SEMINARSKI RAD

SEMINARSKI RAD

PREDMET: ENERGETIKA I PRIRODNA OKOLINA

TEMA: ODRIVA ENERGETIKA U ZGRADARSTVU

PROFESOR: STUDENT: Milenka Lalovi1. UVODLjudi grade kue i stanove da bi se zatitili od nepovoljnih vremenskih prilika (kia, snijeg, mraz...), da bi se zatitili od radoznalih pogleda, od raznih opasnosti (divljih ivotinja), da bi imali komfor, mjesto za pripremu hrane, ili ako su u pitanju industrijske i komercijalne zgrade mjesto za rad. [1] Kako je tekao istorijski razvoj ovjeka tako su se mijenjali naini gradnje. Ljudi su na osnovu iskustva i napretka civilizacije koristili nove metode gradnje i nove materijale. Sa poveanjem standarda kue mijenjaju i svoju osnovnu funkciju, pa osim zatite od vremenskih neprilika i raznih opasnosti postaju i simbol socijalnog statusa pojedinca. Takoe, sve su i vei zahtjevi za komforom, pa pored grijanja u zimskom periodu sve je vea upotreba energije za hlaenje tokom ljeta. Sa tehnolokim razvojem sve je vea raznovrsnost kuanskih aparata, ali i broj istih aparata u jednoj stambenoj jedinici. Tako danas nije rijedak sluaj da u jednoj stambenoj jedinici broj televizora i raunara je jednak ili prelazi broj lanova. Isto je i u komercijalnim zgradama. Takoe, sve se vie poklanja panja na izgled poslovnih zgrada, pa je sve vea potreba za osvjetljenjem. Sve ovo utie na to da je sve vea potronja energije u zgradama.2. Energetska efikasnost u zgradama

2.1. Zgrade najvei potroai energije U posljednih nekoliko decenija poelo se razmiljati o posledicama nekontrolisane potronje energije i uticaju na ivotnu sredinu. Zadnjih godina problem odrivog razvoja namee se kao globalna tema broj jedan u svijetu energetike, ekologije ekonomije i privrede. Ova tema je povezana sa nesigurnou snabdjevanja energijom, kao i sa zagaenjem ivotne sredine, globalnim promjenama klime zbog prevelike i neracionalne potronje. Proizvodnja, prenos, distribucija i potronja energije utiu na sve oblasti ljudskog rada, na socijalni i ekonomski napredak svake drave. Trenutno stanje u svijetu pokazuje da je dosadanja nedovoljno kontrolisana potronja energije neodriva. Zbog toga se odriva potronja energije preko racionalnog planiranja i poveanja energetske efikasnosti svih elemenata u energetskom sistemu neke zemlje, namee kao prioritet. Zgrade su najvei potroai energije, sa tendencijom porasta u skladu sa porastom standarda stanovnitva i tehnolokim napretkom. Energetski balans zgrade ine: transmisioni i infiltracioni gubici, unutranji dobici (svjetlo, elektrini ureaji, oprema, toplota od ljudi koji borave u prostoriji), spoljani dobici, gubici u sistemu grijanja i energija dovedena u sistem grijanja.

Sl. 1. Energetski balans za porodinu kuu [2]U Evropi preko 41% ukupne energije otpada na zgradarstvo sa tendencijom porasta. Sledei je saobraaj sa 31 %, pa a tek na treem mjestu industrija sa 28%. [3]

Sl.2. Potronja energije

Samim time zgrade su indirektno, kroz utroak energije i veliki zagaivai okoline. Zbog toga energetska efikasnost u zgradama ima veliki potencijal za smanjenje potronje energije.

Sl. 3. Analiza potronje energije u poslovnim i stambenim zgradama u EU [2]Meunarodna zabrinutost zbog emisije gasova staklene bate dovela je do Konferencijae Ujedinjenih nacija o zatiti ivotne sredine i razvoju (UNCED), koja je odrana juna 1992 godine u Rio de Zaneiru i do Kyoto protokola., meunarodnog ugovora, koji je ugraen u okvirnu Konvenciju Ujedinjenih nacija o klimatskim promjenama, i on ustvari govori o tome kako treba smanjiti emisiju gasova sa efektom staklene bate.. Protokol je otvoren za potpisivanje u japanskom gradu Kjotu u organizaciji Konvencije Ujedinjenih nacija za klimatske promene (UNFCCC), 11. decembara 1997. godine. Za njegovo stupanje na snagu bilo je potrebno da ga ratifikuje najmanje 55 drava. To se dogodilo 16. februara 2005. godine kada je Rusija ratifikovala Protokol.Evropske vlade su nekoliko godina prije potpisivanja Kyoto protokola napravile prve korake prema spreavanju emisije gasova staklene bate. Tokom 1990 godine Vijee ministara energetike postiglo je dogovor o preduzimanju mjera da bi se stabilizovala emisija glavnog gasa staklene bate CO2, tako da emisija u 2000 bude jednaka emisiji iz 1990 godine. Tokom 1991, Vijee je odobrilo SAVE program, iji cilj je bio promovisanje racionalnije potronje energije i korienje prirodnih resursa u zemljama evropske unije[3]. U septembru 1993 donesena je EU Direktiva 75/93 koja je trebala da kontrolie i ako je mogue smanji emisiju CO2 u EU, promovie racionalnu upotrebu energije i prirodnih resursa i uva ivotnu sredinu. Ovom direktivom se nije definisalo koje procedure se trebaju primjeniti da bi se ocijenila potronja energije u zgradama. 2.2. Direktiva 2002/91/EC [4]U decembru 2002. godine usvojena je Direktiva EU (Energy Performance of Buildings Directive - EPBD), broj 2002/91/EC, o energetskoj efikasnosti zgrada. Njenim sprovoenjem obezbjeuje se racionalna potronja energije u zgradama. Ona daje generalni okvir za zajedniku metodologiju prorauna energetske efikasnosti zgrada, propisujui zahtjeve koji se odnose na energetsku efikasnost novih zgrada i velikih zgrada kojima treba renoviranje, energetsku sertifikaciju zgrada, inspekciju kotlova i sistema za klimatizaciju u zgradama itd. U direktivi EU navode se mjere koje je potrebno preduzeti za poveanje efikasnosti, meutim, zemljama lanicama je ostavljena mogunost da primenjuju i druge mjere za postizanje istog cilja, u skladu sa zakonodavstvom i situacijom u pojedinim zemljama. Pored utede energije, mjere predviene za poveanje energetske efikasnosti zgrada praene su i poboljanjem kvaliteta unutranjeg prostora, boljom zatitom ivotne sredine i smanjenjem emisije tetnih gasova koji dovode do efekta staklene bate.Direktiva od zemalja lanica zahtjeva: primjenu zajednike metodologije izraunavanja energetskih performansi zgrada i sistema, ukljuujui sisteme za grijjanje, hlaenje, provjetravanje i osvjetljenje, odreivanje minimalnih standarda energetske potronje novih zgrada, ali i rekonstruisanih postojeih velikih zgrada, razvoj sistema za energetsku sertifikaciju za postojee i za objekte u izgradnji koji e omoguiti da vlasnici, zakupci i korisnici budu mnogo bolje upoznati sa potronjom energije u zgradama koje kupuju ili zakupljuju, redovnu inspekciju sistema za grijjanje, klimatizaciju i provjetravanje.2.2.1. Zahtjevi energetske efikasnosti u EUPrema Direktivi EU 2002/91:1. Drave lanice su obavezne poduzeti potrebne mjere na definisanju minimalnih zahtjeva energetske efikasnosti zgrada, Kod definisanja zahtjeva drave lanice mogu praviti razliku izmedu novih i postojeih zgrada kao i razliitih kategorija zgrada. Ovi zahtjevi moraju uzeti u obzir opte klimatske uslove u prostorijama, kako bi se izbjegli mogui negativni efekti kao sto su neadekvatna ventilacija, kao i lokalne uslove i namjenjenu funkciju i starost zgrade. Ovi zahtjevi se moraju kontrolisati u redovnim intervalima koji ne mogu biti dui od pet godina i, ukoliko je potrebno, aurirani kako bi odraavali tehnika unapreenja u sektoru zgradarstva.

2. Zahtjevi energetske efikasnosti primjenjuju se u skladu sa propisima o novim i postojeim zgradama.

3. Drave lanice mogu odluiti da se zahtjevi EU Direktive ne propisuju ili ne vae za sledece kategorije zgrada: zgrade i spomenici, koji su slubeno zastieni ako bi zbog njihovog arhitektonskog ili istorijskog znaaja udovoljavanje zahtjevima izmijenilo na neprihvatljiv nain njihov karakter ili izgled, zgrade koje se koriste kao mjesta vjerskih obreda ili za vjerske aktivnosti, privremene zgrade s rokom upotrebe planiranim na dvije godine ili krae, industrijske lokacije, radionice i nestambene poljoprivredne zgrade s niskom potronjom energije i nestambene poljoprivredne zgrade koje koristi sektor ukljuen u nacionalni sektorski sporazum o potronji energije, stambene zgrade koje se planiraju koristiti manje od etiri mjeseca godinje, samostojee zgrade s ukupnom korisnom povrinom manjom od 50 m2 .2.2.2. Zahtjevi energetske efikasnosti za nove zgrade

lanice su obavezne poduzeti potrebne mjere kako bi osigurale da nove zgrade udovoljavaju minimalnim zahtjevima energetske efikasnosti.Za nove zgrade ukupne korisne povrine iznad 1000 m2, drave lanice moraju obezbjediti da se prije pocetka izgradnje razmotri i uzme u obzir tehnika, ekoloka i ekonomska izvedivost alternativnih sistema, kao to su: decentralizovani sistem napajanja energijom koji koristi obnovljive izvore kogeneracija toplotne pumpe2.2.3. Zahtjevi energetske efikasnosti za postojee zgrade

Drave lanice obavezne su poduzeti potrebne mjere kako bi osigurale da kod veih rekonstrukcija zgrada korisne povrine iznad 1000 m2 njihova energetska efikasnost bude poboljana kako bi udovoljavale minimalnim zahtjevima u mjeri u kojoj je to tehniki, funkcionalno i ekonomski izvodljivo. lanice su obavezne izvesti ove minimalne zahtjeve energetske efikasnosti na temelju minimalnih zahtjeva energetske efikasnosti postavljenih za zgrade. Zahtjevi se mogu definisatii bilo za renovirane zgrade u cjelini ili za renovirane dijelove sa ciljem poboljanja ukupne energetske efikasnosti zgrade.

2.2.4. Sertiflkat energetske efikasnosti1. Drave lanice e obezbjediti uslove, kada se zgrade grade, prodaju ili izdaju, da se sertifikat o energetskoj efikasnosti dostavi vlasniku ili da ga vlasnik preda potencijalnom kupcu ili stanaru, ve prema sluaju. Vanost sertifikata ne smije prelaziti 10 godina. Sertifikacija stanova ili jedinica koje su namenjene da se zasebno koriste u blokovima zgrada moe biti bazirana na:

zajednikoj sertifikaciji cijele zgrade za blokove sa zajednikim sistemom grijanja, na ocjeni nekog drugog reprezentativnog stana u istom bloku.Drave lanice mogu iskljuiti kategorije koje su pomenute u prethodnim lanovima iz primjene ovog paragrafa.

2. Sertifikat o energetskoj efikasnosti zgrada sadravae referentne vrijednosti kao to su vaei zakonski standardi i reperi (uporedne vrednosti) kako bi omoguio potroaima da uporede i ocjenjuju energetsku efikasnost zgrade. Sertifikat mora sadravati i preporuke za ekonomino poboljanje energetske efikasnosti Cilj sertifikata e biti ogranien na pruanje informacija, a o bilo kakvim dejstvima ovih sertifikata u smislu zakonskih postupaka ili drugog, odluivae se u skladu sa nacionalnim propisima.3. Drave lanice e preduzeti mjere da obezbjede da sve zgrade sa ukupnom korisnom podnom povrinom preko 1.000 m koje koriste javna uprava i institucije koje pruaju javne usluge velikom broju osoba, koje ih stoga veoma esto posjeuju, imaju postavljene na istaknutom mjestu, jasno vidljivom posjetiocima, energetske sertifikate koji nisu stariji od 10 godina.2.2.5. Inspekcija kotlova

U cilju smanjenja potronje energije i ogranienja emisije ugljen dioksida, drave lanice su obavezne: donijeti potrebne mjere za uspostavljanje redovnih inspekcija kotlova na neobnovljiva tekua ili vrsta goriva efektivne nazivne snage izmeu 20 kW i 100 kW. Takve inspekcije mogu se provoditi i za kotlove na druga goriva.Inspekcija na kotlovima efektivne nazivne snage iznad 100 kW mora se obavljati najmanje svake dvije godine. Za plinske kotlove, ovaj se period moze produiti na etiri godine. Za postrojenja za grijanje sa kotlovima efektivne nazivne snage iznad 20 kW starijim od 15 godina, drave lanice obavezne su donijeti potrebne mjere u cilju uspostavlanja povremenih inspekcija cijelog postrojenja za grijanje. Ove inspekcije, koje moraju ukljuiti ocjenu efikasnosti kotla i njegove veliine u odnosu na potrebe grijanja zgrade, temelj su za strune savjete korisnicima o zamjeni bojlera, drugim modifikacijama sistema grijanja i alternativnim rjesenjima; poduzeti korake u cilju omoguavanja korisnicima da dobiju savjete o zamjeni kotla, drugim modifikacijama sistema grijanja i alternativnim rjeenjima, koji mogu ukljuiti inspekcije radi ocjene efikasnosti i primjerene veliine kotla. Ukupna efikasnost ovog pristupa trebala bi generalno odgovarati onoj koja proizilazi iz propisa navedenih pod (a) Drzave clanice koji se odlue za ovu opciju obavezne su svake dvije godine Komisiji podnijeti izvjetaj o ekvivalentnosti svog pristupa.2.2.6. Nezavisni strunjaci

Drave lanice obavezne su osigurati sertifikacije zgrada, formulisanje prateih preporuka i inspekciju kotlova i sistema za klimatizaciju, koju samostalno obavljaju nezavisni kvalifikovani i ovlateni strunjaci, bilo da djeluju kao samostalni subjekti ili su zaposleni u javnim ili privatnim preduzeima.2.2.7. Opti okvir za izraunavanje energetske efikasnosti u zgradama

1. Metodologija izraunavanja energetske efikasnostii u zgradama ukljuuje najmanje ove aspekte:

(a) toplotne karakteristike zgrade (vanjske i unutranje zidove). Ove karakteristike mogu ukljuiti i propustljivost vazduha;(b) postrojenja za grijanje i snabdjevanje toplom vodom, ukljuujuci i karakteristike izolacije;(c) postrojenja za klimatizaciju;(d) ventilacija;(e) ugraena rasvjeta (uglavnom u nestambenom sektoru)(f) poloaj i orjentacija zgrade, ukljuujuci i klimatske uslove oko zgrade;(g) pasivni sistemi i solarna zatita;

(h) prirodna ventilacija;(i) klimatski uslovi u prostorijama, ukljuujuci oznaene klimatske uslove.

2. Pozitivan uticaj sledecih aspekata uzima se u obzir tamo gdje je relevantan za proraun:(a) aktivni solarni sistemi i drugi sistemi za grijanje i elektricnu energiju koji koriste obnovljive izvore energije;(b) elektrine energije iz kogeneracije;(c) sistemi daljinskog ili blokovskog grijanja i hlaenja;(d) prirodno svjetlo.

3. za potrebe ovog prorauna trebalo bi da su zgrade na odgovarajui nain klasifikovane u kategorije, kao sto su:

(a) razliite porodine kue(b) stambeni blokovi(c) kancelarije(d) obrazovne ustanove(e) bolnice(f) hoteli i restorani(g) sportski objekti(h) zgrade za veletrgovinu i trgovinu na malo

(i) ostale vrste zgrada koje troe energijuEnergetski sertifikat (paso) zgrade ukljuuje odreivanje energetskog razreda zgrade prema njenim energetskim karakteristikama odreenim na osnovu izraunate potrebne godinje specifine potronje energije za referentne klimatske podatke i omoguuje poreenje zgrada u odnosu na njihove energetske karakteristike, efikasnost njihovih energetskih sistema, kvalitet i osobine omotaa zgrade. Energetski paso zgrade sadri opte podatke o zgradi, energetski razred zgrade, podatke o osobi koja je izdala energetski sertifikat, podatke o termotehnikim sistemima, klimatske podatke, podatke o potrebnoj energiji i referentne vrijednosti, objanjenja tehnikih pojmova, opis primjenjenih propisa i normi, te preporuke za ekonomski povoljno poboljanje energetskih svojstava zgrade, ako ovim propisom nije neto drugo odreeno. Nove zgrade koje se sertificiraju ne sadre preporuke za ekonomski povoljno poboljanje energetskih svojstava zgrade. 2.2.8. Primjeri energetskih sertifikata [5]Standard EN 15217 daje tri primjera energetskih sertifikata u aneksu C, u kome se kae da su ovi primjeri ilustrativni i da ne sadre sve detalje potrebne za energetski sertifikat.

Sl.4. Primjeri energetskih sertifikata (Standard EN 15217)Na slici 4 prikazan je energetski sertifikat za nestambene zgrade u Njemakoj. Lijeva strana se odnosi na proraunatu potronju energije, a desna na izmjerene vrijednosti. Potrebno je da se popuni samo jedna strana. Sertifikat za stambene zgrade je veoma slian. Na slici 5 je prikazan sertifikat za stambene zgrade u Engleskoj i Velsu. Energetske karakteristike su bazirane na proraunu i izraene preko indikatora energetske efikasnosti i indikatora zatite ivotne sredine, koji se zasniva na CO2 emisiji. Indikatori imaju razrede od A do G zasnovane na skali od 1 do 100 gdje je 1 najgora vrijednost, a stotinu najbolja. Sertifikat prati i osmostrani izvjetaj.

Sl.5. Primjer sertifikata za postojee nestambene zgrade u Njemakoj

Sl.6. Primjer sertifikata za stambene zgrade u Engleskoj i VelsuU Danskoj sertifikat ukljuuje tri kategorije:

trgovake, uslune i javne zgrade

porodine kue

viespratne kue

U svim sluajevima sertifikat je formiran na osnovu prorauna. Postoje dvije kategorije na skali koje odreuju razrede od A1 do G2. Sertifikat se sastoji od devet stranica. Sadri, izmeu ostalog: standardne podatke o zgradi, aktuelne energetske podatke o zgradi, energetske oznake (A1-G2), komentare energetskog savjetnika i podatke o energetskom konsultantu, detaljni izvjetaj o inspekciji zgrade i mjerenjima, kao i podatke o raznim pretpostavkama i objanjenja. Sve nove zgrade bi trebalo da imaju najmanje B1 sertifikat,

Sl. 7. Primjer sertifikata za postojee uslune i javne zgrade Danskoj3. Energetske karakteristike novih zgrada i odriva gradnjaOdriva energija je energetski efikasan nain proizvodnje i korienja energije koji ima to manje tetnog uticaja na okolinu, a odrivi razvoj je onaj koji zadovoljava dananje potrebe, bez ugroavanja mogunosti, da i budue generacije ostvare svoje potrebe .Odriva gradnja je jedan od znaajnih segmenata odrivog razvoja, a ukljuuje: upotrebu graevinskih materijala koji nisu tetni po zdravlje i okolinu energetsku efikasnost zgrada

upravljanje, odnosno korienje otpada od gradnje i ruenja starih zgrada.

Energetski odriva gradnja znai smanjenje energetskih potreba u zgradarstvu bez smanjenja kvalitete gradnje i stanovanja. U kontekstu odrivog razvoja odriva gradnja mora osigurati trajnost, kvalitet oblikovanja konstrukcija uz finansijsku, ekonomsku i ekoloku prihvatljivost. 3.1. Graevinski materijali

Graevinski materijali koji se smatraju ekoloki prihvatljivim su izmeu ostalog brzo obnavljajue drvo, kao bambus, slama, drvni ostaci iz ume, ekoloki blokovi, kamen, metal i drugi materijali koji su obnovljivi, vie puta upotrebljivi, neotrovni (npr. ovija vuna, kokos, peena zemlja, glina, beton...). EPA (Enviromental Protection Agency) preporuuje upotrebu industrijske robe i otpada, kao ostatke sagorijevanja uglja, liveni pijesak, ostatke ruenja objekata itd. Alternativni materijali postoje veoma dugo, ali obino u maloj koliini ili kao dodatak drugim materijalima. Zemlja se koristi kao graevinski materijal hiljadama godina , zatim tu je erpi koji ima znatnu upotrebu u jugozapadnom dijalu SAD-a i u nekoliko zemalja latino Amerike, U potrazi za materijalima koji su odrivi i ekoloki prihvatljivi, panja se poela poklanjati i materijalima koji su se nekada koristili za gradnju. Neki od njih su: kamen, slama, bambus, drvo itd. Kamen ima dvije dobre karakteristike: dobru termalnu masu i toplotnu izolaciju. Temperatura u kamenim objektima ostaje konstantna to zahtijeva manju potronju energije. Slama se moe koristiti kao osnova zidova umjesto panelnih ploa. Slama posjeduje izvrsna izolaciona svojstva, zidovi od slame su mnogo efikasniji od standardnih zidova i poto kiseonik ne moe prolaziti kroz zid od slame, vatra se ne moe iriti, tako da ovakav zid ima i dobra vatrootporna svojstva. Bambus je u azijskim zemljama materijal koji se koristi u gradnji kua i mostova. Bambus je jak i fleksibilan materijal i raste jako brzo, tako da ga ima u izobilju. Meutim teko je spojiti uglove, ali ipak se pokazao kao izuzetno otporan materijal [6]. erpi je stari materijal, jeftin, lak za proizvodnju, i idealan za topla podruja. Mjeavina pijeska i gline se sipa u kalup zajedno sa vodom i ostavlja se na suncu da se osui. erpi ima mali koeficijent prolaza toplote, tako da ne dozvoljava prolaz toplote kroz zidove, to obezbjeuje dobru izolaciju ljeti. Da li je neki materijal odriv zavisi od mnogo faktora. Najvaniji faktori su uticaj materijala na ivotnu sredinu i zdravlje ljudi, potom tu su i obnovljivost, stvaranje otpada pri proizvodnji, izolacione osobine, potom potronja energije tokom pripreme za proizvodnju, proizvodnje i transporta [7].3.2. Energetska efikasnost zgradaBitnu ulogu u potronji energije imaju vanjski zid, zid izmeu prostora razliitih temperatura, zid prema negrijanom prostoru, pod na zemlji, meuspratne konstrukcije, pod prema negrijanom podrumu, plafon prema negrijanom tavanu, krov iznad grijanog prostora, prozori i vanjska vrata. Da bi se poveala energetska efikasnost potrebno je kao prvo poboljati izolaciju, primjeniti izolaciju cijelog omotaa i izbjei toplotne mostove, ovim se smanjuje koeficijent prolaza toplote k. Nedovoljna toplotna izolacija dovodi do velikih toplotnih gubitaka zimi, pregrijavanja ljeti, pojave kondenzacije. Poboljanjem toplotno-izolacionih karakteristika mogue je postii smanjenje toplotnih gubitaka za 50-80%. Kao izolacioni materijali koriste se izmeu ostalog kamena i staklena vuna, ekspandirani polistiren (stiropor), ekstrudirani polistiren, poliuretanska pjena, postoje i materijali koji su preteno u upotrebi na lokalnom nivou prema mjestu proizvodnje: glina, perlit, celuloza, slama itd.. Kod novih zgrada pored primjene toplotne izolacije da bi se poboljale energetske karakteristike potrebno je voditi rauna o orjentaciji zgrade i obliku, iskoristiti dobitke od sunca zimi, a ljeti se zatititi od pretjeranog osunavanja, koristiti energetski efikasni sistem grijanja, hlaenja i ventilacije i kombinovati ga obnovljivim izvorima energije, takoe koristiti energetski efikasno osvjetljenje. Prozor je najdinaminiji dio vanjskog omotaa zgrade koji istovremeno djeluje kao prijemnik koji proputa sunevu energiju u prostor, zatim kao zatita od vanjskih uticaja i toplotnih gubitaka. Potrebno je izabrati prozore sa niskom vrijednou k (koeficijent prolaza toplote), koja se smanjuje sa debljinom i brojem meuprostora, kao i upotrebom inertnih gasova: argon, kripton i helijum kojima se popunjava meuprostor. Debljina stakla malo utie na k vrijednost, ali je upotreba stakla niske emisije (Low-e) koja su premazana sa strane koja dolazi u meuprostor izo stakla posebnim metalnim filmom koji proputa zraenje kratke talasne duine, a reflektira zraenje dugih talasnih duina, znaajno smanjuje. Zahtjevi za to manjom potronjom energije doveli su do pojave niskoenergetskih i pasivnih kua. Niskoenergetske kue su temelj primjene odrive gradnje tokom cijelog svog ivotnog vijeka poevi od graevinskog materijala ija proizvodnja ne optereuje ivotnu sredinu, preko njihove energetske efikasnosti i racionalnog troenja energenata tokom ivotnog vijeka, pa sve do racionalnog raspolaganja otpadom. Za razliku od klasine gradnje, niskoenergetska kua za zagrijavanje koristi svega 40 kWh/m2 godinje, to se moe izraziti ekvivalentom od 2,7 litara lo ulja, pa se naziva i trolitarskom kuom. Niskoenergetski arhitektonski koncept ukljuuje maksimalno koritenje suneve energije to utie na unutranju organizaciju prostora. Puno panje posveuje se prihvatu sunca i zatiti od pretjeranog osunavanja, jer se i pasivni dobici toplote moraju regulisati i optimizirati u zadovoljavajuu cjelinu. Primarni se stambeni prostori trebaju orjentisati prema jugu, odnosno na povoljnije osunane strane ovisno o mogunostima orjentacije graevine na parceli, dok prozore na sjevernoj fasadi treba maksimalno smanjiti da se ogranie toplotni gubici.. Toplotna masa zida ili poda u juno orjentisanim prostorijama akumulira toplotnu energiju tokom dana i oslobaa je tokom noi. Pretjerano zagrijavanje ljeti treba sprijeiti sredstvima za zatitu od sunca, usmjeravanjem dnevnog svjetla, zelenilom, prirodnim provjetravanjem i sl U cilju djelotvorne zatite od preintezivnog osvjetljenja primjenjuju se sledea rjeenja:

arhitektonska geometrija: zelenilo, trijemovi, strehe, nadstrenice, balkoni i dr.;

elementi vanjske zatite od sunca: razni pokretni i nepokretni brisoleji, vanjske aluzine, rolete, tende, savremena ostakljenja i dr.;

elementi unutarnje zatite od sunca: rolete, aluzine, zavjese i dr.;

elementi unutar stakla za zatitu od sunca i usmjeravanje svjetla - holografski elementi, reflektirajua stakla i folije, staklo koje usmjerava svjetlo, staklene prizme i dr. .Savremeni tzv. daylight sistemi koriste optika sredstva da bi podstakli refleksiju, lomljenje svjetlosnih zraka ili za aktivni ili pasivni prijem svjetla. Savremeni sistemi kontrole prolaska svjetla i upravljanja dnevnim osvjetljenjem novi su doprinos energetskoj efikasnosti i odrivom razvoju. Ti sistemi danas se ukljuuju u arhitekturu jo u fazi najranijeg projektovanja.. Prva pasivna kua sagraena je u Njemakoj 1991 godine. Radilo se o jednoj studiji koju je nadgledalo i njemako ministarstvo zatite ivotne sredine. Od tada se pojam "Pasivna kua" upotrebljava za svaku kuu u kojoj se po metru kvadratnom stambene povrine ne utroi vie od 1,5 litra loivog ulja ili 1,5 m plina. Popularno se nazivaju i kue bez grijanja ili jednolitarske kue, Pasivna kua je zgrada u kojoj se bez aktivnog sistema grijanja ili klimatizacije postie ugodna temperatura prostora i u zimskom i u ljetnem periodu. Prua povieni stambeni komfor pri emu potrebe za toplotnom energijom ne prelaze 15 kWh/m. Realizacija pasivne kue postavlja visoke zahtjeve na kvalitetu primjenjenih komponenata graevine. Svi vanjski elementi zgrade, izuzev ostakljenih povrina, trebaju biti tako dobro izolovani da koeficijent prolaza toplote k nije vei od 0,15 W/(m2K). a za prozore i druga ostakljenja mora biti k