OSNOVA GAZDOVANJA ŠUMAMA GJ ”Jadovnik Derventa” · PDF fileMihaila Pupina 113 Beograd Osnova gazdovanja šumama za GJ“Jadovnik - Derventa“ 3 0.0. UVOD I Uvodne informacije

JP “SRBIJAŠUME”, BEOGRAD ŠG “Prijepolje” - Prijepolje ŠU Prijepolje

OSNOVA GAZDOVANJA ŠUMAMA ZA

GJ ”Jadovnik Derventa” (2018 - 2027)

Biro za planiranje i projektovanje u šumarstvu Beograd, 2017. god.

Mihaila Pupina 113

Beograd

2 Osnova gazdovanja šumama za GJ“Jadovnik - Derventa“

Mihaila Pupina 113

Beograd


0.0. UVOD

I Uvodne informacije i napomene

GAzdinska jedinica “Jadovnik - Derventa” se nalazi u šumskoj oblasti zapadne Srbije i pripada Limskom šumskom području i Zlatiborskom okrugu, a njom gazduje šumsko gazdinstvo „Prijepolje“, preko šumske uprave „Prijepolje“, kao sastavni deo Javnog preduzeća za gazdovanje šumama „Srbijašume“ Beograd.

Za ovu gazdinsku jedinicu ovo je sedmo ureñivanje šuma.

• Prvo ureñivanje ovih šuma uradio je Biro za planiranje i projektovanje u šumarstvu – Beograd i to 1957 godine, kada je i izvršena ovakva prostorna podela.

• Drugo po redu ureñivanje ovih šuma, uradila je samostalna ureñivačka služba šumskog gazdinstva Prijepolje 1967 godine. • Treće ureñivanje ovih šuma izvršeno je 1977 godine. • Četvrto ureñivanje izvršeno je 1987 godine. • Peto po redu ureñivanje uradila je samostalna ureñivačka služba šumskog gazdinstva Prijepolje 1997 godine. • Šesto ureñivanje, uradila je u toku leta 2007 god. služba za ureñivanje i planiranje gazdovanja šumama u okviru ŠG „Prijepolje“, a osnova gazdovanja

šumama „Jadovnik - Derventa“ izrañena se za period 2008 - 2017 godine.

Ovo je sedmo ureñivanje gazdinske jedinice. Terenski podaci su prikupljeni u leto 2016 godine, po jedinstvenoj metodologiji za sve državne šume kojim gazduje JP "Srbijašume" - Beograd, koristeći Kodni priručnik za informacioni sistem o šumama Srbije i isti su mehanografski obrañeni.

OGŠ za GJ "Jadovnik - Derventa" rañena je prema odredbama Zakona o šumama (Sl. gl. RS br 30/10, 93/12 i 89/15) i Pravilnika o sadržini osnova i programa gazdovanja šumama, godišnjeg izvoñačkog plana i privremenog godišnjeg plana gazdovanja privatnim šumama (Sl. gl. RS br.122/03), ostalih Zakona koji se odnose na gazdovanje šumama, planskih dokumenata većeg ranga važnosti. Osnova je usklañena sa opštom osnovom za Limsko šumsko područje (period važnosti od 2010. do 2019.godine).

Važnost Osnove gazdovanja šumama je od 01.01.2018 do 31.12.2027 godine.

Ova OGŠ ima sledeće delove:

- Tekstualni deo - Tabelarni deo - Karte

Mihaila Pupina 113

Beograd


1.0. PROSTORNE I POSEDOVNE PRILIKE

1.1. Topografske prilike

Gazdinska jedinica “Jadovnik - Derventa” kojom gazduje ŠG iz Prijepolja preko svoje ŠU“Prijepolje“ nalazi se u slivnom području reke Lim. Gazdinsku jedinicu čine više kompleksa, šuma i šumskog zemljišta.

• Mala reka: 1; 2; 3; 4; 5 • Jadovnik: 6; 7; 8, 9,10; 11, 12; 13; 14; 15; 16; 17, 18; 19; 20; 21; 22; 23; 24; 25; 26; 27 • Ogoreljača: 28; 29; 30; 31; 32; 33; 34; 35; 36; 37; 38 • Bukova strana: 39; 40; 41; 42; 43; 44; 45; 46 • Derventa: 53; 54; 55; 56; 57; 58; 59; 60; 61; 62; 63; 64; 65; 66; 67; 68; 69 • Oranje: 70; 71; 74; 75 • Rudopolje: 77; 78; 79 • Ćetanica: 80; 81; 82; 83; 84; 85; 86; 87; 88; 89; 90

Najviša kota u gazdinskoj jedinici nalazi se u odeljenju 74 (1670 mnv) Kozomor, dok je najniža kota nalazi se u 39 odeljenju (610 mnv), kanjon reke Mileševke. Visinska razlika izmeñu najviše i najniže kote u gazdinskoj jedinici je 1060 mnv.

1.1.1. Geografski položaj gazdinske jedinice

Po svom geografskom položaju gazdinska jedinica zauzima prostor izmeñu 17° 24' i 17° 35' istočne geografske dužine i 43° 15' i 43° 22' severne geografske širine (po Griniču).

Teritorijalno i administrativno gazdinska jedinica pripada opštini Prijepolje, koje se nalazi na jugozapadnom delu Republike Srbije.

1.1.2. Granice

Prvo ograničavanje ovih šuma izvršeno je 1957. godine, kada je i izvršena ovakva prostorna podela.

Utvrñivanje granica šuma i šumskog zemljišta u državnoj svojini prema drugim licima izvršeno je identifikacijom na osnovu detaljnih katastarskih planova i posedovnih listova.

Gazdinska jedinica „Jadovnik - Derventa“ prostire se severoistočno i jugozapadno u odnosu na Prijepolje. Gazdinska jedinica se na severu graniči sa GJ „Zlatar II“ Prijepolje, i to u kanjonu reke Mileševke (odeljenja: 39, 40, 41, 43, 45, 46, 50, 51) i u slivu Meñanske reke (odeljenja: 87, 88, 89, 90). Sa svoje istočne, zapadne i južne strane GJ„Jadovnik - Derventa“ graniči se sa privatnim posedima.

Najizrazitiji greben se pruža od Gvozda, pa odatle u pravcu jugozapada preko Ogoreljače izlazi na Mali Jadovnik, odatle u pravcu jugoistoka ovaj greben preko Okruglice, Prisoja izlazi na Kozomor. Odatle se u pravcu severoistoka spušta na Rudopolje, a odatle u pravcu severa na Doraticu, i dalje na Karaulu. Od Rudopolja u pravcu istoka pruža se greben koji ide na kotu 1468 mnv, a odatle u pravcu severoistoka preko kote 1354, pa preko kote 1323 mnv (Golo Brdo) do Velike Pandurice spušta se do magistralnog puta Nova Varoš – Sjenica.

Mihaila Pupina 113

Beograd


1.1.3. Površina

Ova gazdinska jedinica se prostire na teritoriji opštine Prijepolje.

Stanje površina prema vrsti zemljišta (načinu njegovog osnovnog korišćenja) prikazano je sledećom tabelom:

1. Visoke šume 1633.03ha 45.0%

2. Izdanačke šume 490.82ha 13.5%

3. VPS 238.64ha 6.6%

4. Šikare 21.59ha 0.6%

5. Šibljaci 124.91ha 3.4%

Ukupno obraslo: 2508.99ha 69.2%

6. Šumsko zemljište 886.51ha 24.4%

7. Za ostale svrhe 67.28ha 1.9%

8. Neplodno 163.33ha 4.5%

Ukupno neobraslo 1117.12ha 30.8%

Ukupno GJ 3626.11ha 100.0%

Površina gazdinske jedinice iznosi 3626,11 ha, šume i šumsko zemljište zauzimaju 3395,50ha (93,6%), ostalo zemljište zauzima 230,61ha (6,4%) površine gazdinske jedinice.

Ukupno obraslo zemljište zauzima 2508,99ha (69,2%) površine, od toga šume zauzimaju ukupno obraslu površinu, nema šumskih kultura (vps mlañih od 20 godina). Na šumsko zemljište otpada 886,51ha (24,4%), na zemljište za ostale svrhe 67,28ha (1,9%), na neplodno 163,33ha (4,5%). Ukupno neobraslo zemljište učestvuje sa 1117,12ha (30,8%).

Gazdinska jedinica je podeljena na 90 odeljenja, a prosečna veličina odeljenja iznosi 40,29ha.

1.2. Imovinsko pravno stanj е

1.2.1. Državni posed

U površinu gazdinske jedinice ušle su sve katastarske parcele koje su državno vlasništvo, (korisnik JP"Srbijašume" - Beograd) po katastru nepokretnosti opštine Prijepolje, a nalaze se u napred navedenim granicama gazdinske jedinice. Sve katastarske čestice nalaze se na teritoriji opštine Prijepolje, a unutar atara katastarskih opština: Donji Stranjani, Gornji Stranjani, Koprivna, Gornje Goračiće, Karaula, Milošev Do, Kaćevo, Hisardžik, Aljinovići, Meñani, Sopotnica.

Površina gazdinske jedinice „Jadovnik - Derventa“ je 3626,11ha. Ovom površinom obuhvaćene su šume i neobraslo zemljište u državnoj svojini.

1.2.2. Privatni posed

Unutar gazdinske jedinice evidentitan je odreñeni broj enklava (privatnog poseda).

Ukupna površina privatnog poseda (enklava) unutar gazdinske jedinice iznosi 8,63ha. Od privatnog poseda koje je prisutno u ovoj gazdinskoj jedinici uglavnom su pašnjaci, livade i šume. Sam način njihovog korišćenja nema bitnijeg uticaja na gazdovanje šumama ove gazdinske jedinice.

Mihaila Pupina 113

Beograd


1.2.3. Rekapitulacija po KO za GJ "Jadovnik - Derventa"

Rekapitulacija za gj. "Jadovnik - Derventa"

Površina Redni broj K.O.

ha ar m2

1. KO Aljinovići 258 20 95

2. KO Gornje Goračiće 327 95 64

3. KO Gornje Stranjani 389 83 13

4. KO Donji Stranjani 473 96 24

5. KO Karaula 31 57 93

6 KO Kaćevo 469 18 97

7. KO Koprivna 55 70 80

8. KO Meñeni 176 21 42

9. KO Milošev do 812 93 65

10. KO Sopotnica 459 11 47

11. KO Hisarñžik 171 40 54

Ukupno GJ: 3626 10 75 Spisak katastarskih parcela biće dat u prilogu osnove, poglavlje 12.0.

Mihaila Pupina 113

Beograd


2.0. EKOLOŠKE OSNOVE GAZDOVANJA

2.1. Reljef i geomorfološke karakteristike

Gazdinska jedinica „Jadovnik - Derventa“ pripada starovlaškim planinama, odnosno Dinarskom planinskom sistemu, a to su mlañe nabrane planine Balkanskog poluostrva. U reljefu se posebno ističu prostrane visoravni i zatalasane površine, s kojih se dižu planine srednje visine, a zatim duboke rečne doline, koje su razdvojile pojedine planine i visoravni.

Najizrazitiji greben prestavlja tok koji se pruža od Gvozda, pa odatle u pravcu jugozapada preko Ogoreljače izlazi na Mali Jadovnik, odatle u pravcu jugoistoka ovaj greben preko Okruglice, Prisoja izlazi na Kozomor (1665 mnv).

Odatle se greben u pravcu severoistoka spušta na Rudopolje, a odatle u pravcu severa na Doraticu, i dalje na Karaulu. Sva odeljenja od početka ovog glavnog grebena (53 – 78 odeljenja) do kraja obrazuju sliv Mileševske reke. Ovom slivu pripadaju i odeljenja koja se nalaze na Ćetanici (79 – 90 odeljenja).

Od Rudopolja u pravcu istoka pruža se greben koji ide na kotu 1468 mnv, a odatle greben se u pravcu severoistoka preko kote 1354, preko kote 1323 mnv (Golo Brdo) do Velike Pandurice spušta se do magistralnog puta Nova Varoš – Sjenica.

Odatle putem prema Aljinovićima nalaze se odeljenja od (1-5), a ona pripadaju slivu Goračanske reke.

U pravcu juga i jugoistoka od pravca pružanja glavnog grebena duž planine Jadovnik nalaze se odeljenja od broja (6 – 38) koja pripadaju slivu reke Lim.

Najniža kota u gazdinskoj jedinici nalazi se u odeljenju 39, ( 610 mnv) kanjon reke Mileševke, a najviša kota nalazi se u odeljenju 74, (1670 mnv) Kozomor. Visinska razlika izmeñu najviše i najniže tačke iznosi 1060 m, što je bio razlog nastanak različitih tipova šuma u okviru gazdinske jedinice.

Nagib terena je u većem delu jedinice vrlo strm, zbog prisustva brojnih izraženih grebena i uskih uvala izmeñu njih. Na nekim mestima teren je čak i vrletan, posebno u kanjonu reke Mileševke.

2.2. Geološka podloga i tipovi zemljišta

Geološku podlogu na području ove gazdinske jedinice čine trijarski krečnjaci i dolomiti, a na manjoj površini javljaju se škriljci.

Krečnjački deo je na kompleksu Ćetanice, a odatle se spušta ka Mileševskoj i Meñanskoj reci, kao i na planini Jadovnik i odeljenjima koja od Jadovnika gravitiraju ka selu Sopotnica i Stranjanima.

Škriljci se nalaze u centralnom delu jedinice, tj. u kompleksu odeljenja u Derventi.

Matična stena često izbija na površinu bilo u vidu stabilnog ili u vidu pokretnog kamenja. Na strmim stenama i liticama stena se javlja u vidu blokova.

Što se tiče vlažnosti, sveže je u uvalama, a suvo je na grebenima. Na krečnjačkoj podlozi razvila su se smeña krečnjačka zemljišta različite dubine u zavisnosti od režima vode. Biljni pokrivač je uglavnom ravnomerno rasporeñen, bogatiji je u uvalama i zasenjenim mestima, dok je na grebenima i kamenjarima jako oskudan.

Na evoluciju zemljišta ove gazdinske jedinice uticale su razlike u geološkoj podlozi, osobinama reljefa i vegetaciji.

Najzastupljenije geološke podloge u ovoj gazdinskoj jedinici su:

- krečnjaci dolomiti - škriljci peščari

Od zemljišta zastupljeni su:

- distrično smeñe ili kiselo smeñe zemljište - rendzina

Mihaila Pupina 113

Beograd


Distri čno smeñe ili kiselo smeñe zemljište

Ova zemljišta se formiraju na terenima sa izraženim reljefom, mnogobrojnim potocima, čestim i strmim nagibima sa proreñenim šumama što uslovljava da ovaj tip zemljišta nema razvijen profil. To su plitka zemljišta sa nedovoljno izraženim horizontima, dok je po razvijenosti profila veoma heterogeno.

Pod šumom je najviše rasprostranjena faza A0 – A – C sa dubinom profila koji retko prelazi 25 cm, čak i na blažim nagibima.

Profil čija dubina može iznositi i preko 50 cm sa horizontom: A0 - A1 - A - (B) - C ili A1 - (B) - C, horizont ima tamnosmeñu do sivosmeñu boju sa žutom nijansom i sitnozrnastu do sitnogrudvastu strukturu sa dosta skeleta.

Prelazi izmeñu horizonata su najčešće postepeni i odvajaju se uglavnom preko povećanog učešća odlomka matičnog supstrata.

Distrično smeñe ili kiselo smeñe zemljište je dobro propustljivo za vodu i dobro aerisano. Sadržaj humusa u brdskom i srednjeplaninskom pojasu se kreće od 2% do 5%, a u višim predelima se kreće i do 10%, i zavisi od razvojne faze zemljišta, od načina iskorišćavanja, od obraslosti, vrste šume i drugih činilaca. Zemljište je kiselo (ph = 4,8 – 5,5), a stepen zasićenosti bazama je nizak (20 – 25%). Sadržaj hranjivih materija je takoñe dosta nizak.

Usled navedenih karakteristika da bi se ova zemljišta pretvorila u dobra šumska staništa, neophodno je primeniti odgovarajuće agrotehničke mere. Distrično smeñe ili kiselo smeñe zemljište je podložno eroziji.

Rendzina na krečnjaku

Rendzin se pojavljuje u raznim fazama, na ogoljenim krečnjacima gde je erozija razvijena preovlañuje inicijalna faza – sirozem rendzin. Na izdrobljenom krečnjaku sreće se stadijum – crna raspršena rendzina, čiji profil nije dublji od 5 – 10 cm. Tipična mulrendzina dominira na zaravnima, blagim nagibima, uvalama, vrtačama gde je sloj zemljišta dubok 15 – 25 cm, reñe do 45 cm. Rendzina pripada klasi zemljišta A – C profila, pod šumom ona ima profil A0 – A1 – C . Na razdrobljenom krečnjaku ima A – AC – C profil. Po teksturi spada u tešku ilovaču, a manje u teksturu krupnog peska. Vodu dobro upija ali i propušta. Aeracija je dobra, podložna je eroziji. Reakcija zavisi od razvojne faze, a u plitkim do 10 cm većinom je neutralna, a u dubljim slabo do srednje kisela. Rendzin je pogodan za šumu i pašnjake.

Posmeñena rendzina

Morfološki izgled posmeñene rendzine nije uvek isti i zavisi od stepena posmeñivanja. Ako je posmeñivanje zahvatilo ceo profil izgled profila je jednostavan. U tom slučaju je u pitanju zemljište A-C profila pri čemu A sloj ima tamnosmeñu ili otvorenosmeñu boju, a sloj C je krečnjak.

Dubina profila zavisi od reljefa. U većini slučajeva to su plitka zemljišta sa dubinom profila 25-35 cm retko kada su dublja.

Ova rendzina sadrži manje krupnih sastojaka, neke mogu imati dosta skeleta. Spada u tešku ilovaču ili laku glinušu, heterogenog je sastava. Rendzine mogu imati 50-70% gline u svom sastavu. Ima visok procenat higroskopske vlage, kreča nema. Slabo je do srednje kisela reñe neutralana. Prosečna vrednost PH u vodi iznosi 5,6 - 6,5 a u KCL > 5,0 - 5,5. Kiselost je veća u dubljim slojevima kao i pod šumom.

Količina humusa je manja nego kod tipične rendzine, jer humus u procesu posmeñivanja nestaje.

Humusa ima u intervalu 2,5-11% prosečno 4,6%.

Posmeñena rendzina je pogodnija za pašnjačke površine nego za šumsku proizvodnju.

2.3. Hidrografske karakteristike

Na hidrografske uslove najviše utiču geološka podloga i reljef.

Velika šumovitost ovog područja, pored ostalih prirodnih i ekoloških uslova, uslovljava da vodotoci imaju vode tokom cele godine.

Gazdinska jedinica „Jadovnik - Derventa“ sadrži pet slivova, i to sliv Goračanske reke od 1–5 odeljenja, sliv reke Lim sa odeljenjima od 6-28, sliv reke Zebuñe sa odeljenjima od 29–38, sliv Mileševske reke sa odeljenjima od 39–78; 86 i 87, sliv Meñanske reke koji čine odeljenjna 79–85; 88; 89 i 90

Pored navedenih vodotoka postoje i brojni izvori. Treba navesti izvor zvani Studenac, koji je aktivan tokom cele godine, ali neki izvori u sušnom periodu izgube vodu tako da nisu od većeg značaja.

Mihaila Pupina 113

Beograd


2.4. Klima

Planinski masiv Jadovnika u pogledu regionalne klime pripada umereno kontinentalnom području, blago izmenjenom tipu. Klimatski uslovi se meñusobno razlikuju u zavisnosti od nadmorske visine i reljefa planine, a u užem smislu se razlikuju i bliži i udaljeniji delovi, a zavisno od konfiguracije terena.

Za definisanje klimatskih prilika u GJ„Jadovnk - Derventa“, korišćeni su podaci sa meteoroloških stanica Zlatibor i Sjenica sa periodom osmatranja 2012godine i podaci iz studije "Izvoñački projekat melioracije degradiranih šuma rekonstrukcijom" koju je izradio Institut za šumarstvo i drvnu industriju iz Beograda 1981 godine.

Prema navedenoj studiji izdvajaju se tri klimatske zone: dolinska zona, zona padina i planinska zona. U konkretnom slučaju interesantna je planinska klimatska zona koja obuhvata najviše delove Zlatara. Karakteristike klime ove zone su oštre i duge zime sa dosta snega, kratka i prohladna leta sa povremenim padavinama. Proleća i jeseni su hladni, sa čestim kišama.

Meteorološke stanice Zlatibor (1028m.n.v.) i Sjenica (1038m.n.v.) se karakterišu sličnim opštim položajem (koordinate i nadmorske visine) ispitivanom području, pa na objektivan način mogu prikazati klimatske prilike na potezu Jadovnika u širem smislu.

Kao osnovni klimatski pokazatelji korišćeni su sledeći podaci: srednje mesečne i godišnje temperature, srednje maksimalne i minimalne mesečne i godišnje temperature, srednje mesečne i godišnje sume padavina, relativne vlažnosti vazduha.

Temperatura

Srednja godišnja temperatura vazduha za 2012 godinu.

Stanica I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII god.

Zlatibor -3.6 -8.0 4.3 8.2 11.6 19.3 20.9 21.0 16.8 11.2 6.6 -2.0 8.9

Sjenica -5.1 -7.1 2.0 7.5 10.7 18.1 20.4 19.0 14.9 10.1 5.7 -3.7 7.7

Klimatski pokazatelji koji se odnose na temperaturalne uslove veoma su povoljni za razvoj šumske vegetacije. Dovoljno dug vegetacioni period koji počinje krajem aprila i završava se početkom oktobra stvara veoma povoljne uslove za razvoj mezofilnih pa čak i nekih termofilnih vrsta drveća.

Srednja maksimalna prosečna godišnja temperatura vazduha za 2012 godinu


Zlatibor -0.7 -4.9 9.2 13.6 16.6 25.0 27.5 27.8 22.8 17.3 11.1 1.2 13.9

Sjenica -0.4 -2.6 9.1 14.1 17.1 25.8 28.7 28.2 23.8 19.4 12.0 0.9 14.7

Srednja minimalna prosečna godišnja temperatura vazduha za 2012 godinu


Zlatibor -6.2 -10.6 0.2 3.6 7.3 13.4 15.5 14.8 12.0 6.9 3.2 -4.7 4.7

Sjenica -9.1 -11.5 -3.9 1.2 4.6 9.1 11.3 9.3 7.3 3.2 1.4 -7.7 1.3

Ekstremne temperature ne pričinjavaju veće štete šumskoj vegetaciji. Što se tiče ekstremno niskih temperatura one ne traju dugo već se pojavljuju nekoliko dana tako da ne nanose veće štete. Delovanje niskih temperatura na podmladak u znatnoj meri smanjuje snežni pokrivač koji na Zlataru i Jadovniku, leži veći deo zimskog perioda. Rani jesenji mrazevi ne predstavljaju opasnost za šumsku vegetaciju, osim što nisu česti, oni se pojavljuju kada je vegetacioni period završen. U odnosu na njih kasni prolećni mrazevi su mnogo više opasni po vegetaciju izazivajući štete na izbojcima i pupoljcima pa i olistalim granama bukve, jele i smrče.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Relativna vlažnost i padavine

Srednje mesečne i godišnje relativne vlažnosti vazduha u %


Zlatibor 90 90 65 72 75 61 62 46 60 71 83 90 72

Sjenica 85 84 72 72 76 63 60 55 66 72 83 86 73

Srednja godišnja relativna vlažnost iznosi:72 % Zlatibor i 73% Sjenica.

Srednje mesečne i godišnje sume padavina u mm u periodu 2012 godine.

Stanica I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII god

Zlatibor 112.6 86.7 27.2 89.4 161.7 18.6 81.7 9.2 27.3 56.2 61.1 109.4 841.1

Sjenica 77.2 90.0 11.5 60.8 82.1 11.5 44.7 1.4 33.9 100.3 44.0 95.4 652.8

Srednja godišnja suma padavina iznosi: 841,1 mm Zlatibor i 652,8mm Sjenica.

U vegetacionom periodu se izluči blizu 50 % padavina što povoljno deluje na biljke. Na osnovu sume padavina, količine padavina u toku vegetacionog perioda i relativne vlage može se zaključiti da su ovi uslovi veoma povoljni za razvoj šumske vegetacije. Znatan deo padavina javlja se u obliku snega što uzrokuje da se gotovo u celom zimskom periodu zadržava snežni pokrivač. Prve snežne padavine su obično u oktobru, a poslednje u aprilu, ali ponekad i u maju. Treba napomenuti negativan mestimičan uticaj snega u vidu snegoloma i snegoizvala na šumskoj vegetaciji.

Vetar

Vetrovi na Zlataru i Jadovniku imaju značajnu ulogu u formiranju ekoloških uslova, naročito na onim staništima koja su izložena jačim uticajima ovog faktora. Prema raspoloživim podacima o vetrovima može se zaključiti da oni duvaju iz svih pravaca, meñutim, njihova čestoća i jačina nije ista u svim mesecima. Zavisi od niza faktora kao što su orografski položaj, stanje vegetacije, otvorenost terena prema glavnim pravcima najčešćih i najvažnijih vetrova i dr. Izvesna krečnjačka staništa npr. Golo Brdo, gornji delovi Orlovače, naročito Pliješ, zajednice sa klekom, a one nisu pokrivene šumom, izložene su jakim uticajima vetrova. Veći deo zone padina i planinske zone su izloženi vetrovima koji duvaju iz svih pravaca. Najčešća su vazdušna strujanja sa severa, jugoistoka i jugozapada. Prosečna jačina vetra iznosi za Zlatibor 1,7Bofora, a za Sjenicu 1,4Bofora.

2.5. Opšte karakteristike šumskih ekosistema

Na razvitak i današnje stanje vegetacije uticali su mnogobrojni činioci, a naročito reljef, nagib, ekspozicija, nadmorska visina i klimatski faktori kao što su padavine i temperatura.

Prema vertikalnom rasprostranjenju šuma GJ „Jadovnik - Derventa“ pripada brdsko – planinskom pojasu. Svi tipovi šuma Srbije svrstani su u jedinice višeg reda - komplekse.

U ovoj gazdinskoj jedinici mogu se izdvojiti sledeći kompleksi:

- kompleks (pojas) (2) kserotermofilnih sladunovo cerovih i drugih tipova šuma - kompleks (pojas) (3) kserromezofilnih kitnjakovih i grabovih tipova šuma - kompleks (4) mezofilnih bukovih i bukovo – četinarskih tipova šume - kompleks (pojas) (5) termofilnih borovih šuma na seriji zemljišta na bazičnim stenama - kompleks (pojas) (6) frigorofilnih četinarskih tipova šuma

Kompleksi (pojasevi) dalje se raščlanjuju na cenoekološke grupe tipova šuma, na osnovu saznanja o vegetaciji i zemljištu. Prema navedenom kriterijumu za ovu gazdinsku jedinicu izdvojene su sledeće cenoekološke grupe tipova šuma:

- 2.4. – šuma grabića i crnog graba i grabića – jorgovana (Ostryo – Carpinion orientalis et Syringo – Carpinion orientalis) na crnicama - 3.2. – šuma graba (Carpinion betuli illyrico – moesiacu) na smeñim i lesiviranim zemljištima - 4.2. – planinska šuma bukve (Fagetum moesiacae montanum) na različitim smeñim zemljištima - 4.6. – šuma bukve i jele (Abieti-Fagenion moesiacae) na smedjim zeljištima i lesiviranim varijantama nekih smedjih zemljišta - 4.7. – šuma smrče, jele i bukve (Piceo-Fago-Abietetum) na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra

fuski - 5.1. – šuma borova na bazičnim stenama (Orno – Ericion) na zemljištima obrazovanim na bazičnim stenama

Mihaila Pupina 113

Beograd


- 6.1. – šuma smrče (Piceion excelsae) na distričnim humusno – silikatnim, smeñim podzolastim zemljištima i crnicama na krečnjacima

Cenoekološke grupe tipova šuma dalje se raščlanjuju na grupe ekoloških jedinica, koje predstavljaju pojedine biljne zajednice, najčešće ranga asocijacije okarakterisane zemljištima na kojima se javljaju. U ovoj gazdinskoj jedinici izdvojene su sledeće grupe ekoloških jedinica:

- 241 - šume grabića (Carpinion orientalis moesiacum) na crnicama i različitim erodiranim zemljištima - 321 - šuma kitnjaka i graba (Querco - carpinetum moesiacum) na smeñim i lesiviranim smeñim zemljištima. - 421 - planinska šuma bukve (Fagetum moesiacae montanum) na različitim smeñim zemljištima - 462 - šume bukve i jele (Abieti-Fagetum moesiacum) na peridotitima, serpentisanim periodotitima i serpentenitima - 471 - šuma smrče, jele i bukve (Piceo-Fago-Abietetum) na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra

fuski - 472 - šuma smrče i jele (Piceo-Abietetum) na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, tera fuski i izbeljenoj tera fuski - 511 – šuma crnog bora (Humileto-Pinetum nigrae serbicum) na inicijalnim zemljištima i crnicama (rendzinama) na krečnjaku i dolomitu - 611 - šuma smrče (Piceion excelsae serbicum) na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima

U ovoj gazdinskoj jedinici izdvojene su sledeće grupe ekoloških jedinica:

2.4.1. Šuma grabića (Carpionion orientalis moesiacum) na crnicama i različitim erodiranim zemljištima se javlja na strmim, južnim obroncima krečnjačkih planina. Ona zauzima najtoplija i najsuvlja staništa. Sastojine se razvijaju na plitkim, skeletnim zemljištima, izdanačkog su porekla i sa malom visinom. Na vrlo strmim i suvim terenima sastojine brzo devastiraju. Od šumskih vrsta javljaju se: grabić, crni jasen, medunac, cer i dr. Od žbunja i prizemne vegetacije javljaju se kurika, glog, jorgovan, dren, kupina i dr.

3.2.1. Šuma kitnjaka i graba (Querco - carpinetum moesiacum) na smeñim i lesiviranim smeñim zemljištima, formiranje ovih sastojina uslovljeno je lokalnim prilikama, i one predstavljaju trajni stadijum u klimatogenom području šuma sladuna i cera. Uzrok ovome su prvenstveno klimatske karakteristike područja, pošto jugozapadna Srbija u klimatskom pogledu odražava prelazno područje izmeñu humidnih centralnih i zapadnih delova i temperaturno kontrastnijih i suvljih istočnih krajeva. Ove šume se javljaju u ovom području na oko 500 m.n.v. (mogu i na većim visinama), obično na manjim površinama. Zemljište pod kojima se ove šume javljaju je dosta suvo, neutralno ili slabo kisele reakcije, sa odlikama smeñeg zemljišta. Glavne vrste su kitnjak, grab i cer.

4.2.1. Planinska šuma bukve (Fagetum moesiacae montanum) na različitim smeñim zemljištima javlja se na većim nadmorskim visinama od 800m. Planinska šuma bukve odlikuju se sa apsolutnom dominacijom bukve, jakom senkom, vrlo povoljnim mikroklimatskim uslovima i velikom stabilnošću. Karakteriše ih čitav niz mezofilnih svojstvenih vrsta (Daphne mesereum, Sambucus nigra, Athyrium ficis - mas, Anemona nemorosa, Mecurialis perennis, Epilobium montanum, Sanicula europaea). Smeña zemljišta su ovde srednje duboka i duboka, dovoljno vlažna, povoljnih fizičkih i hemijskih osobina i visoke produktivnosti.

Sklop drveća je vrlo različit, što je posledica različitog načina gazdovanja. Ponekad je u raznodobnim sastojinama vrlo dobro izražen i podstojni sprat drveća. Zastupljene su i mlañe sastojine, a i stare jednodobne, sa jakim sklopom i prečnicima od 50cm. U ovim slučajevima jedina vrsta u spratu je bukva.

Sprat žbunja ponekad izostaje, ili je u većini slučajeva malog sklopa i takoñe se sastoji samo od bukve.

Pokrivenost sprat prizemne flore iznosi 0,4 do 0,8 , a nekoliko karakterističnih vrsta javlja se vrlo obilno u svim situacijama: Glechoma hirsuta, Asperula odorata, Galeobdolon luteum, Cordamine bulbifera, Symphitum tuberosum, Dryopteris filix-mas, Aegopolium podagraria i dr.

Fizičke i hemijske osobine zemljišta su veoma dobre. To omogućuje da je plodnost zemljišta veoma visoka, te bukva može da postigne visoku produktivnost.

4.6.2. Tip šume bukve i jele (Abieti-Fagetum moesiacae) na sjajnim škriljcima, kontaktno metamorfnim stenama, kvarcitima i mermerisanim krečnjacima prostire se na visinama od 1000-1300mnv. Ovo zemljište je karakteristično po tome što je manje toplo, ima relativno kraći vegetacioni period, povišenu sumu padavina i veću relativnu vlažnost vazduha. To su mahom tereni sa lesiviranim zemljištem mada se javljaju i na rankerima.

U spratu drveća pored bukve i jele sreće se i smrča, dok se kao žbunaste vrste javljaju: Lonicera nigra, Rhamnus fallax, Sambucus racemosa i dr.

Od zeljastih vrsta zastupljene su: Asperula odorata, Oxalis acetosallis, Paris qudrifolia, Dentaria bulbifera, Deschampia flexuosa i dr.

4.7.1. Šuma smrče, jele i bukve (Piceo –Fago-Abietetum) na humusno kiselim smeñim, smeñim, podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski javljaju se na visinama 1200 – 1600mnv. To su hladna i vlažnija staništa, sa apsolutnom i relativnom vlažnošću većom nego druga staništa. Zemljišta su dosta plitka i skeletoidna, pripadaju rankerima, vrlo su sveža sa velikim naslagama šumske stelje i grubog humusa. Ukoliko su nagibi strmiji i sa reñom vegetacijom javljaju se procesi erozije.

Javlja se kao posebna klimaregionalna šuma iznad pojasa brdske bukove šume. U zavisnosti od ekspozicije, nagiba, geološke podloge, geografskog položaja i veličine masiva javlja se fitocenoza bukve sa jelom na raznim nadmorskim visinama. Pri tome treba imati u vidu da ovoj fitocenozi pripadaju mnoge sastojine bukve koje danas nemaju jelu u svom sastavu. jer je posečena i nije se mogla vegetativno obnavljati kao bukva.

Ekološki faktori i prizemna flora omogućavaju da se ove šume identifikuju kao prirodne bukovo - jelove šume. Takoñe treba imati u vidu da se u pojasu bukve - jele mogu javiti bukove sastojine koje prirodno nemaju jelu u sebi.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Kao i kod brdske bukove šume i ovde se može izvršiti osnovna diferencijacija prema geološkoj podlozi i zemljištu na skupine Abieto - fagetum calciocolum i Abieto -fagetum silicicolum.

Pored bukve i jele javljaju se u bukovo - jelovoj šumi dosta retko i stablimično sledeće vrste: Acer pseudoplatanus, Acer platanoides, Fraxinus excelsior, Sorbus aucuparia, Picea excelsa, Sorbus aria, Ulmus montana, Tilia parvifolia. Od žbunastih vrsta javljaju se: Ilex aquifolium, Evonymus latifolia, Sambucus racemosa, Daphne meserum, Rubus hirtus, Lonicera alpigena, Rosa alpina, Rubus idaeus, Spirea media. Od prizemne flore: Polygonatum verticillatum, Gentiana asclepiadea, Lusula silvatica, Festuca drymea, Paris quadrifolia, Vaccinium myrtillus, Galium rotundifolium, Scrophularia scopoli, Asperula odorata, Anemone nemorosa, Carex silvatica, Ruscus hypoglossum, Dentaria bulbifera i dr.

4.7.2. Šuma smrče i jele (Piceo-Abietetum) na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski u ovom regionu nije retka. U spratu drveća javljaju se samo jela i smrča. U spratu žbunja pored navedenih vrsta postoji i jarebika (Sorbus aucuparia). U spratu prizemne flore ustanovljene su sledeće vrste: Galium rotundifolium, Gentiana asclepiadea, Rubus hirtus, Oxalis acetosella, Luzula luzulina, Picea excelsa, Polytrichun commune, Vaccinium myrtillus, Mycelis muralis, Veronica officinalis, Dryopteris carthusiana, Sambucus racemosa, Rubus idaeus, Luzula silvatica, Prenanthes purpurea i Diacranum scoparium.

5.1.1 Šuma crnog bora (Humileto-Pinetum nigrae serbicum) na inicijalnim zemljištima i crnicama (rendzinama) na krečnjaku i dolomitu šume crnog bora, zauzimaju južne, kamenite i strme padine. Zemljište na kojem je formirana ova šuma je plitko, skeletoidno, a podloga (matični supsprat) je silikatna ili krečnjačka. Sprat drveća je heterogen i sačinjava ga najvećim delom crni bor sa kitnjakom, divljom kruškom i brezom. Sprat žbunja sačinjavaju: glog, šipak, trnjine i dr. U spratu prizemne vegetacije javljaju se: Thymus jonkae, Daphne blagayana, Erica carnea, Galium purpureum i dr.

6.1.1. Šuma smrče (Piceion excelsae serbicum) na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima se nalaze na nadmorskim visinama oko 1700 mnv. i više. Pošto ove sastojine pripadaju planinskom klimatskom reonu vrednosti srenje godišnje temperature su najniže, predeli su sa najvišim indeksom padavina i sa najvećom apsolutnom i relativnom vlažnosti vazduha. Zemljišta su rankeri, i ona su redovno sveža bez obzira na nagib i ekspoziciju.

Nagibi su blagi (15-20°), a geološka podloga je škriljac, tj. kvarcni filiti sa prelazom ka kvarcitima, lisnati hlorit, kao i sericitski škriljci u smenjivanju sa hlorit kvarcnim škriljcima. Reakcija zemljišta je pH 3,7-4,1 tj. jako je kiselo. U spratu drveća dominira smrča, a pored smrče reñe se javljaju Sorbus aucuparia, Sambucus racemosa, Daphne mezereum i Ribes petraeum. Karakteristične vrste prizemne flore su: Luzula silvatica, Vaccinium myrtillus, Gentiana asclepiadea, Oxalis acetosella, Homogyne alpina i Stellaria nemorum. Obzirom na dijagnostički značaj vrste Homogyne alpina ova asocijacija može dobiti i naziv Homogyno alpinae-Piceetum. Od vrsta dominantna je smrča, mada može da se javlja jela i bukva, a od prizemene vegetacije najčešće je prisutna borovnica.

2.6. Opšti faktori zna čajni za stanje šumskih ekosistema

Prilikom proučavanja šumskih ekosistema posebno mesto zauzima proučavanje staništa. Karakteristike staništa manifestuju se kroz osnovne ekološke faktore i to:

1. Klimatski faktori, u koje spadaju: temperatura, atmosferski talog i vlaga vazduha, svetlost, vetar i dr.; 2. Orografski faktori, koje čine: reljef, nadmorska visina, ekspozicija terena, nagib terena, mikroreljef i dr.; 3. Geološka podloga (matični supstrat), značajna je za obrazovanje različitih tipova zemljišta; 4. Edafski faktori ili zemljišni faktori, deluju preko fizičkih i hemijskih osobina zemljišta i kao sredina za razvoj korenovog sistema biljaka; 5. Biološki činioci meñu kojima su najvažniji biljni i životinjski svet i čovek kao poseban antropogeni faktor.

Svi gore navedeni ekološki faktori u prirodi deluju zajedno, tj. kao celina, odnosno kao kompleks faktora. Oni su meñusobno povezani delujući jedan na drugoga i na sredinu, meñusobno se dopunjiju i zamenjuju.

Klimatski faktori pokazuju karakteristike kontinentalne i umereno-kontinentalne klime sa toplim i kratkim letima, dugim i oštrim zimama, sa povoljnom količinom padavina (donji delovi gazdinske jedinice), a koja na većim nadmorskim visinama prelazi u planinsku klimu sa velikom količinom vlage koja omogućava dovoljno trajanje vegetativnog perioda.

Mikroklima šumskih staništa

Prilikom analize šumskih staništa na jednom širem području (regionu) nije samo dovoljno da se upoznaju karakteristike regionalne klime (makroklime), već treba da se znaju i klimatske karakteristike na užem prostoru – mikroklima svakog staništa. Ustanovljavanje razlike u mikroklimi susednih staništa, služi nam u oceni ekoloških karakteristika pojedinih šumskih – ekoloških jedinica. Pri analizi šumskih staništa mikroklimatska istraživanja su veoma dragocena za ocenu sličnosti i razlika šumskih ekosistema, kao i veze koje postoje izmeñu njih.

Orografski faktori (reljef, nadmorska visina, ekspozicija, inklinacija, konfiguracija terena itd.) ukazuju na to da su ovo tipična šumska staništa.

Izloženost terena (ekspozicija)

Mihaila Pupina 113

Beograd


Ekspozicija terena u velikoj meri utiče na izgled i sastav šuma i staništa u celini. Ekspozicija ima bitan uticaj na klimatske i edafske (zemljišne) uslove odreñenog staništa. Najviše se meñusobno razlikuju severne i južne ekspozicije. Razlike su u stepenu osunčavanja terena, temperaturi i vlažnosti vazduha, zemljišta i dr. Ove razlike izmeñu severnih i južnih ekspozicija mogu biti vrlo izražene i ekstremne i utiču na formiranje odreñenih tipova šuma.

Nagib terena i šuma

Nagib terena (kao i ekpozicija) ima višestruke uticaje na promene klimatskih i edafskih uslova. Nagib terena ima vidnog uticaja na stepen zagrevanja staništa, dubinu zemljišta, vlažnost zemljišta, zadržavanje snežnog pokrivača i dr. Sa povećanjem ugla nagiba terena na južnim i zapadnim ekspozicijama povećava se količina toplote i intenzitet osunčavanja, a na severnim stranama je obrnuto, smanjuje se. Prema tome, nagib terena zajedno sa ekspozicijom bitno menja mikroklimatske uslove staništa.

Nadmorska visina i šuma

Promene nadmorske visine utiču na promene osnovnih karakteristika klime (temperatura vazduha, vlažnost vazduha, količina i raspodela atmosferskog taloga, režim svetlosti i dr.). Sniženjem temperature, manjom ukupnom količinom toplote i skraćenjem vegetacionog perioda, sa porastom nadmorske visine menjaju se i vrste drveća koje grade odgovarajuće zajednice. Zbog pooštrenih klimatskih i drugih uslova na većim nadmorskim visinama u sastojinama ima manji broj stabala po hektaru i ona su manjih visina i ukupna produkcija drvne zapremine je manja.

Edafski faktori (tip zemljišta, dubina, skeletnost, pedološka podloga, sastav i dr.), potvrñuju da su staništa dobra.

Uslovi zemljišta

Za nastanak odreñenih tipova zemljišta značajni su sledeći faktori: geološka podloga, reljef, klima, vegetacija i čovek. Svi ovi faktori imaju veću ili manji ulogu, deluju zajedno i kompleksno, a rezultat njihovog delovanja su različita zemljišta. Za uspešan rast drveća prvenstveno je potrebna dovoljna fiziološka dubina i povoljne fizičke (dovoljno vode, vazduha) i hemijske (ph, sastav zemljišnog rastvora i dr.) osobine zemljišta. Zaključuje se da različiti faktori utiču na formiranje različitih tipova zemljišta, a na njima i odgovarajući tipovi vegetacije, kako livadsko-pašnjačke, tako i šumske.

Biotički faktori (uticaj antropogenih činilaca i zastupljenost pojedinih tipova šuma) povoljno utiču na stanište, vodni režim i ostale činioce koji su u meñusobno zavisnim odnosima.

Biotički činioci – biljni i životinjski svet i čovek

Osnovne vrste drveća – edifikatori i subedifikatori, tj. dominantne vrste u spratu drveća, najvažnija su karika šumske biocenoze. Pored toga što su najbrojnije zastupljene, one u najvećoj meri utiču na formiranje biotopa (staništa) i na život svih ostalih organizama u biocenozi.

Pored toga oni su glavni nosioci produkcije, tj. razvoja proizvodnih karakteristika svakog pojedinog tipa šume. Meñutim u lancu interakcije živih i neživih delova šumskog ekosistema, pored drveća, značajni su i svi drugi biljni organizmi. Oni deluju posredno ili neposredno, na stanište, jedni na druge, na životinjski svet itd.

Životinjski i biljni svet u šumskoj biogeocenozi su vrlo tesno povezani. Dok većini životinja biljke služe direktno za ishranu, vrlo mali broj vrsta u šumi se hrani životinjama. Životinje u velikoj meri utiču na biljke neposredno (oprašivanje, raznošenje semena i dr.) i posredno (svojom aktivnošću menjaju stanište – mehaničko usitnjavanje, mešanje i ubrzavanje razlaganja organskih materija, ñubrenje i dr.).

Kao poremećaj prirodne ravnoteže u šumi zoogeni i fitogeni faktori su uvek tesno povezani, a najčešći primarni uzročnik je čovek. Pojava kalamiteta insekata (gubar, mrazovac i dr.) najčešće su posledica čovekovog nerazumnog odnosa prema šumi. Posledice ovih kombinovanih zooantropogernih uticaja su degradirane šume.

Mihaila Pupina 113

Beograd


3.0. PRIVREDNE KARAKTERISTIKE

3.1. Opšte privredne karakteristike

Gazdinska jedinica "Jadovnik - Derventa" nalazi se na teritoriji političke opštine Prijepolje, a pripada šumskoj oblasti Zapadna Srbija. Područje opštine Prijepolje spada u red srednje razvijenih opština u Srbiji, odnosno ispod proseka Republike po procentu zaposlenosti i dohodku.

Na području opštine Prijepolje obradivo zemljište zauzima površinu od 36967,0ha, ostalo zemljište zauzima površinu od 5992,0ha, a pod šumom je 39741,0ha (podaci uzeti iz OOGŠ za Limsko šumsko područje).

Stanovništvo se bavi ekstenzivnim stočarstvom i poljoprivredom, i to uglavnom seoska domaćinstva u planinskom području. Sela sačinjavaju stočarska domaćinstva što se negativno odražava na fizičku radnu snagu, naročito u šumarstvu. Ceo kraj gravitira prema Prijepolju kao administrativnom, industrijskom, zdravstvenom i kulturnom centru.

Područje opštine Prijepolje raspolaže sa značajnim prirodnim i privrednim resursima, ali razvoj opštine u mnogome je usporen poslednjih godina zbog loših ekonomskih prilika (loše privatizacije).

3.2. Ekonomske i kulturne prilike

Ukupna površina opštine Prijepolje iznosi 827 km2. Na teritoriji opštine nalazi se oko 80 naselja, sa oko 36143 stanovnika. Broj zaposlenih po evidenciji (podaci uzeti iz OOGŠ za Limsko šumsko područje) je sledeći:

Struktura zaposlenih po privrednim granama i delatnostima:

- industrija i rudarstvo................................................. 1972 - poljoprivreda, šumarstvo i vodoprivreda.....................253 - grañevinarstvo .............................................................391 - saobraćaj i veze ...........................................................254 - trgovina i ugostiteljstvo ...............................................639 - zanatstvo i stambeno-komunalne delatnosti ..................29 - finansije i bankarstvo.....................................................34 - obrazovanje i kultura...................................................685 - zdravstvo i socijalna zaštita.........................................588 - Državna uprava i DPO ................................................207

Broj zaposlenih u društvenom setoru iznosi oko 5052, a najviše je zaposlenih u industriji i rudarstvu.

Podaci iz prethodne osnove gazdovanja, dosta se razlikuju po podacima, zbog velike migracije stanovništva.

Naselja u opštini, a samim tim i stanovništvo još uvek su nedovoljno komunikacijski povezani sa važnim privrednim i kulturnim centrom, što za posledicu ima ekonomsku nerazvijenost i nizak standard života. Izgradnjom i rekonstrukcijom komunikacija omogućiće se brži razvoj privrede, poljoprivrede i voćarstva, saobraćaja i naročito stočarstva i šumarstva.

3.3. Organizacija i materijalna opremljenost šumsko g gazdinstva

Šumama ove gazdinske jedinice gazduje šumska uprava "Prijepolje", koja se nalazi u sastavu šumskog gazdinstva Prijepolje i u sistemu Javnog preduzeća "Srbijašume", Beograd.

Kadrovska struktura zaposlenih u šumskoj upravi Prijepolje:

- VSS 6 - SSS 26 - KV 19

Mihaila Pupina 113

Beograd


- PK 5 - NK 2

U K U P N O : 58

Materijalno - tehnička opremljenost šumske uprave Prijepolje:

1. Kamioni - FAP 2628 1 kom.

- TAM 110 -TAM Vojno vozilo-protivpožarno

1 kom. 1kom.

- traktor guseničar TG 160 K 1 kom.

-GAZ 330273-terensko vozilo -Goša-prikolica-niskonoseća

1kom. 1kom.

2. Buldozer

- utovarivač ULT 160 - mašina kombinovana NEW HOLLAND B115B

1 kom. 1kom.

- Zastava IVEKO 30.10 Rival - Lada NIVA

1 kom. 6 kom.

3.Vozila - Jugo Florida - Poli 1 kom.

Grañevinski objekti:

- upravna zgrada (službene prostorije) 540 m2

- radionica, garaža i magacin 339 m2

- lugarnice: Brodarevo, Kaćevo, Zlatar, Kamena Gora 395 m2

3.4. Dosadašnji zahtev prema šumama gazdinske jedin ice i dosadašnji na čin koriš ćenja šumskih resursa

Dosadašnji zahtevi prema šumama ove gazdinske jedinice prvenstveno su se bazirali na proizvodnji tehničkog i ogrevnog drveta.

Posebni ciljevi gazdovanja trebali su da obezbede biološke, proizvodne i tehničke ciljeve za proizvodnju kvalitetnih sortimenata, pravilno i racionalno korišćenje drvne mase. U celini gledano u šumama ove gazdinske jedinice bilo je izraženo dominantno korišćenje proizvodne funkcije šuma tj. korišćenje, dok ostali potencijali i mogućnosti nisu u potpunosti iskorišćeni.

Način korišćenja šuma u proteklom periodu bio je takav da se težilo zadovoljenju svih potreba za drvetom, kako tehničkim tako i ogrevnim.

Gazdovanje šumama bilo je u skladu sa potrebama, zahtevima i mogućnostima sastojina.

Prethodni zaključci se ne odnose samo na prethodni period , već na nekoliko perioda unazad.

3.5. Mogućnost plasmana šumskih proizvoda

Pošto ŠU“Prijepolje“ u čijem sastavu ova gazdinska jedinica posluje na nivou ŠG“Prijepolje“, tako da je i plasman drvnih sortimenata vezan na nivou gazdinstva (tj. tri opštine) s tim da se roba prodaje i svim ostalim zainteresovanim kupcima.

Plasman robe realizuje se sa sledećim kupcima:

1. Trupci četinara:

- "Jela" – Prijepolje - "Matkom" – Prijepolje - "Žarvine" – Prijepolje - "Mišo komerc" – Prijepolje - "Vihor" – Nova Varoš

Mihaila Pupina 113

Beograd


- "Sekulić" – Nova Varoš - "Nataša" – Nova Varoš - "Složna braća" – Nova Varoš - "Omo – prom" – Nova Varoš

2. Trupci bukve:

- "11. maj" – Nova Varoš - "Šamal" – Ivanjica

3. Celuloza bukve:

- "Viskoprom" – Loznica

4. Celuloza četinara:

- "Produkt – promet" – Prijepolje

5. Ogrev:

- "Viskoprom" – Loznica - "Produkt–promet"–Prijepolje - i svima po potražnji

Mihaila Pupina 113

Beograd


4.0. FUNKCIJE ŠUMA

4.1. Osnovne postavke i kriterijumi pri prostorno-f unkcionalnom reoniranju šuma i šumskih staništa

Zbog stalnog povećanja potreba za šumama kao ekološkim prostorom, pa i potrebama za šumskim proizvodima zahteva se više funkcionalno korišćenje šuma i šumskog prostora.

Na istom prostoru susreće se više namena šuma, tako da se javlja potreba za razgraničenjem odreñenih funkcija šuma. Zbog toga neophodno je utvrditi globalnu i osnovnu namenu pojedinih sastojina.

Globalna namena se odnosi na ceo kompleks šume kao celine u skladu sa opštim ciljevima gazdovanja, a osnovna namena predstavlja prioritetnu funkciju šume.

4.2. Funkcije šuma i namena površina u gazdinskoj j edinici

Šume imaju opštekorisnu i privrednu funkciju (Zakon o šumama br. 30/2010 - član 6):

Opštekorisne funkcije šuma su:

1. opšta zaštita i unapreñivanje životne sredine postojanjem šumskih ekosistema; 2. očuvanje biodiverziteta; 3. očuvanje genofonda šumskog drveća i ostalih vrsta u okviru šumske zajednice; 4. ublažavanje štetnog dejstva „efekta staklene bašte“ vezivanjem ugljenika, proizvodnjom kiseonika i biomase; 5. prečišćavanje zagañenog vazduha; 6. uravnotežavanje vodnih odnosa i sprečavanje bujica i poplavnih talasa; 7. pročišćavanje vode, snabdevanje i zaštita podzemnih tokova i izvorišta pijaćom vodom; 8. zaštita zemljišta, naselja i infrastrukture od erozije i klizišta; 9. stvaranje povoljnih uslova za zdravlje ljudi; 10. povoljni uticaj na klimu i poljoprivrednu delatnost; 11. estetska funkcija; 12. obezbeñivanje prostora za odmor i rekreaciju; 13. razvoj lovnog, seoskog i ekoturizma; 14. zaštita od buke; 15. podrška odbrani zemlje i razvoju lokalnih zajednica.

Prema utvrñenim prioritetnim funkcijama šume, odnosno njihovi delovi mogu biti:

1. privredne šume; 2. šume s posebnom namenom.

Šume s posebnom namenom su:

1. zaštitne šume; 2. šume za očuvanje i korišćenje genofonda šumskih vrsta drveća; 3. šume za očuvanje biodiverziteta gena, vrsta, ekosistema i predela; 4. šume značajne estetske vrednosti; 5. šume od značaja za zdravlje ljudi i rekreaciju; 6. šume od značaja za obrazovanje; 7. šume za naučno-istraživačku delatnost; 8. šume kulturno-istorijskog značaja; 9. šume za potrebe odbrane zemlje; 10. šume specifičnih potreba državnih organa; 11. šume za druge specifične potrebe.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Šume u zaštićenim prirodnim dobrima imaju prioritetnu funkciju šume sa posebnom namenom.

Privredna funkija šuma ostvaruje se korišćenjem šumskih proizvoda i valorizacijom opštekorisnih funkcija šume radi ostvarivanja prihoda.

Namena šuma utvrñuje se, u skladu sa prioritetnim funkcijama šuma, u planu razvoja šumskog područja.

Na osnovu zatečenog stanja i utvrñenog potencijala šuma i šumskog zemljišta i Zakonske i podzakonske regulative koja se odnosi na gazdovanje šumama u gazdinskoj jedinici "Jadovnik - Derventa" utvrñene su sledeće globalne i prioritetne funkcije šuma:

Globalna namena Osnovna namena

1. Šume i šumska staništa sa proizvodnom funkcijom (10) Namenska celina 10 - Proizvodnja tehničkog drveta

2. Šume sa proizvodno - zaštitnom funkcijom (11) Namenska celina 26 - Zaštita zemljišta od erozije

3. Šume sa prioritetnom zaštitnom funkcijom (12) Namenska celina 66 - Stalna zaštita šuma ( izvan gazdinskog tretmana)

4.Predeo izuzetnih odlika (20) Namenska celina 82. Predeo izuzetnih odlika – II stepen zaštite

Namenska celina 83. Predeo izuzetnih odlika – III stepen zaštite

Namenska celina 84. Spomenik prirode – II stepen zaštite

5.Specijalni prirodni rezervat (21) Namenska celina 55 - Specijalni rezervat prirode I stepena

Namenska celina 56 - Specijalni rezervat prirode II stepena

4.3. Gazdinske klase

Prema Pravilniku o sadržini osnova i programa gazdovanja šumama, godišnjeg izvoñačkog plana i privremenog godišnjeg plana gazdovanja privatnim šumama, (Sl. gl. SRS br. 122/2003) gazdinsku klasu (čl.4) čine sve sastojine iste namene, istih ili sličnih stanišnih uslova (po ekološkoj pripadnosti ili tipu šume) i sastojinskog stanja (po sastojinskoj pripadnosti), za koje se utvrñuju jedinstveni ciljevi i mere gazdovanja.

Usvajajući napred navedeno, gazdinske klase formirali smo na osnovu tri kriterijuma: namene površine, sastojinske pripadnosti i pripadnosti grupi ekoloških jedinica.

Gazdinsku klasu označava osam brojeva, od kojih prva dva broja označava namensku celinu, sledeća tri broja po redu označavaju sastojinsku celinu, a zadnja tri broja označavaju grupu ekoloških jedinica.

U gazdinskoj jedinici "Jadovnik - Derventa" utvrñene su sledeće gazdinske klase, a formirana je 51 gazdinska klasa u 8 namenskih celina:

Namenska celina 10 - proizvodnja tehničkog drveta

- 10.103.611 – Devastirana šuma jova na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima - 10.175.321 – Izdanačka šuma graba na smedjim i lesivirano smedjim zemljištima - 10.307.321 – Izdanačka mešovita šuma kitnjaka na smedjim i lesivirano smedjim zemljištima - 10.351.421 – Visoka (jednodobna) šuma bukve na različitim smedjim zemljištima - 10.352.421 – Visoka (raznodobna) šuma bukve na različitim smedjim zemljištima - 10.357.462 - Visoka šuma bukve i jele na sjajnim škriljcima, kontaktno metamorfnim stenama, kvarcitima i mermerisanim krečnjacima - 10.358.421 - Visoka šuma bukve i smrče na različitim smedjim zemljištima - 10.360.421 – Izdanačka šuma bukve na različitim smedjim zemljištima - 10.361.421 – Izdanačka mešovita šuma bukve na različitim smedjim zemljištima - 10.362.421 – Devastirana šuma bukve na različitim smedjim zemljištima - 10.363.471 - Visoka šuma bukve, jele i smrče na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski - 10.381.421 – Visoka šuma crnog bora na različitim smedjim zemljištima - 10.382.421 – Visoka mešovita šuma crnog bora na različitim smedjim zemljištima - 10.393.462 - Visoka šuma jele i bukve na sjajnim škriljcima, kontaktno metamorfnim stenama, kvarcitima i mermerisanim krečnjacima - 10.395.471 - Visoka šuma jele, bukve i smrče na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski - 10.397.472 - Visoka šuma jele i smrče na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski - 10.401.611 - Visoka šuma smrče na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima - 10.403.472 - Visoka šuma smrče i jele na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski - 10.404.471 - Visoka šuma smrče i bukve na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski - 10.405.471 - Visoka šuma smrče, jele i bukve na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski

Mihaila Pupina 113

Beograd


- 10.407.611 - Devastirana šuma smrče na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima - 10.470.421 - Veštački podignuta sastojina smrče na različitim smedjim zemljištima - 10.470.471 – Veštački podignuta sastojina smrče na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski - 10.470.611 - Veštački podignuta sastojina smrče na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima - 10.471.611 - Veštački podignuta mešovita sastojina smrče na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima - 10.475.611 - Veštački podignute sastojine crnog bora na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima - 10.476.421 - Veštački podignute mešovite sastojine crnog bora na različitim smedjim zemljištima - 10.476.611 - Veštački podignute mešovite sastojine crnog bora na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima - 10.477.421 - Veštački podignute sastojine belog bora na različitim smedjim zemljištima - 10.477.611 - Veštački podignute sastojine belog bora na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima - 10.478.421 - Veštački podignuta mešovita sastojina belog bora na različitim smedjim zemljištima - 10.478.611 - Veštački podignuta mešovita sastojina belog bora na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima

Namenska celina 26 - Zaštita zemljišta I stepena

- 26.266.421 – Šikara na različitim smedjim zemljištima

Namenska celina 55 - Specijalni rezervat prirode I stepena

- 55.385.511 – Devastirana šuma borova na inicijalnim zemljištima i crnicama (rendzinama) na krečnjaku i dolomitu - 55.407.611 – Devastirana šuma smrče na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima

Namenska celina 56 - Specijalni rezervat prirode II stepena

- 56.267.241 – Šibljak na crnicama i različitim erodiranim zemljištima - 56.362.421 – Devasturana šuma bukve na različitim smedjim zemljištima

Namenska celina 66 - Stalna zaštita šuma

- 66.267.241 - Šibljak grabića na crnicama i različitim erodiranim zemljištima

Namenska celina 82 - Predeo izuzetnih odlika – II stepen zaštite

- 82.360.421 – Izdanačka šuma bukve na različitim smedjim zemljištima - 82.361.421 – Izdanačka mešovita šuma bukve na različitim smedjim zemljištima - 82.362.421 – Devastirana šuma bukve na različitim smedjim zemljištima - 82.401.611 – Visoka šuma smrče na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima - 82.407.611 – Devastirana šuma smrče na distričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima

Namenska celina 83 - Predeo izuzetnih odlika – III stepen zaštite

- 83.266.421 – Šikara na različitim smedjim zemljištima

Namenska celina 84 - Spomenik prirode – II stepen zaštite

- 84.175.321 – Izdanačka šuma graba na smedjim i lesivirano smedjim zemljištima - 84.266.421 – Šikara na različitim smedjim zemljištima - 84.351.421 – Visoka (jednodobna) šuma bukve na različitim smedjim zemljištima - 84.352.421 - Visoka (raznodobna) šuma bukve na različitim smedjim zemljištima - 84.357.462 - Visoka šuma bukve i jele na sjajnim škriljcima, kontaktno metamorfnim stenama, kvarcitima i mermerisanim krečnjacima - 84.362.421 - Devastirana šuma bukve na različitim smedjim zemljištima - 84.470.421 - Veštački podignuta sastojina smrče na različitim smedjim zemljištima

Mihaila Pupina 113

Beograd


5.0. STANJE ŠUMA I ŠUMSKIH STANIŠTA U skladu sa Zakonom o šumama i odredbama Pravilnika o načinu izrade Osnova, stanja šuma prikazana su po: nameni, poreklu i očuvanosti, smesi, vrstama drveća,

debljinskoj strukturi, starosti, gazdinskim klasama, zatim šumske kulture, neobrasle površine, zdravstveno stanje, stanje divljači i opšti osvrt na zatečeno stanje šuma.

5.1. Stanje šuma po nameni

U gazdinskoj jedinici utvrñene su sledeće globalne i osnovne namene.

Globalna namena:

1. Globalna namena 10. Šume i šumska staništa sa proizvodnom funkcijom 2. Globalna namena 11. Šume i šumska staništa sa proizvodno - zaštitnom funkcijom 3. Globalna namena 12. Šume sa prioritetnom zaštitnom funkcijom 4. Globalna namena 20. Predeo izuzetnih odlika 5. Globalna namena 21. Specijalni prirodni rezervat

Površina Zapremina Zapreminski prirast Namena globalna ha % m3 % m3/ha m3 % m3/ha

Zv/V%

10 1834.97 73.1 524318.7 92.0 285.7 15020.7 93.2 8.2 2.9 11 2.03 0.1 12 12.49 0.5 20 245.02 9.8 30356.1 5.3 123.9 820.3 5.1 3.3 2.7 21 414.48 16.5 15464.4 2.7 37.3 273.3 1.7 0.7 1.8

Ukupno GJ 2508.99 100.0 570139.2 100.0 227.2 16114.3 100.0 6.4 2.8

Globalna namena 10 - zastupljena je sa 1834,97 ha (73,1%) po površini, 524318,7m3 po zapremini (92,0%), sa prosečnom zapreminom 285,7m3/ha, sa prosečnim zapreminskim prirastom 8,2m3/ha i procentom tekućeg zapreminskog prirasta 2,9%.

Globalna namena 11 - zastupljena je sa 2,03ha (0,1%) po površini.

Globalna namena 12 - zastupljena je sa 12,49ha (0,5%) po površini.

Globalna namena 20 - zastupljena je sa 245,02ha (9,8%) po površini, 30356,1m3 po zapremini (5,3%), sa prosečnom zapreminom 123,9m3/ha, sa prosečnim zapreminskim prirastom 3,3m3/ha i procentom tekućeg zapreminskog prirasta 2,7%.

Globalna namena 21 - zastupljena je sa 414,48ha (16,5%) po površini, 15464,4m3 po zapremini (2,7%), sa prosečnom zapreminom 37,3m3/ha, sa prosečnim zapreminskim prirastom 0,7m3/ha i procentom tekućeg zapreminskog prirasta 1,8%.

Osnovne namene (prioritetne funkcije):

1. Namenska celina 10. Proizvodnja tehničkog drveta 2. Namenska celina 26. Zaštita zemljišta od erozije 3. Namenska celina 55. Specijalni rezervat prirode I stepena 4. Namenska celina 56. Specijalni rezervat prirode II stepena 5. Namenska celina 66. Stalna zaštita šuma (izvan gazdinskog tretmana) 6. Namenska celina 82. Predeo izuzetnih odlika – II stepen zaštite 7. Namenska celina 83. Predeo izuzetnih odlika – III stepen zaštite 8. Namenska celina 84. Spomenik prirode – II stepen zaštite

Površina Zapremina Zapreminski prirast Namena osnovna ha % m3 % m3/ha m3 % m3/ha

Zv/V%

10 1834.97 73.1 524318.7 92.0 285.7 15020.7 93.2 8.2 2.9

26 2.03 0.1

55 104.17 4.2 7652.9 1.3 73.5 141.0 0.9 1.4 1.8

Mihaila Pupina 113

Beograd


Površina Zapremina Zapreminski prirast Namena osnovna ha % m3 % m3/ha m3 % m3/ha

Zv/V%

56 310.31 12.4 7811.5 1.4 25.2 132.3 0.8 0.4 1.7

66 12.49 0.5

82 147.08 5.9 20738.7 3.6 141.0 625.9 3.9 4.3 3.0

83 0.69 0.0

84 97.25 3.9 9617.4 1.7 98.9 194.4 1.2 2.0 2.0 Ukupno GJ 2508.99 100.0 570139.2 100.0 227.2 16114.3 100.0 6.4 2.8

Namenska celina 10 - zastupljena je sa 1834,97ha (73,1%) po površini, 524318,7m3 po zapremini (92,0%), sa prosečnom zapreminom 285,7m3/ha, sa prosečnim zapreminskim prirastom 8,2m3/ha i procentom tekućeg zapreminskog prirasta 2,9%.

Namenska celina 26 - zastupljena je sa 2,03ha (0,1%) po površini, bez učešća zapremine.

Namenska celina 55 - zastupljena je sa 104,17ha (4,2%) po površini, 7652,9m3 po zapremini (1,3%), sa prosečnom zapreminom 73,5m3/ha, sa prosečnim zapreminskim prirastom 1,4m3/ha i procentom tekućeg zapreminskog prirasta 1,8%.

Namenska celina 56 - zastupljena je sa 310,31ha (12,4%) po površini, 7811,5m3 po zapremini (1,4%) sa prosečnom zapreminom 25,2m3/ha, sa prosečnim zapreminskim prirastom 0,4m3/ha i procentom tekućeg zapreminskog prirasta 1,7%.

Namenska celina 66 - zastupljena je sa 12,49ha (0,5 %) po površini, bez učešća zapremine.

Namenska celina 82 - zastupljena je sa 147,08ha (5,9%) po površini, 20738,7m3 po zapremini (3,6%), sa prosečnom zapreminom 141,0m3/ha, sa prosečnim zapreminskim prirastom 4,3 m3/ha i procentom tekućeg zapreminskog prirasta 3,0%.

Namenska celina 83 - zastupljena je sa 0,69ha (0,1 %) po površini, bez učešća zapremine.

Namenska celina 84 - zastupljena je sa 97,25ha (3,9%) po površini, 9617,4m3 po zapremini (1,7%), sa prosečnom zapreminom 98,9m3/ha, sa prosečnim zapreminskim prirastom 2,0m3/ha i procentom tekućeg zapreminskog prirasta 2,0 %.

5.2. Stanje šuma po gazdinskim klasama

Formiranje gazdinskih klasa izvršeno je na osnovu pripadnosti sastojina namenskoj celini, sastojinskoj pripadnosti i pripadnošću grupa ekoloških jedinica. Gazdinsku klasu označava osam brojeva, od kojih prva dva broja označava namensku celinu, sledeća tri broja označavaju sastojinsku pripadnost, a zadnja tri broja označavaju grupu ekoloških jedinica.

Stanje šuma po gazdinskim klasama dato je u sledećem tabelarnom prikazu:

Površina Zapremina Zapreminski prirast Gazdinska klasa ha % m3 % m3/ha m3 % m3/ha

Zv/V%

10351421 81.04 3.2 20296.9 3.6 250.5 465.8 2.9 5.7 2.3 10352421 39.54 1.6 10809.3 1.9 273.4 244.0 1.5 6.2 2.3 10357462 58.77 2.3 19850.8 3.5 337.8 452.5 2.8 7.7 2.3 10358421 3.05 0.1 889.0 0.2 291.5 20.5 0.1 6.7 2.3 10362421 17.55 0.7 803.0 0.1 45.8 13.7 0.1 0.8 1.7 10363471 77.53 3.1 27048.7 4.7 348.9 639.3 4.0 8.2 2.4 10381421 1.98 0.1 275.2 0.0 139.0 11.9 0.1 6.0 4.3 10382421 8.08 0.3 2105.3 0.4 260.6 86.0 0.5 10.6 4.1 10393462 11.33 0.5 3926.3 0.7 346.5 96.3 0.6 8.5 2.5 10395471 361.45 14.4 141935.6 24.9 392.7 3681.0 22.8 10.2 2.6 10397472 204.99 8.2 77199.2 13.5 376.6 2151.7 13.4 10.5 2.8 10401611 177.55 7.1 23285.4 4.1 131.1 948.1 5.9 5.3 4.1 10403472 178.21 7.1 56272.7 9.9 315.8 1724.3 10.7 9.7 3.1

Mihaila Pupina 113

Beograd



Zv/V%

10404471 41.90 1.7 10300.7 1.8 245.8 318.5 2.0 7.6 3.1 10405471 140.19 5.6 53876.0 9.4 384.3 1477.1 9.2 10.5 2.7 10407611 2.13 0.1 106.5 0.0 50.0 1.9 0.0 0.9 1.8

Ukpno visoke 1405.29 56.0 448980.6 78.7 319.5 12332.7 76.5 8.8 2.7 10103611 8.55 0.3 350.7 0.1 41.0 6.3 0.0 0.7 1.8 10175321 2.13 0.1 10307321 2.20 0.1 10360421 135.15 5.4 28244.1 5.0 209.0 710.2 4.4 5.3 2.5 10361421 11.61 0.5 2694.4 0.5 232.1 73.0 0.5 6.3 2.7 10362421 32.14 1.3 1479.5 0.3 46.0 25.9 0.2 0.8 1.8

Ukupno izdanačke 191.78 7.6 32768.6 5.7 170.9 815.4 5.1 4.3 2.5 10470421 2.84 0.1 507.1 0.1 178.6 21.9 0.1 7.7 4.3 10470471 2.65 0.1 592.6 0.1 223.6 24.2 0.2 9.1 4.1 10470611 62.59 2.5 8672.7 1.5 138.6 411.3 2.6 6.6 4.7 10471611 65.64 2.6 11355.2 2.0 173.0 470.2 2.9 7.2 4.1 10475611 2.90 0.1 581.2 0.1 200.4 34.8 0.2 12.0 6.0 10476421 16.90 0.7 1963.3 0.3 116.2 114.1 0.7 6.7 5.8 10476611 18.96 0.8 5013.1 0.9 264.4 195.3 1.2 10.3 3.9 10477421 3.75 0.1 472.6 0.1 126.0 29.1 0.2 7.8 6.2 10477611 27.71 1.1 4531.8 0.8 163.5 206.1 1.3 7.4 4.5 10478611 33.96 1.4 8879.9 1.6 261.5 365.6 2.3 10.8 4.1

Ukupno VPS 237.90 9.5 42569.4 7.5 178.9 1872.6 11.6 7.9 4.4 Ukupno NC 10 1834.97 73.1 524318.7 92.0 285.7 15020.7 93.2 8.2 2.9

26266421 2.03 0.1 Ukupno šikare 2.03 0.1 Ukupno NC 26 2.03 0.1

55385511 76.34 3.0 5760.5 1.0 75.5 105.2 0.7 1.4 1.8 55407611 27.83 1.1 1892.4 0.3 68.0 35.8 0.2 1.3 1.9

Ukupno visoke 104.17 4.2 7652.9 1.3 73.5 141.0 0.9 1.4 1.8 Ukupno NC 55 104.17 4.2 7652.9 1.3 73.5 141.0 0.9 1.4 1.8

56362421 197.89 7.9 7811.5 1.4 39.5 132.3 0.8 0.7 1.7 Ukupno izdanačke 197.89 7.9 7811.5 1.4 39.5 132.3 0.8 0.7 1.7

56267241 112.42 4.5 Ukupno šibljaci 112.42 4.5 Ukupno NC 56 310.31 12.4 7811.5 1.4 25.2 132.3 0.8 0.4 1.7

66267241 12.49 0.5 Ukupno šibljaci 12.49 0.5 Ukupno NC 66 12.49 0.5

82401611 30.90 1.2 3863.0 0.7 125.0 152.4 0.9 4.9 3.9 82407611 16.76 0.7 759.4 0.1 45.3 14.2 0.1 0.8 1.9

Ukupno visoke 47.66 1.9 4622.4 0.8 97.0 166.7 1.0 3.5 3.6 82360421 80.21 3.2 13610.0 2.4 169.7 382.4 2.4 4.8 2.8 82361421 15.35 0.6 2313.3 0.4 150.7 73.5 0.5 4.8 3.2 82362421 3.86 0.2 193.0 0.0 50.0 3.4 0.0 0.9 1.7

Ukupno izdanačke 99.42 4.0 16116.3 2.8 162.1 459.2 2.8 4.6 2.8 Ukupno NC 82 147.08 5.9 20738.7 3.6 141.0 625.9 3.9 4.3 3.0

83266421 0.69 0.0

Mihaila Pupina 113

Beograd



Zv/V%

Ukupno šikare 0.69 0.0 Ukupno NC 83 0.69 0.0

84351421 10.18 0.4 3134.1 0.5 307.9 62.9 0.4 6.2 2.0 84352421 2.80 0.1 748.5 0.1 267.3 16.3 0.1 5.8 2.2 84357462 9.60 0.4 2980.6 0.5 310.5 67.6 0.4 7.0 2.3 84362421 53.33 2.1 2666.5 0.5 50.0 43.7 0.3 0.8 1.6

Ukupno visoke 75.91 3.0 9529.8 1.7 125.5 190.5 1.2 2.5 2.0 84175321 1.73 0.1

Ukupno izdanačke 1.73 0.1 84470421 0.74 0.0 87.7 0.0 118.5 4.0 0.0 5.4 4.5

Ukupno VPS 0.74 0.0 87.7 0.0 118.5 4.0 0.0 5.4 84266421 18.87 0.8

Ukupno šikare 18.87 0.8 Ukupno NC 84 97.25 3.9 9617.4 1.7 98.9 194.4 1.2 2.0 2.0 Ukupno GJ 2508.99 100.0 570139.2 100.0 227.2 16114.3 100.0 6.4 2.8 Rekapitulacija Ukupno visoke 1633.03 65.1 470785.7 82.6 288.3 12830.7 79.6 7.9 2.7 Ukupno izdanačke 490.82 19.6 56696.4 9.9 115.5 1407.0 8.7 2.9 2.5 Ukupno VPS 238.64 9.5 42657.1 7.5 178.8 1876.6 11.6 7.9 4.4 Ukupno šikare 21.59 0.9 Ukupno šibljaci 124.91 5.0 Ukupno GJ 2508.99 100.0 570139.2 100.0 227.2 16114.3 100.0 6.4 2.8

Namenska celina 10

Namenska celina 10 - Proizvodnja tehničkog drveta zastupljena je na 73,1% (1834,97ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Visoke sastojine zastupljene su na 1405,29ha, odnosno 56,0% od ukupne obrasle površine gazdinske jedinice, izdanačke šume su na 191,78ha (7,6%), a veštački podignute sastojine su na 237,90ha (9,5%) obrasle površine. Najzastupljenija gazdinska klasa je 10.395.471 - Visoka šuma jele, bukve i smrče na humusnim, kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski.

Gazdinska klasa 10.395.471 - Visoka šuma jele, bukve i smrče na humusnim, kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski evidentirana je na površini od 361,45ha (14,4%) od ukupne obrasle površine gazdinske jedinice. Po zapremini zastupljena je sa 141935,6m3, odnosno 24,9% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 392,7m3/ha. Ukupan zapreminski prirast iznosi 3681,0 m3 , onosno 22,8% od ukupnog zapreminskog prirasta. Prosečan zapreminski prirast je 10,2m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,6%. U okviru ovih sastojina, očuvane sastojine su zastupljene na celoj površini gazdinske klase. Po mešovitosti ovo je mešovita gazdinska klasa četinara i lišćara. Ovo je gazdinska klasa koja je raznodobna. Prioriteti u sledećem ureñajnom periodu biće obnavljanje površina i nega u skladu sa zatečenim stanjem sastojina.

Gazdinska klasa 10397.472 - Visoka šuma jele i smrče na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zeljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski, zastupljena je na površini od 204,99ha ili 8,2% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 77199,2m3, odnosno 13,5% od ukupne zapremine gazdinske jedinice, zapreminski prirast obuhvata 2151,7 m3 ili 13,4%. Prosečna vrednost zapremine iznosi 376,6 m3/ha , prosečna vrednost zapreminskog prirasta iznosi 10,5 m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,8%. U okviru ovih sastojina očuvane sastojine obuhvataju celu površinu. Mešovite sastojine u okviru ove gazdinske klase zastupljene su na celoj površini. To su mešovite, raznodobne sastojine četinara, sa većim ućešćem jeleu zapremini.

Gazdinska klasa 10.403.472 - Visoka šuma smrče i jele na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zeljištima, terra fuski i izbeljenoj terra fuski, zastupljena je na površini od 178,21ha ili 7,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 56272,7m3, odnosno 9,9% od ukupne zapremine gazdinske jedinice, zapreminski prirast obuhvata 1724,3m3 ili 10,7%. Prosečna vrednost zapremine iznosi 315,8m3/ha , prosečna vrednost zapreminskog prirasta iznosi 9,7m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 3,1%. U okviru ovih sastojina očuvane sastojine zauzimaju 99,1%, a razreñene sastojine 0,9% površine gazdinske klase. Mešovite sastojine u okviru ove gazdinske klase zastupljene su na celoj površini. To su mešovite, raznodobne sastojine četinara, sa većim učešćem smrče u zapremini.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Gazdinska klasa 10.401.611 - Visoka šuma smrče nadistričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljiština i crnicama na krečnjacima, zastupljena je na površini od 177,55ha ili 7,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 23285,4m3, odnosno 4,1% od ukupne zapremine gazdinske jedinice, zapreminski prirast obuhvata 948,1m3 ili 5,9%. Prosečna vrednost zapremine iznosi 131,1m3/ha , prosečna vrednost zapreminskog prirasta iznosi 5,3m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 4,1%. U okviru ovih sastojina očuvane sastojine zauzimaju 66,3%, a razreñene sastojine 33,7% površine gazdinske klase. Po mešovitosti , čiste sastojine su zastupljene na celoj površini. U okviru ove gazdinske klase evidentirane su i jednodobne sastojine koje obuhvataju 85,6ha ili 48,2%, a raznodobne sastojine su evidentirane na 91,95ha ili 51,8% površine gazdinske klase.

Gazdinska klasa 10.405.471 - Visoka šuma smrče, jele i bukve na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljiština, terra fuski i izbeljenoj terra fuski, zastupljena je na površini od 140,19ha ili 5,6% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 53876,0m3, odnosno9,4% od ukupne zapremine gazdinske jedinice, zapreminski prirast obuhvata 1477,1m3 ili 9,2%. Prosečna vrednost zapremine iznosi 384,3m3/ha, prosečna vrednost zapreminskog prirasta iznosi 10,5m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,7%. U okviru ovih sastojina očuvane sastojine zauzimaju celu površinu (100%) gazdinske klase. Po mešovitosti, gazdinska klasa je mešovita sastojina četinara i lišćara. Ovo su raznodobne sastojine.

Gazdinska klasa 10.360.421 – Izdanačka šuma bukve na različitim smeñim zemljiština, zastupljena je na površini od 135,15ha ili 5,4% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 28244,1m3, odnosno 5,0% od ukupne zapremine gazdinske jedinice, zapreminski prirast obuhvata 710,2m3 ili 4,4%. Prosečna vrednost zapremine iznosi 209,0m3/ha, prosečna vrednost zapreminskog prirasta iznosi 5,3m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,5%. U okviru ovih sastojina očuvane sastojine zauzimaju celu površinu (100%) gazdinske klase. Po mešovitosti, gazdinska klasa je čista sastojina lišćara. Sastojine ove gazdinske klase su jednodobne sastojine.

Gazdinska klasa 10.351.421 – Visoka (jednodobna) šuma bukve na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 81,04ha ili 3,2% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 20296,9m3, odnosno 3,6% od ukupne zapremine gazdinske jedinice, zapreminski prirast obuhvata 465,8m3 ili 2,9%. Prosečna vrednost zapremine iznosi 250,5m3/ha , prosečna vrednost zapreminskog prirasta iznosi 5,7m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,3%. U okviru ovih sastojina očuvane sastojine zauzimaju kompletnu površinu (100%) gazdinske klase. Čiste sastojine u okviru ove gazdinske klase zastupljene su na celoj površini. Sastojine ove gazdinske klase su, jednodobne sastojine lišćara.

Gazdinska klasa 10.363.471 - Visoka šuma bukve, jele i smrče na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljiština, terra fuski i izbeljenoj terra fuski, zastupljena je na površini od 77,53ha ili 3,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 27048,7m3, odnosno 4,7% od ukupne zapremine gazdinske jedinice, zapreminski prirast obuhvata 639,3m3 ili 4,0%. Prosečna vrednost zapremine iznosi 348,9m3/ha, prosečna vrednost zapreminskog prirasta iznosi 8,2m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,4%. U okviru ovih sastojina očuvane sastojine zauzimaju celu površinu (100%) gazdinske klase. Po mešovitosti, gazdinska klasa je mešovita sastojina lišćara i četinara. Ovo su raznodobne sastojine.

Gazdinska klasa 10.471.611 - Veštački podignuta mešovita sastojina smrče na distričnim humusno-silikatnim , smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima, zastupljena je na površini od 65,64ha ili 2,6% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 11355,2m3, odnosno 2,0% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 173,0m3/ha, prosečan zapreminski prirast je 7,2m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 4,1%.

Gazdinska klasa 10.470.611 - Veštački podignuta sastojina smrče na distričnim humusno-silikatnim , smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima, zastupljena je na površini od 62,59ha ili 2,5% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 8672,7m3, odnosno 1,5% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 138,6m3/ha, prosečan zapreminski prirast je 6,6m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 4,7%.

Gazdinska klasa 10.357.462 - Visoka šuma bukve i jele na sjajnim škriljcima, kontaktno metamorfnim stenama, kvarcitima i mermerisanim krečnjacima, zastupljena je na površini od 58,77ha ili 2,3% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 19850,8m3, odnosno 3,5% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 337,8m3/ha, prosečan zapreminski prirast 7,7 m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,3%.

Gazdinska klasa 10.404.471 - Visoka šuma smrče i bukve jele na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljiština, terra fuski i izbeljenoj terra fuski zastupljena je na površini od 41,90ha ili 1,7% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 10300,7m3, odnosno 1,8% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 245,8m3/ha, prosečan zapreminski prirast 7,6 m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 3,1%.

Gazdinska klasa 10.352.421 – Visoka (raznodobna) šuma bukve na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 39,54ha ili 1,6% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 10809,3m3, odnosno 1,9% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 244,0m3/ha, prosečan zapreminski prirast 6,2m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,3%.

Gazdinska klasa 10.478.611 - Veštački podignuta mešovita sastojina belog bora na distričnim humusno-silikatnim , smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima, zastupljena je na površini od 33,96ha ili 1,4% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 8879,9m3, odnosno 1,6% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 261,5m3/ha, prosečan zapreminski prirast je 10,8m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 4,1%.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Gazdinska klasa 10.362.421 – Devastirana - izdanačka šuma bukve na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 32,14ha ili 1,3% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 1479,5m3, odnosno 0,3% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 46,0m3/ha, prosečan zapreminski prirast 0,8m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 1,8%.

Gazdinska klasa 10.362.421 – Devastirana - visoka šuma bukve na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 17,55ha ili 0,7% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 803,0m3, odnosno 0,1% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 45,8m3/ha, prosečan zapreminski prirast 0,8m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 1,7%.

Gazdinska klasa 10.477.611 - Veštački podignuta sastojina belog bora na distričnim humusno-silikatnim , smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima, zastupljena je na površini od 27,71ha ili 1,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 4531,8m3, odnosno 0,8% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 163,5m3/ha, prosečan zapreminski prirast 7,4m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 4,5%.

Gazdinska klasa 10.476.611 - Veštački podignute mešovite sastojine crnog bora na distričnim humusno-silikatnim , smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima, zastupljena je na površini od 18,96ha ili 0,8% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 5013,1m3, odnosno 0,9% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 264,4m3/ha, prosečan zapreminski prirast 10,3m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 3,9%.

Gazdinska klasa 10.476.421 - Veštački podignuta mešovita sastojina crnog bora na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 16,90ha ili 0,7% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 1963,3m3, odnosno 0,3% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 116,2m3/ha, prosečan zapreminski prirast 6,7m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 5,8%.

Gazdinska klasa 10.361.421 - Izdanačka mešovita šuma bukve na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 11,61ha ili 0,5% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 2694,4m3, odnosno 0,5% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 232,1m3/ha, prosečan zapreminski prirast 6,3m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,7%.

Gazdinska klasa 10.393.462 - Visoka šuma jele i bukve na sjajnim škriljcima, kontaktno metamorfnim stenama, kvarcitima i mermerisanim krečnjacima, zastupljena je na površini od 11,33ha ili 0,5% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 3926,3m3, odnosno 0,7% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 346,5m3/ha, prosečan zapreminski prirast je 8,5m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,5%.

Gazdinska klasa 10.103.611 – Devastirana šuma jova na distričnim humusno-silikatnim , smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima, zastupljena je na površini od 8,55ha ili 0,3% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 350,7m3, odnosno 0,1% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 41,0m3/ha, prosečan zapreminski prirast 0,7m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 1,8%.

Gazdinska klasa 10.382.421 – Visoka mešovita šuma crnog bora na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 8,08ha ili 0,3% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 2105,3m3, odnosno 0,4% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 260,6m3/ha, prosečan zapreminski prirast je 10,6m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 4,1%.

Gazdinska klasa 10.477.421 - Veštački podignuta sastojina belog bora na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 3,75ha ili 0,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 472,6m3, odnosno 0,1% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 126,0 m3/ha, prosečan zapreminski prirast 7,8 m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 6,2%.

Gazdinska klasa 10.358.421 – Visoka šuma bukve i smrče na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 3,05ha ili 0,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 889,0m3, odnosno 0,2% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 291,5m3/ha, prosečan zapreminski prirast 6,7m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,3%.

Gazdinska klasa 10.475.611 - Veštački podignute sastojine crnog bora na distričnim humusno-silikatnim , smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima, zastupljena je na površini od 2,90ha ili 0,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 581,2m3, odnosno 0,1% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 200,4m3/ha, prosečan zapreminski prirast 12,0m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 6,0%.

Gazdinska klasa 10.470.421 - Veštački podignuta sastojina smrče na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 2,84ha ili 0,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 507,1m3, odnosno 0,1% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 178,6m3/ha, prosečan zapreminski prirast 7,7m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 4,3%.

Gazdinska klasa 10.470.471 - Veštački podignuta sastojina smrče na humusnim kiselim smeñim, smeñim podzolastim zemljiština, terra fuski i izbeljenoj terra fuski, zastupljena je na površini od 2,65ha ili 0,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 592,6m3, odnosno 0,1% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 223,6m3/ha, prosečan zapreminski prirast 9,1 m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 4,1%.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Gazdinska klasa 10.307.321 - Izdanačka mešovita šuma kitnjaka na smeñim i lesivirano smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 2,20ha ili 0,1% ukupne obrasle površine, bez učešća u zapremini.

Gazdinska klasa 10.175.321 - Izdanačka šuma graba na smeñim i lesivirano smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 2,13ha ili 0,1% ukupne obrasle površine, bez učešća u zapremini.

Gazdinska klasa 10.407.611 – Devastirana šuma smrče na distričnim humusno-silikatnim , smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima, zastupljena je na površini od 2,13ha ili 0,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 106,5m3, odnosno 0,0% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 50,0m3/ha, prosečan zapreminski prirast 0,9m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 1,8%.

Gazdinska klasa 10.381.421 – Visoka šuma crnog bora na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 1,98ha ili 0,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 507,1m3, odnosno 0,1% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 178,6m3/ha, prosečan zapreminski prirast 7,7m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 4,3%.

Namenska celina 26.

Namenska celina 26 - Zaštita zemljišta I stepena zastupljena je na 0,1% (2,03 ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Evidentirana je samo jedna gazdinska klasa 26.266.421 - Šikara na različitim smeñim zemljištima.

Namenska celina 55.

Namenska celina 55 – Specjalni rezervat prirode I stepena, zastupljena je na 4,2% (104,17ha) obrasle površine gazdinske jedinice.

Gazdinska klasa 55.385.511 – Devastirana šuma borova na inicijalnim zemljišima i crnicama (renzinama) na krečnjaku i dolomitu, zastupljena je na površini od 76,34ha ili 3,0% ukupne obrasle površine. Po zapremini gazdinaska klasa zastupljena je sa 5760,5m3, odnosno 1,0% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 75,5m3/ha, prosečan zapreminski prirast je 1,4m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 1,8%.

Gazdinska klasa 55.407.611 – Devastirana šuma smrče na distričnim humusno-silikatnim , smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima, zastupljena je na površini od 27,83ha ili 1,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 1892,4m3, odnosno 0,3% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 68,0m3/ha, prosečan zapreminski prirast je 1,3m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 1,9%.

Namenska celina 56.

Namenska celina 56 – Specjalni rezervat prirode II stepena, zastupljena je na 12,4% (310,31ha) obrasle površine gazdinske jedinice.


Gazdinska klasa 56.267.241 – Šibljak grabića na crnicama i različitim erodiranim zemljištima, zastupljena je na površini od 112,42ha ili 4,5% ukupne obrasle površine.

Namenska celina 66.

Namenska celina 66 – Stalna zaštita šuma (izvan gazdinskog tretmana) zastupljena je na 0,5% (12,49ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Prisutna je jedna gazdinska klasa: 66.267.241 – Šibljak grabića na crnicama irazličitim erodiranim zemlištima.

Namenska celina 82.

Namenska celina 82 – Predeo izuzetnih odlika II stepen zaštite, zastupljena je na 5,9% (147,08ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Visoke sastojine zastupljene su na 47,66ha, odnosno 1,9% od ukupne obrasle površine gazdinske jedinice, izdanačke šume su na 99,42ha (4,0%).

Gazdinska klasa 82.360.421 – Izdanačka šuma bukve na različitim smeñim zemljiština, zastupljena je na površini od 80,21ha ili 3,2% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 13610,0m3, odnosno 2,4% od ukupne zapremine gazdinske jedinice, zapreminski prirast obuhvata 382,4m3 ili 2,4%. Prosečna vrednost zapremine iznosi 169,7m3/ha, prosečna vrednost zapreminskog prirasta iznosi 4,8m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,8%. U okviru ovih sastojina očuvane sastojine zauzimaju celu površinu (100%) gazdinske klase. Po mešovitosti, gazdinska klasa je čista sastojina lišćara.

Gazdinska klasa 82.401.611 - Visoka šuma smrče nadistričnim humusno-silikatnim, smeñim zemljiština i crnicama na krečnjacima, zastupljena je na površini od 30,90ha ili 1,2% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 3863,0m3, odnosno 0,7% od ukupne zapremine gazdinske jedinice, zapreminski prirast obuhvata 152,4m3 ili 0,9%. Prosečna vrednost zapremine iznosi 125,0m3/ha , prosečna vrednost zapreminskog prirasta iznosi 4,9m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 3,9%.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Gazdinska klasa 82.407.611 – Devastirana šuma smrče na distričnim humusno-silikatnim , smeñim zemljištima i crnicama na krečnjacima, zastupljena je na površini od 16,76ha ili 0,7% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 759,4m3, odnosno 0,1% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 45,3m3/ha, prosečan zapreminski prirast 0,8m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 1,9%.

Gazdinska klasa 82.361.421 - Izdanačka mešovita šuma bukve na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 15,35ha ili 0,6% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 2313,3m3, odnosno 0,4% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 150,7m3/ha, prosečan zapreminski prirast je 4,8m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 3,2%.


Namenska celina 83.

Namenska celina 83 – Predeo izuzetnih odlika - III stepen zaštite, zastupljena je na 0,0% (0,69ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Prisutna je jedna gazdinska klasa: 83.266.421 – Šikara na različitim smeñim zemljištima.

Namenska celina 84.

Namenska celina 84. Spomenik prirode – II stepen zaštite, zastupljena je na 3,9% (97,25ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Visoke sastojine zastupljene su na 75,91ha, odnosno 3,0% od ukupne obrasle površine gazdinske jedinice, izdanačke šume su na 1,73ha (0,1%), veštački podignute sastojine su na 0,74ha (0,0%) i šikare su na 18,87ha (0,8%).


Gazdinska klasa 84.351.421 – Visoka (jednodobna) šuma bukve na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 10,18ha ili 0,4% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 3134,1m3, odnosno 0,5% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 307,9m3/ha, prosečan zapreminski prirast 6,2m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,0%.

Gazdinska klasa 84.357.462 - Visoka šuma bukve i jele na sjajnim škriljcima, kontaktno metamorfnim stenama, kvarcitima i mermerisanim krečnjacima, zastupljena je na površini od 9,60ha ili 0,4% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 2980,6m3, odnosno 0,5% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 310,5m3/ha, prosečan zapreminski prirast 7,0 m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,3%.

Gazdinska klasa 84.352.421 – Visoka (raznodobna) šuma bukve na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 2,80ha ili 0,1% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 748,5m3, odnosno 0,1% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 267,3m3/ha, prosečan zapreminski prirast 5,8m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 2,2%.

Gazdinska klasa 84.175.321 - Izdanačka šuma graba na smeñim i lesivirano smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 1,73ha ili 0,1% ukupne obrasle površine, bez učešća u zapremini.

Gazdinska klasa 10.471.421 - Veštački podignuta mešovita sastojina smrče na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 0,47 ha ili 0,0% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 212,5 m3, odnosno 0,0% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 452,2 m3/ha, prosečan zapreminski prirast 15,0 m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 3,3%.

Gazdinska klasa 84.470.421 - Veštački podignuta sastojina smrče na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 0,74ha ili 0,0% ukupne obrasle površine. Po zapremini zastupljena je sa 87,7m3, odnosno 0,0% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 118,5m3/ha, prosečan zapreminski prirast 5,4m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu je 4,5%.

Gazdinska klasa 84.266.421 - Šikara na različitim smeñim zemljištima, zastupljena je na površini od 18,87ha ili 0,8% ukupno obrasle površine.

Mihaila Pupina 113

Beograd


5.3. Stanje sastojina po poreklu i o čuvanosti

Sastojine prema poreklu razvrstane su na:

• Visoke sastojine - nastale generativnim putem (iz semena) • Izdanačke sastojine - nastale vegetativnim putem (iz izdanaka i izbojaka) • Veštački podignute sastojine - nastale sadnjom sadnica ili setvom semena • Šikare nastale destruktivnim dejstvom čoveka

Sastojine prema očuvanosti razvrstane su na:

• Očuvane sastojine - koje po stepenu obraslosti, zdravstvenom stanju i kvalitetu mogu dočekati zrelost za seču. • Razreñene sastojine - sastojine sa manjim stepenom obraslosti, dobrog zdravstvenog stanja i kvaliteta i mogu dočekati zrelost za seču. • Devastirane sastojine - previše razreñene sastojine, ujedno lošeg zdravstvenog stanja i kvaliteta, te se pre zrelosti za seču uklanjaju.

Stanje sastojina po poreklu i očuvanosti prikazano je sledećom tabelom:

Površina Zapremina Zapreminski prirast Poreklo i očuvanost sastojine ha % m3 % m3/ha m3 % m3/ha

Zv/V%

10351421 81.04 3.2 20296.9 3.6 250.5 465.8 2.9 5.7 2.3 10352421 28.87 1.2 8433.4 1.5 292.1 186.8 1.2 6.5 2.2 10357462 58.77 2.3 19850.8 3.5 337.8 452.5 2.8 7.7 2.3 10358421 3.05 0.1 889.0 0.2 291.5 20.5 0.1 6.7 2.3 10363471 77.53 3.1 27048.7 4.7 348.9 639.3 4.0 8.2 2.4 10382421 8.08 0.3 2105.3 0.4 260.6 86.0 0.5 10.6 4.1 10393462 11.33 0.5 3926.3 0.7 346.5 96.3 0.6 8.5 2.5 10395471 361.45 14.4 141935.6 24.9 392.7 3681.0 22.8 10.2 2.6 10397472 204.99 8.2 77199.2 13.5 376.6 2151.7 13.4 10.5 2.8 10401611 117.69 4.7 18114.5 3.2 153.9 733.4 4.6 6.2 4.0 10403472 176.67 7.0 56197.3 9.9 318.1 1721.0 10.7 9.7 3.1 10404471 40.58 1.6 10129.3 1.8 249.6 312.2 1.9 7.7 3.1 10405471 140.19 5.6 53876.0 9.4 384.3 1477.1 9.2 10.5 2.7

Visoke-očuvane 1310.24 52.2 440002.5 77.2 335.8 12023.7 74.6 9.2 2.7 10352421 10.67 0.4 2375.9 0.4 222.7 57.2 0.4 5.4 2.4 10381421 1.98 0.1 275.2 0.0 139.0 11.9 0.1 6.0 4.3 10401611 59.86 2.4 5170.8 0.9 86.4 214.7 1.3 3.6 4.2 10403472 1.54 0.1 75.5 0.0 49.0 3.3 0.0 2.1 4.3 10404471 1.32 0.1 171.3 0.0 129.8 6.4 0.0 4.8 3.7

Visoke-razreñene 75.37 3.0 8068.7 1.4 107.1 293.3 1.8 3.9 3.6 10362421 17.55 0.7 803.0 0.1 45.8 13.7 0.1 0.8 1.7 10407611 2.13 0.1 106.5 0.0 50.0 1.9 0.0 0.9 1.8

Visoke-devastirane 19.68 0.8 909.5 0.2 46.2 15.6 0.1 0.8 1.7 Ukupno visoke 1405.29 56.0 448980.6 78.7 319.5 12332.7 76.5 8.8 2.7

10175321 2.13 0.1 10307321 2.20 0.1 10360421 135.15 5.4 28244.1 5.0 209.0 710.2 4.4 5.3 2.5 10361421 11.61 0.5 2694.4 0.5 232.1 73.0 0.5 6.3 2.7

Izdanačke-očuvane 151.09 6.0 30938.4 5.4 204.8 783.2 4.9 5.2 2.5 10103611 8.55 0.3 350.7 0.1 41.0 6.3 0.0 0.7 1.8 10362421 32.14 1.3 1479.5 0.3 46.0 25.9 0.2 0.8 1.8

Izdanačke-devastirane 40.69 1.6 1830.2 0.3 45.0 32.2 0.2 0.8 1.8 Ukupno izdanačke 191.78 7.6 32768.6 5.7 170.9 815.4 5.1 4.3 2.5

10470421 2.84 0.1 507.1 0.1 178.6 21.9 0.1 7.7 4.3

Mihaila Pupina 113

Beograd



Zv/V%

10470471 2.65 0.1 592.6 0.1 223.6 24.2 0.2 9.1 4.1 10470611 36.64 1.5 4729.8 0.8 129.1 233.8 1.5 6.4 4.9 10471611 65.64 2.6 11355.2 2.0 173.0 470.2 2.9 7.2 4.1 10475611 2.90 0.1 581.2 0.1 200.4 34.8 0.2 12.0 6.0 10476421 14.96 0.6 1862.7 0.3 124.5 107.2 0.7 7.2 5.8 10476611 17.93 0.7 4773.4 0.8 266.2 186.8 1.2 10.4 3.9 10477421 3.75 0.1 472.6 0.1 126.0 29.1 0.2 7.8 6.2 10477611 27.71 1.1 4531.8 0.8 163.5 206.1 1.3 7.4 4.5 10478611 33.96 1.4 8879.9 1.6 261.5 365.6 2.3 10.8 4.1

VPS-očuvane 208.98 8.3 38286.2 6.7 183.2 1679.7 10.4 8.0 4.4 10470611 25.95 1.0 3942.9 0.7 151.9 177.5 1.1 6.8 4.5 10476421 1.94 0.1 100.6 0.0 51.9 6.9 0.0 3.6 6.9 10476611 1.03 0.0 239.7 0.0 232.7 8.5 0.1 8.3 3.6

VPS-razreñene 28.92 1.2 4283.2 0.8 148.1 192.9 1.2 6.7 4.5 Ukupno VPS 237.90 9.5 42569.4 7.5 178.9 1872.6 11.6 7.9 4.4 Ukupno NC 10 1834.97 73.1 524318.7 92.0 285.7 15020.7 93.2 8.2 2.9


55385511 76.34 3.0 5760.5 1.0 75.5 105.2 0.7 1.4 1.8 55407611 27.83 1.1 1892.4 0.3 68.0 35.8 0.2 1.3 1.9

Visoke-devastirane 104.17 4.2 7652.9 1.3 73.5 141.0 0.9 1.4 1.8 Ukupno visoke 104.17 4.2 7652.9 1.3 73.5 141.0 0.9 1.4 1.8 Ukupno NC 55 104.17 4.2 7652.9 1.3 73.5 141.0 0.9 1.4 1.8

56362421 197.89 7.9 7811.5 1.4 39.5 132.3 0.8 0.7 1.7 Izdanačke-devastirane 197.89 7.9 7811.5 1.4 39.5 132.3 0.8 0.7 1.7 Ukupno izdanačke 197.89 7.9 7811.5 1.4 39.5 132.3 0.8 0.7 1.7



82401611 6.72 0.3 901.9 0.2 134.2 35.8 0.2 5.3 4.0 Visoke-očuvane 6.72 0.3 901.9 0.2 134.2 35.8 0.2 5.3 4.0

82401611 24.18 1.0 2961.1 0.5 122.5 116.6 0.7 4.8 3.9 Visoke-razreñene 24.18 1.0 2961.1 0.5 122.5 116.6 0.7 4.8 3.9

82407611 16.76 0.7 759.4 0.1 45.3 14.2 0.1 0.8 1.9 Visoke-devastirane 16.76 0.7 759.4 0.1 45.3 14.2 0.1 0.8 1.9 Ukupno visoke 47.66 1.9 4622.4 0.8 97.0 166.7 1.0 3.5 3.6

82360421 80.21 3.2 13610.0 2.4 169.7 382.4 2.4 4.8 2.8 82361421 15.35 0.6 2313.3 0.4 150.7 73.5 0.5 4.8 3.2

Izdanačke-očuvane 95.56 3.8 15923.3 2.8 166.6 455.9 2.8 4.8 2.9 82362421 3.86 0.2 193.0 0.0 50.0 3.4 0.0 0.9 1.7

Izdanačke-devastirane 3.86 0.2 193.0 0.0 50.0 3.4 0.0 0.9 1.7 Ukupno izdanačke 99.42 4.0 16116.3 2.8 162.1 459.2 2.8 4.6 2.8 Ukupno NC 82 147.08 5.9 20738.7 3.6 141.0 625.9 3.9 4.3 3.0

Mihaila Pupina 113

Beograd



Zv/V%


84351421 10.18 0.4 3134.1 0.5 307.9 62.9 0.4 6.2 2.0 84357462 9.60 0.4 2980.6 0.5 310.5 67.6 0.4 7.0 2.3

Visoke-očuvane 19.78 0.8 6114.7 1.1 309.1 130.4 0.8 6.6 2.1 84352421 2.80 0.1 748.5 0.1 267.3 16.3 0.1 5.8 2.2

Visoke-razreñene 2.80 0.1 748.5 0.1 267.3 16.3 0.1 5.8 2.2 84362421 53.33 2.1 2666.5 0.5 50.0 43.7 0.3 0.8 1.6

Visoke-devastirane 53.33 2.1 2666.5 0.5 50.0 43.7 0.3 0.8 1.6 Ukupno visoke 75.91 3.0 9529.8 1.7 125.5 190.5 1.2 2.5 2.0

84175321 1.73 0.1 Izdanačke-očuvane 1.73 0.1 Ukupno izdanačke 1.73 0.1

84470421 0.74 0.0 87.7 0.0 118.5 4.0 0.0 5.4 4.5 VPS-očuvane 0.74 0.0 87.7 0.0 118.5 4.0 0.0 5.4 4.5 Ukupno VPS 0.74 0.0 87.7 0.0 118.5 4.0 0.0 5.4 4.5

84266421 18.87 0.8 Ukupno šikare 18.87 0.8 Ukupno NC 84 97.25 3.9 9617.4 1.7 98.9 194.4 1.2 2.0 2.0 Ukupno GJ 2508.99 100.0 570139.2 100.0 227.2 16114.3 100.0 6.4 2.8 Rekapitulacija po poreklu i očuvanosti Visoke-očuvane 1336.74 53.3 447019.1 78.4 334.4 12189.9 75.6 9.1 2.7 Visoke-razreñene 102.35 4.1 11778.3 2.1 115.1 426.3 2.6 4.2 3.6 Visoke-devastirane 193.94 7.7 11988.3 2.1 61.8 214.5 1.3 1.1 1.8 Ukupno visoke 1633.03 65.1 470785.7 82.6 288.3 12830.7 79.6 7.9 2.7 Izdanačke-očuvane 248.38 9.9 46861.7 8.2 188.7 1239.1 7.7 5.0 2.6 Izdanačke-devastirane 242.44 9.7 9834.7 1.7 40.6 167.9 1.0 0.7 1.7 Ukupno izdanačke 490.82 19.6 56696.4 9.9 115.5 1407.0 8.7 2.9 2.5 VPS-očuvane 209.72 8.4 38373.9 6.7 183.0 1683.6 10.4 8.0 4.4 VPS-razreñene 28.92 1.2 4283.2 0.8 148.1 192.9 1.2 6.7 4.5 Ukupno VPS 238.64 9.5 42657.1 7.5 178.8 1876.6 11.6 7.9 4.4 Ukupno šikare 21.59 0.9 Ukupno šibljaci 124.91 5.0 Ukupno GJ 2508.99 100.0 570139.2 100.0 227.2 16114.3 100.0 6.4 2.8 Rekapitulacija po očuvanosti Ukupno očuvane 1794.84 71.5 532254.8 93.4 296.5 15112.7 93.8 8.4 2.8 Ukupno razreñene 131.27 5.2 16061.5 2.8 122.4 619.2 3.8 4.7 3.9 Ukupno devastirane 436.38 17.4 21823.0 3.8 50.0 382.4 2.4 0.9 1.8 Ukupno šikare 21.59 0.9 Ukupno šibljaci 124.91 5.0 Ukupno GJ 2508.99 100.0 570139.2 100.0 227.2 16114.3 100.0 6.4 2.8

U ovoj gazdinskoj jedinici, stanje sastojina po poreklu je sledeće:

Visoke sastojine zastupljene su na 65,1% (1633,03 ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ovih sastojina iznosi 288,3m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 7,9m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu iznosi 2,7%.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Izdanačke sastojine zastupljene su na 19,6% (490,82ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ovih sastojina iznosi 115,5m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 2,9m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu iznosi 2,5%.

Veštački podignute sastojine zastupljene su na 9,5% (238,64ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ovih sastojina iznosi 178,8m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 7,9m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu iznosi 4,4%.

Šikare zauzimaju 0,9% (21,59ha) obrasle površine gazdinske jedinice.

Šibljaci čine 5,0% (124,91ha) obrasle površine gazdinske jedinice.

Što se tiče porekla, može se konstatovati da je stanje sastojina po poreklu zadovoljavajuće.

Stanje sastojina po očuvanosti je sledeće:

Očuvane sastojine čine 71,5% (1794,84ha) obrasle površine, prosečna zapremina očuvanih šuma iznosi 296,5m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 8,4 m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 2,8%.

Razreñene sastojine čine 5,2% (131,27 ha) obrasle površine, prosečna zapremina razreñenih šuma je 122,4 m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 4,7 m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 3,9%.

Devastirane sastojine čine 17,4% (436,38ha) obrasle površine, prosečna zapremina devastiranih šuma je 50,0 m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 0,9 m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 1,8%.

Šikare čine 0,9% (21,59ha) obrasle površine.

Šibljaci čine 5,0% (124,91ha) obrasle površine.

Stanje po očuvanosti se može oceniti zadovoljavajućim.

5.4. Stanje sastojina po smesi

Stanje sastojina po smesi za gazdinsku jedinicu "Jadovnik - Derventa" dato je sledećom tabelom:

Površina Zapremina Zapreminski prirast Mešovitost sastojine ha % m3 % m3/ha m3 % m3/ha

Zv/V%

10351421 81.04 3.2 20296.9 3.6 250.5 465.8 2.9 5.7 2.3 10352421 39.54 1.6 10809.3 1.9 273.4 244.0 1.5 6.2 2.3 10362421 15.79 0.6 697.4 0.1 44.2 11.8 0.1 0.7 1.7 10381421 1.98 0.1 275.2 0.0 139.0 11.9 0.1 6.0 4.3 10401611 177.55 7.1 23285.36 4.1 131.1 948.07 5.9 5.3 4.1 10407611 2.13 0.1 106.5 0.0 50.0 1.9 0.0 0.9 1.8

Visoke-čiste 318.03 12.7 55470.6 9.7 174.4 1683.5 10.4 5.3 3.0 10357462 58.77 2.3 19850.8 3.5 337.8 452.5 2.8 7.7 2.3 10358421 3.05 0.1 889.0 0.2 291.5 20.5 0.1 6.7 2.3 10362421 1.76 0.1 105.6 0.0 60.0 1.9 0.0 1.1 1.8 10363471 77.53 3.1 27048.7 4.7 348.9 639.3 4.0 8.2 2.4 10382421 8.08 0.3 2105.3 0.4 260.6 86.0 0.5 10.6 4.1 10393462 11.33 0.5 3926.3 0.7 346.5 96.3 0.6 8.5 2.5 10395471 361.45 14.4 141935.6 24.9 392.7 3681.0 22.8 10.2 2.6 10397472 204.99 8.2 77199.2 13.5 376.6 2151.7 13.4 10.5 2.8 10403472 178.21 7.1 56272.7 9.9 315.8 1724.3 10.7 9.7 3.1 10404471 41.90 1.7 10300.7 1.8 245.8 318.5 2.0 7.6 3.1 10405471 140.19 5.6 53876.0 9.4 384.3 1477.1 9.2 10.5 2.7

Visoke-mešovite 1087.26 43.3 393510.0 69.0 361.9 10649.2 66.1 9.8 2.7 Ukupno visoke 1405.29 56.0 448980.6 78.7 319.5 12332.7 76.5 8.8 2.7

10175321 2.13 0.1

Mihaila Pupina 113

Beograd



Zv/V%

10360421 135.15 5.4 28244.1 5.0 209.0 710.2 4.4 5.3 2.5 10362421 29.90 1.2 1389.9 0.2 46.5 24.4 0.2 0.8 1.8

Izdanačke-čiste 167.18 6.7 29634.0 5.2 177.3 734.6 4.6 4.4 2.5 10103611 8.55 0.3 350.7 0.1 41.0 6.3 0.0 0.7 1.8 10307321 2.20 0.1 10361421 11.61 0.5 2694.4 0.5 232.1 73.0 0.5 6.3 2.7 10362421 2.24 0.1 89.6 0.0 40.0 1.5 0.0 0.7 1.7

Izdanačke-mešovite 24.60 1.0 3134.6 0.5 127.4 80.9 0.5 3.3 2.6 Ukupno izdanačke 191.78 7.6 32768.6 5.7 170.9 815.4 5.1 4.3 2.5

10470421 2.84 0.1 507.1 0.1 178.6 21.9 0.1 7.7 4.3 10470471 2.65 0.1 592.6 0.1 223.6 24.2 0.2 9.1 4.1 10470611 62.59 2.5 8672.7 1.5 138.6 411.3 2.6 6.6 4.7 10475611 2.90 0.1 581.2 0.1 200.4 34.8 0.2 12.0 6.0 10477421 3.75 0.1 472.6 0.1 126.0 29.1 0.2 7.8 6.2 10477611 27.71 1.1 4531.8 0.8 163.5 206.1 1.3 7.4 4.5

VPS-čiste 102.44 4.1 15357.9 2.7 149.9 727.4 4.5 7.1 4.7 10471611 65.64 2.6 11355.2 2.0 173.0 470.2 2.9 7.2 4.1 10476421 16.90 0.7 1963.3 0.3 116.2 114.1 0.7 6.7 5.8 10476611 18.96 0.8 5013.1 0.9 264.4 195.3 1.2 10.3 3.9 10478611 33.96 1.4 8879.9 1.6 261.5 365.6 2.3 10.8 4.1

VPS-mešovite 135.46 5.4 27211.5 4.8 200.9 1145.2 7.1 8.5 4.2 Ukupno VPS 237.90 9.5 42569.4 7.5 178.9 1872.6 11.6 7.9 4.4 Ukupno NC 10 1834.97 73.1 524318.7 92.0 285.7 15020.7 93.2 8.2 2.9


55385511 76.34 3.0 5760.5 1.0 75.5 105.2 0.7 1.4 1.8 55407611 27.83 1.1 1892.4 0.3 68.0 35.8 0.2 1.3 1.9

Visoke-čiste 104.17 4.2 7652.9 1.3 73.5 141.0 0.9 1.4 1.8 Ukupno visoke 104.17 4.2 7652.9 1.3 73.5 141.0 0.9 1.4 1.8 Ukupno NC 55 104.17 4.2 7652.9 1.3 73.5 141.0 0.9 1.4 1.8

56362421 197.89 7.9 7811.5 1.4 39.5 132.3 0.8 0.7 1.7 Izdanačke-čiste 197.89 7.9 7811.5 1.4 39.5 132.3 0.8 0.7 1.7 Ukupno izdanačke 197.89 7.9 7811.5 1.4 39.5 132.3 0.8 0.7 1.7



82401611 30.90 1.2 3863.0 0.7 125.0 152.4 0.9 4.9 3.9 82407611 16.76 0.7 759.4 0.1 45.3 14.2 0.1 0.8 1.9

Visoke-čiste 47.66 1.9 4622.4 0.8 97.0 166.7 1.0 3.5 3.6 Ukupno visoke 47.66 1.9 4622.4 0.8 97.0 166.7 1.0 3.5 3.6

82360421 80.21 3.2 13610.0 2.4 169.7 382.4 2.4 4.8 2.8 82362421 3.86 0.2 193.0 0.0 50.0 3.4 0.0 0.9 1.7

Izdanačke-čiste 84.07 3.4 13803.0 2.4 164.2 385.8 2.4 4.6 2.8

Mihaila Pupina 113

Beograd



Zv/V%

82361421 15.35 0.6 2313.3 0.4 150.7 73.5 0.5 4.8 3.2 Izdanačke-mešovite 15.35 0.6 2313.3 0.4 150.7 73.5 0.5 4.8 3.2 Ukupno izdanačke 99.42 4.0 16116.3 2.8 162.1 459.2 2.8 4.6 2.8 Ukupno NC 82 147.08 5.9 20738.7 3.6 141.0 625.9 3.9 4.3 3.0


84351421 10.18 0.4 3134.1 0.5 307.9 62.9 0.4 6.2 2.0 84352421 2.80 0.1 748.5 0.1 267.3 16.3 0.1 5.8 2.2 84362421 53.33 2.1 2666.5 0.5 50.0 43.7 0.3 0.8 1.6

Visoke-čiste 66.31 2.6 6549.1 1.1 98.8 122.9 0.8 1.9 1.9 84357462 9.60 0.4 2980.6 0.5 310.5 67.6 0.4 7.0 2.3

Visoke-mešovite 9.60 0.4 2980.6 0.5 310.5 67.6 0.4 7.0 2.3 Ukupno visoke 75.91 3.0 9529.8 1.7 125.5 190.5 1.2 2.5 2.0

84175321 1.73 0.1 Izdanačke-čiste 1.73 0.1 Ukupno izdanačke 1.73 0.1

84470421 0.74 0.0 87.7 0.0 118.5 4.0 0.0 5.4 4.5 VPS-čiste 0.74 0.0 87.7 0.0 118.5 4.0 0.0 5.4 4.5 Ukupno VPS 0.74 0.0 87.7 0.0 118.5 4.0 0.0 5.4 4.5

84266421 18.87 0.8 Ukupno šikare 18.87 0.8 Ukupno NC 84 97.25 3.9 9617.4 1.7 98.9 194.4 1.2 2.0 2.0 Ukupno GJ 2508.99 100.0 570139.2 100.0 227.2 16114.3 100.0 6.4 2.8 Rekapitulacija po poreklu i mešovitosti Visoke-čiste 536.17 21.4 74295.1 13.0 138.6 2114.0 13.1 3.9 2.8 Visoke-mešovite 1096.86 43.7 396490.6 69.5 361.5 10716.7 66.5 9.8 2.7 Ukupno visoke 1633.03 65.1 470785.7 82.6 288.3 12830.7 79.6 7.9 2.7 Izdanačke-čiste 450.87 18.0 51248.5 9.0 113.7 1252.7 7.8 2.8 2.4 Izdanačke-mešovite 39.95 1.6 5447.9 1.0 136.4 154.4 1.0 3.9 2.8 Ukupno izdanačke 490.82 19.6 56696.4 9.9 115.5 1407.0 8.7 2.9 2.5 VPS-čiste 103.18 4.1 15445.6 2.7 149.7 731.4 4.5 7.1 4.7 VPS-mešovite 135.46 5.4 27211.5 4.8 200.9 1145.2 7.1 8.5 4.2 Ukupno VPS 238.64 9.5 42657.1 7.5 178.8 1876.6 11.6 7.9 4.4 Ukupno šikare 21.59 0.9 Ukupno šibljaci 124.91 5.0 Ukupno GJ 2508.99 100.0 570139.2 100.0 227.2 16114.3 100.0 6.4 2.8 Rekapitulacija po mešovitosti Ukupno čiste 1090.22 43.5 140989.2 24.7 129.3 4098.1 25.4 3.8 2.9 Ukupno mešovite 1272.27 50.7 429150.0 75.3 337.3 12016.2 74.6 9.4 2.8 Ukupno šikare 21.59 0.9 Ukupno šibljaci 124.91 5.0 Ukupno GJ 2508.99 100.0 570139.2 100.0 227.2 16114.3 100.0 6.4 2.8

Čiste sastojine čine 43,5% (1090,22ha) površine obraslog zemljišta gazdinske jedinice. Prosečna zapremina čistih sastojina iznosi 129,3m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 3,8m3/ha, a procenat prirasta u zapremini je 2,9%.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Mešovite sastojine čine 50,7% (1272,27ha) površine obraslog zemljišta gazdinske jedinice. Prosečna zapremina mešovitih sastojina iznosi 337,3m3/ha, tekući zapreminski prirast je 9,4m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 2,8%.

Šikare zauzimaju 0,9% (21,59ha) obrasle površine.


Stanje sastojina po mešovitosti je zadovoljavajuće, zato što mešovite sastojine dominiraju. Mešovite sastojine su otpornije na fitopatološka i entomološka oboljenja.

5.5. Stanje sastojina po vrstama drve ća

Zastupljenost vrsta drveća po zapremini i tekućem zapreminskom prirastu za gazdinsku jedinicu "Jadovnik - Derventa" prikazano je sledećom tabelom:

Zapremina Zapreminski prirast Vrste drveća

m3 % m3 % Zv/V%

Namenska celina 10 Bk 146329.5 25.7 3404.4 21.1 2.3 Jav 1316.4 0.2 30.6 0.2 2.3 Jas 962.6 0.2 30.9 0.2 3.2 CrJov 581.9 0.1 14.3 0.1 2.5 Brz 438.4 0.1 12.8 0.1 2.9 Kit 158.0 0.0 3.9 0.0 2.5 Otl 98.3 0.0 2.8 0.0 2.8 Gr 1.7 0.0 0.1 0.0 3.6 Ukupno lišćari 149886.8 26.3 3499.7 21.7 2.3 Smr 183885.3 32.3 5871.7 36.4 3.2 Jel 162820.5 28.6 4402.0 27.3 2.7 Bbor 14258.4 2.5 641.0 4.0 4.5 Cbor 13467.6 2.4 606.3 3.8 4.5 Ukupno četinari 374431.8 65.7 11521.0 71.5 3.1 NC 10 524318.7 92.0 15020.7 93.2 2.9 Namenska celina 55 Otl 219.1 0.0 3.6 0.0 1.6 Ukupno lišćari 219.1 0.0 3.6 0.0 1.6 Cbor 5549.4 1.0 101.6 0.6 1.8 Smr 1808.9 0.3 34.4 0.2 1.9 Omor 75.5 0.0 1.4 0.0 1.8 Ukupno četinari 7433.9 1.3 137.4 0.9 1.8 NC 55 7652.9 1.3 141.0 0.9 1.8 Namenska celina 56 Bk 7627.7 1.3 129.1 0.8 1.7 Otl 95.4 0.0 1.5 0.0 1.6 Ukupno lišćari 7723.2 1.4 130.6 0.8 1.7 Cbor 88.3 0.0 1.8 0.0 2.0 Ukupno četinari 88.3 0.0 1.8 0.0 2.0 NC 56 7811.5 1.4 132.3 0.8 1.7 Namenska celina 82 Bk 15363.1 2.7 431.7 2.7 2.8 Jav 25.8 0.0 0.6 0.0 2.2

Mihaila Pupina 113

Beograd


Zapremina Zapreminski prirast Vrste drveća

m3 % m3 % Zv/V%

Ukupno lišćari 15389.0 2.7 432.3 2.7 2.8 Smr 5278.3 0.9 191.1 1.2 3.6 Jel 71.5 0.0 2.5 0.0 3.5 Ukupno četinari 5349.7 0.9 193.6 1.2 3.6 NC 82 20738.7 3.6 625.9 3.9 3.0 Namenska celina 84 Bk 9112.7 1.6 178.2 1.1 2.0 Ukupno lišćari 9112.7 1.6 178.2 1.1 2.0 Jel 417.1 0.1 12.2 0.1 2.9 Smr 87.7 0.0 4.0 0.0 4.5 Ukupno četinari 504.8 0.1 16.2 0.1 3.2 NC 84 9617.4 1.7 194.4 1.2 2.0 Ukupno GJ 570139.2 100.0 16114.3 100.0 2.8 Rekapitulacija za GJ Jadovnik - Derventa Bk 178433.0 31.3 4143.4 25.7 2.3 Jav 1342.3 0.2 31.2 0.2 2.3 Jas 962.6 0.2 30.9 0.2 3.2 CrJov 581.9 0.1 14.3 0.1 2.5 Brz 438.4 0.1 12.8 0.1 2.9 Otl 412.8 0.1 7.9 0.0 1.9 Kit 158.0 0.0 3.9 0.0 2.5 Gr 1.7 0.0 0.1 0.0 3.6 Ukupno lišćari 182330.7 32.0 4244.4 26.3 2.3 Smr 191060.2 33.5 6101.1 37.9 3.2 Jel 163309.1 28.6 4416.7 27.4 2.7 Cbor 19105.4 3.4 709.7 4.4 3.7 Bbor 14258.4 2.5 641.0 4.0 4.5 Omor 75.5 0.0 1.4 0.0 1.8 Ukupno četinari 387808.5 68.0 11869.9 73.7 3.1 Ukupno GJ 570139.2 100.0 16114.3 100.0 2.8

Namenska celina 10 - Proizvodnja tehničkog drveta u stanju sastojina po vrstama drveća, učestvuje 92,0% (524318,7m3) u zapremini i 93,2% (15020,7m3) u zapreminskom prirastu gazdinske jedinice.

Lišćarske vrste, u namenskoj celini 10, zastupljene su sa 26,3% (149886,8m3) od ukupne zapremine g. j. Najzastupljenija lišćarska vrsta je bukva sa ukupnom zapreminom od 146329,5m3 ili 25,7%, zapreminskim prirastom od 3404,4m3 ili 21,1%, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta iznosi 2,3%. Od ostalih lišćarskih vrsta prisutni su: javor sa zapreminom od 1316,4m3 ili 0,2%, jasika sa zapreminom od 962,6m3 ili 0,2%, crna jova sa zapreminom od 581,9m3 ili 0,1%, breza sa zapreminom od 438,4m3 ili 0,1%, a sve ostale prisutne vrste: kitnjak, otl, grab zastupljene su sa 0,0% u odnosu na ukupnu zapreminu.

Četinarske vrste, u namenskoj celini 10, zastupljene su sa 65,7% (374431,8m3) od ukupne zapremine g. j. Najzastupljenija četinarska vrsta je smrča sa ukupnom zapreminom od 183885,3m3 ili 32,3%, zapreminskim prirastom od 5871,7m3 ili 36,4%, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta iznosi 3,2%. Od ostalih četinarskih vrsta prisutni su: jela sa zapreminom od 162820,5m3 ili 28,6%, beli bor sa zapreminom od 14258,4m3 ili 2,5% i crni bor sa zapreminom od 13467,6m3 ili 2,4%.

Namenska celina 55 – Specijalni rezervat prirode I stepena učestvuje 1,3% (7652,9m3) u zapremini i 0,9% (141,0 m3) u zapreminskom prirastu gazdinske jedinice.

Lišćarske vrste, u namenskoj celini 55, zastupljene su sa 0,0% od ukupne zapremine g. j. Jedina lišćarska vrsta je otl sa ukupnom zapreminom od 219,1m3 ili 0,0%, zapreminskim prirastom od 3,6m3 ili 0,0%, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta iznosi 1,6%.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Četinarske vrste, u namenskoj celini 55, zastupljene su sa 1,3% (7433,9m3) od ukupne zapremine g. j. Najzastupljenija četinarska vrsta je crni bor sa ukupnom zapreminom od 5549,4m3 ili 1,0%. Od ostalih četinarskih vrsta prisutni su: smrča sa zapreminom od 1808,9m3 ili 0,3% i omorika sa zapreminom od 75,5m3 ili 0,0%.

Namenska celina 56 - Specijalni rezervat prirode II stepena učestvuje 1,4% (7811,5m3) u zapremini i 0,8% (132,3m3) u zapreminskom prirastu gazdinske jedinice.

Lišćarske vrste, u namenskoj celini 56, zastupljene su sa 1,4% (7723,2m3) od ukupne zapremine g. j. Najzastupljenija lišćarska vrsta je bukva sa ukupnom zapreminom od 7627,7m3 ili 1,3%, zapreminskim prirastom od 129,1m3 ili 0,8%, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta iznosi 1,7%. Od ostalih lišćarskih vrsta prisutan je otl sa zapreminom od 95,4 m3 ili 0,0%.

Četinarske vrste, i to samo crni bor, u namenskoj celini 56, zastupljene su sa 0,0% (88,3m3) od ukupne zapremine, zapreminskim prirastom od 1,8m3 ili 0,0%, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta iznosi 2,0%.

Namenska celina 82 – Predeo izuzetnih odlika – II stepen zaštite učestvuje 3,6% (20738,7m3) u zapremini i 3,9% (625,9m3) u zapreminskom prirastu gazdinske jedinice.

Lišćarske vrste, u namenskoj celini 82, zastupljene su sa 2,7% (15389,0m3) od ukupne zapremine g. j. Najzastupljenija lišćarska vrsta je bukva sa ukupnom zapreminom od 15363,1m3 ili 2,7%, zapreminskim prirastom od 431,7m3 ili 2,7%, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta iznosi 2,8%. Od ostalih lišćarskih vrsta prisutn je samo javor sa zapreminom od 25,8m3 ili 0,0%.

Četinarske vrste, u namenskoj celini 82, zastupljene su sa 0,9% (5349,7m3) od ukupne zapremine g. j. Najzastupljenija četinarska vrsta je smrča sa ukupnom zapreminom od 5278,3m3 ili 0,9%, zapreminskim prirastom od 191,1m3 ili 1,2%, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta iznosi 3,6%. Od ostalih četinarskih vrsta prisutna je samo jela sa zapreminom od 71,5m3 ili 0,0%.

Namenska celina 84 – Spomenik prirode II – stepen zaštite učestvuje 1,7% (9617,4m3) u zapremini i 1,2% (194,4m3) u zapreminskom prirastu gazdinske jedinice.

Lišćarske vrste, u namenskoj celini 84, zastupljene su sa 1,6% (9112,7m3) od ukupne zapremine g. j. Najzastupljenija i jedina lišćarska vrsta je bukva sa ukupnom zapreminom od 9112,7m3 ili 1,6%, zapreminskim prirastom od 178,2 m3 ili 1,1%, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta iznosi 2,0%.

Četinarske vrste, u namenskoj celini 84, zastupljene su sa 0,1% (504,8m3) od ukupne zapremine g. j. Najzastupljenija četinarska vrsta je jela sa ukupnom zapreminom od 417,1m3 ili 0,1%, zapreminskim prirastom od 12,2m3 ili 0,1%, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta iznosi 2,9%. Od ostalih četinarskih vrsta prisutna je samo smrča sa zapreminom od 87,7m3 ili 0,0%.

Ako posmatramo rekapitulaciju za gazdinsku jedinicu dolazimo do zaključka da su četinarske vrste zastupljene sa 387808,5m3 odnosno 68,0% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Treba reći da je smrča najzastupljenija vrsta sa ukupnom zapreminom 191060,2m3 odnosno 33,5%. Sledi jela sa zapreminom od 163309,1m3 odnosno 28,6%.

Lišćarske vrste u ovoj gazdinskoj jedinici zastupljene su sa 182330,7m3 odnosno 32,0% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Bukva je najzastupljenija lišćarska vrsta sa ukupnom zapreminom 178433,0m3 odnosno 31,3%.

5.6. Stanje sastojina po debljinskoj strukturi

Stanje po debljinskoj strukturi prikazaćemo posebno za svaku gazdinsku klasu za gazdinsku jedinicu "Jadovnik - Derventa":

Z A P R E M I N A P O D E B L J I N S K I M R A Z R E D I M Površina Svega

do 10 cm 11 do 20 21 do 30 31 do 40 41 do 50 51 do 60 61 do 70 71 do 80 81 do 90 iznad 90

Zap. prirast

Gazdinska klasa

ha m3 I II III IV V VI VII VIII IX m3

10103611 8.55 350.7 350.7 6.3 10175321 2.13 10307321 2.20 10351421 81.04 20296.9 1742.0 3642.9 6388.0 4956.9 2874.2 428.4 264.5 465.8 10352421 39.54 10809.3 756.3 1401.7 2410.9 3258.2 2368.9 473.8 139.5 244.0 10357462 58.77 19850.8 1342.3 2869.4 4333.5 5872.8 4273.5 1159.3 452.5 10358421 3.05 889.0 60.6 186.0 402.7 171.5 68.3 20.5 10360421 135.15 28244.1 42.6 5357.1 12988.0 7565.3 1916.1 270.2 104.7 710.2 10361421 11.61 2694.4 357.2 694.1 712.5 223.9 706.5 73.0

Mihaila Pupina 113

Beograd




Zap. prirast

Gazdinska klasa


10362421 49.69 2282.5 2282.5 39.6 10363471 77.53 27048.7 1975.0 4749.2 7505.4 6134.6 3825.1 2130.1 729.3 639.3 10381421 1.98 275.2 14.1 17.6 125.8 117.7 11.9 10382421 8.08 2105.3 174.1 1002.0 829.7 99.6 86.0 10393462 11.33 3926.3 282.6 862.8 1565.9 877.6 337.4 96.3 10395471 361.45 141935.6 11110.4 25520.3 43591.4 39897.3 17072.6 4261.0 352.5 130.2 3681.0 10397472 204.99 77199.2 6236.0 17299.8 29782.3 18482.0 5330.0 69.1 2151.7 10401611 177.55 23285.4 5987.9 7958.9 6571.1 2355.8 411.7 948.1 10403472 178.21 56272.7 5421.7 13063.8 19969.4 13492.1 3580.6 745.1 1724.3 10404471 41.90 10300.7 652.7 1841.6 3868.1 2780.9 980.3 177.1 318.5 10405471 140.19 53876.0 4293.0 9245.3 16913.8 17976.3 4362.5 876.6 208.4 1477.1 10407611 2.13 106.5 106.5 1.9 10470421 2.84 507.1 181.7 280.0 45.3 21.9 10470471 2.65 592.6 269.1 262.9 60.5 24.2 10470611 62.59 8672.7 5750.3 2760.3 162.1 411.3 10471611 65.64 11355.2 3254.8 4487.6 2658.7 793.0 161.1 470.2 10475611 2.90 581.2 214.3 333.5 33.4 34.8 10476421 16.90 1963.3 1150.7 812.5 114.1 10476611 18.96 5013.1 540.8 2369.7 1796.3 306.3 195.3 10477421 3.75 472.60 367.90 104.70 29.07 10477611 27.71 4531.8 997.4 3242.6 291.7 206.1 10478611 33.96 8879.9 1525.8 4391.8 2744.9 217.5 365.6

NC 10 1834.97 524318.7 2782.3 60015.9 122389.0 160329.0 119930.1 46623.0 10425.1 1694.2 130.2 15020.7 26266421 2.03

NC 26 2.03 55385511 76.34 5760.5 5760.5 105.2 55407611 27.83 1892.4 1892.4 35.8

NC 55 104.17 7652.9 7652.9 141.0 56267241 112.42 56362421 197.89 7811.5 7811.5 132.3

NC 56 310.31 7811.5 7811.5 132.3 66267241 12.49

NC 66 12.49 82360421 80.21 13610.0 54.0 5931.9 5791.3 1529.6 208.7 94.5 382.4 82361421 15.35 2313.3 7.3 921.0 634.7 570.3 180.0 73.5 82362421 3.86 193.0 193.0 3.4 82401611 30.90 3863.0 510.5 1501.5 1529.8 321.2 152.4 82407611 16.76 759.4 759.4 14.2

NC 82 147.08 20738.7 1013.7 7363.4 7927.5 3629.7 709.9 94.5 625.9 83266421 0.69

NC 83 0.69 84175321 1.73 84266421 18.87 84351421 10.18 3134.1 103.5 586.5 910.4 1055.1 307.9 170.8 62.9 84352421 2.80 748.5 34.2 135.7 293.3 231.5 53.9 16.3

Mihaila Pupina 113

Beograd




Zap. prirast

Gazdinska klasa


84357462 9.60 2980.6 196.7 833.0 1187.1 680.5 83.3 67.6 84362421 53.33 2666.5 2666.5 43.7 84470421 0.74 87.7 36.0 51.7 4.0

NC 84 97.25 9617.4 2666.5 370.3 1606.9 2390.8 1967.1 445.1 170.8 194.4

Ukupno GJ 2508.99 570139.2 21927.0 67749.5 131923.4 166349.4 122607.1 47162.7 10595.8 1694.2 130.2 16114.3

Najzastupljeniji je debljinski stepen je III (31cm do 40cm) sa učešćem od 166349,4m3 ili 29,2 %.

Slede debljinski stepeni: II (21cm do 30cm) sa učešćem od 23,1%, IV (41cm do 50cm) sa učešćem od 21,5%, I (11cm do 20cm) sa učešćem od 11,9%, V (51cm do 60cm) sa učešćem od 8,3%, O (do 10cm) sa učešćem od 3,8%, VI (61cm do 70cm) sa učešćem od 1,8 VII (71cm do 80cm) saučešćem od 0,3% i VIII (iznad 90cm) sa učešćem od 0,1%.

Zapremina po debljinskim kategorijama (po Bioleju):

Zapremina po debljinskim kategorijama (m3)

Σ G.J. % do 30 cm % 31 - 50 cm % > 51 cm %

570139.2 100.0 221599.9 38.9 288956.5 50.6 59582.8 10.5

Za gazdinsku jedinicu "Jadovnik - Derventa" možemo konstatovati sledeće:

- tanak materijal (do 30 cm) zastupljen je sa 221599,9m3 ili 38,9% - srednje jak materijal (od 31 - 50 cm) zastupljen je sa 288956,5m3 ili 50,6% - jak materijal (iznad 50 cm) zastupljen je sa 59582,8m3 ili 10,5%

Na osnovu prikaza stanja zapremine po stepenima Bioleja može se zaključiti da je veći deo drvne zapremine, ove gazdinske jedinice, skoncentrisan u srednje debelom i tankom materijalu (89,5%), tako da se više pažnje mora posvetiti sprovoñenju grupimično - prebirnih seča koje će imati karakter nege (prorede) , a u nekim sastojinama, seče će imati karakter obnavljanja sastojina.

5.7. Stanje sastojina po starosti

Prikazaćemo tabelarno stanje sastojina po starosti za jednodobne sastojine, kod kojih se zrelost za seču odreñuje na osnovu istih. Širina dobnih razreda utvrñena je Pravilnikom o načinu i sadržini posebnih osnova u odnosu na visinu ophodnje (trajanje proizvodnog procesa), a u konkretnom slučaju širina dobnih razreda iznosi:

- 20 godina - kod visokih sastojina čija je ophodnja 120 godina - 20 godina - kod veštački podignutih sastojina (kod vrsta drveća koja se nalaze na svom staništu) - 10 godina - kod izdanačkih sastojina, kod veštački podignutih sastojina koje nisu na svom staništu

Devastiranim sastojinama nije odreñivana starost, jer kod njih starost nema uticaja na odreñivanje zrelosti za seču tj. visinu ophodnje.

Starosna struktura za gazdinsku jedinicu "Jadovnik - Derventa" biće prikazana sledećom tabelom:

DOBNI RAZREDI

I gazdinska klasa p v zv

svega slabo obr.

dobro obr.

II III IV V VI VII VIII IX

NAMENSKA CELINA 10 Visoke sastojine - širina dobnog razreda 20 godina

p 81.04 55.04 26.00

v 20296.9 13837.8 6459.1

10351421 zv 465.8 327.8 138.1

p 1.98 1.98

Mihaila Pupina 113

Beograd


DOBNI RAZREDI


svega slabo obr.

dobro obr.


v 275.2 275.2

10381421 zv 11.9 11.9

p 8.08 8.08

v 2105.3 2105.3

10382421 zv 86.0 86.0

85.6 27.3 10.5 0.9 24.1 22.8

6270.3 153.0 2151.9 3965.3

10401611 270.6 5.8 108.4 156.4

p 176.73 27.29 10.47 0.94 32.19 77.86 27.98

v 28947.7 153.0 4257.3 17803.1 6734.3

ukupno zv 834.4 5.8 194.4 484.2 149.9

Izdanačke sastojine - širina dobnog razreda 10 godina

p 2.13 2.13

v

10175321 zv

p 2.20 2.20

v

10307321 zv

p 135.15 63.21 36.91 35.03

v 28244.1 12432.0 8497.1 7315.0

10360421 zv 710.2 327.1 208.0 175.1

p 11.61 11.61

v 2694.4 2694.4

10361421 zv 73.0 73.0

p 151.09 4.33 63.21 36.91 46.64

v 30938.4 12432.0 8497.1 10009.3

ukupno zv 783.2 327.1 208.0 248.1

Veštački podignute sastojine - širina dobnog razreda 20 godina

p 2.65 2.65

v 592.6 592.6

10470471 zv 24.2 24.2

p 62.59 62.59

v 8672.7 8672.7

10470611 zv 411.3 411.3

p 65.64 34.73 30.91

v 11355.2 5282.6 6072.6

10471611 zv 470.2 233.6 236.6

p 130.88 97.32 33.56

v 20620.5 13955.3 6665.2

ukupno zv 905.7 644.9 260.7


p 2.84 1.72 1.12

v 507.1 184.3 322.7

10470421 zv 21.9 9.2 12.7

p 2.90 2.90

v 581.2 581.2

10475611 zv 34.8 34.8

p 16.90 1.94 14.96

v 1963.3 100.6 1862.7

Mihaila Pupina 113

Beograd


DOBNI RAZREDI


svega slabo obr.

dobro obr.


10476421 zv 114.1 6.9 107.2

p 18.96 17.93 1.03

v 5013.1 4773.4 239.7

10476611 zv 195.3 186.8 8.5

p 3.28 3.28

v 417.0 417.0

10477421 zv 25.7 25.7

p 27.71 27.71

v 4531.8 4531.8

10477611 zv 206.1 206.1

p 0.47 0.47

v 55.6 55.6

10478421 zv 3.4 3.4

p 33.96 33.96

v 8879.9 8879.9

10478611 zv 365.6 365.6

p 107.02 5.69 47.29 53.01 1.03

v 21948.9 573.2 7160.0 13976.1 239.7

ukupno zv 966.9 36.0 357.3 565.1 8.5 NAMENSKA CELINA 82


p 80.21 16.18 64.03

v 13610.0 2840.5 10769.5

82360421 zv 382.4 78.7 303.7

p 15.35 15.35

v 2313.3 2313.3

82361421 zv 73.5 73.5

p 95.56 16.18 79.38

v 15923.3 2840.5 13082.8

ukupno zv 455.9 78.7 377.2 NAMENSKA CELINA 84 Visoke sastojine - širina dobnog razreda 20 godina

p 10.18 10.18

v 3134.1 3134.1

84351421 zv 62.9 62.9

p 10.18 10.18

v 3134.1 3134.1

ukupno zv 62.9 62.9


p 1.73 1.73

v

84175321 zv

p 1.73 1.73

v

ukupno zv


p 0.74 0.74

v 87.7 87.7

84470421 zv 4.0 4.0

Mihaila Pupina 113

Beograd


DOBNI RAZREDI


svega slabo obr.

dobro obr.


p 0.74 0.74

v 87.7 87.7

ukupno zv 4.0 4.0

Namenska celina 10

U visokim sastojinama bukve gazdinska klasa (10.351.421) zastupljeni su IV dobni razred (55,04ha) i V dobni razred (26,00ha). Konstatovano je učešće srednjodobnih i dozrevajućih sastojina, tako da je planirana samo nega.

Kod visokih sastojina crnog bora ( 10.381.421,10.382.421) i smrče (10.401.611) sastojine se nalaze u III,IV,V,II i I dobnom razredu (srednjodobne sastojine) sa nedostatkom zrelih sastojina.

Kod izdanačkih sastojina bukve (10.360.421,10361.421) šume su skoncentrisane u VII,VIII i IX dobnom razredu, dozrevajuće i zrele sastojine sa nedostatkom mladih sastojina. Zbog takvog stanja planirana je konverzija na 59,22ha.

Kod veštački podignutih sastojina, vrste na svom staništu (10.470.471,10.470.611,10.471.611) nalaze se u III,IV i V. Kod ostalih VPS vrste koje nisu na svom staništu sastojine se nalaze u III,IV,V i VI dobnom razredu.

Namenska celina 82

U namenskoj celini prisutne su samo izdanačke sastojine (82.360.421, 82.361.421), a one se nalaze samo u VI i VII dobnom razredu, sa planiranim merama nege.

Namenska celina 84

Visoke sastojine (84.351.421) nalaze se samo u V dobnom razredu.

Izdanačke sastojine (84.175.321) nalaze se samo u II dobnom razredu.

Veštački podignute sastojine, vrste koje nisu na svom staništu, (84.470.421) nalaze se samo u III dobnom razredu.

5.8. Stanje vešta čki podignutih sastojina

Stanje veštački podignutih sastojina za gazdinsku jedinicu "Jadovnik - Derventa"prikazano je sledećom tabelama:


Zv/V%

Veštački podignute sastojine starosti preko 20 godina 10470421 2.84 1.2 507.1 1.2 178.6 21.9 1.2 7.7 4.3 10470471 2.65 1.1 592.6 1.4 223.6 24.2 1.3 9.1 4.1 10470611 62.59 26.2 8672.7 20.3 138.6 411.3 21.9 6.6 4.7 10471611 65.64 27.5 11355.2 26.6 173.0 470.2 25.1 7.2 4.1 10475611 2.90 1.2 581.2 1.4 200.4 34.8 1.9 12.0 6.0 10476421 16.90 7.1 1963.3 4.6 116.2 114.1 6.1 6.7 5.8 10476611 18.96 7.9 5013.1 11.8 264.4 195.3 10.4 10.3 3.9 10477421 3.75 1.6 472.6 1.1 126.0 29.1 1.5 7.8 6.2 10477611 27.71 11.6 4531.8 10.6 163.5 206.1 11.0 7.4 4.5 10478611 33.96 14.2 8879.9 20.8 261.5 365.6 19.5 10.8 4.1

NC 10 237.90 99.7 42569.4 99.8 178.9 1872.6 99.8 7.9 4.4 84470421 0.74 0.3 87.7 0.2 118.5 4.0 0.2 5.4 4.6

NC 84 0.74 0.3 87.7 0.2 118.5 4.0 0.2 5.4 4.6 Ukupno VPS preko 20 god 238.64 100.0 42657.1 100.0 178.8 1876.6 100.0 7.9 4.4 Ukupno VPS GJ 238.64 100.0 42657.1 100.0 178.8 1876.6 100.0 7.9 4.4

Mihaila Pupina 113

Beograd


Ukupna površina veštački podignutih sastojina iznosi 238,64ha, što čini 9,5% obrasle površine gazdinske jedinice. Sve površine veštački podignutih sastojina su veće starosti od 20 godina, nema sastojina mlañih od 20godina (šumskih kultura). Vps na nivou gazdinske jedinice su sa prosečnom zapreminom od 178,8m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 7,9m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 4,4%.

Vps koje pripadaju namenskoj celini 10, su sa prosečnom zapreminom od 178,9m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 7,9m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 4,4%. Vps koje pripadaju namenskoj celini 84, imaju prosečnu zapreminu od 118,5 m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 5,4 m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 4,5%.

Veštački podignute sastojine, u gazdinskoj jedinici "Jadovnik - Derventa", uglavnom su dobrog zdrastvenog stanja i u narednom periodu treba ih stabilizovati i prevesti u odrasle kvalitetne sastojine.

5.9. Zdravstveno stanje sastojina i ugroženosti od štetnih uticaja

Prilikom prikupljanja terenskih podataka za izradu ove osnove gazdovanja konstatovano je da su sastojine visokog porekla dobrog zdravstvenog stanja, što znači da štete od entomoloških i fitopatoloških uzročnika nisu evidentirane u većem obimu.

Na osnovu opšteg uvida na najvećem delu površine ono je dobro ili zadovoljavajuće. Na manjim površinama zapaža se pojava oboljenja kod smrče i jele, ali ona ne utiče na generalno opredelenje o dobrom zdravstvenom stanju ove jedinice. Na pojedinim starim stablima i leževini, zabeležena je pojava gljiva prouzrokovača truleži drveta. Neke od ovih gljiva, kao napr. Fomes ssp. i Ungulina ssp. naseljavaju i živa stabla. Ove gljive u početku prouzrokuju prozuklost, a kasnije se pojavljuje trulež. Meñutim, ova pojava nije zabrinjavajuća jer se radi o pojedinačnim slučajevima.

Kod bora (vps sastojine), javlja se crvenilo četina, ali ne u intenzitetu koje predstavlja opasnost po te sastojine.

Pored svega, potrebno je permanentno pratiti zdravstveno stanje i ako doñe do negativnih uticaja, potrebno je blagovremeno izvršiti adekvatne preventivne mere, a u krajnjem slučaju i neke druge mere borbe protiv štetnih uticaja (hemijske i biološke mere zaštite i suzbijanje fitopatoloških i entomoloških oboljenja).

Zdravstveno stanje je važan podatak u sprovoñenju svih mera zaštite šuma, a meñu najvažnijim merama spada i zaštita šuma od požara. U zavisnosti od stepena ugroženosti od požara, šume i šumsko zemljište prema dr. M. Vasiću, razvrstane su u šest kategorija:

prvi stepen: sastojine i kulture borova i ariša drugi stepen: sastojine i kulture smrče, jele i drugih četinara treći stepen: mešovite sastojine i kulture četinara i lišćara četvrti stepen: sastojine hrasta i graba peti stepen: sastojine bukve i drugih lišćara šesti stepen: šikare, šibljaci i neobrasle površine

Rukovodeći se napred iznetim kriterijumom formirana je sledeća tabela:

Površina Stepen ugroženosti

ha %

I 190.58 5.3

II 772.82 21.3

III 703.82 19.4

IV 6.06 0.2

V 689.2 19.0

VI 1263.63 34.8

Ukupno: 3626.11 100.0

Na osnovu sagledanih podataka može se konstatovati da je ova gazdinska jedinica najviše zastupljena u II stepenu (21,3%) ugroženosti od požara, što znači da su ove šume srednje ugrožene od požara, s obzirom da su to visoke sastojine smrče i jele (nisu veštačke kulture jedne vrste četinara-monokulture), ali se mere zaštite šuma od požara moraju sprovoditi.

Mihaila Pupina 113

Beograd


5.10. Stanje neobraslih površina

Prema iskazu površina stanje neobraslih površina je sledeće:

Šumsko zemljište 886.51ha Neplodno zemljište 163.33ha Zemljište za ostale svrhe 67.28ha Zauzeće - Ukupno GJ 1117.12ha

U šumsko zemljište ubrajamo: zemljište pogodno za pošumljavanje, zemljište srednje pogodno za pošumljavanje, progale i dr.

U neplodno zemljište svrstani su kamenjari, jaruge, kanali, putevi i dr.

U zemljište za ostale svrhe svrstane su površine oko objekata u šumi (zgrade sa okućnicom), površine (proplanci) unutar šumskog kompleksa koje su male površine, a mogu poslužiti za ishranu divljači i stvaranja raznovrsnog ambijenta u šumi ili ako se nalaze pored puteva mogu biti privremena šumska stovarišta ili radilišta kod prigodnog načina seče i izrade šumskih sortimenata. Takoñe u zemljište za ostale svrhe svrstane su i enklave državnog poseda okružene privatnim posedom, a male su površine te se njima ne može rentabilno organizovati šumska proizvodnja. Ove površine se mogu koristiti prilikom zamene površina prema ZOŠ - a (član 98) i prilikom vraćanja oduzetog zemljišta.

5.11. Stanje šumskih saobra ćajnica

Otvorenost šuma šumskim i javnim saobraćajnicama je bitan preduslov intenzivnom gazdovanju šumama i šumskim područjima, odnosno realizaciji planiranih šumsko uzgojnih radova u okviru odreñenog šumskog kompleksa. Da bi se sagledala i ocenila razvijenost mreže komunikacija neophodno je analizirati:

Spoljašnju otvorenost i vezu šumskog kompleksa sa prerañivačkim i potrošačkim centrima, kao i dostupnost šumskom kompleksu kako bi se sprovele planirane mere za ostvarivanje planova gazdovanja.

Unutrašnja otvorenost šuma predstavlja osnovni preduslov za optimalno gazdovanje. Od pristupačnosti šuma zavisi i obim primene savremene mehanizacije u gazdovanju šumama.

Dužina Naziv putnog pravca-odeljenja koja otvara Opšte stanje-ocena

m

Kaćevo-Karaula (38,47,48,49,57,58,59,63,78) Uporebljiv-srednje stanje 11300.0

Ukupno javni kamionski put sa kolovoznom konstrukcijom 11300.0

Karaula-Ivlje (76,77,78) Upotrebljiv-dobro stanje 1980.0

Javor-Studenac (32,33,35,36,37,53) Uputrebljiv-dobro stanje 3270.0

Kaćevo-Javor (32,37,38,48) Uputrebljiv-dobro stanje 3100.0

Ivlje-Kozomor (75,76) Upotrebljiv-srednje stanje 1600.0

Put ka selu Svičevići (58,59,63) Upotrebljiv-dobro stanje 2000.0

Ukupno kamionski put sa kolovoznom konstrukcijom 11950.0

Studenac-Svičevske kose (54,55,60,61,64,65) Upotrebljiv (1700m tvrdi)-srednje stanje 4600.0

Karaula- Česte (72,73) Upotrebljiv-srednje stanje 3630.0

Karaula-Ćetanica (78,79,80,81,82,83,84,85) Delimično upotrebljiv-loše stanje 5000.0

Javor-Crvena stena (28,31,32) Delimično upotrebljiv-loše stanje 1660.0

Ogoreljača-Sastavci (29,30,31,32,33) Upotrebljiv-srednje stanje 1830.0

Kašan-Derventa (53,54,55,56,57,58,59,61,62,64) Upotrebljiv-srednje stanje 3260.0

Mihaila Pupina 113

Beograd


Dužina Naziv putnog pravca-odeljenja koja otvara Opšte stanje-ocena

m

Kaćevo-Sladanja (42,44) Upotrebljiv-srednje stanje 1270.0

Svičevići-Duboki potok (57,58,59,62,63) Upotrebljiv (800m tvrdi)-srednje stanje 2250.0

Svičevske kose-Kozomor (65,66,67,68) Upotrebljiv-srednje stanje 2100.0

Ukupno kamionski put bez kolovozne konstrukcije 25600.0

Ukupna dužina putne mreže u GJ 48850.0

Ukupna dužina puteva koji prolaze kroz šumski kompleks ili pored njega iznose: 48,85km, a prosečna otvorenost gazdinska jedinice iznosi: 13,47m/ha. S obzirom da se u okviru gazdinske jedinice nalazi velika površina pašnjaka i livada (1117,12ha neobraslog zemljišta) u velikom kompleksu. Na osnovu ukupne površine, otvorenost se čini nedovoljna, ali ona predstavlja zadovoljavajuću otvorenost, u odnosu na obraslu površinu gazdinske jedinice (19,47m/ha).

Putni pravac Kaćevo – Karaula je glavni javni tvrdi put, koji u ovom potezu prolazi kroz gazdinsku jedinicu. On je deo javnog puta koji povezuje dolinu reke Lim sa mestom Sjenica. Ovaj put kroz gazdinsku jedinicu prolazi ili je tangira u dužini od oko 11,3km, a otvara sledeća odeljenja 38,47,48,49,57,58,59,63,78.

Ostali putni pravci su podeljeni na puteve sa kolovoznom konstrukcijom (tvrdi kamionski putevi) i putevi bez kolovozne konstrukcije (meki kamionski putevi). Putevi sa kolovoznom konstrukcijom su evidentirani na 11,95km, svi su upotrbljivi i u dobrom su stanju. Putevi bez kolovozne konstrukcije evidentirani su na 25,60km, svi su upotrebljivi,a kvalitativno su u srednjem stanju.

5.12. Fond i stanje divlja či - uslovi i mogu ćnost za razvoj

Lovište “Zlatar- Jadovnik- Dubočica” se nalazi u Zapadnoj Srbiji i pruža se u pravcu sever- jug na masivu planine Zlatar, Jadovnik i severnih ogranaka Ozrena. Nalazi se u blizini magistralnog puta Užice- Nova Varoš- Prijepolje. Ustanovljeni je 1995.godine.

U geografskom pogledu /u odnosu na geografske koordinate/, Lovište “Zlatar-Jadovnik-Dubočica” zauzima sledeći položaj:

19° 43′ - 19° 53′ istočne geografske dužine 43° 11′ - 43° 27′ severne geografske širine

Gazdinska jedinica „Jadovnik – Derventa“ nalazi se u sastavu ovog lovišta.

Lovište je ustanovljeno na osnovu člana 18. Stav 1. Zakona o lovstvu („ službeni glasnik RS“, br.39/93), ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede je doneo rešenje o ustanovljenju lovišta „ Zlatar – Jadovnik – Dubočica“ pod brojem 324-02-00423/6-95-06, od 05. Juna 1995. godine ( Službeni glasnik RS, br. 29/95).

Lovište „Zlatar – Jadovnik – Dubočica“ je ustanovljeno na površinama zemljišta, šuma i voda teritorije opštine Nova Varoš ( 3250,0 ha ) i opštine Prijepolje (21900,0 ha ) u ukupnoj površini od 25150,0 ha. Lovna površina iznosi 23387,0 ha ( 93,1 %), nelovna površina iznosi 1763,0 ha (6,9 %). Na šume i šumsko zemljište otpada 12911,0 ha (51,4 %), pašnjaci i livade zauzimaju 8776,.0 ha (35,0 %), obradivo zemljište zauzima 1700,0 ha (6,8 %), neobradivo zemljište zauzima 1713,0 ( 6,8 %).

Lovištem na većem delu gazdinske jedinice gazduje JP „ Srbijašume“ – Beograd preko ŠG „ Prijepolje“ iz Prijepolja, na osnovu Lovne osnove „ Zlatar – Jadovnik – Dubočica “ za period od 1.4.2011. do 31.3.2021. godine.

Lovne površine su delovi lovišta na kojima divljač ima prirodne uslove za opstanak i reprodukciju, na kojima se gaji, štiti i koristi. Prema strukturi površina nevedenoj u prethodnoj tabeli, lovna površina Lovišta "Zlatar-Jadovnik-Dubočica" obuhvata 23.378 ha, odnosno 93,1% od ukupne površine lovišta. Lovna površina se deli na lovno-produktivnu i lovno-neproduktivnu. U lovno - produktivne površine ubrajaju se šume i šumsko zemljište, livade i pašnjaci. U lovno -neproduktivne površine ubrajaju se površne na kojima je prisustvo divljači nepoželjno ili štetno i na ovim površinama divljač se štiti i koristi, ali se ne gaji. U ove površine ubrajaju se šumski rasadnici, neograñeni voćnjaci, bašte oko kuća i naselja, ribnjaci, tereni izloženi poplavama.

Nelovne površine su oni delovi lovišta na kojima divljač nema uslove za opstanak i reprodukciju, ili se zbog odreñenih specifičnosti na tim površinama ne može gazdovati populacijama divljači. Nelovna površina obuhvata 1763,0 ha, odnosno 6,9% od ukupne površine lovišta.

Od ukupne površine Lovišta “Zlatar-Jadovnik-Dubočica”, u privatnom posedu je približno 55,0 %, a u državnom posedu približno 45,0 % (državne šume). Lovište “ Zlatar-Jadovnik-Dubočica”, pripada dinarskom planinskom sistemu. U reljefu se ističu prostrane visoravni i zatalasane površine s kojih se dižu planine

srednje visine, a zatim duboke rečne doline različite orjentacije, koje su razdvojile pojedine planine i visoravni. Nagib terena na teritoriji lovišta je većim delom strm, dok se pojedini delovi lovišta nalaze na vrlo strmim pa čak i vrletnim terenima. Manji deo lovišta zauzimaju tereni sa blagim nagibom.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Glavni vodotok , odnosno sliv u lovištu je reka Mileševka koje se kod prijepolja uliva u Lim. Svi vodotoci u ovom delu pripadaju slivu reke Lim. Za hidrografiju lovišta značajni su i sledeći vodotoci: Meñanska reka, Mala reka, Zebuña, Sopotnička reka, Mrčkovačka reka, Dubočica, Zlatarska reka i Lim, kao zapadna granica lovišta. Svi navedeni potoci i reke ulivaju se u reku Lim. Na delu lovišta gde su zastupljeni krečnjaci lovište je bezvodno u većem delu godine, a na delu gde su prisutni škriljci i peščari, vodeni tokovi su prisutni tokom cele godine. U lovištu ima dosta izvora pitke vode tokom cele godine.

U lovištu (odnosno gazdinskoj jedinici) postoje čeke za osmatranje, kao i hranilišta za divljač.

U lovištu gajene divljači su:srna, divlja svinja i zec, a pored ovih gajenih postoje i sledeće lovostajem zaštićene divljači: vuk, lisica, divlja mačka, kuna zlatica, jazavac, šumska štuka, divlji golub, jastreb kokošar, idr. Strogo zaštićene vrste su: mrki medved, vidra, lasica, jastrebovi, sove.

Srna: nalazi se u III bonitetu, lovno produktivna površina iznosi 7000,0ha, optimalna brojnost je 280kom, ekonomski kapacitet je 364kom,a brojno stanje na 31.03.2017. iznosilo je 130kom.

Divlja svinja: nalazi se u II bonitetu, lovno produktivna površina iznosi 16000,0ha, optimalna brojnost je 112kom, ekonomski kapacitet je 156kom,a brojno stanje na 31.03.2017. iznosilo je 100kom.

Zec: nalazi se u III bonitetu, lovno produktivna površina iznosi 4200,0ha, optimalna brojnost je 294kom, ekonomski kapacitet je 514kom,a brojno stanje na 31.03.2017. iznosilo je 200kom.

5.13. Stanje zašti ćenih delova prirode

Odredbom člana 9. i člana 102. Zakona o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", broj 36/2009, 88/2010 , 91/2010i 14/2016), i člana 33. i 34. Zakona o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 135/04), odreñeno je da organizacija za zaštitu prirode, tj. Zavod za zaštitu prirode Srbije utvrñuje uslove zaštite i daje podatke o zaštićenim prirodnim dobrima u postupku izrade prostornih i drugih planova, odnosno osnova (šumskih, vodoprivrednih, lovnih, ribolovnih i dr.) i druge investiciono - tehničke dokumentacije.

Nakon uvida u Centralni registar zaštićenih prirodnih dobara Srbije koji vodi Zavod utvrñeno je da se na području GJ "Jadovnik - Derventa" nalaze sledeći zaštićeni delovi prirode:

• Predeo izuzetnih odlika “Ozren – Jadovnik” (uredba o proglašenju, odluka 05 br. 110-1129/2014) sa režimima zaštite drugog (II) i trećeg (III) stepene, predeo formiran na osnovu lepote predela i raznovrsnosti biljnih vrsta, zbog zaštite biodiverziteta.

• Specijalni rezervat prirode “Klisura reke Mileševke” ( uredba o proglašenju, odluka 05 br. 110-8916/2014-2) sa režimima zaštite prvog (I) i drugog (II) stepena. Prirodno nalazište izuzetno vredne i retke vrste Pančićeve omorike na mestu „Ravništa“, a obuhvata odeljenja 50, 51 i 52 .

• Spomenik prirode “Slapovi Sopotnice” (uredba o proglašenju, odluka 05 br. 353-6880/2005-1) sa režimom zaštite drugog (II) i trećeg stepena (III). Područje izvorišta reke Sopotnice, u dolini Lima ispod planine Jadovnik, stavlja se pod zaštitu. Stavlja se pod zaštitu radi očuvanja morfo-hidroloških vrednosti predstavljenih sa četiri kraška vrela, više izvora i sedam bigrenih terasa preko kojih otiču vrelski vodotoci gradeći živopisne vodopade i slapove, a nalaze se u 27 i 28 odeljenju.

5. 14. Opšti osvrt na zate čeno stanje šuma

Na osnovu zatečenog stanja šuma i šumskog zemljišta može da se konstatuje sledeće:

Prema nameni, sve šume ove gazdinske jedinice svrstane su u nekoliko namenskih celina: 10 - poizvodnja tehničkog drveta; 26 - zaštita zemljišta od erozije; 55 - specijalni rezervat prirode I stepen; 56 - specijalni rezervat prirode II stepene; 66 - stalna zaštita šuma (izvan gazdinskog tretmana); 82 - predeo izuzetnih odlika-II stepen zaštite; 83 - predeo izuzetnih odlika- III stepen zaštite i 84 - spomenik prirode-II stepen zaštite.

- Ukupna površina gazdinske jedinice iznosi 3626,11ha, što je manja površina u odnosu na predhodno ureñivanje za – 1,03ha. - Obraslo zemljište zauzima 2508,99ha ili 69,2% od ukupne površine gazdinske jedinice. - Neobraslo zemljište (šumsko zemljište, neplodno zemljište, zemljište za ostale svrhe i zaizeće) zauzima površinu od 1117,12ha ili 30,8% od ukupne

površine ove gazdinske jedinice. - Ukupna zapremina gazdinske jedinice iznosi 570139,2m3, a ukupan zapreminski prirast 16114,3m3. - Prosečna zapremina iznosi 227,2m3/ha, a prosečan zapreminski prirast 6,4m3/ha i procenat prirasta 2,8%.

Namenska celina 10 je nosilac zapremine, ujedno i proizvodnje, a nalazi se na površini od 1834,97ha ili 73,1% ukupne obrasle površine gazdinske jedinice. Ukupna zapremina namenske celine 10 je 524318,7m3 ili 92,0% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Ukupan zapreminski prirast namenske celine 10 iznosi 15020,7m3 ili 93,2% od ukupnog zapreminskog prirasta gazdinske jedinice.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Namenska celina 26 nalazi se na 2,03ha ili 0,1% obrasle površine, bez učešća u zapremini.

Namenska celina 55 nalazi se na 104,17ha ili 4,2% obrasle površine, sa zapreminom od 7652,9m3 ili 1,3% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Ukupan zapreminski prirast iznosi 141,0m3 ili 0,9% od ukupnog zapreminskog prirasta gazdinske jedinice.






U gazdinskoj jedinici je formirana 51 gazdinska klasa, a meñu njima su najznačajnije: 10.395.471, 10.397.472, 10.403.472,10.401.611,10.405.471, itd.

U ovoj gazdinskoj jedinici, stanje sastojina po poreklu je na zadovoljavajućem nivou:

Visoke sastojine zastupljene su na 65,1% (1633,03ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ovih sastojina iznosi 288,3m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 7,9m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu iznosi 2,7%.

Izdanačke sastojine zastupljene su na 19,6% (490,82ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ovih sastojina iznosi 115,5m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 2,9m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu iznosi 2,5%.

Veštački podignute sastojine zastupljene su na 9,5% (238,64ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ovih sastojina iznosi 178,8m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 7,9m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu iznosi 4,4%.

Šikare čine 0,9% (21,59ha) obrasle površine gazdinske jedinice.

Šibljaci čine 5,0% (124,91ha) obrasle površine gazdinske jedinice.

I stanje po očuvanosti je zadovoljavajuće:

Očuvane sastojine čine 71,5% (1794,84ha) obrasle površine, prosečna zapremina očuvanih šuma iznosi 296,5m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 8,4 m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 2,8%.

Razreñene sastojine čine 5,2% (131,27ha) obrasle površine, prosečna zapremina razreñenih šuma je 122,4m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 4,7 m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 3,9%.

Devastirane sastojine čine 17,4% (436,38ha) obrasle površine, prosečna zapremina devastiranih šuma je 50,0m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 0,9 m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 1,8%.



Stanje sastojina po mešovitosti je zadovoljavajuće, mešovite sastojine dominiraju. Mešovite sastojine su otpornije na fitopatološka i entomološka oboljenja.

Čiste sastojine čine 43,5% (1090,22ha) površine obraslog zemljišta gazdinske jedinice. Prosečna zapremina čistih sastojina iznosi 129,3m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 3,8m3/ha, a procenat prirasta u zapremini je 2,9%.

Mešovite sastojine čine 50,7% (1272,27ha) površine obraslog zemljišta gazdinske jedinice. Prosečna zapremina mešovitih sastojina iznosi 337,3m3/ha, tekući zapreminski prirast je 9,4m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 2,8%.



Ako posmatramo rekapitulaciju po vrstama drveća, za gazdinsku jedinicu dolazimo do zaključka da su lišćarske vrste zastupljene sa 182330,7m3 odnosno 32,0% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Bukva je najzastupljenija lišćarska vrsta ( druga po zastupljenosti) sa ukupnom zapreminom 178433,0m3 odnosno 31,3%.

Četinarske vrste u ovoj gazdinskoj jedinici zastupljene su sa 387808,5m3 odnosno 68,0% od ukupne zapremine gazdinske jedinice. Smrča je najzastupljenija vrsta na nivou gazdinske jedinice, sa ukupnom zapreminom 191060,2m3 odnosno 33,5%.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Na osnovu prikaza stanja zapremine po stepenima Bioleja može se zaključiti da je veći deo drvne zapremine, ove gazdinske jedinice, skoncentrisan u srednje debelom materijalu (50,6 %), tanak materijal obuhvata (38,9%), a jak materijal obuhvata (10,5%).

Dobna struktura gazdinskih klasa (visoke i izdanačke bukove sastojine) odstupa od normalnog razmera dobnih razreda, a samim tim je i ugrožena trajnost prinosa po površini. Nedostatak mladih sastojina.

Zbog znatnog učešća površina u VIII i IX dobnom razredu u sastojinama izdanačke bukve (GK: 10.360.421 i 10.361.421) u ovom ureñajnom periodu planirana je konverzija.

Na osnovu sagledanih podataka može se konstatovati da je ova gazdinska jedinica najviše zastupljena u II stepenu ugroženosti od požara (preovladavaju visoke mešovite četinarske sastojine prirodnog porekla), što znači da su ove šume srednje ugrožene od požara, mere zaštite šuma od požara moraju se sprovoditi.

Prema iskazu površina stanje neobraslih površina je sledeće:

Šumsko zemljište 886.51 Neplodno zemljište 163.33 Zemljište za ostale svrhe 67.28 Ukupno GJ 1117.12

Velike površine neobraslog zemljišta nalaze se u jednom kompleksu, a čine ga goleti i pašnjaci.

GJ "Jadovnik - Derventa" ulazi u sastav lovišta " Zlatar- Jadovnik- Dubočica " koje se prostire na teritoriji opštine Prijepolje i Nova Varoš, sa kojim gazduje JP“Srbijašume“, ŠG“Prijepolje“.

Ukupna otvorenost gazdinske jedinice, šumskim komunikacijama, iznosi 13,47m/ha.

Mihaila Pupina 113

Beograd


6.0. DOSADAŠNJE GAZDOVANJE

6.1. Uvodne informacije i istorijat gazdovanja

Prvo ureñivanje ovih šuma uradio je Biro za planiranje i projektovanje u šumarstvu – Beograd i to 1957 godine, kada je i izvršena ovakva prostorna podela. Drugo po redu ureñivanje ovih šuma, uradila je samostalna ureñivačka služba šumskog gazdinstva Prijepolje 1967 godine. Treće ureñivanje ovih šuma izvršeno je 1977 godine. Četvrto ureñivanje izvršeno je 1987 godine. Peto po redu ureñivanje uradila je samostalna ureñivačka služba šumskog gazdinstva Prijepolje 1997 godine. Šesto ureñivanje, uradila je u toku leta 2007. god. služba za ureñivanje i planiranje gazdovanja šumama u okviru ŠG „Prijepolje“.

Ovo je sedmo ureñivanje gazdinske jedinice. Terenski podaci su prikupljeni u leto 2016 godine., po jedinstvenoj metodologiji za sve državne šume kojim gazduje JP "Srbijašume" - Beograd, koristeći Kodni priručnik za informacioni sistem o šumama Srbije i isti su mehanografski obrañeni.

6.2. Promena šumskog fonda

6.2.1. Promena šumskog fonda po površini

Promene šumskog fonda po površini prikazane su sledećom tabelom:

Ukupna površina Šuma

Šumske kulture

Šumsko zemljište

Neplodno zemljište

Ostalo zemljište

Tuñe zemljište Zauzeće Godina

ureñivanja ha ha ha ha ha ha ha ha

2007 3627.14 2397.80 18.28 983.74 226.83 0.49 16.38

2016 3626.11 2508.99 886.51 163.33 67.28 8.63

razlika -1.03 111.19 -18.28 -97.23 -63.5 66.79 -7.75

Ukupna površina gazdinske jedinice u odnosu na ureñivanje iz 2007 godine se smanjila za 1,03ha. Prilikom ovog ureñivanja urañena nova katastarska karta, a ukupna površina gazdinske jedinice dobijena je popisom svih katastarskih parcela koje se vode na JP“Srbijašume“, a nalaze se u okviru ove gazdinske jedinice.

Povećanje pod šumom je na račun šumskih kultura koje su prerasle starosnu granicu od 20 godina, kao i prirodna pošumljenost odreñenih površina koje su se vodile kao šumska zemljišta. Razlika izmeñu površina neplodnog zemljišta i zemljišta za ostale svrhe, je rezultat različitog kategorisanja neobraslog zemljišta u odnosu na prošlo ureñivanje.

Mihaila Pupina 113

Beograd


6.2.2. Promena šumskog fonda po zapremini i zapreminskom prirastu

2007 godina 2016

godina

zapremina zapreminski

prirast

Ostvareni prinos

Očekivana zapremina

zapremina

Razlika ostvarene

i očekivana zapremina

Vrsta drveća

m3 m3 m3 m3 m3 m3

bukva 116120.0 41434.0 18296.4 139257.6 178433 39175.4

javor 326.7 312.0 638.7 1342.3 703.6

jasika 204.8 309.0 513.8 962.6 448.8

c.jova 332.1 143.0 475.1 581.9 106.8

breza 128.0 128.0 438.4 310.4

otl 79.0 79.0 412.8 333.8

kitnjak 39.0 39.0 158 119.0

grab 51.4 1.0 52.4 1.7 -50.7

Lišćari 117035.0 42445.0 18296.4 141183.6 182330.7 41147.1

smrča 134234.7 61011.3 11180.9 184065.1 191060.2 6995.1

jela 127632.5 44167.0 11795.3 160004.2 163309.1 3304.9

c.bor 14503.3 7097.0 3458.6 18141.7 19105.4 963.7

b.bor 9542.1 6410.0 562 15390.1 14258.4 -1131.7

omorika 1 14.0 15.0 75.5 60.5

Četinari 285913.6 118699.3 26996.8 377616.1 387808.6 10192.5

Ukupno GJ 402948.6 161144.3 45293.2 518799.7 570139.3 51339.6

Iz uporednog prikaza šumskog fonda iz 2007 i 2016 proizilazi da ukupna zapremina (razlika izneñu očekivane i premerom dobijene zapremine) iznosi 51339,6m3. Navedena razlika je u višku, premerena zapremina je veća od očekivane. Zapremine se razlikuju za 9,0%.

Ukupna zapremina po premeru je veća usled povećanja ukupno obrasle površine za 111,19ha, kao i zbog premera kultura (veštački podignutih sastojina) koje u prethodnom premeru nisu evidentirane po masi.

6.3. Odnos planiranih i ostvarenih radova u dosadaš njem gazdovanju

6.3.1. Dosadašnji radovi na obnovi i gajenju šuma

Uporedni prikaz plana gajenja i izvršenih radova na osnovu dostavljene evidencije prikazan je sledećom tabelom:

Planirano Ostvareno

Vrsta rada ha ha % obnavljanje prebirnim sečama 851.07 1120.51 131.7 pošumljavanje čistina 67.97

Mihaila Pupina 113

Beograd


Planirano Ostvareno

Vrsta rada ha ha % popunjavanje kultura 13.59 Ukupno obnova i podizanje šuma 932.63 1120.51 120.1 čišćenje 64.52 okopavanje i prašenje 135.9 prorede 785.46 979.47 124.7

Ukupno nega šuma 1133.05 1120.51 98.9

Ukupno 2065.68 2241.02 108.5

Iz navedenog uporednog prikaza planiranih i izvršenih radova na gajenju šuma konstatuje se da su planirani radovi izvršeni sa 108,5%. Do ovolike velike realizacije planova na gajenju došlo je usled evidencije slučajnog i vanrednog prinosa po površini, kako u odeljenjima u kojima je planiran glavni prinos, tako i u odeljenjima u kojima je planirana nega.

Radovi na prirodnoj obnovi u raznodobnim šumama (prebirnim sečama) su izvršeni sa 131,7%, velika površina slučajnog prinosa. Planirani radovi na podizanju novih šuma (rekonstrukcija, pošumljavanje čistina, popunjavanje) nisu rañeni, a time ni radovi na nezi (čišćenje, okopavanje i prašenje, seča izbojaka) novopodignutih kultura čime je umanjeno ukupno izvršenje.

U okviru nege šuma izvršene su, prorede sa 124,7%, evidentirane su velike površine slučajnog prinosa u odeljenjima gde je planirana nega šuma. Ostali radovi na negi nisu izvršeni.

6.3.2. Dosadašnji radovi na korišćenju šuma

PLANIRANO OSTVARENO

Glavni prinos Prethodni prinos Ukupno planirano

Glavni -redovni Glavni slučajni Ukupno glavni Prethodni-redovni Prethodni-slučajni Ukupno prethodni Bespra

vne seče

Ukupno ostvareno Razlika planirano-

ostvareno Vrste drveća

m3 ha m3 ha m3 ha m3 ha m3 ha m3 ha m3 ha m3 ha m3 ha m3 ha m3 %

c.jova 19.0 19.0 -19.0

bukva 2916.0 8277.0 11193.0 2899.9 292.2 3192.1 13930.2 1168.8 15099.0 5.4 18296.4 7103.4 163.5

jela 10211.0 10211.0 8723.0 3011.6 11734.6 20.1 15.5 35.7 24.9 11795.2 1584.2 115.5

smrča 7119.0 2349.0 9468.0 7019.2 1819.4 8838.6 2157.3 164.4 2321.7 20.7 11180.9 1712.9 118.1

c.bor 88.0 547.0 635.0 2899.9 8.8 2908.6 529.2 20.8 550.0 3458.6 2823.6 544.7

b.bor 744.0 744.0 562.0 562.0 562.0 -182.0 75.5

20334.0 851.07 11936.0 785.46 32270.0 1636.53 21541.8 882.32 5132.0 238.2 26673.9 1120.51 17198.8 912.7 1369.5 66.78 18568.3 979.47 51.0 45293.2 2099.98 13023.2 140.4

Prethodnom osnovom gazdovanja šumama (2008-2017) planiran je ukupni prinos od 32270,0m3. Na osnovu dostavljene evidencije o izvršenim sečama ukupno je evidentiran, realizovani prinos u iznosu od 45293,2m3 ili 140,4% od planiranog etata. Ukupan slučajni prinos (u odeljenjima sa sečama obnavljanja i odeljenjima sa negom) evidentiran je sa 6501,5m3. U okviru ove evidencije su i seče (prinosi) vezani za probijanje trase puteva (vanredni prinos).

Glavni prinos, bez slučajnog prinosa, je realizovan sa 105,9%, a prethodni sa 144,1%.

6.3.3. Dosadašnji radovi na zaštiti šuma

Zakonom o šumama propisano je da su korisnici šuma dužni da preduzmu mere radi zaštite šuma od požara i drugih elementarnih nepogoda, biljnih bolesti, štetočina i drugih šteta.

Zaštita šuma vršena je u okviru redovnih mera gazdovanja, poštujući stav da dobro negovane šume postižu potrebnu stabilnost, vitalnost, kao i fiziološku otpornost na štetne uticaje. Vezano za preventivnu zaštitu od insekata, postavljene su tri feromonske klopke.

Mihaila Pupina 113

Beograd


U prethodnom periodu vršena su aktivna dežurstava u vreme pojačane opasnosti od izbijanja šumskih požara. U većini slučajeva gde su sastojine bile ugrožene od snegoloma i vetroizvala, kao i pojedinačna stabla četinara koja se suše, izvršene su sanitarne seče (slučajni prinos).

6.3.4. Dosadašnji radovi na korišćenju ostalih šumskih proizvoda

Radovi na korišćenju ostalih šumskih resursa (pašarenje, korišćenje livada, sakupljanje lekovitog bilja, plodova, pečuraka itd.) nisu evidentirani u protekloj osnovi, pa se može konstatovati da nije ni bilo organizovano korišćenje istog.

Lov

U proteklom periodu nije bilo nikakvih prihoda od lova, a postavljene su dve čeke (odeljenje 35 i 54).

Paša

Prihodi od paše u prethodnom ureñajnom periodu nisu evidentirani.

Ostali šumski proizvod

U prethodnom ureñajnom periodu nisu bili planirani, a samim tim od njih nije bilo prihoda. Ovde konstatujemo da je korisnik šume (ŠU“Prijepolje“) propustila mogućnost solidnog prihoda što nameće potrebu da u budućem periodu navedena pitanja treba aktuelizovati i rešiti u pravom smislu reči, odnosno pristupiti organizovanom prikupljanju u otkupu sporednih šumskih proizvoda i tako ostvariti značajan prihod.

6.3.5. Dosadašnji radovi na održavanju i izgradnji šumskih komunikacija

U prethodnom ureñajnom periodu, dosta je urañeno na šumskim komunikacijama, održavani su i igrañeni novi šumski putevi. Izgrañeni su sledeći putni pravci: Javor-Crvena stena 1,66km, Ogoreljača-Sastavci 1,83km, Studenac-Svičevske kose 2,90km, Svičevske kose-Kozomor 2,10km, Svićevići-Duboki potok 1,45km, Karaula-Ivlje 1,98km, Javor-Studenac3,27km. Svi ovi šumski putevi imaju ukupnu dužinu od 15,19km. Redovno održavanje već izgrañenih puteva (tvrdih i mekih) vršeno je na dužini od 9,86km.

6.3.6. Ocena dosadašnjeg gazdovanja

Prikaz promena šumskog fonda i dosadašnjeg gazdovanja šuma na osnovu raspoložive evidencije ukazuje na nekoliko opštih zaključaka i konstatacija:

- Ukupna površina gazdinske jedinice se smanjila za 1,03ha; - Zapremina dobijena premerom veća je od očekivane za 51339,6m3 (9,0%); - Planirani radovi na gajenju šuma su izvršeni sa 108,5%, evidentirane su sve površine gde je postojao slučajni prinos; - Plan korišćenja šuma (planirani prinos zajedno sa slučajnim prinosom) ostvaren je po evidenciji gazdovanja sa 140,4%; - Plan korišćenja ostalih šumskih proizvoda nije realizovan; - Radovi na izgradnji i rekonstrukciji šumskih puteva su rañeni u dužini 15,19km;

Napred iznete konstatacije jasno ukazuju na da su radovi na gajenju, korišćenju, izgradnji šumskih komunikacija bili intenzivni i da su obezbedili biološku stabilnost čitavog kompleksa.

Mihaila Pupina 113

Beograd


7.0. PLANIRANJE UNAPRE ĐIVANJA STANJA I OPTIMALNOG KORIŠĆENJA ŠUMA Poglavlje planiranja unapreñivanja stanja i optimalnog korišćenja šuma biće bliže obrazloženo u stavkama:

• mogući stepen i dinamika unapreñivanja stanja i funkcija šuma; • ciljevi gazdovanja šumama; • mere za postizanje ciljeva gazdovanja šumama; • planovi gazdovanja;

7.1. Ciljevi gazdovanja šumama

7.1.1. Opšti ciljevi gazdovanja

Analizirajući sadašnje i buduće potrebe i zahteve u odnosu na ove šume, i u tom kontekstu, karakteristike i potencijale ovih šuma, treba planirati osnovne pravce razvoja ovog šumskog područja, koji podjednako zadovoljavaju potrebe i interese društvene zajednice i preduzeća koje gazduje ovim šumama.

Kao glavno opredeljenje i orijentacija, te koncepcijski razvoj za ovo, a i za sledeća dva, tri ureñajna razdoblja može biti sadržano u pretpostavci - unapreñivanja i kvalitetnog korišćenja ukupnih potencijala šumskog prostora gazdinske jedinice u skladu sa svim društvenim potrebama. Ovakvom orijentacijom se obezbeñuje najširi društveni interes preduzeća koje upravlja šumama kao i interes ostalih preduzeća čija se delatnost zasniva na korišćenju pojedinih proizvoda ili funkcija šuma ove gazdinske jedinice. Polazeći od ove orijentacije, potencijala šuma i šumskog zemljišta, i potrebe da se aktivira i unapredi sadašnji stepen korišćenja potencijala šumskog prostora, mogu se planirati sledeći pravci razvoja:

• povećane biološke stabilnosti ekosistema • unapreñenje specifičnih društveno - potrebnih funkcija šuma (zaštita zemljišta, vodozaštita šuma itd.) • unapreñenje proizvodnje i korišćenje drvne mase sa ciljem da se ostvari optimalno korišćenje proizvodnih potencijala zemljišta u skladu sa osnovnom

namenom i ostalim funkcijama šuma

7.1.2. Posebni ciljevi gazdovanja šumama

Posebni ciljevi gazdovanja šumama proističu iz opštih ciljeva i uslovljeni su osobenostima gazdinske jedinice, a koji proizilaze iz stanišnih i sastojinskih prilika.

Posebni ciljevi gazdovanja šumama prema dužini vremena potrebnog za ostvarenje planskih zadataka ili ciljeva mogu biti:

1. Dugoročni ciljevi (za više ureñajnih perioda) i 2. Kratkoročni ciljevi ( koji se ostvaruju u toku jednog ureñajnog perioda)

Namenska celina 10 – proizvodnja tehničkog drveta

Dugoročni ciljevi:

• Popravka postojećeg stanja i njegovog dovoñenja u optimalno ili približno optimalno stanje povećanjem prosečne zapremine • Smanjiti učešće razreñenih sastojina • Popravka debljinske strukture uvećanjem učešća materijala iznad 50 cm, a samim time i prebirne strukture • Popravka smeše u mešovitim sastojinama lišćera i četinara • Prevoñenje izdanačkih sastojina u visoki uzgojni oblik.

Kratkoročni ciljevi:

• Proizvodnja drveta odgovarajućeg kvaliteta • Proizvodnja ostalih proizvoda iz šume

Mihaila Pupina 113

Beograd


• Podržavanje prirodnog obnavljanja i zaštite šuma • Priprema i zaštita šuma pre prevoñenja u visoki uzgojni oblik

Namenska celina 26 – zaštita zemljišta I stepena

Dugoročni ciljevi

• Poboljšanje sastojina i jačanje proizvodne snage zemljišta

Namenska celina 55 - specijalni rezervat prirode I stepen zaštite

Dugoročni ciljevi:

• Sastojine ove namenske celine stavljene su u strogi režim zaštite u kojima su zabranjene sve gazdinske intervencije, odnosno cilj je zaštita prirodnih vrednosti

Namenska celina 56 - specijalni rezervat prirode II stepen zaštite

Dugoročni ciljevi:

• Sastojine ove namenske celine stavljene su u strogi režim zaštite u kojima su zabranjene sve gazdinske intervencije, odnosno cilj je zaštita prirodnih vrednosti.

Namenska celina 66 – stalna zaštita zemljišta

Dugoročni ciljevi:

• Šibljaci grabića nalaze se u ovoj gazdinskoj jedinici na površini od 124,91ha i edafski su uslovljeni i prepušteni spontanom prirodnom razvoju i u njima se neće sprovoditi gazdinske mere.

Namenska celina 82 – predeo izuzetnih odlika – II stepena zaštite

Dugoročni ciljevi:

• Očuvanje biodiverziteta • Popravka smeše u mešovitim sastojinama lišćera i četinara


• Proizvodnja drveta odgovarajućeg kvaliteta • Podržavanje prirodnog obnavljanja i zaštite šuma

Namenska celina 83 – predeo izuzetnih odlika – III stepena zaštite

Dugoročni ciljevi:

• Popravka postojećeg stanja i njegovog dovoñenja u optimalno ili približno optimalno stanje povećanjem prosečne zapremine; • Popravka debljinske strukture uvećanjem učešća materijala iznad 50 cm, a samim time i prebirne strukture; • Popravka smeše u mešovitim sastojinama lišćera i četinara; • Obezbediti bolju zaštitu šuma od biljnih i životinjskih štetočina.


• Proizvodnja drveta odgovarajućeg kvaliteta; • Podržavanje prirodnog obnavljanja i zaštite šuma.

Namenska celina 84 – spomenik prirode – II stepen

Dugoročni ciljevi:

• Očuvanje biodiverziteta gena vrsta, ekosistema i predela.


• Proizvodnja drveta odgovarajućeg kvaliteta.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Neobraslo zemljište:

Dugoročni ciljevi:

• sadašnji odnos obrasle i neobrasle površine iznosi 69,2 : 30,8, a optimalan je 93,0 : 7,0. On će se postići kroz prirodno pošumljavanje šumskog zemljišta i veštačko pošumljavanje.


• u ovom ureñajnom periodu je planirano pošumljavanje neobraslog zemljišta.

Proizvodni ciljevi

1. Dugoročni ciljevi:

• proizvodnja kvalitetnih drvnih sortimenata za mehaničku preradu, uz što veće učešće kvalitetnih klasa; • proizvodnja tehničke oblovine iz prorednih seča; • proizvodnja ogrevnog i celuloznog drveta kao pratećih sortimenata u proizvodnji trupaca i oblog tehničkog drveta; • korišćenje ostalih proizvoda (šumski plodovi, lekovito bilje, pečurke i dr.).

2. Kratkoročni ciljevi:

• ostvariti dugoročne ciljeve po principu da sastojine posle svake seče budu stabilnije, vitalnije, kvalitetnije i proizvodno vrednije; • racionalno iskorišćenje posečene drvne mase izradom najvrednijih sortimenata. • proizvoditi što kvalitetnije sortimente, uz što racionalnije iskorišćenje drvne mase

Tehnički ciljevi

1. Dugoročni ciljevi:

• plansko otvaranje šumskog kompleksa izgradnjom mreže puteva; • maksimalno mehanizovati sve radne procese u cilju racionalizacije svih faza rada; • maksimalna produktivnost rada uz minimalne troškove; • stručno osposobljavanje i usavršavanje kadrova za uvoñenje novih tehnologija.

2. Kratkoročni ciljevi:

• rekonstrukcija postojećih puteva i prevoñenje mekih u kamionske tvrde puteve;

Opštekorisni ciljevi

Pod opštekorisnim funkcijama šuma u smislu ZOŠ, se podrazumevaju pozitivni uticaji šuma na životnu sredinu, a naročito zaštitne, hidrološke, klimatske, higijensko-zdravstvene, turističko-rekreativne, privredne, nastavne, naučnoistraživačke i odbrambene funkcije.

7.2. Mere za postizanje ciljeva gazdovanja

Prema stanju šuma i ekonomskim mogućnostima gazdinstva, a uzimajući u obzir stabilnost i procenu mogućnosti celokupnog ekosistema, sve mere se dele na:

1. Uzgojne mere, 2. Ureñajne mere.

7.2.1. Uzgojne mere

Izbor sistema gazdovanja

Uzgojne mere su definisane načinom obnavljanja i negovanja sastojina. U odnosu na dosadašnje gazdovanje šumama i stanja sastojinskih prilika u gazdinskoj jedinici, a prema biološkim osobinama odreñenih vrsta drveća, usvojeni su sledeći sistemi gazdovanja:

1. Sastojinsko (oplodna seča kratkog perioda za podmañivanje do 20 godina), primenjivaće se u visokim i izdanačkim (očuvanim i razreñenim) sastojinama i veštački podignutim sastojinama (vrsta drveća na svom staništu).

Mihaila Pupina 113

Beograd


2. Grupimično prebirno gazdovanje primenjivaće se u visokim raznodobnim sastojinama četinara i lišćara (bukva, jela, smrča) i sastojinama četinara (jela, smrča).

3. Sastojinsko (čista seča) sa veštačkim pošumljavanjem posle izvršenih čistih seča (rekonstrukcija) primenjivaće se devastiranim sastojinama. 4. Sastojinsko (čista seča) sa pošumljavanjem izvršiće se u veštački podignutim sastojinama ( vrsta drveća nije na svom staništu) ako se ne stvore uslovi za

prirodno obnavljanje. 5. Sastojinsko gazdovanje primenom grupimično - oplodnih seča prmeniće se u raznodobnim šumama bukve i sastojinama bukve i smrče i čiste smrče. 6. Sastojinsko (čista seča) sa pošumljavanjem u izdanačkim sastojinama jove i graba.

Izbor uzgojnog i strukturnog oblika

Za većinu sastojina ove gazdinske jedinice odreñen je visoki uzgojni oblik, osim za pojedine devastirane sastojine i šikare, gde se neće vršiti rekonstrukcija zbog uslova terena, kao i za šibljake kao edafski i orografski uslovljene zajednice koje se i dalje zadržavaju i stavljaju izvan tretmana.

Kod većine sastojina u gazdinskoj jedinici prisutan je raznodoban strukturni oblik ( mešovite sastojine lšćara i četinara, mešovite sastojine četinara) koji treba zadržati, održavati i težiti ka prebirnom uzgojnom obliku. Što se tiče strukturnog oblika kod jednodobnih sastojina (lišćara) treba i dalje održavati njihovu jednodobnost.

Izbor vrsta drveća

Prilikom izbora vrsta drveća rukovodimo se biološkim osobinama vrste, ekološko-proizvodnim osobinama staništa, a takoñe i ekonomskim ciljevima za postizanje najveće proizvodnje najboljeg kvaliteta.

Treba se rukovoditi principom autohtonosti, forsirati vrste drveća koje se na datom staništu nalaze od prirode, u našem slučaju to su četinarske vrste smrča i jela, a kod lišćarskih vrsta to je bukva, javor, kitnjak. Meñutim potrebno je uzeti u obzir stanje staništa, eventualne promene zemljišta (vlažnost, dubina, hemijski sastav, itd.) koje mogu nastati u meñuvremenu tako da treba forsirati što veću mešovitost vrsta smrče, jele i bukve.

U ovoj gazdinskoj jedinici ima dosta površina koje su pošumljene ili je urañena rekonstrukcija. Veštački podignute sastojine su srednjeg dobrog kvaliteta, a pošumljene vrste su: beli bor, crni bor i smrča. Neke veštački podignute sastojine su na svom staništu. Te veštački podignute sastojine treba negovati, a po potrebi formirati nove sastojine smrče pošto je ovo stanište smrče.

Izbor načina seče i obnavljanja

Način obnavljanja, pre svega zavisi od bioloških osobina vrsta drveća koje grade sastojinu, osobina staništa, od strukturnog oblika budućih sastojina, ekonomskih prilika.

Za sastojine ove gazdinske jedinice odreñuju se sledeći načini obnavljanja i korišćenja šuma:

1. Grupimično prebirna seča za gazdinske klase: 10.357.462, 10.363.471, 10.393.462, 10.395.471, 10.397.472, 10.403.472, 10.404.471, 10.405.471, 84.357.462.

2. Sastojinsko-oplodna seča kratkog perioda za obnavljanje za gazdinske klase: 10.351.421,10.360.421, 10.361.421, 10.381.421, 10.382.421, 82.360.421, 82.361.421, 84.351.421,

3. Sastojinsko-čista seča sprovešće se u veštački podignutim sastojinama, koje se ne nalaze na svom staništu: 10.470.421, 10.476.421, 10.477.421, 10.477.611, 10.478.611, 84.470.421 a do starosti ophodnje sastojine treba negovati.

4. Veštački podignute sastojine koje se nalaze na svom staništu GK: 10.470.471, 10.470.611, 10.471.611, 10.476.611, obnavljaće se prirodnim putem (sastojinsko gazdovanje).

5. Grupimično - oplodne seče za raznodobne sastojine bukve, kao i za sastojine smrče i smrče i bukve GK: 10.352.421, 10.358.471, 10.401.611, 82.401.611, 84.352.421.

Izbor načina nege

Stanje sastojina i postavljeni ciljevi gazdovanja odreñuju izbor načina nege. Za sastojine ove gazdinske jedinice utvrñuju se sledeći načini nege:

• Prašenje i okopavanje u mladim šumskim kulturama (u fazi ranog podmlatka). • Selektivne prorede u odraslim sastojinama (od faze kasnog mladika do zrelosti za seču). • Sanitarno uzgojne seče se sprovoditi u eventualno sušenjem ugroženim sastojinama.

Izbor optimalnog razmera smeše

U šumama gde smo se opredelili za prebirno gazdovanje želimo da regulišemo smesu zavisno od staništa, pri čemu pored proširenja učešća jele i smrče, na račun smrče, treba pravilno regulisati učešće bukve u smeši sa četinarima, imajući u vidu ulogu u regulisanju procesa humifikacije i trajnom održavaju povoljne strukture zemljišta, kao uslovu za visoku prirasnu snagu ovih šuma.

Mihaila Pupina 113

Beograd


U sledećoj tabeli je prikazan optimalni razmer smeše (udaljeni cilj):

Optimalni razmer smeše Gazdinska klasa

Lišćari : četinari %

10.357.462 60:40

10.363.471 40:60

10.393.462 30:70

10.395.471 30:70

10.397.472 10:90

10.401.611 10:90

10.403.472 10:90

10.404.471 30:70

10.405.471 20:80

84.357.462 60:40

Na osnovu analize produktivnosti lišćara i četinara na staništima pojedinih gazdinskih klasa, odreñuje se uzgojno i ekonomski najpovoljnija smeša, ali tako da bukve u smeši bude najmanje 20 % da bi se obezbedila povoljna humifikacija, dok jela i smrča treba da stoje u odnosu 2:1.

7.2.2. Ureñajne mere

Pod ureñajnim merama podrazumevaju se mere kojima se odreñuje prinos, iskazuje prinos i ostali pokazatelji kojima se pobliže utvrñuje stanje sastojina.

Osnovna jedinica trajnosti prinosa je gazdinska klasa na nivou šumskog područja, mera prinosa je zapremina, a regulator trajnosti prinosa je zapreminski prirast.

Izbor ophodnje i dužine podmladnog razdoblja

Za izdanačke sastojine graba gazdinska klasa:10.175.321, 84.175.321 odreñuje se ophodnja od 50 godina.

Za izdanačke sastojine gazdinska klasa: 10.307.321, 10.360.421, 10.361.421, 82.360.421, 82.361.421 koje će se konverzijom prevesti u visoki uzgojni oblik odreñuje se ophodnja od 80 godina i dužina podmladnog razdoblja od 20 godina.

Za veštački podignute sastojine odreñuje se orijentaciona ophodnja od 80 godina za sastojine koje se ne nalaze na svom staništu gazdinska klasa:10.470.421, 10.475.611, 10.476.421, 10.476.611, 10.477.421, 10.477.611, 10.478.421, 10.478.611, 84.470.421.

Za veštački podignute sastojine koje se nalaze na svom staništu gazdinske klase: 10.470.471, 10.470.611,10.471.611 odreñuje se orijentaciona ophodnja od 120 godina i dužina podmladnog razdoblja od 20 godina

Za visoke sastojine bukve gazdinske klase: 10.351.421, 84.351.421 odreñuje se ophodnja od 120 godina i dužina podmladnog razdoblja od 20 godina

Za visoke čiste i mešovite sastojine borova gazdinske klase: 10.381.421, 10.382.421odreñuje se ophodnja od 160 godina, a dužina podmladnog razdoblja od 20 godina.

Za visoke raznodobne čiste i mešovite sastojine bukve gazdinske klase: 10. 352.421, 10.358.421, 84.352.421 odreñuje se orjentaciona ophodnja od 120 godina, a dužina podmladnog razdoblja u trajanju od 50 godina.

Za visoke raznodobne sastojine smrče gazdinske klase: 10.401.611, 82.401.611 odreñuje se orjentaciona ophodnja od 120 godina, a dužina podmladnog razdoblja u trajanju od 50 godina.

Izbor rekonstrukcionog razdoblja

U devastiranim sastojinama u kojima je potrebno izvršiti rekonstrukciju, treba odrediti vremenski period za koji će se rekonstrukcija izvršiti (rekonstrukciono razdoblje). S obzirom na površinu ovakvih šuma rekonstrukciono razdoblje iznosi 30 godina. U ovom ureñajnom periodu, rekonstrukcija devastiranih sastojina nije planirana, zbog prioriteta drugih radova.

Izbor konverzionog razdoblja

Očuvane i razreñene izdanačke sastojine konverzijom će se prevoditi u visoki uzgojni oblik, osnovom je planirano. Za te sastojine kao i vrstu drveća potrebno je odrediti konverziono razdoblje, tj. vremenski period za koji će se odreñene sastojine prevesti u visoki uzgojni oblik. Prema napred navedenom, a u odnosu na starost sastojine, konverziono razdoblje za: GK 10.360.421 iznosi od 20 do 30godina, GK 10.361.421 iznosi 20godina, GK 82.360.421 iznosi od 30 do 40godina, GK 82.361.421 iznosi 30godina.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Odreñivanje uravnotežene zapremine

Uravnoteženo stanje ovih sastojina će moći sa sigurnošću da se odredi tek posle više decenija. Normalno stanje je sredstvo za obezbeñivanje svih funkcija šuma.

Uravnoteženo stanje kojim težimo u budućnosti (OOGŠ za Limsko šumsko područje 2010-2019) iznosi:

Uravnotežena zapremina Gazdinska klasa

m3/ha

Sastojine prebirne seče 10.393.462 450

10.395.471 450

10.397.472 500

10.403.472 500

10.404.471 450

10.405.471 450

84.357.462 450

Sastojine grupimično oplodne seče 10.352.421 400

10.358.471 450

10.401.611 500

82.401.611 500

84.352.421 400

Odreñivanje prečnika sečive zrelosti

Orijentacioni prečnik sečive zrelosti u uslovima ove gazdinske jedinice iznosi za : smrču 60cm, jelu 60cm i za bukvu 55cm.

7.3. Planovi gazdovanja

Na osnovu utvrñenog stanja šuma i propisanih kratkoročnih ciljeva i mogućnosti njihovog obezbeñenja, izrañuju se planovi budućeg gazdovanja. Osnovni zadatak planova gazdovanja šumama je da u zavisnosti od zatečenog stanja, omogući podmirenje odgovarajućih društvenih potreba i unapreñenje stanja šuma kao dugoročnog cilja.

7.3.1. Plan gajenja šuma

Snimanjem i analizom zatečenog stanja sastojina istovremeno su ocenjene potrebe i mogućnosti primene šumsko - uzgojnih radova u narednom ureñajnom razdoblju, a u cilju popravke zatečenog stanja sastojina.

Mihaila Pupina 113

Beograd


7.3.1.1. Plan obnavljanja i podizanja novih šuma

Plan obnavljanja i podizanja novih šuma po gazdinskim klasama i vrsti rada za GJ“Jadovnik - Derventa“ dat je sledećom tabelom:

Prirodno obnavljanje-prebirne seče

Prirodno obnavljanje-grupimično

oplodne seče

Prirodno obnavljanje-oplodne seče

Pošumljavanje čistina 313

Popunjavanje 414

Ukupno Gazdinska klasa

ha ha ha ha ha ha 10357462 58.77 58.77

10363471 77.53 77.53

10393462 11.33 11.33

10395471 361.45 361.45

10397472 204.99 204.99

10403472 176.67 176.67

10404471 37.90 37.90

10405471 140.19 140.19

84357462 9.60 9.60

10352421 39.54 39.54

10358421 3.05 3.05

10401611 91.92 91.92

82401611 19.99 19.99

84352421 2.80 2.80

10360421 47.61 47.61

10361421 11.61 11.61

10476611 0.50 0.50

čistine 44.02 8.80 52.82

Ukupno 1078.43 157.30 59.72 44.02 8.80 1348.27

U Planu obnavljanja i podizanja novih šuma planirani su sledeći radovi:

Prirodno obnavljanje šuma planirano je na 1295,45ha i to: grupimično - prebirnim sečama na 1078,43ha u sledećim gazdinskim klasama: 10.357.462, 10.363.471, 10.393.462, 10.395.471, 10.397.472, 10.403.472, 10.404.471, 10.405.471, 84.357.462, grupimično oplodnim sečama planirano je na 157,30ha u sledećim gazdinskim klasama: 10.352.421, 10.358.421, 10.401.611, 82.401.611, 84.352.421 i oplodnim sečama planirano je na 59,72ha u sledećim gazdinskim klasama: 10.360.421, 10.361.421, 10.476.611.

Pošumljavanje čistina planirano je na površini 44,02ha

Popunjavanje, veštački podignutih kultura, posle pošumljenih čistina planirano je na 8,80ha.

Ukupan plan obnavljanja i podizanja novih šuma u GJ“Jadovnik - Derventa“ je 1348,27ha.

7.3.1.2. Plan rasadničke proizvodnje

Na području šumskog gazdinstva Prijepolje postoji rasadnik oformljen rešenjem Ministarstva za zaštitu prirodnih bogastava i životne sredine, Br. 322-05-126/2002 – 06 od 02.12.2002. godine. Površina rasadnika je 31,20 ha , dok je proizvodna površina 0,50 ha i nalazi se u gazdinskoj jedinici „ Crni Vrh – Kamena Gora“. U rasadniku se planira godišnja proizvodnja do 450.000 sadnica smrče, belog bora i crnog bora, dok je kapacitet 1.000.000 sadnica svih starosti ( 1+0, 2+0 i 3+0).

Mihaila Pupina 113

Beograd


Ukupna proizvodnja rasadnika podmiruje potrebe ŠG Prijepolje za sadnicama četinara, dok se lišćarske vrste nabavljaju od drugih proizvoñača u okviru JP „ "Srbijašume"

Pošumljavanje-čistina

Popunjavanje veštački

podignutih sastojina Ukupno

Vrsta sadnica komada komada komada

smrča 69275 13855 83130

Ukupno 69275 13855 83130

Planom rasadničke proizvodnje planira se pošumljavanje i popunjavanje radnih površina smrčom, sa ukupnim brojem od 83130 sadnica.

Pored navedenih vrsta drveća kao alternativa mogu se koristiti i druge autohtone vrste drveća kojima odgovara konkretno stanište.

7.3.1.3. Plan nege šuma

Plan nege šuma po gazdinskim klasama i vrsti rada za GJ“Jadovnik - Derventa“ dat je sledećom tabelom:

Prorede Okopavanje i prašenje u kulturama

Ukupno Gazdinska klasa

ha ha ha

10351421 81.04 81.04

10360421 87.54 87.54

10381421 1.98 1.98

10382421 8.08 8.08

10401611 28.73 28.73

10470421 2.84 2.84

10470471 2.65 2.65

10470611 62.59 62.59

10471611 65.64 65.64

10475611 2.9 2.9

10476421 14.96 14.96

10476611 18.46 18.46

10477421 3.75 3.75

10477611 27.71 27.71

10478611 33.96 33.96

82360421 79.89 79.89

82361421 15.35 15.35

84351421 10.18 10.18

84470421 0.74 0.74

čistine 88.04 88.04

Ukupno 548.99 88.04 637.03

Planom nege šuma u gazdinskoj jedinici "Jadovnik - Derventa“ planirani su sledeći radovi:

Prorede su planirane na 548,99ha i to u sledećim gazdinskim klasama: 10.351.421, 10.360.421, 10.381.421, 10.382.421, 10.401.611, 10.470.421, 10.470.471, 10.470.611, 10.471.611, 10.475.611, 10.476.421, 10.476.611, 10.477.421, 10.477.611, 10.478.611, 82.360.421, 82.361.421, 84.351.421, 84.470.421.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Okopavanje i prašenje u kulturama planirano je na 88,04ha.

Ukupan plan nege šuma u gazdinskoj jedinici "Jadovnik - Derventa" iznosi 637,03ha površine.

Ukupan Plan gajenja u gazdinskoj jedinici "Jadovnik - Derventa" iznosi 1985,30ha.

7.3.2. Plan zaštite šuma

Korisnik šuma je dužan po Zakonu o šumama da radove i mere na zaštiti šuma izvršava u potrebnom obimu. Posebno je to značajno kod zaštite šuma od požara, elementarnih nepogoda, biljnih bolesti, napada insekata, stoke, divljači itd. Uspešna borba protiv svih oblika štete može se voditi samo ako se na vreme utvrdi prostor na kome su nastali štetni uticaji. U konkretnim uslovima ove gazdinske jedinice, treba utvrditi potrebne radove na preventivnoj i represivnoj zaštiti: počevši od ljudskog faktora, a zatim od stoke, elementarnih nepogoda, entomoloških i fitopatoloških uzročnika, a naročito od protiv pravnog korišćenja šuma.

U cilju preventivne zaštite planiraju se sledeće mere zaštite:

• Uspostavljanje šumskog reda, • Zabrana pašarenja na površinama gde je proces obnavljanja u toku i u mladim šumskim kulturama, sve dok ne prerastu kritičnu visinu kada stoka nije u

mogućnosti da ošteti terminalni vrh, • Pratiti eventualne pojave sušenja šuma i kalamiteta insekata, te u slučaju pojave istih, blagovremeno obavestiti specijalističku službu, • Postavljanje lovnih stabala ili feromonskih klopki (25 komada), • Štititi šumu od požara, merama propagande, posebno u proleće i leto, te u tom smislu postaviti znakove obaveštavanja i zabrane loženja vatre,

organizovanja dežurstva u kritičnom periodu godine zbog blagovremenog dejstvovanja, • U toku ureñajnog perioda, održavati i obnavljati unutrašnje i spoljne granice.

Planom zaštite šuma od požara, planirana je izgradnja osmatračnice na potezu Ćetanica (gde je veći kompleks veštački podignutih sastojina) , a funkciju protiv požarnih pruga imaju meki kamionski put i vlake na tom potezu (odeljenja: 78,79,80,81,82,83,84,85) koje treba redovno održavati.

Zakon o šumama br. 30/2010 čl. 39 stav 1 glasi: čuvanje šuma radi njene zaštite od protiv pravnog prisvajanja, korišćenja, uništavanja i drugih nezakonitih radnji obezbeñuje korisnik, odnosno sopstvenik šuma.

7.3.3. Plan korišćenja šuma

Plan korišćenja šuma sastoji se od plana seče obnavljanja i plana prorednih seča. Prema stanju šuma i staništa i ciljeva gazdovanja, sastojine ove gazdinske jedinice svrstane su u šume za redovno gazdovanje, sastojine za prelazno gazdovanje i sastojine bez gazdinskih intervencija.

Plan seča šuma obuhvata plan seča obnavljanja šuma - glavni prinos i plan prorednih seča - prethodni prinos.

Na ovom mestu plan seča šuma biće prikazan po gazdinskim klasama, vrsti prinosa i vrsti drveća.

Plan seča šuma po gazdinskim klasama:

STANJE PRINOS Intezitet seče

Površina Zapremina Tekući zapreminski prirast Glavni Prethodni Ukupno V Iv Gazdinska klasa

ha m3 m3/ha m3 m3/ha m3 m3 m3 % %

10103611 8.55 350.7 41.0 6.3 0.7 10175321 2.13 10307321 2.20 10351421 81.04 20296.9 250.5 465.8 5.7 2762.7 2762.7 13.6 59.3 10352421 39.54 10809.3 273.4 244.0 6.2 1762.4 1762.4 16.3 72.2 10357462 58.77 19850.8 337.8 452.5 7.7 2694.0 2694.0 13.6 59.5 10358421 3.05 889.0 291.5 20.5 6.7 140.3 140.3 15.8 68.5 10360421 135.15 28244.1 209.0 710.2 5.3 2388.2 2592.3 4980.5 17.6 70.1 10361421 11.61 2694.4 232.1 73.0 6.3 1118.7 1118.7 41.5 153.2

Mihaila Pupina 113

Beograd




ha m3 m3/ha m3 m3/ha m3 m3 m3 % %

10362421 49.69 2282.5 45.9 39.6 0.8 10363471 77.53 27048.7 348.9 639.3 8.2 3187.2 3187.2 11.8 49.9 10381421 1.98 275.2 139.0 11.9 6.0 25.7 25.7 9.4 21.7 10382421 8.08 2105.3 260.6 86.0 10.6 210.1 210.1 10.0 24.4 10393462 11.33 3926.3 346.5 96.3 8.5 396.5 396.5 10.1 41.2 10395471 361.45 141935.6 392.7 3681.0 10.2 14480.9 14480.9 10.2 39.3 10397472 204.99 77199.2 376.6 2151.7 10.5 7506.3 7506.3 9.7 34.9 10401611 177.55 23285.36 131.1 948.07 5.3 1496.86 487.66 1984.5 8.5 20.9 10403472 178.21 56272.7 315.8 1724.3 9.7 4953.7 4953.7 8.8 28.7 10404471 41.90 10300.7 245.8 318.5 7.6 776.4 776.4 7.5 24.4 10405471 140.19 53876.0 384.3 1477.1 10.5 5679.8 5679.8 10.5 38.5 10407611 2.13 106.5 50.0 1.9 0.9 10470421 2.84 507.1 178.6 21.9 7.7 64.9 64.9 12.8 29.7 10470471 2.65 592.6 223.6 24.2 9.1 64.7 64.7 10.9 26.8 10470611 62.59 8672.7 138.6 411.3 6.6 827.4 827.4 9.5 20.1 10471611 65.64 11355.2 173.0 470.2 7.2 1369.8 1369.8 12.1 29.1 10475611 2.90 581.2 200.4 34.8 12.0 72.1 72.1 12.4 20.7 10476421 16.90 1963.3 116.2 114.1 6.7 230.6 230.6 11.7 20.2 10476611 18.96 5013.1 264.4 195.3 10.3 52.8 610.2 663.0 13.2 33.9 10477421 3.75 472.60 126.0 29.07 7.8 50.72 50.7 10.7 17.4 10477611 27.71 4531.8 163.5 206.1 7.4 593.1 593.1 13.1 28.8 10478611 33.96 8879.9 261.5 365.6 10.8 1134.6 1134.6 12.8 31.0

NC 10 1834.97 524318.7 285.7 15020.7 8.2 46634.0 11096.7 57730.7 11.0 38.4 26266421 2.03

NC 26 2.03 55385511 76.34 5760.5 75.5 105.2 1.4 55407611 27.83 1892.4 68.0 35.8 1.3

NC 55 104.17 7652.9 73.5 141.0 1.4 56267241 112.42 56362421 197.89 7811.5 39.5 132.3 0.7

NC 56 310.31 7811.5 25.2 132.3 0.4 66267241 12.49

NC 66 12.49 82360421 80.21 13610.0 169.7 382.4 4.8 1817.4 1817.4 13.4 47.5 82361421 15.35 2313.3 150.7 73.5 4.8 305.9 305.9 13.2 41.6 82362421 3.86 193.0 50.0 3.4 0.9 82401611 30.90 3863.0 125.0 152.4 4.9 222.5 222.5 5.8 14.6 82407611 16.76 759.4 45.3 14.2 0.8

NC 82 147.08 20738.7 141.0 625.9 4.3 222.5 2123.3 2345.9 11.3 37.5 83266421 0.69

NC 83 0.69 84175321 1.73 84266421 18.87 84351421 10.18 3134.1 307.9 62.9 6.2 407.2 407.2 13.0 64.8

Mihaila Pupina 113

Beograd




ha m3 m3/ha m3 m3/ha m3 m3 m3 % %

84352421 2.80 748.5 267.3 16.3 5.8 145.6 145.6 19.5 89.2 84357462 9.60 2980.6 310.5 67.6 7.0 355.2 355.2 11.9 52.6 84362421 53.33 2666.5 50.0 43.7 0.8 84470421 0.74 87.7 118.5 4.0 5.4 8.9 8.9 10.1 22.3

NC 84 97.25 9617.4 98.9 194.4 2.0 500.8 416.1 916.9 9.5 47.2 Ukupno GJ 2508.99 570139.2 227.2 16114.3 6.4 47357.3 13636.1 60993.5 10.7 37.9

Za gazdinsku jedinicu ukupan planirani prinos je 60993,5m3, a čine ga glavni i prethodni prinos. Glavni prinos iznosi 47357,4m3, a prethodni iznosi 13636,1m3. Od ukupno planiranog etata, prethodni prinos ima učešće od 22,4%, a glavni prinos ima učešće 77,6%. Prosečan intenzitet seče na nivou gazdinske jedinice iznosi 10,7%.

Kalkulacija prinosa

Plan seča obnavljanja kod jednodobnih šuma ( konverzija izdanačkih sastojina i obnavljanje borove vps sastojine ) prikazan je po gazdinskim klasama:

Površina Zapremina Zaprem.prirast Prinos Intenzitet

seče Gazdinska klasa

m3 m3 m3 m3 %

10360421 47.61 10181.6 923.3 2388.2 23.5

10361421 11.61 2694.4 182.6 1118.7 41.5

10476611 0.50 88.6 19.9 52.8 59.6 Ukupno GJ 59.72 12964.6 1125.8 3559.7 27.5

Kod plana seča jednodobnih šuma planirana je konverzija izdanačkih šuma na površini od 59,22hektara sa ukupnim prinosom od 3506,9m3. Obnavljanje kulture bora planirano je na 0,50ha sa etatom od 52,8m3.

Plan prorednih seča prikazan je po gazdinskim klasama u sledećem tabelarnom prikazu:.



m3 m3 m3 m3 %

10351421 81.04 20300.5 470.0 2762.7 13.6

10360421 87.54 18059.5 472.7 2592.3 14.4

10381421 1.98 275.2 11.9 25.7 9.3

10382421 8.08 2105.6 86.5 210.1 10.0

10401611 28.73 4720.339 192.5 487.7 10.3

10470421 2.84 507.224 21.9 64.9 12.8

10470471 2.65 592.54 24.1 64.7 10.9

10470611 62.59 8674.974 413.1 827.4 9.5

10471611 65.64 11355.72 472.608 1369.8 12.1

10475611 2.9 581.16 34.8 72.1 12.4

10476421 14.96 1862.52 107.712 230.6 12.4

10476611 18.46 4925.128 191.984 610.2 12.4

10477421 3.75 472.5 29.25 50.7 10.7

10477611 27.71 4530.585 205.054 593.1 13.1

Mihaila Pupina 113

Beograd




m3 m3 m3 m3 %

10478611 33.96 8880.54 366.768 1134.6 12.8

82360421 79.89 13573.311 383.472 1817.5 13.4

82361421 15.35 2313.245 73.68 305.9 13.2

84351421 10.18 3134.422 63.116 407.2 13.0

84470421 0.74 87.69 3.996 8.9 10.1

Uk prorede 548.99 106952.8 3625.1 13636.1 12.7

Proredne seče su planirane na površini od 548,99hektara i prinosom od 13636,1m3. Selektivne prorede su planirane na 539,17ha sa etatom od 13444,2m3, a sanitarne prorede su planirane na 9,82ha sa prinosom od 191,9m3.

Plan seča obnavljanja kod raznodobnih šuma prikazan je po gazdinskim klasama :


seče Gazdinska klasa m3 m3 m3 m3 %

10357462 58.77 19852.5 452.5 2694.1 13.6

10363471 77.53 27050.2 643.5 3187.2 11.8

10393462 11.33 3925.8 96.3 396.6 10.1

10395471 361.45 141941.4 3686.8 14480.8 10.2

10397472 204.99 77199.2 2152.4 7506.3 9.7

10403472 176.67 56198.7 1713.7 4953.7 8.8

10404471 37.90 9766.8 299.4 776.4 7.9

10405471 140.19 53875.0 1472.0 5679.7 10.5

84357462 9.60 2980.8 67.2 355.2 11.9

prebirna seča 1078.43 392790.6 10583.8 40030.0 10.2

10352421 39.54 10810.2 245.1 1762.4 16.3

10358421 3.05 889.1 20.4 140.3 15.8

10401611 91.92 17014.4 680.2 1496.9 8.8

82401611 19.99 2620.7 103.9 222.5 8.5

84352421 2.80 748.4 16.2 145.6 19.5

grupimično oplodne 157.30 32082.8 1066.0 3767.7 11.7

Ukupno 1235.73 424873.4 11649.8 43797.7 10.3

Planom obnavljanja raznodobnih šuma planirana je grupimično prebirna seča na površini od 1078,43ha i prinosom od 40030,0m3, a grupimično - oplodna seča na 157,30ha i prinosom od 3767,7m3.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Plan seča šuma po vrstama drveća:

Stanje šuma Planirani prinos Intenzitet seče po

Zapremina Zapreminski prirast Glavni Prethodni Ukupno V Zv Vrsta drveca

m3 %

Bk 178433.0 4143.4 15658.0 7801.8 23459.8 13.1 56.6

Jav 1342.3 31.2 94.3 94.3 7.0 30.2

Jas 962.6 30.9 59.5 5.2 64.7 6.7 20.9

CrJov 581.9 14.3 18.5 105.8 124.3 21.4 87.2

Brz 438.4 12.8 22.3 22.3 5.1 17.4

Otl 412.8 7.9

Kit 158.0 3.9

Gr 1.7 0.1

Ukupno lišćari 182330.7 4244.4 15852.6 7912.8 23765.4 13.0 56.0

Smr 191060.2 6101.1 15132.8 2907.9 18040.7 9.4 29.6

Jel 163309.1 4416.7 16016.2 25.1 16041.3 9.8 36.3

Cbor 19105.4 709.7 260.5 1258.5 1519.0 8.0 21.4

Bbor 14258.4 641.0 95.3 1531.9 1627.2 11.4 25.4

Omor 75.5 1.4

Ukupno četinari 387808.5 11869.9 31504.7 5723.4 37228.1 9.6 31.4

Ukupno GJ 570139.2 16114.3 47357.3 13636.2 60993.5 10.7 37.9

Intenzitet planirane seče po zapremini iznosi 10,7%, a po desetogodišnjem zapreminskom prirastu 37,9%. što se može smatrati krajnje umerenim zahvatom , a to će dovesti do povećanja zapremine na kraju ureñajnog perioda.

Posmatrajući planirani prinos po vrstama drveća: konstatujemo da bukva učestvuje sa najvećim etatom od 38,5%, smrča u ukupnom prinosu učestvuje sa 29,6%, jela sa 26,3%, beli bor sa 2,7%, crni bor sa 2,5%, a sve ostale vrste lišćara 0,4%.

Ukupan prinos po vrstama seče

Površina Zapremina Zapreminski

prirast Glavni Prethodni Ukupno V Zv

Vrsta seče ha m3 m3 m3 m3 m3 % %

Oplodne seče 59.72 12964.6 1125.8 3559.7 3559.7 27.5 31.6

Prebirne 1078.43 392790.6 10583.8 40030.0 40030 10.2 37.8

Grupimično - oplodna 157.30 32082.8 1066.0 3767.7 3767.7 11.7 35.3

Prorede 548.99 106952.8 3625.1 13636.1 13636.1 12.7 37.6

Ukupno 1844.44 544790.8 16400.7 47357.4 13636.1 60993.5 11.2 37.2

Ukupan prinos kod: grupimično - prebirnih seča iznosi 40030,0 m3 (37,1m3/ha), kod grupimično – oplodnih seča iznosi 3767,7m3 (23,9m3/ha), kod oplodnih seča iznosi 3559,7m3 (59,6m3/ha) i kod proreda 13636,1m3 (24,8m3/ha).

Mihaila Pupina 113

Beograd


7.3.3.1. Plan seča šuma i kalkulacija prinosa (Gočka varijanta)

Sadašnja drvna zapremina 5-god. Iv na početku perioda Drvna masa u sredini perioda Predlaže se za seču Intenzitet seče

Lišćari Četinari Ukupno Lišćari Četinari Ukupno Lišćari Četinari Ukupno Lišćari Četinari Ukupno Lišćari Četinari Ukupno Odsek

m3/ha m3/ha m3/ha m3/ha %

Gazdinska klasa 10.357.462

36a 284.3 57.5 341.8 27.5 9.0 36.5 311.8 66.5 378.3 40.0 7.0 47.0 12.8 10.5 12.4

36b 226.6 156.7 383.3 23.5 22.5 46.0 250.1 179.2 429.3 30.0 23.0 53.0 12.0 12.8 12.3

37a 258.1 33.6 291.7 27.0 5.5 32.5 285.1 39.1 324.2 35.0 4.0 39.0 12.3 10.2 12.0

64b 208.1 119.2 327.3 25.0 15.0 40.0 233.1 134.2 367.3 28.0 15.0 43.0 12.0 11.2 11.7


61a 191.9 193.9 385.8 20.0 23.0 43.0 211.9 216.9 428.8 28.0 19.0 47.0 13.2 8.8 11.0

65b 284.0 42.5 326.5 33.5 5.5 39.0 317.5 48.0 365.5 40.0 5.0 45.0 12.6 10.4 12.3

67a 197.3 157.8 355.1 25.5 25.5 51.0 222.8 183.3 406.1 23.0 17.0 40.0 10.3 9.3 9.8

68a 212.9 119.7 332.6 24.5 16.0 40.5 237.4 135.7 373.1 25.0 12.0 37.0 10.5 8.8 9.9


26b 169.2 177.4 346.6 18.5 24.0 42.5 187.7 201.4 389.1 17.0 18.0 35.0 9.1 8.9 9.0


33b 97.0 199.8 296.8 12.5 25.5 38.0 109.5 225.3 334.8 10.0 22.0 32.0 9.1 9.8 9.6

34a 147.3 176.2 323.5 15.0 25.5 40.5 162.3 201.7 364.0 12.0 14.0 26.0 7.4 6.9 7.1

35a 85.6 276.3 361.9 9.5 39.0 48.5 95.1 315.3 410.4 8.0 22.0 30.0 8.4 7.0 7.3

37b 220.0 233.5 453.5 22.5 30.5 53.0 242.5 264.0 506.5 30.0 33.0 63.0 12.4 12.5 12.4

53a 103.8 325.7 429.5 11.0 42.5 53.5 114.8 368.2 483.0 13.0 42.0 55.0 11.3 11.4 11.4

54a 85.8 322.6 408.4 10.0 45.0 55.0 95.8 367.6 463.4 8.0 32.0 40.0 8.4 8.7 8.6

56a 58.4 419.5 477.9 7.0 54.5 61.5 65.4 474.0 539.4 7.0 37.0 44.0 10.7 7.8 8.2

57a 145.3 236.6 381.9 17.5 34.0 51.5 162.8 270.6 433.4 21.0 19.0 40.0 12.9 7.0 9.2

60a 160.0 230.1 390.1 20.0 30.0 50.0 180.0 260.1 440.1 22.0 21.0 43.0 12.2 8.1 9.8

65a 48.8 399.2 448.0 5.5 49.5 55.0 54.3 448.7 503.0 3.0 41.0 44.0 5.5 9.1 8.7

66a 162.2 226.5 388.7 19.5 28.5 48.0 181.7 255.0 436.7 19.0 23.0 42.0 10.5 9.0 9.6

71a 24.5 363.6 388.1 3.5 50.5 54.0 28.0 414.1 442.1 2.0 36.0 38.0 7.1 8.7 8.6


62a 10.6 345.6 356.2 1.5 50.5 52.0 12.1 396.1 408.2 1.0 29.0 30.0 8.3 7.3 7.3

63a 0.4 380.4 380.8 0.0 53.5 53.5 0.4 433.9 434.3 0.0 52.0 52.0 0.0 12.0 12.0

64a 9.1 360.1 369.2 1.5 48.0 49.5 10.6 408.1 418.7 1.0 32.0 33.0 9.4 7.8 7.9

69a 3.5 335.7 339.2 0.5 52.5 53.0 4.0 388.2 392.2 0.0 33.0 33.0 0.0 8.5 8.4

70a 15.5 336.3 351.8 2.5 50.5 53.0 18.0 386.8 404.8 1.0 31.0 32.0 5.6 8.0 7.9

73b 2.9 426.9 429.8 0.5 55.5 56.0 3.4 482.4 485.8 0.0 42.0 42.0 0.0 8.7 8.6

75a 16.7 352.4 369.1 2.5 48.5 51.0 19.2 400.9 420.1 2.0 35.0 37.0 10.4 8.7 8.8

76a 0.0 378.7 378.7 0.0 56.0 56.0 0.0 434.7 434.7 0.0 30.0 30.0 0.0 6.9 6.9

77a 44.6 88.8 133.4 9.0 13.5 22.5 53.6 102.3 155.9 13.0 7.0 20.0 24.3 6.8 12.8


1b 2.8 272.9 275.7 0.5 41.0 41.5 3.3 313.9 317.2 0.0 22.0 22.0 0.0 7.0 6.9

57b 4.7 462.2 466.9 0.5 65.0 65.5 5.2 527.2 532.4 0.0 36.0 36.0 0.0 6.8 6.8

59a 3.4 363.1 366.5 0.5 56.0 56.5 3.9 419.1 423.0 0.0 36.0 36.0 0.0 8.6 8.5

72a 4.0 368.6 372.6 0.5 56.5 57.0 4.5 425.1 429.6 0.0 36.0 36.0 0.0 8.5 8.4

77b 13.8 184.7 198.5 3.0 37.0 40.0 16.8 221.7 238.5 1.0 11.0 12.0 6.0 5.0 5.0

Mihaila Pupina 113

Beograd


Sadašnja drvna zapremina 5-god. Iv na početku perioda Drvna masa u sredini perioda Predlaže se za seču Intenzitet seče

Lišćari Četinari Ukupno Lišćari Četinari Ukupno Lišćari Četinari Ukupno Lišćari Četinari Ukupno Lišćari Četinari Ukupno Odsek

m3/ha m3/ha m3/ha m3/ha %


23b 131.5 144.6 276.1 12.5 24.5 37.0 144.0 169.1 313.1 19.0 18.0 37.0 13.2 10.6 11.8

49a 41.8 204.2 246.0 6.0 34.5 40.5 47.8 238.7 286.5 4.0 13.0 17.0 8.4 5.4 5.9

49b 39.5 364.6 404.1 5.0 47.0 52.0 44.5 411.6 456.1 4.0 42.0 46.0 9.0 10.2 10.1


48b 38.2 389.1 427.3 4.5 50.5 55.0 42.7 439.6 482.3 4.0 47.0 51.0 9.4 10.7 10.6

55a 89.5 313.3 402.8 10.0 43.0 53.0 99.5 356.3 455.8 13.0 34.0 47.0 13.1 9.5 10.3

58a 17.7 400.9 418.6 2.5 56.5 59.0 20.2 457.4 477.6 2.0 40.0 42.0 9.9 8.7 8.8

61b 79.8 348.2 428.0 9.5 45.5 55.0 89.3 393.7 483.0 11.0 35.0 46.0 12.3 8.9 9.5

69b 35.8 293.4 329.2 5.5 49.5 55.0 41.3 342.9 384.2 3.0 27.0 30.0 7.3 7.9 7.8

69c 110.3 197.2 307.5 15.0 30.0 45.0 125.3 227.2 352.5 11.0 16.0 27.0 8.8 7.0 7.7

74a 43.1 261.1 304.2 7.0 36.5 43.5 50.1 297.6 347.7 4.0 27.0 31.0 8.0 9.1 8.9


28b 267.0 43.5 310.5 29.0 6.5 35.5 296.0 50.0 346.0 32.0 5.0 37.0 10.8 10.0 10.7

Drvna masa posle seče 5-god. Iv na V posle seče Drvna masa na kraju perioda Uravnotežena zapremina kod smese

Lišćari Četinari Ukupno Lišćari Četinari Ukupno Lišćari Četinari Ukupno Na početku perioda Na kraju perioda U budućnosti Odsek

m3/ha m3/ha m3/ha L % Č % m3/ha L % Č % m3/ha L % Č % m3/ha


36a 271.8 59.5 331.3 26.3 9.3 35.4 298.1 68.8 366.7 83.2 16.8 413.5 81.3 18.8 415.0 30.0 70.0 450.0

36b 220.1 156.2 376.3 22.8 22.4 42.1 242.9 178.6 418.4 59.1 40.9 432.7 58.1 42.7 434.2 30.0 70.0 450.0

37a 250.1 35.1 285.2 26.2 5.7 31.8 276.3 40.8 317.0 88.5 11.5 409.2 87.2 12.9 410.3 30.0 70.0 450.0

64b 205.1 119.2 324.3 24.6 15.0 42.1 229.7 134.2 366.4 63.6 36.4 429.1 62.7 36.6 429.3 30.0 70.0 450.0


61a 183.9 197.9 381.8 19.2 23.5 42.6 203.1 221.4 424.4 49.7 50.3 440.2 47.9 52.2 441.7 30.0 70.0 450.0

65b 277.5 43.0 320.5 32.7 5.6 38.3 310.2 48.6 358.8 87.0 13.0 410.4 86.5 13.5 410.8 30.0 70.0 450.0

67a 199.8 166.3 366.1 25.8 26.9 52.6 225.6 193.2 418.7 55.6 44.4 435.6 53.9 46.1 436.9 30.0 70.0 450.0

68a 212.4 123.7 336.1 24.4 16.5 40.9 236.8 140.2 377.0 64.0 36.0 428.8 62.8 37.2 429.8 30.0 70.0 450.0


26b 170.7 183.4 354.1 18.7 24.8 43.4 189.4 208.2 397.5 48.8 51.2 440.9 47.6 52.4 441.9 30.0 70.0 450.0


33b 99.5 203.3 302.8 12.8 25.9 38.8 112.3 229.2 341.6 32.7 67.3 453.9 32.9 67.1 453.7 30.0 70.0 450.0

34a 150.3 187.7 338.0 15.3 27.2 42.3 165.6 214.9 380.3 45.5 54.5 443.6 43.5 56.5 445.2 30.0 70.0 450.0

35a 87.1 293.3 380.4 9.7 41.4 51.0 96.8 334.7 431.4 23.7 76.3 461.1 22.4 77.6 462.1 30.0 70.0 450.0

37b 212.5 231.0 443.5 21.7 30.2 51.8 234.2 261.2 495.3 48.5 51.5 441.2 47.3 52.7 442.2 30.0 70.0 450.0

53a 101.8 326.2 428.0 10.8 42.6 53.3 112.6 368.8 481.3 24.2 75.8 460.7 23.4 76.6 461.3 30.0 70.0 450.0

54a 87.8 335.6 423.4 10.2 46.8 57.0 98.0 382.4 480.4 21.0 79.0 463.2 20.4 79.6 463.7 30.0 70.0 450.0

56a 58.4 437.0 495.4 7.0 56.8 63.8 65.4 493.8 559.2 12.2 87.8 470.2 11.7 88.3 470.6 30.0 70.0 450.0

57a 141.8 251.6 393.4 17.1 36.2 53.1 158.9 287.8 446.5 38.0 62.0 449.6 35.6 64.5 451.6 30.0 70.0 450.0

60a 158.0 239.1 397.1 19.8 31.2 50.9 177.8 270.3 448.0 41.0 59.0 447.2 39.7 60.3 448.3 30.0 70.0 450.0

65a 51.3 407.7 459.0 5.8 50.6 56.4 57.1 458.3 515.4 10.9 89.1 471.3 11.1 88.9 471.1 30.0 70.0 450.0

66a 162.7 232.0 394.7 19.6 29.2 48.7 182.3 261.2 443.4 41.7 58.3 446.6 41.1 58.9 447.1 30.0 70.0 450.0

71a 26.0 378.1 404.1 3.7 52.5 56.2 29.7 430.6 460.3 6.3 93.7 474.9 6.5 93.5 474.8 30.0 70.0 450.0


62a 11.1 367.1 378.2 1.6 53.6 55.2 12.7 420.7 433.4 3.0 97.0 477.6 2.9 97.1 477.7 10.0 90.0 500.0

Mihaila Pupina 113

Beograd


Drvna masa posle seče 5-god. Iv na V posle seče Drvna masa na kraju perioda Uravnotežena zapremina kod smese

Lišćari Četinari Ukupno Lišćari Četinari Ukupno Lišćari Četinari Ukupno Na početku perioda Na kraju perioda U budućnosti Odsek

m3/ha m3/ha m3/ha L % Č % m3/ha L % Č % m3/ha L % Č % m3/ha

63a 0.4 381.9 382.3 0.0 53.7 53.7 0.4 435.6 436.0 0.1 99.9 479.9 0.1 99.9 479.9 10.0 90.0 500.0

64a 9.6 376.1 385.7 1.6 50.1 51.7 11.2 426.2 437.4 2.5 97.5 478.0 2.6 97.4 478.0 10.0 90.0 500.0

69a 4.0 355.2 359.2 0.6 55.5 56.1 4.6 410.7 415.3 1.0 99.0 479.2 1.1 98.9 479.1 10.0 90.0 500.0

70a 17.0 355.8 372.8 2.7 53.4 56.2 19.7 409.2 429.0 4.4 95.6 476.5 4.6 95.4 476.3 10.0 90.0 500.0

73b 3.4 440.4 443.8 0.6 57.3 57.8 4.0 497.7 501.6 0.7 99.3 479.5 0.8 99.2 479.4 10.0 90.0 500.0

75a 17.2 365.9 383.1 2.6 50.4 52.9 19.8 416.3 436.0 4.5 95.5 476.4 4.5 95.5 476.4 10.0 90.0 500.0

76a 0.0 404.7 404.7 0.0 59.8 59.8 0.0 464.5 464.5 0.0 100.0 480.0 0.0 100.0 480.0 10.0 90.0 500.0

77a 40.6 95.3 135.9 8.2 14.5 22.9 48.8 109.8 158.8 33.4 66.6 453.3 30.7 69.1 455.3 10.0 90.0 500.0


1b 3.3 291.9 295.2 0.6 43.9 44.4 3.9 335.8 339.6 1.0 99.0 479.2 1.1 98.9 479.1 10.0 90.0 500.0

57b 5.2 491.2 496.4 0.6 69.1 69.6 5.8 560.3 566.0 1.0 99.0 479.2 1.0 99.0 479.2 10.0 90.0 500.0

59a 3.9 383.1 387.0 0.6 59.1 59.7 4.5 442.2 446.7 0.9 99.1 479.3 1.0 99.0 479.2 10.0 90.0 500.0

72a 4.5 389.1 393.6 0.6 59.6 60.2 5.1 448.7 453.8 1.1 98.9 479.1 1.1 98.9 479.1 10.0 90.0 500.0

77b 15.8 210.7 226.5 3.4 42.2 45.6 19.2 252.9 272.1 7.0 93.0 474.4 7.1 92.9 474.3 10.0 90.0 500.0


23b 125.0 151.1 276.1 11.9 25.6 37.0 136.9 176.7 313.1 47.6 52.4 441.9 43.7 56.4 445.1 30.0 70.0 450.0

49a 43.8 225.7 269.5 6.3 38.1 44.4 50.1 263.8 313.9 17.0 83.0 466.4 16.0 84.1 467.2 30.0 70.0 450.0

49b 40.5 369.6 410.1 5.1 47.6 52.8 45.6 417.2 462.9 9.8 90.2 472.2 9.9 90.1 472.1 30.0 70.0 450.0


48b 38.7 392.6 431.3 4.6 51.0 55.5 43.3 443.6 486.8 8.9 91.1 472.8 8.9 91.1 472.9 30.0 70.0 450.0

55a 86.5 322.3 408.8 9.7 44.2 53.8 96.2 366.5 462.6 22.2 77.8 462.2 20.8 79.2 463.4 30.0 70.0 450.0

58a 18.2 417.4 435.6 2.6 58.8 61.4 20.8 476.2 497.0 4.2 95.8 476.6 4.2 95.8 476.7 30.0 70.0 450.0

61b 78.3 358.7 437.0 9.3 46.9 56.2 87.6 405.6 493.2 18.6 81.4 465.1 17.8 82.2 465.8 30.0 70.0 450.0

69b 38.3 315.9 354.2 5.9 53.3 59.2 44.2 369.2 413.4 10.9 89.1 471.3 10.7 89.3 471.4 30.0 70.0 450.0

69c 114.3 211.2 325.5 15.5 32.1 47.6 129.8 243.3 373.1 35.9 64.1 451.3 34.8 65.2 452.2 30.0 70.0 450.0

74a 46.1 270.6 316.7 7.5 37.8 45.3 53.6 308.4 362.0 14.2 85.8 468.7 14.8 85.2 468.2 30.0 70.0 450.0


28b 264.0 45.0 309.0 28.7 6.7 35.3 292.7 51.7 344.3 86.0 14.0 411.2 85.0 15.0 412.0 30.0 70.0 450.0

7.3.3.2. Visoke sastojine oplodne seče dugog podmladnog razdoblja

Pri odreñivanju etata glavnih seča oplodne seče dugog podmladnog razdoblja primenjuju se metode zahvata u pojedine debljinske razrede i savremena francuska metoda kao glavne metode i kao pomoćna metoda Knuhelov opšti obrazac prinosa. Kako se ovde radi o dvospratnim sastojinama bukve, čiste smrče sprovodi se način gazdovanja koji istovremeno ima karakter glavne i proredne seče. U odnosu na gornji sprat, u kome se koriste stabla koja su dostigla prečnik sečive zrelosti, seča ima karakter glavne, a u odnosu na donji sprat ona ima karakter proredne seče.

Savremena francuska metoda (dopunjen Melardov metod) glasi:

3V 1 1

E = n

+ 2

V pv + q

M pm , gde je:

1. E - jednogodišnji prinos, 2. V - zapremina inventara iznad 50 cm prsnog prečnika, 3. p - procenat prirasta 4. M - zapremina inventara do 50 cm prsnog prečnika 5. q - deo (kvota) zapreminskog prirasta koji se iskorišćuje.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Gazdinska klasa 10.352.421. Visoka raznodobna šuma bukve

Ova gazdinska klasa zauzima površinu od 39,54ha, sa prosečnom zapreminom od 273,4m3/ha i tekućim zapreminskim prirastom od 6,2 m3/ha. Iznad prečnika 50cm nalazi se 2982,2m3 dubeće zapremine.

Godišnji prinos po dopunjenom Melardovom metodu iznosi:

3 x 2982,2 1 1

E = 120

+ 2

2982,2 x 0,023 + 3

7827,1 x 0,023 = 168,8m3, odnosno desetogodišnji prinos iznosi 1688,0m3

Detaljnom analizom sastojina, pojedinačno po odsecima, ove gazdinske klase utvrñen je prinos od 1762,4m3 koji se usvaja kao konačan. Ovako definisan planirani prinos, predstavlja intenzitet seče od 16,3% po zapremini i 72,2% po tekućem zapreminskom prirastu.

Gazdinska klasa 10.401.611. - Visoka šuma smrče

Ova gazdinska klasa zauzima površinu od 177,55ha, sa prosečnom zapreminom od 131,1m3/ha i tekućim zapreminskim prirastom od 5,3 m3/ha. Iznad prečnika 50cm nalazi se 411,7m3.

Godišnji prinos po dopunjenom Melardovom metodu iznosi:

3 x 411,7 1 1

E = 120

+ 2

411,7 x 0,04 + 3

22873,7 x 0,04 = 323,5m3, odnosno desetogodišnji prinos iznosi 3235,0m3

Detaljnom analizom sastojina, pojedinačno po odsecima, ove gazdinske klase utvrñen je prinos od 1496,86 m3 u delu gazdinske klase (91,92 ha), inteziteta 8,8% po zapremini i 22,0% po tekućem zapreminskom prirastu sastojina, koje su ušle u Plan obnavljanja. U drugom delu gazdinske klase planirana je nega sastojina.

Gazdinska klasa 82.401.611. - Visoka šuma smrče

Ova gazdinska klasa zauzima površinu od 30,90 ha, sa prosečnom zapreminom od 125,0m3/ha i tekućim zapreminskim prirastom od 4,9m3/ha. Iznad prečnika 50cm nema mase.

7.3.4. Plan korišćenja ostalih šumskih proizvoda

U ostale šumske proizvode spadaju:

• Sporedni proizvodi od šuma : seme, plodovi, pupoljci, šišarice, šušanj, itd • Proizvodi šumskog zemljišta: lekovito bilje, gljive • Proizvodi od neposrednog korišćenja zemljišta: zemlja, treset, kamen, itd. • Lekovita i mineralna voda • Lovstvo • Pašarenje, seno i sl.

Nema pouzdanih podataka o proizvodnom potencijalu ovih resursa u gazdinskoj jedinici, ali je u okviru ostalih radova na prikupljanju podataka ustanovljeno relativno bogastvo navedenim proizvodima. U ovom ureñajnom periodu neće se planirati korišćenje ostalih šumskih proizvoda.

7.3.5. Plan unapreñenja lovnog fonda

Gazdinska jedinica "Jadovnik - Derventa" nalazi se u sastavu lovišta " Zlatar-Jadovnik-Dubočica " kojim gazduje JP"Srbijašume", preko gazdinstva ŠG" Prijepolje" iz Prijepolja. U okviru lovišta gajene divljači su: srna, divlja svinja i zec koje se organizovano gaje i izlovljavaju na osnovu važeće lovne osnove čija je važnost od 1.4.2011. do 31.3.2021. godine.

Ciljevi gazdovanja ovim lovištem su zaštita, gajenje, lov i korišćenje glavnih vrsta divljači. Posebni ciljevi gazdovanja lovištem su postizanje ekonomskog kapaciteta glavnih vrsta. Kao i optimalne strukture osnovnog matičnog fonda, poboljšanje prirodnih uslova u lovištu, zaštita retkih i proreñenih vrsta. Ovi ciljevi ostvariće se sprovoñenjem odgovarajućih mera propisanih lovnom osnovom.

U lovištu gajene divljači su:srna, divlja svinja i zec, a pored ovih gajenih postoje i sledeće lovostajem zaštićene divljači: vuk, lisica, divlja mačka, kuna zlatica, jazavac, šumska štuka, divlji golub, jastreb kokošar, idr. Strogo zaštićene vrste su: mrki medved, vidra, lasica, jastrebovi, sove.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Srna: nalazi se u III bonitetu, lovno produktivna površina iznosi 7000,0ha, optimalna brojnost je 280kom, ekonomski kapacitet je 364kom.

Divlja svinja: nalazi se u II bonitetu, lovno produktivna površina iznosi 16000,0ha, optimalna brojnost je 112kom, ekonomski kapacitet je 156kom.

Zec: nalazi se u III bonitetu, lovno produktivna površina iznosi 4200,0ha, optimalna brojnost je 294kom, ekonomski kapacitet je 514kom.

Posmatrano za gazdinsku jedinicu "Jadovnik - Derventa", veći deo lovišta se nalazi u III bonitetu, a brojno stanje gajene divljači koje ne ugrožava pravilno korišćenje i gajenje je za: divlju svinju 30 kom, srnu 50 kom, zeca 60 kom.

Radi poboljšanja uslova, stanja i gajenja divljači u lovištu odnosno u gazdinskoj jedinici treba da postoji dobra saradnja sa lokalnim stanovništvom kao i sa drugim lokalnim lovačkim udruženjem radi izgradnje lovno-tehničkih objekata kao što su: hranilišta, solišta, pojilišta i osmatračnice koje treba izgraditi radi prehrane.

7.3.6. Plan izgradnje šumskih saobraćajnica

U ovom ureñajnom periodu planira se: izgradnja tvrdog kamionskog puta, rekonstrukcija tvrdog kamionskog puta, izgradnja mekog kamionskog puta i prevoñenje mekih u tvrde kamionske puteve:

R. Dužina

br. Vrsta rada Naziv putnog pravca m

Studenac-Krševa-Šćepanica (25,26,27,28,33,34,35) 3500.0

Ivlje-Kozomor (plan za 2017-1600.0m) (71,75,76) 3000.0

Jasike-Vojinova ravan-Velika reka (69,70,71) 3500.0

1 Izgradnja tvrdog kamionskog puta Ukupno izgrdnja tvrdog kamionskog puta 10000.0

Put ka selu Svičevići (58,59,63) 2000.0

2 Rekonstrukcija tvrdog kamionskog puta (II faza) Ukupno rekonstrukcija tvrdog puta 2000.0

Kumrina česma-šumarska kuća-Kaćevo-Vrata (47,48,49) 2000.0

Mlakva-Rudo polje (14,15,19,21,22,24) 4000.0

3 Izgradnja mekog kamionskog puta Ukupno izgradnja mekog kamionskog puta 6000.0

Javor-Crvena stena (28,32,33) 1660.0

Ogoreljača-Sastavci (29,30,31,32,33) 1830.0

Studenac-Svičevske kose (54,55,60,61,64,65) 2900.0

Svičevske kose-Kozomor (65,66,67,68) 2100.0

Kašan-Derventa (53,54,55,56,57,58,59,61,62,64) 3260.0

Svičevići-Duboki potok (57,58,59,62,63) 1450.0

Kaćevo-Sladanja (42,44) 1270.0

Karaula-Česte (72,73) 3630.0

Karaula-Ćetanica (78,79,80,81,82,83,84,85) 5000.0

4 Prevoñenje mekih u tvrde kamionske puteve Ukupno prevoñenje mekih u tvrde kamionske puteve 23100.0

Kaćevo-Javor (32,37,38,48) 3100.0

Karaula-Ivlje (76,77,78) 1980.0

Javor-Studenac (32,33,35,36,37,53) 3270.0

Studenac-Svičevske kose (54,55,60,61,64,65) 1700.0

Svičevići-Duboki potok (57,58,59,62,63) 800.0

5 Održavanje puteva Ukupno održavanje 10850.0

Mihaila Pupina 113

Beograd


Izgradnja i održavanje šumskih saobraćajnica treba da su u skladu sa "Pravilnikom o bližim uslovima, kao i načinu dodele i korišćenja sredstava iz godišnjeg programa korišćenja sredstava Budžetskog fonda za šume Republike Srbije i Budžetskog fonda autonome pokrajine“, Službeni glasnik br.17 od 21.02.2013.godine (član 2), a što podrazumeva normalno i bezbedno odvijanje sabraćaja putničkih i teretnih vozila tokom cele godime:

• Širina kolovoza........................................................................3,0m • Širina bankina .........................................................................1,0m • Širina rigola ............................................................................1,0m • Poprečni nagib kolovoza .........................................................jednovodni • Kolovozna konstrukcija ..........................................................kameni tampon • Minimalni radijus vertikalnih krivina (Rmin)..........................600,0m • Minimalni radijus horizontalnih krivina (Rmin)......................20,0m • Minimalni radijus serpentina (Rmin).......................................12,0m • Maksimalni nagib trase (uspon – pad)....................................+/-10,0% • čišćenje rigola • čišćenje propusta za odvoñenje vode sa trase puta • nasipanje kolovoza na mestima gde je voda odnela podlogu • nasipanje udarnih rupa i dr.

Planom izgradnje šumskih saobraćajnica, planirano je:

• Izgradnja tvrdog kamionskog puta je planirana na 10,00km; • Rekonstrukcija tvrdog kamionskog puta je planirana na 2,00km; • Izgradnja mekog kamionskog puta je planirana na 6,00km; • Prevoñenje mekih u tvrde kamionske puteve je planirano na 23,10km;

Svi ostali puti pravci trebaju da se održavaju i to na 10,90km.

Izgradnjom tvrdog i mekog kamionskog puta u ukupnoj dužini od 16,00km, povećaće su ukupna otvorenost gazdinske jedinice na 64,85km, a prosečna otvorenost će biti 17,88m/ha, što predstavlja zadovoljavajuću otvorenost za šume ovih predela.

7.3.7. Plan ureñivanja šuma

Osnova gazdovanja šumama za gazdinsku jedinicu "Jadovnik - Derventa " ima rok važenja od 01.01. 2018. - 31.12.2027. godine. Revizija ove osnove gazdovanja šumama izvršiće se u poslednjoj godini važnosti osnove, što znači u 2026. godini.

7.4. Očekivani efekti realizacije planiranih radova

Gazdovanje šumama u narednom ureñajnom periodu, a vezano za realizaciju planiranih radova, u celini gledano imaće za efekat:

• Povećanje ukupne zapremine sa sadašnje 570139,2m3 (227,2m3/ha) na 670288,8m3 (267,1m3/ha) zahvaljujući pozitivnoj razlici zapreminskog prirasta i planiranog prinosa.

• Negom mladih i srednjodobnih, sastojina obezbediće se i usmeriti kvalitetan razvoj sastojina koje će dati prinos bolje vrednosti. • Realizacija plana zaštite šuma treba da u punoj meri obezbedi preventivu, a u nuždi i represivnu zaštitu zdravstvene stabilnosti ovih šumskih ekosistema,

a time zaštitu i obezbeñivanje opštih ciljeva gazdovanja. Održanje biodiverziteta. • Rekonstrukcijom, izgradnjom i održavanjem šumskih saobraćajnica i ostalih objekata u šumi poboljšavaju se uslovi za realizaciju planiranih radova čime

oni postaju realniji i lakše ostvarivi. Izgradnjom šumskih kamionskih puteva ukupna prosečna otvorenost će se povećati na 17,88m/ha. • Usvojeni sistem gazdovanja koji u prvi plan stavlja negu sastojina svih uzrasta, doprineće poboljšanju stabilnosti zdravstvenog stanja (forsirati mešovite

sastojine), a dobićemo sastojine kvalitetnije strukture, tj. veće vrednosti prirasta i prinosa. • Izvoñenjem grupimično prebirnih, grupimično - oplodnih seča i oplodnih seča, nastaviće se proces podmlañivanja, a dobiće se veće površine pod

mladim sastojinama. • Pošumljavanjem neobraslih površina, od 44,02ha, povećaćemo ukupnu obraslost, a odnos obraslog i neobraslog će iznositi 70,4 : 29,6.

Ukupno gledano se očekuje stabilizacija i popravka postojećeg stanja šuma i njene strukture.

Mihaila Pupina 113

Beograd


8.0. SMERNICE ZA SPROVOĐENJE PLANOVA GAZDOVANJA ŠUMAMA

8.1. Smernice za sprovo ñenje šumsko - uzgojnih radova

Smernice za radove na gajenju šuma, razvrstavamo prema vrsti radova i fazi u kojoj se odreñene sastojine nalaze.

Pošumljavanje čistina

Za čistine bez korova, posebna priprema zemljišta nije potrebna. Ona se svodi na kopanje jama prečnika 30 - 40 cm i isto toliko duboke merene na nižoj strani.

Najpogodnije vreme za sadnju sadnica je period mirovanja vegetacije. Za područje ovog šumskog područja, jesenja sadnja može početi polovinom meseca oktobra, a trajaće sve do pojave snežnog pokrivača i zamrzavanja zemljišta. Prolećna sadnja počinje kada se sneg otopi i zemlja otkravi, a to je polovina meseca aprila, a trajaće do pred otvaranje pupoljaka ( početak vegetacije), a to je početak meseca maja.

Samo pošumljavanje mora se izvoditi sa kvalitetnim sadnim materijalom. Klasično proizvedene sadnice treba da su zdepaste, jake i sa bogato ožiljenim korenom koji svojom masom prevazilaze masu nadzemnog dela sadnice. Manipulacija sa sadnicama od rasadnika pa do same sadnje mora biti takva da sadnice najbezbolnije pretrpe "šok" promene staništa (rasadnik - objekat pošumljavanja), od čega u najvećoj meri zavisi i uspeh pošumljavanja. Manipulacija sa sadnicama u najvećoj meri odnosi se na sledeće:

prilikom prevoza koren sadnica mora biti u vlažnoj sredini,

na objektu pošumljavanja sadnice se moraju staviti u zasenu i utrapiti (ako se ne koriste odmah) i povremeno se prskaju vodom,

sadnice prilikom samog izvoñenja sadnje, nijednog trenutka ne smeju biti direktno izložene suncu ili vetru, kako ne bi došlo do isušivanja korena,

za raznošenje sadnica po terenu koristiti kofe, korpe, torbe od nepromočivig platna u kojima se nalazi vlažna mahovina ili vlažna zemlja kako bi koren sadnica u njima bilo stalno vlažan.

Pošumljavanje čistina će se izvršiti na 44,02ha.

Nega mladih sastojina

Nega mladih sastojina predstavlja sprovoñenje svih mera koje idu u prilog željenom razvoju mladih i srednjedobnih biljaka do starosti za seču.

Nega mladih sastojina obuhvata dve vrste radova:

• nega do obrazovanja sklopa • nega posle obrazovanja sklopa

U oba slučaja, cilj je da se stvore najbolji uslovi za rast i razvoj mlade sastojine. Do stvaranja sklopa, uslovi za rast i razvoj se ostvaruju poboljšanjem zemljišta, a posle toga regulisanjem gustine i odnosa izmeñu mladih biljaka.

Opšte mere nege mladih sastojina su:

• okopavanje i prašenje. • seča izbojaka itd. su radovi za poboljšanje stanišnih uslova za rast i razvoj. • popunjavanje sastojina usled raznih gubitaka; • zaštita od negativnih spoljašnih činilaca; • čišćenje i proreda

Okopavanje i prašenje

Mera nege mladih sastojina koja se izvodi nakon podizanja šumskih kultura u svrhu regulisanja vodnog režima zemljišta i otklanjanja konkurencije korovske vegetacije. Okopavanje i prašenje pošumljenih terena je u prvih nekoliko godina izuzetno značajno za poboljšanje svojstva zemljišta. jer su ove mere siguran način za akumulaciju vlage i njeno očuvanje u zemljištu.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Zemljište se rahli plitko motikom. samo da se razbije pokorica i ukloni korov oko sadnice. Okopavanjem se uklanja korov, a prašenjem rahli zemljište. Najpogodnije vreme za izvršenje ovih radova je neposredno posle kiše. Preporučuje se da broj okopavanja i prašenja iznosi prosečno 3 - 4 navrata u prvoj, 2 - 3 u drugoj i 1 - 2 navrata u trećoj godini posle sadnje.

Ako je godina sušna. broj okopavanja i prašenja se povećava za 1 - 2 i obrnuto. ako je godina kišna. broj navrata se smanjuje. U planinskom pojasu. okopavanje i prašenje se izvodi obavezno u junu i julu. a prve godine posle sadnje i u avgustu.

Okopavanje i prašenje će se izvršiti na radnoj površini od 88,04ha.

Popunjavanje kultura

Popunjavanje kultura vrši se u slučaju kada se procenat neuspelih sadnica kreće od 20% i više. Popunjavanje treba izvršiti u drugoj godini života kulture. Ako se ustanovi da je mortalitet izmeñu 10 - 20% i ravnomerno rasporeñen po površini. popunjavanje nije neophodno izvršiti. Može se desiti da procenat mortaliteta bude ispod 10%. ali da bude zastupljen. “u krpama”. tj. da postoje delovi površina na kojima pošumljavanje nije uspelo. Bez obzira što je procenat mortaliteta ispod 10%. potrebno je izvršiti popunjavanje da bi se “krpe”. zatvorile. Najpogodnije vreme za popunjavanje je proleće i to sadnjom u jame.

Sadni materijal za popunjavanje treba da je iste starosti i uzrasta kao i biljke u kulturi. tj. stariji od onog kojim je pošumljavanje započeto. Za popunjavanje se koriste iste vrste drveća kojima je vršeno i pošumljavanje.

Popunjavanje mladih kultura sadnjom je planirano na površini 8,08hektara.

Odabiranje stabala za prorednu seču

Prorede kao mere nege, izvode se u sastojinama. koje su u periodu života kasnog mladika. pa sve do zrelosti za seču. Cilj prorednih seča je odabiranje i pomaganje fenotipski najkvalitetnijih jedinki glavne vrste drveća u sastojini, zatim negovanje krošnji i debala odabranih biljaka, regulisanje sastava sastojine i rasporeda stabala u sastojini.

Proredama se iz sastojine uklanjaju sva stabla koja ometaju pravilan razvoj odabranih stabala budućnosti. Osim stabala koja ometaju razvoj stabala budućnosti. proredama vadimo i indiferentna stabla koja nemaju opravdanja da ostanu u sastojini.

Kod izvoñenja proreda, veoma je važno da sklop sastojine ne bude duže vremena prekinut. Proreda kao mera nege sastojina, treba da ima za cilj popravku zatečenog stanja. Pri tome se vrši selekcija fenotipski najkvalitetnijih stabala u svim spratovima, vodeći računa o vrstama drveća i njihovim mogućnostima i zahtevima, kako prema svetlosti, tako i prema smesi, staništu,sklopu itd.

Prorede imaju za cilj omogućavanje perspektivnim jedinkama normalan i maksimalan razvoj i prirast, pošto su to nosioci stabilnosti, kvaliteta i prirasta buduće sastojine. Proreda se izvodi po principima selektivne prorede, gde se odaberu i trajno obeleže najkvalitetnija stabla sa dobro očuvanom i vitalnom krunom, sposobna da reaguju na proredne zahteve, tako što će na sebe da preuzmu prirast odstranjenih konkurenata. Iz sastojine se prvenstveno uklanjaju stabla gornjeg sklopa sa nepravilno formiranim deblom i krunom, krndeljasta i druga loše formirana stabla koja istovremeno ometaju normalan razvoj stabala budućnosti.

Kod izdanačkih sastojina koje ćemo prorednim sečama u smislu konverzije prevoditi u visoki uzgojni oblik, selektivnim proredama vršimo pozitivnu selekciju kako bi sastojinu na vreme pripremili za konverziju.

Ovde je potrebno ostaviti dovoljan broj kvalitetnih stabala koja bi u odreñenom vremenskom periodu mogla dati dovoljno kvalitetnog semena. Odaberu se i trajno obeleže najkvalitetnija stabla natprosečnih dimenzija, sa dobro očuvanom i vitalnom krunom, sposobna da reaguju na proredne zahvate, tako što će na sebe da preuzmu prirast odstranjenih konkurenata. Broj ovih kvalitetnih stabala zavisi od uzrasta sastojine i kreće se izmeñu 250 i 350 kom/ha, a može da se kreće i do 400 kom/ha. Broj stabala je znatno veći nego kod visokih šuma, jer je i ophodnja u izdanačkim sastojinama kraća. Ako je ophodnja u izdanačkim sastojinama, 80 godina i posle tog perioda počinjemo sa obnavljanjem, a dužina podmladnog razdoblja iznosi 20 godina, to znači da će starost matične sastojine biti 100 godina kada se bude izvodio završni sek.

Kod veštački podignutih sastojina, proreda se sprovodi u više navrata, u zavisnosti od starosti i opštih karakteristika sastojine. Prva proreda se obavlja kada visina stabala dominantnog sprata dostigne visinu 8 - 10m i ona treba da bude vrlo jaka. U ovom periodu, sastojina ima obično od 2000 - 2500 stabala/ha, pa se kombinuje šematska i selektivna proreda. Vadi se svaki četvrti red, a u preostala tri se provodi selektivna proreda sa negativnim odabiranjem. U sastojinama sa više od 3000 stabala/ha, vadi se svaki drugi red, a proreda se vrši pri visini dominantnog sprata do 8m i ta proreda je samo šematska. Zahvatanje čitavih redova ima za cilj olakšavanje seče i privlačenja deblovine, kao i smanjenje oštećenja dubećih stabala.

Ako je razmak izmeñu redova veći od 3m, tada se izostavlja šematska proreda i prelazi se na masovnu selekciju sa sečom loših individua.

Druga proreda se obavlja kad glavni sprat sastojine dostigne visinu 12 - 15m i ona je strogo selektivna sa pozitivnim odabiranjem. Tada se odaberu i stabla budućnosti (oko 200 st/ha) koja se moraju odlikovati superiornošću u svakom pogledu, jer trebaju na sebe preuzeti prirast uklonjenih konkurenata). Intenzitet zahvata kod ove prorede se kreće izmeñu 25 - 30% zapremine sastojine.

Kada sastojina dostigne visinu od 17 - 19m izvodi se treća proreda, intenziteta oko 25%, pri čemu se u potpunosti favorizuju označena stabla budućnosti i uklanjaju se sva ona koja na bilo koji način ugrožavaju ili ometaju stabla budućnosti.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Četvrta proreda se provodi oko desetak godina nakon treće prorede, kada visina dominantnog sprata dostigne 20 - 22m. Ovom proredom se zahvataju stabla ispod prosečnog kvaliteta u vladajućem spratu. kao i sva potištena stabla. Intenzitet prorede je oko 20%. Cilj ove mešovite prorede je omogućavanje intenzivnog debljinskog prirasta.

Posle ove prorede, više nema potrebe za intenzivnim proreñivanjem. već se može intervenisati samo nekim korekcionim zahvatima. u smislu oslobañanja kruna stablima budućnosti i sl. Ovo je period kada je sastojina stara oko 50 godina i kada debljinski prirast kulminira i to se nastoji održati sve do zrelosti za seču. kada se pristupa sečama obnove.

Sastojine koje su osnivane sa većim brojem sadnica od 3000 kom./ha (kod lišćara), tehnika gazdovanja je analogna svemu unapred izloženom, osim što se sa prvom proredom počinje znatno ranije. tj. kada visina sastojine dostigne 6 - 8m.

U gazdinskoj jedinici proredne seče su planirane na ukupnoj površini 548,99ha.

Sanitarne seče se izvode u sastojinama koje su oštećene abiotičkim faktorima (vetroizvale i snegoizvale, vetrolomi i snegolomi, ledolomi i sl.). kao i biotičkim faktorima (napadi insekata i gljiva). Tom prilikom se iz šume uklanjaju sva oštećena, obolela i suva stabla u cilju poboljšanja stanja šume. Sanitarne seče su planirane na površini od 9,82ha.

Stručna uputstva za odabiranje stabala za seču u prebirnoj šumi

Da bi se moglo pristupiti odabiranju stabala za seču u prebirnoj sastojini potrebno je da su prethodno (u Planskom dokumentu ili na drugom mestu) rešena sledeća pitanja:

1. odabrani ciljevi gazdovanja u pogledu izbora vrste drveća i smeše, 2. odabrani prečnik sečive zrelosti, 3. odreñena uravnotežena zapremina i odabrana dinamika približavanja stvarne zapremine ovoj u svim elementima strukture, 4. odreñena dužina trajanja ophodnjice i 5. odreñen (kalkulisan) obim seča u vezi s tim.

Jedno od najbitnijih načela kojim se rukovodimo pri voñenju prebirnog gazdovanja, jeste dovoñenje svake sastojine u takvo stanje, koje će omogućiti trajno postizanje najvećeg prirasta najboljeg kvaliteta i sa što ekonomičnijim sredstvima.

Prebirno gazdovanje nastalo je kao rezultat potrebe da se i na manjim površinama šuma omogući trajno korišćenje. Stoga, prebirna (raznodobna) sastojina mora imati naročitu unutrašnju izgrañenost, koja karakterišu debljinska (horizontalna) i visinska (vertikalna) struktura. Za nju je karakteristično da su na maloj površini izmešani različiti uzrasni stupnjevi, od ponika - podmladka do zrelih za seču stabala.

Debljinska struktura prebirne sastojine karakterisana je poznatim Liokurovim zakonom rasporeda stabala po debljinskim stepenima. Broj stabala postepeno i pravilno raste idući od jačih ka slabijim debljinskim stepenima i ta pravilnost je izražena u vidu geometrijske progresije:

N = a + ak + ak2 +...+ akn a = broj stabala prečnika sečive zrelosti k = koeficijent 1,20 – 1,50 N = ukupan broj stabala po 1 ha.

Iz grafičkog prikaza prebirne sastojine vidi se da sva stabla tankih debljinskih stepena nisu potrebna u sledećim jačim, te je potrebno da se razlika (višak) iskoristi za trajanje vremena prelaza tanjeg debljinskog stepena. Pri korišćenju ovog viška vrši se postepeno pozitivna selekcija. Istovremeno, na istoj površini vrši se korišćenje zrelih za seču stabala, koja su postigla prečnik sečive zrelosti.

Prebirna seča, stoga, ima karakter i seče nege i glavne seče, odnosno, predstavlja njihovo jedinstvo. Ove dve seče ni prostorno ni vremenski nisu odvojene, već se istovremeno obavljaju na istoj površini.

Visinska struktura prebirne sastojine takoñe mora biti specifična, da bi bilo moguće stalno podmlañivanje i uraštanje u glavnu sastojinu. Ovim zahvatima najbolje odgovara nazubljeni sklop, odnosno, sklop prekinut na manjim površinama da bi bilo omogućeno podmlañivanje, a zatim uraštanje u sastojinu.

Iz svega proizilazi da je prebirna struktura kao veštačka tvorevina, rezultat naše želje da i na manjoj površini šume obezbedimo trajno korišćenje.

U prirodi se prebirna struktura retko spontano obrazuje, i to samo kao prelazna faza. Nejednoličnu strukturu prebirne sastojine možemo trajno održati samo pažljivo voñenim neprekidnim prebirnim sečama. U protivnom, brzo se gubi prebirna struktura usled prirodne tendencije širenja kruna najačih stabala i formirana spratova u sastojini. Kasnije dolazi do odumiranja jako zasenjenih stabala, što dovodi do postepenog prelaženja sastojine u oblik blizak jednodobnoj sastojinskoj strukturi.

Stalnim sečama jačih stabala dovodi se u prebirnu sastojinu više svetlosti u donje slojeve sastojine i do zemljišta, koje treba da se stalno nalazi u stanju sposobnom za prijem i klijanje semena. Na taj način obezbeñuje se u prebirnoj sastojini neprekidno podmlañivanje. Sečama, radi oslobañanja zasene već formiranog podmladka, omogućuje se brzo uraštanje u glavnu sastojinu i time obezbeñuje produkcija i prinosna trajnost gazdovanja.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Prebirno gazdovanje je vezano za vrste drveća koje dobro podnose zasenu i za dobra staništa. U našim prilikama je jela osnovna i glavna vrsta drveća prebirne šume. Ona daje osnovna obeležja sastojinskim odnosima i načinu gazdovanja. Pored nje, na odgovarajućim staništima u čistim i mešovitim sastojinama, može se prebirno gazdovati i smrčom i bukvom.

Ako se jela, smrča i bukva nalaze u višim nadmorskim visinama ili na lošijim staništima, pojačava se njihova potreba za svetlošću i njima sve manje odgovara prebirni način gazdovanja. Stoga ovde treba preći sa stablimičnog na grupimično prebiranje, tako da su ove grupe sve veće što su lošiji stanišni uslovi za navedene vrste drveća.

Prebirna seča i prebirna struktura mogu biti stablimični i grupimični, u zavisnosti od vrste drveća, stanišnih uslova i našeg stava prema kvalitetu proizvodnje drvne mase. Vrstama drveća koje dobro podnose zasenu i dobrim staništima odgovara stablimično prebiranje (naročito jela), dok vrstama sa nešto većom potrebom za svetlošću (bukva) i lošijim staništima bolje odgovara grupimično prebiranje.

Ovo naročito treba imati u vidu pri odabiranju stabala za seču u mešovitim sastojinama bukve - jele, gde se odabiranjem odgovarajućeg načina prebiranja može najbolje regulisati željena smeša.

Sa gledišta kvaliteta proizvodne drvne zapremine veliku prednost ima grupimično prebiranje, stoga mu u onim prilikama, gde je to moguće, treba dati prednost pred stablimičnim prebiranjem.

Odabiranje stabala za prebirnu seču, načelne odredbe

Odabiranje stabala za seču treba da je što više prilagoñeno prilikama staništa i sastojine.

U prebirnoj šumi zemljište treba da je uvek obraslo sastojinom najpovoljnije strukture, koje će čuvati zemljište od dejstva atmosferalija i zakorovljenosti. Zato treba naročito pažljivo odabrati stabla za seču na suvim, mršavim i strmim zemljištima (naročito serpentinu), zatim na stranama izloženim vetru ili drugim elementarnim nepogodama.

Svaka prebirna sastojina ima neku specifičnost u svojoj unutrašnjoj izgrañenosti i stanišnim prilikama, i ove osebenosti moraju biti uzete u obzir pri odabiranju stabala za seču. Osnovno je pri tome da posle svake seče treba da ostane sastojina najpovoljnijih strukturnih odnosa i veće proizvodne snage. Korišćenje i mere nege nerazdruživo su povezane u jednu celinu.

Sve sastojine treba postepeno prevoditi u stanje najpovoljnije strukture i maksimalne produktivnosti.

Ne treba ići za tim da se tipične prebirne strukture izgrade u kratkim rokovima i na malim površinama. U toku naredne decenije može se smatrati kao uspeh ako se postojeći strukturni nedostaci svedu na manju meru u granicama čitave sastojine, a ostaviti za naredne navrate seče da se to postigne i na manjim površinama.

U okviru jedne iste prebirne šume, mogu s toga, postojati svi prelazi od tipične prebirne strukture do strukture nejednoličnih visokih sastojina, sve u zavisnosti od prilika staništa i stanje sastojine.

Treba imati u vidu da se na mršavim staništima teže obrazuje tipična prebirna struktura (debljinska i visinska), pa se ovde mora zadovoljiti i sa manje tipičnom strukturom. Glavno je takve sastojine dovesti do maksimalne proizvodnosti, a tek kasnije voditi računa o sastojinskom obliku i prebirnoj strukturi.

Prečnik sečive zrelosti u prebirnoj sastojini ima orjentacioni karakter. Pojedina vitalna stabla dobre forme i uzrasta mogu se ostaviti da i dalje prirašćuju, ukoliko ne smetaju odrasli podmladak ili druga tanja stabla potrebna za izgradnju pravilne prebirne strukture.

Odabiranje stabala za seču treba da je u dovoljnoj meri individualno, bez primene šablona za čitavu sastojinu. U okviru istog odeljenja - sastojine, prema prilikama staništa i sastojine, mogu se primenjivati svi prelazi od stablimičnog do grupimičnog prebiranja.

Najvažniji momenti koje treba imati u vidu pri odabiranju stabala za seču u jednoj prebirnoj sastojini jesu sledeći:

omogućiti dovoljno podmlañivanje, obezbediti dovoljno uraštanje u sastojinu i postići i održati prebirnu strukturu.

Posebne odredbe

A) Čiste sastojine približne prebirne strukture

Ako u prebirnoj sastojini ima defektnog, bolesnog ili loše formiranog materijala, tada je njegovom postepenom uklanjanju potrebno posvetiti punu pažnju i dati mu prednost nad ostalim momentima.

Redosled po hitnosti momenata koje treba imati u vidu pri odabiranju stabala za seču jeste sledeći:

odabrati za seču stabla koja iz sanitarnih razloga moraju biti uklonjena iz sastojine, zatim loše formirana stabla svih debljinskih kategorija,

osloboditi već podmlañene grupe, da bi se ubrzalo uraštanje u sastojinu,

u manjim ili većim grupama prekidati sklop da bi se omogućilo dovoljno podmlañivanje po čitavoj površini prebirne sastojine, a već razreñene površine doznakom oblikovati u podmladna jezgra koja će se veštački obnoviti - sadnjom,

Mihaila Pupina 113

Beograd


odabrati stabla zrela za seču (prešla prečnik sečive zrelosti) i

odabrati stabla raznih debljinskih stepena da bi se otklonili konstatovani nedostaci prebirne strukture.

ad 1. Da bi se omogućilo povećavanje produktivnosti (prirasta) sastojine i poravnjanje kvaliteta proizvedene drvne zapremine, nužno je odabiranjem obuhvatiti u prvom redu sledeće kategorije stabala:

• prestareo deo inventara snažnih dimenzija, slabog kvaliteta, oslabele životne snage, sklona propadanju (fizička zrelost odumiranja), • oštećena, bolesna, natrula stabla svih debljinskih kategorija, • stabla veoma loše forme debla i krune, čiji dalji opstanak u sastojini je nepoželjan sa gledišta kvaliteta, a koja smetaju razvitku boljih od sebe stabala.

Naročitu pažnju treba posvetiti:

Kod bukve: hitnom uklanjaju svih stabala sa sporogenim organizmima raznih fitopatoloških oboljenja.

Kod jele: hitnom uklanjanju svih jako napadnutih stabala od imele, veštičije metle, raka i dr.

ad 2. Već podmlañene grupe i grupe obraslog podmladka oslobañati vertikalne zasene, kako bi se ubrzao proces uraštanja i skratilo vreme trajanja stadijuma vegetiranja na minimum.

ad 3. Ako po čitavoj površini nema dovoljno podmlañivanja odabrati za seču zdrava stabla pojedinačno, u manjim ili većim grupama (zavisno od stanišnih prilika i potrebe za svetlošću vrste drveća na tom staništu) u delovima odeljenja gde je podmlañivanje nedovoljno. Voditi računa da se sa ovim ne pretera, jer će se u protivnom prebirna seča jače približiti oplodnoj seči duge periode podmlañivanja i ugroziti trajnost korišćenja na manjoj površini.

ad 4. Zahvat prebirne seče treba da je najjači u najvišim debljinskim stepenima (razredima) sa postepenim slabljenjem prema tanjim stepenima. Ponovo se ukazuje na orjentacioni karakter prečnika sečive zrelosti. Pojedina stabla vitalna, pravilnog uzrasta mogu se ostaviti da i dalje prirašćuju, ukoliko ne smetaju odrasli podmladak ili druga tanja stabla potrebna za izgradnju pravilne prebirne strukture.

ad 5. Tek kad se prebiranjem obuhvaćena stabla 1 - 3, uporedo sa stablima pod 4 (zrela za seču) treba odabirati za seču stabla onih debljinskih kategorija, kojih ima suviše i u kojima dolazi do jačeg odstupanja od tipične prebirne strukture.

Pri ovome baciti težište na selekciju stabala, zatim umereno proreñivati suviše čestih grupa stabala srednjih debljinskih stepena (po potrebi uklanjati stabla iz sredine).

Ako je količina sečive mase predviñena planom seča ispunjena prebiranjem kategorija 1 - 3. tada odabiranje stabala radi popravke sastojinske strukture odložiti za narednu ophodnjicu.

B) Mešovite sastojine približno prebirne strukture (jele-bukve, jele-smrče-bukve).

Redosled hitnosti pri odabiranju stabala za seču čistih prebirnih sastojina odnosi se i na mešovite.

Meñutim, u mešovitim sastojinama je mnogo složeniji problem podmlañivanja i njegovog usmeravanja ka postizanju željene smeše, te u vezi sa ovim treba istaći neke specifične momente kod mešovitih prebirnih sastojina.

Željena smeša trajno se ne može postići ako se vodi računa samo o regulisanju odnosa zapremine datih vrsta drveća. Pored toga, pri odabiranju stabala za seču u mešovitim prebirnim sastojinama treba voditi računa i o stvaranju povoljnih uslova za proširenje učešća u smeši željene vrste drveća (podmlañivanjem i uraštanjem).

Da li je moguće ovaj cilj postići stablimičnim ili grupimičnim prebiranjem zavisi od potrebe pojedinih vrsta drveća za svetlošću na raznim staništima. Veličina prekida sklopa koja najbolje odgovara podmlañivanju posmatrane vrste drveća, zavisi od njenih bioloških osobina, pri čemu treba imati u vidu činjenicu da potrebe za svetlošću neke vrste drveća rastu sa nadmorskom visinom i lošijim bonitetom staništa. Ova pojava zahteva jače prekide sklopa za mešovite prebirne sastojine na ovakvim staništima.

Do zaključka o najpovoljnijoj veličini grupa (pri prekidu sklopa) treba doći na bazi posmatranja uslova podmlañivanja u svakom odeljenju. Osnovno je da otvori ne budu preveliki ako postoji opasnost od zakorovljavanja (na boljim staništima), ali da budu dovoljno veliki da bi se uspešno obavilo podmlañivanje željene vrste drveća.

Tako, na primer, ako se želi da se proširi učešće jele u bukovim sastojinama naših srednjih i boljih staništa, treba primenjivati stablimično prebiranje ili seču na manje grupe. Jela bolje podnosi zasenu i ima lakše seme od bukve, te ovi uslovi osvetljavanja pogoduju podmlañivanju jele, a ne bukve.

Obnavljanje jele se može ostvariti pod zasenom stare sastojine pri reñem sklopu, a i na manjim otvorima prečnika cca 1/2 maksimalne visine stabla.

Pri primeni grupimične prebirne seče koja se preporučuje, veličina grupe čiste jele treba, da iznosi 3-5, izuzetno i do 10 ari, a obnavljanje na ovim grupama vrši se na način oplodne seče u dve etape. U prvoj etapi oplodne seče, pri punom obrastu grupe treba poseći 50-60 % postojeće drvne zapremine, a ostala stabla ostaviti radi delimične zasene ponika i podmlatka. Druga etapa oplodne seče na grupi - završni sek (provodi se kada podmladak dostigne visinu 1-2 m).

Mihaila Pupina 113

Beograd


Ova etapa se može odložiti sve dok vrhovi podmlatka ne dostignu početak kruna preostalih stabala čime se može iskoristiti povećanje prirasta usled jačeg osvetljavanja preostalih stabala.

U sastojinama gde je opstanak bukve ugrožen usled nedovoljnog podmlañivanja i u kojim jela nadire u podmladku i mladiku treba uvesti prebiranje na grupe takve veličine, da pogoduju podmlañivanju bukve (više osvetljavanja).

Stablimično prebiranje ne omogućuje podmlañivanje bukve, već se stvoreni otvori brzo zatvaraju. Da bi seča u bukovim šumama bila prebirnog karaktera, uslove za obnavljanje treba stvarati u grupama veličine 10-30 ari ravnomerno rasporeñenim po čitavoj sastojini. Ove grupe treba da su izdužene u pravcu sever - jug, s tim da su veće na blaže nagnutim no na strmim terenima, veće na hladnim nego na toplim ekspozicijama. Obnavljanje grupe se vrši na način oplodne seče, koja se takoñe prevodi u dve , izuzetno u tri etape.

Ako postoji puni obrast na grupi, u prvoj etapi se seče 60 - 70 % drvne mase, s tim da se ovaj intenzitet jače umanjuje sa slabijim obrastom.

Oslobañanje stvorenog podmlatka na grupi, odnosno završnu fazu oplodne seče treba izvršiti na vreme, jer bukov podmladak ima manju sposobnost podnošenja zasena. Istraživanja pokazuju da je najbolje bukov podmladak oslobañati, kada dostigne 70 - 100 cm visine.

Kada je reč o smrčevim sastojinama viših regiona, ili o njenom učešću u smeši mešovitih prebirnih sastojina, treba imati u vidu da samo jače progale omogućuju podmlañivamnje smrče i dalji normalan razvitak njenog podmlatka, vrlo često će se u ovakvim slučajevima morati pribeći veštačkom obnavljanju smrče sadnicama, uz obavezno dalje pomaganje podmlañenih grupa u toku njihovog razvitka.

Najčešći slučaj na koji se u praksi nailazi jeste odabiranje stabala za seču u svrhu konverzije prašumskih i neurednih prebirnih tipova u prebirne tipove šuma.

Stanje u kome se nalaze ove šume može biti veoma različito, a u zavisnosti od početnog stanja različit je postupak pri njihovoj konverziji u prebirne tipove.

Osnovni nedostaci ovih prebirnih šuma u odnosu na tipične prebirne šume jesu:

• loše zdravstveno stanje, • slabo podmlañivanje, • umanjen zapreminski prirast.

Otklanjanje prva dva nedostatka jeste prvi i osnovni zadatak odabiranja stabala za seču u ovim šumama, a kao posledica toga doći će i do povećanja zapreminskog prirasta. Tek kada se otklone ovi nedostaci može se prići odabiranju stabala za seču radi otklanjanja strukturnih nedostataka prebirne sastojine.

Prema tome, redosled hitnosti momenata o kojima treba voditi računa pri odabiranju stabala za seču u ovakvim sastojinskim tipovima jeste:

• sanitarni momenti, koji nalažu hitno uklanjanje iz sastojine prestarelog dela inventara, slabog kvaliteta i sklonog propadanju. Zatim, oštećena, bolesna, natrula stabla, kao i stabla veoma loše forme;

• uzgojni momenti, koji nalažu da se pri odabiranju stabala omogući podmlañivanje i uraštanje, a zatim i selekcija u kategoriji stabala tanjih dimenzija; • ureñajni momenti, koji nalažu da se pri odabiranju stabala za seču vodi računa o postepenom otklanjanju nedostatka prebirne strukture

Postupak pri odabiranju stabala može biti dvojak:

da se istovremeno vodi računa o svim ovim momentima pri odabiranju stabala za seču - da se ovo odabiranje vrši u jednoj etapi i

da se odabiranje stabala za seču vrši u dve etape, tako da se u prvoj etapi vodi računa o sanitrnim momentima, a neposredno zatim, u drugoj etapi, i o drugim momentima u onoj meri ukoliko to dozvoljava predviñeni obim seča i zdravstveno stanje sastojine.

a) Neposredno pre odabiranja stabala za seču u svakom odeljenju (sastojini) treba proći kroz čitavo odeljenje radi dobijanja opšte predstave o zdravstvenom stanju sastojine, rasporedu smeše i zapremini po površini odeljenja. Kriterijum za ocenu zdravstvenog stanja pojedinih stabala biće strožiji - ako je zdravstveno stanje sastojine vrlo dobro, a znatno blaži - ako je zdravstveno stanje sastojine loše, gde ima mnogo bolesnih, natrulih i preživelih stabala.

Vodeći računa o nejednoličnosti sastojinskih prilika po čitavoj površini odeljenja (sastojine) saobražavajući intenzitet odabiranja stabala za seču, tako da približno bude ostvaren planiran obim seče u okviru celog odeljenja (sastojine).

b) Istovremeno voñenje računa o sanitarnim, uzgojnim i ureñajnim momentima, ako se odabiranje stabala za seču obavlja u jednoj etapi, nosi sobom mnoge nedostatke, koji često onemogućuju da se odabiranje stabala za seču na čitavoj površini odeljenja obavi po istom kriterijumu. Vrlo često se u praksi dešava da se predviñeni obim seče realizuje samo u jednom delu odeljenja, dok u drugom delu ne može da se izvrši odabiranje za seču ni onih stabala, koja se iz sanitarnih razloga moraju hitno ukloniti.

Mada je ovaj način rada nešto brži, sa stručne tačke gledišta ispravnije je da se odabiranje stabala za seču izvrši u dve etape, koje idu neposredno jedna za drugom.

U prvoj etapi voditi računa o sanitarnim momentima, te pri odabiranju primeniti blaži ili strožiji kriterijum, u zavisnosti od zdravstvenog stanja sastojine. U ovoj fazi odabiranja preći čitavo odeljenje i obuhvatiti sav materijal koji se iz sanitarnih razloga mora ukloniti, pa makar to sobom povlačilo i potrebu veštačke intervencije za popunjavanje nastalih većih praznina.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Tako, na primer, ako se radi o uklanjanju žarišta napada imele i veštičine metle (od koje kasnije dolazi do raka) na jeli, tada treba energično zahvatiti sva stabla zaražena imelom i sva stabla jače napadnuta veštičinom metlom i rakom (Melampsorella caryphitacearum). Ukoliko bi se ovim stvorile veće progale preduzeti odmah mere veštačke intervencije radi melioracija ovih praznina.

Izvršiti obračun zapremine stabala odabranih za seču u prvoj etapi i tako doći do iznosa zapremine koja se ima obuhvatiti odabiranjem stabala u drugoj etapi (iz uzgojnih i ureñajnih razloga) - to je dopuna do sečive mase predviñene planom seča za posmatranu sastojinu.

U drugoj etapi odabiranja stabala za seču glavnu pažnju treba posvetiti obezbeñenju podmlañivanja i uraštanja, pa tek kada se to omogući u znatnoj meri, posvetiti pažnju odabiranju stabala za seču radi otklanjanja strukturnih nedostataka.

Najčešće se u našim prašumskim i neurednim prebirnim tipovima u prvoj ophodnjici mora zanemariti pitanje strukture i postizanje prebirne strukture ostaviti za dalje ophodnjice.

Pri odabiranju stabala za seču - u prvoj etapi - postupak je zavisan od količine zapremine koja je preostala za ovu etapu doznake, zatim od vrste drveća i njene potrebe za svetlošću na odreñenom staništu.

Ako je odabiranje stabala za seču - u drugoj etapi - preostala mala sečiva masa, treba je tako raspodeliti da se makar i na manjim površinama omogući podmlañivanje i uraštanje. Znači, da odabiranje ne treba protegnuti na čitavu površinu odeljenja, jer tako slabi zahvat seče neće dovesti do prekida sklopa koji omogućuje podmlañivanje, naročito ako je reč o bukvi i smrči, ili ako se radi o nešto lošijim staništima za jelu. Odabiranje treba koncentrisati na onoliko mesta odeljenja koliko dozvoljava sečiva masa, s tim da se stvaraju otvori u sklopu koji će na odreñenom staništu omogućiti podmlañivanje glavnih vrsta drveća.

Pri tome, voditi računa da se stvaraju povoljni uslovi za podmlañivanje one vrste drveća, čije proširenje u smeši je postavljeno kao jedan od ciljeva gazdovanja.

Ako je za odabiranje stabala u drugoj etapi preostala veća sečiva masa, tada se odabiranje može protegnuti na veću površinu odeljenja. Osnovno je, pri tome, da se pri odabiranju stabala za seču primenjuje stablimično ili grupimično prebiranje (u manjim ili većim grupama), imajući u vidu potrebu za svetlošću posmatranih vrsta drveća na konkretnom staništu i postavljene ciljeve u vezi sa izmenom smeše. Od veličine sečive mase preostale za drugu etapu odabiranja, zavisi da li će se odabiranjem zahvatiti manji ili veći deo površine odeljenja (sastojine).

Napominje se da obe etape odabiranja čine celinu i idu neposredno jedna za drugom.

U toku prvog ureñajnog razdoblja, osnovni zadatak odabiranja stabala za seču je saniranje lošeg zdravstvenog stanja, a tek zatim dolazi u obzir pomaganje podmlañivanju i uraštanju.

Zadatak odabiranja stabala za seču u drugom i daljim razdobljima treba da bude pomaganje stvaranje nove generacije šume koja će na sebe preuzeti produkciju po količini i kvalitetu, odnosno, ubrzanje procesa prevoñenja prvih tipova šume u tipične prebirne tipove.

U tu svrhu, prednost treba dati uzgojnim merama koje omogućuju da se pri odabiranju stabala za seču postigne uraštanje i podmlañivanje, a zatim selekcija u kategoriji stabala tanjih dimenzija. Praktična primena ovog principa zahteva izmenu redosleda dosadašnjeg načina doznake.

Dok je pri ranijem načinu odabiranja stabala za seču u prvoj fazi vršeno odabiranje iz sanitarnih razloga, po ovom postupku - koji se sada uvodi odabiranje stabala za seču treba vršiti u dve faze:

I) faza:

• oslobañanje dobro podmlañenih grupa, • stvaranje uslova za novo podmlañivanje, • nega mladih sastojina, odnosno delova ovih.

U ovoj fazi odabiranja stabala za seču realizuje se obično cca 50 % etata. Pri tome, ako po površini sastojine ima dosta podmlañenih grupa, tada se u ovoj ophodnjici zadovoljavamo njihovim oslobañanjem, a nepristupa se stvaranju otvora za podmlañivanje. Ako ima nedovoljno podmlañenih grupa, tada se najpre oslobaña grupe podmlatka, a zatim stvaraju otvori za novo podmlañivanje, do ispunjenja 50 % etata. Usput se sprovode neophodne mere nege, koje imaju za cilj popravljanje kvaliteta sastojina, uzgojnim pomaganjem najboljih individua.

II) faza:

• odabiranje iz sanitarnih razloga, izuzev hitnih slučajeva (pojava karpofora, sušenje i naglo propadanje), koji spadaju u prethodnu fazu, • odabiranje iz ureñajnih razloga.

U ovoj fazi, s obzirom na poreklo i zdravstveno stanje stabala - težište odabiranja je na uklanjanju iz sastojine prestarelog dela inventara, slabog kvaliteta i sklonog propadanju: zatim oštećenih, bolesnih i loše forme stabala. Uporedo sa ovim treba vršiti i selekciju tanjih stabala. Tek,ako to zdravstveno stanje dozvoljava, tj. ako preostane deo etata za doznaku u zdravom materijalu, treba imati u vidu i ureñajne momente, tj. otklanjati nedostatke prebirne strukture.

Napominje se da obe faze odabiranja čine celinu i idu neposredno jedna za drugom. Ostaje i dalje na snazi iskustveno pravilo da se pri odabiranju stabala za seču realizuje samo 80 - 90 % predviñene sečive zapremine, s tim da se posle izvršene seče naknadno odabere razlika do punog iznosa. Od stručnosti radne snage,

Mihaila Pupina 113

Beograd


dimenzija stabala i strmine terena (od vrste i količine očekivanih oštećenja pri odabiranju stabala) zavisi da li će se u ovu svrhu kao rezerva ostaviti 10 ili 20 %.

Kod svih tipova naročito je osetljivo pitanje kvaliteta odabiranja stabala, pa se stoga mora voditi računa o redosledu hitnosti pri odabiranju stabala za seču. Prethvat na kvalitet može ovde da dovede do teških posledica po budući razvitak i produktivnost prebirne sastojine, te se nikada ne sme vršiti.

Oplodne seče dugog perioda obnavljanja – Grupimično oplodne seče

Na osnovu proučenih uslova sredine, sastojinskog stanja i bioloških karakteristika bukve, kao i željenog cilja gazdovanja za šume ovog šumskog područja, dolazi se do zaključka da je raznodobne šume bukve potrebno obnavljati prirodnim putem, primenom grupimično oplodne seče.

Seča obnavljanja počinje stvaranjem podmladnih jezgara, koja se zatim proširuju putem oplodne seče, sve dok se čitava sastojina ne obnovi.Veličina inicijalnih jezgara kreće se od 15 do 30 ari i na njima se sprovodi oplodna seča u dve faze, slično kako je to opisano i za grupimično prebirnu seču. Prva faza stvaranja podmladnih jezgara je ista kod grupimično prebirne i oplodne seče dugog podmladnog razdoblja, kakva je ovde odabrana. Razlike nastaju kasnije , te se pri grupimično prebirnoj seči podmladna jezgra ne proširuju već uvek stvaraju nova , dok se pri odabranoj grupimično oplodnoj seči, inicijalna jezgra proširuju i tako podmladi čitava sastojina.

Ovde treba razlikovati opšte i posebno podmladno razdoblje:

Posebno podmladno razdoblje se odnosi na grupu – pomladno jezgro i ono najčešće za bukvu na ovim staništima iznosi 20 godina. Bitno je da se kod formiranog jezgra pri punom obrastu seče intenziteton oko 60 % , a da se kasnije podmladak oslobodi zasene zaostalih semenjaka kada podmladak dostigne visinu 0,7 – 1,0 m. Dužina posebnog podmladnog razdoblja zavisi od biološko – ekoloških osobina bukve, u prvom redu od učestalosti njenog plodonošenja i ritma njenog visinskog rasta u periodu podmladka.

Opšte podmladno razdoblje odnosi se na vreme potrebno da se započne i dovrši obnavljanje čitave sastojine, imajući u vidu društvene potrebe i značaj ostalih funkcija šuma.

Ukupna površina inicijalnih podmladnih jezgara u dobro obraslim zrelim sastojinama, zahvata oko 1/5 ukupne površine ( opšte podmladno od 50 godina ), a odgovarajuća površina se svakih 10 godina uključuje u obnavljanje proširenjem inicijalnih podmladnih jezgara. Na površinama ukljućenim u obnavljanje provodi se odgovarajuća faza oplodne seče (oplodni , naknadni, završni sek), a na ostalim površinama najnužnija intervencija uglavnom sanitarnog karaktera.

Najbolje je inicijalna jezgra postavljati na grebenima i kosama, jer je ovde najlakše regulisati osvetljavanje i obezbediti brzo obnavljanje.

U sastojinama gde je već ranije započet proces obnavljanja, treba ovaj proces pratiti i dalje nastaviti, najpre osloboñanjem svih dobro podmlañenih delova bez obzira na njihovu veličinu, a zatim daljim proširivanjem ovih podmlañenih delova dok se ne obnovi čitava sastojina. Pošto je ovde već prošao jedan deo opšteg podmladnog razdoblja , treba u kraćem roku dovršiti proces obnavljanja ovakvih sastojina (srazmerno odnosu podmlañenog i nepodmlañenog dela).

Doznaku (odabiranje stabla za seču) treba vršiti po principu klasične oplodne seče , gde se pripremnim sekom iz sastojina koje nisu negovane vade najpre stabla manje vrednih vrsta, zatim bukova stabla lošijih fenotipskih karakteristika, jako granata, prezrela i defektna stabla. Ako su bukove sastojine bile pravilno negovane, u njima se ne provodi pripremni sek, već se odmah prelazi na izvoñenje oplodnog seka. Završni sek se izvodi kada je uspelo podmlañivanje i podmladak dovoljno obrastao (70 – 100 cm).

U uslovima gazdinske jedinice, grupimično oplodne seče u bukovim šumama planirane su u sledećim odsecima: 23c, 28d, 32a, 33c. Grupimično oplodne seče u smrčevim sastojinama su planirane u sledećim odsecima: 2c, 2d, 8a, 8b, 9a, 78b, 82a, 82c, 83a.

Odabiranje stabala kod oplodne seče

Zbog bioloških osobina bukve, oplodna seča je najpovoljniji i najvažniji metod prirodnog obnavljanja, koja je kao metod i razrañena u bukovim šumama. Prilikom obnavljanja čistih i mešovitih bukovih šuma, mogu se u zavisnosti od stanišnih uslova i sastojinskog stanja, uspešno primenjivati svi oblici oplodne seče, ili u kombinaciji sa ostalim metodama obnavljanja. Izvodi se u jednodobnim, srednje i visoko- produktivnim sastojinama.

U uslovima gazdinske jedinice, oplodne seče su samo planirane u izdanačkim bukovim sastojinama, u kojima će se izvršiti konverzija. Izdanačke sastojine bukve biće obnovljene prirodnim putem, semenom.

Tehnika izvoñenja oplodne seče sastoji se u tome da stabla stare sastojine postepeno uklanjaju u nekoliko sekova (pripremni, oplodni, završni, a po potrebi i oplodno-završni sek) u vremenskom periodu do 20 godina. U uslovima ove gazdinske jedinice zastupljeni su pripremni i oplodni sek.

Pripremni sek – se izvodi u sastojinama gde već ima podmladka, ali je nedovoljan gde se uz energičnije razmicanje kruna, uklanja i prizemni sprat ekonomski malo vrednih vrsta koja se obilno reprodukuju te guše podmladak glavnih vrsta drveća. Posebno su agresivni grab, leska, zova, iva i druge vrste koje rañaju obilno svake godine i brzo startuju u porastu.

U uslovima gazdinske jedinice pripremni sek oplodne seče je planiran u odsecima: 38a, 47a, 48a.

Oplodni sek - se izvodi u prvoj godini obilnog plodonošenja posle izvedenog pripremnog seka. Osnovni cilj oplodnog seka je da se još većim smanjenjem broja stabala u sastojini, obezbede semenu najbolji uslovi za klijanje,kao i razvoj podmlatka u vremenu izmeñu oplodnog i završnog seka.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Izvodi se u prvoj godini obilnog uroda posle pripremnog seka, ravnomerno po čitavoj površini, a ako je sastojina pravilno negovana, to je prvi obnovni zahvat. Uklanja se toliko stabala da se krune preostalih stabala ne dodiruju, sa ciljem da se površina ravnomerno osemeni, da do zemljišta i podmlatka dopre dovoljno svetlosti, toplote i vlage, ali da se spreči zakorovljavanje obnovne površine do pojave podmlatka. Obično se oplodnim sekom uklanja oko 50 % zapremine preostale posle pripremnog seka, odnosno sklop sastojine se svodi na 0,6. U sastojinama gde se nalazi više generacije stabala, sa velikim učešćem prestarelih stabala (iznad 150 god.), njihovo uklanjanje se vrši postepeno da se previše ne razredi sklop. U slučaju potrebe vrše se i neophodne pomoćne mere prirodnom obnavljanju.

Oplodni sek u uslovima ove gazdinske jedinice planiran je samo u odseku izdanačke bukve:47b, i u odseku veštači podignutog bora u kojem se je podmladak smrče u zadovoljavajućem broju i kvalitetu, odsek:82d.

Oplodno - završni sek - se izvodi kada je podmlañene delove sastojine potrebno osloboditi zasene stabala stare sastojine (završni sek), a u delovima koji nisu obnovljeni ukloniti stabla tanjih dimenzija i sa manjom krunom, a ostaviti stabla koja ce izvršiti dopunsko osemenjavanje. Kada cela površina nije u potpunosti onovljena.

Kod oplodno-završnog seka prvo se sprovodi završni sek u delu sastojine koji je dobro obnovljen, sa zadovoljavajućim brojem podmladka, vade se sva stable iz podmlatka (završni sek) kako ne bi smetala daljem razvoju podmlatka. U sastojini treba da ostane potreban broj stabala oko 80-100 stabala po hektaru. U godini punog uroda izvršiće se oplodni sek, gde će se vaditi sva stable koja smetaju razvoju podmlatka, stable manjih dimenzija, potištena stable, lošijeg zdravstvenog stanja, a treba da ostanu dobra, zdrava stabla koja treba da plodonose i da obnove datu površinu.

Završni sek - izvodi se kada je podmladak dovoljno odrastao da mu više nije potrebna zaštita matične sastojine, čije bi dalje zadržavanje predstavljalo smetnju njegovom pravilnom razvoju. Kriterijumi za odreñivanje vremena izvoñenja završnog seka su izgled (stanje) i visina podmlatka. Zaostajanje u rastu, zakrivljenost u pravcu dopiranja svetlosti, kišobranast izgled podmlatka, mozaičan - horizontalan raspored listova i bledo - zelenkasta boja lišća su pouzdan znak da treba podmladak osloboditi zasene. U povoljnim uslovima se završni sek obično izvodi 6-8 godina posle oplodnog seka, kada podmladak dostigne visinu 1,0 m.

8.2. Uputstva za organizovanje se če u šumi

Voñenje seče

Pre početka radova na seči i izradi drvnih sortimenata. potrebno je utvrditi radna polja. Radna polja su obeležena transportnom distancom i usmeravanje seče treba vršiti tako da se kreće od transportne granice prema izvoznim putevima. Treba strogo voditi računa da se izbegne izvoz drvne mase kroz podmladak i podmlañene površine. Pravilno voñenje seče šuma neophodno je da bi se štete kod obaranja. izrade i privlačenja svele na minimum.

Odreñivanje pravca obaranja stabala

Smer obaranja stabala odreñuje se za svaki odsek posebno. zbog racionalizacije posla i omogućavanja lakše manipulacije trupcima prilikom izvlačenja na najbližu trasu ili put. Cilj da se što više skrati transportna distanca kod sabiranja i izvlačenja. da se šteta svede na najmanju moguću meru. kao i da se omogući lakše kretanje radnika u sečištu.

Proizvodnja šumskih sortimenata

Proizvodnja šumskih sortimenata - treba da obezbedi maksimalno kvalitativno i kvantitativno. iskorišćenje drvne mase. uz poštovanje svih uslova standarda. Neophodno je pre početka svih radova na seči i izradi odabrati adekvatan način rada, to jest da li se opredeliti za klasičan način seče, ili za brigadni sistem rada. Rukovodilac seče mora kontrolisati način obaranja, to jest visinu panja, dubinu podseka, smer obaranja itd.

Privlačenje šumskih sortimenata

Privlačenje šumskih sortimenata - od panja do sabirnih mesta (rampi) ili do kamionskih puteva predstavlja I fazu transporta. Za privlačenje trupaca najpogodniji su šumski traktori sa vitlom (npr. LKT 80 (81)). Ovi traktori imaju najveći učinak i u praksi su se pokazali kao najrentabilniji. Sa ovim traktorima se veoma uspešno mogu izvlačiti i drva za ogrev. Osim LKT traktora, mogu se koristiti i modifikovani poljoprivredni traktori, a u nekim slučajevima kada je neophodno izbeći i najmanja oštećenja mogu se koristiti i animali.

Važna stavka u ovoj fazi je gustina putne mreže kojom će se mrežom šumskih vlaka omogućiti najoptimalnije korišćenje postojeće mehanizacije. Intenzivno gazdovanje moguće je sprovoditi uz adekvatnu putnu mrežu i otvaranje ne otvorenih sastojina, kao i razmeštaj seča (da bude koncetrisan). Ostali radovi u sastojini moraju biti meñusobno usklañeni.

Mihaila Pupina 113

Beograd


8.3. Smernice za sprovo ñenje radova na zaštiti šuma

Zakon o šumama jasno odreñuje da korisnici i sopstvenici šuma preduzimaju sve potrebne mere radi zaštite šuma. Naročita pažnja poklanja se zaštiti šuma od požara. Prema ugroženosti od požara. šume ove gazdinske jedinice svrstavamo:

I stepen : sastojine i kulture bora II stepen : sastojine i kulture smrče III stepen : mešovite sastojine lišćara i četinara IV stepen : sastojine hrasta i graba V stepen : sastojine bukve i drugih lišćara VI stepen : šikare.šibljaci i čistine

Smernice - za zaštitu šuma od požara

Po stepenu ugroženosti od požara ova gazdinska jedinica spada u veoma ugrožene jedinice zvog velikog učešća četinara.

Na osnovu činjeničnog stanja potrebno je:

planiranje mera protiv potencijalnih izazivača šumskih požara:

Šumske požare najčešće izaziva čovek (preko 98%) iz neznanja, nehata ili namerno.

Da bi se čovek kao potencijalni izazivač požara odvratio od takvog ponašanja. planom treba predvideti preduzimanje niza preventivnih mera vaspitno - obrazovne i propagandne.

Najvažnije mere su:

- saradnja sa osnovnim i srednjim školama - saradnja sa goranima - saradnja sa vatrogasnim društvima - saradnja sa Vojskom Republike Srbije - saradnja sa TV. radio. štampa - postavljanje prigodnih tabli sa natpisima na putevima kroz šumu. izletištima. mestima odreñenim za parkiranje i kampovanje. - štampani propagandni materijal - upozoravanje radnika i posetilaca na veliku opasnost od požara

Planiranje mera biološko - tehničke zaštite u šumi podrazumeva:

- podizanje bioloških protivpožarnih pruga - podizanje mešovitih šuma (četinara i lišćara) - širenje postojećih ureñajnih proseka - održavanje protivpožarnih pruga (proseka. puteva) - sprovoñenje šumskog reda - prognoziranje opasnosti od požara - osmatranja i dežurstva u periodima povećane požarne opasnosti - iznošenje gorivog materijala - starost kultura - sastojina

Izgradnja i održavanje požarnih puteva

Uspešno gašenje požara uslovljeno je dobrim putevima koji omogućavaju da se na gašenje požara stigne na vreme i isti ugasi pre nego što se proširi.

Snabdevanje vodom za gašenje požara

Za gašenje požara u šumi najefikasnije sredstvo je voda.

Planiranje opreme i sredstva za gašenje požara

- oprema za gašenje požara sa zemlje - oprema za gašenje požara iz vazduha

Organizacija ljudstva i rukovoñenja gašenja požara svakako je jedna od najvažnijih aktivnosti.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Brzina mobilisanja ljudstva i upućivanje na mesto požara i organizovano rukovoñenje gašenjem požara garancija su uspešnog gašenja požara u začetku.

- organizacija protivpožarnih jedinica - sabirna mesta za ljudstvo - dobra opremljenost protivpožarnih jedinica - aktiviranje radnika ŠU za gašenje požara - aktiviranjem protivpožarne jedinice za brze intervencije - organizovanje gašenja

Šumskoj upravi neophodno je da poseduje i protivpožarnu kartu u razmeri 1 : 25.000.

Karta treba da sadrži sledeće podatke:

Pregled kultura (vps) i sastojina prema stepenu ugroženosti od požara sa podelom na odeljenja i odseke.

- objekti u šumi (lugarnice, naselja, turistički objekti) - putevi u šumi i protivpožarne proseke - voda za gašenje (vodotoci. vodene akumulacije.) - osmatračka mesta - elektro i PTT vodovi - magacin za smeštaj opreme za gašenje požara

Mere sanacije treba započeti odmah. U mere sanacije spadaju:

- seča i uklanjanje svih oštećenih stabala; - čišćenje tih površina - pošumljavanje; - čišćenje korova; - okopavanje i prašenje, mere nege i zaštite novopodignutih kultura crnog bora (zaštita od štetnih insekata, zaštita od

biljnih bolesti. zaštita od stoke i zaštita od požara). Prilikom sprovoñenja mera zaštite potrebno je sledeće:

• Stalna i stroga primena važećih propisa • Organizovati edukativno-propagandni rad na merama zaštite šuma u školama. mesnim zajednicama. i dr. • Zabrana loženja vatre u šumi i njenoj neposrednoj blizini • Postaviti table sa upozorenjima • Na izletničkim mestima ukloniti sav lakozapaljiv materijal. odrediti ureñena mesta za loženje vatre. uvesti službu nadzora. • Savremeno organizovati i opremiti službu za osmatranje i obaveštavanje. • Nadzirati vlasnike privatnih parcela (graničnih). naročito u rano proleće kada se vrši krčenje i spaljivanje obradivih površina za poljoprivredu. • Razvijati intenzivnu saradnju sa MUP-om.

Prema stepenu zaštite. organizovati potrebne ljude i materijalna sredstva.

Ostale mere zaštite šuma. trebalo bi da prati i proučava dijagnostičko prognozna služba na nivou gazdinstva. a ove mere se odnose na zaštitu šuma od entomoloških i fitopatoloških uzročnika. bespravnog korišćenja i drugih protivpravnih radnji. zaštita divljači i stoke. održavanje šumskog reda itd.

Naročitu pažnju treba obratiti na striktno pridržavanje zabrane ispaše na obnovljenim i meliorisanim površinama.

U cilju smanjenja oštećenja od šumske paše i stoke: obeležiti površine na kojima je paša dozvoljena odnosno zabranjena. utvrditi progonske puteve do ispaše i pojila. osigurati kontrolu pašarenja.

Zaštita od snega. leda i jakih vetrova se najpotpunije obezbeñuje negovanjem sastojina, kao i oblikovanjem zaštitnog plašta (ivice) šume.Takoñe ne treba sprovoditi seče većeg intenziteta i na taj način stvoriti progale što će se nepovoljno odraziti na vetrolome.

Prilikom iskorišćavanja treba sprovoditi sledeće preventivne mere: pravilan izbor vrste seče je značajan jer od ovoga često zavisi sudbina šume. Sa gledišta zaštite šuma od insekata, nepovoljne su čiste seče, te ih treba izbegavati. Kod oplodnih seča pojačava se delovanje štetnih insekata na osetljivim stablima jer su im ona jedini izvor hrane. Duže zadržavanje trupaca u šumi treba izbegavati. naročito ako sa njih nije skinuta kora.

Pored navedenih bitnih preventivnih mera. preporučuju se i sledeće posebne mere zaštite: kontrola broja najvažnijih štetnih insekata, a treba je sprovoditi svake godine, jer se na taj način otkrivaju početci insekatskih prenamnoženja i da se na vreme mogu preduzeti preventivne mere. Kontrola i brza obrada požarišta su veoma značajna za sprečavanje jakih napada sipaca, potkornjaka i drugih sekundarnih insekata koji se mogu namnožavati na oslabljenim biljkama (naročito su opasni prizemni požari). Brza obrada snegoloma, snegoizvala, vetroloma i vetroizvala, takoñe smanjuje opasnost prenamnoženja štetnih insekata.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Za gašenje požara neophodno je planom o zaštiti od požara imati pripremljene, obučene grupe za gašenje sa posebno osposobljenim voñstvom (inženjeri, tehničari, predradnici…). Grupa za gašenje požara mora biti opremljena odgovarajućom opremom. koja je po količini i strukturi utvrñena planom zaštite i suzbijanja požara.

8.4. Uputstvo za izgradnju i održavanje šumskih sao braćajnica

Rekonstrukcija postojećih puteva

Rekonstrukcija šumskih puteva je promena tehničkih i konstruktivnih elemenata postoječih šumskih puteva i to: • osvetljavanje puta; • povećavanje radijusa horiontalnih krivina; • smanjenje nagiba nivelete; • proširenje planuma puta; • regulisanjeefikasnog odvodnjavljnja površinske vode sa puta (izrada odvodnih kanala, popravak propusta i dr.); • izrada i ureñenje kolovozne konstrukcije (razastiranje i valjanje kolovozne podloge).

Izgradnja prve faze -F-I meki kamionski put

Prva faza izgradnje kamionskog puta podrazumeva izradu donjeg stroja puta. Nakon snimanja terena , postavljanja nulte linije trase puta i izrade projekta za izgradnju šumskog kamionskog puta, neophodno je izvršiti sledeće radove:

• prosecanje trase puta; • uklanjanje suvog posečenog drvenog materijala sa trase; • iskop zemlje u širokom otkopu; • izrada škarpe i bankine; • izrada odvodnih kanala i postavljanje propusnih cevi;

Izrada druge faze-F-II tvrdog kamionskog puta

Pod drugom fazom podrazumeva se izrada gornjeg stroja puta i to: • nasipanje pripremljene (uvaljane) posteljice kamenom krupnije granulacije debljine do 30 sm, što zavisi od podloge; • valjanje nasutog kamena; • nasipanje kamenom sitnije granulacije debljine 10 sm; • valjanje nasutog kamena.

Izgradnja, održavanje i korišćenje šumskih komunikacija

Planiranje, izgradnja, korišćenje i održavanje šumskih primarnih i sekundarnih saobraćajnica treba sprovoditi na način koji ne ugrožava:

• strogo poštovanje tehničkih elemenata iz projekta; • izvorišta voda i vodene tokove; • staništa značajna za ostanak zaštićenih biljnih i životinjskih vrsta; • proces prirodnog podmlañivanja u šumi; • kulturnu i istorisku baštinu; • ostale opšte korisne funkcije šuma; • stabilnost zemljišta i ne uzrokuje eroziju i bujice.

8.5. Uputstvo za vo ñenje evidencije gazdovanja šumama

Svi radovi koji se obavljaju u gazdinskoj jedinici i planirani su, moraju da se evidentiraju. Sva uputstva za voñenje evidencije gazdovanja šumama data su Pravilnikom o sadržini osnova i programa gazdovanja šumama, godišnjeg izvoñačkog plana i privremenog izvoñačkog plana gazdovanja privatnim šumama ( čl. 72 - 76), na to obavezuje zakon o šumama u član 34., koji jasno kaže da je korisnik šuma je dužan da u opštoj i posebnoj osnovi, kao i u godišnjem izvoñačkom planu i programu, evidentira izvršene radove na zaštiti, gajenju i seči šuma.

Korisnik šuma dužan je da evidentira izvršene radove najkasnije do 28. februara tekuće godine za prethodnu godinu.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Evidentiranje izvršenih radova na seči i gajenju šuma vrši se na obrascima "Plan gajenja šuma - Evidencija izvršenih radova na gajenju šuma", "Plan seča obnavljanja (jednodobne šume) - Evidencije izvršenih seča"," Plan seča obnavljanja (raznodobne šume) - Evidencija izvršenih seča" i "Plan prorednih seča - Evidencija izvršenih seča". Izvršeni radovi šematski se prikazuju na privrednim kartama sa naznakom površine, količine i godine izvršenja radova.

Evidentiranje radova izvršenih u toku godine vrši se po sastojinama, odelenjima i gazdinskim klasama. Iz doznačnih knjiga se unosi količina posečenog drveta i obračunava se po istim zapreminskim tablicama po kojima se obračunava ukupna drvna zapremina u OGŠ. Ostvareni prinos razvrstava se prema vrsti prinosa na glavni prinos (redovni, vanredni i slučajni) i prethodni prinos ( redovni i slučajni) i prema sortimetnoj strukturi na oblo i prostorno drvo.

Glavni prinos obuhvata posečenu drvnu zapreminu stabla po planu seča obnavljanja šuma, drvnu zapreminu slučajnih prinosa - stabala posečenih u sastojinama dva najstarija dobna razreda kod odabrane ophodnje, drvnu zapreminu stabala posečenu u svim prirodnim oblicima raznodobnih šuma, kao i slučajne prinose iz ovih šuma, drvnu zapreminu stabala posečenih čistom sečom u izdanačkim šumama u cilju obnove.

Predhodni prinos obuhvata posečenu drvnu zapreminu stabala koja je predviñena planom prorednih seča i slučajne prinose u sastojinama koje su planirane za proredne seče.

Redovan prinos obuhvata posečenu drvnu zapreminu stabala koja je predviñena planom prorednih seča i planom seča obnavljanja (jednodobne i raznodobne šume).

Slučajni prinos obuhvata posečenu drvnu zapreminu stabala koja nije predviñena za seču planom seča obnavljanja i planom prorednih seča, a potreba za njihovom sečom je slučajnog karaktera i rezultat je elementarnih nepogoda ili drugih nepredvidivih okolnosti.

Vanredni prinos obuhvata posečenu drvnu zapreminu stabala sa površina koje će se koristiti za druge svrhe osim za proizvodnju drvne zapremine.

Osim ovih radova, potrebno je u Šumskoj hronici evidentirati sve pojave koje se primete u šumama u toku jedne godine, a to su:

• štete i pojave nastanka štete od fitopatoloških ili entološkoh uzročnika, • pojava ranih i kasnih mrazeva, • početak listanja, • početak cvetanja, • pojava plodonošenja i obilnosti uz ocenu kvaliteta semena, • štete od elementarnih nepogoda, • promene u posedovnim odnosima, • promene koje utiču na izvršenje radova i dr.

8.6. Uputstvo za izradu izvo ñačkog projekta gazdovanja šumama

Sva uputstva za izradu izvoñačkog plana gazdovanja šumama data su Pravilnikom o sadržini osnova i programa gazdovanja šumama, godišnjeg izvoñačkog plana i privremenog izvoñačkog plana gazdovanja privatnim šumama ( čl. 55 - 67).

Izvoñački projekat (Zakon o šuma čl. 31) donosi korisnik, odnosno sopstveni šuma, najkasnije do 31 oktobra tekuće godine za narednu godinu.

Osnovna jedinica za koju se izrañuje izvoñački projekat je odsek ili odelenje, a izuzetno za više odseka ili odeljenja (sliv). U okviru osnovne jedinice plana, izdvajaju se uzgojne jedinice koje čine delovi odelenja u kojima se planiraju iste uzgojne mere.

Pod gravitacionim poljem, podrazumeva se površina odelenja koja ima zajednički pravac privlačenja šumskih sortimenata, uslovljen konfiguracijom terena ili stanjem sastojina i planiranim uzgojnim merama.

Pod transportnom granicom, podrazumeva se linija uslovljena reljefom terena i stanjem sastojina sa koje se razilaze pravci transporta šumskih sortimenata sa površine na kojoj se izvode radovi na gajenju šuma.

Izvoñačkim projektom se po odeljenjima (odsecima) za svaku uzgojnu jedinicu zavisno od uzgojnih potreba te jednice (sastojine) naročito utvrñuje: mesto, vrsta, obim, način, rok, redosled i dinamika izvoñenja radova na gajenju i korišćenju šuma, potreba u sadnicama, semenu i drugom materijalu, radnoj snazi, mehanizaciji i drugim sredstvima rada, saobraćajnoj mreži, finansijskim sredstvima i dr.

Izvoñački projekat izrañuje se na osnovu odredbi opšte i posebne osnove, podataka i zapažanja neposredno prikupljenih na terenu u vremenu najviše 12 meseci pre njegovog donošenja, analize uslova staništa, stanja sastojina i privrednih prilika i kritičke ocene uspeha dosadašnjeg gazdovanja šumama.

Izvoñački projekat se sastoji iz tekstualnog dela, tabelarnog dela i skica.

Tekstualni deo izvoñačkog projekta sadrži opis staništa i sastojine, obrazloženje opšteg i etapnog uzgojnog cilja, obrazloženje eventualnih bitnih razlika stanja sastojine i planiranih radova prikazanih u OGŠ i u ovom planu, prikaz redosleda izvoñenja radova na gajenju šuma i načina izvoñenja tih radova i prikaz tehnologije i organizacije rada na seči, izradi i privlačenju šumskih sortimenata.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Tabelarni deo izvoñačkog projekta naročito sadrži podatke: o površini uzgojnih jedinica, vrsti i obimu radova na gajenju i korišćenju šuma, količini, vrsti i starosti sadnog materijala, drugim sretstvima rada i materijalu za izvoñenje pripremnih i glavnih radova na gajenju i korišćenju šuma.

U izvoñačkom projektu se prilaže skica odelenja u razmeri 1:5.000 ili 1:10.000, sa obaveznom vertikalnom predstavom terena, u kojoj se kartografski označavaju osobenosti staništa i sastojina postojeće i projektovane saobraćajnice (pristupne i unutrašnje), gravitaciona radna polja, transportne granice, pravci privlačenja šumskih sortimenata i njihova povezanost sa postojećim saobraćajnicama, kao i granice uzgojnih jedinica sa oznakama naznačenim u legendi skice.

Identifikovanje osobenosti sastojina na terenu u zavisnosti od sastava, sklopljenosti, podmlañenosti, uzrasta, zdravstvenog stanja, kvaliteta drvne mase i dr. krokiraju se na skici i obeležavaju kao posebne uzgojne jedinice u okviru izvoñačkog plana.

Radovi na gajenju šuma i korišćenju šuma iskazuje se po odeljenjima i vrstama rada.

Pri utvrñivanju vrste i obima radova na gajenju i korišćenju šuma u uzgojnoj jedinici, odnosno u gravitacionom radnom polju vrši se obavezno odabiranje i obeležavanje stabala za seču u skladu sa odredbama opšte i posebne osnove.

Doznačena drvna masa razvrstava se na sortimente po vrstama drveta.

8.7. Vreme se če šuma

Prvilnikom o šumskom redu član 5 (Sl. gl. Republike Srbije br 38/31.05.2011‚i Pravilnika o izmenama pravilnika o šumskom redu br. 75/16), a uvažavajući prirodne, ekonomske i druge uslove za područje gde se ova gazdinska jedinica nalazi, kao i stanje šuma ove gazdinske jedinice vreme seča šuma se odreñuje i to:

- Za sastojine u kojima se vrše oplodne seče (seče obnavljanja) seča stabala vršiće se od 10.09. tekuće godine do početka vegetacije naredne godine. - U ostalim sastojinama seča stabala može da se vrši tokom cele godine, s tim da se redukuje u prva dva meseca vegetacionog perioda (maj, jun).

8.8. Uputstva za primenu tarifa

Za visoke sastojine. tarife se primenjuju bez interpolacije izmeñu dva debljinska stepena. pošto se obrasci zapremine u doznačnim knjigama vrši po debljinskim stepenima od 1 cm. za odgovarajući tarifni niz. jer se i u doznačnim knjigama upisuju prečnici u centimetarskoj podeli.

Za izdanačke sastojine. prečnici se upisuju po debljinskoj podeli od 5cm. pri čemu se kod obračuna zapremine u odgovarajućem tarifnom nizu koristi interpolacija centimetarskih debljinskih stepeni (7 i 8; 12 i 13; 17 i 18. itd).

Obračun zapremine za doznačenu drvnu masu u sastojinama koje su procenjene. vrši se korišćenjem tarifnog niza.

Pri obračunavanju zapremine kod pojedinih vrsta drveća koristiti sledeće tablice (tarife)

- bukva, javor (visoka) - bukva (visoke šume) - Srbija - bukva, javor (izdanačka) -bukva (izdanačka) - Srbija - grab,otl - grab (izdanačka) - Srbija - crna jova, jasika, breza - (breza) – Srbija - kitnjak (izdanačka) - kitnjak (izdanačka) - Srbija - jela - jela(Tara) - smrča - smrča(Tara) - crni bor - crni bor( Srbija) - beli bor - beli bor (Srbija)

Mihaila Pupina 113

Beograd


8.8. Uputstvo za sertifikaciju šuma

8.8.1. Smernice za formiranje zaštitnih zona pored vodotoka, javnih puteva i naselja

U skladu sa zahtevima SGS QUALIFOR-a, STANDARD ZA GAZDOVANJE ŠUMA U SRBIJI, za uspostavljanje zaštitnih zona – BUFFER ZONES – pored vodotoka, javnih puteva i naselja donose se smernice, koje su obavezujuće za JP „Srbijašume“. Obzirom da je u toku proces sertifikacije za kompletan sistem JP“Srbijašuma“ tzv. „objedinjavanje sertifikata“ detaljnije smernice za formiranje zaštitnih zona pored vodotoka, javnih puteva i naselja sa konkertnim planovima na nivou gazdinskih jedinica su u izradi i još nisu operativne. Ove smernice iako imaju obavezujući karakter se ipak bave opštim pravilima za uspostavljanje BAFER.

Imajući u vidu dugoročni karakter uspostavljanja zaštitnih zona, potrebno je da se pristupi definisanju moguće strategije i tipova pojaseva, planiranju, izboru tehnologija i obezbeñivanju odgovarajućeg sadnog materijala za uspostavljanje zaštitnih zona.

Formiranje zaštitnih zona je u funkciji obezbeñivanja pozitivnih efekata na stabilnost ekosistema, očuvanja odreñenih staništa, biološke predeone raznolikosti i autentičnog izgleda predela.

Zaštitne zone na obodima prirodnih šuma i graničnim pojasevima plantaža, izgrañene prvenstveno od autohtonih vrsta drveća, pored vodotokova, javnih puteva i naselja, uticaće na obnavljanje i očuvanje izvornog izgleda predela, što će obezbediti pozitivan uticaj na očuvanje autentičnih ambijenata, duševnog mira lokalnog stanovništva naviknutog na specifično okruženje i estetskih vrednosti predela.

Podizanje zaštitnih zona predstavlja dugoročan proces, koji se može sprovoditi isključivo planski i postepeno. U dosadašnjoj praksi je pored prirodnih zaštitnih zona pored vodotokova, postojala obaveza ugrañivanja zaštitnih pojaseva u planska dokumenta samo u slučajevima kada je to bilo propisano odgovarajućim aktima o proglašenju zaštićenih prirodnih dobara u uslovim Zavoda za zaštitu prirode Srbije.

Implementacija procesa sertifikacije šuma nameće obavezu očuvanja postojećih i uspostavljanje novih zaštitnih zona na mestima gde one nedostaju, pored vodotokova, javnih puteva i naselja.

Počev od dana stupanja na snagu ove Smernice, u planskim dokumentima, posebnim i opštim osnovama, obavezno se planira i propisuje održavanje i podizanje zaštitnih zona u poglavlju „Smernice za sprovoñenje potrebnih mera i planova gazdovanja šumama“, pri čemu poseban značaj treba dati sledećem:

• definisanju vrsta drveća koje će se primenjivati u zaštitnim zonama, • definisanju širine zaštitnih zona, • propisivanju mera nege koje će biti primenjene u zaštitnim zonama, • odreñivanju vremena obnavljanja zaštitnih zona, • načinu i tehnologiji obnavljanja zaštitnih zona.

Podizanje zaštitnih zona u slučaju plantaža selekcionisanih sorti topola vrši će se prvenstvo autohtonim vrstama drveća, a u skladu sa rezultatima identifikacije stanišnih uslova datog lokaliteta, pri čemu se za pošumljavanje prioritetno preporučuju sledeće vrste drveća: vrbe, bela topola, crna topola, hrast lužnjak, poljski jasen, crna jova i dr.

U ovom planskom periodu, dok se ne obezbedi proizvodnja odgovarajućeg sadnog materijala za ove namene, zaštitne zone će se održavati od postojeće šumske vegetacije.Uzimajući u obzir iskazane zahteve, potrebno je proširiti postojeći asortiman proizvodnje reproduktivnog materijala šumskog drveća i pokrenuti rasadničku proizvodnju neophodnog sadnog materijala za potrebe podizanja zaštitnih zona.

Širina pojaseva definisana je u skladu sa funkcijom i značajem samih pojaseva, a odreñena je sledećim elementima:

• zaštitne zone širine 30 m podižu se duž toka velikih reka, autoputeva i naselja. • zaštitne zone širine 20 m podižu se duž tokova drugih većih rečnih tokova i magistralnih puteva. • zaštitne zone širine 10 – 15 m podižu se duž manjih rečnih tokova, rečnih mrtvaja i regionalnih puteva.

Seča i obnavljanje zaštitnih pojaseva neće se vršiti u isto vreme sa glavnom sastojinom.

Obnavljanje zaštitne zone vrši će se najranije po isteku vremenskog perioda odreñenog širinom jednog dobnog razreda. Prema tome, zaštitnim pojasevima će se gazdovati sa produženom ophodnjom, što je uslovljeno održavanjem zaštitnih funkcija ovih zona. Pri tome, mora se imati u vidu da starost stabala u zaštitnom pojasu ne preñe biološku zrelost.

Kao što se može zaključiti, formiranje zaštitnih zona vršiće se u dužem periodu paralelno sa realizacijom posebnih osnova gazdovanja šumama, koje će sadržati odredbe vezane za ovu problematiku.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Godišnji izvoñački projekti, u svom tekstualnom delu, takoñe treba da imaju definisano operativno izvoñenje radova na osnivanju i održavanju zaštitnih zona.

8.8.2. Smernice za identifikaciju i upravljanje šuma visoke zaštitne vrednosti HCV

Sertifikacija šuma je proces kada akreditovana treća starna poseti organizaciju, proceni njihov sistem uprvljanja i izdaje potvrdu kojom pokazuje da organizacija poštuje principe navedene standardu. Sertifikacija koja je uspešno sprovedena i uspešno je realizovano glavno ocenjivanje i posle odobravanja izveštaja sa glavne ocene, dobijen je sertifikat sa sertifikacionim kodom SGS-FM/COC-009244 koji je važeći za period od 21. februara 2017. do 20. februara 2022. godine.

Svake godine sprovodi se redovna nadzorna provera (ukupno 4 provere) od strane ovlašćene sertifikacione kuće, u slučaju da ne budu konstatovane velike neusaglašenosti, produžava se validnost sertifikata, što potvrñuje usaglašenost rada nosioca sertifikata sa zahtevima standarda. Pre isteka važenja sertifikata, da bi se produžila validnost sertifikata, obavezno je sprovoñenje resertifikacione provere. Posle uspešno realizovane resertifikacione provere i odobravanja izveštaja, produžava se validnost sertifikata za naredni petogodišnji ciklus.

Šume visoke zaštitne vrednosti prvo su definisane od strane Saveta za upravljanje šumama u cilju sertifikacije šuma, ali se praktična upotreba ovog koncepta sve više koristi za zaštitu, planiranje i upravljanje prirodnim resursima.

Šume sadrže ekonomske, ekološke i socijalne vrednosti koje mogu biti značajne na globalnom, regionalnom ili lokalnom nivou, ali kada se neka od tih vrdnosti smatra izuzetno važnom, šuma se može definisati kao šuma visoke zaštitne vrednosti.

Šuma visoke zaštitne vrednosti (High Conservation Value Forests – HCVF ili HCV šume) tretira se kao kategorija šume sa posebnom namenom i uslovima gazdovanja, kao i posebnim vrednostima koje poseduju na odreñenim lokalitetima. Aktivnost gazdovanja u HCV šumama moraju održavati ili poboljšavati karakteristike koje ih definišu.

Fores Stewardsship Council (FSC) je definisao sledećih šest kategorija visoke vrednosti:

HCV šuma može da bude mali deo velikog šumskog područja ( npr: izvor vode za selo, tresetište, manja površina nekog drugog retkog ekosistema i sl.) ili može da bude veliko šumsko područje (npr: šume koje sadrže nekoliko ugroženih vrsta koje se rasprostiru na velikoj površini). Bilo koji tip šume može da bude potencijalno HCV šuma. Izbor šume za HCV šumu zasniva se na prisustvu jedne ili više izabranih vrednosti.

Šumsko gazdinstvo koje gazduje odreñenim područjem, treba da identifikuje svaku visoku zaštitnu vrednost koja se nalazi unutar njihovog područja i da gazduje njima u cilju očuvanja ili unapreñenja tih vrednosti uz konsultovanje zainteresovanih strana i kontrolu uspešnosti ovog načina gazdovanja.

U početku, ne treba izdvojiti svaku šumu koja sadrži visoko zaštitnu vrednost. Neka specifična zaštitna vrednost šume može da se izostavi ukoliko je ona značajno prisutna u okolnim područjima. Ipak, i u ovim slučajevima se preporučuje da se sve specifične vrednosti nekog područja obeleže i unesu u planove gazdovanja sa uputstvima o njihovoj zaštiti.

Procena kojom se utvrñuje postojanje atributa karakterističnih za HCV šume u zavisnosti od nivoa i od intenziteta aktivnosti gazdovanja zasniva se na sledećim vrednostima, odnosno prioritetnim funkcijama šuma:

Šumski ekosistemi u zaštićenim prirodnim dobrima.

Za šume sa posebnom namenom, kao šume sa prioritetnom funkcijom, mogu da budu odreñene:

• šume odnosno delovi šuma izdvojeni za proizvodnju šumskog semena; • šume koje su pogodne za izletišta i rekreaciju; • šume koje su pogodne za naučna istraživanja i nastavu; • šume koje su od značaja za kulturno – istorijske spomenike; • šume koje su od posebnog interesa za narodnu odbranu. • Za HCV šume, kao šume sa prioritetnom funkcijom, mogu da budu odreñene: • šume koje štite zemljište od erozije; • šume koje neposredno koriste izvorišta vodosnabdevanja, vrela, termomineralna i mineralna izvorišta; • šume koje štite objekte ( vodne akumulacije, železničke pruge, puteve) i naselja; • šume koje čine poljozaštitne pojaseve

Za odreñivanje HCV šuma koristi osnovnu namenu šuma ( prioritetne funkcije) iz osnova gazdovanja šumama u skladu sa integralnim gazdovanjem funkcijama šuma.

Sve kategorije šuma treba da budu date pregledno po odeljenjima i odsecima i ucrtane u sastojinske karte gazdinskih jedinica.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Važno je još jednom pomenuti, da se način gazdovanja u šumama odreñenim kao HCV šume ne menja u odnosu na trenutni način gazdovanja. Razlika je jedino u tome da se prate atributi karakteristični za te šume i da aktivnosti gazdovanja u HCV šumama moraju održavati ili poboljšavati karakteristike koje ih definišu.

8.8.3. Smernice za postavljanje oznaka

Postavljanje oznaka u šumama koje su u nadležnosti Javnog preduzeća za gazdovanje šumama „ Srbijašume“ Beograd, vrši se u skladu sa zakonskim propisima.

Ovim smernicama se reguliše način postavljanja oznaka u oblasti zaštite šuma i upravljanja zaštićenim prirodnim dobrima.

U cilju zaštite šuma od požara, Šumska gazdinstva mogu , saglasno Zakonu o zaštiti od požara postavljati ZNAKE ZABRANE i ZNAKE UPOZORENJA .

Znaci zabrane ( loženje vatre i bacanje opušaka od cigareta) i znaci upozorenja ( da su šume ugrožene od šumskih požara, na opasnost od pojave požara i sl.) postavljaju se na lokalitetima koji su vidljivi za posetioce šuma ( potencijalne izazivače šumskih požara).

Znaci zabrane i upozorenja mogu se izraditi od drveta kao posebni znaci ili u vidu informativnih tabli sa sadržajima zabrane ili upozorenja koji su izrañeni u vidu postera i postavljeni na tablu odnosno pano.

Obeležavanje zaštićenih prirodnih dobara – postavljanje oznaka definisano je Zakonom o zaštiti životne sredine.

Izgled i sadržaj oznake ( table) definisan je Pravilnikom o načinu obeležavanja zaštićenih prirodnih dobara.

Postavljanje oznaka zaštićenih prirodnih dobara vrši se u skladu sa propisanim režimima zaštite i uslovima zaštite prirode i životne sredine koje propisuje Zavod za zaštitu prirode Srbije.

Šumska gazdinstva, kao neposredni staraoci zaštićenih prirodnih dobara prilikom postavljanja oznaka postupaju u skladu sa aktima o zaštiti i aktima o načinu obeležavanja zaštićenih prirodnih dobra.

Ureñenje zaštićenih prirodnih dobara podrazumeva postavljanje: informativnih tabli različitih sadržaja (o zaštićenom prirodnom dobru, prirodnim i kulturnim vrednostima, retkim i zaštićenim vrstama, merama zabrane i korišćenja zaštićenog prirodnog dobra, pešačkim, biciklističkim, planinarskim i stazama zdravlja, mestima za odmor, parking i dr.); putokaza (za posebno vredne lokalitete u zaštićenim prirodnim dobrima) i mobilijara (klupe, stolovi, nastrešnice, ljuljaške za decu, kante za otpad, ložišta za roštilj i piknik i sl.).

Ureñenje zaštitnih prirodnih dobara planira se Programima zaštite i razvoja zaštićenih prirodnih dobara (srednjoročnim i godišnjim) u skladu sa propisanim režimima zaštite i uslovima zaštite prirode i životne sredine koje izdaje Zavod za zaštitu prirode Srbije.

Realizacija Programa zaštite i razvoja zaštićenih prirodnih dobara vrši se nakon dobijanja saglasnosti od strane Ministarstva nadležnog za zaštitu životne sredine.

Šumska gazdinstva za oznake zaštićenih prirodnih dobara koriste usvojeni znak i logotip zaštićenog prirodnog dobra.

U cilju zaštite životne sredine i očuvanja šumskih ekosistema Šumska gazdinstva mogu postavljati i znake zabrane odlaganje otpada u šumama i zaštićenim prirodnim dobrima, informativne table o dozvoljenim mestima za parkiranje automobila i dr.

Oznake za obeležavanje izrañivati od drveta i sa sadržajima u skladu sa zakonskim propisima.

8.8.4. Smernice za praćenje (monitoring) retkih, ranjivih i ugroženih vrsta

Očuvanje, zaštita i unapreñivanje prirodnih vrednosti predstavlja deo strategije i jedan od ključnih ciljeva u poslovnoj politici Javnog preduzeća za gazdovanje šumama „Srbijašume“ Beograd.

Za bolje razumevanje obaveza praćenja stanja retkih, ranjenih i ugroženih vrsta, daje se kratak pojmovnik odnosno definicije (preuzete iz Zakona o zaštiti prirode):

Prirodne vrednosti su prirodni resursi kao obnovljive ili neobnovljive geološke, hidrološke i biološke vrednosti koji se, direktno ili indirektno, mogu koristiti ili upotrebiti, a imaju realnu ili potencionalnu ekonomsku vrednost i prirodna dobra kao delovi prirode koji zaslužuju posebnu zaštitu.

Ranjiva vrsta je ona vrsta koja se suočava s visokom verovatnoćom da će isčeznuti u prirodnim uslovima u nekoj srednje bliskoj budućnosti.

Reliktna vrsta je ona vrsta koja je u dalekoj prošlosti imala široko rasprostranjenje a čiji je današnji areal (ostatak) sveden je na prostorno male delove.

Endemična vrsta je vrsta čije je rasprostranjenje ograničeno na odreñeno jasno definisano geografsko područje.

Zaštićene vrste su organske vrste koje su zaštićene zakonom.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Iščezla vrstaje ona vrsta za koju nema sumnje da je poslednji primerak iščezao.

Krajnje ugrožena vrsta je vrsta suočena sa najvišom verovatnoćom iščezavana u prirodi u neposrednoj budućnosti, što se utvrñuje u skladu sa meñunarodno prihvaćenim kriterijumima.

Ugrožena vrsta jeste ona vrsta koja se suočava sa visokom verovatnoćom da će iščeznuti u prirodnim uslovima u bliskoj budućnosti što se utvrñuje u skladu sa opšteprihvaćenim meñunarodnim kriterijumima.

Praćenje stanja ( monotoring) jeste planinsko, sistematsko i kontinualno praćenje stanja prirode, odnosno delova biološke, geološke i predeone raznovrsnosti, kao deo celovitog sistema praćenja stanja elemenata životne sredine u prostoru i vremenu.

Crvena knjiga je naučnostručna studija ugroženih divljih vrsta rasporeñenih po kategorijama ugroženosti i faktorima ugrožavanja.

Crvena lista je spisak ugroženih vrsta rasporeñenih po kategorijama ugroženosti.

Crvena knjiga flore i faune Srbije ( I tom – koji sadrži preliminarnu listu najugroženijih biljaka ) urañena je prema kriterijumima Meñunarodne unije za zaštitu prirode ( IUCN). Pojedine vrste biljaka su istovremeno stavljene i na svetsku i evropsku Crvenu listu čime je ukazano na njihov značaj.

Srbija je 2001. Godine potpisala Konvenciju o meñunarodnom prometu ugroženih vrsta divlje faune i flore ( CITES konvencija doneta 03.03. 1973. Godine u Vašingtonu; izmenjena i dopunjena 22.06.1979. godine u Bonu; potvrñena u Srbiji 09.11.2001. godine).

Zemlje potpisnice obavezale su se da budu čuvari svoje divlje flore sa ekološkog, naučnog, kulturnog, privrednog, rekreativnog i estetskog stanovišta, uz konstataciju da divlja fauna i flora čini nezamenjiv deo prirodnog sistema zemlje koji mora da se zaštiti za sadašnje i buduće generacije.

Takoñe u cilju očuvanja prirodnih retkosti Srbije, Vlada Republike Srbije donela je Uredbu o zaštiti prirodnih retkosti (1993. godine), kojom su odreñene divlje vrste biljaka i životinja stavljene pod zaštitu kao prirodne vrednosti od izuzetnog značaja sa ciljem očuvanja biološke raznovrsnosti.

Zaštita prirodnih vrednosti podrazumeva zabranu korišćenja, uništavanja i preduzimanja drugih aktivnosti kojima bi se mogle ugroziti divlje vrste biljaka i životinja zaštićene kao prirodne retkosti i njihova staništa.

U cilju zaštite prirodnih vrednosti urañen je Vodič za prepoznavanje vrsta zaštićenih Uredbom o zaštiti prirodnih retkosti i Konvencijom o meñunarodnom prometu ugroženih vrsta divlje flore i faune.

Vodič internog karaktera, namenjen je stručnjacima JP „Srbijašume“ (čuvarima šuma, šumarskim inženjerima i drugim zaposlenim u preduzeću) koji rade na poslovima zaštite, gajenja i održivog planiranja korišćenja šumskih ekosistema i izvoñačima radova u šumarstvu, sa ciljem prepoznavanja, evidentiranja i zaštite prirodnih retkosti.

Jedan od osnovnih ciljeva vodiča je da šumarski inženjeri na osnovu njega prepoznaju prirodne retkosti na terenu (lokalitet) i evidentiraju ih u Izviñačkom planu gazdovanja šumama (na karti odeljenja), odnosno sačine Pregled lokaliteta prirodnih retkosti (za nivo gazdinske jedinice i Šumske uprave) i Kartu prirodnih retkosti za svaku gazdinsku jedinicu (koja se svake godine dopunjava novoidentifikovanim lokalitetima prirodnih retkosti).

Na osnovu evidentiranih vrsta odnosno njihovih lokaliteta, a uz pomoć stručnih institucija vršiće se praćenje stanja divljih vrsta flore i faune i predlagati mere njihovog očuvanja.

8.8.5. Smernice za ostavljanje suvovrhih i odumrlih stabala u šumi

Radi očuvanja biološke raznovrsnosti u sastojinama je potrebno ostavljati dubeća suva i polusuva stabla, kao i pala stabla pojedinačno i u manjim grupama.

Pravilnik o šumskom redu daje mogućnost ostavljanja pojedinih takvih stabala ako se tim štite retke, ranjive i ugrožene vrste i ako je to predviñeno osnovom o gazdovanju šumama.

Pravilnikom objavljenim u Sl. gl. Broj 106 od 18.11.2008. godine po prvi put je ostavljena mogućnost ostavljanja ovakvih stabala. U osnovama urañenim pre donošenja ovog pravilnika nije predviñena ta mogućnost.

Ostavljenje stabala zavisi od stvarnog stanja na terenu, ima li ovakvih stabala i koliko, da li postoje retke, ranjive i ugrožene vrste i u kojem obimu.

Preporučuje se ostavljanje 3-4 stabala po hektaru. Prilikom ostavljenja stabala potrebno je posebno voditi računa u četinarskim sastojinama, da ne bi došlo do prenamnoženja potkornjaka, kad postoji mogućnost da preñu na susedna živa stabla i izazovu njihovo sušenje. Kod izbora stabala koje treba ostaviti, treba voditi računa da ona po mogućnosti budu ravnomerno rasporeñena po sastojini, i koja će bolje doprineti očuvanju biološke raznovrsnosti.

Uglavnom se ostavljaju stabla sa lošim tehničkim karakteristikama od čijeg eventualnog korišćenja bi imalli manju korist, a kvalitetnija se sečom uklanjaju.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Potrebno je istaći da ovakva stabla mogu nastati posle izrade osnove za gazdovnje šumama (prelomi, izvale, sušike i sl.) pa zato i nisu mogla da budu predviñena osnovom, ali uz saglasnost nadležnih republičkih inspektora moguće je ova stabla ostaviti u sastojini.

8.8.6. Smernice za upravljanje otpadom

Upravljanje otpadom se mora sprovoditi u skladu sa zakonskim propisima. Neadekvatno upravljanje otpadom predstavlja veliku opasnost po zdravlje ljudi i životnu sredinu. Ovim smernicama se reguliše upravljanje otpadom u Javnom perduzeću za gazdovanje šumama “Srbijašume”.

Za vreme izvoñenja seče u šumi, izvlačenja i transporta drvnih sortimenata odnosno na radilištima je potrebno regulisati odlaganje otpada, putem ostavljanja kanti, korpi ili vreća u koje će se odlagati otpad, koji će se iz šume uklanjati kao komunalni otpad.

Za mašine i transportna sredstva koja se koriste u raznim fazama procesa proizvodnje u šumi, potrebno je obezbediti odgovarajuće posude za prihvat goriva i maziva do kojeg može doći pri incidentnom izlivanju kako bi se sprečilo zagañivanje životne sredine.

Za sekače treba obezbediti vrećice sa peskom ili strugotinom za posipanje nekontrolisanog prolivenog maziva i goriva u cilju sprečavanja razlivanja tečnog otpada i zagañenja životne sredine.

Odlaganje otpadnih pneumatika rešiće se putem sakupljanja otpadnih pneumatika u prostorijama mehaničkih radionica i isporukom ovlašćenim institucijama za reciklažu (u Srbiji ovlašćen je EROREC-HOLCIM iz Paraćina).

Motorno ulje koje je korišćeno i postalo otpad sakupljaće se u posebnim posudama u mehaničkim radionicama i isporučivati ovalašćenim institucijama za reciklažu motornih ulja.

Toneri i računarska oprema koje je postala otpad sakupljaće se i bezbedno skladištiti do isporuke ovlašćenim institucijama za prikupljanje i recikliranje ili uništavanje.

Ambalaža od pesticida, neutrošeni pesticidi i pesticidi kojima je prošao rok upotrebe, odnosno prestala važnost upotrebne dozvole, biće skladišteni na bezbedno mesto, obezbeñenom od pristupa dece i ljudi, do isporuke ovlašćenim institucijama za uništavanje opasnih materija.

Prisustvo ilegalnih deponija u šumama rešiće se putem pojačane kontrole čuvarske službe, saradnjom sa nadležnim komunalnim preduzećima i nadležnim inspekcijama.

Mihaila Pupina 113

Beograd


9.0.EKONOMSKO - FINANSIJSKA ANALIZA Ekonomsko - finansijskom analizom se procenjuje finansijski efekat realizacije planiranih radova gazdovanja šumama, i prikazuju se godišnji prosek prihoda i

rashoda, uz pretpostavku da će se radovi izvršiti u sopstvenoj režiji.

9.1. Obračun vrednosti šuma

Vrednost šuma utvrñena je metodom sadašnje sečive vrednosti.

Kod ove metode utvrñuje se vrednost drvne zapremine na panju uz pretpostavku da se ista koristi pod istim uslovima kao etat.

Radi utvrñivanja procene vrednosti drvne zapremine po ovoj metodi urañeno je sledeće:

• izračunata neto drvna zapremina; • utvrñena je sortimentna struktura; • utvrñene su tržišne cene 1 m3 neto drvne zapremine po vrstama drveća i sortimentima.

9.1.1. Kvalifikaciona struktura ukupne drvne zapremine

SORTIMENTI

Bruto Otpad Neto F L I klasa II klasa III klasa

Ukupno tehnika

Ogrevno drvo

Celuloza Ukupno

prostorno Vrsta drveća

m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3

Bukva 178433.0 26765.0 151668.1 1061.7 1592.5 13271.0 26541.9 10616.8 53083.8 98584.2 98584.2

Javor 1342.3 201.3 1141.0 8.0 12.0 99.8 199.7 79.9 399.3 741.6 741.6

Jasika 962.6 144.4 818.2 818.2 818.2

Crna jova 581.9 87.3 494.6 494.6 494.6

Breza 438.4 65.8 372.6 372.6 372.6

Otl 412.8 61.9 350.9 350.9 350.9

Kitnjak 158 23.7 134.3 134.3 134.3

Grab 1.7 0.3 1.4 1.4

Uk. liš. 182330.7 27349.6 154981.1 1069.7 1604.5 13370.8 26741.6 10696.6 53483.2 99812.5 1685.5 101497.9

Smrča 191060.2 28659.0 162401.2 1136.8 1136.8 56840.4 20462.5 34104.2 113680.8 48720.4 48720.4

Jela 163309.1 24496.4 138812.7 971.7 971.7 48584.5 17490.4 29150.7 97168.9 41643.8 41643.8

Crni bor 19105.4 2865.8 16239.6 5683.9 3410.3 2273.5 11367.7 4871.9 4871.9

Beli bor 14258.4 2138.8 12119.6 4241.9 2545.1 1696.7 8483.7 3635.9 3635.9

Omorika 75.4 11.3 64.1 22.4 22.4 44.9 19.2 19.2

Uk.čet. 387808.5 58171.3 329637.2 2108.5 2108.5 115373.0 43930.8 67225.2 230746.1 98891.2 98891.2

Uk GJ 570139.2 85520.9 484618.3 3178.2 3713.0 128743.8 70672.4 77921.8 284229.2 99812.5 100576.6 200389.1

Mihaila Pupina 113

Beograd


9.1.2. Vrednost drveta na panju

SORTIMENTI

F L I klasa II klasa III klasa Ukupno tehnika

Ogrevno drvo Celuloza Ukupno


m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3

Bukva 1061.7 1592.5 13271.0 26541.9 10616.8 53083.8 98584.2 98584.2

Javor 8.0 12.0 99.8 199.7 79.9 399.3 741.6 741.6

Jasika 818.2 818.2

Crna jova 494.6 494.6

Breza 372.6 372.6

Otl 350.9 350.9

Kitnjak 134.3 134.3

Grab 1.4

Uk. liš. 1069.7 1604.5 13370.8 26741.6 10696.6 53483.2 99812.5 1685.5 101497.9

Smrča 1136.8 1136.8 56840.4 20462.5 34104.2 113680.8 48720.4 48720.4

Jela 971.7 971.7 48584.5 17490.4 29150.7 97168.9 41643.8 41643.8

Crni bor 5683.9 3410.3 2273.5 11367.7 4871.9 4871.9

Beli bor 4241.9 2545.1 1696.7 8483.7 3635.9 3635.9

Omorika 22.4 22.4 44.9 19.2 19.2

Uk.čet. 2108.5 2108.5 115373.0 43930.8 67225.2 230746.1 98891.2 98891.2

Uk GJ 3178.2 3713.0 128743.8 70672.4 77921.8 284229.2 99812.5 100576.6 200389.1

JEDINIČNA VREDNOST SORTIMENATA

F L I klasa II klasa III klasa Ogrevno

drvo Celuloza

Vrsta drveća

din/m3 din/m3 din/m3 din/m3 din/m3 din/m3 din/m3

Bukva 15158.0 9953.0 6694.0 5473.0 4534.0 3967.0

Javor 17739.0 13668.0 11127.0 8709.0 4534.0 3967.0

Jasika 2655.0

Crna jova 2655.0

Breza 2655.0

Otl 3967.0

Kitnjak 3967.0

Grab 3967.0

Uk. liš.

Smrča 14253.0 11660.0 9497.0 7960.0 6586.0 2655.0

Jela 14253.0 11660.0 9497.0 7960.0 6586.0 2655.0

Crni bor 8611.0 5868.0 4135.0 2655.0

Beli bor 9497.0 7960.0 6586.0 2655.0

Omorika 9497.0 7960.0 6586.0 2655.0

Uk.čet.

Mihaila Pupina 113

Beograd




drvo Celuloza

Vrsta drveća


Uk GJ

UKUPNA SORTIMENTNA VREDNOST

F L I klasa II klasa III klasa Ukupno tehnika Ogrevno drvo Celuloza Ukupno

prostorno Ukupno Vrsta drveća

din din din din din din din din din din

Bukva 16092890.1 15850297.1 88835768.6 145263866.6 48136405.7 314179228.1 391083650.3 391083650.3 705262878.4

Javor 141675.8 163743.0 1110848.0 1738901.0 362116.3 1584159.0 2942009.5 2942009.5 4526168.5

Jasika 2172347.6 2172347.6 2172347.6

Crna jova 1313202.8 1313202.8 1313202.8

Breza 989359.2 989359.2 989359.2

Otl 1391941.0 1391941.0 1391941.0

Kitnjak 532768.1 532768.1 532768.1

Grab 5732.3 5732.3 5732.3

Uk. liš. 16234565.9 16014040.1 89946616.6 147002767.6 48498522.0 315763387.0 395956101.2 4474909.6 400431010.8 716194397.8

Smrča 16202927.1 13255183.5 539813369.0 162881877.5 224610562.2 956763919.3 129352531.9 129352531.9 1086116451.2

Jela 13849485.4 11329895.4 461406590.5 139223620.7 191986341.3 817795933.3 110564343.4 110564343.4 928360276.7

Crni bor 48943688.3 20011722.0 9401098.7 78356508.9 12934833.4 12934833.4 91291342.4

Beli bor 40285077.4 20259190.2 11174792.9 71719060.5 9653293.3 9653293.3 81372353.7

Omorika 213032.0 178554.7 391586.7 51047.7 51047.7 442634.4

Uk.čet. 30052412.5 24585078.9 1090661757.2 342554965.1 437172795.0 1925027008.7 0.0 262556049.7 262556049.7 2187583058.4

Uk GJ 46286978.4 40599119.0 1180608373.8 489557732.7 485671317.0 2240790395.7 395956101.2 267030959.3 662987060.5 2903777456.2

Ukupna proizvodna vrednost - 2903777456.2din

Ukupni troškovi proizvodnje - (484618.3m3x1610.0din) 780235463.0din

Ukupna vrednost šuma 2123541993.2din

9.1.3. Vrednost mladih sastojina (bez zapremine)

Starost Površina Troškovi podizanja Faktor Ukupna vrednost

šuma Poreklo sastojina

godina ha din/ha Ukupno dinara

1,0 P n dinara

Mlade izdanačke sastojine 11 - 20 6.06 47844.3 289936.5 1.6386 475089.9

Mlade visoke sastojine 11 - 20 37.8 47844.3 1808514.5 1.4859 2687271.8

Ukupno 43.86 2098451.0 3162361.6

Mihaila Pupina 113

Beograd


9.1.4. Ukupna vrednost šuma

Ukupna vrednost šuma 2123541993.2din Ukupna vrednost mladih sastojina 3162361.6din Ukupno: 2126704354.8din

9.2. Vrsta i obim planiranih radova - prose čno godišnje

Vrsta i obim planiranih radova detaljno su obrazloženi u poglavlju 7.4. Planovi gazdovanja. U ovom delu osnove planirani radovi će poslužiti za kalkulaciju, kako bi se, kao posledica realizacije tih planova mogli računati prihodi, odnosno rashodi gazdovanja u gazdinskoj jedinici i utvrditi bilans sredstva za nesmetano gazdovanje.

9.2.1. Kvalifikaciona struktura sečive zapremine - prosečno godišnje

SORTIMENTI

Bruto Otpad Neto F L I klasa II klasa III klasa

Ukupno tehnika

Ogrevno drvo

Celuloza Ukupno


m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3

Bukva 2346.0 351.9 1994.1 14.0 20.9 174.5 349.0 139.6 697.9 1296.2 1296.2

Javor 9.4 1.4 8.0 0.9 0.9 1.0 2.8 5.2 5.2

Jasika 6.5 1.0 5.5 5.5 5.5

Crna jova 12.4 1.9 10.6 10.6 10.6

Breza 2.2 0.3 1.9 1.9 1.9

Uk. liš. 2376.5 356.5 2020.1 14.0 20.9 175.4 349.9 140.5 700.7 1301.4 18.0 1319.3

Smrča 1804.1 270.6 1533.5 10.7 10.7 536.7 193.2 322.0 1073.4 460.0 460.0

Jela 1604.1 240.6 1363.5 9.5 9.5 477.2 171.8 286.3 954.5 409.1 409.1

Crni bor 151.9 22.8 129.1 45.2 27.1 18.1 90.4 38.7 38.7

Beli bor 162.7 24.4 138.3 48.4 29.0 19.4 96.8 41.5 41.5

Uk.čet. 3722.8 558.4 3164.4 20.3 20.3 1107.5 421.2 645.8 2215.1 949.3 949.3

Uk GJ 6099.4 914.9 5184.4 34.2 41.2 1282.9 771.1 786.3 2915.8 1301.4 967.3 2268.6

9.2.2. Vrsta i obim planiranih uzgojnih radova - prosečno godišnje

P Vrsta rada

ha

Veštačko pošumljavanje sadnjom 4.40

Popunjavanje veštački podignutih kultura sadnjom 0.88

Okopavanje i prašenje u kulturama 8.80

Ukupno gajenje 14.08

Mihaila Pupina 113

Beograd


9.2.3. Plan zaštite šuma - prosečno godišnje

P/kom Vrsta rada

kom/km

Postavljanje feromonskih klopki 2.5kom

Održavanje protiv požarnih pruga 1.0km Izgradnja osmatračnice 0.1kom Ukupno zaštita

9.2.4.Plan izgradnje šumskih saobraćajnica - prosečno godišnje

Dužina Vrsta rada

km

Izgradnja tvrdog kamionskog puta 1.00

Rekonstrukcija tvrdog kamionskog puta 0.20

Izgradnja mekog kamionskog puta 0.60

Prevoñenje mekih u tvrde kamionske puteve 2.31

Održavanje puteva 1.08

Ukupno putevi 5.19

9.2.5. Plan ureñivanja šuma - prosečno godišnje

Visoke šume 163.30

Izdanačke šume 49.08

Veštački podignute sastojine 23.86

Šikare i šibljaci 14.65

Neobrasle površine 111.71

Ukupno: 362.61

Mihaila Pupina 113

Beograd


9.3. Utvrñivanje troškova proizvodnje – prose čno godišnje -

9.3.1. Troškovi proizvodnje drvnih sortimenata

Količina Troškovi Ukupno Sortimenti

m3 din/m3 din

Tehničko drvo 2915.8 1610.0 4694438.0

Prostorno drvo 2268.6 1610.0 3652446.0

Ukupno 5184.4 8346884.0

9.3.2. Troškovi radova na gajenju šuma

P Jedinična

cena Ukupno Vrsta rada

ha din/ha din Veštačko pošumljavanje sadnjom 4.40 240833.0 1060146.9

Popunjavanje veštački podignutih kultura sadnjom 0.88 178981.0 157503.3

Okopavanje i prašenje u kulturama 8.80 25507.0 224563.6

Ukupno gajenje 14.09 1442213.8

9.3.3. Troškovi zaštite šuma

P/kom Jedinična

cena Ukupno

Vrsta rada

kom/km din din

Postavljanje feromonskih klopki 2.5 15000.0 37500.0 Održavanje protiv požarnih pruga 1 50000.0 50000.0 Izgradnja osmatračnice 0.1 300000.0 30000.0 Ukupno zaštita 117500.0

9.3.4. Troškovi izgradnje šumskih saobraćajnica

Dužina Cena Ukupno Vrsta rada

km din/km din

Izgradnja tvrdog kamionskog puta 1.00 3641475.0 3641475

Rekonstrukcija tvrdog kamionskog puta 0.20 1820737.0 364147.4

Izgradnja mekog kamionskog puta 0.60 1509275.0 905565

Prevoñenje mekih u tvrde kamionske puteve 2.31 2132200.0 4925382

Održavanje puteva 1.08 300000.0 324000

Ukupno putevi 5.19 10160569.4

Mihaila Pupina 113

Beograd


9.3.5. Sredstva za reprodukciju šuma

15 % od prodajne cene drveta

30392551.8 X 15 % = 4558882.8din

9.3.6. Naknada za posečeno drvo

3 % od prodajne cene drveta

30392551.8 X 3 % = 911776.6din

9.3.7. Troškovi ureñivanja šuma

Troškovi ureñivanja za gazdinsku jedinicu „Jadovnik - Derventa" iznose 486509,4dinara godišnje.

9.3.8. Ukupni troškovi proizvodnje

Ukupno Vrsta rada

din

1. Proizvodnja drvnih sortimenata 8346884.0

2. Gajenje šuma 1442213.8

3. Zaštita šuma 117500.0

4. Izgradnja puteva 10160569.4

5. Ureñivanje šuma 486509.4

6. Sredstva za reprodukciju šuma 4558882.8

7. Naknada za posečeno drvo 911776.6

Svega: 26024336.0

9.4. Formiranje ukupnog prihoda - prose čno godišnje -

9.4.1. Prihod od prodaje drveta



drvo Celuloza

Vrsta drveća


Bukva 15158 9953 6694 5473 4534 3967

Javor 11127 8709 4534 3967

Jasika 2655

Crna jova 2655

Breza 2655

Uk. liš.

Smrča 14253 11660 9497 7960 6586 2655

Mihaila Pupina 113

Beograd




drvo Celuloza

Vrsta drveća


Jela 14253 11660 9497 7960 6586 2655

Crni bor 8611 5868 4135 2655

Beli bor 9497 7960 6586 2655

Uk.čet.

Uk GJ

UKUPNA SORTIMENTNA VREDNOST

F L I klasa II klasa III klasa Ukupno tehnika Ogrevno drvo Celuloza Ukupno

prostorno Ukupno

Vrsta drveća

m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3

Bukva 211584.2 208394.6 1167984.3 1909882.8 632882.1 4130728.0 5141842.7 5141842.7 9272570.7

Javor 10301.3 8062.7 4324.7 22688.7 20668.4 20668.4 43357.1

Jasika 14601.2 14601.2

Crna jova 28051.4 28051.4

Breza 5032.6 5032.6

Uk. liš. 211584.2 208394.6 1178285.5 1917945.6 637206.8 4153416.7 5162511.1 47685.1 5210196.2 9315927.8

Smrča 152993.9 125160.3 5097114.5 1537990.0 2120854.7 9034113.4 1221393.7 1221393.7 10255507.1

Jela 136038.8 111289.7 4532240.7 1367546.5 1885816.8 8032932.6 1086036.1 1086036.1 9118968.7

Crni bor 389133.2 159105.8 74744.7 622983.7 102840.1 102840.1 725823.8

Beli bor 459742.2 231202.3 127529.2 818473.7 110165.5 110165.5 928639.2

Uk.čet. 289032.7 236450.0 10478230.6 3295844.7 4208945.4 18508503.5 2520435.4 2520435.4 21028938.9

Uk GJ 500616.9 444844.6 11656516.1 5213790.2 4846152.2 22661920.1 5162511.1 2568120.6 7730631.7 30392551.8

Ukupni prihod od prodaje drveta iznosi 30392551,8dinara.

Sredstva za reprodukciju iznose: 4558882,8dinara, a naknada za posečeno drvo: 911776,6dinara

9.5. Raspodela ukupnog prihoda

Svega Prihodi – Troškovi

din

Ukupan prihod 30392551.8

Ukupni troškovi 26024336.0

Dobit 4368215.8

Ukupno gledano finansijski efekat izvršenja planiranih radova izražen je u dobiti u iznosu od 4368215,8dinara prosečno godišnje.

Ekonomsko - finansijska analiza je izvedena prema važećim elementima privreñivanja za 2017. godinu, koju je izradila planska služba JP"Srbijašume". Ukoliko se neki od ovih elemenata u toku važenja posebne osnove menja, promeniće se i cela koncepcija finansiranja.

Mihaila Pupina 113

Beograd


10.0. NAČIN IZRADE OSNOVE Pri izradi ove posebne osnove primenjen je sistem planiranja gazdovanja koji je ustanovljen kao metodologija pri ureñivanju pojedinih kompleksa šuma u Srbiji.

Postupak u osnovi polazi od višenamenskog korišćenja površina gazdinske jedinice, što je logičan zahtev prostornog definisanja namenskih celina, kao novog termina u prostornoj podeli šumskog kompleksa.

10.1. Prikupljanje terenskih podataka

Prikupljanje terenskih podataka za gazdinsku jedinicu "Jadovnik - Derventa" vršeno je tokom leta 2016. godine. Sve radove na prikupljanju terenskih podataka, uradili su šumarski inženjeri Biroa za ureñivanje iz Beograda i šumarski tehničari i šumari šumskog gazdinstva Prijepolje.

10.2. Obrada podataka

Za obradu podataka korišćen je program za izradu osnova gazdovanja šumama jedinstven za sve državne šume kojima gazduje JP "Srbijašume" – Beograd.

Unos i obradu podataka uradili su inž. šumarstva iz Biroa: Dejan Stojanović, dipl. inž. šumarstva i Aleksandra Katić, dipl, inž.

10.3. Izrada karata

Karte koje su sastavni deo ove posebne osnove gazdovanja šumama urañene su u Birou za planiranje i projektovanje u šumarstvu, a to su:

1. Osnovna karta = 1 : 10.000 2. Karta sa vertikalnom predstavom = 1 : 10.000 3. Sastojinska karta = 1 : 25.000 4. Karta gazdinskih klasa = 1 : 25.000 5. Karta namena površina = 1 : 25.000 6. Privredna karta = 1 : 20.000 7. Pregledna (topografska) karta = 1 : 50.000

10.4. Izrada tekstualnog dela osnove

Tekstualni deo osnove i planove gazdovanja, uradio je Biro za planiranje i projektovanje u šumarstvu iz Beograda, dipl. inž. šumarstve Radoje Šćekić.

Mihaila Pupina 113

Beograd


11.0. ZAVRŠNE ODREDBE

Usaglašavanje ove Osnove gazdovanja šumama sa zakonskim i podzakonskim aktima, vršeno je za sve vreme izrade osnove, a naročito se vodilo računa o usaglašavanju sa odredbama Zakona o šumama i Pravilnikom o sadržini i načinu izrade opštih i posebnih osnova gazdovanja šumama, spisak zakona, pravilnika i odluka o kojima se vodilo računa dat je u uvodnom delu osnove.

Zakoni – pravilnici – uredbe, odluke, planovi upravljanja

Datum objavljivanja Službeni glasnik

Zakon o šumama Zakon o izmenama Zakona o šumama

05.05.2010. 30/10 93/12

Zakon o planiranju i izgradnji 22.04.2003. 47/03

Zakon o prostornom planu Republike Srbije od 2010. do 2020. godine 23.11.2010. 88/10

Zakon o vodama Zakon o izmenama Zakona o vodama

05.05.2010. 30/10 93/12

Zakon o divljači i lovstvu 23.03.2010. 18/10

Zakon o zaštiti od požara 29.12.2009. 111/09

Zakon o zaštiti prirode 12.05.2009. 36/09

Zakon o izmenama i dopunama Zakona o zaštiti prirode 23.11.2010. 88/10

Zakon o izmenama i dopunama Zakona o zaštiti prirode 03.12.2010. 133/10

Zakon o zaštiti životne sredine 21.12.2004. 135/04

Zakon o izmenama i dopunama Zakona o zaštiti životne sredine 15.05.2009. 36/09

Zakon o državnom premeru i katastru 31.08.2009. 72/09

Zakon o izmenama i dopunama Zakona o državnom premeru i katastru 23.03.2010. 18/10

Zakon o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu 21.12.2004. 135/04

Zakon o izmenama i dopunama Zakona o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu 23.11.2010. 88/10

Zakon o proceni uticaja na životnu sredinu 21.12.2004. 135/04

Zakon o izmenama i dopunama Zakona o proceni uticaja na životnu sredinu 12.05.2010. 36/09

Zakon o reproduktivnom materijalu šumskog drveća 21.12.2004. 135/04

Zakon o izmenama i dopunama Zakon o reproduktivnom materijalu šumskog drveća 29.05.2009. 41/09

Zakon o odbrani 11.12.2007 116/07

Zakon o izmenama i dopunama Zakona o odbrani 26.10.2009. 88/09

Zakon o poljoprivrednom zemljištu 19.07.2006. 23/06

Zakon o izmenama i dopunama zakona o poljoprivrednom zemljištu 02.06.2009. 41/09

Zakon o standardizaciji 13.05.2009. 36/09

Pravilnik o sadržini osnova i programa gazdovanja šumama, godišnjeg izvoñačkog plana i privremenog godišnjeg plana gazdovanja privatnim šumama

12.12.2003 122/03

Pravilnik o sadržini zahteva za izdavanje vodnih akata i sadržini mišljenja u postupku izdavanja vodnih uslova 15.10.2010. 74/10

Odluka o utvrñivanju granica vodnih područja 20.10.2010. 13/10

Odluka o utvrñivanju Popisa voda I reda 09.11.2010. 149/10

Pravilnik o uslovima i kriterijumima za dodelu i korišćenje sredstava za zaštitu i unapreñivanje šuma 29.01.2010. 26/10

Pravilnik o šumskom rеду 18.11.2008. 20/08

Правилник о изменама и допунама Правилника о шумском реду 07.05.2009. 17/09

Pravilnik o izmenama i dopunama Pravilnika o šumskom redu 24.02.2010. 8/10

Pravilnik o kriterijumima za izdvajanje tipova staništa, o tipovima staništa, osetljivim, ugroženim, retkim i zaštićenim prioritetnim tipovima staništa i o merama zaštite za njihovo očuvanje

26.05.2010. 35/10

Pravilnik o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva 05.02.2010. 46/10

Mihaila Pupina 113

Beograd


Zakoni – pravilnici – uredbe, odluke, planovi upravljanja

Datum objavljivanja Službeni glasnik

Uredba o utvrñivanju Regionalnog prostornog plana opština Južnog pomoravlja 09.11.2010. 83/10

Odluka o proglašenju erozivnih područja i propisivanju protiv erozivnih mera 31.01.1997. Šumsko gazdinstvo je u obavezi da konkuriše za sredstva iz Budžeta Republike za radove na gajenju, unapreñivanju, korišćenju, zaštiti i reprodukciji šuma, i da ista

koristi u skladu sa namenom.

Pri sprovoñenju ove OGŠ, korisnik šuma obavezan je da se pridržava odredbi ove OGŠ i odredbi napred navedenih zakona. U tome će sarañivati sa organima (inspektorima), koji se staraju o izvršenju odgovarajućih zakona.

Eventualna neslaganja zbirova kod tabela prikaza stanja šuma i planova gazdovanja posledica su zaokruživanja kod mehanografske obrade podataka.

Važnost OGŠ za gazdinsku jedinicu Jadovnik - Derventa biće u vremenu od 01.01.2018 do 31.12.2027 godine, a njeno sprovoñenje počinje od dana davanja saglasnosti od strane Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine.

Samostalni projektant Direktor

M.P.

Radoje Šćekić,dipl.inž. Ljubomir Joka, dipl. inž.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Sadržaj:

0.0. UVOD...................................................................................................................................................................................................................................................3

I UVODNE INFORMACIJE I NAPOMENE.......................................................................................................................................................................................................3

1.0. PROSTORNE I POSEDOVNE PRILIKE ............................................................................................................................................................................................4

1.1. TOPOGRAFSKE PRILIKE.......................................................................................................................................................................................................................4 1.1.1. Geografski položaj gazdinske jedinice.......................................................................................................................................................................................4 1.1.2. Granice.......................................................................................................................................................................................................................................4 1.1.3. Površina .....................................................................................................................................................................................................................................5

1.2. IMOVINSKO PRAVNO STANJЕ ..............................................................................................................................................................................................................5 1.2.1. Državni posed ............................................................................................................................................................................................................................5 1.2.2. Privatni posed.............................................................................................................................................................................................................................5 1.2.3. Rekapitulacija po KO za GJ "Jadovnik - Derventa" ..................................................................................................................................................................6

2.0. EKOLOŠKE OSNOVE GAZDOVANJA.............................................................................................................................................................................................7

2.1. RELJEF I GEOMORFOLOŠKE KARAKTERISTIKE.....................................................................................................................................................................................7 2.2. GEOLOŠKA PODLOGA I TIPOVI ZEMLJIŠTA...........................................................................................................................................................................................7 2.3. HIDROGRAFSKE KARAKTERISTIKE......................................................................................................................................................................................................8 2.4. KLIMA ................................................................................................................................................................................................................................................9 2.5. OPŠTE KARAKTERISTIKE ŠUMSKIH EKOSISTEMA...............................................................................................................................................................................10 2.6. OPŠTI FAKTORI ZNAČAJNI ZA STANJE ŠUMSKIH EKOSISTEMA............................................................................................................................................................12

3.0. PRIVREDNE KARAKTERISTIKE...................................................................................................................................................................................................14

3.1. OPŠTE PRIVREDNE KARAKTERISTIKE................................................................................................................................................................................................14 3.2. EKONOMSKE I KULTURNE PRILIKE....................................................................................................................................................................................................14 3.3. ORGANIZACIJA I MATERIJALNA OPREMLJENOST ŠUMSKOG GAZDINSTVA ..........................................................................................................................................14 3.4. DOSADAŠNJI ZAHTEV PREMA ŠUMAMA GAZDINSKE JEDINICE I DOSADAŠNJI NAČIN KORIŠĆENJA ŠUMSKIH RESURSA........................................................................15 3.5. MOGUĆNOST PLASMANA ŠUMSKIH PROIZVODA................................................................................................................................................................................15

4.0. FUNKCIJE ŠUMA .............................................................................................................................................................................................................................17

4.1. OSNOVNE POSTAVKE I KRITERIJUMI PRI PROSTORNO-FUNKCIONALNOM REONIRANJU ŠUMA I ŠUMSKIH STANIŠTA............................................................................17 4.2. FUNKCIJE ŠUMA I NAMENA POVRŠINA U GAZDINSKOJ JEDINICI .........................................................................................................................................................17 4.3. GAZDINSKE KLASE ...........................................................................................................................................................................................................................18

5.0. STANJE ŠUMA I ŠUMSKIH STANIŠTA ........................................................................................................................................................................................20

5.1. STANJE ŠUMA PO NAMENI.................................................................................................................................................................................................................20 5.2. STANJE ŠUMA PO GAZDINSKIM KLASAMA .........................................................................................................................................................................................21 5.3. STANJE SASTOJINA PO POREKLU I OČUVANOSTI ................................................................................................................................................................................28 5.4. STANJE SASTOJINA PO SMESI............................................................................................................................................................................................................31 5.5. STANJE SASTOJINA PO VRSTAMA DRVEĆA ........................................................................................................................................................................................34 5.6. STANJE SASTOJINA PO DEBLJINSKOJ STRUKTURI...............................................................................................................................................................................36 5.7. STANJE SASTOJINA PO STAROSTI.......................................................................................................................................................................................................38 5.8. STANJE VEŠTAČKI PODIGNUTIH SASTOJINA.......................................................................................................................................................................................41 5.9. ZDRAVSTVENO STANJE SASTOJINA I UGROŽENOSTI OD ŠTETNIH UTICAJA .........................................................................................................................................42 5.10. STANJE NEOBRASLIH POVRŠINA.....................................................................................................................................................................................................43 5.11. STANJE ŠUMSKIH SAOBRAĆAJNICA.................................................................................................................................................................................................43 5.12. FOND I STANJE DIVLJAČI - USLOVI I MOGUĆNOST ZA RAZVOJ..........................................................................................................................................................44 5.13. STANJE ZAŠTIĆENIH DELOVA PRIRODE...........................................................................................................................................................................................45 5. 14. OPŠTI OSVRT NA ZATEČENO STANJE ŠUMA....................................................................................................................................................................................45

6.0. DOSADAŠNJE GAZDOVANJE........................................................................................................................................................................................................48

6.1. UVODNE INFORMACIJE I ISTORIJAT GAZDOVANJA.............................................................................................................................................................................48 6.2. PROMENA ŠUMSKOG FONDA.............................................................................................................................................................................................................48

Mihaila Pupina 113

Beograd


6.2.1. Promena šumskog fonda po površini ....................................................................................................................................................................................... 48 6.2.2. Promena šumskog fonda po zapremini i zapreminskom prirastu ............................................................................................................................................. 49

6.3. ODNOS PLANIRANIH I OSTVARENIH RADOVA U DOSADAŠNJEM GAZDOVANJU................................................................................................................................... 49 6.3.1. Dosadašnji radovi na obnovi i gajenju šuma............................................................................................................................................................................ 49 6.3.2. Dosadašnji radovi na korišćenju šuma..................................................................................................................................................................................... 50 6.3.3. Dosadašnji radovi na zaštiti šuma............................................................................................................................................................................................ 50 6.3.4. Dosadašnji radovi na korišćenju ostalih šumskih proizvoda.................................................................................................................................................... 51 6.3.5. Dosadašnji radovi na održavanju i izgradnji šumskih komunikacija ....................................................................................................................................... 51 6.3.6. Ocena dosadašnjeg gazdovanja................................................................................................................................................................................................ 51

7.0. PLANIRANJE UNAPREĐIVANJA STANJA I OPTIMALNOG KORIŠĆENJA ŠUMA ............................................................................................................... 52

7.1. CILJEVI GAZDOVANJA ŠUMAMA ....................................................................................................................................................................................................... 52 7.1.1. Opšti ciljevi gazdovanja........................................................................................................................................................................................................... 52 7.1.2. Posebni ciljevi gazdovanja šumama......................................................................................................................................................................................... 52

7.2. MERE ZA POSTIZANJE CILJEVA GAZDOVANJA................................................................................................................................................................................... 54 7.2.1. Uzgojne mere........................................................................................................................................................................................................................... 54 7.2.2. Ureñajne mere.......................................................................................................................................................................................................................... 56

7.3. PLANOVI GAZDOVANJA .................................................................................................................................................................................................................... 57 7.3.1. Plan gajenja šuma .................................................................................................................................................................................................................... 57

7.3.1.1. Plan obnavljanja i podizanja novih šuma.......................................................................................................................................................................... 58 7.3.1.2. Plan rasadničke proizvodnje ............................................................................................................................................................................................. 58 7.3.1.3. Plan nege šuma ................................................................................................................................................................................................................. 59

7.3.2. Plan zaštite šuma...................................................................................................................................................................................................................... 60 7.3.3. Plan korišćenja šuma ............................................................................................................................................................................................................... 60

7.3.3.1. Plan seča šuma i kalkulacija prinosa (Gočka varijanta) .................................................................................................................................................... 65 7.3.3.2. Visoke sastojine oplodne seče dugog podmladnog razdoblja .......................................................................................................................................... 67

7.3.4. Plan korišćenja ostalih šumskih proizvoda ..............................................................................................................................................................................68 7.3.5. Plan unapreñenja lovnog fonda................................................................................................................................................................................................ 68 7.3.6. Plan izgradnje šumskih saobraćajnica...................................................................................................................................................................................... 69 7.3.7. Plan ureñivanja šuma ............................................................................................................................................................................................................... 70

7.4. OČEKIVANI EFEKTI REALIZACIJE PLANIRANIH RADOVA .................................................................................................................................................................... 70

8.0. SMERNICE ZA SPROVOĐENJE PLANOVA GAZDOVANJA ŠUMAMA.................................................................................................................................. 71

8.1. SMERNICE ZA SPROVOĐENJE ŠUMSKO - UZGOJNIH RADOVA............................................................................................................................................................. 71 8.2. UPUTSTVA ZA ORGANIZOVANJE SEČE U ŠUMI................................................................................................................................................................................... 79 8.3. SMERNICE ZA SPROVOĐENJE RADOVA NA ZAŠTITI ŠUMA.................................................................................................................................................................. 80 8.4. UPUTSTVO ZA IZGRADNJU I ODRŽAVANJE ŠUMSKIH SAOBRAĆAJNICA............................................................................................................................................... 82 8.5. UPUTSTVO ZA VOĐENJE EVIDENCIJE GAZDOVANJA ŠUMAMA........................................................................................................................................................... 82 8.6. UPUTSTVO ZA IZRADU IZVOĐAČKOG PROJEKTA GAZDOVANJA ŠUMAMA.......................................................................................................................................... 83 8.7. VREME SEČE ŠUMA.......................................................................................................................................................................................................................... 84 8.8. UPUTSTVA ZA PRIMENU TARIFA....................................................................................................................................................................................................... 84 8.8. UPUTSTVO ZA SERTIFIKACIJU ŠUMA................................................................................................................................................................................................. 85

8.8.1. Smernice za formiranje zaštitnih zona pored vodotoka, javnih puteva i naselja...................................................................................................................... 85 8.8.2. Smernice za identifikaciju i upravljanje šuma visoke zaštitne vrednosti HCV........................................................................................................................ 86 8.8.3. Smernice za postavljanje oznaka ............................................................................................................................................................................................. 87 8.8.4. Smernice za praćenje (monitoring) retkih, ranjivih i ugroženih vrsta ...................................................................................................................................... 87 8.8.5. Smernice za ostavljanje suvovrhih i odumrlih stabala u šumi.................................................................................................................................................. 88 8.8.6. Smernice za upravljanje otpadom............................................................................................................................................................................................ 89

9.0.EKONOMSKO - FINANSIJSKA ANALIZA..................................................................................................................................................................................... 90

9.1. OBRAČUN VREDNOSTI ŠUMA............................................................................................................................................................................................................90 9.1.1. Kvalifikaciona struktura ukupne drvne zapremine................................................................................................................................................................... 90 9.1.2. Vrednost drveta na panju ......................................................................................................................................................................................................... 91 9.1.3. Vrednost mladih sastojina (bez zapremine) ............................................................................................................................................................................. 92 9.1.4. Ukupna vrednost šuma............................................................................................................................................................................................................. 93

Mihaila Pupina 113

Beograd


9.2. VRSTA I OBIM PLANIRANIH RADOVA - PROSEČNO GODIŠNJE.............................................................................................................................................................93 9.2.1. Kvalifikaciona struktura sečive zapremine - prosečno godišnje...............................................................................................................................................93 9.2.2. Vrsta i obim planiranih uzgojnih radova - prosečno godišnje..................................................................................................................................................93 9.2.3. Plan zaštite šuma - prosečno godišnje......................................................................................................................................................................................94 9.2.4.Plan izgradnje šumskih saobraćajnica - prosečno godišnje.......................................................................................................................................................94 9.2.5. Plan ureñivanja šuma - prosečno godišnje ...............................................................................................................................................................................94

9.3. UTVRĐIVANJE TROŠKOVA PROIZVODNJE – PROSEČNO GODIŠNJE -....................................................................................................................................................95 9.3.1. Troškovi proizvodnje drvnih sortimenata ................................................................................................................................................................................95 9.3.2. Troškovi radova na gajenju šuma.............................................................................................................................................................................................95 9.3.3. Troškovi zaštite šuma...............................................................................................................................................................................................................95 9.3.4. Troškovi izgradnje šumskih saobraćajnica...............................................................................................................................................................................95 9.3.5. Sredstva za reprodukciju šuma.................................................................................................................................................................................................96 9.3.6. Naknada za posečeno drvo.......................................................................................................................................................................................................96 9.3.7. Troškovi ureñivanja šuma ........................................................................................................................................................................................................96 9.3.8. Ukupni troškovi proizvodnje....................................................................................................................................................................................................96

9.4. FORMIRANJE UKUPNOG PRIHODA - PROSEČNO GODIŠNJE -................................................................................................................................................................96 9.4.1. Prihod od prodaje drveta..........................................................................................................................................................................................................96

9.5. RASPODELA UKUPNOG PRIHODA.......................................................................................................................................................................................................97

10.0. NAČIN IZRADE OSNOVE .............................................................................................................................................................................................................98

10.1. PRIKUPLJANJE TERENSKIH PODATAKA............................................................................................................................................................................................98 10.2. OBRADA PODATAKA.......................................................................................................................................................................................................................98 10.3. IZRADA KARATA .............................................................................................................................................................................................................................98 10.4. IZRADA TEKSTUALNOG DELA OSNOVE............................................................................................................................................................................................98

11.0. ZAVRŠNE ODREDBE ....................................................................................................................................................................................................................99

Prilozi TABELARNI DEO

Obr. br. I Iskaz površina Obr. br. II Opis staništa i sastojina Obr. br. III Tabela o razmeru debljinskih razreda Obr. br. IV Tabela o razmeru dobnih razreda Obr. br. V Plan gajenja šuma (evidencija izvršenih radova na gajenju šuma) Obr. br. VIa Plan seča obnavljanja (jednodobne šume) - evidencija izvršenih seča Obr. br. VII Plan prorednih seča - evidencija izvršenih seča VIII Ostale evidencije IX Šumska hronika

KARTE

1. Osnovna karta R - 1:10.000 2. Karta sa vertikalnom predstavom (topografska karta) R - 1:10.000 3. Karta gazdinskih klasa R - 1:25.000 4. Sastojinska karta R - 1:25.000 5. Karta namene površina R - 1:25.000 6. Pregledna karta R - 1:50.000

Mihaila Pupina 113

Beograd


SPISAK KATASTARSKIH PARCELA Posedovni list br. 94 Broj Vrsta Površina Broj

K.O: Gornje Goračiće parcele kulture ha ar m2 odeljenja

134 šuma 7 22 3

Broj Vrsta Površina Broj 135 šuma 4 23 3

parcele kulture ha ar m2 odeljenja 136 neplodno 6 00 3

105 pašnjak 55 92 67 3,4 1728 šuma 62 15 5

106 neplodno 9 61 3 1729 šuma 30 38 5

107 šuma 3 72 3 1730 pašnjak 21 18 53 5

108 šuma 37 50 3 1733 pašnjak 1 94 17 4

109 šuma 22 32 3 1734 neplodno 46 82 4

110 šuma 12 74 3 1735 šuma 19 44 4

111 šuma 45 11 3 1736 pašnjak 5 02 4

112 šuma 7 20 3 1737 šuma 61 37 4

113 šuma 9 56 3 1738 pašnjak 3 73 86 4

114 šuma 30 52 3 1760 pašnjak 13 62 2

115 neplodno 10 85 3 1761 pašnjak 2 89 81 2

116 pašnjak 4 77 3 1767 pašnjak 46 72 2

117 šuma 85 41 3,4 1779 pašnjak 29 35 2

118 pašnjak 12 79 3 1780 šuma 74 97 2

119 šuma 1 41 83 3,4 1781 šuma 29 18 2


121 neplodno 3 01 4 1783 šuma 5 96 2

122 šuma 17 32 4 1784 šuma 11 90 2

123 šuma 59 08 4 1785 šuma 51 56 2

124 šuma 48 06 4 1786 šuma 16 63 2

125 šuma 37 20 3,4 1787 pašnjak 24 47 28 77,2

126 šuma 50 56 3 1788 neplodno 14 51 2

127 šuma 7 81 3 1789 šuma 17 24 77

128 šuma 53 47 3 1790 šuma 30 18 77

129 šuma 1 91 42 3,4 1791 šuma 15 92 77

130 šuma 11 35 3 1792 šuma 16 55 77

131 šuma 8 89 3 1793 neplodno 13 04 77

132 šuma 79 41 3 1794 pašnjak 3 60 67 77

133 neplodno 39 77 3 1795 pašnjak 16 48 76,77

Mihaila Pupina 113

Beograd


Posedovni list br 94 Broj Vrsta Površina Broj

K.O: Gornje Goračiće parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

1829 pašnjak 40 76 74

Broj Vrsta Površina Broj 1830 pašnjak 35 57 74,75

parcele kulture ha ar m2 odeljenja 1831 pašnjak 18 68 74,75

1796 pašnjak 22 74 76 1832 šuma 16 23 52 74,75

1797 pašnjak 7 52 76 1833 šuma 15 73 74,75

1798 šuma 5 51 00 76,77 1834 neplodno 7 34 74,75

1799 pašnjak 5 48 76 1835 šuma 5 02 74,75

1800 šuma 5 18 76 1836 pašnjak 9 99 74

1801 pašnjak 25 76 76 1837 pašnjak 9 96 74

1802 pašnjak 31 70 76 568 pašnjak 1 08 24 1

1803 pašnjak 7 34 76,77 569 pašnjak 21 72 1

1804 šuma 12 84 76,77 570 neplodno 4 84 1

1805 pašnjak 1 91 76 76,77 571 pašnjak 10 12 1

1806 pašnjak 18 22 76 572 pašnjak 22 75 1

1807 pašnjak 13 75 76 573 šuma 12 78 20 1

1808 pašnjak 6 46 76 574 pašnjak 1 22 43 1

1809 pašnjak 3 89 76 575 šuma 18 31 1

1810 pašnjak 10 63 76 576 šuma 46 06 1

1811 šuma 20 84 42 71,75-77 577 pašnjak 2 82 1

1812 šuma 30 75 36 71,74-76 578 neplodno 8 96 1

1813 pašnjak 11 70 75,76 638 pašnjak 12 00 1

1814 pašnjak 18 44 75 639 šuma 6 44 1

1815 pašnjak 35 82 75,76 640 pašnjak 8 35 1

1816 pašnjak 31 76 75 642 pašnjak 4 54 1

1817 pašnjak 51 03 75 643 šuma 11 87 1

1818 pašnjak 11 00 75 644 pašnjak 12 01 1

1819 pašnjak 1 39 10 75 646 pašnjak 14 10 1

1820 pašnjak 8 42 75 647 šuma 3 35 93 1

1821 pašnjak 6 38 75 648 pašnjak 1 08 55 1

1822 pašnjak 14 62 75 650 pašnjak 9 96 1

1824 pašnjak 8 20 74,75 683 pašnjak 1 26 63 1,78

1825 pašnjak 3 50 74,75 684 pašnjak 1 12 42 1

1826 pašnjak 3 56 74 685 pašnjak 24 08 1

1827 pašnjak 25 55 74 695 pašnjak 32 25 78

1828 pašnjak 14 69 74 696 šuma 12 18 78

Mihaila Pupina 113

Beograd



K.O: Gornje Goračiće Parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

721 pašnjak 14 55 76

Broj Vrsta Površina Broj 722 pašnjak 13 47 76

parcele kulture ha ar m2 odeljenja 723 pašnjak 6 58 76

697 pašnjak 7 54 78 724 pašnjak 6 27 76

698 šuma 9 51 78 725 pašnjak 37 75 76

699 šuma 6 71 78 726 šuma 7 01 13 76,77

700 šuma 2 59 78 727 pašnjak 3 57 10 77

701 pašnjak 63 27 78 728 pašnjak 67 16 77

702 pašnjak 1 53 34 78 729 pašnjak 70 99 77

703 pašnjak 21 00 78 730 pašnjak 61 22 77

704 šuma 7 35 14 78 731 pašnjak 13 37 77

705 pašnjak 1 09 24 78 732 pašnjak 18 72 77

706 pašnjak 5 90 78 733 pašnjak 36 77 77

707 pašnjak 20 38 78 734 šuma 17 91 77 77,78

708 pašnjak 63 89 78 735 pašnjak 18 75 78

709 pašnjak 39 97 78 736 šuma 4 59 78

710 pašnjak 2 65 78 737 pašnjak 57 19 78

711 šuma 1 20 76 78 738 šuma 10 24 78

712 Šuma 3 67 78 739 pašnjak 25 67 78

713 pašnjak 12 24 78 740 šuma 66 96 78

714 pašnjak 9 94 78 741 pašnjak 18 06 93 1,77,78

717 šuma 1 42 97 77 743 pašnjak 14 06 22 1

718 pašnjak 20 70 77 744 šuma 23 03 1

719 pašnjak 5 50 77 745 šuma 19 42 1

720 pašnjak 4 80 42 76,77 Ukupno 327 95 64

Mihaila Pupina 113

Beograd



K.O: Gornje Stranjani parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

1050 pašnjak 19 18 8

Broj Vrsta Površina Broj 1062 neplodno 35 56 8


10 pašnjak 33 63 13 11 pašnjak 40 92 13

1011 Pašnjak 164 61 38 9,10,11 1152 pašnjak 21 16 8

1012 šuma 4 02 52 11 1153 pašnjak 23 84 17

1013 šuma 15 43 11 1154 Neplodno 10 52 17

1016 šuma 2 10 65 10 1155 Njiva 6 16 99 17

1017 šuma 2 96 50 10 1156 pašnjak 2 55 65 17

1018 neplodno 40 99 9 1178 pašnjak 50 13 17

1019 pašnjak 2 99 23 9 1193 pašnjak 1 06 44 17

1020 pašnjak 60 11 9 12 neplodno 45 44 13


1022 pašnjak 20 75 9 13 pašnjak 92 71 13


1024 neplodno 68 30 9 15 pašnjak 29 90 90 12,13



1027 neplodno 49 93 9 1529 šuma 8 08 99 8


1030 pašnjak 29 02 70 9 16 neplodno 32 55 12


1032 neplodno 7 45 9 18/1 neplodno 74 83 15

1033 neplodno 30 08 9 18/2 pašnjak 4 24 64 15

1034 šuma 1 39 18 9 1809/1 neplodno 17 96 17

1036 šuma 76 46 9 1809/2 neplodno 16 45 17


1039 pašnjak 11 38 85 8 1828 pašnjak 17 36 17


1041 pašnjak 15 58 8 1903 pašnjak 2 66 22 17

1042 pašnjak 1 60 89 8 1905 pašnjak 12 47 17

1043 neplodno 14 29 93 8 1915 pašnjak 37 21 17

1045 pašnjak 29 65 8 1917 pašnjak 32 91 17


1047 pašnjak 42 45 8 711 neplodno 7 55 99 7

Mihaila Pupina 113

Beograd



K.O: Gornje Stranjani Parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

724 pašnjak 1 00 05 7,8

Broj Vrsta Površina Broj 725 šuma 1 10 40 8


712 neplodno 56 85 7 727 neplodno 1 54 48 7,8

713 neplodno 7 61 7 728 šuma 45 47 8

714 neplodno 1 06 97 7 729 neplodno 1 75 24 7,8

715 neplodno 37 19 7 730 neplodno 2 37 18 8

716 neplodno 1 75 24 7 731 šuma 2 41 65 7,8

717 neplodno 6 90 7 732 neplodno 42 32 7,8

718 neplodno 85 43 7 733 pašnjak 37 91 66 7,8

719 neplodno 30 55 7 734 neplodno 55 25 7

720 neplodno 20 63 7 735 neplodno 2 38 42 7


722 neplodno 25 23 7 Ukupno 389 83 13

723 neplodno 12 76 7

Mihaila Pupina 113

Beograd



K.O: Donje Stranjani parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

430 pašnjak 49 94 20

Broj Vrsta Površina Broj 431 krš 12 62 20

parcele kulture ha ar m2 odeljenja 432 krš 6 37 20

116 pašnjak 12 44 21 433 šuma 3 36 38 20,21

347 pašnjak 1 58 55 60 434 pašnjak 15 96 20

410 krš 78 73 13 435 krš 24 60 20

411 pašnjak 342 36 61 12-16,18-22,38 436 šuma 7 14 20 19-22

412 šuma 10 94 22 437 pašnjak 16 81 20,21

413 šuma 30 18 22,23 438 šuma 95 91 20

414 pašnjak 2 02 99 22,23,38 439 šuma 27 50 19

415 pašnjak 77 22 22 440 šuma 12 06 19

416 šuma 6 80 32 22,23,38 441 šuma 42 54 98 14-16,19-23,38

417 šuma 1 26 67 22 442 pašnjak 22 76 14

418 šuma 80 67 22 443 šuma 52 89 15

419 šuma 62 93 21,22 444 šuma 8 97 15

420 šuma 32 54 21,22 445 pašnjak 4 85 23 17

421 šuma 92 08 21 446 njiva 1 67 34 17

422 šuma 78 54 21,22 447 šuma 29 94 17

423 šuma 44 20 21,22 448 krš 97 30 17

424 šuma 47 77 21 450 pašnjak 27 49 57 17

425 šuma 30 47 21 451 krš 7 29 49 17

426 pašnjak 34 45 21 861 pašnjak 1 61 84 20

427 šuma 5 90 74 21 862 pašnjak 1 53 92 20

428 šuma 66 36 21 863 šuma 3 81 73 20

429 šuma 12 58 20,21 Ukupno 473 96 24

Mihaila Pupina 113

Beograd



K.O: Aljinovići parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

2666 šuma 9 62 83

Broj Vrsta Površina Broj 2667 pašnjak 2 17 27 83

parcele kulture ha ar m2 odeljenja 2668 šuma 1 99 80 83

2093 pašnjak 1 26 82 2669 šuma 2 00 37 83

2563/1 pašnjak 2 02 82 2670 pašnjak 25 75 83

2563/2 pašnjak 9 82 2671 pašnjak 43 93 85

2565/1 pašnjak 4 62 82 2672 šuma 22 30 70 84,85

2566/1 pašnjak 16 82 2673 pašnjak 79 04 84

2571/1 neplodno 10 03 83 2674 šuma 1 20 09 84

2638 pašnjak 2 84 04 83 2675 šuma 82 22 80,81

2639 neplodno 13 62 83 2676 šuma 29 10 80

2647 pašnjak 81 81 82 2677 krš 21 56 84,85

2654 šuma 2 32 32 81,82 2678 krš 13 51 84

2655 neplodno 18 47 82 2679 krš 6 26 84

2656 šuma 11 91 81,82 2680 krš 11 47 84

2657 šuma 12 02 82 2681 krš 13 91 80

2658 krš 14 33 82 2682 šuma 23 88 80

2659 šuma 75 31 82 2683 šuma 7 73 80

2660 krš 13 56 82 2685 šuma 19 02 79,81

2661 šuma 35 11 82 2686 krš 35 20 79

2662 krš 29 47 83 2687 krš 21 80 79

2663 krš 13 91 82,83 2689 pašnjak 10 93 79

2664 krš 15 58 78 2690 krš 5 57 79

2684 šuma 214 81 74 79-85 2691 pašnjak 2 51 79

2665 krš 38 32 82 Ukupno 258 20 95

Mihaila Pupina 113

Beograd



K.O: Karaula parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

432 šuma 22 51 78


parcele kulture ha ar m2 odeljenja 434 šuma 4 05 78

1 pašnjak 6 65 41 78,79 435 pašnjak 40 15 78

10 neplodno 33 79 78 436 šuma 30 14 78

11 pašnjak 17 76 78 437 pašnjak 20 80 78

2 neplodno 6 87 78 438 šuma 75 84 78


251 šuma 12 20 1 440 šuma 17 08 78

252 pašnjak 54 95 1 441 pašnjak 13 65 78


254 šuma 1 00 65 1 6 neplodno 11 23 78

255 pašnjak 9 08 51 1 7 pašnjak 55 09 78


257 šuma 12 88 1 73/3 pašnjak 2 17 46 79

258 šuma 1 34 07 1 8 neplodno 90 97 78

259 šuma 9 91 1 9 pašnjak 1 66 07 78

260 šuma 40 87 1 94 neplodno 19 54 79



430 šuma 4 80 78 Ukupno 31 57 93

Mihaila Pupina 113

Beograd



K.O: Kaćevo parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

1476 šuma 79 31 47


parcele kulture ha ar m2 odeljenja 1478 šuma 1 78 58 47

1 šuma 309 41 41 42-47, 49-52,87 1479 pašnjak 31 41 47

12 pašnjak 60 15 44 1480 šuma 86 85 47

1405 pašnjak 1 32 82 38 1923 šuma 86 35 16 32,35-37,56

1406 šuma 2 31 82 38 267 pašnjak 2 40 43 38

1408 pašnjak 68 97 38 268 pašnjak 56 85 38

1409 pašnjak 46 96 38 3 pašnjak 2 34 59 42,44

1410 pašnjak 81 44 38,48 453/1 pašnjak 69 95 38

1411 pašnjak 13 03 48 458 pašnjak 1 00 75 38

1412 pašnjak 21 51 48 539 pašnjak 24 85 38

1413 pašnjak 5 96 48 544 pašnjak 1 57 68 38

1414 šuma 47 12 23 38,48 61 pašnjak 10 67 38

1415 pašnjak 8 51 48 625 pašnjak 62 31 38

1416 zgrade 40 40 47 71 pašnjak 14 51 38

1417 pašnjak 8 84 47 891 pašnjak 36 85 48

1474 šuma 12 60 47 910 pašnjak 1 09 97 48

2 pašnjak 98 91 47 1922 pašnjak 31 56 32

1475 pašnjak 1 92 68 47 Ukupno 469 18 97

Mihaila Pupina 113

Beograd


Posedovni list br..33 Broj Vrsta Površina Broj

K.O: Koprivna parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

115 pašnjak 1 45 55 6

Broj Vrsta Površina Broj 116 livada 63 98 6


1 pašnjak 3 09 79 7,8 145 neplodno 41 70 19 6

2 pašnjak 8 14 45 7 Ukupno 55 70 80

114 livada 45 27 6


K.O: Meñani parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

1134 pašnjak 7 52 59 85

Broj Vrsta Površina Broj 1208 pašnjak 6 98 01 83

parcele kulture ha ar m2 odeljenja 965 krš 6 35 98 86,87

1129 pašnjak 46 50 85 966 šuma 124 34 15 51,52,86-90

1130 pašnjak 4 62 66 85 967 krš 4 83 95 88,89

1131 pašnjak 28 39 85 968 krš 6 28 77 90

1132 krš 13 91 41 85 Ukupno 176 21 42

1133 šuma 59 01 85

Mihaila Pupina 113

Beograd



K.O: Milošev do parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

1399 pašnjak 19 04 54,55

Broj Vrsta Površina Broj 1400 neplodno 28 25 60


1049 pašnjak 7 89 57 1402 pašnjak 5 45 60

1050 pašnjak 10 03 57 1403 pašnjak 6 04 60

1051 šuma 40 20 57 1404 pašnjak 4 71 60

1052 pašnjak 7 82 57 1405 pašnjak 14 39 60

1053/1 šuma 1 44 74 57 1406 pašnjak 9 05 60

1053/2 šuma 38 13 57 1407 pašnjak 17 48 60

1053/3 šuma 25 26 57 1408 neplodno 2 77 32 60

1053/4 šuma 27 64 57 1409 neplodno 10 26 60

1053/5 šuma 56 89 57 1410 pašnjak 80 44 60

1054 šuma 37 09 57 1411 neplodno 4 02 60

1204 pašnjak 27 70 49 1412 pašnjak 7 19 60

1379 pašnjak 7 23 59 1413 pašnjak 31 07 60

1380 pašnjak 8 27 63 1414 pašnjak 26 18 55,61

1381 pašnjak 17 16 63 1415 pašnjak 40 25 59,62

1382 neplodno 15 92 63 1416 pašnjak 1 53 92 59,61,62

1383 pašnjak 93 41 63 1417 pašnjak 2 17 58 64

1384 pašnjak 4 36 58 1419 pašnjak 7 40 64

1385 pašnjak 42 19 58 1420/1 pašnjak 19 12 64

1386 pašnjak 13 25 57 1421 pašnjak 1 46 54 64

1387 pašnjak 29 04 57 1422 pašnjak 73 16 64

1388 pašnjak 22 05 59 1423 pašnjak 3 21 65

1389 pašnjak 64 29 53,54,56 1424 pašnjak 39 62 65

1390 pašnjak 5 11 53 1425 pašnjak 36 67 65


1392 pašnjak 10 27 54 1427 šuma 416 36 51 53-65

1393 pašnjak 1 45 24 54 148 pašnjak 3 89 49

1394 šuma 20 06 54 1554 šuma 2 00 63 35

1395 pašnjak 71 31 54 1555 pašnjak 14 31 35

1396 šuma 12 64 54 1556 pašnjak 48 23 35

1397/1 pašnjak 19 39 91 54,55,60 1943 pašnjak 3 66 63

1397/2 pašnjak 51 00 60 1944 šuma 36 38 63

1397/3 pašnjak 15 70 60 1945 pašnjak 5 88 63

1398 šuma 56 50 54 1946 pašnjak 19 75 63

Mihaila Pupina 113

Beograd




2850 pašnjak 2 90 73


parcele kulture ha ar m2 odeljenja 2852 šuma 5 25 73

1947 pašnjak 7 80 63 2853 pašnjak 1 73 14 72,73

1948 Šuma 82 45 63 2854 šuma 65 90 72 72,73

1949 pašnjak 10 23 63 3076 pašnjak 42 67 71

1981 dvorište 7 73 62 3077 šuma 3 27 40 71,76

255 pašnjak 49 79 85 3081 pašnjak 3 91 71

2620 pašnjak 9 76 70 3082 pašnjak 34 92 71

2622 pašnjak 12 58 70 3083 pašnjak 39 14 71

2740 pašnjak 5 79 71 3084 pašnjak 5 32 71

2741 šuma 7 07 71 3085 šuma 31 58 85 70,71,75

2742 pašnjak 5 17 71 3086 pašnjak 2 67 60 71

2743 šuma 7 57 71 3087 šuma 7 58 71

2744 pašnjak 6 45 71 3088 šuma 14 31 71

2745 jaruga 12 75 71 3089 šuma 8 00 71

2746 šuma 5 32 71 3090 šuma 6 63 71

2747 šuma 8 08 71 3091 šuma 24 24 71

2748 pašnjak 23 77 71 3092 pašnjak 5 14 71

2833 pašnjak 15 29 72 3093 pašnjak 23 03 71

2834 pašnjak 94 39 72 3094 pašnjak 51 01 71

2835 neplodno 9 40 72 3095 šuma 5 38 71

2836 pašnjak 56 48 72 3096 pašnjak 62 43 71

2837 pašnjak 3 82 72 3097 šuma 18 27 71

3838 šuma 11 68 72 3098 pašnjak 15 30 70

2839 pašnjak 61 12 72 3099 šuma 18 87 83 70

2840 šuma 10 82 72 3100 pašnjak 22 86 70

2841 pašnjak 14 20 72 3101 pašnjak 6 29 70

2842 pašnjak 15 48 73 3102 pašnjak 5 36 70

2843 pašnjak 17 74 72 3104 pašnjak 2 76 09 70


2845 pašnjak 7 92 73 3106 pašnjak 3 77 70

2846 pašnjak 39 82 73 3107 šuma 88 75 70

2847 pašnjak 5 54 73 3108 pašnjak 22 19 70

2848 pašnjak 30 00 73 3110 pašnjak 40 56 70

2849 pašnjak 13 91 73 3111 šuma 8 11 70

Mihaila Pupina 113

Beograd




3262 šuma 33 79 71


parcele kulture ha ar m2 Odeljenja 3264 pašnjak 33 12 71

3112 pašnjak 33 38 70 3265 šuma 4 33 22 71,74

3113 šuma 6 06 70 3266 pašnjak 7 97 74

3114 pašnjak 9 09 70 3267 pašnjak 9 39 74

3163 pašnjak 40 81 70 3268 pašnjak 7 89 74

3164 pašnjak 89 58 70 3269 šuma 4 29 74

3165 šuma 13 19 55 70 327 šuma 4 32 91 72

3166 pašnjak 10 26 70 3270 pašnjak 44 59 71,74

3168 pašnjak 4 46 70 328 pašnjak 1 25 30 72

3201 pašnjak 48 69 69 330 šuma 24 75 72

3204 neplodno 1 89 73 66 331/2 šuma 1 05 60 72

3205 pašnjak 7 60 66 3314 pašnjak 1 85 59 74


3215 pašnjak 20 51 66 38 pašnjak 2 28 85 49

3216 pašnjak 3 24 66 39 šuma 1 32 85 49

3217 pašnjak 4 19 66 40 pašnjak 12 18 49

3218 pašnjak 71 38 66 41/1 pašnjak 12 49 49

3219 šuma 5 59 66 42 pašnjak 2 81 49

322 pašnjak 24 39 72 44 pašnjak 21 04 49

3221 pašnjak 19 49 66 45 šuma 4 71 49

3222 pašnjak 53 68 66 61 šuma 19 52 49

3223 pašnjak 4 94 66,67 62 šuma 29 25 49

3224 pašnjak 31 51 67 63 pašnjak 9 12 49


3226 pašnjak 20 30 67-69 65 pašnjak 69 37 49

3227 pašnjak 9 27 68,69 66 šuma 86 09 49

3228 pašnjak 15 36 68 67 pašnjak 23 36 49

3229 pašnjak 3 74 50 68,69 69 Pašnjak 7 57 49

323 neplodno 43 48 72 80 šuma 10 78 51 52

3230 šuma 120 66 76 66-69 81 neplodno 61 58 52

324 šuma 6 71 73 82 pašnjak 50 69 52

325 pašnjak 30 92 72,73 83 neplodno 4 10 52

326 pašnjak 26 42 72 84 šuma 59 46 87

3261 pašnjak 8 51 71 85 šuma 17 77 86

Mihaila Pupina 113

Beograd



K.O: Milošev do parcele Kulture ha ar m2 Odeljenja

95 neplodno 23 82 86



86 neplodno 1 36 21 86,87 3200 pašnjak 9 33 69


88 šuma 6 94 49 85,86 3203 pašnjak 20 15 67,69,70

89 šuma 12 91 85 3220 pašnjak 20 39 66

91 šuma 11 61 01 85,86,87 60 pašnjak 27 44 49

92 šuma 16 92 86 90 neplodno 2 40 33 85,86

93 neplodno 2 12 12 86 Ukupno 812 93 65

94 šuma 84 54 86

Mihaila Pupina 113

Beograd



K.O: Sopotnica parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

1583 pašnjak 27 38 25


parcele kulture ha ar m2 Odeljenja 1585 šuma 69 87 38

1387 pašnjak 2 12 79 27 1586 šuma 1 82 52 23

1428 šuma 19 28 27 1587 pašnjak 17 75 23

1429 pašnjak 1 54 29 27 1588 pašnjak 4 63 23

1462 pašnjak 24 60 27 1589 pašnjak 37 31 23

1464 pašnjak 1 29 27 27 1590 pašnjak 24 92 23

1470 pašnjak 2 10 27 1591 šuma 11 30 23

1474/1 pašnjak 15 52 27 1592 pašnjak 68 87 23,38

1541 šuma 1 57 41 27 1593 šuma 18 59 38

1542/2 šuma 2 28 27 1595 šuma 20 09 38

1542/7 pašnjak 10 46 27 1596 šuma 41 35 38

1543 šuma 82 32 27 1597 šuma 40 97 38

1563 pašnjak 71 40 27 1598 šuma 29 16 38

1564/1 pašnjak 3 56 38 27 1599 Šuma 42 68 23

1564/2 pašnjak 6 45 27 1600 pašnjak 62 46 83 21,35,38

1565 pašnjak 28 83 27 1601 pašnjak 1 29 96 21,25,38

1566 neplodno 1 36 21 27,28 1602 šuma 230 93 59 21,32-35,38

1567 pašnjak 21 09 27 1603 pašnjak 25 19 35

1568 pašnjak 2 44 80 27,28 1604 pašnjak 28 80 35

1569 šuma 17 69 28 1605 šuma 14 17 02 35

1570 neplodno 5 69 20 27 1615/2 šuma 51 03 35

1571 šuma 70 84 28 1619/2 šuma 26 65 35

1572 pašnjak 2 22 78 28,33 1621 šuma 44 20 35

1573 pašnjak 51 25 33 1626 šuma 21 86 35

1574 pašnjak 11 68 32,33 1696 pašnjak 77 92 21

1575 pašnjak 19 64 33 329 šuma 79 50 38 29-32,36

1576 pašnjak 22 12 34 330 pašnjak 48 49 30

1577 pašnjak 54 62 35 331 pašnjak 16 36 30

1578 pašnjak 1 30 98 38 332 pašnjak 40 76 30,31

1579 pašnjak 15 24 27,38 333 pašnjak 19 45 32,36

1580 neplodno 2 86 99 25,38 334 pašnjak 7 89 32

1581 pašnjak 73 21 25 335 pašnjak 15 17 31

1582 pašnjak 23 68 25 336 pašnjak 4 64 90 29

Mihaila Pupina 113

Beograd



K.O: Sopotnica parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

420 šuma 3 86 30 29

Broj Vrsta Površina Broj 1474/2 pašnjak 1 39 27

parcele kulture ha ar m2 Odeljenja 1542/1 pašnjak 70 78 27

369 pašnjak 3 77 06 28 1542/3 šuma 4 63 27

373/2 neplodno 5 99 28 1542/5 šuma 4 22 27

417 šuma 1 10 52 29 1594 šuma 12 46 38

418 pašnjak 2 01 37 29 421/1 pašnjak 10 76 95 29

419 pašnjak 6 95 29 Ukupno 459 11 47


K.O: Hisarñzik parcele kulture ha ar m2 Odeljenja

364 pašnjak 85 97 39

Broj Vrsta Površina Broj 365 šuma 81 74 38,39

parcele kulture ha ar m2 Odeljenja 366 pašnjak 1 62 94 38

1254 pašnjak 2 63 38 404 šuma 11 88 39

1257 pašnjak 9 45 38 405/2 šuma 7 13 39

1308 pašnjak 73 25 38,39 407 šuma 12 71 39

361 šuma 163 33 54 39-45 408 pašnjak 7 78 39

362 pašnjak 2 16 03 42,44 417 šuma 77 04 39

363 neplodno 58 47 39 Ukupno 171 40 54

Documents

OSNOVA GAZDOVANJA ŠUMAMA GJ ”Jadovnik Derventa” · PDF fileMihaila Pupina 113 Beograd Osnova gazdovanja šumama za GJ“Jadovnik - Derventa“ 3 0.0. UVOD I Uvodne informacije