Embed Size (px)
DESCRIPTION
obrazovanje
Citation preview
3. OSNOVNE INFORMACIJE O OBRAZOVANJU U BiH
Institucionalna struktura
Institucionalna slika obrazovnog sektora u Bosni i Hercegovini je odraz uređenja države, definiranog Ustavom BiH, ustavima entiteta i kantona, te Statutom Brčko distrikta i na osnovu kojih se zakonski definiraju nadležnosti u oblasti obrazovanja.
Punu i nepodjeljenu nadležnost u obrazovanju imaju Republika Srpska, deset kantona u Federaciji BiH i Brčko distrikt.
Prema Zakonu o Federalnim ministarstvima i drugim tijelima Federalne uprave Federalno ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta vrši upravne, stručne i druge poslove utvrđene zakonom koji se odnose na nadležnosti Federacije u oblastima nauke, kulture i sporta.
Prema Zakonu o ministarstvima Republike Srpske, Ministarstvo prosvjete i kulture RS vrši upravne i druge stručne poslove iz oblasti prosvjete koji se odnose na: predškolsko, osnovno i srednje obrazovanje i vaspitanje; obrazovanje djece građana Republike na radu u inozemstvu; nostrifikaciju i ekvivalenciju inozemnih školskih svjedočanstava; đacki standard; pripremanje programa obrazovne saradnje sa drugim državama i međunarodnim organizacijama i međunarodnih sporazuma u oblasti obrazovanja u skladu sa Ustavom Republike Srpske i Ustavom Bosne i Hercegovine; visoko i više obrazovanje; studentski standard; pripremanje programa obrazovne saradnje sa Federacijom Bosne i Hercegovine, drugim državama i međunarodnim organizacijama i međunarodnih sporazuma u oblasti visokog i višeg obrazovanja u skladu sa Ustavom Republike Srpske i Ustavom Bosne i Hercegovine.
Odjel za obrazovanje u Vladi Brčko distrikta obavlja stručne, administrativne i ostale dužnosti iz nadležnosti Vlade, koje se odnose na provođenje zakona i propisa nadležnih tijela i institucija BiH i Distrikta iz oblasti obrazovanja, pod nadzorom i uputstvima gradonačelnika, materijalno – tehničku i kadrovsku podršku obrazovnim institucijama Distrikta, donošenje nastavnih planova i programa u skladu sa standardima modernog, demokratskog i multietničkog društva, saradnju između roditelja i nastavnog osoblja, provođenje edukativnih programa u Distriktu, ostale dužnosti iz nadleženosti ovog odjeljenja u skladu sa zakonima i propisima BiH i Skupštine Brčko distrikta BiH ili naložene od strane gradonačelnika.
Prema Zakonu o ministarstvima i drugim organima uprave BiH, Ministarstvo civilnih poslova BiH je nadležno za obavljanje poslova i izvršavanje zadataka koji su u nadležnosti BiH i koji se odnose na utvrđivanje osnovnih načela koordiniranja aktivnosti, usklađivanja planova entitetskih tijela vlasti i definiranje strategije na međunarodnom planu, između ostalih, i za oblast obrazovanja.
Na nivou BiH usvojeno je pet okvirnih zakona: Okvirni zakon o predškolskom vaspitanju i obrazovanju u BiH, Okvirni zakon o osnovnom i srednjem obrazovanju u BiH, Okvirni zakon o srednjem stručnom obrazovanju i obuci u BiH, Okvirni zakon o visokom obrazovanju u BiH, te Zakon o Agenciji za predškolsko, osnovno i srednje obrazovanje.
Svi zakoni u entitetu RS, kantonima i Brčko distriktu BiH, kao i drugi propisi iz oblasti obrazovanja treba da se usklađuju sa odredbama ovih okvirnih zakona BiH.
Također, kao rezultat reformi obrazovanja, na nivou BiH usvojeno je pet strategije, i to: Strateški pravci razvoja predškolskog odgoja i obrazovanja u BiH; Strategija razvoja stručnog obrazovanja i obuke u BiH za period 2007-2013. godine i Strateški pravci razvoja obrazovanja u BiH, sa planom implementacije 2008 – 2015, Mapa puta i plan aktivnosti za uključivanje BiH u
EU programe za cjeloživotno učenje i Mladi u akciji i 7 osnovnih strategija i smjernica za implementaciju bolonjskog procesa (Okvir za visokoškolske kvalifikacije u BiH; Provođenje okvira za visokoškolske kvalifikacije u BiH; Standardi i smjernice za osiguranje kvaliteta u visokom obrazovanju u BiH; Preporuke za implementaciju osiguranja kvaliteta u visokom obrazovanju u BiH; Državni akcioni plan za priznavanje kvalifikacija u BiH; Model dodatka diplomi za BiH; Priručnik za korisnike za model dodatka diplomi za BiH).
Na nivou BiH uspostavljene su Agencija za razvoj visokog obrazovanje i osiguranje kvaliteta, Centar za informiranje i priznavanje dokumenata iz područja visokog obrazovanja i Agencija za predškolsko, osnovno i srednje obrazovanje. Formirana su tijela za koordinaciju obrazovnog sektora: Konferencija ministara obrazovanja u BiH i Vijeće za opće obrazovanje u BiH. Uspostavljena je i Rektorska konferencija BiH koja utvrđuje i zastupa zajedničke interese univerziteta u Bosni i Hercegovini, ostvaruje saradnju sa institucijama u oblasti obrazovanja u Bosni i Hercegovini i djeluje kao savjetodavno tijelo za provođenje reforme visokog obrazovanja.
Nivoi obrazovanja
U Bosni i Hercegovini obrazovanje je organizirano u četiri osnovna nivoa, a to su:
o predškolsko vaspitanje i obrazovanjeo osnovno obrazovanjeo srednje obrazovanjeo visoko obrazovanje
Predškolsko vaspitanje i obrazovanje je, prema Okvirnom zakonu o predškolskom vaspitanju i obrazovanju u BiH, sastavni dio vaspitno-obrazovnog sistema u BiH. On je prvi, poseban i specifičan stepen vaspitno-obrazovnog sistema koji se bavi vaspitanjem djece predškolskog uzrasta. Predškolsko vaspitanje i obrazovanje treba shvatiti kao širi pojam koji određuju pojmovi: vaspitanje, obrazovanje, njega i zaštita. U godini pred polazak u osnovnu školu ono je obavezno za svu djecu predškolskog uzrasta.
U školskoj 2010/2011 godini u BiH ukupno je bilo 218 predškolskih ustanova sa 17.006 djece. U odnosu na prethodnu školsku godinu broj predškolskih ustanova je veći za 4,3%, broj djece korisnika predškolskih ustanova porastao je za 1,3%, a broj zaposlenih manji je za 1%.1
Osnovno obrazovanje, prema Okvirnom zakonu o osnovnom i srednjem obrazovanju u BiH je obavezno za svu djecu. Ono počinje u kalendarskoj godini u kojoj dijete do 1. aprila navršava šest godina života i traje bez prekida tokom perioda koji ne može biti kraći od osam godina. U Federaciji Bosne i Hercegovine proces uvođenja obaveznog devetogodišnjeg osnovnog obrazovanja je završen početkom školske 2009/2010 godine, dok je u Republici Srpskoj devetogodišnje obavezno osnovno obrazovanje uvedeno školske 2003/2004 godine. Prema Okvirnom zakonu obavezno obrazovanje je besplatno i ono se osigurava svoj djeci. Međutim, zbog nedostatka finansijskih sredstava, ta se odredba provodi selektivno u zavisnosi od finansijske moći, a najčešće po kriteriju socijalnog statusa djeteta ili pripadnosti nacionalnim manjinama, najčešće Romima, kako bi se osigurao potpun i jednak pristup redovnom obrazovnom sistemu. Samo Brčko distrikt provodi ove odredbe, odnosno obezbjeđuje svim učenicima besplatne udžbenike i prevoz do škole.
Djeca sa posebnim potrebama obrazuju se u redovnim školama prema važećim nastavnim planovima i programima i u posebnim ustanovama, odnosno osnovnim školama za djecu sa posebnim potrebama, prema posebnim nastavnim planovima i programima.
1 Statistika obrazovanja, saopćenje 1/11 – Agencija za statistiku BiH
U Federaciji BiH, na početku 2010/2011 godine, u 29 osnovnih škola za djecu sa posebnim potrebama, upisano je 594 učenika.2 U Republici Srpskoj, na početku 2010/2011 godine, u 24 osnovne škole za djecu sa posebnim potrebama, upisano je 403 učenika, a u redovnu nastavu je uključeno 1.284 učenika sa posebnim potrebama.3U Brčko distriktu BiH, na početku 2010/2011 godine, u 2 osnovne škole za djecu sa posebnim potrebama, upisano je 26 učenika.4
U BiH na početku školske 2010/2011 godine u 1.849 osnovnih škola upisano je 335.665 učenika, što je u odnosu na prethodnu školsku godinu manje za 14.541 učenika, ili 4,15%. Na početku školske 2010/2011 godine u BiH u nastavni proces bilo je uključeno 24.593 nastavnika, a od toga 17.120 žena ili 69,6%.5
Srednje obrazovanje, prema Okvirnom zakonu o osnovnom i srednjem obrazovanju u BiH, je svima dostupno, u skladu sa postignutim uspjehom u osnovnoj školi, ličnim interesom i sposobnostima.
Vrste srednjih škola:
Opće škole
Gimnazija (nastavni plan i program se izvodi u četverogodišnjem trajanju, čijim završavanjem učenik stiče srednju školsku spremu i mogućnost nastavka školovanja)Umjetnička škola (muzička, likovna i druga, što se određuje prema vrsti nastavnog plana i programa, u četverogodišnjem trajanju, čijim završavanjem učenik stiče srednju školsku spremu i mogućnost nastavka školovanja)Vjerska škola (nastavni plan i program se izvodi u četverogodišnjem trajanju, čijim završavanjem učenik stiče srednju školsku spremu i mogućnost nastavka školovanja)
Stručne škole
Tehničke, ekonomske, medicinske i druge stručne škole, što se određuje prema vrsti nastavnog plana i programa, i to u trajanju od: tri godine, čime se završava program za sticanje srednje stručne spreme bez pristupa visokom obrazovanju, i u trajanju od četiri godine čijim završavanjem učenik stiče srednju školsku spremu i mogućnost nastavka školovanja)Srednjoškolsko obrazovanje odraslih obuhvaća posebne programe za sticanje srednje školske ili stručne spreme, programe prekvalifikacije i programe osposobljavanja i usavršavanja.Obrazovanje učenika sa posebnim potrebama organizuje se uz primjenu posebnih postupaka u redovnim ili posebnim razredima srednjih škola, a učenici sa većim teškoćama u razvoju obrazuju se u posebnim ustanovama.Programima za sticanje srednje školske i srednje stručne spreme stiču se znanja i sposobnosti za rad i nastavak školovanja. Programima osposobljavanja i usavršavanja dopunjuju se stečena znanja, sposobnosti i vještine za rad u struci.
U BiH na početku školske 2010/2011 godine u 309 srednjih škola upisano je 151.724 učenika, što je u odnosu na prethodnu školsku godinu više za 4.810 učenika, ili 3,3%. Na početku školske 2010/2011 godine u BiH u nastavni proces bilo je uključeno 12.174 nastavnika, a od toga 6.977 žena ili 57,31%.6
2 Statistika obrazovanja, saopćenje 12/1 - Federalni zavod za statistiku FBiH3 Statistika obrazovanja, saopćenje 54/11 – Republički zavod za statistiku RS4 Statistika obrazovanja za Brčko distrikt br.14 – Agencija za statistiku BiH5 Statistika obrazovanja, saopćenje 1/11 – Agencija za statistiku BiH
6 Statistika obrazovanja, saopćenje 1/11 – Agencija za statistiku BiH
Visoko obrazovanje, prema Okvirnom zakonu o visokom obrazovanju u BiH, je obrazovanje nakon srednje škole koje vodi do međunarodnopriznatog stepena visokog obrazovanja. Pristup visokom obrazovanju imaju svi oni koji su završili četverogodišnju srednju školu u Bosni i Hercegovini.
Učenici koji su srednju školu završili u inozemstvu, dokaz o završenoj srednjoj školi, svjedočanstvo ili diplomu, podnose na ocjenu nadležnoj instituciji, koja uzima u obzir kriterijume i procedure za priznavanje stranih kvalifikacija, ustanovljene u skladu sa principima Konvencije o priznavanju kvalifikacija u visokom obrazovanju u evropskom regionu. Dakle, postupkom nostrifikacije, odnosno ekvivalencije utvrđuje se da li imaju završeno adekvatno obrazovanje za nastavak školovanja na određenoj visokoškolskoj ustanovi.
Kriterije za upis na visokoškolsku ustanovu donose senati univerziteta, na prijedlog naučno-nastavničkog vijeća fakulteta. Ovi kriteriji su različito zastupljeni na različitim fakultetima. Generalno, postoje tri kriterija, i to: opći kriterij (postignuti uspjeh u srednjoj školi), pojedinačni kriterij (prosjek ocjena iz jednog do tri predmeta koji su od značaja za odgovarajući studij) i prijemni ispit (polaže se iz jednog do tri predmeta relevantna za odgovarajući studij). Dakle, u zavisnosti od upisne politike univerziteta/fakulteta, na nekim fakultetima prilikom upisa vrednuju se samo opći kriteriji, na nekim samo opći i pojedinačni ili opći kriterij i prijemni ispit, a na nekim se vrednuju sva tri kriterija zajedno.
Upisne kvote odobravaju ministarstva na prijedlog univerziteta/fakulteta. Studenti se svrstavaju u kategoriju redovni studenti i vanredni studenti. Trenutna selekcija studenata bazirana je samo na akademskim zaslugama studenata, odnosno bodovanjem propisanih kriterija. Studenti se rangiraju po redu do određene odobrene kvote za redovne studente, koji se finansiraju iz javnih sredstava, i za koje ministarstva odlučuju kvote i snose troškove studiranja, dok se ostali koji ispunjavaju uslove mogu upisati kao vanredni – odnosno samofinansirajući studenti.
Prema istraživanjima Agencije za razvoj visokog obrazovanje i osiguranje kvaliteta, u 2010. godini, na nivou BiH, izdvajanja iz budžeta su u prosjeku 1.674,16 KM po studentu na javnim visokoškolskim ustanovama, a uz dodatna izdvajanja koja se odnose na studentske domove i stipendije, prosječno izdvajanje po studentu je nešto veće i iznosi 1.734,97 KM.
Visoko obrazovanje može se sticati redovno, vanredno, učenjem na daljinu, ili kombinovanjem ova tri načina studiranja, onako kako to predviđa statut visokoškolske ustanove. Visokim obrazovanjem bave se visokoškolske ustanove u Bosni i Hercegovini, a to su univerziteti i visoke škole.
Visoko obrazovanje organizuje se u tri ciklusa: prvi ciklus vodi do akademskog zvanja završenog dodiplomskog studija [the degree of
Bachelor] ili ekvivalenta, koji se vrednuje sa najmanje 180 odnosno 240 ECTS bodova, drugi ciklus vodi do akademskog zvanja magistra ili ekvivalenta, i vrednuje se sa 60,
odnosno 120 ECTS bodova, tako da u zbiru sa prvim ciklusom nosi 300 ECTS bodova, treći ciklus vodi do akademskog zvanja doktora ili ekvivalenta.
U BiH na 40 visokoškoske ustanove, u 2010/2011 godini, upisano je 107.609 studenata, što je manje za 1.970 studenta ili 1,8% u odnosu na prethodnu godinu. Od toga su 88.940 redovni studenti ili 82,65%, 15.545 vanredni studenti ili 14,45% i 3.124 studenata koji studiraju na daljinu ili 2,9%.7
7
? Statistika obrazovanja, saopćenje 1/11 – Agencija za statistiku BiH8 Strateški pravci razvoja obrazovanja u BiH sa planom implementacije, 2008-2015 („Službeni glasnik BiH“, br. 63/08)
Što se tiče finansiranja obrazovanja u Bosni i Hercegovini, ono se najvećim dijelom finansira iz javnih sredstava entitetskog, kantonalnog, budžeta Brčko distrikta i općinskog budžeta, zavisno od nadležnosti. To praktično znači da, u smislu lokacije, u Bosni i Hercegovini postoji trinaest posebnih budžeta za obrazovanje: dva na entitetskom, jedan u Brčko distriktu Bosne i Hercegovine i deset kantonalnih budžeta.
U prosjeku se, od bruto domaćeg proizvoda (BDP), za obrazovanje izdvaja u Federaciji BiH oko 6% BDP-a, u Republici Srpskoj oko 4% BDP-a, a u Brčko distriktu oko 11,2% budžeta distrikta.8
8
4. PREGLED INSTITUCIJA
PREGLED OBRAZOVNIH INSTITUCIJA U BIH
M I N I S T A R S T V A
R.Br.
Nivo MINISTARSTVA ADRESA TELEFON/ FAX WEB ADRESA
1.
D r
ža
v n
i
Ministarstvo civilnih poslova BiH
Sarajevo
Trg BiH broj 371 000 Sarajevo
+387 33 492 519+387 33 492 627
[email protected] www.mcp.gov.ba
2.
E
n t
i t e
t s
k i
- Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke Mostar
-Kancelarija u Sarajevu Sarajevo
Stjepana Radića 3388 000 Mostar
Obala Maka Dizdara br. 271 000 Sarajevo
+387 36 355 700+387 36 355 742
+387 33 276 370+387 33 276 380
[email protected] www.fmon.gov.ba
3. Ministarstvo prosvjete i kulture Republike SrpskeBanjaluka
Trg Republike Srpske br. 178 000 Banjaluka
+387 51 338 474+387 51 338 893
[email protected] http://www.vladars.net/
4.
D i
s t
r i k
Odjeljenje za obrazovanje u Vladi Brčko distrikta BiH Brčko
Bulevar mira broj 176 100 Brčko
+387 49 214 503+387 49 216 011
http://www.bdcentral.net [email protected]
5.
K
a n
Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Unsko-sanskog kantona (KANTON 1)Bihać
Alije Đerzeleza br. 677 101 Bihać
+387 37 222 770+387 37 227 788+387 37 223 152
www.vladausk.ba [email protected]
6. Ministarstvo prosvjete, znanosti, kulture i športa Županije Posavske (KANTON 2)Orašje
Jug I bb76 270 Orašje
+387 31 713 356+387 31 713 127
[email protected] http://www.zupanijaposavska.ba/
7. Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Tuzlanskog kantona (KANTON 3)Tuzla
Slatina broj 275 000 Tuzla
+387 35 281 711+387 35 281 296+387 35 281 340
http://www.vladatk.kim.ba/Ministarstva/MONKS.htm
8. Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Zeničko-dobojskog kantona (KANTON 4)Zenica
Kučukovići broj 272 000 Zenica
+387 32 243 120+387 32 243 123
[email protected] http://www.zdk.ba/
9. Ministarstvo za obrazovanje, nauku, kulturu i sport Bosansko-podrinjskog kantona (KANTON 5)Goražde
Kulina bana broj 373 000 Goražde
+387 38 224 259+387 38220 934
[email protected] [email protected]://www.bpkgo.ba/
t o n
a l
n i
10. Ministarstvo prosvjete, znanosti, kulture i športa Srednjobosanskog kantona (KANTON 6)Travnik
Stanična broj 4372 270 Travnik
+387 30 511 214+387 30 510 452
[email protected] http://www.sbk.ksb.gov.ba/
11. Ministarstvo prosvjete, znanosti, kulture i športa Hercegovačko-neretvanske županije (KANTON 7)Mostar
Stjepana Radića broj 388 000 Mostar
+387 36 312 186+387 36 316 792
[email protected] http://www.mpzks-hnzk.gov.ba/
12. Ministarstvo prosvjete, znanosti, kulture i športa Županije zapadnohercegovačke (KANTON 8) Široki Brijeg
Stjepana Radića broj 37b88 220 Široki Brijeg
+387 39 703 230+387 39 703 235
[email protected] http://www.minpro-zzh.gov.ba/
13. Ministarstvo obrazovanja i nauke Kantona Sarajevo (KANTON 9)Sarajevo
Reisa Džemaludina Čauševića br.171 000 Sarajevo
+387 33 562 128+387 33 562 218
http://www.monks.ba/
14. Ministarstvo znanosti, prosvjete, kulture i športa Hercegbosanske županije (KANTON 10)Livno
Stjepana III Kotromanića80 000 Livno
+387 34 200 900+387 34 200 472
D R Ž A V N E A G E N C I J E
R.Br
AGENCIJE ADRESA TELEFON/ FAX WEB ADRESA
1. Agencija za predškolsko, osnovno i srednjeobrazovanje-sjedište Mostar
-Odjeljenje za zajedničko jezgro nastavnih planova i programa u predškolskom, osnovnom i
- Kneza Branimira br 12 88 000 Mostar
+387 36 329 908 www.aposo.com.ba
srednjem opštem obrazovanju Mostar
-Odjeljenje za standarde i ocjenjivanje u predškolskom, osnovnom i srednjem obrazovanju Sarajevo
-Odjeljenje za srednje stručno obrazovanje i obuku, obrazovanje odraslih i cjeloživotno učenje Banjaluka
- Fra Anđela Zvizdovića broj 1 71 000 Sarajevo
-Vuka Karadžića br.1 78 000 Banjaluka
+387 33 295 357+387 33 295 359
+387 51 430 710
2. Agencija za razvoj visokog obrazovanja i osiguranje kvalitetaBanjaluka
Bulevar Vojvode Stepe Stepanovića broj 1178 000 Banjaluka
+387 51 430 510+387 51 462 302
[email protected] www.hea.gov.ba
3. Centar za informisanje i priznavanje dokumenata u oblasti visokog obrazovanja(ENIC/NARIC)Mostar
Kneza Branimira broj 1288 000 Mostar
+387 36 333 980+387 36 333 991
www.cip.gov.ba
P E D A G O Š K I Z A V O D I
R.Br
ZAVODI ADRESA TELEFON/ FAX WEB ADRESA
1. Republički pedagoški zavod Republike Srpske
Miloša Obilića broj 3978 000 Banjaluka
+387 51 430 100+387 51 430 110
[email protected] www.rpz-rs.org
Banjaluka
2. Zavod za obrazovanje odraslih Republike SrpskeBanjaluka
Vuka Karadžića broj 178 000 Banjaluka
+387 51 227 860
3. Pedagoška institucija Odjeljenja za obrazovanje u Vladi Brčko distrikta BiHBrčko
Bulevar mira broj 176 100 Brčko
+387 49 214 503+387 49 216 011
4. Pedagoški zavod BihaćBihać
Miroslava Krleže bb77 101 Bihać
+387 37 223 441 [email protected]
5. Pedagoški zavod TuzlaTuzla
Bosne Srebrne 11975 000 Tuzla
+387 35 320 220+387 35 280 755
6. Pedagoški zavod Zeničko-dobojskog kantonaZenica
Sarajevska 7772 000 Zenica
+387 32 401 627 [email protected]
7. Pedagoški zavod Bosansko-podrinjskog kantonaGoražde
Kulina Bana broj 373 000 Goražde
+387 38 224 259+387 38 221 052
8. Pedagoški zavod Hercegovačko-neretvanskog kantona Mostar
Kampus Sjeverni logor broj 11688 000 Mostar
+387 36 570 045 [email protected]
9. Zavod za školstvo Mostar
Kralja Zvonimira br.1488 000 Mostar
+387 36 312 188+387 36 316 655
10. Prosvjetno-pedagoški zavod Kantona Sarajevo
Maršala Tita broj 54/371 000 Sarajevo
+387 33 220 967+387 33 214 890
EVIDENCIJA VŠU U BIH 9
Javne visokoškolske ustanove
Visokoškolske ustanove Nadležno ministarstvo obrazovanja/prosvjete Web
1 Univerzitet u Banjoj Luci
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
2 Univerzitet u Bihaću
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Unsko-sanskog kantona
3 Univerzitet "Džemal Bijedić" Mostar
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Hercegovačko-neretvanskog kantona
4 Univerzitet u Istočnom Sarajevu
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
5 Sveučilište u Mostaru
Organizacijske jedinice Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Hercegovačko-neretvanskog kantona
6 Univerzitet u Sarajevu
Organizacijske jedinice
Ministarstvo obrazovanja i nauke Kantona Sarajevo
9 Informativna lista preuzeta od Agencije za visoko obrazovanje i osiguranje kvaliteta BiH
Studijski programi 7 Univerzitet u Tuzli
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja, nauke,kulture i sporta Tuzlanskog kantona
8 Univerzitet u Zenici
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Zeničko-dobojskog kantona
9 Visoka medicinska škola Prijedor
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
10
Visoka škola hotelijerstva i turizma Trebinje
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
Privatne visokoškolske ustanove
Visokoškolske ustanove Nadležno ministarstvo obrazovanja/prosvjete Web
1 Univerzitet za poslovne studije Banja Luka
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
2 Univerzitet za poslovni inženjering i menadžment, Banja Luka
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
3 Nezavisni univerzitet Banja Luka
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
4 Panevropski univerzitet "Apeiron", Banja Luka
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
5 Sveučilište/Univerzitet „Vitez”, Travnik
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Srednjobosanskog kantona
6 Univerzitet u Travniku
Organizacijske jedinice Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Srednjobosanskog kantona
7 Sarajevo School of Science and Technology
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja i nauke Kantona Sarajevo
8 Internacionalni univerzitet u Sarajevu
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja i nauke Kantona Sarajevo
9 International Burch University Sarajevo
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja i nauke Kantona Sarajevo
10 "Slobomir P Univerzitet", Bijeljina
Studijski programi
Organizacijske jedinice
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
11 Američki Univerzitet u BiH,Tuzla
Organizacijske jedinice Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Tuzlanskog kantona
12 Univerzitet "Sinergija", Bijeljina
Organizacijske jedinice Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
13 Fakultet za javnu upravu, Sarajevo
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja i nauke Kantona Sarajevo
14 Visoka škola "Banja Luka College", Banja Luka
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
15 Visoka škola za primjenjene i pravne nauke "Prometej", Banja Luka
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
16 Visoka škola poslovnog menadžmenta "Primus", Gradiška
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
17 Visoka škola za uslužni biznis, Sokolac
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
18 Visoka škola "Koledž zdravstvene njege" Bijeljina
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
19 Visoka škola Komunikološki koledž "KAPA FI" Banja Luka
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
20 Visoka škola "Koledž za industrijski i poslovni menadžment", s pravom javnosti Bosanska Krupa
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Unsko-sanskog kantona
21 "Visoka škola za ekonomiju i informatiku" Prijedor
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
22 Visoka škola „Koledž međunarodnog prava“, Banja Luka
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
Studijski programi 23 Sveučilište/Univerzitet "Hercegovina",
Mostar
Organizacijske jedinice Studijski programi
Ministarstvo prosvjete, znanosti, kulture i sporta Hercegovačko-neretvanske županije
24 Internacionalni univerzitet Travnik
Organizacijske jedinice
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Srednjobosanskog kantona
25 Fakultet međunarodnih financija i bankarstva, Sarajevo
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja i nauke Kantona Sarajevo
26 Visoka škola "Centar za poslovne studije", Kiseljak
Studijski programi
Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Srednjobosanskog kantona
27 Visoka poslovno tehnička škola, Doboj
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
28 Visoka škola „Dositej",Laktaši
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
29 Visoka škola „Logos centar“,Mostar
Studijski programi
Ministarstvo prosvjete, znanosti, kulture i sporta Hercegovačko-neretvanske županije
