Profilaktyka zachowań ryzykownych w praktyce

Młodzieżowego Ośrodka Terapii i Readaptacji ETAP

Elżbieta Powichrowska

MOTiR Etap

Stowarzyszenie Pomocy Rodzinie „Droga”

Co to jest profilaktyka?

Profilaktykato zapobieganie

problemom zanim one wystąpią

Profilaktykato zapobieganie

problemom zanim one wystąpią

Zachowania ryzykowne podejmowane przez dzieci i młodzież

Używanie alkoholu i innych środków psychoaktywnych

Wczesna aktywność seksualna Zachowania agresywne i przestępcze Porzucanie nauki szkolnej Ucieczki z domu

Przyczyny zachowań ryzykownych

potrzeba „ja”Potrzeba „ja”

Poczucie tożsamości Poczucie własnej wartości Poczucie kontroli

ILE JESTEM WART?CO UMIEM?

CO POTRAFIĘ?KIM JESTEM?

Profilaktyka to:

Eliminacja lub redukcja czynników ryzyka

Wzmacnianie czynników chroniących

Czynniki chroniące - przykłady

Silna więź emocjonalna z rodzicami Poczucie własnej wartości Umiejętności społeczne Przynależność do pozytywnej grupy Poszanowanie prawa, norm, wartości i

autorytetów

Profilaktyka uniwersalna

Działania kierowane do wszystkich, bez względu na stopień ryzyka rozwoju problemów ze zdrowiem psychicznych, na jakie narażone są poszczególne osoby.

Profilaktyka selektywna

Działania adresowane do jednostek lub grup osób, które są w stopniu wyższym niż przeciętny narażeni na rozwój problemów związanych z podejmowaniem zachowań ryzykownych

Profilaktyka wskazująca

Działania ukierunkowane na jednostki szczególnie zagrożone rozwojem problemów związanych z zachowaniami ryzykownymi np.używaniem substancji psychoaktywnych u których rozpoznano już pierwsze symptomy zaburzeń

Działania profilaktyczne podejmowane w ETAP-ie wg.poziomów

Strategia Rozwoju Umiejętności Wychowawczych

Wzmacnianie więzi z rodzicami

przeciwdziałapojawieniu się i nasileniuproblemów związanych

z podejmowanymi przez nie zachowaniami ryzykownymi

Główne sposoby postępowania: Edukacja oraz zachęcanie rodziców

(i innych dorosłych do pełnienia roli pozytywnych wzorców)

Edukacja (materiały, warsztaty) dotyczące takich umiejętności jak:

– porozumiewanie się z dziećmi, – rozwiązywanie konfliktów – wspieranie dzieci w osiąganiu

celów i radzeniu sobie z trudnościami– ustalanie zasad domowych

Rodzice jako realizatorzy działań Grupy wsparcia, poradnictwo, terapia rodzinna

Działania etap-u wg strategii rozwoju umiejętności życiowych

- Poradnictwo - Konsultacje specjalistyczne- Grupa wsparcia dla rodziców- Grupa wsparcia dla pedagogów szkolnych - Akademia Rodziców- Akademia Doradcy Rodzinnego- Akademia Profilaktyków

Strategia Rozwoju Zasobów Środowiskowych

Zmianawarunków życiaw społeczności

wpływa na postawyi zachowania mieszkańców

Główny sposób postępowania: Modyfikacja (w szerszym lub węższym zakresie):

– systemu organizacji życia społecznego (poprawa planowania i organizacji działań, współpracy służb, dostępności do pomocy)

– postaw społecznych i standardów obyczajowych sprzyjających używaniu

środków psychoaktywnych (jasne i precyzyjne zasady, ograniczaniu podaży legalnych i nielegalnych środków psychoaktywnych)

– tworzenie atmosfery stymulującej prawidłowy i wszechstronny rozwój dzieci i młodzieży.

KLIMAT - BEZPIECZEŃSTWO - WSPARCIE - MOŻLIWOŚCI

Działania Etap-u wg strategii rozwoju zasobów środowiskowych

Terapia indywidualna, rodzinna, grupowa Zespoły interdyscyplinarne w sprawie

pacjentów (terapeuta, psychiatra lub psycholog, pedagog, kurator, dzielnicowy, pracownik z pomocy społecznej)- ustalenie wspólnej strategii pomocy

Strategia Edukacji Rówieśniczej

Znaczący iatrakcyjni rówieśnicy

mogą skuteczniemodelować postawy

przeciwne zachowaniom ryzykownym

i wpływać na pozytywnezachowanie

młodych ludzi

Główne sposoby postępowania: Kształcenie liderów młodzieżowych

Zadania liderów w programach polegają na:– prowadzeniu zajęć w grupach– propagowaniu postaw i zachowań

sprzyjających zdrowiu– podejmowaniu dyskusji na tematy,

w których dorośli mają ograniczone możliwości nawiązania kontaktu z młodzieżą

O skuteczności edukacji rówieśniczej decyduje: • odpowiednie przygotowywanie liderów do zadań, • systematyczne wsparcie ze strony dorosłych, • monitorowania pracy liderów

Działania Etap-u wg strategii edukacji rówieśniczej

- Grupy psychoedukacyjne dla wolontariuszy- Szkolenia liderów młodzieżowych- Szkolenia streetworkerów - Superwizja pracy liderów młodzieżowych i

streetworkerów w środowisku- Konsultacje specjalistyczne dla w/w osób

Strategia Przekazu Informacji

Dostarczanieprzekonujących

informacjimoże przeciwdziałać

sięganiu przez odbiorcówpo substancje

psychoaktywne

Główne sposoby postępowania: Przekaz wiedzy na temat:

– rozpowszechnienia używania i nadużywania substancji psychoaktywnych

– Przyczyn sięgania po substancje psychoaktywne

– indywidualnych, rodzinnych i społecznych konsekwencji ich używania,

– możliwości uzyskania pomocy w rozwiązywaniu problemów związanych z sięganiem po substancje psychoaktywne,

Wiedza jest ważnym, lecz niewystarczającym, elementem oddziaływań profilaktycznych.

Działania Etap-u wg. strategii przekazu informacji

Poradnictwo Konsultacje specjalistyczne Zajęcia informacyjno-edukacyjne dla grup ryzyka (klasy

szkolne, studenci) Zajęcia edukacyjne dla osób eksperymentujących i

uzależnionych Szkolenia grup zawodowych Rozdawnictwo ulotek, broszurek, publikacji Uczestnictwo w audycjach radiowych , telewizyjnych

itp.

Strategia Kształtowania Umiejętności Życiowych

Umiejętnośćosiągania celów i zaspokajania

potrzeb wkonstruktywny sposób

zmniejsza ryzykopodejmowania

zachowań ryzykownych

Główny sposób postępowania: nauka lub wzmacnianie

umiejętności życiowych np.– ustalenia celów i rozwiązywania

problemów,– nawiązywania kontaktów, – podejmowania decyzji

i krytycznego myślenia,– budowania pozytywnego obrazu

siebie,– wzmacniania samokontroli,– radzenia sobie ze stresem i lękiem, – asertywności.

Działania etap-u wg.strategii kształtowania umiejętności życiowych

Terapia indywidualna Grupy psychoedukacyjne dla młodzieży TUKAN -Trening umiejętności kontroli

zachowań związanych z alkoholem i narkotykami ( dla osób eksperymentujących)

Strategia Alternatyw

Włączeniemłodego człowieka

do grup realizującychpozytywne cele

przeciwdziałapodejmowaniu

zachowań ryzykownych

Główny sposób postępowania: Stworzenie młodzieży możliwości

udziału w konstruktywnych i zdrowych formach aktywności, które sprzyjają osobistemu rozwojowi i tym samym wykluczają sięganie po środki psychoaktywne.

Oferta może dotyczyć:– zajęć sportowych, – zajęć artystycznych, – przedsięwzięć biznesowych,– wolontariatu.

Działania Etap-u wg. strategii alternatyw

Grupy wolontaryjne Klub młodzieżowy dla osób z grup ryzyka i

eksperymentujących ze środkami psychoaktywnymi ( zajęcia artystyczne, sportowo-rekreacyjne, duszpasterskie, kluby zainteresowań itp.)

Zapraszamy do współpracy

Młodzieżowy Ośrodek Terapii i Readaptacji ETAP

ul. Włókiennicza 7

15-464 Białystok

tel. 0 85 744-52-24

e-mail: droga.etap@noestrada.pl

Dziękuję za uwagę

Elżbieta Powichrowska