ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน และการมสวนรวมทางการเมองของประชาชน กรณศกษา จงหวดเชยงราย

Political information acceptance behavior from mass media, and political participation of people case study : Chiang Rai Province

อาจารยสงห สงหขจร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา singhbsru@gmail.com

บทคดยอ

การวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษา (1) พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของประชาชน กรณศกษา จงหวดเชยงราย (2) การมสวนรวมทางการเมองของประชาชน กรณศกษา จ งหวดเชยงราย (3) ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะในการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน และการมสวนรวมทางการเมองของประชาชน กรณศกษา จงหวดเชยงราย

การวจยครงนเปนการวจยเชงส ารวจ กลมตวอยาง คอ ประชาชนทอาศยอยในจงหวดเชยงราย จ านวน 400 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาความถ คารอยละ โดยใชโปรแกรมส าเรจรป

ผลการวจย พบวา 1) พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของประชาชน กรณศกษา จงหวดเชยงราย มการเปดรบสอโทรทศนมากทสด เพราะมทงภาพและเสยงจงมความนาเชอถอมากทสด โดยสอโทรทศนมความนาเชอถอมากทสด เพราะมทงภาพและเสยง รองลงมาคอวทย และหนงสอพมพ ท าใหเหนวาสอโทรทศนเปนสอทมผลตอประชาชนมากทสด 2) การมสวนรวมทางการเมองของประชาชน กรณศกษา จงหวดเชยงราย โดยเฉลยอยในระดบปานกลาง แตมการไปลงคะแนนเสยงเลอกตงเปนประจ า และชกชวนผอนใหไปใชสทธในการเลอกตงเปนประจ า ท าใหเหนวาการมสวนรวมของประชาชนยงอยในเรองทเกยวกบการเลอกตงเทานน 3) ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะในการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน คอ การไมมเวลาและมความสนใจในเรองของการเมองนอย อยากใหสอมวลชนเสนอขาวแบบเปนกลางและการน าเสนอขาวสารใหรอบดาน สอมวลชนมจรรยาบรรณในการน าเสนอขาวสาร

ค าส าคญ: พฤตกรรมการเปดรบขาวสาร สอมวลชน การมสวนรวมทางการเมอง จงหวดเชยงราย

*บทความในวารสารฉบบนมการเปลยนแปลงปทและฉบบทของวารสารจาก ปท 1 ฉบบท 1 ก.ค.-ธ.ค. 2556 เปน ปท 3 ฉบบท 2 ก.ค.-ธ.ค.2556

เนองจากมความคลาดเคลอนในการเรยงลาดบวารสาร กรณการอางองบทความน ขอใหอางตามปและฉบบตามทแกไขใหมน

หากมขอสงสย กรณาสอบถามเพมเตมไดท สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช โทร.02 504 7588-9

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

Abstract

The objection of this research is to study (1) Political information acceptance behavior

from mass media of people case study : Chiang Rai Province (2) political participation of

people case study : Chiang Rai Province (3) problem, difficulty and suggestion on political

information acceptance from mass media and the political participation of people case study :

Chiang Rai Province

This is the surveying research; population of the research is 400 people living in

Chiang Rai Province ; the tool of the research is questionnaire; and data statistical analysis by

using computer program, and report in frequency and percentage.

The results found: 1) the study on the political information acceptance behavior from

mass media of people case study : Chiang Rai Province most media accepted is television,

because of having photograph as well as sound makes the television most convincible,

newspaper and internet are as the next rank; 2) the study on the political participation of

people case study : Chiang Rai Province the average point is as medium level, but always

going voting as regular, and the result shows that the people case study : Chiang Rai Province

persuade others to exercise the right to vote on a regular basis. 3) the study on the problem,

difficulty and the suggestion on the political information acceptance from mass media is the

reason of having no time and not being interested in politics, mass media to be neutral., mass

media have to presentation all the fact of the news ., media ethics.

Keywords: information acceptance behavior, mass media, political participation,

Chiang Rai

122

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

การศกษาในเรอง พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนและการมสวนรวมทางการเมองของประชาชน กรณศกษา จงหวดเชยงราย การสอสารในปจจบนมความส าคญเปนอยางมาก การสอสารเปนสวนหนงของชวตประจ าวนของคนทกคน เพราะตงแตเราตนนอนจนนอนหลบนน ทกอยางเกยวของกบการสอสารแทบทงสน ไมวาจะเปนทางตรงหรอทางออม การสอสารเปนพฤตกรรมขนพนฐานซงมความจ าเปนตอการด ารงชวตของมนษย การสอสารเปนพนฐานของกจกรรมทางสงคมและการเมองทเกดขนในปจจบน

พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของประชาชนซงมความคาดหวงจากสอมวลชนวา การเปดบรโภคขาวสารการเมองจากสอมวลชน จะชวยสนองตอบความตองการของตนเองได การเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนท าใหเกดการเปลยนแปลงทศนคตหรอเปลยนลกษณะนสยและพฤตกรรมบางอยางได โดยทการเลอกรบขาวสารจากสอมวลชนนนจะขนอยกบความตองการหรอแรงจงใจของแตละบคคลยอมมวตถประสงค และความตงใจในการใชประโยชนจากสอมวลชนทแตกตางกนออกไป โดยสอมวลชนในทนจะหมายถงสอตาง ๆ ทเผยแพรไปสมวลชน พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของประชาชนนนมสวนท าใหประชาชนมสวนรวมทางการเมองเพมมากขนหรอไม

ในปจจบนจงหวดเชยงรายมอ าเภอทงหมด 18 อ าเภอ มประชากรอยอาศยถง 1,198,218 คนเปนอนดบท 14 ของประเทศ ซงตามดชนการมสวนรวมทางการเมองซงอยในรายงานการพฒนาคนของประเทศไทยป 2550 ซงจดท าโดยโครงการพฒนาแหงสหประชาชาตประจ าประเทศไทย จงหวดเชยงรายอยในอนดบท 11 ของประเทศ ซงพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของประชาชน มผลตอการมสวนรวมทางการเมองของประชาชน

จากความเปนมาและความส าคญของปญหาดงกลาว ผ วจยจงมความสนใจและประสงคจะศกษาพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนและการมสวนรวมทางการเมองของประชาชน กรณศกษา จงหวดเชยงราย วาการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของประชาชนเปนอยางไรและการมสวนรวมทางการเมองมากนอยเพยงใด

วตถประสงค 1. เพอศกษาพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของประชาชน กรณศกษา

จงหวดเชยงราย 2. เพอศกษาการมสวนรวมทางการเมองของประชาชน กรณศกษา จงหวดเชยงราย3. เพอศกษาปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ ในการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน

และการมสวนรวมทางการเมองของประชาชน กรณศกษา จงหวดเชยงราย

123

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

นยามศพท

พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน หมายถง การอาน การรบฟง การรบชมและการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน โดยพจารณาจากความบอยครงในการอานหนงสอพมพและนตยสาร การฟงวทย การชมโทรทศน และการเปดรบอนเตอรเนตของประชาชนในจงหวดเชยงราย

การมสวนรวมทางการเมอง หมายถง การแสดงออกทางการเมองของประชาชนโดยการเขามสวนรวมในกจกรรมตางๆทเกยวของกบเรองทางการเมอง ไดแก การตดตามขาวสารทาง การเมอง พดคยถกเถยงทางการเมอง ฟงการอภปราย/หาเสยง ชวยรณรงคหาเสยง สนบสนนพรรคการเมอง/นกการเมอง สมครเปนสมาชกพรรคการเมอง ชกชวนผ อนไปใชสทธเลอกตง และไปลงคะแนนเสยงเลอกตงของประชาชนในจงหวดเชยงราย

สอมวลชน หมายถง สอกลางทน าเสนอขอมลขาวสารและความรไปสประชาชน ไดแก หนงสอพมพ นตยสาร วทยกระจายเสยง โทรทศน และอนเตอรเนต

ขาวสารการเมอง หมายถง ขอมลขาวสาร ความร และขอคดเหนในเรองเกยวกบการเมอง ไดแก การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา สมาชกและนายก อบต. เทศบาล และ อบจ. การอภปรายหาเสยงของนกการเมอง ผน าประชาชน ขาวสารเกยวกบการท างานของรฐบาลและการตดสนใจของรฐบาล

ประชาชน หมายถง ประชาชนทอาศยอยในจงหวดเชยงราย

124

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

กรอบแนวคดการวจย

ภาพท 1.1 กรอบแนวคดการวจย

1. ลกษณะประชากรศาสตร2. พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมอง 3. พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน

การมสวนรวมทางการเมอง 1. ตดตามขาวสารทางการเมอง2. พดคยถกเถยงทางการเมอง3. ฟงการอภปรายหาเสยง4. ชวยรณรงคหาเสยง5. สนบสนนพรรคการเมอง6. สมครเปนสมาชกพรรคการเมอง7. ชกชวนผอนไปใชสทธเลอกตง8. ไปลงคะแนนเสยงเลอกตง

พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจาก

สอมวลชนและการมสวนรวมทางการเมองของประชาชน กรณศกษา

จงหวดเชยงราย

ตวแปรตน ตวแปรตาม

125

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

ประโยชนทไดรบจากการวจย

1. ท าใหทราบถงพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนแตละประเภทและการเขามสวนรวมทางการเมองของประชาชน

2. ท าใหสอมวลชน ไดทราบแนวทางในการแกไขปรบปรงการน าเสนอขาวสารทางการเมองเพอใหประชาชนมสวนรวมทางการเมองเพมมากขน

3. ท าใหหนวยงานทเกยวของ ไดแก คณะกรรมการการเลอกตง สภาพฒนาการเมองกระทรวงมหาดไทย องคกรปกครองสวนทองถน พรรคการเมองและนกการเมอง สามารถน าขอมลจากการศกษาวจย ไปเปนแนวทางในการวางแผนพฒนาปรบปรงรปแบบการด าเนนงานทางการเมอง ทงการเมองระดบทองถนและการเมองระดบประเทศใหเกดประโยชนตอหนวยงานของตน

4. ท าใหผ ทเกยวของอนๆ ไดแก นกวจย นกวชาการ สามารถน าขอมลจากการศกษาวจยในครงนไปเปนขอมลพนฐานส าหรบใชประกอบการศกษาวจยในโอกาสตอไป

วธการวจย ผวจยไดประมวลและสงเคราะหแนวคด ทฤษฎ รวมทงงานวจยทเกยวของกบการสอสารเพอ

การรณรงคการเลอกตงมาเปนกรอบในการศกษาวจย ดงตอไปน

1. แนวคดในเรองการสอสาร กระบวนการสอสาร (Communication) ทเปนกระบวนการถายทอดสารระหวางมนษยตามองคประกอบของการสอสารขนพนฐานนนไดเขามาเปนองคประกอบทส าคญในระบบการเมอง เพราะระบบการเมองกตองมการสอสารไปสประชาชนไมวาจะดวยจดประสงคใดๆ กตาม จากแนวคดทางการสอสารการเมองจะเหนวาองคประกอบดงกลาวยดโยงตามกฎเกณฑและระบอบของสงคม จงท าใหการท าความเขาใจระหวาง ระบบการเมอง ประชาชน ลวนแลวแตมการสอสารเขามาเกยวของ

2. แนวคดในเรองการเปดรบขาวสาร ทฤษฎการเปดรบขาวสารดงกลาว เนนความส าคญของการเปดรบขาวสารทเสรมสรางใหบคคลมความรและประสบการณเพมขนตามสภาวะทแตกตางกนระหวางบคคล ไมวาจะเปนการเปดรบขาวสารจากสอมวลชน สอบคคลหรอสอเฉพาะกจกตาม ทงนจะกอใหเกดการเปลยนแปลงทงดานความร ทศนคต และพฤตกรรมในทสด

126

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

3. แนวคดในเรองพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน แนวคดในเรองพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน จะเหนไดวาการเปดรบขาวสารจะขนอยกบลกษณะทางประชากรของแตละบคคลซงไดแก เพศ อาย การศกษา ภมล าเนา สถานภาพทางสงคมและเศรษฐกจซงมความแตกตางกนท าใหบคคลเลอกเปดรบสอและ ขาวสาร เลอกใหความสนใจตอสอ เลอกรบรและตความหมายขาวสาร ตลอดจนเลอกจดจ าเนอหาสาระของสอแตกตางกนไปตามความเชอ ทศนคต ประสบการณ และความตองการของแตละบคคลในระบบสงคมโดยรวม

4. แนวคดในเรองการมสวนรวมทางการเมอง การมสวนรวมทางการเมองในระบอบประชาธปไตยมอยหลายรปแบบและหลายระดบ ทส าคญจะตองเปนการกระท าทเปนไปดวยความสมครใจของแตละบคคล ในกจกรรมทางการเมอง เพอมสวนรวมโดยทางตรงและโดยทางออมในการเลอกผปกครองประเทศทงในระดบชาต และในระดบทองถน และเพอมอทธพลตอการก าหนดนโยบายสาธารณะและการน านโยบายไปปฏบต ทงใหการสนบสนนหรอตอตานการตดสนใจของรฐบาล ตลอดจนการเขารวมกจกรรมทางการเมองของบคคลโดยการไปลงคะแนนเสยงเลอกตง การพดคยถกเถยงทางการเมอง การเสนอความคดเหนทางการเมอง การสมครเปนสมาชกพรรคการเมอง ซงทกคนมสทธและเสรภาพตามกฎหมายเทาเทยมกนขนอยกบสภาพภมหลงของแตละบคคล คอ เพศ อาย การศกษา ภมล าเนา สภาพทางสงคมและเศรษฐกจ ทสงผลกระทบตอการมสวนรวมทางการเมองของบคคลในสงคม

5. ผลงานวจยทเกยวของ ปจจยทางดานการเปดรบสอ การเปดรบขาวสารการเมองและพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน มผลตอการสอสารในแงการเปดรบขาวสารจากสอมวลชนประเภทหนงสอพมพ นตยสาร วทย โทรทศน และอนเตอรเนตของผ รบสาร ส าหรบใชเปนขอมลตดสนใจในการเขามสวนรวมทางการเมองดานการตดตามขาวสารการเมอง พดคยถกเถยงทางการเมอง ฟงการอภปรายหาเสยง ชวยรณรงคหาเสยง สนบสนนพรรคการเมอง/นกการเมอง สมครเปนสมาชกพรรคการเมอง ชกชวนผ อนไปใชสทธเลอกตง ไปลงคะแนนเสยงเลอกตง

ผวจยไดด าเนนการโดยใชระเบยบวธการวจย ซงประกอบดวย ประชากรและกลมตวอยางในการวจย เครองมอทใชในการวจย การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมลและการน าเสนอขอมล ตามล าดบ โดยมรายละเอยดดงตอไปน

ประชากรในการวจยครงนไดก าหนดกลมประชากรทวไปในจงหวดเชยงราย ไมจ ากดเพศ สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อาชพ รายได ภมล าเนา ขอมลสถตเกยวกบจ านวนประชากรของจงหวดเชยงราย ณ เดอนธนวาคม 2553 พบวามจ านวนประชากรทงสน 1,198,218 คน

127

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

กลมตวอยางในการศกษาวจยครงน ไดแก ประชาชนในเขตจงหวดเชยงราย ผวจยไดก าหนดกลมตวอยางโดยใชเกณฑตารางส าเรจรปของ TARO YAMANE ก าหนดวา ประชากรเกน 100,000 คน ตองการระดบความเชอมน 95 % และความผดพลาดไมเกน 5 % ตองใชกลมตวอยางมาท าการวจยอยางนอย 400 คน

เครองมอทใชส าหรบการเกบรวบรวมขอมลในการวจยครงน ไดแก แบบสอบถามทผวจยสรางขนมาจากการศกษา คนควาเอกสาร หนงสอ ต ารา และงานวจยทเกยวของ รวมทงศกษาการสรางแบบสอบถามอยางละเอยดตามกรอบแนวคดการวจย โดยแบบสอบถามทใชส าหรบการวจยครงนไดถกสรางขนเปนแบบสอบถามปลายปดและแบบสอบถามปลายเปดซงประกอบดวยค าถาม 4 สวนโดยมเนอหาในแตละสวน ดงน คอ สวนท 1 เปนค าถามเกยวกบขอมลทวไปของลกษณะประชากรประชาชน ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส วฒการศกษาสงสด ทอยอาศย อาชพ และรายไดเฉลยตอเดอน สวนท 2 เปนค าถามเกยวกบพฤตกรรมการเปดรบขาวสารทางการเมองจากสอมวลชน ไดแก หนงสอพมพ นตยสาร วทย โทรทศน และอนเตอรเนต สวนท 3 เปนค าถามเกยวกบการมสวนรวมทางการเมอง ไดแก 1.การตดตามขาวสารการเมอง 2. การพดคยถกเถยงทางการเมอง 3.ฟงการอภปรายหาเสยง 4.การสนบสนนพรรคการเมอง 5.ชวยรณรงคหาเสยง 6. การสมครเปนสมาชกพรรคการเมอง 7. ชกชวนผ อนไปใชสทธเลอกตง 8. ไปลงคะแนนเสยงเลอกตง

สวนท 4 เปนค าถามเกยวกบปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะในการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนและการมสวนรวมทางการเมอ

การวเคราะหขอมลเชงปรมาณ โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร ในการประมวลผลขอมลทไดจากแบบสอบถามและใชสถตในการวเคราะหขอมล ดงน

การวเคราะหโดยใชสถตเชงพรรณา (Descriptive Statistics) แจกแจงคาความถ คาเฉลย คารอยละ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เพออธบายขอมลเบองตนเกยวกบกลมตวอยางในเรองขอมลลกษณะประชากร พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน และการมสวนรวมทางการเมอง

128

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

ผลการวจยและอภปรายผล

ผลการวจย การส ารวจพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนแตละประเภทของประชาชน

กรณศกษา จงหวดเชยงราย จ านวน 400 คน โดยใชแบบสอบถาม พบวา 1. ลกษณะประชากรศาสตรกลมตวอยางสวนใหญ เปนเพศหญง ซงมจ านวน 225 คน คดเปนรอยละ 56.2 รองลงมาเปน

เพศชาย จ านวน 175 คน คดเปนรอยละ 43.8 กลมตวอยางสวนใหญ มอาย 46-55 ป ซงมจ านวน 119 คน คดเปนรอยละ 29.8 รองลงมาม

อาย 36-45 ป จ านวน 99 คน คดเปนรอยละ 24.8 อนดบทสามมอาย 18-25 ป จ านวน 96 คน คดเปนรอยละ 24.0 และ นอยทสดมอายมากกวา 26-35 ป จ านวน 40 คน คดเปนรอยละ 10.0

กลมตวอยางสวนใหญ มสถานภาพสมรส จ านวน 223 คน คดเปนรอยละ 55.8 รองลงมาคอสถานภาพโสด ซงมจ านวน 128 คน คดเปนรอยละ 32.0 และล าดบสดทายคอ มสถานภาพหมาย/หยาราง จ านวน 49 คน คดเปนรอยละ 12.2

กลมตวอยางสวนใหญ จบการศกษาระดบมธยมศกษา มจ านวน 191 คน คดเปนรอยละ 47.8 รองลงมาคอจบการศกษาระดบปรญญาตร จ านวน 112 คน คดเปนรอยละ 28.0 ล าดบสามคอจบการศกษาระดบอนๆ มจ านวน 57 คน คดเปนรอยละ 14.2 และล าดบสดทายคอ จบการศกษาระดบปวช./ปวส. จ านวน 18 คน คดเปนรอยละ 4.5

กลมตวอยางสวนใหญ มทอยอาศยในอ าเภอเมองเชยงราย อ าเภอเชยงแสน อ าเภอเทง อ าเภอแมลาว และอ าเภอขนตาล มจ านวนเทากนคอ 80 คน คดเปนรอยละ 20.0

กลมตวอยางสวนใหญ มอาชพเปนแมบาน ซงมจ านวนถง 108 คน คดเปนรอยละ 27.0 ล าดบสองคอนกเรยน/นสต/นกศกษา จ านวน 106 คน คดเปนรอยละ 26.5 ล าดบสามคอ อนๆ จ านวน 60 คน คดเปนรอยละ 15 และล าดบสดทายคอ พนกงานรฐวสาหกจ จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 0.5

กลมตวอยางสวนใหญ มรายไดเฉลยตอเดอนไมเกน 5,000 บาท มจ านวน 228 คน คดเปนรอยละ 72.0 รองลงมาคอ มรายได 5,001-10,000 บาท จ านวน 50 คน คดเปนรอยละ 12.5 ล าดบสามคอมรายได 10,001-15,000 บาท มจ านวน 26 คน คดเปนรอยละ 6.5 เปนอนดบสดทายคอ มรายได 15,001-20,000 บาท และ มรายได 20,001-25,000 บาท ซงมจ านวนเทากนคอ 10 คน คดเปนรอยละ 2.5

129

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

2. พฤตกรรมการเปดรบขาวสารประเภทของสอมวลชนทผ ตอบแบบสอบถามนยมใชในการเปดรบขาวสารอนดบหนงคอ

โทรทศน อนดบสองคอวทย อนดบสามคอหนงสอพมพ และอนดบสดทายคอนตยสาร การส ารวจพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของประชาชน กรณศกษา

จงหวดเชยงราย พบวา สอประเภทโทรทศนมความนาเชอถอเปนอนดบหนง รองลงมาคอวทย อนดบสามหนงสอพมพ อนดบสคอ อนเตอรเนต สวนอนดบสดทายคอนตยสาร

การส ารวจพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของประชาชน กรณศกษา จงหวดเชยงราย พบวาเหตผลทผตอบแบบสอบถามสวนใหญเชอในสอทรบขาวสาร เปนอนดบหนงคอ สอทมทงภาพและเสยง รองลงมาคอสอทมการบนทกไวเปนหลกฐานไดนาน อนดบสามคอความเชอถอในตวผ สอขาวหรอนกขาว อนดบสคอ เชอถอในตวผ อานขาว อนดบสดทายคออนๆ ไดแก การรบฟงขาวสาร ขนอยกบหวขอวจารณ มการแสดงความคดเหนของหลายๆ คน

การส ารวจพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของประชาชน กรณศกษา จงหวดเชยงราย พบวา หนงสอพมพทไดรบความนยมในการเปดรบสอทางการเมอง 5 อนดบแรกจากจ านวนหนงสอพมพทสมเกบตวอยางจ านวน 8 ส านกพมพ ดงน ไทยรฐ เดลนวส มตชน แนวหนา สยามรฐ ผจดการรายวน ขาวสด บางกอกโพสต โดยอนดบหนงคอ หนงสอพมพไทยรฐ อนดบสองคอ เดลนวส อนดบสามคอ มตชน อนดบสคอ แนวหนา และอนดบสดทายคอ สยามรฐ

การจดอนดบสถานโทรทศนทประชาชนในจงหวดเชยงราย นยมใชในการเปดรบขาวสารทางการเมอง 5 อนดบแรกจากจ านวนสถานโทรทศน 9 ชอง ดงน ชอง 3, 5, 7, 9, 11(สทท), ชองทวไทย (TV Thai) โดยอนดบหนง ทผตอบแบบสอบถามจ านวน 400 คน เลอกคอ สอจากสถานโทรทศนชอง 3 อนดบสอง คอ สอจากสถานโทรทศนชอง 9 อนดบสาม คอ สถานโทรทศนชอง 11 อนดบส คอ สถานโทรทศนชอง 5 และสถานโทรทศนอนดบสดทายทประชาชนในจงหวดเชยงรายนยมใชในการเปดรบสอคอสถานโทรทศนชอง 7

การส ารวจดานความถในการรบขาวสารทางการเมองของผตอบแบบสอบถามตอสปดาห พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญไดรบขอมลขาวสารจากสอโทรทศน โดยมความถในการรบขาวสารทกวน มาเปนอนดบหนง สวนการรบขาวสารจากนตยสาร หนงสอพมพ และวทย พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมความถในการรบขาวสาร 1-2 วนตอสปดาห ในขณะท การรบขาวสารจากอนเตอรเนต พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมความถในการรบขาวสาร 3-4 วนตอสปดาห

การส ารวจความเชอถอตอขาวสารทางการเมองทผ ตอบแบบสอบถามไดรบ พบวา ผ ตอบแบบสอบถามสวนใหญมความคดเหนเกยวกบความเชอถอตอขาวสารทางการเมองทไดรบจากสอทางดาน

130

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

หนงสอพมพ นตยสาร วทย อนเตอรเนต อยในระดบปานกลาง ในขณะทความเชอถอตอขาวสารทาง การเมองทไดรบจากสอโทรทศน อยในระดบมาก

การอานขาวสารทางการเมอง จากการรบสอประเภทตางๆ จากขอมลการส ารวจพบวา เหตผลในการรบสอหนงสอพมพสวนใหญคอ การพาดหวขาวมความนาสนใจ สวนเหตผลในการรบสอนตยสารพบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเลอกอานขาวสารทางการเมองทมรายละเอยดเนอหาด มาเปนอนดบหนง ในขณะทเหตผลในการรบสอวทย โทรทศนและอนเตอรเนต พบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญชอบอานขาวสารทางการเมองเนองจากมความรวดเรวในการน าเสนอ

3. การมสวนรวมทางการเมองการตดตามขาวสารทางการเมองของผตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามสวน

ใหญ มการตดตามขาวสารทางการเมองนานๆครงจาก นตยสาร ผ ตอบแบบสอบถามสวนใหญ มการตดตามขาวสารทางการเมองเปนครงคราวจากหนงสอพมพ วทย และอนเตอรเนต ในขณะทการตดตามขาวสารทางการเมองพบวาผ ตอบแบบสอบถามสวนใหญตดตามขาวสารจากโทรทศนอยในระดบประจ า และจากผลการส ารวจพบวา สอทไดรบความสนใจจากผตอบแบบสอบถามตอตดตามขาวสารทางการเมองเปนประจ าโดยเรยงล าดบจากมากไปหานอยไดดงน โทรทศน วทย อนเตอรเนต หนงสอพมพ นตยสาร

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเคยรบฟงการอภปราย/หาเสยงทางการเมองนานๆครง จากผสมคร อบต. เทศบาล ผสมคร อบจ. และผสมคร สส. สว. ในขณะทการรบฟงการอภปราย/หาเสยงทางการเมองเปนครงคราว อยในอนดบสองโดยมการรบฟงการอภปราย/หาเสยงทางการเมองของผสมครผวาสส. สว. ,ผสมคร อบจ. และผสมคร อบต. เทศบาล และการรบฟงการอภปราย/หาเสยงทางการเมองในลกษณะเปนประจ าอยในอนดบสดทาย

การส ารวจในดานของการชวยรณรงคหาเสยงทางการเมองของผตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญไมเคยชวยรณรงคหาเสยงทางการเมอง ทงในดานการหาเสยง ปดโปสเตอร และแจกใบปลว การชวยรณรงคหาเสยงทางการเมองในลกษณะนานๆ ครง เปนอนดบสอง ในขณะทการชวยรณรงคหาเสยงทางการเมองในลกษณะบอยนอยทสด อยในอนดบสดทาย

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญไมเคยเขารวมสนบสนนพรรคการเมอง/นกการเมองเลยในลกษณะการบรจาคเงน เขารวมประชม และใหขาวสารทางการเมอง ในขณะทการสนบสนนพรรคการเมอง/นกการเมอง เปนครงคราว อยในอนดบสองโดยมการสนบสนนพรรคการเมอง/นกการเมองในลกษณะ การบรจาคเน การเขารวมประชม และการใหขาวสารทางการเมอง สวนการสนบสนนพรรค

131

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

การเมอง/นกการเมองในลกษณะบอย โดยการบรจาคเงนและรวมประชม ใหขาวสารทางการเมอง อยใน

อนดบสดทาย

การส ารวจในดานของการสมครเปนสมาชกพรรคการเมองของผตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญไมเคยสมครเปนสมาชกพรรคการเมองหรอกลมผสมครเลย ในขณะทการสมครเปนสมาชกพรรคการเมองในลกษณะนานๆ ครง อยในอนดบสองโดยมการการสมครเปนสมาชกพรรคการเมองของระดบทองถน (อบต. เทศบาล) ระดบจงหวด อบจ. และระดบประเทศ (สส. สว.) และการสมครเปนสมาชกพรรคการเมองในลกษณะบอย นอยทสด

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญชกชวนผ อนไปใชสทธเลอกตงเปนประจ า อบต. เทศบาล, อบจ . และ สส.สว. ในขณะทการชกชวนผ อนไปใชสทธเลอกตงทางการเมองบอย อยในอนดบสองโดยมการชกชวนผ อนไปใชสทธเลอกตงทางการเมอง อบต. เทศบาล อบจ. และ สส. สว. และการชกชวนผ อนไปใชสทธเลอกตงทางการเมองนานๆครง อยในอนดบนอยทสด

การส ารวจในดานของการไปลงคะแนนเสยงเลอกตงทางการเมอง พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญไปลงคะแนนเสยงเลอกตง อบต. เทศบาล, อบจ . และสส.สว. เปนประจ า ในขณะทการไปลงคะแนนเสยงเลอกตงทางการเมองในลกษณะบอย อยในอนดบสอง โดยมการไปลงคะแนนเสยงเลอกตงของ อบต. เทศบาล อบจ. และสส. สว. บอย และการไปลงคะแนนเสยงเลอกตงทางการเมองในลกษณะนานๆ ครง อยในอนดบนอยทสด

4. ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะการเปดรบขาวสารทางการเมองจากสอมวลชนของประชาชน กลมตวอยางสวนใหญ ไมม

เวลา อนดบสองคอ ไมชอบหรอไมสนใจ อนดบสามคอ ไมเหนประโยชนของการรบขาวสารทางการเมอง และอนดบสดทายคอ อนๆ ไดแก การเมองนาเบอ ความไมเปนกลางในการแสดงความคดเหนของพธกร ขาวไมนาเชอถอ และผ ฟงมอคต ขอเสนอแนะ ไดแก สอมวลชนบางสวนไมเปนกลางทางการเมอง สอมวลชนตองรบผดชอบของการกระท าทท าลงไป อยากใหสอมวลชนเสนอขาวแบบเปนกลาง ไมชน า ตองเสนอขาวสารใหรอบดาน และอยากใหพฒนาสอมวลชนในเรองจรรยาบรรณ

การมสวนรวมทางการเมองของประชาชน กลมตวอยางสวนใหญ ไมมเวลา อนดบสองคอ ไมชอบหรอไมสนใจ อนดบสามคอ ไมเหนประโยชนของการรบขาวสารทางการเมอง และอนดบสดทายคอ อนๆ ไดแก ไมมโอกาสในการมสวนรวม ขาดการประชาสมพนธ ขอเสนอแนะในการมสวนรวมทางการเมอง อยากใหเปนการสอสองทางจะไดแลกเปลยนความคดเหนได การจดเวทสาธารณะเพอใหมกระบวนการมสวนรวมในการน าเสนอปญหา อยากใหมการใหความรเกยวกบประชาธปไตยและการมสวนรวม และอยากใหนกการเมองมคณธรรมและจรยธรรม

132

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

อภปรายผล ผลการวจยทเกดขนสอดคลองกบงานวจยของสงห สงหขจร เรอง พฤตกรรมการเปดรบขาวสาร

การเมองจากสอมวลชนและการมสวนรวมทางการเมองของสตร กรณศกษา กรงเทพมหานคร พบวา พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของสตร มการเปดรบสอโทรทศนมากทสด เพราะมทงภาพและเสยงจงมความนาเชอถอมากทสด โดยสอโทรทศนมความนาเชอถอมากทสด เพราะมทงภาพและเสยง สอดคลองกบงานวจยของฐตกานต ธนาโอฬารเรองการสอสารกบการมสวนรวมทางการเมองของนสตนกศกษามหาวทยาลย ศกษาเฉพาะกรณจฬาลงกรณมหาวทยาลยและมหาวทยาลยธรรมศาสตร พบวา ในการเปดรบขาวสารการเมอง นสตนกศกษาสวนใหญตดตามขาวสารจากสอโทรทศนในระดบคอนขางสง สอดคลองกบงานวจยของวศาล ปญจสกลวงศ เรอง พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน และการมสวนรวมทาง การเมองของนกศกษาระดบอดมศกษาในเขตกรงเทพมหานคร พบวา กลมตวอยางมพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอโทรทศนมากทสดเพราะมทงภาพและเสยงจงมความนาเชอถอมากทสด

จากผลการศกษาเรอง พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนและการมสวนรวมทางการเมองของประชาชน กรณศกษา จงหวดเชยงรายมขอคนพบทนาสนใจดงน คอ

1. กลมตวอยางประชาชนเปดรบขาวสารการเมองจากสอโทรทศนมากทสด มเหตผลวาสอโทรทศนมทงภาพและเสยงจงมความนาเชอถอมากทสด ซงจากการศกษาการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของประชาชนตงแตอดต จะพบวา หนงสอพมพเปนสอทใชในการรณรงคเผยแพรขาวสารการเมองของนกการเมองไดอยางมประสทธภาพสง เมอสถานโทรทศนไดขยายเครอขายการสงสญญาณครอบคลมพนทไดกวางขวางจงเรมมบทบาทมากขนเปนล าดบ เพราะโทรทศนเปนสอทมทงภาพและเสยงจงท าใหประชาชนเขาใจขาวสารไดงายกวาสออนๆ และการก าหนดวาระขาวสารของสถานโทรทศนนนสามารถท าใหมความนาสนใจท าใหขาวสารทางการเมองนาสนใจมากยงขน ในปจจบนสอโทรทศนไดมรายการเลาขาวซงไดรบความนยมเปนอยางมากกบประชาชนเพราะสามารถเขาใจไดงายและรายการดงกลาวไดมงเนนน าเสนอขาวสารการเมองท าใหประชาชนเขาถงขาวสารการเมองไดสะดวกมากยงขน

2. กลมตวอยางประชาชนในจงหวดเชยงรายเขามสวนรวมทางการเมองโดยเฉลยอยในระดบปานกลาง ท าใหเหนวาประชาชนสวนใหญยงคงเรมใหความส าคญกบการมสวนรวมทางการเมอง แสดงใหเหนวาในชวงระยะเวลาทผานมากวา 79 ปจากทประเทศไทยมการเปลยนแปลงการปกครอง เปนระบอบประชาธปไตย เมอ พ.ศ.2475 และใหสทธเสรภาพอยางเทาเทยมกน การพฒนาทางดานการเมองของสงคมไทยมประสทธผลปานกลาง ทงนอาจเปนเพราะไมมการปลกฝงความร ความเขาใจดานการเมองใหกบประชาชนอยางแทจรงถงแมจะมต าราเรยนเกยวกบการเมองอยมากมาย ซงอาจเปนสาเหตทท าให

133

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

ประชาชนเขามสวนรวมทางการเมองอยในระดบปานกลางท�งๆ ทในปจจบนท�งภาครฐและภาคเอกชนไดม

การมงเนนในกจกรรมทตองการใหประชาชนมสวนรวมในกจกรรมตางๆ เพมมากข�นซงในการเลอกต�ง สมาชก สภาผแทนราษฏรเมอวนท 3 กรกฏาคม 2554 มจ านวนผมาใชสทธในการเลอกต งเปนจ านวนมากแสดงใหเหนถงพฒนาการของประชาชนจงหวดเชยงรายในการมสวนรวมทางการเมองทางออมผาน ตวแทนซงการสวนรวมทางการเมองโดยทางตรงยงมใหเหนไมมาก

บทสรป

พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนของประชาชน จากกลมตวอยางเปดรบขาวสารการเมองจากสอโทรทศนมากทสด มเหตผลวาสอโทรทศนมทงภาพและเสยงจงมความนาเชอถอมากทสด ในปจจบนการก าหนดวาระขาวสารของสถานโทรทศนในรายการเลาขาวซงไดรบความนยมเปนอยางมากกบประชาชนเพราะสามารถเขาใจไดงายและรายการดงกลาวไดมงเนนน าเสนอขาวสารการเมองท าใหประชาชนสามารถเขาถงขาวสารการเมองไดมากยงขน

การมสวนรวมทางการเมองของประชาชน กลมตวอยางตองการออกไปใชสทธในการเลอกตงเพราะตองการมสวนรวม มากกวาคดวาตองออกไปใชสทธในการเลอกตงเพราะเปนหนาท หรอการแสดงออกการชกชวนใหผ อนไปใชสทธในการเลอกตง และประชาชนใหความสนใจกบการเมองในสวนขององคกรปกครองสวนทองถน เชน อบต. เทศบาล และ อบจ. มากกวาการเมองระดบชาต สส. และ สว. แสดงใหเหนวาการกระจายอ านาจใหกบองคกรปกครองสวนทองถน ท าใหประชาชนมสวนรวมทางการเมองเพมมากขน

จากผลการวจย ท าใหเหนวาการมสวนรวมทางการเมองทางตรงของประชาชนยงมอยนอย การก าหนดวาระขาวสารของสอมวลชนควรมการเสรมสรางความรความเขาใจเกยวกบการมสวนรวมทางการเมองทางตรง เพอท าใหประชาชนมความตนตวในการมสวนรวมทางการเมองทางตรงมากยงขน

ขอเสนอแนะ

1. ควรมการศกษาพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนและการมสวนรวมทางการเมองในพนทอนๆ เชน จงหวดเชยงใหม จงหวดสตล จงหวดอดรธาน จงหวดนครนายก เปนตน

2. ควรท าการศกษาพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนและการมสวนรวมทางการเมองในโดยเฉพาะเจาะจงของกลมตวอยาง เชน ก านน ผ ใหญบาน คร ขาราชการ พนกงานรฐวสาหกจ พนกงานเอกชน เปนตน

134

ปท� 3 ฉบบท� 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2556

3. ควรมการศกษาปจจยทท าใหเกดการมสวนรวมทางการเมองของประชาชนทงการมสวนรวมทางการเมองทางตรงและการมสวนรวมทางการเมองทางออม

4. ควรท าการศกษาเรองพฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน และการมสวนรวมทางการเมองควรใชแบบสอบถามประกอบการสมภาษณแบบเจาะลกในประเดนอนๆ

บรรณานกรม

โครงการพฒนาแหงสหประชาชาตประจ าประเทศไทย (2550) รายงานการพฒนาคนของประเทศไทย ป 2550 กรงเทพมหานคร คนพบบลชชง

ฐตกานต ธนาโอฬาร (2536) การสอสารกบการมสวนรวมทางการเมองของนสตมหาวทยาลย : ศกษาเฉพาะกรณจฬาลงกรณมหาวทยาลยและมหาวทยาลยธรรมศาสตร วทยานพนธปรญญาวารสารศาสตร มหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปารชาต สถาปตานนท และคณะ (2549) การสอสารแบบมสวนรวมและการพฒนาชมชน : จากแนวคดสปฎบตการวจยในสงคมไทย กรงเทพมหานคร ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย

วศาล ปญจสกลวงศ (2548) พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชน และการมสวนรวมทาง การเมองของนกศกษาระดบอดมศกษาในเขตกรงเทพมหานคร วทยานพนธปรญญา นเทศศาสตร มหาบณฑต สาขาวชานเทศศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

สงห สงหขจร (2549) กลยทธการสอสารเพอการรณรงคหาเสยงเลอกตงของสมาชกสภาผแทนราษฎรทไดรบคะแนนเสยงสงสด 5 อนดบแรก ป 2548 วทยานพนธปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานเทศศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

--------------- (2552) พฤตกรรมการเปดรบขาวสารการเมองจากสอมวลชนและการมสวนรวมทางการเมองของสตรกรณศกษา กรงเทพมหานคร สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา

เสถยร เชยประทบ (2540) ความรทวไปเกยวกบการสอสารการเมองในสหรฐอเมรกา กรงเทพมหานคร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

--------------- (2551) การสอสารกบการเมองและประชาธปไตยในสงคมพฒนาแลว กรงเทพมหานคร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

McQuail, Denis. (1987) Mass Communication Theory : An Introduction. Beverly : Hills, CA:

Sage Publications

Huntington,Samuel P. and Dominguez,George I (1975) Political Participation in

Macropolitical Theory Handbook of Political Science Vol.3. p.33

135