Dr. sc. Nedžad Alić, vanr. prof.

ZAVRŠNI ISPIT IZ PREDMETA GRAĐEVINSKI MATERIJALI II

Pitanja:

1.Beton- definicija, podjela .Pod betonom se u opštem slučaju podrazumijeva vještački kameni materijal dobijen očvršcavanjem mješavine nekog vezivnog materijala i agregata (granulata). Osnovna podjela betona:nearmirani i armirani

.2.Beton – definicija, uticajni faktori na zapreminsku masu.Beton je građevinski materijal koji se spravlja uglavnom od cementa, agregata (uglavnom šljunak i pesak) i vode, i u pojedinim slucajevima, aditiva.Beton očvršćava posle mešanja i ugrađivanja, usljed hemijskog procesa koji se naziva hidratacija. Voda reaguje sa cementom, koji očvršćava i tako povezuje ostale komponente u smješi, tako da na kraju dobijamo tvrd „kameni“ materijal.Faktori koji uticu na zapreminsku masu betona su zapreminska masa komponenti od kojih je spravljen, tj. zapreminska masa agregata i cementa.Kod armiranog betona, zapreminska masa ovisi o kolicini armature.

3.Šta se podrazumjeva u opštem slučaju pod pojmom beton i kakvi betoni mogu biti u zavisnosti od vezivnog materijala?Za spravljanje betona koriste se razni vezivni materijali,kao sto su gips,kreč,cement,asfalt i dr.pa se u zavisnosti od toga govori o gips,cement,kreč betonu.

Kakvi betoni mogu biti u zavisnosti od vezivnog materijala ?.Betoni se bliže definišu prema vrsti veziva koja je upotrebljena za njihovo spravljanje, tako da se razlikuju:kreč- betoni, gips - betoni, cement - betoni, asfalt-betoni, epoksi-betoni.

11.Agregat za betonsku mješavinu – učešće agregata, faktori za izbor, uslovi koje treba da zadovolji, ispitivanjaAgregat učestvuje sa 70-80% u ukupnoj masi betona i od njegovih karakteristika zavise i svojstva betonskih smjesa i svojstva očvrslog betona.Za spravljanje betona može se upotrebiti svaki agregat koji s obzirom na svoj mineraloško-petrografski sastav i na prisustvo pojedinih komponenata nece štetno uticati na fizičko-mehanička svojstva betona,koji neće prouzrokovati njegovo razaranje niti pojavi korozije armature,i koji neće djelovati u pravcu sprečavanja hidratacije cementa.

12.Osnovna podjela agregata za izradu betona i koliko procentualno učestvuje agregata u ukupnoj masi betona?Agregati za beton su materije koje pored cementa i vode predstavljaju osnovne sirovinske komponente betona a koje se prema porijeklu dijele na :- kamene agregate- vjestacke agregateAgregat cini približno tri cetvrtine volumena odredjene mase betona.Velicine cestica agregata se mijenjaju obicno kontinuirano od sitnog pijeska do najcesce 32 mm podrijetlom rijecnog ili od stijene drobljenog zrnja.Približno cetvrtina prostora,koju ne zauzima agregat,ispunjena je cementnim kamenom.

13.Koji minerali su nepozeljni u agregatu za beton i koliki max.procenat je dopušteno njihovog prisustva u odnosu na masu agregata?.Nepozeljni minerali u agregatu za beton :skriljci, lapori, serpentiniti, liskuni i ugalj.Liskuna smije da ima najvise 1 % po masi, odnosno 2 % za beton koji ce biti stalno na suhom.Reaktivni, alkalno-silikatni sastojci:-u krupnom agregatu <5 %-u sitnom agregatu <0.5%.16.Kolika treba biti zapreminska masa agragata za beton i kolika je max. dopušteno upijanje vode agregata za beton?Zapreminka masa zrna agregata treba da se kreće između 2000-3000 kg po m3,a upijanje vode može da iznosi najviše 1,5%.17.Koliki je max. dopusteni sadržaj grudvi i gline u agregatu za beton ?U sitnom agregatu do 0,50%, a u krupnom 0,25% su dopustene kolicine grudvi i gline u agregatu za beton.18.Osim što mora da obezbijedi određena zadata svojstva očvrslog betona, šta mora agregat za beton još da obezbijedi ?Mora da obezbjedi otpornost betona na drobljenje, na habanje, na smrzavanje i odmrzavanje, otpornost na skupljanje usred susenja, dobru ugradljivost betona...19.Koje komponente u agregatu štetno djeluju na fizičko – mehaničke karakteristike očvrslog betona ?.Stetno djeluje:Necistoce koje ometaju hidrataciju cementa u betonu, organske primjese, humus ili organski mulj, drvo, ugljen. Slaba i nepostojana zrna agregata.20.Koliki je max. dopušteni procenat prisustva slabih zrna u agregatu za beton?Max. Dopusteni procenat prisustva slabih zna u agregatu za beton ne smije biti veci od 3%.21.Osnovna podjela agregata za izradu betona ?Neovisno od prirode agregata on se moze podijeliti na sitan i krupan,Sitan agregat(pijesak)- onaj agregat cija zrna prolaze kroz sito sa otvorima od 4 mm,dok je krupan onaj cija zrna ne prolaze kroz to sito.22.Koje su prednosti drobljenog agregata u odnosu na prirodni kod izrade betonske smjese ?23.Koji su nedostaci drobljenog agregata u odnosu na prirodni kod izrade betonske smjese ?24.Kako se dijele agregati za izradu betona prema veličini zrna ?

prema dimenziji( duzina,sirina i debljina) : Loptasta- duzina:sirina:debljina=1 , Duguljasta- duzina:sirina ≥ 5:1 , Pljosnata- debljina:sirina ≤1:5 .25.Kolika je max. dopuštena upijanje vode agregata za beton ?Max. Dopusteno upijanje vode agregata može da iznosi najviše 1,5%

26.Kolika je min. dopuštena čvrstoća na pritisak stijena za izradu drobljenog agregata za beton ?Čvrstoća kamena od koga se dobija drobljeni agregat mora da iznosi najmanje 80 MPa, a ukoliko se radi o betonima za kolovozne konstrukcije ova čvrstoća ne bi trebala da je manja od 160 MPa.27.Prilikom sastavljanja i spravljena betonske mješavine, koje se frakcije najčešće koriste ?Najčešće se koriste frakcije 0/4,4/8,8/16 i 16/31,5.

28.Koliki je max. dopušteni procenat prisustva slabih zrna u agregatu za beton ?Max dopušteni procenat slabih zrna u krupnom agregatu za beton je 3%.

30.Diskontiunalna granulometrijska kompozicija agregata za beton (Valetova diskontiunalna granulometrijska kompozicija agregata za beton)..Postmatranjem jednozrnog agregata doci cemo do zakljucka da izmedju njegovih zrna postoje odredjene supljine koje se mogu popuniti samo ako postoji dovoljna kolicina sitnijih zrna.Primenom ovakvih kompozicija ostvaruje se izuzetna kompaktnost betona sto rezultuje visokim fizicko-mehanickim svojstvima, ali ove kompozicije ipak nisu u siroj primeni jer bi izdvajanje i koriscenje samo pojedinih kategorija zrna bilo ekonomski neprihvatljivo a ovakvi betoni su i veoma tesko ugradivi.

31.Šta opisuje Fuler – Empa krive ?Ove dvije krive opisuju granulometrijski sastav agregata za spravljanje betona po svjetskim standardima.idealan agregat za spravljanje betona je onaj cija kriva prolazi izmedju fuler-Empa krivih.

34.Efekat zida kod kod izbora veličine zrna agregata za izradu betonaKada se radi o efektu zida, on se definise odnosomEz=DmaxRgde je Dmax maksimalno zrno agregata a R srednji radijus oplate. Iskustveno se doslo do zakljucka: da bi nepovoljni uticaji izazvani efektom zida bili sto manji potrebno je da Ez bude u granicama 0,8-1,0, odnosno Ez≈0,9. Srednji radijus oplate R se odredjuje relacijomR=VSgde je V zapremina koja se ispunjava betonom, a S ukupna povrsina zidova i armature.

35.Efekat rešetke kod kod izbora veličine zrna agregata za izradu betonaEfekat resetke je definisan putem odnosa:Er=Dmaxρ gde ρ predstavlja srednji radijus resetke. On se izracunava formulom

ρ=povrsinaobim=ab2(a+b)

ako se radi o resetki gde b→∞ bice

ρ=e2

Ispitivanjima se doslo do zakljucka da ce betonska mesavina lako prolaziti kroz mrezu armature ako je Er < 1,4 za prirodni agregat, i Er < 1,2 za drobljeni agregat.

36.Na izbor vrste cementa za beton,dominantan uticaj imaju?Izbor cementa kod izrade betona, odnos agregat- cement. Izbor se vrsi na bazi 3 osnovna kriterijuma:1.cvrstoce(klase)cementa,odnosno promjene cvrstoce u toku vremena, 2.toplote hidratacije, 3.hemijske otpornosti. Udio cementa 10-20%, agregata 70-80%.43.Aditivi za beton, podjela i značaj.

44.Aditivi za beton – vrste i efekti upotrebe pojedinih aditiva.Dodaci betonu – aditivi su supstance koje svojim delovanjem uticu na odredjena svojstva svezeg i/ili ocvrslog betona. U hemijske dodatke spadaju: plastifikatori, aeranti, zaptivaci, akceleratori, retarderi i antifrizi. Deklarisanje aditiva u neku od navedenih grupa se vrsi na osnovu njegovog primarnog dejstva, jer pojedini dodaci mogu imati vise razlicitih uritaja na beton. Aditivi mogu biti u tecnom ili praskastom stanju, a njihovo doziranje najcesce se izrazava u odnosu na masu cementa.

Plastifikatori su dodaci koji poboljsavaju ugradivost i obradivost betonskih smesa, odnosno predstavljaju regulatore reoloskih svojstava svezeg betona. Kolicina ovih dodataka obicno ne prelazi 5% u odnosu na masu cementa. Upotrebom pojedinih vrsta plastifikatora moguce je smanjiti kolicinu vode u svezem betonu za 10% do 15%, a primenom tzv. superplastifikatora, pa i hiperplastifikarora cak i preko 30% bez ugrozavanja ugradivosti mesavine sto omogucava dobijanje vrlo visokih cvrstoca betona.

Aeranti, odnosno “uvlacivaci vazduha”, su aditivi koji u strukturi betona formiraju mehurice vazduha. Ovim putem se povecava otpornost betona na dejstvo mraza a da to ne podrazumeva i smanjenje njegove cvrstoce. Aeranti se doziraju u vrlo malim kolicinama, najcesce 0,5-1,0% u odnosu na masu cementa.

Zaptivaci deluju na strukturu betona tako da zaptivaju kapilarne pore u cementnom kamenu, na taj nacin povecavajuci stepen vodonepropustljivosti ocvrslog betona.

Akceleratori su dodaci betonu koji u znacajnoj meri ubrzavaju proces ocvrscavanja betona. U kolicini od samo 0,2% u odnosu na masu cementa oni omogucavaju brz prirastaj cvrstoce betona u prvih 7 dana, a pri dozi od 2% ponekad omogucavaju da se nakon 7 dana dobiju 28-dnevne cvrstoce betona. Generalno, svi akceleratori se koriste u razlicitim dozama, od 0,1% do 5%, u zavisnosti od zahtevanog efekta.

Retarderi se dodaju betonu u veoma malim kolicinama, najcesce oko 0,1%, a njihovim delovanjem se omogucava ocuvanje ugradivosti i obradivosti betona, ponekad i u toku 24 – 48 casova. Prilikom doziranja retardera treba biti oprezan jer postoje i takvi dodaci koji do odredjene kolicine deluju kao usporivaci, a pri vecim dozama kao ubrzivaci vezivanja.

Antifrizi su sredstva protiv smrzavanja svezeg betona i njihovo delovanje se svodi na

snizavanje tacke smrzavanja vode. Upotrebom ovih dodataka omogucava se betoniranje i na temperaturama nizim od 0°C. U slucaju nearmiranih konstrukcija, antifrizi se primenjuju u dozama i do 10% u odnosu na masu cementa, ali u slucaju armiranih ili prednapregnutih betona, njihova upotreba se mora strogo ograniciti zbog opasnosti od pojave korozije celika. Mora se ipak napomenuti da danas postoje i takvi antifrizi koji ne deluju stetno na celik u betonu i nemaju nikakvih stetnih efekata na beton.

45.Šta je vodocementni faktor i kako utiče na čvrstoću betona?Vodocementni faktor je relativna kolicina vode koja se dobiva kao omjer mase vode i cementa.Sto je veci vodocementni faktor ,to je manja cvrstoca betona.Minimalni vodo.faktor iznosi 0.20 od mase cementa.Ogranicen je konzistencijom.

46.Koliki je min. vodocementni faktor i čime je ograničen ?navedenim ispitivanjima zakljuceno je da je teorijski za potpunu hidrataciju portland cementa neophodno da se vodocementni faktor krece u granicama 0,38-0,42. Ako usvojimo srednju vrednost, 0,4, proizilazi da pri ovom odnosu mase vode i mase cementa nece biti nehidratisanog cementa. Na osnovu toga sledi da ce pri odnosu mvmv<0,4 postojati manjak vode, odnosno da ce deo cementa ostati nehidratisan. U obrnutom slucaju, mvmc>0,4, deo vode nece ucestvovati ni u reakciji sa cementom ni u stvaranju gelskih pora, pa ce usled viska vode obrazovati kapilarne pore koje su znatno krupnije od gelskih.

47.Uticaj sadržaja vode i vodocementnog faktora na čvrstoću betona, značaj stepena zbijenostiNajveći uticaj na čvrstoću betona ima vodocementni faktor sveže betonske mešavine (voda/cement), sastav mešavine, kvalitet ugradnje svežeg betona, kao i nega betona u ranom periodu očvršćavanja. Ako su svi ostali faktori isti, beton sa nižim vodocementnim faktorom imaće veću čvrstoću nego onaj sa većim vodocementnim faktorom. Kako je beton tečan pri ugradnji i tek hidratacijom dostiže čvrstoću, mogu se pojaviti naprsline u tek očvrslom betonu na račun plastičnog skupljanja; ako je isparavanje veliko, naprsline često mogu nastati i pri završnim radovima. U betonskim mešavinama velike čvrstoće (veće od 70 -{MPa}-), čvrstoća samog agregata može biti ograničavajući faktor,moze se reci da cvrstoca betona u prvom redu zavisi od dva faktora:vodocementnog faktora i stepena zbijenosti.

49.Osobine svježe mješavine: homogenost i povezanost, pojava sergregacije – uzroci i posljediceDa bi govorili o raslojavanju betonske mesavine potrebno je najpre da definisemo homogenost svezeg betona. Homogenost svezeg betona podrazumeva ujednacenost sastava i svojstava u ukupnoj masi betona a obezbedjuje se dugim i intenzivnim mesanjem komponenata. Za kvalitet betona vazna je i kompaktibilnost svezeg betona koja se definise preko kolicine korisnog rada potrebnog za potpuno zbijanje svezeg betona. Povezanost svezeg betona, jos jedna vazan cinilac kada se govori o kvalitetu betona, predstavlja sposobnost zadrzavanja homogenosti svezeg betona u svim fazama od spravljanja do kompaktiranja.

Kao rezultat nedovoljne povezanosti betonske mesavine javljaju se pojave raslojavanja odnosno segregacije i izdvajanja vode. Segregacija predstavlja tendenciju razdvajanja krupnih od sitnih cestica pod uticajem razlicitih mehanickih dejstava. Pod izdvajanjem vode podrazumeva se narociti oblik segregacije. Do izdvajanja vode najcesce dolazi na povrsini betona, ali moze doci i do izdvajanja u masi odnosno stvaranja vodenih “dzepova”.Kao

posledica segregacije svezeg betona javlja se nehomogenost ocvrslog betona koja je pracena drasticnim pogorsanjem njegovih fizicko – mehanickih

50.Zapreminska masa svježe ugrađenog betona – ispitivanje, značaj.Zapreminska masa svježeg betona koja se dobija neposredno nakon ugrađivanja predstavlja vrlo pouzdan pokazatelj mnogih svojstava očvrslog betona. Što je ova zapreminska masa veća dobijaju se po pravilu kompaktniji betoni koje karakteriše visok nivo fizičko mehaničkih sredstava. Najčešće se određuje primjenom kalupa koji služe za izradu uzoraka za ispitivanje mehaničkih karakteristika očvrslog betona. Najčešće se koriste kalupi za izradu uzoraka oblika kocke ili prizme.

51.Konzistencija svježeg betona – pojam, faktori koji utiču na konzistenciju?Obradivost betona mjeri se konzistencijom koja se ispituje na nekoliko načina.U praksi su najviše u primjeni postupak slijeganja krnjeg stošca (slump-test) i postupakrasprostiranja na potresnom stolu. U prvom slučaju konzistencije betona izražava seveličinom slijeganja krnjeg stošca betona ugrađenog po propisanom postupku u konusni kalupstandardnih dimenzija. U drugom rasprostiranjem uzorka betona na potresnom stolu nakon 15potresa pri kojima beton zajedno s limenom pločom stola pada s određene visine. Premakonzistenciji razlikujemo krut, slabo plastičan, plastičan i tekući beton.Beton krutekonzistencije odlikuje se visokim ranim čvrstoćama i malim stezanjem pa se primjenjuje uindustriji prefebriciranih betonskih elemenata, kod masivnih građevina i kod betonskihkolnika. Beton plastične konzistencije ima najšira područje primjene, dok se beton tekućekonzistencije zbog velikih stezanja i opasnosti od pojave pukotina primjenjuje samo uizuzetnim slučajevima gusto armiranih tankih presjeka i teško dostupnih mjesta koja trebazapuniti betonom

52.Konzistencija svježeg betona,metode ispitivanja?U praksi su najviše u primjeni postupak slijeganja krnjeg stošca (slump-test) i postupakrasprostiranja na potresnom stolu. U prvom slučaju konzistencije betona izražava seveličinom slijeganja krnjeg stošca betona ugrađenog po propisanom postupku u konusni kalupstandardnih dimenzija. U drugom rasprostiranjem uzorka betona na potresnom stolu nakon 15potresa pri kojima beton zajedno s limenom pločom stola pada s određene visine.

53.Konzistencija betona,klase konzistencije?

Beton krutekonzistencije odlikuje se visokim ranim čvrstoćama i malim stezanjem pa se primjenjuje uindustriji prefebriciranih betonskih elemenata, kod masivnih građevina i kod betonskihkolnika. Beton plastične konzistencije ima najšira područje primjene, dok se beton tekućekonzistencije zbog velikih stezanja i opasnosti od pojave pukotina primjenjuje samo uizuzetnim slučajevima gusto armiranih tankih presjeka i teško dostupnih mjesta koja trebazapuniti betonom

55.Formiranje strukture betona ( etape formiranje)

U strukturi I, zrna agregata su medjusobno veoma udaljena usled prisustva velike kolicine cementne paste tako da uzajamno delovanje zrna prakticno ne postoji vec zrna samo uticu na zone cementne paste sa kojima su u kontaktu. Pod ovakvim uslovima, ugradivost i obradivost mesavine prakticno se ne dovodi u pitanje.

U strukturi II, cementne paste je manje i ona samo ispunjava prostore izmedju zrna agregata sa neznatnim razdvajanjem susednih zrna. Ovakve mesavine imaju losiju ugradivost i obradivost od mesavina prvog tipa, tako da u obzir dolaze razliciti postupci zbijanja za postizanje kompaktnosti mesavine.

U strukturi III, cementne paste je malo, ona samo obavija zrna agregata tankim slojem dok prostore izmedju zrna ispunjava delimicno. Pri kompaktiranju ovakvih mesavina, ako se ono uopste moze efikasno ostvariti, mora se ici na primenu narocitih tehnoloskih postupaka.

Na strukturu I odlucujuci znacaj imaju svojstva cementa, a u strukturi II je od znacaja i agregat, dok agregat posebno znacajno utice na svojstva strukture III. U praksi se u najvecem broju slucaja koriste mesavine koje po strukturi odgovaraju tipu II jer po pravilu omogucavaju dobijanje vrlo kompaktnih betona sto je osnov za zadovoljavanje zahtevanih uslova kvaliteta.

57.Makrostruktura betona , tipovi makrostrukture.Kada je rec o makrostrukturi betona, jasno se izdvajaju dva strukturna elementa – agregat i cementni kamen, pa se moze reci da je makrostruktura ocvrslog betona u principu nehomogena. U masi ocvrslog betona moguce je sasvim precizno izdvojiti pojedine strukturne elemente. U vezi s tim treba poci od jednacine zapremine svezeg ugradjenog betona koja je data u obliku:va+vcp+vp=1gde je va apsolutna zapremina agregata, vcp apsolutna zapremina cementne paste, dok je vp zapremina zaostalog vazduha koja obicno nije veca od 1 – 3% pa se najcesce moze zanemariti.S obzirom na izlozeno, makrostruktura betona moze da se izrazi u vidu odnosa agregata i cementnog kamena sadrzanih u masi betona.TIPOVI MAKRO STRUKTURE:U prvoj strukturi (I) zrna agregata su na znatnim medjusobnim rastojanjima i njihovo medjudejstvo prakticno ne postoji. Zrna agregata uglavnom uticu samo na delove cementnog kamena sa kojima su u neposrednom dodiru. U strukturi II cementnog kamena je manje i on samo ispunjava prazne prostore izmedju zrna, pri cemu postoji i tanak sloj cementnog kamena na kontaktu susednih zrna. Za strukturu III karakteristican je manjak cementnog kamena koji samo obavija zrna agregata u tankim slojevima, dok praznine medju zrnima ispunjava samo delimicno.Kod struktura I i III odlucujuci znacaj na beton imaju svojstva cementa dok agregat nije od znacaja, a kod strukture II vecina svojstava betona zavise kako od cementa tako i od agregata. Konstrukcijski betoni u najvecem broju slucaja imaju strukture bliske tipu II i sto je stepen saglasnosti strukture konkretnog betona veci sa navedenom teorijskom strukturom, dobijaju se betoni boljih fizicko – mehanickih svojstava. Dakle, treba teziti da cementni kamen obavije zrna i ispuni sve praznine izmedju njih.

58.Mikrostruktura betona , struktura cementnog kamena, pore u cementnom kamenu i 59.Ovisnost poroznosti od stepena hidratacije i vodocementnog faktora.

S obzirom da su u ukviru makrostrukture betona definisana dva osnovna strukturna elementa – agregat i cementni kamen, mikrostruktura podrazumeva definisanje unutrasnje strukture svakog od ovih elemenata odnosno njihove poroznosti, kao i analizu kontaktnog sloja na granici ovih elemenata.Ako pretpostavino da se radi o dovoljno kompaktnom i korektno ugradjenom betonu, najveci udeo u ukupnoj poroznosti imace pore u cementnom kamenu. Od znacaja mogu biti i pore koje se stvaraju pri upotrebi aeranata, mada se one obicno krecu u granicama 3 – 5% u odnosu na ukupnu zapreminu betona.Ako ukupnu poroznost betona oznacimo sa p (%), mozemo zakljuciti da je: p = pG + pk + Δp (%).U datoj relaciji pored kapilarne poroznosti pk, figurise i gelska poroznost pG, kao i poroznost Δp koja moze da bude posledica razlicitih posebnih faktora kao sto je npr. neefikasno ugradjivajne i koja ne bi trebalo da bude veca od 5–6%.Kontaktni sloj izmedju zrna agregata i cementnog kamena od velikog je znacaja za zajednicki rad ovih komponenata u sklopu ukupne mase betona. Sirina ovog kontakta obicno iznosi do 0,06 mm, odnosno 2 – 3 precnika zrna cementa. Ispitivanja su pokazala da kontaktna zona izmedju agregata i cementnog kamena uvek ima nesto vecu poroznost od ostale mase cementnog kamena. Prakticno gledano, cvrstoca veze agregat – cementni kamen zavisi od vrste agregata, od njegove eventualne poroznosti, od hrapavosti povrsine kao i od cistoce povrsine zrna. Na primer, pri zaprljanosti agregata filmom gline ili slojem prasine, ova veza biva bitno ugrozena sto dovodi do smanjenja cvrstoce betona. Veza agregat – cementni kamen ima uticaja i na druge karakteristike betona kao sto su: vodonepropustljivost, otpornost na dejstvo mraza, hemijska otpornost i dr.

60.Prsline u betonu usljed skupljanja cementa i termičkih napona.Prsline u betonu koji nije izlozen spoljasnjim opterecenjima nastaju kao pojava skupljanja cementa i termickih napona. U slucaju skupljanja posto je agregt kruto povezan sa cementnim kamenom dolazi do pojave unutrasnjih napona u masi betona, a na onim mjestima gdje ovi naponi premasuju zateznu cvrstocu betona, dolazi do pojave prslina. Slicna pojava se zapaza i pri promjenama temperature, posto cementni kamen i agregat u opstem slucaju mogu da imaju razlicite termicke koeficijente linearnog sirenja. Na pojavu prslina ima uticaj i toplota hidratacije cementa. Na isti nacin kao i agregat, u masi betona djeluje i armatura, pa je i prisustvo armature u opstem slucaju jedan od uzroka nastanka prslina.

61.Kapilarna poroznost betona – glavni faktor prisustva kapilarne poroznosti, proračunFormiranje strukture betona odigrava se nakon zavrsetka ugradjivanja svezeg betona, a kao rezultat procesa hidratacije cementa. U zavisnosti od odnosa masa vode i cementa u betonu, izvesna kolicina cementa moze da ostane nehidratisana (mv/mc < 0,4), a s druge strane moze se dobiti cementni kamen povecane poroznosti (mv/mc > 0,4), sto bitno utice na karakteristike betona. Ako pretpostavimo da je u 1m3 svezeg betona prisutna masa vode mv (kg/m3) i masa cementa mc (kg/m3) a stepen hidratacije cementa αh, kapilarna poroznost betona pk (%) moze da se prikaze obrascem:

pk=0,1mc*mvmc-0,4αh %, mvmc≥0,4αh.

Iz ove relacije se zakljucuje da je pri potunoj hidrataciji cementa (αh = 1), a za slucaj mv/mc = 0,4, velicina pk jednaka nuli. Treba, ipak, napomenuti da nehidratisani cement u kolicini od 10% (αh = 0,9) do 20% (αh = 0,8) ne utice bitno na mehanicka svojstva betona.

Posmatrano sa aspekta povecanja cvrstoce betona tokom vremena, proces formiranja strukture betona se moze podeliti na tri etape:

I – pocetna etapa, etapa formiranja strukture ocvrslog betona i pocetak prelazenja betona u cvrsto agregatno stanje,

II – etapa postepenog formiranja strukture ocvrslog betona koju prati povecanje cvrstoce,

III – etapa stabilizacije strukture, kada se dostignuta cvrstoca tokom vremena bitnije ne menja.

62.Osnovni zakoni čvrstoće betona, uticaj vodocementnog faktora i stepena zbijenosti.za svaku mjesavinu betona postoji optimalna kolicina vode koja omogucava da se primjenom određenog nacina ugradivanja dobije beton minimalne poroznosti, a saglasno tome i najvece cvrstoce. znaci, ako nam je kolicina cementa konstanta, moze se reci da cvrstoca betona zavisi u prvom redu od dva faktora: od vodocementnog faktora i stepena zbijenosti.potpuno zbijeni beton je onaj u kojem je nakon ugradivanja ostalo svega 1 – 3 % vazdusnih supljina.porastom vodocementnog faktora, povecava se i zbijenost, i dobija se plasticniji beton bolje ugradljivosti, pa se samim time i cvrstoca povecava. ovaj trend dostize maximum pri optimalnoj kolicini vode, pri daljem povecanju kolicina vode, ugradljivost se i dalje povecava ali se smanjuje cvrstoca.zavisnoti cvrstoce od ova dva faktora ispituju se na uzorcima kocki duzine ivica 20 cm, starosti 28 dana, prema zakonitostima:

beljajevaf28= fcp/ (k * w1,5) gdje je fcp- cvrstoca na pritisak cementa, k- parametar koji zavisi od vrste agregata

ferea:

f28= k / (1+w * sc/sv)2 gdje je k- parametar koji zavisi od vrste cementa, sc- specificna masa cementa, sv – spec. masa vode

63.Čvrstoća betona u funkciji vremena, normalni uslovi očvršćavanja, zaparivanje pod atmosferskim pritiskom i očvršćavanje u autoklavima.čvrstoća betona u zavisnosti od starosti, tj. od vremena predstavlja funkciju logaritamskog karaktera koja se stalno povecava. za nominalnu cvrstocu betona uzima se ona od 28 dana, koja u vecini slucajeva iznosi 70 – 80 % ukupne cvrstoce betona. brzi prirast cvrstoce betona postize se dodavanjem aditiva ili raznim vidovima termicke obrade.

na slici su prikazane krive povecanja cvrstoce u toku vremena za tri karakteristicna slucaja. kriva „1“ odgovara betonu pri normalnim uslovima ocvrscavanja, kriva „2“ se odnosi na beton izlozen zaparivanju pod pritiskom na temperaturi oko 85 c, a kriva „3“ se odnosi na beton autoklavnog ocvrscavanja pod pritiskom zasicene vodene pare od 0,8 mpa i tempeaturi od 175 c.

64.Mehanizam loma betona , osnovni tipovi loma betona..Generalno, u betonu opterecenom na pritisak mozemo razlikovati primarne i sekundarne napone. Primarnim naponima mogu se smatrati naponi koji odgovaraju idealno homogenom telu a sekundarnim naponi koji predstavljaju razliku izmedju faktickog stanja i primarnih

napona. Sekundarni naponi prouzrokuju pojavu prslina u cementnom kamenu.S obzirom na izlozeno, ako posmatramo betonsku prizmu izlozenu delovanju opterecenja ravnomerno podeljenog po povrsinama osnova, necemo dobiti pravolinijske i medjusobno paralelne trajektorije napona u jednom ovakvom elementu, kao sto bi to bio slucaj kod idealno homogenih tela. U masi betonskog elementa javljaju se znacajni naponi zatezanja. Medjutim, otpornost betona na ove napone znatno je manja od otpornosti u odnosu na napone pritiska. Ukoliko nivo napona predje odredjenu granicnu vrednost, u masi betona ce se pojaviti prve prsline. Medjutim, zrna agregata i supljine u betonskoj masi otezavaju i usporavaju rast prslina. U pocetku prsline se javljaju u celokupnoj masi betonskog elementa dok se sa povecanjem opterecenja medjusobno povezuju. Daljim povecanjem opterecenja pukotine se jos vise otvaraju, sto je praceno prividnim povecanjem zapremine uzorka. Konacno dolazi do potpunog loma u betonu usled prekoracenja cvrstoce na zaatezanje.OSNOVNI TIPOVI LOMA:a) U slucaju kada je cvrstoca agregata na zatezanje veca od cvrstoce na zatezanje cementnog kamena, odnosno kontakta agregat – cementni kamen, linija loma ce zaobilaziti zrna agregata.

b) Kada je cvrstoca agregata manja od cvrstoce cementnog kamena, odnosno kontakta agregat – cementni kamen, linija loma ce ici i kroz agregat i kroz cementni kamen.

c) Treci slucaj javlja se kada su cvrstoce cementnog kamena i agregata, odnosno kontakta agregat – cementni kamen, medjusobno bliske. Tada ce nastupiti mesoviti lom, sto znaci da ce na pojedinim mestima lom biti preko agregata, a na pojedinim mestima preko cementnog kamena, odnosno kontakta agregat – cementni kamen

65.Marka betona , deformacije betona- skupljanje betona, tećenje betona..Marka betona je nominalna cvrstoca betona pri pritisku izrazena u MPa koja se prema BAB87 dobija ispitivanjem betonskih kocki dimencija 20x20x20 cm. Kocke se ispituju pri starosti od 28 dana, pri cemu njihova izrada i negovanje moraju da budu u skladu sa BAB87.U upotrebi su sledece marke betona: 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55 i 60. Betoni marki visih od 60 se tretiraju kao specijalni betoni. Za armirane konstrukcije ne koriste se marke betona nize od 15, a za prednapregnute konstrukcije nize od 30. Vazno je jos napomenuti da se ocena postignute marke betona vrsi po partijama betona, koje predstavljaju kolicine betona koje se spravljaju i ugradjuju pod istim uslovima u iste ili razlicite elemente konstrukcija ali u istom vremenskom periodu.Pod skupljanjem betona podrazumevaju se vremenske deformacije koje se ispoljavaju u vidu smanjivanja dimenzija neopterecenih betonskih elemenata priblizno proporcionalno u svim pravcima. Generalno, moze se reci da je ta pojava najtesnje povezana sa stanjem vlaznosti cementnog kamena u betonu. Ukupna deformacija skupljanja se sastoji od:1.hidratacionog skupljanja, skupljanje usled kontrakcije produkata hidratacije,2.plasticnog skupljanja, skupljanje usled isparavanja vode tokom perioda vezivanja cementa,3.hidraulickog skupljanja, skupljanje nakon zavrsetka procesa vezivanja.Tecenje, tj. proces razvitka deformacija materijala u toku vremena koji se odigrava bez promene opterecenja, kod betona se uslovno smatra da nastaje samo delovanjem dugotrajnih opterecenja. Iz tih razloga ispitivanje tecenja betona uvek se vrsi primenom specijalnih uredjaja koji su u stanju da tokom duzeg vremenskog perioda odrzavaju odredjeni nivo naprezanje.

66.Čvrstoća betona pri pritisku – ispitivanje, faktori uticaja na rezultat, obrada rezultata, marka betona PBAB 87 i klasa čvrstoće EN 206-1.

Cvrstoca betona pri pritisku definise se kao prosecan napon u uzorku izlozenom aksijalnom pritisku pri sili loma, a za slucaj odredjene starosti betona. Ova mehanicka karakteristika se ispituje na uzorcima oblika prizme, cilindra ili kocke.Iako najmerodavije rezultate daju prizmaticni odnosno cilindricni uzorci u praksi su u najsiroj primeni uzorci oblika kocke. Kocka sa ivicama duzine 20 cm je kod nas usvojena kao normni uzorak za definisanje marke betona. Cesto se, medjutim srecu i neku drugi uzorci, razlicitih odnosa poduznih i poprecnih dimenzija, pa se javlja potreba svodjenja rezultata dobijenih na jednoj vrednosti uzorka na vrednosti koje odgovaraju nekoj drugoj vrsti. U skladu s tim u primeni su tzv. koeficijenti konverzije koji se po pravilu dobijaju na bazi eksperimentalnih ispitivanja. Najcesce su ovi koeficijenti definisani u tehnickoj regulativi.Prema PBAB87 postoje cetiri vrste konzistencije: kruta, slabo plasticna, plasticna i tecna.

67.Metode za ispitivanje čvrstoće betona pri zatezanju – postupci ispitivanja, rezultati i njihov međusobni odnos zavisno od metodeOdredjivanje cvrstoce betona pri zatezanju je nesto slozenije od odredjivanja cvrstoce pri pritisku. Ovo mehanicko svojstvo betona zavisi bitno od stanja agregata. Kod drobljenog agregata athezija izmedju zrna agregata ia cementnog kamena je veca od athezije koja postoji izmedju prirodnog agregata i cementnog kamena, pa stoga betoni sa drobljenim agregatom imaju vece cvrstoce pri zatezanju. Cvrstoca pri zatezanju zavisi i od niza drugih faktora: sadrzaja cementa, vodocementnog faktora, postupka spravljanja, ugradjivanja i nege betona i drugog. Pri povecanju kolicine cementa cvrstoca betona na zatezanje se povecava u manjoj meri nego cvrstoca pri pritisku. Nasuprot tome, povecanjem vodocementnog faktora cvrstoca pri zatezanju srazmerno opada u odnosu na cvrstocu pri pritisku. Vremenski posmatrano, porast cvrstoce pri zatezanju je intenzivan u prvih 28 dana, dok se kasnije znacajno usporava. Moze se uzeti da se u prvih 28 dana postize oko 80% konacne cvrstoce pri zatezanju.Ispitivanje direktnim aksijalnim zatezanjem najcesce se vrsi na cilindricnim “oslabljenim” uzorcima saglasno narednoj slici. Odnos cvrstoce fz prema cvrstoci fp nije linearan. Ako uzmemo da je fz/fp=k, za velicinu k mogu se koristiti sledece vrednosti:

k = 0,12 za fp = 20 MPa,

k = 0,10 za fp = 30 MPa,

k = 0,07 za fp = 50 MPa.

68.Deformacioona svojstva betona pod uticajem kratkotrajnih opterećenja, modul elastičnostiMada ne postoje jedinstveni stavovi po pitanju kratkotrajnosti i dugotrajnosti opterecenja betona i betonskih konstrukcija, ipak se kao kratkotrajna tretiraju ona opterecenja cije se delovanje ispoljava u vremenu od nekoliko minuta do nekoliko casova, pri cemu se kao gornja granica kratkotrajnosti obicno uzima trajanje opterecenja od najvise dva sata.Kao sto se vidi, cementni kamen i agregat, posmatrano posebno, imaju uglacnom linearne zavisnosti izmedju napona i deformacija. Medjutim, beton uvek ima manje – vise zakrivljen ε – σ dijagram, sto se objasnjava prisustvom kontaktnih povrsina izmedju cementnog kamen i agregata i pojavom mikroprslina po ovim kontaktima.Deformacije betona pri delovanju kratkotrajnih opterecenja zavise od njegovog sastava, od svojstava njegovih komponenata, od vrste naprezanja kao i od cvrstoce i starosti betona. Ispitivanja pokazuju da betoni visih cvrstoca pod opterecenjem pokazuju manje deformacije, a isto tako se ove deformacije pri istom opterecenju smanjuju u funkciji starosti betona.

Odredjivanje modula elasticnosti betona vrsi se na prizmaticnim ili cilindricnim uzorcima sa odnosima poduznih i poprecnih dimenzija vecim od 2. Kod ovakvih ispitivanja kao osnovno javlja se pitanje eliminisanja svih deformacija betona osim elasticnih, pa se s tim u vezi najcesce primenjuju razliciti postupci treniranja uzoraka, odnosno postupci visekratnog opterecivanja i rasterecivanja. Naime, pokazalo se da nakon odredjenog broja ciklusa opterecenje – rasterecenje funkcija σ – ε u dovoljnoj meri odgovara pravoj liniji ciji nagib definise modul elasticnosti EZa resavanje prakticnih problema mogu se uspostaviti sasvim prihvatljive veze izmedju modula elasticnosti i cvrstoce betona pri pritisku, pa se doslo do niza empirijskih zavisnosti

69.Reološka svojstva očvrslog betona.Reologija je nauka koja proucava deformacije strukturnih materijala kroz vreme. Kao osnovna reoloska svojstva svezeg betona, izmedju ostalih, namecu se i: kohezija, viskoznost, granica tecenja i ugao unutrasnjeg trenja.

Pod pojmom kohezija (c) podrazumeva se atheziona sila izmedju cementne paste i zrna granulata.

Viskoznost (η) predstavlja otpor medjumolekularnih sila kretanju ili deformaciji fluida.

Granica tecenja (τm) je vrednost smicuceg napona pri kojoj se gubi strukturna cvrstoca svezeg betona.

Ugao unutrasnjeg trenja (φ) je ugao trenja izmedju krupnih i hrapavih zrna agregata.

Reoloska svojstva betona se proucavaju da bi se pobosljala sledeca tehnoloska svojstva betona: ugradivost, pokretljivost, stabilnost i obradivost.

70.Metode naknadnog utvrđivanja pritisne čvrstoće betona ?Naknadno ispitivanje pritisne cvrstoce betona, kao i svih ostalih svojstava betona, umogome je olaksano razvojem tehnologije. Neke od novijih metoda koje se koriste su: METODA ULTRAZVUKA, PRIMJENA SKLEROMETRA, WINDSOR PIN METODA ( mjeri snagu postojecih gradjevinskih konstrukcija na osnovu njihovog otpora na probijanje) i kasicna metoda ISJECANJA UZORKA iz vec ugradjenog elementa i njegovo naknadno labaratorijsko ispitivanje.

71.Opšte osnove tehnologije betona, sastavljanje betonske mješavine..U modernoj proizvodnji, sastojci betona doziraju se težinski, jer mjerenje cementa i agregatapo volumenu rezultira znatnim odstupanjima od planiranog sastava betona. Zapremninapijeska ovisi o postotku vlage, tako da masa pijeska u jedinci volumena može varirati do 30%.Pri proračunu smjese betona, agregat se dozira na osnovu gustoće zasićenog površinski suhogzrna, pa prilikom mjerenja vlažnosti taj dio treba oduzeti jer ne sudjeluje u slobodnoj vodi zaformiranje cementne paste (v/c faktoru). Zbog vlage, zrnca pijeska su slijepljena, pa je pijesakobično teže dozirati iz silosa u uređaje za vaganje.Vaganje cementa i frakcija agregata obično je kumulativno, tj. u dozirnu posudu redom sepune i važu pojedine komponente uz zahtijevanu točnost. Preciznost i točnost vaganja morajuse svakodnevno provjeravati, a baždarenje vaga treba obaviti ovlaštena institucija svakih šestmjeseci. Osim točnog vaganja komponenata betona,Za neke lake betone, kod kojih jako varira

gustoća zrna agregata ili druge ispune, ipakje točnije njihovo volumno doziranje.

72.Spravljanje betona, tehnološka šema proizvodnje betona.Spravljanje betona, tehnološka šema proizvodnje betona!!!Beton se pravi miješanjem većeg broja sastojaka, a to su: cement, voda, pijesak i zrnje stijena. Pijesak i zrnje stijena čine agregat ili granulat.

Spravlja se u betonarama na gradilištu, ili u betonarama tvornica prefabrikata, ili u centralnim tvornicama betona, odakle se transportira na gradilište. Faze u procesu proizvodnje su:-doprema i uskladištenje sastojaka betona, -doziranje i miješanje,-vanjski transport,-gradilišni transport,-ugradnja,-završna obrada slobodne površine betona,-njegovanje betona.

73.Izvođenje betonskih radova, projekat betona.Pri izvodjenju betoniranja na niskim temperaturama preduzimaju se sledece mere:koriste se cementi visih klasa i cementi sa manjim dodatkom zgure,izbegavaju se cementi sa dodatkom pucolana,upotrebljavaju se vece kolicine cementa,koriste se nizi vodocementni faktori (uz upotrebu plastifikatora),upotrebljavaju se akceleratorikoriste se antifrizi.Izvodjenje betonskih radova na visokim temperaturama:Osim temperatura preko 30°C, pojam povisenih temperatura sredine u tehnologiji betona implicira jos dva nepovoljna faktora: nisku relativnu vlaznost i povecanu brzinu vetra. Navedeni cinioci uslovljavaju sledece:potrebu za vecom kolicinom vode u betonu,brzu promenu konzistencije,brzo isparavanje vode preko otvorenih povrsina,nastanak prslina i pukotina na povrsini betona kao posledia plasticnog skupljanja,povecanje hidratacionog i hidraulickog skupljanja,smanjenje nominalne cvrstoce i trajnosti betona,potrebu za preduzimanjem niza preventivnih mera.Projekat betona za fabriku betona iz koje se betonske mesavine sredstvima spoljasnjeg transporta razvoze do odredjenih gradilista treba da sadrzi sledece delove:

1. Recepture za sve klase (vrste) betona koje se proizvode u fabrici, a u okviru kojih treba priloziti:- rezultate prethodnih ispitivanja komponenata betona,- rezultate prethodnih ispitivanja svojstava svezeg i ocvrslog betona za sve mesavine koje spadaju u proizvodni program fabrike,- uslove kvaliteta za sve predvidjene komponentne materijale,- podatke o svim mesavinama iz proizvodnog programa fabrike,- dokaze o kvalitetu za sve klase i vrste betona iz proizvodnog programa fabrike.2. Program kontrole proizvodnje u fabrici betona koji treba da obuhvati sledece:- program kontrole proizvodne sposobnosti fabrike betona,

- program ispitivanja komponentnih materijala, kao i program ispitivanja svojstava svezeg i ocvrslog betona,- nacin prezentacije rezultata tekuce kontrole marke betona,- nacin prezentacije izvestaja o ostvarenoj marki betona, kao i o ispunjavaju ostalih zahteva u odnosu na neka posebna svojstva,- sadrzaj propratnog lista koji je obavezan uz svaku isporuku svezeg betona.Svaka fabrika betona u opstem slucaju ima odredjeni proizvodni program, koji se, naravno, moze i menjati i prilagodjavati potrebama korisnika. Razlicite klase i vrste betona interno se mogu oznacavati na razne nacine, pri cemu svaka oznaka podrazumeva mesavinu sa odredjenim karakteristikama.

74.Proizvodnja, transport i ugradnja betona – postrojenja, mjere pri ugradnjiProizvodnja, transport i ugradnja betona – postrojenja, mjere pri ugradnj?i Komponente se pri proizvodnji betona moraju dobro pomiješati. Obično se to obavljaposebnim miješalicama, kojih ima raznih tipova i kapaciteta. Većina ih radi diskontinuirano,tj. utvrđena količina komponenata definirana optimalnim sastavom betona i radnimvolumenom miješalice točno se izmjeri i ubaci u miješalicu u kojoj se okretanjem bubnja ilipostolja s posebnim lopaticama ili i jednog o drugog u protivnim smjerovima dobroizmiješaju.Beton se mora miješati sve dok se dobro nehomogenizira tako da u svakom svom dijelu ima podjednaka svojstva u očvrslom stanju.Izmiješani beton se ispušta u transportno sredstvo i postupak ponavlja sljedećimmješavinama. Miješalice za proizvodnju betona često se instaliraju na samom gradilištu, alidanas sve više prevladava tzv. Centralna proizvodnja betona.Pri transportu betona mikserima treba paziti da beton nepočne vezati i očvršćivati u mikseru. Iz transportnog sredstava se beton na mjesto ugradnjeprebacuje kranovima ili pumpama za beton, koje mogu pumpati samo beton plastičnekonzistencije. Beton se može pumpama transportirati na udaljenost do 400 m i dizati na visinudo 40 m. Zbog zarobljenog zraka u svježem betonu i zbog trenja između pojedinihkomponenata i između betona i oplate i armature svježi beton ubačen u oplatu ne ispunjavapotpuno prostor u oplati i ne obuhvaća potpuno armaturu u armiranom betonu.Čvrstoća itrajnost betona su proporcionalni gustoći pa je nužno ugraditi ga tako da se što bolje zbije i18postotak zarobljenog zraka svede na minimalnu mjeru.

75.Razastiranje i zbijanje betona pri ugradnji, njega betona.Ugradjivanje betona je faza tehnoloskog procesa izvodjenja betonskih radova koja sledi nakon faze transporta svezeg betona. Podrazumeva se da beton mora odgovarati postavljenim zahtevima u pogledu sastava, konzistencije vremena proteklog od spravljanja do dopremanja do datog mesta. Ugradjivanje betona treba da se zavrsi pre pocetka vezivanja cementa, u protivnom beton se mora baciti.Pod ugradjivanjem betona podrazumeva se:punjenje oplate,razastiranje svezeg betona,

zbijanje – kompaktiranje betonske mase izavrsna obrada gornje povrsine izbetoniranog elementa.Zbijanje, odnosno kompaktiranje betona sledi nakon razastiranja betona u oplati. Najcesce se radi masinskim putem, primenom razlicitih postupaka vibriranja u masi betona posle cega u masi betona ostaje 1 – 3% zaostalih mehurica vazduha.

Prema nacinu delovanja vibratori se dele na:

povrsinske vibratore,unutrasnje vibratore (pervibratore),oplatne vibratore ivibrostolove.

76.Laki betoni.LAKI BETONI Dobijaju se od cementa, vode i lakih agregata. Laki agregat moze biti:Organskog (komadici drveta i pluta, stiropor itd)Neorganskog porijekla (keramzit, drobljena opeka , perlit, vermikulit itd).Odlikuju se relativno malim zapremisnkim masama(400–1900 kg/m3), velikom izolacionom sposobnoscu i malim stepenom kondezacije vlage.

77.Jednozrni betoni.pripadaju grupi lakih betona i sastoje se od cementa, vode , pijeska i najcesce samo jedne krupne frakcije agregata (8/16 ili 16/32).Zapreminska masa zavisi od vrste upotrebljenog agregata(1600-1800 kg/m3 za obican rijecni agregat i 500-700 kg/m3 za granulat od ekspandiranje gline).

78.Teški betoni, agregati za teške betone, upotreba teških betona.Teški betoni, agregati za teške betone, upotreba teških betona.Teški beton je obični beton proizveden s teškim agregatom, koji mu daje povećanu gustoću.Primjenjuje se isključivo za zaštitu od zračenja. Kao teški agregat najčešće se primjenjujedrobljeni barit (barij-sulfat) koji ima gustoću oko 4,1 g/cm. Po potrebi se primjenjuju iželjezne rude magnetit, limonit i hematit koji daju betonu gustoću 3000 do 3900 kg/m. Kaoteški agregat ponekad se primjenjuje i usitnjeni otpadni materijali željeza.

79.Kako se dobijaju plinobetoni ?Ovi se betoni izradjuju od sitnog pijeska (do 1mm),vode,velike kolicine cementa(do 500kg/m3)uz dodatak kemikalija koje u svjezoj,mekanoj smjesi betona razvijaju plinove te je nadimaju.neki puta se radi ekonomicnosti uz pijesak dodaju i sitna zrna(1-5mm)lakih agregata(plovucak,sljaka,lomljena opeka i sl.).

80.Šta su ćelijesti betoni i kako se dijele ?.To su betoni koji se izradjuju od sitnog agregata,vode i cementa uz dodatak nekih sredstava koja stvaraju u smjesi sitne mjehurice(celije) zraka ili plina te time smjesa postaje porozna. Dijele se na Plinobetone i Pjenobetone.

81.Zašto je mraz opasan za beton ?Mraz je opasan za mladi beton,zato sto se na temp. ispod 0C smrzava slobodna voda u betonu.Led kao sto znao,ima veci volumen nego li voda od koje je postao(za oko 9%).Zbog povecanog volumena led pritisce okolni beton.Taj pritisak moze izazvati drobljenje i lom betona oko zrnaca leda pa i lom citave konstrukcije.Da li ce doci do toga ovisi o tome kad nastupi mraz,da li prije,za vrijeme vezanja ili po zavrsetku vezanja.