AGENCIJAZA HRANA IVETERINARSTVO

AGENCIJAZA HRANA IVETERINARSTVO

III

www.fva.gov.mk

Makedonska brigada, br. 20, SkopjeTel. 02 2457 893, 2457 895

Organizacija na potro{uva~ite

na Makedonija

Vodwanska, bb, P. Fah 150, SkopjeTel. 02 3179 592

e-mail:opm@opm.org.mkwww.opm.org.mk

02 2457 89302 2457 895

info

OZNA^UVAWENA GMOHRANATA

Koga hranata e dostapna za proda`ba do krajniotpotro{uva~ vo nepakuvana sostojba ili kakopretpakuvana vo ambala`a, informaciite trebajasno i vidlivo da bidat istaknati na materijalot zapakuvawe, vo font so dovolna dimenzija {to }eovozmo`i lesna identifikacija i ~itlivost.

Koga stanuva zbor za proizvodi koi sodr`at ili sesostaveni od GMO, na ozna~uvaweto treba da stojatizrazite:„Ovoj proizvod sodr`i genetski modificiraniorganizmi” ili „Ovoj proizvod sodr`i genetskimodificiran/i (ime na organizmot/ite)”.

Sekoj operator so hrana podnesuva doAgencijata za hrana i veterinarstvobarawe za odobrenie za stavawe vo promet GMO-hrana.Pritoa se dostavuva soodvetna dokumentacijautvrdena vo zakonskite propisi za izdavaweodobrenie za stavawe vo promet GMO-hrana.

Po razgleduvaweto na dokumentacijata, na operatorotso hrana mu se izdava odobrenie za stavawe vo prometproizvod od grupata na GMO-hrana i proizvodot odgrupata na GMO-hrana se vnesuva vo Registar naodobreni proizvodi.

IZRAZITE SO KOI TREBA SEOZNA^I GMO-HRANATA DABIDAT ISPI[ANI SO BUKVI OD ISTFONT SO SOSTOJKITE NA PROIZVODOT

KORISNI INFORMACII

Denes kaj potro{uva~ite postoi golema dilema iskepticizam dali da konsumiraat ili da nekonsumiraat GMO-hrana.

GMO-hranata ne e zabraneta, no potro{uva~iteimaat pravo da znaat deka hranata sodr`i GMO!Hranata so GMO treba da se ozna~i!

OZNA^UVAWE NA GMO-HRANATA

[TO E GMO?

Pod terminot GMO se podrazbira genetskimodificiran organizam vo koj genetskiotmaterijal e izmenet na na~in koj prirodno ne seslu~uva so procesite na razmno`uvawe i/iliprirodna rekombinacija, so isklu~ok na~ove~kite su{testva. @iv organizam e koj bilobiolo{ki entitet sposoben za replikacija iliprenesuvawe na genetskiot materijal.

[TO SE SMETA ZA GENETSKIMODIFICIRANA HRANA?

Genetski modificiranata hrana pretstavuvahrana koja sodr`i, e sostavena ili e proizvedenaod genetski modificirani organizmi. Genetskimodificiran organizam za upotreba vo hranatapretstavuva GMO koj mo`e da bide upotreben kakohrana ili mo`e da bide surovina za proizvodstvona hrana.

[TO ZNA^I NATPISOT NA PROIZVODOT:PROIZVEDEN OD GMO?

Hranata koja sodr`i ili e sostavena od GMO, ilisodr`i sostojki proizvedeni od GMO ne treba:

da ima negativni efekti vrz zdravjeto nalu|eto, `ivotnite ili `ivotnata sredina;da go doveduva potro{uva~ot vo zabluda voodnos na nejzinite svojstva i sostav i

da se razlikuva od hranata koja jazamenuva vo odnos na svojata namena dotoj stepen {to nejzinata konsumacija bi imalanegativen efekt za potro{uva~ot voprehranbena smisla.

KAKO TREBA DA SE OZNA^UVAGMO-HRANATA?

Ozna~uvaweto se vr{i za hrana koja e nameneta zadostava do trgovcite na golemo i do krajniotpotro{uva~, a koja sodr`i ili e sostavena od GMOili e proizvedena ili sodr`i sostojkiproizvedeni od GMO.

Ozna~uvaweto na hranata ne se vr{i za hranakoja sodr`i, e sostavena ili e proizvedena odGMO vo soodnos ne pogolem od 0,9% odsostojkite na hranata razgleduvanipoedine~no ili od hranata koja se sostoi odedinstvena sostojka.

KOI SE BARAWATA ZAOZNA^UVAWE NA GMO-HRANATA?

GMO-hranata treba da giispolnuva slednivespecifi~ni barawa zaozna~uvawe:

Koga hranata se sostoi odpove}e od edna sostojka, vospisokot na sostojki trebada se navedat izrazite„ ” ili „

(ime na sostojkata)” vo prodol`enie na imetona soodvetnata sostojka;

Koga sostojkata e ozna~ena so imeto nakategorijata na koj ripa|a, izrazite

Dokolku ne e naveden spisokot sostojki,izrazite

treba jasno dabidatistaknati naozna~uvaweto.

genetski modificiran/a proizvedenod genetski modificiran/a

„sodr`i genetski modificiran/a (ime naorganizmot)” ili „sodr`i (ime nasostojkata) proizveden/a od genetskimodificiran/a (ime na organizmot/ite)”;

„genetski modificiran/a”ili „proizveden odgenetskimodificiran/a(ime nasostojkata)”

a p&