OVER TÜMÖRLERİNDE İMMÜNOHİSTOKİMYA NE

İŞE YARAR?

Dr. ALP USUBÜTÜN

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AD

Over tümörüne ne yapalım?

Over Tümörleri

• Over yüzey epitel tümörleri

• Seks kord stromal tümörler

• Germ hücreli tümörler

– Her grupda ayrı immünhistokimyasal profil

– Hücre tipine özgün ekspresyon

– Bazı belirleyiciler bir kaç grupta eksprese

BAŞLARKEN ……

• Öncelikle histolojik değerlendirme yap ve ayırıcı tanıyı düşün

• Belirleyicilerden uygun ve bir panel oluştur

• Yanlış pozitif ve negatif sonuç

olabileceğini unutma

Her zaman negatif ve pozitif kontroller kullan

• Tanı sorunları – Mikst karsinom – LGSC tanınmaması – Standart dışı

terminoloji

• H+E uyum – Kappa 0.89 (0.80-

0.97)

• (H+E)+IHK uyum – Kappa 0.92 (0.87-

0.97)

Over Yüzey Epitel Tümörler

• Epitelyal Tümörler H&E ile tanınır • Şeffaf hücreli ve müsinöz tümörler

kemoresistan • Sorunlar

– Seröz /endometrioid ayrımı – Şeffaf hücre farklışması

• Endometrioid ve seröz tümörler • Kemoterapi sonrası seröz tümörler

– ER, WT–1 ve HNF–1β ile ayırıcı tanı

Over Yüzey Epitel Tümörleri

• Seröz tümörler – ER/WT–1(+) HNF–1β(-)

• Endometrioid tümörler – ER(+) WT–1/HNF–1β(-)

• Şeffaf hücreli tümörler – ER/WT–1(-) HNF–1β(+)

• Müsinöz tümörler – ER/WT–1/HNF–1β (-)

WT-1 ER

Over Yüzey Epitel Tümörleri

• WT-1 – Primeri bilinmeyen tümörlerde pelvik seröz

karsinomun teyidi • Pelvik seröz tümörler yaygın (+) • Undiferansiye ve transisyonel over ca (+)

– Uterin ve pelvik seröz karsinom ayrımı • Uterin seröz Ca (-) Pelvik seröz Ca (+)

• p16 / p53 – Pelvik seröz tümörler genellikle yaygın (+) – Bazı endometrioid ca yaygın (+)

• PAX8 (+)

PRİMER ENDOMETRİUM X PRİMER OVER SERÖZ CA

SERÖZ WT-1

WT-1

P53 ENDOMETRİOİD SERÖZ

SERÖZ KARSİNOM (yüksek dereceli) VE p53

DÜŞÜK DERECELİ SERÖZ (MİKRO-) PAPİLLER KARSİNOM

DÜŞÜK DERECELİ SERÖZ PAPİLLER KARSİNOM

p16 p53

TUBA UTERİNA (DİSPLAZİ) p53

Metastatik Over Tümörleri

• Primer metastatik ayırımı için – Klinik, makroskopik, mikroskobik ve

immünohistokimya bulguları bir arada değerlendirilmeli

• En sık görülen GIS ve meme

• En ciddi sorun müsinöz tümörler – GIS’in her bölgesinde farklı ekspresyon

METASTAZDAN AYRIMI MAKROSKOPİK İNCELEME İLE

BAŞLAR Bilateral

10cm’den küçük

Nodüler görünüm

Over dışında tümör

Unilateral

12 cm’den büyük

Düzgün kapsüllü

Over dışında tümör YOK

METASTATİK TÜMÖRLER

• Bilateral %70

• Unilateral %10

• Yüzeyde tümör

• Çok sayıda nodüller – Nodüllerde değişen

morfoloji

• LVS invazyonu

• Sıradışı morfoloji

• Hilar tutulum

Metastatik Over Tümörleri

• Primer–metastaz ayrımında kullanılan belirleyiciler – CK7, CK20, CA–125, WT1, ER, PR, GCDFP–

15, CDX2, DPC4, CEA, CA19.9, p16, β-catenin, MUC2, MUC5AC, TTF-1

Metastatik Over Tümörleri

• CK20 ve CK7

• (Genellikle ama kural değil) – Primer over müsinöz tümörler CK7(+) CK20(-)

– Kolorektal karsinomlarda CK7(-) CK20(+)

– Pankreas, appendiks tümörü CK7(+) CK20(+)

• Müsinöz tümörlerde hedef bölge göz önüne alınarak belirleyici panel seçilmeli

Metastatik Over Tümörleri

• Kolon tümörleri endometrioid over tümörlerini taklit eder

• Endometrioid over tümörleri – CK7/ ER / CA125 (+)

– CK20/CEA/CA19.9/ CDX2 (-)

• Kolon metastazı – CK7/ER/CA125 (-)

– CK20/CEA/CA19.9/CDX2 (+)

Müsinöz Over Tümörleri

• «İntestinal tip» müsinöz over tümörleri

kolon tümörleri gibi profil gösterir • “Müllerian tip» over müsinöz tümörler

«intestinal tip»de görülen profilin tam aksini gösterir

• İHK’nın primer / metastatik musinöz karsinom ayrımında değeri düşüktür

Metastatik Over Tümörleri

• WT–1, CA–125, PAX8, ER, PR – Histolojik tiplerde farklılık var genelde over

kanserinde (+) – Over tümörleri %40 ER/PR (+)

• CDX–2 ve β-catenin – Kolon tümörleri (+)

• GCDFP–15 • Metastatik meme karsinomları (+)

• ER, PR – Meme ve jinekolojik tümörler

PAX8

• Tiroid • •Papiller 100% • •Folliküler 100% • •Medüller 75% • •Anaplastik 79%

• Böbrek • •Şeffaf 98% • •Papiller 90% • •Kromophobe 82% • •Medullary 100% • •Oncositoma 95% • •Sarcomatoid 71% • •Nephrogenic adenoma100%

• Genital Sistem

• *Over 80% • Seröz 96-100% • Endometrioid 67-89% • Şeffaf 100% • Musinöz 8%

• *Endometrial 80% • Şeffaf 100%

Metastatik Meme Tümörleri

• BRCA-1 mutasyonunda meme + over – Önce meme ca görülür

– Over Ca hemen daima seröz tiptir

• Over seröz karsinom – WT1, CA125, PAX 8 (+)

• Meme karsinomu – GCDFP15, mammoglobin (+)

Seks-Kord Stromal Tümörler

• İnhibin; En değerli belirleyici – Fibrom, sklerozing stromal tümör, az

diferansiye sertoli hücreli tümör negatif olabilir

• Kalretinin; özgül olmamakla beraber duyarlı bir belirleyici

• CD99 • CD56 • Melan-A

Seks-Kord Stromal / Epitelyal Tümörler

• Epitelyal tümörler – İnhibin/kalretinin(-) EMA/CK7(+)

• Seks-kord stromal tümörler, - İnhibin/kalretinin(+) EMA/CK7(-)

• En az bir epitelyal ve bir seks-kord stromal belirleyici birlikte – En uygun kombinasyon EMA ve inhibindir

EPİTELYAL TÜMÖR x SEKS KORD STROMAL TÜMÖR

İNHİBİN EMA

İNHİBİN KALRETİNİN

JUVENİL GRANÜLOZA HÜCRELİ TÜMÖR EMA (+) OLABİLİR

Germ Hücreli Tümörler

• PLAP, alfa-fetoprotein (AFP), β-hCG, OCT–4, c-kit, CD 30, HepPAR–1, SALL4, Glypican–3

• Disgerminom – CK (AE1/AE3)/ AFP (-), PLAP / OCT4 (+)

• “yolk sac” – CK (AE1/AE3)/ AFP (+), PLAP / OCT4 (-) – AFP “altın standart” belirleyicidir – SALL4, Glypican–3

• Embriyonal karsinom – OCT–4 / CD30(+) ve EMA (-)

• Koryokarsinomlar – β-hCG

SALL4

• Embriyolojik gelişimde önemli – OCT4 transkripsiyonunu ve embriyonik kök

hücreleri düzenler

• Seminom / Dysgerminom 100%

• Embriyonal Karsinom 100%

• Yolk Sac Tümorü 100%

• Koryokarsinom 67 –100%

• Over Karsinomu 0 –3% (fokal)

DİSGERMİNOM

LCA OCT 4

Glypican 3

• YST 69 –100% • Koryokarsinom 100% • Seröz karsinom

OVARIAN GERM CELL TUMORS

• SALL4 – Disgerminom, Yolk Sac Tümör,

Koryokarsinom, Embriyonal Karsinom

• Glypican 3 – Yolk Sac Tümör, Koryokarsinom

• CDX2 – Yolk Sac Tümör

• OCT 4 – Disgerminom, Embriyonal Karsinom

• www.alpusubutun.wordpress.com