Yıl : 2 - Sayı :11

GelinGöndermeyelim•DerelerimizÖzgürmüAkıyor?

Editörden Merhaba,değerliKalemsizDergiokurları.Yepyenibirsayıileyinesizlerleberaberiz.Dilekolayonsayıçıkarttıkveşimdionbirincisayıgeliyor.Buzamaniçerisindeçoksayıdaeksiğimizikapattık.Hergeçengün,hergeçensayıbizebirşeylerdahakattı.Çokçatecrübekazandık.Yerigeldiayağımıztaşatakıldı,yerigeldizirvelereulaştık.Buzorluklarıhepberaberatlattık.Busüreçtebiziyalnızbırak-madığınıziçinsizlereşükranlarımızısunuyoruz.Bizlerartıkbiliyoruzkiomuzlarımızdadahabüyükyükvarvebizbununüstesindengelmekiçinartıkçokdahafazlaçalışmalıyız.Sizlerinbizlerdenbeklentisibüyük.Buamaçla,çokdahaiyigünleriçinçabalıyoruz. Dergimizinbuaykiiçeriğindenbahsetmedenöncesizlerledergimizlealakalıbirkaçbilgiyipay-laşmakistiyorum.Sizindegördüğünüzüzerelogomuzdadeğişikliğegittik.Sizlerdengelenönerileriherzamanözenleinceliyoruzvekararlarımızıalırkenbunlarıgözönündebulunduruyoruz.Dergimizdeuzunzamandırtasarımdabelirlibirşablonüzerindeçalışıyorduk.Busayıdanitibarenbukonudakideğişimisizdegöreceksiniz.Dergimizeyenikatılanyazarlarımızvar.Onlaradergimizdekiyazımserü-venlerindebaşarılardiliyoruz.Sonolarakinternetsitemizgüncellendi.Dahaçokbilgiiçerenvedahakullanışlıbirsiteyesahibizartık.DahaöncedendediğimgibiKalemsizDergigençlerinçıkardığıbirdergibunedenleenöncebizimçağaayakuydurmamızvehertürlüyeniliğikullanmamızgerek. Dergimizbuayyinedopdolu.Londra2012bizimiçinnasılgeçti?Hüsranmıyoksakabuledilebi-lirmi?Gelecekadınasporumuzumutvaatediyormubusorularıncevaplarıbuaykisayımızda.Sekizin-cisayımızdaçocukyaştakiçocuklarınevlenmeyezorlanmasındanbahsetmiştik.Sizlerdengelenyoğunisteküzerinebukonuyabirkezdahadeğiniyoruz.HEShakkındanelerbiliyoruz?Herkafadanbirsesçıkıyorgibi.PekigerçektebuHESne?OktayYenitürksizleriçinaraştırdıokumayadeğer.Ağustosayıiçerisindesinemamızvetiyatromuzadınaçokdeğerliikiustayıkaybettik:MüşfikKenterveMetinErksan.Unutulmamalarıdileğiyle.TürkmüziğiningelişimsüreciniCanAlpAlaçambizleriçinhazırladı.Müzikseverlereduyurulur! Shi,BurakSerinpınar’ınkalemindenserüveninedevamediyor.TökezleyenAdamveMelekEceYaparelsizlerinbeğenisinikazandılar.Onlarınbuaykiyazılarıyineilginiziçekecekcinsten.YiğitAtave‘Askıda’şiirisizleriçinbuaykisayımızdasiziniçinyerinialdı. Eylülsayısıgördüğünüzgibidoludolu.Hersayıdandiğerbirsayınınüzerineçıkmayıkendimizegörevedindik.Yaptığımızişlerinüstünekoyamazsaksizlerinönündemahcupoluruz.Bizlerdendeste-ğiniesirgemeyentümokurlarımızasonsuzteşekkürler.Çokdahagüzelgünlere.Esenkalın…

Gözlerimizden akan her bir damla, yüreğimizden kopan bir kor parçasıdır.

Erdem KURTKalemsiz Dergi Yazı İşleri Müdürüe.kurt@kalemsizdergi.com

Güncel ->

Güncel • Dünya

Olimpiyat Karnemiz"Bensporcununzeki,çevikaynızamandaahlaklısınıseverim".M.KemalAtatürk

Şusonbirkaçgündürköşeyazarlarınınbaşlıklarındandüşmeyenbirkonu:"Olimpiyatlar" Dahadoğrusuolimpiyatlardakibaşarısızlıklarımızınnedenleri.

Dikkatimiençokçekenbaşlıklardanbiri,Fatih Altaylı'nın "Busporişibizeuymaz"başlığıydı.Okuduğumdaiçerledimbaştan."Nedenuymayacak-mışcanım?Bizimneyimizeksik?Nekavimizbiz,bizimatalarımızatsırtın-daninmezdibeheeey!"dedimiçimden.Amageçmişesaplanmaktıbubirnevi.Sonuçtakimlerdibahsettiklerim?Atalarımız.Evetarkadaş,mevzubahissporoluncabiracayipleşiyoruzbiz.Sporde-diğimizişe-kiülkemizdebüyükorandafutbololarakalgılanıyor-ciddiyetleyaklaşmamızlazım.Sadecetribünde

maçizleyipnaralaratmakdeğilelbetsporaşkı;olimpiyatlardaaşkındoruğaçıktığıaktiviteler.Sporseverlerön-celikleolimpiyatlarıciddiyealacaklar.Amaneredee!Buişlerçalışmaister,azim,hırsister.Torpillemadalyakazanamazsın.Sporsosyalvebedenselbirbilimdalıdıramabizimhırslarımızpeset-mek,bilimselliğimizisedopingilaçlarıolmuş.Neaşkındansözediyoruz?AtletizmellikilometredesonşampiyonAlex SchwezerLondraOlimpiyatlarıöncesiyapılankontrol-lerdedopingliçıktı.Yaptığıaçıklamada

kendiülkesindebuilaç(EPO)sorgula-nıppiyasadankaldırıldığıiçinilacıüçgünlüğüneAntalya'yagelerekburadanteminettiğinibelirtti.Durumada"İlaç ülkemde reçete ile satılıyor, Türkiye'de ise ürünü temin etmek daha kolay" diyerekaçıklamagetirdi.İştebu,bizimbilimselsporanlayışı-mızdı.AylinDaşdelen’inhalterdesıfırçektiğininertesigünümedyayaözürdileyereksporuvehalteribıraktığınıaçıklamasıdahırsımızın,azmimizinbirörneği.

1-2

Eğitim Sistemimizi AnımsatıyorHerşeyikolayyoldaneldeetme-yeöylealışmışızkiödevhazırlayıpokulagönderirgibiçocuklarıhazırlayıpLondra'yagönderdikveaferinbekledik.Yüzücülerimiziçokiyitanıyan,sene-lerdironlarıçalıştıranantrenörleriniiseneaklahizmettirkiöğrencilerininyanındabilegöndermedik.Antrenörlersankiaraçgereçlerimizdibizim,ödevbitincekoydukonlarıbirkenaraveyüzmefederasyonununilkhavuzugeçenpazartesiaçıldı,budacabası...

Köşe Yazarları Kendileriyle ÇeliştiKöşeyazarlarımızınbaşarısızlıklarıdeğerlendirmekonusundakitutumlarıdaçeşitli.MilliyetgazetesisporyazarıAttilaGökçe"Hükümetsporcularımıziçinelindengeleniyaptı.İlgi,destek,sevgi,sefkat..Hepsi!Bukadarilgibirbaskıoluştırupgeritepmişolabilir.

Sporcularımızıkendihallerinebırakın"dedi.Sporcularımızındabaşarısızlıkla-rını"üzerimizdebaskıvardı"şeklindedeğerlendirdiklerinivepesettiklerinigörenGökçe'ninfikirleriisebirsüresonra"Baskıpalavrasındanvazgeçsin-ler.Yüzdeyetmişihiçhazırlanmadangelmiş."şeklindebirdeğişikliğeuğradı.FatihAltaylıisekonudakibaşlığını"ÇemkirmeOlimpiyatları"olarakattı.Sporcularınbirbirleriylevemedyailesüreklibirçekişmeiçindebulundukla-rını"Buneyinkini?"diyesorarakdilegetirdi.Bizhazırlığı,motivasyonu,yatırımıvealtyapıyıekmedenmeyveistedikolimpiyatağaçlarından.AtillaGök-çesporcularımıziçintümdesteğinsağlandığınıdüşünedursun;olimpiyatşampiyonumuzAslıÇakırAlptekin'inAntalya'dauygunkulüpbulamayıp

ÜsküdarBelediyesiadınayarıştığını,pistbulamadığıiçindeKütahya'danEskişehir'ehergün80km.yolgittiğigerçeğinihatırlayalım.

NeKadarAltınVaadEttik?Evet,yeterinceözengöstereme-diğimizöğrencilerimizealtınlarvaadederekbirileriningelipboynumuzamadalyatakmasınıbeklerkenüzeri-mizedüşengörevlerdenkaçtıkbuncazaman.Britanya,sporcularınahazırlıksürecinde390milyonsiterlinharcadıamaödülolarakaltınlarvaadetmedi.ABDaltınmadalyanınkarşılığını25bindolarolarakbelirleyiptümmadalyalarıtoplarkenbizimvaadettiğimizödültamikibincumhuriyetaltınıoldukibubirmilyondanfazlaeder.Pekibualtınlarısporcularımızayeterliimkanvekaynaksağlamakiçinkullanmışolsaydıkdahaiyiolmazmıydı?

2003yılındayayımladığı“SelamDünyalıBenTürküm”kitabında“2012İstanbulOlimpiyatları”hakkındagüldürüamaçlıtahminyürütenVedatÖzdemiroğluşunlarısöylemişti:

• Meşaleye gaz verilmesinin unutul-ması üzerine olimpiyatlar 1,5 saat geç başladı.• Bayanlar maratonunda yarışan kadın sporculara ilaçlı meşrubat içirip onları sahte ambulanslarıyla kaçırmaya kalkan 6 kişilik bir çete çökertildi.

• Kürek yarışlarında birbirleriyle Boğaz'da mücadele eden yarışmacılara az daha Panama bandırallı bir şilep çarpıyordu.• Olimpiyat köyüne kaçak olarak giren 82 aile olimpiyat jandarması tara-

fından zor kullanılarak yerleştikleri sporcu evlerinden çıkarıldı.• Olimpiyat köyünde bir caminin mahyasına yazılan "yaşasın olimpiyat" yazısı din adamları arasında ' caiz mi-dir' tartışmalarının çıkmasına neden oldu.• Olimpiyatlarda ilk altın madalyayı atçılık alanında alan Porto Riko'nun

ulusal marşı bulunamadığı için marş törende yer edinemedi. Sezen Cumhur Önal mikrofona ıslıkla Porto Fino'yu çaldı.• Bisiklet yarışlarında yolun bozuk olmasından dolayı zincirleme kaza yaşandı ve 40 küsür bisiklet çalındı.

Sosyal Paylaşım Siteleri Gö-rülme(me)ye Değer

Dahasayayımmı?Gençlerimizenede-meli?Sosyalpaylaşımsitelerindeyazdık-larıonurkırıcıveküfürdoluyorumlarıhergördüğümdedayanamayıpkapatıyorumbilgisayarekranını.Belkiyediremediğim-den,belkideihmalkarlıklarımızyüzündenbizlerekızdığımdan.Üsteliksadecebizle-reveyetkiakızıyorum.Ayrıcasporaver-me-diğimizbuncaemekkarşılığındadünyanınentembel4.Ülkesiseçilmemizdeeminimkihepimiziçokşaşırttı.

TEŞEKKÜRLER!Paragraflarcaeleştiriyağdırdık,eksikbulduğu-muzyönleribelirttik,sorumluları,sorumsuzlarıiğneledikdeiğneledik.Şimdiçuvaldızıkendimizebatırmazamanı.Bizler;gazeteciler,yazarlar,fikirsöyleyenler,'ağzıolankonuşuyor'larbusözlerimhepimizedir.Saydığımbuncaihmalkarlığarağmençokbüyükişlerbaşardısporcularımız.Görüyo-ruzkibukahramanlar,buülkeninevlatlarıolmagörevlerinilayıkıylayerinegetirdiler.Üstelikkendiçabalarıyla,kendiısrarlarıyla,alınterleriyle.Vesıfırdanzaferedoğruyılmadanyürüyeyerek.Şimdigörevbizim;görevdesayılmazyahani,teşekkür!

Servet Tazegül 68kgErkeklerTekvandoMüsabakaları'ndaaltınmadalyayıalangururkaynağımızServetTazegül,kazandığınmadalyayıikiayönceölenanneneatfettin."Bubaşarıbenimdeğil,ülkemindir"dedin.Bubaşarısenindir,anne-nindir.Biziböylegururlandırdığıniçinşahsımveülkemadınasanateşekkürederim.

Gamze Bulut1500m'degümüşmadalyanınsahibiGamzeBulut,"BuradaAslıablakazansın,benimdahazamanımvar"demiştin.Bizbiliyoruzkizamanıgeldiğindealtınmadalyayıseninellerindendealacağız.AynıyarıştahemaltınhemgümüşmadalyayıülkemizegetirerekTürkiyetarihindebirilkeimzaattınız.Benolayınşokunu"Aslıaltın;Gamzegümüş"tezahuratlarıylaatlatabildiğimdeiseyeryerindenoynuyordu.Sana,idolaldığınızıbelirttiğinizmillisporcumuzSüreyaAyhan'a,başarınızıkutlamakiçinilkvetamsayfayıayırantekgazeteHabertürkgazetesineteşekkürlerimisunuyorum.

Güncel • Dünya

3-4

Aslı Çakır Alptekin1500m'dealtınmadalyakazanandiğergururkaynağımızAslıÇakırAlptekin,2004yılındageçirdiğinbirrahat-sızlıknedeniyle,eczacınıntavsiyesiyle,dopingliolduğundanhaberdarolmadanvurdurduğunbiriğneyüzündensenispordanikiyılmenettik.Sensebize2011'deDünyaÜniversitesiOyunları'ndaaltınmadalyayıgetirerekcevapverdin.AntrenmanlariçinhergünKütahya'danEskişehir'e80kmyolgittin.Yetmedi,düğünündenvazgeçerekolimpi-yatlaradahaiyihazırlanabilmekiçinKenya'yagittin.Sonundabizebuunutulmazonuruyaşattın.Buyüzdensana,antrenörünveaynızamandaeşinolanİhsanAlptekin'e,türlüimkansızlıklararağmendesteğinisendenesirgeme-yenÜsküdarBelediyesi'neşahsımveülkemadınateşekkürederim.

Herdamlasınıbileğinizinhakkıylakazandığınızbubaşarılarınızdanötürüsizitebrikederim.Sizyılmadınız,pesetmediniz,bırakmadınız.YahyaKemaldedediki: "Yürühürmaviliğinbittiğisonhaddekadar

İnsanalemdehayalettiğimüddetçeyaşar"

Çağla Ürenc.uren@kalemsizdergi.com

Yolunuzaçıkolsun,başarılarınızındevamınıdilerim.

Gelin Göndermeyelim!

-Melek Saçlarıkısacıkkesilmiş,bakışlarıtümyaşadıkların-danyorgundüşmüş,bilinçsizceyatanMelek’igörünceonundaha24yaşındagençbirkadınolduğunainanmakgüçle-şiyordu,onayapılanişkenceleritahayyületmekde…BelkisadeceokusaydıkMelek’iherhangibirgazetesayfasındandahaçabukkabullenebilirdik;16yaşındaevlendirildiğini,ilkhamileliğindeeksi30derecedesokağaatılıpilkbebeğiniölüolarakdünyayagetirdiğini,evineherdöndüğündeyerininkocasınınyanıolduğusöylenerekişkencecisininyanınagön-derildiğini,3ayboyuncatuvaletekapatılıpaçbırakıldığını,hareketsizliktenvücudundakiyaralarıkurtkapladığını…Öf-kelenirdik,pesderdikamagörmediğimiziçinzihnimizihayaletmeyezorlamazdıkda.GelingörünkiMelek’inhaberlerdekigörüntüleriniizleyince,resimlerinebakıncakabullenemiyorinsan,anlayamıyorneçocukyaştakievliliklerinedekadınauygulananşiddeti.

MelekKaraaslan8yılönce16yaşındaevlendirildiğieşiveeşininailesitarafındansüreklişiddetgörüyordu.Gördüğüşiddetnedeniyleilkbebeğinikaybedincepsikolojiksorunlaryaşamayabaşladı.BirkaçkezbabasınınyanınadönenMelek’iailebüyükleri“namustur”diyerekkocasınınyanınagerigönderdi.Enson3-4ayöncekocasınınevinegönderilenMelek’tenailesibirdahahaberalamadı.AbisininevinegidipMelek’isormasıüzerineisegerçekortayaçıktı.TuvaletekapatılanveaylardıroradatutulanMelekpolislertarafındanbulunduğuyerdençıkarılarakhastaneyesevkedildi.Ailesi,eşindenveeşininailesindenşikayetçiolduysadahastaneyegeldiğinde30kiloyadüşmüşvevücudundaçoksayıdayaraolanMelekdahafazladayanamadı.Ağrı’dansevkedildiğiAnkara’da25Temmuz2012tarihindegördüğüişkencelerdendolayıhayatınıkaybetti.Oölmedenyıllarönceyürürlüğekonanyasalaronukurtarmayayetmedi.Kadınakarşıyapılanbuhakihlalini,buistismarıhiçbiryasaönleye-medi.

Handenur Tosuncukh.tosuncuk@kalemsizdergi.com

Güncel • Kadın

Uygulamalar Ne Yazık ki Etkili olmuyor

2001yılınınKasımayındaçıkarılanyeniMedeniKanun’daçocukyaştakievliliklerinönünegeçebilmekiçinkadınveerkeğinevlenmeyaşıeşitlenerek“17yaşınıdoldurmazorunluluğu”getirilmiş,hakimkararıylaevlikiçinise“16yaşınıdoldurmaşartı”aranmasıhükmebağlanmıştı.Kağıtüzerindekocamanadımlargibigözükenbuuygula-malarneyazıkkipratikteişlemiyor.AdliSicilİstatistikKu-rumunagöre2011yılında18bin434aileyaşıküçükolançocuğaresminikahkıyamamasısebebiyle“evlenmeyeizin”davasıaçtı.YinebaşkabiraraştırmayagöreiseTürkiyeAvrupaülkeleriolarakdeğerlendirilenülkelerarasındaer-kenevlilikoranıyüzde17olanGürcistan’ınardındanyüzde14’lükbiroranile2.sırada.Görüldüğügibikağıtüzerindekikurallarçocukyaştayap(tır)ılanevliliklerinönünegeçe-miyor.Bukonudaçeşitliderneklerin,kuruluşlarınyaptığıçalışmalariseçokdahafazlayankıbuluyorkamuoyunda.İştebunlardanbazıları:

-Gönüllü Çalışmalar

Hemenherkonudaolduğugibiçocukgelinlerkonu-sundadagönüllüolarakyürütülençalışmalardevletinuygulamayaçalıştığıbirçokyaptırımdandahafazlafar-kındalıkyaratıyor.Hemenhemenilgilibakandanbaşkakimseninbilmediği,kimseyeanlatılmayaçalışılmayanyasalardanfarklıolarak,toplumaçocukgelingerçeğinigösterenveçözümönerilerisunan,halkıdabuçözümeortakedençalışmalarbukonudaoldukçabaşarılı.

EnsonUçanSüpürgeKadınİletişimVeAraştırmaDerneğininbaşlattığıimzakampanyasıve54ildeyaptığıaraştırmalardanderlediğiçocukgelinhikayelerisorununboyutlarınıgözlerönünesermeklekalmamış,sorunuTBMM’yetaşımayıdabaşarmıştı.Evlilikizninin18yaşınıdoldurmuşbireyleriçinmümkünolması,yasalardabelirtilenyaşınaltındakibireylerin‘ebeveynonayıvemahkemekararıylaevlenme’iznininkaldırılmasıveyasalevlilikyaşındanönceçocuklarını–rızalarıolsabile-evlendirenebeveynin,paracezasıvehapiscezasıdahilcezaiyükümlülüğününartırılmasıgibisorununçözümündeetkiliolacaktaleplerinidekamuoyunavemecliseduyurmuştu. ŞusıralariseÇocuklaraYönelikTicariCinselSömürüyle(ÇTCS)MücadeleAğıkızçocuklarınınküçükyaştaevlendirilmesinekarşıbirkampanyabaşlattı.GençlerebireyselçalışmayapmaimkanıtanımakamacıylakurulanÇTCS’ningençlikağınınhazırladığıfilm"Evlilikadıaltındayürütülenbucinselveticariistismarıönleyelim.Gelin,küçükkızlarımızıkoruyalım,gelingöndermeyelim"sloganıy-layürütülenkampanyanıntanıtımfilmiolarakinternetteyerinialdı.Çocukyaştaevliliklerinherşeydenöncebircinselsömürüolduğunuvurgulayanvebusömürüyüdurdurmayıhedefleyenkam-panyayaimzayladestekvermekmümkün. Çocukyaştayapılanevliliklerkadınlarınhayatınıenbaştapsikolojikolmaküzerebirçokyöndenolumsuzetkiliyor.Ailelerininerkenyaştaçoğuzamanparakarşılığıevlendirdiğikadınlarerkekşiddetinemaruzkalıyor,kendilerinedayatılanhayatıkabullenmeyezorlanıyor.Güngeçtikçedahavahimsonuçlardoğuran,kadınakarşışiddetinbirbiçimiolanbusömürüyedurdemekiçin“gelingönderme-yelim”demekhepimizgörevi.

5-6

Güncel • Sağlık

Fast FoodBİR ALANA BİR BEDAVA

Yiyebildiğinkadarpizza,birbüyükboypizzaalanaikincibüyükboypizzahediyegibipromos-yonlardaazödedikdiyeseviniyorsunuzdeğilmi?Hiçboşunasevinmeyin.Bedavadiyebolbolyediğinizpizzalarınparasını,bilinkikanservezayıflamailacıüretenşirketlerilesporsalonlarıikikatıolaraködüyordurbusizinçoksevdiğinizpromosyonsahiplerine.Buinsanlarsağlığınızakastediyor;amasizhalabedavadiyesevini-yorsunuz,olacakişdeğil!Üstelikbufastfooddünyasındanherşeybeklenir.

Fastfoodtarzıbeslenmealışkanlığıobezitedenvitamineksikliğine,kanserdenuykusuzluğa

kadarpekçokfizikselrahatsızlığadavetiyeçı-karıyor.Gerçibundanhepinizhaberdarsınızamayemeyededevamediyorsunuz.Sağlığımızakastedeninsanlarıdiyorum,güvenolmazyahubunlara.

Zenginfastfoodşirketsahiplerivere-cekleriekstraketçabınvepeçetelerinhesabınıgünlerceyaparken,nediyeböylebirpromosyonyapsınlar;hiçdüşündünüzmü?Hiçbirkaramacıgütmedenbedavayiyeceksunacakinsanlar(!)kaldımı?Kesinvardırbundabirbityeniğiderimben.Buyrun!

Bu"fastfoodçu"laragüvenolmazdedimya,tabibunuyineeniyikendileribiliyor.Güvenkazanmak,sevimligörünmek,dahaçokparaka-

zanmakiçinheryoludeniyorlar.Meselaçokünlübirfastfoodfirmasıkasalarınabağışkutularıkoyuyor,sizdeyemeğiniziyediktensonrakasa-daorayaüçkuruşbeşkuruş,artıkgönlünüzdennekoparsaatıyorsunuz.Sonranemioluyor?

ÇokzenginfirmasahiplerigidiyoroparalarlakendiXfirmasıadınabağışyapıyor.BuXfirmasıdaÇocukVakfıadınabirgüzelhastaneaçıyor,klinikaçıyor.Sizinbağışdiyeverdiğinizparalarlaaslanlargibireklamınıyapıyor.Ooh,neala!Hiçkimseşimdikalkıpda“birşeyolmaz,enazındanhastaneyaptırıyorlar”demesin,sizinparanızlayaptırdıklarıhastanelerdeyatanhastalarınonbinkatınızatenbizzatbufirmalarhastaediyor.

Çocukmönüleriadıylaküçükleridehedefal-dıklarınıvurgulayarak,bukonudadahadikkatliolmanızıistiyorum.

Bildiğincanilikderimbenbuna!Fastfoodürün-lerindekiyağınçoğuhayvansalkaynaklıolup,genelidedoymuşyağasidiiçeriyor.Budabaştakoronerkalphastalıklarıvekanserolmaküzerebirçoktehlikelihastalıkiçinriskoluşturuyor.Hayvansalyağlarlaağırkızartmaların,pislikiçindekibuzların,kolaniyetinesattığınkarışım-larınlahastaettiğinyetmiyormuşgibi,birdehastaettiklerininparasıylaklinikaçıpetraftagerin,bizdeikidilimfazlapizzayedikdiyesevi-nelim.Yoköyleşeyarkadaş!

Özge Özgünero.ozguner@kalemsizdergi.com

7-8

Güncel • Ekoloji

“HES” Dosyası: Derelerimiz Özgür mü

Akıyor ?

Dergimizde çevreyi de güncelliyoruz ! Buay,yurttaşlarınençokşikayetettiklerikonulardanbiriolanhidroelektriksantallerinden(HES)bahsedeceğim.İlkönceHESnedir,birtanı-mamızgerek.HES,sukaynağınınelektriküretimiiçinkullanılmasıdır.FakatyerelvatandaşınşikayetettiğikonuHES’lerinçalışmamantığınınderelerinözgürceakışınıengellemesi.Tabiikisuyunakışınıkesmedendemaliyetiucuzelektriküretebilirizvedahaçevrecibirçözümolurbu;fakatyöneticilervesorumlularmaalesefdahaalternatifveçevreciçözümlerideğil,pahalıçözümlerikabulediyorlar. HES’idahadetaylıolarakşuşekildedeaçıklayabiliriz:Birsuakışınınengellenipbirbarajdatoplanmasıvesuyapotansiyelenerjikazandırılıpelektrikeldeedilmesidir.DünyadabüyükçaptaHES’lerbulunmaktadır;fakatbudünyanınelektrikihtiyacınınsadece%19’unukarşılamaktadır.(Bunanazaranyenilenebilirsuenerjisiile%69’ukarşılan-maktadır.)

Derelerimiz özgür aksın

diye vur çalsın kemençeler HES’lersadecebirderedüşmanıdeğil,birdoğadüşmanıdır.BugünTürkiye’dehidroelektriksantralikurulmasıiçinözellikleKaradenizBölgesitahripediliyor.HES’lerekarşıçıkaninsanlarsadeceyerelhalklardeğilüstelik,sanatçılardaçoğunluğuoluşturuyor.Nasılmı?Tanınançevrecimüzikgrup-larındanMarsis;LemanSam,CahitBerkay,OkanBayülgenbaştagelmeküzerebirçoksanatçıyıbirvideodatopladıve“SesVer”isimlivideoyuinter-netesundu.(buradanizleyebilirsiniz:http://youtu.be/xCSgnaXHGdg).

Birbaşkaörnekise“DirenKaradeniz”isimlimüzikvideosu.MuratÇorak’ınaranjörlüğünüyaptı-ğıbuçalışmadaayrıgüzelveyinedirenişsergiliyor.Ayrıcavideodakiannelerimizin,ninelerimizinsesle-riniduymakdatüylerimidikendikenetmiyordeğil.BuvideomüzikçalışmasındadaApolasMermi,YaşarKurt,ŞevvalSam,HülyaPolatveGrupYorumgibibirçokisimbulunmakta.(buradanizleyebilirsi-niz:http://youtu.be/a1XbkaT3g7Y)

Bizim satılacak deremiz yok!GeçtiğimizaylardaBeyoğlu’ndadüzenlenenbirbasıntoplantısındaKardeşDerelerPlatformuadınakonuşmayapanAvukatRemziKazmaz,Türkiye’deHES’lerinbirkansergibiyayıldığınıaçıkladı.Bununüzerine“Bizülkesinisevenonurluinsanlarızvebi-zimsatılacaktoprağımızyok.”dediveyerelhalkınyanındaolupdavalarlailgileneceğiniaçıkladı.(ilgilibağlantı:http://goo.gl/iCvqE) Bunlarherhangibirbasınaçıklamasındakonuşacağımızşeylerdemeyin.GerçektenyerelhalklarHES’lerekarşıbüyükbirdirençsergilemek-te.Rize’deisegeçenayRize’livatandaşlar“halkıbilgilendirmetoplası”nagiderekHES’iuygulayacakfirmanınyetkililerineısırganotuverdiler."N'alaka?"dademeyinsakın,ısırganotunuverenAvniErtaşşöylebiraçıklamayaptı:“Isırganbudoğanınyetiş-tirdiğienasibitki.Doğanınenverimliveensağlıklıyerlerindeyetişiyor.Enorganiktopraklardayetişir.Bizbubitkiyiburayagelensuhırsızlarınahediyeetmekistedik.Amamaalesefmuhatapbulamadık.”(ilgilibağlantı:http://goo.gl/9Tq03)

9-10

Karadeniz’inçevrecisiviltoplukkuruluşlarındanbirtanesiolanKİP(KaradenizİsyandadırPlatformu)isesloganlarıiledahadikkatçektiülkemiz-dekiHESsorununa.“Karadenizçöplükolmayacak”,“KaradaDenizdeHerYerdeİsyanda”,“DerelerimizÖzgürAkacak”gibisloganlarlaHES’ekarşıilkateşiHopa’dayaktı.(ilgilibağlantı:http://goo.gl/dSTBk)

Güncel • Ekoloji

Trabzonspor Kalene Gol Atma !AğustosayınınbaşındaEPDK(EnerjiPiyasasıDüzenlemeKurulu),Uzungöl’deHESiçinTrabzonspor’a49yıllığınaüretimizniverdi.Trabzonspor,Trabzon’unenönemlidoğalalanınınHESolarakkullanılacağınıaçıkladığındataraftarlarıbunatepkigösterdi.Trazbonspor’unKemenCHEtaraftargrubutwitterüzerinde“TrabzonsporA.ŞUzungöl’dekiHESprojesindenvazgeçmediğisürecebizdeyaşamalanlarımızısavunacağızvemaçlaragitmeyeceğiz.Uzungöl’dekiHES’ibaşınızayıkacağız.”yazdıveTrabzonsporyönetiminetepkisinigösterdi.(ilgilibağlantı:http://goo.gl/6ITqa)AyrıcaHalkınTakımıgibidiğertaraftargruplarıdabunatepkigöstererekTrabzonsportaraftarlarınınhaklıtepkisiolduğunudilegetirdiler.

Sizesonikiresimsunarakbuyazımızasonveriyorum.İlkresimHESkurulmadanönceUzunderegörüntüsü,ikincisiiseHESkurulduktansonraUzundere’denbirgörüntü.

Oktay Yenitürko.yeniturk@kalemsizdergi.com

11-12

Güncel • Ekoloji

DergimizinhemenherekolojiyikonuedinmişyazısındaGDO(GenetiğiDeğiştirilmişOrganizma)hakkındaaraştırmalarsunduk,yorumlaryaptık.TamamenbirsayfayıGDO’yaayırıpnedir,nedeğildir,zararlarınelerdirgibisorularacevapverdik.GDOileilgilibilgilereyenidenulaşmakisteyenokuyucularımızdergimizinyedincisayısınagözatabilirler. GDOkonusundaGDO’yaHayırPlatformu,SlowFoodTürkiye/FikirSahibiDamaklar,YeşilGazeteveGreenpeacebilgilerverdi,kampanyalardüzenledi-ler.Sokaklaraçıktılar,araştırmayaptılarvehalkın%85’inin(özelliklebebeksahibiannelerin)GDOistemediğinibizlereduyurdular.İlkönceKaraköyGüllüoğluGDO’yakarşıolduğunuveürünleribugünekadarGDO’lukatkıkullanmadıklarını,bundansonradakullanmayacaklarınıaçıkladı.DahasonradiğerTGDF(TürkiyeGıdaveİçecekSanayiiDernekleriFederasyo-nu)üyeleriolanEti,Algida,Nestle,Sana,Seyidoğlu

gibimarkalarithaledilsebileGDOkullanmayacaklarınıaçıkladı.BununüzerineTGDFbiraçıklamayaparakGıda,TarımveHayvancılıkBakanlığı’nagönderdiğidilekçeile29farklıGDOgenbaşvurusunugeriçektiği-niaçıkladı.BununardındandaensonÜnakGıdaGDO’lusoyabaşvurusunugeriçektiğiniaçıkladı.

İşte sağlık dolu bir halk zaferi!

FakatGıda,TarımveHayvancılıkBakanlığıhenüzGDO’luhayvanyemihakkındabiraçıklamayapmadı.EğerhayvanyemlerindendeGDO’yuuzaktuttabilirsek,işteozamangerçekbirhalkzaferigöreceğiz.

GDO’suz Bir Ülke

Oktay Yenitürko.yeniturk@kalemsizdergi.com

BİR TEKNOLOJİ HARİKASI: CURIOSITY AmerikanHavacılıkveUzayDairesi(NASA)geçtiğimizaytarihibirbaşarıyaimzaattı.Mars’taha-yatbelirtisiolupolmadığınıaraştırmakiçintasarlanan‘Curiosity’uzayaracıyaklaşık9aylıkbirsüresonundakızılgezegeninyüzeyindebelirlenenkordinatlarabaşarılıbirşekildeinişyaptı.Bugünekadargeliştirilenenzekirobotolarakgörülenbuaracınözellikleriisesaymaklabitmiyor.Üzerindeonikidenfazlakamera,meteorolojiistas-yonu,sondajvesonderecehassasolaraktasarlanmışısıkalkanıbarındıranbuuzayaracıdiğerlerindençokdahaüstünbirteknolojiiledonatılmışdurumda.Gezginlaboratuvarolarakdaadlandırılanbuaraçiçinyaklaşık2,5milyardolarharcamayapıldı.Öncekilerdenfarklıolarakbuaraçradyoaktifplütonyumunparçalanmasısonucuortayaçıkanenerjiyleçalışıyor.Ayrıcasadecegüneşenerjisinebağlıkalmayıpbiraküdetaşıdığından,güneşpanelleritozlandığındaaracınhareketsizkalmariskideortadankalkmışoluyor.

MARS YÜZEYİNE İNİŞ 567milyonkmlikmesafeyikatederekMarsgeze-genineulaşanCuriosity'nininişi,bilimadamlarınagöregezegenlerinrobotlarvasıtasıylaaraştırılmasıtarihin-deNASA'nınenzorgörevioldu.Dahaöncegönderilenuzayaraçlarınınaksine,havayastıklarıylainmekiçinfazlaağırolanburobotözelbirfrenlememekanizma-sıylagezegeninyüzeyineindirildi.

Araç,saatteyaklaşık21binkilometreolanhızını,frenyaparaksaatte2,74kilometreyedüşürdüveatmosferininilktabakalarınagirdiktensonraparaşüt-leriniaçıpkapsüldenayrılarakkusursuzbirinişyaptı.

HAYAT İZLERİNİ ARAYACAK

Curiosity’ninMarsaraştırmalarınabaşlayacağıilkyer,dahaöncetabanındasubarındırdığıtah-minedilenGalekrateri.AracımızMars’ınyüzeyinikazarakveChemCam(ChemistryandCamera)lazeriilekayalarıparçalayaraksu,enerjivekarbongibihayatiçerenmoleküleryapıtaşlarınıarayacak.GezisırasındaradyasyonalgılarınıdaaçacakolanCuriosityböylecebilimadamlarına,Mars'tagörevyapacakastronotlarınkarşılaşma-sımuhtemelriskleridahaiyianlamalarınısağla-yacakverilergönderecek.

OBAMA : “TARİH YAZDIK’’ABDbaşkanıBarackObamadauzayaraş-tırmalarındakigelişmelerdengayetmemnun.MarsrobotuCuriosity'ninKızılGezegen'einmesini"benzeriolmayanteknolojikbirbaşarı"olaraknitelendirenObama,’’Bugün-kübaşarımız,hemuzaydahemDünya'dakiöncürolümüzün,dünyanınekonomimizeherzamanimrenmesinisağlayan;inovasyona,teknolojiyevetemelaraştırmalarayaptığımızakıllıcayatırımlarabağlıolduğunuhatırlattı"dedi.

Mehmet Yılmaz

Güncel • Teknoloji

12-13

CURIOSITY’e Ait ResimlerGüncel • Teknoloji

Kültür Sanat ->14-15

İnceleme: Merve Altun m.altun@kalemsizdergi.com

Kültür Sanat • Sinema

İnceleme: Merve Altun m.altun@kalemsizdergi.com

Filmi Eşsiz Kılan Müzikleri

FilmdekullanılanparçalarıntamamınınbestesiniJohnKanderyapmış,sözlerinideFredEbbyazmıştır:

"MeinHerr"-LizaMinnelli"Money,Money"-LizaMinnelliveJoelGrey"Willkommen"("Welcome")-JoelGrey"TomorrowBelongsToMe""Cabaret"-LizaMinnelli"TwoLadies"-JoelGrey"IfYouCouldSeeHer"-JoelGrey"MaybeThisTime"-LizaMinnelli"TillerGirls"-JoelGrey"Heirat"-GretaKeller"SittingPretty"(EnstrümantalrolünüoynayanJoelGrey(d.1932)Broadway

müzikallerinindeünlübirsunucusudur.)

Birbirindenşahanekostümler,ışıklar,danslar,tutkulubiraşkhikayesivegözlerinizibirsaniyebileayrımadanizleyeceğinizmüzikalCabaret(Kabare)alkışlaradoymuyor.

Ve Almaya Doyamadığı

Ödüller:1973Oscar-EnİyiYardımcıErkekOyun-cuAkademiÖdülü-JoelGrey1973Oscar-EnİyiKadınOyuncuAkade-miÖdülü-LizaMinnelli1973Oscar-EnİyiGörüntüYönetmeniAkademiÖdülü-GeoffreyUnsworth1973Oscar-EnİyiSanatYönetimiAka-demiÖdülü-RolfZehetbauer,HansJürgenKiebach,Herbert

Strabel.1973Oscar-EnİyiYönetmenAkademiÖdülü-BobFosse1973Oscar-EnİyiKurguAkademiÖdülü-DavidBretherton1973Oscar-EnİyiOrijinalŞarkıAkademiÖdülü-RalphBurns1973Oscar-EnİyiSesAkademiÖdülü-RobertKnudson,DavidHildyard1973AmerikanSinemaYazarları-EnİyiKurguEddieÖdülü-DavidBretherton1973BAFTA-EnİyiKadınOyuncuÖdülü-LizaMinnelli1973BAFTA-EnİyiSanatYönetimiÖdülü-RolfZehetbauer1973BAFTA-EnİyiGörüntüYönetimiÖdülü-GeoffreyUnsworth1973BAFTA-EnİyiYönetmenÖdülü-BobFosse1973BAFTA-EnİyiFilmÖdülü1973BAFTA-EnİyiSoundtrackÖdülü-DavidHildyard,RobertKnudson,ArthurPiantadosi.1973BAFTA-UmutVerenOyuncuÖdülü

16-17

CABARETKabare1972ABDyapımıdramatikmüzikalfilmdir.ÖzgünadıCabaretolanfilm16Mart1973'teTürkiye'degösterimegirmiştir.1966yılındaBroadway'desahnelenenaynıadlıBobFossemüzikalininserbestbiruyarlamasıdır.OmüzikaldeChristopherIsherwood'unElvedaBerlin(GoodbyetoBerlin)adlıhikâyesinevebundanuyarlananJohnVanDruten'in"IAmaCamera"(BenBirFotoğrafMakinesiyim)adlısahneeserinedayanmaktadır.

FilminsenaryosunuJayPressonAllenyaz-mıştır.YönetmenliğiniyineBobFosse'ninyaptı-ğıfilminönemlirollerindeLizaMinnelli,MichaelYork,HelmutGriemveJoelGreyoynamışlardır.FilminorijinalmüzikleriJohnKander'eaittir.

Film1973yılındatam8Oscarödülükazan-mıştır."Kabare",1995yılındaAmerikaBirleşikDevletleriKongreKütüphanesitarafından"kültürel,tarihiveestetikolarakönemli"film-lerarasınaseçilerekABDUlusalFilmArşivi'ndemuhafazaedilmesinekararverilmiştir.

Cabaret'in Yapıtaşları

Yönetmen:BobFosse

Yapımcı:CyFeuer

Senarist:JayPressonAllen

/JohnVanDruten

(Oyun)

ChristopherIsherw

ood(Kitap)

Oyuncular :LizaMinnelli/Mic

haelYork/

HelmutGriem/Jo

elGrey

Müzik : JohnKander

Görüntü yönetmeni: GeoffreyUnswor

th

Kurgu: DavidBretherton

Türü :Müzikal,dram

Yapım yılı: 1972

Çıkış tarihleri: 13Şubat1972,

ABD/

16Mart1973,İsta

nbul(Dünya,Konak,A

tlas,İpeksinemala

rı)

Süre:124dakika

Ülke: ABD

Dil: İngilizce,Almanc

a,İbranice

Bütçe:$6Milyon-Hasıla

t:$42,7Milyon

Filmin Zirveye Ulaşma SerüveniChristopherIsherwood'un"BerlinHikayeleri"adlıkitabındakiElvedaBerlin(GoodbyetoBerlin)adlıhika-yesindenesinlenenJohnVanDrutenIAmaCamera"(BenBirFotoğrafMakinesiyim)adındabiroyunyazmıştı.1966yılındaiseBobFossebukitaptanveoyundanbirBroa-dwaymüzikaliyaptı.6yılaradansonradaFossebukezkendimüzikalininserbestbiruyarlamasıolanbufilmiçevirdi.

JohnVanDruten'infilmekaynakolanoyunuBenBirFotoğrafMakinesiyim(IAmaCamera),Türkiye'defilmdençokdahaönceKüçükSahne'deoynanmıştı.DormenTiyat-rosutarafından1956'dasahnelenenoyundabaşrolleriGülrizSururi,MetinSerezliveYılmazGrudaüstlenmişti.IAmaCamera1955yılındaİngiltere'deHenryCorneliustarafındanaynıadlasinemayadaaktarıldı.BaşrollerdeJulieHarris,LaurenceHarveyveShelleyWintersoynuyor-lardı.JulieHarrisfilmdeolduğugibitiyatroeserindedeSallyBowles'ıoynamıştı.

"Cabaret"1993yılındaİngiltere'deTVfilmiolaraktekraryapıldı.YönetmenSamMendes'ti.SallyBowles'ıbukezJaneHorrockscanlandırıyordu.

Kültür Sanat • Sinema

Yönetmen:BobFosse

Yapımcı:CyFeuer

Senarist:JayPressonAllen

/JohnVanDruten

(Oyun)

ChristopherIsherw

ood(Kitap)

Oyuncular :LizaMinnelli/Mic

haelYork/

HelmutGriem/Jo

elGrey

Müzik : JohnKander

Görüntü yönetmeni: GeoffreyUnswor

th

Kurgu: DavidBretherton

Türü :Müzikal,dram

Yapım yılı: 1972

Çıkış tarihleri: 13Şubat1972,

ABD/

16Mart1973,İsta

nbul(Dünya,Konak,A

tlas,İpeksinemala

rı)

Süre:124dakika

Ülke: ABD

Dil: İngilizce,Almanc

a,İbranice

Bütçe:$6Milyon-Hasıla

t:$42,7Milyon

2007yılındaAmerikanFilmEnstitüsüCabaret'i"Tümzamanlarıneniyifilmleri"arasında63.sıradagösterdi.

BufilmaslındaBroadway'demüzikalyönetme-nivekoreografolanBobFosse'ninikincisinemafilmidir.Dahaöncede1969'daShirleyMacLaineileSweetCharity'yiyapmıştı.BobFosse'ninsonyıllardakienönemliyapıtlarıise1979'dakiAllThatJazzile2002'dekiChicago'dur.

FilmdesahnesunucusurolünüoynayanJoelGrey(d.1932)Broadwaymüzikallerinindeünlübirsunucusudur.

Cabaret'e Hayat VerenlerLizaMinnelli:SallyBowlesMichaelYork:BrianRobertsHelmutGriem:MaximilianvonHeuneJoelGrey:SahnesunucusuFritzWepper:FritzWendelMarisaBerenson:NataliaLandauerElisabethNeumann-Viertel:FräuleinSchneiderHelenVita:FräuleinKostSigridvonRichthofen:FräuleinMayrGerdVespermann:BobbyRalfWolter:HerrLudwigGeorgHartmann:WilliRickyRenée:Elke

Cabaret'i Neden "İzleyin" Diyorum?Cabaret,kültürvesanatdünyasınınenönemlieserlerindenbirindenesinlenerekortayaçıkarılmışbirmüzikal.Cabaret'nintemelinde,ülkemiz-dedeİngilizDiliveEdebiyatıfakültelerindedersolarakokutulanGoodbyetoBerlinvar.Christopherİsherwood'unbueseri,Almanya'nınnasıladımadım,nasılsandıklarvedemokrasiyoluylasadecekendidüşüncesinindoğruolduğu-nainananvediğerinsanlarındüşüncesinesaygıgöstermeyenhattadiğerinsanlarıdakendigibidüşünmeyezorlayaninsanıenağıruçurumunayuvarlandığını,yıllarcaaynievi,ekmeğipaylaşandostinsanlarınnasılbiröfkevenefretçemberinde"Ötekiler"halinegeldiğinianlatır.Cabaret,müzikalalemininbaşyapıtlarındanbiridir.Harikamüziğiadetaezberlenmiş,klasikleşmiştir.Eseribilmeyenlerbilepekçokşarkısınımırıldanır,eşlikedebilirler.Cabaret,danslarıylaharikabirgörselşovduraynizamanda.

18-19

Kültür Sanat • Sinema

Metin Erksan'ın Anısına

Bukezkamera"Stop!"dedi.MüzikteİlhanUsmanbaş,tiyatrodaMüşfikKenter,sinemaeksikkalırmı?Birkezdahakamera"Stop!"dedi.Işıklariçindeuyubüyükusta! "Bütündünyabirsahnedir.Vekadın-erkekherkesancakbireroyuncu.Sıralarıgeldikçeyagireryaçıkarlar." Obeyazperdeyeyıllarınıvermişustabiryö-netmen,binlerceinsanaulaşanfilmlerininherbirininizleyiciningönlündeayrıbirtahtkurduğu.HerbüyüküstadtaolduğugibisevgiliMetinErksandaölümününardındangündemegeldi.Birçoğununhayatımıza,-kültürümüze,sanatımızanekadardeğerkattığınıöldüktensonraanlıyoruzneyazıkki,onlaröldüktensonraonlarıanlatıyoruz,filmleriniizliyoruz,bizimdeşuanyaptığımızgibi.Halbukionunhakkındabilmemizgerekenneçokşeyvar. "Nefesimizlebirtiyatrobinasıyaptık,amasanıyorumhiçbirişeyaramadı.Tiyatrocuarkadaşları-mızbile'Onlarıntiyatrosuvar,devletdesteğivermeyin'dediler.Bizkendimizeevalmadık,bubinayıyaptık.Birçokinsanbize'Delimisiniz?'diyesordu.Busahnebizimevimiz." Türksinemasınındeğerinibilmediğiyönet-menimizSevmekZamanı,SusuzYaz,AcıHayatgibifilmleriyleTürksinemasınaçokönemlikatkılardabulundu,binlerceinsanfilmlerinidefalarcasıkılmadanizledi,replikleriezberlediçoğukez,filmdenkendisinebirroledindi.Filmlerirestoreedilipçeşitliyerlerdegösterildibirçokkez. OysaTürksinemasınaadınıaltınharflerleyazdırmışustayı1977yılındasinemayaküstürdük.Otarihtenbugüneeliniayağınıçektifilmden,sinema-dan,halktan.Durumunbizimvedünyasinemasıadınabüyükbirkayıpolduğuçokaçık.Ancak"sinemamızonundeğerinibilseydibelkibirazdahafarklıolurdukimişeyler"demedenedemiyorinsan,nekadarklişedeolsa.

Buyazımızıonunölümündensonrayayımlıyorolmamızbizenekadaracıversede,gelinhepberaberustayıunutmamakiçinbirkaçfilminidahahafızamızakazıyalım.

Acı Hayat SenaryosunuyazıpyönetmenliğiniüstlendiğiunutulmazbiraşkfilmiAcıHayat.Sağlamkadrosuyladönemineimzaatanveuzunsürehafızalardançıkma-yanbirbaşyapıt.DeyimyerindeyseTürksinemasınınkilometretaşlarındanbiri.TürkanŞoray,AyhanIşık,EkremBora,NebahatÇehregibistarlarınoynamışolduğufilm,yabancıfilmseyircilerinindedikkatiniçekmişti.Yıllarsonrafilmin,Kenanİmirzalıoğlu’nunbaşrolündeoynadığıbirdizisiyapıldı.Büyükbiryankıuyandırdıelbetteancakfilmkadarbaşarısağlanama-dı.Mutlakaizlenip,arşivlenecekbirfilm.

Susuz Yaz İnsanbencilliğini,kötüruhunu,kötüruhunyolaçtığıöfkeyiveölümesürüklenişiköyortamındamül-kiyetkavramıüzerindenevrenselbirdilleanlatanTürksinemasınınyüzakıfilmidirSusuzYaz.Sinematogra-fikyapısı,oyunculuklar,müzikler,filmdekigeçişler,devinimler,metaforlardönemininçokilerisinde.Hersahnesiçokestetikçekilmişbirbaşyapıt.“SusuzYazilesinemahayatınabaşlayanHülyaKoç-yiğitBerlinFilmFestivali’ndeTürksinemasınaogünekadarverilenenbüyüködülolanAltınAyıödülünükazandı.”AyrıcaErolTaşgibibiroyuncunundadevleştiğibirfilm.Birçokaçıdanbaşarılıolanvesinematarihimizdeüstsıralardagösterilenbufilm,izlenmeyedeğecek-lerden.

Kuyu GerçektenyaşanmışbirgazetehaberindenKuyu.ErksanfilmeKur’an’danbirayetlegirer:“Kadın-laraiyilikledavranın.”Filminmesajıdırbu.Çünkükonuyabanbiradamınbirkadınüzerindeuyguladığışiddetisergilemektedir.Bilinçaltıüzerineyapılmışmükemmelbirfilm.“FilminiyiolmasınınnedeniyönetmeninTürksinema-sınıneniyirejisörününMetinErksan,görüntüyönet-menininAliUğurvebaşroloyuncusununNilGöncüolmasıdır.”

20-21

Sevmek ZamanıGeçtiğimizayhayatınıkaybedenMüşfikKenter'inoyunculuğuylazirveyap-tığıTürksinemasınıneniyifilmlerindenbiridirSev-mekZamanı.SadeceTürksinemasınındeğil,sinematarihininenözgünfilmle-rindenbiriüstelik.İsveç'lipsikolojikvesosyolojiksinemaustasıIngmarBergman'ikıskandıra-caknitelikte.HemdeozamanlarınTürkiye'sindekisansürdüşünüldüğündenekadarzorşartlardabirbaşyapıtyaratmışMetinErksan,şaşırmadanedemiyorinsan.

Ustanın Aldığı Ödüller: EnİyiYönetmen"SuçlularAramızda"(İzmirEnternasyonalFuarı1.FilmŞenliği1965)EnİyiFilm"Kuyu"(BerlinFilmFestivali1964)EnİyiSenaryo"GecelerinÖtesinde"(TürkFilmleriYarışması1961)EnİyiYönetmen"Kuyu"(1.AdanaAltınKozaFilmŞenliği1969)OnurÖdülü"Kuyu"(24.AntalyaFilmŞenliği1987)

" Kimi zaman çok mutlu oluyorsun, kimi zaman çok mutsuz. İnsanın başından bir sürü şey geçiyor, aileden insanlar göçüp gidiyorlar. Ba-bamız, annemiz, ağabeyimiz öldü, yine de sahneye çıktık."

Özge Özgünero.ozguner@kalemsizdergi.com

Kültür Sanat • Sinema

Müşfik Kenter’in Anısına

22-23

Kültür Sanat • TiyatroYıldız'ının kız kardeşi,Kadriye'sinin "Gün-eşi"Kimdenbahsetti-ğimiazçokanladınızsanırıyorum.YıldızKenter,ŞükranGüngör,KamuranYücegibiisimlerlekurduğuKenterTiyatrosu'nunsağlamkolonlarından,MüşfikKenter'denbahsediyorumelbette."Sahnedeinsanolun,yaratıkolmayın..."düs-turuilebirçokönemlitiyatrooyuncusununyetişmesinebüyükkatkısağlayan,"ho-calarınhocası"MüşfikKenter'den.PekiMüşfikKenter,sanatçıkelimesigeçinceaklagelenilkisimlerdenbiriolmayınasılbaşarmıştı?

İstersenizbunuustanıngeçmişindearayalım.

Her şey masallardaki gibi başladıCumhuriyet'inilkyıllarında,İngiltere'yeharici-yenazırıolmakiçinyüksektahsiliniyapmakiçingelen,çokçadilbilen,entellektüelyakışıklıbirTürk'ekaptırmışgönlünüOlgaHanım.Tanışıkların-

dançokuzunzamangeçmedenanibirevlenmeteklifiylekarşılaşmışvebüyükbirmutluluklateklifikabuletmiş.Buevlilik,aşkınberaberindegetirdiğifedakarlıkduygusunufazlasıylayük-

lemişikisinindeomuzlarına.Nacibey'inailesiecnebibirkadınıistememişoysaki;üstelikecnebivekarnındabaş-kasınınçocuğunutaşıyanbirkadını. Nacibey,OlgaHanım'ınaskerdeöleneşindenolanbebeğinikabuletmiş.Evlenipİstanbul'agel-mişler.Sevdiğiadamuğruna,karaçarşafabilegirmişİngilizgelin;MüslümanolupNadideadınıalmış.NaciBey,mesleğinebaş-ladıktansonraçıkanbirkanunla

adetayıkılmış:"hariciyenazırlarınıneşleriecnebiolamaz."İşinedevamedebilmesiiçinboşanmasıgerekiyormuş;ancakkendisiiçinmemleketiniterkediponcafedakarlıklarakatlanankadınabunlarıyapamayıpeşiniseçerekistifaetmiş.Yaşadıklarıoncatalihsizlikler,NaciBey'ialkolebağımlıhalegetirmiş;ancakhiçbirşey,araların-dakiobüyüsübozulmayanaşkıyıldıramamıştı.MüşfikveYıldız,iştebuölümsüzaşkınmeyvele-riydi.Birbirineböylesinebağlıbiranne-babanınçocuklarıolmak,hayatabirsıfıröndebaşlamakdemektirdeğilmi?

1932yılındadoğanMüşfik,1947yılındaanne-sininailesindengelentiyatralyeteneğini,AnkaraDevletTiyatrosuÇocukbölümündeeğitimgörerekgeliştirdi.1955'teyüksekdereceyleokulunubitirdiktensonradevlettiyatrosunagirdi."OğuzAta",ilksergilediğioyunoldu.1959'dadevlettiyatrosundanayrıldıvekendisigibitiyatrocuolanablasıYıldızKenter'inyanına,İstanbul'agitti.MuhsinErtuğrul,KamuranYüce,ŞükranGüngörgibiönemliisimlerleoyunlaroynadılar.Dahasonra-kiyıllarda,ŞükranGüngör,KamuranYüceveikikardeş,KenterTiyatrosu'nubüyükçabaveemeklekurdular.Kenter,MimarSinanÜniversitesiDevletKonservatuvarı`ndanemekliolduktansonra,HaliçÜniversitesiKonservatuvarıTiyatroBölümüBaş-kanlığıveBakırköyBelediyesiŞehirTiyatrosuGenelSanatYönetmenliğigörevlerindebulundu.

Kenter,tümbueğitimivetiyatroustalığın-dan-hocalığındanöncehayatabakışaçısıylabüyülüyorduinsanları.Mesela"kendinigerçekleş-tirmek"teriminidibinekadaryaşayan,ölümsüzbirölümlüydübenimiçin.Sahnedekirahattavırları,sevmediğiolgularıtatlıbirironiyledilegetirişleriyokmuyduonun?

"(...)Dostluğuklavyelerinde,yaşamımonitörlerindearayanlar,sizleresesleniyorum!Hangituşdahaetkilidirkisıcacıkbirgülüşten?Yadahangiprogramverebilirbirağaçgölgesin-deuyumanınkeyfini?..Sevgiyituşlarlamıyazacaktınız?Öpüşmekiçinhangituşlarabasmakgerekir?Yadageridönüşümkutusundasaklanabilirmikaybolanzaman?..Veıslaktoğrakkokusuvarmıdırdosyalarınızarasında?Koklamak,duymak,dokunmakyokmuduryaşamskalanızda? Bilgitoplumuoldunuzdamegabaytınızmıyetmiyor!(...)"

GüzeldeşiirokurduMüşfikHoca.SesiydiOrhanVeli'nin;öyleiçten,öylesakin,öylederin...İsmiylemüsemmadenirya.Müşfik:sevecen,şefkatli;kenter:Kentadamı.Şefkatlivesevecenbirİstanbulbeyefendisiydiadıgibi.

Seslendirmeler,filmlervedizilerleilgilendiğigibisayısızdaödülleriolduBüyükUsta'nın.Fakathiçbiri,tiyatrocukimliğinibas-tıramadı.Çünkütiyatroyuhayatınınbirbölümüdeğil,hayatınıntakendisihalinegetirmişti.Kentertiyatrosu,hayatınınaşklarınıbulmasınadavesileolmuştu.ÜçüncüvesoneşiKadriyeKenter'ideburadatanımıştı:Ona"güneşim"diyeseslenenGün-eşini.

İlkcenazetöreniKenterTiyatrosu'ndayapılanM.KenteriçineşiKadriyeKenter'insöylediğisözlerşunlardı: "Çokbüyükbiracıvariçimde,taşgibi.Ancakçokhuzurluyum,çünküonahayatımıngüneşiolduğunuömürboyusöyledim.Odabanasöyledi,sonanımızakadar...Sizleradınaonateşekkürettim.''

Budokunaklısözler,salonundışınataşankalabalığınuzunsürenalkışlarıeşliğindesonlandı.

Sahneyeherzamankiasilduruşuylaçıkıp,tiyatralbirtavırla"Şimdisalonfulldoluefendim"diyereksözebaşlayanYıldızKenter,duyguyüklüsözlerineşöyledevametti:

''Müşfik,gençyaşlardabenimilkhocalarımdanbirioldu.Müşfik'tenençoköğrendimdoğallığı.Sahiciolabilmeyi,gerçekolabilmeyivebunubüyükbirsadelikiçindegösterişsizyapabil-meyiMüşfik'tegördüm.Hiçbellietmedenonunortayakoyduğuustalığınıizleyerekbüyüdüm.Onaminnettarım.MüşfikolmasaydıKenterlerolmazdı.Kenterlerdiyebirşeyoldu,Müşfik'insayesin-deoldu.Onahepihtiyaçduydum.Onuhepgıptaylaizledim.İlköğrencimveenbüyük,endeğerlihocamoldu.''

Büyükkayıplarınyerlerinindoldurulmasızamanalır,bilirizhepimiz.Bizyeninesiller,şimdionungibibirinsanınbirdahadünyayagelmesinibekleyeceğiz.AlkışlarsonkezbüyükustaMüşfikKenteriçin...Mekanıcennetolsun. Esra İlknur

KARADAŞ24-25

Kültür Sanat • KitapYedi Kurban, Yedi Hükümdar, Yedi Sikke, Yedim Mekân Ve Tek Bir Gerçek: Bu Şehrin Gizemli Tarihi

1996’da“SisveGece”adlıpolisiyeromanıylaTürkiye’deyankıuyandıranÜmit2010yılındaçıkar-dığı“İstanbulHatırası”iledeaynıbaşarıyıyakala-mışdurumunda.Romanlarıgenelliklegerilimyüklükurgularasahiptir.Polisiyeromanlarınınyanısıraçizgiromanlarıvehikâyekitaplarıdayazmıştır.

BaşarılıbirkurguyasahipolanİstanbulHatırası,İstanbulhakkındaverilendetaylıbilgilerromanıhemokumayıdahameraklıhalegetiriyorhemdeİstanbul’unbilinmeyengeçmişinigözlerönüneseri-yor.İstanbul’ugenişbirpanoramasıylatutucusun-danmodernine,eskiİstanbulhalkındangöçetmişhalkına,milliyetçisindengayrimüsliminekadarhertürinsankarşımızaçıkmaktadır.

Kitap HakkındakiYorumlar GazeteciMehmetBarlaskitaphakkındaolumlueleşti-rilerdebulunmuş,kitabıokurlarınaönermiştir:"İstanbulHatırası'nıokumanızıöneriyorum.Kitababirpolisiyeromandadiyebilirsiniz,ailesiniyitirmişyalnızbiradamınaşköyküsüolarakdaalgılayabilirsiniz,İstanbul'unuzakveyakıngeçmişinasıldısorusununcevaplarınıdabulabilirsinizbukitapta.EllerindeBizanssikkeleribulunanmaktulleriöldü-renleriaraştırırken,arkeolojiye,BizanstarihinevebugünündünyasındakikaranlıkilişkileregirenpolislerinöyküsüvarİstanbulHatırası'nda."GezeteciyazarSelimİleri,AhmetÜmit'inİstanbul'ubaşlıklıyazısındaeseribaşarılıbulduğunuifadeetmiştir:"BenhenüzİstanbulHatırası'nın257.sayfasındayım.Gerilimşiddetlesürüyor.Cinayetler,besbelli,çoğalacak.Katilyadakatillerinkimolduğunadairenküçükbirfikrimyok.Bunlar,polisiyeromanınbaşarısı.(...)İtirafedeyimki,AhmetÜmit'inburomanınıkıskandım.”

Merve Uludilm.uludil@kalemsizdergi.com

Merve Uludilm.uludil@kalemsizdergi.com

Agahta Chris-tie, Bitmemiş PortreAltın Kitaplar, 694 SayfaBaşkahiçbiryerdeAgathaChristie’nin,Celia’daolduğukadarnetbirportresinigö-remezsiniz.”MaxMallowan“Patolojik boyutta du-yarlı bir kişiliğin öy-küsü... Okunmaya de-ğer...” New York TimesDünyada en çok değerverdiği üç insanı –anne-sini, kocasını ve kızını–kaybeden Celia intiharıneşiğindedir. Egzotik biradada başarılı bir portreressamı olan Larraby iletanışır. Bir gece boyun-ca yaptıkları konuşmadaCelia, kendine başka bi-riyle ikinci bir mutlulukşansı tanımaktan kork-tuğunu ifade eder. Aca-ba Larraby, genç kadınıngeçmişiyle yüzleşmesineyardımcı olabilecek midir?Agatha Christie’nin birincievliliğininbitişininacışoku,çektikleri ve üzüntüleritüm açıklığıyla bu roman-dagözlerönüneseriliyor...

Maxime Chattam, LeşDoğan Kitap, 903 Sayfa

Korkunç bir gölge dünya-yı karanlığa sürüklemekiçin pusuda bekliyordu. Erya da geç cehennem dün-yaya taşınacak ve insanıniçindeki cani, kötülüğünüyaymak için uyanacaktı.

"Evet, Maxime Chattamokurlarını korkutmayı se-viyor ama tam dozunda,ne eksik ne fazla. Korkuile merak arasında gidipgelen okuru tam istedi-ği yerde, hep daha derinuçurumlarda tutuyor."Le Magasine des Livres

HarlanCoben,GeçmişleDansMartı Yayınları, 567 Sayfa"Günümüzün en iyi gerilimve gizem ustası kim diyesorarsanız, kesinlikle HarlanCoben derim." Dan BrownToprağın altına gömdükleri-niz,birgünortayaçıkarsa...Buram buram tutku kokankaranlık salonları geridebırakmış; şimdi iki çocuğu,harika bir kocası ve kon-forlu bir hayatı olmasınarağmen yine de eskiye öz-lem duyan bir kadın… Çokyeteneklibirbelgeselfotoğ-rafçısıyken, kırklı yaşlarınsonunda sahte paparazzilikyapmak zorunda kalan biradam... Ve yıllardır çözeme-diğitozlubirdosyanın ısrar-la izini süren bir dedektif...Seri cinayetlerin bir arayagetirdiğiMegan,RayveBro-ome'un önünde zor günlervardır artık. Hak ettiğineinandığı adamları öldüren,böylece bu adamların hayat-larınımahvettiğikızlaraikin-cibirşanstanıdığınainanan,kendince doğru sebepleresahip bu katil, acaba bu üçinsanıaltedipkanlımacera-sınadevamedebilecekmidir?

WayneThomas,SaklıGeçitHer gece kâbuslar görenAidan, hiç bitmeyen bugörüntüler yüzünden pe-rişan durumdadır. Gün ge-lip de Aidan’ın ailesi yaşlıbüyükbabasına bakmakiçin onun evine taşınmakararı aldığında Aidan’ınhayatı değişir.Evin içindeyaşanan tuhaf olaylar Ai-dan’ı evin bodrum katınasürüklerveoradabulduğugizemli parşömenler sa-yesinde kendini fantastikbir dünyanın kucağında,iyiile kötününkorkunç sava-şıiçindebulur.İkidünyanınkaderinidengelemekonunelindedir,bubüyükvezor-lu görev için o seçilmiştir.AcabaAidanhertürlüteh-likeyi göze alıp karanlıkgüçlerle savaşacak mıdır?Sorunun yanıtı; krallıklar,iyi-kötükrallarveşövalye-lerinhükümsürdüğüötekidünyaya açılan Saklı Ge-çit’in ardında yatmaktadır.

26-27

Kültür Sanat • Kitap

Michael Grant, VebaArtemisYayınları,923SayfaGENÇLER VE ÇOCUKLARAçlığa ve yalanlara rağ-men hayatta kaldı. Ancakhayatlarını tehdit edenkâbuslar devam ediyor!Sayısız mücadeleye, güçsavaşına,öfkedoluayrılık-lara tanıklık eden PerdidoSahilinde kısa süreli birsakinlikhükümsürüyordu.FakatRSGB’dekidüşmanlaryok olup gitmemişti neyazıkki.Gözlerdenuzaktaölümcül şeyler kıpırdanı-yor, dönüşüyor ve serbestkalmaya hazırlanıyordu.Karanlık,sonundaNemesi-si’niyönetmeyebaşlamıştı.Bulaşıcı, ölümcül bir has-talık kol geziyordu. Sinsive yırtıcı böcekler PerdidoSahilini kana buluyordu.Sam,Astrid,DianaveCaineartık RSGB’deki hayattankaçabileceklerinden-hattahayatta kalabileceklerin-den bile- emin değillerdi.Etraflarındaolupbitentümbu kargaşanın ortasında,kendilerini ve sevdiklerinikurtarmak için, çaresiz-likten, ne gibi kararlar al-makzorundakalacaklardı?

Nancy Bisaha, Doğuile Batı’nın Yaratılışı,Dost Kitabevi Ya-yınları, 330 sayfaEski Yunan ve Latin kay-naklarından beslenenİtalyan hümanistleri XIV.yüzyılda Türklerin Batı’yadoğruilerleyişleri,özelliklede İstanbul’un fethedilişikarşısında Haçlı seferlerikonusunda kendilerindenönceki yazarların düşün-celerini ele alırlar. AncakHaçlı düşüncesine ilişkinyargılarıartıkdahasekülerve ideolojilerden arınmışolarak çözümlemeye baş-larlar. İtalya’daki hüma-nistler Hıristiyan düşün-cesinin oluşturduğu Türktehdidi algısını benimse-mekle birlikte, İslam kar-şıtı bazı konuları da yenibakış açılarıyla işlerler.Çok kapsamlı bir kaynak-çaya dayanan bu kitapta,aralarında Leonardo Bruni,Marsilio Ficino, FrancescoPetrarcagibiiyibilinenhü-manistlerin de bulunduğuçok sayıda yazar ve düşü-nürünBatı’dakiTürk ilerle-mesikarşısındaHaçlıfikri-nielealışbiçimiinceleniyor.

John Freely, At Üstünde Fır-tına: Anadolu Selçukluları,Doğan Kitap, 224 sayfaTroyaSavaşındanİstiklalHar-bine:Anadolu’daYunanlaradlıkitabından sonra, Freely bukez Anadolu’nun Selçuklulartarafından fethedilme sü-recini ve Anadolu’da Selçuk-lular, Bizans İmparatorluğu,beylikler arasında yaşananiktidar savaşlarını ele alıyor.XI. yüzyıldan itibaren DoğuAnadolu’dan batıya doğruhızla ilerleyen Anadolu Sel-çukluları, başkenti Konya’daolangüçlübirdevletkurdular.Bizans İmparatorluğu, Haçlı-lar,MoğollarveMemluklargibigüçlerle kâh savaşarak kâhbazılarıyladönemselittifaklaroluşturarakXIV.yüzyılakadarvarlıklarını sürdürdüler. Vâ-risleriTürkbeyliklerine,özel-likle Osmanlılara, güçlü birsiyasi kültür bırakırken, inşaettirdikleri saraylar, camiler,hanlar, köprülerle Anado-lu’nun çehresini değiştirdiler.John Freely, At Üstünde Fır-tınanın ilk kısmında Ana-dolu Selçuklularının siyasientrikalar ve fetihlerle dolutarihini aktarıyor; ikinci kı-sımda ise okuru AnadoluSelçuklu Devletinin kadimtopraklarında dolaştırarakonlarınetkileyicikültürelmi-rasını gözler önüne seriyor.

David Gibbins, Truva MaskesiAltın Yayınları, 795 SayfaMaskenin ardındaki gizem ay-dınlanıyor... 1876. Mykenai,Yunanistan... Gizli bir kazıdaHeinrichSchliemann,YunanKralıAgamemnon’un altın maskesi-ni bulur ve olağanüstü bir sırrıkeşfeder. Ancak bu sır onunlabirlikte mezara girerek ebedi-yen kaybolur. 1945. Almanya...Toplama kamplarındaki tutsak-lar özgürlüklerine kavuştuk-larında Nazilerin çaldığı antikeserleri gün ışığına çıkarırlarfakat hiç kimsenin düşüneme-yeceği kadar korkunç ve yıkıcıbir gerçeği de aydınlatırlar...

Günümüz... Deniz arkeologuJackHoward,EgeDenizi’ndeeskibir Yunan savaş gemisi batığınıbulduğunda şaşırtıcı bir ger-çekle karşı karşıya kalır, çünkügemiAgamemnon’un savaşfilo-sunaaittir...Yunanistan,TürkiyeveAvrupa’yı karış karış dolaşanJack, Truva’nın talan edilişindenberi saklı kalmış olan karanlıksırrı aydınlatmaya çalıştıkçakendinidahadakarmaşıklaşan,içinden çıkılmaz bir labiren-tin ortasında bulur. Attığı heradımda ölüme biraz daha yak-laşırkenistemedendeolsaken-disiiçinherşeydendahadeğerliolan bir varlığı, kızını da aynısona doğru sürüklemektedir.Günümüzün en çok satan ya-zarlarındanDavidGibbins,TruvaMaskesi’nde gerçek ve kurguyubirleştirerek gerilim dolu birmacera romanı kaleme almış.

Kültür Sanat • Kitap

Terry Eagleton, Hayatın Anlamı,Ayrıntı Yayınları, 144 sayfaHayatınanlamınedir?Dahafazlagüç,servet,seks,aşk,çikolata,futbol, entelektüel tefekkür yadagünüyaşamakmı?Hayatınbiranlamıvarmıdır;yoksaodatümanlamlar gibi sadece postmo-dern bir kurgudan mı ibarettir?Anlamınhızlabuharlaştığıgünü-müzkapitalizmininkentli,prag-matikpolitikvekültüreldünya-sındaherşeyerağmenortakyadahayatlarımızagömülüanlam-lardanbahsedebilirmiyiz?TerryEagletonbukısa“giriş”kitabın-da, insanbilimlerinin terkettiğive popüler kültürle anlam en-düstrisinin istilaettiğibir alan-da hayatın anlamını sorguluyor.Hayatınanlamını,anlamınhaya-tını oluşturan dilbilimsel, etik,kültürel vepolitikgöstergelerletartışan Eagleton’ın anlatısınaShakespeare’in tiyatral ka-rakterleri, Wittgenstein’ın “diloyunları”, Schopenhauer’un “is-tenç”i Heidegger’in “hiç”i, Sart-re’dakiendişe,SamuelBeckett’in“belki”siveFreud’un“bilinçdışı”da parçalar halinde katılıyor.Aristo’danMarx’auzananbirah-laki soykütük dahilinde insanınkendinigerçekleştirmesi,kişiseltatmin, toplumsal birer pratikolarakmutluluk,sevgiveerdemgibikavramvedeğerleriyorum-layanEagleton’ınbukitabı,hayatıhâlâ hayati göstergeleriyle dertedenleriçinbirdüşünmeçağrısı.

Metin Önal Mengüşoğlu,Kalbim Mühürlenmeden,Okur Kitaplı-ğı Yayınları, 592 sayfaKalbim Mühürlenmeden dü-şünce ve edebiyat dünyamızınönemli isimlerindenMetinÖnalMengüşoğlu ile yapılan söyleşive soruşturma cevaplarını birarayagetiriyor.Yazarlıkyaşamıboyunca ona sorulan sorularaverdiğicevaplaronundünyasınıdahaiyianlamamızısağlayacaknitelikte.Otuzyılıaşkınbirsüreiçinde çeşitli yayın organlarınadağılancevaplarıbirarayageti-renbukitapaynızamandayaza-rınkendihayatına,düşünceya-pısının nasıl oluştuğuna ilişkingörüşlerini de ortaya koyuyor.Bu yönüyle okurlara hem tanı-dık hem de yepyeni bir ‘Asyalıozan’ sunuyor. Mengüşoğlu’ndaazrastlanırbirbireşimdoğuranmaya, bakıldığında, akledenkalbin marifetleri ile sanataodaklanmanın, yoğunlaşmanıneşitpaylarbarındırmasıylabiçi-minialmış,özünütayinetmiştir.Kitapları, yaşamı, düşünceleriüzerine farklı isimlerin yönelt-tiğiyüzlercesoruveMetinÖnalMengüşoğlu’nun cevaplarınıbarındıranbirbütünKalbimMü-hürlenmeden. Yıllardır sadecebir türde değil türler arasılığadönük bir yazı yolu açan Men-güşoğlu’nudahayakındantanı-mak içinönemlibir imkânsöy-leşi ve soruşturma cevapları.

Hans Fallada, AyyaşEverest Yayınları, 336 Sayfa

“Buöylebirkitapki,onuelinealantutkuluokuru,alkolmüp-telasının açtığı yeni bir şişegibi hemen egemenliği altınaalıyor. Sayfaları arka arkayadevirdikçe ve korkutucuhikâ-yesidamarlarınızdagezinmeyebaşladıkça, sizi kendisine ba-ğımlıkılıyorvebiroturuştabi-tirmeye zorluyor içindekileri.”-Kaya Genç, GQ-

HerkesTekBaşınaÖlür’le tümdünyada büyük yankı uyan-dıran Hans Fallada’nın son dö-nemde göz ardı edilen önemlieserleri, Everest Yayınları’nındünya klasikleri dizisi kap-samında Türkçe okurlarıylabuluşmaya devam ediyor.Evliliğinin ve sorumlulukları-nın boğuculuğundan kurtu-labilmeye çalışırken kontrolütamamen kaybeden bir işa-damının hikâyesini anlatanAyyaş, baskıcı bir toplumdainsanın özgürlüğünün nasılfarklı şekillerde kısıtlana-bileceğini örneklendiriyor.Fallada’nın Nazilerin akıl has-tanesine kapatıldığı zamanşifreli olarak yazdığı, otobi-yografik özellikler taşıyan ro-man,yeryersertvedokunaklıolmasına karşın ironi ile incemizahı da elden bırakmıyor.

Merve Uludilm.uludil@kalemsizdergi.

com

28-29

Kültür Sanat • Müzik

ÜlkemizdedinlenenmüzikleregözattığımızdaPop,Rock,Jazz(Caz),KlasikMüzik,TürkSanatMüziği,TürkHalkMüziği,Fantazi,Rap,Hip-Hop,Arabesk,Metal,İlahilerveTasavvufMüzi-ğigibibirtabloçıkıyorkarşımıza.

Gördüğümüzüzerebatınınetkisiilebenimsediğimizmüziktürlerikendimüziklerimizinoldukçaüstünde.BuyüzdenAvru-pa’nınveonundageridekalmamakiçinuğraştığıAmerika’nınetkisineoldukçafazlagiriyoruz.Sorucakolursanız‘buiyibirşeydeğilmi?’diyehemensizekendiaçımdanbunuyanıtlayayım:

Avrupa’nınAmerika’dangerikalmamaisteği,bizimdeiçindebulunduğumuzAvrupa’dangerikalmamaisteğibirzinciredasıilebunutamamlıyor.Yanizincirinenbaşındaolmakyerinebizsadeceönümüzdekitoplumlarınizinitakipediyoruz.Sorundasiyasi,politik,kültürelhernekonudaolsunburadabaşgös-teriyor.Aslında200yılöncebaşlayanvebizideiçinealanbirdurum,buyüzdengünümüzdeelimizdenfazlabirşeygelmiyor.Mecburenuyumsağlamakdurumundayız.Bukonudaiyiolduğu-muzudüşünüyorum;çünkümüzikaçısındanbaktığımızdabile1900’luyıllarınbaşındabaşlayanpopkültürümüz,bununeniyitemsilcilerinden.

DİNLEDİKLERİMİZ NEDİR?

TÜRK HALK MÜZİĞİTürkHalkMüziği,HalkŞiiri’ndedeolduğugibitoplumunortakdüşünceleriniveduygu-larını,samimi,içten,çokuluveiçliezgilerleanlatanmüziksanatıdır.Türkinsanınıntümyaşantısınıhalkmüziğinde,özellikleonunsözlübiçimiolantürkülerimizdegörmekmümkündür.OluştuğuzamanlardasanatolarakhiçbirendişetaşımamışolanTürkHalkMüziği,ritimolarakzenginveezgiselolarakçokrenklidir.

Yöreselözelliklerolarakzenginlikveçeşitlilikgösterir.HerbakımdanAnadoluhalkınınruhunuanlatanköklübirhalksana-tıdır.Ancak,TürkHalkMüziğidenince,onusadeceAnadolucoğrafyasıylasınırlandır-makdoğruolmaz.Yaşadıklarıülkevebölge

neresiolursaolsun,oluşturulanbueserlerinveestetiğinsahibimüziğekatkıdabulunantümhaklardır.

TÜRK SANAT MÜZİĞİ

Osmanlı’nınkuruluşdö-nemlerindenbirazönce-sinedayanır.Türkmusi-kisinintarihyönündenincelenme-sindeOsmanlıöncesiTürkmusikisiyaniFârâbi’den(870-950)SafiyuddinUrmevi(1237-1294)yekadarolandevirİlkOrtaçağ,Ab-dukkadirMerâganî(1360-1435)’denŞehzadeKorkut(1467-1513)’akadarolandevirOrtaçağveİtrî(1640?-1711)’dengünümüzekadarolandevirdeYeniveYakınçağolarakelealınabilir.

ÇoğunluklaTunus’tayaşamışolanBaronRodolpheD’Erlanger(1872-1932)isimliFransızmüzikoloğuölümündenönce1920’liyıllardaedindiğimusikiyazmalarıüzerineçokgenişbirçalışmayapmışvebuaradaFârâbî,İbnSina,Safiyyud-dinUrmevî,LâdikliMehmetÇelebi

gibibüyükTürkmusikısınaslarıvesistemcilerininyazmalarınıinceleye-rek2857sayfayıkapsayan6ciltlikbüyükbiresermeydanagetirmiştir.

Fakatneyazıkkibudevasaeserininadını“LaMusiqueArabe”(ArabMusikisi)koymuştur.Sebebi

degayetaçıkanlaşılmaktadırki,incelenenyazmalarınArapdiliileya-zılmışolmasındanveyazaradlarınındaArapisimlerinebenzemesinden,ortayakonanbueserinmusikisideelbette“ArapMusikisi”olacaktır.AradangeçenuzunyıllariçindeTürkkültürâlemindenhiçkimsebukonuilebilgilenmemişveilgilenmemiştir.VebuyayınilkdefamusikialimimizH.SadettinAreltarafından1950yılındaTürkkültüraleminetanıtıl-mıştır.

TÜRK POP MÜZİĞİ TürkPopMüziği,diğeradıylaPopülerTürkMüziği,alaturkavehalkmüziğikalıplarınınüzerinemodernmüzikezgilerininkatılmasıylaoluşmuşmüziktürüdür.BatıAvru-

pa’nınsoundları-ilkparagraftaişlendiğigibi-bazalınarakyapılmıştır.

TürkPopMüziği’nintemelleri1970’ler-denbaşlar.1970’lerdeTürkPopMüziği,batıdasesgetirmişparça-larınınTürkçearanjmanları-nınyapılması

şeklindegelişmeyebaşlamışve1980’lerekadargelişmegöster-miştir.1980-1990arasıdurgunbirdönemgeçirdiktensonra1990'dateknolojiningelişmeyebaşlamasıylatekrarhızkazanmıştır.

TürkPopMüziğigünümüzekadarortayaçıkmışTürkHalkMüziğiveTürkSanatMüziği'ndenbüyükorandayararlanmıştır.Popmüziğinisimkökuaslındapopülermüziktengelmektedir.Enönemliözelliğisadeveağdalıolmayanritimlerüzerinekuruluolmasıdır.Aynıkalıbınüzerineoldukçafazlasayıdasözfarklılığıolanşarkıyazılabilirvesözlerideğişikolduğuiçinmüzikkulağıolmayanbirininbunufarketmesioldukçazordur.DiğeradıylaPopülerTürkMüziği,alaturkavehalkmüziğikalıplarınınüzerinemodernmüzikezgilerininkatılmasıylaoluşmuşmüziktürüdür.

30-31

Kültür Sanat • Müzik TÜRK ROCK MÜZİĞİ

Türkiye’deRockmüzikanlayışıilkolarakAnadoluHalkMüziğiileRockmüziğinbirleşmesisonucundaAnado-lu-Rockolarakortayaçıkmayabaşlamıştır.Birsürehakettiğiyeribulamayan,ErkinKoray,BarışManço,CemKaracaveMoğollargibitemsilcileribulunanAnadoluRock,90’liyıllaradoğrutekrardanrockmüzikolarakpiyasayageridönmüş,Pentagram,HalukLevent,Kurban,BulutsuzlukÖzlemi,DumangibigruplarRockmüziğinbaşlangıcınıiyibirşekildeyapmışlardır.2000’liyıllardansonraoldukçagelişmeyebaşlayanrockmüzikpiyasasıoldukçafazlaismevegrubatursahipliğiyapmıştır.

Hangi Aşamalardan Geçtik ?

•30'luyıllaraoperetlerdönemidenmektedir.•Taşplakdönemibuyıllarıkapsar.•Gramofon,engözdealettir.•OperetlerveTango,ülkemizegirenilkpopülerbatımüzik-leridir.

50'ler •1950’liyıllardaCazMüzikülkemizegirişyapmayabaşladı-ğızamanlardır.•Türkiye'deCazındışındakibatımüziğitürlerinintanındığıyıllardır.•BatıdakiPopmüzik,gençlerimizietkisialtınaalmayabaşlamıştır.•1955'tebirRock'nRollorkestrasıkurulur.•1958yılındaKuyrukluYıldızlar,döneminenpopülergrubudur.•Budönemdesöylenenşarkılar,orijinalinenekadaryakınsaokadarfazlailgigörür.

60'lar•1960’liYıllargençliğinözgürolmakistediğiHippiakımınıngözdeolduğuyıllardır.•60’liyıllardaPopMüzikçalışmalarıAvrupa’daolduğugibihızkazanır.•Çoksayıdapoporkestrasıkurulur.•Budönemdeçeşitlişarkıyarışmalarıdüzenlenmiştir.AyrıcaTürkiye,budönemdeAtinaŞarkıYarışmasınakatılıp4.oldu.•OrhanGencebay,ilk45’likplağınıçıkarttı.•Yerlimelodilerinbatısazlarıylayenidenyorumlanmasıbudönemdehızkazanır.•1965yılındaHürriyetGazetesi’ninAltınMikrofonmüzikyarışmasıgerçekleşti.BuyarışmanınamacıPopmüziğigeliştirmekveyenigruplaraşansvermekti.

70'ler•1970’liyıllardaPopmüzikdeğerkazanmayabaşladı.•Siyasihareketler,müziğideetkiler.Bununsonucundaşarkısözlerindesloganlarduyulmayabaşlanır.•Kasetdevrininbaşlangıcıbuyıllardır.•SiyahbeyazTelevizyonlardaTRT,halkahangimüziğiverirsehalktaonualırdı.Başkaseçenekyoktu.•EurovisionŞarkıYarışması'nailkkezkatıldıkvesonuncuolduk.

80'ler•1980’liyıllardaşarkıcıvesözyazarlarındabelirginartışgörüldü.•RockmüzikAnadolu-Rockadıaltındafilizlendi.•12Eylüldönemibaşladı.•TabikiTürkiye’dekisanatkesintiyeuğradı.•Arabeskmüzikhızlayayılmayadevametti.•Kasetçalarvewalkmanlerinçıkmasıkaseteolangereksinimiarttırdı.•Korsankasetçiliksorunolmayabaşladı.•Orglamüzikyapanlar,patronlarınadahaazmaliyetçıkardıkların-dan,çalgıtopluluklarındandahafazlaişbulmayabaşladı.•Operetleryerinimüzikallerebırakmıştır.

Kültür Sanat • Müzik

90'lar•1990’liyıllardasesgüzelliğivediksiyonaduyulanönemazalmayabaşladı.•Uluslararasısanatmüziğieğitimialmışsanatçılarıncazyaptıklarıgörülür.(Orn.AydınEsen)•Nostaljidenenakımbeğenitoplamayabaşladı.

2000'ler•2000’liyıllardaCazkonserlerindeartışgörüldü.•TürkPop'uyenidenhareketlenmeyebaşladı.•RockmüzikgüngeçtikçetürleriileberaberTürkinsanınvazgeçilmezleriarasınagirmeyebaşladı.•İnsanlar,müziğibirdansveeğlencearacıolarakpaketle-yipbirkenaraattı.

Can Alp Alaçamc.alacam@kalemsizdergi.com

32-33

Merhabalar,öncelikleröportajteklifimizikabuletti-ğiniçindergidekitümarkadaşlarveokuyucularımızadınateşekkürederiz.1-İlk önce mahlasından başlayayım, niçin Xir ?• Çokeskiden,ilkokulçağlarımdakullanmayabaşladığımbirisimdi.Ozamandanberideinsanlaröyletanıdı,öyledevametti.BendeXirGökdenizyaptım,buşekildetanınıyorum,hoşumadagitmiyordeğil.:)2-Rap’e nasıl başladın bize biraz bahseder misin ?• RAPdinlemeyeçokküçükyaşlardabaşladım,özellikleEminemdinleyerek.Başkamüziktürleridedinliyordumtabikifakat'Rap'dahaçokilgimiçekenbirmüziktürüydü.ZamanlaTürkçeRAP’invarlığınıkeşfettiktenvebuyoldailerlemeyekararverdim.3-Hiç Rap dışında başka bir müzik kültürü ile ilgilendin mi ?• AçıkçasıRapiletamanlamıylabirarayagelmedenönceelbetbaşkamüziktürleriyleilgilendi-ğimdeoldu;fakatbuRap'itamamenanlayanakadarsürdü.4-Rap’i seçmenizdeki etken neydi peki ?• Sanıyorumbuseçimimindekişiselözellik-lerimin,karakteristikyapımın,bulunduğumağırlıklıruhhalininçoketkisioldu.Rapyaparkenmutlubuluyorumkendimi.5-Rap müziğe olan ilginizi artıran sanatçılar kimler oldu ?• Eminemağırlıktaydıbaşlangıçta,hattaDr.Dre’ninkasetlerivardı,onlarıdinlerdim.6-İlk kaydınızı ne zaman aldınız ? (Bilgisayarda beat çalarken cep telefonunuz ile kayıt yaptığınızı okudum, doğru mu ?)• Vallahiilkkaydımıtelefonlayaptığımdoğru.Ortaokuldönemleriolsagerek,ozamankendiyaz-dığımsözleriokuyordumaltyapıçalarkenvetelefonakaydediyordum.İlkkaydımdabuşekildeoldutabi.7-Size bu yolda en çok desteği kim verdi ?• Ençokdestekverenkimdidersektabikiai-lem.Şöylekimaddiolarak-gerekliolanmüzikaletleriaçısından-herzamandestekolamasalarda,manevianlamdadesteklerinibendenhiçesirgemediler.AilemdışındaiseRapcamiasındaiyibilinen“Rapozof ”

küçükyaşlardanberibanasağolsunçokdestekverdi,“CapriseAtak”kezaöyleydi.Nitekimuzunyıllarbirliktedeçalıştık.8-Ankara’dan İstanbul’a geliş sebebin eğitim miydi, yoksa altında yatan bir müzik tutkusu mu?• Aslındabenişletmebölümünükazandımİstan-bul'da.Okullabirliktemüziğiikisenekadargötürmeyeçalıştımfakatikinciseneninsonundadahafazlaokuladevametmekistemediğimifarkettimvetamamenasılhedefimeuygunalanolan'MüzikProdüksiyonluğu'eğitimialmayabaşladım.Ancakşuandaonadadevametmiyorum,kendiçabalarımlaenbüyükhedefimi-mü-ziğimigerçekleştirmeyeçalışıyorum.Bununyanındaeğitimimideihmaletmemekiçinelimdengeleniyapıyo-rumtabiki.9-Sana göre Underground piyasası nasıl?• AçıkçasıUndergroundpiyasasıaslındahepka-fasınagöredevamedenbirpiyasa,hiçbirşeyebağlıde-ğil.Zamaniçerisindehepkendinigösterenveyenileyeninsanlaroldubupiyasada.Herkesbirşekildetanındık-tansonraişindahaticariboyutunayönelerekpiyasa-danuzaklaşıyorlar.Busayedehemyenigönüllülereyeraçılmışoluyorhemdepiyasadadaimibiryenilik,canlılıksağlanıyor.TicaretboyutundaisebaşarılıolabilenkadarolamayandaçokvarvebubaşarılıolamayanlarınçopuUnderground'atekrardönüyorlar.Bunedenleortamıherkesinkafasınagörekendinigeliştirdiğiveyolu-nuaslındakendisininçizdiğibiryürüyüşyoluolarakalgılıyorum.BanakalırsaçokdafazlatutulmamaklazımUnderground’daçünkünasılolsaherkesyapıyor.Tabibutamamenbenimfikrim.11-İnternet üzerinden paylaşmış olduğun ve bir anlamda da kendinden söz ettiren “Kötü Alışkanlık” albümün hakkında neler söylemek istersin ?• 'Extra'Albümügeçensenenisan-mayısayların-dahazırlamayabaşladım.AlbümünyapımaşamasındaUltrasonicileRaporzofoldukçayardımdabulundular.Bazıaltyapılardaonlarbanadestekolurken,yerigeldi-ğindekendimyaptım,bazendearkadaşlarımdanaltya-pıaldım.Tamamlarkenneyazıkkibirkazageçirdimvealbümbirazaksadı.Buseneise'HerşeyYolunda'klibiilealbümüpiyasayaverdik;kibenidinleyeninsanlarınçokbeğendiğibiralbümoldu,dinlemeyenbirçokinsanında

XİR Gökdeniz İle Röportaj

dinlemesineyardımcıoldu.ŞimdibirtaneBandrollüAlbümhazırlıyorum,onunda7-8taneşarkısıhazır.2012EylülveyaEkimgibiBandrollübirşekilderaflardayerlerinialacakinşallah,şimdilikbuşekildedevamediyoruz.12-Extra Albümü'nde en çok beğendin parça hangisiydi ?• Aslındahepsininbirbirindençokfarklıan-lamlarıvarbenimiçin.Diğeralbümlerimebaktığımdahitşarkısayımikiiken,bualbümdehiçbirşarkıyıayırtedemiyorumbirbirinden.Dinleyeninsanlardabenimleaynıfrekanstadinlediklerizamanbenimnehissettiğimianlıyorlar.13-Bu albümde Sansar Salvo, Mafsal, Rapozof, Sancak, Firar gibi önemli isimlerle çalıştın. Bu senin için çok önemli olsa gerek.• Pozitifetkilerioldutabiki.Beraberbirşey-lerpaylaştık,şarkılaryaptık,müzikyaptık.Veçokgüzelbulduğumuzbirsonucaulaştık,haladabirlikteçalışıyoruz.14- Sansar‘ la ve diğer isimlerle nasıl tanıştınız ?• Sansar’lazatenRapozofvasıtasıylatanıştım,diğerisimlerledeaynışekildeoldu.15-Son aylarda Rap Camiasında "dissleşme" olayı tavan yaptı. Bu "dissleşme" olayı hakkında ne düşünüyorsunuz ?• Aslındabutamamenbireyselbirtercih,kişininkendibileceğiişyani.Birinsanlaarasındamuhabbetvarsatabikidissleşebilirler,bunaher-hangibirimüdahaleedemez.Ancakbunusadecegündemdekalmakamacıylayapaninsanlardavar;kianlaşılmasıpekzorolmuyor.Böyledurumlardaetrafıçıkarcılıkkokususarıyorveherkesdoğalolarakkendinidüşünerekdavranıyor.Neolursaolsunbilinmesigerekenbirgerçekvarki,kiminnedendissattığı,neyegöreşarkıyaptığıvesaire,herşeyçokaçık.Birininbirinikandırdığınıdüşünmesiyapılacakenbüyükhata.16-Rap müziğe en çok yapılan eleştirilerden biri de 'küfür'. Sen nasıl değerlendiriyorsun ?• Herkesşununfarkındaolmalıki,herhangibirşeyiniyiyönlerinianlatırkeniyişeylerkonuşur-sun;doğalolarakkötüyönlerinianlatırkendekötü.Budurumdaolayınsadece'küfüriçermesi'kısmına

takılmakyanlış.Eleştirençoğuinsanındakendikonuşmalarındaseviyeyikorumadığınaşahitolduk.17-Zamanında yaptığınız müziği ciddiye almayanlar şuan nasıl bir tutum sergiliyorlar ?• Yürü,devamet,olacakgibidesteklerdebu-lunanlardaolduherzamanonlarınyanında.Nekadarolurnekadarolmazbilmiyorumamagenelolarakbirdestekolduğubelli.18-Bize Biraz UltraSonic Recordz hakkında bilgi verebilir misin?• Ultrasonicçokeskidenberivarolanbiroluşum,Rapozof ’unkurduğubirstüdyo.Şuaniçeri-sindebenvarım,Rapozofzatenvar,birdeSancakvar.'Asil'diyeyenibirarkadaşımızvar,onundaalbümüçıkacakyakında.Buçekirdekkadroyladevamediyo-ruzşuanda,hattayenibiralbümgelebilirbuaralarbuüçlüdenortakolarak.Gelenprodüksiyonişlerinidedeğerlendirmeyeçalışıyoruztabiki.19-İnternette yayımlanmakta olan ve geçen günlerde 4.bölümü yayımlanan "AL İŞTE" hakkında biraz bilgi verebilir misin?• ALİŞTEdizisiOğuzhanEjderoğlutarafaındançekiliyor.SansarileYener’inklibiylebirliktebenimgeçmişte“GününüBekle”klibimideoçekmiştir.Hat-tadizideoynayankarakterlerdenbirtanesi-dizidekiadıneyditamolarakhatırlamıyorum-Onur’unbenim“GününüBekle”klibindeoyunculuksergilemişti;ordanbirtanışıklığımızvar.Böylebirdiziçekmeyebaşlamışlar,böylebirmuhabbetdöndüaramızda,teklifettilerbendeolurdedim.Xir’ioynayıpoy-nayamayacağımısordularaslındaancakbenXir'icanlandırmakyerinebaşkabirrolalmayıtercihettim.Şimdilikdolandırıcıyıcanlandırıyorum,epeykeyifligeçiyorçekimler,bençokeğleniyorum.20-Peki senin çocukken hayalini kurduğun belirgin bir meslek var mıydı?• Doğrusunusöylemekgerekirseyoktu,bankacılık-işletmealanlarınagirişimdebulunsamdahiçbiriciddibiranlamveönemtaşımıyordubenimiçin.ÇokteşekkkürlerbizikırmayıpKalemsiz'inröportajteklifinikabulettiğiniziçin.Müziktevehayatındiğeralanlarındabaşarılardiliyoruz.

XİR Gökdeniz İle Röportaj Batuhan Öztütüncü - b.oztutuncu@kalemsizdergi.com

İnsanlık tarihinin ilk tapınağını, Adem ile Havva’nın cennet bahçesini görmeye ne dersiniz? Buyrun Şanlıurfa’ya gidelim!

Neolitik Çağın “İnanç ve hac merkezi”

İnsanlık Tarihini Baştan Yazabilir Mi?Göbeklitepe,Şanlıurfa’ya15km.uzaklıktavegünümüzdentam12binseneönceinşaedilmiş.Göbeklitepe’ningünümüzebudenlikorunmuşşe-kildekalmasıarkeologlarışaşırtanbirmuamma.Yapılışzamanındanyaklaşıkbinyılsonraton-larcatoprakveçakmaktaşınıntamamıylanasılgömüldüğü,ilkelelaletlerindenbaşkabiraletinolmadığıbudönemdesütunlarınnasıltaşındığıvedikildiği,insanlığınyerleşimvetarımkavram-larındançokuzakolduğuavcılıkvetoplayıcılıkdönemindebuyapılarınnasıltasarlandığıcevabıbilinmeyensorulararasındayeralıyor.Sorularcevaplarınıbulduğundaiseinsanlıktarihininyenidenyazılmasıbekleniyor.

Stonehenge’den de eski!Göbeklitepe’dekitapınaklarıtasarlayanlarınveinşaedenlerinkimolduklarıhalabilinmiyorken,bazıarkeologlarbuavcı-toplayıcıtopluluğunşamanikbirlidertarafındanorganizeedildiğiniönesürüyorlar.Boyları3-6metrearasındadeğişenTbiçimindekisütunlarıntaşınıpdikilmeişlemlerinindebuorganizasyonunsonucuolarakgerçekleştiğitahminediliyor.Yaklaşık1,5metrekalınlığındaduvarlarıolanbutapınaktabirçokyabanihayvankabartmalarınınresmedildiğiTşeklindekisütunlarbulunuyor.Tapınak,Mezo-potamyabölgesindekiilkşehirlerden5500yılkadar,İngiltere’ninStonehengekalıntılarındanise7000yılkadardahaeski!

İnsanlık tarihinin ilk tapınağını, Adem ile Havva’nın cennet bahçesini görmeye ne dersiniz? Buyrun Şanlıurfa’ya gidelim! Dünyanın ilk tapınağı

Kazıçalışmalarıilkolarak1995yılındabaşladıveortayaçıkarılanaltıtapınaktandörttanesininaynıdönemeaitolduğukeşfedildi.Ço-ğunlukladaireselbirformdayapılanbutapınakla-rınbazılarıspiralbiçimdevehiçbirininçatısıyok.Bölgedekikazıçalışmalarınınheryıleylülayındabaşladığınıveyaklaşık10haftasürdüğünübelir-tenDoç.Dr.KlausSchmidtşunlarıbelirtiyor:‘Göbeklitepe'dekikazılardaeldeettiğimizbulgu-larla,dünyanınbilineneneskitapınmamerkezle-rindenbirininbubölgedeolduğunuortayaçıkar-mıştık.Ancaksonkazıçalışmalarıylatapınmamerkezinindünyanınenbüyüktapınmamerkeziolduğunudatespitettik.Bununyanısıra,yaptı-ğımızaraştırmalardaCilalıTaşDevri'ndeyaşayaninsanlarınyabanisığır,akrep,tilki,yılan,aslan,yabaneşeği,yabanördeğiveyabanibitkilerhakkındakikabartmalarınıinceleyerekhayvan-larınıevcilleştiremediklerisonucunaulaştık.Ayrıcadikilitaşların(Stel)üzerindekiresimvekabartmalarodönemdeyaşamışolaninsanlarınsanatlarıhakkındadabizlerefikirveriyor.Bura-dakitapınak,dünyanınbilinenenbüyüktapınağıolmaözelliğinitaşıyor.'

Adem ile Havva’nın Cennet Bahçesi Burada mı?ArkeologbaşıKlausSchmidtbaştaolmaküzere,Türkveyabancıbazıarkeologveteologlar,Göbeklitepe’nincennettenkovulanAdemveHavva’nındünyayaindiğiyer(CennetBahçesi–GardenofEden)olduğunuiddiaediyorlar.DerSpiegelbirkaçyılöncebukonudagenişkapsamlıbirmakalehazırlamış.Kur'an,İncilveTevrat’tayaradılışileilgiliverilencoğrafiipuçlarıiseyinebubölgeyiişaretediyor.Göbeklitepe’ninAdemveHavva’nınyaşadığıCennetBahçesiolduğunailişkinkanıtlarabirdeyakındanbakalım:-İncil’in“yaradılış”bölümündecennetbahçesininAsur’unbatısındaolduğuyazıyor,yaniGöbekliTepe’ninharitadakiyeri.-CennetBahçesinin4nehirleçevrelendiği,bunlardanikisinindeFıratileDicleolduğubiliniyor.-AsurtabletlerindeBethEdenadlıbirmedeniyettenbahsediliyor,yerolarakiseGöbekliTepe’ninbulunduğuyertarifediliyor.-Tevrat’tadabahçeninSuriye’ninkuzeyindeolduğubelirtiliyor,tekrarGöbekliTepe’ninharitadakiyerineişaretederken.-“Eden”kelimesiSümerce“ova”anlamınageliyor.GöbekliTepeiseHarranOvası’nınhemeniçindeyeralıyor.

Yinekitaplardakigibi,AdemveHavvaileçocuklarıbubölgedetarımlabirlikteçiftçilikvehayvancılığabaşlamışlar.AlmanMaxPlanckEnstitüsübölgedekiKaracadağeteklerindeyetişenbirtüryabanbuğdayınınşuandünyadayetişentümbuğdayçe-şitleriningenetikatasıolduğunuortayaçıkarmış.Schmidt’egöreiseartıkçorakolanGöbekliTepe,birzamanlaryeşil,ormanlık,sulakveçokbereketlibirbölgeydi.Ancakinsanlık,çevreninbozulmasınayolaçarakbu“cennet”inyokolmasınasebepoldu.GöbekliTepe’debulunantaşlar,M.Ö.8000’deprogramlıbirşekildetoprağagömüldü. Sonuçolarak,sondönemlerdeGöbeklitepe,NationalGeographic’ekapakolduveUNESCODünyaMirasıGeçiciListesi’nealındı.

Kültür Sanat • Gezelim Görelim

Gülşah Uludilg.uludil@kalemsizdergi.com

38-39

‘’Gözleri birden gümüş kesildi, ay gibi... (Uyku böyle anlarda uyanıklığı selamlıyor…) İfadesi düştü yüzünün. (Onunla konuşuyor…) Ağırlaşan gövdesini tutmak için anî bir ha-reketle elini yanağından çekti. (Hakkında rapor veriyor gibiydi.) Kollarını kenetleyerek sardı onu.’’

Rüya olduğunu bildiği bir rüyadan uyanmak için ne yapmalıydı? Kolunu ısırmak üzere hareket ettiremediğinde, üzerine felç inmiş bir kuvvetin varlığına ışık tutuldu. Uyan-mak için ne yapmalıydı? Aylar önce tanıştığı o rüya, aylar sonra yeniden uğramıştı uyku-suna… Üstelik baştan sona her anı, içine girip çıkan ayrı bir fotoğraf karesi halindeydi. Havada asılı halde duruyorken üzerine yaklaşan bu fotoğraflar, içlerinde o ana ait her ne yaşadıysa aynı yoğunluğuyla birlikte gövdesinden geçiyordu. Her resim ayrı bir başka duy-gu… Diğer bir fotoğraf yaklaşırken aradaki boşluktaysa anlatıcının geçmişteki bazı satırla-rını duyuyordu. Dayanılacak gibi olmaması aniden uyanmasına yetmemişti anlaşılan, belki adına bu yüzden kâbus deniyordu bu gibi rüyaların. Her bir karede iğnesini omurgana batıracak hemşirenin hareketlerini tahmin etmek…

‘’Nefesi göğsüne battığında yavaşladı. (Hâlihazırda uyku, ayacak güne en hızlı bağlantısıyla geri dönmüş…) Ne yani, ay düşüyor, ışık yer değiştiriyor, insanlar yükseliyor; ama gelge-lelim koşudan nefesi mi tıkanıyordu? (Göz kapaklarına istirahat tozlarını bırakmıştı…) O sırada içinden söylendi: “Esrarengiz bir olayım, meçhulüm…’’

Ağrının asıl mahallîndeki ıstırabın yanında, göğsündeki ağırlığın kaburgalarına yüklediği acı hiç mesabesindeydi. Dişlerinin çatırdayıp kırılacak kadar çenesini sıktığına engel ola-madığını fark ettiğinde, her şey kayboldu, birden… Görüntüler, sesler, nereden olduğunu anlamadığı ağrıları… Gelişi önceden anlaşılmayan mutluluk nasıl ağırlanırdı? Bu gelen mutluluk muydu? Oysa olan şey her şeyin kaybolduğu değil miydi? Hiçlik mutluluk barın-dırabilir miydi? O halde ona hiç denir miydi? Kelimenin doğru, algının yanlış olması mıydı kelimeyi türettiren? Yüzdüğü boşlukta ‘’Anlaşılan bir gün her şey kaybolur da biz kalırsak işimiz daha zor.’’ dedi. Çok kısa bir süre için adına ‘’emin olma’’ diyebileceği bir şey tattı. Sonra sırasıyla huzur adına ne söylenirse kabul edebileceği duygular... Eksiklik varlıkta mı

olurdu? Belki de hiçlikte eksiklik olamayacağından olabilirdi bu tattığı. O kadar hızlı ve kaçınılmaz bir ferahlık içine daldı ki, bu ona denizler dibindeki vurgunu hatırlattı, uzun kalamadı ve suyun yüzüne çıkartıldı yeniden. Bu sefer de, aynı boşluğa dön-mek gözlerini kamaştırdı. Çocukken gözlerini kapayıp karanlığı görmeye çabaladığı zamanlardaki gibi... Farklı olarak burada gözleri açıktı ya da öyle sanıyordu. Bura-dan sonra her şey değişti, göğsündeki ağrı gitmişti, çenesi gevşemiş, dişleri acımıyor-du, belki en önemlisi kalbinin üstündeki hafiflikti. Fakat asıl değişen şey bir fotoğra-fın daha kendisine doğru yaklaştığıydı…

Fotoğraf yaklaşırken değişecek şeyin şimdi içinde bulunduğu memnun halin güzelliği olmasından korktu, böylece hala uyanamıyor olduğuna sinirlendi, hâlbuki fotoğraf yaklaşmasına rağmen halen iyiydi. Yaklaşmaya devam eden kareye odaklandı. Hâlâ iyiydi. Resmin üstündekiler seçilir hale geldiğinde istemsiz olarak başını hafifçe geri çekti. Fakat üzerine hâlâ kötü bir hal konmadı. Olabilir miydi? Bu onun evi miydi? Fotoğraf göğsüne girerken uzaktan yavaş görünen bir gök taşının yakına geldiğindeki hızıyla yüz yüze kaldı. Neler oluyordu? Sence de bir sorun yok muydu tümcelerde ya da bütünlükte? Aylar önce olduğu gibi, yoksa bu kopuk anlatının sebebi de mi buy-du?

Bir sevgili kucağıyla aynı sıcaklıktaydı gözlerindeki ıslaklık. Odanın ortasında öyle-ce duruyordu. Başını ise yerden kaldırmaya cesaret edememişti. Bu onun odasıydı. Hayatı boyunca huzur bulduğu kaç yer olurdu insanın? Bu onun odasıydı ve iki sene olmuştu, bu dünyadan ayrılalı iki sene. Gözlerini odanın içinde gezdirmeyi öyle çok istiyordu ki; zihni, bunu onun için çoktan hazırlamış, başını kaldırmadan da bunu yapabilecek hale getirmişti. Kafatası onun odasıyla dekore edilmiş gibiydi.

Ne yapacağını bilemediği bir halde gözlerini sıkıca kapatıp açarken görüntü kararma-ya başladı. Bayılıyor muydu yoksa oda mı uzaklaşıyordu? Ansızın, başını bu karar-tıya kaldırdı. Gözünün ilk gördüğü şey çalışma masasının köşesinde titreşip duran, dikdörtgen, gümüş çerçeveli, siyah boyalı tablonun düşüşü oldu. Odanın hudutların-dan çıkan tablo düşmeye devam ederken, oda tamamen kararmış, gümüş çerçeve pa-rıldamaya başlamıştı. Tablonun içinde sadece siyah yağlı boya vardı ve altında henüz seçemediği iki satır beyaz yazı. Onu izlerken yeniden aynı boşluğa dönmüş, gözlerini kilitlediği tabloya bakarak süzülüyordu. Gümüş dikdörtgen çerçeve parıltısını arttı-rırken genişlemeye başladı. ‘’Hayır!’’ dedi. Giderek büyüyüp onu içerisine alacağını sandı fakat artık kendisinden de yüksek bir hızla uzaklaştığını gördü. Uzaklaştıkça büyüyor, büyüdükçe şeklini yitiriyordu. Parlayan çerçeve genişledikçe üstündeki gümüş renk siyah yağlı boyayla buluşuyor birbirlerinin içine karışıyorlardı. Gözlerini başka bir tarafa çevirmeye çabalarken, bu hareketi korkudan değil olacakların aza-metinden dolayı yaptığını anladı; çünkü aslında içini kaplayan ferahlık hâlen yanın-daydı. Kısa süre sonra genişleyen tablonun içindeki beyaz yazı da büyüdü. Çerçeve-nin parlak gümüşü, içindeki siyah yağlı boyayla karışmış, başının önünde koca bir yuvarlak olmuştu. Son olaraksa sahneye büyük beyaz yazı girmiş ve bu yuvarlağın içinde kraterler açmıştı. Ay’a dönen bir çerçeve karşısında boşlukta süzülmek, ışığı gövdesinden geçen bir gezegeni selamlamakla son buldu… Neyse ki, gözleri bu zifiri siyah tablonun altındaki iki satır yazıyı krater olmadan önce okuyabilmişti:

‘’ Ay’a öfkelenmişim ben,işte böyle kapkaranlık bir gece olmuşum.’’

Devam edebilir…

BURAK SERİNPINARb.serinpinar@kalemsizdergi.com

Edebiyat• Bireysel Denemeler

Merhabasevgilisen,yineben!Aylıkbirdergiol-masısebebiyleyazıperiyotlarımbirhayliuzun.Halböyleoluncaarayasoğuklukveunutulmuşlukgiriyor.Tabiiuğraşmakzorundaolduğumbazısorumluluklarımıdagörardıetmemeklazım.Psikolojikruhtahlilimegirmekbileistemiyorum,yoksaişiniçindençıkamayız.Selamlaşmafaslımızbittiysebusayımızdakikonuyuincelemeyebaş-layalımyavaştan. “SessizliğinÇığlığı”başlığınıatmalüksünegiripbukonuyubirazdahaaçmasorumluluğubuldumkendim-debiraz.Yaklaşıkikisaatöncetwittermeledindetakipettiğim,canımdançoksevdiğimbirisiningüncellemesinegözümilişti.

“Bana sessizliğini bırakman, beni gürültü-den ayırmadı; çünkü sessizliğin hiç bu kadar bağırmadı…”

Sessizliğinbağrışıkonusununikileminedüştümbiraniçin.Sonrasındadahaöncebirarkadaşımlayaşadı-ğımızdiyaloğuanımsadım.

Ben: Konuşmuyorsun ya, bana çok şey anlatıyorsun.Arkadaşım: Nasıl yani? Konuşmuyorsam, nasıl anlayabi-liyorsun ki?B: (Elimle masada bir sınır çizerek) Görüyorsun ya şurayı, işte orada savaşıyoruz seninle, fikirlerimiz doğrultusunda.A: Yine saçmalıyorsun.B: Saçmalık diyorsan, evet saçmalıyorum şu anda.A: Kapatsak konuyu?B: Pekala.

Kısaveanlamsızgelecekbukonuşmamızdabileaslındabarındırdığımızgizlimanalarmevcut.Sessizliğinçığlığıgözlerdeortayaçıkargenelde.Bazenbirparıldama-dıro,bazeniseufakbirgözyaşı.Sadeliktenyanayımdır;

Sessizliğin Çığlığı

ufacıkbirgözyaşınıntaşıdığıdevasayükehayranımdır.Konununiplerinikaçırmadan,dönelim: Sessizliğintasviriniisteselerbenden,hiçdüşün-meden”yoğunluk,saflık”derim.Saflıktır,insanaslayalansöyleyemez;yoğunluktur,çoğuinsanaağırgelirsessizlik.Sessizliğinolduğuyerdebirürpertivardır.Etrafımızdakiobjelerbağırır,gözlerimizdillenir.Dediğimgibiçoğuinsanbununyoğunluğunukaldıracakgüçtedeğildir,gözlerinikaçırır,sessizliğibozar.Sözünkısasıveözümakbuldürderlerya,butezimidoğrulayacakbirkanısanırım. Çoğufilmsahnesinekonuoluraslındasessizlik.

Yönetmenler için bitmek bilmeyen bir obje; seyircilerde ise daimi bir sujedir.Yazımınşucümlesinekadarsessizliğinveçığlığınınneolduğundanbahsetmeyeçalıştımgücümyettiğince.Şimdiisebazıönerilervermekistiyorum.Önceliklesessizliktenkorkmamalısın.Kendimiçinsöylemekgerekirse,sessizlik

benirahatlatandurumlardanbirtanesi.Kendimibulmamaolanaktanıyor,ufakbir‘an’içinbileolsa.Aynıdurumunse-niniçingeçerliolmasınıistemegibibirlüksümelbetteyok,sonuçtaseninhayatın.Ancakbenbanayardımcıolduğunuveelbettesanadayardımcıolacağıkanaatindeyim.Bırakgözlerinsessizliğinçığlığıolsunvesaklamakistediklerinihaykırsın!Bundautanacak,sıkılacakbirşeyyok. Şucümlemekadarsessizliğinveçığlığınneolduğunuifadeetmeyeçalıştım,gücümyettiğince.Bunaithafenşunusöylemekistiyorumkikendimiyeterinceifa-deettiğimveyazımısonlandırmamgerektiğikanaatinde-yim.Elbetfikirokyanusumabirkaçbalıkdahadüşecekvegerekliolduğundaburayailaveedilecek.Ozamanakadarbuhaliyleyazımıyayımlayıptakdirisanabırakıyorum.Kendineiyibakmandileğiyle.

Tökezleyen Adamtokezleyen.adam@kalemsizdergi.com

42-43

Edebiyat• Bireysel Denemeler

Çiçeği BurnundalarCümlelerimebusefergünüdilimlerinebölmedengüzelbir“Merhaba!”ilebaşlamakistiyorum.Pekisiz,benimleniceparagraflarınarasındagüzelbiryolculuğadahaçıkmayahazırmısınız?

Yalnızlaşmak, Bir Başına… Eskiler…Ahçoğunasılgüzeldireskilerin!Zamanzamaneskiyiyadetmezmiyizhepbirlikte?Hüzünlene-reközleyecekkadardeğiştikmisizce?

Yaşlarıbüyükolanlarhepanlatır.Bahçelievler,komşularlabitmekbilmeyensohbetler,sabahakadarsüreneğlenceler,ömürboyudevamedendostluklar…Zamanherşeyieskitipyerineyenisinikoyamamaktausta.

Şimdikiçocukluklarnekadargüzel?Dörtduvarınarasında,bilgisayarınbaşında,doğadanbirhabersanalalemdeyaşayan,bilgisayaroyunlarındanibaretçocuk-

lar.Çoğupaylaşmaknedirbilmiyor,bilemiyor.Aslındaşimdikinesiladetaerkenyaşlanıyor.Neredebununsokaklardakoşuptopoynaması?Otemiz,koşuşturmalıçocukluklar?

İnsanlarınyaşayıştarzlarıdeğiştikçehayatabakışaçılarıdaonagöreşekilleniyor.Şimdikocakoca,uzunapartmanlardayaşamayılükssanıpheryereşuuzun,korkunçbinalardandikiyorlar.Nereyebaksaminşaat,nereyebaksambeton.Bahçelievlerdebirbirleriyleiçiçeyaşayaninsanlarfakirliktençıkamamışkesimolarakgörülüyor.Gökyüzünügöremiyorumbinalardanveoma-sallardakiuçsuzbucaksızyeşillikleri.Ardınıgöremediği-miz,şehrinheryanınısarmış,tekdişikalmışcanavarlar,duvarlar…

Duvarlarsadecedoğaileolanilişkimizideğil,aynızamandadiğerinsanlarlaolanilişkilerimizideköreltiyor.Şudevirdehangimizaltyadaüstkomşumuzlagörüşüp

Melek Ece YAPARELm.yaparel@kalemsizdergi.com

Edebiyat• Bireysel Denemelergüzelmuhabbetlerediyoruz?Hiçkülüneihtiyacımızolmuyormuartıkkomşularımızın?Doğumgünleriyalnız,bayramlaryalnız,dörtduvararasındabizvebizimsahipolduğumuzherşeyyalnız.Hepsieskibireranı.Mahalledetoplanıpçocuklarlaatarioynayıpsonrasındasokaklarındaserserimayıngibikoşturduğumuz,birbirimiziıslattığımız,deligibioyna-dığımızheryer,herkeseskibireranı.Ensonnezamankaldırımaçizilmişbirseksekgördünüz?Yadaevinönündedoyumsuzsohbetedalmışgüzelbiraileveensonnezamangerdinizsandalyeuçlarınaatlamakiçinipinizi?Çokuzunzamanoldudeğilmi?Bayramdayenisonaerdiğinegöresizegüzelbirşeylerhatırlatmakistiyorum.Öyleysegözlerinizihiçayırmayınbakalım!

Bayram sabahları hep çok tatlı oluruz ! Amantanrım!Sizdebenimhissettiğimihissediyormusunuz?Koskocabiryazındahasonunageldiğimiziilikleriminsondeminekadarfarketmeknekadardakötüymüş.Lakinbanadahakvermeklazım,yoğunluktan,hayattelaşından,başkaşeylerleilgilenmektenunutuyorinsan.Birazdabenimunutkanlığımlaalakalıtabiyoksageçensenekigibihalaiyibisikletebinebiliyoryadahalakurstaöğrendiğimkadariyiyüzebiliyorolurdum.Einsanoğlunankörişte;öğrendimdediğiyetiyi,okudumdediğikitabı,aldımdediğieşyayıbirkenarafırlatıpuzaklaşıyorhemenolaymahallinden.Benherzamanmükemmeliyetçibirçocukolmuşumdur.Tatilsetatil,dersseders,herşeyyerindevezamanındadiyenlerdenhaniişte.Bakmaöyle!Dedimyaevet,doğruhatırlamaktasın.Osınıfınenarkasıra-sındahocanınanlattığınıeksiksizyazacağımdiyebiryandanhızrekorlarıkırıpnicekalemlereskiten,biryandandatırnaklaraeniyişeklindişileverildiğinikanıtlayanufaktefekzayıfçakızçocuğu.İşteobenim!Çocuklarıntekhayalibüyümektir.Büyümeninseenzevkliyanıbununfarkedilmesi.Şöylebirhafızanıyoklabakalımgençadam/bayan.Acabasendebayramlardasenedebirkezgörüştüğüninsanların,bayramsabahısenkapıdagözüktüğünandasanasöylediklerineaynıtepkilerivermişmisin?Evetsenitatlıufaklık!Senkapıdaniçeriadımınıatarkenotazecikmasumduygularınileacababusenenekadarparaverecekdiyedüşünüp,geçenyılkiharçlığınıhatırlamayaçalışırken,oçoktanoiriveuzunkollarıylasenikucaklamakiçineğilipbükülmüştür.Oandaboykompleksininbilebirönemiyoktur.Çünküzatensen,büyükihtimallebuyüzdenbumisafirliktebüyüklerinyediklerindenyiyemeyecek,sütler

içecekvemeyveleryiyeceksindir.Neymişefendimboyumuzuzayacakmış.PEH!İtirafetmeliyimbunubilseydimanneminçimdiklerineuyup,kibarlıkedipikramlarıgeriçevirmezdim.“-AÇDEĞİLTEYZE-Sİ,YEDİOELLERİNİSÜRMESİNBİRYERLEREŞİMDİ!”Neysekonumuzadönelim.Tombiliteyzeatağaşucümleilebaşlar:“–Amandaamanbunekadarbüyümüşböylemaşallahpekgüzelbirşeyolmuşbaksenojesibilevar/baksenjöledesürermiş!Oanaslındabirtehlikesirenidir.Başınızdankaynarsudökülmüşgibiolur,utançtankendiniziçıplakhissederhemenannenizinelinebacağınayapışmaisteğiduyarsınız.Çokgüzelhistiro,oançaktırma-danbayramlıkcicilerinizebirkezdahaeller“kesinelbisedenkesin,buyılbayafiyakalıgiyinmişim“diyegeçirirsiniziçinizden.Kibarolmaihtimalinizartar.Minikbayanlarbacakbacaküstüneatar,minikadamlarsasüreklijölelikörpesaçlarınıeller.İçiiçinesığmazinsanın.Yokdersenizkibuişlerbanagöredeğilarkadaş,benciddiyimdirgülemem,kibarlıkedemem,gerekençözüm:sesinsahibioşekerlikabidesitombiliteyzedenhemenkaçıpuzaklaşmak-tır.Amasaklamayın,biliyorum,aslındatamosihirlicümleleriduyduğunuzandeligibigülüpsırıtıpentatlıbakışlarınızıatmakistediğinizi!Haksızmıyım?

TERAPİ2:Bugündediklerimigözönünealaraksizdenpencerenizdendışarıbakmanızıistiyorum.Birdegördüğünüzilkkomşunuzatatlıbirtebessümetmenizi.Bugünsizdençocukluğunuzdaensevdiğinizoyunuoynamanızı,ensevdiğinizyemek-lerdenyemenizivehattabelkisenelerdirkonuşmadığınızçocuklukarkadaşlarınızıaramanızıistiyorum.Çocukluğun,mutluolmanınunutulduğubudevirde,herkese,herşeyekarşıveaynızamandakimseninhaberiolmadanogüzelgünleriunutmadığınızı,hiçbirzamandaunutmayacağınızıbelliedenminikbirhareketyaratalım!Duvarlarınbiziyalnızlaştırmasınaizinvermeyelim.Amason-rabanadüşünceleriniziyazmayıunutmayınlütfen,adresimibiliyorsunuz.Güzelgünlerdiliyorum.

44-45

Edebiyat• Bireysel Denemeler

Çevrenizdesaygınbirbireyolmanıziçinöncelikleüslûbunuzavedüşünmeyetinizeçokdikkatetmelisi-niz.Eğerinsanlarlagüzelkonuşamıyorsanızveempatiyeteneğinizyoksaciddisorunlarınızvardemektir.

Neden?Çünküinsanolabilmek,kendinianlayabilmektengeçer.Kendinianlayabilenbirinsandiğerbireylerindedurumlarıhakkındabilgisahibiolurvedolayısıylagerektiğiyerdekarşısındakinianlayışlakarşılayabilir.Ancakinsankendinibilmezse,egoistdavranırsavedaimakendinihaklıçıkar-mayaçalışırsasorunlarçözümeulaşamaz.Butipinsankendinikeşfedememişinsandırkihaliylehiçbirinsanıanlayamaz.

Olgunolmakveyaolgunluklakarşılamakilekendiniifadeedebilmeninarasındabuşekildebirbağvardır.Yaşayan,tecrübeedinen,gözlemleyen,kendiniöğreneninsanken-

dinigüzelifadeeder.Çünkübilir;buikiliarasındakibağtamamenbuşekildedir.

Hak,hukukkonusudaböyledir.Karşıtarafaettiğimizhakaretbizihaksızdurumadüşürebilir.Genellikleolgun-luğasahipolmayankişilerhakareteder.Budakendiniifadeedememektenkaynaklanır.Herşekildeinsanazararıdokunur.

Tatlıdilyılanıdeliğindençıkarır.

Atalarımızaçokteşekkürediyorum.Bizlereçokgüzelbirhazinebırakmışlaraslında,kimsebununfarkındaolmasada…

Düşünmek,kendinizikeşfetmenizinilkadımıdır.

Lütfen,toplumdakendinibileninsanlarınsayısınınartma-sıiçin,kendinizevakitayırın.

Kendini İfade Edebilmek; Olgunlukla Karşılamak

Mert ABAKUŞmert@kalemsizdergi.com

Edebiyat• Bireysel Denemeler Edebiyat• Şiir

46-47

dk

Web : www.kalemsizdergi.com | Twitter : Twitter.com/KalemsizDergi | Facebook : Facebook.com/KalemsizDergi