J.U. kola Uenika u Privredi kolska godinaStruka: Elektrotehnika
2013/14Zanimanje: Autoelektriar
Z A V R N I R A DTema: Sistem stabilnosti vozila ASR
Banja Luka Radio: Dragan Trivi Maj 2014
S A D R A J
1. UVOD ..... 2
2. OSNOVNE INFORMACIJE O ASR SISTEMU .. 3
3. PRINCIP RADA ASR SISTEMA . 6
3.1 ASR - SISTEM SA MAGNETNIM VENTILIMA 3/3 ............ 7
3.2 ASR - SISTEM SA MAGNETNIM VENTILIMA 2/2 . 9
3.3 ELEKTRINA EMA ASR SISTEMA 11
4. ZAKLJUAK ................... 14
LITERATURA I IZORI ....... . 15
1. UVOD
Krajem sedamdesetih i poetkom osamdesetih godina prologa vijeka,
u automobilsku idustriju poinju masovnije da se uvode elektronski
sistemi stabilnosti vozila. Osnovni zahtjevi koji se postavljaju
pred ove sisteme su da pomognu kada postoji rizik da voza izgubi
kontrolu nad svojim vozilom u razliitim situacijama.Postoji vie
sistema koji spadaju u grupu "elektronski sistemi stabilnosti
vozila", od kojih su najpoznatiji sistemi sa oznakama ESP, ABS, ASR
i dr.[footnoteRef:2] Za sve njih zajedniko je to da trebaju
obezbijediti bolju stabilnost vozila u toku vonje u razliitim
uslovima, kako bi se poveala bezbjednost saobraaja i smanjile
nezgode sa neeljenim posljedicama po ljude i vozila. [2: Postoje
razliiti termini i skraenice koje se koriste kod nas i u svijetu za
elektronske sisteme stabilnosti vozila.]
ESP (Electronic Stability Program) je aktivni sistem
bezbjednosti koji pomae vozau u toku vonje prilikom nekih sloenijih
manevara na putu, kao to su naglo izbjegavanje prepreke ili ulazak
u krivinu veom brzinom nego to bi trebalo. Ovaj sistem koi odreeni
toak ili vie njih prema potrebi, smanjuje broj obrtaja motora i
pomae vozilu da odrava kontrolu oko svoje vertikalne ose. ABS -
sistem (Anti-lock braking system) spreava blokiranje konica
prilikom koenja, to poveava stabilnost vozila, te mu omoguava krai
zaustavni put (put koenja) na vlanim i klizavim putevima. Ovaj
elektroniki sistem ugraen je u gotovo sva novija vozila, ukljuujui
i motore. Moderni ABS - sistemi kontroliu i raspodjelu (ravnoteu)
koenja izmeu prednjih i zadnjih tokova te su u znaajnoj mjeri
doprinijeli boljoj bezbjednosti vozaa, svakodnevno.ASR - sistem
(Anti-slip regulacion) ima zadatak da sprijei proklizavanje
pogonskih tokova na podlogama sa smanjenim koeficijentom
prijanjanja ili pri naglom dodavanju gasa i na taj nain da
obezbijedi stabilnost vozila i bespotrebno rasipanje snage motora.
Na slici koja slijedi, prikazana je jedna od varijanti izgleda
lampice na instrument tabli nekih proizvoaa automobila (slika
1).
Slika 1 Lampica na instrument tabli nekih proizvoaa ASR
upozorenjeNadalje, u ovom radu bie detaljnije predstavljen ASR -
sistem stabilnosti vozila, princip rada i funkcionisanje i to na
dva primjera: na sistemu sa magnetnim ventilima 3/3 i na sistemu sa
magnetnim ventilima 2/2.
2. OSNOVNE INFORMACIJE O ASR - SISTEMU
ASR - sistem (u nekim se izvorima spominje jo i kao ETC ili TCS
sistem), je sistem kontrole proklizavanja koji spreava okretanje
pogonskih tokova smanjenjem obrtnog momenta motora. Ako vozilo tei
proklizavanju, sistem djeluje automatski i na taj nain pomae vozau
da vozilo ostane stabilno na putu. Sistem je aktivan prilikom
kretanja vozila pri brzinama iznad 40 km/h.Senzori broja obrtaja u
toku vonje svoje signale dostavljaju od tokova do upravljake
jedinice, koja je najee zajednika za ABS - sistem i ASR -
sistem.Prilikom dodatnog pritiskanja papuice gasa, poveava se broj
obrtaja motora, a samim tim i broj obrtaja na pogonske tokove. Kada
je kolovoz dobar, ovaj obrtni momenat se u potpunosti prenosi na
kolovoz, te vozilo ubrzava kretanje bez zadravanja ili
zanoenja.Meutim, problemi nastaju kada kolovoz nije dobar. Ukoliko
je povrina kolovoza klizava, odnosno takva da se obrtni momenat ne
moe u potpunosti prenijeti na kolovoz, dolazi do proklizavanja
pogonskih tokova. Tako se smanjuje korisna prenijeta snaga motora,
a vozilo postaje nestabilno i bono se usmjerava u odnosu na eljeni
smjer kretanja.Tada se aktivira ASR - sistem i regulie obrtni
momenat pogonskih tokova, tj. blokira ili malo prikoi odreeni toak
(ili vie tokova) i smanjuje broj obrtaja motora sve dok ne postigne
onaj odgovarajui broj pri kome e se vozilo kretati bez
proklizavanja. Sve se ovo deava u djeliu sekunde.Najee situacije u
kojima nam ovaj sistem moe pomoi u toku vonje su vonja po snijegu,
ledu, pijesku ili klizavom i mokrom kolovozu.U ASR - sistemu glavnu
ulogu ima upravljaka jedinica. Ona regulie rad sistema i najee se
radi o istoj upravljakoj jedinici koja je zajednika i za ABS i za
ASR - sisteme. Za ova dva sistema iste su ili sline i mnoge druge
funkcije, kao i konstruktivni elementi i sl.Postoji nekoliko naina
na koje upravljaka jedinica spreava proklizavanje pogonskih tokova,
od kojih se naroito istiu: spreavanje proklizavanja pomou konica,
spreavanje proklizavanja pomou sistema paljenja i ubrizgavanja i
spreavanje proklizavanja pomou prigunog leptira.Pomou konica: -
Najbre se reaguje na konice pogonskih tokova, kada doe do njihovog
poveanog proklizavanja.Pomou sistema paljenja i ubrizgavanja: - U
situaciji kada se pojavi opasnost od proklizavanja prilikom
ubrzavanja vozila, upravljaka jedinica prvo podesi kasnije
paljenje. Ako je nedovoljno smanjenje broja obrtaja, kratkotrajno
se potpuno iskljuuje paljenje i za to vrijeme nema ni ubrizgavanja
goriva (radi zatite katalizatora). Na taj nain se, smanjenjem
obrtnog momenta motora, smanjuje i pokretanje tokova.Pomou prigunog
leptira: - Kada se priguni leptir zatvara na malom koranom motoru,
nasuprot elji vozaa, dolazi do smanjenja pokretanja tokova (ovaj
priguni leptir nalazi se ispod osnovnog). Razliiti proizvoai ASR -
sistema izrauju ga u razliitim varijantama, sa korienjem sve tri
pomenute mogunosti ili uz korienje manjeg broja mogunosti u
razliitim kombinacijama. Obino, postoje varijante sa samo dvije
mogunosti regulacije, a bez iskljuenja ubrizgavanja ili bez koenja
(slika 2).
Slika 2 ASR sitem sa dejstvom na konice i priguni leptir: 1
senzor broja obrtaja, 2 ABS-hidroagregat, 3 ASR-hidroagregat, 4
ABS/ASRupravljaka jedinica 5 EMS-upraljaka jedinica za elektronsku
regulaciju snage motora, 6 priguni leptir.Koenje motorom: - U
literaturi se pominje jo i koenje motorom, kao jedan od naina
spreavanja proklizavanja, prikazan na slici (slika 3).
Slika 3 ASR sitem sa dejstvom na priguni leptir i sistem
paljenje/ubrizgavanje (MOTRONIC):1 senzor broja obrtaja, 2
ABS-hidroagregat, 3 ABS/ASR-upravljaka jedinica, 4 EMS-upraljaka
jedinica, 5 upravljaka jedinica MOTRONIC-sistema, 6 priguni
leptir.
Ovdje se sistem za regulaciju momenta koenja motorom MSR (Motor
Seleppmoment Regelung) spaja sa ASR sistemom, te se naziva jo i
regulacijom lep-momenta motora. Na ovaj nain omoguava se
regulisanje proklizavanja tokova i u sluaju naglog oduzimanja gasa
ili prelaska u nii stepen prenosa brzine po klizavom kolovozu. Tada
je koioni moment otpora toliko velik da bi tokovi proklizali. da bi
se zadrala stabilnost vozila pomoo MSR regulacije, malo se poveava
gas i lagano smanji koioni moment motora. To se postie podeavanjem
praznog hoda (ler-gasa) pomou malog koranog motora ili podeavanjem
trenutka paljenja na ranije pomou MOTRONIC-sistema.
3. PRINCIP RADA ASR - SISTEMA
Za svaki elektronski sistem, pa i ovaj (ASR - sistema za
regulaciju proklizavanja tokova kod vozila), potrebno je dobro
poznavanje principa rada i funkcionisanja, kao i njegove opravke -
odravanja u slucaju kvarova ili problema u funkcionisanju. U
nastavku teksta, kroz opis funkcionisanja elektronske pedale za
gas, ASR - sistema sa magnetnim ventilima 3/3 i ASR - sistema sa
magnetnim ventilima 2/2 , mogue je shvatiti sutinu funkcionisanja
ovog sistema.Elektronska pedala za gas (skraeno EGAS): kada se
koristi, komande ASR - sistema imaju prednost u odnosu na komande
vozaa preko klasine papuice. Putem EGAS-a obezbeuje se elektrina
veza sa motorom, tako da preko prigunog leptira ASR - sistem
automatski regulie rad motora, to je prikazano na slici (slika
4).
Slika 4 Elektronska regulacija snage motora pomou EGAS-a, za ASR
sitem:1 ABS/ASR-upravljaka jedinica, 2 upravljaka jedinica
MOTRONIC-sistema sa EGAS-om, 3 senzor poloaja pedale za gas, 4 mali
korani motor, 5 priguni leptir ili pumpa za dizel ubrizgavanje, 6
senzor broja obrtaja.Poloaj papuice se kod EGAS sistema, pomou
ugraenog potenciometra, pretvara u elektrini signal, koji ide do
upravljake jedinice EGAS-a ili upravljake jedinice sistema zvanog
MOTRONIC sa ugraenim EGAS-om. Tu se signal pretvara u komandni
napon za mali korani motor, to zavisi od programiranih veliina i
signala nekih drugih senzora kao to su: temperatura, broj obrtaja
motora, itd. Pomou ovog koranog motora podeava se poloaj prigunog
leptira kod oto-motora ili regulaciona poluga pumpe za ubrizgavanje
kod dizel motora. Na taj nain utie se na snagu i obrtni momenat
motora.Kada upravljaka jedinica na osnovu primljenih signala
registruje tendenciju proklizavanja nekog od pogonskih tokova,
odgovarajuim komandama se taj toak malo prikoi, a istovremeno se
preko MOTRONIC - sistema utie i na poloaj prigunog leptira da se i
obrtni momenat smanji. Obrtni momenat kod oto-motora podeava se
pomou EGAS-a ili sistema za elektronsko ubrizgavanje (npr.
MOTRONIC) sa ugraenim EGAS-om. To se postie promjenom poloaja
prigunog leptira pomou EGAS-a, odnosno promjenom ugla paljenja ili
prekidom ubrizgavanja i paljenja pomou MOTRONIC - sistema. Obrtni
momenat kod vozila sa dizel motorom smanjuje se djelovanjem na
regulacionu polugu za ubrizgavanje kojim se smanjuje koliina
ubrizgavanja.
3.1. ASR - SISTEM SA MAGNETNIM VENTILIMA 3/3Na ovom primjeru moe
se objasniti jedan od naina funkcionisanje ASR - sistema. Sutina
ovog sistema je u hidroagregatu firme BOSCH, koji je zbog mogunosti
djelovanja i na koioni sistem dopunjen sa tri manja ventila:
preklopni ventil (USV), ventil za ogranienje pritiska (DBV) i
ventil za punjenje (LV).Preklopni ventil je magnetni ventil 3/2,
ventil za ogranienje pritiska je isto mehaniki ventil sa
napregnutom spiralnom oprugom, dok je ventil za punjenje takav
ventil koji se ukljuuje hidraulino, pod dejstvom pritiska u koionom
sistemu.Dodatno je izveden i dovod koione tenosti od rezervoara do
usisnog prikljuka povratne pumpe za dopunjavanje sistema.Kada doe
do poveanja broja obrtaja na nekom od tokova, to registruje
upravljaka jedinica posredstvom senzora. Da bi se prikoio taj toak,
ukljuuje se preklopni ventil, magnetni ventil drugog toka koji se
ne koi i povratna pumpa.Na slici koja slijedi (slika 5), prikazana
je ema hidroagregat sistema.
Slika 5 Hidroagregat sitema:DBV ventil za ogranienje pritiska,
LV ventil za punjenje sistema, USV preklopni ventil, MV3 i MV4
magnetni ventili za koione cilindre zadnjih tokova (HL-lijevo i
HR-desno), S rezerva tenosti pod pritiskom, D hidraulina prigunica,
M motor pumpe, P2, P4 i P5 mehaniki ventili za povieni
pritisak.Preklopni ventil zatvara povratni vod ka glavnom koionom
cilindru (ventil za ograniavanje pritiska DVB se otvara tek na 70
bara). Pumpa tenosti iz rezervoara preko otvorenog ventila za
punjenje (LV) i potiskuje ka koionom cilindru koji se mora
prikoiti. Poto je magnetni ventil toka koji se ne regulie zatvoren,
taj se toak nee ni koiti.Kada je poveanjem pritiska u koionom
cilindru regulisani toak dovoljno prikoio, upravljaka jedinica
zatvara magnetni ventil (smanjenjem struje napajanja na polovinu),
i sprjeava dalji porast pritiska. Za smanjenje pritiska magnetni
ventil se pobudi maksimalnom strujom pa se povratni vod otvori i
omogui isticanje tenosti. Sve se ovo odvija pojedinano za svaki
pogonski toak i traje sve dok nijedan toak ne naginje proklizavanju
ili se ne koi.Kada upravljaka jedinica, preko prekidaa stop
svjetla, registruje ukljuenje konica, momentalno iskljuuje pobudu
svih magnetnih ventila. Time se u trenutku sav sistem oslobaa za
funkciju koionog ureaja. Pored ovog najbreg naina pomou konica, ASR
- sistem titi pogonske tokove od proklizavanja i regulacijom
obrtnog momenta motora. To se postie uticajem na sisteme
elektronskog paljenja i ubrizgavanja ili na poloaj prigunog leptira
na ve opisan nain.
3.2. ASR - SISTEM SA MAGNETNIM VENTILIMA 2/2Na sledeoj slici
(slika 6), prikazana je ema ovog sistema.
Slika 6 ASR regulacioni sistem sa magnetnim ventilima 2/2:TH2
tandem glavni koioni cilindar, DS rezervoar pritiska i magnetni
ventili: 1 i 1a ulazni i izlazni nazad lijevo, 2 i 2a ulazni i
zlazni nazad desno, 3 i 3a ulazni i izlazni naprijed lijevo, 4 i 4a
ulazni i izlazni naprijed desno, 5 ventil punjenja rezervoara, 6
ventil odvajanja, 6a zatitni ventil od prevelikog pritiska.Za
razliku od prethodno opisanog sistema firme BOSCH, ovaj sistem je
proizvod firme TEVES koji ima otvorenu hidrauliku. Meutim, postoje
i ASR - sistemi sa zatvorenom hidraulikom i magnetnim ventilima
2/2. U toku djelovanja na konice, pritisak u koionim cilindrima
tokova varira se magnetnim ventilima 2/2 (1, 1a, 2, 2a). Koioni
pritisak proizvodi pumpa M, koji se uva (akumulira) u rezervoaru
DS. Ispred rezervoara nalazi se magnetni ventil 2/2 (5) kojim se
otvara i zatvara veza sa njim. Da se pritisak na glavnom koionom
cilindru ne bi smanjio (pri otvorenom ventilu rezervoara i dok radi
pumpa) ukljuuje se ventil odvajanja (6), koji zatvara vezu sa
glavnim koionim cilindrom (u nepobuenom stanju je otvoren).Tokom
regulacije, meutim, najprije se pobuuju ventili tokova koji se ne
reguliu. Tada se njihovi ulazni ventili zatvaraju, a izlazni
otvaraju pa se pritisak ne prenosi do koionih cilindara. Nakon toga
se pobuuje ventil odvjanja (6) koji prekida vezu sa glavnim koionim
cilindrom. Zatim se pobuuje ventil punjenja (5) ispred rezervoara
pritiska (DS) koji se otvara, pa pritisak preko magnetnih ventila
dolazi do koionih cilindara regulisanih tokova (ulazni otvoreni,
izlazni zatvoreni).Kada je postignuti efekat koenja zadovoljavajui,
pobuuju se ulazni ventili, koji zatvaraju i zadravaju dostignuti
pritisak u cilindrima. Potom, kada se pobude izlazni ventili, oni
se otvaraju pa se pritisak u cilindrima smanuje zbog isticanja
tenosti.Ako se na tom toku ponovo pojavi poveano proklizavanje, oba
ventila se elektrino iskljuuju i vraaju u osnovni nepobueni poloaj
kada je ulazni otvorena izlazni zatvoren. U tom poloaju mogue je
ponovo poveati pritisak i prikoiti toak.Da pritisak u rezervoaru i
tokom regulacije ne bi previe opao pomou presostata u rezervoaru,
ukljuuje se hidraulina pumpa. Punjenje rezervoara odvija se i tokom
regulacije, kada su ulazni ventili zatvoreni a izlazni otvoreni,
pri emu je zatvoren i ventil odvajanja (6) a otvoren ventil
punjenja (5).Kada pumpa u takvom stanju napuni rezervoar, svi
ventili se iskljuuju i vraaju u osnovni poloaj: ventil punjenja
zatvoren, ventil odvajanja otvoren, ulazni ventili otvoreni, a
izlazni ventili zatvoreni. U trenu se itav sistem vraa u poloaj za
normalnu funkciju.U toku koenja, kada upravljaka jedinica primi
signal od prekidaa za stop svjetla ili od senzora pedale, odmah
prekida elektrino napajanje svih ventila. To e se desiti bez obzira
na to da li je rezervoar pritiska napunjen ili se odvija proces
koenja u okviru ASR - regulacije.Zahvaljujui toj sigurnosnoj vezi,
sistem daje apsolutnu prednost funkciji koenja u odnosu na ASR -
regulaciju ili u sluaju nekih smetnji u sistemu. U tom sluaju
prekidaju se svi zapoeti zahvati na regulaciji obrtnog momenta
motora i veze izmeu ASR i sistema za menadment motora.
3.3. ELEKTRINA EMA ASR - SISTEMANa sledeoj slici (slika 7)
prikazana je elektrina ema sistema sa meusobnim vezama elemenata,
koja se moe koristiti za ispitivanje sistema i mjerenje razliitih
signala na prikljucima tokom provjere kvara.Ova elektrina ema
obezbjeuje bru i taniju dijagnostiku ispravnosti i popravku
sistema. Na emi su prikazani prikljuci na upravljakoj jedinici,
vrste signala i mogue mjerenja:- Pin 1, 3 i 19: - veza sa masom,
mjerenje otpora;- Pin 2: - napajanje koranog motora preko glavnog
releja;- Pin 33: - napajanje upravljake jedinice preko glavnog
releja;- Pin 51: - elektrino napajanje stalnom strujom preko
prikljuka 30;- Pin 16: - elektrino napajanje hidroagregata preko
glavnog releja, ulaz na upravljakoj jedinici slui kao referetni
napon;- Pin 35: - elektrino napajanje strujom preko kontakt - kljua
(prikljuak 15);- Pin 40, 54, 22, 37, 17, 18, 39 i 55: - signal mase
za pobuivanje odgovarajuih ulaznih i izlaznih ventila
hidroagregata. Veza sa plus polom izvedena je preko glavnog releja;
provjerava se napon na ventilima;- Pin 36: - signal mase za
pobuivanje ventila odvajanja;- Pin 38: - signal mase za pobuivanje
ventila punjenja rezervoara pritiska; oba ventila, vezu sa plus
polom ostvaruju preko glavnog releja;- Pin 48, 30, 47, 11, 46, 29,
45 i 10: - ulazni signali od senzora broja obrtaja, naizmjenini
napon sinusnog oblika koji se ispituje metodom opipavanja ili pomou
osciloskopa tokom obrtanja tokova;- Pin 34 i 44: - signal mase za
upozoravajue kontrolne lampice ABS i ASR - sistema;- Pin 52: -
signal mase za relej motora hidrauline pumpe;- Pin 49 i 50: -
signal senzora za kontrolu rada hidrauline pumpe;- Pin 14 i 31: -
senzor pedale za konice. Ispituje se mjerenjem otpora u iskljuenom
stanju ili mjerenjem pada napona u ukljuenom stanju;- Pin 15 i 53:
- presostat u rezervoaru pritiska. Ispituje se mjerenjem otpora u
iskljuenom stanju, spoj pri zatvorenom prekidau (pritisak
dovoljan), prekid pri otvorenom prekidau (pritisak nedovoljan);-
Pin 32: - plus signal od ukljuenog prekidaa za stop svjetla;- Pin
20 i 21: - izlazni signal za korani motor prigunog leptira;- Pin
42, 43 i 23: - signal potenciometra prigunog leptira;- Pin 5, 25 i
4: - izlazni signal za MOTRONIC - sistem;- Pin 41: - ulazni TD -
signal tokom rada motora;- Pin 26: - ulazni signal za podeavanje
prigunog leptira od upravljake jedinice MOTRONIC - sistema;- Pin 6:
- izlaz za automatski mjenja (blokada) tokom regulacije;- Pin 27: -
plus signal pri ukljuenom ASR - prekidau za iskljuenje sistema;-
Pin 7 i 8: - prikljuci za dijagnozu.
Slika 7 Elektrina ema veze ASR sistema sa magnetnim ventilima
2/24. ZAKLJUAK
injenica je da se broj vozila sve vie poveava u svijetu. Ali,
injenica je i to da u toku jedne kalendarske godine, u saobraajnim
nezgodama u svijetu, smrtno strada vie od jednog miliona ljudi.
Zbog toga je potrebno da se paralelno sa poveanjem broja vozila
razvija i automobilska industrija, ne samo sa aspekta zaraenog
profita, ve i sa aspekta unapreenja kaliteta automobila kao
prevoznog sredstva, gdje savremena nauna, tehnika i tehnoloka
dostignua sve vie nalaze svoju primjenu.
Postojei modeli automobila neprekidno se usavravaju ugradnjom
novijih i savremenijih sistema i sklopova, meu kojima nezamjenjivu
ulogu imaju elektronski sistemi stabilnosti vozila, u okviru kojih
i ASR - sistemi stabilnosti. Sistem elektronske kontrole
stabilnosti omoguava da se u sluaju gubljenja kontrole nad vozilom
ili prekomjernog klizanja tokova, elektronskom regulacijom sile
koenja dejstvuje na sve tokove, ime se zadrava pravilna putanja
kretanja vozila kotrljanjem tokova i mogunost kontrolisanog
upravljanja vozilom, a ne po "liniji" mogueg traga klizanja,odnosno
kretanja vozila po inerciji. Pojedinefirmeovukontrolu stabilnosti
nazivaju DSC (Dynamik Stability Control ).
Evolucijom razvoja ovih sistema, znaajno se doprinijelo
spreavanju saobraajnih nesrea i spaavanju ivota ljudi. Zato, sve
vie zemalja u svijetu donosi propise da sva nova vozila moraju
imati ugraene elektronske sisteme zatite, kao to su ESP, ABS, ASR i
drugi sistemi.Kako se ovi sistemi sve vie razvijaju i unapreuju,
namjera proizvoaa je da se jo vie poveaju bezbjednosni standardi u
ovoj oblasti, te tee umreavanju vie sistema u vozilu, koji su do
sada funkcionisali nezavisno jedni od drugih. Ovaj novi sistem
naziva se CAPS (Combined Active & Passive Safety).Sve ovo namee
potrebu dobrog poznavanja funkcionisanja ovih sistema. U sluaju
nastanka kvarova, potrebno je obezbijediti brzu i tanu
dijagnostiku, kao i brzu, strunu i kvalitetnu popravku sistema. Da
bi se sve to obezbijedilo, potrebno je imati dovoljan broj
savremenih i dobro opremljenih servisa za odravanje te strunog
osoblja u servisima, tj. kvalitetnih i dobro obuenih majstora
mehaniara koji mogu u svakom momentu odgovoriti na zahtjeve za
intervencijom na ovim sistemima.I na kraju, treba napomenuti da vas
elektronski sistemi zatite u vozilu, iako vam pruaju dodatnu
bezbjednost (poput ASR-a), ne oslobaaju obaveze da brzinu
prilagodite uslovima i stanju na putu jer oni mogu sprijeiti
pojedine rizine situacije, ali samo u granicama fizike. Pored
vozila kao jednog od vanih faktora u bezbjednosti saobraaja, veoma
su bitni i ostali faktori bezbjednosti, a to su: ovjek, put i
okruenje.
LITERATURA I IZVORI:
1. Dekanj, Joef: Enciklopedija Autoelektrike, Grafika knjiga
Beograd, 2006.2. http://www.motorna-vozila.com/kocioni-sistem/3.
http://www.racq.com.au/motoring/cars/safer_cars/safety_fact_sheets/stability_control_systems4.
http://www.volkswagen.de/de/technologie/technik-lexikon/antriebsschlupfregelungasr.html5.
http://it.wikipedia.org/wiki/Controllo_della_trazione
Zavrna strana
1) Ocjena praktinog rada ( )
2) Komisija: 1. ______________________ 2. ______________________
3. ______________________
3) Pitanja na usmenoj odbrani praktinog rada:
1. _____________________________________________
2. _____________________________________________
3. _____________________________________________
4) Ocjena usmene odbrane rada _______________ ( )
5) Zakljuak:
_________________________________________________________________________________________
6) Komisija: 1. ______________________ 2. ______________________
3. ______________________
1
