. LI M U

Nhng cht xc tc cng c s dng cho hng lot mc ch khc, bao gm c vic chuyn i du kh v cc ngun ti nguyn ti to thnh nhin liu, cng nh trong qu trnh sn xut nha, phn bn, sn, dung mi, dc phm... Khong 20% tng sn phm quc ni Hoa K ph thuc vo cht xc tc to iu kin thun li cho cc phn ng ha hc cn thit xy ra, nhm to ra nhiu sn phm cho cuc sng hng ngy. Cht xc tc l nguyn vt liu, kch hot phn ng ha hc mong mun m khng t bin i trong ton b qu trnh. iu ny cho php cc chng c s dng lin tc bi v chng khng d dng b h hng v khng b tiu hao trong cc phn ng ha hc ny. Lu nay, cc nh ha hc pht hin v tinh ch nhiu cht xc tc v tip tc lm nh vy, mc d cc chi tit ca cc c ch m h lm vic thng khng c hiu r.

Qu Trnh Pht Trin Khoa Hc Xc Tc Xc tc chim mt v tr rt quan trng trong ngnh cng nghip ha cht. M, 75% sn phm v 90% cc qu trnh sn sut ha cht da trn xc tc. V kha cnh lch s ca khoa hc ny, hin nay cha c nhiu ti liu cp n. Theo kiu truyn thng, c th thy khoa hc xc tc pht trin qua 6 giai on.) T thi thng c, gi kim thut n ha hc (thi k u 1834)

Ln men ru t glucose c bit t thi thng c, chuyn ha ru thnh ether bng xc tc acid (1552), hn trit hc bin kim loi thnh vng thi gi kim thut, nh lut bo ton vt cht da trn tng ca Lavoisier, Cavendish, Priestley, Berthollet, Proust, GayLussac, Dalton phn bit phn ng ha hc v phn ng xc tc. Fulhame (1794), Kirchhoff (1812) cho thy cht xc tc khng thay i trong phn ng ha hc. Nghin cu phn ng gia oxygen (O2) v hydrogen (H2) trn xc tc platin do Humphry Davy (1817), Erman (1818), Doebereiner (1822). Henry (1825) nghin cu nhim c xc tc platin bi dn xut lu hunh. Turner kt hp kh hydrogen v clo trn platin. oxy ha kh SO2 trn xc tc platin

T

kinh

nghim

n

khoa

hc

(1835-1887)

Giai on ny c nh du bng nhng nghin cu h thng, pht minh cc qu trnh xc tc mi v nhn thc su hn v phn ng ha hc. Nm 1850, Wilhelmy chng t tc phn ng ha hc ph thuc vo tc cht, t y nhn thy tnh thun nghch ca phn ng ha hc.

Wilhelm Ostwald cho rng cht xc tc khng gy ra phn ng ha hc, n ch tng tc hay kim hm phn ng m thi Wilhelm Ostwald cho rng cht xc tc khng gy ra phn ng ha hc, n ch tng tc hay kim hm phn ng m thi Ostwald tng vit: "Khng c phn ng ha hc no m khng b nh hng ca xc tc". Giai on ny cng chng kin hng trm qu trnh xc tc mi ra i. Khi nim v cht xc tc Cht xc tc l cht lm thay i vn tc ng. Thng thng cht xc tc thng dng ch cc cht xc tc thng dng ch cc cht lm tng vn tc ca cc phn ng thng gi l cht xc tc dng. Cc cht lm gim vn ca phn ng gi l cht xc cht hay cht c ch. Cht c ch thng dng trong bo qun du, chng n mn kim loi, sn xut cht do, cao su, Tuy nhin vic nghin cu cht c ch ngy cng pht trin v ng dng thc t ca nhng cht ny cng ngy cng rng ri hn ni n xc tc ngi ta vn cng quan tm n xc tc dng. Cht xc tc l cht tham gia vo mt giai on ca phn ng v lm tng vn tc ca phn ng nhng sau li c phc hi v tch ra khi sn phm ca phn ng m khng b bin i c v tnh cht ha cng nh v lngv v lng sau phn ng nhng khng tham gia vo giai on no ca phn ng nn khng gi l cht xc tc. V d 1: Phn ng H2 + O2 (k) = H2O(h) khng xy ra iu kin thng nhng khi c xc tc bt Pt th phn ngs xy ra rt nhanh. V d 2: Phn ng 2Al + 3I2 = 2AlI3ch xy ra khi c s hin din ca nc. V d 3: phn ng 2 Na2SO3 + O2 = 2Na2SO4 khng phn ng xy ra nu cho phn ng mt t glyxerin. Glycerin l cht c ch ca phn ng oxy ha Na2SO3. PHN LOI CHT XC TC Xc tc ng th: cht xc tc c cng pha vi cht phn ng thng l cc dung dch axit, bazo, mui cc kim loi chuyn tip V d: s thy phn acetat etyl di xc tc axit.

Xc tc d th: Cht xc tc khng cng pha vi cc cht tham gia phn ng. Cht xc tc d th thng l cc cht rn nh cc kim loi chuyn tip v phn ng ha hc s xy ra trn b mt ca xc tc. V d: phn ng hydro ha etylen c xc tc bi bt niken. C nhng phn ng m sn phm to ra li c tc dng lm xc tc cho chinh phn ng gi l phn ng t xc tc. V d: 2KMnO4 + 5H2C2O4 +3H2SO4 = 2MnO4 +10 CO2 + K2SO4 + 8H2O Cc ion Mn2+ sinh ra trong phn ng li chnh l xc tc cho phn ng ny. TNH CHT CA XC TC Cht xc tc ch lm tng vn tc ca phn ng c G0 th dng bt k xc tc no cng khng lm cho phn ng din ra c. Tc dng ca xc tc lm cho nng lng hot ha ca phn gim xung v do hng s vn tc c gi tr ln hn so vi khi khng c xc tc. Cht xc tc cng hot ng th nng lng hot ha gim cng mnh. Cht xc tc khng lm thay i cn bng ca phn ng nhng lm cho cn bng t dc nhanh hn. Xc tc lm tng c vn tc thun v vn tc nghch ca phn ng vi mt mc nh nhau nn hng s cn bng ca phn ng khng i. Xc tc c tnh chn lc v mi cht ch xc tc cho mt phn ng hay mt loi phn ng nht nh. Cng mt cht ban u nhng di tc dng ca xc tc khc nhau s thu c nhng sn phm khc nhau. V d: ru etylic vi nhng cht xc tc khc nhau cho ra sn phm khc nhau nh: - Xc tc l Cu nhit t 200 n 2500 C cho ra phm l andehyd. - Xc tc l Al2O3 nhit t 300 n 3600 Ccho ra sn phm etylen. - Xc tc l ZnO + Cr2O3 nhit t 400 n 5000 C cho ra sn phm l butadien. - Xc tc l H2SO4 c nhit t 1400C cho sn phm l dietyl eter. C CH XC TC

i vi phn ng ng th th tc dng ch yu ca xc tc l lm gim nng lng hot ha ca phn ng bng cch lm thay i c ch phn ng, t lm tng vn tc phn ng. C ch ca tc dng xc tc c gii thch bng thuyt trng thi chuyn tip. Ga s phn ng : A + B AB u vi xc tin cht A tc dng vi xc tc X cho ra hp cht trung gian AX, sau AX li tc dng vi B cho ra phc cht hot ng AX B tip tc phn hy cho ra AB. Phn ng khi khng c xc tc: A + B A BAB E1 * (1) Phn ng khi c xc tc X, din ra 3 giai on nh sau: A + X AX E2* (2) AX + B AXB AB E1* (3) Cc i lng E2*, E3* nh hn rt nhiu so vi E1* nn cc phn ng (2), (3) xy ra d dng v nhanh hn phn ng (1). Sn phm cui cng vn l AB cn xc tc sau phn ng li c khi phc nh c. Vi phn ng d th th c ch hot ng ca xc tc phc tp hn rt nhiu v cn c nhiu vn ang c cc nh khoa hc tranh ci. Tuy nhin c th hnh dung tng qut qu trnh xy ra nh sau: Ngi ta cho xc tc phn b ln cht mang l nhng cht rn xp, tr c cu trc thch hp nhng khng c tc dng xc tc. Cht xc tc trn cht mang thng dng tinh th i khi l nguyn t do lm tng b mt tip xc ca cht xc tc v chat phn ng. B mt cht xc tc c tnh hp ph cht phn ng v phn ng xy ra cc trung tm hot ng trn b mt cht xc tc. Phn ng xc tc d th din ra 5 giai on nh sau :phn ng xy ra, N c cu trc dng li dng phim mng dng ct . Cht xc tc di th cng c tnh cht chung ca xc tc. V phn ng ha hc din ra trn b mt xc tc nn vic s hp ph ng vai tr quan trng. S hp ph li ph thuc vo din tch b mt xc tc: Din tch b mt xc tc cng ln th kh nng hp ph cng cao.Do tng hot tnh xc tc ngi ta thng iu ch chng di dng xp, c phn tn cao.

xp ca cht xc tc c t trng bng b mt ring ca n. B mt ring l din tch mt tnh cho mt n v khi lng cht xc tc n v l m2/g. Cht cng xp th b mt ring cng ln nh b mt ring ca Silicagel c th t 200- 700m2/g ( ty theo cch iu ch ), Zeolit 500-800 m2/g, than hot tnh = 1000m2/g hoc ln hn

Hnh 3. Chuyn ng ni thit b phn ng (Intrareactor transport), vng lin pha ( Interphase transport) v ni ht (Intrapellet transport). Film: lp mng Pores: cc l xp Solid: cht rn Stagnant gas film: lp kh mng c nh Flowing bulk gas: dng khi kh Porous solid: cht rn xp

THIT K CHT XC TC Hu ht cc phn ng ho hc trong cc quy trnh cng nghip ho hc v ho hc du m u c gy xc tc d th. Thit k mt cht xc tc cho bt k mt thit b phn ng ho hc no u i hi s ng nht v tnh cht t c li nhun tt nht. Vic la chn cc dng cht xc tc hot tnh thng c tin hnh trong phng th nghim, nhng iu ny b nh hng ln do thiu kinh nghim v ti liu k thut. Vic thit k c lp gia cht xc tc v thit b phn ng l iu nn trnh v iu ny c th em li kt qu l tng chi ph thit k, t l sn xut thp v phi thay th cht xc tc thng xuyn hn. Do vy, thit k ca mt cht xc tc lin quan n c pha hot ho v cht nn. Cc dng thng thng ca cc cht xc tc cng nghip bao gm dng bt, dng vin, dng vng, dng khi cu, dng ht. Mt vi hnh dng vin hin nay s dng c cho hnh 1.

Hnh 1. Cc hnh dng ca vin xc tc (Chemical Engineering,1986,97)

Hnh 2. Cc v d ca khi xc tc (Chemistry and Industry,1897,315) V d, cc cht xc tc vi tui th ngn khong vi thng c th c s dng trong thit b tng c nh nhng s c th phi chu s ti sinh nhiu ln. Cc thit b tng si thng s dng cht xc tc kh hot tnh nhanh v cho php s thay th lin tc hoc s ti sinh din ra. Mt bng tm tt s tc ng ca vic la chn thit b i vi cc yu cu thit k v cc cht xc tc d th c a ra bng 1 Bng 1. Cc tiu chun thit k cht xc tc

bn ca cht xc tc cao Thit b tng c nh xp gim p thp

Tnh cn tr khuych tn l xp phi nh nht bn nhit, thu nhit Tnh chng mn cao Tnh chu nhit Thit b tng si Cc ht phi kht Tnh cn tr, khuych tn l xp phi nh nht bn nhit, thy nhit Cc ht xc tc c s dng trong thit b tng c nh thng c bn nghin t nht l 3kglc mi ht (hoc mt bn nghin trc khong 5-8MNm-2) trnh sinh ra cc ht mn c th lm tng qu mc gim p trong thit b. Ni chung, cc cht xc tc tng si c kch c ht l 30- 200 m, kch c ht c quyt nh bi cc iu kin hot ng ca thit b phn ng thch hp. Cc tiu chun la chn cho cc thit b phn ng xc tc khc nhau c tm tt trong bng 2. Bng 2. So snh cc yu cu ca thit b phn ng xc tc Tng c nh iu kin phn ng Tnh kh hot ho bn cht xc tc Thun li cho p sut cao Cht xc tc cn phi c tui th cao Yu c u bn cao Tng si Thun li cho cc phn ng to nhit hay thu nhit mnh C th s dng cc cht xc tc kh hot ho Cn phi c tnh chng mn tt

1.1. Cc nguyn tc pht trin Vic thit k v pht trin ca mt cht xc tc thng mi phi p ng c cc yu cu khc nhau. Mt cht xc tc cng nghip l

tng nn c hot tnh, chn lc ti u, gii hn chy v chng mn. Hn na, cht xc tc cng nn c tr lc nh nht i vi dng cht lu v phi tng i r sn xut. Fulton (1), trong bi m u (t 1 n 7) v nghin cu cht xc tc, ch ra mt chui gm 8 bc cn thit a mt cht xc tc nghin cu trong phng th nghim vo s dng trong thng mi. Cc bc c th c tm tt nh sau: 1. Nghin cu (khai trin) mt m hnh ton hc c th xc nh c s lng cc hin tng nh hng n hiu sut ca cht xc tc. 2. La chn cht nn xc tc, kch thc ht, hnh dng ca ht, kch thc trung bnh l xp v s phn b kch thc l xp. 3. Thit lp phng thc sn xut cht xc tc ngha l quyt nh da trn cch ch to, cch lm kh v nung. 4. Kim tra bng thc nghim hiu sut ca cht xc tc xc nh mt phng trnh tc phn ng ph hp vi cc kt qu trong phng th nghim. 5. nh gi hiu qu kinh t ca cc cht xc tc ph hp v k thut la chn cht xc tc thch hp nht. 6. Thit lp cc phng thc bo qun cht xc tc c s dng vo quy trnh. Chng bao gm cc iu kin np, thi v s hot ho cht xc tc. 7. Xc nh cc phng php ti sinh cht xc tc, iu ny nh hng quan trng n kinh t ca qu trnh. Hn na, cc vn lin quan n vic dng li cc cht xc tc qua s dng khng cn l vn tm thng na.Do vy, cc cht xc tc c tui th cao ang ngy cng c a chung. 8. Phi sn sng x l cc s c ca thit b phn ng v gim n mc ti thiu kh nng h hi ca cht xc tc. Cc vn c m t trong chng ny ch lin quan ti cc bc 2,3 trn. Tuy nhin, quy trnh do Fulton m t thc s nhn mnh vo s ng b hn ca vic thit k v pht trin ca mt cht xc tc vi vic nghin cu mt quy trnh xc tc mi so vi vic pht trin ca

mt cht xc tc trong mt qu trnh ring bit hoc tin hnh song song ng thi vi vic pht trin mt qu trnh xc tc mi. bit bi Kch c, hnh dng v tnh ng nht ca s xp cht cc cht xc tc c th ht sc hiu qu i vi chuyn ng ni thit b. V d: s phn b dng chy khng hon ton qua mt tng c nh c th tc ng ng k i vi hiu qu ca qu trnh v ton b sn lng ho cht. 1.3. nh hng ca truyn nhit. i vi cc phn ng thu nhit hay to nhit mnh, truyn nhit tr thnh mt phn quan trng ca vic thit k thit b phn ng. Thng thng din tch b mt ca thit b phn ng c tng ln bi s xp cht ca cht xc tc bn trong hoc xung quanh cc ng. Chuyn ng ni thit b t b mt ti trung tm ca mi tng hoc ti mt phn ca tng cn phi truyn nhit ti hoc t b mt cht xc tc. S di chuyn thng gc vi dng chy chnh ny ca kh c gim p ng k theo n v buc cc vin xc tc phi c mt ng knh hp l. T l ca ng knh thit b i vi ng knh ca vin xc tc thng ln hn 7. R rng, cc yu cu v gim p hay s truyn nhit cn phi ph hp vi cc yu cu khc ca cht xc tc. Khi nhit ca phn ng tng ln, nh hng ca s chuyn ng cht lu i vi s truyn nhit b gim xung cho ti khi bc x nhit tr thnh c ch ni tri. NU CC NG DNG CHNH CA XC TRONG NN KINH T CHNH Khong 90% cc qu trnh cng nghip ha hc c s dng cht xc tc,tiu th 250 triu tn trn nm. Du th ban u ch cha khong 5- 20% phn on nh (xng), nh cc qu trnh ch bin c xc tc( cracking xc tc, reforming xc tc ng phn ha thu ti 75% xng c cht lng cao hn ban du rt nhiu.

Nh xc tc ( kim loi v oxit ) t du nng than v kh t nhin thu c cc nguyn liu quan trng cho ha du(BTX, olefin nh) sn xut polime, cht do , nha, cao su phc v cho kinh t v i sng. Qa trnh xc tc cn ng vai tr quan trng trong sn xut cht ty ra, phm nhum, dc phm Kh tng hp ( c thnh phn n CO2 + m H2O ) c iu ch t qu trnh chuyn ha xc tc hi nc to liu cho hng lot qu trnh sn xut khc ( u l qu trnh xc tc) thu c cc sn phm c gi tr nh methanol, hydrocacbon, ammoniac, cht ty ra ru bc cao . Qa trnh tngr hp hu c c bn t cho ra cc sn phm v cc bn sn phm c g tr cao da trn c s xc tc( V d: da trn axit sunfuric, axit nitric) cc ha cht c bn ny c ng dng trong cc ngnh cng ngh mi nhn nh cng ngh phn bn, thc phm cng ngh nh,cng ngh luyn kim Yu cu v mi trng. Cc qu trnh xc tc b cht c , lm sch kh thi rt c quan tm. Cc qu trinh t cc thnh phn hoc trong kh thi nh hidrocacbon CO2,SO2 thnh O2 v H2O c s dng rng ri vi s c mt ca cc xc tc Pd, Pt.. NG DNG CA XC TC

1. Tng hp amoniac (NH3) N2 + 3H2 2NH3; H = - 92kJ Ngi ta tm kim mt cht xc tc hot ng tt v n nh chuyn h n trng thi cn bng nhit thp nht c th. Trong khong nhng nm 1905 - 1910, cc nh ha hc nh Haber, Bosch v Miltasch ti phng th nghim BASF c nhng c gng bn b tm cht xc tc thch hp. Cc kt qu nghin cu cho thy mt s kim loi c hot tnh xc tc nh wonfam, urani, st, ruteni v osimi. Tuy nhin bn ca cc cht xc tc k trn khng cao. Sau nhiu nm nghin cu vi cc qung st, ngi ta t c tin b vt bc vi mt loi qung st n t vng Gallivare Thy in. Phn tch thnh phn ca loi xc tc ny, thy rng c mt t oxit nhm v oxit kali. T ngi ta cho rng Al2O3 v K2O l nhng cht tr xc tc cho st. Bt

u t nm 1914, loi xc tc Fe/ Al2O3 v K2O c s dng quy m ln nc c. Loi xc tc ny cho n nay vn cn c s dng.

2. oxi ha amoniac 4NH3 + 5O2 --> 4NO + 6H2O Bng pht minh u tin v xc tc cho phn ng oxi ha NH3 l do Kuhlman nm 1938. Cht xc tc c s dng l mui bch kim (Pt). ng dng cng nghip u tin ca xc tc ny phi ch n khi ngi ta sn xut c amoniac c sch cao. bo v xc tc nhit cao, ngi ta s dng hp kim ca Pt vi 10% Rh, vt liu ny tt hn nhiu so vi Pt nguyn cht. Ngi ta dt xc tc thnh li, ng knh si l 0,06mm, vi 1050 l /cm2. 3. Xc tc oxi ha lu hunh ioxit 2SO2 + O2 --> 2SO3

Phn ng oxi ha SO2 l mt cng on trong qu trnh sn xut axit H2SO4. Trc y ngi ta dng xc tc Pt trn cht mang. Tuy nhin loi xc tc ny rt d b ng c bi cc hp cht ca asen. Ngy nay, xc tc cho phn ng oxi ha SO2 c iu ch bng cch lm nng chy V2O5 trong oxit ca kim loi kim. NG DNG CNG NGH SN XUT POLYPROPYLENE

Nh my Polypropylene Dung Qut s dng thit b v cng ngh Hypol II ca Mitsui Chemicals (Nht Bn), mt trong nhng cng ngh sn xut PP tin tin nht trn th gii, cho ra sn phm c cht lng cao v n nh. Vi vic s dng cng ngh Hypol II, sn phm ca nh my PP Dung Qut m bo c v yu cu k thut, cht lng cao nht tho mn c nhu cu ca cc nh my nha Vit Nam. - Hypol II l quy trnh sn xut PP c phn ng polymer ha th bn (slurry/bulk phase), s dng l phn ng homopolymer dng vng (loop reactor). Cng ngh Hypol II cng nhm vi cng ngh Spheripol (Basell) v cng ngh Exxon Mobile (nhm cng ngh c phn ng polymer ha th bn. Cc cng ngh nhm ny c chi ph u t cao hn v cho ra sn phm c cht lng tt hn cc cng ngh c phn ng polymer ha th kh (gas-phase processes). - Cng ngh Hypol II to ra cc mch Polypropylene c tnh ng hng cng nh t l kt tinh cao hn cc cng ngh ph bin trn th gii hin nay (Hypol II cho ra polypropylene c II = 98%). Ch s Isostaticity cao ny lm cho ht nha PP c cng, bn, chu va p v trong sut cao - Cng ngh Hypol II s dng cht xc tc c hiu sut phn ng rt cao lm gim ti a hm lng tro, tp cht sinh ra trong qu trnh phn ng. iu ny lm cho ht nha c trong sut, nguyn cht rt cao. CNG NGH SN XUT POLYESTER Cng on Polymer ho: PTA v MEG c chuyn ho thnh cc di polymer nng chy bng cng ngh v my mc ca hng Uhder Inventer Fischer, Thu S, mt trong nhng nh cung cp bn quyn cng ngh sn xut polyester hng u th gii. Cng on sn xut x PSF: x PSF c sn xut t cc di polymer Polyester nng chy s dng cng ngh Neumag v my mc ca hng Oerlikon, CHLB c. Cng ngh Neumag l cng ngh sn xut PSF hng u th gii. 25% PSF trn th gii c sn xut s dng cng ngh Neumag. Cng on sn xut si POY, DTY: si POY, DTY c sn xut s dng cng ngh Barmag v my mc ca hng Oerlikon, CHLB c. Cng ngh Barmag l cng ngh uy tn hng u trong ngnh cng nghip ko si. Phn ln cc nh my ko si POY, DTY ln trn th gii s dng cng ngh Barmag. Trch ngun: Mitsui Chemicals, Oerlikon, Dung Quat Refinery, PVTex http://www.pimd.vn/textdetails.php?richtext_id=4

Li

kt

Nhng nm gn y vi s thm nhp ca cng ngh thng tin, xc tc hnh thnh mt nhnh mi ca lnh vc m hnh ha (mathematical modeling), gip pht trin cc h thng xc tc mi. S pht trin ca cng ngh nano v femtosecond spectroscopy, hy vng gip tm hiu su hn v bn cht cc qu trnh xc tc. Nhng pht trin bc u ca xc tc trong lnh vc to ngun nng lng bn vng (H2), s pht trin ca cng ngh sinh hc to tin cho xc tc enzyme sinh hc cng ang l nhng hng nghin cu ni bt hin nay. Chng ta cng ch i xem giai on th 7 ca khoa hc ny s nh th no. Theo: cyberchemvn.com T rt lu, ngnh ha hc quan tm nghin cu n hin tng lm thay i vn tc phn ng khi c mt mt lng rt b ca mt cht no y. C l hin tng ny xut pht t nhng iu ht sc tnh c. Vo khong u th k XVIII, nh bc hc Nga M. A. Ilinski nghin cu iu ch axit sulfurnic thm (l sn phm trung gian tng hp phm nhum) t hp cht hu c antraquinon C6H4(CO)2C6H4.

Mng xc tc hiu qu v kinh t ng dng trong cc lnh vc ch to xe hi v ho du

Trung tm Khoa hc Nga thuc Vin Nghin cu Nhit hch Trotski (TRINITI) tin hnh thit lp cc nguyn tc c bn ca cng ngh ch to vt liu cu trc nano composite sn xut cc mng xc tc.Cc cht xc tc, cn c gi l cc cht thc y phn ng ho hc, vn l c s ca cng ngh ho hc. i vi nhiu quy trnh, nht l khi lin quan n cc cht hu c, cc cht xc tc tt nht thng l cc kinh loi qu nh paladi, bch kim hoc rutheni. l l do ti sao cc nh sn xut lun lun tm cch tit kim cc kim loi. Cch ti u l ly cc ht nh ca mt cht nn v ph ln chng mt lp kim loi xc tc n nht. Vic to lp n ny vn rt kh, nhng vi s tr gip ca cng ngh nano ngi ta thnh cng trong vic to ra mt lp vi dy vi chc nguyn t. to ra cht xc tc mi, cc nh nghin cu ca Vin Trotski s dng

hiu ng plasma dng bt. Cc ht bi dng bt nh c tch in qua mt phng php phun c bit to ra mt lp ph. Trong th nghim, mt dng bt plasma c to ra t cc ht oxit nhm v silicon dioxide c kch thc t 9 v 8,5 nm v c ri mt vt liu c cha paladi. Cui cng, mt lp ph c dy 10-20 nm c hnh thnh. T 5-17% b mt ny c cha cc ht paladi c ng knh 2-6 nm. V hm lng ca paladi trong cht xc tc, n khng vt qu 0,8%. Cht xc tc ny hot ng hon ho trong mt phn ng kh nc ca propane. Vi cng ngh ny, cc nh nghin cu c th to ra cc mng xc tc trong cng nghip ho cht, gip tit kim c cc kim loi qu, gim cht thi. Loi mng ny cng c th ng dng trong cng ngh ch to xe hi khu x l kh thi.admin (Theo www.BanYtuong.net)