Porezi u Srbiji Porez na dobit preduzeća

Porez na dohodak gradjana

Porez na imovinu

Akcize

Porez na dodatu vrednost

Porez na upotrebu,držanje i nošenje dobara

Porez na premije neživotnih osiguranja

Porez na dobit preduzeća Poreski obveznikSvako preduzeće koje ostvari profit, a koje je organizovano u

jednom od sledećih oblika:- Ortačko društvo- Komanditno društvo- Društvo ograničene odgovornosti- Akcionarsko društvo- Javno preduzeće Poreski period – fiskalna godina (1.1. - 31.12.) Poreska stopa - 10% Poreski kredit – za investiranje u novu opremu za obavljanje delatnosti,

umanjenje od poreske osnovice 20% od troškova nove opreme ali najviše do 50% poreske osnovice

Porez na dohodak građana Porez na zaradeZarada je prihod koji se ostvaruje po osnovu radnog odnosa

(sa punim radnim vremenom ili ne). Od bruto plate zaposelnog odvaja se 12% za porez, 17,9% doprinosi. Takođe na bruto platu koju daje zaposlenom poslodavac treba da plati 17,9% doprinosa.

Poreski obveznik – fizičko lice koje ostavruje zaraduPoreska stopa – poreska stopa je 12% od zaradePoreske olakšice za novozaposlene - Stalno zapošljenje nezaposle osobe do 30 godina,

izuzeće od doprinosa u naredne tri godine. - Stalno zapošljenje nezaposlene osobe starosti preko

45 godina, izuzeće od doprinosa u naredne 2 godine

Porez na dohodak građana GODIŠNJI POREZ NA DOHODAKOdnosi se samo na rezidente Srbije (rezidentom

se po zakonu smatra i stranac koji u Srbiji boravi 183 dana ili više, godišnje)

Poreska osnovica – dohodak koji se ostvari u toku kalendarske godine i koji prelazi pet prosečnih godišnjih zarada isplaćenih u Republici Srbiji (za 2008. osnovica se kreće od 29000 EUR)

Poreska stopa – 10% za godišnji dohodak od pet do osam prosečnih godišnjih zarada, 15% za dohodak preko osam prosečnih godišnjih zarada.

Porez na imovinu Poreska osnova – tržišna vrednost imovine na dan 31. Decembar

predhodne godine u odnosu na godinu za koju se obračunava i naplaćuje porez. Tržišna vrednost imovine se procenjuje od strane nadležnog poreskog organa i podložna je amortizaciji po stopi od 1,5% primenom proporcionalne metode, ali ne više od 70%.

Poreska stopa: - ako poreski obveznik vodi knjige – 0.4% - ako poreski obveznik ne vodi knjige: za poresku osnovicu manju od 6 mil. RSD – 0.4% poreska osnovica 6-15 mil. RSD – 24.000 RSD + 0.8% iznos

preko 6 mil. poreska osnovica 15-30 mil. RSD – 96.000 RSD + 1.5% iznos

preko 15 mil. poreska osnovica preko 30 mil. RSD – 321.000 RSD + 3% iznos

preko 30 mil.

Akcize Akcize su specifični porezi na promet određenih

proizvoda Akcize su najstariji oblik poreza na promet koji je

postojao još u starom veku U modernim državama akcize se primenjuju paralelno

sa opštim porezom na potrošnju, prvo se plati akciza, a potom opšti porez na potrošnju

Akcize pripadaju porezima na potrošnju, posrednim porezima, prevaljivi su

Akcize Bilansno su izdašne

• U razvijenim zemljama učestjuju sa oko 10% u konsolidovanim prihodima

Troškovi ubiranja su relativno niski (mali broj obveznika)

Regresivnost - naročito izražena kod specifičnih akciza (cigarete, alkoholna pića)

Motivi za uvođenje akciza:• Tradicionalno su dominarali fiskalni motivi• U novije vreme su prisutni i nefiskalni motivi: zaštita zdravlje

stanovništva, zaštita životne sredine, oporezivanje luksuznih proizvoda

Utaja poreza se može pojaviti usled značajne razlike u visini akciza u susednim zemljama ili u slučaju korumpirane administarcije

Akcize Predmet oporezivanja

• Biraju se proizvodi koji imaju relativnu nisku elastičnost tražnje

• U različitim zemljama se akcize primenjuju na različite proizvode

• U većini zemalja bilansno najvažnji akcizni proizvodi su naftni derivati, duvanski proivodi i alkoholna pića

Poreski obveznici su proizvođači i uvoznici akciznih proizvoda • Preduzeća relativno dugo “kreditiraju državu”

Akcize Poreske stope na akcizne prizvode mogu biti:

• specifične – fiksni iznos obaveze po jedinici proizvoda• ad valorem – procenat od maloprodajne cene • moguća je kombinacija specifičnih i ad valorem akciza

Poreska osloođenja se primenjuju u slučaju izvoza proizvoda (jedan od kanala šverca), upotrebe proizvoda u humanitarne svrhe i dr.• U slučaju upotreba akciznih proizvoda u reprodukciji

obaveza se umanjuje

Porez na dodatu vrednost (PDV) PDV je opšti porez na potrošnju koji se obračunava i plaća na isporuku

dobara i pružanje usluga, u svim fazama proizvodnje i prometa dobara i usluga, kao i na uvoz dobara.

Poreski oveznik – fizičko lice ili preduzeće koje vrši promet dobara i usluga u okviru obavljanja delatnosti. Delatnost je aktivnost koju sprovodi radi ostvarivanja prihoda.

Promet od 2- 4 mil. RSD – može da bude obveznik PDV-a Promet preko 4 mil. RSD – mora da bude obveznik PDV-a Momenat nastanka obaveze – isporuka dobra ili usluge, avansno

prihodovanje za dobro ili uslugu koja će biti isporučena, nastanak obaveze plaćanja carinskog duga kod uvoza dobra.

Poreske stope – opšta 18%, posebna 8% (kompjuterku opremu, hranu, novoizgrađene objekte...)

Poreska oslobođenja: - sa pravom na odbitak predhodnog poreza - bez prava na odbitak predhodnog poreza - kod uvoza vozila za obavljanje taxi i rent-a-car delatnosti

11

Bilansni značaj PDV je uz doprinose za socijalno

osiguranje bilansno najizdašniji oblik javnih prihod u Srbiji:prihodi od PDV u Srbiji iznosili su preko 10%

BDP ili oko 23% konsolidovanih javnih prihoda,ušečće prihoda od PDV u BDP u Srbiji je bilo

među najvišim u Evropi iako su poreske stope bile među najnižim

u narednim godinama očekuje se umereni pad prihoda od PDV u odnosu na BDP zbog smanjenja domaće tražnje

12

Држава Стопа пореза на додату вредност ПДВ / БДП

Аустрија 20% 7.7%

Бугарска 20% 12.4%

Британија 17.5% (15%) 6.6%

Грчка 19% 7.1%

Данска 25% 10.3%

Естонија 18% (20%) 9.3%

Италија 20% 6.3%

Ирска 21% (21,5%) 7.8%

Литванија 18% (21%) 7.6%

Пољска 22% 8.1%

Мађарска 20% (25%) 7.6%

Немачка 16% (19%) 6.3%

Словенија 20% 8.5%

Словачка 19% 7.5%

Француска 19.6% 7.2%

Румунија 19% 7.9%

Чешка 19% 6.6%

Шпанија 16% 6.4%

Шведска 25% 9.1%

Србија 18% 11.2%

Napomena: podaci se odnose na 2006. godinu. U zagradi su date važeće poreske stope u 2009. godini

13

PDV u Srbiji – osnovne karakteristike

Uveden tek 2004. godine Razlozi kašnjenja su uglavnom političke prirode članice

Federacija SFRJ i SRJ nisu želele da republički porez na promet zamene federalnim porezom

U Srbiji je uveden EU model PDV koji se karakteriše: potrošni tip – nabavke investicionih dobara se ne oporezuju

○ makroekonomska osnovica je lična potrošnja umanjena za naturalnu potrošnju i poreska oslobadjanja

kreditni metod - poreska obaveza e utvrđuje indirektno kao razlika PDV pri isporukama i PDV pri nabavkama

primenjuje se princip odredišta – PDV se naplaćuje prema mestu potrošnje u slučaju međunarodne trgovine tj. izvoz je oslobođen PDV

poreska osnovica je široko definisana -obuhvata veliki deo prometa

14

Principi funkcionisanja

PDV funkcioniše na principu samooprezivanja i fakturisane realizacije

Svaki poreski obveznik utvrduje obavezu po osnovu PDV, Poreska uprava vrši kontrolu

Obaveza po osnovu PDV je jednaka razlici izmedju obračunatog PDV na osnovu izlaznih faktura i PDV sadržanog u ulaznim fakturama ukoliko je razlika pozitivna obveznik plaća PDV, ukoliko je razlika negativna obveznik plaća PDV, ali ima

pravo na povraćaj ili na poreski kredit Pravo na povraćaj ili poreski kredit nastaje često u

slučaju velikih investicija velikih nabavki sirovina i repromaterijala

15

Principi funkcionisanja

PDV funkcioniše na principu medjusobne kontrole poreskih obveznika i dokumentovanosti transakcija

16

Elementi PDV u Srbiji

Predmet oporezivanja su isporuke dobara, pružene usluge i uvezeni proizvodi

Poreski obveznici su sva pravna lica i preduzetnici koji isporučuju robe i usluge, osim onih koji su oslobođeni u slučaju uvoza obveznik je i fizičko lice

Poreska osnovica je razlika između fakturisane realizacije isporučene robe i pruženih usluga i vrednosti nabavki sadržanih u ulaznim fakturama

Opšta poreska stopa iznosi 18%, a posebna 8% i primenjuje se uglavnom na egzistencijalne proizvode,

17

Poreska oslobadjanja

U sistemu PDV u Srbiji dozvoljena su dve vrste poreskih oslobadjanja: sa pravom na odbitak PDV plaćenog u

prethodnim fazama prometa (oporezivanje nultom stopom)○ primenjuje se u slučaju izvoza robe

bez prava na odbitak PDV plaćenog u prethodnim fazama prometa ○ primenjuju se za veći broj usluga

18

Poreska oslobadjanja

○ Poreska oslobadjanja bez prava na povraćaj prethodno plaćenog PDV primenjuju se pri isporukama sledećih roba i usluga:socijalnog i opšteg karaktera (usluge državnih

organa, zdravstvo, socijalne, obrazovne, kulturne i sportske usluge, poštanski saobraćaj i dr. )

razvojnog karaktera (naučne usluge, finansijske usluge uklujučujući i usluge osiguranja i reosiguranja)

humanitarnog karaktera (aktivnosti crvenog krsta, religiozna usluge i dr,)

19

Posebni režimi

Uslučaju neadekvatnosti opšteg režima oporezivanja PDV, moguće je, u skladu sa direktivama EU, uvodjenje posebnih režima

U Srbiji posebni režimi se primenjuju u slučaju malih poreskih obveznika

○ obveznici sa godišnjim prihodom ispod 2 mliona dinara ne mogu ući u sistem PDV,

○ obveznici sa godišnjim prihodom izmedju 2 i 4 miliona dinara mogu, ali ne moraju biti u sistemu PDV

poljoprivrednika ○ Ako poljoprivrednici isporuče proizvode obveznicima PDV ni

imaju pravo na nadoknadu u iznosu od 5% primljenih dobara i usluga

20

Posebni režimi

turističkih agencija prometa poslovnih dobara, umetničkih dela,

kolekcionarskih dela poreska osnovica se utvrdjuje kao razlika prodajne i nabavne cene, uz odbitak PDV sadržanog u razlici

21

Obračunski period, rokovi plaćanja i povraćaj poreza Obračunski period iznosi:

u opštem slučaju mesec dana, tri meseca za male poreske obveznike

Poreska prijava po osnovu PDV se podnosi 10 dana po isteku obračunskog perioda – tada se plaća i porez

Povraćaj poreza se realizuje: u opštem slučaju 45 dana od isteka roka za podnošenje

poreske prijave, u slučaju izvoza 15 dana od isteka roka za podnošenje

poreske prijave.

22

Obračunski period, rokovi plaćanja i povraćaj poreza Poreski obveznik koji ima pravo na povraćaj “kreditira”

državu od trenutke uplate PDV do trenutka povraćaja sredstva, što iznosi u opštem slučaju 45 dana u slučaju izvoznika 15 dana

Država kreditira poreskog obveznika od trenutke nastanka obaveze (realizacija transakcije) do trenutka plaćanja PDV, što u proseku iznosi: 25 dana za obveznike koji PDV plaćaju mesečno, 55 dana za obveznike koji PDV plaćaju kvartalno

23

Uvođenje PDV u Srbiji Uvođenje PDV u Srbiji nije izazvalo značajnije poremećaje u

privredi: Procenjuje se da je direktni i indirektni uticaj na inflaciju

iznosio 3-4 procentna poena Nije bilo većih poremećaja likvidnosti:

○ u trenutku uvodjenja PDV ukinuti su porez na fond zarada i porez na finansijske transakcije,

○ pomak između nastanke obaveze i plaćanja poreza bio je relativno dug,

○ NBS je donela mere za poboljšanje likvidnosti

Porezi na upotrebu, držanje i nošenje dobara Predmet oporezivanja je upotreba, držanje ili nošenje

dobara, kao što su:• motorna vozila• druga prevozna sredstva (čamci, jahte, vazduhoplovi)• registrovano oružje• mobilni telefoni (pripejd kartice) – porez je ukinut

Poreski obveznik je vlasnik navednih dobara Poreske osnovice se određuju prema tehničkim

karakteristika dobra (zapremina motora, snaga motora, broj sedišta i dr.)

Poreske stope su specifične i diferencirane• Postoje određena oslobođenja

Plaćanje se vrši pri regristraciji vozila, dobijanje dozvole za upotrebu (čamci) kupovini pripejd kartice i dr.

Porez na premije neživotnog osiguranja Predmet oporezivanja su premije na različite vrste neživotnog

osiguranja (osiguranje vozila i drugih vrsta imovine, osiguranje kredite i dr).• Uveden je kao alternativa za PDV

Poreski obveznik je društvo za osiguranje

Poreska osnovica je ukupna premija osiguranja

Poreska stopa iznosi 5%

Postoje brojna oslobođenja (osiguranje od povreda na radu, dobrovoljno zdravstveno osiguranje, stambeni izvozni krediti i dr.)

Porez nije bilansno relevantan, ali je bitan za delatnost osiguranja