Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego,

1

Program ochrony powietrzadla stref województwa

śląskiego,w których stwierdzone zostały

ponadnormatywne poziomy substancji

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Ochrony Środowiska

Katowice, 9. 12.2010

Wartości kryterialne do klasyfikacji stref dla terenu kraju – ochrona zdrowia, rok 2007

pył zawieszony PM10 Okres uśredniania wyników pomiarów - 24 h

• Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu - 50 µg/m3

• Dopuszczana częstość przekraczania dopuszczalnego poziomu w roku kalendarzowym - 35 razy

• Termin osiągnięcia poziomów dopuszczalnych - 2005 r.

Okres uśredniania wyników pomiarów - rok kalendarzowy

• Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu - 40 µg/m3

Benzo(a)pirenOkres uśredniania wyników pomiarów - rok kalendarzowy

• Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu - 1 ng/m3

• Termin osiągnięcia poziomów dopuszczalnych - 2013 r.

P r z y c z y n a powstania programu i skala problemu

Przekroczenie poziomów dopuszczalnych pyłu PM10

Alarmowy poziom substancji w

powietrzu [μg/m3] stężenie 24-godz.

Częstość przekraczania

dopuszczalnego stężenia 24-godz.

Stężenie 24-godz. pyłu PM10 [μg/m3]

Średnioroczne wartości stężeń

[μg/m3]

alarmowy poziomwartość

dopuszczalnawartość

dopuszczalnawartość

dopuszczalna

200 35 50 40

Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego

Aglomeracja Górnośląska

(Chorzów, Dabrowa Górnicza, Katowice, Sosnowiec)

24-godz maks [μg/m3 ]:

208 - 252

oraz Rybnik:

Żywiec:

Wodzisław Śląski: 289

338

Częstość przekraczania:

51 - 109

74

147

Średnioroczne [μg/m3 ]:

41 - 51

39

58

P r z y c z y n a powstania programu i skala problemu

Przekroczenie poziomu docelowego benzo(a)pirenu


Średnioroczne wartości stężeń[ng/m3]

poziom docelowy

1

Aglomeracja Górnośląska(Katowice, Zabrze)

oraz Rybnik:

Zawiercie:

Wodzisław Śląski:

Średnioroczne [ng/m3 ]:

9- 19

9,1

17

Dyrektywa CAFE wyznacza termin osiągnięcia zgodności z normami

jakości powietrza – pył zawieszony PM10 - czerwiec 2011 r.

benzo(a)piren - 2013 r.

Zidentyfikowany problem:

Przekroczenia stężeń dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10: stężenia średniorocznego stężenia 24-godz

Przekroczenia stężenia docelowego benzo(a)pirenu

Źródło: WIOŚ Katowice

Pył PM10

Benzo(a)piren

Potrzeba opracowania Programu ochrony powietrza

7 stref

10 stref

Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego KONTEKST REALIZACJI PROJEKTU

Problemy:

jedne z najwyższych przekroczeń stężeń pyłu zawieszonego PM10 w Polsce

największe w Polsce zagęszczenie ludności i przemysłu

opóźnienie w opracowaniu POP i wniosków derogacyjnych

kultura i tradycja węglowa Śląska

Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego INWENTARYZACJA

(źródło: baza emisji SOZAT)

Aglom

eracja

Górn

ośląsk

a

Aglom

eracja

Ryb

nicko-J

astrz

ębska

stre

fa c

zęst

ochowsk

o-lublin

ieck

a

stre

fa ta

rnogórs

ko-b

ędzińsk

a

stre

fa ra

cibors

ko-w

odzisła

wska

stre

fa b

ielsk

o-żyw

ieck

a

stre

fa g

liwick

o-miko

łowsk

a

stre

fa b

ieru

ńsko-p

szcz

yńsk

a

mia

sto C

zęst

ochowa

mia

sto B

ielsk

o-Bia

ła

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000 11,313

3,691 3,100 2,897 2,748 2,602 2,1211,364 1,196 582

Emisja pyłu zawieszonego PM10 [Mg] w 2006 r.

Zestawienie emisji zanieczyszczeń ze źródeł na terenie woj. śląskiego i kraju morawsko-śląskiego w roku bazowym 2006

Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego INWENTARYZACJA


Emisja zanieczyszczeń ze źródeł na terenie woj. śląskiego i kraju morawsko-śląskiego w roku bazowym 2006


źródła punktowe źródła powierzchniowe

źródła liniowe Suma0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

12,222

16,617

2,774

31,614

Wielkość ładunku PM10 [Mg] z terenu woj. śląskiego w 2006 roku



5

10

15

2.84

9.9

0.01

12.75

Wielkość ładunku B(a)P [Mg] z terenu woj. śląskiego w 2006 roku



1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

2896

903 909

4708

Wielkość ładunku PM10 [Mg] z terenu kraju morawsko-śląskiego w 2006 roku

Udział poszczególnych źródeł emisji w imisji PM10 na obszarach przekroczeń

Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego WYNIKI MODELOWANIA

Udział poszczególnych źródeł emisji w stężeniach B(a)P na obszarach przekroczeń wartości docelowej

strefa gliwicko-mikołowska

Aglomeracja Górnośląska

Aglomeracja Rybnicko-Jastrzębska

miasto Bielsko-Biała

miasto Częstochowa

strefa tarnogórsko-będzińska

strefa raciborsko-wodzisławska

strefa bielsko-żywiecka

strefa bieruńsko-pszczyńska

strefa częstochowsko-lubliniecka

0.0% 20.0% 40.0% 60.0% 80.0% 100.0%

12.0%

11.5%

12.2%

6.7%

6.4%

15.2%

11.6%

5.9%

12.8%

7.3%

87.9%

88.4%

87.6%

93.1%

93.4%

84.7%

88.4%

93.9%

87.1%

92.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.0%

0.2%

0.1%

0.1%

0.0%

0.1%

0.1%

źródła punktowe źródła powierzchniowe źródła liniowe

CELE DO REALIZACJI


Cel strategiczny

•Cel główny: Dotrzymanie standardów jakości powietrza w zakresie pyłu PM10 oraz znacząca redukcja stężeń B(a)P nawet przy niekorzystnych warunkach klimatycznych najpóźniej od roku 2020 roku.

DZIAŁANIA SYSTEMOWE


POP

Gospodarka odpadami

(gmina właścicielem

odpadów)Energetyka (Wojewódzka

strategia energetyczna)

Węgiel (mechanizmy finansowe i

zakazy)

Przemysł (Plan Redukcji Emisji przemysłowej)

Transport (plany dla

aglomeracji i inwestycje bieżące)

Edukacja i Informacja

Zarządzanie i monitorowanie (wykorzystanie

istniejących programów)

Narzędzia (bazy danych)

• Wyeliminowanie spalania odpadów w kotłach i piecach domowychCel1

• Wyeliminowanie spalania węgla złej jakości w kotłach i piecach domowych !!Cel 2

• Wsparcie istniejących działań i inwestycji w zakresie transportu, które przyczyniają się w istotny sposób do poprawy jakości powietrza na obszarach przekroczeń

Cel 3

• Ograniczanie emisji ze źródeł komunikacyjnych w tym emisji wtórnejCel 4

• Systemowe ograniczenie emisji ze źródeł przemysłowych z uwzględnieniem małych źródeł

Cel 5

• Stworzenie mechanizmów umożliwiających wdrożenie i zarządzanie POPCel 6

Cele Programu ochrony powietrza

Najważniejsze propozycje kierunków działań naprawczych

2. Realizacja PONE ze szczególnym uwzględnieniem sieci ciepłowniczej, termomodernizacji budynków, kontroli jakości paliw

1. Rozbudowa i integracja sieci ciepłowniczej, odbudowa mocy cieplnej

4. Realizacja Planu Redukcji Emisji Przemysłowych (15% redukcji PM10), prowadzenie postępowań kompensacyjnych


5. Budowa zakładu termicznej utylizacji odpadów

6. Wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza centrum miast

7. Rozwój transportu publicznego

3. Aktualizacja planów zapotrzebowania w ciepło, energię elektryczna i paliwa gazowe

8. Działania w zakresie redukcji emisji wtórnej z dróg (czyszczenie ulic, poprawa stanu technicznego istniejących dróg).

1. Aktualizacja planów zapotrzebowania w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.

2. Rozbudowa i integracja sieci ciepłowniczej, odbudowa mocy cieplnej.

3. Realizacja PONE ze szczególnym uwzględnieniem sieci ciepłowniczej, termomodernizacji budynków, kontroli jakości paliw.

4. Budowa zakładu termicznej utylizacji odpadów.5. Konsekwentne przystosowywanie instalacji energetyki

zawodowej/komunalnej do wykorzystania gorszych gatunków węgla

6. Szersze wykorzystaanie OZE7. Wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza centrum

miast. Działania służące uspokajaniu ruchu8. Rozwój transportu publicznego 9. Działania w zakresie redukcji emisji wtórnej z dróg

(czyszczenie ulic, poprawa stanu technicznego istniejących dróg)

Najważniejsze propozycje kierunków działań naprawczych

Bariery w obszarze ochrony powietrza • niestabilność polityki paliwowej państwa,

• brak władztwa nad odpadami komunalnymi gmin – patologie gospodarki odpadami,

• wysokie ceny paliw i ciągły wzrost cen paliw ekologicznych ,

• mała skuteczność narzędzi prawnych w zakresie możliwości ograniczania „niskiej emisji”, w tym brak instrumentów umożliwiających nakładanie obowiązków na osoby fizyczne (np. wymiany kotła) i ich egzekwowania

• brak środków finansowych na realizację POP,

• brak jednoznacznych zachęt ze strony państwa dla stosowania paliw ekologicznych (niskoemisyjnych), np. podatku od zanieczyszczeń zawartych w węglu,

• niski priorytet ochrony powietrza w hierarchii ważności celów realizowanych przez państwo, problem podziału odpowiedzialności pomiędzy powiatem a gminą, starosta nie ma uprawnień do faktycznej realizacji głównych zapisów Programu i nie może zlecić tych zadań gminom,

• znikomy udział źródeł odnawialnych w pokrywaniu zapotrzebowania na ciepło,

• niekorzystna struktura cen paliw i małe dochody społeczeństwa, co skutkuje spalaniem odpadów w piecach,

• brak systemowego, globalnego podejścia do działań w ochronie środowiska (mieszkańcy segregują odpady, a ich odbiór jest bardzo drogi lub brakuje firm odbierających te odpady),

• niska świadomość społeczeństwa w zakresie zanieczyszczenia powietrza i skutków zdrowotnych z tym związanych,

• znikomy wpływ samorządów na lokalne źródła energii odnawialnej (geotermalnej, wodnej),

• przyzwolenie społeczne na spalanie odpadów w piecach domowych,

DZIAŁANIA MUSZĄ BYĆ PODEJMOWANE NA WSZYSTKICH

POZIOMACH ADMINISTRACJI

Tworzenie narzędzi prawnych umożliwiających ograniczanie emisji

zanieczyszczeń do powietrza,

w szczególności ze źródeł komunalnych

Z POZIOMU PAŃSTWA

DZIAŁANIA Z POZIOMU WOJEWÓDZTWA

Opracowanie regionalnej strategii ekoenergetycznej;

Tworzenie możliwości wspierania, w ramach rpo oraz WFOŚiGW, działań w dziedzinie ochrony powietrza;

Inicjowanie i wspieranie działań ograniczających dopływ paliw gorszej jakości do sektora komunalnego;

Porządkownie systemu gospodarki odpadami; Promowanie OZE

DZIAŁANIA Z POZIOMU GMINOpracowanie i wdrażanie programów zaopatrzenia

w energię elektryczną ciepło i paliwa gazowe

Rozbudowa i modernizacja infrastruktury gminnej

•budowa i rozbudowa sieci ciepłowniczych i sieci gazowych,

•modernizacja ciągów komunikacyjnych,

Realizacja programów ograniczania niskiej emisji:

w obiektach publicznych

•termomodernizacji budynków (docieplanie ścian, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, wymiana lub docieplenie połaci dachu)

•modernizacje systemów grzewczych (źródeł ciepła oraz instalacji centralnego ogrzewania),

•montaż wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła,

w budynkach prywatnych

•dopłata do wymiana źródeł ciepła na ekologiczne

•dopłata do instalacja układów solarnych

•dopłata do termomodernizacji budynków

•promocja i edukacja ekologiczna.

Tworzenie warunków sprzyjających wykorzystaniu OZE

21

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Wojciech GłówkowskiJerzy Ziora

Urząd Marszałkowski Województwa ŚląskiegoWydział Ochrony Środowiska

Documents

Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego,