DIA

REGNO

ISSN

0167-9554

DIA REGNO: e dumonata kristana revuo en esperanto e (822) 3, majo — junio 2000

ESPERANTO:RELIGIO?

KELIKristana Esperantista Ligo Internaciafondita en 1911, neneŭtrala, kunlaboranta

kun UEA

Celo: Krei efikan kontakton inter kristanoj eldiversaj landoj kaj per Esperanto diskonigila

Evangelion pri Jesuo Kristo.

Prezidanto: Adolf BURKHARDT, DX Gimpelweg 1". DE 73235 Weilheim an der Teck, Germanio;Tĝ 49 7023 72413 Adolf.Burkhardt(Qt-onlne.de

Sekretario: Els VAN DIJK-KUPERUSEX Koningsmantel 4, NL 2403 HZ Alphena/d Rijn,

Nederlando; 48 431 1724 20222;E javadi(gworldonline.nl

Kasisto (kaj matrikulisto): Siegfried KRUGER,XX Dinkelsbŭhler Str. 12, DE 74074 Heilbronn,Germanio; 48 --49 7131 162688; l keli.(Qgmx.de

Kotizoj: Rekta membro kun gazeto,minimume €15,-

€3 Membro-subtenanto € 22,- 6 Nura abono:pagante rekte al KELI € 12,-; pagante al Libroservo€ 14,-. Monsendoj de okcidentaj monbiletoj per

registrita letero al la kasisto de KELI 8 Se estas envia lando UEA-poŝtĝirkonto (informiĝu ĉe UEA)bonvolu prefere pagi al UEA por konto kelk-p de

KELI $Nederlanda poŝtĝirkonto de KELI:5506132.

DIA REGNOOficiala organo de KELI, fondita en 1908

dumonata revuo — ISSN 0167-9554

Redaktoro: Philippe COUSSON,52 26 rue de Pre-Ventenet, FR 86340, Nouaille-Maupertuis, Francio; 8 --33 (0)5 49 46 80 21;

diaregno(Qaltern.com.

Manuskriptojn oni sendu nur al la Redaktoro!Abonprezo sen membreco en KELI: € 12,- aŭegalvaloro. Abonoj kaj anonckostoj pagotaj al la

kaso de KELI (vidu supre).

Pri la enhavo de la artikoloj respondecas nur laaŭtoroj. Represo kaj traduko permesataj, kondiĉe, ke

oni citas la fonton. Specimenon kun represo aŭtraduko oni sendu al la Redaktoro.

Kompostado, grafika prilaboro, presadokaj ekspedado:

Eldonejo „HEJME” Kazimierz LEJA,EZ pf. 59, PL 41-250 CZELADZ, Pollandom --48 605 305 950; 5: kleja Epost.pl

ENHAVTABELOp.3 Heroo dehistorio:

KAGAWAel JapanioKristano, pacisto kaj homamanto

p. 4 - Dio tra homaranismokaj kristanismo

La religia aspekto de la interna ideo

p.6 Keĉiuj estu unuInterpreto de la vortoj de Jesuo

p. 8 La glora ĉeestoEdeno rerakontita

p. 12 Blindaj tibetaj infanoj serĉasvidantajn okulojn

Evidente daŭre agadas

p. 14 Rebriletoj el mia pasintecoEta komentita antologio de Ake AHLREN

p. 20 Nova vesto, nova revuo? Via revuo!Via parto en la plibonigo de la revuo

p. 24 La KELI-kongreso en JanskĉLaznĉ (CZ) jam antaŭ la pordo

Mallonga prezento de la kongresa lando

kaj krome diversaj komentoj, informojkaj via krucvortenigmo.

Redaktoraj vortojNia liga vivo havas plurajn lokojn. Ili

estas nia revuo, nia kongreso, kaj ankaŭnia eldonado.

Ĉijare ni kongresas solaj, sen niaj kato-likaj gefratoj. Tio povus esti bona okazorevivigi la ligon. Ĉu tio okazos? Tion ni

povosvidi. Mi esperas tion, sed la aliĝadone estas tiel esperoplena kiel ni povisesperi. Kion fari? Pri tio ni devos diskutien la kongreso.

Ĉijare nia revuo ŝanĝiĝis. La aspekton

=

HEROO DE HISTORIO: KAGAWAEL JAPANIO

Frue dum la lasta jarcento kiam Japaniobatalis kun Rusio, KAGAWA estis studentoĉe lernejo. Lia instruisto donis fusilon al laknabo. Tujli ĵetis ĝin sur la plankon.„Estasmalbona afero ke Japanio militas” ldiris.Protio la instruisto frapis lin.

KAGAWA legadis anglan Novan Testa-mentonporplibonigi sian scion de la anglalingvo. Tie li legis la vortojn de Kristo kajiĝis kristano, kaj ankaŭ pacisto.Li estis sperta viro — li estis lingvisto kaj

verkisto. Li partoprenis kursojn ĉe kolegiopor pastroj. Sed post la kursoj li loĝis endomaĉo en distrikto de la urbego Kobe.Tie hi iĝis la espero de la malesperuloj.Kiam li komencis loĝi ĉe la domaĉo, estisKristnasko. Ekstere li aŭdis la kutiman sa-luton: „ Gomen nasai, gomen nasai — Per-mesu min”. Ĉe la pordo KAGAWA trovisviron kun haŭta malsano. La viro iĝis la

ni decidis en Gliwice. La enhavon decidasvi. Tiun parton de la liga vivo vi povasviv(ig)i eĉ ne partoprenante la kongresanvivon. Rilate tion, nenio plu estas deci-denda, nur farenda.Cijare la eldona laboro komune kunla

katolikoj, nome Adoru alvenas al la eblafino. Cu ĝi ricevas (-is, -os) subtenon?Sajne, la eldonistoj de la modernaj kantojpostulas foje multe da mono.Kaj ni bez-onas patronojn pri tio. Kiu helpos?

Mi supozas tamen, keinter ni troviĝasankoraŭ kelkaj, al kiuj restas iom da tem-po, da forto, eĉ da mono, pornia laboro,kies celo tamen restas funde religia, ni neforgesu tion.Frate en nia Sinjoro,

Philippe COUSSON

unua detri viroj kiuj loĝis ĉe la sama do-maĉo — proksimume nur 2 metroj-larĝa.Kaj inter la kvar, ili havis nur la studentanmonon de KAGAWA.

KAGAWA laboris por plibonigi la socia-lajn aferojn. Li predikis pri la amo de Dio.Li studis kaj prelegis en Usono, sed poste, lirevenis al la malriĉuloj.Pro la malsana etoso ĉe la domaĉo, unu

okulo iĝis blinda. Dum la dua mondmilito,kiel pacisto, la vivo porli iĝis tre malfacila.Sed post la milito, li konsilis la novan regi-staron de Japanio.Ĉirkaŭ 1950,li vizitis Brition. Mi aŭsk-

ultis lin ĉiam kiam li parolis en mia preĝejo,kaj mi memoras lian perfektan anglan. Mal-granda viro, unu okulo, dediĉita al la Regnode Dio.

Peter HAYWARDKristana Alvoko, 146, majo 2000

[NDLR]: Tute hazarde, troviĝas en miapersona biblioteko libro de ToyohikoKAGAWA, Vers une economie fraternelle(Al frata ekonomio), tirita el prelegoj faritajde li en 1936. En tiu verko, li priskribis,klarigis kaj disvolvis siajn ideojn priekonomio laŭ la evangelio. Deirante de lakonstato pri la ekonomiaj problemoj, pri laeraroj de la diversaj materiismaj sistemoj, lialvenasal sia ideo de frata ekonomio. Posttrarigardo de la frata amo tra la kristanahistorio, li alvenas al kooperativa sistemo,kiun li planas etendi al la ŝtata nivelo. Lialasta ĉapitro titoliĝas „La frata amo,fundamento de la monda paco”.

Philippe COUSSON

DIO TRA HOMARANISMO

Kristanojsin ĝuste situigu.Fieron de multaj esperantistoj formas an-

kaŭ homaranismo, pens- kaj kondut-kon-ceptoj sugestitaj kaj ordigitaj de ZAMEN-HOFporpli pravigi la neprecon de sia in-ventaĵo, nome Esperanto. Nispertu ilin in-terpreti, komparante ilin kun la valorkon-ceptoj de kristanoj. Unue, ni rezonu pri Dio.Laŭ homaranismo Dio estas „mistera for-

to”, iu ĉiuŝveba energio prikonsiderita plikiel ordiganta la mondondela aĵoj kaj de lahomaj aspiroj ol kiel la krea kaŭzo de ĉio.Kio estas forto? Ĉu io por si mem aŭ io netute sendependa? Laŭ sia klopodo ampleksiĉiujn religiojn, ZAMENHOF tion ne klarig-is. Ĉu ZAMENHOFintencis ekskludi la per-sonecon de Dio?Por kristanoj Dio, male, estas persono,

ĉar Li decidas, volas, savas, juĝas, kreas,ktp.: personaj agoj. Certe, kristano ne pre-tendas komplete komprenikaj difini la dianpersonon: jam eĉ la homa persono rivelasneelĉerpeblajn aspektojn. Kristana filozofojkaj teologoj parolas pri „analogio”kiam iliaplikas al Dio la koncepton de persono: no-me la dia personeco estas io simila, ne tuteegala, al homa persono. Necesas ĉitie for-fuĝigi el nia menso kaj imagpovola fizikankorpecon el tiu koncepto: la homa personoestas knedita super ĉio el inteligento kaj vo-lo kaj libera elektokapablo, la korpo estas 10

apoga en la koncepto de persono. Male oftehodiaŭ persono emas indiki prefere la ecojnkorpajn.Tiun sian koncepton pri persono (forto,

ktp.) ZAMENHOFcerte ne devenigis el laBiblio, kie Dio estas individua persono; tioncerte li ne trovis en la kristana aŭ islama

medioj, kie havas precizajn nekon-fuzeblajn trajtojn de persono. Ebleli

KAJ KRISTANISMO

inspiriĝis el filozofioj nepersonecaj aŭ emajal panteismo same kiel SPINOZAkaj Gior-dano BRUNO aŭ eble framasonismo, ktp.;pli probable, li ĝin konstruis kiel mantelonvesteblan aŭ kiel komunan denominatoronen kiu kviete loĝu ĉiuj religioj kaj ideolo-gioj.

Direndus keli, per tiu koncepto, senvolerolis kiel profeto ĉar la hodiaŭaj New Age(Nova Epoko) kaj Next Age ekzakte tiunvojon laŭiras, kaj ĝuste protio ili estas defi-nitive rifuzitaj de kristanoj. Ĉu tiu zamen-hofa nocio povas noci la pensmanieron dekristanoj?Eblas ke kristano ne perceptas tuj la dife-

rencojn inter sia kredo kaj homaranismo ĉarli instinkte legas tiujn formulojn sub krista-na lumo: nome, li antaŭe plenplenigas jesiaj kredkonceptoj la homaranismajn for-mulojn kaj poste kontentiĝe ilin retrovas enhomaranismo! Sed instruita kristano per-ceptas tiujn diferencojn kaj rimarkigas lanekongruecon de homaranismo kunsia kre-do, kvankam eĉdeili li povas startigi even-tualan dialogon kun diversaj kredoj kaj ide-ologioj.Ĉu homaranismo povas damaĝi krista-

non? Eble,se li ne konscias prila afero. Ho-maranismo, laŭ ne malkleraj opinioj, suge-stis kaj gvidis multajn epigonojn de espe-rantismo,kiuj rilate religiojn, aparte krista-nismon, sin tenis per aplomba indulgo aŭper kompatema supereco se ne per apertasnobeco. Ĉu tia konceptado pri Dio favorisaŭ misfavoris al la amasa aliĝo al Esperantofare de kristanoj kaj islamanoj...?Ni nunpriparolu la tezojn de homarani-

smo.Kiujili estas?Kelkaj kalkulas ilin diversnombre kaj di-

[15]

versmaniere.El tiuj ĉi brilas konceptoj faci-laj, preskaŭ instinktaj kaj riĉaj de bonaj sen-toj. Pli ol filozofiaj kaj ideologiaj fundam-entoj ni konsideru ĝiajn facilecon kaj akce-pteblecon. Neniu kristano sin sentas fremdaantaŭ tiuj principoj kaj sindevigoj: respektiĉiun homon sendepende de distingoj etnaj,lingvaj aŭ religiaj. Pli precize:— nesin identigi kun nacio, etno, lingvo

aŭ religio. Sindevigo do sin konsideri ne kiaapartenanto al iu popolo, sed simple homa-rano, tio estas ano de la homarano, kromadopti geografiajn nomojn „neŭtralajn”, nealudantajn al nomoj de gentoj aŭreligioj;— engaĝo kontribui al supero de konflik-

toj inter popoloj konsiderante la homaronunu sola familio.— rekonopri la rajto de ĉiu homo paroli

lingvon aŭ dialekton kaj engaĝo ellerni ununeŭtralan lingvon por komuniki kun homojde malsamaj lingvoj;— Dio juĝatapli kiel forto mistera ol per-

sono (ni jam scias tion). Religio duarangitaal moralo laŭ la ora regulo: agu kun aliulojtiel kiel vi dezirus ke aliaj agu kun vi, kiunur ŝajnas kristana;kaj aliaj.

Kvankam tiuj principoj kaj aliaj similajentenas ion malprecizan (kaj ion pesimi-sman kaj malprudentan. Neestas tiu ĉi lamomento pruvi tion), fundeili povasesti in-terpretitaj kaj akceptitaj de kristanoj kielkomuna bazo de toleremo kaj kunlaborado,ktp. Sed ankaŭ rilate tiujn principojn krista-no disvolvas taskon de plenigo: li pruntedo-nas ion el siaj ideoj al homaranismo, ĝusteen la momento dela pri ili akceptado kajsubskribado. Kial? Pro tio ke homaranis-mon ZAMENHOFne provizis per subkuŝan-ta rezonata mondkonceptado aŭ historikon-ceptado (li procedis prefere per instinktahomscienco) kaj pro tio ke kristano trovasen sia kredo la motivojn postulantajn la to-leremon, la respekton al homo, ktp. Li sciaske ĉiu homo estas bildo de Dio, amata deDio, destinita al Dio, elaĉetita de Kristo: domaksimuma valoro. Homaranismo tion nescias aŭ kredas ke ĝi ne estas bezonata.

Kristano kutimas aliri funden de la pro-blemoj ĉar li ne volas kredi je io racie kajrevelacie ne fundita. Ĝuste tiu sinteno kon-dukas rigardi la animon de ĉiu ideologio.Per tiu sinteno pli facilas por li koherigi lakonduton al la kondutaj principoj de homa-ranismo.Ĉu katoliko vere sin sentas hejme tra la

esperanta-zamenhofa mondo? Jes, kondiĉeke li donu animon novan al esperantismo,animo kiu pravigu ĝin ĉe siaj okuloj. Tiukonscio kaj nepreco estas necesa eĉ en lakazo ke katolika esperantisto aprezu Espe-ranton kaj flankenlasu homaranismon: fakteties gutoj povasfiltriĝi kaj farbi novan ho-mon nur vage kristanan. Certasence, sed netute kontentige, per pli kontentigaj motivojaplikeblas la kategorio, ĵus albordiĝinta enEsperantio el raŭmaj randoj, de diasporo(Ĉu li mikrosocie diasporus en la makroso-cio de esperantistoj diasporantoj?).Ĉu kristano rifuzas aŭ snobas homarani-

smon? Tute ne, li ĝin juĝas nesufiĉa elĝimem, sed kapabla ricevi komplementon:komplemento foje neglektita aŭ snobita enla esperanta medio.

Armando ZECCHINtirita el Venu kaj Vidu, 13, marto-aprilo

2000

[NDLR]: Laŭ mia sento, la fakto ke tiunartikolon verkis katoliko ne gravas. Ni po-vus certe fari la saman analizon, el nia vid-punkto. Mi jam foje diris (skribis?) ke enEsperantismo troviĝas iu eskatologio, kajke ĝi esence malsamas kun la biblia. Tiukvazaŭ-religia aspekto de Esperanto jamkaŭzis, ke pluraj Esperantistoj komplete kajkonscie kabeis post kristaniĝo.El tiu artikolo, kaj el mia mallonga ko-

mento, mi atendas reagojn. Do, ĝis baldaŭ.

„leam-zY“y=m=jjP.C.

(NOTO: Heinz SCHUTTE — Malgranda Eku-mena Katekismo / ... ke ĉiuj estu unu ... /stato de ekumeno sojle de la 3a jarmilo;Villingen 1999, eld. nome de EkumenaKomisiono de IKUE 8 KELI.)

Jen la titolo de malgranda libreto pri kiuen Dia Regno 821 de marto / aprilo 2000 milegis la— tre rekoneblan — reagon de Mar-tin HOWARD. Keĉiuj estu unu estas titolominaca, timiga: legante ĝin oni ja aŭtomatekomprenas ke amiko Prokrusto“ ne estasplu malproksima. Ĉiuj estu unu — ĉiu estuegalaj, samaj, identaj... ĉu ekzistas ideo plitimiga? Grandafrato atentas vin!Ĉiuj estu unu; se tio ne estu minaca,ĉiuj

do estu... liberalaj kristanoj, lasante la cete-rajn plene liberaj en ilia konscienco; sed mitimas ke netion oni intencas, ĉar por multajhomoj la liberaleco ankoraŭ estas miskom-prenata, kvazaŭ ĝi ne decus al kristano. Mine komprenastion, ĉar laŭ mi ĝuste la libe-rala sinteno al kristano pleje decas. Krista-nismo, ĉu ne, deorigine ja jam estas iaspeca(eks-Jjudismo plej liberala: „En Mesio neplu estas Judo nek Greko, viro nek virino,sklavo nek liberulo”. Kristano, por esti ple-ne kristana, estu liberala! Dogmoj estas ka-tenoj — se oni opinias ilin kredindaj / kre-dendaj — kaj kiel kristanoj ni estas ja voki-taj „stari en la libero per kiu Mesio nin libe-rigis”. Do senaj je dogmoj entia senco.

Feliĉe, se citi remonstrantan kolego-pa-storon kiu jam de jaroj instruadas eklezianhistorion ĉe la teologia fakultato de Leiden:«feliĉe la dogmoj ne apartenasal tiu flankode nia religio kiu temas pri nia fido (fidoestas la centro de kristanismo; fido estas lacentro de kiu ajn religio: homoj fidu jeDio!); la dogmoj apartenas nural la teologiaflanko, la pristudada, la pridiskutanta flan-

ko de kristanismo. Dogmojn oni neidu, sed diskutu».

KE ĈIUJ ESTU UNU

Ni ankaŭ ne trotaksu verketojn kiel la ĉitie cititan... ke ĉiuj estu unu... Ja ne temaspri iu oficiala dokumento kiun „la ekume-no” (se ĝi ekzistas...) akceptis. Feliĉe ke ne.Estas nur iu privata verkaĵeto. De romkato-lika teologo. Kiu kompreneble agas kaj re-agas romkatolike. Lia plena rajto.Vera ekumenovivaskaj floras ĉe la bazo,

en vivaj renkontiĝoj de homoj diversekle-ziaj, diverskonfesiaj, eĉ diversreligiaj. Veraekumeno floras ĉiam pli en komunaj serio-zaj interparoloj [sen disputoj, ja kun disku-tado respektoplena, serĉante komprenonunupri la alia]. Vera ekumeno floras kaj vi-vas en komunaj diservoj, ĉe kiuj oni sin la-sas inspiri kaj nutri de Dio mem, la nekapte-bla, nedifinebla Fonto de ĉio. Kie oni sinreciproke rekonas kiel homojn en malsamajtradicioj sed ja en simila serĉado al Diomem. Nia unu sola Dio.Ĉe tio mi povus halti. Ĉar efektive, vi

jam komprenas mian reagonal la broŝuro...ke ĉiuj estu unu... Mi vere ne amasĝin. Ta-menjen kelkaj ege malmultaj detaloj.La aŭtoro ne prenas sian temon sufiĉe se-

rioze, laŭ mi. „Stato de la ekumeno sojle dela 3a jarmilo” — sed ho ve! mankas kom-plete la ekumenaj kontaktoj kun judismo,islamo, budhismo, bahaismo, ŝintoismo ktp.ktp. Kaj tio estas bedaŭrinda ellaso. Kiu ĉe-estis — kiel mi — en la grandioza ekumenakunveno de Graz 1997, certe rimarkis an-kaŭ ilin. Kaj estonte tiaj kontaktoj fariĝosnur pli gravaj! Eĉ la papo — en sia plenakonservativa ortodokseco — organizas ilinfoje.

Aliflanke la aŭtoro prenas multe tro se-rioze kelkajn malnovajn kredkonfesojn deantaŭ multaj jarcentoj, kvazaŭ tiuj ankoraŭpovus devo-ligi nin nunulojn. Kredkonfe-so, kiel li mem diras [paĝo 9] estas „al kiumikredas, kion mi kredas”. Kaj tute leĝera-nimedetiu serioza difino li transiras al „Tio

esprimiĝas en la Apostola kaj la Nicea kred-konfeso”. [Mankasla fina -j, ĉar estas dusufiĉe malsamaj tekstoj. Sed tio estas aliatemo.]Jam en la frua 17a jarcento la remon-

strantoj komprenis kaj publikigis, ke ĉiamla kredkonfeso ligas absolute senesceptenur tiujn kiuj ĝin verkis [SE entute tia tekstopovasligi iun ajn, ĉar nia kredo kaj nia fidopovas ŝanĝiĝi en la vivo]. Kiel pastoro plur-foje mi povis uzi la kredkonfeson de Nicea,okaze de kurso por junuloj kiuj pripensis laeblecon membriĝien la eklezio. Tion ankaŭmi faris, kompreneble. Ankaŭ kredkonfe-sojn de Dorothee SOLLE kaj aliaj mi uzis.Sed kion efektive kredas tia junulo / junuli-no, kielli aŭ ŝi vere fidas je Dio, tion vortigipovas nur la koncernata persono mem, ver-kante sian propran kredkonfeson, kiam li aŭŝi fariĝas adolta membro de l” eklezio deKristo. Por tio oni ne bezonas plu kiun ajnpraan tekston el fora epoko, kies ĉefa funk-ciado ĝis nun [ege bedaŭrinde sed ja vere!]estadis nur veki religiajn kverelojn, malpa-cojn, tensiojn...En la libreto mem enestas tiel multe da

detaloj, kiuj ne vere taŭgas, misas aŭ neekumene akcepteblas, ke ne eblas trakti ilinĉiujn. Mi taksas ke temas pri plurcenteroj.Foje estas nur malsama opinio. Foje — laŭmi —- historia malĝustaĵo.

Ekzemple kiam je paĝo 5 kardinalo RAT-ZINGERparolaspri tio, ke laŭ li por la unu-eco inter la kristanoj diversekleziaj „ne ne-cesas pli ol kio estis instruata kaj vivatadum la unua jarmilo”. Tie li klare parolaspri historia fatamorgano: neniam, vere ne-niam dum la kristana historio ekzistis tiustato de unueco. Jam Paŭlo en sia fama laletero al la Korintanoj plendas pri tio, kepor kelkaj gravas la instruado de Kefas [=Petro], por aliaj tiu de Paŭlo, poraliaj tiu deApollos... Kaj mia farata Antologio Lati-na 5 donos tekstojn por tion montri en po-staj epokoj. Pensu nurpri grandega parto dela verkoj de Ireneo, Tertuliano kaj Aŭgusti-no: oftega temo estas atakoj kaj defendoj

kontraŭ kristanoj de alia opinio — kionilinomas herezuloj. Sufiĉe ironie, Tertuliano,unu el la unuaj grandegaj batalantoj kontraŭherezo, poste mem estis konsiderata here-zulo...Alia klara neĝustaĵo estas kio „la krista-

nojn profunde interligas” [paĝo 5] — unuetie venas du dubindaj asertoj:l) la samaj kredkonfesoj — sed minimu-

mekelkaj eklezioj absolute rekonas neniunkredkonfeson; kaj2) la komuna Sankta Skribo — sed se ne

mencii ke la esprimo Sankta Skribo jam es-tas kontestata, nepre ne ĉiu biblio identas:romkatolika biblio pli ampleksas ol kalvi-nana biblio, sed malpli ol grek-ortodoksiabiblio. Krom tio

3) la unika bapto — prave; sed gravegemankas tie 3bis) — la Sinjormanĝo /Manĝo de la Sinjoro / eŭkaristio aŭ kielnomiĝin: laŭ mitio estas unuel la plej gra-vaj komunaj aferoj inter ĉiuj kristanoj; —krome4) himnaroj — pri tio mi ege dubas sed

povasesti ke tie la libreto spegulas la Ger-manan situacion.Se la publikoŝatas pli da ekzemploj, tiujn

oni petu. Sed mia intenco ja klaras jam, ĉune?

Gerrit BERVELING

“ PIV Prokusto, greke Prokroustes.

NZ

Subite ekstaras Virino kaj faligas la du-onmanĝitan panon el sia mano. Transe deŝia vizaĝo estas registrita profunda timo, kiaŝia kunulo neniam antaŭe rimarkis.

—Ĉu— ĉuvi ne vidas? Adamo,ĉu vi nevidas kion mividas?, ŝi diras.

Adamo ekstaras kaj mordas iometeel sia

pomo kaj faligas la reston, formaĉanta lakvanteton en sia buŝo, ŝajniganta diri la du-dek unuan jarmilan diron, kiu estas: estasmalsaĝe forkuri kiam eĉ oni ne ankoraŭ vi-das kio forkurigas,— Kionvividas, Virino?Sed li ne bezonis respondon,li nun mem

vidas la alproksimiĝantan profundegan Bri-lecon, kiu superas tiun de la jam subirantasuno.— Hove, Li venas! Javeo venaspor viZi-

ti nin.Li nun tiom timegas kiom Virino.—— Boneligu vian antaŭtukon, ni devas

ekforkuri!—~ Ekforkuri! Ekforkuri! Kien ni iros?

diras Virino, pli granda timo nun kaptasŝian koron» Ni jam restas tie ĉi nian tutanvivon, kien doniiros?— Ankaŭ mine scias, respondas Adamo,

sed certe ni devas ekiri. Ni ne povus resti enlia Ĉeesto, ĝi estas tro terura porni.La geo forrapidas de sub la pomarbo kaj

nun trovas kaŝejon aliloke en la Ĝardeno...Ekde nun ili komencas longan forvo-

jaĝon en la malluman mondon.Ili ekas laci-gan aferon en mondo malica. Doloro grandakontraŭstaras ilin. Ankaŭ malsato kaj mal-bono. Ili disiĝas de la Dia Ĉeesto.

Tamen ili ne disiĝas de la Dia Gloro senadiaŭa vorto. Kvankam la sono de la vortoaldonasalilia timo, ĝi tamen antaŭanoncasla esperon de finfina revenoal la varma bra-kumodela Sinjoro Javeo kiu nun forsendas

ilin. Dum tiu mallonga daŭro de temn-

po Javeo skizas programon kiu pre-

LA GLORA ĈEESTOBiblia rakonto reverkita

nos jarmilojn antaŭ kompleta disvolviĝo.La programo estas kaŝita en simplanjuĝistan frazon:— Kaj mi metas malamikecon inter (la

serpento) kaj la virino, kaj inter (la idaro dela serpento) kaj (la idaro de la virino), (laidaro de la virino) frapados (la kapon delaserpento) kaj (la serpento) pikados ĝian kal-kanon (Gen 3:15).

Adamo donas al Virino la nomon Eva.Dumla daŭro deilia vivo la juĝista prome-so ne estas plenumita, sed iliaj gefiloj kajgeneracioj post ili heredas la promeson.Iliatendas dum jardekoj, jarcentoj kaj jarmi-loj; sed la promeso ne estas plenumita. VereDiaj Programoj ne povas esti iel ajnŝanĝitaj. Homo devas do atendi.En la daŭro de tempo, Javeo elektas po-

polon kaj nomasĝinla sian. Li deziras mon-triĝi al ili de tempo al tempo pere de interu-loj, por ke oni sciu ke Li ja vivas. Sed antaŭol veni al Lia Ĉeesto, ili sanktiĝu, ofte persango de besto. Tamen, la situacio ne pluestas kiel ĝi estis kiam ili ankoraŭ loĝis enla Ĝardeno Edena: Lia Ĉeesto nun kaŭzasteruran timegon; aŭ pli ĝuste, oni diru, keilia konscienco ne permesas,keili libereri-latu kun Dio. La kadavroj dela pastroj kiujne bone singardas dum vizito al Lia Ĉeestoestas eltiritaj per ĉenoj. Tamen, iu sukcesasekvidi la Gloran Ĉeeston sen morti, dirantemirindan rakontonpriĝi:— Multeda ĝojoj estas antaŭ Vi, ĉarmoj

estas en Via dekstra mano eterne (Psa16:11b).Alifoje, la popolo kiun Javeo amas, dezi-

ras sperti Lia Gloran Ĉeeston, Li do ordonisal ili sanktigi sin, sed kiam ili ekvidas laĈeeston, ili timegas kaj diras al Moseo, latiama estro:— Parolu vi kun ni, por ke ni ne mortu

(Eliro 20:19). u

El la koro de Eŭropo

KONFERENCOPRIESKATOLOGIO

Komence de novembro 1999 okazis enPraha (Prago) evangelika teologia konfer-enco organizita de la Evangelika TeologiaSeminario kaj de la Evangelika Alianco. Latemo estis eskatologio. La ĉefa prelegantoestis konata reformita teologo Prof. D-roJan Miliĉ LOĤMAN, jama profesoro de si-stema teologio en la Universitato de Bazelo,kaj ĝia rektoro dum kelkaj jaroj.

Eskatologio apartenas inter kristanoj altemo malfacila kaj kontroversa. Enla tria tagode la konferenco aliĝis ankaŭ reprezentantojde misiaj asocioj, kiuj ĉiujare renkontiĝas kunreprezentantoj de eklezioj kaj serĉas funkci-

Eĉ kiam Lipetas ilin konstrui etan skato-lon kiu nomiĝas La Kesto de Interligo, kajkiam Lipetis ilin konstrui templon, la kon-struaĵoj enhavas nur ekbrilon el Lia Gloro,kaj tio ankoraŭ timigas homon. Homo de-vas do atendi ĝis justa tempo por plenumode la sankta promeso, farita en la Ĝardeno.

Finfine alvenis la Idaro, kvankam forpa-sis jarmiloj. La Ĝardeno nepostvivis la pro-meson, nek la unuaj geuloj, sed ĝirestis fir-maĝis la alveno de Jesuo, kiojaestis la ple-numo. Li venis morti por ke ni povu revenikaj resti en la tuto de la Lumokiuestis es-tingita el la vojo de homo rezulte de la pekode la unuaj geuloj. Tre rimarkinda afero priLia veno estas forŝiro de la vualo kiu ĝistiam forŝirmis la Gloron for de ni. Ni nunekvidas la Gloron kaj laŭ tute nova dimen-sio. Dio ne povas ne akcepti nin ĉar dum Liekrigardas al ni Li vidas nur la justecon deKristo per kio ni vestiĝas, kaj do deklaras,ke ni rajtas resti en Lia Glora Ĉeesto, porekrigardi Lian Riverencindan Gloron, nunsen timo, sed kun riverenco.

Pastoro Oliwabŭnmi G. OSHO-DAVIES

antan modelon de kunlaboro en misiosfero.Esksterordinara gasto estis la nova prezidantode la Eŭropa Evangelika Alianco, Gordon Ro-gers SHOWELL,el Britio.La temoj de la prelegoj estis la jenaj: La

Tago dde la Eternulo en la Malnova Testa-mento, Eskatologio de la Dia Regno, Akti-viganta forto de eskatologio en bohemia re-formacio (LOĤMAN), Eskatologio: fontode espero kaj enradikiĝo de la kristana vivo(LOĤMAN), Hermeneŭtiko de eskatologiajtekstoj, Perspektivo de misio en Eŭropakunteksto: ĉu ekzistas espero por Eŭropo?(SHOWELL).

Parto de la konferenco estis seminarioj,diskutoj kun temoj: Kiel taksi signojn de niatempo?, Kiel prediki je eskatologiaj tekstojen la Biblio?

Josef POKORNY

ESPERANTLINGVA LETERO

cs ALTAIZE:ĈU ĜI APERU PLU?

Fine de decembro '99 aperis la elektoel la numeroj 1/99 kaj 4/99 dela Letero elTaize. Nun estas preparata la unua E-lin-

gva eldono por la jaro 2000. Ni dezirasplu aperigi tiajn elektojn dufoje jare. Ta-men, sorto de la E-lingva „Letero“ depen-das de la intereso/abonoj. La kotizo va-rias laŭ lando: por Okcidenteŭropo estas5 ĝis 7 EUR por du jaroj. Orienteŭropanojpovas ricevi la gazeton forte rabatite. Sevi deziras aboni ĝin, skribual:

Reinhard PFLUGERDeutschherrnufer 45DE-60594 Frankfurt Germanioreinhard .pflueger(Qesperanto.de

Vi ricevos informon, kiom kien pagi, aŭletere aŭ en la venonta numero.

DIO ĈEESTAS

(ELTROVU, ĈU VERAS)

Tio estis la slogano de la kampanjo „Pro-Christ” („por Kristo”), kies kerno estis sa-telitaj dissendoj el la urbohalo de Bremen,Germanio,al ĉirkaŭ 800 kunvenejoj dum lasemajno 2000-03-19 ĝis 25. Ili konsistisprecipe el jenaj eroj: kantoj, persona atesto,skeĉo, prediko kaj invito al vivotransdonapreĝo. Predikanto estis Ulrich PARZANY[ulriĥ pacani], luterana pastro kaj prezidan-to de la germana ligo de la Kristanaj Aso-cioj de Gejunuloj (nacilingva mallongigoCVJM, internacie plej konata per la anglamallongigo YMCA,esperante KAJV). Laŭmia persona opinio la skeĉoj estis plejlaŭdindaj. La predikoj estis enhave bonaj,sed iom tro longaj kaj tro rapide parolataj.Antaŭ la dissendo ĉiam estis duonhoro daloka programo, por ke ne estu nura „kino”.Post fino eblis babili kaj diskuti, Ekzistis si-multanaj tradukoj en multajn lingvojn, par-te centre, parte surloke. Tio ebligis interna-cian dissendon, sed ĉefe oni per tio dezirisalparoli eksterlandanojn en siaj propraj lin-gvoj. Je 2000-03-18 estis aparta programopor infanoj. Kvankam ofte oni okazigis laprogramon en preĝejoj kaj aliaj paroĥaj do-moj pro organiza simpleco, laŭeble onielektis aliajn, pli invito-taŭgajn lokojn, ek-zemple kinejojn. Apud tiuj okazaĵoj estasmenciinda la afiŝado kaj aliaj manieroj alirila publikon,kiuj certe plej rekte celis invitial la supre priskribita programo, sed vereunuavice invitis pensi pri Dio kaj do havisankaŭpropran valoron. Plej multaj el la pa-roĥoj, kiuj okazigis la aferon surloke, estisde malgrandaj protestantaj eklezioj, sedpartoprenis ankaŭ multaj luteranaj. La ĉefaatingita areo estis la germanlingvaj landoj,krome ekzistis okazejoj en Ĉeĥio, Polio,Kroatio, kaj unuopaj lokoj en aliaj partoj de

Eŭropo.Reinhard PFLUGER

KARENO EL BIRMOVIZITINTA PARIZON

La 2-an de majo, delegacio de la asocio„Franc-Karena Amikeco” estis akceptita dela pastoroj Jean-Arnold de CLERMONT (jaarnold de klermo), prezidanto de la FrancaProtestanta Federacio, Christian SEYTRE(kristiŭ setr), la sekretario de FPF kaj Etien-ne LHERMENAULT (etjen lermeno), ĝene-rala sekretario de la Federacio de la bapti-staj Evangelikaj Eklezioj. Ĝi enhavis repre-zentanton de la Karena popolo, Isaac PO,loĝistika respondeculo de la KNU (KarenaNacia Unuiĝo, politika organizaĵo estrantala Karenan ŝtaton), kiu venis por pledi lakaŭzon de la etnoj atakitaj de la militistakonsilantaro estranta Birmon.Ek de kiam la Angloj forlasis la landon

en 1947, la sendependa Birmo ne plenumissiajn promesojn pri aŭtonomio farita al laetnoj, kaj plurfoje sovaĝe subpreme punisties provojn pri sendependeco. Tio kondu-kis parton de la Karenoj rifuĝi al la montojorientaj, kie ili fondis, en 1950, sendepen-dan Ŝtaton nomitan Kawthoolei (kotule).Poste, ili starigis kun aliaj etnoj, en 1976, laNacian Demokratian Fronton (NDF)porsindefendi kontraŭ la elpremadoj de la birmapotenco.

Depost la 1980-aj jaroj, ili trovis poten-can aliancaninon, nome la nobelpremiiti-non, Aung San Suu Kyi, rekompencita proŝia senperforta lukto por demokratio, kaj ŝiazorgo repacigi la regionojn kaj la forte dis-dividitajn etnojn de la lando.Hodiaŭ, la situacio de ĉi tiu popolo, 7-

miliona, restas zorgiga.Incitita de la birma potenco, kiu profitas

la nerektan helpon de la firmao Total, kiuhavas interesojn entiu ĉi regiono, la Karenapopolo havas gravajn humanajn bezonojn:nutraĵo por la rifuĝintaj barakaroj, medika-mentoj, lernejaj strukturoj, ... =

3-A RENKONTIĜODE ĈEĤAJ KAJ SLOVAKAJ KATOLIKOJ ESPERANTISTOJ

okazos enla tagoj 18.-20.8.2000 en Sale-sana Domo, Salezianska cesta, Zilina. Larenkontiĝo okazos sub la devizo: Eklezio enla 3-a jarmilo. La organizanto estas lokaIKUE-grupo enZilina, Slovakio.

Alla renkontiĝoni invitas ankaŭ kredan-tojn de aliaj konfesioj kaj nekredantojn. Bo-nvenaj estas alilandanoj.El la programo: Komuna traktado, s-taj -

mesoj en Esperanto, busa ekskurso, prele-goj je la temo: Eklezio en la 3-a jarmilo,amuza programo. Viajn. prelegojn bonvoluproponi,la aliĝilojn kaj la partoprenkotizonbonvolu sendial:

Vladimir NEMEC,Zvolenska5,SK-010 08 ZILINA.

La partoprenkotizo (laŭ la dato de pago— ĝis 30,4; 30.6; surloke):

440 SK, resp. 470 SK, resp. 500 SKinkluzivas: 2 tranoktojn (160 Sk);nutradon de vendreda vespermanĝo ĝis

dimanĉa tagmanĝo (21, 46, 33);busan ekskurson kaj organizajn elspe-

zojn.La aliĝintoj ricevos konfirmilon pri pago

kaj pli detalajn informojn. Junularo ĝis 25Jaroj pagas nur 300 SK, resp. 350 SK.

La 1-an Renkontiĝon antaŭ dujaroj enZilina partoprenis pli ol 60 gefratoj el 4 lan-doj.

Vlado NEMEC

BONA JARO POR KORESPONDA SERVO MONDSKALA

Unuel la plej longedaŭraj konstantaj se-rvoj de UEA, Koresponda Servo Mondska-la, spertis Ioman kreskon de serĉantoj de ko-respondamikoj en la jaro 1999. KSM ricevisentute 428 petojn (419 en 1998).

Rimarkinda kresko kompare kun 1998 es-tis en Francio (de 70 al 96 petoj), Rusio (de38 al 56), Belgio (de 6 al 12) kaj Ebura Bor-do (de 1 al 12), kaj malkresko en Brazilo (de59 al 39), Irano (de 22 al 8) kaj Japanio (de 5al nul). El tiuj ciferoj tamen ne eblas farifir-

Kio paradokse ege malhelpas la situacionde ĉi tiu popolo, estas ke ĝi rifuzas produktinarkotaĵojn kajtiri el tio profitojn, kiel farasla aliaj etnoj de la „ora triangulo”.La efekto de kristanismo certe ne frem-

das en tiu kuraĝa elekto, 10 ĝis 1599 estaskristanoj, ĉefe baptistoj, sed ankaŭ adventi-stoj kaj katolikoj.

Etienne LHERMENAULT B.LP.trad. P. C.

majn konkludojn, ĉar la ŝanĝoj en unuopajlandoj multe dependas de hazardo.De tempo al tempo ekz. landaj asocioj

provas starigi propran korespondan servon.Tio estas malkonsilinda, ĉar malgranda se-rvo ne povasoferti al la petantoj same vastanelekton kiel KSM nek la kompetenton, kiunhavas KSM dankealsia sperto de pli ol 40jaroj. Por ke ankaŭ tiukampe la limigitaj ri-medoj de la Esperanto-movado estu uzatajoptimume, estas plej prudente, ke ĉiuj aso-cioj, instruistoj k.a. kurs-organizantoj uzu laservojn de KSM kaj ke la Esperanto-gazeta-ro ankoraŭ pli multe diskonigu ilin.De 1990 KSM estas prizorgata de s-ro

Francois Xavier GILBERT. La adreso deKSM estas: B.P. 6, FR-55000 Longeville enBarrois, Francio. Informilonkaj aliĝilon onipovas peti kontraŭ unu respondkupono. Porrekte ricevi adresojn de korespondemuloj,oni sendu du respondkuponojn kun detalajindikoj pri si mem kaj pri la deziratajkorespondantoj.

BLINDAJ TIBETAJ INFANOJ SERĈAS VIDANTAJN OKULOJN!

Ĉifoje Jacques TUINDER, prezidanto deFondaĵo Evidente, ne vojaĝos kun vial iuBalkanlando.Niaviadilu Tibeton,pli preci-ze al la Tibeta Aŭtonoma Regiono (T.A.R.).Ni, kompreneble, ne vizitos ĉi tiun ĉarmanlandon kiel turistoj!Ni klopodu vidigial vi la sorton de infa-

noj vidhandikapitaj en tiu fora parto de niamondo, infanoj al kiuj mankas la normalasituacio lerni legadon kaj skribadon.Pertio,la ŝanco de ilia integriĝo en la socion malpliol minimumas. Laŭ oficialaj ciferoj el en-loĝantaro de 2 500 000 homoj, pli ol dekmilestas blinduloj. Kompare kun la „cetera”mondo ĉi tiu elpercento draste superas lameznombron. Multas la kaŭzoj de blindeco:cirkonstancoj klimataj kaj higienaj, insek-toj, akvo, polvo, fulgo, nesufiĉo de A-vita-mino, apenaŭ funkcianta publika sano,k.t.p. Oftegas katarakto. La Ruĝa Kruco kajaliaj organizaĵoj de tempo al tempo okazi-gas okulkuracajn kampadejojn por operaciikataraktulojn kaj aliajn pacientojn kun vid-malsano. Sed ĉiam restas granda grupo; te-maspri tiuj, kies okuloj por ĉiam fermitas.Ĝuste ilin celas la Projekto kiu urĝe petasniajn varman atenton kaj amoplenan hel-pon.En la somero de 1997 la blinda Sabriye

TENBERKEN (1) esploris la eblojn starigiinstruejon por blinduloj en T.A.R. Ŝi mal-kovris, ke ne ekzistas programoj por instru-ado al kaj integriĝo de blinduloj. Konse-kvenceŝi iniciatis adaptitan projekton porhomoj blindaj kaj malforte vidantaj. Ko-mence kunhelpis i.a. loka lernejo. La ger-mana Ministerio por Ekonomia Kunlaborofinancis la kurantajn kostojn por dungitarokaj infanoj dum la unua duonjaro.

Kadre de sia studo Sabriye disvolvis tielnomatan Tibetan Brajlon. Ĝi kombinis la

principojn de la norma brajlo-aboco“ kun la specialaj kodoj de la tiulanda

silabsistemo. tekstojn legis tibetano, LodenSherap Dagyab Rinpoche, kiu konkludis laskribon tre klara kaj facile komprenebla.„Ĉi tiu skribo povas doni tute novan eston-teconal tibetaj blinduloj!” — li diris. Kaj liopiniis, ke Sabriye praktiku kaj praktikiguĝin.

Ĉi-momente ses infanoj estas instruataj.Helpedelignaj tabuletoj, provizitaj per glu-bendaj strioj, oni donasal ili brajloskribajnlecionojn. Tre entuziasmas la infanoj; jampost kelkaj semajnoj, ili plene regas la tri-dek simbolojn dela tibeta aboco.La Fondaĵo Antaŭokula Celo,kiu tre so-

lidaras kun la sorto de vidhandikapitoj enT.A.R., intencas konstrui trejnejon, konsi-stantan el kvaro da subprojektoj:

1. Lernejo, provizore por maksimumedudek blindaj infanoj. Ĉiuduonjare kvin no-vaj infanoj enfluos kaj samtempe kvinfori-ros por integriĝi en ĝeneralan instruadon.La infanoj aĝas inter sep kaj dek dujaroj.

2. Tibeta brajlopresejo por la produktadode lerno- kaj lego-libroj. Komputilan pro-gramon,kiu brajlas nigre skribitajn tibetlin-gvajn tekstojn, elpensis germana blinda ma-tematikisto Eberhard HAHN.Porla realigode la presejo responsas la nederlandanoPaul KRONENBERG(2).

3. Reintegriĝo. Ĉar Tibeto estas vastalando kaj multaj lokoj malfacile alireblas,oni decidis venigi la infanojn al Lhasa kajinstrui ilin tie. El vidpunktoj financaj kaj or-ganizaj ne eblas realigi individuajn instru-programojn enforaj vilaĝoj. Avantaĝo estaske blinduloj renkontos samsortanojn, kunkiuj ili povos interŝanĝi spertojn, k.s. Poradekvate helpi al la infanoj oni edukos tiu-celajn specialistojn.

4. Profesia vivo. En kelke da sektoroj ho-moj vidhandikapitaj povos fari laborojnpost periodo de laŭkapabla trejnado: ma-

[IS

LA SAVANĜELO DE OBERKOCHEN

Kiam zorgo al amatino kondukasalsavado de maljunulino kaj ombrelo

Ĉu ni ne foje estas ilo en la manoj deDio? Misentis min tia jam kelkfoje. La la-sta okazis antaŭne longe kaj mi volas rakon-ti al vi mian travivaĵon:

Aleno, je la 24-a de Novembro 1999Antaŭ ĉio misavis hodiaŭ unu vivon. Tio

okazis en stacidomo Oberkochen, kien mi

saĝo, tibetaj medikamentoj, pulsodiagnozo,akupresuro, homeopatio, brutbredado, fara-do de laktaĵoj, hortikulturo, manlaboro, tri-kado, teksado, korboplektado, ceramiko,komputilado, k.s.Fondaĵo Evidente, Henegouwenlaan 35,

1966 RH Heemskerk, Nederlando, pretassubteni ĉi tiun projekton, esperante ke la es-perantistoj esperigos blindajn infanojn, kiujserĉas niajn okulojn (uea-konto jajt-s).

Evidente informas, marto 2000

(1) Sabriye studis centrajn aziajn sci-encojn en la Bonn-aUniversitato. Flanke dela Mongola kaj la Cina, ŝi lernis modernankaj klasikan tibetajn lingvojn kombine kunfilozofio kaj sociologio. Carŝi estis la unuakun vidhandikapo kiu entreprenis ĉi tiunstudon,ŝi ne povis profiti de alies spertoj. Ŝisekve devis disvolvi metodon (necesis adaptila brajlosistemon alla tibeta) por realigisiajn idealojn.

(2) Paul ekde majo 1998 voluntulekunhelpas la porblindulan projekton.Parttempe li laboras por la Svisa RuĝaKruco.Li estas altnivele edukita teknikistokaj spertulo sur la kampode informatiko,komunikadokaj komputilado. Li multe lernisen afrikaj kaj orient-eŭropaj landoj, kielideĵoris.

akompanis mian edzinonal trajno. Ŝi devisveturi al speciala malsanulejo por kormal-sanoj en urbo Ulm kaj tra mia cerbo„marŝis” pezaj pensoj pro necerteco, ĉuoperacio de koro estos sukcesa aŭ ne.Je tiu tempo reciprokas tie du trajnoj, ĉar

linio estas, krom en stacioj, unutraka. Latrajno el direkto de Ulm jam staris en kajo 2kaj atendis trajnon el direkto de Aalen, kiunmia edzino ankaŭ volus uzi. Kajon du onine povastie atingi per tunelo kaj ŝtupoj, sednur sur sama nivelo transmarŝante la relojn.

Kiam mi jam vidis lokomotivon de Alenatrajno alproksimiĝi al kajo 1, mi rimarkis,ke maljunulino, kiu tre malbone iris, volisatingi la trajnon je kajo 2. Mi ankoraŭ dirisal mia edzino, ke estas urĝenda tempo pasitrakon 1 kaj mi donis feliĉe atenton al ŝiairado. Ŝi ne atingis kajon 2, sed retrofalissur sia dorso interla reloj de kajo 1 kaj kuntremo en vizaĝo atendis sian lastan minutonen vivo. La alvenanta trajno jam veturiseble en distanco de 150 metroj de la falinti-no. Mi,kiel filo de fervojisto, konis la per-manan signalon haltigi trajnon en akcidentakazo kaj faris ĝin dume saltante inter la re-loj por forŝiri la sinjorinon el la danĝerazono. La lokomotivestro feliĉe vidis mianakcidentsignalon kaj povis ĝustatempebremsi tutan trajnon kaj staris feliĉe baldaŭen distanco de 15 metroj eble for de ni.

Kiam mi vertikaligis la sinjorinon sur ŝiajpiedoj, ŝi nur havis unu zorgon, ke ŝia om-brelo ankoraŭ kuŝis inter la reloj. Midiris,unue vi staru firme sur viaj gamboj, postemi alportos ankaŭ ombrelon. Kun ombrelo,sed pro ŝoko ne dankinte al mi, ŝi atingissian trajnon. Sed la sukcesa operacio de miaedzino kelkajn horojn poste estis sufiĉadanko al mi.

Karl Heinz SCHAEFFERAalen/Germanujo =

REBRILETOJ EL MIA PASINTECO

Jam kiel lernejano en Stokholmo (Stockholm), mi ŝatis poemojn, precipe niajn klasikajn,sed kiam mi komencis mem ludi per vortoj, rimoj kaj metriko, mi jam delonge forgesis.

Mi esperantiĝis en 1947 pere de mia plipostea edzino Anna-Lisa, kiun vizitis en la samajaro lerta nederlanda esperantista paro, bakejposedantoj el Haarlem. Ni ambaŭ reciprokegastis ĉe ili post la Malm6-a Universala Kongreso 1948.En decembro 1951 mi finfaris la superan ekzamenon. Je tiu tempo min petis Artur WAL-

LIN eniri en la himnolaboron, kiun li jam gvidis (Vidu H. A. DE HOOG, Nia Historio, p.126). Temis pri revizio kaj polurado de jam kolektitaj tradukoj de svedlingvaj himnoj kajreligiaj kantoj kaj, se eble, kompletigo per novaj. Mia unua traduko de tiu frua tempo, Susu-ras tra la vivbatal' (Adoru Kantante 34), ekestis pro bezono por adventa kunveno de nia lokarondo de KELI.Dum preskaŭ dudeko da jaroj mi prizorgis la komunan programfolion ESTO dela sto-

kholmaj kluboj: pomonata, normale dupaĝa multobligita afero. Por iom pli kulturigi ĝin miiam tiam citis erojn el la esperanta literaturo, aŭ kontribuis okaze per propraj versaĵoj.En retrospekto mi imagas al mi, ke el tiuj laste nomitaj pluraj povus ankoraŭ interesi

ankaŭ DR-legantojn nuntempajn. Tial mi kuraĝas prezenti al vi faskon detiaj, el jaroj longepasintaj.

Komence kelkaj printempaj:Marto (1966)Dum monato martopro la printempa startoplibonis mia fartopost vintra frostkonspir”.Ĉedomeel la neĝoJam reaperis heĝopro venka sunsieĝokaj milda vent” zeĥir'.

Ankoraŭ ne tre brueprintempas tiel frue.Persiste, frostdetrue,tamenla alir”.

Aprilo (1959)Heliĝas taglumoekŝvelas burĝonojmoliĝas la humoekkrevas kokonojJunhomoj babilasen dolĉa vespero

kantbirdoj ĝojtrilaspro svatoprospero

Printempoprintempokaprica alarmaSalutonsalutonsezono plej ĉarma!

Majo (1969)Viglas ventoj varmajeldormiĝasverdaj vagemulojvokas volo novajnvojojn vidi.

Pro tiamaj aktualaĵoj

Progreso (1958)Milde luma lunoen eterna junoteron ĉirkaŭglite

iris tre ermite.

Jam ne monopolairas lun' izola,venis la sputnikojkiel spacamikoj.

Blua bela spacopasis via pacosekvis romantikonsatelittrafiko.

3 IX 1967

Je ĉi septembra datoen tuta sveda ŝtatodekstre sur la stratoekiris trafikant'.

Stokholmo,urbo kara,kuŝas nun sen-trama.Fakto tre amarapor ĉiu tramamant'.

Turismojara jesoal dekstro kaj progreso.Tre altis ĝia prezopor la impostpagant'.

Novjaro (1957)NovaJaroal homaro.Ĉu liberoal sklavarokaj sur teropacdeklaro?

Ĉu bonfaromalavaraaŭĉu amarosenkompara?

La denova plago (1958)Kritikistoj bedaŭris, el lingva vidpunkto

la revenon de KALOCSAYal la movado.,

Miraklo neprofitala reaper” subitael la historioal la empiriode akademianodoktoro Kolomano.

Danĝeras la elitoal lingva mezkvalito.For stilistoj ruzaj,brilaj, vortamuzaj!Forpasu de l” ekrano,doktoro Kolomano!

=

Malsaĝon vane spitaseĉ la dioj, mi evitastial kontraŭdiron,salutas vian liron.Je daŭra via sano,doktoro Kolomano!

Jubileo (1958)Kreo en doloroevoluo pena.Jubileofloropost tempopas” konvena.

Velkunela farokun florar” omaĝa.Instigu festa jaroal daŭra ir' kuraĝa.

Novjaro (1967)Baldaŭ ankoraŭ jaro pasis— nepre senrevene.Sameniaj faroj pasassed ne tiel nepre senrevene;ni gustos iliajn fruktojn,ĉu dolĉajn, ĉu amarajn...

Ake AHLREN

ALFRED H. FRIED

Nobel-premiito de paco kiel Esperanto-aŭtoroJam antaŭ la Unua Mondmilito, la aŭstra

verkisto kaj Nobel-premiito de 1911 porpaco verkis lernolibron de Esperanto, kiuatingis plurajn reeldonojn. En sia enkondu-ko (ni citas el la sesa eldono, aperinta en1908 en Stuttgart, Franckh'sche Verlagshan-dlung). li skribas: „Ke la fervojo malutilas alla komerco kaj endanĝerigas la sanon de lavojaĝantoj kaj de la najbaroj, ke la ideo deŝipo movata de vaporo estas la fantasmago-rio de maniulo, ke la stenografio estas skribode friponoj, kies studadon oni devas malhel-pi, ke la telefono estas nura ludilo, la terpo-mo diabla frukto kies kultivo alportas ri-skojn, jen opinioj, kiujn oni iam plenseriozeprezentis, tamen ili nun apartenas al la hu-mura ĉapitro de la kultura historio; nun neniuplu subtenas ilin, oni eĉ apenaŭ plu scias, keili iam ekzistis. Memorigi pri tiaj opinioj kajinviti rezistantajn mensojn esti singardaj,apenaŭ ie pli gravas ol en la antaŭparolo allernolibro de nova mondlingvo. Eĉ la vortomem estas misfamigita kaj invitas al mokokaj ciniko. Mondlingvo! Al multaj tio sonaskvazaŭ problemoel frenezulejo, kiel la kva-dratigo de la cirklo, la perpetuum mobile,sed almenaŭkiel tiu de la stirebla aer-ŝipo«piednoto por la sesa eldono: De kiam ĉitiuenkonduko estis verkita por la unua eldono,tiu „frenezuleja problemo” jam fariĝis re-alo. Kroma kialo por esti singarda» aŭ latrovo de la norda poluso. Germana satiraverkisto skribis: „De kiam Pitagoro, post laeltrovo de sia konata teoremo, brul-oferishekatombon da bovoj, de tiam ektremasĉiuj korno-havaj bestoj tuj kiam ie malko-vriĝas nova VETO.

...Esperanto ne volas forpuŝi la naciajnlingvojn. Ĝi nevolas esti pli ol internaciahelpa lingvo, uzota apud la naciaj lingvoj,

imile kiel stenografio apud la ordi-ara skribo. Ĝi ne volas esti pli ol

.PROJEKTO

„INDIĜENAJ DIALOGOJ”La projekto „Indiĝenaj Dialogoj” (mal-

longigo ID-projekto). En la „Narval-lingvo-instituto” okazis en la dua duonjaro de 1999du Esperanto-kursoj en la kadro de la pro-jekto „Indiĝenaj Dialogoj” en la vilaĝoWassenaar apud Hago. La instituto estasprofesie laboranta lingvo-instituto kies di-rektoro estas Esperantisto, S-ro Sylvain LE-LARGE.Pluraj el vi certe legis pri tiu inicia-to en la revuo Esperanto de UEA.

=helpilo en tiuj okazoj, kiam interkompre-no ne eblas alimaniere”.

Alfred H. FRIED mortis jam en 1921. Sedla antaŭjuĝoj kontraŭliaj ideoj postvivis lin.Tamen eble liaj ideoj montriĝos eĉ pli for-taj. UN proklamis la jaron 2000 InternaciaJaro por la Kulturo de Paco.En sia editorialo en la revuo Esperanto

(novembro 1999) kun legantoj en 115 lan-doj, Osmo BULLER memorigas, ke de lakomenco la ideo de neŭtrala supernacia lin-gvoestis ligita kun toleremo kaj komprene-mo.Li skribas i.a. „La Esperanta literaturoestas beletro de packulturo. Almenaŭ mi netrafis en ĝi verkon kiu pravigus perforton aŭmalestime traktas iun popolon. Nia lingvakulturo ne akceptas negativajn esprimojnpri popoloj. Mi povas nomi nekomprene-blaĵon en mia finna lingvo „hebreaĵo” aŭ„ĉinaĵo”, kaj la germano povas vidi en ĝi„bohemajn vilaĝojn”, sed por la sennacieneŭtrala Esperanto tia afero estas „volapu-kaĵo”. Tamen, individuoj malpacas ankaŭEsperante. Konsciaj aŭ nekonsciaj antaŭ-juĝoj ankaŭ inter esperantistoj ne mankas.Ni povas akcepti ke alia popolo estas alia,sed ne ĉiam ke alia homoestas alia. Ni de-vas ankoraŭ packulturi nin mem. — La Tel-Avivan UKnidediĉos al diskuto pri „Lin-gvo kaj kulturo de paco”.

A. BH

Kio estas tiu projekto? La Indiĝenaj Po-poloj estas la gardantoj de nemalhaveblajnaturaj kaj kulturaj trezoroj. Ili estas port-antoj de saĝeco kaj scio. La terura detruadode ilia vivmedio, lingvoj kaj mondo influasnin ĉiujn. Indiĝenaj Popoloj frontas ĉie enla mondo la samajn minacojn kaj ili devasbatali porsiaj rajtoj. La „Unuiĝintaj Nacioj”proklamis la jarojn 1995-2004 „la interna-cia jardeko por la Indiĝenaj Popoloj”. Mal-multaj registaroj konsiderasilin kiel samni-velajn partnerojn kaj certe ne respektasiliajn konceptojn aŭ subtenas ilin. Grandanombro da organizaĵoj de Indiĝenaj Popolojnun kunlaboras en la konstruado de interna-cia reto kiu devas helpi haltigi la neniigajnprocezojn. La Indiĝenaj Popoloj havas limi-gitan aliron al modernaj komunikiloj kajpro tio restas la libera komunikado interililimigita. La manko de komuna lingvo an-kaŭ ludas gravan rolon.La projekto „Indiĝenaj Dialogoj” celas

fortigi la organizaĵojn de Indiĝenaj Popo-loj kaj ebligasal ili libere kaj rekte komu-niki unu kun la alia pere de modernaj ko-munikiloj kaj Esperanto. Tiucele la projek-to ID organizas trisemajnajn kursojn kunuzo de la plej modernaj instrumentoj. Ne-cesas flue lerni Esperanton, efike uziret-poŝton kaj fakson. Post reveno hejmen latasko de la iamaj kursanoj estas enkondukila uzadon de retpoŝto kaj fakso en siajn or-ganizaĵojn. La projekto estas subtenata deEsperanto-unuiĝoj sed ankaŭ de oficialajne-esperanto-organizaĵoj. Dum la pasintajdu kursoj partoprenis reprezentantoj de laTlingit-a(Alasko), Ŝor-a (Siberio), Mapu-ĉe-a (Ĉilio), Lumbee-a (Usono), Bumka-a(Kostariko), Masai-a (Kenjo), Dayak-a(Malajzio), Maya-a (Guatemalo), Tuareg-a (Niĝerlando) kaj aliaj popoloj. Ili mirigeprogresis kaj baldaŭ jam rete korespondisesperantlingve.

Pluraj Esperantistoj loĝantaj en Neder-lando vizitis la kursojn. Laŭdon certe meri-tas la instruistoj. Pluraj kursanoj reiris hej-men kunportante komputilon kaj povante

skribi kaj paroli Esperanton.Antaŭ 2005 onivolas eduki 250 personojn. Se vi volas helpidonacante monsumon por la projekto, vipovas transpagi ĝin al la konto „Kampanjo2000” ĉe UEA menciante „por ID”. La e-poŝtadreso de la instituto estas: «Sylvain.lelarge (Jusa.net», Poŝtadreso: Narval In-stituut, Postbus 1076, 2240 BB Wassenaar.

Els VAN DIJK

„Karnavale” estas la verko dela jaro1999

La abonantaro de Literatura Foiro al-juĝis per referendumo la premion La Ver-ko de la Jaro 1999, ĉi-foje rezervita al po-ezia libro. Gajnis Karnavale de AbelMONTAGUT, eldonita ĉe IEM en Vieno.Gimnazia instruisto, membro de la Kata-luna PEN-Centro, Abel MONTAGUT estisla lasta sekretario de la Internaciaj FlorajLudoj. Li aŭtoris ankaŭ Poemon deUtnoa. Ci-jare kandidatis nur du pliaj tito-loj: Sur Parnaso de Timothy Brian CARRkaj MOSKVARO de Valentin MELNIKOV,Klara ILUTOVIC, Solomon VYSOKOVSKIJkaj Ocjo DADAEV. llin indikis la membrojde Esperanta PEN-Centro. Ankaŭ en1997 gajnis poemaro de iberiano, MiguelFERNANDEZ.La organizadon prizorgis S-ino Mari-Roza VILAIN-DE WOLF, estrinode la konkursfako de LF-koop.

Heroldo komunikas

Bona novaĵopri Gresillon !

La komisiono pri sekureco kontrolis laplibonigojn (savelirejoj ...) kaj permesis lauzon de la unua etago: do eblos gasti enla kastelo en la venonta somero.

Henri BOYET

UEA ELDONIS LERNOLIBRONPRIDEMOKRATIO

KIO ESTAS DEMOKRATIO? 80 demandojkaj respondoj. David BEETHAM kaj Kevin BOY-LE. Ilus. PLANTU.El la angla trad. GeoffreySUTTON. Rotterdam: UEA 2000. 143p. ISBN92 9017 066 2. 21cm. Prezo: EUR 9,90.

Post „Homaj rajtoj: demandoj kaj resp-ondoj” kaj „Paĉjo, kio estas rasismo?”UEA eldonis trian libron pri bazaj civitanajscioj. La verko pri „Kio estas demokratio?”de la britaj profesoroj David Beetham kajKevin Boyle estas klara kaj facile kompre-nebla manlibro pri la esenco, celoj kaj prak-tika funkciado de demokratio, verkita laŭkomisio de Unesko.

Simile alla pli frua libro pri homajrajtoj,la lernolibro pri demokratio estas verkita enformo de 80 demandoj kaj respondoj. Ili es-tas aranĝitaj en ses sekcioj: bazaj konceptoj

' kaj principoj; liberaj kaj justaj elektoj; mal-ferma kaj respondeca regado; rajtoj de unu-opuloj; demokratia socio; la estonteco dedemokratio.

Unuavice la libro celas kontentigi edukanbezononen landoj, kiuj ĵus komencis enra-dikigi demokratiajn principojn kaj en kiujofte mankas propra tradicio pri ilia prak-tikado. Tamen, ankaŭ al loĝantoj en landojkun longaj demokratiaj tradicioj ĝi estasutila legaĵo, ĉar ĝi prezentas interesajn vid-punktojn pri problemoj, kiuj estas temoj deaktuala debato en multaj landoj. La aŭtorojmontras, ke demokratio ne estas unuforma,sed ofte eĉ tre malsamaj solvoj agadmanie-roj povas esti aplikataj. Krom doni prakti-kajn respondojn al konkretaj demandoj, persia kritika aliro la aŭtoroj instigas demokra-tian pensmanieron, por ke la leganto sciuorientiĝi ankaŭ en situacioj, kiuj ne estastraktitaj en la libro.Kiel kutime ĉe eldonaĵoj de UEA, „Kio

estas demokratio?” havas tre belan grafikanveston, i.a. pro spritaj ilustraĵoj de PLANTU,ĉefdesegnisto de la franca ĵurnalo Le Monde.

Gazetaraj komunikoj de UEAInterredaktore

KANZONFESTIVALOSEN BONA TONO

El la infanaĝo mi memoras pri „Eŭrofe-stival”, kie el la diversaj eŭropaj landoj arti-stoj famaj (kaj ne) sin prezentis kun la suk-cesaj kanzonoj de la koncerna lingvo. Entiuokazo mi aŭdis unuafoje tiom da lingvoj, eĉla maltan.

Sabaton la 13-an de majo 2000 okazis la„Eŭropa Kanzon-Konkurso”, kaj post mul-taj jaroj mi ree spektis ĝin. Partoprenis 24landoj. El tiuj, 14 kantis angle (6090 de lapartoprenantaro) kaj 3 duonangle. Inter laaliaj estis Francio, Belgio, Svislando (ĉi-foje, itale), Kroatio, Hispanio kaj Cipro.Eble la idiomo de Beatles utilas por riceviloton. La plej unuaj fakte kantis tute angle(krom Germanio), la plej lastaj nacilingve.Tamen la lastaj vere meritis esti lastaj, sen-depende de la lingvo. Cetere, la (svedaj)kondukistoj de la elsendo uzis kaj la anglankaj la francan, kiel en la 60-aj jaroj.

Demando estas, ĉu la artistoj tradukissiajn partiturojn cele al pli vasta publiko, aŭ -

ĉu la originaloj mem estas anglalingvaj.Certe tiel okazis por Britio kaj Irlando, sedprobable ankaŭ por Rusio: la aŭtoroj estasusonaj kaj la kantistino ja naskiĝis en Ru-sio, sed loĝas en Britio kaj jam forgesis larusan.La respondo estas grava: muzika kulturo

multe kontribuas al la naciaj identecoj(multe pli ol okazas por la transnacia, doesperanta identeco). Eble la kanzono dela21a jarcento bezonos la anglan, samekiel laopero dela 17a kaj 18a jarcentoj bezonis laitalan.

Noor WEGInterredaktore

VIZITO AL LA UNUA PREZIDANTODEKELI

Kista (Stockholm), Decembro 1999,Alproksimiĝas nova jarcento, eĉ jarmilo

kaj oni do pensas reen al pasintaj tagoj kajtempoj. Dum 63 jaroj en Esperantujo mikompreneble travivis multon interesan,korespondis kun multaj kaj ankaŭ renkontismultajn el ili.

Mivolas rakontipri unutia renkontiĝo an-taŭ iom pli ol 30 jaroj. Mi partoprenis la unu-an kongreson komunan de KELI kaj IKUEen Limburg an der Lahn enla jaro 1968. Nepri tiu kongreso mem mi volas rakonti. Tiocerte estis farita jam tiam. Sed post la kon-gres-fino Maria HANSEN,Lilli VIKSTROM

kaj mi Anna-Lisa AHLREN triope daŭrigis lakunestadon en Germanio, i.a. en Kolonjo,kie niserĉis kaj trovis la loĝejon de nia kona-ta Paul HUBNER.Tiu renkontiĝo estas al nitri de tre kara memoro. Nitri estas feliĉaj keni povis renkontiĝi kaj interbabili dum iuhoro. Posteli skribis en letero ke ankaŭporilestis memorinda kunestado.

Post nia vizito, revenintaj al la ĝardenoapud la maljunulejo, kie li loĝis, mi subiteekploris, jes ploregis. Lilli kaj Maria alri-gardis min tre surprizitaj. Pro kio plori? Ĉumi ne estas kontenta? Ĉu ne estis agrablarenkontiĝo? Jes, la renkontiĝo estis vereagrabla, sed la medio en kiu li loĝis... Kvarviroj kune loĝis, en ne tro granda ĉambro.Ĉiu viro havis tableton apud la lito, unumalgrandan kaj unu iom pli grandan ŝran-kon por iom davestoj. Estis ĉio.Tre dolorigis min ke tiu maljuna, inteli-

genta, ĉarma viro devis loĝi tiel triste. Nu,Paul HŬBNERkaj mi post tiu renkontiĝokomencis interŝanĝi leterojn kaj fotojn, lipri siaj familianoj kaj mi de nia stokholmavivo. Mipensas ke unualtiuj leteroj povasesti interesa ankaŭ por aliaj KELI-anoj kaj,do, jen mi reskribas ĝin.

„Koln 26.2.1969.Mia kara fratino Anna-Lisa

Antaŭ mikuŝasvia longa bela letero, kiesrespondo mi ĝis nun prokrastis. Sed mi neuzas mian skribmaŝinon, ĉar ĝi estas tropeza por mia malkreskanta forto.Nun mivolas fine plenumi mian prome-

son skribi al vi ion pri la komenco de niaorgano „Dia Regno”. Antaŭ mikuŝasla li-bro „Mia Historio”. Sur la paĝo 8 vi trovosla bildon de la komenco.

Miprecize memoras la pensojn, kiuj na-skiĝis en mia cerbo. Plenaj de zorgoj! Ĉu mipovus surpreni la taskojn, mi demandismin.Ĵeti la zorgojn al Dio? Kaj mi matenegenuis en mia ĉambro antaŭ la persona Dio.Ĉion midiris al li! Nun helpu al mi! Mine-pre bezonas tujan helpon, Via respondo de-vas esti tute klara. Sekrete miestis scivola,ĉu Dio tion povus fari? Kaj senĝene mifori-ris al mia taglaboro. Survoje renkontis milaleterportiston. Li donis al mi leteron de sa-mideano. En la vagonaro, kiun midevis uzi,mi malfermis la leteron. Je mia granda sur-prizo elfalis multaj neuzitaj letermarkoj kajen la letero milegis je mia pli grande miro:Jen tri markoj por la komenco de laEsperanto-organo. Preskaŭ mi falis sur lagenuoj en la vagonaro. Ho, mia Dio, kielgranda vi estas!! Ĉu la precizeco dela re-sponda povusesti pli klara!!!???Nun la organo ekzistas pli ol 60 jarojn.

Kiom da malfacilaĵoj ĝi venkis dum tiutempo, monmanko, militoj, kontraŭagoj(speciale de HITLER). Kiom da Esperanto-organoj dum tiu tempo malaperis!!

Koresalutas vin ĉiujvia Paul HŬBNER”

Jes, tio ĉi estas interesa historio de la veravivo, ĉu ne? Mia edzo Ake kaj mi Anna-Lisavolas saluti al ĉiuj niaj geamikoj diverslandekaj deziri ĉion bonan por nova jarmilo.

Anna-Lisa kaj Ake AHLRENKista, Stockholm, decembro 1999

|

NOVAVESTO, NOVA REVUO? VIA REVUO!

Ĉupro la vesto oni estas monaĥo?Ni jam alvenas al la tria numero de Dia

Regno enla novavesto.Ni ricevis eĥojn po-zitivajn, kuraĝigajn. El tio ni ricevas certepli da kuraĝo por antaŭeniri. Kiam ni, enGliwice, planis tiun ĉi ŝanĝon,ni volis evitidiversajn malfacilaĵojn, ĉefe la sendkost-ojn, sed ankaŭ la prezenton de nia revuo,apenaŭ serioze prezentebla antaŭ eksterapubliko.Ŝajne, laŭ viaj reagoj, tiu dua celo estas

atingita. Nun restas via parto efektive pre-zenti ĝin ĉirkaŭ vi. Proponu la ricevadonde senpaga numeroal diversaj kristanaj bi-bliotekoj ekzemple, kaj indiku tion al lakasisto.Pri la alia, mona celo, ni vidos fine de la

jaro.Porke la revuo fariĝu pli „enhava”, ni be-

zonas vian kunlaboron. Jam en la antaŭa for-mo, mi petis plurfoje artikolojn, informojn.Mieĉ indikis konsilojn. Mi ricevis de plurajefektivajn kontribuaĵojn. Mi ege dankas, an-kaŭ nomedeniaj legantoj. Ju pli estus, despli bone. Kaj mi esperas (esperis?) ke tiunovavesto kuraĝigos, incitos al verkado.

Nune,ni havas revuon, kiu havas en eble-co plurajn direktojn, al la ekstero kaj al lainterno de nia ligo, de nia movado. Ni devasforgesi nek unu, nek la alian direkton. Ĝidevas esti elmontro de nia vivo, kaj ankaŭelmontro de nia kapablo.Jam enla pasintaj jaroj, kaj specife en la

tri unuaj numeroj, vi povis konstati pri kiotemis nia revuo: teologio, kristana vivo, kajankaŭ esperanto, esperantismo, esperantakulturo, kaj ankaŭla vivo denialigo, de nia„familio”. Tiujn aferojn ni planas ankoraŭenmeti en la revuon. Mi atendas viajn kon-tribuaĵojn. Daŭre.

Mivolas rememorigi al vi kion mi dezi-ras ricevi:

— de la teologoj, profesiaj aŭ ne:|pripensojn, komentojn pri aktualaĵo,

pri biblia teksto, recenzojn pri legita libro,artikolo, pri aŭskultata prelego, informojnpri la rezultoj de esploroj;—'

— de la kristanoj pli ĝenerale: spertojn,impresojn, pri la vivo, ktp.;— de la esperantistoj: movadajn, kultu-

rajn impresojn kaj spertojn, rakontojn.Vi ankaŭ povas mem intervjui interesajn

personojn ĉirkaŭ vi, kaj traduki tion enEsperanton.Tamen, mi denove diras, ripetas: evitu la

tradukojn de jam pretaj artikoloj, aperintajen gazetoj. La escepto estas tiuj gazetoj kiescelo estas ĝuste esti fonto, kvazaŭ inform-agentejo (ofte oni indikas la neprecon de lafontindiko). Informo estas komplete libera,sed redaktado apartenasal la aŭtoro (kaj be-daŭrinde en kelkaj ŝtatoj ankaŭ al la eldoni-sto). Do eblas verki memprilegita informo,sed oni evitu la tradukadon. Krome, mi de-vas aldoni, laŭ sperto, ke tradukado kondu-kas al pli da lingvaj eraroj ol la rekta verka-do, pro tendenco al servuta redono.

Ĉar tio povas ŝajni malfacila afero, midenove indikos kelkajn principojn por verkidiverstipajn kontribuaĵojn.Vi ĵus legis tre interesan artikolon, aŭ

aŭskultis prelegon, aŭ spektis televidelsen-don, kaj vi pensas: „Tamen, estus interese,ke tio troviĝu en Dia Regno”. Post enkon-duka frazo, kiu prezentas la intereson de latemo aŭ la okazaĵon, aŭ anekdoteton, vi po-vas prezenti la aŭtoron de la referencaĵo,poste prezenti la pritraktitan temon, kaj latezon de la aŭtoro. Fine viaj propraj impre-so kaj kompreno finus la artikol(et)on pornia revuo.

Fakte, se temas pri libro (ke la libro neestas en Esperanto ne tre gravas), aŭ kino-filmo, vi povus agi same.Se vi mem estas esploristo, aŭ prelegan-

to, mi ne bezonas indiki konsilojn, kromtiun ke, kiam vi produktas ion en via lingvo,ne forgesu verki, eĉ kondense, en Esperanto

por Dia Regno. Eble, poste, vi unue verkosEsperantlingve.

Kiamvivolas redoni informon,ne forge-su respondi, se vi povas, la kutimajn de-mandojn: kiu, kio, kie, kiam, kial, kiom,kiel.

Certe ekzistas en via lingvo diversaj li-broj por helpi al redaktado. Ne neglektuilin. [li certe povas esti utilaj. En Esperantoekzistas: Manlibro pri ĵurnalismo de JudithJUNGER kaj Stefan MAUL; ankaŭ kelkajpartoj en Retoriko de Ivo LAPENNA; ankaŭEsprimo de sentoj en Esperanto de EdmondPRIVAT; kelkaj partoj en Lingvo stilo formode Kalman KALOCSAY; ideoj en Enkondu-ko al literatura kritiko de Giorgio SILFER.

Do, nun,ek al la laboro.Miplanas porla venontaj numeroj temojn.

Kompreneble, se nenio alvenaspri ili, la nu-meroj estos aliaj. Jen ili: por julio-aŭgusto:korpo, sporto, por septembro-oktobro: lakongresa numero, kun la kongresaj tekstoj,por novembro-decembro: mortokaj vivo.

Ĝis baldaŭ!Philippe COUSSON

Finnlingve verkis Pia PERKIOTradukis Anja KARKIAINEN(kun permeso dela aŭtorino)

RIGARDU BELMATENON!

(Oi katso, mikŝ aamu!)

Rigardu belmatenon! Ne ombroj noktajplu!La birdoj eĉ plej etaj dankadas al Jesu”.Ho, vidu perfektecon de !” Dia krelabor”!Rigardu belmatenon! La noktoestas for!Rigardu belmatenon! Rerajtas vi, fidant',laŭiri la vojeton mallarĝan de l” Savant?kaj peti difavoron preĝante ankaŭ nun.Rigardu belmatenon! Jen nova oportun!Rigardu belmatenon! Al Di” pro lia far”

sonegos iam laŭdo de novakreitar”.Vizaĝon de Jesuo ekvidos la okul”,rigardos belmatenon ĉe l” tron” de l” Eternul”!

TAGORDODE LA JARKUNVENODE KELI

1. Malfermo.2. Elekto de kunprotokolantoj.3. Funebra memorigo.4. Sekretaria jarraporto.5. Kasista jarraporto.6. Raporto de la kaskontrolantoj.7. Buĝetoj.8. Jarraporto de la redaktoro de Dia Re-gno.

9. Esperanto-Misio.10. Estrarelekto: Ĉijare finiĝas la deĵorperio-

do de Adolf BURKHARDT, Philippe COUS-SON, Eva FARKAS, Arne LUNDKVIST, Da-vid. FEATHERSTONE. Adolf BURKHARDT

ne plu kandidatas kiel prezidanto de KELIsed li pretas resti membro de la estrarospeciale por la ekumena laboro. ArneLUNDKVIST ne plu kandidatas kaj ne es-tas posteulo. David FEATHERSTONE estasprovizore reelektebla sed ni estas serĉan-taj posteulon.

11. Kongresaj planoj. En 2001 okazos Eku-mena Kongreso en Zagreb kaj pri 2002ni devas diskuti.

12. Ideoj kaj sugestoj de la membroj.13. Fermo.

Els VAN DIJK

NEKROLOGOJ EL ĈEĤIOLa 28-an de januaro 2000 mortis en Pra-

go en la ago de 45 jaroj Mgr. StanislavaCHRDLOVA, membrino de nia sekcio, ĉe-fdelegitino de UEAporĈeĥio kaj edzino deD-ro Petr CHRDLE, estrarano de UEA. Lalasta adiaŭo okazis vendrede 11. 2. 2000 enPrago en la preĝejo de St. Nikolao(Ĉeĥoslovaka Husana eklezio) kaj partopre-nis ĝin esperantistoj el nia tuta lando kaj elGermanio,Italio kaj Danlando. En la nomode UEAoficiale adiaŭis vicprezidanto deUEA Renato CORSETTI.

Estraranino de ĉeĥa KELI sekcio, d-rinoLibuŝe BLAHOVA „mortis en Prago la 12-

an de februaro en la ago de 79 jaroj.

Pavel POLNICKY

NEKROLOGO DE

JANTINA LAURENTIA Purro(TINI)

Je la 18-a de majo 2000 mortis nia karamembrino de KUNEkaj KELI, Tini PUTTO

en la aĝo de 93 jaroj. La diservo okazis mer-krede, la 24-an de majo en ŝia maljunular-domo „Tusserlerhof” kaj la enterigo estis enNova Tombejo ankaŭ en Lochem je la 15-ahoro. La evangelia luterana pastoroJ. BRAS el Zutphen gvidis la diservon kajparolis ĉe ŝia tombo.Sur la funebra sciigo estis skribita en

Esperanto; „Ŝi havis puran animon”. Ankaŭen la diservo la pastoro en la komenco paro-lis Esperante. Li diris: „Estimataj ĉeestan-toj. Ĉiu el vi, legis samekiella forpasintinokun multaj homoj el la tuta mondo, ni korebonvenigas”.

Enla parolado li i.a. menciis, ke ŝi estisestraranino de Kristanaj organizoj kaj vizitismultajn kongresojn kaj renkontiĝojn. Ŝi ha-vis adresojn de la tuta mondoensia adresaro.Li legis el la evangelio de Mateo: ĉapi-

tron 5, versiklojn 11-16.Ĉe la tombo miparolis nome de la Espe-

rantaj organizoj kaj fine mi diris: „Vivu enpaco, Tini”. Estis emocia travivaĵo! Ĉeestissufiĉe da parencoj, konatoj kaj 2 Esperanti-stoj.Fine ni preĝis kune: „Patro Nia”.

Gerda DERCKS

Je Kristnasko 1999, nia samideanino kajfratino Eva havis la doloron perdi la edzonJozsef FARKAS. Niĉiuj sentas la gravon dela perdo, por ŝi, por la Reformita Eklezio enHungario,por lia budapeŝta paroĥo, kaj an-kaŭ porni, kaj porĉiuj tiuj kiuj jam renkon-

tis lin.P.C.

Poemode Shorty

Tini Putto

Kuraĝega kaj afabla,Ĉiam tre serena;Diligenta kaj talenta,Amikino vera.Malavara, sindonanta,Tre amata kaj amanta,Malgraŭ ĝeno,eĉridanta,Carmakajsincera.Instruisto pacienca,Saĝa kaj helpema;Alde kantis kun la ĥoroĜoje, dum kongresoj.Simpatia en doloro,En aflikto aŭ malĝojo,Ĉiam preta kun konsolo-Nia kara Tini!

Shorty

Forpaso de Episkopo WI. Miziolek

Estimataj kaj Karaj,ĵus atingis nin tre aflikta informo, kehie-

raŭ, te. la 12-an de majo (vendrede) en lavarsovia hospitalo mortis, havante 85-ja-rojn pastro Episkopo, Wladyslaw Miziolek.Jam de longa tempo pastro Episkopo esta-dis dum tiel nomataj kontrolvizitoj en ho-spitalo.

Kore via, Barbara PIETRZAK

Deziras korespondiMifoje ricevas korespondpetojn, ĉar, mi

ne scias kiel, mia adreso aperas en diversajrevuoj. Tiujn adresojn mi transdonas al vi,esperante ke almenaŭ unu respondos al pe-tinto. Ĉi-foje, la peto venas de kubanino,komencantino.Yadixi Quintana Rojas, Carretera Jicotea

Km 8, La Chell, San Diego del Valle, Citu-entes V/C, CP 54460, Kubo.

Krucvortenigmo5 6

t1

14

15 16

7 is19 20

22

24

Kromsolvo8 9 16 |7 14 |6 15

horizontale: 1. graco, 7. marerinac', 8. pre-fikso malestima, 10. sur vjetnama aŭto,11. rilatiga prepozicio, 12. viro post nupto,14. deviz', 15. reklamil-lumo, 17. ne mal-san”, 18. inorgan', 19. moviĝ”, 20. prefik-so, 21. plurala pronomo, 22. homverkabelesprima maniero, 24. apotekaj labora-torioj

vertikale: 1. malofensivo, 2. kemia simbolode fero, 3. likvaĵon, 4. alkohola trinkaĵ”, 5.deriva sufikso, 6. religiaj muzikverkoj, 9.ideologi”, 11. lud” kun tabuletoj, 13. stri”ĉirkaŭ talio, 14. afazi', 16. batali sen armi-loj, 20. utila mineral”, 23. kiel 5.

kromsolvo: Epistolo de la apostolo Paŭlo.Fritz LAUTENBACH

Solvo dela silaba krucvortenigmo 821

horizontale: 1. koncilio, 4. durega, 7. feo, 8.voki, 9. lile, 10. sonore, 12. liturgio, 13.nehuman”, 15. opi”, 16. garaĝa, 17. mo-nato, 18. romaniko.

vertikale: 1. konfeso, 2. Ciono, 3. ovo, 5. reli-gio, 6. galeopiteko, 11. renegato, 14.hu-ra.

kromsolvo: konsoli.

Ni kore bonvenigas novajn DR-abon-antojn kaj KELI-membrojn en 1999/2000.La bonvenigo estas ĝojiga informo por

mi. Sed tio ja nur estas unu flanko de la mo-nero. KELI kaj DR perdas ankaŭ homojn:pro morto, maljuneco, eble pro kotizaltigo,eble pro ne sufiĉe interesa gazeto, eblepro... multaj aliaj kazoj, kiujn mi ne konas.Sed ni ĉiuj estas KELI. Ni povas partoprenila kongresojn kaj ni povas/devas kontribuial interesa kaj leginda DR. KELI estas tra-dicia kaj ligas kristanojn tutmondajn perEsperanto, kaj la agado „Evidente” de niakara frato Jacques Tuinder malfermas niajnokulojn porla nenecesa blindeco en la mon-do, certe ankaŭ ne hazardeen la senco delaokulkuracisto Zamenhof.Do, bonvenon al: Christine KOPYTEK,

DE; Julio Marin PEREZ, ES; Ernst LEUZE,

DE; Rodrigo Fallador PRADO, BR; Vasil PI-STOLI, AL; Margaret WILTON, GB; LeomarB. BITTENCOURT, BR; Antonio G. FER-

NANDEZ, US; Helvi SILVENNOINEN, FI;Michael CAYLEY, GB; Luis E.A. LOPEZ,

CO; Louis Bernard BAUD, FR; Nils AlvarEKSTEN, SE; Heinrich RABENSTEIN, DE;Yoan F.C. PEREZ, CU; Ingeborg SCHUTZ,DE; L.M. Hernandez YZAL, ES; SAYATOLA David Richard, AO; Donald R. MA-CHEN, US; Elley Marie LUNGQUIST, SE;Stephen J. BACKHOUSE, GB; Kerttu EK-MAN,FI; Zdzislaw GLAJCAR, PL; RainerHAUPT,DE; Martin GESTRICH, DE; MartinTHORENZ, DE; Stefan SASSENBERG, DE;Tanjo PETRENKO, BY; Ingrid VOB, DE;

Salutas vin ĉiuj la KELI-kasisto kaj ma-trikulisto

Siegfried KRUGER

LA KELI-KONGRESO EN JANSKE LAZNE (CZ)

La ĉijara KELI-kongreso (2000-08-05/12) okazos en bela montara regiono de ma-jesta Krkonoŝe-montaro(la plej alta monto1602 m)ĉe la limo kun Pollando. La urbetomem, Jansk€ Laznĉ estas bela banloko, kieoni kuracas precipe paralizon kaj en kiu an-kaŭ troviĝas konvena bone ekipita evange-lika ripozejo, kiu fariĝos por unu semajnonia kongresejo.

Krom la riĉa kongresa programo oni ha-vos ŝancon ankaŭ ekkoni la belan pejzaĝonde la regiono kaj ĝiajn vidindaĵojn.

Por tiuj, kiuj disponas pri pli da temponepre rekomendindas post la kongreso reze-rvi al si almenaŭ iom datagojpor resti en laĉefurbo de Ĉeĥio, Prago, por poviĝui bele-con de la urbo, kiu prave estas konsiderataunu el la plej belaj en la mondo. Alĝiaplejkonata triopo de altiraĵoj sendube apartenasPraga kastelo kun gotika katedralo de Sank-ta Vitao (katolika), la ponto de Karolo la 4-a, la impona subĉiela ekspozicio de 30 ba-rokaj statuoj kaj statuaroj, kaj la Malnovur-ba urbodomo kun mondkonata mezepokaastronomia murhorloĝo, kies kreinto estislaŭlegende blindigita por ne povi konstruisimilan miraklon ankaŭaliloke.Sed tiuj, kiuj restos, vidos krom tiuj allo-

gaĵoj ankaŭ aliajn precipe religiajn juvelojnde praga arkitekturo, inter alie la baroksti-lan preĝejon de Sankta Nikolao sur Malno-vurba placo (Ĉeĥoslovaka husana eklezio),la preĝejon de Sanktaj Cirilo kaj Metodo(Ortodoksa eklezio), la preĝejon de SanktaMarteno en muro (Evangelika eklezio) kajkapelon de Betlehemo, kie predikis Majstrode Praga universitato kaj konata reformistoJan HUS (bruligita en 1415) — kaj pliajn lo-kojn laŭ intereso kaj improvizita elekto.Sed Ĉeĥio neestas nur Prago kaj montaro

Krkonoŝe. Tre alloga estas triangulo de laplej famaj ĉeĥaj banlokoj KarlovyVary — Marianske Lazne — Frantisko-

JAM ANTAŬ LA PORDO

vy Lazne ankaŭ bone atingeblaj de Pragodum unutago, same kiel plejparto de histo-riaĵoj protektitaj de UNESCO, ekzempleKutna Hora, Cesky Krumlov, Telc, Holaso-vice (vilaĝa biena baroko)kajplurajaliaj.

Ne necesas antaŭaliĝi nek pagi ajnan ko-tizon portiu proponata plilongigo de la re-stado en Ĉeĥio, la unuan tagon de la kon-greso sufiĉos aliĝi ĉe mi por povi rezervi latranokton eniudela disponeblaj hoteloj kajpensionoj kaj ĉiuj pagos nur tion, kion oniefektive elektos kaj ĝuos (tranoktojn, enir-biletojn, ekzemple bileton al Nigra teatro,ktp.).

Sed la ĉefa afero estas, ĉu vi ne forgesisaligi al la KELI-kongreso. Ne risku malĉe-eston de brila aranĝo en belega naturo kajaliĝu tuj ĉe:Pavel Polnicky, Lesni 150/VI,CZ-290 01 Podĉbrady,tel. -420.615651,fakso 420.324.610812,rete: polnicky(Qiol.cz

Petro CHRDLE

Prago — malnova urbo.Fotis: E. Jahelka