panitikan sa panahon mga amerikano

7/22/2019 panitikan sa panahon mga amerikano

1/26

PANITIKAN SA

PANAHON NGAMERIKANO

Soriano & Tangian


2/26

g

KALIGIRANG

KASAYSAYAN== Ang mga Pilipinong mapanghimagsik ay nagwagi

laban sa mga Kastila na sumakop sa atin nang higit

sa tatlong daang taon. Naiwagayway ang ating

bandila noong ika-12 ng Hunyo 1898, tanda ngpagkakaroon natin ng kalayaan.Nahirang si Hen.Emilio Aguinaldo noon bilang unang pangulo ng

Republika ng Pilipinas, subalit ang kalagayang itoy

naging panandalian lamang sapagkat biglang

lumusob ang mga Amerikano.


3/26

KALIGIRANG

KASAYSAYAN Nagkaroon ng digmaang Pilipino-

Amerikano na siyang naging

sanhi ng pagsuko ni Hen. MiguelMalvar noong 1903. Gayun pa

man, ang kilusang

pangkapayapaan ay nagsimulanoong pang 1900.


4/26

MGA KATANGIAN NG

PANITIKAN SA

1.Hangaring makamit ang kalayaan

2.Marubdob na pagmamahal sa bayan

3.Pagtutol sa kolonyalismo at

imperialismo


5/26

DIWANG NANAIG SA

PANAHON NG

1.Nasyonalismo2.Kalayaan sa pagpapahayag

3.Paglawak ng karanasan

4.Paghanap at paggamit ng bagong

pamamaraan


6/26

MGA IMPLUWENSYA SA

PANANAKOP NG MGA

AMERIKANO

1. Pagpapatayo ng mga paaralan

2. Binago ang sistema ng edukasyon3. Pinaunlad ang kalusugan at kalinisan

4. Ipinagamit ang wikang Ingles

5. Pagpapalahok sa mga Pilipino sapamamalakad ng pamahalaan

6. Kalayaan sa pagpapahayag na may

hangganan


7/26

MGA PAHAYAGAN SA

PANAHON NG AMERIKANO

1. EL GRITO DEL PUEBLO (Ang Sigaw/Tinig

ng Bayan) itinatag ni Pascual Pobletenoong 1900

2. EL NUEVO DIA (Ang Bagong Araw) itinatag

ni Sergio Osmena noong 1900

3. EL RENACIMIENTO (Muling Pagsilang)

itinatag ni Rafael Palma noong 1900

4. Manila Daily Bulletin-1900


8/26

3 PANGKAT NG MGA

MANUNULAT

1.Maka-Kastila2.Maka-Ingles

3.Maka-Tagalog


9/26

MGA DULANG IPINATIGIL

1.KAHAPON, NGAYON AT BUKAS

sinulat ni Aurelio Tolentino

2.TANIKALANG GINTO- ni Juan Abad

3.MALAYAni Tomas Remegio4.WALANG SUGATni Severino Reyes


10/26

PANITIKAN SA KASTILA

1. CECILIO APOSTOL- may pinakamabuting tulang

papuri kay Jose Rizal ; OBRA-MAESTRA- A Rizal

2. FERNANDO MA. GUERRERO- unang hari ng panulaan

sa Kastila; OBRA-MAESTRA-Crisalidas (Mga Higad)

3. JESUS BALMORIBatikuling; OBRA-MAESTRA- El

Recuerdo y el Olvido; nahirang siyang poeta

laureado sa wikang Kastila

4. MANUEL BERNABE- makatang liriko

5. CLARO M. RECTO-Obra-maestra-BAJO LOS

COCOTEROS ( Sa Lilim ng Niyugan)

6. TRINIDAD PARDO DE TAVERA- ang nagpasok ng titik

W at K sa abakadang Pilipino


11/26

IBA PANG MANUNULAT SA

WIKANG KASTILAADELINA GURREAkauna-unahang makatang babae sa

Pilipinas na magaling sa Kastila; Obra-maestra- EL NIDO

ISIDRO MARPORIobra-maestra-AROMAS DEL ENSUENO

( Halimuyak ng Pangarap)

MACARIO ADRIATICOobra-maestra-alamatLA PUNTA

DE SALTO ( Ang Pook na Pamulaan )

EFIFANIO DELOS SANTOS- nakilala sa tawag na DON

PANYONG; kilala bilang mahusay na mananalambuhay

PEDRO AUNARIOsumulat ng DECALOGO DEL

PROTOCIONISMO


12/26

PANITIKAN SA TAGALOG

= Ang FLORANTE AT LAURA ni Francisco Balagtas

at URBANA AT FELIZAni Modesto de Castro ang

naging inspirasyon naman ng mga manunulat sa

Tagalog

= Inuri ni Julian Balmaceda sa tatlo (3) ang mga

makatang Tagalog. Narito ang mga sumusunod:

= MAKATA NG PUSO: Lope K. Santos; Inigo EdRegalado;Carlos Gatmaitan; Pedro Gatmaitan; JoseCorazon de Jesus; Cirio H. Panganiban; Deogracias A.

Rosario; Ildefonso Santos; Amado V. Hernandez;

Nemecio Carabana; Mar Antonio


13/26

MAKATA NG BUHAY: Lope K. Santos;

Jose Corazon de Jesus; Florentino

Collantes; Patricio Mariano; CarlosGatmaitan; Amado V. Hernandez

MAKATA NG DULAAN: Aurelio

Tolentino; Patricio Mariano, Severino

Reyes; Tomas Remegio


14/26

LOPE K. SANTOSAma ng Balarilang Tagalog;

OBRA-MAESTRA-Banaag at Sikat

JOSE CORAZON DE JESUS- Huseng Batute; OBRA-MAESTRA-Isang Punungkahoy

FLORENTINO COLLANTES- Kuntil Butil; OBRA-

MAESTRA- Lumang Simbahan

AMADO V. HERNANDEZ- Makata ng mgaManggagawa; MGA OBRA-MAESTRA- Isang Dipang

Langit;Mga Ibong Mandaragit; Luha ng Buwaya;

Bayang Malaya; Ang Panday

VALERIANO HERNANDEZ-PENA- Tandang Anong at

Kintin Kulirat; OBRA-MAESTRA- Nena at Neneng

INIGO ED REGALADOOdalager; OBRA-MAESTRA-

Damdamin


15/26


16/26

PANITIKANG FILIPINO SA

INGLESJOSE GARCIA VILLADoveglion; pinakatanyag

na Pilipinong manunulat sa Ingles

JORGE BACOBOsinulat-Filipino Contact with

America; A Vision of Beauty

ZOILO GALANGsumulat ng kauna-unahang

nobelang Pilipino sa wikang Ingles na

pinamagatang A Child of Sorrow

ZULUETA DE COSTA-nagkamit ng unang

gantimpala sa tulang Like the Molave

NVM GONZALES- may-akda ng My Islands at

Children of the Ash Covered Loom. Ang huli ayisinalin sa ibat ibang wika sa India


17/26

*ANGELA MANALANG GLORIA- umakda ng

April Morning; nakilala sa pagsulat ng mga

tulang liriko noong panahon ng KomomweltESTRELLA ALFONipinalalagay na

pinakapangunahing manunulat na babae sa

Ingles bago magkadigma. Sinulat niya ang

MAGNIFICENCE at GRAY CONFETTI

ARTURO ROTORmay-akda ng THE

WOUND AND THE SCAR-kauna-unahang

aklat na nalimbag sa Philippine Book Guild


18/26

IBA PANG PANITIKAN

*PEDRO BUKANEG- Ama ng Panitikang Iloko;

Bukanegan-kasingkahulugan ng Balagtasan

*CLARO CALUYA- Prinsipe ng mga Makatang Iloko;

kilala sa pagiging makata at nobelista

*LEON PICHAYkinilala bilang pinakamabuting

BUKANEGERO

*JUAN CRISOSTOMO SOTO- Ama ng Panitikang

Kapampangan; Crisostan-kasingkahulugan ngBalagtasan

*ERIBERTO GUMBAN-Ama ng panitikang Bisaya


19/26

TAPOS


20/26

PANITIKAN SA

PANAHON NG HAPON


21/26

KALIGIRANG

KASAYSAYANAng Panitikang Filipino sa wikang Ingles sa pagitan ng

taong 1941-1945 ay nabalam sa kanyang tuluy-tuloy na sanang

pag-unlad nang muli tayong sakupin ng isa na namang

dayuhan mapaniil-ang mga Hapones. Natigil ang panitikan saIngles. Maliban sa Tribune at Phi l ippine Review, ang lahat

halos ng pahayagan sa Ingles ay pinatigil ng mga Hapones.

Naging maganda naman ang bunga nito sa Panitikang

Tagalog. Patuloy na umunlad ito sapagkat ang mga dating

sumusulat sa Ingles


22/26

ay bumaling sa pagsulat sa Tagalog. Si Juan Layana dating manunulat sa wikang Ingles ay nabaling

sa Tagalog, dahil sa mahigpit na pagbabawal ng

pamahalaang Hapon tungkol sa pagsulat nganumang akda sa Ingles.

Ang lingguhang LIWAYWAYay inilagay ng mga

Hapones sa mahigpit na pagmamatyag hanggang sa

ipabahala ito sa isang Hapong nagngangalangISHIKAWA.

Ang naging paksain ng mga panitikan sa

panahon ng Hapon ay pawang nauukol sa BUHAY

LALAWIGAN.


23/26

MGA MANUNULAT

** SANGAY NG DULA:

-JOSE MA. HERNANDEZ- Panday Pira

-FRANCISCO RODRIGO- Sa Pula, Sa Puti

-CLODUALDO DEL MUNDObULAGA

-JULIAN CRIZ BALMACEDA- Sino Ba Kayo?;

Dahil sa Anak ; Higanti ng Patay


24/26

SANGAY NG MAIKLING KWENTO

*Naging maunlad ang larangan ng maikling kwento

noong panahon ng Hapon.

-Narciso ReyesLupang Tinubuan

-Liwayway Arceo- Uhaw ang Tigang na

Lupa

-NVM Gonzales- Lunsod, Nayon at

Dagat-Dagatan


25/26

SANGAY NG TULA

-Ang karaniwang paksa ng mga tula

noong panahon ng Hapon ay tungkolsa BAYAN o sa PAGKAMAKABAYAN;

PAG-IBIG; KALIKASAN; BUHAY-

LALAWIGAN o NAYON;PANANAMPALATAYA at SINING


26/26

MGA URI NG TULA-HAIKUisang tulang may malayang taludturan na

kinagiliwan ng mga Hapones. Binubuo ng 17 pantig

na nahahati sa tatlong taludtod. Unang taludtod-5;

ikalawang taludtod-7 pantig; ikatlong taludtod-5

Hal: TUTUBI

Gonzalo K. Flores-TANAGAtulad ng haiku, itoy maikli ngunit may

sukat at tugma. Ang bawat taludtod nito ay may

pitong (7) pantig

Hal : PALAYIldefonso Santos

-KARANIWANG ANYO- ang mga katangian nito ay

nagtataglay ng sukat at tugma, indayog, aliw-iw

Hal. PAG-IBIG Teodoro Gener

Documents

panitikan sa panahon mga amerikano