278
1 | Page Др Александар М. Петровић, ИСТОРИЈА ИДЕЈА ФИЛОСОФИЈЕ ПОЛИТИКЕ /ИСТОРИЈА СОЦИЈАЛНИХ И ПОЛИТИЧКИХ ТЕОРИЈА: Монографија из античких, средњовековних и модерних социјалних теорија - 1,2/ НОВИ САД Култура полиса2012

Polis i Istorija Politickih Ideja Gamma

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Smisao politike je u cinjenju dobra. Pojam politike zahteva filosofsko udubljivanje u njegove pretpostavke i ima za sadrzaj Dobro kao takvo. Istorija to u pazljivijem razmatranju i pokazuje...

Citation preview

1|P ag e

. ,

/ : , - 1,2/

2012

2|P ag e

, , . ` ` , () , `` `` . , , , , . ` `, , . , , . , , . , , , , . ` `. ( . . ), , , , . , . , , ,

3|P ag e

. 1789. ., , , , , , , . , , , , , . , . , , `regnum homini`, , . ` `. , ( ), , , , , . . ( , , - , , , . ), , , . , , ` ` , , . (1. ), ` `. ` `, . ` ` . , ,

4|P ag e

. , . 1492. , , 1507. ., , , . , . , , , . , , , , ` ` ( - ), . , , ` `, . . , . ` ` (. ), , . - , , . , , ` ` /1938 ./, . 1789., , , , . , , , ` `, . , ,

5|P ag e

, , . , , ` `, , . , ` ` , ` ` ` `, , , . , ` , ` , ` `. , `` . ` `, , , , , , , .

6|P ag e

, , , , , , -. , . . , . (. `t`, .. `, `, . `virtus`) , , , , ; `` ``. `` (` `, ` `, ` `) ``, . , , , , , . `` , , .

7|P ag e

, . , , . , ( ) . `` , . , , , . , , , . , (, ), (), (, ) ( ). , . , , , Noj. , . (sofo, sofiata), . , , . , `` (ret) (dinoj prttein ka lgein) . nmoj () fsij (), .

. (481-410 . .)

8|P ag e

: , , /pntwn crhmtwn mtrwn nqrpoj tn mn ntwj j st tn d' uk ntwn j uk st/1. , , , . , , . , , , , , . , , . , , . , , . , (471.- 399), . , . , , ,

, , , , , , , . , , . , , 2. , , , / 1 2

'Alqeia \ Katabllontej (. Lgoi) Theaet.. 152 160 ; Sext. .Math. VII, 60,; Diog. IX, 54 , , 71 D : . Polit. 1,13.1260 27

9|P ag e

3/, 4. .5

(5. , 100 ), ` `. , , . , , . , . , 6, .

(436-) , . , . , (?/415/-403), . , , ` `, , ,

3

Polit. I, 3. 6 Xenoph., Memorab., IV, 4,5-25 5 - . /, , - , , II .2, 1952., . 182/ 6 ., , 73 C4

10 | P a g e

7. , , , . , , , 403. ` ` ` `, ``- , , 8.

(470-399 . .), , (), . , 9 , . , , 10, . . , , , , . 424 . . X. `` , , , . , (. 410) . (399. 7

. Charmides, 155A, 157 E, 162 C, Critia 106 B, 113 AB ., ., III, 16, 1416b26 9 , Apol. 33 . 10 Diog.II, 19, 23, 45 .8

11 | P a g e

), , . , , . ) , , ( `` 432. ). , , , . ( ), , . ( ), , . ( ), . , 406.. , , , . , () , 399. . , , `` . . , . , . , . , , .

12 | P a g e

. , , ( ). ) , , ``, , . , . , . ` `, , . : do gr stn tj n podoh Swkrtei dikawj toj t' paktikoj lgouj ka t rzesqai kaqlou - // 11/. : e de tj ut per to ntilgoi... p tn pqesin pnhgen n pnta tn lgon - ... // .12 , , . , ` ` . , , . , 13, , , ( , , ). , . 11 12

Arist. Metaph. XIII, 4. 1078b. 27. , I, 6. 987b1., Part. an. , 1. 642 28 Xenoph. Memor. IV, 6, 13 13 Met., XIII. 4. 1078b17., De part. an. I, 1, 642a 28

13 | P a g e

, , . 14, , 15, 16, . , , , , . 17, . , , , . , 18. , . , .

(100- 165 .) , , ` , , , `.19 (185-254), (354-430 .) . , . , , . 14 15

Plat. Prot. 343D. Apol. 29D, Kriton 47D 16 . I, 6, 9. IV, 8, 6. 2, 9. 5, 6. 17 . IV, 4, 19 18 Apol. 40C, . VIII, 7, 19 19 , . , , , , ` ` /kekosmnoj/ , . : Plton men gr, j noqen katelhluqj ka t n oranoj panta memaqikj ka wrakj tn nwttw Qen n t purdei osa enai lgei. / , , , . / : ; PG Vol. VI, Cohortatio ad Graecos, cap. 6B, p. 254/

14 | P a g e

` , ` , ` `, . , , . . ) , , . , : , , -.

(440-355 .), . ` ` ` `, : `` ``, . , .

(435.-360.), 20, , . , , . , . , , ; 20

Diog. II, 83

15 | P a g e

, , . , . , , , , 21. , , , . , , , , , . , , . , , , , , , , , , , , ` `. , ` `, , , . ` ` 22. // , , . , . , , . . , . , , - , . - , , 21 22

., 152 155D Cicero, In Tusculum serm., 1,84

16 | P a g e

, . `` : , . . . ` `, , ``. , , , - . , , , , - , .

17 | P a g e

ARCHE POLIS: ( )

, ( /427-347/), . , . , , , . , ` ` , . ` ` . , . , (), ( ), . , .

18 | P a g e

1. , . , , , , . , , . , . ` `, `` , , , . , , , . , , , . . . , , , , . , . ` ` . ` ` , , . ` ` ,

19 | P a g e

. , . ``, ` ` , , , . , .

2. ,

, . , . , . , ( ), , . , . , , . , . , . , , ( ), . , , , .

20 | P a g e

` `, . ` `, . , . , , . , , . , , . , , , (., 364), , . , . , , . , , . , , . , . `` , .

3.

, , . ,

21 | P a g e

, . `` `` (. ) . , ` `. , , . , . ( .), . , , , , . , , ` `, , ( , ).23

23

, , , , , . ? ? , , . , , , , , . , , , . , , , , , , , , , ? , , , , ... , , , , . , . , , : , , , , , , . , , , , . , ( ), , . , , . (. 113,12). / , 1. . 9, 10/

22 | P a g e

, , , , . , , . , `` , , . , , ` `, , () . . ` `, , . , , . . , . ` ` `` ` ` . , , , . , . , , ti palai mn tj diafor filosofv te ka poihtik (., 607b 5-6). , , , ` ` ` `, . , . , , , , . ,

23 | P a g e

. , , . ` `, , . , , , , , , . . , . , . , , , . . , , , , , . 24 , , . 24

, . , ( , , , , . ). , , , .

24 | P a g e

, , , , . , , . , . 4. , , , , . , . , , . //, , , ( , , , ). , , , . 25 , , . , , , .26

25

8. . , . , , . , . 26 , , , , . , , .

25 | P a g e

, , . . . , . , , , , . , . ( , , ), , . , , . . 5. , , . (. ) . , (., 522c-d), . , , , (., 523, 525, 526b, 527b), . (145) ( ), (., 24c, , 898b). , , (., 528b),

26 | P a g e

. , , . `` , (, ), . , , . (., 536d), , . , , . , ` ` ` `, (., 534d,8-10), . . ` ` , . , , , . . , , . , , . , , , 27. ` ` ( 27

``, , ` ` , . `` , , , . `` , `` .

27 | P a g e

), . , , , . , , . , , , . . , , . , , , , . , , . , . 28 19. , , , . 28 , , , , , , , , . . - , ``, , ,

28 | P a g e

, . ` ` , ` ` . , , . ` ` . , , , . , .

. , 5. , -, . , /, 469b/. , , ( ), . , . , , ` `, `` .

29 | P a g e

` `, ` ` (, 403e). , ` `, , `` marchal arts, . () , , , , . , (., 429c, 433c) , (., 436c-437c). , `` , , . . , , . , . , , . , , , (., ., 1269b12). , (., 450c), (., 501). , , , . , , `` , ``

30 | P a g e

/ / . `` . , , , , . . , . , . , , , . , (., 457). , , (., 456b-c). ` ` , , . , . . , . , , . ` ` , , . , , , . . , . , ,

31 | P a g e

. , , (., 458d), . , (., 458d), ` ` , , (., 459cd), . , , , (., 460c). , ` ` , ( , ) , . , , . , , , (., 463).

, ` `, , . , , . (, , ),

32 | P a g e

, . , , ; , . , , , (., 469b). , , . 29, , . , , (., 470b).30 , : , (., 471c). (` ` /questio iuris/), (` ` /questio facti/), , . (., 472), , . . , , . , (., 472c, 473-b), 29

De iure belli ac pacis , . , . ` ` , `` ` `. . 30 ( ), .

33 | P a g e

, . , , . , (., 472d).31 , , . . , . , , . , , ` , `32, . , . , , , , , 31

, . , , . , ` ` , . , ` ` (. ). 32 , : , , . , ... , : , , ( , //, . ., , 1976., . 38)

34 | P a g e

, (., 474b-480), . , , . , .33 , , , . , , (., 300c). (., 484c), , , . ``

33

. , : , , , ; : (. 5, 17), : , , , (. 17, 21); , . , , , , . , , , , , ; , : , . ; , , , , ? : , , , , , ` ` (1 . 1, 22; 2, 6), . , , ? , , , , , /politeaj/. , //, . (. , , I, 1, 8)

35 | P a g e

. , , . , . .34

` ` , , (., 484d). , , . vox populi vox Dei . , , . ` ` ` ` ( ), . , , . , , . , 34

, : , , , , , , , . (, , 892c). , , : , , . (, , 907c). , , , , , , (908d).

36 | P a g e

. , . , . , , , , . 35 , , . , , (., 497b), . ,

35

, ` ` , , : , , , : , , (2 . 4, 6). , . , ? , , , , : /nerghmtwn/, , , . , , , , : , , , . , , , , /monoeid/ . , , , . , , , , . , . , ? , . /. , , I, 3, 3/

37 | P a g e

, , , , (., 500c). , : , . (., 501b) , , . , . , , .36 , , , ` ` , , I II , .

, . , , ` `.36

, : : , : , . , . , , , , //, , , , , , , : , . , . , . , , . , . . , : , , .

38 | P a g e

, , . `gaqo da` `mgiston mqhma`, , , , (., 505-b). , . . ` ` , ` ` , , (., 65-66 b-c). , , . , , , , .37

37

, . , , . (, , ` ` ). / / : , , . , /pefuoj/ , ; ... , , , , , , . , /qeourgo/ , /qesewj/, // , , . /. , , I, 3, 4/.

39 | P a g e

, ( , , ), . , , , , . , , , , . , , , , . . . , . , . , , . , . , , , .38 , , , .

38

, , ` ` ` `, . , , , . , , , . .

40 | P a g e

, , . ``, ` ` (., 509), , , . , , . , , - ll' ti pkeina tj osaj presbea ka dunmei percontoj/: / (., 509b/. `` . ` ` , , . / /, , . . , , (., 511b), , . , (., 511b5). , , 6. . .

` `. ` ` . ,

41 | P a g e

. . , , , , . , , . , . (., 517d), . ` ` ` ` /mgisth paidea/ (., 504, 505), ` ` . (., 518b), . , , . ( ), . , . , . ` ` , . ` ` , , . /frnhsij/, (., 500d). (., 518d), . , ` `.39

39

, . ` `, ` ` (., , 176c). , . . ` `; , . (330-390), , , , : . , , :

42 | P a g e

, , . , , ` ` `` (., 1, 102619), . ` ` , (379), ` `, . , . , , . , , . , , , . . . ` ` , , . (., 535). , , , , . , . , . , , , . . , , - , , . / .: . , IV , , 1997., . 143./

43 | P a g e

, , , . ` `, , , (., 534c). , , (., 537). , , . , (., 538d). , , . , . , , .

8. 9. , . , , . ( / /, / /, / /, / /), . , . , , (., 544d). , , (., 547c).

44 | P a g e

` ` , , (., 550c). , , , , , (., 551). , . , . , , , . , . , ( 729 , ., 586c). , ` ` (., 588). , . , (., 590d). . , , . ` ` ` `. 40 ,

40

, : , . (. , , . : , 1991., . 424) ` ` , . , .

45 | P a g e

` ` .

, . , . , , . ` `, , , . , , , . () , (., 614), . `` , . , 41, 41

``, - ``, , /()-:()-/, , ` `. . . , , . `` `` , ` `, , , . `` . , ( ``

46 | P a g e

. (., 617c), , . , . , (., 620c), , . , , ( ), . , , . ` ` , . , , .42

. , ), 243. . , . , ` `, . 42 ( , 329-389) Pnton 'Epkeina : / ? / ? / . / ? / . / , / . / / , / , / . / , / / , / . / , , / , . / , , / ? / ? / , / ? ( : OI THS HRWIKHS POIHSEWS PALAIOI POIHTAI PANTHS Aureliae Allobrogum, 1606). , (Albrecht Jahn, Hymnus in Deum Platonicus, vulgo Gregorio Nazianzeno adscriptus, nunc Platonici vindicatus, Halis Saxonum, 1891), . , : , , ? ( ?) ? , , . , ,

47 | P a g e

, , , . `` (, `arche`, , ) , , .43 , ( ) , . `` , . , . , , , . , , , . , . , . ( , ) , . . , , ? ? ? , , , ? 43 rc `` / /, `` / /, . , `` . , ( ) . , , . ` `. . , .

48 | P a g e

. , . , , , , (, 625d). , , , (, 629). , , , . , , , (, 631b). , , , ( 8.-7. ), , . , , , (, 636-637c, 639), . . , , ` ` . , , . , , , , , (, 659-c). , , .

49 | P a g e

, . , , , , , , , , . , , 8.-7. , `` . , ` ` . , (, 716-b). 44, 44

, , (., ., 98714-18), /, , 5277-8/, /, 5281/ . , ( , , ), , , . / /, / ( / /), . , ( , , , ` `). , ( , , .), . , , , - . , , , , , . ( , , ). . // , , . , .

50 | P a g e

, . (, 897), , ( /Karl Heintz Vollkmann Schluck/). , ( , ) ( , , ), , . (, 792b), , , , , , , . , . , , , , (, 965d). , , . , , - . ` ` , ` ` , . , , . , , , . , , . . , , , . , ` `.

51 | P a g e

. , , ` `. , , , , . , , .

52 | P a g e

/ /

(384/383-322 . . .) ``, . , , . ` ` , ` ` . , , . 45 , , .

45

384/383 . , . , II , . 366/365 ., , 20 , 347 . , , , . , . 343/342 . ,

53 | P a g e

.46 , . ` ` `` //, . ` ` , /, 1096b34/47. , , , . ( , ), , , ( , , /., 101333-34/). , . , , . , , . ( , /, 109520-25/), , , . , , , . , ` ` /, 1094b11/

336. . 335/334 . , `` ``, . 323 . , , , , . , , , , , 322 .46 47

., . . 1152b1-3 , , , . ` ` `` , , .

54 | P a g e

) , , . . , , : , . , . , , , , . . , : ... , , ( , ), , ... , , , .48 , : , , . , . /zw praktik tij to lgon contoj/. , , /praktik/ , , . , , , , , , , , ; . , ... , , . , , .49 , , , , ,48 49

., . . 109716-b21 ., .., 1097b25 109820

55 | P a g e

(), /, 110119, 117627, 1178b9). , , , 50, , . . , . . ) , . , . , 51. , . 52, . 53 , , . , , , , .54 , . , , .55 : , . , , , . , , , .56 57, . , , . 50 51

., , 110622 ., ,1103b11-18 52 ., , 3., 4., 5. 53 ., ,1108b10 54 ., , 1113b17-18 55 ., , 10993-4 56 ., , 1105b12-18 57 ., , 1098b4-1099b9

56 | P a g e

, , . , . . . , . , // //. , // //, //. , . // , // //. , , , . , . : . , , , .58 , , : 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 7. . , , . , . ) , // . , 59, , 60 . 58 59

., ., 1, 10, 1368b6 ., ., 114119 60 ., ., 1141b1-2

57 | P a g e

, . , . , , . , . ( ). , , , , . , . , , 18.- /philocalliae aestheticae/, , . , .

) `` , , . , , , / - , , - , - /. , , . , , . , , ( , ), , . ` `, , , . , , , , , , . , ,

58 | P a g e

. , () (), ( ), , . ` `, . , , . , , , . , , , . , . , , ` `, , . ( , , .). , , , , , . : , , , , , . , , , . , , . , , .

59 | P a g e

, , . , . . , , , , . ( ` ` ). . () () , : , , , . , ` `. , . ( , ). ` `, , . , . , , . , . , , .

60 | P a g e

/ / , . , , , (fsei zon lgon con, zon politikn). , 61. , (. , ). , , 62, , . , , . 63, . . , . , . 64, . , , , . , , , , . , , , , , : , , .65 , 61 62

., ., 125327-29 ., ., 12521-2 63 ., ., 1254b29 64 ., ., 1258b1 ( . ` `, . Contra ususarios) 65 ., ., 127928

61 | P a g e

. : 66 67, , . 68 , , , , . , , . , -, , ./. ., 12539-11/. , . , ( : , , ...), , , . ` `, , . , `` . , , . : , . /, 10993-5/ , . , . , , , , . 66 67

., ., 120720-27 ., ., 1308b10-13 68 ., ., 131012-18

62 | P a g e

, , , - ` `. , , . , , , , , , . (8. 9. .) , , , . ` `. , ` ` . , , , , , , , . , , /. ., 1323b31-32/, , , . , , . . , , . , : /. . 1261b34-35/. , , . ,

63 | P a g e

, . , . , , . , . . . , , , , , ` ` , : /. .,125318/. , , . , . . ` ` . /. ., 1096b34/, . , , /, 1095b6/. , . /. 110319/, . , . . ` ` , , , . , ` `. , ,

64 | P a g e

, . , , , ` ` ` ` . ` ` , , . , , , . , , . , . , , . , , , . (), ( ), `homo duplex`. Artifex , , , `habitus virtu`, , . , , , , . , . ` `

65 | P a g e

. , , . , . , ` ` . , . / ` ` /, . , .69 , ` `, , , . , , , . . . . , `` . ` ` ` ` , , ` `, ` `.

69

, o , ` ` ( , / , / ), , , /. Lex specialis, /.

66 | P a g e

, , , . e , ` `, ` ` . , ` `. , , , , . , .

67 | P a g e

II

, . ` , `, . , `Quid est ergo ratio?`, , `secundam naturam vivere`, `naturae imitatio`. , , . ` ` , , . , . , . ( ) , . . , ` ` . , . , , , . (334-323 . .), . , - , , , . 323 ., , , , - . 147 . . ,

68 | P a g e

. , . ; , . , . - , . , . , , . , , . , . , . , , . , , , . , , - , . , , , , , ..., , , , . , , ; . , , , .

69 | P a g e

(342/1-270) , 307/6 . , 18 , , . , , . . , , . , : , .70. , , , . , , , ( ). , . ( ), ( , ), ( , , ), . , .71 , . , . , () (). : . :70 71

D. Laert., X, 6 D. Laert., X, 45

70 | P a g e

, , ; , , , , . , , : , , , , , . , .72 , . , , . , . , , , , .

, (333-332 . ), 311 . , , . , , , . , , (``, )73, . , . , . , okeosij72 73

Diog. Laer., X, 121 Diog. Laer., XII, 5, . . , , , 1997., . 457.

71 | P a g e

(, , ), , , . , , ( , , ). , , . , , kaqcon"", : . 74 `` ``, , , , . , . , , , . , : ` , !`

185 . .. I . , . , , 129 ., . , . , . , , . , , . , 74

Diog. Laer., VII, 107-108, Cicero, De finis III 58 `est autem officium quod ita factum est ut eius facti probabilis ratio redid posit`

72 | P a g e

. , . , , ` ` .75 , , , , . .

(140/130-51 . ..), . - , , , , , . , , , . .76 , , ``. , , , . . , , . , , . ` `, , . . . , 86. . ( 28 62. . , .) , , , , . , , . , , 75 76

Diog. Laert. IX, 20; Cic. De officiis, I, 106. /Seneca, Epist., 85,5/

73 | P a g e

, . .

(121-180 ...), 176. . .. , 4 : , , , . ( ), . , . , . ` ` , , - , 150 . ( 123 .), , . - , - 160 . , -, 90 . (129-200), . , / /.

74 | P a g e

(46-127 ...) , , , . , . , , . (), , . - , . , , (` `, ` ` .) . , . . , , , , . , , , . , , (166.-163. ). 175. . , - 500 . II (285-246 ..) 72 , . , , , -

75 | P a g e

, , . - , , , . . , , , . , .

(15 ...-50 ..) , , (46. ...) . , , . ( ), ( ), , . , , , , . : pnta t nta t ginmhna, , . , , . , . , , . , . , ,

76 | P a g e

. , . , , , - . - , , , , - , . //, , , . , - ` `. ` ` ` ` ` ` . , , , () (). (), . , , . (150-216) , , . , .

77 | P a g e

. , . , , , ( ` `), , do ut des. , . ( ). , `` , . 2. , , , , . )

, (), , , , , ` ` . , . , , ( , ,

78 | P a g e

). 3. , , , , , . . , ` ` (-) , . ( ), , , . , , , imperium cum potestate. , . lex de imperio - , ` ` . . `Corporalis deus` `aerarium sacrum`, , . , , , , .

106 . .., 43 . . , . . , . 46 . De officiis ( ),

79 | P a g e

Tusculanae disputationes ( ) . , . , , , , , . , . , , , ( ), , , . , .

110. . .., 79.-78., . , , , . . (95-51 . ), , . , , . , (, 44 ).

(4. . 65. . .) , , .

80 | P a g e

, . , 70. . . , . (, , ) (, ). , . , , , , ( ) , . , . , , . , , , , / /, . , . , . , . . , , . , .

(50-135 ...) (``, ``) , , . 94. . (

81 | P a g e

, ) , , (96-180 .). ` ` ( 8 4 ), , . , : . , , , . , , , . , , . , . ( , ). , . ( , ), , .

(121-180 ...) ` `. , . , , ( ). , . , , . , , , . , , . 176. . .., 4 : , , , , ,

82 | P a g e

. , , , , , . ) , 297 . ., I , , , II 700 000, . , , ( ) , II (283-247 . .) "Pinakes", "", 120 , . , . ( 330-277 . ) , "", . , , . . , . .

, (175-242 ...), , . `` ( ). , . ,

83 | P a g e

( , - ( ) - ). , - .77 " " , , , . , . 11 , , `` , . , . , (213-273), , (185-254). (205-271 ...) (). 28 , 243 . . 244 . . 253 . , ( ), 254 . , . , , . `` , . , , ``. , 66 . : " ,

77

Nemesius, De natura homini, 3, II: , , . , , , , , . , , , , , . , , , , ., , . , , . , ? , .

84 | P a g e

, ."78 /, / /VI,2,8; VI,2,10;Vi,6,8/. (232-304 ...) , `` ` `. , , , , . , . , , , . , (4, 7, 14-20), (4, 4, 1-5), . , , , , , , , 18 77 . /, /, /, , /, / / . ( ), , . , , (332-363), , , . (361-363) , 323. , . , , . , , , . , , ( ``), , `` ` `, .

78

Porphyr., `Vita Plotini`, Enneadae I, Oxonii, 1986.

85 | P a g e

)

( /140216../, ( ) , , , . , 200. . , , . , , , . ( ), ( ) ( ). , . (, ), . , , . `` ( ), , . , , , . - , . , . . . , ,

86 | P a g e

, .

(185-254) . 185. . , . , 25 , . 203 ., 232. ., , . , . , , , . 5. /553. ./ , , . ( ) , , . ( ), , , , . , , , , . . , `` , . , , ` ` ,

87 | P a g e

/ , , /. , ( ), // , , , ( ). , , , . , . , , . , ( ).

88 | P a g e

( ), . , , , . (Annales, 15, 44). /18, 3.3/, : , , , . , . . , , , ... , , : , , ; , . (, , 11) , 2.-5. , // , // (, 43) ( 11, 38; 13, 2.20), (, 16, 12, 23; 12, 38-40; 20, 46, 47). , ( , , 2,8,2), , ( , ), : , , . , , , , , , . , , . , , , ;

89 | P a g e

, . , , , .79 ` ` , , . , (, , 7, 58-60). 3. , , . , , , , . , , , , , . 4. , , 313. ., . , , , ( ). , . ` ` , , , .. `Collegia funeratica` ` ` , , , , ( , ), . ` ` , Magister ipsius magistrae, 79

Iosephi Flavii, Antiquitates iudeorum, 20, 9, 1

90 | P a g e

, , . , , . .

) ( )

(295-373 .) , , , . . , (313-328 .), . 325.., ( ), (), (335 .) , . (337 .) , (381. .), , . , , . , -

91 | P a g e

.

(330-379 .) , , . , . . 345. ., , ( ) , 352 , , , . 370. , , 378.. 80 , , , , , . . , ( ), . ` `, . , . , 400 . . : . 81 , , . , , . , , 80 81

PG, 29, 3-208 PG, 31, 669-810

92 | P a g e

. , , ( ), , , , . , , , , , , `` . , ` `. , , . . , . , .

(330-390) 330.. , . , . , , , , . , , : , , , . . , , - , , .82 . , , ( 45 ). 82

. . , IV , , 1997., . 143.

93 | P a g e

, ( ). , ( ). 243 (51. ). . , (9.-10. ), (10. ), (11. ), (14. ). , . , , . ` `, ` ` , ` ` , . , , , . , : , , , - , , . , , . , .

(335-395 .) , . , , . 358 .,

94 | P a g e

, . , 371. . ( ), , 376. . , 378. . . (` `, ` ` .), , 381., . , , , . 83, ` ` , , (1, 26) , . , , : , , , . , , ? , .84 , , . , . , , . ` `, , , . , , , , . , , , , . . , . (331-379 .), . , 83 84

PG 44, 124-256 /PG 44/, 16, 180

95 | P a g e

: , , ... . , , . , . , . . , , , , // .

(350-407) , 350 ., , . `` . ( ), . 371., 381.. , 398. . , 404. . , , , , , 407. . , , . .

96 | P a g e

(4-5. ) / /. . , , , , , , . , . , . . ( . ) , , . , , , , , ( ). , , . , . , , , , , .

(5. ) , . , , , , , .

97 | P a g e

, , . , , , . / /, . , , (269,4), , / , . , . , , . , , , . , , . , , . , , , . , , , , , , , , . . , , (25, 1-6). , , , , , , , . , , . , , , .

98 | P a g e

, , , , . , ( ), , . , . , ( ), ( ). , . , . , , ` ` ( ), , . , , , .

99 | P a g e

)

(2. ) . , . , , . . , . , , .

(160-220 .) . , , , . , , . , . . , , , .

100 | P a g e

, , () . , , ` `. , , , . , , , . (260-327), , . , .

(300-370. .) , 340 . . , Ars Grammatica, . . . /, , /.85 , : In tribus/ Tergemina / Sed una actio, / O beata Trinitas. / Existentia / Vita / Cognitio,/ O beata Trinitas./ Verum lumen,/ Verum lumen ex lumine, / Vera illuminatio, / O beata Trinitas. / Status, / Progressio, / Regressus, / O beata Trinitas. / Ab uno omnia,/ Per unum omnia, / In uno omnia, / O beata Trinitas.86 Explanationes in Ciceronis Rhetoricam, De Inuentione. Liber de generatione divini Verbi, , Adversus Arium. , 85 86

PG, 8, 999-1294 M. Victorinus, Hymnae, III, 34/41, 636)

101 | P a g e

, , . , , .

(Lucius Caecilius Firmianus Lactantius, 4. ) , ` `. De divinis institutionibus / / . , . , , , , . : .87 , ( ), . , . , 88, , , , . , , ` `. . , , .

87 88

Lact., De div., I, 1-2 Lact., De div., IV, 4

102 | P a g e

(354-430 .), (), , (373 .), , (375), , , 387. . 430 . (398) (413-426 .) , , .

, . . , . , ( , .) , , ,

103 | P a g e

, , ( ). , . , , . , , . , ` , , `. , , . , , . , , . , , : non tollit Gothus, quod custodit Christus. , , . , . , . , , . , , , . , , ,

104 | P a g e

. Civitas Dei Civitas terrena, , , , .

) CORPUS AREOPAGITICUM .

. (5. 6. ) , , , , (718..),

(835. 860..). , (1371.) , . . , .

105 | P a g e

, , , ,

(), (). , , , . , . , ( ), , , . , , , , : , , , , (. 18/17/, 11). / /, / /, , , . , , , , ; , , //.89 , 89

: , , (2010) : , . 179-180. (` `, .1, . 2.)

106 | P a g e

, /. 3,6/, , , . , . , : ... , , , , ` `, , /. /(. 2.. 29, 19-21; 19,9), //. , , , . , , (2 . 33, 20-33). , // , , .90 , . , . , , . , , . , , , , . , , , , . , , . , , : , , 90

, , : , . 180. (` `, .1, . 3.)

107 | P a g e

, , , //, . , , , / /, , , , , , . , , . , , , , ; , , , , , / /, . , . /2.23 -2.26/ , , . , . , . , , , /, , /. ( ), . . . , , , 91 ,91

(Erfassen eines Seienden) (Selbst-da). , , , . /Edmund Husserl, Ogled o izvoru geometrije, Osijek: IC Revija, 1982, str. 8/ , , , .

108 | P a g e

, ` ` . ` `, , , . 92 ( ) ,93 . , , , - ` `. a e , 92

, : . , , , , . , ; ; , , . ; , , , , , , , , , , , , (, 211.), , , . . , , , , , ; , , , , . , , , . / , , (2010), : , . 130-131. (` `, .4, . 7.)/ 93 , , , , , , , , , , , , , , , . , , . , (. , ), , , , , . / , , (2010) : , . 131-132. (` `, .4, . 9.)/

109 | P a g e

, . . , , ( . ).94 , . , . ( `` ` `), 94

, ! , , , , , , . , , ? , , , . , , , , , , : (). , , , , . . , , , . , ? , . , // , , , , , , : , , , , ; : , , , ; : , // , . , , , , ; . : , . , , ? , , . (. 2, 4); , , , , . /. . , , III, 2, 11-12/

110 | P a g e

, ` `, `` , . . , , . : , , , , . , , . , , , , / / , / / ; , , , . , , , , , , , , .95 , , , .9695 96

., . (), 1, 3 , , , . , ; , , , , , , , , . , , , , . / , 2. goi pr tn erj suczontwn, (I, 1, 12), QESSALONIKH: PATERIKAI EKDOSEIS GRHGORIOS O PALAMAS, 1982.: I, 1, 12/ [ : , , , , , , , , . /kallopoio/ ? ` `, // , . , , , ,

111 | P a g e

, ( , ), , , (/, / , , , ), . , . ` `, . , , , - . `` , `` , . . . . ( , (

. , , , . | , (), I, 1, 12|

112 | P a g e

, , , , 97 ), , . ` ` ` `. , , , , , . `` , , ` ` , . , , , ( ), - , . . , , .98

97

`` : // , , , ... /, , / /, / ( ), // . // . ( ), /, , / ( // ). /., ., 1033b25-10349/ , //, , . . , , . , , , , , . . 98 ` ` `--`, , , ,

113 | P a g e

, , , , . - ` ` . , , , ` `, , , . , . , , ( ` ` /`` /), , . 99 , , . 99 ` ` , . . ` ` , , , , 24 : , , , , , , , , , , , ; , , , . , , , , : , , , . , ; , , , , , . , , ; , , , ,

114 | P a g e

/ . . , . , . . , . , . , . ./), , . , . . , . , . ., , , . . ` ` , , , , . , , , , . .

, . , , , , , . , , , .

115 | P a g e

, , , , , , , . (1225-1274) , , . , . , , , (Lex divina), . , , , . . , , , . , , . , , , , . , () , . , . (common sence), //, . -// ,

116 | P a g e

, . , , , . , ` ` `dominium`, , . . ` `, 4. , ( - /1465-1542/ , , ). (451) // . , . (476) , , . , , , . , , (ministratio) (dominatio), , (800.) I (962 .) . , . . VIII, ( Una Sancta, 1302.) , IV , . , , - , 1055. . 1438.

117 | P a g e

( , , / /, ...), 1453. .. , , , . , . , , , . , , ` `, ``, . , , , , ` `, .

118 | P a g e

, 5. 15. . , , (, ``) , , . , , , . , , . , , . (, . praedestinatio), . , , . (. liberum arbitrium) , , . , (. massa peccati),

119 | P a g e

, . , , . , (), () . , . , , , , . - , 711. 1492. , , . , . ( 801 - 873) , , , , , , , , , , , . , , . , , . (: ) (980-1037), . , . . , , - ` ` , . ('), , , . , - , () , (. ante res, in rebus i post res). , . , , , , , 1160. . - (1058-1111), , , , , . -

120 | P a g e

. , , . , . (: ) (1126 1198) - , , , . , , , , 1150. , 12. , . . (Tahafut al-tahafut), - (Tahafut al-falasifa). , , , , . (1332 - 1406) . . , . 120 . , , . ( 20. . . . - 40), . , . 9. , . (882942) , . ( 1021 - 1058) - . . (Yanb`al-Hayh) , , . ,

121 | P a g e

, , , . , ` ` . (1110 - 1180) - , . () . (. ha-Emunah ha-Ramah; . Al'akidah al-Rafiyah), . , (Moreh Nevukhim), .

/1135 - 1204/ (.: , .: , .: Moses Maimonides). , , , , , . ( " " , " 12. "). . . (, More Nevuhim, Doctor perplexorum), , . , , . , , . , , , , . , .

122 | P a g e

Mine Tora 14 , . , , . More ha-Nevukim, , . ` ` , () , , . , . , , , . , , . `` `` , , . , . `` , , . . / / , , , , , , .

123 | P a g e

)

, ( 810-877), 855.. De divisione naturam. , , /De div. nat. 3,1/. . : 1. , 2. , 3. 4. . , /Natura quae

124 | P a g e

creat et non creatur/, /De div. nat., 1,12/, . /, 2,24/, per exellentiam /ex nihilo, De div. nat., 3,19/ , . , , /praedicamenta, kathegoremata/ , /, 1,75; 1,77/, , /dai, prototypa/, /praedestinationes/, /res exemplaria/ , , , /, 2,20/. - , (natura creans creata) , , - . - - archetypa diffunditur /De div. nom. 2,27/, cum causae praedestinatae - qea qelmata, /, 2,36/ , (statu cautelae) . , , : , . , , . /, 1,72/ , , /-/, . , . , , () /, 5,25/. ,

125 | P a g e

Natura quae nec creat nec creatur : , . , , , . /De div. nat. 5,3/ , , , /, 5, 29-36/ , , /, 5,36/. , , /, 2,16/. , . : . . . , , . , , /.1.; 15, 25-28/ , . , animae ac sancte auctoribus, /De div. nat., 1,7/, , /, 1,69/. , , , . , , . , , . ` `. (1000-1088) , (1050-1123) , (flatus vocis).

126 | P a g e

(1033-1109) . , . , . Monologum sive exemplum meditandi de ratione fidei, - , . - , . - esse in intellectu esse in rem, -, , ; , .

(1079-1142) , . , , , . , , . , , . -

127 | P a g e

. /. / /-/. . ratio , . , / : ( ), , /. , , , . , : , (), , , ( ), , ( ).100 , . . (lex divina), .

100

, ..., . ., 1991., . 358

128 | P a g e

, , , . (1206-1280) , , . , , . , ( ). , , . /-/ .

129 | P a g e

. (1225-1274) , . , , , : , ; , , 101. , , . , . . , , . , j , : , , (causa efficiens), (causa sui), , .102 A je ( , , .), , ; : , .103 , , . . , 101 102

Sancti Thomae Aquinati Summa Theologiae, 1,5,4 . . , I, ( , IV, 27), , 1990, .19 103 , . 283

130 | P a g e

, , (Lex divina). t animal sociale, . , , , . , . , , , . , . (bonum commune ), (bonum universal , , ), . . , , , , ( , ). , . ( ), . . - ` `, . , , . (optima civitas) , , . , , , . ` ` . (1170-1253)

, , , , , , (1212-1292)

131 | P a g e

, ( ), ( ), . , . doctor mirabilis , . , , . , , , . , , , . , ( ) .

(1290-1349) , , , . , (terminus conceptus) (intentio animae), : 104 , , . , .104

Occamus Villiamus, Sententiae, 1,2,8

132 | P a g e

, . 105 , , . , , , causa exemplaris. - , , , . , , ( ), 22. . , , . , , /Breviloquium de principatu tyrranico/. , .

)

(1265. - 1321. ) ` `, , (Signoria). , 105

, Perspectiva, Ad Vittelionem paralipomena (1604).

133 | P a g e

, . ` `, . VIII , / Una Sancta/, , . , , 1321. ; , 1329. . , . , , . . ` ` ` `. , : : , /194b13/. , , , . , , , , , , , .106 ` ` /1.12.1/, - . : , , .107 /. , 128913/ 106

Humanum genus filius est coeli, quod est perfectissimum in omno opera suo: generat enim homo hominem et sol, iuxta secundum De naturali auditu. Ergo optime se habet humanum genus cum vestigial coeli, in quantum propria natura permicitit, ymitatur. Et cum coelum totum unico motu, scilicet Primi Mobilis, et ab unico motore, qui Deus est, reguletur in omnibus suis partibus, motibus et motoribus, ut phylosophando evidentissime humana ratio deprehendit, si vere sillogizatum est, humanus genus tunc optime s habet, quando ab unico principe tanquam ab unico motore, et unica lege tanquam unico motu, in suis motoribus et motibus reguletur. Alighieri Dante, De Monarchia, edited and published by Shaw Prue, Cambridge University Press, 1995. / , , . . , : , 2004., . 31/ 107 Principium hoc totius nostre libertatis est maximum donum humane nature a Deo collatum - sicut in Paradiso Comedie iam dixi - quia per ipsum hic felicitamur ut hominess, per ipsum alibi felicitamur ut dii. 1, XII, 6

134 | P a g e

non enim cives propter consules nec gens propter regem, . , , . ` , `, ` ` ` `. ` ` : . . /1,15,8/ , , . , ( ) , ; , , , , /3,15,8/. ( ) , , ` `: , , . , ` `. , , .

135 | P a g e

( 2: )

136 | P a g e

XV, XVI XVII : ,

) , , , . . , . , , , , , . , , . ( ), `` ( ), , . , ` ` , ` `. , , (1304-1374)

137 | P a g e

(1313-1375). , . ) ` ` ( ), . ` `. . ` ` ( 1055..) . , `` . (, , , , .), , . , , , , , . , (, ), (, , ), , . . , , .

138 | P a g e

(1473-1543) . , , . , , . 108, : 1. ; 2. , ; 3. , , ; 4. , , , ; 5. , , , . , ; 6. , , , . , ; 7. , . , . 108

Commentariolus relatio hypothesis de coelesti motiones, 1514. , , , . .

139 | P a g e

, , , . : , , , , , 109, , : , , .110 , , ...111, , . , , . , . , , . , . , . , . , , , .

109 110

Almagest /Syntaxis mathematica/, 100-141 AD De revolutionibus coelestis, 1515. 111 De revolutionibus orbium coelestium, 1543.

140 | P a g e

. , - , , . , , , .

. ` ` 15. . ( ), (De voluptate sc vero bono), , ,

. (1505-1571) , , , . , ` `.

, (1540-1609), , ` ` , , ,

141 | P a g e

, , : ` `. , , , , ; , , , , . , , , , . , , , . , . , ` ` , , , . , , ( ` ` , ). , (15001588) , , , . (1478-1553)

, . , (, , , , , , ...). , .

142 | P a g e

(1355-1452) , , / / (1403-1472)

- 1438. , ( 1472. .), , - . , , , , . , ( ), , , , .

(1433-1499) ` `, , . , , ``, , ` `. , , , .

143 | P a g e

(1463-1494), , . ` `, , , ` `, , , , . . , 31. , , , , . ` ` ``, , , , `` . ` ` , , , . , , , .

(1462-1525 .) . , , . , , . ` `. ,

144 | P a g e

, . , , , .. ` `, , , `, `. , , , . , , (, ), . , 1512., , ( , 423. .). (1564-1642),

, , , . , . , , . 112, . , . , , (

112

Discoursus et mathematica demonstrationes contentio duae novae scienties, 1630-1640.

145 | P a g e

, , .).113 ( ) . , , , .114 , () . , ( ), , , . , (omne quod movetur, ab aliquo movetur); (resistentia est causa successionis in motu ). (motus), (mutatio), . ` `115 . motiis coniunctus, . vis minor quam queris alia vis

113

, , : , , , . /Discoursus et mathematica demonstrationes contentio duae novae scienties, 1630-1640/ 114 , , : "... , ... , , . , ; , , , . /ibid./115

, ( ). 6. , 14. , 16. (De motu, 1589.).

146 | P a g e

, .116 . . - , vis impressa , . . , . . , , . , , , , . (, ), (, , ), , , , / /, / /, . , , . , 116

( ), . inclinatio ad quietem, - gravitas: . motus coniunctus motus separatus, , vis impressa (multitudo vis infatigabilis) vis fatigabilis .

147 | P a g e

, . ` `, ` ` (. . ), . 16. , 17. . 1648. ., ( ), . ( 16. ) .

(1401-1464) , , , , , . (1401-1464) , . , , . , : , . , . /De quaerendo Deum, 1445/ , , . : " . . , . , . , , , ." /ibidem./ , . , , .

148 | P a g e

, , , . . . (coincidentia oppositorum) . , , . , . , , ; . , , , , , . , . , (=). , ./De principio, 1450/ , , , . , , , . , , . : - , ...

149 | P a g e

, . , -, , - , , , . /De venatione sapientiae, 1463/ , . , , ( , , ). , , . , , . , . , . , , . ( ), . . , . , . , , . ,

150 | P a g e

, . , : . () , , . , , /De docta ignorantia, 1438-1440/. , : () , , , , (rationaliter) , ". /Ibidem/ , . ( ), ( harmonices mundi), . . , , . , , , . , . , . , , , : , ; , . /Apologia doctae ignorantiae, 1449/ , , , : , , . , , ,

151 | P a g e

, ./Ibidem/ ( ) , . , , . , . , , . , : ... , , . , , , . /De ludo globi, 1463/ ( ), , . , , , . . , . - , . , , . , . , . , .

152 | P a g e

, . , , , . , . , , () . . De concrodancia catholica /` `/ . , , , . , . ` `, , , ( ), . `` , ` ` , ` ` , . `` .

153 | P a g e

) , ` ` , . VIII (Una sancta, 1302.), ( , ), . (reformatio capite et membris), 15. , 16. .

(1483-1546) 16. , . De servo arbitrio ( , 1525 .), De libero arbitrio ( , 1523 .) . (liberum arbitrium), , , .117 , , , (615 . ). , , . , , : , , , , , , , , , , (754 .). , ( , , , .) , (. 753). , . , , /?/, // (754). , , 117

D. Martin Luthers Werke, Kritische Gesamtausgabe (Weimar, XVIII t., De servo arbitrio, . 636)

154 | P a g e

`` , , , , , : , // (755). , , /, /: , , , , , , , , (635). : , . , , , (709). , , . , , ? , , , (747). , , . , , . : , , ?; , // (9,18). , , , , , , , (729), : , (730). , , ? . : ? : , , , (708). : , , : , (712). // , (. quo sceleratiores, hoc fortunatiores . ). : , , , (785).

155 | P a g e

lumen naturae , lumen gratiae, lumen gratiae, lumen gloriae. - lumen naturae, lumen gratiae lumen gloriae ( , ), ( ) , , , . , . , , , . , (lumen gloriae) (785), , ` `. , , , . , , , , , , , , . , , , . (), , , . , , , . ` ` ` ` .118 118

/ /, , , ` ` ` `, /. . II, . 319/, / , . , , . 2., . 282/, . . ( - University in Constantinopoles IX, and X century with a prepositions of culture work in Byzance of that period, Duchovne, intelektualne a politicke pozadie cyrilometodskej misie pred jej prichodom na Velku Moravu, Monografia prispevkov z medzinarodnho sympzia Nitra, 2. Jl 2007, str. 22-33, Nitra, 2007. ISBN 978-80-8094-240-3; - ; - : , ( ), , 2008., . 410-424.; ISBN 5-8429-00-80-7). : //

156 | P a g e

` `, (, /Clavis/) , . ` `, ` ` /fides qua creditur/ . ` ` ( ) ` ` , ``, , . ` ` , , - . ` `, ` `. 1530. . (officium episcopale), , ` ` , , . VIII , 17. I ` ` ( ``).

(1466-1566) , . 1504. ` `, . , 1499. ,