/

loan

s (9

+10

+11

)

Det

yrim

e të

tjer

a/

oth

er li

abili

ties

aksi

one

dhe

inst

rum

ente

të tj

erë

të k

apita

lit/

Shar

es

and

othe

r equ

ity

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/ o

ther

re

side

nt s

ecto

rs

korp

orat

at e

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/ o

ther

re

side

nt s

ecto

rs

korp

orat

at e

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

korp

orat

at e

tjer

a fin

anci

are/

oth

er

finan

cial

cor

pora

-tio

ns

Bank

at p

arad

e-po

zitu

ese/

Dep

osit

mon

ey b

anks

Qev

eria

qen

-dr

ore/

cen

tral

Gov

ernm

ent

12

34

56

78

910

1112

13

2009

/ iv

4,9

09.4

1

,539

.4

1,5

39.4

_

0

.2

0.2

_

2

,545

.8

2,5

45.8

_

_

1

22.1

7

01.9

2010

/ iv

5,2

43.2

1

,759

.4

1,7

59.4

_

1

6.9

16.

9 _

2

,569

.3

2,5

69.3

_

_

1

25.5

7

72.0

2011

/ iv

5,3

79.6

1

,895

.6

1,8

95.6

_

2

0.0

20.

0 _

2

,525

.7

2,5

25.7

_

_

1

28.6

8

09.8

2011

/ i

5,2

16.2

1

,788

.6

1,7

88.6

_

1

7.9

17.

9 _

2

,516

.1

2,5

16.1

_

_

1

04.0

7

89.8

ii 5

,259

.9

1,8

35.3

1

,835

.3

_

18.

5 1

8.5

_

2,5

03.6

2

,496

.6

7.0

_

9

9.6

802

.9

iii

5,2

88.7

1

,873

.9

1,8

73.9

_

1

8.6

18.

6 _

2

,475

.2

2,4

75.2

_

_

1

05.1

8

15.8

iv 5

,379

.6

1,8

95.6

1

,895

.6

_

20.

0 2

0.0

_

2,5

25.7

2

,525

.7

_

_

128

.6

809

.8

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

86 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 87

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

86 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 87

1-6

PARA

qit

jA m

On

etAR

e e

kORP

ORA

tAve

tjeR

A d

ePO

Zitu

eSe

m

On

etAR

Y Su

RveY

OF

Oth

eR d

ePO

SitO

RY c

ORP

ORA

tiO

nS

1-6

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

mje

tet v

alu -

tore

net

o/ n

et

fore

ign

asse

ts

(2-3

)

mje

tet e

bre

ndsh

me/

D

omes

tic a

sset

s (5

+6+

9+10

+11

+12

+13

)

p

rete

ndim

e nd

aj

jore

zide

ntëv

e/

cla

ims

on

nonr

esid

ents

m

inus

: Det

yrim

e nd

aj jo

rezi

dent

ëve/

le

ss: l

iabi

litie

s to

no

nres

iden

ts

pre

tend

ime

ndaj

ba

nkës

qen

dror

e/

cla

ims

on c

entra

l Ba

nk

pre

tend

imet

net

o nd

aj q

ever

isë

qend

rore

/ n

et

clai

ms

on c

entra

l G

over

nmen

t (7-

8)

p

rete

ndim

e nd

aj k

orpo

-ra

tave

të tj

era

finan

ciar

e/

cla

ims

on

othe

r fin

anci

al

corp

orat

ions

pre

tend

imet

nda

j qe

veris

ë lo

kale

/ c

laim

s on

loca

l go

vern

men

t

pre

tend

imet

nd

aj k

orpo

rat-

ave

jofin

anci

-ar

e pu

blik

e/

cla

ims

on p

ublic

no

nfin

anci

al

corp

orat

ions

pre

tend

imet

nda

j ko

rpor

atav

e të

tje

ra jo

finan

ciar

e/

cla

ims

on o

ther

no

nfin

anci

al

corp

orat

ions

pre

tend

ime

ndaj

sek

-to

rëve

të tj

erë

rezi

dent

ë/

cla

ims

on

othe

r res

iden

t se

ctor

s

pre

tend

imet

nd

aj q

ever

isë

qend

rore

/ c

laim

s on

c

entra

l Gov

-er

nmen

t

min

us: D

etyr

ime

ndaj

qev

eris

ë qe

ndro

re/

less

: li

abili

ties

to c

entra

l G

over

nmen

t

12

34

56

78

910

1112

13

2009

/ 1

229

,976

.086

,689

.156

,713

.178

4,78

3.2

75,7

31.1

269,

922.

627

3,05

5.2

3,13

2.6

6,27

7.9

_12

,056

.327

5,47

9.8

145,

315.

6

2010

/ 1

286

,581

.412

3,94

6.5

37,3

65.1

855,

406.

888

,267

.528

5,45

8.0

291,

440.

05,

982.

09,

023.

585

.09,

373.

831

5,87

9.1

147,

320.

0

2011

/ 1

213

3,42

4.5

179,

744.

346

,319

.894

1,95

9.7

97,1

06.0

304,

565.

030

9,95

3.9

5,38

9.0

10,1

33.6

147.

218

,678

.436

4,37

4.0

146,

955.

5

2011

/ 1

012

4,25

8.8

169,

160.

044

,901

.293

4,84

0.2

95,2

71.1

310,

206.

431

6,90

6.8

6,70

0.4

10,2

52.2

105.

914

,382

.435

1,21

7.9

153,

404.

3

1112

4,99

8.3

171,

777.

046

,778

.893

7,10

2.3

96,9

38.3

308,

613.

931

5,15

4.1

6,54

0.1

10,1

58.1

112.

615

,195

.635

3,38

2.7

152,

701.

1

1213

3,42

4.5

179,

744.

346

,319

.894

1,95

9.7

97,1

06.0

304,

565.

030

9,95

3.9

5,38

9.0

10,1

33.6

147.

218

,678

.436

4,37

4.0

146,

955.

5

2012

/ 0

112

6,16

2.7

172,

599.

546

,436

.894

2,89

0.2

97,6

61.3

306,

605.

231

2,58

2.7

5,97

7.5

10,2

86.9

144.

618

,604

.736

2,67

3.9

146,

913.

6

0212

7,76

1.2

173,

262.

145

,500

.994

8,63

5.2

100,

720.

930

6,98

0.9

313,

316.

76,

335.

810

,408

.714

4.6

18,7

03.8

364,

173.

614

7,50

2.7

03*

131,

034.

718

3,20

1.9

52,1

67.2

953,

932.

698

,775

.130

6,75

8.3

314,

803.

38,

045.

010

,913

.214

7.7

18,7

23.9

370,

787.

414

7,82

7.0

Det

yrim

e nd

aj

bank

ës q

endr

ore/

li

abili

ties

to c

entra

l Ba

nk

Dep

ozita

të p

ërfs

hira

para

në e

gje

rë/

Dep

osits

incl

uded

in b

road

mon

ey

(16+

17)

D

epoz

ita të

pa

përfs

hira

para

e gj

erë/

Dep

osits

no

t inc

lude

d in

br

oad

mon

ey

hua

të/

loan

s

aksi

one

dhe

inst

rum

ente

tjerë

të k

apita

lit/

Shar

es a

nd o

ther

eq

uity

D

etyr

ime

të tj

era

neto

/ o

ther

net

lia

bilit

ies

axh

ustim

i i k

onso

lidim

it/

con

solid

atio

n ad

just

men

t D

epoz

ita të

tran

sfer

uesh

me/

tr

ansf

erab

le d

epos

its

Dep

ozita

të tj

era/

o

ther

dep

osits

nga

të c

ilat:

Reze

rva

rivle

resi

mi/

o

f whi

ch: v

alua

-tio

n ad

just

men

t

1415

1617

1819

2021

2223

2009

/ 1

232

,490

.466

2,42

5.2

115,

884.

754

6,54

0.5

17,2

27.1

2,54

6.8

90,0

15.9

-1,0

11.4

8,16

3.6

1,89

0.1

2010

/ 1

213

,011

.978

4,96

8.2

129,

777.

765

5,19

0.5

20,7

29.9

2,57

0.4

98,3

74.1

-93.

221

,563

.177

0.7

2011

/ 1

226

,383

.787

5,12

3.5

130,

169.

474

4,95

4.2

25,4

44.4

3,31

3.9

102,

462.

0-1

77.9

40,1

42.0

2,51

4.7

2011

/ 1

024

,455

.086

6,12

9.8

131,

952.

273

4,17

7.6

26,3

33.3

2,47

8.1

100,

146.

5-1

,487

.136

,612

.62,

943.

7

1124

,569

.586

9,40

6.0

131,

061.

873

8,34

4.2

25,1

22.6

2,47

8.0

99,0

14.6

-2,1

58.8

38,8

58.0

2,65

1.9

1226

,383

.787

5,12

3.5

130,

169.

474

4,95

4.2

25,4

44.4

3,31

3.9

102,

462.

0-1

77.9

40,1

42.0

2,51

4.7

2012

/ 0

124

,940

.787

2,51

5.1

123,

764.

274

8,75

1.0

24,8

44.5

3,34

8.5

101,

003.

7-1

,266

.039

,573

.02,

827.

5

0223

,515

.487

9,73

5.7

122,

973.

275

6,76

2.5

24,2

90.1

3,35

2.4

103,

064.

1-5

01.7

39,5

93.4

2,84

5.3

0321

,695

.488

4,60

6.1

125,

509.

175

9,09

7.1

27,0

57.2

3,36

1.1

103,

851.

0-3

2.2

42,1

81.9

2,21

4.6

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.*n

ë të

dhë

nat e

kre

disë

për

mua

jin m

ars

2012

ësh

të b

ërë

rikla

sifik

im i

kred

isë

nga

kred

i për

jore

zide

ntët

kred

i për

kor

porta

ta të

tjer

a jo

finan

ciar

e.*i

n th

e da

ta o

f loa

ns fo

r mar

ch 2

012

has

been

a re

clas

sific

atio

n fro

m lo

ans

give

n to

non

resi

dent

s to

loan

s gi

ven

to o

ther

non

finan

cial

cor

pora

tions

.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

86 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 87

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

86 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 87

1-7

PARA

qit

jA m

On

etAR

e e

kORP

ORA

tAve

deP

OZi

tueS

e

m

On

etAR

Y Su

RveY

OF

deP

OSi

tORY

cO

RPO

RAti

On

S 1-

7n

ë m

iliO

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he

in

mil

liO

nS

All,

en

d O

F Pe

RiO

d

mje

tet v

alu -

tore

net

o/ n

et

fore

ign

asse

ts

(2-3

)

mje

tet e

br

ends

hme/

D

omes

tic a

sset

s (5

+8)

pre

tend

ime

ndaj

jore

zi-

dent

ëve/

cla

ims

on n

onre

side

nts

min

us: D

etyr

ime

ndaj

jore

zi-

dent

ëve/

les

s:

liab

ilitie

s to

no

nres

iden

ts

pre

tend

ime

ndaj

sek

-to

rëve

të tj

erë/

cla

ims

on o

ther

sec

tors

(9

+10

+11

+12

+13

)

pret

endi

met

net

o nd

aj q

ever

isë

qend

rore

/ n

et

clai

ms

on c

entra

l G

over

nmen

t (6

-7)

pret

endi

met

nda

j qe

veris

ë qe

ndro

re/

cla

ims

on c

entra

l G

over

nmen

t

min

us: D

etyr

ime

ndaj

qev

eris

ë qe

ndro

re/

less

: li

abili

ties

to c

en-

tral G

over

nmen

t

pre

tend

ime

ndaj

ko

rpor

atav

e të

tje

ra fi

nanc

iare

/ c

laim

s on

oth

er

finan

cial

cor

pora

-tio

ns

pre

tend

imet

nd

aj q

ever

isë

loka

le/

cla

ims

on lo

cal g

over

n-m

ent

pre

tend

imet

nda

j ko

rpor

atav

e jo

fi-na

ncia

re p

ublik

e/

cla

ims

on p

ublic

no

nfin

anci

al

corp

orat

ions

pre

tend

imet

nda

j ko

rpor

atav

e të

tje

ra jo

finan

ciar

e/

cla

ims

on o

ther

no

nfin

anci

al c

or-

pora

tions

pre

tend

ime

ndaj

se

ktor

ëve

të tj

erë

rezi

dent

ë/ c

laim

s on

oth

er re

side

nt

sect

ors

12

34

56

78

910

1112

13

2009

/ 1

224

4,44

2.7

322,

912.

478

,469

.778

1,94

2.8

341,

292.

435

5,34

4.6

14,0

52.3

440,

650.

46,

277.

9_

12,0

56.3

275,

479.

814

6,83

6.4

2010

/ 1

233

9,40

9.2

398,

574.

759

,165

.582

6,84

8.0

343,

395.

135

8,36

8.8

14,9

73.7

483,

453.

09,

023.

585

.09,

373.

831

5,87

9.1

149,

091.

6

2011

/ 1

238

9,08

2.3

456,

220.

067

,137

.690

3,86

0.2

361,

663.

037

7,54

4.7

15,8

81.7

542,

197.

210

,133

.614

7.2

18,6

78.4

364,

374.

014

8,86

4.0

2011

/ 1

037

9,23

3.5

444,

844.

165

,610

.788

9,05

9.3

357,

809.

738

3,62

9.2

25,8

19.5

531,

249.

610

,252

.210

5.9

14,3

82.4

351,

217.

915

5,29

1.2

1137

8,28

5.5

445,

881.

967

,596

.489

4,55

2.8

361,

107.

238

2,56

8.5

21,4

61.2

533,

445.

610

,158

.111

2.6

15,1

95.6

353,

382.

715

4,59

6.6

1238

9,08

2.3

456,

220.

067

,137

.690

3,86

0.2

361,

663.

037

7,54

4.7

15,8

81.7

542,

197.

210

,133

.614

7.2

18,6

78.4

364,

374.

014

8,86

4.0

2012

/ 0

138

1,56

5.0

449,

866.

668

,301

.690

1,21

6.0

360,

663.

638

0,10

7.5

19,4

43.9

540,

552.

410

,286

.914

4.6

18,6

04.7

362,

673.

914

8,84

2.3

0238

3,83

1.3

450,

948.

867

,117

.590

6,38

3.8

363,

526.

338

1,06

0.7

17,5

34.4

542,

857.

510

,408

.714

4.6

18,7

03.8

364,

173.

614

9,42

6.8

03*

386,

872.

346

0,87

3.0

74,0

00.7

908,

418.

735

8,09

2.3

379,

461.

721

,369

.555

0,32

6.4

10,9

13.2

147.

718

,723

.937

0,78

7.4

149,

754.

2

Det

yrim

et e

pa

rasë

gjer

ë/

Broa

d m

oney

li-

abili

ties

(15+

16)

p

araj

a ja

shtë

ko

rpor

atav

e de

pozi

tues

e/

mon

ey o

utsi

de

depo

sito

ry

corp

orat

ions

Dep

ozita

të p

ërfs

hira

par

anë

e gj

erë/

D

epos

its in

clud

ed in

br

oad

mon

ey (1

7+18

)

D

epoz

ita të

pa

për

fshi

ra

në p

aran

ë e

gjer

ë/ D

epos

-its

exc

lude

d fro

m b

road

m

oney

hua

të/

loan

s ll

ogar

i të

pagu

eshm

e/ o

ther

ac

coun

ts p

ayab

le

ak

sion

e dh

e in

stru

men

te të

tjer

ë të

kap

italit

/ Sh

ares

an

d ot

her e

quity

Det

yrim

e të

tjer

a ne

to/

oth

er li

abili

ties

net

axh

ustim

i i k

onso

lidim

it/

con

solid

atio

n ad

just

men

t D

epoz

ita të

tra

nsfe

rues

hme/

tr

ansf

erab

le

depo

sits

Dep

ozita

tjera

/ o

ther

de

posi

ts

nga

te c

ilat:

reze

rva

rivle

resi

mi/

o

f whi

ch: v

alua

tion

adju

stm

ent

1415

1617

1819

2021

2223

2425

2009

/ 1

287

1,46

9.5

209,

043.

866

2,42

5.7

115,

885.

354

6,54

0.5

17,9

37.0

2,54

6.8

720.

613

0,01

3.0

3,29

4.8

3,51

6.5

182.

2

2010

/ 1

298

0,28

3.9

195,

059.

078

5,22

5.0

130,

026.

965

5,19

8.1

21,3

55.2

2,57

0.4

797.

915

0,62

0.8

17,0

85.2

10,2

82.6

346.

5

2011

/ 1

21,

070,

149.

519

4,92

3.2

875,

226.

313

0,27

0.2

744,

956.

126

,106

.43,

313.

990

1.1

162,

454.

024

,572

.829

,672

.234

5.4

2011

/ 1

01,

053,

377.

418

6,59

2.0

866,

785.

413

1,95

1.0

734,

834.

427

,796

.02,

478.

185

8.6

156,

692.

220

,769

.226

,388

.070

2.6

111,

057,

110.

618

7,23

4.3

869,

876.

313

1,53

2.1

738,

344.

226

,264

.62,

478.

087

0.0

157,

591.

221

,568

.528

,167

.135

6.9

121,

070,

149.

519

4,92

3.2

875,

226.

313

0,27

0.2

744,

956.

126

,106

.43,

313.

990

1.1

162,

454.

024

,572

.829

,672

.234

5.4

2012

/ 0

11,

061,

214.

518

8,20

8.6

873,

005.

912

3,76

2.3

749,

243.

626

,399

.53,

348.

590

6.1

161,

771.

423

,076

.628

,893

.624

7.3

021,

067,

141.

618

7,35

2.5

879,

789.

112

2,97

2.1

756,

817.

025

,596

.33,

352.

492

0.9

164,

038.

823

,195

.128

,777

.638

7.5

031,

070,

249.

618

5,62

7.5

884,

622.

112

5,50

7.8

759,

114.

327

,928

.93,

361.

193

7.2

160,

426.

423

,125

.031

,059

.91,

327.

9Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.

*në

të d

hëna

t e k

redi

së p

ër m

uajin

mar

s 20

12 ë

shtë

bër

ë rik

lasi

fikim

i i k

redi

së n

ga k

redi

për

jore

zide

ntët

kred

i për

kor

porta

ta të

tjer

a jo

finan

ciar

e.

*in

the

data

of l

oans

for m

arch

201

2 ha

s be

en a

recl

assi

ficat

ion

from

loan

s gi

ven

to n

onre

side

nts

to lo

ans

give

n to

oth

er n

onfin

anci

al c

orpo

ratio

ns.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

88 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 89

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

88 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 89

1-8A AGReGAtët mOnetARë dhe PëRBëRëSit e tYRe mOnetARY AGGReGAteS And theiR cOmPOnentS 1-8A

m3 (2+7)

m2 (3+6)

Depozitat në valutë/ Deposits in foreign

currencym1 (4+5)

Depozitat me afat në lekë/ time deposits in

national currency

paraja jashtë korpo-ratave depozituese/ currency outside

depository corpora-tions

Depozitat pa afat në lekë/ current ac-counts and non-term deposits in national

currency

1 2 3 4 5 6 7

Gjendja në fund të periudhës (në milionë lekë)/ Stock at end of period (in millions all)

2009 / 12 871,469.5 578,181.5 284,505.5 209,043.7 75,461.8 293,675.9 293,288.0

2010 / 12 980,283.9 604,517.3 275,427.3 195,059.0 80,368.4 329,090.0 375,766.6

2011 / 12 1,070,149.6 647,003.3 276,898.1 194,923.2 81,974.9 370,105.2 423,146.2

2011 / 10 1,053,377.3 631,260.9 267,189.3 186,592.0 80,597.3 364,071.6 422,116.5

11 1,057,110.6 637,089.8 269,123.6 187,234.3 81,889.3 367,966.2 420,020.8

12 1,070,149.6 647,003.3 276,898.1 194,923.2 81,974.9 370,105.2 423,146.2

2012 / 01 1,061,214.5 641,761.1 265,229.6 188,208.6 77,020.9 376,531.6 419,453.4

02 1,067,141.6 644,320.9 265,885.8 187,352.5 78,533.3 378,435.1 422,820.7

03 1,070,249.6 645,619.3 264,655.9 185,627.5 79,028.4 380,963.4 424,630.3

ndryshimi vjetor në përqindje/ annual percentage changes

2009 / 12 6.8 4.2 0.6 6.8 -13.3 7.9 12.5

2010 / 12 12.5 4.6 -3.2 -6.7 6.5 12.1 28.1

2011 / 12 9.2 7.0 0.5 -0.1 2.0 12.5 12.6

2011 / 10 10.6 6.7 -1.0 -2.3 2.2 13.1 17.1

11 10.0 7.4 0.8 -1.1 5.7 12.7 14.1

12 9.2 7.0 0.5 -0.1 2.0 12.5 12.6

2012 / 01 8.1 6.7 0.7 0.9 0.2 11.4 10.4

02 9.1 6.6 1.4 0.8 2.7 10.6 13.2

03 8.8 6.0 0.3 0.0 1.0 10.2 13.5Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.

1-8B kundëRPARtitë e AGReGAtëve mOnetARë cOunteRPARtS OF mOnetARY AGGReGAteS 1-8B

mjetet valutore neto/ net Foreign

assets mjetet e brendshme/ Domestic

assets (3+4)

të tjera neto/ other items net

pretendimet ndaj qeverisë qendrore neto/ net claims on central

Government

pretendime ndaj sektorëve të tjerë*/ claims on other sectors*

1 2 3 4 5

Gjendja në fund të periudhës (milionë lekë)/ Stock at end of period (in millions all)

2009 / 12 244,442.7 781,942.8 341,292.4 440,650.4 3,516.5

2010 / 12 339,409.2 826,848.0 343,395.1 483,453.0 10,282.6

2011 / 12 389,082.3 903,860.2 361,663.0 542,197.2 29,672.2

2011 / 10 379,233.5 889,059.3 357,809.7 531,249.6 26,388.0

11 378,285.5 894,552.8 361,107.2 533,445.6 28,167.1

12 389,082.3 903,860.2 361,663.0 542,197.2 29,672.2

2012 / 01 381,565.0 901,216.0 360,663.6 540,552.4 28,893.6

02 383,831.3 906,383.8 363,526.3 542,857.5 28,777.6

03 386,872.3 908,418.7 358,092.3 550,326.4 31,059.9

ndryshimi vjetor në përqindje/ annual percentage changes

mjetet e brendshme/ Domestic assets (3+4)

mjetet valutore neto/ net foreign assets pretendimet ndaj qeverisë qendrore neto/ net claims on central Govern-

ment

pretendime ndaj sektorëve të tjerë*/ claims on other sectors*

1 2 3 4

2009 / 12 18.3 8.8 6.0 11.1

2010 / 12 38.9 5.7 0.6 9.7

2011 / 12 14.6 9.3 5.3 12.2

2011 / 10 17.6 9.9 3.2 14.8

11 12.5 10.2 7.7 12.0

12 14.6 9.3 5.3 12.2

2012 / 01 14.1 8.8 4.8 11.7

02 19.8 7.7 3.3 11.0

03 22.4 6.9 1.3 10.9 Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.1) Përfshin kredinë për ekonominë dhe pretendime të tjera ndaj sektorëve mbajtës së parasë së gjerë. 1) include credit to economy and other claims on broad money holding sectors.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

88 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 89

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

88 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 89

1-9

deP

OZi

tAt

lekë

SiP

AS S

ektO

Rit¹

den

Om

inAt

ed d

ePO

SitS

BY

Sec

tOR1

1-9

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

tota

li i

depo

zita

ve/

tota

l dep

osits

(2

+8)

llo

gari

rrje

dhes

e dh

e de

pozi

ta p

a af

at/

cur

rent

ac

coun

t and

si

ght d

epos

its

(3+

4+5+

6+7)

Dep

ozita

t me

afat

/ ti

me

depo

sits

(9

+10

+11

+12

+13

)

Qev

eria

lo

kale

/ lo

cal

gove

rnm

ent

korp

orat

at jo

fi-na

ncia

re p

ublik

e/

publ

ic n

onfin

an-

cial

cor

pora

tions

kor

po-

rata

të tj

era

finan

ciar

e/

oth

er fi

nanc

ial

corp

orat

ions

kor

pora

ta të

tje

ra jo

finan

ciar

e/

oth

er n

onfin

anci

al

corp

orat

ions

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/ o

ther

re

side

nt s

ecto

rs

Qev

eria

loka

le/

loca

l gov

ernm

ent

korp

orat

at jo

fi-na

ncia

re p

ublik

e/

publ

ic n

onfin

an-

cial

cor

pora

tions

kor

pora

ta të

tje

ra fi

nanc

iare

/ o

ther

fina

ncia

l co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tjer

a jo

finan

ciar

e/

oth

er n

onfin

an-

cial

cor

pora

tions

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/ o

ther

re

side

nt s

ecto

rs

1

2 3

4

5

6

7

8

9

1011

1213

2009

/ 1

2 3

69,1

37.7

7

5,46

1.8

478

.1

7,7

95.6

6

75.3

2

0,87

9.3

45,

633.

5 2

93,6

75.9

8

.4

3,3

78.4

7

86.6

9

,898

.3

279

,604

.3

2010

/ 1

2 4

09,4

58.4

8

0,36

8.4

948

.1

7,1

34.0

9

20.6

2

2,50

5.0

48,

860.

8 3

29,0

90.0

5

5.1

3,0

54.3

1

,773

.4

8,3

16.8

3

15,8

90.5

2011

/ 1

2 4

52,0

80.1

8

1,97

4.9

1,1

57.4

7

,303

.5

532

.5

20,

681.

5 5

2,30

0.1

370

,105

.2

109

.6

2,6

08.9

1

,423

.5

11,

292.

5 3

54,6

70.8

2011

/ 1

0 4

44,6

68.9

8

0,59

7.3

1,2

69.3

8

,318

.3

504

.9

21,

063.

0 4

9,44

1.8

364

,071

.6

109

.0

3,5

50.1

2

,094

.0

9,5

24.0

3

48,7

94.5

11 4

49,8

55.5

8

1,88

9.3

1,2

59.2

8

,146

.9

999

.9

21,

211.

7 5

0,27

1.5

367

,966

.2

109

.2

3,2

51.3

1

,547

.3

10,

636.

9 3

52,4

21.5

12 4

52,0

80.1

8

1,97

4.9

1,1

57.4

7

,303

.5

532

.5

20,

681.

5 5

2,30

0.1

370

,105

.2

109

.6

2,6

08.9

1

,423

.5

11,

292.

5 3

54,6

70.8

2012

/ 0

1 4

53,5

52.5

7

7,02

0.9

1,3

47.8

7

,232

.6

384

.6

19,

122.

8 4

8,93

3.1

376

,531

.6

29.

1 3

,584

.2

2,0

27.0

1

0,37

6.9

360

,514

.3

02 4

56,9

68.4

7

8,53

3.3

1,2

07.9

7

,265

.9

407

.2

19,

710.

7 4

9,94

1.7

378

,435

.1

30.

8 2

,477

.3

2,2

77.2

1

0,24

1.1

363

,408

.8

03 4

59,9

91.8

7

9,02

8.4

1,4

32.5

7

,689

.7

529

.9

19,

130.

9 5

0,24

5.4

380

,963

.4

31.

5 2

,673

.1

2,5

60.8

9

,649

.5

366

,048

.5

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.1)

Për

fshi

hen

vetë

m ll

ogar

itë d

he d

epoz

itat q

ë ja

në p

jesë

e p

aras

ë së

gje

rë.

1) d

epos

its in

clud

ed in

bro

ad m

oney

.

1-10

deP

OZi

tAt

vAlu

të S

iPAS

Sek

tORi

FO

ReiG

n c

uRR

enc

Y d

enO

min

Ated

deP

OSi

tS B

Y Se

ctO

R1 1

-10

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

tota

li i

depo

zita

ve/

tota

l dep

osits

(1

5+21

)

l

loga

ri rr

jedh

ëse

dhe

depo

zita

pa

afat

/ c

urre

nt a

ccou

nt

and

sigh

t dep

osits

(1

6+17

+18

+19

+20

)

Dep

ozita

t me

afat

/

tim

e de

posi

ts

(22+

23+

24+

25+

26)

Qev

eria

loka

le/

loca

l gov

ern-

men

t

korp

orat

at jo

fi-na

ncia

re p

ublik

e/

publ

ic n

onfin

an-

cial

cor

pora

tions

kor

pora

ta të

tje

ra fi

nanc

iare

/ o

ther

fina

ncia

l co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tjer

a jo

finan

ciar

e/

oth

er n

onfin

an-

cial

cor

pora

tions

Sek

torë

tjerë

rezi

dent

ë/

oth

er re

side

nt

sect

ors

Qev

eria

loka

le/

loca

l gov

ernm

ent

korp

orat

at jo

fi-na

ncia

re p

ublik

e/

publ

ic n

onfin

anci

al

corp

orat

ions

kor

po-

rata

të tj

era

finan

ciar

e/

oth

er fi

nanc

ial

corp

orat

ions

korp

orat

a të

tjer

a jo

finan

ciar

e/

oth

er n

onfin

an-

cial

cor

pora

tions

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/

oth

er

resi

dent

se

ctor

s

14

15

16

17

18

19

20

21

2223

2425

26

2009

/ 1

2 2

93,2

88.0

7

5,42

2.6

153

.7

2,7

71.9

4

26.8

2

5,62

7.3

46,

443.

0 2

17,8

65.3

1

59.3

3

,999

.1

3,2

46.0

1

3,95

5.6

196

,505

.4

2010

/ 1

2 3

75,7

66.6

8

7,47

1.8

256

.0

4,1

02.0

9

71.9

2

9,54

7.6

52,

594.

2 2

88,2

94.8

2

37.0

4

,470

.0

5,2

29.1

2

7,83

5.3

250

,523

.5

2011

/ 1

2 4

23,1

46.2

8

6,75

3.0

263

.1

2,0

91.5

9

71.8

2

8,21

7.3

55,

209.

4 3

36,3

93.2

1

7.4

3,1

50.8

5

,050

.5

26,

201.

1 3

01,9

73.4

2011

/ 1

0 4

22,1

16.5

8

9,32

8.7

390

.7

2,7

32.1

4

58.7

2

9,76

6.7

55,

980.

5 3

32,7

87.8

1

23.4

3

,875

.6

4,8

35.0

2

6,33

8.8

297

,615

.1

11 4

20,0

20.8

8

7,32

5.3

295

.7

2,7

55.6

2

74.8

2

9,30

4.9

54,

694.

3 3

32,6

95.5

1

6.8

3,0

05.3

5

,048

.0

25,

853.

0 2

98,7

72.3

12 4

23,1

46.2

8

6,75

3.0

263

.1

2,0

91.5

9

71.8

2

8,21

7.3

55,

209.

4 3

36,3

93.2

1

7.4

3,1

50.8

5

,050

.5

26,

201.

1 3

01,9

73.4

2012

/ 0

1 4

19,4

53.4

8

4,35

8.6

193

.8

2,4

39.7

3

62.7

2

7,59

4.2

53,

768.

1 3

35,0

94.8

1

6.8

2,8

88.1

5

,183

.8

20,

681.

9 3

06,3

24.3

02 4

22,8

20.7

8

2,46

2.9

154

.4

2,4

05.6

2

27.0

2

5,34

7.8

54,

328.

1 3

40,3

57.8

1

5.4

2,9

38.4

5

,354

.4

20,

962.

4 3

11,0

87.2

03 4

24,6

30.3

8

3,61

2.2

248

.9

2,7

19.8

3

03.2

2

5,85

5.3

54,

485.

0 3

41,0

18.1

2

.9

2,9

84.2

5

,192

.0

19,

519.

0 3

13,3

20.0

Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.

1) P

ërfs

hihe

n ve

tëm

llog

aritë

dhe

dep

ozita

t që

janë

pje

së e

par

asë

së g

jerë

.

1)

dep

osits

incl

uded

in b

road

mon

ey.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

90 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 91

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

90 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 91

1-11

kRe

diA

PëR

ekO

nO

min

ë Si

PAS

Sekt

ORi

t

cRe

dit

tO

ec

On

Om

Y BY

Sec

tOR

1-11

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

tota

li i k

redi

së/

tota

l cre

dit

(2+

8)

kred

ia n

ë le

kë/

cre

dit i

n na

tiona

l cur

renc

y (3

+4+

5+6+

7)

kred

ia n

ë va

lutë

/ c

red -

it in

fore

ign

curr

ency

(9

+10

+11

+12

+13

)

Qev

eria

loka

le/

loca

l gov

ernm

ent

korp

orat

at

jofin

anci

are

publ

ike/

pub

lic

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tje

ra fi

nanc

iare

/ o

ther

fina

ncia

l co

rpor

atio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/ o

ther

re

side

nt s

ecto

rs

Qev

eria

lo

kale

/ lo

cal

gove

rnm

ent

korp

orat

at

jofin

anci

are

publ

ike/

pub

lic

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tjer

a jo

finan

ciar

e/

oth

er n

onfin

an-

cial

cor

pora

tions

korp

orat

a të

tjer

a fin

anci

are/

oth

er

finan

cial

cor

pora

-tio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/ o

ther

re

side

nt s

ecto

rs

12

34

56

78

910

1112

13

2009

/ 1

2 4

40,3

97.4

1

40,4

79.9

_

6

,323

.5

70,

353.

3 8

16.3

6

2,98

6.8

299

,917

.5

_

5,7

32.8

2

05,1

26.5

5

,216

.0

83,

842.

3

2010

/ 1

2 4

83,1

29.7

1

57,1

97.3

8

5.0

5,0

22.9

8

3,23

4.9

2,9

57.0

6

5,89

7.5

325

,932

.4

_

4,3

51.0

2

32,6

44.2

5

,747

.5

83,

189.

8

2011

/ 1

2 5

41,8

99.8

1

88,7

79.1

1

47.2

8

,446

.2

108

,321

.7

3,3

64.2

6

8,49

9.9

353

,120

.7

_

10,

232.

3 2

56,0

52.2

6

,477

.7

80,

358.

5

2011

/ 1

0 5

30,8

62.5

1

77,8

49.0

1

05.9

4

,744

.6

98,

123.

7 3

,240

.4

71,

634.

5 3

53,0

13.5

_

9

,637

.8

253

,094

.3

6,6

29.7

8

3,65

1.8

11 5

33,0

57.8

1

81,3

26.7

1

12.6

5

,026

.7

100

,698

.9

3,3

27.6

7

2,16

1.0

351

,731

.1

_

10,

168.

9 2

52,6

83.8

6

,448

.4

82,

429.

9

12 5

41,8

99.8

1

88,7

79.1

1

47.2

8

,446

.2

108

,321

.7

3,3

64.2

6

8,49

9.9

353

,120

.7

_

10,

232.

3 2

56,0

52.2

6

,477

.7

80,

358.

5

2012

/ 0

1 5

40,2

55.0

1

87,0

57.7

1

44.6

8

,430

.7

106

,505

.9

3,3

63.6

6

8,61

2.9

353

,197

.3

_

10,

174.

0 2

56,1

68.0

6

,631

.6

80,

223.

7

02 5

42,5

60.5

1

88,1

50.6

1

44.6

8

,433

.4

107

,457

.0

3,5

00.4

6

8,61

5.2

354

,410

.0

_

10,

270.

4 2

56,7

16.6

6

,616

.6

80,

806.

4

03*

550

,029

.7

192

,145

.8

147

.7

8,4

19.6

1

10,8

27.6

3

,945

.9

68,

805.

1 3

57,8

84.0

_

1

0,30

4.4

259

,959

.9

6,6

75.5

8

0,94

4.2

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.1)

kre

dia

dhën

ë ng

a ko

rpor

atat

dep

ozitu

ese

(Ban

ka q

endr

ore,

ban

kat p

arad

epoz

itues

e dh

e sh

oqër

itë e

kur

sim

-kre

ditit

). 1)

cre

dit g

rant

ed b

y de

posi

tory

cor

pora

tions

(cen

tral B

ank,

dep

osit

mon

ey b

anks

and

sav

ings

and

loan

ass

ocia

tions

).*n

ë të

dhë

nat e

kre

disë

për

mua

jin m

ars

2012

ësh

të b

ërë

rikla

sifik

imi i

kre

disë

nga

kre

di p

ër jo

rezi

dent

ët n

ë kr

edi p

ër k

orpo

rtata

të tj

era

jofin

anci

are.

*in

the

data

of l

oans

for m

arch

201

2 ha

s be

en a

recl

assi

ficat

ion

from

loan

s gi

ven

to n

onre

side

nts

to lo

ans

give

n to

oth

er n

onfin

anci

al c

orpo

ratio

ns.

1-12

kRe

diA

SiP

AS A

ktiv

itet

it e

kOn

Om

ik¹

lOAn

S BY

ec

On

Om

ic A

cti

vitY

1 1-

12n

ë m

iliO

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he

in

mil

liO

nS

All,

en

d O

F Pe

RiO

d

tota

li i k

redi

për b

izne

set/

to

tal l

oans

to

bus

ines

s (2

+3+

4+5+

6+7+

8+9+

10+

11+

12+

13+

14+

15+

16+

17)

Bujq

ësia

, gju

etia

dh

e si

lvik

ultu

ra/

agric

ultu

re, h

unt-

ing

and

fore

stry

pesh

kim

i/

Fish

ing

indu

stria

nx

jerr

ëse/

m

inin

g an

d qu

arry

ing

indu

stria

rpun

uese

/ m

anuf

actu

r-in

g

prod

him

i, sh

përn

darja

e

ener

gjis

ë el

ektri

ke, e

ga

zit d

he e

uj

it/ e

lect

ricity

, ga

s an

d w

ater

su

pply

ndë

rtim

i/

con

stru

c-tio

n

treg

tia, r

ipar

imi

i aut

omje

teve

dh

e ar

tikuj

ve

shtë

piak

ë/ t

rade

, re

pair

of m

otor

ve

hicl

es a

nd

pers

onal

and

ho

useh

old

good

s

hot

elet

dhe

re

stor

ante

t/

hot

els

and

rest

aura

nts

tran

spor

ti,

mag

azin

imi

dhe

tele

ko-

mun

ikac

ioni

/ tr

ansp

ort,

stor

age

and

tele

com

mun

i-ca

tions

ndë

rmje

tësim

m

onet

ar d

he

finan

ciar

/ Fi

nanc

ial

inte

rmed

ia-

tion

pasu

ritë

e pa

tund

-sh

me,

dh

ënia

me

qira

, etj.

/

Real

est

ate,

re

ntin

g, e

tc.

adm

inis

trim

i pu

blik

/ pu

blic

ad

min

istra

-tio

n

arsi

mi/

ed

uca-

tion

Shën

-de

ti dh

e ve

prim

tarit

ë so

cial

e/

hea

lth

and

soci

al

wor

k

Shër

bim

e ko

lekt

ive,

so

cial

e dh

e in

divi

dual

e/

oth

er c

om-

mun

ity, s

ocia

l an

d pe

rson

al

serv

ice

activ

i-tie

s

të tj

era/

o

ther

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

17

2009

/ 1

229

1,21

4.3

3,06

0.1

569.

56,

727.

842

,215

.822

,392

.159

,332

.598

,050

.913

,800

.87,

391.

19,

055.

72,

374.

742

3.1

3,28

0.5

3,26

1.5

13,5

75.4

5,70

2.9

2010

/ 1

233

0,38

8.1

3,98

2.6

903.

86,

736.

747

,196

.623

,563

.265

,787

.311

3,99

6.3

14,1

18.4

10,9

10.9

10,6

31.7

2,43

7.6

797.

13,

687.

14,

797.

312

,117

.98,

723.

4

2011

/ 1

238

9,42

5.7

5,58

6.3

1,03

6.4

6,57

2.6

57,8

53.6

37,0

73.3

70,8

75.5

129,

075.

915

,876

.411

,060

.511

,404

.72,

672.

01,

660.

44,

496.

74,

675.

216

,811

.312

,695

.1

2011

/ 1

037

0,87

4.3

4,90

4.9

1,00

1.6

7,12

8.0

55,2

78.1

31,2

33.2

68,3

50.1

126,

564.

915

,301

.910

,535

.310

,334

.42,

789.

91,

688.

84,

121.

04,

788.

415

,565

.011

,289

.0

1137

3,53

4.3

5,25

3.6

985.

57,

365.

455

,618

.731

,485

.467

,792

.912

7,58

3.2

15,0

05.9

11,0

21.9

11,1

58.4

2,76

2.0

1,66

3.4

4,06

6.5

4,79

7.9

15,6

20.6

11,3

53.1

1238

9,42

5.7

5,58

6.3

1,03

6.4

6,57

2.6

57,8

53.6

37,0

73.3

70,8

75.5

129,

075.

915

,876

.411

,060

.511

,404

.72,

672.

01,

660.

44,

496.

74,

675.

216

,811

.312

,695

.1

2012

/ 0

138

7,40

1.1

5,42

1.6

1,01

9.5

6,30

2.7

59,7

91.3

32,7

46.1

68,8

30.4

134,

900.

315

,919

.810

,566

.711

,693

.72,

877.

41,

658.

64,

446.

24,

575.

516

,948

.39,

703.

2

0238

8,83

0.8

5,57

6.0

1,04

1.0

6,10

6.4

59,5

99.4

33,1

22.9

69,6

92.2

134,

042.

616

,691

.411

,192

.611

,843

.82,

780.

41,

719.

34,

532.

94,

750.

516

,515

.49,

623.

9

03*

396,

705.

65,

567.

01,

070.

47,

268.

659

,651

.733

,482

.270

,199

.413

5,96

1.5

16,5

81.6

11,2

79.7

12,4

87.4

2,75

5.0

1,72

3.1

4,61

5.8

4,68

3.2

17,0

95.5

12,2

83.7

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.1)

dhën

at e

kre

disë

nuk

për

fshi

jnë

inte

resa

t e p

ërllo

garit

ura.

1) d

ata

on lo

ans

do n

ot in

clud

e ac

crue

d in

tere

sts.

*në

të d

hëna

t e k

redi

së p

ër m

uajin

mar

s 20

12 ë

shtë

bër

ë rik

lasi

fikim

i i k

redi

së n

ga k

redi

për

jore

zide

ntët

kred

i për

biz

nese

t.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

90 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 91

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

90 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 91

*in the data of loans for march 2012 has been a reclassification from loans given to nonresidents to loans given to businesses.

1-1� kRediA SiPAS qëllimit të PëRdORimit dhe mOnedhëS PëR BiZneSet¹në miliOnë lekë, Fund PeRiudhe

BuSineSS lOAnS BY PuRPOSe And cuRRencY1 1-1�in milliOnS All, end OF PeRiOd

kredia për bizne-

set/ Business loans (2+7+12+17)

në lekë / in all

(3+4+5+6)

overdraft/ overdraft kapital qarkullues/ Working capital

Blerje pajisjesh/ machineries and ap-

pliances

pasuri të paluajtshme/ Real estate

1 2 3 4 5 6

2009 / 12 291,214.3 76,734.3 30,976.5 17,237.7 18,494.7 10,025.4

2010 / 12 330,388.1 89,529.3 33,349.8 21,738.1 21,121.2 13,320.3

2011 / 12 389,425.7 118,862.4 37,883.4 33,938.2 26,536.0 20,504.8

2011 / 10 370,874.3 104,790.9 36,622.7 25,884.3 24,471.9 17,812.1

11 373,534.3 107,514.8 36,760.4 28,541.5 24,281.2 17,931.6

12 389,425.7 118,862.4 37,883.4 33,938.2 26,536.0 20,504.8

2012 / 01 387,401.1 116,880.7 36,960.8 32,780.3 26,294.7 20,845.0

02 388,830.8 117,748.0 37,196.9 33,018.5 26,263.4 21,269.3

03* 396,705.6 121,958.9 37,712.2 36,755.5 26,153.6 21,337.7

në dollarë amerikanë / in uSD (8+9+10+11)

overdraft/ overdraft kapital qarkullues/ Working capital

Blerje pajisjesh/ machin-eries and appliances

pasuri të paluajtshme/ Real estate

7 8 9 10 11

2009 / 12 26,832.1 12,115.4 5,787.9 4,493.4 4,435.4

2010 / 12 31,186.8 12,966.4 6,116.6 6,474.7 5,629.1

2011 / 12 36,138.2 17,403.7 5,354.5 7,070.4 6,309.6

2011 / 10 34,430.2 17,351.7 5,116.6 5,923.2 6,038.8

11 34,975.0 17,098.8 5,295.2 6,349.6 6,231.4

12 36,138.2 17,403.7 5,354.5 7,070.4 6,309.6

2012 / 01 36,377.3 16,611.9 5,795.4 7,526.8 6,443.2

02 34,683.8 13,790.7 5,841.0 8,714.9 6,337.3

03 36,888.0 14,538.7 6,410.2 9,423.4 6,515.6

kredia në monedha të

tjera/ in other currenciesnë euro / in euR (13+14+15+16) overdraft/ overdraft kapital qarkullues/

Working capitalBlerje pajisjesh/ machin-

eries and appliances pasuri të paluajtshme/

Real estate

12 13 14 15 16 17

2009 / 12 186,942.0 53,528.5 26,575.6 53,511.5 53,326.4 705.8

2010 / 12 209,347.5 61,989.3 27,174.5 60,072.5 60,111.2 324.5

2011 / 12 234,203.0 68,305.4 31,695.8 65,354.7 68,847.0 222.1

2011 / 10 231,414.4 66,289.0 31,150.9 64,744.5 69,230.0 238.8

11 230,817.1 67,704.3 31,280.8 63,420.0 68,412.0 227.5

12 234,203.0 68,305.4 31,695.8 65,354.7 68,847.0 222.1

2012 / 01 233,923.2 69,299.3 30,191.2 65,820.9 68,611.8 219.9

02 236,184.5 70,312.3 30,221.5 65,504.7 70,146.1 214.4

03 237,650.7 71,270.4 29,884.2 66,587.3 69,908.8 207.9 Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.1) të dhënat e kredisë nuk përfshijnë interesat e përllogaritura. 1) data on loans do not include accrued interests.*në të dhënat e kredisë për muajin mars 2012 është bërë riklasifikimi i kredisë nga kredi për jorezidentët në kredi për bizneset.

*in the data of loans for march 2012 has been a reclassification from loans given to nonresidents to loans given to businesses.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

92 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 9�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

92 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 9�

1-14 kRediA SiPAS qëllimit të PëRdORimit dhe mOnedhëS PëR individët¹ në miliOnë lekë, Fund PeRiudhe

hOuSehOld lOAnS BY PuRPOSe And cuRRencY1 1-14 in milliOnS All, end OF PeRiOd

kredia për individët/ household

loans (2+8+14+20)

në lekë / in all (3+4+5+6+7)

overdraft/ overdraftmallra jo të

qëndrueshme/ nondurable goods

mallra të qëndrueshme/ Durable goods

pasuri të paluajt-shme/ Real estate

ushtrim aktiviteti/ Business activity

1 2 3 4 5 6 7

2009 / 12 139,779.6 56,239.5 3,859.5 14,338.2 5,228.1 25,591.3 7,222.4

2010 / 12 142,176.0 59,411.9 4,468.4 14,403.5 5,434.0 27,782.7 7,323.3

2011 / 12 141,618.3 61,524.9 5,271.1 16,128.1 5,489.7 30,285.5 4,350.5

2011 / 10 148,057.1 64,675.6 5,335.5 15,812.3 5,465.4 30,654.9 7,407.4

11 147,427.9 65,259.5 5,470.5 15,923.3 5,469.5 30,866.8 7,529.4

12 141,618.3 61,524.9 5,271.1 16,128.1 5,489.7 30,285.5 4,350.5

2012 / 01 141,265.3 61,544.9 5,259.1 16,074.3 5,413.3 30,435.8 4,362.3

02 141,728.2 61,565.4 5,210.5 15,957.0 5,400.1 30,676.6 4,321.3

03 142,004.9 61,743.7 5,355.0 15,785.0 5,415.9 30,891.9 4,295.9

në dollarë amerikanë / in uSD

(9+10+11+12+13)

overdraft/ overdraft mallra jo të qëndrueshme/ nondurable goods

mallra të qën-drueshme/ Durable

goods

pasuri të paluajt-shme/ Real estate

ushtrim aktiviteti/ Business activity

8 9 10 11 12 13

2009 / 12 2,330.8 243.0 40.1 104.5 1,846.1 97.1

2010 / 12 2,254.3 236.8 20.6 135.1 1,756.7 105.1

2011 / 12 2,253.4 251.0 35.5 93.3 1,606.5 267.2

2011 / 10 1,993.2 173.1 35.4 101.2 1,550.3 133.1

11 2,089.9 197.5 36.5 750.3 966.4 139.2

12 2,253.4 251.0 35.5 93.3 1,606.5 267.2

2012 / 01 2,165.0 210.1 42.2 78.4 1,573.8 260.6

02 2,118.6 226.6 39.1 76.7 1,521.3 255.0

03 2,074.8 227.9 40.2 87.3 1,502.6 216.8

në euro / in euR

(15+16+17+18+19)

kredia në

monedha të tjera / in other currencies overdraft/ overdraft mallra jo të qëndrueshme/

nondurable goods

mallra të qën-drueshme/ Durable

goods

pasuri të paluajt-shme/ Real estate

ushtrim aktiviteti/ Business activity

14 15 16 17 18 19 20

2009 / 12 80,748.3 2,029.4 1,666.4 2,899.4 70,031.3 4,121.9 461.0

2010 / 12 80,001.6 1,559.4 1,732.9 2,415.5 70,107.7 4,186.0 508.3

2011 / 12 77,355.1 1,624.0 1,687.8 2,912.2 68,167.1 2,964.0 484.9

2011 / 10 80,883.9 1,724.8 1,694.3 2,810.7 70,334.3 4,319.8 504.5

11 79,591.7 1,743.7 1,610.1 2,815.8 69,194.5 4,227.7 486.8

12 77,355.1 1,624.0 1,687.8 2,912.2 68,167.1 2,964.0 484.9

2012 / 01 77,070.4 1,727.2 1,675.9 2,862.9 67,847.2 2,957.3 485.0

02 77,559.3 1,754.4 1,710.0 2,877.1 68,238.1 2,979.7 484.8

03 77,703.8 1,783.8 1,744.0 3,134.2 68,085.9 2,955.9 482.6Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.1) të dhënat e kredisë nuk përfshijnë interesat e përllogaritura. 1) data on loans do not include accrued interests.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

92 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 9�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

92 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 9�

1-15

kRe

diA

SiP

AS R

Reth

it*

lOAn

S BY

diS

tRic

t* 1

-15

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

to

tali

i kre

disë

/ to

tal l

oans

(2

+3+

4+5+

6+7+

8+9+

10 )

t

iranë

/ ti

rana

D

urrë

s/ D

urrë

s e

lbas

an/

elba

san

Shk

odër

/ Sh

kodr

a k

orçë

/ ko

rca

vlo

rë/

vlor

a F

ier/

Fie

r l

ezhë

/ le

zha

tjera

/ o

ther

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

0

2009

/ iv

430

,993

.8

296

,368

.6

33,

631.

9 1

3,74

0.3

10,

995.

7 8

,421

.8

15,

726.

9 1

2,85

9.3

9,3

63.0

2

9,88

6.2

2010

/ iv

472

,564

.0

330

,634

.1

37,

138.

3 1

2,92

1.5

12,

024.

4 8

,083

.6

16,

490.

2 1

4,18

7.2

8,9

09.6

3

2,17

5.2

2011

/ iv

531

,044

.0

374

,940

.9

41,

383.

8 1

5,26

6.5

13,

128.

9 8

,649

.4

16,

477.

1 1

5,77

9.5

10,

257.

8 3

5,16

0.0

2011

/ ii

499

,204

.9

348

,552

.7

39,

149.

5 1

4,76

5.2

12,

935.

4 8

,332

.4

17,

041.

3 1

4,43

1.7

9,5

24.1

3

4,47

2.6

iii

516

,808

.3

364

,810

.3

39,

654.

2 1

5,17

0.7

12,

954.

4 8

,431

.9

16,

788.

7 1

4,82

8.3

9,7

39.3

3

4,43

0.5

iv

531

,044

.0

374

,940

.9

41,

383.

8 1

5,26

6.5

13,

128.

9 8

,649

.4

16,

477.

1 1

5,77

9.5

10,

257.

8 3

5,16

0.0

2012

/ i

538

,710

.5

383

,738

.6

40,

801.

6 1

5,27

9.7

13,

051.

5 8

,680

.3

16,

607.

8 1

5,42

4.7

10,

323.

8 3

4,80

2.5

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.*

të d

hëna

t e k

redi

së n

uk p

ërfs

hijn

ë in

tere

sat e

për

lloga

ritur

a.

*

dat

a on

loan

s do

not

incl

ude

accr

ued

inte

rest

s.

1-16

nO

RmAt

BAZ

ë të

inte

ReSi

t të

BAn

këS

Së S

hq

iPëR

iSë,

*

BA

nk

OF

AlBA

niA

keY

inte

ReSt

RAt

eS*

1-16

PëRq

ind

je

in

PeR

cen

tAG

e

D

epoz

ita n

jëdi

tore

/ o

vern

ight

dep

osit

mar

rëve

shje

ribl

erje

je n

jëja

vore

/ W

eekl

y re

purc

hase

agr

eem

ent

kred

ia n

jëdi

tore

/ o

vern

ight

cre

dit

kred

ia l

omba

rd/

lom

bard

cre

dit

vler

a/ l

evel

ndr

yshi

mi/

cha

nge

vler

a/ l

evel

ndr

yshi

mi/

cha

nge

vler

a/ l

evel

ndr

yshi

mi/

cha

nge

vler

a/ l

evel

ndr

yshi

mi/

cha

nge

12

34

56

78

2004

29/

04

3.25

_6.

25_

8.75

_12

.25

_

12/

053.

00-0

.25

6.00

-0.2

58.

50-0

.25

12.0

0-0

.25

24/

062.

75-0

.25

5.75

-0.2

58.

25-0

.25

11.7

5-0

.25

28/

07

2.50

-0.2

55.

50-0

.25

8.00

-0.2

511

.50

-0.2

5

04/

112.

25-0

.25

5.25

-0.2

57.

75-0

.25

11.2

5-0

.25

2005

31/

032.

00-0

.25

5.00

-0.2

57.

50-0

.25

11.0

0-0

.25

27/

073.

251.

255.

00_

6.75

-0.7

511

.00

_

2006

12/

073.

500.

255.

250.

257.

000.

2511

.25

0.25

30/

113.

750.

255.

500.

257.

250.

2511

.50

0.25

2007

28/

064.

000.

255.

750.

257.

500.

2511

.75

0.25

27/

094.

250.

256.

000.

257.

750.

2512

.00

0.25

30/

114.

500.

256.

250.

258.

000.

2512

.25

0.25

2008

24/

12

4.50

_6.

25_

7.00

-1.0

012

.25

_

2009

28/

014.

50_

6.25

_7.

00_

12.2

5_

29/

014.

00-0

.50

5.75

-0.5

06.

50-0

.50

11.7

5-0

.50

28/

103.

50-0

.50

5.25

-0.5

06.

00-0

.50

11.2

5-0

.50

2010

29/

073.

25-0

.25

5.00

-0.2

55.

75-0

.25

11.0

0-0

.25

2011

03/

013.

25_

5.00

_6.

751.

0011

.00

_

24/

033.

500.

255.

250.

257.

000.

2511

.25

0.25

30/

093.

25-0

.25

5.00

-0.2

56.

75-0

.25

11.0

0-0

.25

01/

123.

00-0

.25

4.75

-0.2

56.

50-0

.25

10.7

5-0

.25

2012

26/

012.

75-0

.25

4.50

-0.2

56.

25-0

.25

10.5

0-0

.25

29/

032.

50-0

.25

4.25

-0.2

56.

00-0

.25

10.2

5-0

.25

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.*t

abel

a pa

raqe

t ndr

yshi

min

e n

orm

ave

bazë

të in

tere

sit s

ipas

ven

dim

it të

pol

itikë

s m

onet

are.

*t

able

pre

sent

s th

e ch

ange

of k

ey in

tere

st ra

tes

acco

rdin

g to

the

mon

etar

y po

licy

deci

sion

s fo

r int

eres

t rat

es.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

94 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 95

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

94 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 95

1-17 nORmAt e inteReSit PëR dePOZitAt e RejA SiPAS mOnedhëS*, në PëRqindje

cuRRencY BReAkdOWn OF inteReSt RAteS On neW dePOSitS* 1-17 in PeRcentAGe

në lekë/ in all

llogari rrjedhëse/ current accounts

1 mujore/ 1 months

3 mujore/ 3 months

6 mujore/ 6 months

12 mujore/ 12 months

24 mujore/ 24 months

2009 0.28 4.56 5.05 5.74 6.78 7.232010 0.30 4.55 4.64 5.38 6.40 7.042011 0.22 4.39 4.22 4.87 5.87 6.592011/10 0.06 4.47 4.23 4.89 5.89 6.4711 0.06 4.51 4.14 4.84 5.85 6.5312 0.05 4.50 4.06 4.77 5.82 6.512012/01 0.05 3.99 4.16 4.76 5.80 6.4602 0.05 3.80 3.98 4.61 5.62 6.6303 0.05 3.74 3.84 4.59 5.68 6.67 në dollarë amerikanë/ in uSD2009 0.08 1.17 1.60 1.77 2.38 2.322010 0.09 1.15 1.19 1.39 2.04 2.342011 0.09 0.84 1.07 1.59 2.14 1.962011/10 0.04 0.69 0.98 2.39 1.98 1.9911 0.04 0.69 1.02 2.52 3.29 1.9712 0.03 0.88 1.57 1.71 2.41 2.192012/01 0.04 1.13 1.16 1.67 2.47 2.2902 0.03 1.10 1.18 1.75 2.60 2.4603 0.04 0.93 1.69 1.68 2.45 2.20 në euro/ in euR2009 0.14 2.09 3.48 3.96 4.23 4.912010 0.15 1.87 2.52 3.00 3.57 4.222011 0.11 2.04 2.09 2.45 3.11 3.852011/10 0.03 2.22 1.97 2.37 3.11 3.7611 0.03 2.13 2.19 2.51 3.17 4.1812 0.03 1.90 2.31 2.38 3.29 3.722012/01 0.02 1.71 2.13 2.41 3.30 3.7202 0.03 1.76 2.11 2.49 3.14 4.5903 0.03 1.94 2.12 2.56 3.29 3.64

Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.*normat vjetore përfaqësojnë normat mesatare të ponderuara vjetore, ndërsa normat mujore përfaqësojnë normat mesatare të ponderuara mujore.

*Yearly data presents the annual weighted average rate, while the monthly data presents the monthly weighted average rate.

1-18 nORmAt e inteReSit PëR kReditë e RejA SiPAS mOnedhëS* në PëRqindje

cuRRencY BReAkdOWn OF inteReSt RAteS On neW lOAnS* 1-18 in PeRcentAGe

në lekë/ in all

Deri në 6 muaj/ up to 6 months 6 muaj - 1 vit/ 6 months - 1 year 1-3 vjet/ 1-3 years 3 - 5 vjet/ 3 - 5 years mbi 5 vjet/ over 5 years2009 12.54 12.46 15.75 15.11 14.062010 13.17 11.29 15.68 14.16 12.052011 12.28 11.17 13.43 12.79 10.732011/10 10.89 11.17 12.16 12.61 10.8711 11.39 11.94 14.17 14.57 11.1512 10.51 10.25 14.63 11.29 10.822012/01 11.14 10.72 13.25 13.91 10.5502 9.91 11.53 14.12 13.54 10.3403 12.68 11.87 14.21 12.68 10.27 në dollarë amerikanë / in uSD 2009 7.32 7.22 7.15 7.15 6.962010 7.44 6.68 6.72 7.06 8.012011 8.85 6.57 7.15 4.52 6.912011/10 8.14 6.88 7.68 9.31 3.5011 9.44 6.51 7.68 6.68 7.5612 6.81 7.05 7.31 6.41 7.112012/01 9.24 7.59 6.99 6.46 5.2402 8.07 6.69 7.00 7.00 _03 4.31 7.92 6.70 7.32 10.00 në euro/ in euR2009 8.32 7.64 8.19 8.07 7.602010 7.20 7.14 8.02 7.87 7.412011 7.51 7.18 7.76 7.45 7.562011/10 8.52 6.34 8.61 7.95 7.4011 8.12 6.84 7.00 7.73 7.1612 7.83 7.16 8.12 7.26 7.352012/01 7.47 6.85 7.32 8.01 7.8502 5.84 7.47 7.25 7.70 6.8703 7.26 7.56 7.38 8.10 7.59

Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.*normat vjetore përfaqësojnë normat mesatare të ponderuara vjetore, ndërsa normat mujore përfaqësojnë normat mesatare të ponderuara mujore.

*Yearly data presents the annual weighted average rate, while the monthly data presents the monthly weighted average rate.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

94 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 95

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

94 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 95

1-19 nORmAt e inteReSit PëR BOnOt e theSARit SiPAS AFAtit*, në PëRqindje

mAtuRitY BReAkdOWn OF tReAuSuRY BillS YieldS* 1-19 in PeRcentAGe

normat e interesit për bonot e thesarit/

maturity breakdown of treausury bill yields

3 mujor/ 3 months 6 mujor/ 6 months 12 mujor/ 12 months

2007 / 12 6.32 7.41 8.26

2008 / 12 6.27 7.45 8.56

2009 / 03 6.08 7.61 9.07

04 6.31 7.68 9.13

05 6.28 7.67 9.15

06 6.37 7.67 9.23

07 6.31 7.67 9.26

08 6.31 7.67 9.28

09 6.34 7.70 9.33

10 6.36 7.73 9.42

11 6.32 7.65 9.30

12 6.30 7.52 9.14

2010 / 01 _ 7.48 8.99

02 6.27 7.46 8.88

03 6.22 7.39 8.65

04 6.04 7.30 8.44

05 5.90 7.15 8.02

06 5.86 7.12 7.91

07 5.86 7.11 7.94

08 5.74 7.03 7.86

09 5.59 6.98 7.75

10 _ 6.80 7.71

11 5.51 6.70 7.55

12 5.29 6.41 7.09

2011 / 01 _ 6.32 6.83

02 5.21 6.38 6.95

03 5.35 6.72 7.27

04 _ 6.84 7.41

05 5.47 6.82 7.36

06 5.65 6.80 7.54

07 _ 6.82 7.69

08 5.61 6.78 7.68

09 5.62 6.77 7.68

10 _ 6.49 7.50

11 5.49 6.44 7.40

12 5.31 6.23 6.95

2012 / 01 _ 6.23 7.07

02 5.08 6.10 7.11

03 5.29 6.20 7.33 Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.*Përfaqësojnë normat mesatare të ponderuara të periudhës. * Weighted average interest rates.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

96 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 97

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

96 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 97

1-20 SiStemi i PAGeSAve ndëRBAnkARe inteRBAnk PAYment SYStem 1-20

volumi i transaksioneve/ volume of transactions vlera e transaksioneve (në milionë lekë)/ value of transactions (in milions all)

aipS aech aipS aech

1 2 3 4

totali i periudhës/ total of period

2009 55,701 102,304 4,718,394 15,457

2010 80,356 332,777 4,436,661 43,976

2011 75,269

388,208

4,085,059 64,098

Flukse mujore/ monthly flows

2011/ 10 5,970 33,649 309,535 5,741

11 6,035 34,997 339,451 5,804

12 7,386 44,670 400,725 7,945

2012/ 01 5,901 25,540 349,582 4,492

02 5,906 28,364 386,833 4,868

03 6,287 27,781 453,526 5,121

1-21 ShPëRndARjA RAjOnAle e teRminAleve Atm dhe POS,Fund PeRiudhe

numBeR OF Atm & POS teRminAlS BY ReGiOn 1-21

end OF PeRiOd

Shpërndarja rajonale e atm/ number of atm by regions

total (2+3+4+5+6+7)

tirana Shkodra korça Gjirokastra elbasani lushnja

1 2 3 4 5 6 7

2009 741 396 84 48 67 40 106

2010 771 407 95 53 68 39 109

2011 805 443 84 63 53 41 121

Shpërndarja rajonale e terminaleve poS/ number of poS terminals by regions

2009 4370 3209 190 205 232 199 335

2010 4903 3834 133 238 244 116 338

2011 5126 4011 155 241 186 119 414

1-22 numRi i llOGARive të klientëve në BAnkA, numBeR OF cuStOmeRS AccOuntS With BAnkS 1-22Fund PeRiudhe end OF PeRiOd

llogaritë totale/ total accounts (2+5)

llogari rezidente/ Resident accounts

llogari jorezidente / non resident accounts

(6+7)

individë/ individuals (3+4) kompani/ companies individë/ individuals kompani/ companies

1 2 3 4 5 6 7

2009 2,086,143 2,074,715 1,918,907 155,808 11,428 10,799 629

2010 2,446,495 2,432,998 2,257,079 175,919 13,497 12,618 879

2011 2,634,971 2,603,654 2,445,922 157,732 31,317 27,495 3,822 Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

96 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 97

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

96 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 97

2. S

ektO

Ri i

jASh

tëm

ex

teRn

Al S

ectO

R 2.

2-1

BilA

nc

i i P

AGeS

Ave

BAlA

nc

e O

F PA

Ymen

tS 2

-1

mil

iOn

ë eu

RO

in m

illi

On

S eu

R

llog

aria

kor

rent

e/

cur

rent

acc

ount

(2

+5+

6+7+

8+9+

10)

Bila

nci t

regt

ar/

mal

lrat

/ tr

ade

bala

nce

(3+

4)

Sh

ërbi

met

/ Se

rvic

estë

ard

hura

t/ in

com

etr

ansf

erta

priv

ate/

pr

ivat

e tra

nsfe

rstr

ansf

erta

sht

etër

ore/

o

ffici

al tr

ansf

ers

eksp

orti

i mal

lrave

(fo

b) /

expo

rt of

goo

ds

(fob)

impo

rti i

mal

lrave

(fo

b)/

impo

rt of

goo

ds

(fob)

kred

i/ c

redi

tD

ebi/

Deb

itkr

edi/

cre

dit

Deb

i/ D

ebit

12

34

56

78

910

2009

-1,3

29.8

-2,3

03.7

750.

7-3

,054

.41,

771.

4-1

,597

.526

9.4

-407

.391

0.8

27.1

2010

-1,0

18.6

-2,0

82.7

1,17

1.5

-3,2

54.2

1,75

0.7

-1,5

18.9

286.

3-3

76.4

877.

145

.3

2011

-1,1

45.4

-2,2

41.6

1,40

5.5

-3,6

47.1

1,74

7.4

-1,6

12.8

231.

5-2

07.3

916.

420

.9

2011

/ i

-220

.9-4

08.5

370.

6-7

79.1

312.

3-3

29.3

47.5

-51.

120

6.9

1.4

ii-3

21.9

-581

.433

0.8

-912

.237

6.8

-383

.058

.6-5

3.0

253.

76.

5

iii

-253

.9-5

93.1

344.

1-9

37.2

629.

8-5

13.1

66.6

-62.

321

1.9

6.2

iv-3

48.7

-658

.636

0.0

-1,0

18.6

428.

5-3

87.3

58.9

-41.

024

4.0

6.8

ll

ogar

ia k

apita

le /

c

apita

l acc

ount

llog

aria

fina

ncia

re/

Fina

ncia

l acc

ount

(1

3+14

+15

+16

)

G

abim

e dh

e ha

rres

a/ n

et e

rror

s an

d om

issi

ons

Bila

nci i

për

gjith

shëm

/ o

vera

ll ba

lanc

e (1

+11

+12

+17

)

Reze

rvat

/ Re

serv

e as

sets

ndr

yshi

mi t

otal

reze

rva/

tot

al

chan

ge in

rese

rves

as

sets

nga

të c

ilat:

Rivl

erës

im/

of w

hich

: Re

valu

atio

n

inve

stim

et e

hua

ja

dire

kte

(net

o)/

For

eign

dire

ct in

vest

-m

ent,

net

inve

stim

e po

rtofo

li (n

eto)

/ po

rtfol

io in

vest

-m

ent,

net

kapi

tale

të tj

era*

(n

eto)

/ o

ther

ca

pita

l, ne

t*

përd

orim

kre

dish

dhe

hu

ash

nga

Fmn

/ u

se

of fu

nd c

redi

t and

lo

ans

1112

1314

1516

1718

1920

21

2009

84.9

937.

368

8.7

12.7

243.

3-7

.427

8.5

-29.

229

.2-3

1.5

-2.3

2010

85.5

786.

678

8.5

232.

1-2

24.9

-9.2

325.

417

9.0

-179

.025

4.6

75.7

2011

84.9

836.

371

1.8

-82.

521

5.8

-8.7

195.

6-2

8.6

28.6

8.1

36.7

2011

/ i

19.1

223.

978

.6-6

.515

5.8

-4.1

-99.

2-7

7.1

77.1

-116

.7-3

9.6

ii31

.516

8.3

210.

5-3

2.5

-9.2

-0.4

120.

4-1

.71.

7-1

5.9

-14.

3

iii

6.5

216.

215

4.4

-49.

311

4.8

-3.7

87.7

56.4

-56.

412

2.4

66.0

iv27

.822

8.0

268.

35.

8-4

5.6

-0.5

86.7

-6.2

6.2

18.3

24.5

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.*

nuk

për

fshi

hen

përd

orim

e hu

ash

dhe

kred

ish

nga

Fmn

.

* ex

clud

ing

use

of F

und

cre

dit a

nd l

oans

.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

98 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 99

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

98 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 99

2-2

kuRS

i i k

ëmBi

mit

leku

t ku

nd

Rejt

mO

ned

hAv

e kR

YeSO

Re,

exc

hAn

Ge

RAte

2-2

lekë

PëR

një

Si t

ë m

On

edh

ëS S

ë h

uAj

lek

PeR

un

it O

F FO

ReiG

n c

uRR

enc

ieS

mon

edha

t kr

yeso

re/

mai

n fo

reig

n cu

rren

cies

mes

atar

ja e

per

iudh

ës/

aver

age

of p

erio

dFu

ndi i

per

iudh

ës/

end

of p

erio

d

Dol

lari

amer

ikan

/ u

S do

llar (

uSD

)

mon

edha

evr

opia

ne/

euro

pean

cur

renc

y (e

uR)

poun

d-i b

ritan

ik/

Briti

sh p

ound

ste

rling

(G

Bp)

Fran

ga z

vice

rane

/ Sw

iss

Fran

c (c

hF)

jeni

japo

nez/

ja

pane

se y

en (p

er

100)

(jpy

)

Dol

lari

kana

dez/

c

anad

ian

dolla

r (c

aD)

Dol

lari

amer

ikan

/ u

S D

olla

r (u

SD)

mon

edha

evr

o-pi

ane/

eur

opea

n cu

rren

cy (e

uR)

poun

d-i b

ritan

ik/

Briti

sh p

ound

st

erlin

g (G

Bp)

Fran

ga z

vice

rane

/ Sw

iss

franc

(ch

F)

jeni

japo

nez/

ja

pane

se y

en

(per

100

) (jp

y)

Dol

lari

kana

dez/

c

anad

ian

dolla

r (c

aD)

12

34

56

78

910

1112

2009

94.9

813

2.06

148.

2987

.50

101.

6083

.41

95.8

113

7.96

154.

6493

.04

103.

7291

.34

2010

103.

9413

7.79

160.

5399

.87

118.

6610

0.94

104.

0013

8.77

161.

4611

0.98

127.

9010

4.29

2011

100.

9014

0.33

161.

7211

3.98

126.

6810

2.04

107.

5413

8.93

165.

9211

4.46

138.

8010

5.36

2011

/ 1

010

2.76

140.

8116

1.82

114.

5813

4.13

100.

6410

1.24

141.

7516

2.13

116.

2712

9.97

101.

5011

103.

8214

0.97

164.

2411

4.49

134.

0310

1.25

105.

2313

9.74

163.

6611

3.87

134.

6910

1.88

1210

5.08

138.

3016

3.94

112.

7813

5.03

102.

7210

7.54

138.

9316

5.92

114.

4613

8.80

105.

3620

12 /

01

107.

1013

8.32

166.

1511

4.27

139.

2110

5.78

105.

3013

8.93

166.

0311

5.27

137.

8910

5.44

0210

5.32

139.

3516

6.43

115.

5113

4.31

105.

6310

4.12

140.

0816

6.04

116.

3712

9.36

105.

2003

105.

9714

0.03

167.

7311

6.14

128.

7110

6.64

105.

2014

0.38

168.

4611

6.59

128.

1610

5.66

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.

2-�

ekSP

ORt

i i m

AllR

Ave

SiPA

S PA

Rtn

eRëv

e,

exPO

Rt B

Y c

Ou

ntR

ieS

2-�

mil

iOn

ë eu

RO

in m

illi

On

S eu

R

t

otal

i / t

otal

(2

+11

+18

+26

)

vend

et e

Be-

së -

15

e 1:

to

tal /

eur

opea

n u

nion

-

15 m

embe

r cou

ntrie

s (3

+4+

5+6+

7+8+

9+10

)

ve

ndet

e B

e-së

-anë

tarë

rinj

2 / e

urop

ean

uni

on

- ne

w m

embe

rshi

p co

untri

es

(11+

12+

13+

14+

15+

16+

17)

angl

i/

uni

ted

king

-do

m

aust

ri/

aust

riaFr

ancë

/ Fr

ance

Gre

qi/

Gre

ece

Gje

rman

i/

Ger

man

yita

li/

italy

Span

jë/

Spai

n

tjera

/ o

ther

s

Bullg

ari/

Bu

lgar

iah

unga

ri/

hun

gary

polo

ni/

pola

ndRu

man

i/

Rom

ania

Sllo

veni

/ Sl

oven

iatë

tjer

a/

oth

ers

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

17

2009

750.

657

6.2

0.9

9.8

7.0

56.4

25.0

459.

68.

39.

310

.14.

70.

60.

23.

30.

31.

120

101,

171.

577

3.9

1.8

12.1

10.3

62.5

32.8

595.

540

.218

.747

.011

.90.

40.

20.

610

.623

.320

111,

405.

595

4.6

1.2

16.7

8.8

71.1

40.9

747.

449

.818

.864

.417

.50.

70.

51.

91.

542

.220

11 /

10

121.

480

.10.

10.

70.

65.

43.

560

.47.

71.

65.

31.

40.

10.

00.

30.

03.

611

119.

289

.70.

00.

60.

76.

92.

670

.86.

61.

52.

31.

50.

00.

00.

00.

10.

612

119.

585

.70.

00.

90.

56.

22.

671

.40.

53.

56.

11.

30.

10.

00.

50.

14.

220

12 /

01

97.2

77.9

0.1

1.9

0.6

5.2

2.5

64.2

0.7

2.6

5.1

1.5

0.0

0.1

0.1

0.0

3.3

0210

1.4

86.7

0.1

0.9

0.6

6.5

2.1

58.0

17.7

1.0

2.1

1.7

0.0

0.0

0.1

0.0

0.2

0312

7.1

94.9

0.3

1.6

0.8

7.2

3.0

64.4

15.6

1.8

2.5

2.0

0.0

0.0

0.1

0.0

0.3

vend

et e

Bal

lka -

nit/

Bal

kan

cou

ntrie

s (1

9+20

+21

+22

+23

+24

+25

)

ve

nde

të tj

era

/ o

ther

cou

ntrie

s (2

7+28

+29

+30

+31

+32

+33

)

Bo

snjë

her

ce-

govi

në/

Bosn

ia

and

her

zego

win

a

koso

vë/

koso

vokr

oaci

/ c

roat

iam

al i

Zi/

mon

tene

gro

iRj

maq

edon

i /m

aced

onia

Fy

Rom

Serb

i/

Serb

iatu

rqi/

tu

rkey

Braz

il/

Braz

ilki

në/

chi

naRu

si/

Russ

iaSh

Ba/

uSa

ukr

ainë

/ u

krai

neZv

icër

/ Sw

it-ze

rland

të tj

era/

o

ther

s

1819

2021

2223

2425

2627

2829

3031

3233

2009

100.

10.

853

.80.

910

.423

.96.

14.

364

.20.

837

.00.

16.

4_

9.2

10.7

2010

191.

92.

372

.81.

811

.019

.614

.270

.115

8.8

2.0

64.4

0.0

17.2

0.0

48.6

26.5

2011

282.

21.

710

4.6

2.2

12.0

29.5

25.7

106.

510

4.5

1.4

35.2

6.1

13.9

0.2

37.6

15.7

2011

/ 1

029

.70.

212

.40.

31.

03.

31.

510

.96.

30.

13.

7_

1.0

_0.

70.

811

23.2

0.1

10.4

0.3

0.8

2.5

1.2

7.9

4.0

0.1

1.5

_1.

2_

0.7

0.3

1223

.20.

08.

60.

10.

72.

11.

410

.24.

50.

11.

30.

01.

50.

20.

50.

920

12 /

01

11.3

0.1

5.5

0.2

0.6

0.7

0.1

4.2

2.8

0.1

1.0

_0.

40.

00.

11.

202

8.7

0.1

3.3

0.3

0.6

0.4

0.2

3.8

3.9

_1.

90.

00.

3_

0.5

1.1

0316

.00.

28.

00.

21.

01.

51.

23.

813

.70.

12.

60.

01.

10.

00.

89.

1

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

98 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 99

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

98 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 99

2-4

imPO

Rti i

mAl

lRAv

e Si

PAS

PARt

neR

ëve,

im

PORt

BY

cO

un

tRie

S 2-

4n

ë m

iliO

euRO

in

mil

liO

nS

euR

t

otal

i / t

otal

(2

+11

+18

+26

)

vend

et e

Be-

së -

15

e 1:

to

tal /

eur

opea

n u

nion

-

15 m

embe

r cou

ntrie

s (3

+4+

5+6+

7+8+

9+10

)

ve

ndet

e B

e-së

- a

nëta

të ri

nj 2 /

eur

opea

n u

nion

-

new

mem

bers

hip

coun

tries

(1

1+12

+13

+14

+15

+16

+17

)

angl

i/

uni

ted

king

-do

m

aust

ri/

aust

riaFr

ancë

/ Fr

ance

Gre

qi/

Gre

ece

Gje

r-m

ani/

G

erm

any

itali/

ital

ySp

anjë

/ Sp

ain

të tj

era/

o

ther

sBu

llgar

i/

Bulg

aria

hun

gari/

h

unga

rypo

loni

/ po

land

Rum

ani/

Ro

ma-

nia

Sllo

veni

/ Sl

oven

iatë

tjer

a/

oth

ers

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

17

2009

3,2

48.8

1

,849

.4

39.

6 4

0.3

67.

6 5

04.9

2

09.4

8

50.1

5

1.7

85.

9 2

38.5

6

1.3

27.

5 3

8.6

26.

2 2

9.5

55.

4

2010

3,4

74.1

1

,965

.1

50.

4 5

7.1

74.

0 4

58.5

1

89.3

9

87.3

5

2.6

95.

9 2

84.7

6

3.1

31.

5 4

7.9

43.

4 3

7.7

61.

0

2011

3,9

05.3

2

,223

.7

43.

1 7

0.9

93.

1 4

11.8

2

22.7

1

,200

.7

82.

1 9

9.4

274

.6

49.

3 3

6.5

47.

0 3

9.9

29.

7 7

2.2

2011

/ 1

033

9.5

194

.8

5.0

5

.6

5.0

2

9.5

26.

0 1

09.0

7

.9

6.8

23.

0 5

.1

1.8

4

.2

3.4

1

.8

6.7

1134

9.5

203

.7

3.2

6

.7

9.9

3

5.6

24.

6 1

11.3

4

.5

8.0

22.

4 4

.3

2.2

4

.2

3.5

2

.1

6.1

1240

3.2

233

.3

4.5

5

.8

4.4

4

1.7

27.

9 1

33.3

6

.1

9.5

29.

4 4

.3

6.4

5

.2

4.2

3

.2

6.1

2012

/ 0

126

9.2

135

.1

3.4

3

.3

2.3

3

2.9

16.

8 6

6.3

4.1

6.

2 1

7.6

2.5

1

.6

3.4

2

.3

1.9

5.

9

0226

8.7

153

.9

3.0

3

.6

6.3

2

9.4

15.

4 8

7.8

3.2

5.

3 1

8.2

4.2

0

.6

4.7

3

.4

2.4

3.

1

0331

6.5

178

.5

4.8

3

.9

9.0

3

6.8

20.

0 9

5.2

2.9

6.

0 2

4.1

5.0

2

.4

3.9

4

.7

3.3

4.

7

vend

et e

Bal

lka -

nit/

Bal

kan

cou

ntrie

s (1

9+20

+21

+22

+23

+24

+25

)

ve

nde

të tj

era

/ o

ther

cou

ntrie

s (2

7+28

+29

+30

+31

+32

+33

)

Bosn

jë h

erce

-go

vinë

/ Bo

snia

an

d h

erze

gow

ina

koso

vë/

koso

vokr

oaci

/ c

roat

ia

mal

i Zi

/ m

onte

ne-

gro

iRj

maq

edon

i /m

aced

onia

Fy

Rom

Serb

i/

Serb

iatu

rqi/

tur

key

Braz

il/

Braz

ilki

në/

chi

naRu

si/

Russ

iaSh

Ba/

uSa

ukr

ainë

/ u

krai

ne

Zvic

ër/

Switz

er-

land

të tj

era/

o

ther

s

1819

2021

2223

2425

2627

2829

3031

3233

2009

423

.5

7.8

2

2.6

32.

2 5

.9

59.

8 8

6.6

208

.6

737

.4

35.

0 2

35.9

8

7.0

46.

3 5

3.4

73.

5 2

06.4

2010

512

.8

27.

6 2

7.9

68.

3 8

.0

55.

9 1

28.8

1

96.3

7

11.5

3

0.9

216

.2

80.

8 5

3.0

33.

1 5

4.7

242

.7

2011

557

.4

38.

7 3

6.8

52.

0 1

0.2

63.

5 1

40.5

2

15.6

8

44.7

3

1.4

247

.8

77.

6 5

3.5

47.

4 1

00.8

3

09.0

2011

/ 1

0 4

9.9

3.2

2

.9

5.2

0

.4

6.3

1

1.4

20.

6 7

1.8

3.7

2

1.9

7.3

3

.7

1.7

6

.0

27.

6

11 4

3.9

2.5

2

.1

6.6

0

.5

5.0

7

.0

20.

2 7

9.4

3.0

2

4.6

6.2

3

.7

2.6

1

0.4

28.

9

12 5

4.8

3.1

2

.4

4.5

0

.6

5.8

1

2.4

26.

0 8

5.8

2.6

2

4.8

6.6

5

.6

4.5

1

7.3

24.

4

2012

/ 0

1 5

5.4

1.7

1

.9

2.8

0

.3

3.3

3

1.2

14.

2 6

1.1

4.9

1

5.9

4.6

5

.8

3.2

4

.4

22.

2

02 3

3.7

0.8

1

.4

2.8

0

.2

3.6

1

1.4

13.

5 6

2.9

3.7

1

8.1

1.5

2

.7

0.3

1

2.0

24.

5

03 4

7.9

2.7

2

.5

9.0

0

.4

4.1

8

.2

21.

0 6

6.0

4.4

1

8.4

2.6

3

.3

3.1

1

7.3

16.

9 Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

100 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 101

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

100 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 101

2-5

ekSP

ORt

i i m

AllR

Ave

SiPA

S Si

tc,

exPO

Rt B

Y c

Om

mO

dit

Y G

ROu

PS 2

-5n

ë m

iliO

euRO

in

mil

liO

nS

euR

tota

li/

tot

al

(2+

3+4+

5+6+

7+8+

9+10

+11

)

ush

qim

e dh

e ka

fshë

gjal

la/

Food

and

live

an

imal

s

pije

dhe

duh

an/

Beve

rage

s &

to

bacc

o

mat

eria

le të

pap

ërpu

nu-

ara/

Raw

mat

eria

ls,

min

eral

s

lënd

ë dj

egës

e/ F

uels

an

d lu

bric

ants

yndy

rna

bim

ore

dhe

shta

zore

/ an

imal

&

vege

tabl

e oi

ls

& fa

ts

prod

ukte

kim

ike/

c

hem

ical

sm

allra

të p

ërpu

nuar

a /

man

ufac

ture

s

mak

iner

i dh

e pa

jisje

/

mac

hine

ry a

nd

equi

pmen

t

mal

lra të

tjer

ë të

për

punu

ara

/ m

isce

llane

ous

man

ufac

ture

s

mal

lra të

pak

-la

sifik

uara

dik

u tje

tër/

oth

er &

un

clas

sifie

d

12

34

56

78

910

11

2009

750.

736

.03.

481

.290

.80.

312

.613

6.6

34.8

355.

6_

2010

1,17

1.5

42.4

4.5

135.

621

0.9

0.8

11.2

288.

049

.242

8.8

_

2011

1,40

5.5

48.0

4.1

147.

729

7.6

1.7

18.8

354.

156

.447

7.1

_

2011

/10

121.

4 5

.4

0.1

1

5.5

23.

4 0

.2

1.7

3

0.9

4.8

3

9.3

_

1111

9.2

5.7

0

.1

12.

0 2

9.8

0.1

1

.3

25.

9 6

.6

37.

7 _

12 1

19.5

5

.1

0.1

9

.0

29.

0 0

.1

6.6

2

7.2

6.7

3

5.8

_

2012

/01

97.

2 4

.0

0.3

8

.2

22.

3 0

.1

0.8

1

9.3

5.3

3

6.9

_

02 1

01.4

4

.0

0.3

5

.5

26.

3 0

.2

0.9

1

9.3

5.2

3

9.7

_

03 1

27.1

4

.6

0.3

1

1.8

35.

5 0

.1

1.2

2

5.2

5.6

4

2.8

_Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.

2-6

imPO

Rti i

mAl

lRAv

e Si

PAS

Sitc

,

imPO

Rt B

Y c

Om

mO

dit

Y G

ROu

PS 2

-6n

ë m

iliO

euRO

in

mil

liO

nS

euR

tota

li/

tot

al

(2+

3+4+

5+6+

7+8+

9+10

+11

)

ush

qim

e dh

e ka

fshë

gja

lla/

Food

and

liv

e an

imal

s

pije

dhe

duh

an/

Beve

rage

s &

to

bacc

o

mat

eria

le të

pap

ër-

punu

ara/

Raw

mat

eri-

als,

min

eral

s

lënd

ë dj

egës

e/

Fuel

s an

d lu

bric

ants

yndy

rna

bim

ore

dhe

shta

zore

/

anim

al &

veg

-et

able

oils

& fa

ts

prod

ukte

kim

ike/

c

hem

ical

sm

allra

të p

ërpu

nuar

a /

man

ufac

ture

s

mak

iner

i dhe

pa-

jisje

/m

achi

nery

an

d eq

uipm

ent

mal

lra të

tjer

ë të

rpun

uara

/ m

isce

l-la

neou

s m

anuf

actu

res

mal

lra të

pak

-la

sifik

uara

dik

u tje

tër/

oth

er &

un

clas

sifie

d

12

34

56

78

910

11

2009

3,2

48.8

3

95.1

1

23.8

9

5.7

382

.6

39.

2 3

62.5

8

11.9

7

41.9

2

96.0

_

2010

3,4

74.1

4

41.7

1

43.3

6

3.3

479

.2

41.

2 3

87.3

9

13.5

6

73.5

3

31.0

_

2011

3,9

05.3

4

73.7

1

27.9

5

5.9

683

.4

49.

3 4

12.1

9

68.8

7

84.5

3

49.6

0.

2

2011

/10

339

.5

37.

8 1

0.6

5.1

6

1.3

3.4

3

6.7

76.

1 7

6.1

32.

3 0.

0

11 3

49.5

3

9.3

9.6

4

.4

56.

9 3

.6

39.

2 7

9.1

76.

4 4

0.9

0.0

12 4

03.2

4

2.2

14.

0 4

.5

93.

3 4

.5

47.

4 7

5.2

89.

4 3

2.7

0.0

2012

/01

269

.2

35.

6 7

.6

3.2

6

7.2

4.8

2

6.8

50.

9 5

1.1

22.

0 0.

0

02 2

68.7

3

5.8

12.

2 2

.5

57.

5 2

.6

30.

1 5

3.1

50.

5 2

4.3

0.0

03 3

16.5

4

1.9

10.

1 4

.5

63.

6 3

.6

33.

7 7

2.2

60.

2 2

6.7

0.1

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.im

porte

t jan

ë në

vle

rën

c.i.f

.

im

ports

are

val

ued

in c

.i.f.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

100 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 101

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

100 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 101

2-7

BORx

hi i

jAS

htë

m

e

xteR

nAl

deB

t 2-

7n

ë m

iliO

euRO

in

mil

liO

nS

euR

Borx

hi i

jash

tëm

br

uto/

Gro

ss

exte

rnal

deb

t (2

+5+

8+11

+14

)

Qev

eria

e p

ërgj

ith-

shm

e/ G

ener

al

Gov

ernm

ent (

3+4)

au

torit

eti m

onet

ar/

mon

etar

y au

thor

ities

(6

+7)

Ba

nkat

/ Ba

nks

(9+

10)

Se

ktor

ë të

tjer

ë/

oth

er s

ecto

rs

(12+

13)

in

vest

ime

dire

kte:

hua

nd

ërm

jet k

ompa

nive

/ D

irect

inve

stm

ent:

inte

r-co

mpa

ny le

ndin

gaf

atsh

kurtë

r/

Shor

t-ter

maf

atgj

atë/

lo

ng-te

rmaf

atsh

kurtë

r/

Shor

t-ter

maf

atgj

atë/

lo

ng-te

rmaf

atsh

kurtë

r/

Shor

t-ter

maf

atgj

atë/

lo

ng-te

rmaf

atsh

kurtë

r/

Shor

t-ter

maf

atgj

atë/

lo

ng-te

rm

12

34

56

78

910

1112

1314

2009

3,56

7.5

1,64

5.4

_1,

645.

410

9.0

_10

9.0

479.

437

2.1

107.

370

1.7

100.

660

1.1

632.

1

2010

3,91

9.1

1,93

0.3

_1,

930.

310

5.9

_10

5.9

461.

329

3.0

168.

376

5.9

118.

364

7.7

655.

7

2011

4,53

4.0

2,10

1.2

_2,

101.

298

.5_

98.5

726.

453

2.4

194.

089

6.0

129.

776

6.4

711.

8

2011

/ i

3,99

3.4

1,91

7.8

_1,

917.

898

.4_

98.4

534.

833

0.7

204.

178

1.6

122.

965

8.7

660.

8

ii4,

058.

31,

947.

5_

1,94

7.5

97.1

_97

.155

6.3

352.

520

3.9

794.

312

1.9

672.

466

3.1

iii

4,40

1.8

2,05

9.2

_2,

059.

297

.7_

97.7

688.

148

2.6

205.

487

7.2

129.

674

7.5

679.

6

iv4,

534.

02,

101.

2_

2,10

1.2

98.5

_98

.572

6.4

532.

419

4.0

896.

012

9.7

766.

471

1.8

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

102 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 10�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

102 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 10�

�. S

ektO

Ri F

iSkA

l

Fi

ScAl

Sec

tOR

�.�-

1 tR

eGu

eSit

FiS

kAlë

SiP

AS B

uxh

etit

kOn

SOli

du

AR

Fi

ScAl

ind

icAt

ORS

ReG

ARd

inG

cO

nSO

lid

Ated

Bu

dG

et �

-1n

ë m

iliO

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he,

dh

ënA

PRO

GRe

Sive

in

mil

liO

nS

All,

en

d O

F Pe

RiO

d, P

ROG

ReSS

ive

dAt

A

tot

ali i

ardh

urav

e/ t

otal

re

venu

e (2

+3+

4)

to

tali

i shp

enzi

-m

eve/

tot

al e

xpen

-di

ture

(6+

7+8)

Def

iciti

/ D

efic

it

Fina

ncim

i i d

efic

itit/

Def

icit

finan

cing

ardh

ura

nga

ndih

mat

/ G

rant

stë

ard

hura

tati-

mor

e/ t

ax re

venu

e

të a

rdhu

ra jo

ta

timor

e/ n

on ta

x re

venu

e

Shpe

nzim

et k

or-

rent

e/ c

urre

nt

expe

nditu

re

Shpe

nzim

e ka

pita

le/

cap

ital e

xpen

ditu

reSh

penz

ime

të tj

era/

o

ther

exp

endi

ture

s

Fina

ncim

i i b

rend

-sh

ëm/

Dom

estic

fin

anci

ng

Fina

ncim

i i h

uaj /

Fo

reig

n fin

anci

ng

12

34

56

78

910

11

2008

291,

238

4,22

826

4,42

122

,588

351,

492

250,

298

93,7

837,

410

-60,

254

24,4

1735

,837

2009

298,

981

4,43

027

0,83

023

,720

379,

863

283,

897

95,8

8185

-80,

883

70,7

0110

,182

2010

324,

721

4,60

528

8,56

431

,552

362,

752

300,

878

67,4

92-5

,618

-38,

031

27,8

1910

,212

2011

/ 0

923

9,51

82,

077

219,

988

17,4

5327

1,14

822

3,88

547

,263

_-3

1,63

020

,631

10,9

99

1026

7,78

92,

292

246,

610

18,8

8729

9,50

724

6,68

052

,827

_-3

1,71

817

,396

14,3

22

1129

5,67

72,

601

272,

394

20,6

8233

3,95

127

5,03

558

,916

_-3

8,27

421

,990

16,2

84

2012

/ 0

125

,807

421

23,0

792,

307

24,1

8622

,354

1,83

2_

1,62

1-2

,224

603

0249

,453

601

44,9

553,

897

56,6

0249

,489

7,11

3_

-7,1

495,

109

2,04

0

0378

,457

764

72,2

195,

474

89,9

4673

,588

16,3

58_

-11,

489

5,83

35,

656

Burim

i: m

inis

tria

e Fi

nanc

ave,

sip

as p

ublik

imev

e “S

tatis

tikat

fisk

ale

të q

ever

isë”

dhe

“tr

egue

sit f

iska

lë s

ipas

bux

hetit

të k

onso

lidua

r. So

urce

: min

istry

of F

inan

ce, a

ccor

ding

to “

Fisc

al S

tatis

tics

of G

over

nmen

t” a

nd “

Fisc

al in

dica

tors

rega

rdin

g co

nsol

idat

ed b

udge

t” p

ublic

atio

n.të

dhë

nat p

ër 2

011,

201

2 si

pas

publ

ikim

it “t

regu

esit

fiska

lë s

ipas

bux

hetit

të k

onso

lidua

r”.

2011

, 201

2 da

ta re

fer t

o “F

isca

l ind

icat

ors

rega

rdin

g co

nsol

idat

ed b

udge

t” p

ublic

atio

n.1)

2011

, 201

2 të

dhë

na p

arap

rake

. Për

ditë

sim

i i fu

ndit

në 1

0.05

.201

2.

1) 2

011,

201

2 da

ta a

re p

relim

inar

y. l

ates

t upd

ate

on 1

0.05

.201

2.

�-2

StO

ku i

BORx

hit

BRen

dSh

ëm S

iPAS

inSt

Rum

ente

ve

dO

meS

tic

deB

t St

Oc

k BY

inSt

Rum

entS

�-2

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e, t

ë d

hën

A PR

OG

ReSi

ve

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

, PRO

GRe

SSiv

e d

AtA

Stok

u i b

orxh

it të

bre

nd-

shëm

/ D

omes

tic d

ebt s

tock

(2

+3+

4+5+

6+7+

8)

Bono

thes

ari /

tre

asur

y bi

llso

blig

acio

ne d

y vj

eçar

e/ 2

ye

ars

bond

so

blig

acio

ne tr

e vj

eçar

e/ 3

ye

ars

bond

so

blig

acio

ne p

esë

vjeç

are/

5

year

s bo

nds

obl

igac

ione

sht

atë

vjeç

are/

7

year

s bo

nds

Rivl

erës

imi i

val

utës

/ Fo

reig

n ex

chan

ge re

s. e

valu

atio

ntë

tjer

a1 / o

ther

1

12

34

56

78

2009

415,

028

237,

469

65,2

4715

,600

60,3

1512

,000

18,8

705,

527

2010

407,

372

231,

436

70,9

5715

,613

71,8

1512

,000

_5,

551

2011

438,

582

241,

385

75,1

4119

,387

82,0

1212

,000

_8,

657

2011

/ ii

436,

358

247,

393

73,5

0017

,637

80,1

7212

,000

_5,

656

iii

437,

652

242,

451

76,3

0019

,387

81,8

7712

,000

_5,

638

iv43

8,58

224

1,38

575

,141

19,3

8782

,012

12,0

00_

8,65

7

2012

/ i

446,

886

250,

781

70,3

9620

,514

84,4

8012

,000

_8,

715

Burim

i: m

inis

tria

e Fi

nanc

ave

sipa

s pu

blik

imit

“Sta

tistik

at fi

skal

e të

qev

eris

ë”.

Sour

ce: m

inis

try o

f Fin

ance

, acc

ordi

ng to

“Fi

scal

Sta

tistic

s of

Gov

ernm

ent”

pub

licat

ion.

1) P

ërfs

hin

“kre

di d

irekt

e” d

he “

Borx

hi i

gara

ntua

r”.

1) c

ompr

ises

“d

irect

cre

dit”

and

“Pu

blic

ly g

uara

ntee

d de

bt”.

rditë

sim

i i fu

ndit

në 2

1.05

.201

2.

late

st u

pdat

e on

21.

05.2

012.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

102 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 10�

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

102 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 10�

4. S

ektO

Ri R

eAl

Re

Al S

ectO

R 4.

4-1

PRO

dh

imi i

BRe

nd

Shëm

BRu

tO S

iPAS

Akt

ivit

etit

ekO

nO

mik

GRO

SS d

Om

eSti

c P

ROd

uc

t BY

ec

On

Om

ic A

cti

viti

eS 4

-119

96 –

201

0, m

e Ç

mim

e kO

RRen

te, n

ë m

iliO

lekë

19

96-2

010

At c

uRR

ent

PRic

eS ,

in m

illi

On

S Al

l

prod

him

i i b

rend

shëm

br

uto

(sip

as a

ktiv

itetit

ek

onom

ik)/

Gro

ss

dom

estic

pro

duct

(by

econ

omic

act

ivity

) (2

+8-

9)

Rr

itja

real

e vj

etor

e e

pBB

me

çmim

e ko

nsta

nte

krah

asua

r me

vitin

e

mëp

arsh

ëm/

annu

al

real

gro

wth

of G

Dp

at

cons

tant

pric

es c

ompa

red

to p

revi

ous

year

(%)

vler

a e

shtu

ar

brut

o, m

e çm

imet

ba

zë/

Gro

ss v

alue

ad

ded

at b

asic

pric

es

(3+

4+5+

6 -7

)

ta

ksa

mbi

pr

oduk

tet/

tax

on

prod

ucts

(-) S

ubve

ncio

net

mbi

pro

dukt

et/

(-) S

ubsi

dies

on

prod

ucts

Bujq

ësia

, gju

etia

dhe

py

jet/

agr

icul

ture

, hu

ntin

g an

d fo

rest

ryin

dust

ri/ in

dust

ryn

dërti

m/

con

stru

ctio

nSh

ërbi

me/

Ser

vice

s

(-) S

hërb

ime

të n

dërm

jetm

e fin

anci

-ar

e të

mat

ura

indi

rekt

/ (-

) Fin

anci

al

inte

rmed

iatio

n se

rvic

es in

dire

ctly

m

easu

red

12

34

56

78

910

n

ë m

ilion

ë le

kë/

in m

illio

n al

l(%

)

1996

346

,403

.2

324

,861

.4

121

,756

.8

32,

834.

9 1

7,01

1.3

161

,316

.7

8,0

58.3

2

3,16

3.9

1,6

22.0

9.

1

1997

346

,197

.8

319

,587

.7

104

,505

.7

28,

973.

5 2

0,17

1.6

177

,085

.0

11,

148.

1 2

8,02

0.1

1,4

10.0

-1

0.8

1998

409

,208

.8

363

,514

.7

110

,781

.9

28,

321.

6 1

9,33

4.6

225

,807

.8

20,

731.

2 4

8,05

9.1

2,3

65.0

9.

0

1999

471

,578

.5

424

,066

.7

114

,997

.3

32,

319.

7 2

6,94

2.5

271

,231

.7

21,

424.

5 4

9,57

7.8

2,0

66.0

13

.5

2000

523

,043

.4

463

,971

.1

122

,908

.1

37,

528.

7 3

9,97

9.4

282

,062

.8

18,

507.

9 6

3,93

5.8

4,8

63.5

6.

7

2001

583

,368

.6

523

,612

.8

128

,039

.3

39,

448.

8 5

6,45

0.2

317

,569

.8

17,

895.

3 6

7,16

5.8

7,4

10.0

7.

9

2002

622

,710

.8

554

,994

.0

134

,508

.0

39,

592.

3 6

9,16

4.7

330

,980

.7

19,

251.

7 7

3,71

0.8

5,9

94.1

4.

2

2003

694

,097

.2

612

,397

.9

149

,012

.9

54,

927.

4 8

7,04

6.7

342

,259

.9

20,

849.

0 8

6,71

4.3

5,0

15.0

5.

8

2004

751

,021

.6

660

,904

.6

151

,562

.1

68,

028.

9 9

4,43

1.9

365

,610

.7

18,

729.

0 9

4,95

1.0

4,8

34.0

5.

7

2005

814

,796

.7

714

,127

.7

151

,640

.2

78,

318.

6 1

01,7

59.5

4

05,9

17.4

2

3,50

8.0

104

,158

.0

3,4

89.0

5.

7

2006

882

,208

.8

764

,738

.5

154

,648

.1

88,

207.

3 1

13,7

23.7

4

38,6

05.7

3

0,44

6.2

121

,188

.3

3,7

18.0

5.

4

2007

967

,670

.4

833

,959

.9

165

,747

.9

81,

692.

9 1

29,5

85.4

4

95,6

14.7

3

8,68

1.0

136

,789

.2

3,0

78.8

5.

9

2008

1,0

89,2

93.1

9

32,9

25.0

1

82,1

18.2

9

5,22

9.5

145

,450

.6

551

,029

.0

40,

902.

2 1

58,7

12.1

2

,344

.0

7.5

2009

1) 1

,151

,019

.6

988

,112

.5

193

,730

.1

102

,588

.7

146

,014

.7

589

,122

.9

43,

343.

9 1

64,7

17.4

1

,810

.3

3.3

2010

2) 1

,242

,418

.0

1,0

67,6

76.2

2

26,2

86.7

1

26,2

16.4

1

19,5

72.7

6

42,5

15.3

4

6,91

4.9

176

,520

.2

1,7

78.4

3.

9

Burim

i: in

StAt

.

Sou

rce:

inSt

At.

1) t

ë dh

ënat

e v

itit 2

009

janë

jo p

ërfu

ndim

tare

.

1)

200

9 Se

mi f

inal

dat

a.2)

dhën

at e

viti

t 201

0 ja

në p

arap

rake

.

2) 2

010

prel

imin

ary

data

.*

të d

hëna

t jan

ë si

pas

tabe

lave

faqe

n e

web

-it të

inSt

At n

ë da

tën

22.0

2.20

12.

* d

ata

as o

f in

StAt

web

pag

e ta

bles

on

22.0

2.20

12.

llog

aritë

kom

beta

re/

tabe

lat:

nat

iona

l acc

ount

s/ ta

bles

- tre

gues

kry

esor

ë m

akro

ekon

omik

ë

mai

n m

acro

econ

omic

indi

cato

rs-P

rodh

imi i

bre

ndsh

ëm b

ruto

sip

as a

ktiv

itetit

eko

nom

ik (m

e çm

ime

korr

ente

) G

ross

dom

estic

pro

duct

by

econ

omic

act

iviti

es (a

t cur

rent

pric

es)

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

104 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 105

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

104 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 105

4-2A

ind

ekSi

i Ç

mim

eve

të P

ROd

him

it d

he

ind

ekSi

i ku

Shti

mit

nd

ëRti

m

PRO

du

ceR

PRi

ce

ind

ex A

nd

cO

nSt

Ruc

tiO

n c

OSt

ind

ex 4

-2A

ind

ekS

1

in

dex

1

p in

deks

i tot

al1

/ pp

i tot

al

inde

x 1

2005

=10

0

inde

kset

e ç

mim

eve

të p

rodh

imit

duke

për

jash

tuar

ndë

rtim

in/

pro

duce

r pric

e in

dex,

exc

ludi

ng c

onst

ruct

ion

inde

ksi i

kus

htim

it në

ndë

rtim

2 /

con

stru

ctio

n co

st

inde

x2 i /

201

1=10

0in

dust

ria n

xjer

rëse

/ m

inin

g an

d qu

arry

ing

indu

stry

indu

stria

për

punu

ese/

man

ufac

-tu

ring

indu

stry

prod

him

i, sh

përn

darja

e e

nerg

jisë

elek

trike

, e g

azit

dhe

e uj

it/ e

lect

ricity

, gas

and

wat

er s

uppl

y

12

34

5

2008

108.

812

1.1

113.

991

.6_

2009

109.

212

4.3

114.

192

.1_

2010

109.

513

3.8

118.

276

.8_

2011

/ i

111.

813

9.8

121.

377

.010

0.0

ii11

2.4

140.

512

2.3

77.0

99.8

iii

112.

214

0.1

122.

077

.010

0.2

iv11

3.0

138.

512

3.7

77.0

100.

5

4-2B

nd

RYSh

imet

vje

tORe

ind

ekSi

t të

Çm

imev

e të

PRO

dh

imit

dh

e të

ind

ekSi

t të

ku

Shti

mit

nd

ëRti

m A

nn

uAl

n

ë Pë

Rqin

dje

2

ch

AnG

e O

F PR

Od

uc

eR P

Ric

e in

dex

An

d c

On

StRu

cti

On

cO

St in

dex

4-2

B

in

PeR

cen

tAG

e 2

p in

deks

i tot

al3 /

ppi t

otal

inde

x 3

2005

=10

0 n

drys

him

i vje

tor i

inde

ksit

e çm

imev

e të

pro

dhim

it du

ke p

ërja

shtu

ar n

dërti

min

/ an

nual

cha

nge

of p

rodu

cer p

rice

inde

x, e

xclu

ding

con

stru

ctio

n n

drys

him

i tre

muj

or i

inde

ksit

të k

usht

imit

ndër

tim4 /

Q

uate

rly c

hang

e of

con

stru

ctio

n co

st in

dex

4 i

/ 20

11=

100

indu

stria

nxj

errë

se/

min

ing

and

quar

ryin

g in

dust

ryin

dust

ria p

ërpu

nues

e/

man

ufac

turin

g in

dust

rypr

odhi

mi,

shpë

rnda

rja e

ene

rgjis

ë el

ektri

ke, e

ga

zit d

he e

ujit

/ el

ectri

city

, gas

and

wat

er s

uppl

y

12

34

5

2008

4.4

6.1

5.3

0.5

_

2009

0.4

2.6

0.2

0.6

_

2010

0.2

7.7

3.6

-16.

5_

2011

/ i

3.1

4.9

3.6

0.8

0.2

ii3.

34.

24.

40.

2-0

.2

iii

2.2

6.5

2.6

_0.

4

iv2.

12.

13.

3_

0.3

Burim

i: in

StAt

.

Sou

rce:

inSt

At.

1) t

ë dh

ënat

vje

tore

të iÇ

P pë

rfaqë

sojn

ë in

deks

e m

esat

are

vjet

ore.

2) n

drys

him

i për

të d

hëna

t vje

tore

për

faqë

son

ndry

shim

in e

çm

imit

të in

deks

eve

mes

atar

e vj

etor

e, n

dërs

a nd

rysh

imi p

ër të

dhë

nat t

rem

ujor

e të

inde

ksit

mat

ndr

yshi

min

e ç

mim

it të

trem

ujor

it ko

rren

t me

trem

ujor

in e

një

jtë të

viti

t të

mëp

arsh

ëm.

�) d

uke

fillu

ar n

ga t

1 20

11, i

nSt

At d

o të

llog

aris

ë ik

n m

e sh

portë

n e

re të

mat

eria

leve

dhe

shp

enzi

mev

e dh

e m

e pe

riudh

ë ba

zë t

1 20

11=

100.

inde

kset

e m

ëpar

ëshm

e ja

në ri

lloga

ritur

me

bazë

n e

re.

4) n

drys

him

i tre

muj

or m

at n

drys

him

in e

inde

ksit

të ç

mim

eve

të tr

emuj

orit

korr

ent m

e tre

muj

orin

e m

ëpar

shëm

.

1) P

Pi A

nnua

l dat

a re

pres

ent y

early

ave

rage

inde

xes.

2) S

tarti

ng fr

om q

1 20

11, i

nSt

At c

alcu

late

s c

ci r

efer

ring

to th

e ne

w b

aske

t of m

ater

ials

and

exp

endi

ture

s, w

ith b

ase

perio

d q

1 20

11=

100.

Pre

viou

s in

dice

s ar

e re

calc

ulat

ed w

ith th

e ne

w b

ase.

�) A

nnua

l dat

a ch

ange

in %

repr

esen

ts p

rice

chan

ges

of a

nnua

l ave

rage

inde

xes

whi

le c

hang

e fo

r qua

rterly

dat

a m

easu

res

the

pric

e ch

ange

s of

the

curr

ent q

uarte

r with

the

sam

e qu

arte

r of t

he p

revi

ous

year

.4)

qua

terly

cha

nge

mea

sure

s th

e pr

ice

chan

ges

of th

e cu

rren

t qua

rter w

ith th

e pr

evio

us o

ne.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

104 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 105

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

104 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 105

4-�

ind

ekSi

i Ç

mim

eve

të k

On

Sum

it

c

On

Sum

eR P

Ric

e in

dex

4-�

iÇk

1 to

tali

dhje

tor

2007

=10

0 /

cpi

1 to

tal

Dec

embe

r 20

07=

100

ush

qim

e dh

e pi

je jo

-alk

oo-

like/

Foo

d an

d no

n-al

coho

lic

beve

rage

s

pije

alk

oolik

e dh

e du

han/

alc

ohol

ic

beve

rage

s an

d to

bacc

o

vesh

je d

he

këpu

cë/

clo

thin

g an

d fo

otw

ear

Qira

, ujë

lënd

ë dj

egës

e dh

e en

ergj

i/ R

ent,

wat

er, f

uel a

nd

pow

er

mob

ilim

, pa

jisje

sht

ëpie

dh

e m

irëm

bajtj

e e

shtë

pisë

/ Fu

rnitu

re

hous

ehol

d an

d m

aint

enan

ce

Shën

deti/

med

i-ca

l car

etr

ansp

orti/

tr

ansp

ort

kom

unik

imi/

c

omm

unic

atio

n

argë

tim d

he k

ul-

turë

/ Re

crea

tion

and

cultu

re

Shër

bim

i ars

i-m

or/

educ

a-tio

n se

rvic

e

hot

ele,

kaf

ene

dhe

rest

oran

te/

hot

els,

cof

-fe

e-ho

use

and

rest

aura

nts

mal

lra d

he s

hërb

ime

ndry

shm

e/ G

oods

and

var

ious

se

rvic

es

12

34

56

78

910

1112

13

2009

103.

4210

5.87

104.

1794

.57

105.

1310

0.48

104.

0910

2.51

80.8

011

0.75

102.

6410

2.95

101.

24

2010

107.

1111

1.37

109.

8993

.16

108.

9310

0.97

111.

2610

7.29

81.1

111

0.92

105.

7010

4.31

102.

90

2011

110.

7811

6.25

122.

8491

.37

111.

9410

1.87

119.

9011

3.66

81.3

011

2.09

105.

8310

5.64

103.

23

2011

/ 1

011

0.24

114.

3812

3.16

90.6

211

2.22

102.

1712

1.77

114.

7281

.26

112.

9910

6.87

105.

9610

2.34

1111

0.30

114.

3112

3.51

90.6

811

2.21

102.

2712

1.78

115.

3381

.26

112.

9710

6.93

106.

4210

2.45

1211

1.39

116.

9212

4.16

90.7

311

2.27

102.

3712

1.70

115.

3981

.23

112.

7910

6.93

106.

6810

2.70

2012

/ 0

111

2.18

118.

5312

4.14

90.6

811

2.35

102.

6812

1.86

116.

8581

.23

112.

8910

6.99

106.

8810

2.87

0211

3.66

121.

1312

4.39

90.2

311

2.88

102.

6912

2.26

117.

8081

.23

112.

9510

7.01

106.

9010

9.12

0311

4.07

121.

7312

4.61

90.1

611

3.12

102.

7912

2.29

119.

2381

.21

113.

4910

7.03

107.

0810

9.42

n

drys

him

et v

jeto

re të

inde

ksit

të ç

mim

eve

të k

onsu

mit

sipa

s gr

upev

e kr

yeso

re 2/

(në

%) /

yea

r on

year

con

sum

er p

rice

inde

x, m

ain

grou

ps (i

n %

)

infla

cion

i m

esat

ar v

je-

tor3 /

ann

ual

aver

age

in-

flatio

n 3

iÇk

to-

tali

dhje

tor

2007

=10

0/

cpi

tota

l D

ecem

ber

2007

=10

0

ush

qim

e dh

e pi

je jo

alko

olik

e/

Food

and

no

n-al

coho

lic

beve

rage

s

pije

alk

oolik

e dh

e du

han/

al

coho

lic b

ever

-ag

es a

nd

toba

cco

vesh

je d

he k

ë-pu

cë/

clo

thin

g an

d fo

otw

ear

Qira

, ujë

lënd

ë dj

egës

e dh

e en

ergj

i/ R

ent,

wat

er, f

uel a

nd

pow

er

mob

ilim

, pa

jisje

sht

ëpie

dh

e m

irëm

bajtj

e e

shtë

pisë

/ Fu

r-ni

ture

hou

seho

ld

and

mai

nten

ance

Shën

deti/

m

edic

al c

are

tran

spor

ti/

tran

spor

tko

mun

ikim

i/ c

om-

mun

icat

ion

argë

tim d

he k

ul-

turë

/ Re

crea

tion

and

cultu

re

Shër

bim

i ars

i-m

or/

educ

atio

n se

rvic

e

hot

ele,

kaf

ene

dhe

rest

oran

te/

hot

els,

cof

-fe

e-ho

use

and

rest

aura

nts

mal

lra d

he

shër

bim

e të

ndr

y-sh

me/

Goo

ds

and

vario

us

serv

ices

12

34

56

78

910

1112

1314

2009

3.73

6.78

4.10

-1.0

70.

860.

728.

564.

270.

351.

024.

731.

320.

202.

28

2010

3.37

4.55

6.46

-2.3

04.

730.

256.

553.

290.

630.

11-0

.49

1.38

1.78

3.56

2011

1.68

1.22

9.46

-2.3

51.

301.

254.

085.

81-0

.36

1.19

1.53

1.55

-0.4

23.

45

2011

/ 1

03.

033.

9210

.52

-2.2

02.

401.

274.

146.

59-0

.33

1.41

1.49

1.02

-0.7

23.

58

112.

903.

5510

.98

-2.2

92.

101.

284.

157.

11-0

.33

1.32

1.53

1.41

-0.6

23.

59

121.

681.

229.

46-2

.35

1.30

1.25

4.08

5.81

-0.3

61.

191.

531.

55-0

.42

3.45

2012

/ 0

11.

551.

443.

45-2

.17

1.23

1.41

4.21

5.43

-0.2

71.

541.

471.

49-0

.56

3.31

020.

58-1

.19

1.45

-2.3

01.

251.

213.

215.

67-0

.19

1.16

1.50

1.38

5.82

2.99

031.

040.

021.

54-2

.08

0.83

1.17

2.79

5.34

-0.1

51.

331.

491.

605.

922.

71Bu

rimi:

inSt

At.

S

ourc

e: in

StAt

.1)

të d

hëna

t vje

tore

të in

deks

it të

Çm

imev

e të

kon

sum

it ja

në in

deks

e m

esat

are

vjet

ore

të ç

mim

eve

të k

onsu

mit

sipa

s gr

upev

e kr

yeso

re, n

dërs

a të

dhë

nat m

ujor

e pa

sqyr

ojnë

inde

ksin

e ç

mim

eve

të k

onsu

mit.

2)të

dhë

nat v

jeto

re m

atin

var

iaci

onin

e in

deks

eve

të m

uajit

dhj

etor

të v

itit n

me

inde

ksin

e m

uajit

dhj

etor

të v

itit n

-1, n

dërs

a të

dhë

nat m

ujor

e m

atin

ndr

yshi

met

vje

tore

të in

deks

eve,

përq

indj

e.�)

esh

të m

esat

arja

arit

met

ike

e in

flaci

onev

e vj

etor

e të

dym

bëdh

jetë

mua

jve

të fu

ndit

(llog

aritj

e e

B.Sh

).

1) t

he c

onsu

mer

Pric

e in

dex

year

ly d

ata

(for t

his

and

cons

ecut

ive

year

s), r

epre

sent

yea

rly a

vera

ge c

onsu

mer

pric

e in

dexe

s by

mai

n gr

oups

, whi

le m

onth

ly d

ata

repr

esen

t con

sum

er p

rice

inde

x.

2) Y

early

dat

a m

easu

re th

e va

riatio

n of

dec

embe

r ind

ex o

f yea

r n w

ith d

ecem

ber i

ndex

of y

ear n

-1 w

hile

, mon

thly

dat

a m

easu

re y

early

inde

x ch

ange

s in

per

cent

age.

�) A

rithm

etic

ave

rage

of a

nnua

l inf

latio

n of

late

st tw

elve

mon

ths

(cal

cula

tion

of B

oA).

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

106 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 107

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

106 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 107

4-4

Pun

ëSim

i, PA

Pun

ëSiA

dh

e PA

GAt

em

PlO

Ymen

t, u

nem

PlO

Ymen

t An

d W

AGeS

4-4

mij

ë, O

Se n

ë RA

St t

ë ku

nd

ëRt,

Sik

uRS

e Pë

RcAk

tOh

et

in t

hO

uSA

nd

S, u

nle

SS O

theR

WiS

e in

dic

Ated

F

orca

e p

unës

/ la

bor f

orce

(2

+6)

pa

gat (

në l

ekë)

/ W

ages

(in

all)

të p

unës

uar,

prej

të c

ilëve

/

tota

l em

ploy

men

t, of

whi

ch

(3+

4+5)

pa

punë

sia

e re

gjis

truar

/ Re

gist

ered

u

nem

ploy

men

tpa

ga m

esat

are

muj

ore

në s

ek-

torin

sht

etër

or/

aver

age

mon

thly

w

age

in s

tate

sec

tor

paga

min

imal

e e

mira

tuar

/ m

ini-

mum

mon

thly

wag

e ap

prov

ed

sekt

orin

sht

etër

or/

in p

ublic

sec

tor

sekt

orin

priv

at jo

bujq

ë-so

r/ in

non

agr

icul

tura

l pr

ivat

e se

ctor

sekt

orin

priv

at b

ujqë

sor/

in

agric

ultu

ral p

rivat

e se

ctor

të p

apun

ë të

regj

istru

ar /

Reg

is-

tere

d un

empl

oym

ent

12

34

56

78

2009

1,04

189

916

623

749

614

240

,874

18,0

00

2010

1,05

991

716

624

450

714

343

,625

19,0

00

2011

1,07

092

816

525

650

714

246

,665

20,0

00

2011

/ i

1,06

392

016

524

850

714

345

,500

19,0

00

ii1,

072

930

165

258

507

142

45,5

0019

,000

iii

1,07

293

016

525

850

714

247

,660

20,0

00

iv1,

075

932

165

261

507

143

48,0

0020

,000

Burim

i: in

StAt

.

Sou

rce:

inSt

At.

1) t

ë dh

ënat

vje

tore

janë

adm

inis

trativ

e si

pas

info

rmac

ioni

t të

publ

ikua

r në

faqe

n e

web

-it të

inSt

At: t

regu

esit

Soci

alë/

tabe

lat “

Punë

sim

i” d

he “

Paga

t”. t

ë dh

ënat

vje

tore

mbi

pun

ësim

in d

he p

apun

ësin

ë ja

në m

esat

are

vjet

ore.

të d

hëna

t tre

muj

ore

janë

sip

as ta

belë

s “B

ilanc

i i F

orca

ve të

Pun

ës”

publ

ikua

r në

faqe

n e

web

-it të

inSt

At. P

ërdi

tësi

mi i

fund

it në

10.

05.2

012.

1) Y

early

dat

a ar

e ad

min

istra

tive

and

acco

rdin

g to

the

info

rmat

ion

on in

StAt

web

pag

e: S

ocia

l ind

icat

ors/

tabl

es “

empl

oym

ent”

and

“W

ages

”. Y

early

dat

a on

em

ploy

men

t and

une

mpl

oym

ent a

re y

early

ave

rage

s.q

uarte

rly d

ata

are

as “

labo

r For

ce B

alan

ce”

tabl

e, p

ublis

hed

on in

StAt

web

pag

e. l

ates

t upd

ate

on 1

0.05

.201

2.

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

106 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 107

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

106 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 107

Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012 Raporti i politikës monetare për tremujorin e parë të vitit 2012

108 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë PB