1

1. การคดวเคราะห (Analytical Thinking) 2. การคดสงเคราะห (Synthesis Thinking) 3. การคดอยางสรางสรรค (Creative Thinking) 4. การคดอยางมวจารณญาณ (Critical Thinking) 5. การคดเปนระบบ (Systems Thinking)

ความสามารถดานการคดทสอดคลองกบ หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

2

การประเมนความสามารถดานการคดของผเรยน

• การประเมนในกจกรรมเรยนรในหลกสตร

ประเมนจากมาตรฐานตวชวดของกลมสาระฯตางๆ (Content based Assessment)

• การประเมนนอกเหนอจากกจกรรมเรยนรในหลกสตร

ประเมนจากนยาม/องคประกอบของความสามารถ ดานการคด (Free Content based Assessment)

3

1. ศกษานยามการคดทก าหนดไวในแตละประเภทของการคดและวเคราะหมาตรฐานและตวชวด

2. ระบความสามารถดานการคด (การคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเชงระบบ) ทจะวด

3. ก าหนดกรอบโครงสรางของเครองมอ โดยระบน าหนกของเครองมอในแตละการคด โดยก าหนดประเภท/รปแบบขอสอบ ใหกระจายครบทกประเภท/รปแบบ

ขนตอนการพฒนา เครองมอวดความสามารถดานการคด

4

4. ก าหนดของขายของสถานการณ ทใชวดความสามารถดานการคดแตละคด (โดยยดนยามของการคดเปนหลก) ทงนสถานการณควรยกขอมลหรอสถานการณทเกดขนในชวตจรงและเหมาะกบระดบพฒนาการของผเรยน

5. สรางโจทย/ขอค าถาม -วดการคดตามนยามการคดทก าหนด

6. ตรวจสอบคณภาพเครองมอ (การพจารณาความเทยงตรง โดยพจารณาความสอดคลองของเครองมอกบนยามการคดทตองการวด)

ขนตอนการพฒนา เครองมอวดความสามารถดานการคด (ตอ)

5

รปแบบขอสอบ วดความสามารถในการคด

- แบบเลอกตอบ - แบบเขยนตอบ

6

รปแบบขอสอบเลอกตอบ

1. แบบค าตอบเดยว

(Multiple choice: MC)

2. แบบหลายค าตอบ (Multiple-selection /Multiple Response:

MS)

3. แบบเชงซอน (complex multiple

choice: CM)

4. แบบกลมค าตอบสมพนธ(Responses

related: RR)

เลอกตอบ

7

องอางตวหนงอาศยอยรมบง มนนกวาตวเองเกงกวาใคร ๆ วนหนงองอางขนมานอนผงแดดอยรมบง มนไดยนเสยงผงบนมา องอางอยากสกบผงจงดง ใบบวมาบงตว พอผงมากนน าทรมบง มนกแลบลนจะท ารายผง ผงรวาถกองอางเลนงาน จงใชเหลกในตอย องอางรสกปวดลนมาก มนส านกผดทคดท ารายผง ผงจงชวยดงเหลกในออกให องอางซาบซงและไมอวดเกงอกเลย

9. ขอคดทไดจากเรองทอาน สามารถน าไปใชในเรองใด 1) ถามภยมาถงตวตองยอมรบ 2) ถาจะสกบใครตองมความมนใจ 3) ถาถกท ารายตองปองกนตวเอง 4) ถาอยรวมกนอยางสนตชวตจะมสข

ค าตอบ ตวเลอก 4

ตวอยางขอสอบ NT ดานภาษา (LITERACY)

1. แบบค าตอบเดยว (multiple choice)

8

2. แบบเลอกหลายค าตอบ (Multiple-selection)

เปนลกษณะขอสอบเลอกตอบ ทมขอค าถามเออใหคดค าตอบไดหลากหลายค าตอบ มค าตอบถกมากกวา 1 ค าตอบ

9

2. แบบเลอกหลายค าตอบ (Multiple-selection)

ขอสอบขอท ๓๖. ขอใดบางทเปนกฬาบคคลประเภทค ๑. เปตองประเภทชายคและหญงค ๒. แบดมนตนประเภทชายคและหญงค ๓. เซปกตะกรอประเภทชายคและหญงค ๔. วอลเลยบอลชายหาดประเภทชายคและหญงค

การใหคะแนน ตอบถก 1 ค าตอบ ได 1 คะแนน ตอบถก 2 ค าตอบ ได 2 คะแนน

10

2. แบบเลอกหลายค าตอบ (Multiple-selection)

ขอสอบขอท ๓๖. ขอใดทเปนกฬาบคคลประเภทค (ตอบ 2 ค าตอบ) ๑. เปตองประเภทชายคและหญงค ๒. แบดมนตนประเภทชายคและหญงค ๓. เซปกตะกรอประเภทชายคและหญงค ๔. วอลเลยบอลชายหาดประเภทชายคและหญงค

การใหคะแนน ตอบถก 1 ค าตอบ ได 1 คะแนน ตอบถก 2 ค าตอบ ได 2 คะแนน

11

3. แบบเลอกตอบเชงซอน (complex multiple choice)

เปนลกษณะขอสอบทมขอค าถามยอยรวมอยในขอเดยวกน โดยขอค าถามแตละขอจะถามขอคดเหนหรอขอเทจจรงหรอขอสรปจากเรองทอาน

12

3. แบบเลอกตอบเชงซอน (complex multiple choice)

ครสมศกดวดสวนสงนกเรยนชายหญง ไดคาเฉลยสวนสงของนกเรยนหญงเทา 155 ซม. คาเฉลยสวนสงนกเรยนชาย 165 ซม. ตอมามนกเรยนมาเขาใหม 2 คน แลวน ามาวดสวนสงแลว พบวา คะแนนเฉลยสวนสงนกเรยนหญงและชายไมเปลยนแปลง

ขอสรป ความเปนไปได

นกเรยนทเขามาใหมเปนผชายทงสองคน ได /ไมได นกเรยนชายทเขาใหม 2 คน มสวนสง 160 และ 170 ซม. ได /ไมได นกเรยนหญงทเขาใหม 2 คน มสวนสง 155 ซม. ทงสองคน ได /ไมได

นกเรยนทเขามาใหมเปนผชาย1คนสง 165 ซม. และหญง 1คน สง 160 ซม.

ได /ไมได 13

4. แบบกลมค าตอบสมพนธ (Responses related)

เปนลกษณะขอสอบเลอกตอบมากกวา 1 ขอ ทมเงอนไขใหคดทตอเนองและสมพนธกน โดยค าตอบในขอทแรก จะตองเปนขอมลทใชในการตอบขอค าถามตอไป

14

4. แบบกลมค าตอบสมพนธ (Responses related)

4.1 ค าถามสมพนธ

4.2 ค าตอบสมพนธ

15

4.1 แบบกลมค าตอบสมพนธ (โจทยสมพนธ)

การใหคะแนน ตอบถกทง 2 ขอ ถงจะไดคะแนน ตอบถกขอใดขอหนงไมไดคะแนน

ขอสอบขอท 17. Situation: Ben tells Rose that he is going to a stationery shop. Rose: I need some writing paper. _A_ Ben: _B_ Rose: That’s all. Thanks. A. 1. Have you got some? 2. Do you buy some writing paper? 3. Can you buy me some, please? 4. Have you bought some writing paper? B. 1. All right. Anything else? 2. I think I can. Any more? 3. Sure, I should buy it. 4. Of course, I must buy some more.

16

4.2 แบบกลมค าตอบสมพนธ (ค าตอบสมพนธ)

กลมสาระการงานอาชพฯ ม.3 ป 2553

เทคนคการโฆษณา ตวอยางการโฆษณา 1. คนเดนคนดง เปนคนแนะน า 2. เปรยบเทยบแบบก ากวม 3. ใชตวเลขสถตสรางความนาเชอถอ 4. รบประกน 5. ใชหลกวทยาศาสตรมากลาวอาง

A ผงซกฟอก “ขาวบรสทธ” ซกคราบไขมนและสงสกปรกไดดกวา

B แบตเตอรยหอ “ทนทาน” รบประกนตลอดอายการใชงาน หากไมพอใจคณภาพยนดคนเงน

C ทนตแพทย 4 ใน 5 คน แนะน ายาสฟน “ขาวสะอาด” D ภราดร ศรชาพนธ ใชแตผลตภณฑของ Ecco E จากผลการวจยทางการแพทยมากกวา 15 ป เพยง

รบประทานผลตภณฑมะรมกอนอาหารครงชวโมงอาหารทคณรบประทานเขาไป จะไมท าใหน าหนกตวคณเพมขน

ขอสอบขอท ๕๐. ใหเลอกเทคนคการโฆษณาใหสมพนธกบตวอยางการโฆษณา (จบค 5 ค)

การใหคะแนน ตอบถก 2 ค ได 1 คะแนน ตอบถก 3 ค ได 2 คะแนน ตอบถก 4 คขนไป ได 3 คะแนน 17

รปแบบขอสอบแบบเขยนตอบ (อตนย)

1. แบบจ ากดค าตอบหรอตอบสน (restricted-response question)

4. แบบกลมค าตอบสมพนธ( 2. แบบขยายค าตอบหรอตอบอยางอสระ

(extended-response question)

เขยนตอบ

18

1.แบบจ ากดค าตอบ

(restricted-response question)

เปนลกษณะขอสอบทใหคดและเขยนค าตอบภายใตเงอนไขทก าหนด และมขอบขายของค าตอบ ทชดเจน

(ออกยาก แตตรวจงาย)

19

การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร กบการเลอกตงสมาชกวฒสภา ตามรฐธรรมนญฉบบปจจบนมความเหมอนและความแตกตางกนอยางไร ……………………………………………………………………………………………...........................

2.

ตวอยางขอสอบแบบจ ากดค าตอบ (restricted-response question)

การคดวเคราะห :วเคราะหหลกการ 20

2. แบบขยายค าตอบหรอไมจ ากดค าตอบ

(extended-response question)

เปนลกษณะขอสอบทใหอสระในการคด โดยเปดโอกาสใหคดภายใตหลกวชาทสมเหตสมผล ตองมเกณฑการใหคะแนนทชดเจนพรอมแนวค าตอบ (ออกงาย แตตรวจยาก)

21

1. จงออกแบบระบบการบ าบดน าเสยในสถานศกษาของเราทมลกษณะเปนมตรกบสงแวดลอม

.................................................................................

ประเดนในการตรวจ • เกยวกบการบ าบดน าเสย • เปนมตรกบสงแวดลอม • เหมาะสมกบบรบทสถานศกษา • มความเปนไปได

ตวอยางขอสอบแบบขยายค าตอบหรอไมจ ากดค าตอบ (extended-response question)

22

ด (3 คะแนน) พอใช(2คะแนน) ปรบปรง(1 คะแนน) ๑. ความคดรเรมสรางสรรค

๑. มความคดในการวาดภาพตามความคดเหนของกลม ๒. ไมลอกความคดในการวาดภาพของคนอน ๓. ระบายสอยางสวยงามสอดคลองกบเซลลพชและเซลลสตว

ปฏบตได ๒ ใน ๓ ขอ

ปฏบตได ๑ ใน ๓ ขอ

๒. ความสมบรณของชนงาน

๓. การน าเสนอผลงาน

เกณฑการใหคะแนนแบบระดบคณภาพ

แบบ Analytic Scoring Rubrics

23

ด (3 คะแนน) พอใช(2คะแนน) ปรบปรง(1 คะแนน) การวาดรปเซลพชและเซลลสตว

ผลงานของนกเรยนแตกตางจากคนอนอยางชดเจน ชนงานมความสมบรณถกตองตามตามค าสง และมการน าเสนอผลงานเหมาะสม

ผลงานของนกเรยนแตกตางจากคนอนอยางชดเจน ชนงานมความสมบรณถกตองตามตามค าสง

ผลงานของนกเรยนไมแตกตางจากคนอนอยางชดเจน

เกณฑการใหคะแนนแบบระดบคณภาพ

แบบ Holistic Scoring Rubrics

24

ขนตอนการสรางเกณฑการใหคะแนนแบบระดบคณภาพ

(Scoring Rubrics)

1. ก าหนดระดบหรอคณภาพทตองการใหคะแนน เชน 2 ระดบ คะแนนเตม กบไมไดคะแนน 3 ระดบ คอ คะแนนเตม (2 คะแนน) ไดคะแนนบางสวน (1 คะแนน) ไมไดคะแนน (0 คะแนน) 2. พจารณาขอค าถามสถานการณ แลวก าหนดประเดนส าคญ

ตามจดประสงคของการวดเพอน าไปเปนประเดนในแตละระดบใหครบถวนและคลอบคลม พยายามเรยงตามล าดบความส าคญของประเดนทตองการวด

25

3. วธการเขยนค าอธบายในแตละระดบสามารถเขยนได 3 รปแบบ คอ แบบท 1 ก าหนดค าอธบายแบบลดลง หมายถง การเขยนเกณฑการใหคะแนนโดย

เรมเขยนเกณฑทระดบคณภาพสงสดหรอไดคะแนนเตมกอนแลวลดคะแนนตามคณภาพทลดลง

แบบท 2 ก าหนดค าอธบายแบบบวกหรอเพมขน หมายถง การเรมตนทระดบคณภาพต าสดหรอไมไดคะแนนกอนแลวเพมระดบคณภาพตามระดบคะแนนทเพมขนไปตามล าดบ

แบบท 3 ก าหนดค าอธบายแบบเพมขนและลดลง หมายถง การเรมตนทระดบคณภาพกลาง(พงพอใจ/ผานเกณฑ) แลวเพมระดบคณภาพตามคะแนนทเพมขน(ด/ดมาก) และลดระดบคณภาพตามคะแนนทลดลง(ปรบปรง)ไปตามล าดบ

ขนตอนการสรางเกณฑการใหคะแนนแบบระดบคณภาพ

(Scoring Rubrics)

26

4. ตรวจสอบโดยคณะผมสวนรวมหรอผเชยวชาญทางการวดผล

5. ทดลองใชเกณฑในการตรวจผลงานทมมาตรฐาน/คณลกษณะ ตามเกณฑทก าหนด

6. หาความสอดคลองในการตรวจขอสอบอตนยของกรรมการ 3 ทาน ในลกษณะของ inter rater reliability

7. ปรบปรงเกณฑทไมไดมาตรฐาน

ขนตอนการสรางเกณฑการใหคะแนนแบบระดบคณภาพ

(Scoring Rubrics)

27

ลกษณะความคลาดเคลอน ในการตรวจขอสอบอตนยทมาจากผตรวจหรอผประเมน

1. Halo Error: รจกมกคน 2. Leniency Error: มองโลกในแงด (เกนไป) 3. Horns Error: มองโลกในแงราย (เกนไป) 4. Central Tendency Error: ยดทางสายกลาง (ไวกอน) 5. Modeling Error: ผลสมพทธขางเคยง 6. Contrast Error: ขดแยงในใจ 6.1 Over Qualification Error: ใหต ากวาความจรง 6.2 Under Qualification Error: ใหสงกวาความจรง

28

แผนผงแบบสอบ (Test Blueprint)

การคด องคประกอบ ประเภทขอสอบ รวม

ขอสอบ MC MS CM RR RE EE

การคด

เปนระบบ

การวเคราะหหาเหตผล 2 2

การล าดบเรองราว 2 2

การแกปญหาอยางเปนขนตอน 1 1

2 2 1 5

29

แผนผงแบบสอบ (Test Blueprint)

การคด องคประกอบ ประเภทขอสอบ รวม

ขอสอบ MC MS CM RR RE EE

การคด

เปนระบบ

การวเคราะหหาเหตผล

1 1 การล าดบเรองราว

การแกปญหาอยางเปนขนตอน

1 1

30

หลกการเขยน ขอสอบวดความสามารถดานการคด

-ขอค าถาม -ตวเลอก

31

การเขยนขอค าถามและตวเลอก

ขอค าถาม

นยามและความหมาย ของการคด

สอดคลอง

ตวเลอก สอดคลอง

32

หลกการสรางแบบสอบแบบเลอกตอบ

1.หลกการเขยนตวค าถาม 1) เขยนตวค าถามหรอตอนน าใหอยในรปประโยคค าถามทสมบรณ (ไมด) ชอเดมของประเทศไทย........................... ก. แหลมทอง ข. สวรรณภม ค. อโยธยา ง. สยาม (ดขน) ชอเดมของประเทศไทยคออะไร

2) เขยนตวค าถามใหชดเจนและตรงจดทจะถาม (ไมด) “น าด” เปนสารทมสมบตเปนเบสและชวยใหไขมนแตกตวเปนเมดเลกๆ ซงถก

สรางโดยอวยวะใด ก. ตบ ข. ตบออน ค. ล าไสเลก ง. กระเพาะอาหาร

33

34

3) ใชภาษาใหเหมาะสมกบระดบผเรยน เชน (ประถมศกษา) การปรงอาหารของพชตองใชอะไร (แสงแดด) (มธยมศกษา) องคประกอบส าคญในการสงเคราะหดวยแสงของพชคอ อะไร (แสงแดด) 4) พยายามหลกเลยงการใชค าถามปฏเสธหรอ ปฏเสธซอน ถาจ าเปนตองใชควรขดเสนใตหรอพมพดวยตวหนาตรงค าปฏเสธนน ถานกเรยนไมทานเนอสตวนกเรยนจะไมไดสารอาหารประเภทใด ก. คารโบไฮเดรต ข. โปรตน ค. ไขมน ง. เกลอแร

35

5) ควรถามในเรองทมคณภาพตอการวด จงจะเปนประโยชนตอการพฒนาการเรยนการสอน เชน (ไมด) ควรท าความสะอาดบานวนละกครง ก. 1 ครง ข. 2 ครง ค. 3 ครง ง. 4 ครง 6) ควรถามในหลกวชานนจรงๆ เชน (ไมด) สงใดตอไปนเปนสงทมชวต ก. ปลาทอด ข. เปดยาง ค. ลกออด ง. หมหน

36

7) พยายามหลกเลยงค าถามทแนะค าตอบ เชน (ไมด) พลตรจ าลอง ศรเมอง ประกอบอาชพใด ก. ต ารวจ ข. ชาวนา ค. ทหาร ง. คร 8) ไมควรถามเรองทผเรยนเคยชนหรอคลองปากอยแลว ควรถามใหผเรยนไดใชความคดหรอพฤตกรรมทางปญญาขนสง เชน (ไมด) พระอาทตยขนทางทศใด 9) ควรใชรปภาพประกอบเปนตวสถานการณหรอค าถาม หรอตวเลอกจะท าใหขอสอบนาสนใจยงขน โดยเฉพาะส าหรบเดกประถมศกษา หรอมธยมศกษาตอนตน

37

2. หลกการเขยนตวเลอก

1) เขยนตวเลอกใหเปนเรองราวเดยวกน หรอประเภทเดยวกน เชน (ไมด) ควรใชสงใด ขดดน ถากหญา ขดแปลงปลก ก. จอบ ข. คน ค. พลว ง. ชอนปลก 2) เขยนตวเลอกใหมทศทางเดยวกน เพอความสะดวกและงายตอการพจารณาของผสอบ เชน (ไมด) ควรเกบผกสวนครวในชวงเวลาใด ก. เวลาเยน ข. เวลาเชา ค. เวลาบาย ง. เวลาวาง

38

3) ในแตละขอตองมค าตอบทถกตองเพยงค าตอบเดยว เชน (ไมด) พนทของรปสเหลยมผนผาจะหาไดอยางไร ก. กวาง × ยาว ข. สง × ฐาน ค. กวาง × ฐาน ง. สง + ฐาน จ. กวาง + ฐาน 4) เขยนตวถก – ตวลวงใหถกหรอผดตามหลกวชา เชน (ไมด) กลองทใชสองดของเลกใหมขนาดใหญขนเรยกวาอะไร ก. กลองโทรทศน ข. กลองปรทศน ค. กลองจลทรรศน ง. กลองชวทศน จ. กลองมโนทศน

39

5) เขยนตวเลอกใหเปนอสระจากกน โดยไมใหตวเลอกเปนตวเดยวกนมความหมายสบเนองสมพนธกน หรอครอบคลมตวเลอกอนๆ เชน ในป พ.ศ. 2545 ประเทศไทยมพลเมองประมาณเทาใด ก. 45 ลานคนขนไป ข. 50 ลานคนขนไป ค. 55 ลานคนขนไป ง. 60 ลานคนขนไป 6) ควรเรยงล าดบตวเลอกทเปนตวเลข โดยอาจจะเรยงจากมากไปหานอยหรอจากนอยไปหามากกได เพอใหผสอบหาค าตอบไดงายขน เชน (ใชได) การเตรยมแปลงปลก ควรขดดนตากไวประมาณกวน ก. 3 วน ข. 4 วน ค. 5 วน ง. 6 วน จ. 7 วน

7) พยายามใชตวเลอกสน ๆ โดยตดค าซ าออกหรอน าค าซ าไปไวในตวค าถาม เชน

(ไมด) เตาเปนสตวประเภทใด ก. สตวมกระดกสนหลงพวกเดยวกบง ข. สตวมกระดกสนหลงพวกเดยวกบกบ ค. สตวมกระดกสนหลงพวกเดยวกบหน ง. สตวมกระดกสนหลงพวกเดยวกบเมน (ดขน) เตาเปนสตวประเภทเดยวกบสตวชนดใด ก. ง ข. กบ ค. หน ง. เมน

40

41

8) ควรกระจายต าแหนงตวถกในตวเลอกทกตวใหเทา ๆ กนในลกษณะสม (Randomly) ไมใหเปนระบบทผสอบจะจบแนวทางไดเพอปองกนการเดาค าตอบ 9) ค าตอบทถกและค าตอบทผดตองไมแตกตางกนชดเจนจนเกนไป เชน (ไมด) ขอใดไมเขาพวก ก. ชาง ข. มา ค. วว ง. ควาย จ. มะเขอ (ดขน) ขอใดไมเขาพวก ก. ชาง ข. มา ค. วว ง. ควาย จ. เสอ