PROGRAMIN TEMELLERİ

PROGRAMIN TEMELLERİ

BILIMSEL Eğitimde ortaya çıkan problemlere

bilimsel arastırma yöntemlerini

kullanarak çözüm arama

EKONOMİK

Mevcut olanaklarla uyumlu,

SOSYAL

Programlar bireyin sosyal gelişimini ve

topluma uyumunu sağlamalıdır.

FELSEFİ Programlara yön verir

Hedefler oluşturulur.

PSIKOLOJIK Canlıların davranışları ve bilişsel süreçleri

TARİH Geçmişte yapılmış olan çalışmalar,

deneyimler, gelişmeler ve anlayışlar

2

TÜRKİYE’DE PROGRAM GELİŞTİRME

ÇALIŞMALARI

İlk önemli çalışma 3 Mart 1924’de çıkartılan Tevhid-i

Tedrisat Kanunuyla başladı .

Bu yıllarda Türkiye’ye çağrılan John Dewey’in

hazırladığı rapor doğrultusunda daha çok ilköğretim

programlarının geliştirilmesine ağırlık verildi.

3

1950’li yıllara kadar Türkiye’de program geliştirme çalışmaları

daha çok “dersler ve konular listesi (Müfredat)” hazırlamak

şeklinde ele alınmış, 1952’de Türkiye’ye gelerek köy okullarında

incelemeler yapan K.V. Wofford’un hazırladığı raporla daha

sistematik bir yaklaşımla yapılmaya başlanmıştır.

1961’de kabul edilen 222 sayılı İlköğretim Kanunu ile ilköğretim

programlarının değiştirilip geliştirilmesi zorunlu hale gelmiştir.

4

1962’de toplanan VII. milli eğitim şurasında program

geliştirmeyle ilgili önemli kararlar alınmış, bu doğrultuda çeşitli

komisyonlar çalışarak, bazı illerde pilot uygulamalar yapıldıktan

sonra ise 1968 programı uygulamaya sokulmuştur.

1970’li yıllarda 8 yıllık ilköğretim okulu denemesi ve program

çalışmaları gündeme gelmiş ve bu çalışmalara hız verilmiştir.

5

1982’de Milli Eğitim Bakanlığı program geliştirme

konusunda bir model oluşturmuş ve bu model 2142 sayılı

Tebliğler Dergisinde yayınlanmıştır. Bu modelin hazırlama

ilkeleri 1984’de yeniden belirlenmiştir.

Bu model, amaç-davranış- işleyiş- değerlendirme boyutları

içinde programların derslere göre hazırlanması esasını

getirmektedir.

6

2004- 2005 Öğretim Yılından itibaren ise

Yapılandırmacı Yaklaşım temeline dayanan yeni bir program

geliştirilmiş ve halen okullarımızda uygulama çalışmaları

devam etmektedir.

7

Psikolojik Temeller

Oluşturulan eğitim programlarının, öğrencilerin bedensel ve

zihinsel gelişimine uygunluğunu sağlama açısından psikolojiden

önemli ölçüde yararlanılmaktadır.

8

Eğitim programları üzerinde en çok davranışçılık, bilişsel

ve yapılandırmacılık kuramlarının etkisi olmuştur.

9

A. Davranışçı kuram

Watson, Pavlov, Thorndike, Skinner davranışçı kuramın

temsilcilerindendir.

Davranışçı kuramın genel özellikleri şunlardır

1. Yalnızca gözlenebilir etkinlikler üzerinde durur.

2. Öğrenmeyi, uyarıcı-tepki bağının oluşmasına indirger.

3. Davranışı sadece ölçülebilirliği ile açıklar.

4. Öğrenme sürecinde, öğrenene edilgen rol verir.

5. Pekiştirme yoluyla davranış değiştirildiğini kabul eder.

10

B. Bilişsel Kuram

Temelinde Gestalt psikolojisi vardır. Bu kuramın öncüleri

Piaget, Gagne, Guilford'dur.

Bu kurama göre öğrenme kompleks ve karmaşık bir yapıdır.

Öğrenme sürecinin bilgiyi algılama, karşılaştırma , kodlama ve

hatırlama sürecinden oluştuğunu ifade eder.

11

C. Yapısalcı ( oluşturmacı ) kuram

Bilginin yeniden yapılandırılması, üretilmesini ifade eder.

Piaget, Vygotsky, Gestalt öncüleri arasında sayılabilir.

12

3. Toplumsal Temeller

14

Felsefi Temeller

Program tasarımı ve hedeflerin belirlenmesi aşamasında

felsefeden yararlanılır.

Eğitim hedeflerinin tutarlılığını sağlar. Öncelikli hedefleri

saptar. Geleceğe ilişkin yordamlarda bulunur. Niçin ?

sorusuna cevap arar.

15

Her eğitim programının dayandığı bir felsefe olmalıdır

Özellikle hedeflerin belirlenmesinde en fazla felsefeden

yararlanılır

Eğ

itim

Fe

lse

fesi

Ak

ımla

rı

İDEALİZM ( İDEALİST GÖRÜŞ)

REALİZM ( GERÇEKÇİLİK )

PRAGMATİZM ( YARARCILIK )

EXİSTENTİALİZM ( VAROLUŞÇULUK )

16

17

18

19

1. DAİMİCİLİK

20

21

Esasicilik ( Essentialism = Özcülük)

22

23

İlerlemecilik ( Progressivizm =

Deneyci Görüş)

24

İlerlemecilik ( Progressivizm = Deneyci Görüş)

25

Yeniden Kurmacılık ( Re- Constructionism = Yeniden

Yapılanmacı Görüş)

İlerlemeciliğin devamıdır

26

Yeniden Kurmacılık ( Re- constructionism =

Yeniden Yapılanmacı Görüş)

27

PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİNİ ETKİLEYEN EĞİTİM FELSEFESİ AKIMLARI VE ÖZELLİKLERİ Eğitim Felsefesi

Dayandığı Felsefi Temel

Temel Amaç

Daimicilik

- Realizm (Gerçekçilik)

(Rasyonel kişileri eğitmek / üstün zekâlı ve seçkin kişileri eğitme

Esasicilik

- İdealizm - Realizm (ideal gerçekçilik)

Bireylerin zihinsel gelişmesine yardımcı olmak, yetenekli kişileri eğitme

İlerlemecilik

- Pragmatizm (Yararcılık)

Demokratik ve sosyal yaşamı geliştirme

Yeniden kurmacılık

- Pragmatizm (Yararcılık)

Toplumu yeniden yapılandırma ve geliştirme. Değişimi ve sosyal reformu gerçekleştirecek eğitim.

28

Eğitim programlarının geçirmiş olduğu değişime bakıldığında

Orta Çağda ruhsal mükemmellik, erdemlilik gibi konular, Orta

Çağ’da kilisenin doğmaları,Rönesans reform döneminde liberal

eğitim, eğitim programlarının

içeriği olarak görmekteyiz.

Bu durum program geliştirmenin kuramsal temellerinden

hangisiyle açıklanır?

A) Felsefi temel

B) Tarihsel temel

C) Toplumsal temel

D) Ekonomik temel

E) Konu-alan› temeli

Cevap B

Eğitim programlarıyla “KİME, NEYİ, NASIL, NE ZAMAN,

NİÇİN, NEREDE” verileceği sorusu akla geldiğinde program

geliştirmenin kuramsal temellerinden hangisi devreye girer?

A) Psikolojik temel

B) Siyasi temel

C) Felsefi temel

D) Toplumsal temel

E) Ekonomik temel

Cevap C

Eğitim programlarının hazırlanması sırasında kullanalacak içerik

düzenleme yaklaşımlarının belirlenmesinde ve eğitim programı

tasarımlarının tespitinde öncelikli olarak yararlanması gereken

kuramsaltemel aşağıdakilerden hangisidir?

A) Psikolojik temel B) Felsefi temel

C) Konu alan› temeli D) Ekonomik temel

E) Bireysel temel

Cevap B

I. Daimicilik

II. Esasicilik

III. ilerlemecilik

IV. Yeniden kurmacılık

Yukarıdaki eğitim felsefelerinden

en yenilikçi ve en

tutucu olanı aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Daimicilik - Yeniden kurmacılık

B) ilerlemecilik - Daimcilik

C) Yeniden kurmacılık - Esasicilik

D) Yeniden kurmacılık - Daimcilik

E) Esasicilik - Yeniden kurmacılık

Cevap D

I. Eğitimin evrensel nitelikteki belli gerçeklere göre

şekillendirilmesi üzerinde dururlar.

II. insan doğası ve ahlaki ilkeler değişmez.

III. Eğitim sağlam ve doğru karakterli insan

yetiştirme

işiyle uğraşmalıdır.

Yukarıda özellikleri verilen eğitim felsefesi

aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Daimicilik

B) Esasicilik

C) ilerlemecilik

D) Yeniden kurmacılık

E) Varoluşçuluk

Cevap A

“ Okulun görevi hayata hazırlık değil, hayatın kendisi

olmalıdır.” diyen eğitim akım› aşağıdakilerden hangisidir?

A) Daimicilik B) ilerlemecilik

C) Esasicilik D) Yeniden kurmacılık

E) Varoluşçuluk

Cevap B

Yapılandırmacılık yaklaşımına göre hazırlanan bir

eğitim programı geliştirilirken bireyin ilgi ve ihtiyaçları

göz önünde bulundurulmuş, okuldaki deneyimler

yaşamın kendisi olarak benimsenmiştir.

Buna göre bu eğitim programları hangi eğitim

felsefesini temel almıştır?

A) Yeniden kurmacılık B) İlerlemecilik

C) Gerçekçilik D) Daimicilik

E) Esasicilik

CEVAP B

– Eğitim amacı özgürlüklerin artmasıdır.

– Her bir öğrencinin değerler sistemini özgürce ve

yetişkinlerin zorlaması olmadan geliştirmesine fırsat

verilmelidir.

– Öğretmen yardıma ihtiyaç duyan öğrencinin yardımına koşan

ve kişiliğin geliştirilmesine yardım etme

zorunluluğu olan kişidir.

Yukarıda özellikleri verilen felsefe alanı aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Pragmatizm (faydacılık)

B) Pozitivizm (Olguculuk)

C) Empirizm (Deneycilik)

D) Existentializm (Varoluşçuluk)

E) Rasyonalizm (Akılcılık) Cevap D

Bu eğitim akımındaki temel görüşe göre eğitimin amacı;

toplumu yeniden düzenlemek ve toplumda gerçek

demokrasiyi yerleştirmek olarak kabul edilir.

Yukarıda özellikleri verilen eğitim felsefesi aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Yeniden kurmacılık B) Daimicilik

C) Esasicilik D) İlerlemecilik

E) İdealizm

CEVAP A