PERSEPSI PEKERJA TERHADAP FAKTOR-FAKTOR YANG

MEMPENGARUHI GANGGUAN SEKSUAL DI TEMPAT KERJA

NOR AZLINA BINTI HJ WAHAP

Projek ini merupakan salah satu keperluan untuk

Ijazah Sarjana Sains

( Pembangunan Sumber Manusia)

Fakulti Sains Kognitif dan Pembangunan Manutiia

UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK

2009

PENGHARGAAN

Bismillahhirrahmanirrahim,

Segala puji-pujian ke atas Allah S. W. T dan junjungan kita Nabi Muhammad S. A. W.

Syukur Alhamdulillah kerana dengan kurnia-NYA saya dapat menyiapkan kajian ini

pada masa yang telah ditetapkan. Dalam ruangan ini, saya ingin merakamkan

setinggi-tinggi penghargaan kepada semua pihak yang terlibat secara langsung atau

tidak langsung sepanjang proses untuk menyiapkan kajian ini. Sejuta penghargaan

kepada penyelia saya iaitu Puan Dayang Nailul Munna Bt Abdullah yang telah

banyak memberi dorongan, tunjuk ajar, panduan, masa dan maklumat yang sangat

bererti untuk memastikan kajian saya berada pada landasan yang betul. Tidak lupa

juga jutaan terima kasih saya kepada Dekan Fakulti Pembangunan Sumher Manusia,

Doktor Shahren B Ahmad Zaidi Adruce diatas peluang dan kepercayaan serta ilmu

tidak terhingga yang diberikan selama ini kepada saya. Seterusnya tidak lupa juga

terima kasih ini ditujukan untuk Prof. Madya Doktor Rusli Ahmad yang turut sama

membimbing dan memberikan ilmu yang berguna selama berada di UNIMAS.

Sekalung penghargaan buat Doktor Sopian B Bujang, kerana banyak membantu,

memberikan tunjuk ajar yang begitu berguna sebagai pedonian dan panduan dalam

menyiapkan kajian saya ini. Di samping itu, terima kasih yang tidak terhingga saya

tujukan kepada semua pensyarah yang telah sudi memheri tunjuk ajar selama dua

tahun berada di UNIMAS sehinggalah pengajian saya ini tamat.

ii

Kalungan jutaan terima kasih juga saya tujukan kepada sernua responden saya yang

sudi meluangkan masa untuk memberi kerjasama dalam proses menyiapkan kajian

ini. Terima kasih juga kepada pegawai yang membantu saya mengedarkan dan

mengumpul semula borang soal selidik iaitu Encik AydII Shatique B Anis dengan

kerjasama yang padu dan kepada Penguasa, Encik Abdullah 13 Julaihi kerana

kebenaran dan keperihatinan beliau terhadap kajian yang dijalankan.

Penghargaan yang tidak ternilai ini juga saya tujukan khas kepada kedua-dua orang

tua saya yang sangat saya sayangi iaitu ayahanda Hj Wahap 13 Hj Abu Bakar dan

ibunda Hjh. Dayang Antin Bt Ahmad yang selama ini telah berkorban segala

keperluan saya sejak pertama kali saya dilahir kedunia ini, serta meletakkan sepenuh

kepercayaan dan keyakinan kepada saya untuk melanjutkan pelajaran hingga ketahap

ini.

Terima kasih tidak terhingga juga diberi kepada pemimpin yang saya hormati dan

segani, Encik Abg Othman B Ahg Masagus, kerana secara tidak langsung tclah

menyokong saya clan segi masa dengan memberi saya peluang dan ruang untuk saya

menyiapkan kajian ini clan ke masa ke semasa. Tidak ketinggalan juga rakan sekerja

Encik Rashid B Bujang, Encik Jaalär 13 Hj Sini, Puan Rabbayani Bt Mohd Taul'ek,

Puan Noraini Polk, Puan Jeevalita AT Samikanu serta rakan-rakan sekerja yang lain.

Jasa kalian tetap dikenang buat selama-lamanya.

III

Oleh itu, saya sekali lagi mengucapkan ribuan terima kasih kepada semua ahli

keluarga saya serta rakan-rakan seperjuangan Sarjana Pembangunan Sumber Manusia

ambilan 2007/2008, Bg Pyan, Zyzy, Bel, Vale, Hazla, Datin Lydia, Fiona, C'K,

Ambrose, Francis, Esther dan Leon. Harapan saya agar sikap positif ini dapat

menjadikan kita lebih berinovasi dan maju pada masa akan datang.

Hanya ALLAH S. W. T sahaja yang dapat membalas segala jasa baik anda sekalian.

AMIN...

Saya sayang anda srmua... Lynnn9

IV

JADUAL KANDUNGAN

Penghargaan

Jadual Kandungan

Senarai Rajah

Senarai Jadual

Abstrak

Abstract

BAB I PENGENALAN

1.0 Pengenalan

1.1 Latar Belakang Kajian

1.2 Pernyataan Masalah

1.3 Objektif

1.3.1 Objektif Umum

1.3.2 Objektif Spesitik

1.4 Kerangka Konseptual

1.5 Hipotesis Kajian

1.6 Kepentingan Kajian

1.7 Detinisi Istilah

1.7.1 Pekerja

1.7.2 Gangguan Seksual

ii

vi

xii

XIV

xix

xxi

I

ý

5

8 9

9

10

12 14

15

16

17

V

1.7.3 Persepsi

1.7.4 Tempat Kerja

1.7.5 Demografi

1.7.6 Individu

1.7.7 Persekitaran Kerja

1.7.8 Kuasa

1.8 Limitasi Kajian

1.9 Rumusan Bab

BAB 2 KAJIAN LITERATUR

2.0 Pengenalan

2.1 Definisi Gangguan Seksual

2.2 Gangguan Seksual di Tempat Kerja

2.3 Faktor-faktor Gangguan Seksual

2.3.1 Faktor Demografi

2.3.2 Faktor Individu

2.3.3 Faktor Persekitaran Kerja

2.3.4 Faktor Kuasa

2.4 Kesan-kesan Gangguan Seksual

2.5 Statistik Kes Gangguan Seksual yang Dilaporkan

2.6 Teori Berkaitan Gangguan Seksual

2.6.1 Teori Seksualiti

18

19

20

20

21

1) 1)

23

24

25

26

29

29

33

35

37

39

41

45

46

47

VI

2.6.2 Teori Maslow

2.6.3 Rekabentuk Teori Perkembangan Gangguan Seksual /

Development Theory

2.7 Rumusan Bab

BAB 3 METODOLOGI KAJIAN

3.0 Pengenalan

3.1 Rekabentuk Kajian

3.2 Populasi dan Sampel

3.2.1 Populasi

3 . 2.2 Sampel

3.3 Instrumen Kajian

3.4 Kajian Rintis

3.5 Pengumpulan Data

3.5.1 Data Primer

3.5 .2

Data Sekunder

3.6 Analisis Data

3.6.1 Statistik Deskriptif

3.6.2 Statistik Inferensi

3.6.3 Analisis ANOVA

3.6.3 Analisis Korelasi Pearson

48

53

55

59

60

61

62

63

65

68

71

72

72

72

73

73

74

75

VII

3.7 Rumusan Bab 76

BAB 4 DAPATAN KAJIAN DAN PERBINCANGAN

4.0 Pengenalan 77

4.1 Ciri-ciri Demografi 78

4.1.1 Analisis Taburan Responden Mengikut Jantina 78

4.1.2 Analisis Taburan Responden Mengikut Umur 79

4.1.3 Analisis Taburan Responden Mengikut Status Perkahwinan 80

4.1.4 Analisis Responden Mengikut Bangsa 82

4.1.5 Analisis Responden Mengikut Status Pekerjaan 83

4.1.6 Analisis Responden Mengikut Pengalaman Kerja di Organisasi 84

4.1.7 Analisis Responden Mengikut Jawatan 85

4.1.8 Analisis Responden Mengikut Kelayakan Akademik 86

4.2 Analisis Taburan Data Deskriptif 88

4.2.1 Faktor-faktor Yang Mempengaruhi Gangguan Seksual

di Tempat Kerja 88

4.2.1.1 Faktor Individu 89

4.2.1.2 Faktor Persekitaran Kerja 92

4.2.1.3 Faktor Kuasa 95

4.3 Persepsi Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di Tenipat Kerja 99

4.4 Dapatan Kajian dan Perbincangan 102

VIII

4.4.1 Pengujian Perkaitan Antara Pembolehubah Tidak Bersandar

dengan Pembolehubah Bersandar 104

4.4.1.1 Perkaitan Faktor Indivdu Dengan Pekerja Terhadap

Gangguan Seksual di Tempat Kerja 105

4.4.1.2 Perkaitan Faktor Persekitaran Kerja Dengan Persepsi

Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja 107

4.4.1.3 Perkaitan Faktor Kuasa Dengan Persepsi

Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja 109

4.4.2 Ujian-t III

4.4.3 Ujian ANOVA 113

4.4.3.1 Keputusan Ujian ANOVA di Antara Umur Dengan Persepsi

Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja

4.4.3.2 Keputusan Ujian ANOVA di Antara Status Perkahwinan

Dengan Persepsi Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di

Tempat Kerja

4.4.3.3 Keputusan Ujian ANOVA di Antara Bangsa Dengan Persepsi

PekerjaTerhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja

4.4.3.4 Keputusan Ujian ANOVA di Antara Status Pekerjaan Dengan

Persepsi Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja

4.4.3.5 Keputusan Ujian ANOVA di Antara Pengalaman Kerja

Dengan Persepsi Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di

Tempat Kerja

ix

4.4.3.6 Keputusan Ujian ANOVA di Antara Jawatan Dengan Persepsi

Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja

4.4.3.7 Keputuan Ujin ANOVA di Antara Kelayakan Akademik

Dengan Persepsi Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di

Tempat Kerja

4.4.4 Pengujian Faktor Dominan di antara Pembolehubah

Tidak Bersandar 127

4.5 Analisis Soalan Terbuka 130

4.6 Rumusan Pengujian Hipotesis 136

4.7 Kesimpulan 142

BAB 5 KESIMPULAN DAN CADANGAN

5.0 Pengenalan

5.1 Kesimpulan

5.2 Cadangan

5.2.1 Cadangan kepada Pekerja

5.2.2 Cadangan kepada Organisasi

5.2.3 Cadangan kepada Pengkaji Masa Depan

5.3 Rumusan Bab

143

144

146

146

147

149

150

X

RUJUKAN

LAMPIRAN

Lampiran A:

Lampiran Borang Soal Selidik

Lampirn B:

Lampiran Surat Permohonan untuk Menjalankan Soal Selidik

Lampiran C:

Analisis Data SPSS

151

xi

SENARAI RAJAH

Rajah I

Kerangka Konseptual Persepsi Pekerja Terhadap Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi

Gangguan Seksual di Tempat Kerja II

Rajah 2

Statistik Kes Gangguan Seksual di Tempat Kerja, 2000 - 2007 45

Rajah 3

Rekabentuk Teori Perkembangan / Development Theorv Gangguan Seksual 53

Rajah 4

Analisis Soalan Terbuka I: Adakah Anda Tahu Apakah Yang Dimaksudkan Dengan

Gangguan Seksual? 130

Rajah 5

Analisis Soalan Terbuka 2: Apakah Jenis Gangguan Seksual Yang Sering E3erlaku di

Tempat Kerja? 132

XII

Rajah 6

Analisis Soalan Terbuka 3: Pernahkah Anda Didedahkan Dengan

Seminar/Kursus/Bengkel Tentang Gangguan Seksual? 133

Rajah 7

Analisis Soalan Terbuka 4: Tahukah Anda Mengenai Kod Amalan Pencegahan Dan

Penghapusan Gangguan Seksual 1999? 135

Rajah 8

Analisis Soalan Terbuka 5: Tahukah Anda Bahawa Kod Amalan Ini Melindungi Hak

Anda Sepenuhnya? 137

xiii

SENARAI JADUAL

Jadual I

Skala Likert 5 Mata 66

Jadual 2

Hasil Keputusan Pengujian Kebolehpercayaan Dan Kesahihan 70

Jadual 3

Analisis Korelasi Pearson 75

Jadual 4

Analisis Taburan Responden Mengikut Jantina 78

Jadual 5

Analisis Taburan Responden Mengikut Umur 79

Jadual 6

Analisis Taburan Responden Mengikut Status Perkahwinan 80

XIV

Jadual 7

Analisis Responden Mengikut Bangsa 82

Jadual 8

Analisis Responden Mengikut Status Pekerjaan 83

Jadual 9

Analisis Responden Mengikut Pengalaman Kerja di Organisasi 84

Jadual 10

Analisis Responden Mengikut Jawatan 85

Jadual 11

Analisis Responden Mengikut Kelayakan Akademik Tertinggi 86

Jadual 12

Analisis Responden Mengikut Faktor Individu 90

Jadual 13

Analisis Responden Mengikut Faktor Persekitaran Kerja 93

xv

Jadual 14

Analisis Responden Mengikut Faktor Kuasa 96

Jadual 15

Analisis Persepsi Pekerja Terhadap Gangguan Seskual di Tempat Kerja 100

Jadual 16

Analisis Perkaitan Antara Pembolehubah Tidak Bersandar dengan Pembolehubah

Bersandar 104

Jadual 17

Analisis Faktor Individu Dengan Persepsi Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di

Tempat Kerja 105

Jadual 18

Analisis Perkaitan Faktor Persekitaran Kerja Dengan Persepsi Pekerja Terhadap

Gangguan Seksual di Tempat Kerja 107

Jadual 19

Analisis Perkaitan Faktor Kuasa Dengan Persepsi Pekerja Terhadap (; angguan

Seksual di Tempat Kerja 109

xvi

Jadual 20

Rumusan Ujian-t I11

Jadual 21

Analisis Keputusan Ujian ANOVA di Antara Umur Dengan Persepsi Pekerja

Terhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja 113

Jadual 22

Analisis Keputusan Ujian ANOVA di Antara Status Perkahwinan Dengan Persepsi

Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja 115

Jadual 23

Analisis Keputusan Ujian ANOVA di Antara [3angsa Dengan Persepsi Pekerja

Terhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja 117

Jadual ?4

Analisis Keputusan Ujian ANOVA di Antara Status Pekerjaan Dengan Persepsi

Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja 119

Jadual ?5

Analisis Keputusan Ujian ANOVA di Antara Pengalaman Kerja Dengan Persepsi

Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja 121

xvii

Jadual 26

Analisis Keputusan Ujian ANOVA di Antara Jawatan Dengan Persepsi Pekerja

Terhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja 123

Jadual 27

Analisis Keputusan Ujian ANOVA di Antara Kelayakan Akademik Dengan Persepsi

Pekerja Terhadap Gangguan Seksual di Tempat Kerja 125

Jadual 28

Model Rumusan 127

Jadual 29

Analisis Coefficients 127

xviii

ABSTRAK

PERSEPSI PEKERJA TERHADAP FAKTOR-FAKTOR YANG

MEMPENGARUHI GANGGUAN SEKSUAL DI TEMPAT KERJA

Nor Azlina Binti Hj Wahap

Kajian yang dijalankan ini adalah bertujuan untuk mengkaji persepsi pekerja terhadap

faktor-faktor yang mempengaruhi gangguan seksual di tempat kerja iaitu faktor

individu, faktor persekitaran kerja, faktor kuasa serta faktor denlografik. Kajian ini

telah dijalankan di Jabatan Tanah dan Survei, ßahagian Kuching, dengan

menggunakan borang soal selidik sebagai instrumen pengumpulan data. 292

responden telah dipilih sebagai sampel kajian persampelan puiposive. Data dianalisis

dengan menggunakan Analisis Korelasi Pearson dan Analisis Regresi 13erganda.

Daripada Analisis Korelasi Pearson, faktor-faktor yang dikaji iaitu faktor individu (r=

. 545, p= .

000), faktor persekitaran kerja (r= . 522, p=. 000), dan fäktor kuasa (r= .

545,

p= . 000) nlenunjukkan hubungan yang signifikan terhadap gangguan seksual di

tempat kerja. Hasil daripada Analisis Regresi Berganda pula nlenunjukkan hallawa

, fäktor kuasa (R = . 568, (3=

. 611 ) dikenalpasti sebagai faktor paling dominan di dalanl

kajian ini. Sementara itu, hasil keputusan ANOVA pula nlenunjukkan hanya uniur,

xix

status perkahwinan dan pengalaman bekerja yang mempunyai perbezaan signifikan

terhadap pembolehubah bersandar. Kesimpulannya, diharap kajian ini dapat dijadikan

sebagai panduan untuk mencari kaedah yang terbaik bagi mengatasi masalah

gangguan seksual di tempat kerja.

xx

ABSTRACT

EMPLOYEE'S PERCEPTION TOWARDS FACTORS THAT AFFEC T SEXUAL

HARASSMENTAT THE WORKPLACE

Nor Azlina Binli Hj Walxap

,, 'This study is conducted to determine the relationship between emplovee'. s perception

towards the factors leading to sexual harassment such as individual factor,

environment, power. and demographic factor. A set of questionnaire was used as an

instrument, for the data collection. 292 respondents , front the Land and Survey

Department. Kuching were selected as samples by using purposive sampling method.

Pearson Correlation Analysis and Multiple Regression Analysis were used to analyze

the data. From this Pearson Correlation Analº'sis, all the studied factors which were

individual. /actor (r= . 545. p- .

000), environment (r= . 522, p=. 000), and power (r

. 545, p= .

000) have a significant relationship with dependent variable. In addition.

for the 1ultiple Regression Analº". is, power (R' . 568, /!

. 611) has been identijicd

as the dominant factor of this . study. ileanwhile, the result of ANO6 AA Showed that

onlºv age, marital status amid working experience and have significant difference with

xxi

the dependent variable. As a conclusion, it is hope that,, this study could he a

guidance in order to, frnd the best solution to overcome sexual harassment problem at

the workplace.

xxii

BAB I

PENGENALAN

1.0 Pengenalan

Gangguan seksual merupakan fenomena negatif yang sering menghantui organisasi

sama ada di peringkat nasional mahupun secara global. Di dalam hab ini, terdapat

pengenalan tentang gangguan seksual kepada pembaca dengan menyatakan mengenaº

latarhelakang kajian, pernyataan masalah, objektif kajian, kerangka konseptual serta

cadangan soalan. Selain daripada itu juga, pembaca akan dapat melihat signilikasi

kajian, definisi topik secara konseptual clan operasional dengan lehih khusus.

Pengenalan im amat penting hagi memberi gambaran awal pengkaji kepada pemhaca

serta kajian yang akan dilakukan di mana terdapat isu-isu yang herkaitan dengan

gangguan seksual di tempat kerja.

1

1.1 Latar Belakang Kajian

Gangguan seksual boleh berlaku secara langsung dan juga kerap terjadi secara tidak

langsung. Namun, perbuatan gangguan seksual yang disedari ataupun tanpa disedari

ini dipengaruhi oleh faktor-faktor tertentu. Isu ini merupakan suatu permasalahan

yang sukar untuk dibendung dan dihapuskan. Kewujudan gangguan seksual telah

menimbulkan banyak spekulasi terutamanya apabila melibatkan pekerja di sesebuah

organisasi sama ada di agensi awam mahupun agensi swasta.

Gangguan seksual merupakan suatu isu yang kompleks dan sukar untuk ditaf'sirkan

kerana setiap individu mempunyai pengertian dan pendapat yang berbeza

mengenainya. Persepsi kebanyakan pekerja adalah bergantung kepada situasi

gangguan pada masa kejadian, siapa yang melakukan dan siapakah mangsa di dalam

insiden tersebut.

Di Amerika Syarikat, gangguan seksual merupakan satu perkara yang dianggap scrius

dan dititikberatkan sehingga boleh membawa kepada hukuman yang berat kerana

stigma didalam isu ini menjadikan kualiti kerja mangsa menurun secara mendadak

serta sekaligus menjejaskan prestasi syarikat, menggugat kewangan syarikat, ke

2