Oşinografi ve Meteoroloji

7/29/2019 Oşinografi ve Meteoroloji

http://slidepdf.com/reader/full/osinografi-ve-meteoroloji 1/42

KONU

OKYANUS VE DENİZLERDEKİ YÜZEY AKINTISİSTEMLERİ

OŞİNOGRAFİ

Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası

https://www.facebook.com/gemimuh



OKYANUS AKINTILARI

İki çeşit Okyanus akıntısı vardır :

1. Yüzey Akıntıları 2. Dip Akıntıları

YÜZEY AKINTI SİSTEMLERİ

Genel Özellikleri :

Okyanus sularının %10’u oluşturmaktadır

Derinliği 400 m.ye kadar olan sulardan oluşmaktadır.




OKYANUS AKINTILARI

İki türlü kuvvetten etkilenmektedir. Birincil Kuvvetler : Suyun hareketine neden olurlar.

Solar ısınma

Rüzgarlar

Yer çekimi

Coriolis

İkincil Kuvvetler : Akıntı akışının olduğu yeri etkiler.

Yüzey sirkülasyonu




SOLAR ISINMA

Solar ısınma suyun genişlemesine neden olur.

Ekvator yakınlarındaki su orta enlemlerdekilerden 8cm daha

yüksektir.

Bu çok az bir meyile neden olur ve su meyillden aşağı doğru

akış haline geçer.




Atmosferik olaylardan meydana gelen rüzgarlar; okyanus yüzey akıntı hareketlerine neden olurlar.Başlıca hareket etkenleri güçlü batılılar ve daimi ticaret rüzgarlarıdır.

Rüzgar ve su yüzeyi arasındaki etkileşim sürtünme meydana getirir.

Meydana gelen sürtünme okyanus hareketlerine neden olur. Okyanus

sularının hareket hızı, rüzgar hızının%2’sine kadar çıkabilir.

Rüzgarın esmesi su tepeciklerine neden olur.

RÜZGARLAR




YER ÇEKİMİ VE CORİOLİS KUVVETİ

Yer çekimi,su tepeciklerinden aşağıya doğru veya basınçgrandyanlarına karşı su birikintilerine çekim kuvveti uygular.

Coriolis kuvveti ise bunu engelleyerek Kuzey Yarım Küre’desuyun sağa doğru hareketine(G.Y.K.’de ise tam tersine) nedenolur.




DEVİNİMLER (GYRES)

Rüzgarlar, solar ısınma, coriolis kuvveti ve yer çekimininbirleşiminden okyanus yüzeyi, kuzey yarım kürede saat yönüistikametinde hareket eder. Bu hareket güney yarım kürede tamtersi istikametindedir.

Bu dört kuvvetin birleşimine devinim (gyres) denir . Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası



KUZEY ATLANTİK DEVİNİMİ

Kuzey Atlantik devinimi, farklı akış karakteristiği ve sıcaklığınasahip birbirleriyle bağlantılı dört akıntıdan meydana gelen bir akıntıserisidir.

Akıntılar; kuzey ekvator akıntısı, Gulf Stream, Kuzey atlantikakıntısı ve kanarya akıntısıdır. Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası



EKMAN TRANSPORT

Niçin suyun dönüşü okyanusun merkezine doğru değildir?

Bu dairesel harekette su neden su tepeciklerinin çevresinde

döner?

Bu soruların cevabı Ekman Transport adı verilen bir metodlaaçıklanmıştır.




EKMAN TRANSPORT

Ekman Transportu deniz yüzeyindeki suyun hareketidir. Kuzey yarım kürede rüzgar yönünün 90derece sağındadır.

Ekman Transportu coriolis kuvvetinin etkisinden dolayı olmaktadır.

Okyanus yüzeyi üzerinde rüzgarın esmesi yüzey üzerinde çok büyük bir etkiye sahiptir.

Suyun alt katmalarına olan rüzgar etkisi üst katmandan sürtünmeyle geçer. Bu nedenle altkatmanlardaki rüzgar akıntısı hızı azdır.

Sonuç olarak daha alt tabakanın hareketi daha üst tabakadan daha yavaştır. Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası



GEOSTROPHİC AKINTI

330 m. Okyanus derinliklerine kadar suyun net hareketi kuzey yarım kürede rüzgar yönünün 90derece sağıdır.

Rüzgar kuzey yarım kürede coriolis kuvvetinin etkisiyle sağa doğru dönmek ister.

Ekman Transportuyla açıklanan su tepeciği yer çekiminin etkisi ile aşağıya doğru çekilmeye çalışılır.

Yer çekimi ve coriolis kuvveti birbirlerini bir noktada dengeler ve bu denge sonucu oluşan akışa

Geostrophic Akıntı denir.Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası



SINIR AKINTILARI

Sınır Akıntıları, devinim çevresindeki başlıca geostrophicakıntılardır. İkiye ayrılır. Doğulu ve Batılı Sınır akıntıları

Şekildeki Gulf Stream akıntısı Batılı sınır akıntılarına güzel bir

örnektir. Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası



ESKİ AKINTI SİSTEMLERİ

160 Milyon Yıl Önce














GENEL OKYANUS AKINTI SİSTEMİ

Okyanus Akıntılarını 5 başlık altında toplayabiliriz. Bunlar; Atlantik Okyanusu Akıntıları

Pasifik Okyanusu Akıntıları

Hint Okyanusu Akıntıları

Polar Akıntılar

Okyanus Akıntılarının Denizlerdeki Etkisi Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası



ATLANTİK OKYANUSU AKINTILARI

Genel Bilgiler:

Atlantik Okyanusu akıntıları karakteristik döngüsü K.Y.K’de

saat yönü istikametinde, G.Y.K.’da ise tersi istikametindedir.

Kuzey Atlantik döngüsü birbirinden farklı sıcaklık vekarakterleri olan 4 akıntı sisteminden oluşur. Bunlar;

1. Gulf Stream

2. Kuzey Atlantik Akıntısı

3. Kanarya Akıntısı

4. Kuzey Ekvator Akıntısı




Gulf Stream Akıntısı

Gulf Stream genellikle Kuzey Amerika’nın Doğu kıyısını takip eder.FloridaCivarında Kuzey ve Kuzeydoğuya doğru akar daha sonra doğuya doğrukıvrılır,buralarda yavaşlar ve genişler.Grand Bank’i geçtikten sonra dahaKuzeye yönelir ve Kuzey Atlantik’i geçer.




Kuzey Atlantik Akıntısı

Gulf Stream,Grand Bank’ın ilerisinde Doğu ve Kuzeydoğu yönündeilerlerken çok geniş bir alana yayılana kadar büyür ve hızı azalır.Yavaşilerleyen bu akıntı Kuzey Atlantik Akıntısı olarak bilinir.


K Ak t



Kanarya Akıntısı

Güneydoğu Drift akıntısı Doğuya ve Güneydoğuya kıvrılır ve daha sonra Avrupakıyılarının etkisiyle Güneye doğru yönelir.Biscay körfezinin açığından Güneydoğu

Avrupa’ya ve Kanarya adalarına doğru ilerler ve daha sonra Kanarya Akıntısı olarakdevam eder. Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası



Kuzey Ekvator Akıntısı

Kuzey Ekvator Akıntısı,Cape Verde Adaları’nın Kuzeyinde oluşur ve ortalama 0,7 knothızla batıya doğru akar.




ATLANTİK OKYANUSU AKINTILARI

Genel Bilgiler:

Güney Atlantik döngüsü de birbirinden farklı sıcaklık ve karakterleri olan 4 akıntı sisteminden

oluşur. Bunlar;

1. Güney Ekvator Akıntısı

2. Brezilya Akıntısı 3. Güney Atlantik Akıntısı

4. Benguela Akıntısı




Güney Ekvator Akıntısı

Güney Ekvator Akıntısı geniş alana yayılmıştır.Afrika’nın Batı kıyısında Guinea Körfezi’nin

Güneyinde oluşur ve ortalama 0,6 knot hızla,genelde batıya doğru akar.Güney Amerika’nınDoğu kıyılarında hızı 2,5 knota kadar ulaşabilir.Bu akıntı Güney Amerika’nın Doğu ucundakiCabo de Sao Rogue’ye yaklaştığında bölünür,Güney bölümü Güneye Brezilya kıyılarına doğrukıvrılır,Kuzey bölümü Kuzeye, Güney Amerika Kıtası’na doğru sapar.


B il Ak t



Brezilya Akıntısı

Güney Ekvatoral akıntısının bir kolu Güney Amerika’nın Doğu kıyıları açıklarındaGüneye yönelir bazı hallerde zayıf Gulf Streame benzeyen sıcak ve tuzluluk oranı yüksek

olan Brezilya Akıntısı’nı takip eder.Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası

Güney Atlantik Akıntısı



Güney Atlantik Akıntısı

Brezilya Akıntısı,Uruguay açıklarında daha soğuk ve tuzluluk oranı daha az olanFalkland veya Malvinas Akıntıları ile karşılaşır.Bu iki akıntı doğuya doğru kıvrılarakgeniş,yavaş ilerleyen Güney Atlantik Akıntısı’nı oluşturur.


Benguela Akıntısı



Benguela Akıntısı

Güney Atlantik Akıntısı doğuya,Good Hope Burnu’nun batı ucuna doğru akar.Buradakuzeye yönelerek Afrika’nın batı kıyısı boyunca akan,güçlü Benguela Akıntısı’nı oluşturur.




Kuzey Ekvator Ters Akıntısı


PASİFİK OKYANUSU AKINTILARI



PASİFİK OKYANUSU AKINTILARI Genel olarak belirtilen Atlantik’teki özellikleri taşır.

Kuzey Ekvator Akıntısı Atlantik Ekvator Akıntısı ile hemen hemen aynı

özellikleri taşır. Keza, Güney Ekvator Akıntısı da.

Pasifik Okyanusu Akıntılarını şöyle sıralayabiliriz;

Kuzey Yarım Küre’de:

1. Kuzey Ekvator Akıntısı

2. Kuroshio Akıntısı

3. Kuzey Pasifik Akıntısı

4. Kaliforniya Akıntısı

Güney Yarım Küre’de:

1. Güney Ekvator Akıntısı

2. Doğu Avustralya Akıntısı

3. Güney Pasifik Akıntısı

4. Peru Akıntısı Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası

K Y K’DE PASİFİK OKYANUSU AKINTILARI



K.Y.K’DE PASİFİK OKYANUSU AKINTILARI

Kuzey Ekvator Akıntısı

Atlantik Okyanusundaki akıma benzer özellik gösterir. Orta Amerika’nın batı kıyılarından başlayarak, Doğu Ticaret Rüzgarları’nın hakimolduğu alanlarda batıya, Mariana Adaları’na doğru ilerler.




Kuroshio Akıntısı

Mariana Adaları’nı geçen Kuzey Ekvator Akıntıları’nın büyük bir bölümü kuzeybatıyadoğru kıvrılarak Filipinler ve Tayvan’ı geçer ve kuzeye doğru yönelerek Kuroshio Akıntısı adını alır.

Atlantik’teki Gulf Stream akıntısı ile benzer özellikler gösterir.

Gulf stream gibi bu akıntıda büyük miktardaki sıcak tropikal suyu yüksek enlemleredoğru taşır.

Kuzey Yarım Kürede saat yönünde sirkülasyon gösterir.

Kuroshio Japonca’da suyunun renginden dolayı kara akıntı olarak adlandırılır.Bazende Japon Akıntısı olarak adlandırılır.

Sınırları ve hacmi musonlardan etkilenir.Bu nedenle güneybatılı rüzgar sezonlarındagüçlenir, kuzeydoğulu rüzgar sezonlarında da zayıflar.




Kuzey Yarım Kürede saat yönünde sirkülasyon gösteren Kuroshio Akıntısı aynı

zamanda genişler ve yavaşlar.Aleutianlar ve Hawaii Adaları arasında Kuzey PasifikAkıntısı’na dönüşür.

Kuzey Amerika Kıtası’na yaklaşırken sağa doğru kıvrılır.

Kuzey Pasifik Akıntısı

Kaliforniya Akıntısı Kuzey Pasifik Akıntısı’nın Kuzey Amerika’nın ve Havayi Adaları’nın batı kıyılarıarasındaki saat yönündeki sirkülasyonu Kaliforniya Akıntısı’nı oluşturur.

Geniş bir alana yayılmıştır ve bu yüzden dolaşımı çok zayıftır.

Kıyılarda hızı 0.8 knot civarındadır.

Baja Kaliforniya’nın güney ucu yakınlarında batıya doğru keskin bir dönüş yapar,genişler ve Kuzey Ekvator Akıntısı’nın ana parçasını oluşturur.


G Y K’DE PASİFİK OKYANUSU AKINTILARI



G.Y.K DE PASİFİK OKYANUSU AKINTILARI

Güney Ekvator Akıntısı

Güney Ekvator Akıntısı, 4N ve 10S enlemleri arasında, Güney Amerika’dan

Pasifik’in batısına,batıya doğru akar. 180 boylamını geçtikten sonra saat yönünün tersine kıvrılır ve Coral Denizi’negirer.

Doğu Avustralya Akıntısı

Güney Ekvator Akıntısı, Avustralya’nın doğu kıyılarına doğru keskin bir dönüşyapar ve Doğu Avustralya Akıntısı adını alır.

Sıcak su akıntısıdır. Güneybatıya doğru ilerleyerek,Avustralya kıyılarından 34S enleminde ayrılır.YeniZelanda’ya doğru yoluna devam eder.




Güney Pasifik Akıntısı, Yeni Zelanda’nın güneyinden Güney Amerika’nın batı

kıyılarına,batıya doğru akar. Güney Amerika kıyılarına yaklaşırken kuzeydoğuya doğru kıvrılır.

Güney Pasifik Akıntısı

Peru Akıntısı Güney Amerika’nın batı kıyılarında kuzeydoğuya doğru kıvrılan Güney PasifikAkıntısı, daha yukarılarda Peru Akıntısı adını alır.

Akıntının karaya doğru yönlenmesi engellenir.

Cabo Blanco civarında sola doğru kıvrılır.

Galapagos Adaları’nı geçer ve batıya doğru yönelerek Güney Ekvator Akıntısı’nınbüyük bir kısmını oluşturur.




Hint Okyanusu Akıntıları


Agulhas Akıntısı



g




Antartika Akıntısı




Norveç Akıntısı


D ğ G l d Ak t



Doğu Greenland Akıntısı


B t G l d Ak t



Batı Greenland Akıntısı


L b d Ak t



Labrador Akıntısı


Y t Ak t



Yucatan Akıntısı


Fl id Ak t



Florida Akıntısı

Documents

Oşinografi ve Meteoroloji