Program nauczania, przeznaczony dla II etapu edukacyjnego ... · w internecie. wiczenia w podrczniku zostay tak opracowane, by ... internetowej opisaam obszerniej w poradniku dla

Program nauczania, przeznaczony dla II etapu edukacyjnego szko�ypodstawowej, na podstawie opinii rzeczoznawców dr. Jacka Sta�doi prof. dr hab. Józefa Pó�turzyckiego.

Numer dopuszczenia: DKOS-5002-38/05

Wszelkie prawa zastrze�one. Nieautoryzowane rozpowszechnianie ca�o�cilub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione.Wykonywanie kopii metod� kserograficzn�, fotograficzn�, a tak�ekopiowanie ksi��ki na no�niku filmowym, magnetycznym lub innympowoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki wyst�puj�ce w tek�cie s� zastrze�onymi znakamifirmowymi b�d� towarowymi ich w�a�cicieli.

Autor oraz Wydawnictwo HELION do�o�yli wszelkich stara�, by zawartew tej ksi��ce informacje by�y kompletne i rzetelne. Nie bior� jednak �adnejodpowiedzialno�ci ani za ich wykorzystanie, ani za zwi�zane z tym ewentualnenaruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz WydawnictwoHELION nie ponosz� równie� �adnej odpowiedzialno�ci za ewentualneszkody wynik�e z wykorzystania informacji zawartych w ksi��ce.

Projekt ok�adki: Maciej Pasek na podstawie projektu Aliny Papa�y-Je�owickiej

Wydawnictwo HELIONul. Ko�ciuszki 1c, 44-100 GLIWICEtel. 032 231 22 19, 032 230 98 63e-mail: [email protected]: http://helion.pl (ksi�garnia internetowa, katalog ksi��ek)

Drogi Czytelniku!Je�eli chcesz oceni t� ksi��k�, zajrzyj pod adreshttp://helion.pl/user/opinie?pronauMo�esz tam wpisa swoje uwagi, spostrze�enia, recenzj�.

ISBN: 83-246-0227-5

Copyright © Helion 2006

Printed in Poland.

Spis tre�ci

1. Wprowadzenie 5

2. Za�o�enia programu 6

3. Podstawa programowa nauczania informatykina drugim etapie edukacyjnym (klasy IV – VI) 7

4. Cele edukacji w szkole podstawowej 9

5. Zadania ogólne szko�y 10

6. Materia� nauczania 13

7. Tre�ci nauczania oraz dzia�ania uczniów 18

8. Osi�gni�cia ucznia 23

9. Ocena pracy ucznia 24

10. Metody pracy 56

11. Wspieranie uzdolnie� 60

Bibliografia 66

4 PROGRAM NAUCZA NIA INFORMA TYK I W S ZKOLE P ODSTAWOWEJ

1. WprowadzeniePomys� napisania programu nauczania informatyki dla klas IV – VIszko�y podstawowej zrodzi� si� w czasie licznych dyskusji w gronienauczycieli tego przedmiotu. Decyzj� o realizacji pomys�u przy-spieszy�y cz�ste wizyty w zaprzyja�nionej ksi�garni, po��czone z nie-udanymi próbami wyszukania takiej pozycji na rynku ksi�garskim,która spe�nia�aby moje oczekiwania. Mam na my�li podr�cznikzawieraj�cy opis oprogramowania alternatywnego (czyli �rodowiskasystemu Linux i pakietu OpenOffice, a nie tylko Windows i Micro-soft Office) oraz informacje, �e ten sam program (lub jego wersja)mo�e by wykorzystywany do pracy w obu �rodowiskach zainstalo-wanych na tym samym komputerze (np. na oddzielnych partycjach).

Zdaj� sobie spraw�, �e próba zamiany �rodowiska Windowsna �rodowisko Linux mo�e by obecnie skazana na pora�k�. Jednakcoraz cz��ciej u�ytkownicy komputerów instaluj� alternatywne sys-temy operacyjne. Ucze� powinien wi�c zosta tak przygotowany,by w przysz�o�ci potrafi� pracowa w ró�nych �rodowiskach, nawettakich, których wcze�niej nie zna�. Zmiana jednego systemu nadrugi nie nast�pi w szko�ach szybko i nie jestem pewna, czy jest tokonieczne. Chodzi mi raczej o to, by obydwa systemy wspó�ist-nia�y w warunkach szkolnych.

W podr�czniku przygotowanym na podstawie tego programustara�am si� skupi uwag� ucznia na ogólnych zasadach pos�ugi-wania si� komputerem w zakresie opracowania grafiki kompute-rowej, edycji tekstu, obs�ugi arkusza kalkulacyjnego, przygoto-wania prezentacji multimedialnej czy wyszukiwania informacjiw internecie. wiczenia w podr�czniku zosta�y tak opracowane, byuczniowie jednocze�nie uczyli si� korzystania z systemów Win-dows i Linux oraz pakietów Microsoft Office i OpenOffice. Podkre-�lone zosta�y g�ównie elementy wspólne tych programów. Z czasemprzestaje mie znaczenie, w jakim systemie operacyjnym i z jakimprogramem ucze� pracuje — mo�e to by równie dobrze MicrosoftOffice, jak i OpenOffice. Moim zdaniem uczniowie kszta�cenidwutorowo na pewno w przysz�o�ci poradz� sobie z nowym opro-gramowaniem. Poniewa� popularno� systemu Linux i pakietuOpenOffice ro�nie, warto ich do tego przygotowa.


2. Za�o�enia programuZa�o�enia programu

Aby zapewni uczniom nabycie kompetencji przewidzianych Pod-staw� programow�, w niniejszym programie nauczania zamie�ci�amtre�ci umo�liwiaj�ce poznanie mechanizmów dzia�ania progra-mów komputerowych. Po zrealizowaniu prezentowanego programuuczniowie b�d� posiadali podstawowe umiej�tno�ci w zakresie:� obs�ugi komputerów i urz�dze� opartych na technice

komputerowej,� stosowania ró�nego rodzaju programów u�ytkowych

i edukacyjnych,� korzystania z dost�pnych �róde� informacji.

Celowo pomin��am wiele technicznych zagadnie�, gdy� na tymetapie najwa�niejsze jest opanowanie niezb�dnych umiej�tno�cimanualnych oraz zdobycie w�a�ciwych nawyków zwi�zanych z po-s�ugiwaniem si� aplikacjami u�ytkowymi.

W podr�czniku, na do��czonej do niego p�ycie CD oraz w zeszy-tach wicze� znajduj� si� przyk�adowe wiczenia, które nale�y wy-kona krok po kroku na lekcji lub w domu, oraz wiczenia utrwa-laj�ce, przeznaczone do samodzielnego wykonania. Na stroniehttp://edukacja.helion.pl znajd� Pa�stwo dodatkowe zestawy zada�,wicze� i testów oraz testy online. Zawarto� wspomnianej stronyinternetowej opisa�am obszerniej w poradniku dla nauczycieli.

Podr�cznik powinien s�u�y zarówno uczniom dopiero roz-poczynaj�cym prac� z komputerem, jak i tym, dla których jest on co-dzienno�ci�. Nie powinien jednak przera�a stopniem trudno�ci za-da� i zniech�ca uczniów. Aby zadania nie by�y oderwane od tre�cirealizowanych w szkole, polecenia dotycz� zagadnie� poruszanychna lekcjach innych przedmiotów — przyrody, j�zyka polskiego, hi-storii, plastyki, matematyki. S�u�� równie� realizacji �cie�ek mi�-dzyprzedmiotowych.

Tematy proponowane w programie powinny by realizowanew kolejno�ci wyst�powania rozdzia�ów. Ostateczn� decyzj� pozo-stawiam jednak nauczycielowi — tylko on wie, z jakim zespo�emklasowym pracuje i jak dostosowa program do potrzeb i mo�li-wo�ci uczniów. Niektóre zagadnienia, na przyk�ad „Relaks z kom-puterem”, powinny by roz�o�one na ca�y okres nauki — najlepiejzarezerwowa na nie czas pod koniec ka�dej 2. godziny lekcyjnej.

PO D S T A W A P R O G R A M O W A W K L A S A C H 4 – 6 7

Podobnie nale�a�oby podej� do rozdzia�u „Nauka pisania na kla-wiaturze komputera”, poruszaj�cego temat zawsze pomijany w pod-r�cznikach. Wszyscy wiemy, �e uczniowie przewa�nie pisz� jednymlub dwoma palcami, a z�e nawyki bardzo trudno wykorzeni, dla-tego uzna�am ten rozdzia� za wa�ny.

Nale�y pami�ta, by nie zm�czy uczniów i nie zniech�ci ichdo pracy przy komputerze. Lekcje informatyki powinny by dladzieci przyjemno�ci�, a nie konieczno�ci�. Wiem z do�wiadczenia, jak�atwo przekroczy t� granic�. G�ównym celem nauczyciela jest przy-gotowanie uczniów do odpowiedzialnego pos�ugiwania si� kompu-terem i korzystania z technologii informacyjnej. G�ównym zada-niem — wsparcie ich w d��eniu do pog��biania wiedzy i umiej�tno�ci.

Nauczycielowi pozostawiam swobod� w doborze wicze� i ilo�ciczasu potrzebnego na realizacj� danego tematu.

Program jest przewidziany do realizacji w dwóch kolejnych la-tach nauczania informatyki, w wymiarze dwóch godzin tygodniowo.Wtedy uczniowie b�d� mieli szans� zdobycia wymienionych kom-petencji na poziomie wy�szym ni� minimalny. Przyk�adowe rozk�a-dy materia�u w kilku wersjach umie�ci�am na stronie http://edukacja.�helion.pl.

Zakres materia�u jest przystosowany do mo�liwo�ci sprz�towychwi�kszo�ci pracowni komputerowych polskich szkó� — uwzgl�dni-�am jednocze�nie szybki rozwój komputeryzacji. Program mo�e byrealizowany przy u�yciu dowolnego oprogramowania (MS Office,OpenOffice, Windows, Linux), jakim dysponuje szko�a. Zadaniai tre�ci maj� charakter uniwersalny.

3. Podstawa programowa nauczaniainformatyki na drugim etapieedukacyjnym (klasy IV – VI)

Podstawa programowa w klasach 4 – 6

Przytaczam tu nieco szerzej, ni� si� to zazwyczaj robi, Podstaw�programow�, poniewa� chc� zwróci uwag� na ogólne cele i zadaniaedukacyjne w szkole podstawowej, gdy� to one w�a�nie, na równiz podstaw� programow� przedmiotu, powinny wyznacza zawarto�przedmiotowego programu nauczania.


Fragment z Podstawy programowej [12] (http://www.men.gov.pl):

Nauczyciele w szkole podstawowej dostosowuj� sposób przekazy-wania odpowiedniej wiedzy, kszta�towania umiej�tno�ci i postawuczniów do naturalnej w tym wieku aktywno�ci dzieci, umo�liwiaj�im poznawanie �wiata w jego jedno�ci i z�o�ono�ci, wspomagaj�ich samodzielno� uczenia si�, inspiruj� je do wyra�ania w�asnychmy�li i prze�y, rozbudzaj� ich ciekawo� poznawcz� oraz moty-wacj� do dalszej edukacji. […] W szkole podstawowej szczególniewa�ne jest stwarzanie przyjaznej atmosfery i pomaganie dzieckuw dobrym funkcjonowaniu w spo�eczno�ci szkolnej.

Cele edukacyjneNauczenie podstawowych zasad pos�ugiwania si� komputeremi technologi� informacyjn�.

Zadania szko�y 1. Umo�liwienie uczniom dost�pu do komputera. 2. Przygotowanie uczniów do pos�ugiwania si� komputerem

i technologi� informacyjn�. 3. Uwra�liwienie uczniów na zagro�enia wychowawcze zwi�zane

z niew�a�ciwym korzystaniem z komputerówi ich oprogramowania (w szczególno�ci z gier).

Tre�ci nauczania 1. Zasady bezpiecznego pos�ugiwania si� komputerem. 2. Komputer jako �ród�o wiedzy i komunikowania si�.

Zastosowania komputera w �yciu codziennym. 3. Opracowywanie za pomoc� komputera prostych tekstów,

rysunków i motywów. 4. Korzystanie z elementarnych zastosowa� komputerów

do wzbogacania w�asnego uczenia si� i poznawania ró�nychdziedzin wiedzy.

5. Poznawanie zastosowa� komputerów i opartych na technicekomputerowej urz�dze� spotykanych przez ucznia w miejscachpublicznych.

CE L E E D U K A C J I W S Z K O L E P O D S T A W O W E J 9

Osi�gni�cia 1. Pos�ugiwanie si� komputerem w przystosowanym dla ucznia

�rodowisku sprz�towym i programistycznym. 2. Opracowywanie za pomoc� komputera prostych tekstów,

rysunków i motywów. 3. Korzystanie z ró�norodnych �róde� i sposobów zdobywania

informacji oraz jej przedstawiania i wykorzystania. 4. Stosowanie komputerów do wzbogacania w�asnego

uczenia si� i poznawania ró�nych dziedzin.

4. Cele edukacjiw szkole podstawowej

Cele edukacji w szkole podstawowej

Ogólne cele edukacyjne 1. Poszerzanie i pog��bianie wiedzy. 2. Rozwijanie pami�ci oraz umiej�tno�ci my�leniaabstrakcyjnego i logicznego rozumowania.

3. Kszta�towanie wyobra�ni przestrzennej. 4. Rozwijanie zdolno�ci i zainteresowa�. 5. Uczenie dostrzegania prawid�owo�ci w otaczaj�cym �wiecie. 6. Kszta�towanie pozytywnego nastawienia do podejmowaniawysi�ku intelektualnego oraz postawy dociekliwo�ci.

7. Rozwijanie umiej�tno�ci wspó�dzia�ania w grupie. 8. Rozwijanie umiej�tno�ci prowadzenia dyskusji,precyzyjnego formu�owania problemów i argumentowania.

9. Przygotowanie uczniów do pokonywania stresu w sytuacjachkonkursów, olimpiad, sprawdzianów kompetencji.

Nadrz�dnym celem dzia�a� edukacyjnych szko�y jest wszech-stronny rozwój ucznia.Cele edukacji informatycznej

1. Przygotowanie do �ycia w spo�ecze�stwie informacyjnym. 2. Poznanie zastosowa� informatyki, zasad dzia�aniai sposobów wykorzystania komputera.

3. Poznanie zasad dzia�ania komputera i sposobów jegowykorzystywania do realizacji okre�lonych zada�.


4. Zdobycie umiej�tno�ci poszukiwania, porz�dkowaniai wykorzystywania informacji z ró�nych �róde�.

5. Nauczenie czytania ze zrozumieniem. 6. Zaznajomienie z normami prawa obowi�zuj�cymiu�ytkowników komputerów i programów komputerowych.

7. W zakresie wychowania — przygotowanie uczniów do tego, aby:� szanowali prac� innych i w�asn�,� przestrzegali regulaminu pracowni komputerowej,� potrafili pracowa w grupie,� znali korzy�ci i zagro�enia wynikaj�ce z rozwoju nauki

i techniki. 8. Przekazywanie wiadomo�ci przedmiotowych w sposóbintegralny, prowadz�cy do lepszego rozumienia �wiata,ludzi i siebie.

5. Zadania ogólne szko�yZadania ogólne szko�y

Nale�y zwróci uwag� na fakt, i� sformu�owane w podstawie za-dania szko�y wymagaj� dzia�a� nie tylko ze strony nauczyciela,lecz równie� dyrekcji szko�y i jej organu prowadz�cego.

Fragment z Podstawy programowej [12]:

W szkole uczniowie kszta�c� swoje umiej�tno�ci wykorzystywaniazdobywanej wiedzy, aby w ten sposób lepiej przygotowa si� dopracy w warunkach wspó�czesnego �wiata. Nauczyciele tworz�uczniom warunki do nabywania nast�puj�cych umiej�tno�ci:

1. planowania, organizowania i oceniania w�asnej nauki,przyjmowania za ni� coraz wi�kszej odpowiedzialno�ci;

2. skutecznego porozumiewania si� w ró�nych sytuacjach,prezentacji w�asnego punktu widzenia i uwzgl�dnianiapogl�dów innych ludzi, poprawnego pos�ugiwania si�j�zykiem ojczystym, j�zykami obcymi oraz przygotowaniado publicznych wyst�pie�;

3. efektywnego wspó�dzia�ania w zespole i pracy w grupie,budowania wi�zi mi�dzyludzkich, podejmowaniaindywidualnych i grupowych decyzji, skutecznego dzia�aniana gruncie zachowania obowi�zuj�cych norm;

ZA D A N I A O G Ó L N E S Z K O � Y 11

4. rozwi�zywania problemów w sposób twórczy; 5. poszukiwania, porz�dkowania i wykorzystywania informacji

z ró�nych �róde� oraz efektywnego pos�ugiwania si�technologi� informacyjn�;

6. odnoszenia do praktyki zdobytej wiedzy oraz tworzeniapotrzebnych do�wiadcze� i nawyków;

7. rozwijania sprawno�ci umys�owych oraz osobistychzainteresowa�;

8. przyswajania sobie metod i technik negocjacyjnegorozwi�zywania konfliktów i problemów spo�ecznych.

Nauczyciele w pracy wychowawczej, wspieraj�c w tym zakresie obo-wi�zki rodziców, zmierzaj� do tego, aby uczniowie w szczególno�ci:

1. znajdowali w szkole �rodowisko wszechstronnego rozwojuosobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym,spo�ecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym,duchowym),

2. rozwijali w sobie dociekliwo� poznawcz�, ukierunkowan�na poszukiwanie prawdy, dobra i pi�kna w �wiecie,

3. mieli �wiadomo�� yciowej u�yteczno�ci zarównoposzczególnych przedmiotów nauczania, jak i ca�ejedukacji na danym etapie,

4. stawali si� coraz bardziej samodzielni w d��eniu do dobraw jego wymiarze indywidualnym i spo�ecznym, godz�c d��eniedo dobra w�asnego z dobrem innych, odpowiedzialno�za siebie z odpowiedzialno�ci� za innych, wolno� w�asn�z wolno�ci� innych,

5. poszukiwali, odkrywali i d��yli na drodze rzetelnej pracydo osi�gni�cia celów �yciowych i warto�ci wa�nychdla odnalezienia w�asnego miejsca w �wiecie,

6. uczyli si� szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy �yciaspo�ecznego oraz przygotowywali si� do �ycia w rodzinie,w spo�eczno�ci lokalnej i w pa�stwie,

7. przygotowywali si� do rozpoznawania warto�ci moralnych,dokonywania wyborów i hierarchizacji warto�ci oraz mielimo�liwo� doskonalenia si�,

8. kszta�towali w sobie postaw� dialogu, umiej�tno� s�uchaniainnych i rozumienia ich pogl�dów; umieli wspó�dzia�ai wspó�tworzy w szkole wspólnot� nauczycieli i uczniów.


Przytoczony fragment pozwala okre�li zadania edukacyjne, któ-re musz� by rozwijane i realizowane na lekcjach. Wyt�uszczonymdrukiem wskazane zosta�y te, które mog� by rozwini�te na lekcjachinformatyki w szkole podstawowej.

Trudno dzi� wyobrazi sobie rozwijanie umiej�tno�ci poznaw-czych uczniów oraz poznawanie przez nich otoczenia kulturowe-go, technicznego i przyrodniczego bez wykorzystania technologiiinformacyjnej.

Zgodnie z przytoczonymi fragmentami Podstawy programowejmo�na powiedzie, �e g�ównym zadaniem szko�y jest nabycie przezucznia umiej�tno�ci:

� celowego korzystania ze sprz�tu komputerowegoi urz�dze� pomocniczych;

� wykonywania typowych zada� za pomoc� w�a�ciwiedobranych programów u�ytkowych;

� rozwijania w�asnych zainteresowa�, szczególnieinformatycznych.

Wa�nym zadaniem szko�y jest równie�:� wzbogacenie �rodków s�u��cych rozwojowi umys�owemu

i duchowemu ucznia,� wskazanie metod wyszukiwania informacji, poznawania

�wiata, opisywania i badania zjawisk,� ukazywanie sposobów rozwi�zywania problemów za

pomoc� narz�dzi, które oferuje technologiainformacyjna.

Poniewa� w szkole podstawowej staramy si�, aby uczniowie „oswoilisi�” z komputerem i poznali sposoby wykorzystywania go w proce-sie uczenia si�, realizujemy �cie�ki edukacyjne. Najlepiej wida tona przyk�adzie edukacji czytelniczej i medialnej.

MA T E R I A � N A U C Z A N I A 13

EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA

Cele edukacyjne:

1. Przygotowanie do samodzielnego poszukiwania potrzebnychinformacji i materia�ów, w tym w j�zykach obcych.

2. Przygotowanie do odbioru informacji rozpowszechnianychprzez media.

3. Przygotowanie do �wiadomego i odpowiedzialnegokorzystania ze �rodków masowej komunikacji (telewizji,komputerów, prasy).

4. Kszta�towanie postawy szacunku dla polskiego dziedzictwakulturowego w zwi�zku z globalizacj� kultury masowej.

W niniejszym programie zach�t� do realizacji �cie�ek mi�dzy-przedmiotowych dostrzec mo�na w wiczeniach przeznaczonychdo wykonania na lekcji oraz w zadaniach (projektach), które zespó�klasowy przygotowuje na zako�czenie danego cyklu kszta�cenia.

6. Materia� nauczaniaMateria� nauczania

Zgodnie z g�ównym celem nauczania informatyki w szkole pod-stawowej proponowane w tym programie tre�ci dotycz� mo�li-wo�ci wykorzystania komputerów i stosowania technologii in-formacyjnej. Jest tu wi�c sporo tematów z ró�nych dziedzin.

Przyk�adowy rozk�ad materia�u

I rok nauki

Razem: 70 godz. = 66 godz. + 4 godz. do dyspozycji nauczycielaRozdzia�y I – VI

II rok nauczania

Razem: 70 godz. = 66 godz. + 4 godz. do dyspozycji nauczycielaRozdzia�y VII – XI


Proponowana liczba godzin potrzebnych do realizacji tre�ci po-szczególnych rozdzia�ów:

I Wprowadzenie, czyli kilka s�ów o komputerze 6 godz.II �rodowisko pracy 14 godz.III Nauka pisania na klawiaturze komputera 6 godz.IV Podstawy edycji grafiki 16 godz.V Podstawy edycji tekstu 16 godz.VI Komputer w edukacji i rozrywce 8 godz.VII Arkusz kalkulacyjny 16 godz.VIII Prezentacja multimedialna 16 godz.IX Internet jako �ród�o informacji 16 godz.X Komputer w naszym otoczeniu 6 godz.XI Powtórzenie i utrwalenie wiadomo�ci 12 godz.

Tre�ci do realizacji w drugim etapie edukacyjnym

I Wprowadzenie, czyli kilka s�ów o komputerze

1. Czym zajmuje si� informatyka?2. Budowa zestawu komputerowego.3. Prawid�owe rozpocz�cie i zako�czenie pracy z komputerem:� w��czenie komputera,� wy��czenie komputera (Windows, Linux).

4. Podstawowe terminy i poj�cia u�ywane podczas pracyz komputerem.

5. Bezpieczna praca z komputerem.6. Komputer a prawo.7. Wirusy komputerowe i programy antywirusowe.8. Regulamin szkolnej pracowni komputerowej.

II �rodowisko pracy

1. Podstawowe informacje o popularnych systemachoperacyjnych u�ywanych w komputerach.

2. Opis systemów (Windows, Linux):� wprowadzenie,� uruchamianie programów,


� opis okien,� praca w kilku otwartych oknach.

3. Pliki i katalogi — najwa�niejsze czynno�ci:� wprowadzenie,� no�niki informacji,� tworzenie plików i katalogów,� kopiowanie plików i katalogów,� zmiana nazwy pliku lub katalogu,� usuwanie plików i katalogów,� szukanie plików i katalogów w systemie.

4. Korzystanie z wbudowanej pomocy.5. Akcesoria komputerowe:� kalkulator,� notatnik,� gry w systemach Windows i Linux.

III Nauka pisania na klawiaturze komputera

IV Podstawy edycji grafiki

1. Edytory graficzne.2. Program Tux Paint:� uruchomienie i opis okna programu,� wykonanie prostego rysunku,� zapisywanie i otwieranie pliku,� drukowanie,� zako�czenie pracy z programem.

3. Program Paint:� uruchomienie i opis okna programu,� wykonanie prostego rysunku,� zapisanie pliku,� ustawienie wydruku, wydruk pliku,� otwieranie pliku, modyfikacja, zaznaczanie, kopiowanie,

wklejanie i inne operacje,� wstawianie tekstu,� wykorzystanie funkcji Print Screen.


V Podstawy edycji tekstu

1. Edytory tekstu.2. Przyk�ady edytorów (Notatnik, WordPad, Microsoft Word

i OpenOffice.org Writer).3. Tworzenie dokumentu za pomoc� edytora tekstu:� kursor tekstowy,� zasady poprawnego wprowadzania tekstu.

4. Zapisywanie i otwieranie dokumentu tekstowego.5. Operacje na blokach tekstu.6. Formatowanie i modyfikacja dokumentu tekstowego:� zmiana wygl�du czcionki: jej rodzaju, rozmiaru,

stylu, koloru,� wyrównywanie tekstu,� listy punktowane i numerowane,� sprawdzanie pisowni — komputerowy s�ownik

ortograficzny,� szukanie w dokumencie tekstowym zadanego ci�gu znaków,� zamiana ci�gu znaków.

7. Wstawianie rysunku do dokumentu tekstowego:� cliparty,� rysunki z edytora grafiki,� napisy WordArt,� autokszta�ty.

8. Numerowanie stron.9. Wstawianie tabeli.

10. Ustawienia wydruku, wydruk gotowych prac.

VI Komputer w edukacji i rozrywce

1. Co to s� multimedia?2. Multimedialne programy edukacyjne.3. Edukacja w internecie.4. Relaks z komputerem:� gry w internecie,� przygotowanie krzy�ówki,� przygotowanie rebusu.


VII Arkusz kalkulacyjny

1. Uruchomienie i opis okna programu (Microsoft Exceli OpenOffice.org Calc):� uruchomienie programu,� budowa okna arkusza kalkulacyjnego,� wprowadzanie formu�, proste obliczenia.

2. Zapisywanie i otwieranie plików arkusza:� zapisanie plików arkusza,� otwieranie plików arkusza.

3. Proste zastosowania:� dzia�ania arytmetyczne,� funkcja SUMA,� �rednia arytmetyczna, kopiowanie formu�,� zmiana wygl�du arkusza, podgl�d wydruku,� porz�dkowanie danych.

4. Tworzenie prostego wykresu. 5. Ustawienia wydruku, wydruk gotowych prac.

VIII Prezentacja multimedialna

1. Charakterystyka programów (Microsoft PowerPointi OpenOffice.org Impress).

2. Zasady tworzenia prezentacji multimedialnych. 3. Tworzenie prostej prezentacji:� korzystanie z szablonów,� wprowadzanie i formatowanie tekstu,� dodawanie slajdów,� usuwanie slajdów,� uk�ad slajdu,� efekty specjalne (dodawanie obrazków),� animacje i przej�cia slajdów,� uruchamianie pokazu,� zapisanie prezentacji.

IX Internet jako �ród�o informacji

1. Co to jest internet? 2. Uruchomienie i obs�uga przegl�darki internetowej. 3. Adres internetowy.


4. Wyszukiwanie informacji z u�yciem wyszukiwarekinternetowych.

5. Poczta elektroniczna (e-mail).6. Netykieta.

X Komputer w naszym otoczeniu

1. Zastosowania komputerów.2. Urz�dzenia oparte na technologii komputerowej.

7. Tre�ci nauczaniaoraz dzia�ania uczniów

Tre�ci nauczania oraz dzia�ania uczniów

Komunikowanie si� z komputerem

Tre�ci nauczania1. Podstawowe elementy zestawu komputerowego.2. Zasady bezpiecznej pracy z komputerem.3. Podstawowe zasady obs�ugi systemu:� uruchamianie programów,� operacje w oknach.

4. Sposoby komunikowania si� z komputerem,korzystanie z pomocy, akcesoria systemowe.

5. Utrzymywanie porz�dku na dysku — przechowywaniewyników pracy:� tworzenie katalogów,� zasady poruszania si� po strukturze katalogów,� wykonywanie operacji na plikach,� rodzaje pami�ci komputera,� ochrona przed wirusami komputerowymi,� kopie zapasowe dokumentów.

6. Odczytywanie i prawid�owa interpretacja komunikatów.

Dzia�ania uczniów1. Poznaj� zasady bezpiecznej pracy z komputerem.2. Poznaj� regulamin pracowni komputerowej.

TR E � C I N A U C Z A N I A O R A Z D Z I A � A N I A U C Z N I Ó W 19

3. Prawid�owo uruchamiaj� zestaw komputerowy i ko�cz�prac� z nim.

4. Poznaj� skutki dzia�a� niezgodnych z prawem.5. Poznaj� poj�cia: program, oprogramowanie, system operacyjny,

�rodowisko pracy, plik.6. Poznaj� najwa�niejsze elementy okienkowych systemów

operacyjnych.7. Obs�uguj� okno programu.8. Poznaj� sposoby tworzenia i przegl�dania struktury katalogów.9. Poznaj� ró�ne operacje wykonywane na plikach

i katalogach.

Stosowanie programów u�ytkowych

Tre�ci nauczania1. Poznanie zasad pracy grupowej.2. ��czenie plików ró�nych typów.3. Modyfikacja istniej�cych dokumentów.4. Przygotowanie dokumentu do druku, wybór opcji

drukowania, wydruk.5. Podstawowe sposoby tworzenia dokumentu tekstowego:� nauka poprawnego formatowania tekstu (podzia�

na akapity, justowanie, wyró�nianie, stosowanie�ródtytu�ów),

� operacje na blokach tekstu, redagowanie i modyfikacja,szukanie i zast�powanie tekstu, zapisywanie i otwieraniedokumentów, wstawianie do tekstu rysunków (clipartów)i tabel, numerowanie i wyliczanie,

� tworzenie tekstów u�ytkowych, redagowanie gazetekszkolnych.

6. Tworzenie rysunków, operowanie kolorem, kszta�tem i innymiatrybutami obrazu, skalowanie i przekszta�canie obrazu:� odczytywanie i zapisywanie rysunków w komputerze,� kopiowanie i wklejanie,� wstawianie tekstu i gotowych rysunków do tworzonego

obrazu,� dzia�anie menu okna programu.


7. Tworzenie prostych prezentacji.8. Graficzne przedstawianie danych i interpretowanie

zale�no�ci w arkuszu kalkulacyjnym:� podstawowe operacje w arkuszu kalkulacyjnym,� modyfikacja arkusza,� tworzenie wykresów,� wydruk arkusza.

9. Prawid�owe zako�czenie pracy programu komputerowego.10. Poznanie sposobu dzia�ania programów antywirusowych.

Dzia�ania uczniów

1. Poznaj� uk�ad i przeznaczenie klawiszy klawiatury.2. wicz� pisanie na klawiaturze — za pomoc� programu

do nauki pisania na klawiaturze komputera.3. Poznaj� poj�cia: grafika komputerowa, edytor tekstu, arkusz

kalkulacyjny, prezentacja multimedialna, program komputerowy.4. Poznaj� narz�dzia wskazanych programów komputerowych

i potrafi� je prawid�owo zastosowa.5. Wykonuj� wiczenia sprawdzaj�ce poznane umiej�tno�ci.6. Omawiaj� kolejne etapy przygotowania dokumentu do druku.7. Drukuj� wykonane przez siebie prace.8. Poznaj� metod� korzystania z pomocy wbudowanej

w program.9. Wykorzystuj� programy antywirusowe.

Rozwi�zywanie problemów

Tre�ci nauczania

1. Zbieranie, przedstawianie, odczytywanie i interpretowaniedanych z �ycia codziennego.

2. Praca w zespole, komunikowanie si� z kolegami podczaspracy nad wspólnym projektem.

3. Sposoby identyfikacji ró�nych postaci informacji(tekstowej, graficznej, d�wi�kowej, multimedialnej)i wspólnego ich wykorzystania w ramach jednej aplikacji.

TR E � C I N A U C Z A N I A O R A Z D Z I A � A N I A U C Z N I Ó W 21

4. Tworzenie w�asnych projektów na podstawie tematówzaproponowanych przez nauczycieli innych przedmiotów.

Dzia�ania uczniów

1. Poprawnie uruchamiaj� programy i prawid�owo ko�cz�ich prac�.

2. Poznaj� sposoby instalacji prostego oprogramowania— gier, programów edukacyjnych.

3. Wykorzystuj� narz�dzia i operacje dost�pne w poznanychprogramach do tworzenia w�asnych dokumentów.

4. Komunikuj� si� za pomoc� poczty elektronicznej.

Zastosowanie komputerów

Tre�ci nauczania1. Zakres zastosowa� komputerów i innych urz�dze� opartych

na technologii komputerowej.2. Podstawowe terminy i poj�cia stosowane w informatyce.3. Komputer jako narz�dzie wspomagaj�ce uczenie si�.4. Poczta elektroniczna.5. Relaks i zabawa z komputerem.

Dzia�ania uczniów1. Omawiaj� korzy�ci wynikaj�ce z zastosowania komputerów.2. Poznaj� dzia�anie systemów operacyjnych i programów

u�ytkowych.3. Poznaj� przyk�ady urz�dze� opartych na technologii

komputerowej.4. Poznaj� programy edukacyjne z ró�nych dziedzin,

uruchamiaj� je i poznaj� zasady ich obs�ugi.5. Wykorzystuj� programy edukacyjne do zdobywania wiedzy

i jej utrwalania.6. Omawiaj� korzy�ci wynikaj�ce ze stosowania programów

edukacyjnych oraz wybranych gier.7. Poznaj� i stosuj� terminologi� informatyczn�.8. Poznaj� czasopisma i literatur� komputerow�.


Poszukiwanie informacji w ró�nych �ród�achi ich wykorzystywanie

Tre�ci nauczania1. Komputer jako narz�dzie wspomagaj�ce uczenie si�

i rozwój intelektualny ucznia.2. Wykorzystanie informacji z ró�nych �róde� — m.in.

s�owników, encyklopedii, zbiorów bibliotecznych.3. Wykorzystanie komputera do przesy�ania i odbierania

informacji.4. Realizacja wspólnych projektów mi�dzyprzedmiotowych.5. Tworzenie i realizacja �cie�ek mi�dzyprzedmiotowych.

Dzia�ania uczniów1. Poznaj� przyk�ady multimedialnych encyklopedii

i s�owników.2. Poznaj� sposoby i metody wyszukiwania informacji

z wykorzystaniem ró�nych narz�dzi.3. Wyszukuj� informacje na zadany temat z encyklopedii

i s�owników.4. Opracowuj� w�asne formy wypowiedzi, opieraj�c si�

na zgromadzonych informacjach.5. Poznaj� sposoby przesy�ania i odbierania informacji.6. Opracowuj� w�asny dokument i realizuj� tematy z zakresu

innych przedmiotów nauczania, wykorzystuj�c informacjeznalezione wcze�niej w internecie.

Zagadnienia etyczne i prawnezwi�zane z ochron� w�asno�ci intelektualneji ochron� danych

Tre�ci nauczania1. Zagro�enia wychowawcze, szkodliwe gry, deprawuj�ce tre�ci,

uzale�nienie.2. Szanowanie pracy innych osób korzystaj�cych z tego samego

komputera.

OS I � G N I � C I A U C Z N I A 23

3. Poufno� danych, prawo autorskie. 4. Poznanie zagro�e� wynikaj�cych z korzystania z internetu. 5. Stosowanie licencjonowanego oprogramowania.

Dzia�ania uczniów 1. Omawiaj� prawa i obowi�zki u�ytkowników szkolnejpracowni komputerowej.

2. Poznaj� poj�cia: licencja, prawo autorskie. 3. Poznaj� rodzaje licencji — freeware, shareware. 4. Poznaj� zagro�enia dla zdrowia i w�asnego rozwoju,wynikaj�ce z niew�a�ciwego wyboru gier komputerowychi stron internetowych.

5. Zdobywaj� wiadomo�ci o negatywnym wp�ywie niektórychprogramów na psychik� dziecka.

8. Osi�gni�cia uczniaOsi�gni�cia ucznia

1. W sposób bezpieczny, zgodny z prawem i przeznaczeniempos�uguje si� komputerem.

2. Potrafi zachowa prawid�ow� postaw� podczas pracyz komputerem.

3. Rozwija w�asne zainteresowania. 4. Potrafi wybiera odpowiednie narz�dzia informatycznedo wykonywania zada�.

5. Potrafi przy u�yciu ró�nych programów wykona prac�na zadany temat, s�u��c� realizacji �cie�ekmi�dzyprzedmiotowych.

6. Umie wykona proste obliczenia i wykresy za pomoc�odpowiedniego programu. Potrafi dostrzec zwi�zekmi�dzy problemem a jego opisem matematycznym.

7. Korzysta z ró�nych �róde� informacji. 8. Ma rozeznanie w zakresie podstawowych urz�dze� opartychna technologii komputerowej.

9. Potrafi uruchomi program z p�yty, bada mo�liwo�ciprogramu multimedialnego i wykorzystywa multimedialnyprogram edukacyjny do nauki.


10. Rozumie konieczno� przestrzegania prawa autorskiegoi odpowiedniego zachowania w spo�eczno�ci internetowej.

11. Ma �wiadomo� ogranicze� prawnych zwi�zanychz internetem.

12. W trakcie realizacji z�o�onego zadania potrafi aktywniewspó�pracowa w grupie rówie�niczej.

13. Potrafi zaprezentowa swoj� prac� innym.

9. Ocena pracy uczniaOcena pracy ucznia

Wiem dobrze, jak trudno jest oceni obiektywnie i sprawiedliwieucznia na lekcji informatyki. Pracujemy cz�sto w licznych klasach,podzia� na grupy nast�puje dopiero przy 25 osobach w oddziale(liczba stanowisk komputerowych nie ma tu znaczenia). Koniecznejest jednak opracowanie jasnych i czytelnych kryteriów ocenianiaz tego przedmiotu oraz systemu oceniania zrozumia�ego dla uczniai jego rodziców (opiekunów). Pami�ta nale�y, �e kryteria i ocenymusz� by dostosowane do mo�liwo�ci intelektualnych i predys-pozycji dziecka. Inne trzeba opracowa dla uczniów klas integra-cyjnych, a inne dla klas o wybitnych osi�gni�ciach dydaktycznych,na przyk�ad dla klas, w których jest wielu olimpijczyków.

Ocena pracy ucznia powinna zatem obejmowa:� umiej�tno� wyboru odpowiedniego oprogramowania

i metody rozwi�zania zadania;� znajomo� poj� i metod zwi�zanych z danym

zagadnieniem;� zrozumienie tre�ci zadania — wykonanie wszystkich

polece� zgodnie z tre�ci�;� �wiadomo� wykonywanej pracy — dzia�ania planowe;� sprawno� dzia�ania — umiej�tno� optymalizacji

metod pracy;� umiej�tno� samodzielnego korzystania z ró�nych

pomocy;� umiej�tno� realizacji w�asnych pomys�ów.

OC E N A P R A C Y U C Z N I A 25

Gdy wykonywane zadanie jest podsumowaniem dzia�u, w oceniepowinno si� uwzgl�dni równie� opanowanie wszystkich umiej�t-no�ci wymienionych w odniesieniu do danego tematu, metod� roz-wi�zania, u�yte narz�dzia oraz rezultat, którego uzyskanie jest celempracy z komputerem.

Selektywna metoda oceniania pozwala zorientowa si�, w jakisposób ucze� przyswoi� sobie wiedz� w zakresie konkretnych tema-tów. Moim zdaniem ocena pracy ucznia powinna zawsze odbywasi� w jego obecno�ci — nale�y równie� dok�adnie j� omówi.

Ocena pracy ucznia oprócz zagadnie� merytorycznych powinnauwzgl�dnia tak�e aspekty wychowawcze, takie jak:

� umiej�tno� tworzenia w�a�ciwej atmosfery;� umiej�tno� pracy w grupie;� przestrzeganie norm etycznych dotycz�cych

poszanowania cudzej pracy i w�asno�ci;� kreowanie postawy przeciwdzia�ania wandalizmowi

przejawiaj�cemu si� w postaci niszczenia sprz�tui oprogramowania;

� przestrzeganie zasad regulaminu pracownikomputerowej.

Taka metoda oceniania jest obiektywna i uniwersalna.Przedstawiam propozycj� oceniania, któr� opracowa�am i wyko-

rzystuj� na co dzie�.

Propozycja standardówwymaga� edukacyjnychOcena z informatyki jest wystawiana po:

a) sprawdzeniu wiadomo�ci i umiej�tno�ci ucznia na podstawie:� wypowiedzi ustnych,� wicze� praktycznych,

b) dokonaniu analizy postawy ucznia.

Inne czynniki maj�ce wp�yw na ocen� to:� aktywno�,� kreatywno�,� post�py,� wspó�praca,


� pomys�owo�,� nowatorstwo,� odgrywanie ról w zespole,� pomys�y i ich realizacja.

Proporcje wp�ywu ocen z wiadomo�ci i umiej�tno�ci oraz z postawyna ocen� �ródroczn� i roczn� wynosz�:

wiadomo�ci i umiej�tno�ci 70%postawa 30%

Wiadomo�ci i umiej�tno�ci oceniane s� wed�ug ogólnych kryteriówprzyj�tych w WSO.

Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych

Ocena:

celuj�cyOdpowied� wskazuje na szczególne zainteresowanie ucznia przed-miotem, spe�nia kryteria oceny bardzo dobrej, wykracza poza pro-gram, zawiera w�asne, oryginalne przemy�lenia i oceny lub tre�cizaczerpni�te ze �róde� pozapodr�cznikowych.bardzo dobryOdpowied� wyczerpuj�ca (wiedza podstawowa + rozszerzaj�ca +dope�niaj�ca). Tre� nie wykracza poza program.dobryOdpowied� zasadniczo samodzielna, poprawna pod wzgl�dem j�-zyka, zawieraj�ca wi�kszo� wymaganych tre�ci (wiadomo�ci pod-stawowe plus wiedza rozszerzaj�ca), ale niewyczerpuj�ca zagadnie-nia. Dopuszczalne s� jedynie nieliczne — drugorz�dne z punktuwidzenia tematu — b��dy.dostatecznyUcze� zna najwa�niejsze fakty dotycz�ce pracy z komputerem,zna klawiatur�, umie porusza si� po �rodowisku Windows, umieodczytywa pliki graficzne i tekstowe i potrafi je zinterpretowa.Udziela odpowiedzi przy niewielkim ukierunkowaniu ze stronynauczyciela. Wyst�puj� nieliczne b��dy rzeczowe i j�zykowe.


dopuszczaj�cyWymagane jest przynajmniej 50% wiedzy i umiej�tno�ci koniecznedo wykorzystywania komputera jako narz�dzia pracy i rozrywki.Wiedza ta jest nieodzowna w toku dalszego kszta�cenia. Podczasodpowiedzi mo�liwe s� liczne b��dy, zarówno w zakresie wiedzymerytorycznej, jak i w sposobie jej prezentowania, ucze� zna jednakpodstawowe fakty, umie pos�ugiwa si� klawiatur� i przy pomocynauczyciela potrafi zarówno porusza si� w �rodowisku Windows,jak i udzieli odpowiedzi na postawione pytanie.niedostatecznyOdpowied� nie spe�nia kryteriów dla ocen pozytywnych.

Kryteria oceniania wicze� praktycznych

Ocena:

celuj�cyWykonana praca wskazuje na szczególne zainteresowanie przedmio-tem. Ucze� potrafi wykorzysta wiadomo�ci i umiej�tno�ci wykra-czaj�ce poza program nauczania.bardzo dobryPraca jest samodzielna, zawiera przemy�lane przez ucznia rozwi�-zania wyczerpuj�ce temat. Ucze� potrafi w pe�ni wykorzysta mo�-liwo�ci programu, w którym pracuje.dobryWykonana praca jest samodzielna, spe�nia wymagania nauczyciela,lecz nie wida w niej inwencji twórczej ucznia.dostatecznyUcze� wykonuje zadanie na miar� swoich mo�liwo�ci, ale nie wy-czerpuj�co. Zna podstawowe funkcje i opcje programu, w którympracuje.dopuszczaj�cyPraca s�abo zwi�zana z tematem, ucze� nie potrafi wykorzystapodanych przez nauczyciela wiadomo�ci, przejawia wr�cz niech�do wi�kszego zaanga�owania we w�a�ciwe wykonanie zadania.niedostatecznyUcze� nie wykona� wi�kszo�ci zada�.


Kryteria oceniania w zakresie postaw

Ocenianie postawy poprzez analiz�dzia�alno�ci ucznia w obszarach takich jak:

� aktywno�,� systematyczno�,� praca w grupie,� umiej�tno� wspó�pracy,� prezentacja pracy,� samodzielno� pracy,� przygotowanie do lekcji,� praca domowa.

Ocena:

celuj�cy� Podczas wykonywania zada� ucze� wykazuje si� du��

staranno�ci� i sumienno�ci�.� D��y do samodoskonalenia i twórczego rozwoju w�asnych

uzdolnie�.� Przygotowuje dodatkowe informacje na zaj�cia,

wykonuje prace d�ugoterminowe.� Samodzielnie wykonuje wszystkie zadania teoretyczne

i praktyczne przewidziane programem. Wykazujeoperatywno� w wykorzystaniu wiadomo�ci i umiej�tno�cido rozwi�zywania zada� trudnych, w nowych sytuacjach.

� Zaanga�owany emocjonalnie w prac� klasy, grupy,bardzo aktywny, motywuje innych uczestników zaj�do pokonywania trudno�ci.

� Przestrzega wszelkich zasad bezpiecze�stwa, higienyi organizacji pracy.

� Przejawia inicjatyw�, nauczyciel mo�e na niego zawsze liczy.� Odnosi sukcesy w konkursach informatycznych.bardzo dobry� Podczas wykonywania zada� teoretycznych i praktycznych

stara si� by samodzielny.� Wykazuje si� du�� staranno�ci� i sumienno�ci�.


� Jest zaanga�owany w prac� klasy, grupy, stara si� by aktywnyi odpowiedzialny.

� Zach�ca do dobrej komunikacji w grupie, okazuje szacunekinnym jej cz�onkom.

� Efektywnie wykorzystuje czas pracy.� Dostosowuje si� do obowi�zuj�cych zasad bezpiecznej

i higienicznej pracy z komputerem.dobry� Podczas wykonywania zada� teoretycznych i praktycznych

ucze� stara si� by samodzielny, brak mu jednak staranno�cii systematyczno�ci w dzia�aniu.

� Zaanga�owany w prac� klasy, grupy, stara si� by aktywny.� Nie zawsze okazuje szacunek innym cz�onkom grupy.� Niezbyt efektywnie wykorzystuje czas pracy.� Dostosowuje si� do obowi�zuj�cych zasad bezpiecznej

i higienicznej pracy z komputerem.dostateczny� Podczas wykonywania zada� teoretycznych i praktycznych

ucze� wymaga czasami mobilizacji i pomocy ze stronynauczyciela i innych uczniów.

� Ma�o samodzielny podczas wicze�, wykonane zadanias� nieestetyczne.

� S�abo zaanga�owany w prac� klasy, grupy.� Rzadko wspiera dobr� komunikacj� w grupie i rzadko

okazuje szacunek innym jej cz�onkom.� Nie zawsze przestrzega zasad bezpiecznej i higienicznej pracy

z komputerem.dopuszczaj�cy� Podczas wykonywania zada� teoretycznych i praktycznych

ucze� wymaga sta�ej mobilizacji i pomocy ze stronynauczyciela i innych uczniów.

� Praca cechuje si� ma�� samodzielno�ci�, wykonane zadanias� nieestetyczne.

� S�abo zaanga�owany w prac� klasy, grupy.� Rzadko wspiera dobr� komunikacj� w grupie i rzadko

okazuje szacunek innym jej cz�onkom.� Nie zawsze przestrzega zasad bezpiecznej i higienicznej pracy

z komputerem.


niedostateczny� Nie potrafi wykona zada� teoretycznych i praktycznych

nawet przy pomocy nauczyciela i innych uczniów.� Nie wykonuje prac samodzielnie, wykonane zadania

s� nieestetyczne.� Nie jest zaanga�owany w prac� klasy, grupy, nie stara si�

dostosowa do sytuacji.� Rzadko wspiera dobr� komunikacj� w grupie i nie okazuje

szacunku innym jej cz�onkom.� Nie przestrzega zasad bezpiecznej i higienicznej pracy

z komputerem.

Poni�ej przedstawiam propozycj� Karty obserwacji postawucznia, a na stronie http://edukacja.helion.pl w wersji bezpo�redniodo wydrukowania — propozycj� Karty pracy ucznia.

Karta obserwacji postaw ucznia

Okres obserwacjiImi� i nazwisko ucznia: ……………………………………………………

I Praca na lekcji Data Data

1. Wykonywanie polece�

2. Staranno� wykonywania prac

3. Samodzielno� podczas pracy

4. Efektywno� wykorzystania czasu pracy

5. Aktywno� na zaj�ciach

II Praca w grupie

1. Umiej�tno� pracy w grupie

2. Poszanowanie cudzej pracy i w�asno�ci

3. Pomoc innym uczniom:� na ich pro�b�� z w�asnej inicjatywy

4. Kulturalne komunikowanie si�:� z nauczycielem� z kolegami


III Przestrzeganie regulaminu pracownikomputerowej

IV Pozosta�e obszary oceniania:

� systematyczno�� prezentacja pracy� przygotowanie do lekcji� praca domowa

Pozytywn� postaw� oznaczamy na przyk�ad znakiem +, ne-gatywn� znakiem –.

Propozycja Karty pracy ucznia sk�ada si� z dwóch cz��ci: tabeliobserwacji postaw oraz tabeli zaliczenia �wicze� praktycznych.

Najwygodniej jest na bie��co wype�nia kart� dla jednego blokutematycznego. Wype�niaj�c kart� na lekcji, przy uczniach, mo�emyliczy na ich wi�ksze zaanga�owanie w temat i wykonywanie ka�-dego wiczenia du�o staranniej.

Przyk�adowa Karta zaliczenia �wicze� praktycznych oraz Za-dania dodatkowe (z edytora grafiki) zosta�y umieszczone na wspo-mnianej wcze�niej stronie internetowej.

Zaliczenie zada� z edytora grafiki Paint

Imi� i nazwisko ucznia: ……………………....................................................Nrzadania Zestaw 1 Zestaw 2 Zestaw 3 Zestaw 4 Zestaw 5 Zestaw 6 Zestaw 7

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.*

* Za zadania dodatkowe mo�na zyska kolejne punkty.

Poprawnie wykonane zadanie oznaczamy znakiem +, brak wi-czenia lub wiczenie �le wykonane znakiem –.


Propozycja przeliczenia punktów na ocen� wed�ug tabeli:

Procent ogólnej liczby punktów Ocena

Do 45% NiedostatecznyPowy�ej 45% do 60% Dopuszczaj�cy

Powy�ej 60% do 75% Dostateczny

Powy�ej 75% do 90% Dobry

Powy�ej 90% do 105% Bardzo dobryPowy�ej 105% Celuj�cy

Je�li ucze� nie odrobi zadania domowego, otrzymuje ocen�niedostateczn� (chyba �e ma usprawiedliwienie).

Za �le zrobione zadanie domowe lub prób� odrobienia go(�lad w zeszycie) nie dostaje oceny.

Je�li ucze� nie ma zeszytu, podr�cznika lub przyborów, otrzy-muje uwag� — trzy uwagi w semestrze sk�adaj� si� na ocen� nie-dostateczn�. Brak uwag skutkuje na koniec semestru dodatkow�ocen� bardzo dobr�. Udzia� w konkursach i olimpiadach przed-miotowych daje dodatkow� ocen� celuj�c�.

Ucze� ma prawo do poprawienia ocen zgodnie ze szkolnym WSO.Ocena ko�cowa nie jest �redni� ocen cz�stkowych.Warto jeszcze wspomnie o:� samoocenie,� ocenie zespo�u (klasy, grupy, zespo�u projektowego).

Kryt

eria

oce

nian

ia w

zakr

esie

pod

staw

owyc

h i p

onad

pods

taw

owyc

h w

iado

mo�

ci i

umie

j�tn

o�ci

ucz

nia

Dzi

a�Za

gadn

ieni

aW

ymag

ania

pod

staw

owe

Wym

agan

ia p

onad

pods

taw

owe

Wprowadzenie, czyli kilka s�ów o komputerze

Win

dow

s, Li

nux,

prog

ram

ant

ywiru

sowy

Czy

m za

jmuj

e si�

info

rmat

yka?

Budo

wa ze

staw

uko

mpu

tero

wego

Praw

id�o

we ro

zpoc

z�ci

ei z

ako�

czen

ie p

racy

z kom

pute

rem

Pods

tawo

we te

rmin

y i p

oj�c

iau�

ywan

e pod

czas

pra

cyz k

ompu

tere

mBe

zpie

czna

pra

caz k

ompu

tere

mK

ompu

ter a

pra

woW

irusy

kom

pute

rowe

i pro

gram

y ant

ywiru

sowe

Reg

ulam

in sz

koln

ejpr

acow

ni k

ompu

tero

wej

Um

iej�

tno�

ci:

Dok

onuj

e pró

b or

gani

zacj

i w�a

sneg

o sta

nowi

ska

prac

y z za

chow

aniem

pod

stawo

wych

zasa

dbe

zpie

cze�

stwa

i hi

gien

y pra

cy.

Kla

syfik

uje p

odst

awow

e urz

�dze

nia

wej�c

iai w

yj�c

ia w

zest

awie

kom

pute

rowy

m (m

ysz,

klaw

iatu

ra, m

onito

r, dr

ukar

ka) i

okr

e�la

ich

zast

osow

anie

.O

kre�

la m

iejsc

e sta

cji d

yski

etek

i na

p�du

CD

-RO

M w

jedn

ostc

e cen

tral

nej.

Kor

zyst

a ze w

skaz

anyc

h zb

ioró

w in

form

acji,

okaz

uj�c

szac

unek

dla

cudz

ej w�

asno

�ci

inte

lekt

ualn

ej.D

osto

sowu

je st

anow

isko

prac

y do

wym

aga�

bezp

iecz

nej i

hig

ieni

czne

j pra

cy.

Potr

afi u

ruch

omi

pro

gram

anty

wiru

sowy

wed�

ug w

skaz

ówek

nau

czyc

iela

.U

mie

odr

ó�ni

plik

i od

kata

logó

w.Pr

awid

�owo

rozp

oczy

na i

ko�c

zy p

rac�

z sy

stem

em.

Um

iej�

tno�

ci:

Cha

rakt

eryz

uje k

onse

kwen

cje p

rawn

epi

ract

wa k

ompu

tero

wego

.Pr

zewi

duje

skut

ki n

iepr

awid

�owe

gozo

rgan

izow

ania

kom

pute

rowe

go st

anow

iska

prac

y.Po

rz�d

kuje

zawa

rto�

twor

zony

ch k

atal

ogów

.Sp

rawd

za d

ysk

prog

ram

em an

tywi

ruso

wym

.O

pisu

je pr

zyci

ski r

ozm

iesz

czon

e z p

rzod

ujed

nost

ki ce

ntra

lnej.

��cz

y el

emen

ty ze

staw

u ko

mpu

tero

wego

.A

naliz

uje r

ó�ni

ce m

i�dz

y pam

i�ci

�op

erac

yjn�

a pa

mi�

ciam

i zew

n�tr

znym

iko

mpu

tera

.In

stal

uje i

uru

cham

ia p

rogr

amy z

p�y

ty C

Ddo

��cz

onej

do p

odr�

czni

ka.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Oce

nia r

ó�ni

ce w

pra

cy z

syst

emam

i Lin

uxi W

indo

ws.

OCENA PRACY UCZN IA 33

Dzi

a�Za

gadn

ieni

aW

ymag

ania

pod

staw

owe

Wym

agan

ia p

onad

pods

taw

owe

Wprowadzenie, czyli kilka s�ów o komputerze

Wia

dom

o�ci

:

Roz

ró�n

ia p

odst

awow

e ele

men

ty ze

staw

uko

mpu

tero

wego

.

Obj

a�ni

a kol

ejno�

uru

cham

iani

a ele

men

tów

zest

awu

kom

pute

rowe

go.

Wym

ieni

a zas

ady

praw

id�o

wej o

rgan

izac

ji pr

acy

z kom

pute

rem

, dot

ycz�

ce je

j cza

su i

mie

jsca o

raz

pozy

cji c

ia�a

.

Obj

a�ni

a zas

ady

korz

ysta

nia z

pro

gram

ówi z

bior

ów d

okum

entó

w w

szko

lnej

prac

owni

kom

pute

rowe

j.

Om

awia

pra

wa u

�ytk

owni

ka k

ompu

tera

pod

czas

korz

ysta

nia z

pro

gram

ów.

Okr

e�la

na p

odst

awie

ikon

y plik

u,z j

ak� a

plik

acj�

jest

on

skoj

arzo

ny.

Zmie

nia w

ygl�

d pu

lpitu

.

Inst

aluj

e i u

ruch

amia

nie

znan

e dot

ychc

zas

prog

ram

y kom

pute

rowe

.

Zna s

posó

b dz

ia�a

nia p

rogr

amów

anty

wiru

sowy

ch.

Wia

dom

o�ci

:

Potra

fi wy

ja�ni

, cz

ym za

jmuj

e si�

info

rmat

yka.

Opi

suje

budo

w� ze

staw

u ko

mpu

tero

wego

.W

yja�

nia p

oj�c

ia: p

lik, k

atal

og, w

irus

kom

pute

rowy

, pira

ctwo

kom

pute

rowe

,lic

encj

a, pr

awa a

utor

skie

.W

yja�

nia

poj�

cia:

pro

gram

y fr

eewa

re,

publ

ic d

omai

n, sh

arew

are.

Opi

suje

zjaw

isko

uzal

e�ni

enia

od

kom

pute

ra.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Om

awia

kró

tko

hist

ori�

kom

pute

rów.

Om

awia

zast

osow

anie

kar

ty g

rafic

znej

i d�w

i�ko

wej.

34 PROGRAM NAUCZA NIA INFORMA TYK I W SZKOLE PODSTAW OWEJ

Obj

a�ni

a, dl

acze

go n

ie n

ale�

y mod

yfik

owa

kata

logu

WIN

DO

WS.

Om

awia

poj

�cie

kom

paty

biln

o�ci

kom

pute

rów.

�rodowisko pracy

(Win

dows

, Lin

ux)

Pods

tawo

we in

form

acje

o po

pula

rnyc

h sy

stem

ach

oper

acyj

nych

u�y

wany

chw

kom

pute

rach

Opi

s sys

tem

ów(W

indo

ws, L

inux

)

Plik

i i k

atal

ogi

— n

ajwa

�nie

jsze c

zynn

o�ci

Kor

zyst

anie

z wb

udow

anej

pom

ocy

Akc

esor

ia k

ompu

tero

we

Um

iej�

tno�

ci:

Wyk

orzy

stuj

e mys

z do

uruc

ham

iani

a pro

gram

ów.

Okr

e�la

pod

staw

owe e

lem

enty

pul

pitu

.

Uru

cham

ia p

rogr

amy,

kor

zyst

aj�c

z ik

onki

skró

tu n

a pu

lpic

ie.

Otw

iera

plik

wed

�ug

wska

zówe

k na

uczy

ciel

a.

Zapi

suje

plik

i na d

ysku

we w

skaz

anym

kat

alog

uwe

d�ug

wsk

azów

ek n

aucz

ycie

la.

Zak�

ada k

atal

og i

twor

zy n

owy p

lik.

Otw

iera

okn

o ka

talo

gu.

Poru

sza s

i� p

o st

rukt

urze

kat

alog

ów.

Kop

iuje

i usu

wa p

liki,

kata

logi

.

Obs

�ugu

je ok

na p

rogr

amów

z wy

korz

ysta

niem

pozn

anyc

h el

emen

tów.

Obs

�ugu

je ok

na d

ialo

gowe

i m

enu.

Um

iej�

tno�

ci:

Poró

wnuj

e rod

zaje

pam

i�ci

zewn

�trz

nych

kom

pute

ra w

ykor

zyst

ywan

ych

podc

zas p

racy

(dys

kiet

ka, d

ysk

twar

dy, C

D-R

OM

,pe

ndri

ve).

Zmie

nia r

ozm

iar i

po�

o�en

ie o

kna

wed�

ug p

otrz

eb.

Prze

��cz

a si�

mi�

dzy

kilk

oma

uruc

hom

iony

mi a

plik

acja

mi.

Twor

zy sk

rót d

o pr

ogra

mu

na p

ulpi

cie

i zm

ieni

a jeg

o na

zw�.

Dok

onuj

e pop

rawe

k w

plik

u i z

apisu

jezm

iany

na d

ysku

.

Twor

zy st

rukt

ur� k

atal

ogów

wed

�ug

potr

zeb.

Zmie

nia n

azw�

kat

alog

u i p

liku.

Wyb

iera

opt

ymal

n� m

etod

� kop

iowa

nia

i usu

wani

a kat

alog

ów, p

lików

ze zm

ian�

loka

lizac

ji.


Dzi

a�Za

gadn

ieni

aW

ymag

ania

pod

staw

owe

Wym

agan

ia p

onad

pods

taw

owe

�rodowisko pracy

Uru

cham

ia p

rogr

amy,

korz

ysta

j�c z

przy

cisk

u St

art.

Wys

zuku

je za

pisa

ne p

liki w

e wsk

azan

ych

kata

loga

ch, k

orzy

staj

�c z

opcj

i wys

zuki

wani

ado

st�p

nych

w sy

stem

ie.

Twor

zy n

owe k

atal

ogi i

stru

ktur

y kat

alog

ów(je

dnym

z po

znan

ych

spos

obów

) na p

odst

awie

wzor

u.

Opr

ó�ni

a Kosz

i od

zysk

uje z

nie

go sk

asow

ane

plik

i, ka

talo

gi.

Uru

cham

ia ap

likac

j� N

otat

nik.

Obl

icza

war

to�c

i pro

styc

h wy

ra�e

�ar

ytm

etyc

znyc

h.

Wyk

orzy

stuje

do o

blic

ze�

klaw

isze n

a kla

wiat

urze

num

eryc

znej.

Uru

cham

ia g

ry k

ompu

tero

we w

ed�u

g ws

kazó

wek

nauc

zyci

ela i

pra

wid�

owo

ko�c

zy z

nim

i pra

c�.

Wia

dom

o�ci

:

Wsk

azuj

e prz

ycisk

i ste

ruj�

ce.

Poda

je pr

zyk�

ady a

plik

acji

pozn

anyc

h na

lekc

ji.

Roz

ró�n

ia k

atal

ogi o

twar

te i

zam

kni�

te.

Praw

id�o

wo re

aguj

e na p

ojaw

iaj�

ce si

�w

prog

ram

ie k

omun

ikat

y.

Wys

zuku

je pl

iki i

kat

alog

i.

Kor

zyst

a z w

budo

wane

j pom

ocy p

rogr

amu.

Prze

widu

je na

pod

staw

ie p

ozna

nych

rozs

zerz

e� p

liku

(.txt

, .bm

p, .d

oc, .d

ocx)

,z j

ak� a

plik

acj�

jest

on

skoj

arzo

ny.

Twor

zy n

owy k

atal

og p

odcz

as za

pisu

plik

u.

Twor

zy n

ow� w

ersj�

plik

u na

dys

kuza

pom

oc� p

olec

enia

Zap

isz ja

ko ze

zmia

n�lo

kaliz

acji

lub

nazw

y plik

u.

Kop

iuje

i usu

wa gr

up� p

lików

opt

ymaln

� meto

d�.

Wyk

onuj

e wie

lokr

otne

dzi

a�an

ia n

a tej

sam

ejlic

zbie

.

Kop

iuje

wyni

ki o

blic

ze�

do N

otat

nika

.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Wyk

orzy

stuj

e apl

ikac

j� K

alku

lato

rdo

rozw

i�zy

wani

a zad

a� te

ksto

wych

.


�rodowisko pracyO

bja�

nia

zasa

dy p

rzec

howy

wani

a dys

kiet

ki,

pend

rive

’a i

p�yt

y C

D.

Om

awia

spos

oby u

ruch

amia

nia p

ozna

wany

chna

lekc

ji ap

likac

ji.

Wyk

onuj

e pro

ste o

blic

zeni

a z w

ykor

zyst

anie

map

likac

ji K

alku

lato

r: do

dawa

nie,

odejm

owan

ie,

mno

�eni

e, dz

iele

nie d

wóch

licz

b.

Wyj

a�ni

a poj

�cia

taki

e jak

opr

ogra

mow

anie

, okn

o,pu

lpit,

ikon

ka, p

rzyc

isk, o

kno

prog

ram

u, p

asek

zada

�, d

okum

ent,

kurs

or te

ksto

wy, p

lik, n

azwa

plik

u, k

atal

og o

twar

ty.

Om

awia

bud

ow� o

kna p

rogr

amu.

Wym

ieni

a rod

zaje

pam

i�ci

zewn

�trz

nych

kom

pute

ra, w

ykor

zyst

ywan

ych

podc

zas p

racy

(dys

kiet

ka, d

ysk

twar

dy, C

D-R

OM

, Kosz

, DVD

,pe

ndriv

e).

Obj

a�ni

a fun

kcje

klaw

iszy

aplik

acji

Kal

kula

tor

w po

stac

i sta

ndar

dowe

j.

Wyk

onuj

e z�o

�one

ope

racje

z wy

korz

ysta

niem

pam

i�ci

aplik

acji

Kal

kula

tor.

Wyk

onuj

e dzi

a�an

ia: z

mia

ny zn

aku

liczb

yna

prz

eciw

ny, o

blic

zani

e odw

rotn

o�ci

licz

by,

oblic

zani

e pro

cent

u z l

iczb

y.

Wia

dom

o�ci

:

Wyj

a�ni

a poj

�cia

taki

e jak

pro

gram

,�r

odow

isko

prac

y, w

skaz

ywan

ie, s

yste

mop

erac

yjny

, zaw

iesz

enie

kom

pute

ra,

klik

ni�c

ie, p

rzec

i�ga

nie m

ysz�

, pas

ek m

enu,

okna

dia

logo

we, o

kna

kom

unik

atów

,ka

talo

g, dr

zewo

kat

alog

ów, w

ieloz

adan

iowo

�,

rozs

zerz

enie

, plik

i dan

ych,

opc

ja.

Om

awia

rol�

wbu

dowa

nej p

omoc

yw

prog

ram

ie.

Om

awia

rol�

scho

wka p

odcz

as o

pera

cji

kopi

owan

ia.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Om

awia

zada

nia s

yste

mu

oper

acyj

nego

.

Om

awia

poj

�cie

wie

loza

dani

owo�

ci sy

stem

u.


Dzi

a�Za

gadn

ieni

aW

ymag

ania

pod

staw

owe

Wym

agan

ia p

onad

pods

taw

owe

Nauka pisania na klawiaturze komputera

Budo

wa k

lawi

atur

y

Uk�

ad r�

k na

kla

wiat

urze

wi

czen

ia d

o na

uki p

isani

a

Um

iej�

tno�

ci:

Obs

�ugu

je kl

awia

tur�

.

Uru

cham

ia p

rogr

am d

o na

uki p

isani

ana

kla

wiat

urze

kom

pute

ra w

ed�u

g ws

kazó

wek

nauc

zyci

ela.

Wia

dom

o�ci

:

Opi

suje

prze

znac

zeni

e kla

wisz

y.

Um

iej�

tno�

ci:

Sam

odzi

elni

e uru

cham

ia p

rogr

am d

o na

uki

pisa

nia n

a kla

wiat

urze

kom

pute

rawy

korz

ysty

wany

na l

ekcj

i.

Spra

wnie

pos

�ugu

je si�

kla

wiat

ur�.

Prez

entu

je pr

awid

�owy

uk�

ad r�

kna

kla

wiat

urze

.

Wia

dom

o�ci

:

Om

awia

bud

ow� k

lawi

atur

y.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Sam

odzi

elni

e uru

cham

ia i

korz

ysta

z dow

olne

go in

nego

pro

gram

u do

nau

kipi

sani

a na k

lawi

atur

ze.

Podstawy edycji grafiki

Edyt

ory g

rafic

zne

Prog

ram

Tux

Pai

nt

Prog

ram

Pai

nt

Um

iej�

tno�

ci:

Z po

moc

� nau

czyc

iela

uru

cham

ia p

rogr

amgr

aficz

ny w

ykor

zysty

wany

na l

ekcj

i.

Wyp

e�ni

a kol

orem

got

owe e

lem

enty

w ed

ytor

zegr

afik

i.

Rys

uje p

rost

e ele

men

ty g

rafic

zne z

zast

osow

anie

mm

yszk

i.

Um

iej�

tno�

ci:

Sam

odzi

elnie

uru

cham

ia p

rogr

am gr

afic

zny

wyko

rzys

tywa

ny n

a lek

cji.

Wyk

orzy

stuj

e kla

wisz

Shi

ft pod

czas

ryso

wani

alin

ii po

ziom

ych,

pio

nowy

ch, p

od k

�tem

45º

,kw

adra

tów

i kó�

.

Kor

zyst

a ze s

chow

ka d

o ko

piow

ania

elem

entó

w ry

sunk

u.


Podstawy edycji grafikiR

ysuj

e pro

ste e

lem

enty

gra

ficzn

ez w

ykor

zyst

anie

m p

rzyb

orni

ka.

Kop

iuje

pojed

yncz

e ele

men

ty ry

sunk

u.

Zapi

suje

prac

� z p

omoc

� nau

czyc

iela

.

Wyk

onuj

e sam

odzi

elni

e pro

ste r

ysun

kiwe

d�ug

okr

e�lo

nego

wzo

ru.

Ope

ruje

kolo

rem

ryso

wani

a i t�

a.

Dok

onuj

e pop

rawe

k w

prac

ach

graf

iczn

ych.

Zmie

nia r

ozm

iary

elem

entó

w ry

sunk

u.

Wia

dom

o�ci

:

Naz

ywa p

ozna

ne ed

ytor

y gra

ficzn

e.

Wyj

a�ni

a poj

�cia

: gra

fika k

ompu

tero

wa,

edyt

or g

rafik

i.

Wsk

azuj

e ele

men

ty o

kna e

dyto

ra g

rafik

i.

Prze

kszt

a�ca

elem

enty

rysu

nku

(obr

aca j

e,po

chyl

a, tw

orzy

lust

rzan

e odb

icie

).

Pos�u

guje

si� p

olec

enie

m C

ofnij,

aby

zrez

ygno

wa z

ost

atni

o wp

rowa

dzon

ejzm

iany

.

Ust

ala a

tryb

uty r

ysun

ku w

edyt

orze

gra

fiki.

Kor

zyst

a z lu

py d

o lik

wido

wani

a prz

erw

(szcz

elin

) w k

ontu

rze r

ysun

ku.

Do�

�cza

do

rysu

nku

napi

sy w

ykon

ane

w ed

ytor

ze g

rafik

i.

�wia

dom

ie p

odejm

uje d

ecyz

j� o

zapi

sani

uzm

ian

w pl

iku

lub

o re

zygn

acji

z nic

h.

Twor

zy p

race

gra

ficzn

e na z

adan

y tem

atz w

ykor

zyst

anie

m p

ozna

nych

nar

z�dz

ii f

unkc

ji pr

ogra

mu

graf

iczn

ego.

Dok

onuj

e tra

fneg

o wy

boru

kol

oru,

zwra

caj�

cuw

ag� n

a est

etyk

� i w

alor

y art

ysty

czne

twor

zone

go o

braz

u.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Wyk

orzy

stuj

e pro

gram

y gra

ficzn

e inn

eni

� poz

nane

na l

ekcj

i.

Twor

zy n

a pul

picie

tape

ty z

w�as

nych

pra

clu

b zr

zutó

w ek

ranó

w.


Dzi

a�Za

gadn

ieni

aW

ymag

ania

pod

staw

owe

Wym

agan

ia p

onad

pods

taw

owe

Podstawy edycji grafiki

Dos

toso

wuje

elem

enty

okn

a pro

gram

udo

w�a

snyc

h po

trze

b.

Wia

dom

o�ci

:

Wsk

azuj

e inn

e ni�

poz

nane

na l

ekcj

ipr

ogra

my d

o ed

ycji

graf

iki.

Obj

a�ni

a zas

toso

wani

e ele

men

tów

okna

edyt

ora g

rafik

i.

Roz

pozn

aje p

liki g

rafic

zne n

a pod

staw

ieic

h ro

zsze

rze�

i ik

onek

.

Wsk

azuj

e pod

obie�

stwa i

ró�n

ice w

yst�

puj�

cepo

dcza

s pra

cy w

poz

nany

ch p

rogr

amac

hgr

afic

znyc

h.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Wsk

azuj

e pod

obie�

stwa i

ró�n

ice w

yst�

puj�

cepo

dcza

s pra

cy w

ró�n

ych

prog

ram

ach

graf

iczn

ych.

Wyj

a�ni

a poj

�cia

: map

a bito

wa, p

ikse

l.


Podstawy edycji tekstu(N

otatn

ik, W

ordP

ad, M

icroso

ftW

ord i

Ope

nOffi

ce.or

g Writ

er)

Edyt

ory t

ekst

u

Przy

k�ad

y edy

toró

w

Twor

zeni

e dok

umen

tuza

pom

oc� e

dyto

ra te

kstu

Zapi

sywa

nie i

otw

iera

nie

doku

men

tu te

ksto

wego

Ope

racj

e na b

loka

ch te

kstu

Form

atow

anie

i m

odyf

ikac

jado

kum

entu

teks

towe

go

Wst

awia

nie r

ysun

ku d

odo

kum

entu

teks

towe

go

Num

erow

anie

stro

n

Wst

awia

nie t

abel

i

Ust

awie

nia w

ydru

ku,

wydr

uk g

otow

ych

prac

Um

iej�

tno�

ci:

Z po

moc

� nau

czyc

iela

uru

cham

ia ed

ytor

teks

tuwy

korz

ysty

wany

na l

ekcj

i.

Pisz

e pro

sty t

ekst

z za

stos

owan

iem

ma�

ych

i wie

lkic

h lit

er o

raz p

olsk

ich

znak

ów.

Wys

zuku

je us

terk

i w g

otow

ym te

k�ci

ei w

prow

adza

pop

rawk

i.

Wyb

iera

czci

onk�

i us

tala

jej a

tryb

uty

prze

d na

pisa

niem

teks

tu.

Zapi

suje

prac

� we w

skaz

anym

kat

alog

u.

Pisz

e tek

st z

zach

owan

iem

zasa

d po

praw

nego

wpisy

wani

a tek

stu.

Pos�u

guje

si� p

olec

enie

m C

ofnij d

o zm

iany

wyko

nane

j ope

racj

i.

Dok

onuj

e zm

ian

w te

k�ci

e i za

chow

uje z

mie

nion

ypl

ik n

a dys

ku.

Zazn

acza

dow

olny

frag

men

t tek

stu

w ed

ytor

zete

ksto

wym

.

Wyk

onuj

e ope

racj

e na b

loku

— u

suni

�cie

,pr

zeni

esie

nie w

inne

mie

jsce,

kopi

owan

ie.

Um

iej�

tno�

ci:

Sam

odzi

elni

e uru

cham

ia ed

ytor

teks

tuwy

korz

ysty

wany

na l

ekcj

i.

Red

aguj

e i fo

rmat

uje p

rost

e tek

sty w

ed�u

gpo

dane

go w

zoru

.

Red

aguj

e i fo

rmat

uje t

ekst

na z

adan

y tem

atz w

ykor

zyst

anie

m ró

�nyc

h na

rz�d

zi i

funk

cji

pozn

aneg

o ed

ytor

a tek

stu.

Dzi

eli t

ekst

na a

kapi

ty.

Form

atuj

e aka

pit w

ed�u

g po

dane

go w

zoru

.

Um

iesz

cza w

tek�

cie r

ysun

ki, t

abel

e i in

neob

iekt

y.

Wyk

orzy

stuj

e tab

ulat

ory d

o wy

równ

ania

teks

tu w

kol

umna

ch.

Num

eruj

e str

ony w

dok

umen

cie t

ekst

owym

.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Wyk

orzy

stuj

e inn

y ni�

poz

nany

na l

ekcj

ied

ytor

teks

tu.

Dos

toso

wuje

pask

i nar

z�dz

i do

w�as

nych

potr

zeb.


Dzi

a�Za

gadn

ieni

aW

ymag

ania

pod

staw

owe

Wym

agan

ia p

onad

pods

taw

owe

Podstawy edycji tekstu

Dok

onuj

e pod

staw

owyc

h op

erac

ji fo

rmat

owan

iate

kstu

, tak

ich

jak

wyró

wnyw

anie

, zm

iana

rodz

aju

czci

onki

i jej

atry

butó

w.

Dru

kuje

doku

men

t wed

�ug

wska

zówe

k.

Wia

dom

o�ci

:

Naz

ywa p

ozna

ne ed

ytor

y tek

stu.

Wsk

azuj

e ele

men

ty o

kna e

dyto

ra te

kstu

.

Wsk

azuj

e kla

wisz

e edy

cyjn

e i k

lawi

sz E

nter

na k

lawi

atur

ze o

raz k

urso

r tek

stow

y i k

urso

rm

yszy

.

Wyj

a�ni

a poj

�cia

: edy

tor t

ekst

ów, b

lok,

wie

rsz,

akap

it.

Om

awia

zada

nia e

dyto

ra te

kstu

.

Obj

a�ni

a zas

toso

wani

e elem

entó

w ok

na ed

ytor

ate

kstu

.

Sam

odzi

elni

e ust

awia

wyd

ruk

i dru

kuje

doku

men

t tek

stow

y.

Wia

dom

o�ci

:

Wsk

azuj

e inn

e ni�

poz

nane

na l

ekcj

ipr

ogra

my d

o ed

ycji

teks

tów.

Wyj

a�ni

a poj

�cia

taki

e jak

reda

gowa

nie

i for

mat

owan

ie te

kstu

.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Wsk

azuj

e pod

obie�

stwa i

ró�n

ice w

yst�

puj�

cepo

dcza

s pra

cy w

ró�n

ych

edyt

orac

h te

kstu

.


Komputer w edukacji i rozrywceC

o to

s� m

ultim

edia

?

Mul

timed

ialn

epr

ogra

my e

duka

cyjn

e

Eduk

acja

w In

tern

ecie

Rel

aks z

kom

pute

rem

Um

iej�

tno�

ci:

Kor

zyst

aj�c

ze w

skaz

ówek

nau

czyc

iela

, obs

�ugu

jepr

ogra

my m

ultim

edia

lne p

ozna

wane

na l

ekcj

i.

Obs

�ugu

je pr

ogra

my m

ultim

edia

lne b

ez zm

iany

opcj

i.

Uru

cham

ia w

ybra

n� p

rzeg

l�da

rk� i

nter

neto

w�.

Wpr

owad

za w

pol

u ad

reso

wym

prz

egl�

dark

ipo

dany

adre

s int

erne

towy

.

Prze

gl�d

a otw

art�

stro

n� W

WW

.

Okr

e�la

�ród

�o in

form

acji

jako

pro

gram

eduk

acyj

ny, e

ncyk

lope

di�,

s�own

ik, s

tron�

WW

W.

Wia

dom

o�ci

:

Wym

ieni

a poz

nane

pro

gram

y edu

kacy

jne,

ency

klop

edie

, s�o

wnik

i mul

timed

ialn

e, gr

y.

Wym

ieni

a ele

men

ty ze

staw

u ko

mpu

tero

wego

niez

b�dn

e do

prez

enta

cji m

ultim

edia

lnyc

h.

Wyj

a�ni

a poj

�cia

: mul

timed

ia, p

rogr

amy

mul

timed

ialn

e, pr

ogra

my e

duka

cyjn

e, in

tern

et.

Opi

suje

char

akte

ryst

yczn

e cec

hy p

rogr

amów

mul

timed

ialn

ych.

Um

iej�

tno�

ci:

Sam

odzi

elni

e obs

�ugu

je pr

ogra

my

mul

timed

ialn

e poz

nawa

ne n

a lek

cji.

Wyb

iera

i wy

korz

ystu

je do

st�p

ne o

pcje

w pr

ogra

mac

h m

ultim

edia

lnyc

h.

Otw

iera

w p

rzeg

l�da

rce s

tron

� WW

Wo

poda

nym

adre

sie.

Wyk

orzy

stuj

e pro

gram

y mul

timed

ialn

ei d

ost�

pne s

tron

y int

erne

towe

do

znal

ezie

nia

konk

retn

ej in

form

acji.

Twor

zy p

rost

e for

my w

ypow

iedz

i na z

adan

yte

mat

z wy

korz

ysta

niem

zgro

mad

zony

chin

form

acji.

Oce

nia w

ykor

zysta

nie k

ompu

tera

jako

�ród

�ain

form

acji

i roz

rywk

i.

Twor

zy p

rost

e krz

y�ów

ki i

rebu

syz w

ykor

zysta

niem

edyt

ora t

ekstu

i gra

fiki.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Wyk

orzy

stuj

e inf

orm

acje

wysz

ukan

ew

zbio

rach

mul

timed

ialn

ych

i int

erne

cie

do tw

orze

nia w

�asn

ych

form

wyp

owie

dzi.


Dzi

a�Za

gadn

ieni

aW

ymag

ania

pod

staw

owe

Wym

agan

ia p

onad

pods

taw

owe

Komputer w edukacji i rozrywceO

maw

ia o

góln

e zas

ady p

racy

z pr

ogra

mam

im

ultim

edia

lnym

i.

Wym

ieni

a rod

zaje

prog

ram

ów m

ultim

edia

lnyc

h.

Obs

�ugu

je do

woln

e pro

gram

y mul

timed

ialn

e.

Prze

widu

je sk

utki

zagr

o�e�

zwi�

zany

chz g

ram

i kom

pute

rowy

mi.

Wia

dom

o�ci

:

Om

awia

poj

�cie

mul

timed

iów.

Om

awia

zale

ty p

�yn�

ce z

wyko

rzys

tani

ain

form

acji

ze �r

óde�

mul

timed

ialn

ych.

Wyj

a�ni

a poj

�cia

: pro

gram

y dem

o, p

okaz

mul

timed

ialn

y.

Opr

acow

uje w

�asn

� for

m� w

ypow

iedz

i,op

ieraj�

c si�

na zg

rom

adzo

nych

info

rmac

jach.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Om

awia

rol�

elem

entó

w m

ultim

edia

lnyc

hpr

ogra

mów

eduk

acyj

nych

, enc

yklo

pedi

ii s

�own

ików

mul

timed

ialn

ych

w pr

zeka

zywa

niu

info

rmac

ji.


Arkusz kalkulacyjny(M

icroso

ft Ex

cel

i Ope

nOffi

ce.or

g Cal

c)

Uru

chom

ieni

e i o

pis o

kna

prog

ram

u

Zapi

sywa

nie i

otw

iera

nie

plik

ów ar

kusz

a

Pros

te za

stos

owan

ia

Twor

zeni

e pro

steg

o wy

kres

u

Ust

awie

nia w

ydru

ku,

wydr

uk g

otow

ych

prac

Um

iej�

tno�

ci:

Kor

zyst

aj�c

ze w

skaz

ówek

nau

czyc

iela

, uru

cham

iaar

kusz

kal

kula

cyjn

y wyk

orzy

styw

any n

a lek

cji.

Praw

id�o

wo k

o�cz

y pra

c� z

arku

szem

kalk

ulac

yjny

m w

ykor

zyst

ywan

ym n

a lek

cji.

Otw

iera

now

y dok

umen

t.

Odc

zytu

je ad

res k

omór

ki.

Zmie

nia z

awar

to�

kom

órki

.

Zazn

acza

obs

zar k

omór

ek.

Um

iesz

cza w

kom

órka

ch d

ane p

rzez

kop

iowa

nie

lub

wype

�nia

nie.

Twor

zy p

rost

e for

mu�

y, st

osuj

�c cz

tery

pods

tawo

we d

zia�

ania

mat

emat

yczn

e.

Potr

afi w

ykon

a p

odst

awow

e ope

racj

e w ar

kusz

uka

lkul

acyj

nym

. Prz

egl�

da za

wart

o� a

rkus

zaka

lkul

acyj

nego

.

Zapi

suje

arku

sz n

a dys

ku.

Zapi

suje

arku

sz w

e wsk

azan

ym k

atal

ogu.

Um

iesz

cza w

kom

órka

ch fo

rmu�

y prz

ezko

piow

anie

i wy

pe�n

iani

e.

Um

iej�

tno�

ci:

Sam

odzi

elnie

uru

cham

ia ar

kusz

kal

kula

cyjn

ywy

korz

ysty

wany

na l

ekcj

i.

Wyk

onuj

e w ar

kusz

u ob

licze

nia,

twor

z�c

pros

te fo

rmu�

y.

Um

iesz

cza w

kom

órka

ch ar

kusz

a dan

ei p

rawi

d�ow

o za

pisu

je go

towe

form

u�y.

Wyk

orzy

stuj

e ró�

ne sp

osob

y wpr

owad

zani

azm

ian

do k

omór

ek ar

kusz

a.

Wyb

iera

opt

ymal

ny sp

osób

por

usza

nia s

i�po

arku

szu

kalk

ulac

yjny

m.

Wyb

iera

opt

ymal

n� m

etod

� zaz

nacz

ania

obsz

aru.

Wyk

onuj

e obl

icze

nia,

wyko

rzys

tuj�

cw

form

u�ac

h po

znan

e fun

kcje.

Dos

trze

ga p

otrz

eb� s

toso

wani

a fun

kcji

do w

ykon

ywan

ia o

maw

iany

ch o

pera

cji.

Um

iesz

cza w

kom

órka

ch se

rie d

anyc

h(c

i�g

wart

o�ci

).


Dzi

a�Za

gadn

ieni

aW

ymag

ania

pod

staw

owe

Wym

agan

ia p

onad

pods

taw

owe

Arkusz kalkulacyjny

Mod

yfik

uje a

rkus

z, do

daj�

c lub

usu

waj�

c wie

rsze

i kol

umny

.

Zmie

nia f

orm

at d

anyc

h we

d�ug

wzo

rca.

Dru

kuje

doku

men

t wed

�ug

wska

zówe

k.

Wia

dom

o�ci

:

Potr

afi o

prac

owa

dan

e w ar

kusz

u we

d�ug

wska

zówe

k na

uczy

ciel

a.

Naz

ywa p

ozna

ny n

a lek

cji a

rkus

z kal

kula

cyjn

y.

Wsk

azuj

e cha

rakt

erys

tycz

ne el

emen

ty o

kna

arku

sza k

alku

lacy

jneg

o.

Roz

ró�n

ia w

arku

szu

kurs

or k

omór

ki ak

tywn

ej,te

ksto

wy i

mys

zy.

Roz

ró�n

ia ar

kusz

kal

kula

cyjn

y roz

umia

ny ja

kopr

ogra

m i

jako

dok

umen

t.

Wyj

a�ni

a poj

�cia

: ark

usz k

alku

lacy

jny,

kol

umna

,wi

ersz

, pas

ek fo

rmu�

y, k

omór

ka, o

bsza

r, po

lena

zwy,

obs

zar r

oboc

zy, s

iatk

a, za

k�ad

ka, a

dres

kom

órki

, zak

res k

omór

ek, k

omór

ka ak

tywn

a,fo

rmu�

a.

Oce

nia w

ygl�

d i c

zyte

lno�

wzo

rcow

osf

orm

atow

anyc

h ar

kusz

y.

Dob

iera

w�a

�ciw

y for

mat

dan

ych.

Nad

aje a

rkus

zom

odp

owie

dni f

orm

at, d

baj�

co

ich

czyt

elno

�, p

rzejr

zyst

o� i

este

tyk�

.

Przy

goto

wuje

doku

men

ty d

o wy

druk

u.

Stos

uje o

ptym

alne

met

ody w

prow

adza

nia

dany

ch i

form

u� d

o ko

mór

ek ar

kusz

aka

lkul

acyj

nego

.

Twor

zy w

ykre

sy d

o wy

kony

wany

ch za

da�.

Ana

lizuj

e dan

e z g

otow

ych

wykr

esów

.

Sam

odzi

elni

e ust

awia

wyd

ruk

i dru

kuje

arku

sz.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Zapi

suje

z�o�

one w

yra�

enia

aryt

met

yczn

ew

post

aci f

orm

u�.

Wyk

orzy

stuj

e kom

bina

cje k

lawi

szy

i skr

óty k

lawi

atur

owe w

pra

cy z

arku

szem

kalk

ulac

yjny

m.


Arkusz kalkulacyjnyO

bja�

nia z

asto

sowa

nie c

hara

kter

ysty

czny

chel

emen

tów

okna

arku

sza k

alku

lacy

jneg

o.

Wym

ienia

typy

dan

ych

wpro

wadz

anyc

h do

arku

sza.

Wyk

orzy

stuj

e poz

nane

nar

z�dz

ia i

dost

�pne

w ar

kusz

u ka

lkul

acyj

nym

ope

racj

e do

rozw

i�zy

wani

a zad

a� z

ró�n

ych

dzie

dzin

i do

w�a�

ciwe

go p

reze

ntow

ania

ich

wyni

ków.

Wyk

onuj

e obl

icze

nia w

inny

m n

i� o

maw

iany

na le

kcji

arku

szu

kalk

ulac

yjny

m.

Wia

dom

o�ci

:

Om

awia

prz

ezna

czen

ie i

zale

ty ar

kusz

aka

lkul

acyj

nego

.

Obj

a�ni

a zas

ady

wyko

nywa

nia o

blic

ze�

w ar

kusz

u. M

odyf

ikuj

e ist

niej�

ce ar

kusz

e.

Prze

dsta

wia g

rafic

znie

i in

terp

retu

jeza

le�n

o�ci

w ar

kusz

u.

Wsk

azuj

e, ja

kie z

mia

ny za

chod

z� w

form

ule

po je

j sko

piow

aniu

.

Om

awia

zasa

dy tw

orze

nia i

prz

ezna

czen

iefo

rmu�

.

Wym

ieni

a ele

men

ty fo

rmat

owan

ia.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Wyj

a�ni

a pot

rzeb

� sto

sowa

nia w

form

u�ac

hró

�nyc

h sp

osob

ów ad

reso

wani

a kom

órek

.


Dzi

a�Za

gadn

ieni

aW

ymag

ania

pod

staw

owe

Wym

agan

ia p

onad

pods

taw

owe

Arkuszkalkulacyjny

Wyj

a�ni

a, na

czym

pol

ega a

dres

owan

ie w

zgl�d

neko

mór

ek.

Wsk

azuj

e inn

e ni�

poz

nane

na l

ekcj

i ope

racj

e,kt

óryc

h wy

kony

wani

e wym

aga s

toso

wani

a fun

kcji.

Wyj

a�ni

a poj

�cia

: fun

kcja

, arg

umen

t.

Prezentacja multimedialna

(Micr

osoft

Pow

erPoi

nt

i Ope

nOffi

ce.or

g Im

press

)

Cha

rakt

erys

tyka

pro

gram

ów

Zasa

dy tw

orze

nia p

reze

ntac

jim

ultim

edia

lnyc

h

Twor

zeni

e pro

stej p

reze

ntac

ji

Um

iej�

tno�

ci

Z po

moc

� nau

czyc

iela

uru

cham

ia p

rogr

amdo

twor

zeni

a pre

zent

acji

mul

timed

ialn

ych

wyko

rzys

tywa

ny n

a lek

cji.

Zna z

asad

y two

rzen

ia p

reze

ntac

jim

ultim

edia

lnyc

h.

Twor

zy p

reze

ntac

j� m

ultim

edia

ln� w

ed�u

gws

kazó

wek.

Twor

zy sl

ajd

wed�

ug w

skaz

ówek

.

Uru

cham

ia p

reze

ntac

j� we

d�ug

wsk

azów

ek.

Wst

awia

do

slajd

u el

emen

ty te

ksto

we i

graf

iczn

ez p

liku.

Ust

ala t

�o sl

ajdu

.

Cha

rakt

eryz

uje p

reze

ntac

j� m

ultim

edia

ln�.

Ana

lizuj

e bud

ow� p

rzyk

�ado

wej p

reze

ntac

ji.

Um

iej�

tno�

ci

Sam

odzi

elni

e uru

cham

ia p

rogr

am d

o tw

orze

nia

prez

enta

cji m

ultim

edia

lnyc

h wy

korz

ysty

wany

na le

kcji.

Twor

zy p

rost

� pre

zent

acj�

mul

timed

ialn

�.

Wyb

iera

spos

ób, w

jaki

maj�

zmien

ia s

i� sl

ajdy;

stos

uje r

ó�ne

efek

ty.

Dob

iera

i wp

rowa

dza e

fekt

y an

imac

jipo

szcz

egól

nych

obi

ektó

w sla

jdów

.

Ust

ala k

olejn

o� i

spos

ób u

ruch

amia

nia

anim

acji

elem

entó

w sla

jdów

.

Kor

zyst

a z k

reat

ora z

awar

to�c

i lub

z sz

ablo

nów

przy

twor

zeni

u no

wej p

reze

ntac

ji.

Mod

yfik

uje g

otow

� pre

zent

acj�.

Prze

gl�d

a pre

zent

acj�

w ró

�nyc

h wi

doka

ch.


Prezentacja multimedialnaZm

ieni

a wed

�ug

wska

zówe

k ko

lejn

o� s

lajd

óww

ró�n

ych

wido

kach

.

Wia

dom

o�ci

:

Przy

u�y

ciu

goto

wych

szab

lonó

w po

trafi

stwor

zy

pros

t� p

reze

ntac

j�.

Wym

ieni

a nar

z�dz

ia n

iezb

�dne

do

opra

cowa

nia

i prz

epro

wadz

enia

pre

zent

acji

mul

timed

ialn

ej.

Wyj

a�ni

a poj

�cie

slaj

du w

odn

iesie

niu

do p

reze

ntac

ji m

ultim

edia

lnej.

Wym

ieni

a tek

stow

e i g

rafic

zne e

lem

enty

slaj

du.

Obj

a�ni

a ró�

nic�

mi�

dzy p

okaz

emau

tom

atyc

znym

i ste

rowa

nym

za p

omoc

� mys

zki.

Wsk

azuj

e ele

men

ty o

kna p

rogr

amu.

Obj

a�ni

a za

sady

pra

cy z

poz

nany

m p

rogr

amem

do tw

orze

nia p

reze

ntac

ji i p

rzep

rowa

dzan

ia je

jpo

kazu

ora

z spo

sób

obs�u

gi te

go p

rogr

amu.

Gro

mad

zi i

opra

cowu

je ws

zyst

kie s

k�ad

niki

zapr

ojek

towa

nej p

reze

ntac

ji.

Spra

wnie

prz

epro

wadz

a pok

az w

�asn

ejpr

ezen

tacj

i.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Proj

ektu

je pr

ezen

tacj

� mul

timed

ialn

�na

dow

olny

tem

at.

Ust

ala p

owi�

zani

a mi�

dzy s

lajd

ami

z zas

toso

wani

em u

mie

szcz

onyc

h na

nic

hel

emen

tów

graf

iczn

ych

lub

teks

towy

ch.

Dob

iera

spos

ób st

erow

ania

prz

ebie

giem

poka

zu.

Obs

�ugu

je in

ny n

i� p

ozna

ny n

a lek

cji

prog

ram

do

twor

zeni

a pre

zent

acji

i prz

epro

wadz

ania

jej p

okaz

u.

Wia

dom

o�ci

:O

maw

ia ró

�ne r

odza

je pr

zej�

mi�

dzy

slajd

ami i

spos

ób ic

h us

tala

nia.

Przy

u�y

ciu

goto

wych

szab

lonó

w po

traf

istw

orzy

pro

st� p

reze

ntac

j� z w

ykor

zysta

niem

bard

ziej

zaaw

anso

wany

ch o

pcji

prog

ram

u.


Dzi

a�Za

gadn

ieni

aW

ymag

ania

pod

staw

owe

Wym

agan

ia p

onad

pods

taw

owe

Prezentacja multimedialna

Wym

ieni

a cec

hy d

obrz

e opr

acow

anej

prez

enta

cji.

Om

awia

ró�n

e efe

kty

anim

acji

i spo

sób

ich

stos

owan

ia d

la p

oszc

zegó

lnyc

h el

emen

tów

slajd

ów.

Opi

suje

budo

w� p

rzyk

�ado

wej p

reze

ntac

ji.W

ykra

czaj

�ce p

oza

prog

ram

, na

przy

k�ad

:

Sam

odzi

elni

e two

rzy w

�asn

y sz

ablo

ndo

pre

zent

acji.

Om

awia

elem

enty

pro

jektu

pre

zent

acji.

Obj

a�ni

a obs

�ug�

inne

go pr

ogra

mu d

o two

rzen

iapr

ezen

tacj

i i p

rzep

rowa

dzan

ia je

j pok

azu.

Internet jako �ród�oinformacji

Co

to je

st in

tern

et?

Uru

chom

ieni

e i o

bs�u

gapr

zegl

�dar

ki in

tern

etow

ejA

dres

inte

rnet

owy

Wys

zuki

wani

e inf

orm

acji

z u�y

ciem

wys

zuki

ware

kin

tern

etow

ych

Um

iej�

tno�

ci:

��cz

y si�

z in

tern

etem

wed

�ug

wska

zówe

kna

uczy

ciel

a.U

ruch

amia

wyb

ran�

prz

egl�

dark

� int

erne

tow�

.O

twie

ra w

prz

egl�

darc

e str

on� W

WW

o po

dany

m ad

resie

.Pr

zegl

�da o

twar

t� st

ron�

WW

W.

Wpr

owad

za w

pol

u ad

reso

wym

prz

egl�

dark

ipo

dany

adre

s int

erne

towy

.

Um

iej�

tno�

ci:

Wyk

orzy

stuj

e pod

staw

owe f

unkc

jepr

zegl

�dar

ki d

o pr

zegl

�dan

ia st

ron

WW

W.

Kor

zyst

a z o

dsy�

aczy

.K

orzy

sta z

ró�n

ych

prze

gl�d

arek

i wys

zuki

ware

k in

tern

etow

ych.

Wyk

orzy

stuj

e zgr

omad

zone

info

rmac

jedo

opr

acow

ania

w ed

ytor

ze te

kstu

pise

mne

jwy

powi

edzi

na z

adan

y te

mat

.


Internet jako �ród�o informacjiPo

czta

elek

tron

iczn

a(e

-mai

l)

Net

ykie

ta

Otw

iera

i ob

s�ugu

je wy

szuk

iwar

k� in

tern

etow

�.

Odp

owia

da n

a zad

ane p

ytan

ia z

zakr

esu

wied

zyo

prze

gl�d

arka

ch i

wysz

ukiw

arka

ch, k

orzy

staj

�cze

zdob

ytyc

h in

form

acji.

Zna i

stos

uje z

asad

y ne

tyki

ety.

Okr

e�la

�ród

�o in

form

acji

jako

pro

gram

eduk

acyj

ny, e

ncyk

lope

di�,

s�own

ik, s

tron

� WW

W.

Kor

zyst

aj�c

z od

sy�a

czy,

odc

zytu

je in

form

acje

zgro

mad

zone

na s

tron

ach

WW

W.

Twor

zy p

rost

e for

my w

ypow

iedz

i na z

adan

y tem

atz w

ykor

zyst

anie

m zg

rom

adzo

nych

info

rmac

ji.

Odp

owia

da n

a zad

ane p

ytan

ia z

zakr

esu

nety

kiet

y,ko

rzys

taj�

c ze z

doby

tych

info

rmac

ji.

Odb

iera

i od

czyt

uje p

oczt

� ele

ktro

nicz

n�we

d�ug

wsk

azów

ek.

Wia

dom

o�ci

:

Wyj

a�ni

a poj

�cia

: has

�o, i

nter

net,

nety

kiet

a.

Potr

afi n

azwa

ele

men

ty sk

�ado

we ad

resu

inte

rnet

oweg

o.

Wyj

a�ni

a poj

�cia

: mul

timed

ia, p

rogr

amy

mul

timed

ialn

e, pr

ogra

my e

duka

cyjn

e, in

tern

et.

Cha

rakt

eryz

uje e

lem

enty

stro

ny W

WW

.

Wyk

orzy

stuj

e pod

staw

owe f

unkc

jepr

zegl

�dar

ki d

o pr

zegl

�dan

ia st

ron

WW

W.

Otw

iera

stro

ny W

WW

z d

ysku

i pr

zegl

�da

je w

tryb

ie o

fflin

e.

Otw

iera

i ob

s�ugu

je ws

kaza

ne w

yszu

kiwa

rki

inte

rnet

owe.

Poró

wnuj

e poc

zt� t

rady

cyjn

� i el

ektr

onic

zn�.

Red

aguj

e i w

ysy�

a list

elek

tron

iczn

y.

Wys

zuku

je w

inte

rnec

ie in

form

acje

z ró�

nych

dzie

dzin

wed

�ug

zain

tere

sowa

�.

Opt

ymal

nie d

obie

ra sp

osób

poz

yski

wani

ain

form

acji

z pro

gram

ów m

ultim

edia

lnyc

hi i

nter

netu

na d

owol

ny te

mat

.

Kor

zyst

a z ró

�nyc

h wy

szuk

iwar

ekin

tern

etow

ych.


Dzi

a�Za

gadn

ieni

aW

ymag

ania

pod

staw

owe

Wym

agan

ia p

onad

pods

taw

owe

Internet jako �ród�o informacji

Naz

ywa p

rzeg

l�da

rk� i

nter

neto

w�wy

korz

ysty

wan�

na l

ekcj

i.

Naz

ywa p

rogr

am p

oczt

owy w

ykor

zysty

wany

na le

kcji.

Wsk

azuj

e poz

nane

elem

enty

okn

a red

agow

ania

wiad

omo�

ci.

Wym

ieni

a naz

wy n

ajcz

��ci

ej u�

ywan

ych

prze

gl�d

arek

.

Om

awia

prz

ezna

czen

ie p

aska

adr

esow

ego

w ok

nie p

rzeg

l�da

rki.

Rozr

ó�ni

a cha

rakt

erys

tycz

ne el

emen

tystr

ony W

WW

.

Wym

ieni

a cha

rakt

erys

tycz

ne el

emen

ty o

kna

prog

ram

u po

czto

wego

.

Wyk

orzy

stuj

e pro

gram

y mul

timed

ialn

ei s

tron

y WW

W d

o uz

upe�

nian

ia, u

trwa

lani

ai w

eryf

ikow

ania

swoi

ch w

iado

mo�

cii u

mie

j�tno

�ci z

ró�n

ych

dzie

dzin

.

Pozy

skuj

e i g

rom

adzi

elem

enty

mul

timed

ialn

e z ró

�nyc

h �r

óde�

.

Kor

zyst

a ze z

grom

adzo

nych

info

rmac

jiw

celu

opr

acow

ania

w�a

snyc

h ró

�nyc

hfo

rm w

ypow

iedz

i.

Twor

zy d

okum

enty

mul

timed

ialn

ena

zada

ny te

mat

.

Prze

sy�a

ró�n

ego

rodz

aju

doku

men

tyw

form

ie za

��cz

nikó

w do

list

ów e-

mai

l.

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Wyk

orzy

stuje

w wi

�ksz

ym za

kres

ie p

rogr

amy

mul

timed

ialn

e i st

rony

WW

W d

o uz

upe�n

iani

asw

oich

wia

dom

o�ci

i ro

zwija

nia u

mie

j�tno

�ci

z ró�

nych

dzi

edzi

n.

Wyb

iera

spos

ób w

yszu

kiwa

nia i

nfor

mac

jiw

inte

rnec

ie i o

ceni

a jeg

o sk

utec

zno�

.


Internet jako �ród�o informacjiW

ykor

zyst

uje d

o tw

orze

nia w

�asn

ych

prez

enta

cji i

nfor

mac

je w

yszu

kane

w zb

iora

ch m

ultim

edia

lnyc

h or

az in

tern

ecie

.

Twor

zy w

�asn

� str

on� W

WW

.

Wia

dom

o�ci

:

Wyj

a�ni

a poj

�cia

: prz

egl�

dark

a, wy

szuk

iwar

ka.

Wsk

azuj

e cha

rakt

erys

tycz

ne el

emen

tyst

rony

WW

W.

Wym

ieni

a rod

zaje

prze

gl�d

arek

i wys

zuki

ware

k in

tern

etow

ych.

Wsk

azuj

e gry

o d

u�yc

h wa

lora

chin

tele

ktua

lnyc

h i k

szta

�c�c

ych.

Wym

ieni

a rod

zaje

prog

ram

ówm

ultim

edia

lnyc

h.

Wyj

a�ni

a poj

�cia

: ods

y�ac

z (hi

per��

cze)

,si

e W

WW

, str

ona

WW

W, a

dres

stro

ny W

WW

, prz

egl�

dark

a, w

yszu

kiwa

rka,

pocz

ta el

ektr

onic

zna,

e-m

ail,

prog

ram

pocz

towy

, adr

es e-

mai

l.


Dzi

a�Za

gadn

ieni

aW

ymag

ania

pod

staw

owe

Wym

agan

ia p

onad

pods

taw

owe

Internet jako �ród�o informacji

Wyk

racz

aj�c

e poz

a pr

ogra

m, n

a pr

zyk�

ad:

Opr

acow

uje w

�asn

y dok

umen

t i re

aliz

uje

tem

aty

z zak

resu

inny

ch p

rzed

mio

tów

nauc

zani

a.

Kor

zyst

a z ró

�nyc

h pr

zegl

�dar

eki w

yszu

kiwa

rek

inte

rnet

owyc

h.

Kor

zyst

a z za

awan

sowa

nych

opc

jiwy

szuk

iwar

ki in

tern

etow

ej.

Wyk

orzy

stuj

e wys

zuka

ne in

form

acje

ze zb

ioró

w m

ultim

edia

lnyc

h i i

nter

netu

do tw

orze

nia w

�asn

ych

prez

enta

cji.

Om

awia

char

akte

ryst

yczn

e ele

men

tyok

na p

rzeg

l�da

rki.

Obj

a�ni

a rol

� str

ony g

�ówn

ej.

Wym

ieni

a poz

nane

wys

zuki

wark

i.

Om

awia

zasa

dy k

orzy

stan

ia z

wysz

ukiw

arki

inte

rnet

owej.

Om

awia

elem

enty

okn

a red

agow

ania

wiad

omo�

ci.


Internet jako �ród�oinformacji

Om

awia

zale

ty i

wady

poc

zty

elek

tron

iczn

ej.

Om

awia

kor

zy�c

i wyn

ikaj

�ce z

zast

osow

ania

prog

ram

ów ed

ukac

yjny

ch d

o zg

��bi

ania

,ro

zsze

rzan

ia i

spra

wdza

nia s

wojej

wie

dzy

i um

iej�t

no�c

i.

Om

awia

hist

ori�

inte

rnet

u or

az si

eci

stro

n W

WW

.

Komputer w naszymotoczeniu

Wia

dom

o�ci

:

Wym

ieni

a zas

toso

wani

a kom

pute

raw

najb

li�sz

ym �r

odow

isku.

Wyj

a�ni

a poj

�cie

urz

�dze

nia o

parte

gona

tech

nolo

gii k

ompu

tero

wej.

Wym

ieni

a poz

nane

dzi

edzi

ny za

stos

owan

iako

mpu

teró

w w

najb

li�sz

ym o

tocz

eniu

i ws

kazu

jeko

rzy�

ci w

ynik

aj�c

e z ic

h za

stos

owan

ia.

Wia

dom

o�ci

:

Om

awia

org

aniz

acj�

stan

owisk

a pra

cy p

rzy

kom

pute

rze w

ró�n

ych

mie

jscac

h sz

ko�y

.

Wsk

azuj

e zas

toso

wani

e tec

hnol

ogii

kom

pute

rowe

j w u

rz�d

zeni

ach

inny

chni

� om

awia

ne n

a zaj

�cia

ch.

Prez

entu

je in

ne n

i� p

ozna

ne n

a zaj

�cia

chdz

iedz

iny �

ycia

, w k

tóry

ch st

osuj

e si�

kom

pute

ry.


PROGRAM NAUCZA NIA INFORMA TYK I W S ZKOLE P ODSTAWOWEJ56

10. Metody pracyMetody pracy

Lekcje informatyki odbywaj� si� zawsze w pracowni komputero-wej, gdzie uczniowie pracuj� bezpo�rednio przy komputerach.Materia� nauczania jest zró�nicowany, tote� niezb�dne jest stoso-wanie ró�nych metod nauczania. Wa�nym elementem jest równie�dobre porozumiewanie si� z uczniami na ka�dym etapie kszta�-cenia oraz zapewnienie im jak najlepszych warunków do nauki.

W pracy z uczniami w szkole podstawowej bardzo dobrze spraw-dzaj� si� metody nauczania oparte na wykonywaniu czynno�ci prak-tycznych, gdy� wymagaj� one od ucznia zaanga�owania i dzia�ania.Dzi�ki temu oswaja si� on z zagadnieniami i widzi, �e „co� dzia�alub nie”, uczy si� wi�c przez osobiste do�wiadczenia.

Uwa�am, �e metody praktyczne w odniesieniu do informatykis� jak najbardziej celowe. Komputer to w ko�cu narz�dzie, a najlep-szym sposobem jego poznania jest u�ywanie go w typowych zasto-sowaniach. My�l�, �e takie podej�cie wystarcza na etapie szko�ypodstawowej. Na teori� przyjdzie czas pó�niej, kiedy ucze� b�dziew stanie lepiej po��czy nowe wiadomo�ci z w�asnym do�wiadcze-niem w pracy ze sprz�tem komputerowym i oprogramowaniem.

Uczenie si� przez osobiste do�wiadczenia wdra�am dwustop-niowo. Najpierw uczniowie pod moim kierunkiem wykonuj� ty-powe operacje i czynno�ci (np. dla programu Paint mo�e to bywybór okre�lonego koloru t�a i pokrywanie tym kolorem obszaruroboczego). Nast�pnie otrzymuj� zadania w formie elektronicznej(np. jako dokument html), które wykonuj� indywidualnie. Przez ca�yczas mog� liczy na moj� pomoc. Zadania opieraj� si� oczywi�ciena czynno�ciach wykonywanych wcze�niej podczas wicze� wpro-wadzaj�cych.

Tematyka przyk�adów i zada� jest powi�zana z innymi przed-miotami nauczania i z otaczaj�c� nas rzeczywisto�ci�. Problemyinterdyscyplinarne pokazuj� bardziej realny obraz otaczaj�cegonas �wiata.

Uczniowie mog� dostrzec powi�zania mi�dzy ró�nymi dzie-dzinami, mo�liwo�ci zastosowania podobnych rozwi�za� do wieluzada�. W ten sposób pomagam równie� nauczycielom innychprzedmiotów i realizuj� tre�ci �cie�ek mi�dzyprzedmiotowych.

ME T O D Y P R A C Y 57

Analizuj� zawsze z uczniami wyniki ich pracy, omawiam z nimimocne i s�abe strony proponowanych rozwi�za�. Dyskusja uczy ichformu�owa w�asne uwagi i wnioski.

Bardzo wa�ne jest równie� planowanie dzia�a� zespo�owychi wspieranie pracy uczniów w grupie. Jest to jedna z istotnychumiej�tno�ci potrzebnych wspó�czesnemu cz�owiekowi.

Metoda nauczania okre�la sposób pracy nauczyciela z uczniem.Czes�aw Kupisiewicz [4] przez metod� nauczania rozumie „celowoi systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami,umo�liwiaj�cy uczniom opanowanie wiedzy wraz z umiej�tno-�ciami pos�ugiwania si� ni� w praktyce, a tak�e rozwijanie zdolno�cii zainteresowa� poznawczych”. Dobór metod nauczania jest zale�nyod wielu czynników, takich jak:� specyfika przedmiotu (konkretnych jednostek lekcyjnych)

wyra�ona mi�dzy innymi w celach i tre�ciach kszta�cenia,� dotychczasowy poziom wiedzy uczniów i ich wiek,� wyposa�enie pracowni w �rodki dydaktyczne,� stworzone uczniom warunki samokszta�cenia,� indywidualne predyspozycje nauczyciela.

Na lekcjach informatyki mo�na zastosowa metody wymienionew dalszej cz��ci rozdzia�u. Wincenty Oko� [8], opieraj�c si� na kon-cepcji wielostronnego nauczania — uczenia si�, dokona� nast�pu-j�cego ich podzia�u:

Metody podaj�ce to uczenie si� gotowych tre�ci poprzez stosowa-nie opowiadania, wyk�adu, odczytu, pogadanki, dyskusji oraz pracyz ksi��k�.

Metody �wicze� praktycznych stosuje si� na ka�dej lekcji informa-tyki podczas omawiania poszczególnych zagadnie� oraz:� korzystania z ró�nych �róde� informacji,� prezentowania efektów swojej pracy.

Metody eksponuj�ce (prze�ywanie okre�lonych warto�ci) maj� zasto-sowanie na zaj�ciach, podczas których za pomoc� komputera wyko-nuje si� pokaz czynno�ci, programów, zjawisk, przebiegu procesów.Pokaz wykonanych przez uczniów prezentacji multimedialnychi stron WWW zamieszczonych w Internecie (zadania wykraczaj�cepoza program) to tak�e sposób na wyeksponowanie osi�gni�tychprzez uczniów umiej�tno�ci.


Istot� metod problemowych jest rozwi�zywanie zagadnie�. Na lek-cjach informatyki w szkole podstawowej mo�e to by na przyk�adposzukiwanie rozwi�zania danego problemu poprzez tworzenieschematów rozwi�zania.

Klasyfikacj� t� warto, jak s�dz�, uzupe�ni o metod� opart� nanauczaniu programowym, które polega na zwi�kszaniu trudno�cipracy ucznia przez racjonalne zmniejszanie liczby wskazówek na-prowadzaj�cych. Przy stosowaniu tej metody nauczania obowi�zuj�nast�puj�ce zasady [4]:� ma�ych kroków,� aktywizowania ucznia,� natychmiastowej oceny odpowiedzi ucznia i korekty

pope�nionych b��dów,� indywidualizowania tempa i tre�ci nauczania,� empirycznej weryfikacji.

Ta metoda nauczania zmusza nauczyciela do precyzyjnego opraco-wania i dawkowania materia�u lekcyjnego, a ucze� mo�e sam kon-trolowa trafno� rozumowania.

Ciekaw� metod� pracy jest aktywizuj�ca ucznia metoda projektów.Ma ona za zadanie pobudza do aktywno�ci i zaanga�owania.Umo�liwia jednoczesne osi�ganie wielu celów kszta�cenia. Ucznio-wie realizuj�cy dany projekt mog� by podzieleni na grupy. Ka�daz grup mo�e przygotowywa inne zadanie. Koordynatorem wspie-raj�cym i ukierunkowuj�cym prac� uczniów jest nauczyciel. Pracaw poszczególnych grupach ko�czy si� zaprezentowaniem efek-tów przed ca�� klas�. Przyk�adem projektu mo�e by realizacja do-wolnego tematu, chocia�by takiego, jak „Moja szko�a w Europie”.

Realizuj�c projekt, uczniowie uk�adaj� plan pracy, dobieraj� t�o,grafik�, redaguj� teksty, tworz� animacje obiektów, przej�cia mi�dzyslajdami, wstawiaj� d�wi�ki (zadanie wykraczaj�ce poza program).Mog� korzysta z ró�nych �róde� i wykorzystywa ró�ne progra-my. Jedna grupa mo�e przygotowa projekt pod k�tem histo-rycznym, inna pod k�tem statystycznym (z zaprezentowaniem ob-licze� i wykresów wykonanych w arkuszu kalkulacyjnym), jeszczeinna pod k�tem geograficznym itd.

Na zaj�ciach z informatyki mo�na równie� zastosowa metod�debaty, podczas której powinna wywi�za si� dyskusja, a uczniowie

ME T O D Y P R A C Y 59

b�d� prezentowa pogl�dy „za” i „przeciw”. Oczywi�cie nie oznaczato, �e ca�a jednostka lekcyjna ma by prowadzona tylko z wykorzy-staniem tej metody, szczególnie w szkole podstawowej. Zagad-nieniami, które mo�na wykorzysta do takich zaj�, s�:� zagro�enia i korzy�ci wynikaj�ce z zastosowania

komputerów;� ró�ne aspekty powszechnego dost�pu do informacji;� rozmowy przez internet, czyli jak zachowa bezpiecze�stwo

w sieci;� prawo autorskie.

Z innych metod nauczania wspomnie warto o [15]:� prowadzeniu pogadanki (logicznie powi�zany ci�g pyta�

nauczyciela i odpowiedzi ucznia),� prowadzeniu wyk�adu (przyk�adowy temat:

„Historia komputera”),� kierowaniu dyskusj� (przyk�adowy temat:

„Korzy�ci i zagro�enia wynikaj�ce ze stosowania gierkomputerowych”),

� kierowaniu obserwacj� (przyk�adowy temat:„Programy multimedialne”),

� kierowaniu korzystaniem z materia�ów �ród�owych(przyk�adowe tematy: „Wyszukiwanie informacji”,„��czenie informacji z ró�nych �róde�”),

� kierowaniu kszta�towaniem si� warto�ci(przyk�adowy temat: „Prawo autorskie”),

� kierowaniu nabywaniem umiej�tno�ci praktycznych(przyk�adowe tematy: „Obs�uga drukarki”,„Czyszczenie myszki”).

Uzupe�nieniem podanej klasyfikacji s� metody przedstawione wewzajemnej opozycji do siebie [16]:� nauczanie pogadankowe — na pocz�tku ka�dego dzia�u

podaje si� odpowiedni� liczb� podstawowych poj�, a potemnast�puj� przyk�ady;

� uczenie si� przez osobiste do�wiadczenie — ogranicza si�liczb� podawanych informacji do niezb�dnego minimumi d��y do tego, aby ucze� móg� rozpocz� samodzieln� prac�.


Najcz��ciej jednak podczas zaj� nauczyciel wykorzystuje kilka metodpracy (metoda mieszana, kombinowana), dzi�ki czemu realizowanytemat (a raczej wiadomo�ci i umiej�tno�ci z danego zakresu) jest przezucznia lepiej przyswajany i rozumiany. Zaj�cia takie s� ciekawszei atrakcyjniejsze dla ucznia, dzi�ki czemu pracuje on efektywniej.

Zasady nauczania informatykiPodczas zaj� z informatyki powinno wyst�powa stopniowanietrudno�ci, czyli przechodzenie od zagadnie� prostych, zrozumia�ych,do trudniejszych i bardziej z�o�onych, które wymagaj� wcze�niej-szego zaznajomienia z podstawami.

Wa�n� zasad� jest równie� ��czenie teorii z praktyk�. Po zazna-jomieniu ucznia z podstawowymi poj�ciami dotycz�cymi danegozagadnienia nale�y przej� do wicze� praktycznych. Uczniowiepowinni równie� dostrzega celowo� wykonywania danych wicze�.Wa�ne jest, aby nie by�y one oderwane od rzeczywisto�ci, lecz by do-tyczy�y spraw bliskich uczniom, na przyk�ad klasowych, szkolnych(„Tworzenie klasowej lub szkolnej witryny WWW”, „Koszty wy-cieczki klasowej do…”).

Bezpo�rednie poznawanie programów, zaznajamianie si� z ichfunkcjami i rozwi�zywanie konkretnych problemów to stosowaniezasady pogl�dowo�ci. Systematyczno�� w nauczaniu ka�dego przed-miotu jest nie tylko zasad�, ale wa�nym zadaniem.

11. Wspieranie uzdolnie�Wspieranie uzdolnie�

Ucze� ponadprzeci�tnie (szczególnie) uzdolniony to chluba dlanauczyciela i szko�y. Ale cz�sto bywa k�opotliw� jednostk�, poten-cjalnym �ród�em konfliktu w klasie. Nauczyciel prowadz�cy lekcjemusi umiej�tnie wywa�y proporcje — wiedzie, na ile zajmowasi� grup� jako ca�o�ci�, a na ile zwróci uwag� na potrzeby edukacyjneposzczególnych uczniów. Podstawowym celem kszta�cenia uczniówuzdolnionych jest poszerzanie i pog��bianie ich wiedzy. Pracaz uczniem zdolnym cz�sto wymaga od nauczyciela wi�kszego za-anga�owania oraz rozleg�ej wiedzy nie tylko z jego w�asnej dzie-dziny, ale tak�e z psychologii i pedagogiki.

WS P I E R A N I E U Z D O L N I E � 61

Jak pracowa z uczniem zdolnym? Jakimi cechami charakteryzu-je si� ucze� uzdolniony? Jak ustali, czy ucze� ma okre�lone zdolno-�ci? Jak umiej�tnie prowadzi ucznia? Jak rozwin� jego zdolno�ci?S� to bardzo trudne pytania i wielu nauczycieli, a nawet wi�kszo�,nie zna na nie odpowiedzi. Jednak trzeba sobie na nie odpowie-dzie, aby w pe�ni wykorzysta mo�liwo�ci ucznia podczas realizacjizada�, zarówno na lekcjach, jak i na zaj�ciach pozalekcyjnych.

Zdolno�ci to wed�ug Zbigniewa Pietrasi�skiego takie ró�nice in-dywidualne, które sprawiaj�, �e przy jednakowej motywacji i uprzed-nim przygotowaniu poszczególni ludzie osi�gaj� w porównywalnychwarunkach niejednakowe rezultaty w uczeniu si� i dzia�aniu [9].

Ucze� zdolny to taki, który w podobnych warunkach przewy�szainnych uczniów w wykonywaniu tych samych dzia�a�. Osi�gni�ciaucznia zdolnego w nauce i w innych dziedzinach s� najcz��ciej wy-sokie, oryginalne i twórcze. Legitymuje si� on prawie zawsze wysokimlub bardzo wysokim poziomem zdolno�ci ogólnych i specjalnych.

Uczniowie uzdolnieni przejawiaj� wysokie zdolno�ci do okre-�lonej dzia�alno�ci, tzn. szybkiego uczenia si� pod kierunkiemnauczyciela, skutecznego uczenia si�, samodzielnego, rozleg�egoi swobodnego przenoszenia wyników nauki na dziedziny i sytuacjepokrewne, osi�gania w wyniku nauki wi�kszej ni� przeci�tna spraw-no�ci dzia�ania.

Ale nie tylko. Ucze� uzdolniony mo�e wykazywa na lekcji in-formatyki wybitne zdolno�ci tylko w w�skim zakresie, na przyk�adrysowania, sprawnego pisania lub redagowania tekstów. Kiedyuzdolnienia uczniów zostan� ju� okre�lone, nale�y je rozwija.Uwa�am, �e w ka�dym dziecku tkwi� okre�lone zdolno�ci, trzebaje tylko dostrzec i umiej�tnie rozwija�.

Cechy charakterystyczne uczniów zdolnych

W szkole podstawowej zdolno�ci ucznia ujawniaj� si� w toku pracynad materia�em nauczania. Uczniowie zdolni z regu�y:� ucz� si� szybciej,� opanowuj� szerszy zakres materia�u,� ucz� si� inaczej, swobodniej zestawiaj� wiadomo�ci, si�gaj�

po dodatkowe informacje, potrzebuj� wi�kszej liczbyi lepszych argumentów,


� ich wyniki uczenia si� si�gaj� g��biej, obejmuj� rozumieniemateria�u,

� je�li tylko uznaj� sens pracy nad danym materia�em,czytaj� du�o i ch�tnie,

� bardziej zale�y im na nagrodach,� s� zdolni do koncentracji i wytrwa�o�ci w rozwi�zywaniu

problemów,� charakteryzuje ich bogatsze ni� u rówie�ników s�ownictwo,� s� zdolni do samodzielnej i efektywnej pracy,� wcze�niej ni� inni (cz�sto w wieku przedszkolnym)

opanowuj� umiej�tno� czytania i pisania (i potrafi� z niejkorzysta),

� wykazuj� zdolno� wnikliwej obserwacji,� wykazuj� inicjatyw� i oryginalno� w pracy umys�owej,� wykazuj� wysok� sprawno� umys�ow� i szybko reaguj�

na nowe pomys�y,� szybko ucz� si� na pami� (zapami�tuj� nowe rzeczy),� interesuj� ich problemy natury cz�owieka i �wiata,� maj� niezwyk�� wyobra�ni�,� z �atwo�ci� stosuj� skomplikowane instrukcje,� charakteryzuje ich wy�szy poziom wiary we w�asne si�y,� maj� wi�ksze poczucie humoru, �atwiej dostrzegaj�

komiczne aspekty rzeczywisto�ci,� s� na ogó� lepsi od innych w matematyce.

Metody i formy pracy z uczniami zdolnymiSpecjalna opieka nad uczniami zdolnymi jest postrzegana jakodzia�anie kontrowersyjne. Budzi emocje zarówno w�ród zwolenni-ków, jak i przeciwników pogl�du, �e nawet najzdolniejszym po-trzebna jest troska, a cz�sto wyra�na pomoc. Tymczasem z groma-dzonych danych wynika, �e wiele dzieci zdolnych, pozbawionychw�a�ciwej opieki i do tego jeszcze dostrzegaj�cych niech� otocze-nia, nie rozwija si� na miar� swoich mo�liwo�ci. Rozpoczynaj�cprac� z uczniami, nale�y przede wszystkim dobrze rozezna ichpotrzeby i ustali stosowny plan dzia�ania. Dobór tre�ci, metodnauczania, form organizacyjnych dydaktyki i oddzia�ywa� wy-chowawczych jest bardzo wa�ny.


W zakresie pracy dydaktycznej postuluje si� wprowadzeniemetod badawczych i problemowych przy uwzgl�dnieniu indywi-dualnych mo�liwo�ci, zainteresowa� i potrzeb ucznia. Podkre�la si�konieczno� formu�owania zada� o optymalnym poziomie trud-no�ci, które motywowa�yby ucznia dzi�ki odpowiedniej ocenie.Wa�ne jest, by nawi�zuj�c do indywidualnych predyspozycjiucznia, umo�liwi mu pe�ny rozwój zdolno�ci.

Je�li chodzi o warunki wychowawcze stworzone przez szko��,nale�y d��y do w�a�ciwej i bezstronnej postawy wobec dzieckazdolnego, tolerancji dla jego ewentualnej nietypowo�ci w zacho-waniu. Warto doceni samodzielno� jego my�lenia i dzia�ania,oryginalno� w rozwi�zywaniu zada�. Trzeba te� ustrzec si� przedtraktowaniem go jako uci��liwego cz�onka zespo�u klasowego,który albo za du�o wie, albo za du�o chcia�by wiedzie. Wywiera-nie presji lub nadmierne chwalenie tak�e s� zb�dne podczas pracyz dzieckiem zdolnym.

Najlepsz� metod� jest �yczliwa, poparta argumentami dyskusja i ocena.

W pracy z uczniem zdolnym mo�na wyodr�bni kilka etapów:

� Organizacja wst�pna. Prac� nale�y rozpocz� od wy�onieniauczniów zdolnych i wdro�enia ich do samodzielneji indywidualnej pracy. Nast�pny etap to praca z ca�ymzespo�em podzielonym na podgrupy pracuj�ce pod ichkierunkiem. Wa�ne jest, aby uczniowie od pocz�tku naukiwiedzieli, sk�d i jakie informacje oraz instrukcje b�d� uzyskiwa,w jaki sposób b�d� kontrolowani i jak b�d� egzekwowaneod nich wiadomo�ci. Uczniowie powinni samodzielnieproponowa sposoby wykonywania pracy i podzia� zada�.

� Praca samodzielna, niezale�na i w ró�nym stopniuindywidualna. Uczniowie realizuj� swój plan pracyindywidualnej i grupowej: pracuj� w czytelni, prowadz�eksperymenty, zbieraj� potrzebne materia�y. Pozakonsultacjami z nauczycielem, który mo�e nadzorowaprac� grup poprzez wspó�pracuj�cych z nim uczniów,odbywaj� si� wspólne spotkania po�wi�cone omawianiuprzebiegu pracy i ocenie jej rezultatów.


� Podsumowanie wyników i sformu�owanie wniosków— spotkanie zamykaj�ce. Przygotowuj�c si� do niego,uczniowie musz� krytycznie oceni prac� w�asn� i prac�innych. Zmusza ich to do nabywania i doskonaleniaumiej�tno�ci, argumentowania, prezentowania w�asnegodorobku i pogl�dów, a co najwa�niejsze — zg�aszanianowych pomys�ów.

Metody nauczania s� podporz�dkowane celom kszta�cenia z uwagina to, �e s� zamierzonymi sposobami pracy nauczyciela. Ogólniemetody mo�na podzieli na dwie grupy:

I — oparte na przyswajaniu gotowych informacji,II — oparte na tworzeniu wiedzy teoretycznej.

Do metod z I grupy nale�� mi�dzy innymi wyk�ad, pokaz, obser-wacja, opis, pogadanka, praca z lektur�, nauczanie programowa-ne.

Wyk�ad to metoda, której jedynie pewne elementy mog� bywykorzystane na zaj�ciach w szkole podstawowej.

Pokaz w pracy z uczniem zdolnym pe�ni dwie funkcje — eks-ponuj�c� i inspiruj�c�.

Obserwacja to metoda podobna do pokazu. Zadaniem uczniajest analizowanie szczegó�owych operacji.

Opis u uczniów zdolnych ma wyzwoli wyobra�ni� i zast�piim demonstracj� omawianego obiektu.

Pogadanka uczy samodzielnego i prawid�owego pod wzgl�demlogicznym my�lenia. Proces ten jest sterowany przez nauczycielapoprzez zadawanie odpowiednich pyta�.

Praca z lektur� to metoda pog��biaj�ca wiadomo�ci z zakresutematu omawianego na zaj�ciach. Praca z ksi��k� wyrabia u uczniównawyk samodzielnej pracy, studiowania.

Do metod z II grupy nale�� analiza wyników obserwacji, pro-jektowanie, sporz�dzanie planu rozumowania, nauczanie proble-mowe, metoda heurystyczna.

Analiza wyników obserwacji — w wyniku obserwacji ucze�jest zdolny wytworzy swoj� wizj� modelu czy procesu.


Projektowanie to metoda pozwalaj�ca uczniom przewidywawygl�d modelu ilustruj�cego zale�no� matematyczn�.

Sporz�dzanie planu rozumowania to stwarzanie uczniommo�liwo�ci wielokierunkowego my�lenia.

Nauczanie problemowe to wykorzystywanie rozwi�zania jed-nego problemu do tworzenia i rozwi�zywania innego.

Metoda heurystyczna umo�liwia rozwój twórczego dzia�aniaw zakresie formu�owania zada�, wykrywania nowych faktów, zwi�z-ków zachodz�cych mi�dzy nimi, budowania i weryfikacji hipotez.

Innymi metodami maj�cymi na celu dog��bne przyswojeniewiedzy s� gry dydaktyczne i modelowanie.� Gry dydaktyczne rozwijaj� sprawno� instrumentaln�

i kierunkow�.� Modelowanie wyzwala u uczniów kreatywno� zarówno

w sferze teorii, jak i praktyki.

Praca z uczniem uzdolnionym wymaga od nauczyciela równie�stosowania wielu zró�nicowanych form. Do najciekawszych mo�-na zaliczy prac� w grupach, konkurs, prac� indywidualn�, tur-niej, lig� zadaniow�, projekt, krótki wyk�ad, konkurs zadaniowyi konsultacje.

Praca w grupach. W grupach o sk�adzie uczniowskim zró�-nicowanym ucze� zdolny ma do odegrania wa�n� rol�, która wy-maga wielu umiej�tno�ci.

Podczas konkursu funkcj� kapitana w dru�ynie powierza si�uczniowi wybranemu przez kolegów.

Praca indywidualna to najcz��ciej stosowana forma pracy.Nale�� do niej rozmowy ucznia z nauczycielem, zadawanie pracdodatkowych, asystowanie nauczycielowi.

Turniej (mecz informatyczny lub inny) to szczególna formapracy mi�dzyszkolnego ko�a.

Liga zadaniowa to cotygodniowa lista zada� do samodzielne-go rozwi�zania. Rozwi�zania omawiane s� pó�niej przez uczniówna zaj�ciach dodatkowych.

Projekt to d�u�sza forma umo�liwiaj�ca przeprowadzenie bada�,oblicze� i analiz� ciekawego zagadnienia.

Krótki wyk�ad jest najcz��ciej przygotowywany przez uczniówna podstawie podanej przez nauczyciela literatury.


Konkurs zadaniowy — za rozwi�zanie zada� uczniowie otrzy-muj� punkty, nagrody i dyplomy.

Konsultacje — nauczyciel ustala dla uczniów zainteresowa-nych sta�y termin, w którym uzyskuj� oni dodatkowe informacjei odpowiedzi na nurtuj�ce ich pytania.

Nauczyciel informatyki mo�e wspomaga i wzbogaca wszech-stronny rozwój uczniów poprzez udzia� w realizacji wi�kszo�cizada� stawianych przed szko�� przez Podstaw� programow�. Mo�e te�zwi�kszy mo�liwo�ci rozwijania umiej�tno�ci uczniów. Zdobywa-nie podstawowej wiedzy przez ucznia i jej utrwalenie odbywa si�na zaj�ciach obowi�zkowych, ale pog��bianie wiadomo�ci nast�pujepod kierunkiem nauczyciela na zaj�ciach ko�a informatycznegow szkole lub podczas samodzielnej pracy w domu.

Bibliografia1. ABC testów osi�gni�� szkolnych, red. B. Niemierko, WSiP,

Warszawa 1975.2. Buzan T., Buzan B., Mapy twoich my�li, Ravi, �ód� 1999.3. Fisher R., Uczymy, jak si� uczy�, WSiP, Warszawa 1999.4. Kupisiewicz Cz., Podstawy dydaktyki ogólnej, BGW,

Warszawa 1996.5. Materia�y XX Konferencji „Informatyka w szkole”, Wroc�aw,

6 – 9 wrze�nia 2004.6. Niemierko B., Pomiar sprawdzaj�cy w dydaktyce:

teoria i zastosowania, PWN, Warszawa 1990.7. Nowakowski Z., Dydaktyka informatyki w praktyce:

wybrane zagadnienia, Edu-Mikom, Warszawa 1996.8. Oko� W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, ak,

Warszawa 1996.9. Psychologia, red. T. Tomaszewski, PWN, Warszawa 1978.

10. Pu�lecki W., Dydaktyka: zeszyt 1 i 2, Wydawnictwo WSSE,Warszawa.

11. Pu�lecki W., „Superdydaktyka i jej trendy”, [w:] Cz�owiek i �wiat,red. J. Szczepa�ski, Fundacja Innowacja, Warszawa 2001.

B I B L I O G R A F I A 67

12. Rozporz�dzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia23 sierpnia 2007 r. zmieniaj�ce rozporz�dzenie w sprawiepodstawy programowej wychowania przedszkolnego orazkszta�cenia ogólnego w poszczególnych typach szkó�(Za��cznik nr 2).

13. Samoraj B., Wewn�trzszkolny system kszta�cenia i oceniania:informatyka — szko�a podstawowa, Instytut Bada� Kompetencji,Wa�brzych 2005.

14. S�kowski A., Osi�gni�cia uczniów zdolnych, TowarzystwoNaukowe KUL, Lublin 2000.

15. Sztuka nauczania: czynno�ci nauczyciela, red. K. Kruszewski,PWN, Warszawa 1995.

16. Walat A., Wybrane problemy dydaktyki informatyki, OFEK,Jelenia Góra 1991.


NO T A T K I

NO T A T K I

NO T A T K I

NO T A T K I

Documents

Program nauczania, przeznaczony dla II etapu edukacyjnego ... · w internecie. wiczenia w podrczniku zostay tak opracowane, by ... internetowej opisaam obszerniej w poradniku dla