Embed Size (px)
Citation preview
สาระสาคญของ
กรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
สานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.)
ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (BIOTEC)
สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)
เกษตรและอาหาร l การแพทยและสขภาพ l พลงงานชวภาพ l อตสาหกรรมชวภาพ
เทคโนโลยชวภาพเปนเทคโนโลยหนงทมบทบาทสาคญในการพฒนาประเทศ ดงจะเหนไดจากการลงทนวจยพฒนาและการประยกตใชในภาคสวนตางๆ ของประเทศไทยตลอดระยะเวลาทผานมา โดยมเปาหมายเพอเพมประสทธภาพการผลตและการสรางนวตกรรมใหมเพอเพมความสามารถในการแขงขน การยกระดบคณภาพชวตของคนไทย รวมถงการใชขอไดเปรยบดานความหลากหลายทางชวภาพใหเปนประโยชนแกการอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาต
เมอเทคโนโลยชวภาพไดกาวสยคจโนมและหลงจโนม เปนการปฏวตเทคโนโลยทมผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชากรโลกไมยงหยอนไปกวาการปฏวตเทคโนโลย 3 ยคทผานมา นอกจากบทบาทของเทคโนโลยชวภาพทมผลตอความกาวหนาดานเทคโนโลยทางการแพทยแลว ยงมบทบาททสาคญตอการเปลยนแปลงทางดานอตสาหกรรม
จากอตสาหกรรมเคม (chemical-based industry) เปนอตสาหกรรมฐานชวภาพ (bio-based industry) เพอเพมผลผลตสนคาทเปนมตรกบสงแวดลอมและใชพลงงานอยางมประสทธภาพ รวมถงการใชกระบวนการผลตทผลตหลายผลตภณฑไดภายในกระบวนการเดยว ปจจบนประเทศตางๆ มการลงทนวจยและพฒนาดานเทคโนโลยชวภาพเพอยกระดบขดความสามารถในการแขงขนและรองรบความเสยงทจะเกดขนในอนาคต
สาหรบประเทศไทย ไดมกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2547-2552) ทมเปาหมายเรงรดการพฒนาความสามารถดานเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทยใหเพมขน การดาเนนการตามกรอบนโยบายฯ ดงกลาวเปนผลใหเกดความกาวหนาของเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทยอยางมาก การเปลยนแปลงทเหนได
คา ปรารภ
ชดเจน ไดแก การเพมจานวนของธรกจชวภาพอยางรวดเรว การลงทนวจยดานเทคโนโลยชวภาพของบรษททมอยเดมและจดตงใหม การพฒนาผลตภณฑและบรการใหมๆ ดานชมชนมการนาเทคโนโลยชวภาพไปใชในวถชวตมากขน ทงในเรองการผลตอาหารหมก การผลตปยชวภาพ และการขยายพนธพชพนเมอง/หายาก เปนตน การพฒนาดงกลาวนอกจากจะเปนการเพมขดความสามารถในการแขงขนแลว ยงถอเปนการลดความสญเสยทงทางเศรษฐกจและสงคมอกดวย
อยางไรกตาม แมวาองคความรดานเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทยมการพฒนามากขน แตทนความรดานเทคโนโลยชวภาพของไทย และปจจยเออตางๆ เชน กลไกทางการเงนการคลง ระบบการจดการทรพยสนทางปญญา กฎระเบยบและมาตรฐาน ยงไมคลองตวและเหมาะสมเพยงพอทจะสงเสรมใหมการนาเทคโนโลยไปใชพฒนาประเทศไดอยางเตมศกยภาพ และสามารถรบมอตอการเปลยนแปลงทกาลงเกดขนในหลายๆ ดาน เชน การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ระบบเศรษฐกจโลก วถชวต การระบาดของโรคตดตออบตใหม เปนตน
สานกงานคณะกรรมการนโยบายและแผนพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) ไดรวมกบศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) ดาเนนการจดทากรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564) ซงสอดคลองกบนโยบายและแผนวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต ฉบบท 1 (พ.ศ. 2555-2564) โดยมงหวงใหเทคโนโลยชวภาพ
เปนปจจยสาคญในการสรางความสามารถทางเศรษฐกจของประเทศ สรางความมนคงทงในดานพลงงาน อาหาร และสขภาพ ซงจะสงผลตอการพฒนาอยางยงยนของเศรษฐกจและสงคม
ทงน ในการตพมพครงท 2 ของหนงสอ สาระสาคญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พศ. 2555-2564) ไดปรบเนอหาในสวนของพลงงานชวภาพใหสอดคลองกบแผนพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป (พศ. 2555-2564) ของกระทรวงพลงงาน
การดาเนนการจดทากรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564) ไดบรรลวตถประสงคและเสรจสนอยางสมบรณ ดวยความกรณาของ ศ.ดร.ยงยทธ ยทธวงศ และ ศ.ดร.อมเรศ ภมรตน ในการเปนประธานกรรมการคณะกากบฯ และประธานคณะทางานฯ ตามลาดบ ตลอดจนผทรงคณวฒอกหลายทาน จงขอขอบคณทกทาน มา ณ ทน
´Ã.¾Ôર ´Øç¤àÇâè¹ �เลขาธการ
สานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต
สารบญ
แนวคด พน ฐาน ใน การ จด ทา กรอบ นโยบาย การ พฒนา 9เทคโนโลย ชวภาพ ของ ประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564) เปา หมาย ของ กรอบ นโยบาย การ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ของ ประเทศไทย 10(พ.ศ. 2555-2564)วทยาศาสตร และ เทคโนโลย ท ม ผล ตอ การ พฒนา ยทธศาสตร 11โครงสราง พน ฐาน และ ปจจย เออ 12ทศทาง การ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ของ ประเทศไทย 14สาขา ยทธศาสตรการพฒนาเทคโนโลยชวภาพ 16
ผ ท ม บทบาท ใน การ ผลก ดน กรอบ นโยบาย การ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ 54ของ ประเทศไทย งบ ประมาณ / บคลากร วจย 66
ยทธศาสตรการพฒนาเทคโนโลยชวภาพ
• á¹Ç¤Ô´ ã¹ ¡Òà ¡Ó ˹´ ·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò
• à»‡Ò ËÁÒ ËÅÑ¡
• ·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò
• ÁÒμáÒà à˧ÃÑ´ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò
• ¼Å ·Õ ¤Ò´ Ç‹Ò Ð ä Œ ÃѺ
ยทธศาสตร ท 1
ÊÒ¢Ò à¡Éμà áÅÐ ÍÒËÒÃ
19-27
ยทธศาสตร ท 2
ÊÒ¢Ò ¡Òà ᾷ � áÅÐ ÊØ¢ÀÒ¾
29-37
ยทธศาสตร ท 3
ÊÒ¢Ò¾Åѧ§Ò¹ªÕÇÀÒ¾
39-47
ยทธศาสตร ท 4
ÊÒ¢ÒÍØμÊÒË¡ÃÃÁªÕÇÀÒ¾
49-53
á¹Ç¤Ô´ ¾×é¹ °Ò¹ ã¹ ¡Òà Ѵ ·Ó ¡Ãͺ ¹âºÒ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕªÕÇÀÒ¾ ¢Í§ »ÃÐà·Èä·Â
(¾.È. 2555-2564)
1 㪌 ¤ÇÒÁ μ ŒÍ§¡Òà ໚¹ μ ÑÇ μ ѧ áÅÐ ÊÍ´¤ÅŒÍ§ ¡Ñº ·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò
สอดคลอง กบ ทศทาง และ เปา หมาย ของ การ พฒนา ของ นานาชาต และ ของ ประเทศ เชน เปา หมาย การ พฒนา แหง สหสวรรษ (Millennium Development Goals - MDGs) ประชาคม เศรษฐกจ อาเซยน (ASEAN Economic Community - AEC) แผน พฒนา เศรษฐกจ และ สงคม แหง ชาต ฉบบ ท 11 (พ.ศ. 2555-2559) นโยบาย และ แผน วทยาศาสตร เทคโนโลย และ นวตกรรม แหง ชาต (พ.ศ. 2555-2564) นโยบาย และ ยทธศาสตร การ วจย ของ ชาต ฉบบ ท 8 (พ.ศ. 2555-2559) แนวทาง การ ยก ระดบ ขด ความ สามารถ ใน การ แขงขน ดาน วทยาศาสตร เทคโนโลย และ นวตกรรม ของ ประเทศ เปนตน
2 㪌 »ÃÐ⪹ � Ò¡ ¤ÇÒÁ ÃÙŒ áÅÐ ÇÔ·ÂÒ¡Òà ¢Í§ à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ ã¹ ¡Òà ÊÌҧ ¤ÇÒÁ ࢌÁ ᢠ§
สราง ความ ได เปรยบ ใน การ แขงขน และ การ พงพา ตนเอง ใน สาขา ท ประเทศไทย ม ศกยภาพ และ/หรอ ม ความ จาเปน สง
3 ʹѺʹع ãËŒ àÍ¡ª¹ ŧ·Ø¹ ÇÔ Ñ áÅÐ ¾Ñ²¹Ò ŒÒ¹ à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ áÅÐ ªØÁª¹ ÁÕ ¡Òà 㪌
à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾
รวม ถง ม สวน รวม ใน กระบวนการ วจย และ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ เพม ขน
9
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
à»‡Ò ËÁÒ ¢Í§ ¡Ãͺ ¹âºÒ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕªÕÇÀÒ¾¢Í§ »ÃÐà·Èä·Â (¾.È. 2555-2564)
1 à¾ÔÁ ¢Õ´ ¤ÇÒÁ ÊÒÁÒö ã¹ ¡Òà ᢋ§¢Ñ¹ ã¹ ÊÒ¢Ò ·Õ »ÃÐà·Èä·Â ÁÕ ¤ÇÒÁ
ä Œ à»ÃÕº ËÃ×Í ÁÕ ÈÑ¡ÂÀÒ¾ ÊÙ§ รวม ถง ขด ความ สามารถ ดาน วทยาศาสตร และ เทคโนโลย ของ ประเทศ
2 ¡ ÃРѺ ÃÒÂ ä Œ ¢Í§ »ÃЪҪ¹ โดย การ สราง งาน ใน พนท เพอ นา ไป ส การ ลด ความ ยากจน และ ความ เหลอม ลา ทาง ราย ได อยาง ยงยน
3 ¡ ÃРѺ ¤Ø³ÀÒ¾ ªÕÇÔμ ¢Í§ »ÃЪҪ¹ โดย เนน ให ชมชน ม ความ มนคง ทาง เศรษฐกจ ม ชวต อย ใน สงคม และ สภาพ แวดลอม ท ด ม สขภาพ ท แขง แรง ม ความ ร สาหรบ เปน ภมคมกน ให กบ ตนเอง
4 ÁØ‹§ ÊÙ‹ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò ·Õ ÂѧÂ×¹ โดย กระบวนการ พฒนา เศรษฐกจ ตอง เปนก ระ บวน การ ท ไม สง ผลก ระ ทบ หรอ ทาลาย สง แวดลอม และ ทรพยากรธรรมชาต นอกจาก น ยง ตอง ม สวน ใน การ ดแล สง แวดลอม หรอ การ ฟนฟ ทรพยากรธรรมชาต ให สามารถ นา กลบ มา ใช ประโยชน
5 ÊÌҧ ¤ÇÒÁ Áѹ¤§ ¢Í§ »ÃÐà·È โดย ผลต สนคา หรอ บรการ พน ฐาน ท จาเปน ได ใน ระดบ หนง โดย เฉพาะ ดาน พลงงาน และ ดาน สขภาพ
10
ÇÔ·ÂÒÈÒÊμÃ� áÅÐ à·¤â¹âÅÂÕ ·Õè ÁÕ ¼Å μ ‹Í ¡Òà ¾Ñ²¹Ò ÂØ·¸ÈÒÊμÃ�
การ พฒนา สาขา ยทธศาสตร ให สมฤทธ ผล จาเปน ตอง ให ความ สาคญ กบ การ ประยกต ใช วทยาการ ดาน เทคโนโลย ฐาน ท สาคญ เชน ชววทยา ระบบ (Systems Biology) วทยาการ จ โนม(Genomics) โปร ต โอ มกส (Proteomics) เทคโนโลย ดเอนเอ (DNA technology) ชววทยา สงเคราะห (Synthetic Biology) ใช เซลล เปน เสมอน โรงงาน (Cell Factory) และ ดเอนเอ ชป (DNA chip) ควบค กบ สาขา วทยาศาสตร พน ฐาน เชน ชววทยา สตววทยา จล ชววทยา ฟสกส เคม และ คณตศาสตร เปนตน และ เทคโนโลย สห สาขา เชน นา โน ไบ โอ เทคโนโลย ชว สารสนเทศ ศาสตร และ ไบ โอ ฟสกส เปนตน
11
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
â¤Ã§ÊÌҧ ¾×é¹ °Ò¹ áÅÐ »¨ Ñ àÍ×éÍ
กรอบ นโยบาย การ พฒนา เทคโนโลย ชว ภาพฯ ระบ โครงสราง พน ฐาน และ ปจจย เออ ท จะ สนบสนน การ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ของ ประเทศไทย ไดแก
1 â¤Ã§ÊÌҧ ¾×¹ °Ò¹ ·Ò§ ¡ÒÂÀÒ¾ เชน สถาบนวจย วทยาศาสตร พน ฐาน ดาน ชวภาพ ศนย ความ เปน เลศ โรงงาน ตนแบบ อทยาน เทคโนโลย ชวภาพ ระดบ ภมภาค เปนตน
2 ¡Òà ÊÌҧ áÅÐ ¾Ñ²¹Ò ¡Ó Åѧ ¤¹ ŒÒ¹ à·¤â¹âÅÂÕ
ªÕÇÀÒ¾ áÅÐ ŒÒ¹/ÊÒ¢Ò ·Õ à¡ÕÂÇ¢ŒÍ§ ·Ø¡ ÃРѺ เชน นก วจย มอ อาชพ นก บรหาร จดการ ธรกจ ชวภาพ นก บรหาร จดการ ทรพยสน ทาง ปญญา และ นก วจย ทอง ถน โดย ผาน โครงการ สห กจ ศกษา โครงการ ปรญญา เอ กกาญ จนาภเษก เปนตน
3 ¡Í§·Ø¹ à¾×Í ¾Ñ²¹Ò ØáԨ ªÕÇÀÒ¾ มาตรการสนบสนนเงนทนสาหรบผประกอบการธรกจชวภาพ โดยสงเสรมใหเปนการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน
4 ¡Òà »ÃѺ»Ãا ¹âºÒÂ/¡® ÃÐàºÕº เชน นโยบาย จเอมโอ กฎ ระเบยบ เกยว กบ สทธ ประโยชน ทาง ภาษ เปนตน
12
วสยทศน ของแผนวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต ฉบบท 1 (พ.ศ. 2555-2564)
เป นมตรตอสงแวดลอม
Lab-on-a-chip
วทยาศาสตรและเทคโนโลย
สาขายทธศาสตร*
โครงสรางพนฐาน
นวตกรรมสเขยว เพอเศรษฐกจทมเสถยรภาพ
เพมขดความสามารถในการแขงขน
และสงคมคณภาพ
เปาหมาย ยกระดบคณภาพชวต
ยกระดบรายได / สรางงานในพนท
เพมขดความสามารถในการแขงขน
ความมนคงของประเทศ
การพฒนาทยงยน
ว ส ย ท ศ น
ของแผนวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต ฉบบท
1
(พศ.
2555
-256
4)
13
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾¢Í§ »ÃÐà·Èä·Â
กรอบ นโยบาย การ พฒนา เทคโนโลย ชว ภาพฯ เนน การ พฒนา แบบ มง เปา เพอ ให เกด การ พฒนา และ ผลก ระ ทบ สงสด ตอ ประเทศ โดย การ ระดม ทรพยากร ใน ดาน ตางๆ เชน บคลากร วจย และ เงน ทน เพอ เรงรด การ พฒนา ให เกด ผล สาเรจ ใน ระยะ เวลา อน สน โดย ม เกณฑ การ พจารณา สาขา ยทธศาสตร ยอย ดงน
1 ม ความ สาคญ เชง สงคม และ เศรษฐกจ สง
2 เทคโนโลย ชวภาพ ม บทบาท สาคญ หรอ เปน วธ การ ท ม ประสทธผล สงสด เมอ เปรยบ เทยบ กบ วธ การหรอเทคโนโลย อนๆ
3 ภาค เอกชน ม โอกาส จะ ลงทน วจย และ พฒนา ดาน เทคโนโลย ชวภาพ สง และ/หรอ ชมชน ม โอกาส ใช ประโยชน จาก เทคโนโลย ชวภาพ สง
14
มความสำคญเชงสงคมและเศรษฐกจ
ชมชนมโอกาสใชประโยชน ภาคเอกชนมโอกาสจะลงทนวจยพฒนาสง
เทคโนโลยชวภาพมบทบาทสำคญ
à¡ÉμÃáÅÐÍÒËÒÃ
เกณฑในการคดเลอกสาขายทธศาสตรยอย15
ÊÒ¢Ò ÂØ·¸ÈÒÊμÃ� กรอบ นโยบาย การ พฒนา เทคโนโลย ชว ภาพฯ
ให ความ สาคญ ใน การ พฒนา 4 สาขา ยทธศาสตร หลก ไดแก
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)16
à¡Éμà áÅÐ ÍÒËÒÃ
¡Òà ᾷÂ� áÅÐ ÊØ¢ÀÒ¾
¾Åѧ§Ò¹ ªÕÇÀÒ¾
ÍØμÊÒË¡ÃÃÁ ªÕÇÀÒ¾
17
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)18
¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ÊÒ¢Ò à¡Éμà áÅÐ ÍÒËÒÃ
ÂØ·¸ÈÒÊμÃ�·Õè 1
19
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
จากการทประเทศไทยเปนประเทศผสงออกหลกสนคาเกษตรและอาหารของโลก จาเปนตองปรบตวตอแนวโนมทสาคญ ไดแก ความตองการสนคาอาหารในตลาดโลกทสงขนเนองจากการเพมขนของประชากรโลกอยางตอเนอง การปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศ เชน การใชพลงงานชวภาพ วสดชวภาพ ทอาศยวตถดบจากภาคการเกษตร เพอทดแทนการใชเชอเพลงฟอสซลและผลตภณฑปโตรเลยม แนวโนมดงกลาว ทาใหภาคการเกษตรตองปรบตวเพอสามารถตอบสนองตอแนวโนมความตองการในอตสาหกรรมดงกลาวไดอยางเตมท
จากการคาดการณความตองการผลผลตทางการเกษตรโดยเฉพาะมนสาปะหลง ออย และปาลมนามนในระยะ 10 ปขางหนา เพอใหเพยงพอตอการผลตในอตสาหกรรมตอเนองของอตสาหกรรมพลงงานชวภาพ และอตสาหกรรมวสดชวภาพ ทประเทศไทยสามารถรกษาระดบการสงออกและรกษาสวนแบงในตลาดโลกไดนน ประเทศไทยตองมกาลงการผลตผลตภณฑการเกษตรโดยเฉพาะมนสาปะหลง ออย และปาลมนามน รวมกนมากกวา 200 ลานตน ซงสงกวากาลงการผลตในปจจบนถง 1 เทาตว
20
ศกยภาพพนธกรรมของออย มนสาปะหลง และปาลมนามน1
1 มรกต ตนต เจรญ และคณะ. 2552. การ ศกษา ความ เปน ไป ได ใน การ เพม ผลผลต ออย มน สาปะหลง และ ปาลม นามน
เพอ ผลต เชอ เพลง ชวภาพ: การ ใช เทคโนโลย และ การ เพม พนท เพาะ ปลก ภาย ใต การ วจย เชง นโยบาย เพอ สนบสนน การ พฒนา
และ การ ใช พลงงาน หมนเวยน และ การ เพม ประสทธภาพ การ ใช พลงงาน ใน ประเทศไทย ระยะ ท 2 เสนอ ตอ กรม พฒนา พลงงาน ทดแทน
และ อนรกษ พลงงาน
ประเทศไทยมศกยภาพทจะเพมผลผลตการเกษตรใหสงขนดวยการใชเทคโนโลยเพอการบรหารจดการ ประกอบกบการใชเทคโนโลยชวภาพเพอชวยในการพฒนาพนธทใหผลผลตเตมตามศกยภาพของพนธกรรม
21
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
á¹Ç¤Ô´ ã¹ ¡Òà ¡Ó ˹´ ·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ÊÒ¢Ò à¡Éμà áÅÐ ÍÒËÒÕ การพฒนาพนธพช พนธสตว และปจจยการผลต
(ซงสวนหนงใชเทคโนโลยชวภาพ) เพอยกระดบประสทธภาพการผลต มงสการผลตสนคาเกษตรและอาหารทมเปนมตรตอสงแวดลอม (Green Industry) และการผลตทยงยน (Sustainable Agriculture)
• การเพมมลคาใหกบผลผลตทางการเกษตรตลอดหวงโซมลคา (Value Chain) ทงนเนองจากปจจบนการผลตสนคาเกษตรมมลคาเพมนอย สาเหตหลกเนองจากเปนผลตภณฑแปรรปขนตน อยางไรกด ประเทศไทยมศกยภาพทจะเพมมลคาใหสงขนไดอกมาก ทงดวยการยกระดบประสทธภาพการผลต เชน การพฒนาพนธทใหผลผลตสงหรอมคณสมบตทด การควบคมคณภาพ ความปลอดภย การมขอมลดานโภชนาการ และการพฒนาผลตภณฑใหหลากหลายและมขนนวตกรรมทสงขนซงจะชวยเพมมลคาใหกบผลตภณฑอาหารไดอกไมนอยรอยละ ๕๐ จากมลคาปจจบน
ราคาเมลดพนธขาวเปลอกประเภทตางๆ
ทมา: รวบรวมโดยฝายวจยนโยบายและความปลอดภยทางชวภาพ หมายเหต: กรมการขาว ศนยสงเสรมและผลตพนธขาวชมชน จงหวดอบลราชธาน บรษทกรงเทพอตสาหกรรมเมลดพนธ จากด
àÁÅ紾ѹ¸Ø� ÃÒ¤Ò (ºÒ·/¡ÔâÅ¡ÃÑÁ)
ขาวเจา 23-25
ขาวหอมมะล 29
ขาวหอมนล 35
ขาวลกผสม 120
22
มลคาผลตภณฑทไดจากขาวสาร 1 กโลกรม (บาท)
มลคาผลตภณฑทไดจากมนสาปะหลง 1 กโลกรม (บาท)
ทมา: รวบรวมโดยฝายวจยนโยบายและความปลอดภยทางชวภาพ ศนยพนธวศวกรรมและและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต
มนสด
มนเสน
เอทานอล
แปงมน
บวทานอล
แปงมนแปรสภาพ
กรดแลคตก
PLA
2.00
2.82
3.07
3.50
4.31
7.00
15.00
35.00
ขาวเปลอก15
ขาวสาร20
แปงขาว45
กวยเตยว50
แปงทาเมดยา 120
แปงฝนทาตว
450แปงพฟ
47,000
23
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
à»‡Ò ËÁÒ ËÅÑ¡
ยก ระดบ ความ สามารถ ใน การ แขงขน และ เสรม สราง ความ เขม แขง ของ เกษตรกร อยาง ยงยน โดย ใช วทยาการ ดาน เทคโนโลย ชวภาพ เพม ประสทธภาพ การ ผลต ลด ตนทน เพม คณภาพ ผลผลต พฒนา นวตกรรม ดาน เกษตร และ อาหาร และ รบมอ ตอ การ เปลยนแปลง สภาพ ภม อากาศ โลก
à»‡Ò ËÁÒ áÅÐ ·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ ÊÒ¢Ò à¡Éμà áÅÐ ÍÒËÒÃ
24
·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò
ประยกต ใช เทคโนโลย จ โนม พนธ วศวกรรม ใช เซลล เปน เสมอน โรงงาน รวม กบ เทคโนโลย ใน สา ขา อนๆ เชน การ ปรบปรง พนธ แบบ ดงเดม และ พนธ วศวกรรม เพอ การ พฒนา ใน 3 ดาน ดงน
1 »ÃѺ»Ãا ¾Ñ¹¸Ø� ¾×ª-ÊÑμÇ�
ให ม ผลผลต สง ตานทาน โรค และ ศตร พช ท สาคญ ม คณลกษณะ ตรง ตาม ความ ตองการ ของ อตสาหกรรม ตอ เนอง และ ผ บรโภค เชน มน สาปะหลง ม สดสวน ของ แปง สง ขนาด เมด แปง เลก ขาว ม คณคา ทาง โภชนาการ สง เชน โปรตน สง ม สาร ตาน อนมล อสระ พช ทน ตอ การ เปลยนแปลง ของ สภาพ แวดลอม เชน ยางพารา ทน แลง เปนตน สตว ท ม การ เจรญ เตบโต เรว ม สมรรถภาพ การ ผลต สง เชน สกร ท ม ปรมาณ เนอ แดง มาก จานวน ลก ตอ ครอก สง โคนม ท ให ปรมาณ นานม มาก ทน รอน เปนตน
2 ¾Ñ²¹Ò »¨ Ñ ¡Òà ¼ÅÔμ
ทง ใน ดาน การ เพม ประสทธภาพ ความ หลาก หลาย ของ หว เ ชอ จลนทรย เพอ การ ปรบปรง บารง ดน สาร ชวภาพ กาจด ศตร พช สาร เสรม อาหาร สตว เพอ ลด การ ใช สาร ปฏชวนะ การ พฒนา วคซน สตว การ พฒนา ชด ตรวจ สอบ โรค เพอ การ เฝา ระวง โรค ท ม ความ แมนยา และ ใช งาน ได งาย เปนตน
3 ÊÌҧ ÁÙŤ‹Ò à¾ÔÁ
ให กบ สนคา เกษตร รวม ถง ของ เหลอ ทง จาก การเกษตร และ อตสาหกรรม อาหาร เพอ เปน ผลตภณฑ ใน กลม อตสาหกรรม อน เชน สาร ให ความ หวาน พลงงาน ชวภาพ โพล เมอร ช วภาพ ผลตภณฑ อาหาร สขภาพ เชน เสนใย อาหาร ท ละลาย นา ได อาหาร ท ม แคลอรตา สาร ทดแทน ไข มน และ เคมภณฑ ชวภาพ เปนตน
25
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
ÁÒμáÒà à˧ÃÑ´ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò
• พฒนา/ปรบ แตง ผล งาน วจย และ พฒนา เทคโนโลย ท เหมาะ สม และ กระจาย เทคโนโลย ชวภาพ ส ชมชน ผาน กลไก การ จด แปลง สาธต เทคโนโลย ใน พนท ชมชน โดย กระบวนการ ม สวน รวม ของ ชมชน กลไก องคกร ปกครอง สวน ทอง ถน และ กลไก ท ม อย เดม เชน คลนก เทคโนโลย ศนย ถายทอด เทคโนโลย การเกษตร ประจา ตาบล และ มหาวทยาลย ใน ทอง ถน เปนตน
• เรงรด การ วจย และ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ทง ดาน การ พฒนา สาย พนธ พช/สตว ท ม คณสมบต ท ด ดาน ปจจย การ ผลต เชน หว เชอ จลนทรย ประสทธภาพ สง เพอ การ ผลต ปย ชวภาพ สาร ชว ภณฑ และ อาหาร เสรม สาหรบ สตว เปนตน นวตกรรม ดาน อาหาร และ การ วจย พน ฐาน เพอ อนาคต โดย เงน ทน วจย สวน หนง อาจ มา จาก เงน ภาษ สง ออก สนคา เกษตร และ อาหาร
• รฐ มน โย บาย สง เสรม การ วจย และ การ ผลต จเอมโอ ใน เชง พาณชย ควบค กบ การ สราง ความ เขม แขง ดาน การ ประเมน ความ ปลอดภย ทาง ชวภาพ
26
¼Å ·Õ ¤Ò´ Ç‹Ò Ð ä Œ ÃѺ
ผล ของ การ ด า เ นน ง าน ตาม ยทธศาสตร น จะ ชวย ให เกษตรกร ม คณภาพ ชวต ท ด ขน ทน ทาง ธรรมชาต ได รบ การ ฟนฟ และ กลบ มา ใช ประโยชน ได อก ครง สราง ความ มนคง ทาง อาชพ ให กบ เกษตรกร โดย เนน การ เพม ประสทธภาพ การ ผลต และ ลด ตนทน ใน สวน ของ สาร เคม ท ใช ใน การ กาจด ศตร พช ให ลด ลง ลด ความ สญ เสย ของ ผลผลต อน เกด จาก ปญหา โรคแมลง ศตร พชและ ภาวะ โลก รอน และ ม สวน ใน การ เพม ขด ความ สามารถ ใน การ แขงขน จาก การ เพม ผลผลต เฉลย ตอ พนท ผลผลต เกษตร และ อาหาร ม คณภาพ และ ความ ปลอดภย และ การ สราง มลคา เพม ให กบ ผลผลต ทางการ เกษตร และ อาหาร
27
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)28
¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ÊÒ¢Ò¡ÒÃá¾·Â �áÅÐÊØ¢ÀÒ¾
2ÂØ·¸ÈÒÊμÃ�·Õè
29
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
จากการเปลยนแปลงตางๆ ในหลายทศวรรษทผานมาโดยเฉพาะกระแสโลกาภวตน เศรษฐกจแบบทนนยม อทธพลการใชชวตของโลกตะวนตก ทาใหรปแบบการใชชวต และพฤตกรรมประชากรไทยเปลยนไป ทงในกลมประชากรทอาศยในเมองใหญและทอาศยในชนบท ซงผลกระทบของการเปลยนแปลงดงกลาวมผลตอวถชวตและสขภาพ รปแบบการบรโภค การออกกาลงกาย ความเครยดสะสม ถอเปนปจจยกาหนดสขภาพทสาคญของประชากรไทย ทงตอสขภาพกายและสขภาพจต ดงจะเหนไดจากสถตโรคทเปนสาเหตการเสยชวตของประชากรไทย ระหวางป 2550-2554 พบวา โรคมะเรง โรคหวใจและหลอดเลอดในสมอง โรคเบาหวาน ถอเปนโรคทเปนสาเหตของการเสยชวตในอนดบตนๆ ของประชากรไทย
นอกจากอตราการเกดโรคไมตดเชอบางประเภททสงขนแลว ปญหาโรคตดเชอยงถอเปนปญหาสาคญ โดยเฉพาะอตราการเกดโรคตดตออบตใหม (Emerging Infectious Diseases, EID) และโรคอบตซา ทมความถของการเกดการระบาดของโรคตดตออบตใหมสงขน ซงในการเกดการระบาดของโรคแตละครงสงผลกระทบ และกอใหเกดความเสยหายทงในเชงเศรษฐกจและสงคมขนกบความรนแรงของโรคและอตราเรวในการระบาดของโรค
นอกจากน การกาวเขาสสงคมสงอาย ถอเปนแนวโนมสาคญอกประการหนงของประเทศไทย ประชากรผสงอายจะเพมขนจากรอยละ 7.2 ในป พ.ศ. 2533 เปนรอยละ 15.3 ใน ป พ.ศ. 2563 ซงภาระโรคของประชากรทประกอบดวยสดสวนผสงอาย จงมทงโรคเรอรงตางๆ เชน โรคเบาหวาน โรคหวใจ โรคไต รวมถงโรคทเกดมากในผสงอาย ไดแก โรคทางระบบประสาท เชน Alzheimer’s Parkinson’s ภาวะความจาเสอม ดวยเหตน คาใชจายภาครฐดานสขภาพจงมแนวโนมสงขนมาก และจะเปนภาระดานงบประมาณภาครฐทสาคญในอนาคต
ในการรบมอกบปญหาดานสขภาพของประชากรไทย นอกจากการจดการดานสาธารณสข และ งานสขภาพเชงการสงเสรมและปองกน (health promotion and prevention) เพอลดอตราการเกดโรคแลว เทคโนโลยทางการแพทยมบทบาทอยางสงทงในแงการตดตามและเฝาระวงการเกดโรค การปองกนการเกดโรค การตรวจวนจฉย การรกษา ตลอดจนการฟนฟสมรรถภาพของรางกาย โดยเฉพาะเทคโนโลยชวภาพถอวามบทบาทสาคญอยางยงสาหรบเทคโนโลยดานการแพทยและสขภาพ
ประเทศไทยมขอไดเปรยบสาหรบเทคโนโลยทางการแพทยและสขภาพในหลายดาน ทงความเขมแขงดานการศกษาและการวจยดานชวภาพทางการแพทย (Biomedical Science) ประกอบกบประเทศไทยเปนแหลงสาคญดานความหลากหลายทางชวภาพ จงเปนจดแขงในการพฒนาตอยอดงานวจยใหไปสผลตภณฑทางการแพทยและสขภาพ ทงผลตภณฑประเภทชวเวชภณฑ ผลตภณฑสมนไพรและ Functional Food ผลตภณฑ Active Pharmaceutical Ingredients (API) เพอนาไปสการพฒนาอตสาหกรรมผลตภณฑทางการแพทยและสขภาพทเขมแขง ซงนอกจากเปนการลดการนาเขาของผลตภณฑดานการแพทยและสขภาพแลว ยงเปนการพฒนาประเทศไปสเศรษฐกจฐานความรทสรางรายไดใหแกประเทศได
30
มะเรง และ เนอ งอก ทก ชนด
โรคระบบไหลเวยนโลหต
โรคตดเชอและปรสต
อบตเหตและการฆาตวตาย
โรคระบบทางเดนหายใจ
โรคระบบสบพนธและทางเดนปสสาวะ
โรคระบบยอยอาหาร
โรคตอมไรทอ โภชนาการและเมตาบอลซม
โรคระบบประสาท
โรคเลอดและอวยวะสรางเลอดและความผดปกตเกยวกบกลไกของภมคมกน
รวม
54,343
34,742
38,123
42,884
25,414
14,095
13,072
8,505
5,259
594
237,031
55,403
35,391
38,672
41,786
26,358
14,896
13,053
8,601
5,093
563
239,816
56,058
35,050
38,511
41,946
26,166
13,907
13,038
7,901
4,590
538
237,705
58,076
39,459
41,369
39,926
29,654
14,705
13,484
7,829
4,633
596
249,731
61,082
44,133
41,466
40,682
32,057
15,811
14,278
8,854
5,137
618
264,118
84.9
55.2
60.6
68.1
40.4
22.4
20.8
13.5
8.4
0.9
375
87.6
56.0
61.2
66.1
41.7
23.6
206.0
13.6
8.1
0.9
565
88.3
55.2
60.7
66.1
41.2
21.9
20.5
12.5
7.2
0.8
374
91.2
61.9
64.9
62.7
46.6
23.1
21.2
12.3
7.3
0.9
392
95.2
68.8
64.6
63.4
49.9
24.6
22.2
13.8
8.0
1.0
412
ÊÒàËμ Ø¡ÒÃμÒ จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา จานวน อตรา
2550 2551 2552 2553 2554
3 กลม ภารกจ ดาน ขอมล ขาวสาร และ สารสนเทศ สขภาพ สานก นโยบาย และ ยทธศาสตร กระทรวง สาธารณสข, (http://bps.ops.moph.go.th/2.3.4-50.pdf)
จานวนและอตราการตายของคนไทยตอประชากร 100,000 คน (พ.ศ. 2550-2554) จาแนกตามสาเหต3
31
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
จาก กระ แส โลกาภ วต น ทาให โรค ตดตอ อบต
ใหม เกด อยาง รวดเรว และ อตรา การ แพร ระบาด สง ขน อยาง มาก ความ สามารถ ใน การ ผลต วคซน ได เอง ภายใน ประเทศ จง ม ความ สาคญ อยาง มาก ใน แง ของ ความ มนคง ภายใน ประเทศ ท จะ ยบยง การ แพร ระบาด ของ เชอ โรค ซง จะ นา ไป ส ความ เสย หาย ทง ทาง เศรษฐกจ และ สงคม
32
á¹Ç¤Ô´ ã¹ ¡Òà ¡Ó ˹´ ·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ ÊÒ¢Ò¡Òà ᾷ � áÅÐ ÊØ¢ÀÒ¾
• เทคโนโลยชวภาพเปนปจจยสาคญในการแกปญหาดานสขภาพของคนไทย โดยทาใหมผลตภณฑทางการแพทยและสขภาพทใหการดแล รกษา และตรวจวนจฉยไดมประสทธภาพ และรวดเรวยงขน รวมทงตนทนการผลตตาลง
• โอกาส ท เอกชน จะ เปน ผ ลงทน วจย และ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ เพม เตม
33
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
à»‡Ò ËÁÒ áÅÐ ·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ ÊÒ¢Ò¡Òà ᾷ � áÅÐÊØ¢ÀÒ¾
à»‡Ò ËÁÒ ËÅÑ¡
เสรม สราง สขภาพ ท ด เพม การ พงพา ตนเอง และ สรางความ สามารถ ใน การ แขงขน ใน สาขา ท ม ศกยภาพ โดย ใช วทยาการ ดาน เทคโนโลย ชวภาพ
·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò
ประยกต ใช เทคโนโลย จ โนม เทคโนโลย จเอม เทคโนโลย ชววทยาใน ระดบ โมเลกล เทคโนโลย วเคราะห ทดสอบ และ การ สงเคราะห สาร สาคญ และ เทคโนโลย การ ผลต ใน ระดบ อตสาหกรรม ใน 4 สาขา ดงน
34
4 ÍÒËÒà àÊÃÔÁÊØ¢ ÀÒ¾
ใ ห คว าม ส า ค ญ ก บ กา รสง เสรม การ วจย เพอ ให ม ข อม ล ทาง ว ทยาศาสตร ต ล อ ด จ น ก า ร พ ฒ น า กระบวนการ ผลต วตถดบ เพอ ให ม ปรมาณ สาร สาคญ ใน ปรมาณ มาก และ สมาเสมอ รวม ถง การ ผลต ใน ปรมาณ มาก และ ตอ เนอง ตลอด ทง ป
1 ªØ´ μÃǨ ·Ò§¡Òà ᾷ �
ให ความ สาคญ กบ การ เรงรด พฒนา ชด ตรวจ ทางการ แพทย ให ตรวจ ได หลายๆ โรค พรอม กน ม การ ใช งาน งาย ใน ราคา ท สม เหต สม ผล รวม ไป ถง การ พฒนา ชด ตรวจ ใน ระดบ พนธกรรม และ โรค เขต รอน
2 àÀÊѪ Àѳ± �
ใ ห คว าม ส า ค ญ ก บ กา ร สราง เทคโนโลย ฐาน ดาน การ พฒนา เภส ช ภณฑ ท ประเทศไทย ม ศกยภาพ สง เชน โปรตน เพอ การ รกษา (Therapeutic Proteins) เปนตน รวม ถ ง การ เปน พนธมตร กบ บรษท ยา ตาง ชาต และ การ ดงดด การ ลงทน จาก ต าง ประเทศ เพ อ ให ประเทศไทย สามารถพฒนาอตสาหกรรม การ ผลต ยา ได ตลอด ทง สาย โซ การ ผลต ใน ระยะ เวลา อน รวดเรว
3 ÇѤ«Õ¹
ให ความ ส าคญ กบ การ เร งรด การ พฒนา วคซน พน ฐาน ท สาคญ ของ ประเทศ รวม ถง การ สราง โรงงาน ตนแบบ การ ผลต วคซน ใน ระดบ อตสาหกรรม
35
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)36
¼Å ·Õ ¤Ò´ Ç‹Ò Ð ä Œ ÃѺ
ผล ของ การ ดาเนน งาน ดง กลาว จะ ชวย ให ประเทศไทย เปลยน ผาน จาก การ ผลต สนคา ท เนน จาก การ ผลต สนคา ปร มาณ มากๆ ไป ส การ ผลต สนคา มลคา สง และ ระดบ ขน ของ นวตกรรม ท สง ขน พรอม กบ การ ม โครงสราง พน ฐาน ดาน เทคโนโลย ชวภาพ ดาน การ แพทย และ สขภาพ ท แขงแกรง เพม ขน เปนการ ยก ระดบ ขด ความ สามารถ ดาน เทคโนโลย ชวภาพ ดาน การ แพทย และ สขภาพ ของ ประเทศ ซง จะ ชวย ลด การนา เขา อาหาร เสรมสข ภาพ รอย ละ 20-30 ลด การนา เขา วตถดบ ใน การ ผลต ยา อาหาร เสรม และ โปรตน เพอ การ รกษา ไม นอย กวา รอย ละ 10 และ เปน ศนยกลาง การ ผลต อาหาร เสรมสข ภาพ ของ อาเซยน รวม ทง ม ความ สามารถ ใน การ ผลต วคซน พน ฐาน เภสชภณฑ และชดตรวจทางการแพทยได มาก ขน
ÁÒμáÒà à˧ÃÑ´ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò
• จด เตรยม โครงสราง พน ฐาน เพอ การ พฒนา ผลตภณฑ ดาน การ แพทย และ สขภาพ เชน ยก ระดบ ศนย สตว ทดลอง ให ได มาตรฐาน GLP การ จด ตง โรงงาน ตนแบบ ทง เพอ การ ผลต อาหาร เสรม วคซน สาร ชว ภณฑ และ ยา เปนตน
• พฒนา เทคโนโลย ฐาน ท สาคญ เชน จ โนม Nutrigenomics Pharmacogenomics Proteomics และ Drug Discovery
• สนบสนน การ วจย เพอ ให ม ขอมล ทาง วทยาศาสตร ท เกยวของ กบ คณคา ทาง โภชนาการ รวม ทง สรรพคณ ของ ผลตภณฑ ทาง ธรรมชาต เพอ ประโยชน ตอ ผ บรโภค และ สนบสนน การ ขน ทะเบยน อาหาร เสรมสข ภาพ
• พฒนา กระบวนการ ผลต เพอ ให ม สาร สาคญ สง และ คณภาพ สมาเสมอ
• สราง กลไก/แรง จงใจ เพอ ดงดด การ ลงทน จาก ตาง ประเทศ เพอ ให ผ ประกอบ การ ไทย ดด ซบ เทคโนโลย และ เกด การ พฒนา อยาง กาว กระโดด
37
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)38
¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ÊÒ¢Ò¾Åѧ§Ò¹ªÕÇÀÒ¾
3ÂØ·¸ÈÒÊμÃ�·Õè
39
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
ประเทศไทยมเปาหมายเพมสดสวนการใชพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก ใหเปนรอยละ 25 ของการใชพลงงานรวมทงหมด ในป พ.ศ. 2564 ในสวนของเชอเพลงชวภาพ กาหนดเปาหมายเพมปรมาณการใชเอทานอลเปน 9 ลานลตรตอวน ไบโอดเซล 5.97 ลานลตรตอวน ปจจบนวตถดบการผลตเชอเพลงชวภาพทงสองประเภทเกอบทงหมดมาจากพชอาหาร ไดแก ออย มนสาปะหลง และปาลมนามน
ประเทศไทยมศกยภาพในการผลตเอทานอลใหบรรลเปาหมายทกระทรวงพลงงานกาหนดไวในป พ.ศ. 2564 แตอาจมปญหาในดานของการแยงชงพนทในการผลตอาหาร รวมถงตนทนการผลตทสง
การผลตไบโอดเซล คาดวามศกยภาพทจะเพมการผลตเปน 2.8 ลานลตรตอวน ซงตากวาเปาหมายทกาหนดไวถง 3.17 ลานลตรตอวน เนองจากมขอจากดดานพนททเหมาะสมสาหรบการปลกปาลมนามนทไมอาจขยายเพมเตมไดมากนก
ดวยขอจากดของการนาไบโอดเซลมาทดแทนนามน การวจยและพฒนา “เชอเพลงใหมทดแทนดเซลในอนาคต” จงมความสาคญ โดยมการกาหนดเปาหมายการพฒนาเชอเพลงใหม 25 ลานลตรตอวน
(ประเมนจากเปาหมายพลงงานของกระทรวงพลงงาน และอางองจากขอมลการศกษาความเปนไปไดในการเพมผลผลตออย มนสาปะหลง และปาลมนามนเพอผลตเชอเพลงชวภาพ; การใชเทคโนโลยและการเพมพนทเพาะปลก ภายใตการวจยเชงนโยบายเพอสนบสนนการพฒนา และการใชพลงงานหมนเวยนเพมประสทธภาพการใชพลงงานในประเทศไทยระยะท 2)
40
ศกยภาพ และ เปา หมาย พลงงาน ชวภาพ ของ ประเทศไทย4
4 ประเมน จาก เปา หมาย พลงงาน ของ กระทรวง พลงงาน และ อางอง จาก ขอมล การ ศกษา ความ เปน ไป ได ใน การ เพม ผลผลต ออย
มน สาปะหลง และ ปาลม นามน เพอ ผลต เชอ เพลง ชวภาพ: การ ใช เทคโนโลย และ การ เพม พนท เพาะ ปลก ภาย ใต การ วจย เชง นโยบาย
เพอ สนบสนน การ พฒนา และ การ ใช พลงงาน หมนเวยน และ การ เพม ประสทธภาพ การ ใช พลงงาน ใน ประเทศไทย ระยะ ท 2
¼Å¼ÅÔμ
2552
2554
2556
2558
2560
2562
2564
3.0
6.0
3.64.5 4.5
2.8
9.0 9.0
1.61.2
13.0
19.0
ÊÙ§¡Ç‹Ò໇ÒËÁÒÂ
10 ŌҹÅÔμÃ/Çѹ
1.7 ŌҹÅÔμÃ/Çѹ
41
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
กาซชวภาพเปนอกแหลงพลงงานทมความสาคญ รฐตงเปาหมายใหมการใชกาซชวภาพเปนแหลงพลงงานความรอนและไฟฟาในป พ.ศ. 2564 เพมขนประมาณ 3 เทาจากป 2554 เนองจากเปนแหลงพลงงานทมตนทนตา และประเทศไทยมศกยภาพทงดานวตถดบทเปนของเสยจากฟารมปศสตว กระบวนการผลตของอตสาหกรรมอาหารและเกษตรแปรรป และขยะมลฝอย รวมทงมความพรอมดานเทคโนโลยทมการวจยและพฒนาจนกระทงพรอมตอการถายทอดสการใชจรง
42
á¹Ç¤Ô´ ã¹ ¡Òà ¡Ó ˹´ ·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ÊÒ¢Ò ¾Åѧ§Ò¹ªÕÇÀÒ¾
• วตถดบ ของ พลงงาน ชวภาพ ไม ควร เปน พช อาหาร เปน พลงงาน สะอาด ชวย ลด การ ปลอย กาซ เรอน กระจก
• เทคโนโลย ชวภาพ เปน ตว ขบ เคลอน สาคญ ของ การ พฒนา• ม โอกาส ท ภาค เอกชน จะ ลงทน วจย พฒนา และ ตอย อด ใน อนาคต
43
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
à»‡Ò ËÁÒ áÅÐ ·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ ÊÒ¢Ò ¾Åѧ§Ò¹ªÕÇÀÒ¾
à»‡Ò ËÁÒ ËÅÑ¡
เพม ความ มนคง ดาน พลงงาน ดวย การ ใช เทคโนโลย ชวภาพ พฒนา พลงงาน ทดแทน ท ไม กอ ปญหา การ แยง ชง พช อาหาร
ประเทศไทย จาเปน ตอง ลงทน การ วจย และ พฒนา พลงงาน ชวภาพ ยค ท 2 ‘เอ ทา นอล จาก วส ด เซลลโลส ก จาก ของ เหลอ ทางการ เกษตร’ และ ยค ท 3 ‘การ พฒนา และ ผลต พลงงาน จาก สาหราย’ เพอ ไม ให เกด การ แยง ชง พนท ใน การ ผลต อาหาร และ บรรล เปา หมายความ มนคง ดาน พลงงาน รวม ทง การ สง เสรม การ ผลต และ ใช ‘พลงงาน กาซ ชวภาพ จาก ของ เสย’ ให กวาง ขวาง มาก ขน
·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò
ประยกต ใช เทคโนโลย จ โนม สรรวทยา ของ จลนทรย เทคโนโลย จเอม เทคโนโลย การ คด กรอง แบบ รวดเรว และ แมนยา สง (High-throughput Screening) เทคโนโลย การ หมก และ เทคโนโลย การ ผลต ใน ระดบ อตสาหกรรม เพอ เพม ประสทธภาพ การ พฒนา พลงงาน ชวภาพ ใน 3 สาขา ดงน
• การผลตกาซชวภาพจากนาเสยและของเสย• เอทานอลจากวสดเซลลโลสก• ไบโอดเซลจากสาหราย
44
1 ¡Òà ¼ÅÔμ ¡ �Ò« ªÕÇÀÒ¾ Ò¡ ¹ Ó àÊÕ áÅÐ ¢Í§ àÊÕÂ
เนน สง เสรม ขยาย การ ใช เทคโนโลย การ ผลต กาซ ชวภาพ ทง ใน ระดบ อตสาหกรรม และ ชมชน โดย เฉพาะ การ ใช ใน ระดบ ชมชน ท ม แหลง วตถดบ ท ม ศกยภาพ ใน การ ผลต กาซ ชวภาพ อย ปรมาณ มาก ไดแก ของ เสย จาก ฟารม ปศสตว ขยะ อนทรย เปนตน
รวม ทง ตอง มง พฒนา เทคโนโลย ฐาน และ เทคโนโลย สห สาขา ท สาคญ เชน ชว วศวกรรม (Bioengineering) เพอ ให เทคโนโลย กาซ ชวภาพ พฒนา อยาง กาว กระโดด พฒนา ระบบ ผลต กาซ ชวภาพ ท เหมาะ สม กบ การ ใช งาน แตละ ระดบ ไดแก พฒนา ระบบ กาซ ชวภาพ ประสทธภาพ สง สาหรบ ภาค อตสาหกรรม พฒนา หว เชอ ทอง ถน ท ชวย เรง ประสทธภาพ การ ยอย สลาย/ระบบ กาซ ชวภาพ ขนาด เลก และ ตนทน ตา สาหรบ ชมชน พรอม กบ สง เสรม ให ม การ ใช กาซ ชวภาพ มาก ขน
ทง เปน แหลง พลงงาน ทดแทน นามน และ ไฟฟา ใน กระบวนการ ผลต ของ ภาค อตสาหกรรม และ ทดแทน การ ใช กาซ แอล พ จ ใน บาน เรอน และการใชกาซชวภาพเพอการคมนาคมขนสง
ท ผาน มา ภาค รฐ ม มาตรการ สง เสรม ชวย ผลก ดน ให ภาค เอกชน ลงทน สราง ระบบ ผลต กาซ ชวภาพ ทง มาตรการ การ เงน และ สทธ ประโยชน ทาง ภาษ แต หาก ตองการ ขยาย การ ใช เทคโนโลย ไป ส ชมชน โดย ม ความ สอดคลอง กบ ความ ตองการ ของ ชมชน เพอ ให แตละ ชมชน สามารถ พงพา ตนเอง ดาน พลงงาน ได จาเปน ตอง ม กลไก ใน การ ดาเนน งาน ท เหมาะ สม สาหรบ แตละ ชมชน และ ตอง ม มาตรการ เรงรด เพม เตม ไดแก
• เงน ก ปลอด ดอกเบย สำ หรบ ชมชน โดย ใช เงน จาก กองทน สง แวดลอม
• เรงรด การ พฒนา จลนทรย ประสทธภาพ สง ท เหมาะ สม กบ วตถดบ รวม ทง การ พฒนา ระบบ ขนาด เลก ท ม ประสทธภาพ สง
หาก ม การ ดาเนน การ ดง กลาว การ ลงทน กอสราง ระบบ และ ใช กาซ ชวภาพ ของ ประเทศ จะ กวาง ขวาง มาก ขน ขยาย จาก การ ใช เทคโนโลย กาซ ชวภาพ ใน ภาค อตสาหกรรม ขนาด ใหญ ไป ส ชมชน มาก ขน ชวย ลด การนา เขา พลงงาน และ ท สาคญ ชวย สราง สง แวดลอม ท ด ลด การ ปลอย กาซ เรอน กระจก ส สง แวดลอม
45
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
2 àÍ ·Ò ¹ÍÅ Ò¡ ÇÑÊ Ø à«ÅÅÙâÅÊÔ ¡
ตองการ พฒนา เอนไซม ท เหมาะ สม กบ วตถดบ ของ ประเทศ เพอ ลด ตนทน การ ผลต ขยาย ขนาด การ ผลต เอนไซม และ พฒนา เทคโนโลย การ หมก ประสทธภาพ สง ไป ส การ ผลต ใน ระดบ อตสาหกรรม ซง การ พฒนา เหลา น จาเปน ตอง ม เทคโนโลย ฐาน ท เขม แขง เชน เทคโนโลย การ หมก เทคโนโลย จ โนม เทคโนโลย จเอม เปนตน และ ตอง เพม กาลง คนใน สาขา ท จาเปน ตอ การ ขยาย การ ผลต ไป ส ระดบ โรงงาน สาธต และ ระดบ อตสาหกรรม เชน ชว วศวกรรม เปนตน
นอกจาก น ยง ตอง ม มาตรการ เรงรด การ พฒนา เพอ สง เสรม ให ภาค เอกชน ลงทน วจย มาก ขน ไดแก
คาดวาในชวง 10 ป (พ.ศ. 2564) ตนทนการผลตเอทานอลจากวสดเซลลโลสกในเชงพาณชยจะเทากบ 10 บาทตอลตร และมการผลตเอทานอลจากวสดเซลลโลสกคดเปนรอยละ 10 ของเปาหมายเชอเพลงชวภาพของประเทศ
• สราง พนธมตร/ลงทน เพอ เขา ถง เทคโนโลย ท กาวหนา/สำ คญ ใน ตาง ประเทศ (Technology Acquisition) โดย เฉพาะ เทคโนโลย การ หมก ใน ระดบ อตสาหกรรม (Fermentation Technology) และ Downstream Processing
• จด ตง กองทน รวม วจย (Matching Fund) ระหวาง ภาค รฐ และ เอกชน สำ หรบ การ ผลต ใน ระดบ โรงงาน สาธต
• ใช มาตรการ ภาษ เชน ภาษ คารบอน (Carbon Tax) เพอ สราง ตลาด รวม ทง นำ เงน ดง กลาว กลบ มา ใช เพอ การ วจย และ พฒนา เทคโนโลย ใน สาขา ดง กลาว
• รฐ มน โย บาย สง เสรม การ วจย และ พฒนา และ การ ผลต จเอมโอ ใน เชง พาณชย ควบค กบ การ สราง ความ เขม แขง ดาน การ ประเมน ความ ปลอดภย ทาง ชวภาพ
46
3 äº âÍ Õà«Å Ò¡ ÊÒËËÒÂ
จาเปนตองพฒนาเทคโนโลยชวภาพตลอดทงสายโซการผลต ตงแตการคดเลอกและพฒนาสายพนธสาหราย การพฒนาและจดการระบบเลยง การสกดนามน การตรวจสอบคณสมบตและคณภาพ โดยในชวง 5 ปแรก (พ.ศ. 2555-2559) ตองมการพฒนาเทคโนโลยฐาน ไดแก เทคโนโลยจโนม สรรวทยา เทคโนโลยจเอม เปนตน รวมถงการเพมกาลงคนอก 5 เทา เพมโครงสรางพนฐาน ทงจานวนหองปฏบตการและการขยายขนาดระบบเพาะเลยงตนแบบไปสระดบ 100,000 ลตร และในชวง 5 ปถดไป (พ.ศ. 2560-2564) เปนการนาองคความรไปใชประโยชนในการคดเลอกและพฒนาพนธสาหรายใหมผลผลตสงขน ปรบปรงระบบเลยงทมความเหมาะสม การขยายขนาดระบบการเลยงไปสระดบโรงงานสาธต และขณะเดยวกนยงคงตองพฒนากาลงคนอยางตอเนอง ทงน จาเปนตองมมาตรการสงเสรมใหภาคเอกชนลงทนการวจยและพฒนาตอยอดเทคโนโลย ไดแก
• ใชมาตรการภาษ เชน ภาษคารบอน เพอสรางตลาด รวมทงนำ เงนดงกลาวกลบมาใชเพอการวจยและพฒนาเทคโนโลยในสาขาดงกลาว
• รฐมนโยบายสงเสรมการวจยและพฒนา และการผลตจเอมโอในเชงพาณชย ควบคกบการสรางความเขมแขงดานการประเมนความปลอดภยทางชวภาพ
จากการดาเนนการดงกลาว คาดวาในชวง 10 ป ประเทศไทยจะผลตไบโอดเซลจากสาหรายไดคดเปนรอยละ 10 ของเปาหมายเชอเพลงชวภาพของประเทศ
อยางไรกด จากสถานการณราคาเชอเพลงฟอสซลในปจจบน และเปาหมายการวจยของไทยทตงเปาลดตนทนผลตไบโอดเซลใหได 150 เหรยญสหรฐตอบารเรล ทาใหการผลตไบโอดเซลจากสาหรายในระยะ 10 ปนยงไมคมทน เนองจากตนทนยงคงแพงกวาราคานามนฟอสซล ดงนน การวจยและพฒนาในชวง 10 ป จงตองใหความสาคญกบผลตภณฑผลตรวมมลคาสง (Co-product) ทไดจากการเลยงสาหราย อาท รงควตถ (Pigment) วตามน อาหารเสรม มากกวาการวจยเพอผลตเปนนามนเพยงอยางเดยว
47
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)48
¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ÊÒ¢ÒÍØμÊÒË¡ÃÃÁªÕÇÀÒ¾
4ÂØ·¸ÈÒÊμÃ�·Õè
49
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
ประเทศไทย นา เขา เคมภณฑ เพอ อตสาหกรรม ประมาณ 3.5 แสน ลาน บาท ตอ ป ใน จานวน น เปน ผลตภณฑ เคม ชวภาพ ไดแก กรด อนทรย ยา ปฏชวนะ แอลกอฮอล วตามน กรด อะ ม โน เอนไซม และ ยสต เปน มลคา ถง 14,000 ลาน บาท
อตสาหกรรม ใน อนาคต ม แนว โนม มง ไป ยง อตสาหกรรม ฐาน ชวภาพ เนองจาก ตลาด ให ความ สาคญ กบ การ รกษา สง แวดลอม เพอ ลด การ ใช ทรพยากร ลด ปรมาณ ของ เสย รวม ถง การ ผลต ผลตภณฑ หลาย ชนด ภายใน กระบวนการ เดยว เพอ ให เกด ความ ยงยน
ประเทศไทย ม ความ พรอม ท จะ พฒนา อตสาหกรรม จาก อตสาหกรรม เคม ไป ส การ เปน อตสาหกรรม ชวภาพ ซง เปน อตสาหกรรม ท สะอาดและเปน มตร ตอ สง แวดลอม ได มาก เนองจาก ความ พรอม ดาน วตถดบ การเกษตร และ ทรพยากร ชวภาพ ท หลาก หลาย ท จะ นา เทคโนโลย ชวภาพ มา พฒนา ตอย อด เพอ พฒนา และ เพม มลคา ให กบ สนคา ได อก หลาย เทา ตว รวม ถง การ เพม ประสทธภาพ ใน กระบวนการ ผลต และ ลด การ ปลด ปลอย กาซ คารบอนไดออกไซด ออก ส สง แวดลอม
50
á¹Ç¤Ô´ ã¹ ¡Òà ¡Ó ˹´ ·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò ÊÒ¢ÒÍØμÊÒË¡ÃÃÁªÕÇÀÒ¾
• แนว โนม อตสาหกรรม ใน อนาคต ท มง ส อตสาหกรรม ฐาน ชวภาพ
• เทคโนโลย ช วภาพ เปน ปจจย ส าคญ ใน การ เพ ม ประสทธภาพ ใน กระบวนการ ผลต ลด ตนทน การ ผลต ลด มลพษ จาก ของ เสย หรอ ลด การ ปลด ปลอย คารบอน
• ภาค เอกชน ม โอกาส ลงทน วจย และ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ
51
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
à»‡Ò ËÁÒ áÅÐ ·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ ÊÒ¢Ò ÍØμÊÒË¡ÃÃÁ ªÕÇÀÒ¾
à»‡Ò ËÁÒ ËÅÑ¡
พฒนา ความ สามารถ ของ อตสาหกรรม ท เปน มตร ตอ สง แวดลอม โดย ใช เทคโนโลย ชวภาพ พฒนา กระบวนการ ผลต และ สราง นวตกรรม ท ประเทศไทย ม ความ ได เปรยบ
·ÔÈ·Ò§ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò
ประยกต ใช เทคโนโลย จ โนม พนธ วศวกรรม เทคโนโลย การ หมก และ เทคโนโลย การ ผลต ใน ระดบ อตสาหกรรม โดย มง พฒนา ตว เรง ปฏกรยา ทาง ชวภาพ (Biological Catalyst) เนน การ คนหา สาย พนธ ปรบปรง สาย พนธ จลนทรย ให ม ประสทธภาพ สง รวม ทง ยก ระดบ ความ สามารถ ใน การ ผลต ใน ระดบ อตสาหกรรม โดย การนา เขา เทคโนโลย จาก ตาง ประเทศ เพอ ให เกด การ กาว กระโดด ของ ความ สามารถ ดาน เทคโนโลย การ หมก ของ ประเทศ
52
ÁÒμáÒà à˧ÃÑ´ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò
• เรงรด พฒนา กลไก ดแล ความ ปลอดภย ทาง ชวภาพ ใน การ ใช ประโยชน จาก จลนทรย จ เอม ใน สภาพ ควบคม
• ดงดด การ ลงทน จาก ตาง ประเทศ และ/หรอ นา เขา เทคโนโลย การ หมก และ กระบวนการ ขนปลาย (Downstream Process) ใน ระดบ อตสาหกรรม เพอ ให ผ ประกอบ การ ไทย ดด ซบ เทคโนโลย และ เกด การ พฒนา อยาง กาว กระโดด
• การ จด ซอ จด จาง ภาค รฐ เพอ สราง ตลาด สาหรบ ผลตภณฑ ชวภาพ
หาก ปจจย แวดลอม สนบสนน ม พรอม เชน นโยบาย จเอมโอ มาตรการ ดงดด การ ลงทน จาก ตางประเทศ การ บงคบ ใช มาตรการ ท ผ กอ มลพษ ตอง รบ ผด ชอบ (Polluter Pays Principle) เปนตน ม การ คาด การณ วาการ ใช หว เชอ จลนทรย ผลต สาร มลคา สง หรอ ใช เอนไซม ทดแทน สาร เคม จะ เปน ปจจย สาคญ ใน การ สนบสนน การ พฒนา ประเทศ ส การ เปน สงคม เศรษฐกจ คารบอน ตา
นอกจาก น การ ใช เอนไซม ใน กระบวนการ ผลต จะ ชวย ประหยด การ ใช พลงงาน และ นา ชวย ลด มลพษ ท ปลอย ออกส สง แวดลอม ม รายงาน วา โดย เฉลย การ ใช เอนไซม 1 กโลกรม สามารถ ลด การ ปลอย กาซ คารบอนไดออกไซด ได 100 กโลกรม ดง นน หาก คด วา แตละ ป นา เขา เอนไซม 5 ลาน กโลกรม จะ ลด การ ปลอย คารบอน ได ประมาณ 0.5 ลาน ตน ตอ ป
53
¸ØáԨ¢¹Ò´ãËÞ‹ SMEs
ªØÁª¹
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
กลม ผ ท ม บทบาท สาคญ ใน การ ผลก ดน กรอบ นโยบาย การ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ของ ประเทศไทย
¼ÙŒ ·Õè ÁÕ º·ºÒ· ã¹ ¡Òà ¼ÅÑ¡ ѹ¡Ãͺ ¹âºÒ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ ¢Í§ »ÃÐà·Èä·Â
การ เรงรด กระบวนการ พฒนา และ ใช ประโยชน จาก วทยาการ ดาน เทคโนโลย ชวภาพ เปนการ ดาเนน การ ผลก ดน ผาน ผ ท ม บทบาท สาคญ 4 กลม ไดแก • กลม ชมชน • กลม วสาหกจ ขนาด กลาง และ ขนาด ยอม
(Small and Medium Enterprises - SMEs) • กลม ธรกจ ขนาด ใหญ • ประชาคม วจย และ นวตกรรม
54
1 ¡ÅØ‹Á ªØÁª¹
เทคโนโลย ชวภาพ เปน สวน หนง ใน ชวต ประจา วน ของ สงคม ไทย มา ชา นาน โดย เฉพาะ เรอง การ ทา มา หากน เรม จากการ หมก ดอง ผลผลต ทางการ เกษตร เพอ ใช เปน อาหาร และ เครอง ดม หรอ เพอ ถนอม อาหาร ไว ใน ยาม ขาดแคลน หนวย งาน ภาค รฐ และ เอกชน ถายทอด เทคโนโลย ชวภาพ สมย ใหม และ สง เสรม การ ประยกต ใช ใน ระดบ ชมชน เชน การ เพาะ เลยง เนอเยอ พช การ ผลต หว เชอ เหด ปย ชวภาพ สาร ธรรมชาต เพอ ควบคม ศตร พช และ การ ผลต กาซ ชวภาพ จาก ของ เสย ใน ฟารม/ขยะ มลฝอย อนทรย ภายใน ชมชน เปนตน
อยางไร ก ด ม ปจจย ตางๆ ท เปน แรง ผลก ดน ให ชมชน ตอง พจารณา การนา วทยาศาสตร และ เทคโนโลย โดย เฉพาะ อยาง ยง เทคโนโลย ชวภาพ ไป พฒนา ชมชน ให เขม แขง เชน เศรษฐกจ เสร ท ไร พรมแดน ทน ทรพยากร เสอมโทรม และ รอย หรอ ภาวะ ขาดแคลน แรงงาน เนองจาก ประชากร ผ สง อาย เพม ขน เปนตน
มาตรการ สง เสรม การ พฒนา ชมชน ให สราง และ ใช ความ ร ดาน เทคโนโลย ชวภาพ อยาง เหมาะ สม เพอ ให ชมชน ม ภมคมกน หรอ ดแล ตนเอง ได อยาง ยงยน ประกอบ ดวย การเต ร ยม/การ ปรบ แตง และ กระจาย ความ ร ท เออ ตอ วถ ชวต ของ ชมชน โดย ใช การ ‘รวม คด รวม ทา และ รวม ทน’ (Public Private People Partnership: 4P) ของ ภาค ชมชน ภาค รฐ ภาค เอกชน การ สราง/พฒนา นก วจย ทอง ถน นก ถายทอด เทคโนโลย และ ผนา การ ปฏบต ดาน เทคโนโลย ระดบ ชมชน รวม ถง การ ผนวก งาน พฒนา และ การ สง เสรม การ พฒนา เทคโนโลย ใน แผน พฒนา ทอง ถนตางๆ ท เกยวของ
55
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
2 ¡ÅØ‹Á ØáԨ
กรอบ นโยบาย การ พฒนา เทคโนโลย ชว ภาพฯ ฉบบ น กาหนด มาตรการ/กลไก เพม เตม สาหรบ ธรกจ โดย แบง ธรกจ เปน 2 กลม ไดแก กลม ธรกจ ขนาด กลาง และ ขนาด ยอม (SMEs) และ ธรกจ ขนาด ใหญ
2.1 ÇÔÊÒË¡Ô¨ ¢¹Ò´ ¡ÅÒ§ áÅÐ ¢¹Ò´ ‹ÍÁ (SMEs) กลม ธรกจ SMEs โดย เฉพาะ ธรกจ ขนาด เลก ม จานวน
มากกวา รอย ละ 70 ของ ธรกจ เทคโนโลย ชวภาพ ทงหมด แต ม ศกยภาพ ใน การ ลงทน วจย และ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ดวย ตนเอง นอย เนองจาก ม ขอ จากด ใน การ เขา ถง แหลง เงน ทน สาหรบ ธรกจ ชวภาพ เทคโนโลย ขน สง และ โครงสราง พน ฐาน ท จาเปน
ÁÒμáÒà ʋ§ àÊÃÔÁ ¡Òà ÇÔ Ñ áÅÐ ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ
ªÕÇÀÒ¾ ¢Í§ SMEs
มาตรการ ท เปน ไป ได ใน การ เรงรด การ พฒนา ความ สามารถ ดาน เทคโนโลย ชวภาพ เพอ ยก ระดบ ความ สามารถ ใน การ แขงขน ของ ธรกจ ขนาด กลาง และ ขนาด ยอม ประกอบ ดวย
1. ¡Òà Ѵ μÑé§ ¡Í§·Ø¹ à¾×èÍ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò ¤ÇÒÁ ÊÒÁÒö ŒÒ¹ à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ ¢Í§ ØáԨ ä·Â ดวย การ ระดม ทน จาก ภาค ธรกจ/เอกชน และ การ บรจาค ของ บคคล ทวไป เพอ สนบสนน
กจกรรม ตางๆ เชน การ ลงทน วจย และ พฒนา การ สนบสนน คา ใช จาย สาหรบ การ เขา ถง เทคโนโลย ขน สง ทง ใน และ ตาง ประเทศ ใน รป ของ การ ซอ สทธ หรอ สทธ บตร การ คา ประกน เงน ก ตอ สถาบน การ เงน ใน การ ให สน เชอ ดอกเบย ตา แก ภาค เอกชน เพอ การ ลงทน สราง โครงสราง พน ฐาน ระดบ อตสาหกรรม และ การ พฒนา ตอย อด งาน วจย ส เชง พาณชย
การ สราง สง แวดลอม ท เออ ให เกด การ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ (เชน โรงงาน ตนแบบ ศนย บม เพาะ ธรกจ เปนตน)
2. ¡Òà Ѵ ãËŒ ÁÕ ÊÀÒ¾ áÇ´ÅŒÍÁ ·Õè àÍ×éÍ ÍíҹǠμ‹Í ¡Òà ÇԨѠáÅÐ ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ดวย การ พฒนา ระบบ การ บรหาร จดการ ท เออ ให เอกชน ใช ประโยชน จาก บคลากร วจย โครงสราง พน ฐาน และ งาน บรการ ภาค รฐ (เชน ฐาน ขอมล งาน วจย บคลากร วจย เครอง มอ/อปกรณ ศนย ให บรการ สนบสนน การ วจย และ พฒนา แบบ เบดเสรจ การ ปรบปรง กฎ ระเบยบ เปนตน) การ สราง/พฒนา โครงสราง พน ฐาน ท จาเปน เพม เตม (เชน ศนย สตว ทดลอง ท ได มาตรฐาน GLP งาน ทดสอบ มาตรฐาน คณภาพ หอง ปฏบต การ ท ได มาตรฐาน อทยาน วทยาศาสตร ใน ภมภาค เปนตน)
3. ¡Òà »ÃѺ»Ãا ÁÒμáÒà ÀÒÉÕ à¾×èÍ ¡ÃÐμØŒ¹ ¡Òà ŧ·Ø¹ ÇÔ Ñ áÅÐ ¾Ñ²¹Ò โดย เปนการ ลด หยอน คา ใช จาย ใน การ วจย และ พฒนา ตาม สาขา ยทธศาสตร/หรอ ระดบ ความ เสยง รวม ถง ขยาย เวลา การ หก ลด หยอน ภาษ จาก 8 ป เปน 10-15 ป ซง สานกงาน คณะ กรรมการ สง เสรม การ ลงทน (บ โอ ไอ) ได ให สทธ ประโยชน กบ บรษท ท เปน SME อย แลว การ เพม มาตรการ น จะ ชวย กระตน ให เกด การ ขยาย การ ลงทน เพมขน
56
2.2 ¸ØáԨ ¢¹Ò´ ãËÞ‹
มลคา การ ลงทน วจย และ พฒนา ดาน เทคโนโลย ตอ ราย ได ของ บรษท ชน นา ของ ไทย ยง อย ใน อตรา ท คอน ขาง นอย เมอ เปรยบ เทยบ กบ บรษท ใน ตาง ประเทศ เนองจาก วสย ทศน/นโยบาย ใน ระดบ ประเทศ ไม ชดเจน ขนาด ของ ตลาด ไม คม คา ตอ การ ลงทน และ ขาดแคลน บคลากร วจย ท ม ความ เชยวชาญ ระดบ สง
ÁÒμáÒà ʋ§ àÊÃÔÁ ¡Òà ÇÔ Ñ áÅÐ ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ
ªÕÇÀÒ¾ ¢Í§ ºÃÔÉÑ· ¢¹Ò´ ãËÞ‹
มาตรการ เรงรด พฒนา องค ความ ร ดาน เทคโนโลย ชวภาพ เพอ เสรม สราง ความ เขม แขง ของ กลม ธรกจ ขนาด ใหญ ประกอบ ดวย
1. ÃÑ° »ÃСÒÈ ÇÔÊÑ ·Ñȹ� áÅÐ ¹âºÒ ·Õè à¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§ ªÑ´à¨¹ เชน วสย ทศน การ เปน Green & Clean Country นโยบาย สง เสรม การ วจย และ ใช ประโยชน จเอมโอ ท ผาน การ ทดสอบ วา ปลอดภย เปนตน
2. ÁÕ ¡Åä¡ Ê¹ÑºÊ¹Ø¹ ¼ÅÔμÀѳ±� à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ à¢ŒÒ ÊÙ‹ μÅÒ´ เชน การ จด ซอ จด จาง ภาค รฐ การ ขยาย ตลาด ไป ส ประเทศ เพอน บาน และ ประชาคม เศรษฐกจ อาเซยน เปนตน
3. ¡Òà »ÃѺ»Ãا ÃÐàºÕº à¾×èÍ àÍ×éÍ ãËŒ à¡Ô´ ¡Òà áÅ¡ à»ÅÕè¹ ºØ¤ÅÒ¡Ã ÇԨѠÃÐËÇ‹Ò§ ÀÒ¤ ÃÑ° áÅÐ àÍ¡ª¹ โดย บคลากร วจย ใน หนวย งาน ภาค รฐ สามารถ ทางาน ใน ภาค เอกชน เปน ระยะ เวลา หนง (0.5-2 ป)
4. ¡Òà Ѵ μÑé§ ËŒÍ§ »¯ÔºÑμÔ ¡Òà ÇԨѠˌͧ ºÃÔ¡Òà §Ò¹ ÇÔ¨ÑÂ/ÈÙ¹Â�ÇԨѠ㹠ÀÒ¤ àÍ¡ª¹ โดย ใช กลไก จงใจ ทง ใน รป ของ สทธ ประโยชน ทาง ภาษ การ สนบสนน จาก หนวย งาน ภาค รฐ ทง ใน รป ของ เงน รวม ทน รวม วจย และ เปน ท ปรกษา ดาน การ วจย เปนตน
57
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
3 »ÃЪҤÁ ÇÔ Ñ áÅÐ ¹ÇÑμ¡ÃÃÁ
ประเทศไทย ม ความ สามารถ ใน การ วจย และ พฒนา องค ความ ร ดาน เทคโนโลย ชวภาพ ใน ระดบ คอน ขาง ด แต ม ขอ จากด ใน การ วจย เชง ลก และ เชง บรณ า การ แบบ สห สาขา รวม ทง โครงสราง พน ฐาน สนบสนน การ วจย ยง ไม เขม แขง พอ ทง ดาน หอง ปฏบต การ เครอง มอ บคลากร วจย แหลง ทน วจย และ ระบบ วจย ท เชอม ตอ องค ความ ร ให เกด การ ใช ประโยชน ใน เชง พาณชย
ÁÒμáÒà àÊÃÔÁ ÊÌҧ ¤ÇÒÁ ࢌÁ ᢧ ŒÒ¹ à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ ¢Í§ »ÃЪҤÁ ÇÔ ÑÂ
áÅÐ ¹ÇÑμ¡ÃÃÁ
1. เรงรด ให เกด การ ลงทน วจย และ พฒนา ดาน เทคโนโลย ชวภาพ เพม ขน เปน รอย ละ 0.2 ของ GDP ภายใน 10 ป โดย งบ ประมาณ ใน ภาค รฐ บาง สวน มา จาก การ จดสรร ผาน หนวย งาน สนบสนน การ วจย ของ ประเทศ ผาน การ พจารณา รวม กน ของ ท ประชม รวม สถาบนวจย ระบบ สาธารณสข (สวร ส.) สานกงาน พฒนาการ วจย การเกษตร (องคการ มหาชน) (สวก.) สานกงาน พฒนา วทยาศาสตร และ เทคโนโลย แหง ชาต (สวทช.) สานกงาน กองทน สนบสนน การ วจย (สกว.) สานกงาน คณะ กรรมการ นโยบาย วทยาศาสตร เทคโนโลย และ นวตกรรม แหง ชาต (สว ทน.) สานกงาน คณะ กรรมการ วจย แหง ชาต (วช.) และ สานกงานคณะกรรมการอดมศกษา (สกอ.) หรอท เรยก วา ‘6 ส 1 ว’
2. แสวงหา และ ใช ประโยชน จาก นวตกรรม ทว โลก ดวย การ สราง พนธมตร วจย กบ สถาบนวจย ใน ตาง ประเทศ เพอ สราง ความ สามารถ ใน สาขา ท ประเทศ ขาด ความ เชยวชาญ แต ม ความ จาเปน สง ซอ เทคโนโลย/สทธบตร จาก ตาง ประเทศ หรอ การ ซอ หน/กจการ ใน ตาง ประเทศ เพอ การ เขา ถง ความ ร และ เทคโนโลย ขน สง ได ใน ระยะ เวลา อน สน และ เปน ชอง ทางการ ตลาด ใน อนาคต รวม ทง ใช ประโยชน จาก ความ ตกลง ระหวาง ประเทศ
58
3. เรงรด พฒนา/สราง เทคโนโลย หลก ท จาเปน ใน แตละ สาขา ยทธศาสตร รวม ทง ม การ จดการ เพอ เชอม โยง เทคโนโลย เหลา น ให ม การ ใช ประโยชน กวาง ขน
4. การ บรหาร จดการ งาน วจย ใน รป แบบ สห วทยาการ โดย การ เชอม โยง ระหวาง การ วจย พน ฐาน และ การ วจย ประยกต และ การ เชอม โยง ความ ร ท เปน สห สาขา รวม ทง จด ให ม ผ จดการ งาน วจย มอ อาชพ เชอม โยง ความ ร ตลอดหวงโซคณคา (Value Chain)
5. จด สราง สถาบนวจย วทยาศาสตร พน ฐาน ดาน ชวภาพ สถาบน เพอ ความ เปน เลศ สถาบนวจย วทยาศาสตร ขน สง ศนย เชยวชาญ เฉพาะ ดาน เพอ เรง ให เกด การ สราง องค ความ ร ดาน เทคโนโลย ชวภาพ ใน ระยะ เวลา อน สน รวม ทง เปนการ บม เพาะ บคลากร วจย/ตลาด แรงงาน ดาน วจย ของ ประเทศ เชน ศนยวจย ดาน นวตกรรม อาหาร/อาหาร เสรม ศนยวจย ดาน สาหราย เพอ การ ผลต พลงงาน เปนตน
6. จด ตง/พฒนา โครงสราง พน ฐาน เพอ การ วจย และ พฒนา ตอย อด เชน โรงงาน ตนแบบ สาหรบ การ พฒนา เทคโนโลย การ หมก ใน ระดบ อตสาหกรรม ท ได มาตรฐาน GMP ศนย สตว ทดลอง ท ได มาตรฐาน GLP เปนตน
7. สราง บคลากร วจย เพม เตม โดย เฉพาะ ระดบ ปรญญา เอก โดย ใช แนวคด สห กจ ศกษา สถาบน วทยาศาสตร และ เทคโนโลย ชน สง (THAIST) และ โครงการ ปรญญา เอ กกาญ จนาภเษก (คปก.) รวม ถง การ พฒนา เสน ทาง อาชพ ของ นก วจย
8. ปรบปรง ระเบยบ ของ สานกงาน คณะ กรรมการ ขาราชการ พลเรอน เพอ เปด ตลาด แรงงาน ใน ภาค รฐ และ สง เสรม ให ม การ ประยกต ใช วทยาการ ดาน เทคโนโลย ชวภาพ รวม กบ วทยาการ ท ม อย เดม ใน การ เรงรด พฒนา ผลตภณฑ/บรการ ใหม ให เกด ขน รวม ทง เปนการ สงสม องค ความ ร และ บคลากร วจย ดาน เทคโนโลย ชวภาพ ใน หนวย งาน ของ ภาค รฐ
59
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
เทคโนโลย หลก ท จาเปน ตอ การ พฒนา ใน แตละ สาขา ยทธศาสตร
Core Technology
Lab-on-a-ChipHigh-throughput
ScreeningChemical Biology
Biological CatalystMarker Assisted Breeding
High-throughput Screening
Genetic Engineering
Screening and
Strain Improvement
Microbial and Single Cell Technology Enzyme Technology Genomic / Post Genomics Synthetic Biology DNA Recombinant Technology Systems BiologyFermentation and Downstream Processing (Bioengineering)
60
สรป มาตรการ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ตาม กลม เปา หมาย
SMEs
·ÃѾÂÒ¡Ãà§Ô¹·Ø¹
¡ÒúÃÔËÒèѴ¡ÒÃ
¡ÅØ‹Á໇ÒËÁÒÂ
·ÃѾÂÒ¡Ã
61
- กระทรวง ทรพยากรธรรมชาต และ สง แวดลอม- กระทรวง เกษตร และ สหกรณ - กระทรวง สาธารณสข- กระทรวง วทยาศาสตร และ เทคโนโลย- สภา อตสาหกรรม แหง ประเทศไทย
- กระทรวงการคลง- สมาคมอตสาหกรรมเทคโนโลยชวภาพไทย
- อทยานวทยาศาสตรในภมภาค- มหาวทยาลยในภมภาค
- องคกร ปกครอง สวน ทอง ถน- มหาวทยาลย ใน ภมภาค- สานกงาน คณะ กรรมการ วจย แหง ชาต- สถาบนวจย วทยาศาสตร และ เทคโนโลย แหง ประเทศไทย- ศนย พนธ วศวกรรม และ เทคโนโลย ชวภาพ แหง ชาต
- มหาวทยาลย ท จดการ เรยน การ สอน ดาน เทคโนโลย ชวภาพ- สานกงาน คณะ กรรมการ การ อดมศกษา- สมาคม เทคโนโลย ชวภาพ แหง ประเทศไทย
- สานกงาน คณะ กรรมการ วจย แหง ชาต- ศนย สตว ทดลอง แหง ชาต
- สมาคม อตสาหกรรม เทคโนโลย ชวภาพ ไทย- ศนย พนธ วศวกรรม และ เทคโนโลย ชวภาพ แหง ชาต- มหาวทยาลย- ภาค เอกชน
- สานกงาน คณะ กรรมการ อาหาร และ ยา- มหาวทยาลย- สมาคม อาหาร เสรมสข ภาพ
- อทยาน วทยาศาสตร ใน ภมภาค- สมาคม วทยาศาสตร แหง ประเทศไทย ใน พระบรม ราชปถมภ- มหาวทยาลย
- 6 ส 1 ว- สภา อตสาหกรรม แหง ประเทศไทย- สมาคม อตสาหกรรม เทคโนโลย ชวภาพ ไทย
- มหาวทยาลย ท จดการ เรยน การ สอน ดาน เทคโนโลย ชวภาพ- สานกงาน คณะ กรรมการ การ อดมศกษา- สมาคม เทคโนโลย ชวภาพ แหง ประเทศไทย
- กระทรวง เกษตร และ สหกรณ- ศนย พนธ วศวกรรม และ เทคโนโลย ชวภาพ แหง ชาต- สานกงาน พฒนาการ วจย การเกษตร- ภาค เอกชน
- กระทรวง เกษตร และ สหกรณ- สานกงาน พฒนาการ วจย การเกษตร- สถาบนวจย วทยาศาสตร และ เทคโนโลย แหง ประเทศไทย- อทยาน วทยาศาสตร ใน ภมภาค- มหาวทยาลย
- กระทรวง พลงงาน- องคกร ปกครอง สวน ทอง ถน- สถาบน สง แวดลอม ไทย- อทยาน วทยาศาสตร ใน ภมภาค- มหาวทยาลย
- สานกงานคณะ กรรมการ วคซน แหง ชาต- สานกงาน พฒนา วทยาศาสตร และ เทคโนโลย แหง ชาต- สานกงาน คณะ กรรมการ อาหาร และ ยา- มหาวทยาลย- ภาค เอกชน
- สานกงาน คณะ กรรมการ สง เสรม การ ลงทน- กระทรวง การ คลง- สมาคม อตสาหกรรม เทคโนโลย ชวภาพ ไทย- ภาค เอกชน
à»‡Ò ËÁÒ ÃÒ·ҧ ¢Í§ ¡Ãͺ ¹âºÒ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ ¢Í§ »ÃÐà·Èä·Â (¾.È. 2555-2564)
2555 2556 2557 2558 2559
หนวย งาน ผรบ ผด ชอบ ของ เปา หมาย รายทาง หลก
(Key signpost)
ม ศนย สตว ทดลอง ท ได มาตรฐาน GLP
ประกาศ ใช พ.ร.บ.ความ ปลอดภย ทาง ชวภาพ
ม การ จด ตง Biotech Fund
มลคา 1,000 ลาน บาท
ม หลกสตร สห สาขา วชาดาน Bio-engineering
Matching Fund รฐ รวม กบ เอกชน ใน โครงการ ขนาด ใหญ
ม สถาบน การ ศกษา นานาชาต ระดบ สง ดาน เทคโนโลย ชวภาพ เกษตร และ อาหาร
ม ธรกจ ดาน สง แวดลอม ท ใช เทคโนโลย ชว ภาพ ขน สง
ขอมล วทยาศาสตร ยนยน ผลผลต ภณฑ อาหาร เสรม
30% ของ ขยะ/ของ เสย ชมชน ถก นา มา ใช ผลต กาซ ชว ภาพ
เกษตรกร ใช สาร ชว ภณฑ เพม ขน
1 เทา ตว
ไทย ผลต วคซน พน ฐาน ดวย เทคโนโลย สมย ใหม
สดสวน การ ลง ทน เทค โนโลย ชวภาพ รฐ : เอกชน
70 : 30
5% ของ แผน อบต. ม เรอง เทคโนโลย ชวภาพ
ม One-stop Service ดาน บรการ งาน วจย
ม พนธ พช ท ให ผลผลต สง ม คณสมบต ท ด
สถาบนวจย วทยาศาสตร พน ฐาน ดาน ชวภาพ
- กระทรวง สาธารณสข- กระทรวง วทยาศาสตร และ เทคโนโลย - มหาวทยาลย และ หนวย งาน วจย- สานกงาน คณะ กรรมการ อาหาร และ ยา - สมาคม อาหาร เสรมสข ภาพ
- สานกงาน นวตกรรม แหง ชาต- สถาบน พลาสตก- มหาวทยาลย- ภาค เอกชน
- องคกรปกครองสวนทองถน- กระทรวงพาณชย- กระทรวงอตสาหกรรม- กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย
- กระทรวง การ คลง- กระทรวง เกษตร และ สหกรณ- กระทรวง ทรพยากรธรรมชาต และ สง แวดลอม- กระทรวง วทยาศาสตร และ เทคโนโลย- กระทรวง สาธารณสข - สานกงาน คณะ กรรมการ สง เสรม การ ลงทน- สภา อตสาหกรรม แหง ประเทศไทย - เครอ ขาย วจย พลงงาน จาก สาหราย ขนาด เลก แหง ประเทศไทย- บรษท ปตท. จากด (มหาชน)
- กระทรวงเกษตรและสหกรณ- กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม- กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย- กระทรวง สาธารณสข
- กระทรวงศกษาธการ- องคกรปกครองสวนทองถน- สานกงานสรางเสรมกจการเพอสงคมแหงชาต- สานกงานกองทนสนบสนนการวจย
- กระทรวง อตสาหกรรม- สานกงาน คณะ กรรมการ สง เสรม การ ลงทน- อทยาน วทยาศาสตร ประเทศไทย- สภา อตสาหกรรม แหง ประเทศไทย- สมาคม อตสาหกรรม เทคโนโลย ชวภาพ ไทย
- กระทรวงพาณชย- กระทรวงอตสาหกรรม- มหาวทยาลยและหนวยงานวจย- สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย- ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร- มลนธ/เครอขายเกษตรกร
- อทยาน วทยาศาสตร แหง ประเทศไทย และ ใน ภมภาค- สมาคม อตสาหกรรม เทคโนโลย ชวภาพ ไทย
- กระทรวง อตสาหกรรม- กระทรวง พาณชย- อทยาน วทยาศาสตร แหง ประเทศไทย และ ใน ภมภาค- มหาวทยาลย- ภาค เอกชน
- กระทรวง พลงงาน- สานกงาน พฒนา วทยาศาสตร และ เทคโนโลย แหง ชาต- 6 ส 1 ว- สถาบน ปโตรเลยม แหง ประเทศไทย- เครอ ขาย วจย พลงงาน จาก สาหราย ขนาด เลก แหง ประเทศไทย- บรษท ปตท. จากด (มหาชน)
- กระทรวงพลงงาน- สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย- ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต- มหาวทยาลย
- กระทรวงการคลง- สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน- ภาคเอกชน
- อทยานวทยาศาสตรในภมภาค- มหาวทยาลยในภมภาค- สมาคมหนวยบมเพาะธรกจและอทยานวทยาศาสตรไทย
2560 2561 2562 2563 2564
ไทย เปน ศนยกลาง การ ผลต พลาสตก ชวภาพ ของ อาเซยน
VC ตาง ประเทศ ลงทน ธรกจ ชวภาพ ไทย
10% ของ เอ ทา นอล ท ผลต จาก วส ด เซลลโลส ก
ยก ระดบ ราย ได โดย พฒนา เพม คา สนคา ชมชน / ลด ตนทน
20%10% ของ ไบ โอ ดเซล ผลต จาก สาหราย
อทยาน เทคโนโลย ชวภาพ ภมภาค
4 แหง
ไทย เปน ผ สง ออก สนคา เกษตร และ อาหาร อนดบ 1 ใน 10 ของ โลก โดย
60% เปน สนคา มลคา สง
รายไดของชมชนเพมขนอยางนอย
20%
สดสวน การ ลงทน เทคโนโลย ชวภาพ รฐ : เอกชน
50 : 50
50% ของ อตสาหกรรม ท ใช กระบวนการ ทาง เคม เปลยน มา ใช วธ การ ชวภาพ
จานวน บรษท ท ม หอง ปฏบต การ เทคโนโลย ชวภาพ เพม ขน เทา ตว
50% สนคา อาหาร สง ออก เปน สนคา มลคา สง
โรงงาน ตนแบบ พลงงาน จาก สาหราย
ผลตภณฑ อาหาร เสรม ไทย เปน ท ยอมรบ ใน ตลาด โลก
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)64
มาตรการ ท สนบสนน ผ ม บทบาท ทง 4 กลม ใน การ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ของ ประเทศ ไดแก• จด ตง กองทน รวม วจย (Matching Fund) ระหวาง ภาค
รฐ และ เอกชน สาหรบ การ ผลต ใน ระดบ โรงงาน สาธต• มาตรการ สทธ ประโยชน ดาน ภาษ โดย ลด หยอน คา ใช
จาย เพอ การ วจย และ พฒนา เทคโนโลย ใน อตรา 300 เปอรเซนต ของ คา ใช จาย ใน แตละ ป
พ
65
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)66
§º »ÃÐÁÒ³ ã¹ ¡Òà ÇÔ ÑÂ
ประเทศไทย ตอง ลงทน วจย และ พฒนา ดาน เทคโนโลย ชวภาพ เพม ขน อยาง ตอ เนอง โดย เพม ขน เปน 26,000 ลาน บาท ใน ป ท 5 และ 67,000 ลาน บาทใน ป ท 10 ทงน ภาค เอกชน จะ ม สดสวน ใน คา ใช จาย ดาน การ วจย และ พฒนา ดาน เทคโนโลย ชวภาพ ตอ คา ใช จาย ใน การ วจย และ พฒนา ดาน เทคโนโลย ชวภาพ ทงหมด ของ ประเทศ เพม เปน รอย ละ 30 และ 50 ใน ป ท 5 และ ป ท 10 ตาม ลาดบ
ºØ¤ÅÒ¡Ã ÇÔ ÑÂ
สานกงาน คณะ กรรมการ นโยบาย วทยาศาสตร เทคโนโลย และ นวตกรรม แหง ชาต ประเมน วา ม ความ จาเปน ท ประเทศไทย ตอง ผลต บณฑต ระดบ ปรญญา เอกสาขา วทยาศาสตร และ เทคโนโลย ไม นอย กวา 4,000 คน ใน ป 2559 ขณะ ท เปา หมาย ของ กรอบ นโยบาย การ พฒนา เทคโนโลยชว ภาพฯ กาหนด ให บคลากร วจย ดาน เทคโนโลย ชวภาพ คด เปน รอย ละ 20 ของ บคลากร วจย ดาน วทยาศาสตร และ เทคโนโลย
ดง นน จง อนมาน ได วา ใน ป 2559 ประเทศไทย ตอง ผลต บณฑต ใน ระดบ ปรญญา เอก สาขา เทคโนโลย ชวภาพ ไม นอย กวา 800 คน ประกอบ ดวย กาลง คน สาขา เทคโนโลย ชวภาพ ดาน การเกษตร และ อาหาร จานวน 270 คน สาขา สขภาพ และ การ แพทย จานวน 200 คน สาขา พลงงาน ชวภาพ จานวน 150 คน และ สาขา อตสาหกรรม ชวภาพ จานวน 180 คน
อนง ม ความ จาเปน ตอง ปรบปรง หลกสตร การ เรยน การ สอน สาขา เทคโนโลย ชวภาพ ใน ระดบ ปรญญา ตร และ โท ให ทน ตอ ความ กาวหนา ของ วทยาการ และ เนน หลกสตร ท เปน สห วทยาการ เพม ขน เชน Bioinformatics, Bioengineering, Biophysics, Biomaterial, Systems Biology, Computational Biology, Bioelectronics เปนตน
§º »ÃÐÁÒ³/ºØ¤ÅÒ¡Ã ÇÔ ÑÂà¾×èÍ Ê¹ÑºÊ¹Ø¹ ¡Òà ¾Ñ²¹Òà·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾ ¢Í§ »ÃÐà·Èä·Â
67
¼Å¡ ÃÐ ·º ·Õ ¤Ò´ Ç‹Ò Ð à¡Ô ¢Ö¹ Ò¡ ¡Òà ŧ·Ø¹ ã¹ ¡Ãͺ ¹âºÒ ¡Òà ¾Ñ²¹Ò
à·¤â¹âÅÂÕ ªÕÇÀÒ¾¢Í§ »ÃÐà·Èä·Â (¾.È. 2555-2564)
¼Å¡Ãзº 5 »‚ 10 »‚
ขด ความ สามารถ
ใน การ แขงขน
• ดาน เศรษฐกจ
• ดาน วทยาศาสตร
และ เทคโนโลย
• มลคา ของ ผลผลต สนคา เกษตร และอาหาร
เพม ขน จาก การ เพม ประสทธภาพ การ ผลต
และ การ พฒนา นวตกรรม ใหม
ไม นอย กวา 30,000 ลาน บาท/ป
• สดสวน การ วจย และ พฒนาภาค เอกชน
ตอ ภาค รฐ ดาน เทคโนโลย ชวภาพ ของ
ประเทศไทย เพม ขน เปน 30 ตอ 70
• เอกชน ขยาย การ ลงทน ส ประชาคม
เศรษฐกจ อาเซยน
• ประเทศไทย เปน ผ สง ออก สนคา เกษตร
และ อาหาร 1 ใน 10 อนดบ แรก ของ
โลก อน เปน ผล จาก การ เพม สดสวน
การ สง ออก สนคา เกษตร และ อาหาร ท ม
คณคา/มลคา เพม
• สดสวน การ วจย และ พฒนาภาค เอกชน
ตอ ภาค รฐ ดาน เทคโนโลย ชวภาพ ของ
ประเทศไทย เพม ขน เปน 50 ตอ 50
ยก ระดบ คณภาพ ชวต • คา ใช จาย ดาน สขภาพ ของ คน ไทย ลด ลง
อยาง นอย รอย ละ 10
• คน ไทย ทก ครว เรอน เขา ถง อาหาร ท ม
คณภาพ และ ปลอดภย
• คนไทยเขาถงบรการดานการแพทย
และสขภาพไดทวถง
ยก ระดบ ราย ได • เกษตรกร ไม นอย กวา 0.5 ลาน ครว เรอน
ม ประสทธภาพ การ ผลต เพม ขน ไม นอย
กวา รอย ละ 10
• เกษตรกร ไม นอย กวา 1 ลาน ครว เรอน
ม ประสทธภาพ การ ผลต เพม ขน ไม นอย
กวา รอย ละ 20
68
¼Å¡Ãзº 5 »‚ 10 »‚
ความ มนคง ของ
ประเทศ
• ประเทศไทย ผลต วคซน พน ฐาน ได เพม ขน
เชน ไข สมอง อกเสบ ไวรส ตบ อก เสบบ
เปนตน
• ม วตถดบ เพอ ปอน อตสาหกรรม การ ผลต
พลงงาน ชวภาพ เอ ทา นอล 9 ลาน ลตร/
วน และ ไบ โอ ดเซล 4.5 ลาน ลตร/วน
• สราง ความ มนคง ดาน อาหาร ใน ระดบ
ชมชน
• ผลต พลงงาน ชวภาพ จาก เซลลโลส ก
และ สาหราย ไม นอย กวา รอย ละ 10
ของ พลงงาน ชวภาพ หรอ คด เปน มลคา
11,500 ลาน บาท/ป
• รอย ละ 50 ของ ผลตภณฑ เคม ชวภาพ
ผลต ได ใน ประเทศไทย
การ พฒนา ท ยงยน • รอย ละ 10 ของ พนท เสอมโทรม ได รบ
การ ฟนฟ
• รอย ละ 30 ของ ของ เสย ในชมชนถก นา มา
ใช ประโยชน ครบ วงจร
• รอย ละ 30 ของ พนท เสอมโทรม
ได รบ การ ฟนฟ พฒนา ส สงคม/
เศรษฐกจ คารบอน ตา
69
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
¡Åä¡¡ÒüÅÑ¡´Ñ¹áÅТѺà¤Å×è͹¡Ãͺ¹âºÒ¡ÒþѲ¹Òà·¤â¹âÅÂÕªÕÇÀÒ¾¢Í§»ÃÐà·Èä·Â (¾.È.2555-2564)
เพอใหเกดการขบเคลอนกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ.2555-2564) อยางมประสทธภาพและเกดผลอยางเปนรปธรรม สวทน. จะบรณาการในการดาเนนงานทงการเชอมโยงกบเทคโนโลยสาขาอนๆ ในลกษณะเปนสหวทยาการเพอใชจดเดนของแตละสาขาเทคโนโลย และการทางานรวมกบผทมบทบาทสาคญเพอผลกดนใหงานวจยและพฒนาไปสการใชประโยชนจรงทงในดานเศรษฐกจและสงคม นอกจากน สวทน. ใหความสาคญกบการผลกดนเปนรายประเดน (issue based) โดยจดใหมการจดทาแผนทนาทางทระบมาตรการ แนวทางการดาเนนงาน ผรบผดชอบหลกในแตละมาตรการซงจะสงผลตอการบรรลเปาหมายทกาหนดไว และจะมการนาเสนอขอเสนอดงกลาวตอไปยงคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (กวทน.) เพอการขบเคลอนสการปฏบต
70
71
สาระสำ คญของกรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)72
73
74
คณะ กรรมการ กากบ การ จด ทา กรอบ นโยบาย การ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ของ ประเทศไทย(พ.ศ. 2555-2564)
1. นาย ยง ยทธ ยทธ วงศ ประธาน กรรมการ
2. เลขาธการ คณะ กรรมการ วจย แหง ชาต หรอผแทน กรรมการ
3. ปลด กระทรวง การ คลง หรอผแทน กรรมการ
4. ปลด กระทรวง เกษตร และ สหกรณ หรอผแทน กรรมการ
5. ปลดกระทรวงสาธารณสข หรอผแทน กรรมการ
6. เลขาธการ สานกงาน คณะ กรรมการ พฒนา กรรมการ
การ เศรษฐกจ และ สงคม แหง ชาต หรอผแทน
7. เลขาธการ คณะ กรรมการ สง เสรม การ ลงทน หรอผแทน กรรมการ
8. เลขาธการ คณะ กรรมการ การ อดมศกษา หรอผแทน กรรมการ
9. ผ อานวย การ สานกงาน กองทน สนบสนน การ วจย หรอผแทน กรรมการ
10. ผ อานวย การ สานกงาน พฒนา กรรมการ
วทยาศาสตร และ เทคโนโลย แหง ชาต หรอผแทน
11. เลขาธการ สานกงาน คณะ กรรมการ นโยบาย วทยาศาสตร เทคโนโลย กรรมการ
และ นวตกรรม แหง ชาต หรอผแทน
12. นาย กานต ตระ กล ฮน กรรมการ
13. นาย พร ศลป พช ร นทร ตนะ กล กรรมการ
14. นาย พสทธ เลศ วไล กรรมการ
15. นางสาว มรกต ตนต เจรญ กรรมการ
16. นาย ม ชย ว ระ ไวทย ะ กรรมการ
17. นา ยศก ร นทร ภม รตน กรรมการ
18. นาย สง เกยรต ทานสมฤทธ กรรมการ
19. นาย อมเรศ ภม รตน กรรมการ
20. นาย อา ชว เตา ลา นนท กรรมการ
21. ผ อานวย การ ศนย พนธ วศวกรรม และ เทคโนโลย ชวภาพ แหง ชาต กรรมการ และเลขานการ
22. ผ อานวย การ ฝาย วจย และ การ จดการ นโยบายสานกงาน คณะ กรรมการ กรรมการ และผ ชวย เลขานการ
นโยบาย วทยาศาสตร เทคโนโลยและ นวตกรรม แหง ชาต (นาย นเรศ ดารง ชย)
75
คณะ ทางาน จด ทา กรอบ นโยบาย การ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ของ ประเทศไทย(พ.ศ. 2555-2564)
1. นาย อมเรศ ภม รตน ประธาน คณะ ทางาน
2. นาย พเชฐ ด รงค เวโรจน ผ ทางาน
3. นาย พร เดช ทอง อาไพ ผ ทางาน
4. นาย ส ทธ วฒน เลศ ศร ผ ทางาน
5. นาย ศภ ชย เนอ นวล สวรรณ ผ ทางาน
6. นาง สา วกญญ วมว กรต กร ผ ทางาน
7. นาง ล ล เออ วไล จตร ผ ทางาน
8. นาง อทย วรรณ กร ดลอ ยมา ผ ทางาน และ เลขานการ รวม
9. นาย นเรศ ดารง ชย ผ ทางาน และ เลขานการ รวม
76
ผ เชยวชาญ ใน การ จด ทา กรอบ นโยบาย การ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ของ ประเทศไทย (พ.ศ. 2555-2564)
ประเดน ‘แนวทาง การเต ร ยม ความ พรอม และ มาตรการ สนบสนน การ ผลต โบ โอ ดเซล จาก สาหราย’
1. ดร.อาภา รตน มหา ขนธ สถาบนวจย วทยาศาสตร และ เทคโนโลย แหง ประเทศไทย (วว.)
2. ดร.ส รว ศ เผา ทอง ศข ศนย เชยวชาญ เฉพาะ ทาง ดาน เทคโนโลย ชวภาพ ทาง ทะเล
ศนย พนธ วศวกรรม และ เทคโนโลย ชวภาพ แหง ชาต
3. รศ.ดร.ประเสรฐ ภ วสนต ภาค วชา วศวกรรม เคม คณะ วทยาศาสตร
จฬาลงกรณ มหาวทยาลย
4. รศ.ดร.ประหยด โภค ฐต ยกต ภาค วชา ชววทยา คณะ วทยาศาสตร มหาวทยาลย มหดล
5. ดร.เมธา ม แตม ภาค วชา ชววทยา คณะ วทยาศาสตร มหาวทยาลย มหดล
6. ดร.กนย กงวาน สาย ชล ฝาย วจย และ พฒนา ผลตภณฑ ปโตรเลยม
และ เชอ เพลง ทาง เลอก
สถาบนวจย และ เทคโนโลย ปตท.
7. ดร.วภา วรรณ เสยง ดง สถาบน พฒนา และ ฝก อบรม โรงงาน ตนแบบ
มหาวทยาลย เทคโนโลย พระจอมเกลา ธนบร
8. รศ.ดร.บษย า บนนาค สถาบน พฒนา และ ฝก อบรม โรงงาน ตนแบบ
มหาวทยาลย เทคโนโลย พระจอมเกลา ธนบร
9. นสพ.รจ เวทย ทหาร แกลว เครอ เบ ทา โกร
10. ดร.ชญาน จน ท วส บรษท ปตท.เคมคอล จากด (มหาชน)
11. ดร.วไล พร เจ ตน จนทร เครอ ซเมนตไทย
12. ดร.เอนก ศลป พนธ เครอ เจรญ โภคภณฑ
77
ประเดน ‘มาตรการ กระตน การ ลงทน วจย และ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ของ ภาค เอกชน’
1. นาย คม กฤช สจ จา อนนต กล บรษท I-Med Laboratories จากด
2. นางสาว ว วรรณ ธารา หรญ โชต บรษท ศนยวจย กสกร ไทย จากด
3. นาย วฑรย วงศ หาญ กล บรษท BioNet-Asia จากด
4. ดร.อคร วทย กาญ จน โอ ภาษ ภาค วชา เทคโนโลย ชวภาพ อตสาหกรรม
คณะ อตสาหกรรม เกษตร มหาวทยาลย สงขลา นครนทร
5. ดร.พส พา นช ศภ ผล สถาบนวจย นโยบาย เศรษฐกจ การ คลง
6. ดร.ธน พล ว รา สา วทยาลย การ จดการ มหาวทยาลย มหดล
ประเดน ‘มาตรการ/กลไก สง เสรม การ ใช ประโยชน จาก เทคโนโลย ชวภาพ ส ชมชน อยาง ยงยน’
1. นาย สเมธ ทาน เจรญ ศนยวจย และ บรการ เพอ ชมชน และ สงคม
สานก วจย และ บรการ วทยาศาสตร และ เทคโนโลย มจธ.
2. นาง เบญจ มา ภ รณ จนทร พฒน สานก สนบสนน การ พฒนา ระบบ สขภาพ และ บรการ
สขภาพ สานกงาน กองทน สนบสนน การ สราง เสรมสข ภาพ
3. นาย สม ศกด พลอย พา นช เจรญ สานกงาน พฒนา วทยาศาสตร และ เทคโนโลย แหง ชาต
4. นาย นนท ภกด ผ ประกอบ การ เพอ สงคม (Social Entrepreneur)
5. ผศ.ชาญ ชย ลม ปย า กร อาศรม พลงงาน
6. นาง รงสมา ตณฑ เลขา โครงการ พฒนา องค ความ ร และ ศกษา นโยบาย การ จดการ
ทรพยากร ชวภาพ ใน ประเทศไทย
78
ประเดน ‘ศกยภาพ และ ความ พรอม ของ เทคโนโลย ดาน อาหาร เสรมสข ภาพ’
1. รศ.ดร.ไพบลย ธรรม รตน วา สก นก วชาการ อสระ
2. ภก.ดร.พสทธ เลศ วไล บมจ. มลต แบก ซ
3. ผศ.ดร.อาณ ด นตธรรม ยง สถาบน โภชนาการ มหาวทยาลย มหดล
4. ดร.อคร วทย กาญ จน โอ ภาษ ภาค วชา เทคโนโลย ชวภาพ อตสาหกรรม คณะ อตสาหกรรม
เกษตร มหาวทยาลย สงขลา นครนทร
5. รศ.ดร.ปารฉตร หงส ประภาส ภาค วชา วทยาศาสตร และ เทคโนโลย การ อาหาร
คณะ อตสาหกรรม เกษตร มหาวทยาลย เกษตรศาสตร
6. ผศ. ดร.วนทนย เกรยง สน ยศ สถาบน โภชนาการ มหาวทยาลย มหดล
7. ศ.ดร.ภา วณ ช นะ โชต คณะ อตสาหกรรม เกษตร มหาวทยาลย สงขลา นครนทร
8. ภญ.ศภ กญญา ตนตระ บณฑตย หนวย ปฏบต การ วจย เภสชเคม และ ผลตภณฑ ธรรมชาต
คณะ เภสชศาสตร มหาวทยาลย มหาสารคาม
9. ผศ.ดร.จนต นา ภ รณ วฒนธร ภาค วชา สรรวทยา คณะ แพทยศาสตร
มหาวทยาลย ขอนแกน
10. รศ.พรอม จต ศร ลมพ ภาค วชา เภสชพฤกษศาสตร คณะ เภสชศาสตร
มหาวทยาลย มหดล
11. ภก.สม นก ส ชย ธนา วนช ศนย พฒนา ยา ไทย และ สมนไพร
กรม พฒนา แพทย แผน ไทย และ การ แพทย ทาง เลอก
กระทรวง สาธารณสข
12. ดร.พส พา นช ศภ ผล สถาบนวจย นโยบาย เศรษฐกจ การ คลง
13. นาย ชาญวทย รตน รา ศร สานกงาน นวตกรรม แหง ชาต
79
ฝาย เลขานการ ของ คณะ ทางาน จด ทา กรอบ นโยบาย การ พฒนา เทคโนโลย ชวภาพ ของ ประเทศไทย(พ.ศ. 2555-2564)
ศนย พนธ วศวกรรม และ เทคโนโลย ชวภาพ แหง ชาต สานกงาน พฒนา วทยาศาสตร และ เทคโนโลย แหง ชาต
1. นาง อทย วรรณ กร ดลอ ยมา
2. นาง นต พร จน ทรว รา ส ทธ
3. นางสาว วชรน ม รอด
4. นาง ส ร สา ทพย ผอง
5. นางสาว ย วนนท สนต ทว ฤกษ
6. นา ยกฤษ ดา บารง วงศ
7. นาง สา วกล ว ราง ค สวรรณ ศร
สานกงาน คณะ กรรมการ นโยบาย วทยาศาสตร เทคโนโลย และ นวตกรรม แหง ชาต
1. นาย นเรศ ดารง ชย
2. นาย ส ชาต อดม โสภ กจ
3. นาง สาว โสภ ดา ทอง โสภ ต
4. นางสาว ศร จรรยา ออก รมย
80
81
ÊÓ ¹Ñ¡§Ò¹¤³Ð¡ÃÃÁ¡ÒùâºÒÂÇÔ·ÂÒÈÒÊμà � à·¤â¹âÅÂÕáÅйÇÑμ¡ÃÃÁáË‹§ªÒμ Ô (ÊÇ·¹.)
กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย
319 อาคารจตรสจามจร ชน 14 ถนนพญาไท แขวงปทมวน เขตปทมวน กรงเทพฯ 10330
โทรศพท 0 2160 5432 โทรสาร 0 2160 5438-9
www.sti .or.th
