94
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1 PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO, SYMBOL 311302 O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn. 29.06.2012 Warszawa 2012

PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ... NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO, SYMBOL 311302 O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ wersja przed recenzją (wersja

  • Upload
    dotuyen

  • View
    222

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU

TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO, SYMBOL 311302

O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn. 29.06.2012

Warszawa 2012

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

SPIS TREŚCI

1. TYP PROGRAMU: PRZEDMIOTOWY .......................................................................................................................................................................... 3 2. RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY................................................................................................................................................................................. 3 3. AUTORZY, RECENZENCI I KONSULTANCI PROGRAMU NAUCZANIA: ............................................................................................................................ 3 4. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ................................................................................................................................................. 3 5. CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ............................................................................................................................................................ 4 6. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM ............................................................................................................................................................. 5 7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO ................................................................................................................................................................................................ 5 8. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO ............................................................................................. 7 9. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO .................................................... 8 10. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Z INNYMI ZAWODAMI ................................................................ 8 11. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO ............................................................. 9 12. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO..................................................................................... 10 13. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW ........................................................................................................................... 13

1. ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ................................................................................................................................................................ 14 2. Sieci zasilające i trakcje elektryczne ............................................................................................................................................................... 20 3.Środki transportu szynowego.......................................................................................................................................................................... 26 6.Miernictwo i diagnostyka w transporcie szynowym ....................................................................................................................................... 40 7.Montaż i utrzymanie sieci zasilających i trakcji elektrycznej .......................................................................................................................... 45 8.Eksploatacja środków transportu.................................................................................................................................................................... 49 9 Praktyki zawodowe z zakresu sieci zasilających i trakcji elektrycznej ............................................................................................................. 54

ZAŁĄCZNIKI ................................................................................................................................................................................................................... 61

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

TYP SZKOŁY: TECHNIKUM

1. TYP PROGRAMU: PRZEDMIOTOWY

2. RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY

3. AUTORZY, RECENZENCI I KONSULTANCI PROGRAMU NAUCZANIA: Autorzy: mgr inż. Zdzisław Szkudlarek, inż. Krzysztof Zieliński Recenzenci: … Konsultanci: mgr Sławomir Duch

4. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: − Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. − Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2011 r. − Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. − Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. − Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku

szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r. − Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w

szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 r. z późn. zm. − Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17

listopada 2010 r. − Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zm. − Ustawą z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U.z 2007 r. Nr 16 poz. 94 z późn. zm.). − Rozporządzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z 1 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i

ich usytuowanie (Dz.U. z 1998 Nr 151 poz. 987).

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

− Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 18 lutego 2011 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego, prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych oraz pojazdów metra (Dz.U.z 2011Nr59 poz.30).

− Rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 30 kwietnia 2007 w sprawie poważnych wypadków , wypadków i incydentów na liniach kolejowych (Dz. U. z 2007 Nr 89poz. 593 )

− Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 18 lipca 2005 w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji ( Dz. U. z 2005 Nr172 poz.1444 ) − Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 października 2005 w sprawie zakresu badań koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typów

budowli i urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego oraz typów pojazdów kolejowych (Dz. U. z 2005 Nr 212 poz.1772) − Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 października 2005 w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych (Dz. U. z 2005 Nr212

poz. 1771)

5. CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata i wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

6. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: matematyka i fizyka, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. Dla zawodu – wybrano dwa obowiązkowe zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia ogólnego, powiązane z zawodem, realizowane w zakresie rozszerzonym: matematyka – 180 h, fizyka – 240 h. Zgodnie z ustawodawstwem, przy takiej propozycji przedmiotem uzupełniającym musi być historia i społeczeństwo, w wymiarze 120 h. Matematyka będzie realizowana w zakresie rozszerzonym od klasy 1, natomiast fizyka będzie realizowana w zakresie rozszerzonym od klasy 2, po zrealizowaniu jej w zakresie podstawowym.

7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania i uczenia się. Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: 8.1) matematyka: − wykorzystuje definicje i wyznacza wartości funkcji sinus, cosinus i tangens kątów o miarach od 0° do 180°; − korzysta z przybliżonych wartości funkcji trygonometrycznych (odczytanych z tablic lub obliczonych za pomocą kalkulatora); − oblicza miarę kąta ostrego, dla której funkcja trygonometryczna przyjmuje daną wartość (miarę dokładną albo – korzystając z tablic lub kalkulatora – przybliżoną);

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

− stosuje proste zależności między funkcjami trygonometrycznymi − znając wartość jednej z funkcji: sinus lub cosinus, wyznacza wartości pozostałych funkcji tego samego kąta ostrego. − wykorzystuje definicje i wyznacza wartości funkcji sinus, cosinus i tangens dowolnego kąta o mierze wyrażonej w stopniach (przez sprowadzenie do przypadku kąta ostrego); − stosuje wzory na sinus i cosinus sumy i różnicy kątów, sumę i różnicę sinusów i cosinusów kątów; stosuje zalenoci midzy ktem rodkowym i ktem wpisanym; − korzysta z własności stycznej do okręgu i własności okręgów stycznych; − rozpoznaje trójkąty podobne i wykorzystuje (także w kontekstach praktycznych) cechy podobieństwa trójkątów; − korzysta z własności funkcji trygonometrycznych w łatwych obliczeniach geometrycznych, w tym ze wzoru na pole − stosuje twierdzenie Talesa i twierdzenie odwrotne do twierdzenia Talesa do obliczania długości odcinków i ustalania równoległości prostych; trójkąta ostrokątnego o danych dwóch bokach i kącie między nimi. − oblicza współrzędne punktu przecięcia dwóch prostych; − wyznacza współrzędne środka odcinka; − oblicza odległość dwóch punktów; − znajduje obrazy niektórych figur geometrycznych (punktu, prostej, odcinka, okręgu, trójkąta itp.) w symetrii osiowej względem osi układu współrzędnych i symetrii środkowej względem początku układu. − bada równoległość i prostopadłość prostych na podstawie ich równań ogólnych; − wyznacza równanie prostej, która jest równoległa lub prostopadła do prostej danej w postaci ogólnej i przechodzi przez dany punkt; − oblicza odległość punktu od prostej; − wyznacza punkty wspólne prostej i okręgu; 8.2) fizyka: − posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu; przelicza jednostki prędkości; − odczytuje prędkość i przebytą odległość z wykresów zależności drogi i prędkości od czasu oraz rysuje te wykresy na podstawie opisu słownego; − podaje przykłady sił i rozpoznaje je w różnych sytuacjach praktycznych; − opisuje zachowanie się ciał na podstawie pierwszej zasady dynamiki Newtona; − odróżnia prędkość średnią od chwilowej w ruchu niejednostajnym; − posługuje się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego; − opisuje zachowanie się ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki Newtona; − stosuje do obliczeń związek między masą ciała, przyspieszeniem i siłą; − posługuje się pojęciem siły ciężkości; − opisuje wzajemne oddziaływanie ciał, posługując się trzecią zasadą dynamiki Newtona; − wyjaśnia zasadę działania dźwigni dwustronnej, bloku nieruchomego, kołowrotu;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

− opisuje wpływ oporów ruchu na poruszające się ciała. − wykorzystuje pojęcie energii mechanicznej i wymienia różne jej formy; − posługuje się pojęciem pracy i mocy; − opisuje wpływ wykonanej pracy na zmianę energii; − posługuje się pojęciem energii mechanicznej jako sumy energii kinetycznej i potencjalnej; - stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej; − wyjaśnia przepływ ciepła w zjawisku przewodnictwa cieplnego oraz rolę izolacji cieplnej; − odróżnia przewodniki od izolatorów oraz podaje przykłady obu rodzajów ciał; − posługuje się pojęciem natężenia prądu elektrycznego; − posługuje się (intuicyjnie) pojęciem napięcia elektrycznego; − posługuje się pojęciem oporu elektrycznego, stosuje prawo Ohma w prostych obwodach elektrycznych; − posługuje się pojęciem pracy i mocy prądu elektrycznego; − przelicza wielokrotności i podwielokrotności (przedrostki mikro-, mili-, centy-, hekto-, kilo-, mega-); przelicza jednostki czasu (sekunda, minuta, godzina, doba); − rozróżnia wielkości dane i szukane; − odczytuje dane z tabeli i zapisuje dane w formie tabeli; − rozpoznaje proporcjonalność prostą na podstawie danych liczbowych lub na podstawie wykresu oraz posługuje się proporcjonalnością prostą; − sporządza wykres na podstawie danych z tabeli (oznaczenie wielkości i skali na osiach), a także odczytuje dane z wykresu; − rozpoznaje zależność rosnącą i malejącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu oraz wskazuje wielkość maksymalną i minimalną; − posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej; − zapisuje wynik pomiaru lub obliczenia fizycznego jako przybliżony (z dokładnością do 2-3 cyfr znaczących), a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa.

8. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Technik elektroenergetyk transportu szynowego organizuje prace przy przeglądach i naprawach taboru kolejowego, maszyn i urządzeń na nim zainstalowanych oraz urządzeń zasilania trakcji elektrycznej (sieci i podstacji trakcyjnych) w celu zapewnienia bezawaryjnej pracy tych urządzeń oraz bezpieczeństwa ruchu pociągów. Organizuje stanowiska pracy do wykonywania przeglądów i napraw taboru kolejowego oraz urządzeń zasilania trakcji elektrycznej. Diagnozuje uszkodzenia maszyn i aparatów taboru kolejowego oraz urządzeń zasilania, podejmuje decyzje o zakresie napraw. Wykonuje naprawy maszyn, aparatów, urządzeń zainstalowanych w taborze oraz na sieci i podstacjach trakcyjnych. Montuje i demontuje aparaturę poszczególnych obwodów elektrycznych taboru. Dobiera i naprawia aparaturę zabezpieczającą, sygnalizacyjną i sterującą. Przeprowadza kontrolę techniczną we wszystkich fazach produkcji oraz naprawy maszyn elektrycznych, urządzeń elektrycznych i energoelektrycznych. Sprawdza obwody główne, pomocnicze i sterujące taboru kolejowego oraz usuwa występujące w nich usterki. Ocenia stan baterii akumulatorów, nastawia wartości prądu ładowania oraz reguluję

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

pracę regulatora napięcia. Sprawdza działanie poszczególnych aparatów i urządzeń w pojeździe trakcyjnym zarówno przy przyjęciu jak i w trakcie jazdy. Ocenia stan techniczny urządzeń pojazdów trakcyjnych związanych z bezpieczeństwem ruchu pociągów: urządzeń przeciwślizgowych, czuwakowych, samoczynnego hamowania pociągów oraz hamulcowych. Posługuje się uniwersalnymi i specjalistycznymi urządzeniami, przyrządami kontrolno-pomiarowymi oraz komputerem w zakresie niezbędnym do wykonywania pracy (planowanie, materiały, części zamienne). Sporządza dyspozycje pisemne do wykonywania robót i utrzymania urządzeń zasilania elektroenergetycznego i elektrotrakcyjnego. Odpowiada za zabezpieczenie stanowiska pracy pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy. Praca technika elektroenergetyka transportu szynowego odbywa się najczęściej w rozdzielniach wewnętrznych i napowietrznych, w pomieszczeniach aparatury kontrolno-pomiarowej i przekaźnikowej lub na wolnym powietrzu. Technik elektroenergetyk transportu szynowego może pracować w zakładach taboru kolejowego, w zakładach naprawczych taboru kolejowego, zajezdniach tramwajowych i metra, przedsiębiorstwach produkujących tabor szynowy oraz w placówkach związanych z elektroenergetyką i taborem szynowym. Może także być zatrudniony jako maszynista elektrycznych pojazdów trakcyjnych po spełnieniu dodatkowych warunków kwalifikacyjnych i zdrowotnych a także jako dyspozytor pracy drużyn trakcyjnych oraz brygad utrzymania sieci i podstacji trakcyjnych.

9. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Zawód elektroenergetyk transportu szynowego jest niezbędny do wykonywania sieci zasilających oraz trakcji elektrycznej dla potrzeb transportu szynowego, a także do wykonywania zadań związanych z utrzymaniem i eksploatowaniem środków transportu szynowego, tj. pociągów, tramwajów oraz pojazdów metra. Kształcenie w tym zawodzie powinno się odbywać w miejscowościach, w których znajdują się duże i bardzo duże węzły kolejowe oraz w miastach posiadających sieć tramwajową. Lokalizacja kształcenia w tych miejscach zapewnia absolwentowi pracę w wyuczonym zawodzie. O potrzebach kształcenia w poszczególnych rejonach kraju powinny decydować władze zarządzające liniami kolejowymi w Polsce w porozumieniu z samorządami prowadzącymi szkołę. Do kształcenia należy wykorzystać byłe szkoły kolejowe, które w przeszłości nauczały w zawodzie technik elektryk o specjalności trakcja elektryczna lub we wprowadzonym do klasyfikacji zawodzie - technik elektroenergetyk transportu szynowego, ponieważ te szkoły posiadają wyposażenie umożliwiające kształcenie zawodowe zgodnie z podstawą programową. Należy również wziąć pod uwagę, że aktualnie trwająca modernizacja linii kolejowych w Polsce jest ściśle związana z wprowadzaniem nowoczesnych systemów trakcyjnych w sieciach i pojazdach szynowych. Potrzeby kształcenia powinny uwzględniać postęp techniki w tym zakresie oraz współpracę z pracodawcami.

10. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Z INNYMI ZAWODAMI

Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy i własnych. W zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego wskazano dwie kwalifikacje: E.25. Montaż i eksploatacja sieci zasilających oraz trakcji elektrycznej i E.26. Montaż i eksploatacja środków transportu szynowego, które należy potwierdzić zdając państwowe egzaminy zawodowe. Technik elektroenergetyk transportu szynowego posiada w podstawie programowej wspólne efekty kształcenia dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

zawodach określone kodem PKZ(E.a) i PKZ(E.d). Do zawodów posiadających efekty PKZ(E.a) należą: monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, monter mechatronik, monter-elektronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik, elektryk, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk, technik elektronik, technik awionik, technik mechatronik, technik elektryk, technik elektroniki i informatyki medycznej, mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych, technik elektroenergetyk transportu szynowego. Natomiast wspólne efekty kształcenia w ramach obszaru oznaczone kodem PKZ(E.d) przypisane są do zawodu technik automatyk sterowania ruchem kolejowym.

11. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) montowania i eksploatacji sieci zasilających, doprowadzających energię do urządzeń trakcyjnych; 2) montowania i eksploatacji sieci trakcyjnej oraz pomocniczych urządzeń trakcyjnych; 3) wykonywania obsługi, diagnostyki i przeglądów środków transportu szynowego; 4) wykonywania napraw środków transportu szynowego; 5) prowadzenia dokumentacji eksploatacyjnej i technicznej sieci trakcyjnych i środków transportu szynowego. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego: − efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ, OMZ); − efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie PKZ(E.a) i (E.d); − efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie E.25. Montaż i eksploatacja sieci zasilających oraz trakcji elektrycznej i E.26. Montaż i eksploatacja środków transportu szynowego.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

12. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO

Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach kwalifikacji E.25. przeznaczono – minimum 390 godzin, - na kształcenie w ramach kwalifikacji E.26.przeznaczono-- minimum 400 godzin, - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono – minimum 400 godzin.

Tabela 3. Plan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej

Przedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym 1 Elektrotechnika i elektronika 4 4 4 120 2 Sieci zasilające i trakcje elektryczna 5 5 2 2 2 2 9 270 3 Środki transportu szynowego 5 5 2 2 4 9 270 4 Język obcy w transporcie szynowym 1 1 2 2 60 5 Działalność gospodarcza w transporcie szynowym 1 1 1 30

Łączna liczba godzin 9 9 7 7 6 6 6 0 25 750 Przedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym*

6 Miernictwo i diagnostyka w transporcie szynowym 2 2 2 2 4 120

7 Montaż i utrzymanie sieci zasilających i trakcji elektrycznej

4 4 4 4 8 240

8 Eksploatacja środków transportu szynowego 3 3 10 8 230 Łączna liczba godzin 0 0 11 11 9 9 10 0 20 590

Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego 9 9 18 18 15 15 16 0 45 1340 Praktyki zawodowe 5** 5** 4 tyg. 5 320

*zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. **

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY PIERWSZĄ KWALIFIKACJĘ E.25.MONTAŻ I EKSPLOATACJA SIECI ZASILAJĄCYCH ORAZ TRAKCJI ELEKTRYCZNEJ ODBYWA SIĘ POD KONIEC KLASY III. EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY DRUGĄ KWALIFIKACJĘ E.26. MONTAŻ I EKSPLOATACJA ŚRODKÓW TRANSPORTU SZYNOWEGO ODBYWA SIĘ POD KONIEC PIERWSZEGO SEMESTRU KLASY IV.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

Wykaz działów programowych dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego

Nazwa przedmiotu Nazwa działu Liczba godzin przewidziana na dział

1. Elektrotechnika i elektronika 1.1. Wprowadzenie do elektrotechniki i elektroniki 40 1.2. Obwody elektryczne 40 1.3. Układy elektroniczne 40

2. Sieci zasilające i trakcje elektryczne 2.1. Sieci zasilające 90 2.2. Trakcje elektryczne 100 2.3. Organizacja transportu szynowego 80

3. Środki transportu szynowego 3.1. Tabor szynowy 150 3.2. Wykorzystanie taboru szynowego w transporcie kolejowym 120

4. Język obcy w transporcie szynowym 4.1. Porozumiewanie się w procesie pracy w języku obcym 40 4.2. Informacja o usługach i ofertach transportowych 20

5. Działalność gospodarcza w transporcie szynowym 5.1. Podstawy formalno- prawne działalności gospodarczej 15 5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w transporcie szynowym 15

6. Miernictwo i diagnostyka w transporcie szynowym 6.1. Pomiary w transporcie szynowym 60 6.2. Diagnostyka w transporcie szynowym 60

7. Montaż i utrzymanie sieci zasilających i trakcji elektrycznej 7.1. Montaż i utrzymanie sieci zasilających 100 7.2. Montaż i utrzymanie sieci trakcyjnych 140

8. Eksploatacja środków transportu szynowego 8.1. Montaż zespołów i podzespołów w taborze kolejowym 120 8.2. Obsługa i utrzymanie taboru szynowego 120

9. Praktyki zawodowe 9.1. Utrzymanie i diagnostyka sieci zasilających 80

9.2. Utrzymanie i diagnostyka trakcji elektrycznych 80 9.3. Diagnostyka pojazdów transportu szynowego 60 9.4. Obsługa i naprawa zespołów i podzespołów w pojazdach transportu

szynowego 100

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

13. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW 1. Elektrotechnika elektronika 120 godzin 2. Sieci zasilające i trakcje elektryczne 270 godzin 3. Środki transportu szynowego 270 godzin 4. Język obcy w transporcie szynowym 60 godzin 5. Działalność gospodarcza w transporcie szynowym 30 godzin 6. Miernictwo i diagnostyka w transporcie szynowym 120 godzin 7. Montaż i utrzymanie sieci zasilających i trakcji elektrycznej 240 godzin 8. Eksploatacja środków transportu szynowego 240 godzin 9. Praktyki zawodowe 320 godzin

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

1. Elektrotechnika i elektronika

1.1 Wprowadzenie do elektrotechniki i elektroniki 1.2 Obwody elektryczne 1.3 Układy elektroniczne

1.1. Wprowadzenie do elektrotechniki i elektroniki Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi ….

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczn

a

Materiał kształcenia

PKZ (E.a) (1)1.określić podstawowe wielkości elektryczne i ich jednostki; P C -Wielkości fizyczne jednostki w elektrotechnice. -Pole elektryczne. -Pole magnetyczne i elektromagnetyzm. -Prąd elektryczny. -Źródła prądu elektrycznego. -Materiały stosowane w elektrotechnice i elektronice. -Dokumentacja techniczna. -Montaż urządzeń elektrycznych i elektronicznych. -Oznaczenia w elektrotechnice -Bezpieczeństwo przy przepływie prądu, działanie prądu na organizm człowieka, zapobieganie zagrożeniom.

PKZ (E.a) (1)2.posłużyć się wielkościami fizycznymi stosowanymi w elektrotechnice; P C

PKZ(E.a) (1)3.wyjaśnić pojęcia: materiały przewodzące, półprzewodnikowe i dielektryczne; P B

PKZ (E.a) (2)1. opisać zjawiska zachodzące w polu elektrycznym, magnetycznym i elektromagnetycznym; P C

PKZ (E.a) (2)2.wyjaśnić zjawiska zachodzące w półprzewodnikach; P B PKZ (E.a) (2)3.wyjaśnić zjawiska zachodzące przy przepływie prądu stałego i przemiennego; P B

PKZ (E.a) (3)1.zastosować prawa fizyki w zjawiskach związanych z prądem przemiennym; P C

PKZ (E.a) (5)1.zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego; P C

PKZ (E.a) (6)1.rozpoznać elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne na podstawie symbolu graficznego, wyglądu i parametrów; P C

PKZ (E.a) (6)2.wyjaśnić oznaczenie elementów i układów elektrycznych i elektronicznych; P B

BHP(6)1. opisać czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy obsłudze urządzeń elektrycznych; P B

BHP(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

organizm człowieka pod wpływem działania prądu elektrycznego; BHP(6)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w urządzeniach elektrycznych. P C

Planowane zadania Omów zjawiska występujące w polu elektrycznym, magnetycznym i elektromagnetycznym i przy przepływie prądu, wskaż występujące zagrożenia oraz metody ich zapobiegania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Poznanie podstawowych praw elektrotechniki i elektroniki jest punktem wyjścia do dalszego kształcenia w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego. Realizując program należy wdrażać uczniów do samodzielnej pracy, zachęcać do studiowania literatury zawodowej oraz do korzystania dokumentacji technicznej. W procesie kształcenia należy rozwijać poczucie odpowiedzialności za jakość wykonanej pracy oraz kształtować nawyki przestrzegania regulaminów, przepisów i norm. Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, pokazu z instruktażem, tekstu przewodniego. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: komputer z dostępem do Internetu, tablicę multimedialną, podstawowe przyrządy pomiarowe i elementy elektryczne i elektroniczne, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, komputerowe programy demonstracyjne i symulacyjne, czasopisma branżowe, katalogi, schematy ideowe i montażowe. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Praca zespołowa sprzyja kształceniu umiejętności logicznego myślenia, rozwiązywania problemów, wyzwala aktywność uczniów i zainteresowanie tematyką realizowanych treści kształcenia. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów można stosować następujące metody: sprawdziany ustne i pisemne, sprawdziany praktyczne oraz testy wielokrotnego wyboru. Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać podczas obserwacji czynności wykonywanych przez uczniów w trakcie ćwiczeń. Szczegółowe kryteria oceny ustali prowadzący zajęcia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.2. Obwody elektryczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi ….

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna

Materiał kształcenia

PKZ(E.a) (1)4.posłużyć się pojęciami dotyczącymi elementów obwodu elektrycznego;

P C - Prawa obwodów elektrycznych -Obwody elektryczne prądu stałego

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

PKZ(E.a) (1)6.zastosować podstawowe prawa elektrotechniki dla obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego;

P C -Obliczanie obwodów elektrycznych -Obwody prądu przemiennego -Wykresy wektorowe -Rachunek symboliczny -Obwody z elementami RLC -Pole magnetyczne i elektromagnetyzm -Układy trójfazowe -Stany nieustalone -Przebiegi niesinusoidalne -Czwórniki i filtry -Badanie obwodów elektrycznych -Układy do pomiaru napięcia i prądu -Pomiar rezystancji metodą techniczną i przyrządami pomiarowymi -Pomiar mocy -Liczniki mocy -Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony od porażeń prądem elektrycznym

PKZ(E.a) (1)7.wyjaśnić pojęcie układy analogowe szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych;

P B

PKZ (E.a) (3)2.określić i obliczyć wartości wielkości elektrycznych w obwodach prądu przemiennego;

P C

PKZ (E.a) (3)3.opisać zjawiska zachodzące w obwodach prądu przemiennego; P C PKZ(E.a) (3)6.określić skutki przebiegów odkształconych oraz stanów nieustalonych w obwodach elektrycznych;

P C

PKZ(E.a) (3)7.zanalizować wielkości elektryczne i nieelektryczne w badanym układzie oraz wykazać zależności między nimi;

P C

PKZ (E.a) (4)1.rozróżnić podstawowe parametry przebiegu sinusoidalnego; P B PKZ (E.a) (4)2.obliczyć wartości wielkości opisujące przebiegi sinusoidalne; P C PKZ (E.a) (4)3.wyznaczyć wartości przesunięcia fazowego przebiegów sinusoidalnych prądu i napięcia;

P C

PKZ (E.a) (4)4.wykonać działania matematyczne na przebiegach sinusoidalnych; P C PKZ (E.a) (5)2.zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego;

P C

PKZ (E.a) (5)3.oszacować wartości wielkości elektrycznych prostych obwodach elektrycznych;

P C

PKZ (E.a) (5)4.obliczyć: rezystancję zastępczą obwodu, prądy, napięcia i moc w obwodach prądu stałego, parametry źródła napięcia w różnych stanach pracy;

P C

PKZ (E.a) (5)5.obliczyć wartości prądów fazowych i przewodowych oraz moce odbiornika trójfazowego połączonego w gwiazdę i trójkąt;

P C

PKZ (E.a) (6)2.wyjaśnić oznaczenie elementów i układów elektrycznych; P B PKZ (E.a) (6)4. omówić budowę i zastosowanie filtrów; P B PKZ (E.a) (7)1.odczytać schematy elektryczne ideowe i montażowe; P B PKZ (E.a) (7)4.rozróżnić poszczególne rodzaje dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń elektrycznych i elektronicznych;

P B

PKZ(E.a)(7)10.sporządzić schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych; P C PKZ (E.a) (8)1.rozróżnić parametry elementów elektrycznych; P B BHP(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy przy obsłudze urządzeń elektrycznych;

P C

BHP(5)2. określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

pracy przy obsłudze urządzeń elektrycznych. Planowane zadania Oblicz wartości prądów i napięć w obwodach elektrycznych na podstawie schematu układu elektrycznego. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Poznanie podstawowych praw elektrotechniki dla obwodów elektrycznych jest punktem wyjścia do dalszego kształcenia w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego. Realizując program należy wdrażać uczniów do samodzielnej pracy, zachęcać do studiowania literatury zawodowej oraz do korzystania z dokumentacji technicznej. W procesie kształcenia należy rozwijać poczucie odpowiedzialności za jakość wykonanej pracy oraz kształtować nawyki przestrzegania regulaminów, przepisów i norm. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: komputer z dostępem do Internetu, tablicę multimedialną, podstawowe przyrządy pomiarowe i elementy elektryczne i elektroniczne, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, komputerowe programy demonstracyjne i symulacyjne, czasopisma branżowe, katalogi, schematy ideowe i montażowe. Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, pokazu z instruktażem, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Praca zespołowa sprzyja kształceniu umiejętności logicznego myślenia, rozwiązywania problemów, wyzwala aktywność uczniów i zainteresowanie tematyką realizowanych treści kształcenia. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów można stosować następujące metody: sprawdziany ustne i pisemne, sprawdziany praktyczne oraz testy osiągnięć szkolnych. Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać podczas obserwacji czynności wykonywanych przez uczniów w trakcie ćwiczeń. Szczegółowe kryteria oceny ustali prowadzący zajęcia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

1.3 Układy elektroniczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi ….

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna

Materiał kształcenia

PKZ(E.a) (1)7.wyjaśnić pojęcie układy analogowe szacowania wartości wielkości elektrycznych w układach elektronicznych;

P B -Bierne elementy elektroniczne. -Diody prostownicze i stabilizacyjne. -Tranzystory, tyrystory i triaki. PKZ(E.a) (1)8.wyjaścić pojęcia: kombinacyjne i sekwencyjne układy cyfrowe; P B

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

PKZ(E.a) (1)9.wyjaśnić podstawowe pojęcia stosowane w elektronice, ze szczególnym uwzględnieniem elementów stosowanych w urządzeniach energoelektronicznych;

P B -Elementy optoelektroniczne. -Filtry prostownicze. -Prostowniki sterowane jednofazowe. -Wzmacniacze tranzystorowe. -Wzmacniacze operacyjne. -Generatory elektroniczne. -Stabilizatory napięcia. -Operacje logiczne. -Minimalizacja funkcji logicznych. -Bramki, przerzutniki. -Układy kombinacyjne i sekwencyjne. -Pamięci półprzewodnikowe. -Mikroprocesory (mikrokontrolery). -Przetworniki analogowo-cyfrowe i cyfrowo-analogowe. -Zasady montażu i demontażu elementów elektronicznych. -Testowanie układów elektronicznych analogowych i cyfrowych.

PKZ (E.a) (2)4.opisać zjawiska związane z przepływem prądu w półprzewodnikach; P B PKZ (E.a) (2)5. opisać zjawiska związane z przepływem prądu w układach analogowych;

P B

PKZ (E.a) (3)4.określić rodzaje wartości prądu i napięcia w układach analogowych; P C PKZ (E.a) (3)5.określić rodzaj mocy wydzielonej w układach analogowych; P C PKZ (E.a) (4)5.wyznaczyć wartości skuteczne, maksymalne i międzyszczytowe prądu i napięcia w układach analogowych;

P C

PKZ (E.a) (4)6. wyznaczyć wartości częstotliwości i okresu przebiegów sinusoidalnych prądu i napięcia w układach analogowych;

P C

PKZ (E.a) (4)7.wyznaczyć wartości przesunięcia fazowego przebiegu sinusoidalnych prądu i napięcia w układach analogowych; P C

PKZ (E.a) (6)3.wyjaśnić oznaczenie elementów i układów elektrycznych i elektronicznych;

P B

PKZ (E.a) (6)5.wyjaśnić zasady działania i stosowania elektronicznych przetworników;

P B

PKZ (E.a) (6)6.omówić zasady działania układów energoelektronicznych; P B PKZ (E.a) (6)7.wyjaśnić zasady działania prostych układów elektronicznych; P B PKZ (E.a) (7)2.określić zastosowanie poszczególnych elementów elektronicznych; P C PKZ (E.a) (7)3.zintepretować charakterystyki elementów elektronicznych; P D PKZ (E.a) (7)5.rozróżnić poszczególne rodzaje dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń elektronicznych;

P B

PKZ (E.a) (7)6.opisać działanie układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych;

P B

PKZ (E.a) (7)7.sporządzić schematy układów elektronicznych; P C PKZ (E.a) (7)8. sporządzić schematy ideowe układów analogowych i cyfrowych; P C PKZ (E.a) (7)9. sporządzić schematy montażowe układów analogowych i cyfrowych na podstawie schematów ideowych;

P C

PKZ(E,a)(7)10. sporządzić schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych; P C PKZ (E.a) (8)2.rozróżnić parametry układów elektrycznych; P B PKZ (E.a) (8)3.rozróżnić parametry biernych, półprzewodnikowych i cyfrowych elementów elektronicznych;

P B

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

PKZ (E.a) (8)4rozróżnić parametry układów analogowych; P B PKZ (E.a) (8)5.rozróżnić elementy dynamiczne i statyczne układów cyfrowych; P B PKZ (E.a) (8)6.określić podstawowe parametry elementów elektrycznych oraz elektronicznych biernych i czynnych.

P C

Planowane zadania Na podstawie schematu ideowego układu elektronicznego rozpoznaj poszczególne elementy znajdujące się w układzie i odczytaj ich parametry na podstawie katalogu. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Poznanie podstawowych praw elektroniki jest punktem wyjścia do dalszego kształcenia w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego. Realizując program należy wdrażać uczniów do samodzielnej pracy, zachęcać do studiowania literatury zawodowej oraz do korzystania dokumentacji technicznej. W procesie kształcenia należy rozwijać poczucie odpowiedzialności za jakość wykonanej pracy oraz kształtować nawyki przestrzegania regulaminów, przepisów i norm. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: komputer z dostępem do Internetu, tablicę multimedialną, podstawowe przyrządy pomiarowe i elementy elektryczne i elektroniczne, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, komputerowe programy demonstracyjne i symulacyjne, czasopisma branżowe, katalogi, schematy ideowe i montażowe. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metodę nauczyciel kształcenia powinien wziąć pod uwagę: efekty jakie zamierza osiągnąć, możliwości percepcyjnych uczących się, stopień trudności i złożoności odpowiedni dla danej grupy uczniów, sposoby motywowania. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do bezpiecznego wykonywania zadań zawodowych technika automatyka sterowania ruchem kolejowym. Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej, metody ćwiczeń. Metody te zawierają opisy czynności niezbędnych do wykonania zadania, a uczniowie mogą pracować samodzielnie. Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, pokazu z instruktażem, tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych. Ćwiczenia pozwolą na indywidualizację procesu nauczania, efektywniejsze wykorzystanie pomocy dydaktycznej oraz ułatwią zrozumienie realizowanych treści kształcenia. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Praca zespołowa sprzyja kształceniu umiejętności logicznego myślenia, rozwiązywania problemów, wyzwala aktywność uczniów i zainteresowanie tematyką realizowanych treści kształcenia. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów można stosować następujące metody: sprawdziany ustne i pisemne, sprawdziany praktyczne oraz testy wielokrotnego wyboru. Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać podczas obserwacji czynności wykonywanych przez uczniów w trakcie rozwiązywania zadań.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

2. Sieci zasilające i trakcje elektryczne

2.1. Sieci zasilające 2.2. Trakcje elektryczne 2.3. Organizacja transportu kolejowego

2.1. Sieci zasilające

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

BHP(9) 1.przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy i zastosować je w pracach związanych z wykonywaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznych; P C -Bezpieczeństwo i higiena pracy, zagrożenia dla

zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy pracach związanych z wykonywaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznej -Ogólne wiadomości o sieciach -Linie napowietrzne -Linie kablowe -Sieci niskiego napięcia -Ochrony sieci i obiektów w strefie oddziaływania trakcji elektrycznej -Sieć powrotna -Ogólne wiadomości o podstacjach trakcyjnych -Zasilanie i urządzenia rozdzielcze prądu przemiennego -Sieci wysokiego napięcia -Straty sieciowe i ich obliczanie -Regulacja napięcia w sieciach elektrycznych -Gospodarka mocą i energią elektryczną -Dokumentacja eksploatacji sieci zasilających Przekształtniki prądu w podstacjach -Urządzenia rozdzielni prądu stałego

BHP(9)2.przestrzegać przepisów związanych z ochroną przeciwpożarową w pracach związanych z wykonywaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznych; P C

BHP(9)3.przestrzegać przepisów związanych z ochroną środowiska przy budowie i eksploatacji sieci zasilających i trakcji elektrycznych; P C

PKZ(E.a)(12)1.opisać schematy blokowe układu sieci zasilających; P B PKZ(E.a)(12)2.opisać układy trakcji elektrycznych wraz z urządzeniami wspomagającymi;. P B

PKZ (E.a) (12)3. określić podstawowe człony układów na podstawie dokumentacji technicznej; P C

PKZ(E.a)(18)1.rozróżnić programy komputerowe stosowane w budowie i eksploatacji sieci zasilających; P C

E.25.1(1)1.rozpoznać przewody elektryczne na podstawie oznaczeń i kolorów; P C E.25.1(1)2.rozpoznać kable elektryczne; P C E.25.1(1)3.rozróżnić powłoki ochronne i wyjaśnić cel ich stosowania; P C E.25.1(1)4.rozróżnić osprzęt instalacyjny wykorzystywany przy instalowaniu sieci trakcyjnych i trakcji elektrycznych; P C

E.25.1(2)1.odczytać na schematach przebieg linii kablowych, lokalizacji muf kablowych i rozgałęzień końcowych; P B

E.25.1(2)2. opisać tory przebiegu prądu stałego i przemiennego zasilającego trakcję elektryczną; P B

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

E.25.1(2)3.opisać rozpływ prądów, spadków napięć i strat mocy czynnej sieci niskiego napięcia; P B -Urządzenia rozdzielni bieguna minusowego

-Urządzenia potrzeb własnych podstacji -Zabezpieczenia aparatury głównej i pomiary w podstacjach -Sterowanie zdalne -Eksploatacja podstacji trakcyjnych

E.25.1(3)1.opisać sposoby uziemiania sieci zasilających urządzeń sterowania ruchem kolejowym; P B

E.25.1(3)2.opisać metody instalowania i sprawdzania środków ochrony przeciwporażeniowej w sieciach zasilających urządzenia sterowania ruchem kolejowym;

P B

E.25.1(3)3.określić metody ochrony odgromowej w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym; P C

E.25.1(10)1.określić podzespoły izolacyjne stosowane w sieciach zasilających i trakcjach elektrycznych; P C

E.25.1(10)2.dobrać podzespoły izolacyjne w zależności od miejsca lokalizacji i zastosowania; P C

E.25.1(12)1.zastosować przepisy prawa i ustalenia dystrybutora energii w zakresie prowadzenia dokumentacji; P C

E.25.1(12)2.wypełnić dokumentację stosując procedury dystrybutora energii. P C Planowane zadania Wykonaj plan doprowadzenia energii elektrycznej do urządzeń trakcji elektrycznej z wykorzystaniem sieci kablowych i podwieszonych. Dobierz przewody elektryczne i wskaż sposoby ich zamontowania i oznakowania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcie edukacyjne powinny być prowadzone w sali wyposażonej w rzutnik multimedialnej, rzutnik pisma, komputer z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulacji pracy układów elektrycznych i elektronicznych. Dział programowy „sieci zasilające” jest podstawowym dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego i ma na celu przygotowanie zawodowe ucznia w zakresie sieci energetycznych i zasilania trakcji elektrycznych. Kształcenie teoretyczne powinno być poparte doborem odpowiednich środków dydaktycznych, a w szczególności ćwiczebnym modelami układów zasilania. Dodatkowo treści kształcenia powinny być upoglądawiane podczas wycieczek dydaktycznych. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię sieci i rozdzielni elektroenergetycznych, wyposażoną w: model układu zasilania trakcji elektrycznej, modele odbieraków prądu elektrycznego pojazdów trakcyjnych, model trzeciej szyny, elementy lub modele osprzętu sieci zasilającej, przesyłowej i trakcyjnej, modele fundamentów, konstrukcji wsporczych sieci trakcyjnej stacji i przęsła naprężenia sieci trakcyjnej, elementy ochrony przepięciowej i odgromowej, model sieci powrotnej, przyrządy pomiarowe do lokalizowania uszkodzonych kabli oraz układów zabezpieczających podstacje trakcyjne, sprzęt ochronny zabezpieczający przed porażeniem prądem, zestaw instrukcji i przepisów dotyczących ochrony przeciwporażeniowej, przekształtniki i ich elementy, makietę z wyposażeniem budynku podstacji i kabiny sekcyjnej, eksponaty lub modele rozdzielni prądu stałego, modele urządzeń pomocniczych, w tym filtrów podstacyjnych wygładzających, stanowisko do pokazu oddziaływania prądu elektrycznego na obwody sterowania ruchem kolejowym, model układu sterowania zwrotnicami tramwajowymi, makietę stanowiska sterowania zasilaniem elektroenergetycznym. Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, pokazu z instruktażem, tekstu przewodniego.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

Formy organizacyjne Zajęcia teoretyczne mogą być prowadzone w dużej grupie (klasie) z zastosowaniem metod aktywizujących. Dominujące formy organizacyjne pracy uczniów: indywidualna lub praca w grupach. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Zaleca się stosowanie różnorodnych metod sprawdzana efektów kształcenia poprzez dyskusję kierowaną, odpowiedzi ucznia, sprawdzian pisemny, testy wiadomości, wykonanie zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

2.2.Trakcje elektryczne

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

PKZ (E.a) (9)1.odczytać proste rysunki mechaniczne i elektryczne w dokumentacji technicznej urządzeń elektrycznych i trakcyjnych; P B -Rodzaje dokumentacji technicznej

-Elementy rysunku mechanicznego i elektrycznego -Symbole graficzne stosowane w rysunku elektrycznym -Schematy elektryczne - Typy i rodzaje sieci trakcyjnych -Budowa sieci trakcyjnych różnych typów -Zawieszenie sieci -Zasilanie i sekcjonowanie sieci - Organizacja prac przy sieciach trakcyjnych i urządzeniach elektroenergetycznych -Dokumentacja eksploatacji trakcji elektrycznej - Elektroenergetyka tramwajów -Elektroenergetyka metra -Programy komputerowe do obsługi i diagnozowania sieci zasilających

PKZ (E.a) (9)2.narysować proste schematy elektryczne i trakcyjne; P C PKZ (E.a) (18)2.dobrać programy komputerowe do obsługi i diagnozowania sieci zasilających i trakcji elektrycznych; P C

E.25.1(2)4. dokonać obliczeń sieci trakcyjnych; P C E.25.2(4)1. określić zasady podziału sieci; P C E.25.2(4)2. opisać metody montowania i profilowania sieci pod wiaduktami; P B E.25.2(4)3. opisać metody montowania i profilowania sieci w tunelach; P B E.25.2)6)1. opisać transformatory energetyczne oraz technologie ich montażu; P B E.25.2)6)2.opisać stacje trakcyjno-zasilające i technologie montażu urządzeń rozdzielczo-zabezpieczających i prostowniczych; P B

E.25.2)6)3.opisać zastosowanie kabin sekcyjnych do dostarczania energii sieci trakcyjnych; P B

E.25.2)6)4. rozróżnić przyrządy pomiarowe instalowane w podstacjach trakcyjnych określając ich przeznaczenie; P C

E.25.2(12)1.zastosować przepisy prawa i ustalenia instrukcji resortowych dotyczących zakresu prowadzenia dokumentacji; P C

E.25.2(12)2. wypełnić dokumentację eksploatacji trakcji elektrycznej. P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23

Planowane zadania Opisz trakcję elektryczną, metody jej zawieszania, sekcjonowania i regulowania. Przedstaw również urządzenia pomocnicze, przekształcające energię elektryczną dla potrzeb zasilania sieci trakcyjnych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcie edukacyjne powinny być prowadzone w sali wyposażonej w rzutnik multimedialnej, rzutnik pisma, komputer z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe ( jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię sieci i rozdzielni elektroenergetycznych, wyposażoną w: model układu zasilania trakcji elektrycznej, modele odbieraków prądu elektrycznego pojazdów trakcyjnych, model trzeciej szyny, elementy lub modele osprzętu sieci zasilającej, przesyłowej i trakcyjnej, modele fundamentów, konstrukcji wsporczych sieci trakcyjnej stacji i przęsła naprężenia sieci trakcyjnej, elementy ochrony przepięciowej i odgromowej, model sieci powrotnej, przyrządy pomiarowe do lokalizowania uszkodzonych kabli oraz układów zabezpieczających podstacje trakcyjne, sprzęt ochronny zabezpieczający przed porażeniem prądem, zestaw instrukcji i przepisów dotyczących ochrony przeciwporażeniowej, przekształtniki i ich elementy, makietę z wyposażeniem budynku podstacji i kabiny sekcyjnej, eksponaty lub modele rozdzielni prądu stałego, modele urządzeń pomocniczych, w tym filtrów podstacyjnych wygładzających, stanowisko do pokazu oddziaływania prądu elektrycznego na obwody sterowania ruchem kolejowym, model układu sterowania zwrotnicami tramwajowymi, makietę stanowiska sterowania zasilaniem elektroenergetycznym. Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, pokazu z instruktażem, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia teoretyczne mogą być prowadzone w dużej grupie (klasie) z zastosowaniem metod aktywizujących. Dominujące formy organizacyjne pracy uczniów: indywidualna lub praca w grupach. Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów w celu obejrzenia omawianych elementów zainstalowanych w trakcji elektrycznej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Zaleca się stosowanie różnorodnych metod sprawdzania efektów kształcenia poprzez dyskusję kierowaną, odpowiedzi ucznia, sprawdzian pisemny, testy wiadomości, wykonanie zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

2.3. Organizacja transportu kolejowego

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

PKZ (E.d ) (1)1.rozpoznać konstrukcje drogi kolejowej z uwzględnieniem podstawowych zagadnień związanych z wymaganiami toru kolejowego i konstrukcji nawierzchni;

P C -Ustawa o transporcie kolejowym -Podstawy funkcjonowania transportu szynowego -Skrajnia budowli i taboru -Zasady organizowania przewozów taborem szynowym -Sygnalizacja ruchu w transporcie szynowym -Procedury postępowania w czasie awarii i

PKZ (E.d ) (1)2.określić warunki techniczne dróg kolejowych; P C PKZ (E.d ) (1)3.opisać zasady utrzymania torów i rozjazdów oraz zachowania skrajni budowli i taboru w zakresie wymaganym do prawidłowej współpracy przy naprawach i pomiarach urządzeń sterowania ruchem kolejowym;

P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24

PKZ (E.d ) (3)1.określić podstawy prawne funkcjonowania transportu; P C wypadków -Drogi kolejowe -Zasady prowadzenia ruchu kolejowego

PKZ (E.d ) (3)2.rozpoznać organizacje zrzeszające przedsiębiorstwa transportu kolejowego; P C

PKZ (E.d ) (3)3.opisać najważniejsze zasady prowadzenia ruchu kolejowego; P C PKZ (E.d ) (3)4. zastosować procedury i technikę prowadzenia ruchu w warunkach normalnych i awaryjnych; P C

PKZ (E.d ) (4)1. rozpoznać sygnały i wskaźniki; P C PKZ (E.d ) (4)2.rozróżnić sygnały na sygnalizatorach kształtowych i świetlnych; P C PKZ (E.d ) (4)3. rozróżnić wskaźniki ogólno-eksploatacyjne i dotyczące elektrycznych pojazdów trakcyjnych; P C

PKZ (E.d ) (4)4. zastosować sygnały w razie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu; P C PKZ (E.d ) (4)5.zastosować sygnalizację dotyczącą przejazdów kolejowych. P C Planowane zadania Opisz wymagania w zakresie usytuowania urządzeń i sieci trakcyjnej w układzie torowym oraz wskaż oznakowania występujące w transporcie szynowym, określające elementy trakcji elektrycznej i urządzeń zasilających. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcie edukacyjne powinny być prowadzone w sali wyposażonej w rzutnik multimedialnej, rzutnik pisma, komputer z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy ruchu kolejowego oraz możliwość sprawdzania znajomość sygnalizacji kolejowej. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię infrastruktury kolejowej, wyposażoną w: stanowiska, na których znajdują się: rozjazd, napędy zwrotnicowe, zamknięcia nastawcze, fragmenty torów z zamontowanymi złączami szynowymi i łącznikami szyn, złączami izolowanymi, komplet przyrządów do pomiaru toru, zwrotnic i zamknięć nastawczych, makiety, modele, foliogramy lub przezrocza przedstawiające nawierzchnię kolejową, złącza szynowe i złącza izolowane, konstrukcje rozjazdów, budowli inżynierskich, budowli i urządzeń stacyjnych, przejazdów kolejowych, skrajni budowli i taboru, sieci trakcyjnej, maszyn i sprzętu do robót torowych, elementy nawierzchni kolejowej: łączniki szynowe, łubki złącz szynowych, podkładki i tulejki izolacyjne, oznaczniki na planach schematycznych, filmy dydaktyczne dotyczące budowy i remontów torów kolejowych, zwrotnic i montażu urządzeń sterowania ruchem kolejowym, urządzenie łączności ruchowej z koncentratorem elektromechanicznym i komputerowym, sieci radiotelefoniczne wyposażone w koncentratory i radiotelefony, urządzenie łączności dyspozytorskiej, urządzenia rozgłoszeniowej i wizualnej informacji dla podróżnych, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, skanerem, z projektorem multimedialnym, z pakietem programów biurowych oraz oprogramowaniem do wykonywania dokumentacji stacji kolejowej i symulacji pracy stacji kolejowej. Zalecane metody dydaktyczne Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z przepisów i instrukcji obowiązujących w transporcie szynowym. Dominującą metodą powinna być metoda praktyczna. Formy organizacyjne Zajęcia teoretyczne mogą być prowadzone w dużej grupie (klasie) z zastosowaniem metod aktywizujących. Dominujące formy organizacyjne pracy uczniów: indywidualna lub praca w grupach. Wskazane jest organizowanie wycieczek na posterunki ruchu w celu obejrzenia omawianych elementów zainstalowanych na stacjach. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Zaleca się stosowanie różnorodnych metod sprawdzana efektów kształcenia poprzez dyskusję kierowaną, odpowiedzi ucznia, sprawdzian pisemny, testy wiadomości, wykonanie

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25

zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26

3. Środki transportu szynowego

3.1 Tabor szynowy 3.2 Wykorzystanie taboru szynowego w transporcie kolejowym

3.1.Tabor szynowy

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

E.a(12)4. określić funkcję elementów i układów elektrycznych środków transportu szynowego; P C

-Ogólne wiadomości o taborze kolejowym -Podwozia wagonów i pojazdów trakcyjnych -Nadwozia wagonów i pojazdów trakcyjnych -Ostoja i urządzenia cięgłowo-zderzne -Układy hamulcowe -Urządzenia pneumatyczne i hydrauliczne taboru szynowego -Akumulatory pojazdów szynowych -Pojazdy trakcyjne -Układ napędowy spalinowych pojazdów trakcyjnych -Przekładnie mechaniczne, hydrauliczne i elektryczne taboru szynowego -Maszyny elektryczne w pojazdach trakcyjnych -Urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych -Elektryczne aparaty pomocnicze pojazdów trakcyjnych -Schematy elektryczne obwodów głównych i pomocniczych pojazdów trakcyjnych -Obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych -Urządzenia automatyki w obwodach sterowania

E.a(12)5. opisać właściwości podstawowych członów układów środków transportu szynowego na podstawie dokumentacji technicznej; P C

E.a(17)1. zastosować zasady użytkowania środków transportu szynowego zgodnie z instrukcjami obsługi; P C

E.a(17)2. zastosować Polskie Normy i normy branżowe w zakresie budowy i użytkowania maszyn i urządzeń elektrycznych; P C

E.a(17)3. wykorzystać katalogi i instrukcje do doboru części i elementów środków transportu szynowego; P C

E.a(18)4. rozróżnić programy komputerowe stosowane w środkach transportu szynowego; P B

E.a(18)5. dobrać programy komputerowe do diagnozowania środków transportu szynowego; P C

E.26.1(1)1. sklasyfikować środki transportu szynowego; P C E.26.1(1)2. rozpoznać oznakowanie taboru szynowego; P C E.26.1(1)3.zastosować przepisy i normy między narodowe w wymaganiach technicznych dla taboru szynowego; P C

E.26.1(2)1. określić elementy podwozia taboru szynowego; P C E.26.1(2)2. opisać stosowane instrukcje podwozi środków transportu szynowego; P B E.26.1(2)3. określić zasady obsługi technicznej wagonów i pojazdów trakcyjnych; P C E.26.1(2)4. określić elementy nadwozia wagonów w zależności od rodzaju wagonów; P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27

E.26.1(3)1. określić rodzaje i elementy napędów środków transportu szynowego; P C pojazdów trakcyjnych -Pojazdy tramwajowe -Pojazdy metra -Urządzenia bezpieczeństwa ruchu pojazdów trakcyjnych

E.26.1(3)2. określić wymagania techniczne elementów jezdnych taboru szynowego; P C

E.26.1(3)3. określić elementy układów hamulcowych taboru szynowego; P C E.26.1(4)1. sklasyfikować elementy taboru szynowego; P C E.26.1(4)2. opisać zestawy kołowe i wózki taborowe; P B E.26.1(4)3. określić zasady zawieszania silników trakcyjnych; P C E.26.1(4)4.scharakteryzować przekładnie, prądnice i przetwornice w taborze szynowym; P C

E.26.1(5)1.rozpoznać przekładnie mechaniczne i określić ich charakterystyki; P C E.26.1(5)2. rozpoznać przekładnie hydrauliczne i określić ich charakterystyki; P C E.26.1(5)3. rozpoznać przekładnie elektryczne i określić ich charakterystyki; P C E.26.1(6)1. rozpoznać materiały stosowane w konstrukcjach taboru szynowego; P C E.26.1(6)2. dobrać materiały do podzespołów mechanicznych stosowanych w konstrukcjach elektrycznych; P C

E.26.1(6)3. określić cech i zastosowanie połączeń mechanicznych stosowanych w montażu urządzeń elektrycznych; P C

E.26.2(8)1. rozróżnić rodzaje dokumentacji środków transportu szynowego; P C E.26.2(8)2. zanalizować schematy ideowe obwodów elektrycznych maszyn i urządzeń w taborze szynowym; P D

E.26.2(8)3. zanalizować i wykorzystać schematy montażowe obwodów elektrycznych w taborze szynowym. P D

Planowane zadanie Opisz środki transportu szynowego z uwzględnieniem rodzaju napędu, układu jezdnego, systemu sterowania, układu hamulcowego oraz materiałów, z jakich wykonano poszczególne elementy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcie edukacyjne powinny być prowadzone w sali wyposażonej w rzutnik multimedialnej, rzutnik pisma, komputer z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulacji pracy układów elektrycznych i elektronicznych znajdujących się w taborze szynowym. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię taboru szynowego, wyposażoną w: modele lub przeźrocza taboru szynowego, modele wózków i zestawów kołowych, urządzeń sprzęgowych i zderznych pojazdów szynowych, modele i schematy układów oświetlenia, ogrzewania, klimatyzacji i urządzeń hamulcowych wagonów, kolejowych pojazdów szynowych, tramwajów i wagonów metra, przekroje zaworów hydraulicznych, pneumatycznych i elektropneumatycznych stosowane w instalacji hamulcowej pojazdów szynowych, modele napędów pojazdów trakcyjnych, modele i schematy obwodów głównych i pomocniczych oraz urządzeń ochrony odgromowej w pojazdach trakcyjnych, urządzenia kontrolno-pomiarowe taboru, schematy urządzeń elektrycznych w układzie sterowania pojazdów, silniki elektryczne i nastawniki jazdy lokomotyw i pojazdów torowych, elementy maszyn elektrycznych i regulatory napięcia w pojazdach szynowych, przekaźniki stosowane w obwodach elektrycznych, układy

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 28

rozrządowe pojazdów trakcyjnych, styczniki, wyłączniki, przełączniki, odłączniki, wyłączniki szybkie lub ich modele, elektroniczne tablice informacyjne, model instalacji nagłaśniającej w pojazdach szynowych, tachografy i rejestratory wykazujące przebieg pracy pojazdów szynowych, model systemu nadzoru ruchu w oparciu o system GPS, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych oraz z oprogramowaniem symulującym działanie pojazdów trakcyjnych. Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, pokazu z instruktażem, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia teoretyczne mogą być prowadzone w dużej grupie (klasie) z zastosowaniem metod aktywizujących. Dominujące formy organizacyjne pracy uczniów: indywidualna lub praca w grupach. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Zaleca się stosowanie różnorodnych metod sprawdzana efektów kształcenia poprzez dyskusję kierowaną, odpowiedzi ucznia, sprawdzian pisemny, testy wiadomości, wykonanie zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

3.2.Wykorzystanie taboru szynowego w transporcie kolejowym

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

BHP(10)1. opisać metody udzielania pierwszej pomocy w różnych wypadkach; P B - Udzielanie pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy i w stanach zagrożenia zdrowia i życia -Ustawa o transporcie kolejowym -Prowadzenie ruchu pociągów -Sygnalizacja kolejowa -Organizacja przewozów pasażerskich i towarowych -Ogólne wiadomości o gospodarce pojazdami trakcyjnymi -Planowanie pracy taboru szynowego i jego obsługi -Dynamika ruchu kolejowego-opory ruchu, siły pociągowe, obliczenia trakcyjne -Wypadki i incydenty kolejowe

BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy przy pracach związanych z urządzeniami elektrycznymi w środkach transportu szynowego; P C

BHP(10)3. udzielić pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia w środkach transportu szynowego; P C

PKZ (E.d ) (3)5. opisać podstawowe zadania Urzędu Transportu Kolejowego; P C PKZ (E.d ) (3)6. ocenić przydatność do ruchu wagonów i pojazdów trakcyjnych na podstawie obowiązujących przepisów; P C

PKZ (E.d ) (3)7. opisać procedury postępowania w razie awarii urządzeń sterowania ruchem kolejowym; P B

PKZ (E.d ) (3)8. zastosować procedury postępowania w stanach awaryjnych, zagrożenia bezpieczeństwa ruchu oraz wypadkach taboru szynowego; P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 29

PKZ (E.d ) (4)6. określić postępowanie maszynisty po rozpoznaniu sygnału na sygnalizatorze; P C

PKZ (E.d ) (4)7. ocenić prawidłowość działania urządzeń sterowania ruchem kolejowym po działaniu urządzeń sygnalizacyjnych; P C

PKZ (E.d ) (4)8. dostosować prędkość jazdy do wskazań sygnałów i wskaźników; P C PKZ (E.d ) (4)9. zastosować procedury w razie nieprzewidzianego zatrzymania pociągu; P C

E.26.2(14)1. podzielić pojazdy pod względem wykonywanej pracy przewozowej; P C E.26.2(14)2. określić zasady gospodarki pojazdami trakcyjnymi; P C E.26.2(14)3. dobrać pojazd trakcyjny do zaplanowanej pracy przewozowej; P C E.26.2(15)1. określić całkowity i eksploatacyjny obrót pracy pojazdu trakcyjnego; P C E.26.2(15)2.określić sposoby obsługi pociągów; P C E.26.2(15)3. sporządzić plan pracy pojazdów trakcyjnych; P C E.26.2(15)4. sporządzić plan obsługi pojazdów kolejowych; P C E.26.2(16)1. określić przeznaczenie charakterystyki prędkości i sił pociągowych do obliczeń trakcyjnych; P C

E.26.2(16)2. dobrać na podstawie charakterystyki prędkości i sił pociągowych optymalne warunki jazdy; P C

E.26.2(17)1. obliczyć masę pociągu; P C E.26.2(17)2. dobrać masę pociągu do określonych warunków jazdy; P C E.26.2(17)3. dobrać sposób hamowania dla określonej masy i rodzaju pociągu; P C E.26.2(19)1. zastosować przepisy regulujące postępowanie w wypadkach i incydentach kolejowych; P C

E.26.2(19)2. opisać procedury postępowania w razie wypadku lub incydentu kolejowego; P B

E.26.2(19)3. określić organy i metody badania wypadków i incydentów kolejowych; P C

E.26.2(20)1. zastosować przepisy prawa w zakresie prowadzenia dokumentacji, eksploatacji środków transportu szynowego; P C

E.26.2(20)2. wypełnić dokumentację eksploatacji pojazdów trakcyjnych. P C Planowane zadanie Sporządź plan wykorzystania pojazdów trakcyjnych. Uwzględnij zasady gospodarki wagonami i pojazdami trakcyjnymi, potrzeby klientów oraz zasady doboru pojazdu szynowego do wykonania pracy przewozowej. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 30

Zajęcie edukacyjne powinny być prowadzone w sali wyposażonej w rzutnik multimedialnej, rzutnik pisma, komputer z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe ( jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych oraz planowanie pracy taboru. Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni taboru szynowego lub w pracowni infrastruktury kolejowej w zależności od realizowanych treści . Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię taboru szynowego, wyposażoną w: modele lub przeźrocza taboru szynowego, modele wózków i zestawów kołowych, urządzeń sprzęgowych i zderznych pojazdów szynowych, modele i schematy układów oświetlenia, ogrzewania, klimatyzacji i urządzeń hamulcowych wagonów, kolejowych pojazdów szynowych, tramwajów i wagonów metra, przekroje zaworów hydraulicznych, pneumatycznych i elektropneumatycznych stosowanych w instalacji hamulcowej pojazdów szynowych, modele napędów pojazdów trakcyjnych, modele i schematy obwodów głównych i pomocniczych oraz urządzeń ochrony odgromowej w pojazdach trakcyjnych, urządzenia kontrolno-pomiarowe taboru, schematy urządzeń elektrycznych w układzie sterowania pojazdów, silniki elektryczne i nastawniki jazdy lokomotyw i pojazdów torowych, elementy maszyn elektrycznych i regulatory napięcia w pojazdach szynowych, przekaźniki stosowane w obwodach elektrycznych, układy rozrządowe pojazdów trakcyjnych, styczniki, wyłączniki, przełączniki, odłączniki, wyłączniki szybkie lub ich modele, elektroniczne tablice informacyjne, model instalacji nagłaśniającej w pojazdach szynowych, tachografy i rejestratory wykazujące przebieg pracy pojazdów szynowych, model systemu nadzoru ruchu w oparciu o system GPS, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych oraz z oprogramowaniem symulującym działanie pojazdów trakcyjnych. Szkoła powinna posiadać pracownię infrastruktury kolejowej, wyposażoną w: stanowiska, na których znajdują się: rozjazd, napędy zwrotnicowe, zamknięcia nastawcze, fragmenty torów z zamontowanymi złączami szynowymi i łącznikami szyn, złączami izolowanymi, komplet przyrządów do pomiaru toru, zwrotnic i zamknięć nastawczych, makiety, modele, foliogramy lub przezrocza przedstawiające nawierzchnię kolejową, złącza szynowe i złącza izolowane, konstrukcje rozjazdów, budowli inżynierskich, budowli i urządzeń stacyjnych, przejazdów kolejowych, skrajni budowli i taboru, sieci trakcyjnej, maszyn i sprzętu do robót torowych, elementy nawierzchni kolejowej: łączniki szynowe, łubki złącz szynowych, podkładki i tulejki izolacyjne, oznaczniki na planach schematycznych, filmy dydaktyczne dotyczące budowy i remontów torów kolejowych, zwrotnic i montażu urządzeń sterowania ruchem kolejowym, urządzenie łączności ruchowej z koncentratorem elektromechanicznym i komputerowym, sieci radiotelefoniczne wyposażone w koncentratory i radiotelefony, urządzenie łączności dyspozytorskiej, urządzenia rozgłoszeniowej i wizualnej informacji dla podróżnych, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, skanerem, z projektorem multimedialnym, z pakietem programów biurowych oraz oprogramowaniem do wykonywania dokumentacji stacji kolejowej i symulacji pracy stacji kolejowej. Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, pokazu z instruktażem, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia teoretyczne mogą być prowadzone w dużej grupie (klasie) z zastosowaniem metod aktywizujących. Dominujące formy organizacyjne pracy uczniów: indywidualna lub praca w grupach. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Zaleca się stosowanie różnorodnych metod sprawdzana efektów kształcenia poprzez dyskusję kierowaną, odpowiedzi ucznia, sprawdzian pisemny, testy wiadomości, wykonanie zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 31

4. Język obcy w transporcie szynowym

4.1 Porozumiewanie się w procesie pracy w języku obcym 4.2 Informacja o usługach i ofertach transportowych

4.1 Porozumiewanie się w procesie pracy w języku obcym

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

JOZ(1)1. posłużyć się specjalistycznym słownictwem stosowanym w transporcie kolejowym;

P C - Słownictwo związane z wykonywaniem zadań zawodowych, szczególnie dotyczące planowania pracy. - Obsługa klientów w języku obcym. - Rozmowa ofertowa. - Zastosowanie zwrotów grzecznościowych. - Wydawanie poleceń. - Negocjowanie warunków ofertowych. - Porozumienie o współpracy. - Organizacja stanowiska pracy. - Oferty szkoleniowe.

JOZ(1)2. obsłużyć klienta w języku obcym; P C JOZ(1)3. zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu; P C JOZ(1)4. przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej;

P C

JOZ(1)5. porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo zawodowe;

P C

JOZ(3)1. przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim;

P B

JOZ(3)2. sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu; P C JOZ(3)3. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotyczącą działalności firmy;

P C

JOZ(3)4. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad obsługi urządzeń stosowanych w branży kolejowej;

P C

JOZ(3)5. zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego;

P C

JOZ(3)6. odczytać informacje o wykonywanych usługach w języku obcym; P C JOZ(3)7. odczytać zamieszczone na urządzeniach informacje w języku obcym; P C JOZ(5)1. skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową;

P C

JOZ(5)2. określić zawartość przesyłki na podstawie obcojęzycznych informacji zawartych na opakowaniu;

P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 32

JOZ(5)3. wyszukać w różnych źródłach informacje na temat usług wykonywanych przez firmę;

P C

JOZ (5)4. przetłumaczyć oferty szkoleniowe dla branży kolejowej. P C Planowane zadanie Przeprowadź rozmowę z zainteresowanym na temat oferty swojej firmy, prezentując formę prawną działalności firmy, zakres wykonywanych usług oraz osiągnięcia firmy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: wzory pism, dokumentów, formularzy, czasopisma branżowe w języku obcym, komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne. Zajęcia należy prowadzić w maksymalnie 15 osobowych grupach. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Testy diagnostyczne. Zestaw ćwiczeń gramatycznych i leksykalnych. Dwujęzykowe słowniki. Materiały do ćwiczeń w formie tekstowej i elektronicznej. Specjalistyczne materiały audiowizualne o tematyce zawodowej. Filmy dydaktyczne w wersji obcojęzycznej dotyczące transportu. Nagrania tekstów z zakresu języka ogólnego, technicznego i specjalistycznego. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będą aktywizujące metody kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem dyskusji dydaktycznej, inscenizacji, odgrywania ról w różnych kontekstach komunikacyjnych, symulacja różnych sytuacji, gier językowych. Dominują metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach do 15 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się porównanie wykonanego zadania z otrzymanym wzorcem i dokonanie w procesie samooceny prawidłowości wykonania zadania. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

4.2 Informacja o usługach i ofertach transportowych

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

JOZ(2)1.określić czynności związane z obsługą klienta; P C − Korespondencja na tematy gospodarcze w języku obcym. JOZ(2)2.zaplanować rozmowę ofertową w języku obcym zawodowym; P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 33

JOZ(2)3.przeprowadzić rozmowę na temat działalności gospodarczej firmy; P C − Informacje o usługach transportowych i obsługi urządzeń sterowania ruchem kolejowym .

− Źródła informacji o transporcie kolejowym. − Wiedza o transporcie kolejowym w zasobach

internetowych.

JOZ(2)4.zastosować zwroty grzecznościowe w rozmowach ofertowych i usługowych;

P C

JOZ(2)5.posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych;

P C

JOZ(2)6. odpowiedzieć na pytania stawiane przez zainteresowanych działalnością firmy w języku obcym;

P C

JOZ(2)7. wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w zawodzie technik automatyk sterowania ruchem kolejowym;

P C

JOZ(4)1. przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac i usług;

P C

JOZ(4)2. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące urządzeń stosowanych w transporcie kolejowym;

P C

JOZ(4)3. przetłumaczyć informacje zamieszczone na maszynach w języku obcym; P C JOZ(4)4. wysłuchać wypowiedzi w języku obcym zgodnie z zasadami aktywnego słuchania;

P C

JOZ(4)5. porozumieć się z zespołem w języku obcym. P C Planowane zadanie Omów i opisz w języku obcym zasady działania transportu kolejowego w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem stosowanych urządzeń. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: wzory pism, dokumentów, formularzy, czasopisma branżowe w języku obcym, komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów) urządzenia multimedialne. Zajęcia powinny być realizowane w grupach maksymalnie 15 osobowych. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Testy diagnostyczne. Zestaw ćwiczeń gramatycznych i leksykalnych. Dwujęzykowe słowniki. Materiały do ćwiczeń w formie tekstowej i elektronicznej. Specjalistyczne materiały audiowizualne o tematyce zawodowej. Filmy dydaktyczne w wersji obcojęzycznej dotyczące transportu. Nagrania tekstów z zakresu języka ogólnego, technicznego i specjalistycznego. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będą aktywizujące metody kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem dyskusji dydaktycznej, inscenizacji, odgrywania ról w różnych kontekstach komunikacyjnych, symulacja różnych sytuacji, gier językowych. Dominują metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach do 15 osób.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 34

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się porównanie wykonanego zadania z otrzymanym wzorcem i dokonanie w procesie samooceny prawidłowości wykonania zadania. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 35

5. Działalność gospodarcza transporcie szynowym

5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w transporcie szynowym

5.1. Podstawy formalno-prawne dzielności gospodarczej

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

PDG(1)1. rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; P B − Podstawy działalności gospodarczej. − Zasady planowania określonej działalności. Formy

organizacyjno-prawne działalności przedsiębiorstwa. − Formy pozyskiwania kapitału. − Rejestrowanie firmy. − Dokumentacja dotycząca podejmowania działalności

gospodarczej. − Opodatkowanie działalności gospodarczej. Wydajność

pracy. Systemy wynagrodzeń pracowników. − Obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń

społecznych. Ubezpieczenia gospodarcze. Etyka w biznesie.

− Bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładzie pracy, prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika.

PDG(1)2. określić pojęcia: mikro, małe, średnie, duże przedsiębiorstwo; P B PDG(2)1. omówić przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego;

P B

PDG(2)2. omówić przepisy prawa podatkowego; P B PDG(2)3. omówić przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

P C

PDG(2)4. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

P B

PDG(3)1. omówić obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

P B

PDG(3)2. zanalizować przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w transporcie kolejowym;

P C

PDG(3)3.rozpoznać przepisy regulujące nieprzestrzeganie prawa z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej;

P D

PDG(3)4. skorzystać z przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarcze;

P C

PDG(7)1. opracować procedurę postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej;

P D

PDG(7)2. wybrać formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej;

P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 36

PDG(7)3. sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności;

P C

PDG(7)4. wybrać formę opodatkowania działalności; P C PDG(7)5. sporządzić biznesplan dla wybranej działalności zgodnie z ustalonymi zasadami;

P C

BHP(1)1. rozróżnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; P B BHP(1)2. rozróżnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową; P B BHP(1)3.rozróżnić pojęcia związane z ochroną środowiska w procesie pracy; P B BHP(1)4. wykorzystać zasady ergonomii na stanowisku pracy; P C BHP(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

P B

BHP((2)2.rozróżnić zadania i uprawnienia służby bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie zakładu pracy;

P C

BHP(2)3.rozróżnić zadania i uprawnienia administracji państwa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

P C

BHP(3)1. określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

P C

BHP (3)2. określić obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

P C

BHP(3)3.rozpoznać akty prawne określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców.

P C

Planowane zadanie Opracować plan założenia działalności gospodarczej w transporcie kolejowym uwzględniając formy własności, zakres prowadzonej działalności, formy opodatkowania i sposoby pozyskania kapitału do prowadzenia działalności.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 37

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy „Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania do funkcjonowania na rynku pracy jako, przedsiębiorcy. Powinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa, a także postawy odpowiedzialności za działanie niezgodne z przepisami prawa. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Środki dydaktyczne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominująca metodą kształcenia powinna być tekstu przewodniego która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności gospodarczej oraz metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Dominującą formą organizacyjną pracy uczniów jest forma indywidualna zróżnicowana. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

5.2 Prowadzenie przedsiębiorstwa w transporcie kolejowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna

Materiał kształcenia

PDG(4)1. wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w transporcie kolejowym;

P A − Badanie potrzeb klientów. − Działania w małej firmie transportowej. − Źródła przychodów i kosztów w firmie usług

transportowych. − Usługi transportowe. − Zasady współpracy przedsiębiorstwa usługowego z

otoczeniem.

PDG(4)2. określić powiązania pomiędzy podmiotami gospodarczymi w transporcie szynowym;

p B

PDG(4)3. określić powiązania przedsiębiorstwa transportu kolejowego z otoczeniem;

p B

PDG(5)1. dokonać analizy działalności gospodarczej w branży na rynku miejscowym;

P C

PDG(5)2. dokonać analizy czynników kształtujących popyt na oferowane usługi; P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 38

PDG(5)3. porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne; P C PDG(6)1. opisać procedury wykonywania usług w przedsiębiorstwach transportowych funkcjonujących na rynku;

P B

PDG(6)2. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie wykonywania usług;

P C

PDG(6)3. ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami w branży transportowej;

P D

PDG(6)4. zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania usług na rynku;

P C

PDG(8)1. zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii;

p C

PDG(8)2. rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism; p B PDG(8)3. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; p C PDG(8)4. wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie;

p C

PDG(8)5. wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy;

p C

PDG(9)1. obsłużyć biurowe urządzenia techniczne; p C PDG(9)2. zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

p C

PDG(9)3. obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności gospodarczej;

p C

PDG(10)1. rozróżnić elementy marketingu-mix; P B PDG(10)2. dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności; P C PDG(10)3. opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb klientów;

P D

PDG(10)4. dokonać analizy potrzeb klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych;

P C

PDG(11)1. określić składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej; P B PDG(11)2. określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy; P B PDG(11)3. określić możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności. P B Planowane zadanie Na podstawie dokumentu rejestrującego działalność gospodarczą dla przedsiębiorstwa w branży transportu kolejowego przygotuj biznesplan prowadzonej działalności uwzględniając badania rynku, analizę kosztów, możliwość zatrudnienia specjalistów, współpracę z innymi podmiotami gospodarczymi oraz działania marketingowe.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 39

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy „Prowadzenie przedsiębiorstwa w transporcie szynowym ” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako przedsiębiorcy. Powinny być kształtowane umiejętności przestrzegania przepisów prawa obowiązującego w działalności gospodarczej oraz współpracy z innymi przedsiębiorstwami w branży. Należy także kształtować postawę samodzielności w podejmowaniu decyzji, odpowiedzialności za siebie i innych. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące marketingu. Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W dziale szczególnie zaleca się stosować metodę ćwiczeń, która sprzyja samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz rozpoznaniu wybranej tematyki w pogłębiony sposób. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczeń. Ćwiczenia będą poprzedzone objaśnieniem nauczyciela. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach. Dominującą formą organizacyjną pracy uczniów jest forma indywidualna zróżnicowana. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 40

6. Miernictwo i diagnostyka w transporcie szynowym

6.1 Pomiary w transporcie szynowym 6.2 Diagnostyka w transporcie szynowym

6.1. Pomiary w transporcie szynowym

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

BHP(4)1. określić zagrożenia dla zdrowia i życia związane z wykonywaniem pomiarów i diagnostyki w elektroenergetyce; P B -Bezpieczeństwo i higiena pracy, zagrożenia dla

zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy wykonywaniu pomiarów i diagnostyki w elektroenergetyce -Układy regulacji i pomiar natężenia prądu -Układy regulacji i pomiary napięcia -Pomiary rezystancji -Sprawdzenie podstawowych praw elektrotechniki -Pomiary pojemności -Pomiary indukcyjności -Pomiary mocy -Obsługa i podstawowe pomiary oscyloskopem

BHP(4)2. określić zagrożenia dla środowiska związane z diagnostyką urządzeń trakcyjnych i taboru szynowego; P B

BHP(7)1. zorganizować stanowisko pomiarowe zgodnie z przepisami i wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy; P C

BHP(7)2. zorganizować stanowisko diagnostyczne zgodnie z wymaganiami ergonomii oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; P C

BHP(8) 1.dobrać środki ochrony indywidualnej do dokonywania pomiarów; P C BHP(8)2. dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywania pomiarów i diagnostyki; P C

PKZ (E.a ) (10)1. wykonać podstawowe rodzaje obróbki metali i stopów stosowanych w urządzeniach elektrycznych; P C

PKZ (E.a ) (10)2. posłużyć się przyrządami pomiarowymi wielkości mechanicznych i elektrycznych; P C

PKZ (E.a ) (10)3. przygotować końcówki przewodów do montażu; P C PKZ (E.a ) (10)4. przylutować złącza do kabli wielożyłowych; P C PKZ (E.a ) (10)5. zamontować elementy elektroniczne na płytce drukowanej; P C PKZ (E.a ) (10)6. dobrać przyrządy i metody pomiarowe do badanego układu; P C

PKZ (E.a ) (14)1. zestawić układy pomiarowe; P C PKZ (E.a ) (14)2. zastosować odpowiednie metody pomiarowe; P C PKZ (E.a ) (14)3. zanalizować schematy ideowe prostych przyrządów pomiarowych; P B

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 41

PKZ (E.a ) (14)4. rozróżnić układy pomiarowe stosowane do pomiaru parametrów, elementów elektronicznych i układów elektroniki; P C

PKZ (E.a ) (15)1. zmierzyć napięcie i natężenie prądu w badanym układzie oraz wykorzystać należności między nimi; P C

PKZ (E.a ) (15)2. zmierzyć parametry elementów RLC; P C PKZ (E.a ) (15)3. zmierzyć moc odbiornika prądu stałego oraz odbiorników jednofazowych i trójfazowych; P C

PKZ (E.a ) (15)4. zbadać przebiegi prądu i napięcia w układach prostowników sterowanych i niesterowanych zastosowaniem filtrów i bez filtrów; P C

PKZ (E.a) (15)5. zanalizować działanie układów elektronicznych cyfrowych: bramek logicznych, przerzutników, multiplekserów i demultiplekserów, liczników i rejestrów na podstawie pomiarów;

P B

PKZ (E.a ) (15)6. dobrać zabezpieczenie nadmiarowo-prądowe, różnicowo prądowe obwodu elektrycznego do wykonywanych pomiarów; P C

E.25.1(7)1. dobrać przyrządy do wykonania pomiarów sieci zasilających; P C E.25.1(7)2. wykonać pomiary sieci zasilających; P C E.25.1(8)1. dobrać przyrządy do wykonania pomiarów układów zabezpieczających; P C

E.25.1(8)2. wykonać pomiary układów zabezpieczających w sieciach zasilających; P C

E.25.2(7)1. dobrać przyrządy do pomiarów sieci i urządzeń trakcyjnych; P C E.25.2(7)2. wykonać pomiary rozpływów prądu i spadków napięcia w sieciach trakcyjnych; P C

E.26.1(11)1. wykonać pomiary parametrów zewnętrznych taboru szynowego; P C E.26.1(11)2. wykonać pomiary parametrów ruchu pojazdów trakcyjnych i ich urządzeń napędowych; P C

E.26.2(11)1. wykonać pomiary zużycia zestawów kołowych; P C E.26.2(11)2. wykonać pomiary zużycia klocków i tarcz hamulcowych. P C Planowane zadanie W czasie wykonywania kontroli przeprowadź pomiary sieci trakcyjnej. Dobierz przyrządy pomiarowe i zmierz rozpływ prądów i spadki napięć oraz rezystancję sieci. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w laboratorium elektrycznym i elektronicznym wyposażonym w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma , komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych, opracowanie wyników pomiarów i instrukcje do ćwiczeń. Środki dydaktyczne

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 42

Szkoła powinna posiadać laboratorium elektryczne i elektroniczne, wyposażone w: stanowiska pomiarowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów)+ zasilane napięciem stabilizowanym w zakresie 0 ÷ 150 V ═ i 3x400/230 V ~, przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, generatory i oscyloskopy, trenażery umożliwiające pomiary napięcia, prądu, rezystancji, pojemności, indukcyjności, obwodów RLC, transformatora, silnika małej mocy, instalacji elektrycznych, linii przesyłowych, zabezpieczeń elektrycznych, prądnice małej mocy, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) do opracowywania wyników pomiarów z oprogramowaniem do wykonywania schematów elektrycznych i symulacji pracy obwodów elektrycznych, wzmacniacze, generatory, elementy i układy elektroniczne, elementy i układy scalone, urządzenia elektroakustyczne, urządzenia zapisu i odtwarzania dźwięku, regulatory czynników fizycznych, czujniki i elementy wykonawcze w automatyce, przetworniki A/C i C/A, układy transmisji szeregowej i równoległej, przekaźniki prądu stałego, przemiennego, elektroniczne i czasowe, układy prostownicze. Zalecane metody dydaktyczne Zajęcia w laboratorium odgrywają bardzo istotną rolę w kształceniu technika elektroenergetyka transportu szynowego. Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Podczas zajęć należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie przez uczniów przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-3 osobowe Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie tekstu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z wykonanych pomiarów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

6.2.Diagnostyka w transporcie szynowym

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

PKZ (E.a ) (14)1. zestawić układy pomiarowe; P C -Badanie źródeł napięcia -Badanie termoelementów -Badanie szeregowego obwodu -Badanie równoległego obwodu -Badanie filtrów elektrycznych -Badanie stanów nieustalonych -Badanie diod półprzewodnikowe -Badanie prostowników niesterowalnych

PKZ (E.a ) (14)2. zastosować odpowiednie metody pomiarowe; P C PKZ (E.a ) (14)3. zanalizować schematy ideowe prostych przyrządów pomiarowych; P B

PKZ (E.a ) (14)4. rozróżnić układy pomiarowe stosowane do pomiaru parametrów, elementów elektronicznych i układów elektroniki; P C

PKZ (E.a ) (16)1. sporządzić charakterystyki badanych urządzeń na podstawie wykonanych pomiarów; P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 43

PKZ (E.a ) (16)2. oszacować błędy pomiaru; P C -Badanie tranzystorów -Badanie elementów optoelektronicznych -Badanie tyrystora -Badanie układu regulacji natężenia oświetlenia -Badanie sterowanego prostownika -Badanie przekształtnika częstotliwości -Wzmacniacz operacyjny -Stabilizator napięcia -Badanie generatorów -Analiza układów cyfrowych -Badanie przerzutników -Badanie multiplekserów i demultiplekserów analogowych i cyfrowych -Analiza działania liczników i rejestrów -Badanie przetworników -Badanie transformatora -Badanie styczników -Badanie przekaźników -Badanie przekładników -Badanie wyłączników -Badanie linii kablowej i wykrywania miejsca jej uszkodzenia

PKZ (E.a ) (16)3. sporządzić protokół pomiarów i sprawozdanie; P C PKZ (E.a ) (16)4. wykorzystać komputer do obróbki wyników pomiarów w postaci tabel i wykresów; P C

PKZ (E.a ) (18)1. wykorzystać programy komputerowe do symulacji pomiarów elektrycznych i elektronicznych; P C

PKZ (E.a ) (18)2. wykorzystać programy do opracowania wyników i analizy powstałych błędów pomiarów; P C

E.25.1(9)1. opracować wyniki prowadzonych pomiarów w sieciach zasilających; P C E.25.1(9)2. zdiagnozować i ustalić usterki w sieciach zasilających; P C E.25.1(9)3. dokonać regulacji napięcia w sieciach zasilających; P C E.25.2(8)1. sprawdzić współdziałanie wyłączników kabiny sekcyjnej i podstacji trakcyjnej; P C

E.25.2(8)2. opracować wyniki pomiarów sieci trakcyjnych i podzespołów; P C E.25.2(8)3. ocenić stan podzespołów na podstawie wyników pomiarów; P C E.25.2(10)1. zlokalizować uszkodzenia w sieci i podstacjach trakcyjnych na podstawie zawiadomienia; P C

E.25.2(10)2. zdiagnozować uszkodzenia i opracować jego usunięcia; P C E.25.2(10)3. wykonać pomiary sieci lub urządzenia trakcyjnego po usunięciu uszkodzenia; P C

E.26.2(5)1. dobrać programy komputerowe do diagnozowania i obsługi taboru szynowego; P C

E.26.2(5)2. wykonać diagnostykę i obsługę taboru szynowego z wykorzystaniem programów komputerowych; P C

E.26.2(12)1. dobrać urządzenia do wykonania diagnostyki; P C E.26.2(12)2. wykonać diagnostykę taboru szynowego; P C E.26.2(12)3. ocenić stan techniczny taboru szynowego na podstawie przeprowadzonej diagnostyki. P C

Planowane zadanie Przeprowadź diagnostykę napędu elektrycznego środka transportu szynowego, wykorzystując zalecane przez producenta programy komputerowe. Na podstawie wyników wykonaj regulację napędu. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w laboratorium elektrycznym i elektronicznym wyposażonym w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma , komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 44

i elektronicznych, opracowanie wyników pomiarów i instrukcje do ćwiczeń. Środki dydaktyczne Szkoła posiada laboratorium elektryczne i elektroniczne, wyposażone w: stanowiska pomiarowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem stabilizowanym w zakresie 0 ÷ 150 V ═ i 3x400/230 V ~, przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, generatory i oscyloskopy, trenażery umożliwiające pomiary napięcia, prądu, rezystancji, pojemności, indukcyjności, obwodów RLC, transformatora, silnika małej mocy, instalacji elektrycznych, linii przesyłowych, zabezpieczeń elektrycznych, prądnice małej mocy, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) do opracowywania wyników pomiarów z oprogramowaniem do wykonywania schematów elektrycznych i symulacji pracy obwodów elektrycznych, wzmacniacze, generatory, elementy i układy elektroniczne, elementy i układy scalone, urządzenia elektroakustyczne, urządzenia zapisu i odtwarzania dźwięku, regulatory czynników fizycznych, czujniki i elementy wykonawcze w automatyce, przetworniki A/C i C/A, układy transmisji szeregowej i równoległej, przekaźniki prądu stałego, przemiennego, elektroniczne i czasowe, układy prostownicze. Zalecane metody dydaktyczne Zajęcia w laboratorium odgrywają bardzo istotną rolę w kształceniu technika elektroenergetyka transportu szynowego. Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Podczas zajęć należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie przez uczniów przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-3 osobowe Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie tekstu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z wykonanych pomiarów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 45

7. Montaż i utrzymanie sieci zasilających i trakcji elektrycznej

7.1 Montaż i utrzymanie sieci zasilających 7.2 Montaż i utrzymanie sieci trakcyjnych

7.1. Montaż i utrzymanie sieci zasilających

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

BHP(4)3. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonaniem montażu i utrzymaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznej; P B -Bezpieczeństwo i higiena pracy , zagrożenia dla

zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy montażu i utrzymaniu sieci zasilających i trakcji elektrycznej -Linie napowietrzne -Linie kablowe -Osprzęt sieciowy -Sieci niskiego napięcia -Sieci wysokiego napięcia -Straty sieciowe i ich obliczanie -Regulacja napięcia w sieciach elektrycznych -Instalacje elektryczne podstacji trakcyjnych -Sieć powrotna -Zasady montażu i demontażu zespołów elektrycznych -Zasady montażu i demontażu przewodów i kabli -Zasady montażu i demontażu podzespołów podstacji trakcyjnych -Zasady montażu i demontażu sieci elektroenergetycznych i trakcyjnych -Ochrona przeciwporażeniowa w urządzenia niskiego i wysokiego napięcia -Schematy ideowe i montażowe elementów i

BHP(4)4. przewidzieć zagrożenia dla środowiska związane z wykonaniem montażu i utrzymaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznej; P B

BHP(7)3. zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania sieci zasilających; P C

BHP(7)4. zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych; P C

BHP(8)3.dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania sieci zasilających; P B

BHP(8)4. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych; P B

PKZ(E.a)(13)1. wykonać połączenie sieci zasilających na podstawie dokumentacji technicznej; P C

PKZ(E.a)(13)2.zamontować i wymontować elementy elektryczne i elektroniczne wspomagające sieci zasilające i trakcie elektryczne; P C

PKZ(E.a)(13)3. wykonać połączenia transformatorów, wyłączników, bezpieczników, styczników i przekaźników z siecią zasilającą na podstawie schematów ideowych i montażowych;

P C

E.25.1(4)1.dobrać elementy instalacji elektrycznej; P C E.25.1(4)2. wyznaczyć trasy instalacji elektrycznej; P C E.25.1(4)3.z montować instalację elektryczną i sprawdzić jej działanie; P C E.25.1(5)1. dobrać przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 46

E.25.1(5)2. dobrać elementy do łączenia przewodów; P C układów elektrycznych

E.25.1(5)3. połączyć przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; P C E.25.1(6)1. dobrać zabezpieczenia przed działaniem prądów błądzących, uziemienia i ochrony przepięciowej; P C

E.25.1(6)2. zamontować w sieciach zasilających urządzenia rozdzielcze; P C E.25.1(6)3. zamontować urządzenia pomiarowe i zabezpieczające w sieciach zasilających; P C

E.25.1(11)1. dobrać narzędzia do wymiany uszkodzonego osprzętu; P C E.25.1(11)2. dobrać elementy osprzętu do wymiany; P C E.25.1(11)3. dokonać wymiany osprzętu instalacyjnego; P C E.25.2(2)1. przygotować i umocować słupy do montażu sieci zasilających; P C E.25.2(2)2. zamontować urządzenia mechaniczne i izolacyjne do podwieszenia sieci; P C

E.25.2(2)3. wykonać podwieszenie sieci zasilających. P C Planowane zadanie Wykonaj zgodnie z dokumentacją montaż sieci zasilającej, dobierając elementy do połączenia przewodów. Po wykonaniu montażu przeprowadź kontrolę i sporządź stosowną dokumentację. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni sieci i rozdzielni elektroenergetycznych wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma , komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych, opracowanie wyników pomiarów i instrukcje do ćwiczeń. Środki dydaktyczne Szkoła posiada pracownię sieci i rozdzielni elektroenergetycznych, wyposażoną w: model układu zasilania trakcji elektrycznej, modele odbieraków prądu elektrycznego pojazdów trakcyjnych, model trzeciej szyny, elementy lub modele osprzętu sieci zasilającej, przesyłowej i trakcyjnej, modele fundamentów, konstrukcji wsporczych sieci trakcyjnej stacji i przęsła naprężenia sieci trakcyjnej, elementy ochrony przepięciowej i odgromowej, model sieci powrotnej, przyrządy pomiarowe do lokalizowania uszkodzonych kabli oraz układów zabezpieczających podstacje trakcyjne, sprzęt ochronny zabezpieczający przed porażeniem prądem, zestaw instrukcji i przepisów dotyczących ochrony przeciwporażeniowej, przekształtniki i ich elementy, makietę z wyposażeniem budynku podstacji i kabiny sekcyjnej, eksponaty lub modele rozdzielni prądu stałego, modele urządzeń pomocniczych, w tym filtrów podstacyjnych wygładzających, stanowisko do pokazu oddziaływania prądu elektrycznego na obwody sterowania ruchem kolejowym, model układu sterowania zwrotnicami tramwajowymi, makietę stanowiska sterowania zasilaniem elektroenergetycznym. Zalecane metody dydaktyczne. Zajęcia w pracowni sieci i rozdzielni elektroenergetycznych odgrywają bardzo istotna rolę w kształceniu technika elektroenergetyka transportu szynowego. Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Podczas zajęć należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie przez uczniów przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 47

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie tekstu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z wykonanych pomiarów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

7.2. Montaż i utrzymanie sieci trakcyjnych

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

E.25.2(1)4. dobrać elementy sieci trakcyjnej; P C -Typy i rodzaje sieci trakcyjnych -Podstacje specjalne -Przekształtniki prądu w podstacjach -Urządzenia rozdzielni prądu stałego -Urządzenia rozdzielni bieguna minusowego -Urządzenia potrzeb własnych podstacji -Zabezpieczenia aparatury głównej -Gaszenie łuku elektrycznego -Wyłączniki zanikowe -Urządzenia ziemno-zwarciowe -Zespoły prostownikowe -Sekcjonowanie sieci -Budowa sieci trakcyjnych -Zawieszenia sieci trakcyjnych -Zasilanie sieci trakcyjnych -Sieć powrotna -Konstrukcje specjalne -Zasady dokonywania obliczeń sieci trakcyjnej -Eksploatacja sieci trakcyjnej -Ochrona sieci i obiektów w strefie oddziaływania trakcji elektrycznej -Analizowanie budowy sieci trakcyjnej na podstawie

E.25.2(1)5. wykonać zawieszenie sieci trakcyjnej; P C E.25.2(1)6. dokonać zasilania i sekcjonowania sieci trakcyjnej; P C E.25.2(1)7. dokonać budowy sieci powrotnej; P C E.25.2(3)1. dobrać elementy do układu sterowania i zabezpieczenia sieci zasilających i trakcji elektrycznych; P C

E.25.2(3)2. zamontować urządzenia elektryczne układów sterowania i zabezpieczeń; P C

E.25.2(3)3. zainstalować urządzenia sterowania i zabezpieczeń w podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych; P C

E.25.2(5)1. ocenić stan techniczny urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych na podstawie przeglądów; P D

E.25.2(5)2. określić i wyeliminować przyczyny i skutki przepięć, przeciążeń i zwarć; P C E.25.2(5)3. wykonać badanie transformatora; P C E.25.2(5)4. opracować harmonogramy przeglądów technicznych oraz naprawy urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych; P C

E.25.2(6)5. wykonać montaż transformatora; P C E.25.2(6)6. wykonać montaż urządzeń w kabinie sekcyjnej; P C E.25.2(6)7. wykonać montaż urządzenia prostowniczego; P C E.25.2(6)8. wykonać próby pracy urządzeń przed dopuszczeniem ich do eksploatacji; P C

E.25.2(8)4. wykonać regulacje zespołów i podzespołów podstacji trakcyjnych w P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 48

zakresie współpracy z siecią trakcyjną; schematów -Analizowanie schematów sekcjonowania sieci -Badanie stanów zacisków sieci trakcyjnej -Badanie sprzętu dielektrycznego -Badanie instalacji uziemiającej i odgromowej -Przeprowadzenie prób napięciowych kabli -Źródła zasilania tramwajów -Źródła zasilania metra

E.25.2(8)5. dokonać sprawdzenia sieci w zakresie zabezpieczeń przeciwporażeniowych; P C

E.25.2(9)1. opracować harmonogram przeglądów i napraw sieci trakcyjnych; P C E.25.2(9)2. wykonać regulację sieci trakcyjnej; P C E.25.2(9)3.wykonać konserwację urządzeń zawieszenia sieci i przewodu jezdnego. P C

Planowane zadanie Wykonaj prace utrzymaniowe sieci trakcyjnej dokonując sprawdzenia zawieszenia sieci i przewodu jezdnego. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości przeprowadź regulację sieci. Sporządź dokumentację z wykonanych prac. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni sieci i rozdzielni elektroenergetycznych wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych, opracowanie wyników pomiarów i instrukcje do ćwiczeń. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię sieci i rozdzielni elektroenergetycznych wyposażoną w: model układu zasilania trakcji elektrycznej, modele odbieraków prądu elektrycznego pojazdów trakcyjnych, model trzeciej szyny, elementy lub modele osprzętu sieci zasilającej, przesyłowej i trakcyjnej, modele fundamentów, konstrukcji wsporczych sieci trakcyjnej stacji i przęsła naprężenia sieci trakcyjnej, elementy ochrony przepięciowej i odgromowej, model sieci powrotnej, przyrządy pomiarowe do lokalizowania uszkodzonych kabli oraz układów zabezpieczających podstacje trakcyjne, sprzęt ochronny zabezpieczający przed porażeniem prądem, zestaw instrukcji i przepisów dotyczących ochrony przeciwporażeniowej, przekształtniki i ich elementy, makietę z wyposażeniem budynku podstacji i kabiny sekcyjnej, eksponaty lub modele rozdzielni prądu stałego, modele urządzeń pomocniczych, w tym filtrów podstacyjnych wygładzających, stanowisko do pokazu oddziaływania prądu elektrycznego na obwody sterowania ruchem kolejowym, model układu sterowania zwrotnicami tramwajowymi, makietę stanowiska sterowania zasilaniem elektroenergetycznym. Zalecane metody dydaktyczne Zajęcia w pracowni sieci i rozdzielni elektroenergetycznych odgrywają bardzo istotną rolę w kształceniu technika elektroenergetyka transportu szynowego. Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Podczas zajęć należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie przez uczniów przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie tekstu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z wykonanych pomiarów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 49

8. Eksploatacja środków transportu

8.1 Montaż zespołów i podzespołów w taborze kolejowym 8.2 Obsługa i utrzymanie taboru szynowego

8.1.Montaż zespołów i podzespołów w taborze kolejowym

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

BHP(4)5. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia w czasie eksploatacji środków transportu; p C - Bezpieczeństwo i higiena pracy, zagrożenia dla

zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy eksploatacji środków transportu -)Obróbka ręczna metali i tworzyw sztucznych -Montaż mechaniczny -Technika wykonywania prostych układów elektronicznych, elektrycznych i automatyki -Silniki elektryczne w pojazdach trakcyjnych -Charakterystyki trakcyjne silników elektrycznych -Elektryczne aparaty pojazdów trakcyjnych -Obwody elektryczne pojazdów trakcyjnych -Urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych -Obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych -Urządzenia automatyki w obwodach sterowania pojazdów trakcyjnych -Obwody elektryczne hamowania pojazdów trakcyjnych -Obwody elektryczne pomocnicze pojazdów trakcyjnych -Schematy elektryczne obwodów głównych i

BHP(4)6. przewidzieć zagrożenia dla środowiska w czasie eksploatacji środków transportu; p C

BHP(7)5. zorganizować stanowisko zgodnie wymaganiami ergonomii w czasie eksploatacji środków transportu; p C

BHP(7)6. zorganizować stanowisko pracy do eksploatacji środków transportu szynowego zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

p C

BHP(8)5. dobrać środki ochrony indywidualnej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego; p C

BHP(8)6. dobrać środki ochrony zbiorowej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego; p C

PKZ(E.a)(11)1. dobrać rodzaj prac do wykonania czynności wynikających z eksploatacji środków transportu szynowego; p C

PKZ(E.a)(11)2. wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej; p C PKZ(E.a)(11)3. ocenić jakość wykonanych prac; p D PKZ(E.a)(17)1. posłużyć się literaturą i kartami katalogowymi dotyczącymi taboru szynowego; p C

PKZ(E.a)(17)2. zastosować Polskie Normy i normy branżowe w zakresie wymagań dotyczących taboru szynowego; P C

PKZ(E.a)(17)3. wykorzystać katalogi, instrukcje obsługi do doboru części i elementów niezbędnych w eksploatacji środków transportu szynowego; P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 50

E.26.1(7)1. dobrać silniki elektryczne dostosowane do rodzaju środka transportu szynowego; P C pomocniczych pojazdów trakcyjnych

-Diagnostyka układów napędowych taboru kolejowego - Przeglądy i naprawy okresowe układów napędowych pojazdów trakcyjnych -Schematy maszyn i urządzeń elektrycznych oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji -Akumulatory pojazdów szynowych -Aparaty elektryczne taboru szynowego -Urządzenia elektryczne i instalacje oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru szynowego -Układy stycznikowo-przekaźnikowe w obwodach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji -Urządzenia ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej stosowane w obwodach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru szynowego -Przeglądy bieżące i okresowe instalacji elektrycznych taboru szynowego -Typowe uszkodzenia i usterki występujące w instalacjach i urządzeniach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji klimatyzacji - Dokumentacja techniczna, katalogi, normy i instrukcje obsługi -Systemy lokalizacji pojazdów trakcyjnych -Elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego -Wózki, zestawy kołowe, silniki trakcyjne, przekładnie, prądnice i przetwornice w wagonach

E.26.1(7)2. zamontować silniki elektryczne. P C E.26.1(7)3.zamontować urządzenia pomocnicze wspomagające prace silników elektrycznych; P C

E.26.1(8)1.zamontować odbieraki prądu; P C E.26.1(8)2.skontrolować współpracę odbieraków prądu z siecią trakcyjną; P C E.26.1(8)3.wyregulować siłę nacisku odbieraka prądu na sieć trakcyjną; P C E.26.1(9)1.zamontować urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych; P C

E.26.1(9)2.zamontować elektryczne aparatu pomocnicze pojazdów trakcyjnych; P C E.26.1(9)3.zamontować obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych; P C E.26.1(10)1.zamontować urządzenia pneumatyczne taboru szynowego; P C E.26.1(10)2.zamontować urządzenia hydrauliczne taboru szynowego; P C E.26.1(10)3.usunąć nieszczelności w układach hydraulicznych i pneumatycznych; P C

Planowane zadania Wykonaj montaż zespołów i podzespołów we wskazanym środku transportu szynowego. Przed dokonaniem próby pracy zmontowanego zespołu dokonaj niezbędnych regulacji. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni sieci i rozdzielni elektroenergetycznych wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych, opracowanie wyników pomiarów i instrukcje do ćwiczeń.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 51

Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię taboru szynowego wyposażoną w: modele lub przeźrocza taboru szynowego, modele wózków i zestawów kołowych, urządzeń sprzęgowych i zderznych pojazdów szynowych, modele i schematy układów oświetlenia, ogrzewania, klimatyzacji i urządzeń hamulcowych wagonów, kolejowych pojazdów szynowych, tramwajów i wagonów metra, przekroje zaworów hydraulicznych, pneumatycznych i elektropneumatycznych stosowanych w instalacji hamulcowej pojazdów szynowych, modele napędów pojazdów trakcyjnych, modele i schematy obwodów głównych i pomocniczych oraz urządzeń ochrony odgromowej w pojazdach trakcyjnych, urządzenia kontrolno-pomiarowe taboru, schematy urządzeń elektrycznych w układzie sterowania pojazdów, silniki elektryczne i nastawniki jazdy lokomotyw i pojazdów torowych, elementy maszyn elektrycznych i regulatory napięcia w pojazdach szynowych, przekaźniki stosowane w obwodach elektrycznych, układy rozrządowe pojazdów trakcyjnych, styczniki, wyłączniki, przełączniki, odłączniki, wyłączniki szybkie lub ich modele, elektroniczne tablice informacyjne, model instalacji nagłaśniającej w pojazdach szynowych, tachografy i rejestratory wykazujące przebieg pracy pojazdów szynowych, model systemu nadzoru ruchu w oparciu o system GPS, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych oraz z oprogramowaniem symulującym działanie pojazdów trakcyjnych. W szkole powinny być warsztaty szkolne, w których powinny być zorganizowane następujące stanowiska (jedno dla trzech uczniów): stanowiska ślusarskie do obróbki ręcznej i mechanicznej metali i tworzyw sztucznych za pomocą elektronarzędzi, stanowiska do demontażu i montażu podzespołów i urządzeń taboru szynowego oraz urządzeń elektroenergetycznych, stanowiska do wykonywania połączeń nierozłącznych i rozłącznych, stanowiska do obróbki przewodów, kabli oraz montażu podzespołów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych, zestaw elektronarzędzi. Zalecane metody dydaktyczne Zajęcia w pracowni taboru szynowego odgrywają bardzo istotną rolę w kształceniu technika elektroenergetyka transportu szynowego. Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Podczas zajęć należy zwracać szczególna uwagę na przestrzeganie przez uczniów przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm, katalogów, przepisów i instrukcji dotyczących taboru szynowego. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie tekstu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z wykonanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

8.2. Obsługa i utrzymanie taboru szynowego

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

PKZ(E.d)(2) 1. obsłużyć urządzenia radiotelefoniczne łączności radiowej na kanałach pociągowych, manewrowych i drogowych - obsługa aparatu radiowego, radia- stop, rejestracja rozmów i sposób ich odtwarzania;

P C -Układy napędowe pojazdów trakcyjnych -Urządzenia hamujące w pojazdach szynowych -Urządzenia sprzęgające i zderzne -Przygotowanie taboru szynowego do naprawy PKZ (E.d ) (2)2. obsłużyć urządzenia łączności bezprzewodowej znajdujące się w P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 52

środkach transportu szynowego, szczególnie urządzenia sygnalizacji alarmowej; -Utrzymanie, przeglądy i naprawy taboru szynowego -Planowanie pracy taboru szynowego i jego obsługi -Urządzenia bezpieczeństwa ruchu taboru szynowego -Diagnostyka taboru szynowego -Przepisy UIC w zakresie eksploatacji taboru szynowego -Diagnostyka układów napędowych taboru kolejowego - Przeglądy i naprawy okresowe układów napędowych pojazdów trakcyjnych -Schematy maszyn i urządzeń elektrycznych oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji -Akumulatory pojazdów szynowych -Aparaty elektryczne taboru szynowego -Urządzenia elektryczne i instalacje oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru szynowego -Układy stycznikowo-przekaźnikowe w obwodach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji -Urządzenia ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej stosowane w obwodach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru szynowego -Przeglądy bieżące i okresowe instalacji elektrycznych taboru szynowego -Typowe uszkodzenia i usterki występujące w instalacjach i urządzeniach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji klimatyzacji -Urządzenia selektorowe -Urządzenia łączności stosowane w kolejnictwie -Współczesne środki łączności -Urządzenia informacyjne i sygnalizacyjne -Zapewnienie łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach

PKZ (E.d ) (2)3. zastosować procedury zapewnienia łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach; P C

E.26.2(1)1. ocenić stan techniczny elementów jezdnych i napędowych taboru szynowego; P D

E.26.2(1)2. zakonserwować i naprawić elementy jezdne i napędowe taboru szynowego; P C

E.26.2(1)3. wykonać prace konserwacyjne i naprawcze prądnic oświetleniowych i przetwornic w taborze szynowym; P C

E.26.2(2)1. skontrolować sprawność techniczną urządzeń sprzęgowych i zderznych i dopuścić je do ruchu; P C

E.26.2(2)2. wykonać połączenia elektryczne taboru szynowego między sobą; P C E.26.2(3)1. obsłużyć i naprawić urządzenia grzejne w taborze szynowym; P C E.26.2(3)2. obsłużyć, zakonserwować i naprawić urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne; P C

E.26.2(4)1. ocenić stan techniczny urządzeń pomocniczych i określić zakres napraw; P D

E.26.2(4)2. naprawić i wyregulować urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych taboru szynowego; P C

E.26.2(6)1. zlokalizować usterki w urządzeniach automatyki obwodów sterowania pojazdów szynowych; P C

E.26.2(6)2. naprawić i wyregulować urządzenia automatyki taboru szynowego; P C E.26.2(7)1. zdemontować i zweryfikować podzespoły taboru szynowego; P C E.26.2(7)2. zakwalifikować i zregenerować podzespoły taboru szynowego; P C E.26.2(7)3. wymienić podzespoły w taborze szynowym; P C E.26.2(9)1. obsłużyć urządzenia bezpieczeństwa ruchu pojazdów szynowych; P C E.26.2(9)2. obsłużyć urządzenia elektryczne i elektroniczne wspomagające prace taboru szynowego; P C

E.26.2(10)1. dobrać urządzenia do wykonania badań technicznych urządzeń i podzespołów taboru szynowego; P C

E.26.2(10)2. wykonać badania techniczne urządzeń i podzespołów taboru szynowego; P C

E.26.2(10)3. dopuścić urządzenia i podzespoły taboru do dalszej eksploatacji; P C E.26.2(13)1. dokonać oględzin technicznych taboru szynowego; P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 53

E.26.2(13)2. wykonać próbę hamulców w taborze szynowym; P C -Sterowniki cyfrowe

E.26.2(13)3. przygotować dokumentację potwierdzającą dopuszczenie taboru szynowego do ruchu; P C

E.26.2(18)1. obsłużyć system lokalizacji pojazdów w taborze szynowym; P C E.26.2(18)2. wykorzystać system lokalizacji pojazdu w organizacji ruchu kolejowego. P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 54

9. Praktyki zawodowe

9.1. Utrzymanie i diagnostyka sieci zasilających 9.2. Utrzymanie i diagnostyka trakcji elektrycznych 9.3. Diagnostyka pojazdów transportu szynowego 9.4. Obsługa i naprawa zespołów i podzespołów w pojazdach transportu szynowego

9.1. Utrzymanie i diagnostyka sieci zasilających

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

BHP(4)3. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonaniem montażu i utrzymania sieci zasilających i trakcji elektrycznej; P C − Bezpieczeństwo i higiena pracy, zagrożenia dla

zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy pracach związanych z wykonywaniem sieci zasilających

− Podstawy funkcjonowania transportu szynowego

− Skrajnia budowli i taboru − Sygnalizacja ruchu w transporcie szynowym − Procedury postępowania w czasie awarii i

wypadków − Drogi kolejowe − Linie napowietrzne − Linie kablowe − Sieci niskiego napięcia − Ochrony sieci i obiektów w strefie

oddziaływania trakcji elektrycznej − Sieci wysokiego napięcia − Straty sieciowe i ich obliczanie − Regulacja napięcia w sieciach elektrycznych

BHP(4)4. przewidzieć zagrożenia dla środowiska związane z wykonaniem montażu i utrzymania sieci zasilających i trakcji elektrycznej; P C

BHP(7)3. zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania sieci zasilających; P C

BHP(7)4. zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych; P C

PKZ (E.d ) (3)5. zastosować procedury postępowania po stwierdzeniu nieprawidłowości w działaniu sieci zasilających i trakcji elektrycznej P C

PKZ (E.d ) (3)6. zastosować przepisy obowiązujące w diagnostyce sieci zasilających i trakcji elektrycznej; P C

PKZ (E.d ) (4)6. utrzymać w sprawności technicznej zasilanie sygnalizatorów; P C PKZ (E.d ) (4)7. zdiagnozować i utrzymać w odpowiednim stanie technicznym zasilanie urządzeń sygnałowych na stacji; P C

PKZ (E.d ) (4)8. zdiagnozować, utrzymać i naprawić zasilanie urządzenia sygnalizacji przejazdowej i urządzeń rogatkowych; P C

E.25.1(5)1. dobrać przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; P C E.25.1(5)2. dobrać elementy do łączenia przewodów; P C E.25.1(5)3. połączyć przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 55

E.25.1(11)1. dobrać narzędzia do wymiany uszkodzonego osprzętu; P C E.25.1(11)2. dobrać elementy osprzętu do wymiany; P C E.25.1(11)3. dokonać wymiany osprzętu instalacyjnego; P C E.25.2(2)1. przygotować i umocować słupy do montażu sieci zasilających; P C E.25.2(2)2. zamontować urządzenia mechaniczne i izolacyjne do podwieszenia sieci; P C

E.25.2(2)3. wykonać podwieszenie sieci zasilających. P C Planowane zadania Na linii zasilającej wystąpił brak dopływu prądu. Zlokalizuj usterkę, wskaż metodę wykonania naprawy, dobierz niezbędne narzędzia i części. Po wykonaniu naprawy sprawdź działanie linii zasilającej. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka u pracodawców ma na celu zarówno zdobycie wiedzy praktycznej, a tym samym zwiększenie skuteczności procesu nauczania, jak i pogłębienie wiadomości nabytych w szkole oraz doskonalenie umiejętności zawodowych na różnych stanowiskach pracy. Powinna również przygotować uczniów do kierowania pracą innych, wykształcić umiejętność pracy i współdziałania w zespole, poczucie odpowiedzialności za jakość pracy, poszanowanie mienia, uczciwość. Zajęcia powinny być prowadzone indywidualnie lub w małych grupach. Dominującą metodą kształcenia powinna być próba pracy. Środki dydaktyczne Urządzenia z zakresu sieci zasilających i trakcji elektrycznej znajdujące się na terenie zakładu pracy. Zalecane metody dydaktyczne Wykonywanie pracy pod nadzorem pracownika. Formy organizacyjne Praca w grupach na wskazanych w programie praktyki stanowiskach pracy. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Ocenę uczeń powinien otrzymywać po wykonaniu każdej zleconej pracy. Na zakończenie praktyki powinien odbyć się sprawdzian potwierdzający osiągnięte efekty. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

9.2. Utrzymanie i diagnostyka trakcji elektrycznych

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

BHP(8)3. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania sieci zasilających; P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 56

BHP(8)4. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych; P C − Bezpieczeństwo i higiena pracy, zagrożenia dla

zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy pracach związanych z wykonywaniem trakcji elektrycznej

− Obróbka ręczna metali i tworzyw sztucznych − Urządzenia łączności radiotelefonicznej − Radio-stop − Rejestrowanie i odtwarzanie rozmów − Urządzenia megafonowe i rozgłoszeniowe − Budowa sieci trakcyjnych różnych typów − Zawieszenie sieci − Zasilanie i sekcjonowanie sieci − Przekształtniki prądu w podstacjach − Urządzenia rozdzielni prądu stałego − Urządzenia rozdzielni bieguna minusowego − Urządzenia potrzeb własnych podstacji − Zabezpieczenia aparatury głównej i pomiary w

podstacjach − Sterowanie zdalne − Eksploatacja podstacji trakcyjnych − Organizacja prac przy sieciach trakcyjnych i

urządzeniach elektroenergetycznych

PKZ(E.a)(11)1. dobrać rodzaj prac do wykonania czynności wynikających z montażu i utrzymania sieci zasilających i trakcji elektrycznej; P C

PKZ(E.a)(11)2. wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej; P C PKZ(E.a)(11)3. ocenić jakość wykonanych prac; P C PKZ (E.d ) (2)1. użytkować aparaty i linie telefoniczne; P C PKZ (E.d ) (2)2. obsłużyć urządzenia radiotelefoniczne łączności radiowej na kanałach pociągowych, manewrowych i drogowych - obsługa aparatu radiowego i radia- stop, rejestracja rozmów i sposób ich odtwarzania;

P C

PKZ (E.d ) (2)3. obsłużyć urządzenia megafonowe i rozgłoszeniowe, sieci czasu, urządzenia informacji podróżnych i urządzenia sygnalizacji alarmowej; P C

PKZ (E.d ) (2)4. zastosować procedury zapewnienia łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach; P C

E.25.2(5)1. ocenić stan techniczny urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych na podstawie przeglądów; P C

E.25.2(5)2. określić i wyeliminować przyczyny i skutki przepięć, przeciążeń i zwarć; P C E.25.2(5)3. wykonać badanie transformatora; P C E.25.2(5)4. opracować harmonogramy przeglądów technicznych oraz naprawy urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych; P C

E.25.2(8)4. wykonać regulacje zespołów i podzespołów podstacji trakcyjnych w zakresie współpracy z siecią trakcyjną; P C

E.25.2(8)5. dokonać sprawdzenia sieci w zakresie zabezpieczeń przeciw porażeniowych; P C

E.25.2 (11)1. wymienić uszkodzone podzespoły urządzeń elektroenergetycznych sieci trakcyjnych po spełnieniu niezbędnych warunków bezpieczeństwa; P C

E.25.2 (11)2. wymienić uszkodzone przekształtniki prądu w podstacjach po spełnieniu niezbędnych warunków bezpieczeństwa. P C

Planowane zadania Na remontowanym odcinku trakcji elektrycznej wykonaj zawieszenie przewodów jezdnych i wspomagających. Dokonaj regulacji naciągu przewodów i sprawdź działanie zabezpieczenia trakcji elektrycznej przed porażeniem prądem. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka u pracodawców ma na celu zarówno zdobycie wiedzy praktycznej, a tym samym zwiększenie skuteczności procesu nauczania, jak i pogłębienie wiadomości nabytych w szkole oraz doskonalenie umiejętności zawodowych na różnych stanowiskach pracy. Powinna również przygotować uczniów do kierowania pracą innych, wykształcić umiejętność

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 57

pracy i współdziałania w zespole, poczucie odpowiedzialności za jakość pracy, poszanowanie mienia, uczciwość. Zajęcia powinny być prowadzone indywidualnie lub w małych grupach. Dominującą metodą kształcenia powinna być próba pracy. Środki dydaktyczne Urządzenia z zakresu sieci zasilających i trakcji elektrycznej znajdujące się na terenie zakładu pracy. Zalecane metody dydaktyczne Wykonywanie pracy pod nadzorem pracownika. Formy organizacyjne Praca w grupach na wskazanych w programie praktyki stanowiskach pracy. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Ocenę uczeń powinien otrzymywać po wykonaniu każdej zleconej pracy. Na zakończenie praktyki powinien odbyć się sprawdzian potwierdzający osiągnięte efekty. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

9.3. Diagnostyka pojazdów transportu szynowego

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

BHP(4)5. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia w czasie eksploatacji środków transportu; P C − Bezpieczeństwo i higiena pracy, zagrożenia dla

zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy eksploatacji środków transportu

− Podstawy funkcjonowania transportu szynowego

− Skrajnia budowli i taboru − Zasady organizowania przewozów taborem

szynowym − Sygnalizacja ruchu w transporcie szynowym − Procedury postępowania w czasie awarii i

wypadków − Drogi kolejowe − Zasady prowadzenia ruchu kolejowego

BHP(4)6. przewidzieć zagrożenia dla środowiska w czasie eksploatacji środków transportu; P C

BHP(7)5. zorganizować stanowisko zgodnie wymaganiami ergonomii w czasie eksploatacji środków transportu; P C

BHP(7)6. zorganizować stanowisko pracy do eksploatacji środków transportu szynowego zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej;

P C

BHP(8)5. dobrać środki ochrony indywidualnej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego; P C

BHP(8)6. dobrać środki ochrony zbiorowej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego; P C

PKZ (E.d ) (4)6.określić postępowanie maszynisty po rozpoznaniu sygnału na sygnalizatorze; P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 58

PKZ (E.d ) (4)7. ocenić prawidłowość działania urządzeń sterowania ruchem kolejowym po działaniu urządzeń sygnalizacyjnych; P C − Diagnostyka układów napędowych taboru

kolejowego − Przeglądy i naprawy okresowe układów

napędowych pojazdów trakcyjnych

PKZ (E.d ) (4)8. dostosować prędkość jazdy do wskazań sygnałów i wskaźników; P C PKZ (E.d ) (4)9. zastosować procedury w razie nieprzewidzianego zatrzymania pociągu; P C

E.26.1(11)1. wykonać pomiary parametrów zewnętrznych taboru szynowego; P C E.26.1(11)2. wykonać pomiary parametrów ruchu pojazdów trakcyjnych i ich urządzeń napędowych; P C

E.26.2(2)1. skontrolować sprawność techniczną urządzeń sprzęgowych i zderznych i dopuścić je do ruchu; P C

E.26.2(2)2. wykonać połączenia elektryczne taboru szynowego między sobą; P C E.26.2(11)1. wykonać pomiary zużycia zestawów kołowych; P C E.26.2(11)2. wykonać pomiary zużycia klocków i tarcz hamulcowych; P C E.26.2(11)3. wykonać pomiary zużycia pantografów; P C E.26.2(12)1. dobrać urządzenia do wykonania diagnostyki; P C E.26.2(12)2. wykonać diagnostykę taboru szynowego; P C E.26.2(12)3. ocenić stan techniczny taboru szynowego na podstawie przeprowadzonej diagnostyki. P C

Planowane zadania Po zakończeniu dnia pracy dokonaj diagnostyki pojazdu szynowego zgodnie z procedurami obowiązującymi w zakładzie utrzymania taboru. Na podstawie przeprowadzonej diagnostyki wskaż czynności, które należy wykonać przed ponownym dopuszczeniem pojazdu do ruchu. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka u pracodawców ma na celu zarówno zdobycie wiedzy praktycznej, a tym samym zwiększenie skuteczności procesu nauczania, jak i pogłębienie wiadomości nabytych w szkole oraz doskonalenie umiejętności zawodowych na różnych stanowiskach pracy. Powinna również przygotować uczniów do kierowania pracą innych, wykształcić umiejętność pracy i współdziałania w zespole, poczucie odpowiedzialności za jakość pracy, poszanowanie mienia, uczciwość. Zajęcia powinny być prowadzone indywidualnie lub w małych grupach. Dominującą metodą kształcenia powinna być próba pracy. Środki dydaktyczne Pojazdy transportu szynowego znajdujące się na terenie zakładu pracy. Zalecane metody dydaktyczne Wykonywanie pracy pod nadzorem pracownika. Formy organizacyjne Praca w grupach na wskazanych w programie praktyki stanowiskach pracy. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Ocenę uczeń powinien otrzymać po wykonaniu każdej zleconej pracy. Na zakończenie praktyki powinien odbyć się sprawdzian potwierdzający osiągnięte efekty.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 59

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

10. 2. Obsługa i naprawa zespołów i podzespołów w urządzeniach transportu szynowego

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych (P lub PP)

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

PKZ(E.a)(11)1. dobrać rodzaj prac do wykonania czynności wynikających z eksploatacji środków transportu szynowego; P C − Obróbka ręczna metali i tworzyw sztucznych

− Urządzenia łączności radiotelefonicznej − Radio-stop − Rejestrowanie i odtwarzanie rozmów − Urządzenia megafonowe i rozgłoszeniowe − Technika wykonywania prostych układów

elektronicznych, elektrycznych i automatyki − Silniki elektryczne w pojazdach trakcyjnych − Charakterystyki trakcyjne silników elektrycznych − Elektryczne aparaty pojazdów trakcyjnych − Obwody elektryczne pojazdów trakcyjnych − Urządzenia elektryczne obwodów głównych

pojazdów trakcyjnych − Obwody elektryczne sterowania pojazdów

trakcyjnych − Obwody elektryczne hamowania pojazdów

trakcyjnych − Obwody elektryczne pomocnicze pojazdów

trakcyjnych − Akumulatory pojazdów szynowych − Aparaty elektryczne taboru szynowego − Urządzenia elektryczne i instalacje oświetlenia,

ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru szynowego

PKZ(E.a)(11)2. wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej; P C PKZ(E.a)(11)3. ocenić jakość wykonanych prac; P C PKZ(E.d)(2) 1. obsłużyć urządzenia radiotelefoniczne łączności radiowej na kanałach pociągowych, manewrowych i drogowych - aparat radiowy, radio- stop, rejestracja rozmów i sposób ich odtwarzania;

P C

PKZ (E.d ) (2)2. obsłużyć urządzenia łączności bezprzewodowej znajdujące się w środkach transportu szynowego, szczególnie urządzenia sygnalizacji alarmowej; P C

PKZ (E.d ) (2)3. zastosować procedury zapewnienia łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach; P C

E.26.1(8)1. zamontować odbieraki prądu; P C E.26.1(8)2. skontrolować współpracę odbieraków prądu z siecią trakcyjną; P C E.26.1(8)3. wyregulować siłę nacisku odbieraka prądu na sieć trakcyjną; P C E.26.1(9)1. zamontować urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych; P C

E.26.1(9)2. zamontować elektryczne aparaty pomocnicze pojazdów trakcyjnych; P C E.26.1(9)3. zamontować obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych; P C E.26.1(11)1. wykonać pomiary parametrów zewnętrznych taboru szynowego; P C E.26.1(11)2. wykonać pomiary parametrów ruchu pojazdów trakcyjnych i ich urządzeń napędowych; P C

E.26.2(3)1. obsłużyć i naprawić urządzenia grzejne w taborze szynowym; P C E.26.2(3)2. obsłużyć, zakonserwować i naprawić urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne; P C

E.26.2(4)1. ocenić stan techniczny urządzeń pomocniczych i określić zakres P C

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 60

napraw; − Urządzenia ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej stosowane w obwodach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru szynowego

− Przeglądy bieżące i okresowe instalacji elektrycznych taboru szynowego

− Typowe uszkodzenia i usterki występujące w instalacjach i urządzeniach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji klimatyzacji

− Elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego

E.26.2(4)2. naprawić i wyregulować urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych taboru szynowego; P C

E.26.2(9)1. obsłużyć urządzenia bezpieczeństwa ruchu pojazdów szynowych; P C E.26.2(9)2. obsłużyć urządzenia elektryczne i elektroniczne wspomagające prace taboru szynowego.

P C

Planowane zadania W pojeździe szynowym po przebiegu określonej liczby kilometrów dokonaj przeglądu podzespołów i zespołów sterujących układów napędowych i hamulcowych. Wymień uszkodzone części i podzespoły oraz wykonaj kontrolę przed uruchomieniem pojazdu. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka u pracodawców ma na celu zarówno zdobycie wiedzy praktycznej, a tym samym zwiększenie skuteczności procesu nauczania, jak i pogłębienie wiadomości nabytych w szkole oraz doskonalenie umiejętności zawodowych na różnych stanowiskach pracy. Powinna również przygotować uczniów do kierowania pracą innych, wykształcić umiejętność pracy i współdziałania w zespole, poczucie odpowiedzialności za jakość pracy, poszanowanie mienia, uczciwość. Zajęcia powinny być prowadzone indywidualnie lub w małych grupach. Dominującą metodą kształcenia powinna być próba pracy. Środki dydaktyczne Pojazdy transportu szynowego znajdujące się na terenie zakładu pracy. Zalecane metody dydaktyczne Wykonywanie pracy pod nadzorem pracownika. Formy organizacyjne Praca w grupach na wskazanych w programie praktyki stanowiskach pracy. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Ocenę uczeń powinien otrzymywać po wykonaniu każdej zleconej pracy. Na zakończenie praktyki powinien odbyć się sprawdzian potwierdzający osiągnięte efekty. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 61

ZAŁĄCZNIKI

Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH (tabela 1) Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA (tabela 2) Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA (tabela 4)

Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH (tabela 1)

Efekty kształcenia

Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów

Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)

BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG)

PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 62

PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ)

JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

Kompetencje personalne i społeczne (KPS)

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole.

Organizacja pracy małych zespołów (OMZ) w przypadku zawodów nauczanych na poziomie technika

OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami.

Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów

PKZ(E.a)(1) posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 63

PKZ(E.a)(2) opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym; PKZ(E.a)(3) interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym; PKZ(E.a)(4) wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); PKZ(E.a)(5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych; PKZ(E.a)(6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne; PKZ(E.a)(7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(9) posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych; PKZ(E.a)(10) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a)(13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ(E.a)(14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(16) przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów; PKZ(E.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie; PKZ(E.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. PKZ(E.d)(1) rozróżnia i określa elementy drogi kolejowej; PKZ(E.d)(2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej; PKZ(E.d)(3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego; PKZ(E.d)(4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym.

Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie

E.25.1(1) rozpoznaje przewody elektryczne i osprzęt instalacyjny; E.25.1(2) rozpoznaje przebieg drogi przesyłania, rozdziału i odbioru energii elektrycznej; E.25.1(3) dobiera, instaluje i sprawdza środki ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym; E.25.1(4) wykonuje instalację elektryczną i sprawdza jej działanie; E.25.1(5) łączy przewody sieci zasilającej zgodnie z dokumentacją; E.25.1(6) montuje w sieciach zasilających urządzenia rozdzielcze, pomiarowe i zabezpieczające; E.25.1(7) wykonuje pomiary parametrów elektrycznych sieci zasilających; E.25.1(8) wykonuje pomiary parametrów układów zabezpieczających w sieciach zasilających; E.25.1(9) diagnozuje i lokalizuje usterki w sieciach zasilających; E.25.1(10) dobiera podzespoły izolacyjne w zależności od warunków pracy; E.25.1(11) wymienia uszkodzony osprzęt instalacyjny;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 64

E.25.1(12) prowadzi dokumentację eksploatacji sieci zasilających. E.25.2(1) montuje elementy składowe linii trakcyjnych kolejowych, tramwajowych i metra; E.25.2(2) wykonuje kotwienia wszystkich typów sieci zasilających; E.25.2(3) montuje urządzenia elektryczne z elementów składowych układów sterowania i zabezpieczeń; E.25.2(4) wykonuje profilowanie sieci zasilających pod wiaduktami i w tunelach; E.25.2(5) wykonuje prace eksploatacyjne w podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych; E.25.2(6) wykonuje prace instalacyjno-montażowe transformatorów energetycznych, urządzeń rozdzielczo-zabezpieczających i prostownikowych oraz przyrządów pomiarowych w stacjach trakcyjnych zasilających linie kolejowe, tramwajowe i metra; E.25.2(7) wykonuje pomiary parametrów linii urządzeń trakcyjnych; E.25.2(8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej; E.25.2(9) wykonuje okresowe przeglądy oraz prace konserwacyjne sieci trakcyjnych; E.25.2(10) diagnozuje i lokalizuje uszkodzenia w liniach i stacjach trakcyjnych; E.25.2(11) wymienia uszkodzone podzespoły elektryczne; E.25.2(12) prowadzi dokumentację eksploatacji trakcji elektrycznej E.26.1(1) charakteryzuje środki transportu szynowego; E.26.1(2) charakteryzuje nadwozia i podwozia środków transportu szynowego; E.26.1(3) charakteryzuje napędy i elementy jezdne wraz z hamulcami środków transportu szynowego; E.26.1(4) klasyfikuje elementy taboru szynowego: wózków taborowych, zestawów kołowych, zawieszenia silników trakcyjnych, przekładni, prądnic oświetleniowych oraz przetwornic w wagonach; E.26.1(5) rozpoznaje przekładnie mechaniczne, przekładnie hydrauliczne i przekładnie elektryczne oraz ich charakterystyki; E.26.1(6) dobiera materiały do budowy i montażu środków transportu szynowego; E.26.1(7) dobiera i montuje silniki elektryczne i urządzenia pomocnicze stosowane w taborze szynowym zgodnie z dokumentacją; E.26.1(8) montuje i reguluje elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego; E.26.1(9) montuje urządzenia wyposażenia elektrycznego taboru szynowego; E.26.1(10) montuje urządzenia pneumatyczne i hydrauliczne taboru szynowego; E.26.1(11) wykonuje pomiary wielkości fizycznych w urządzeniach i mechanizmach środków transportu szynowego. E.26.2(1) eksploatuje elementy taboru szynowego: wózki i zestawy kołowe, silniki trakcyjne, przekładnie, prądnice oświetleniowe oraz przetwornice w wagonach; E.26.2(2) obsługuje urządzenia sprzęgowe i zderzne oraz ich połączenia elektryczne; E.26.2(3) obsługuje i naprawia urządzenia grzejne, wentylacyjne i klimatyzacyjne taboru szynowego; E.26.2(4) sprawdza, reguluje i naprawia urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych pojazdów kolejowych; E.26.2(5) posługuje się technologią cyfrową w diagnostyce i obsłudze pojazdów kolejowych, tramwajów i metra; E.26.2(6) lokalizuje i usuwa usterki w zespołach i podzespołach automatyki taboru szynowego;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 65

E.26.2(7) wymienia i regeneruje podzespoły taboru szynowego; E.26.2(8) analizuje schematy ideowe i montażowe obwodów elektrycznych, maszyn i urządzeń w taborze szynowym; E.26.2(9) obsługuje urządzenia elektryczne i elektroniczne stosowane w taborze szynowym; E.26.2(10) dokonuje oględzin i prowadzi badania techniczne urządzeń i podzespołów taboru szynowego; E.26.2(11) wykonuje pomiary dopuszczalnego zużycia części i elementów ruchomych w taborze szynowym; E.26.2(12) diagnozuje stan techniczny pojazdu kolejowego, tramwaju i metra; E.26.2(13) przygotowuje pojazdy kolejowe do ruchu; E.26.2(14) dobiera pojazdy kolejowe do realizacji zadań przewozowych; E.26.2(15) sporządza plan pracy pojazdów kolejowych oraz plan ich obsługi; E.26.2(16) wykorzystuje charakterystyki prędkości i sił pociągowych pojazdów do obliczeń trakcyjnych; E.26.2(17) oblicza dopuszczalną masę pojazdów kolejowych w składzie pociągów; E.26.2(18) obsługuje systemy lokalizacji pojazdów trakcyjnych; E.26.2(19) przestrzega procedur postępowania w wypadkach i wydarzeniach kolejowych taboru szynowego; E.26.2(20) prowadzi dokumentację eksploatacji środków transportu szynowego.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 66

Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA (tabela 2)

Naz

wa

prz

edm

iotu

Efekty kształcenia

/umiejętności, wiedza oraz kompetencje personalne i społeczne/

Uczeń:

Efek

ty w

spól

ne d

la

wsz

ystk

ich

zaw

odów

/

wsp

ólne

dla

zaw

odów

w

ram

ach

obsz

aru

E /

kwal

ifika

cje

E.25

. i E

.26.

klasa

liczb

a go

dzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliz

ację

efe

któw

ks

ztał

ceni

a I II III IV

I sem

estr

II se

mes

tr

I sem

estr

II se

mes

tr

I sem

estr

II se

mes

tr

I sem

estr

II se

mes

tr

Kształcenie zawodowe teoretyczne

Elek

trot

echn

ika

i ele

ktro

nika

BHP (5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP

X X 10

BHP (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; X X PKZ (E.a) (1) posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki;

PKZ(E.a)

X X

110

PKZ (E.a) (2) opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym; X X PKZ (E.a) (3) interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym; X X PKZ (E.a) (4) wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); X X PKZ (E.a) (5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych; X X

PKZ (E.a) (6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne; X X PKZ (E.a) (7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych; X X PKZ (E.a) (8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych; X X

łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot 120

Siec

i za

sila

jące

i tr

akcj

a BHP (9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP X X X X X X

5

PKZ (E.a) (9) posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych; PKZ(E.a)

X X X X X X 30 PKZ (E.a) (12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie

dokumentacji technicznej; X X X X X X

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 67

PKZ (E.a) (18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; X X X X X X PKZ (E.d ) (1) rozróżnia i określa elementy drogi kolejowej;

PKZ(E.d) X X X X X X

35 PKZ (E.d ) (3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego; X X X X X X PKZ (E.d ) (4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym; X X X X X X E.25.1 (1) rozpoznaje przewody elektryczne i osprzęt instalacyjny;

E.25.

X X X X X X

200

E.25.1 (2) rozpoznaje przebieg drogi przesyłania, rozdziału i odbioru energii elektrycznej; X X X X X X E.25.1 (3) dobiera, instaluje i sprawdza środki ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym;

X X X X X X

E.25.1 (10) dobiera podzespoły izolacyjne w zależności od warunków pracy; X X X X X X E.25.1 (12) prowadzi dokumentację eksploatacji sieci zasilających; X X X X X X E.25.2 (1) montuje elementy składowe linii trakcyjnych kolejowych, tramwajowych i metra; X X X X X X E.25.2 (4) wykonuje profilowanie sieci zasilających pod wiaduktami i w tunelach; X X X X X X E.25.2 (6) wykonuje prace instalacyjno-montażowe transformatorów energetycznych, urządzeń rozdzielczo-zabezpieczających i prostownikowych oraz przyrządów pomiarowych w stacjach trakcyjnych zasilających linie kolejowe, tramwajowe i metra;

X X X X X X

E.25.2 (12) prowadzi dokumentację eksploatacji sieci zasilających; X X X X X X OMZ (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;

OMZ

X X X X X X OMZ (2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; X X X X X X OMZ (3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; X X X X X X OMZ (4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; X X X X X X OMZ (5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;

X X X X X X

łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot 270

Środ

ki tr

ansp

ortu

sz

ynow

ego

BHP (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;

BHP

X X X X X

5

PKZ (E.a) (12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej;

PKZ(E.a)

X X X X X

35 PKZ (E.a) (17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie;

X X X X X

PKZ (E.a) (18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; X X X X X

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 68

PKZ (E.d ) (3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego; PKZ(E.d)

X X X X X 30

PKZ (E.d ) (4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym. X X X X X E.26.1 (1) charakteryzuje środki transportu szynowego;

E.26.

X X X X X

200

E.26.1 (2) charakteryzuje nadwozia i podwozia środków transportu szynowego; X X X X X E.26.1 (3) charakteryzuje napędy i elementy jezdne wraz z hamulcami środków transportu szynowego; X X X X X E.26.1 (4) klasyfikuje elementy taboru szynowego: wózków taborowych, zestawów kołowych, zawieszenia silników trakcyjnych, przekładni, prądnic oświetleniowych oraz przetwornic w wagonach;

X X X X X

E.26.1 (5) rozpoznaje przekładnie mechaniczne, przekładnie hydrauliczne i przekładnie elektryczne oraz ich charakterystyki;

X X X X X

E.26.1 (6) dobiera materiały do budowy i montażu środków transportu szynowego; X X X X X E.26.2 (8) analizuje schematy ideowe i montażowe obwodów elektrycznych, maszyn i urządzeń w taborze szynowym;

X X X X X

E.26.2 (14) dobiera pojazdy kolejowe do realizacji zadań przewozowych; X X X X X E.26.2 (15) sporządza plan pracy pojazdów kolejowych oraz plan ich obsługi; X X X X X E.26.2 (16) wykorzystuje charakterystyki prędkości i sił pociągowych pojazdów do obliczeń trakcyjnych; X X X X X E.26.2 (17) oblicza dopuszczalną masę pojazdów kolejowych w składzie pociągów; X X X X X E.26.2 (19) przestrzega procedur postępowania w wypadkach i wydarzeniach kolejowych taboru szynowego;

X X X X X

E.26.2 (20) prowadzi dokumentację eksploatacji środków transportu szynowego. X X X X X KPS (1) przestrzega zasad kultury i etyki;

KPS X X X X X

KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X X X X X KPS (4) jest otwarty na zmiany; X X X X X

łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot 270

Dzia

łaln

ość

gosp

odar

cza

w

tran

spor

cie

PDG (1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; X X

25

PDG (2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PDG

X X

PDG (3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; X X PDG (4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi, X X PDG (5) analizuje działania prowadzone przez firmy funkcjonujące w branży; X X

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 69

PDG (6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; X X PDG (7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;

X X

PDG (8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; X X PDG (9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

X X

PDG (10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; X X PDG (11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarcze;. X X BHP (1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

BHP

X X

5 BHP (2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

X X

BHP (3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

X X

KPS (1) przestrzega zasad kultury i etyki;

KPS

X X KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X X KPS (4) jest otwarty na zmiany; X X KPS (5) potrafi radzić sobie ze stresem; X X KPS (7) przestrzega tajemnicy zawodowej; X X KPS (9) potrafi negocjować warunki porozumień; X X

łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot 30

Języ

k ob

cy w

tr

ansp

orci

e sz

ynow

ym JOZ (1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz

fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;

JOZ

X X X

60

JOZ (2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;

X X X

JOZ (3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;

X X X

JOZ (4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

X X X

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 70

JOZ (5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji; X X X łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot 60

Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe teoretyczne 750 Kształcenie zawodowe praktyczne

Mie

rnic

two

z dia

gnos

tyką

w tr

ansp

orci

e sz

ynow

ym

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP

X X X X

10 BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

X X X X

BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; X X X X PKZ (E.a) (10) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych;

PKZ(E.a)

X X X X

30

PKZ (E.a) (14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych i elektronicznych;

X X X X

PKZ (E.a) (15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych;

X X X X

PKZ (E.a) (16) przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów; X X X X PKZ (E.a) (18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; X X X X E.25.1 (7) wykonuje pomiary parametrów elektrycznych sieci zasilających;

E.25.

X X X X

40

E.25.1 (8) wykonuje pomiary parametrów układów zabezpieczających w sieciach zasilających; X X X X E.25.1 (9) diagnozuje i lokalizuje usterki w sieciach zasilających; X X X X E.25.2 (7) wykonuje pomiary parametrów linii urządzeń trakcyjnych; X X X X E.25.2 (8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej; X X X X E.25.2 (10) diagnozuje i lokalizuje uszkodzenia w liniach i stacjach trakcyjnych; X X X X E.26.1 (11) wykonuje pomiary wielkości fizycznych w urządzeniach i mechanizmach środków transportu szynowego;

E.26.

X X X X

40 E.26.2 (5) posługuje się technologią cyfrową w diagnostyce i obsłudze pojazdów kolejowych, tramwajów i metra;

X X X X

E.26.2 (11) wykonuje pomiary dopuszczalnego zużycia części i elementów ruchomych w taborze szynowym;

X X X X

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 71

E.26.2 (12) diagnozuje stan techniczny pojazdu kolejowego tramwaju i metra; X X X X łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot 120

Mon

taż i

utr

zym

anie

siec

i zas

ilają

cych

i tr

akcj

i ele

ktry

czne

j

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP

X X X X

10 BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

X X X X

BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; X X X X PKZ (E.a) (13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych;

PKZ(E.a)

X X X X

60

E.25.1 (4) wykonuje instalację elektryczną i sprawdza jej działanie;

E.25.

X X X X

170

E.25.1 (5) łączy przewody sieci zasilającej zgodnie z dokumentacją; X X X X E.25.1 (6) montuje w sieciach zasilających urządzenia rozdzielcze, pomiarowe i zabezpieczające; X X X X E.25.1 (11) wymienia uszkodzony osprzęt instalacyjny; X X X X E.25.2 (1) montuje elementy składowe linii trakcyjnych kolejowych, tramwajowych i metra; X X X X

E.25.2 (2) wykonuje kotwienia wszystkich typów sieci zasilających; X X X X E.25.2 (3) montuje urządzenia elektryczne z elementów składowych układów sterowania i zabezpieczeń; X X X X E.25.2(5) wykonuje prace eksploatacyjne w podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych; X X X X E.25.2 (6) wykonuje prace instalacyjno-montażowe transformatorów energetycznych, urządzeń rozdzielczo-zabezpieczających i prostownikowych oraz przyrządów pomiarowych w stacjach trakcyjnych zasilających linie kolejowe, tramwajowe i metra;

X X X X

E.25.2 (8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej; X X X X E.25.2 (9) wykonuje okresowe przeglądy oraz prace konserwacyjne sieci trakcyjnych; X X X X

OMZ (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ

X X X X OMZ (2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; X X X X OMZ (3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; X X X X KPS (6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;

KPS X X X X

KPS (8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; X X X X KPS (10) współpracuje w zespole; X X X X

łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot 240

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 72

Eks

ploa

tacj

a śr

odkó

w tr

ansp

ortu

szyn

oweg

o

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP

X X X

10 BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

X X X

BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; X X X KPS (3) przewiduje skutki podejmowanych działań;

KPS

X X X

KPS (5) potrafi radzić sobie ze stresem; X X X KPS (10) współpracuje w zespole; X X X PKZ (E.a ) (11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej;

PKZ(E.a) X X X

30 PKZ (E.a ) (17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie;

X X X

PKZ (E.d) (2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej; PKZ(E.d) X X 10 E.26.1 (7) dobiera i montuje silniki elektryczne i urządzenia pomocnicze stosowane w taborze szynowym zgodnie z dokumentacją;

E.26.

X X X

190

E.26.1 (8) montuje i reguluje elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego; X X X E.26.1 (9) montuje urządzenia wyposażenia elektrycznego taboru szynowego; X X X E.26.1 (10) montuje urządzenia pneumatyczne i hydrauliczne taboru szynowego; X X X E.26.2 (1) eksploatuje elementy taboru szynowego: wózki i zestawy kołowe, silniki trakcyjne, przekładnie, prądnice oświetleniowe oraz przetwornice w wagonach;

X X X

E.26.2 (2) obsługuje urządzenia sprzęgowe i zderzne oraz ich połączenia elektryczne; X X X E.26.2 (3) obsługuje i naprawia urządzenia grzejne, wentylacyjne i klimatyzacyjne taboru szynowego; X X X E.26.2 (4) sprawdza, reguluje i naprawia urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych pojazdów kolejowych;

X X X

E.26.2 (6) lokalizuje i usuwa usterki w zespołach i podzespołach automatyki taboru szynowego; X X X E.26.2 (7) wymienia i regeneruje podzespoły taboru szynowego; X X X E.26.2 (9) obsługuje urządzenia elektryczne i elektroniczne stosowane w taborze szynowym; X X X E.26.2 (10) dokonuje oględzin i prowadzi badania techniczne urządzeń i podzespołów taboru szynowego; X X X E.26.2 (13) przygotowuje pojazdy kolejowe do ruchu; X X X E.26.2 (18) obsługuje systemy lokalizacji pojazdów trakcyjnych; X X X

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 73

OMZ (4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;

OMZ

X X X OMZ (5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;

X X X

OMZ (6) komunikuje się ze współpracownikami X X X

łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot 240

Prak

tyki

zaw

odow

e

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP

X X

5 BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

X X

BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; X X PKZ (E.a ) (11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a) X X 25 PKZ (E.d) (2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej;

PKZ(E.d) X X

20

PKZ (E.d ) (3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego; X X PKZ (E.d ) (4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym; X X E.25.1 (5) łączy przewody sieci zasilającej zgodnie z dokumentacją;

E.25.

X X

110

E.25.1 (11) wymienia uszkodzony osprzęt instalacyjny; X X E.25.2 (2) wykonuje kotwienia wszystkich typów sieci zasilających; X X E.25.2(5) wykonuje prace eksploatacyjne w podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych; X X E.25.2 (8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej; X X

E.25.2 (11) wymienia uszkodzone podzespoły elektrycznej; X X

łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot/pracownię 160

Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe praktyczne 750

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 74

Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA (tabela 4) Elektrotechnika i elektronika

Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń:

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

BHP (5) .określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy

BHP(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy przy obsłudze urządzeń elektrycznych; BHP(5)2. określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy przy obsłudze urządzeń elektrycznych;

BHP (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

BHP(6)1. opisać czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy obsłudze urządzeń elektrycznych; BHP(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka pod wpływem działania prądu elektrycznego; BHP(6)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w urządzeniach elektrycznych;

PKZ (E.a) (1) posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki;

PKZ (E.a) (1)1. określić podstawowe wielkości elektryczne i ich jednostki; PKZ (E.a) (1)2. posłużyć się wielkościami fizycznymi stosowanymi w elektrotechnice; PKZ(E.a) (1)3. wyjaśnić pojęcia: materiały przewodzące, półprzewodnikowe i dielektryczne; PKZ(E.a) (1)4. posłużyć się pojęciami dotyczącymi elementów obwodu elektrycznego; PKZ(E.a) (1)5. zastosować podstawowe prawa elektrotechniki dla obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego; PKZ(E.a) (1)6. wyjaśnić pojęcie układy analogowe szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych; PKZ(E.a)(1)7. wyjaśnić pojęcie układy analogowe szacowania wartości wielkości elektrycznych w układach elektronicznych; PKZ(E.a) (1)8. wyjaśnić pojęcia: kombinacyjne i sekwencyjne układy cyfrowe; PKZ(E.a) (1)9. wyjaśnić podstawowe pojęcia stosowane w elektronice, ze szczególnym uwzględnieniem elementów stosowanych w urządzeniach energoelektronicznych;

PKZ (E.a) (2) opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym; PKZ (E.a) (2)1. opisać zjawiska zachodzące w polu elektrycznym, magnetycznym i elektromagnetycznym; PKZ (E.a) (2)2. wyjaśnić zjawiska zachodzące w półprzewodnikach;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 75

PKZ (E.a) (2)3. wyjaśnić zjawiska zachodzące przy przepływie prądu stałego i przemiennego; PKZ (E.a) (2)4. opisać zjawiska związane z przepływem prądu w półprzewodnikach; PKZ (E.a) (2)5. opisać zjawiska związane z przepływem prądu w układach analogowych;

PKZ (E.a) (3) interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym;

PKZ (E.a) (3)1. wskazać prawa fizyki wykorzystywane w zjawiskach związanych z prądem przemiennym; PKZ (E.a) (3)2. określić i obliczyć wartości wielkości elektrycznych w obwodach prądu przemiennego; PKZ (E.a) (3)3. opisać zjawiska zachodzące w obwodach prądu przemiennego; PKZ (E.a) (3)4. określić rodzaje wartości prądu i napięcia w układach analogowych; PKZ (E.a) (3)5. określić rodzaj mocy wydzielonej w układach analogowych; PKZ(E.a) (3)6. określić skutki przebiegów odkształconych oraz stanów nieustalonych w obwodach elektrycznych; PKZ(E.a)(3)7. zanalizować wielkości elektryczne w badanym układzie oraz wykazać zależności między nimi;

PKZ (E.a) (4) wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ);

PKZ (E.a) (4)1. rozróżnić podstawowe parametry przebiegu sinusoidalnego;

PKZ (E.a) (4)2. obliczyć wartości wielkości opisujące przebiegi sinusoidalne; PKZ (E.a) (4)3. wyznaczyć wartości przesunięcia fazowego przebiegów sinusoidalnych prądu i napięcia; PKZ (E.a) (4)4. wykonać działania matematyczne na przebiegach sinusoidalnych; PKZ (E.a) (4)5. wyznaczyć wartości skuteczne, maksymalne i międzyszczytowe prądu i napięcia w układach analogowych; PKZ (E.a) (4)6. wyznaczyć wartości częstotliwości i okresu przebiegów sinusoidalnych prądu i napięcia w układach analogowych; PKZ (E.a) (4)7. wyznaczyć wartości przesunięcia fazowego przebiegu sinusoidalnych prądu i napięcia w układach analogowych;

PKZ (E.a) (5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych;

PKZ (E.a) (5)1. zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego;

PKZ (E.a) (5)2. zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania układów elektronicznych; PKZ (E.a) (5)3. oszacować wartości wielkości elektrycznych prostych obwodach elektrycznych i elektronicznych; PKZ (E.a) (5)4. obliczyć: rezystancję zastępczą obwodu, prądy, napięcia i moc w obwodach prądu stałego, parametry źródła napięcia w różnych stanach pracy;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 76

PKZ (E.a) (5)5. obliczyć wartości prądów fazowych i przewodowych oraz moce odbiornika trójfazowego połączonego w gwiazdę i trójkąt;

PKZ (E.a) (6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne;

PKZ (E.a) (6)1. rozpoznać elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne na podstawie symbolu graficznego, wyglądu i parametrów; PKZ (E.a) (6)2. wyjaśnić oznaczenie elementów i układów elektrycznych; PKZ (E.a) (6)3. wyjaśnić oznaczenie elementów i układów elektronicznych; PKZ (E.a) (6)4. omówić budowę i zastosowanie filtrów; PKZ (E.a) (6)5. wyjaśnić zasady działania i stosowania elektronicznych przetworników; PKZ (E.a) (6)6. omówić zasady działania układów energoelektronicznych; PKZ (E.a) (6)7. wyjaśnić zasady działania prostych układów elektronicznych;

PKZ (E.a) (7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych;

PKZ (E.a) (7)1. odczytać schematy elektryczne ideowe i montażowe; PKZ (E.a) (7)2. określić zastosowanie różnych elementów elektronicznych; PKZ (E.a) (7)3. zinterpretować charakterystyki elementów elektronicznych; PKZ (E.a) (7)4. rozróżnić poszczególne rodzaje dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń elektrycznych; PKZ (E.a) (7)5. rozróżnić poszczególne rodzaje dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń elektronicznych; PKZ (E.a) (7)6. opisać działanie układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ (E.a) (7)7.s porządzić schematy układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ (E.a) (7)8. sporządzić schematy ideowe układów analogowych i cyfrowych; PKZ (E.a) (7)9. sporządzić schematy montażowe układów analogowych i cyfrowych na podstawie schematów ideowych;

PKZ (E.a) (8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych;

PKZ (E.a) (8)1. rozróżnić parametry elementów elektrycznych;

PKZ (E.a) (8)2. rozróżnić parametry układów elektrycznych; PKZ (E.a) (8)3. rozróżnić parametry biernych, półprzewodnikowych i cyfrowych elementów elektronicznych; PKZ (E.a) (8)4. rozróżnić parametry układów analogowych; PKZ (E.a) (8)5. rozróżnić elementy dynamiczne i statyczne układów cyfrowych; PKZ (E.a) (8)6. określić podstawowe parametry elementów elektrycznych oraz elektronicznych biernych i czynnych;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 77

Sieci zasilające i trakcje elektryczne

Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń:

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(9) 1. przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy i zastosować je w pracach związanych z wykonywaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznych; BHP(9)2. przestrzegać przepisów związanych z ochroną przeciwpożarową w pracach związanych z wykonywaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznych; BHP(9)3. przestrzegać przepisów związanych z ochroną środowiska przy budowie i eksploatacji sieci zasilających i trakcji elektrycznych;

PKZ(E.a)(9) posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych;

PKZ (E.a) (9)1. odczytać proste rysunki mechaniczne i elektryczne w dokumentacji technicznej urządzeń elektrycznych i trakcyjnych; PKZ (E.a) (9)2. narysować proste schematy elektryczne i trakcyjne;

PKZ(E.a)(12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej;

PKZ(E.a)(12)1. opisać schematy blokowe układu sieci zasilających; PKZ(E.a)(12)2. opisać układy trakcji elektrycznych wraz z urządzeniami wspomagającymi; PKZ (E.a) (12)3. określić podstawowe człony układów na podstawie dokumentacji technicznej;

PKZ(E.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

PKZ(E.a)(18)1. rozróżnić programy komputerowe stosowane w budowie i eksploatacji sieci zasilających; PKZ (E.a) (18)2. dobrać programy komputerowe do obsługi i diagnozowania sieci zasilających i trakcji elektrycznych;

PKZ(E.d)(1) rozróżnia i określa elementy drogi kolejowej;

PKZ (E.d ) (1)1. rozpoznać konstrukcje drogi kolejowej z uwzględnieniem podstawowych zagadnień związanych z wymaganiami toru kolejowego i konstrukcji nawierzchni; PKZ (E.d ) (1)2. określić warunki techniczne dróg kolejowych; PKZ (E.d ) (1)3. opisać zasady utrzymania torów i rozjazdów oraz zachowania skrajni budowli i taboru w zakresie wymaganym do prawidłowej współpracy przy naprawach i pomiarach urządzeń sterowania ruchem kolejowym;

PKZ(E.d)(3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego;

PKZ (E.d ) (3)1. określić podstawy prawne funkcjonowania transportu kolejowego; PKZ (E.d ) (3)2. rozpoznać organizacje zrzeszające przedsiębiorstwa transportu kolejowego; PKZ (E.d ) (3)3. opisać najważniejsze zasady prowadzenia ruchu kolejowego; PKZ (E.d ) (3)4. zastosować procedury i technikę prowadzenia ruchu w warunkach normalnych i awaryjnych;

PKZ(E.d)(4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym.

PKZ (E.d ) (4)1. rozpoznać sygnały i wskaźniki; PKZ (E.d ) (4)2. rozróżnić sygnały na sygnalizatorach kształtowych i świetlnych; PKZ (E.d ) (4)3. rozróżnić wskaźniki ogólno-eksploatacyjne i dotyczące elektrycznych pojazdów trakcyjnych, PKZ (E.d ) (4)4. zastosować sygnały w razie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu; PKZ (E.d ) (4)5. zastosować sygnalizację dotyczącą przejazdów kolejowych;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 78

E.25.1(1) rozpoznaje przewody elektryczne i osprzęt instalacyjny

E.25.1(1)1. rozpoznać przewody elektryczne na podstawie oznaczeń i kolorów; E.25.1(1)2. rozpoznać kable elektryczne; E.25.1(1)3. rozróżnić powłoki ochronne i wyjaśnić cel ich stosowania; E.25.1(1)4. rozróżnić osprzęt instalacyjny wykorzystywany przy instalowaniu sieci trakcyjnych i trakcji elektrycznych;

E.25.1(2) rozpoznaje przebieg drogi przesyłania, rozdziału i odbioru energii elektrycznej;

E.25.1(2)1. odczytać na schematach przebieg linii kablowych, lokalizacji muf kablowych i rozgałęzień końcowych; E.25.1(2)2. opisać tory przebiegu prądu stałego i przemiennego zasilającego trakcję elektryczną; E.25.1(2)3. opisać rozpływ prądów, spadków napięć i strat mocy czynnej sieci niskiego napięcia; E.25.1(2)4. dokonać obliczeń sieci trakcyjnych;

E.25.1(3) dobiera, instaluje i sprawdza środki ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym;

E.25.1(3)1. opisać sposoby uziemiania sieci zasilających urządzeń sterowania ruchem kolejowym; E.25.1(3)2. opisać metody instalowania i sprawdzania środków ochrony przeciwporażeniowej w sieciach zasilających urządzenia sterowania ruchem kolejowym; E.25.1(3)3. określić metody ochrony odgromowej w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym;

E.25.1(10) dobiera podzespoły izolacyjne w zależności od warunków pracy;

E.25.1(10)1.określić podzespoły izolacyjne stosowane w sieciach zasilających i trakcjach elektrycznych; E.25.1(10)2. dobrać podzespoły izolacyjne w zależności od miejsca lokalizacji i zastosowania;

E.25.1(12) prowadzi dokumentację eksploatacji sieci zasilających.

E.25.1(12)1. zastosować przepisy prawa i ustalenia dystrybutora energii w zakresie prowadzenia dokumentacji; E.25.1(12)2. wypełnić dokumentację stosując procedury dystrybutora energii;

E.25.2(1) montuje elementy składowe linii trakcyjnych kolejowych, tramwajowych i metra;

E.25.2(1)1.opisać budowę sieci trakcyjnych: kolejowych, tramwajowych, trolejbusowych i metra;

E.25.2(1)2. opisać metody zawieszania sieci kompensowanych i niekompensowanych; E.25.2(1)3. opisać wpływ temperatury na sieci i stosowane rozwiązania technologiczne;

E.25.2(4) wykonuje profilowanie sieci zasilających pod wiaduktami i w tunelach;

E.25.2(4)1. określić zasady podziału sieci; E.25.2(4)2. opisać metody montowania i profilowania sieci pod wiaduktami; E.25.2(4)3. opisać metody montowania i profilowania sieci w tunelach;

E.25.2)6) wykonuje prace instalacyjno-montażowe transformatorów energetycznych, urządzeń rozdzielczo-zabezpieczających i prostownikowych oraz przyrządów pomiarowych w stacjach trakcyjnych zasilających linie kolejowe, tramwajowe i metra;

E.25.2)6)1. opisać transformatory energetyczne oraz technologie ich montażu; E.25.2)6)2. opisać stacje trakcyjno-zasilające i technologie montażu urządzeń rozdzielczo-zabezpieczających i prostowniczych; E.25.2)6)3. opisać zastosowanie kabin sekcyjnych do dostarczania energii sieci trakcyjnych; E.25.2)6)4. rozróżnić przyrządy pomiarowe instalowane w podstacjach trakcyjnych określając ich przeznaczenie;

E.25.2(12) prowadzi dokumentację eksploatacji trakcji elektrycznej.

E.25.2(12)1. zastosować przepisy prawa i ustalenia instrukcji resortowych dotyczące zakresu prowadzenia dokumentacji; E.25.2(12)2. wypełnić dokumentację eksploatacji trakcji elektrycznej;

OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 79

OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy

Środki transportu szynowego

Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń:

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

BHP(10)1. opisać metody udzielania pierwszej pomocy w różnych wypadkach; BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy przy pracach związanych z urządzeniami elektrycznymi w środkach transportu szynowego; BHP(10)3. udzielić pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia w środkach transportu szynowego;

PKZ E.a(12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej;

PKZ E.a(12)4. określić funkcję elementów i układów elektrycznych środków transportu szynowego; PKZ E.a(12)5. opisać właściwości podstawowych członów układów środków transportu szynowego na podstawie dokumentacji technicznej;

PKZ E.a(17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie;

PKZ E.a(17)1. zastosować zasady użytkowania środków transportu szynowego zgodnie z instrukcjami obsługi; PKZ E.a(17)2. zastosować Polskie Normy i normy branżowe w zakresie budowy i użytkowania maszyn i urządzeń elektrycznych; PKZ E.a(17)3.wykorzystać katalogi i instrukcje do doboru części i elementów środków transportu szynowego;

PKZ E.a(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

PKZ E.a(18)4. rozróżnić programy komputerowe stosowane w środkach transportu szynowego; PKZ E.a(18)5. dobrać programy komputerowe do diagnozowania środków transportu szynowego;

PKZ E.d(3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego;

PKZ (E.d ) (3)5. opisać podstawowe zadania Urzędu Transportu Kolejowego; PKZ (E.d ) (3)6. ocenić przydatność do ruchu wagonów i pojazdów trakcyjnych na podstawie obowiązujących przepisów; PKZ (E.d ) (3)7. opisać procedury postępowania w razie awarii urządzeń sterowania ruchem kolejowym; PKZ (E.d ) (3)8. zastosować procedury postępowania w stanach awaryjnych, zagrożenia bezpieczeństwa ruchu oraz w wypadkach taboru szynowego;

PKZ E.d(4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym.

PKZ (E.d ) (4)6. określić postępowanie maszynisty po rozpoznaniu sygnału na sygnalizatorze; PKZ (E.d ) (4)7. ocenić prawidłowość działania urządzeń sterowania ruchem kolejowym po działaniu urządzeń sygnalizacyjnych;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 80

PKZ (E.d ) (4)8. dostosować prędkość jazdy do wskazań sygnałów i wskaźników; PKZ (E.d ) (4)9. zastosować procedury w razie nieprzewidzianego zatrzymania pociągu;

E.26.1(1) charakteryzuje środki transportu szynowego; E.26.1(1)1. sklasyfikować środki transportu szynowego; E.26.1(1)2. rozpoznać oznakowanie taboru szynowego; E.26.1(1)3. zastosować przepisy i normy międzynarodowe w wymaganiach technicznych dla taboru szynowego;

E.26.1(2) charakteryzuje nadwozia i podwozia środków transportu szynowego;

E.26.1(2)1. określić elementy podwozia taboru szynowego; E.26.1(2)2. opisać stosowane instrukcje podwozi środków transportu szynowego; E.26.1(2)3. określić zasady obsługi technicznej wagonów i pojazdów trakcyjnych; E.26.1(2)4. określić elementy nadwozia wagonów w zależności od rodzaju wagonów;

E.26.1(3) charakteryzuje napędy i elementy jezdne wraz z hamulcami środków transportu szynowego;

E.26.1(3)1. określić rodzaje i elementy napędów środków transportu szynowego; E.26.1(3)2. określić wymagania techniczne elementów jezdnych taboru szynowego; E.26.1(3)3. określić elementy układów hamulcowych taboru szynowego;

E.26.1(4) klasyfikuje elementy taboru szynowego: wózków taborowych, zestawów kołowych, zawieszenia silników trakcyjnych, przekładni, prądnic oświetleniowych oraz przetwornic w wagonach;

E.26.1(4)1. sklasyfikować elementy taboru szynowego; E.26.1(4)2. opisać zestawy kołowe i wózki taborowe; E.26.1(4)3. określić zasady zawieszania silników trakcyjnych; E.26.1(4)4. scharakteryzować przekładnie, prądnice i przetwornice w taborze szynowym;

E.26.1(5) rozpoznaje przekładnie mechaniczne, przekładnie hydrauliczne i przekładnie elektryczne oraz ich charakterystyki;

E.26.1(5)1. rozpoznać przekładnie mechaniczne i określić ich charakterystyki; E.26.1(5)2. rozpoznać przekładnie hydrauliczne i określić ich charakterystyki; E.26.1(5)3.rozpoznać przekładnie elektryczne i określić ich charakterystyki;

E.26.1(6) dobiera materiały do budowy i montażu środków transportu szynowego

E.26.1(6)1. rozpoznać materiały stosowane w konstrukcjach taboru szynowego; E.26.1(6)2. dobrać materiały do podzespołów mechanicznych stosowanych w konstrukcjach elektrycznych; E.26.1(6)3. określić cechy i zastosowanie połączeń mechanicznych stosowanych w montażu urządzeń elektrycznych;

E.26.2(8) analizuje schematy ideowe i montażowe obwodów elektrycznych, maszyn i urządzeń w taborze szynowym;

E.26.2(8)1. rozróżnić rodzaje dokumentacji środków transportu szynowego; E.26.2(8)2. zanalizować schematy ideowe obwodów elektrycznych maszyn i urządzeń w taborze szynowym; E.26.2(8)3. zanalizować i wykorzystać schematy montażowe obwodów elektrycznych w taborze szynowym;

E.26.2(14) dobiera pojazdy kolejowe do realizacji zadań przewozowych;

E.26.2(14)1. podzielić pojazdy pod względem wykonywanej pracy przewozowej; E.26.2(14)2. określić zasady gospodarki pojazdami trakcyjnymi; E.26.2(14)3. dobrać pojazd trakcyjny do zaplanowanej pracy przewozowej;

E.26.2(15) sporządza plan pracy pojazdów kolejowych oraz plan ich obsługi;

E.26.2(15)1. określić całkowity i eksploatacyjny obrót pracy pojazdu trakcyjnego; E.26.2(15)2. określić sposoby obsługi pociągów; E.26.2(15)3. sporządzić plan pracy pojazdów trakcyjnych; E.26.2(15)4.s porządzić plan obsługi pojazdów kolejowych;

E.26.2(16) wykorzystuje charakterystyki prędkości i sił E.26.2(16)1. określić przeznaczenie charakterystyki prędkości i sił pociągowych do obliczeń trakcyjnych;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 81

pociągowych pojazdów do obliczeń trakcyjnych; E.26.2(16)2. dobrać na podstawie charakterystyki prędkości i sił pociągowych optymalne warunki jazdy; E.26.2(17) oblicza dopuszczalną masę pojazdów kolejowych w składzie pociągów;

E.26.2(17)1. obliczyć masę pociągu; E.26.2(17)2. dobrać masę pociągu do określonych warunków jazdy; E.26.2(17)3. dobrać sposób hamowania dla określonej masy i rodzaju pociągu;

E.26.2(19) przestrzega procedur postępowania w wypadkach i wydarzeniach kolejowych taboru szynowego;

E.26.2(19)1. zastosować przepisy regulujące postępowanie w wypadkach i incydentach kolejowych; E.26.2(19)2. opisać procedury postępowania w razie wypadku lub incydentu kolejowego; E.26.2(19)3. określić organy i metody badania wypadków i incydentów kolejowych;

E.26.2(20) prowadzi dokumentację eksploatacji środków transportu szynowego.

E.26.2(20)1. zastosować przepisy prawa w zakresie prowadzenia dokumentacji, eksploatacji środków transportu szynowego; E.26.2(20)2. wypełnić dokumentację eksploatacji pojazdów trakcyjnych;

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań KPS(4) jest otwarty na zmiany

Język obcy w transporcie szynowym

Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń:

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;

JOZ(1)1. posłużyć się specjalistycznym słownictwem stosowanym w transporcie kolejowym; JOZ(1)2. obsłużyć klienta w języku obcym; JOZ(1)3. zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu; JOZ(1)4. przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej; JOZ(1)5. porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo zawodowe;

JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;

JOZ(2)1. określić czynności związane z obsługą klienta; JOZ(2)2. zaplanować rozmowę ofertową w języku obcym zawodowym; JOZ(2)3.przeprowadzić rozmowę na temat działalności gospodarczej firmy; JOZ(2)4. zastosować zwroty grzecznościowe w rozmowach ofertowych i usługowych; JOZ(2)5. posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych; JOZ(2)6. odpowiedzieć na pytania stawiane przez zainteresowanych działalnością firmy w języku obcym; JOZ(2)7. wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w zawodzie technik automatyk sterowania ruchem kolejowym;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 82

JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;

JOZ(3)1. przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim; JOZ(3)2. sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu; JOZ(3)3. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotyczącą działalności firmy; JOZ(3)4. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad obsługi urządzeń stosowanych w branży kolejowej; JOZ(3)5. zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego; JOZ(3)6. odczytać informacje o wykonywanych usługach w języku obcym; JOZ(3)7. odczytać zamieszczone na urządzeniach informacje w języku obcym;

JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

JOZ(4)1. przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac i usług; JOZ(4)2. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące urządzeń stosowanych w transporcie kolejowym; JOZ(4)3. przetłumaczyć informacje zamieszczone na maszynach w języku obcym; JOZ(4)4. wysłuchać wypowiedzi w języku obcym zgodnie z zasadami aktywnego słuchania; JOZ(4)5. porozumieć się z zespołem w języku obcym.

JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji

JOZ(5)1. skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową; JOZ(5)2. określić zawartość przesyłki na podstawie obcojęzycznych informacji zawartych na opakowaniu; JOZ(5)3. wyszukać w różnych źródłach informacje na temat usług wykonywanych przez firmę; JOZ (5)4. przetłumaczyć oferty szkoleniowe dla branży kolejowej.

Działalność gospodarcza w transporcie szynowym

Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń:

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;

PDG(1)1. rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(1)2. określić pojęcia: mikro, małe, średnie, duże przedsiębiorstwo;

PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PDG(2)1. omówić przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego, PDG(2)2. omówić przepisy prawa podatkowego, PDG(2)3. omówić przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(2)4. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 83

PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(3)1. omówić przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)2. zanalizować przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w transporcie kolejowym; PDG(3)3. rozpoznać przepisy regulujące nieprzestrzeganie prawa z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)4. skorzystać z przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej,

PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;

PDG(4)1. wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w transporcie kolejowym; PDG(4)2. określić powiązania pomiędzy podmiotami gospodarczymi w transporcie szynowym; PDG(4)3. określić powiązania przedsiębiorstwa transportu kolejowego z otoczeniem;

PDG(5) analizuje działania prowadzone przez firmy funkcjonujące w branży;

PDG(5)1. dokonać analizy działalności gospodarczej w branży na rynku miejscowym; PDG(5)2. dokonać analizy czynników kształtujących popyt na oferowane usługi ; PDG(5)3. porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne;

PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;

PDG(6)1. opisać procedury wykonywania usług w przedsiębiorstwach transportowych funkcjonujących na rynku; PDG(6)2. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie wykonywania usług; PDG(6)3. ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami w branży transportu kolejowego; PDG(6)4. zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania usług na rynku;

PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej

PDG(7)1. opracować procedurę postępowania przy założeniu własnej działalności gospodarczej; PDG(7)2. wybrać formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej; PDG(7)3. sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(7)4. wybrać formę opodatkowania działalności gospodarczej; PDG(7)5. sporządzić biznesplan dla wybranej działalności gospodarczej w transporcie kolejowym;

PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej

PDG(8)1. zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii; PDG(8)2. rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism; PDG(8)3. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(8)4. wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie; PDG(8)5. wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy;

PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

PDG(9)1. obsłużyć biurowe urządzenia techniczne; PDG(9)2. zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(9)3. obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności gospodarczej;

PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;

PDG(10)1. rozróżnić elementy marketingu mix; PDG(10)2. dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(10)3. opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb klientów; PDG(10)4. zanalizować potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 84

PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej

PDG(11)1. określić składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej; PDG(11)2. określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy; PDG(11)3. określić możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności gospodarczej;

BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska ergonomią

BHP(1)1. rozróżnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; BHP(1)2. rozróżnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową; BHP(1)3. rozróżnić pojęcia związane z ochroną środowiska w procesie pracy; BHP(1)4. wykorzystać zasady ergonomii na stanowisku pracy;

BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce

BHP(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP((2)2. rozróżnić zadania i uprawnienia służby bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie zakładu pracy; BHP(2)3. rozróżnić zadania i uprawnienia administracji państwa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

BHP(3)1. określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP (3)2. określić obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)3. rozpoznać akty prawne określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców;

KPS (1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS (4) jest otwarty na zmiany; KPS (5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS (7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS (9) potrafi negocjować warunki porozumienia;

Miernictwo z diagnostyką w transporcie szynowym

Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń:

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(4)1. określić zagrożenia dla zdrowia i życia związane z wykonywaniem pomiarów i diagnostyki w elektroenergetyce; BHP(4)2. określić zagrożenia dla środowiska związane z diagnostyką urządzeń trakcyjnych i taboru szynowego;

BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)1. zorganizować stanowisko pomiarowe zgodnie z przepisami i wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(7)2. zorganizować stanowisko diagnostyczne zgodnie z wymaganiami ergonomii oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 85

BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

BHP(8) 1. dobrać środki ochrony indywidualnej do dokonywania pomiarów; BHP(8)2. dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywania pomiarów i diagnostyki;

PKZ (E.a ) (10) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych;

PKZ (E.a ) (10)1. wykonać podstawowe rodzaje obróbki metali i stopów stosowanych w urządzeniach elektrycznych; PKZ (E.a ) (10)2. posłużyć się przyrządami pomiarowymi wielkości mechanicznych i elektrycznych; PKZ (E.a ) (10)3. przygotować końcówki przewodów do montażu; PKZ (E.a ) (10)4. przylutować złącza do kabli wielożyłowych; PKZ (E.a ) (10)5. zamontować elementy elektroniczne na płytce drukowanej; PKZ (E.a ) (10)6. dobrać przyrządy i metody pomiarowe do badanego układu;

PKZ (E.a ) (14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych i elektronicznych;

PKZ (E.a ) (14)1. zestawić układy pomiarowe; PKZ (E.a ) (14)2. zastosować odpowiednie metody pomiarowe; PKZ (E.a ) (14)3. zanalizować schematy ideowe prostych przyrządów pomiarowych; PKZ (E.a ) (14)4. rozróżnić układy pomiarowe stosowane do pomiaru parametrów, elementów elektronicznych i układów elektroniki;

PKZ (E.a ) (15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych;

PKZ (E.a ) (15)1. zmierzyć napięcie i natężenie prądu w badanym układzie oraz wykorzystać należności między nimi; PKZ (E.a ) (15)2. zmierzyć parametry elementów RLC; PKZ (E.a ) (15)3. zmierzyć moc odbiornika prądu stałego oraz odbiorników jednofazowych i trójfazowych; PKZ (E.a ) (15)4. zbadać przebiegi prądu i napięcia w układach prostowników sterowanych i niesterowanych zastosowaniem filtrów i bez filtrów; PKZ (E.a) (15)5. zanalizować działanie układów elektronicznych cyfrowych: bramek logicznych, przerzutników, multiplekserów i demultiplekserów, liczników i rejestrów na podstawie pomiarów; PKZ (E.a ) (15)6. dobrać zabezpieczenie nadmiarowo-prądowe, różnicowo prądowe obwodu elektrycznego do wykonywanych pomiarów;

PKZ (E.a ) (16) przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów;

PKZ (E.a ) (16)1. sporządzić charakterystyki badanych urządzeń na podstawie wykonanych pomiarów; PKZ (E.a ) (16)2. oszacować błędy pomiaru; PKZ (E.a ) (16)3. sporządzić protokół pomiarów i sprawozdanie; PKZ (E.a ) (16)4. wykorzystać komputer do obróbki wyników pomiarów w postaci tabel i wykresów;

PKZ (E.a ) (18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań;

PKZ (E.a ) (18)1. wykorzystać programy komputerowe do symulacji pomiarów elektrycznych i elektronicznych; PKZ (E.a ) (18)2. wykorzystać programy do opracowania wyników i analizy powstałych błędów pomiarów;

E.25.1(7) wykonuje pomiary parametrów elektrycznych sieci zasilających

E.25.1(7)1. dobrać przyrządy do wykonania pomiarów sieci zasilających; E.25.1(7)2. wykonać pomiary sieci zasilających;

E.25.1(8) wykonuje pomiary parametrów układów zabezpieczających w sieciach zasilających

E.25.1(8)1. dobrać przyrządy do wykonania pomiarów układów zabezpieczających; E.25.1(8)2. wykonać pomiary układów zabezpieczających w sieciach zasilających;

E.25.1(9) diagnozuje i lokalizuje usterki w sieciach E.25.1(9)1. opracować wyniki prowadzonych pomiarów w sieciach zasilających;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 86

zasilających E.25.1(9)2. zdiagnozować i ustalić usterki w sieciach zasilających; E.25.1(9)3. dokonać regulacji napięcia w sieciach zasilających;

E.25.2(7) wykonuje pomiary parametrów linii urządzeń trakcyjnych

E.25.2(7)1. dobrać przyrządy do pomiarów sieci i urządzeń trakcyjnych; E.25.2(7)2. wykonać pomiary rozpływów prądu i spadków napięcia w sieciach trakcyjnych;

E.25.2(8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej E.25.2(8)1. sprawdzić współdziałanie wyłączników kabiny sekcyjnej i podstacji trakcyjnej; E.25.2(8)2. opracować wyniki pomiarów sieci trakcyjnych i podzespołów; E.25.2(8)3. ocenić stan podzespołów na podstawie wyników pomiarów;

E.25.2(10) diagnozuje i lokalizuje uszkodzenia w liniach i stacjach trakcyjnych;

E.25.2(10)1. zlokalizować uszkodzenia w sieci i podstacjach trakcyjnych na podstawie zawiadomienia; E.25.2(10)2. zdiagnozować uszkodzenia i opracować jego usunięcia; E.25.2(10)3. wykonać pomiary sieci lub urządzenia trakcyjnego po usunięciu uszkodzenia;

E.26.1(11) wykonuje pomiary wielkości fizycznych w urządzeniach i mechanizmach środków transportu szynowego.

E.26.1(11)1. wykonać pomiary parametrów zewnętrznych taboru szynowego; E.26.1(11)2. wykonać pomiary parametrów ruchu pojazdów trakcyjnych i ich urządzeń napędowych;

E.26.2(5) posługuje się technologią cyfrową w diagnostyce i obsłudze pojazdów kolejowych, tramwajów i metra;

E.26.2(5)1. dobrać programy komputerowe do diagnozowania i obsługi taboru szynowego; E.26.2(5)2. wykonać diagnostykę i obsługę taboru szynowego z wykorzystaniem programów komputerowych;

E.26.2(11) wykonuje pomiary dopuszczalnego zużycia części i elementów ruchomych w taborze szynowym

E.26.2(11)1. wykonać pomiary zużycia zestawów kołowych; E.26.2(11)2. wykonać pomiary zużycia klocków i tarcz hamulcowych; E.26.2(11)3. wykonać pomiary zużycia pantografów;

E.26.2(12) diagnozuje stan techniczny pojazdu kolejowego, tramwaju i metra

E.26.2(12)1. dobrać urządzenia do wykonania diagnostyki; E.26.2(12)2. wykonać diagnostykę taboru szynowego; E.26.2(12)3. ocenić stan techniczny taboru szynowego na podstawie przeprowadzonej diagnostyki;

Montaż i utrzymanie sieci zasilających i trakcji elektrycznej

Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń:

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(4)3. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonaniem montażu i utrzymania sieci zasilających i trakcji elektrycznej; BHP(4)4. przewidzieć zagrożenia dla środowiska związane z wykonaniem montażu i utrzymania sieci zasilających i trakcji elektrycznej;

BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

BHP(7)3. zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania sieci zasilających; BHP(7)4. zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 87

przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

BHP(8)3. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania sieci zasilających; BHP(8)4 . dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych;

PKZ(E.a)(13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych;

PKZ(E.a)(13)1. wykonać połączenie sieci zasilających na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a)(13)2. zamontować i wymontować elementy elektryczne i elektroniczne wspomagające sieci zasilające i trakcie elektryczne; PKZ(E.a)(13)3. wykonać połączenia transformatorów, wyłączników, bezpieczników, styczników i przekaźników z siecią zasilającą na podstawie schematów ideowych i montażowych;

E.25.1(4) wykonuje instalację elektryczną i sprawdza jej działanie E.25.1(4)1. dobrać elementy instalacji elektrycznej; E.25.1(4)2. wyznaczyć trasy instalacji elektrycznej; E.25.1(4)3. zmontować instalację elektryczną i sprawdzić jej działanie;

E.25.1(5) łączy przewody sieci zasilającej zgodnie z dokumentacją E.25.1(5)1. dobrać przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; E.25.1(5)2. dobrać elementy do łączenia przewodów; E.25.1(5)3. łączyć przewody zgodnie z dokumentacją techniczną;

E.25.1(6) montuje w sieciach zasilających urządzenia rozdzielcze, pomiarowe i zabezpieczające

E.25.1(6)1. dobrać zabezpieczenia przed działaniem prądów błądzących, uziemienia i ochrony przepięciowej; E.25.1(6)2. zamontować w sieciach zasilających urządzenia rozdzielcze; E.25.1(6)3. zamontować urządzenia pomiarowe i zabezpieczające w sieciach zasilających;

E.25.1(11) wymienia uszkodzony osprzęt instalacyjny; E.25.1(11)1. dobrać narzędzia do wymiany uszkodzonego osprzętu; E.25.1(11)2. dobrać elementy osprzętu do wymiany; E.25.1(11)3. dokonać wymiany osprzętu instalacyjnego;

E.25.2(1) montuje elementy składowe linii trakcyjnych kolejowych, tramwajowych i metra

E.25.2(1)4. dobrać elementy sieci trakcyjnej; E.25.2(1)5. wykonać zawieszenie sieci trakcyjnej; E.25.2(1)6. dokonać zasilania i sekcjonowania sieci trakcyjnej; E.25.2(1)7. dokonać budowy sieci powrotnej;

E.25.2(2) wykonuje kotwienia wszystkich typów sieci zasilających E.25.2(2)1. przygotować i umocować słupy do montażu sieci zasilających; E.25.2(2)2. zamontować urządzenia mechaniczne i izolacyjne do podwieszenia sieci; E.25.2(2)3. wykonać podwieszenie sieci zasilających;

E.25.2(3) montuje urządzenia elektryczne z elementów składowych układów sterowania i zabezpieczeń

E.25.2(3)1. dobrać elementy do układu sterowania i zabezpieczenia sieci zasilających i trakcji elektrycznych; E.25.2(3)2. zamontować urządzenia elektryczne układów sterowania i zabezpieczeń; E.25.2(3)3. zainstalować urządzenia sterowania i zabezpieczeń w podstacjach trakcyjnych i

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 88

kabinach sekcyjnych; E.25.2(5) wykonuje prace eksploatacyjne w podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych

E.25.2(5)1. ocenić stan techniczny urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych na podstawie przeglądów; E.25.2(5)2. określić i wyeliminować przyczyny i skutki przepięć, przeciążeń i zwarć; E.25.2(5)3. wykonać badanie transformatora; E.25.2(5)4. opracować harmonogramy przeglądów technicznych oraz naprawy urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych;

E.25.2(6) wykonuje prace instalacyjno-montażowe transformatorów energetycznych, urządzeń rozdzielczo-zabezpieczających i prostownikowych oraz przyrządów pomiarowych w stacjach trakcyjnych zasilających linie kolejowe, tramwajowe i metra

E.25.2(6)5. wykonać montaż transformatora; E.25.2(6)6. wykonać montaż urządzeń w kabinie sekcyjnej; E.25.2(6)7. wykonać montaż urządzenia prostowniczego; E.25.2(6)8. wykonać próby pracy urządzeń przed dopuszczeniem ich do eksploatacji;

E.25.2(8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej E.25.2(8)4. wykonać regulacje zespołów i podzespołów podstacji trakcyjnych w zakresie współpracy z siecią trakcyjną; E.25.2(8)5. dokonać sprawdzenia sieci w zakresie zabezpieczeń przeciw porażeniowych;

E.25.2(9) wykonuje okresowe przeglądy oraz prace konserwacyjne sieci trakcyjnych

E.25.2(9)1. opracować harmonogram przeglądów i napraw sieci trakcyjnych; E.25.2(9)2. wykonać regulację sieci trakcyjnej; E.25.2(9)3. wykonać konserwację urządzeń zawieszenia sieci i przewodu jezdnego;

OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(10)współpracuje w zespole;

Eksploatacja środków transportu szynowego

Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń:

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(4)5. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia w czasie eksploatacji środków transportu; BHP(4)6. przewidzieć zagrożenia dla środowiska w czasie eksploatacji środków transportu;

BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)5. zorganizować stanowisko zgodnie wymaganiami ergonomii w czasie eksploatacji środków transportu; BHP(7)6. zorganizować stanowisko pracy do eksploatacji środków transportu szynowego

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 89

zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej;

BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

BHP(8)5. dobrać środki ochrony indywidualnej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego; BHP(8)6. dobrać środki ochrony zbiorowej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego;

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(10)współpracuje w zespole;

PKZ(E.a)(11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej;

PKZ(E.a)(11)1. dobrać rodzaj prac do wykonania czynności wynikających z eksploatacji środków transportu szynowego; PKZ(E.a)(11)2. wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(11)3. ocenić jakość wykonanych prac;

PKZ(E.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie;

PKZ(E.a)(17)1. posłużyć się literaturą i kartami katalogowymi dotyczącymi taboru szynowego; PKZ(E.a)(17)2. zastosować Polskie Normy i normy branżowe w zakresie wymagań dotyczących taboru szynowego; PKZ(E.a)(17)3. wykorzystać katalogi, instrukcje obsługi do doboru części i elementów niezbędnych w eksploatacji środków transportu szynowego;

PKZ(E.d)(2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej;

PKZ(E.d)(2)1. obsłużyć urządzenia radiotelefoniczne łączności radiowej na kanałach pociągowych, manewrowych i drogowych - aparat radiowy, radio- stop, rejestracja rozmów i sposób ich odtwarzania; PKZ (E.d ) (2)2. obsłużyć urządzenia łączności bezprzewodowej znajdujące się w środkach transportu szynowego, szczególnie urządzenia sygnalizacji alarmowej; PKZ (E.d ) (2)3. zastosować procedury zapewnienia łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach;

E.26.1(7) dobiera i montuje silniki elektryczne i urządzenia pomocnicze stosowane w taborze szynowym zgodnie z dokumentacją;

E.26.1(7)1. dobrać silniki elektryczne dostosowane do rodzaju środka transportu szynowego; E.26.1(7)2. zamontować silniki elektryczne; E.26.1(7)3. zamontować urządzenia pomocnicze wspomagające prace silników elektrycznych;

E.26.1(8) montuje i reguluje elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego; E.26.1(8)1. zamontować odbieraki prądu; E.26.1(8)2. skontrolować współpracę odbieraków prądu z siecią trakcyjną; E.26.1(8)3. wyregulować siłę nacisku odbieraka prądu na sieć trakcyjną;

E.26.1(9) montuje urządzenia wyposażenia elektrycznego taboru szynowego; E.26.1(9)1. zamontować urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych; E.26.1(9)2. zamontować elektryczne aparaty pomocnicze pojazdów trakcyjnych; E.26.1(9)3. zamontować obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych;

E.26.1(10) montuje urządzenia pneumatyczne i hydrauliczne taboru szynowego; E.26.1(10)1. zamontować urządzenia pneumatyczne taboru szynowego;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 90

E.26.1(10)2. zamontować urządzenia hydrauliczne taboru szynowego; E.26.1(10)3. usunąć nieszczelności w układach hydraulicznych i pneumatycznych;

E.26.2(1) eksploatuje elementy taboru szynowego: wózki i zestawy kołowe, silniki trakcyjne, przekładnie, prądnice oświetleniowe oraz przetwornice w wagonach;

E.26.2(1)1. ocenić stan techniczny elementów jezdnych i napędowych taboru szynowego; E.26.2(1)2. zakonserwować i naprawić elementy jezdne i napędowe taboru szynowego; E.26.2(1)3. wykonać prace konserwacyjne i naprawcze prądnic oświetleniowych i przetwornic w taborze szynowym;

E.26.2(2) obsługuje urządzenia sprzęgowe i zderzne oraz ich połączenia elektryczne;

E.26.2(2)1. skontrolować sprawność techniczną urządzeń sprzęgowych i zderznych i dopuścić je do ruchu; E.26.2(2)2. wykonać połączenia elektryczne taboru szynowego między sobą;

E.26.2(3) obsługuje i naprawia urządzenia grzejne, wentylacyjne i klimatyzacyjne taboru szynowego;

E.26.2(3)1. obsłużyć i naprawić urządzenia grzejne w taborze szynowym; E.26.2(3)2. obsłużyć, zakonserwować i naprawić urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne;

E.26.2(4) sprawdza, reguluje i naprawia urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych pojazdów kolejowych;

E.26.2(4)1. ocenić stan techniczny urządzeń pomocniczych i określić zakres napraw; E.26.2(4)2. naprawić i wyregulować urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych taboru szynowego;

E.26.2(6) lokalizuje i usuwa usterki w zespołach i podzespołach automatyki taboru szynowego;

E.26.2(6)1. zlokalizować usterki w urządzeniach automatyki obwodów sterowania pojazdów szynowych; E.26.2(6)2. naprawić i wyregulować urządzenia automatyki taboru szynowego;

E.26.2(7) wymienia i regeneruje podzespoły taboru szynowego; E.26.2(7)1.z demontować i zweryfikować podzespoły taboru szynowego; E.26.2(7)2. zakwalifikować i zregenerować podzespoły taboru szynowego; E.26.2(7)3. wymienić podzespoły w taborze szynowym;

E.26.2(9) obsługuje urządzenia elektryczne i elektroniczne stosowane w taborze szynowym;

E.26.2(9)1. obsłużyć urządzenia bezpieczeństwa ruchu pojazdów szynowych; E.26.2(9)2. obsłużyć urządzenia elektryczne i elektroniczne wspomagające prace taboru szynowego;

E.26.2(10) dokonuje oględzin i prowadzi badania techniczne urządzeń i podzespołów taboru szynowego;

E.26.2(10)1. dobrać urządzenia do wykonania badań technicznych urządzeń i podzespołów taboru szynowego; E.26.2(10)2. wykonać badania techniczne urządzeń i podzespołów taboru szynowego; E.26.2(10)3. dopuścić urządzenia i podzespoły taboru do dalszej eksploatacji;

E.26.2(13) przygotowuje pojazdy kolejowe do ruchu;

E.26.2(13)1. dokonać oględzin technicznych taboru szynowego; E.26.2(13)2. wykonać próbę hamulców w taborze szynowym; E.26.2(13)3. przygotować dokumentację potwierdzającą dopuszczenie taboru szynowego do ruchu;

E.26.2(18) obsługuje systemy lokalizacji pojazdów trakcyjnych; E.26.2(18)1. obsłużyć system lokalizacji pojazdów w taborze szynowym; E.26.2(18)2. wykorzystać system lokalizacji pojazdu w organizacji ruchu kolejowego;

OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 91

OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;

OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. PRAKTYKI ZAWODOWE

• z zakresu sieci zasilających i trakcji elektrycznej

Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń:

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(4)3. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonaniem montażu i utrzymania sieci zasilających i trakcji elektrycznej; BHP(4)4. przewidzieć zagrożenia dla środowiska związane z wykonaniem montażu i utrzymania sieci zasilających i trakcji elektrycznej;

BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)3. zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania sieci zasilających; BHP(7)4. zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych;

BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

BHP(8)3. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania sieci zasilających; BHP(8)4. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych;

PKZ(E.a)(11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej;

PKZ(E.a)(11)1. dobrać rodzaj prac do wykonania czynności wynikających z montażu i utrzymania sieci zasilających i trakcji elektrycznej; PKZ(E.a)(11)2. wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(11)3. ocenić jakość wykonanych prac;

PKZ (E.d ) (2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej;

PKZ (E.d ) (2)1. użytkować aparaty i linie telefoniczne; PKZ (E.d ) (2)2. obsłużyć urządzenia radiotelefoniczne-łączności radiowej na kanałach pociągowych, manewrowych i drogowych - obsługa aparatu radiowego i radia- stop, rejestracja rozmów i sposób ich odtwarzania; PKZ (E.d ) (2)3. obsłużyć urządzenia megafonowe i rozgłoszeniowe, sieci czasu, urządzenia informacji podróżnych i urządzenia sygnalizacji alarmowej; PKZ (E.d ) (2)4. zastosować procedury zapewnienia łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach;

PKZ (E.d ) (3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu PKZ (E.d ) (3)5. zastosować procedury postępowania po stwierdzeniu nieprawidłowości w

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 92

kolejowego; działaniu sieci zasilających i trakcji elektrycznej; PKZ (E.d ) (3)6. zastosować przepisy obowiązujące w diagnostyce sieci zasilających i trakcji elektrycznej;

PKZ (E.d ) (4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym.

PKZ (E.d ) (4)6.utrzymać w sprawności technicznej zasilanie sygnalizatorów; PKZ (E.d ) (4)7. zdiagnozować i utrzymać w odpowiednim stanie technicznym zasilanie urządzeń sygnałowych na stacji; PKZ (E.d ) (4)8. zdiagnozować, utrzymać i naprawić zasilanie urządzenia sygnalizacji przejazdowej i urządzeń rogatkowych;

E.25.1(5) łączy przewody sieci zasilającej zgodnie z dokumentacją E.25.1(5)1. dobrać przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; E.25.1(5)2. dobrać elementy do łączenia przewodów; E.25.1(5)3. połączyć przewody zgodnie z dokumentacją techniczną;

E.25.1(11) wymienia uszkodzony osprzęt instalacyjny; E.25.1(11)1. dobrać narzędzia do wymiany uszkodzonego osprzętu; E.25.1(11)2. dobrać elementy osprzętu do wymiany; E.25.1(11)3. dokonać wymiany osprzętu instalacyjnego;

E.25.2(2) wykonuje kotwienia wszystkich typów sieci zasilających E.25.2(2)1. przygotować i umocować słupy do montażu sieci zasilających; E.25.2(2)2. zamontować urządzenia mechaniczne i izolacyjne do podwieszenia sieci; E.25.2(2)3. wykonać podwieszenie sieci zasilających;

E.25.2(5) wykonuje prace eksploatacyjne w podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych

E.25.2(5)1. ocenić stan techniczny urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych na podstawie przeglądów; E.25.2(5)2. określić i wyeliminować przyczyny i skutki przepięć, przeciążeń i zwarć; E.25.2(5)3. wykonać badanie transformatora; E.25.2(5)4. opracować harmonogramy przeglądów technicznych oraz naprawy urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych;

E.25.2(8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej E.25.2(8)4. wykonać regulacje zespołów i podzespołów podstacji trakcyjnych w zakresie współpracy z siecią trakcyjną; E.25.2(8)5. dokonać sprawdzenia sieci w zakresie zabezpieczeń przeciwporażeniowych;

E.25.2 (11) wymienia uszkodzone podzespoły elektryczne;

E.25.2 (11)1. wymienić uszkodzone podzespoły urządzeń elektroenergetycznych sieci trakcyjnych po spełnieniu niezbędnych warunków bezpieczeństwa; E.25.2 (11)2. wymienić uszkodzone przekształtniki prądu w podstacjach po spełnieniu niezbędnych warunków bezpieczeństwa.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 93

• z zakresu środków transportu szynowego

Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń:

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(4)5. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia w czasie eksploatacji środków transportu; BHP(4)6. przewidzieć zagrożenia dla środowiska w czasie eksploatacji środków transportu;

BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)5. zorganizować stanowisko zgodnie wymaganiami ergonomii w czasie eksploatacji środków transportu; BHP(7)6. zorganizować stanowisko pracy do eksploatacji środków transportu szynowego zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej;

BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

BHP(8)5. dobrać środki ochrony indywidualnej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego; BHP(8)6. dobrać środki ochrony zbiorowej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego;

PKZ(E.a)(11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej;

PKZ(E.a)(11)1. dobrać rodzaj prac do wykonania czynności wynikających z eksploatacji środków transportu szynowego; PKZ(E.a)(11)2. wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(11)3. ocenić jakość wykonanych prac;

PKZ(E.d)(2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej;

PKZ(E.d)(2) 1. obsłużyć urządzenia radiotelefoniczne łączności radiowej na kanałach pociągowych, manewrowych i drogowych - aparat radiowy, radio- stop, rejestracja rozmów i sposób ich odtwarzania; PKZ (E.d ) (2)2.obsłużyć urządzenia łączności bezprzewodowej znajdujące się w środkach transportu szynowego, szczególnie urządzenia sygnalizacji alarmowej; PKZ (E.d ) (2)3. zastosować procedury zapewnienia łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach;

PKZ E.d(4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym. PKZ (E.d ) (4)6. określić postępowanie maszynisty po rozpoznaniu sygnału na sygnalizatorze; PKZ (E.d ) (4)7. ocenić prawidłowość działania urządzeń sterowania ruchem kolejowym po działaniu urządzeń sygnalizacyjnych. PKZ (E.d ) (4)8. dostosować prędkość jazdy do wskazań sygnałów i wskaźników; PKZ (E.d ) (4)9. zastosować procedury w razie nieprzewidzianego zatrzymania pociągu;

E.26.1(8) montuje i reguluje elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego; E.26.1(8)1. zamontować odbieraki prądu; E.26.1(8)2. skontrolować współpracę odbieraków prądu z siecią trakcyjną; E.26.1(8)3. wyregulować siłę nacisku odbieraka prądu na sieć trakcyjną;

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 94

E.26.1(9) montuje urządzenia wyposażenia elektrycznego taboru szynowego; E.26.1(9)1. zamontować urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych; E.26.1(9)2. zamontować elektryczne aparaty pomocnicze pojazdów trakcyjnych; E.26.1(9)3. zamontować obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych;

E.26.1(11) wykonuje pomiary wielkości fizycznych w urządzeniach i mechanizmach środków transportu szynowego.

E.26.1(11)1. wykonać pomiary parametrów zewnętrznych taboru szynowego; E.26.1(11)2. wykonać pomiary parametrów ruchu pojazdów trakcyjnych i ich urządzeń napędowych;

E.26.2(2) obsługuje urządzenia sprzęgowe i zderzne oraz ich połączenia elektryczne;

E.26.2(2)1. skontrolować sprawność techniczną urządzeń sprzęgowych i zderznych oraz dopuścić je do ruchu; E.26.2(2)2. wykonać połączenia elektryczne taboru szynowego między sobą;

E.26.2(3) obsługuje i naprawia urządzenia grzejne, wentylacyjne i klimatyzacyjne taboru szynowego;

E.26.2(3)1. obsłużyć i naprawić urządzenia grzejne w taborze szynowym; E.26.2(3)2. obsłużyć, zakonserwować i naprawić urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne;

E.26.2(4) sprawdza, reguluje i naprawia urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych pojazdów kolejowych;

E.26.2(4)1. ocenić stan techniczny urządzeń pomocniczych i określić zakres napraw; E.26.2(4)2. naprawić i wyregulować urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych taboru szynowego;

E.26.2(9) obsługuje urządzenia elektryczne i elektroniczne stosowane w taborze szynowym;

E.26.2(9)1. obsłużyć urządzenia bezpieczeństwa ruchu pojazdów szynowych; E.26.2(9)2. obsłużyć urządzenia elektryczne i elektroniczne wspomagające prace taboru szynowego;

E.26.2(11) wykonuje pomiary dopuszczalnego zużycia części i elementów ruchomych w taborze szynowym

E.26.2(11)1. wykonać pomiary zużycia zestawów kołowych; E.26.2(11)2. wykonać pomiary zużycia klocków i tarcz hamulcowych; E.26.2(11)3. wykonać pomiary zużycia pantografów;

E.26.2(12) diagnozuje stan techniczny pojazdu kolejowego, tramwaju i metra E.26.2(12)1. dobrać urządzenia do wykonania diagnostyki; E.26.2(12)2. wykonać diagnostykę taboru szynowego; E.26.2(12)3. ocenić stan techniczny taboru szynowego na podstawie przeprowadzonej diagnostyki.