LOHIKAL AT MAPANGHIKAYAT

NA PAGSULAT

Ang Lohika at Pagsulat

• Ang lohika ay tumutukoy sa agham at sining ng tamang pag-iisip.

• Sa larangang ito, madalas na may mga katwirang kailangang pangatwiranan.

Mga mungkahi upang maging lohikal ang pagsulat:

a. Alamin ang paksa ng sulatin at magsaliksik ng tungkol dito king kinakailangan;

b. Alamin ang mga proposisyong kaugnay ng paksa upang mapili ang mga argumentong magagamit;

c. Alamin ang paraan ng pangangatwirang angkop gamitin sa iyong mga argumento;

d. Mangalap ng mga datos na magpapatibay sa iyong argumento; at

e. Iwasan ang mga maling pangangatwiran;

Mga Ebidensyang maaaring magamit:a. Pangyayaring nauugnay sa argumento;b. Obserbasyong pansarili o kaya’y pang

ibang tao;

c. Mga saksi; at

d. Mga awtoridad na makapagbibigay ng mga pahayag na makapagkokolaboreyt sa isang argumento.

Lohikal na Pangangatwiran

• Pangangatwirang Pabuod o Indaktibnagsisimula sa maliit na halimbawa o partikular na bagay at katotohanan at nagtatapos sa isang panlahat na tuntunin, kaisipan o konsepto.

• Pasaklaw na Pangangatwirannagsisimula sa panlahat na tuntunin, konsepto o ideya na sinusundan ng mga

partikular na bagay na sumusuporta o nagpapatotoo sa inilahad sa una.gumagamit ito ng silohismo

a. Tiyakang SilohismoPangunahing Premis: Lahat ng Katoliko ay Kristiyano.Pangalawang Premis: Si Juan ay Katoliko.Kongklusyon: Si Juan ay Kristiyano.

b. Kondisyunal na Silohismo

Pangunahing Premis: Kung si Juanay isang mabuting Kristiyano, siya ay pupunta sa langit.

Pangalawang Premis: Si Juan ay isang mabuting Kristiyano.Kongklusyon: Si Juan ay pupunta sa langit.

c. Pasakaling SilohismoPangunahing Premis: Kung masama kang Kristiyano, hindi makakarating ng langit.Pangalawang Premis: Si Pedro ay hindi masamang Kristiyano.Kongklusyon: Makararating si Pedro sa langit.

d. May Pamiliang Silohismo

Pangunahing Premis: Alin sa dalawa, si Jose ay Kristiyano o Muslim.

Pangalawang Premis: Si Jose ay hindi Muslim.Kongklusyon: Si Jose ay Kristiyano.

*kailangang maging matibay ang pangunahing premis sapagkat kung hindi, hahantong ito sa maling kongklusyon. Halimbawa:

Pangunahing Premis: Lahat ng lumalangoy ay isda.Pangalawang Premis: Si Nena ay lumalangoy.Kongklusyon: Si Nena ay isda.

Palasi ng Pangangatwiran

• Argumentum ad hominem – pag-atake sa personal na katauhan at hindi sa paksa o argumento.

• Argumentum ad baculum – paggamit ng pwersa o awtoridad.

• Argumentum ad misericordiam – pagpapaawa o paggamit ng awa sa pangangatwiran.

• Argumentum ad ignorantiam – nagpapalagay na hindi totoo ang anumang hindi napapatunayan o kaya’y totoo ang anumang hindi napapasinungalingan.

• Non-sequitur – paggamit ng mga argumentong hindi magkakaugnay o ng argumentong does not follow the premise.

• Ignorantio elenchi – pagpapatotoo sa isang kongklusyong hindi naman siyang

dapat patotohanan.• Maling Paglalahat – pagbatay ng isang

kongklusyon sa isa o ilang limitadong premis.• Maling Analohiya – paggamit ng hambingang

sumasala sa matinong kongklusyon.• Maling Saligan – paggamit ng maling batayan

na humahantong sa maling

kongklusyon.• Maling Awtoridad – paggamit ng tao o sangginihang

walang kinalaman sa isang paksa.• Dilemma – pagbibigay ng dalawang opsyon lamang

na para bang wala nang iba pang alternatib.• Mapanlinlang na tanong – paggamit ng tanong na

ano man ang maging sagot ay

maglalagay sa isang tao sa kahiya-hiyang sitwasyon.