Upload
others
View
19
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Mevzuat Çalıştayı:
Aile Arabuluculuğu Uygulamaları
Maria Oliveira
Avrupa’da Aile Arabuluculuğu
Uygulamaları ve Aile İçi Şiddet
Konusuyla Bağlantısı
Aile Arabuluculuğu
Referansları
Aile Arabuluculuğuna ilişkin (98)1 sayılı AK tavsiye kararı
Aile arabuluculuğu ve hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculukla ilgili tavsiye kararların daha iyi uygulanmasına ilişkin CEPEJ Rehber İlkeleri
Arabulucular için Avrupa Meslek Kuralları
Hukuk uyuşmazlıkları ve ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuğun belirli yönlerine ilişkin 2008/52/EC sayılı AB Yönergesi
2
Aile arabuluculuğu
Kültürel farklılıklar
Avrupa’da arabuluculuk kırkyama veya mozaiğe benzetilebilir. Kırkyamayı oluşturan parçalar birbirine uygun desen ve renktedirler, ancak aynı değildirler ve tek bir tasarıma göre işlenmezler. Kültürel farklılıkları dikkate alan çeşitli renk ve desenlerde yapılan kırkyama, tekdüze bir kırkyamaya göre daha tercih edilirdir.
Lisa Parkinson, aile arabulucusu
5
Avrupa’da
Aile Arabuluculuğu Uygulamaları
Genel Durum
Mevzuat
Hakim teşviki
Meslek kuralları
Eğitim
Maliyet
İcra edilebilirlik
6
Avrupa Mevzuatında Aile Arabuluculuğu
Uygulamaları
AB ülkelerinin pek çoğu aile arabuluculuğuna ilişkin hükümleri kabul etmemiştir
Diğer taraftan, belirli ülkelerde, aile arabuluculuğuna ilişkin özel hükümler kabul edilmiştir (örn. İspanya, Fransa, İrlanda)
Taraflardan mahkemeye başvurmadan önce Arabuluculuk Bilgilendirme Toplantısına katılarak aile arabuluculuğunu kullanmayı değerlendirmeleri beklenmektedir (İngiltere ve Galler)
Kamusal izleme sistemi (Portekiz)
Çocuklarla ilgili uyuşmazlıklarda Usul Kanunu (Polonya)
Aile içi şiddet mağdurlarına yönelik arabuluculuk kanunu (Yunanistan)
Kamusal bir düzenleyici kurumun olmadığı sistemler (İngiltere ve Galler)
7
Avrupa’da Aile Arabuluculuğu
Uygulamaları
Hakim teşviki
Genelde iradi seçim, tarafların rızası ile
Boşanma davalarında ebeveyn yetkisi veya geçici tedbirler, mahkeme tarafları bir bilgilendirme toplantısına yönlendirebilir, ücretsizdir (Fransa)
Çocukların dahil olduğu davalarda halim arabulucu atayabilir (Polonya)
8
Avrupa’da Aile Arabuluculuğu Uygulamaları
Meslek Kuralları
Genel olarak aile arabulucuları Arabuluculuk meslek kurallarına tabidir
Bağlayıcı Meslek Kuralları yoktur (Avusturya)
Arabulucular bağlı oldukları kurum tarafından yönlendirilir – FENAMEF, APMF – etik kurallara ilişkin sözleşmeler (Fransa)
9
Avrupa’da Aile Arabuluculuğu Uygulamaları
Eğitim 1/2
Arabulucu unvanının kullanılması konusunda herhangi bir sınırlama yoktur (Avusturya)
Aile arabulucuları farklı mesleklerden gelmektedir ve özel sektör tarafından verilen uzmanlık eğitim programlarını almalarını gerektiren herhangi bir yasal zorunluluk yoktur (İngiltere ve Galler)
Eğitim kamu kurumu tarafından verilir (Belçika Federal Komisyonu, Estonya Çocuğun Refahı Birliği, İrlanda Aile Destek Kurumu, Portekiz Adalet Bakanlığı).
10
Avrupa’da Aile Arabuluculuğu Uygulamaları
Eğitim 2/2
Genel arabuluculuk eğitimi - 60 saat - ve aile arabuluculuğu için 30 saatlik özel eğitim – teorik ve uygulama dersleri (Belçika ve İrlanda)
Aile arabuluculuğu eğitimi -100 saat ila 330 saat (İspanya)
Aile Arabuluculuğu Diploması (Diplôme de Médiateur Familial) – 560 saat (Fransa)
11
Avrupa’da Aile Arabuluculuğu Uygulamaları
Maliyet
Ücretsiz (İspanya)
Tarafların üzerinde anlaştığı ücret (İrlanda)
Ulusal Aile Katkı Fonu, maliyetlerin karşılanması için bir sözleşme sistemi uygulamaktadır (Fransa)
Adli yardım (Belçika, İngiltere ve Galler, Portekiz)
Zorunlu arabuluculuk toplantısı ve ilk oturum ücretsiz (İngiltere ve Galler)
Adli yardım yok (Almanya)
12
Avrupa’da Aile Arabuluculuğu Uygulamaları
İcra edilebilirlik
Genel olarak, AB Arabuluculuk Yönergesinin
hükümleri uyarınca, uzlaşma anlaşmaları
hakim veya benzeri bir kurum tarafından icra
edilebilirlik şerhi için onaylanır (İngiltere ve
Galler, Fransa, Portekiz vb.)
13
Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve
Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi 12 Nisan 2011
Madde 3/b
«Aile içi şiddet”, eylemi gerçekleştiren, mağdurla aynı
ikametgahı paylaşmakta olsun veya olmasın veya
daha önce paylaşmış olsun veya olmasın, aile
içinde veya aile biriminde veya mevcut veya daha
önceki eşler veya birlikte yaşayan bireyler arasında
meydana gelen fiziksel, cinsel, psikolojik veya
ekonomik şiddet eylemleri olarak anlaşılacaktır»
15
Aile Arabuluculuğu ve Aile içi
Şiddet
Aile içi şiddete dair unsurların
olduğu uyuşmazlıklarda
arabuluculuğun uygunluğuna dair
farklı görüş ve tartışmalar vardır
16
Aile Arabuluculuğu ve Aile İçi
Şiddet – destekleyici görüşler
Aile içi şiddetin türü ve mağdur için güvenli ve adil bir anlaşma yapılması için gerekli mekanizmalar dikkate alınırsa, aile içi şiddet unsurlarının olduğu uyuşmazlıklarda arabuluculuk uygun bir şekilde kullanılabilir.
Şiddet mağduru kişilerin arabuluculuk yoluyla yeni düzenlemeler yapma tercihine saygı duyulmalıdır, aksi halde bu kişilerin daha fazla mağduriyet yaşama riski söz konusu olabilir; örneğin karar verme ehliyeti olmayan küçüklerin mağdur olduğu vakalar gibi.
Bu tür istismardan kaynaklı güç dengesizliklerinin özel arabuluculuk teknikleri ve yapısal teminatlarla tersine döndürülebileceği veya ortadan kaldırılabileceği öne sürülmektedir.
17
Aile Arabuluculuğu ve
Aile İçi Şiddet
Aile içi şiddetin türü ve mağdur için güvenli ve adil bir anlaşma yapılması için gerekli mekanizmalar dikkate alınırsa, aile içi şiddet unsurlarının olduğu uyuşmazlıklarda arabuluculuk uygun bir şekilde kullanılabilir.
Şiddet mağduru kişilerin arabuluculuk yoluyla yeni düzenlemeler yapma tercihine saygı duyulmalıdır, aksi halde bu kişilerin daha fazla mağduriyet yaşama riski söz konusu olabilir; örneğin karar verme ehliyeti olmayan küçüklerin mağdur olduğu vakalar gibi.
Bu tür vakalarda arabuluculuğu savunanların argümanı güç dengesizliğinin yargılama sürecinde de mevcut olduğu şeklindedir.
18
Aile Arabuluculuğu ve
Aile İçi Şiddet – Karşı olanlar
Mağdurlar kendi ihtiyaç ve menfaatlerini öne sürecek durumda değillerdir, çünkü güçsüz olmalarından dolayı karar verememekte ve istismarın faili ile eşit düzeyde müzakere edecek durumda değillerdir.
Arabuluculuk aile içi şiddeti bir suç olarak ele almamakta ve şiddet konusunu istismarın failinin hiçbir şekilde hesap vermeyeceği ve yaptırıma tabi olmayacağı özel bir ortama taşımaktadır.
Aile içi şiddet adil, güvenli veya karşılıklı olarak uzlaşılabilir bir anlaşmayı imkansız kılmaktadır.
19
Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve
Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi 12 Nisan 2011
Madde 48/1
Taraflar bu Sözleşme kapsamında yer alan her
türlü şiddet olayıyla ilgili olarak, arabuluculuk ve
uzlaştırma da dahil olmak üzere, zorunlu anlaşmazlık
giderme alternatif süreçlerini yasaklamak üzere gerekli
yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Bundan dolayı:
Aile uyuşmazlıklarında zorunlu arabuluculuk uygun değildir
Bu tür davalarda arabuluculuk yapılamaz 20
Aile Arabuluculuğu and
Aile İçi Şiddet
Stratejiler
İhtilafın taraflarından biri ile ilk tarama/giriş oturumu
Aile içi şiddet taramasını kolaylaştırır
Arabuluculuğun iradi olduğu vurgulanır
Arabuluculuğun ne olduğu ayrıntılı bir şekilde açıklanır – çekişmesiz bir uyuşmazlık çözüm aracı – aile içi şiddet davalarının önlenmesi veya çözülmesinde kullanılan bir araç değildir
Seçme fırsatı verilir, böylelikle arabuluculuğa gitme konusunda tehdit etme veya menfaatleri lehine olmayan bir anlaşma yapmaya zorlanma gibi bir duruma sokulmaz.
21
Aile Arabuluculuğu and
Aile İçi Şiddet
o Arabuluculuk öncesi tarama aile içi şiddet unsurları ile bir ilişkide olası bir güç dengesizliğinin tespitinde etkili bir yöntemdir.
o Arabulucular müşterileri için en üst seviyede güvenlik sağlamalıdır.
o Bu tür davalarda özel yönetim tedbirleri
o Kamusal bekleme alanları
o Ayrı varış saatleri
o Mekik dokuma yöntemi
o Ayrı oturumlar düzenlenmesi
22
Aile Arabuluculuğu and
Aile İçi Şiddet
Aile üyeleri ve şiddete tanıklık eden çocuklar oldukça yüksek ihtilaflı bir ortamda beraber yaşayacaklarsa, tarafların güvencesi daha az ancak formal olmayan ve daha hızlı bir çözüm olasılığı ile kişisel gelişim potansiyeli sunan bir süreçte hizmet almaları daha iyi olacaktır
veya
Daha yapısal bir teminat süreci daha uzun sürecek, ailenin kaynaklarını tüketecek ve taraflar arasında daha fazla ihtilafa ve çekişmeli davranışa neden olabilecektir ?
Bilmiyorum, ama bulmaya çalışacağım!
Sabine Walsh, aile arabulucusu
23