ISI KAYBI HESABI ÖRNEĞİ

8/13/2019 ISI KAYBI HESABI RNE

1/57

1

BLM

ISI KAYBI HESABI RNE

AMA

Is kayb hesab yapabilme.


2/57


3/57

3

izelge 5.1. Yerlerine Gre Is Hesabnda Kullanlacak D Scaklk Deerleri

Merkez

Scaklk0C

Merkez Scaklk0C

Merkez Scaklk0C

Merkez Scaklk0C

Ermenek -9 GMHANE -12 Kadky -3 R Kzltepe -6Eruh -6 Gndomu -3R Kadnhan -12 Ki -18ERZNCAN -18 Gney -6 Kazman -24 Kilis -6ERZURUM -21 Grpnar -18 Kadirli -3R Kiraz -3Eskipazar -15 Grn -15 KAHRAMANMARA -9 Koarl -3RESKEHR -12 Hacbekta -12 Kahta 9R KONYA -12

Hesab yaplacak oda: Salon (22oC)

izelge 5.2Tesisat Projelerinde Kullanlan Hava Scaklklar

Istlacak Hacmin Ad Scakl C Istlacak Hacmin Ad Scakl C1- KONUTLAR 5- FABRKA YAPILARI

Oturma odas ( salonlar ) 22 Ar i yapan atlye ve montaj yeri 15Yatak odas 20 Hafif i yapan atlyeler 18Antre, WC, Mutfak 18 Kadn iilerin alt rg, biki ve diki

atlyeleri20

Banyo 26 6- CEZA ve TUTUKEVMerdiven 10 Tek odalar, yatak odalar 202- ve DAREBNALARI

Hafif i atlyesi ve kou 18

Berber, Terzi dkkn 20 Banyo, du, soyunma hacimleri 26Lokanta, Otel vepansiyon odas 20 WC 15

Hesab yaplacak dairede seilen odann d ve i duvarlar iin malzeme cinsi vekalnlklar aadaki gibidir:

DI DUVAR

dn

n

i

dd

U

1

...11

1

1


4/57

4

ekil 5.2. Yzeysel s tanm direnleri

DUVAR

dn

n

i

dd

U

1...

11

1

1


5/57

5

izelge5.3.eitli Malzemelerin Is letim Katsaylar

7.3

Gaz beton duvar bloklar ileduvarlar( TS 453e uygun )

7.3.1 Normal derz kalnlnda venormal harla yerletirilmi

bloklarla duvarlar

400

500

600

700

800

0.20

0.22

0.24

0.27

0.29

510510510510510

4 Svalar, aplar ve dier hartabakalar

4.14.2

4.3

4.4

4.5

4.6

Kire harc, kire-imento harcimento harcAl harc, kireli al harc

Yalnz al kullanlarakyaplm sva

Al harl apimento harl ap

18002000

1400

1200

2000

2000

0.871,4

0,7

0,35

1,2

1,4

15-3515-35

10

10

15-35

15-35

5.2. Is Kayb Hesab izelgesinin DoldurulmasHesaba balamadan nce oda numaras ve oda ad ve odann scakl izelgeye yazlr.512 SALON 22

0C

1.STUN: Hesaba seilen bir ynden balanr. Biz rneimizde kuzey ynndenbaladk. Seilen ynde karlan alan niteliinde pencere, balkon kaps, i kap gibi alanlarhesaplandktan sonra ana yap malzemesine bir sonraki satra geilir.

izelge 5.3. Is Kayb Hesabnda Yap Bileenleri in Kullanlan SembollerSembol Anlam

TP Tek Pencere

P ift PencereCP ift Caml Pencere

DK D KapK KapBK Balkon KapsBDD Bitiik D DuvarKD Komu DuvarDD D DuvarKo Kolon

Ki KiriBP Beton Perde

TBP Toprak Temasl Beton Perde

D DuvarTa Tavan

TS 704, TS 705e uygun dolu veyadey delikli tulalarla duvarlar

1200 0.50 5-10

1400 0.58 5-10

1600 0.68 5-10

1800 0.81 5-10


6/57

6

Kuzey ynde ift caml pencere (CP) hesab 1. satrda yaplacaktr. aret: CP

2.STUN: Yn: K (KUZEY)yazlr.

3.STUN: Camlar iin kalnlk stunu bo braklr. Duvarlar iin ise yap bileenlerininkalnlklar toplanarak yazlr.

4.STUN:Mimariprojeden pencere uzunluu yazlr: ( 2.1 m )

5.STUN:Mimari projeden pencerenin ykseklii yazlr: ( 1.2 m)

6.STUN: 4. ve 5. satr arplr ve toplam alan yazlr: 2,1x 1,2= 2,52 m2

7.STUN:Ayn lde bir adet pencere olduundan:1 ad

8.STUN: karlan alan pencere hesabnda yazlmaz eer duvar alanndan pencereyikaracaksak ( ) iareti ile belirtiniz.

9.STUN:Hesaplanacak alan yazlr: ( 2.52 m2)

10.STUN:izelgeden PVC ift caml pencere iin toplam s geirgenlik katsaysU yazlr: (2.6)

11.STUN:Salon 22 0Cd scaklk Eskiehir ili iin 12 0CT= 22-(-12) = 34 0C yazlr.

12.STUN:9, 10, 11. stunlarn arpm yazlr. Bu zamsz sQo= A.U. T= 2,52. 2,6. 34 = 223W

KUZEY YNNDEK DI DUVAR HESABI1 ARET DD

2YN K

3 KALINLIK 21 cm

4 UZUNLUK 4.96 m

5 YKSEKLK 2.5 m

6 TOPLAM ALAN4.96. 2,5= 12,4 m2

7 MKTAR 1 ADET

8 IKARILAN ALAN. 2.52 m2

NOT:Pencere alannn duvar alanndan karlmas gerekir

PLASTK (PVC) PENCERELERBasit tek caml pencere (TP) ve d kap (DK) 5.0zel birletirilmi ift caml pencere (CP) 2,6


7/57

7

9 HESABA GREN NET DUVAR ALANI YAZILIR12.42.52 = 9.88 m2

10 D duvarn s geirgenlik katsays nceden hesaplanmt.Bu deeryazlr1.03 W/ m2K

11 SICAKLIK FARKI 34 0C12 Q= A.U.T= 9,88. 1,03. 34=346 W

Mutfak, yatak odas ve antre ynndeki alanlar iinde bu hesaplamalar yapldktan sonra

toparlanarak artrmsz s kayb bulunur1218 W

ARTIRIMLAR ( ZAMLAR)

Z= 1+%ZD+ % Zw+%Zh

13.STUN (ZD): Tesisat konutta olduundan, sistem srekli almakta ve yalnzgeceleri ate azaltlmaktadr.

%7 Zam verilir.

izelge 5.4.Birletirilmi Artrm Katsays(ZD)

1. letme:Tesisat srekli almakta yalnz geceleri ate azaltlmaktadr.(Genellikle Konutlar)

letme DurumuD W/ m K

0.12-0.34 0.35-0.80 0.81-1.73 > 1.74

% Z D

1. letme 7 7 7 72. letme 20 15 15 153. letme 30 25 20 15


8/57


9/57

9

a Szdrganlk katsays:

izege5.7. Kap ve Pencerelerin Szdrganlk Katsaylar: a

Malzeme Pencere veya kap ekli a (m /mh)

Ahap ereve Tek Pencere 3.0

ift Caml Pencere 2.5ift Pencere 2.0

Plastik ereve Tek veya ift Caml 2.0ift Pencere 1.5

elik veya Metal ereve ift Caml Pencere 1.5ift Pencere 1.2

Kaplar Eiksiz Kaplar 40.0Eikli Kaplar 15.0

D Kaplar Aynen Pencere Gibi Hesaplanr.a: ift caml plastik ereve 2 alnr.

Pencere lleri bilinmiyorsa aadaki izelge yardm ile hesaplanr.izelge 5.8.Pencerelerin Alan Ksmlarnn Uzunluunu Yaklak Olarak Belirleyen izelge

Yapnn ekli Pencere veyakapnn ykseklii

AW

Muhtelif okkanatl

pencereler

0.50 7.200.63 6.200.75 5.300.88 4.901.00 4.501.25 4.10

1.30 3.941.50 3.702.00 3.302.50 3.00

ki kanatl kapTek kanatl kap

2.50 3.30

2.10 2.60

rneimizde pencere lleri bilindiinden aadaki gibi hesaplarz:

Kuzeydeki pencere iin L1=0.5+1.2+0.5+1.2+0.5+1.2+0.5+1.2L1= 6.8 m

Batdaki pencere iin L2= 0.5+1.2+0.5+1.2+1+1.2+1+1.2+1.2


10/57

10

L2= 9m

izelge5.9. Oda Durum Katsays, R

R Oda Durum Katsays

R, ieri giren havann akp gidebilme durumunu belirtir. ou halde pencereler vastasile ieri szan hava, kaplardan dar szar. R katsays hava akmna oda durumunun gsterdiidirenci belirtir. Bu durumda R katsays (al) ile hesaba katlan hava miktarn ksan bir frengibidir. Tam olarak hesab ok zordur.

Normal ebatta pencere ve kaplar olan odalar iin R= 0.9, byk pencereleri, buna

karlk bir tek i kaps olan odalar iin ise R=0.7 alnr.***R: 0,9 ALINDI**

H Bina Durum KatsaysBina normal blgede serbest bina ve bitiik nizam olduundan 1.72 alnd.

izelge5.10. Bina Durum Katsays HBina Durumu Katsays

Blgenin DurumuBinannDurumu

Bitiik Nizam Ayrk Nizam

Normal BlgeMahfuz 1,00 1,42

Serbest 1,72 2,43ok Serbest 2,51 3,52

Kap ADP(D pencere alan) R

AK ( kap alan)Tahta veya

Plastik ereveAralkl ADP/AK < 3 0.9Aralksz ADP/AK < 1.5 0.9

elik veyaMetal ereve

Aralkl ADP/AK < 6 0.9Aralksz ADP/AK < 2.5 0.9

Tahta veya

Plastik ereveAralkl

3


11/57


12/57

12

ekil 5.3. Hesab yaplan rnek daire projesi


13/57

13

BLM

ISITICILARIN BELRLENMES VEYERLETRLMES

AMA

Istc ve radyatrlerin hesaplanmas.


14/57

14

6. ISITICILARIN BELRLENMES VE YERLETRLMES

Odann s yknn belirlenmesinden sonra, mterinin de istei dikkate alnarakradyatr tipi veya soba tipi belirlenir.

Odaya konulacak radyatr miktar;

Radyatr Miktar= Odann Is htiyac / Radyatrn Birim Is Deeri

fadesiyle hesaplanr.

1. Dkme Dilimli Radyatrler

a) Dkme dilimli kolonlu radyatrler b) Dkme dilimli perkolon radyatrler

c) Dkme dilimli ridem radyatrler 2. Dilimli elik Radyatr

3.Panel Radyatrler 4. Banyopanekil 6.1. Radyatr eitleri


15/57

15

6.1. Radyatr Ve Donanm Seimi izelgesinin Doldurulmas

izelge 6.1. Radyatr ve Donanm Seim izelgesi


16/57

16

1.STUN:Odann nosu yazlr_______(512)2.STUN:Odann ad yazlr_________(SALON)3.STUN:Odann scakl yazlr_____(22 C)4.STUN:Odann hacmi yazlr ______(m)5.STUN: Odann hesap edilen s kayb yazlr(W)___(1989W)

6. 2. Radyatr Seiminin Yaplmas

6.STUN: Radyatrlerin birim verimi stununda radyatr verimi hesaplanrkenfirmalarn verdikleri kataloglardan faydalanlr.

rnek olarak Demirdkm firmasnn dkme dilimli kolonlu radyatr seilmitir.Katalogun kullanmnda tesisattaki su scaklndan (Gidi C/ Dn C) ve oda scaklndan(C) yararlanlr. Katalogda aranan tip radyatrn bir diliminin bir saatte verebilecei enerjimiktar bulunmaktadr.

rnekte, tesisat(90/70) lik sisteme gre almakta ve 512 nolu salon 22 C tr.

izelge 6.2.Ortalama Su Scaklnda Bir Dilim Radyatrn Is Gc

ekil 2.Radyatr dilim kesiti

4/65 (144/500) Radyatr tipi seilmitir. Birim verimi 114 Wtr. Ayn binada farklradyatr tipleri kullanlabildiinden bunun iin 9, 10, 11, 12 stunlar ayrlmtr.

Seilen 114 W 1 dilimin verebilecei s miktardr. ayet panel radyatr kullanlacaksa

bulunan rakam seilen radyatrn 1 m sinin verecei sy belirtir ve 7 stun kullanlr.

8. STUN: Bu stun 9. stundan sonra hesaplanr.


17/57

17

9. STUN: Radyatrlerin cinsi rnek iin 4/65 (144/500) tipinde radyatr seilmiti512 nolu salonun s kayb 1980 w tr. Birim radyatrn sl gc 114 w tr.

Radyatr Miktar=114

1989=17,44 deeribulunur.

O halde odann s ihtiyacn karlamak ancak 18 dilim radyatr karlayacaktr.8. STUN: Radyatrlerin verimi yazlr. Hesaplanan radyatr dilim saysnn

toplamnn verebilecei s miktar hesaplanr. rnek iin;1 dilim 118 W ve 18 dilim kullanlacakt.18 x 114= 2052 W deeri bulunur.Bu durum 1989W s kayb olan odaya 2052 W lk radyatr yerletirilecei sonucunu

karr.izelge6.3. Radyatr ve Donanm Seimi izelgesi

13.STUN:Radyatr grubu stunudur. rneimizde 18 dilim radyatr iin 2 grupbelirlenmitir iki grup radyatr iki cam altna konulabilir.14.STUN:Radyatr konsolu stunudur. Her gruba 2 konsol hesabyla toplam 4

konsol belirlenmitir.15.STUN:Radyatr kelepesi stunudur. Her gruba 1 kelepe hesabyla toplam iki

kelepe belirlenmitir.16, 17, 18 STUNLAR:Radyatr vanas stunudur vanadan 2 adet kullanlmtr.19, 20, 21 STUNLAR:Rekor stunudur rekordan 2 adet kullanlacaktr.

6.3. Radyatrlerin Yerletirilmesi

Radyatrlerin konulaca duvar, mutlaka yaltlmal, radyatrlerin yerden ykseklii enaz 7 cm, duvardan uzakl en az 4 cm olacak ekilde monte edilmelidir.

Radyatr verimi yerletirme biimi ile birlikte, radyatrn ni ile kapanma ekline debaldr. Radyatrn ni ile kapatlmas %5 ile %25 arasnda verim dklne neden olabilir.

Ancak, dekoratif nedenlerle kapatlmas isteniyorsa alttan souk havann girmesine vestten scak havann kmasna izin verecek ekil dnlmelidir.Bunun dnda radyatr nne

perde, dolap, masa vb. eyalarn konulmamasna dikkat edilmelidir. Aadaki ekillerde niebadnn ve eklinin radyatr verimine etkileri verilmitir.


18/57

18

ekil6.3.Radyatrlerin yerletirilmesi ve ni ebadnn radyatr verimine etkisi

Hem mimari hem de teknik adan radyatrlerin yerletirilebilecei en uygun yer olarakpencere altlarndaki duvar nerilir. Pencere altlarndaki mevcut duvar yksekliine uygun


19/57

19

radyatr seilir. Bu nedenle mimarn pencere altlarndaki demeden ykseklii belirlenirkenstandart radyatr tiplerini gz nne almas gerekir.

Radyatr arkalar bina yaltmnda yaltm yaplmamsa radyatr arkasna s yanstcld yzeyle kapl olan bir yaltm malzemesi konulmaldr. Bu yaltm malzemesi yerletirilirken,radyatr ile levha arasndaki uzakln en az 4 cm olmasna dikkat edilmelidir.

Odann scaklk farknn en fazla olduu yer, radyatr arkasndaki duvar olduundan

birim alan bana en fazla kayp burada olacaktr. te bu nedenle bu noktada yaltm nemlidir.Is kaybn nemli lde azaltr.

Radyatrlerin banyo gibi slak hacimlerde ve mutfak gibi mahallerde yerden yukaryakonulmas durumunda radyatr s gcnn % 10 azalacann hesaba dhil edilmesi uygunolacaktr.

DEV:

rnek projedeki 511 Nolu mutfak iin radyatr seimini yapnz.


20/57

20

BLM

KAZANLAR, KAZAN DARES VEGENLEME DEPOLARI

AMA

Kazan ve genleme depolar seimi yapabilme.


21/57

21

7. KAZANLAR

7.1. Kazanlar, Kazan Dairesi ve Kazan Seimi

7.1.1. Kazanlarn Snflandrlmas

1.Kazan malatnda Kullanlan Malzemeye Grea) Dkme dilimli kazanlar

b) elik kazanlar

2. Kazan Ocak Tipi, Tasarm ekli ve Gazn Ocak Dna Atlna Grea) Tam yanl kazanlar

b) Alttan yanl kazanlar

3. Kullanlan Yaktn Cinsine Grea) Gaz yaktl kazanlar (Doalgaz, LPG)

b) Sv yaktl kazanlar (Motorin, Fuel-oil)c) Kat yaktl kazanlar (Kmr)

4.Yanma Odas Basncna Grea) Kar basnl kazanlar (Ters basnl)

b) Kar basnsz kazanlar

5. Istc Akkann Cinsine Grea) Scak sulu kazanlar

b) Kzgn sulu kazanlarc) Alak basnl buhar kazanlar

d) Yksek basnl buhar kazanlar

6. Kazann Yapsal Tasarm Asndana) Alev borulu kazanlar

b) Alev duman borulu kazanlar

c) Duman borulu kazanlar

d) Su borulu kazanlar

e) Radyasyon kazanlar

7. Kazan ekline Grea) Yarm silindirik kazanlar

b) Yatk konumlu tam silindirik kazanlarc) Dik konumlu tam silindirik kazanlar

d) Prizmatik paket kazanlar


22/57

22

7.1.2. Kazan Dairesinin Yerletirilmesi

16 Ocak 1985 tarih ve 186637 sayl Resmi Gazetede yaynlanan ynetmelie gre,kazan kenarlarnn duvardan veya duvara monte edilmi cihazlardan uzakl en az 70 cm, ikikazan arasndaki uzaklk en az 40 cm olmaldr. Kazan dairesinin ykseklii kazan zerinde yeralacak ekipmanlarn gerektiinde tamir ve bakmnn yaplmasnda zorluk karmamas iin en

yksek kazan aksesuarnn zerinde, en az bir metrelik bir serbest mesafe bulunmaldr. Kazanneitli ynlerden braklacak mesafenin kazann L uzunluu cinsinden boyutlar iki ve kazana ilikin yerletirme emalarnn verildii dzenlemeler aadaki ekillerde gsterilmitir.

Tek kazan olmas durumunda, kazan kenarnn duvarlardan uzakl iin iki kazannkazan dairesine yerletirilme ekli esas alnr.

ekil 7.1.ki kazann kazan dairesine yerletirilmesi

ekil 7.2. kazann kazan dairesine yerletirilmesi

Bacalar duman geiine kolaylk salamak ve s transferini azaltmak iin i ve dksm sval olmaldr. Ayrca baca klarnn komu binalardan en az 6 m uzakta ve bina


23/57

23

mahyasnn en az 80 cm zerinde olmaldr. Baca yapmnda yn deiiminden kanlmal,mutlaka yn deiimi gerekiyorsa en az % 60 eimli olmaldr.

Kazan dairelerinde yanma iin gerekli temiz havann girebilmesi iin zemin dzeyindeve baca kesitinin en az % 50si kadar kesitte bir temiz hava giriiyle d havaya balanmaldr.Kazan dairesinin ierisinde toplanabilecek pis havann atlmas iin baca kesitinin en az % 20sikadar kesitte ve kazan dairesinin tavan dzeyinde bir pis hava bacas bulunmaldr.

7.2. Kazan Kapasitesi Ve Istma Yzeyi Hesab

Sv yaktl (motorin, fuel-oil) ve doalgaz kazanlarnda kazan kapasitesi sl kapasiteolarak tanmlanr.

Bu durumda kazan kapasitesi yle hesaplanr.

QK

=Qh( 1+ ZR )

Bu ifadedeki sembollerin anlamlar aadaki gibidir:

QK : Kazan kapasitesi (W)Q

h: Istclarn toplam s kapasiteleri (W)

ZR : Is yk artrm katsays,

ZR Katsays iin durum tanmlanmtr:1. Ana datma ve toplama borular yaltlm, scak hacimlerden geiyor ve

Kolonlar duvarn i yzeylerinde bulunuyorsa ,ZR : 0,05 alnr.2. Ana datma ve toplama borular yaltlm, stlmayan hacimlerden geiyor

ve kolonlar duvarni yzeyinde bulunuyorsa,

ZR: 0,10 alnr.

3. Ana datma ve toplama borular yaltlm, stlmayan hacimlerden veyakanallardan, kolonlar ise tesisat bacalarndan geiyorsa;ZR : 0,15 alnr.

Kmrl tip kazanlarda kazan kapasitesi, stma yzeyi ile tanmlanmaktadr. Kmrl

kazanlarda stma yzeyi hesabnda Qh stclarn toplam s kapasiteleri deeri esas alnr.

Sistemde tek kazan kullanlacaksa ( DIN 4701 e gre ) kazan yzeyi hesabnda uforml kullanlr:

AK= KkQh

(1+ ZR )

AK: Kazann metrekare cinsinden alan (m)Kk: Kazann birim stma yzeyine den sl gc (W/ m)

Kk deeri iin;

Sv yakt kullanlmas durumunda, 90/70 scak su kazan iin Kk= 9300 W/ m Linyit kullanlmas durumunda 90/70 scak su kazan iin Kk= 7000 W/ m

Deerleri alnacaktr.

Hesap sonucu kazan stma yzeyi kesirli karsa bir st tam sayya ykseltilir.


24/57

24

7.3. Kazan Seimi in rnek

Bir binann toplam s ihtiyac 198000 W ise buna karlk gelen kazan seiminiyapalm:

Binann s ihtiyac: 198000 W

Kazan kapasitesi QK

:

QK

=Qh( 1+ ZR )

ZR = 0,10 Ana datm ve toplama borular yaltlm, stlmayan hacimlerdengeiyor ve kolonlar duvarlarn i yzeyinde bulunmaktadr

ZR = 0,10 alnr.

QK

=Qh( 1+ ZR )

QK

= 198000(1+0,10)

QK

=198000 . 1,1 = 217800 W

izelge 7.1. Teknik zellikler

Firma katalogundan MD7kazan seilmitir.

7.4. Genleme Depolar ve Gvenlik Borular

Scak sulu stma sistemlerinde 90/70 ortalama su scakl 80 C dir. ehir ebekesisuyu da 10 C civarndadr. Su 10 C dan 80 C scakla stldnda suyun zgl hacmi

yaklak % 3 orannda bir deiim gsterir.Suyun younluk ve zgl hacmin scaklkla deiimi aadaki izelgede gsterilmitir.

Kazan

Tipi

Dilim

SaysG Kazan

Gaz

KsmDirenci

(mmSS)

Su

Gidi-Dn(mm)

Baca

Balants(D ap)( mm)

Boyutlar YaklakBo

Arlk(kg)

YaklakSu

Hacmi

(lt)

Doalgaz ve Motorin Fuel OilNo:5

Kcal/h kw Kcal/h kw Gen(mm) Yk(mm) Der(mm)MN5 5 54000 63 - 2.0 42 150 620 1270 716 325 39

MN6 6 69000 80 - 4.1 42 150 320 1270 826 375 48

MD4 4 90000 105 - - 6.0 65 203 845 1165 815 430 65

MD5 5 124000 144 - - 7.0 65 203 845 1165 945 510 78

MD6 6 158000 184 103000 120 10.0 65 203 845 1165 1075 590 92

MD7 7 192000 223 125000 145 15.0 65 203 845 1165 1205 670 105

MD8 8 225000 262 147000 171 23.0 65 203 845 1165 1335 750 119

MD9 9 258000 300 169000 197 33.0 65 203 845 1165 1465 830 132

MK8 8 275000 320 193000 224 9.0 100 250 1122 1553 1414 1551 219

MK9 9 325000 378 244000 284 12.7 100 250 1122 1553 1542 1710 247

MK10 10 375000 436 281000 327 16.4 100 250 1122 1553 1670 1868 275MK11 11 425000 494 318000 370 21.1 100 250 1122 1553 1798 2049 302

MK12 12 475000 552 355000 413 26.3 100 250 1122 1553 1926 2206 330

MK13 13 525000 611 392000 456 16.6 100 350 1122 1553 2054 2365 358

MK14 14 575000 669 429000 499 20 100 350 1122 1553 2182 2533 386

MK15 15 625000 727 466000 542 23.8 100 350 1122 1553 2310 2702 413

MK16 16 675000 785 503000 585 27.6 100 350 1122 1553 2438 2857 441

MK17 17 725000 843 540000 628 31.4 100 350 1122 1553 2566 3015 469

MK18 18 775000 901 580000 675 35.1 100 350 1122 1553 2694 3172 496

MK19 19 825000 959 618000 718 38.8 100 350 1122 1553 2822 3331 524

MK20 20 785000 1017 656000 762 42.5 100 350 1122 1553 2950 3489 552


25/57

25

ekil 7.4. Suyun younluk ve zgl hacminin scaklkla deiimi

Genleme depolar sistemdeki basncn kontrol ve sisteme gerekli su desteinin

salanmas bakmndan ok nemlidir.

Genleme depolar iki tiptir. Bunlar;

1.Ak tip genleme depolar

2.Kapal tip genleme depolar

7.4.1. Ak Tip Genleme Depolar

Atmosfere ak olarak altrldklar iin ak genleme depolar olarak adlandrlr. Genleen su hacmini toplamak zere datm sisteminin en yksek noktasndan biraz dahayksee yerletirilirler. Eer genleme deposu datma sisteminden daha yksek bir noktayayerletirilmezse zellikle pompann dnte olduu sistemlerde st kat radyatrler hava yapar.


26/57

26

ekil 7.5. Ak tip genleme depolu alttan datmal alttan toplamal stma sistemi

Kazanlarda genleen su gidi emniyet borusu vastasyla genleme deposunda toplanr.

Tesisattaki su souduu zaman tesisatn eksilen suyu dn emniyet borusu vastasyla genlemedeposu tarafndan tamamlanr. Ak genleme depolar atmosfere ak olduundan sistemde

basn ykselmesi durumunda sistemin emniyetini salar.Sistemin ilk devreye alnmas srasnda ehir ebeke suyu ile sistem doldurulur. Bu

doldurma srasnda sistemdeki havann alnmas gerekir. Sistemin havas genelde tesisatn en stnoktasnda havalk borularnn topland hava tplerinden yaplr. Baz sistemlerde direktgenleme deposuna da balant yaplarak sistemin havas atlabilir.

Sistemde herhangi bir sebeple tkanma olursa basn tehlikeli noktalara kabilir. Budurumda genleme deposu emniyet borular vastasyla tehlikeyi ortadan kaldrabilir.

Tesisattaki genleen su hacmi aadaki forml ile hesaplanr.

Vg= 0,08 Vs(lt)

Vg: Genleen su hacmi (lt)Vs: Tesisattaki su hacmi (lt)

Ak genleme deposunun hacmi;

Vgen.dep.ak = 0,00215 Qk(lt) forml ile hesaplanr.

Qk: Kazann sl kapasitesi (W)

Tesisatta bulunan her kazan kapasitelerine gre ayr genleme deposu konulmasnerilmektedir. Fakat uygulamada genelde 2 veya 3 kazan 1 genleme deposuna balanr.Emniyet gidi, emniyet dn borularnn zerine vana kesinlikle konulmamaldr.


27/57

27

Haberci borusu vastasyla tesisattaki su seviyesi kontrol edilir. Eer haberciborusundan su gelmiyorsa tesisata su takviyesi yaplr.

Gidi ve dn emniyet, boru aplar u formlle bulunur:

d gidi= 15+ 1.5x 1000/86,0 Qk (mm)

d dn= 15+ 1000/86,0 Qk (mm)Qk: Kazann sl kapasitesi (W)

eitli tipteki genleme deposu balant ekilleri aada verilmitir.

ekil 7.6. Ak tip genleme depolarnn tesisata balant ekilleri

eitli genleme depolar iin gidi emniyet ve dn emniyet boru aplar aadakiizelgede gsterilmitir. Haberci boru ap genellikle tir.

izelge 7.2. eitli Genleme Depolar in Gidi Ve Dn Emniyet Boru aplar

ap Kazan Kapasitesi (W)Gidi

BorusuHalinde

DnBorusuHalinde

25-1 58150 11630032-1 " 151190 33727040-1 325640 73269050-2 639650 143049060-2 1046700 232600070 1628200 3489000

80 2209700 4652000

90 2907500 6512800

100 3721600 8373600

Tesisattaki su miktar Vg=0,08 Vs forml ile hesaplanr. Ancak kazan, radyatr veboru ilerindeki su miktar iin retici firma kataloglarndan yararlanlr. Borularn sukapasiteleri, kazan ve stclardaki yaklak su hacimleri aadaki izelgelerde gsterilmitir.


28/57

28

izelge 7.3. Kazan ve Istclar Yaklak Su Hacimleri

izelge 7.4. Borularn Su Kapasitesi

Genleme depolar TSE 713 teboyutlandrlmtr. Depo hacmine gre standart genlemedeposu boyutlar ve kazan kapasitesine bal olarak tesisattaki su hacmini veren diyagramaada gsterilmitir.

izelge 7.5. Ak Tip Genleme DeposuBoyutlar

Dkm radyatrler 900 mm 3.5 lt/mDkm radyatrler 200-500 mm 4.0-5.0 lt/melik radyatrler 900 mm 5.0 lt/melik radyatrler 200-500 mm 6.0 lt/mPanel radyatrler 1.0-5.0 lt/mKonvektrler 0.2-0.4 lt/mDkm kazanlar 0.5-1.0 lt/melik kazanlar 2.0-4.0 lt/m


29/57

29

ekil 7.7. Kazan kapasitesine bal olarak tesisattaki su hacmi

Yerletirme problemleri, ok souk blgelerde donma olaylar ve sistemde daha fazla korozyonyapmas ayrca ek boru maliyeti gibi nedenlerle gnmzde kapal genleme depolar tercihedilmektedir.

7.4.2. Kapal Tip Genleme Depolar

Kapal tip genleme depolar kazan dairesine yerletirilir. Bu nedenle sistemdeki suseviyesi her an kontrol edilebilir. Ayrca donma problemi de ortadan kalkar. Tesisata emniyetgidi, emniyet dn ve haberci borularnn da ekilmesini ortadan kaldrr.

Kapal genleme depolar diyaframl veya byk kapasiteli olanlar gaz yastkl olabilir.Diyaframl tip kapal genleme deposu aada gsterilmitir.

ekil 7.8. Diyaframl tip kapal genleme deposu

Sistemde mutlaka emniyet ventili ve manometre bulundurulmak zorunludur. Sistemdeyayl veya diyaframl emniyet ventili kullanlabilir. Bu ventillerin boyutlar aada verilmitir.


30/57

30

izelge 7.6. Diyaframl Emniyet Ventili Seimi ( 3 Barlk letme Basncna Kadar Kullanlr)

izelge 7.7. Yayl Emniyet Ventili Seimi ( Sistem s gcnegre)

7.4.3. Kapal Genleme Depolarnn Faydalar

1. Sistem atmosfere kapal olacandan korozyon azalacak, dolaysyla sistemin mruzayacaktr.

2. Sistemde basn dalm eit olacandan, tm radyatrlerde snma dengeli hale gelecektir.Bylece sistemde az snma problemi ortadan kalkacaktr.

3. Kazan dairesine monte edileceinden, atya ekilen emniyet borular ve haberciborularndan, genleme deposu ve emniyet borular yaltmndan ve iilikten tasarrufsalanacaktr.

4. atdaki genleme deposu kalkacandan buradaki s kayb nlenmi olur.5.

Ak genleme depolarnda donma problemi, kapal genleme depolarnn kazan dairesineyerletirilmesiyle ortadan kalkar.

6. Sistemdeki su seviyesi her an gzetim altndadr.Gnmzde artk stma sistemlerinde kapal genleme depolar kullanlmaktadr.

Kapal genleme depolar sv ve gaz yaktl stma sistemlerinde kullanlmaktadr.ift kazanl bir sistemdeki kapal genleme deposunun sistemdeki yeri ve sisteme

balants aadaki ekillerde gsterilmitir.

Emniyet

ventili apIstma Gc

Kwkcal/h

DN 15 (R ) 50 (45000)DN 20 (R ) 100 (90000)

DN 25 (R 1) 200 (175000)DN 32 (R 1 ) 350 (300000)DN 40 (R 1 ) 600 (ca.500000)DN 50 (R 2) 900 (ca.750000)

Efektif

Basn(bar)

20

125

1 32

1 40

250

2 65

380

4100

Emniyet

Ventili

ap1.0 119 186 310 477 746 1261 1910 2984

Sistem

Is

Gc

kW

1.5 157 245 406 626 978 1653 2504 3912

2.0 173 270 448 691 1080 1825 2765 4320

3.0 234 366 608 936 1463 2472 3745 5852

3.5 264 412 685 1055 1648 2786 4220 6593

4.0 292 456 758 1168 1824 3083 4670 7297

4.5 318 497 826 1273 1989 3361 5092 7957

5.0 344 538 894 1378 2154 3640 5514 8615

5.5 370 578 960 1480 2313 3908 5920 9251


31/57

31

ekil 7.9. ift kazanl bir sistemde kapal genleme deposunun sistemdeki yeri

ekil 7.10. Kapal genleme deposunun sisteme balant ekli

Kapal genleme depolarnn hacmi u formlle hesaplanr;

Vgdk=stst PP

eV

/1

.

(lt)

Vgdk.: Kapal genleme deposunun hacmi (lt)V: Tesisattaki su hacmi (lt) (Kazan kapasitesine bal olarak tesisattaki suhacmi diyagramndan)e: Suyun 10C ile 90 C aras zgl hacim art ( e: 0,0355 dm/kg)Pst: Sistemdeki statik su seviyesine karlk gelen basn ( bar)

Pst= )/(10

)(

BarmSS

mSSHst

+1

Pst: Maksimum iletme basnc (bar)Pst=Pst+1

Pst ve Pstbasnlar, kapal genleme deposu hacmi forml kullanlrken, 1 bareklenerek mutlak basn olarak yazlmaldr. st basn hesaplanrken de statik basnca 1 ile 2

bar arasnda bir deer eklenmelidir.


32/57

32

7.4.4. Kapal Genleme Deposu Seimi in rnek

105 KW kapasiteli bir kazan iin genleme deposu belirleyelim1. Sistemde panel radyatr kullanlm olsun2. Sistem 90/70 lik bir sistemdir3. Statik su ykseklii 10 mSS4. letme basnc: 2 bar5. Emniyet ventili ama basnc: 2.5 bar

Not: Emniyet ventili amabasnc iletme basncndan 0.5 bar byk ayarlanmaldr.6. Tesisattaki su hacmi 105 KW g ve panel radyatr iin V: 1100 lt

7. Statik basn

Pst=10

Hst+1=

10

10+1=2 Bar

8. st basnPst=Pst+1=2+1=3 Bar

9.Kapal genleme deposu hacmi

Vgdk=

stst PP

eV

/1

.

=

3/21

0355.01100

x=117.15 lt

Not: Katalogdan ERM 200 genleme deposu seildi. Bu seim tablo ve diyagramlaryardmyla yaplmtr. Teknik eleman tesisatn durumunu gz nne alarak kapasiteyiartrabilir.


33/57

33

izelge 7.8. Standart Uygulamalar iin Kapal Genleme Deposu Seimi

izelge7.9.Genleme Deposu Katalogu

Model

Tank

Hacmi

(lt)

Maksimum

letmeBasnc(bar)

Max.

letmeScakl

(C)

ap(mm)

Ykseklik(mm)

BalantR

ERM 50 50 6 110 375 555 1ERM 80 80 10 110 460 870 1

ERM 110 110 10 110 460 940 1ERM 200 200 10 110 590 1215 1 ERM 300 300 10 110 640 1375 1 ERM 500 500 10 110 750 1560 1 ERM 750 750 10 110 800 1980 2

ERM 1000 1000 10 110 900 1980 2ERM 1500 1500 10 110 1200 1560 2ERM 2000 2000 10 110 1200 1960 2 ERM 2500 2500 10 110 1200 2830 3


34/57

34

ekil 7.11. Kapal genleme deposu

7.4.5. Kapal Genleme Depolarnn zellikleri

Standart uygulamalarn yan sra konforlu uygulamalar iin daha yksek kapasiteligenleme depolar nerilmektedir.

350 kW kapasitesinin altnda diyaframl tip genleme deposu olan sistemlerde uyulmasgereken kurallar unlardr.

1. Sadece sv veya gaz yaktl iin kullanlabilir.2. Statik ykseklik 15 m yi gememelidir.3. Sistem, termostatik kontrole ve limit termostatna sahip olmaldr.4. Kazan dairesinde emniyet ventili olmaldr.5. Sistemde termometre ve manometre bulunmaldr.

350 kW kapasitesinin stnde ya da 350 kWnn altnda olup, statik su ykseklii 15metreyi geen tesislerde uyulmas gereken kurallar unlardr;

1. Maksimum su gidi scakl 100 C ve basn maksimum 5 bar olmaldr.2. Termostat ve limit termostat kontrol bulunmaldr.3. Sadece sv veya gaz yakt kullanlmaldr.4. Emniyet ventili bulunmaldr.5. Prosestat ve su seviyesi kontrol bulunmaldr6. Sistemin basnlandrlmas genleme deposundaki basnl gazla, hava

kompresr ile veya basnlandrma pompas ile gerekletirilir.

7. Tesisatta manometre ve termometreler bulundurulmaldr.8. Sistemde basn testi yaplmas gerekir.


35/57

35

BLM

BORU API HESABI

AMA

Kalorifer sistemlerinde boru aplarn hesaplayabilme.


36/57

36

8. BORU API HESABI

8.1. Scak Sulu Istma Sistemlerinde Boru aplarnn Belirlenmesi Ve Pompa

Seiminin Yaplmas

Tesisatta kullanlan boru aplarnn belirlenmesi ve pompa seimi yapabilmek iin boruap hesap izelgesinin doldurulmas gerekir.

izelge 8.1. Boru ap Hesab izelgesi

Pompa seiminde kazanda yatayda en uzak ve deyde en yukarda olan radyatre gidenboru hatt esas alnr. Bu hatta kritik devre denilir.

Dolam pompas basn kayb hesab yapabilmek iin;

Boru ap hesab izelgesi doldurularak pompann toplam basn deeri hesaplanr.Pompal stma sistemlerinde toplam basn aadaki gibidir.

H= (LR)+ Z (mm SS)

Yukardaki denklemde geen deikenler unlardr:

L: Boru paralarnn uzunluklar (m),

R: Metre boru bana basn kayb (mmSS/m)

Z: zel diren kayplar,


37/57

37

Yukardaki denklemde Z nin izelge ile belirlenmesinde kullanlan sirklasyon hz veboru ap bilinmemektedir. Ayrca H basncda bilinmemektedir. Sadece tesisat hakknda bilgivardr.

Tesisat oluturan kazan, kollektr, boru, vana, radyatr, genleme deposu ile dierdonanmlarn dey grntl ve iki boyutlu olarak gsterilenproje izimine kolon emas denir.Kolon emalarnda dey ller kat plan leinde fakat yatay ller leksizdir. Yatay

lleri farkl olan radyatrler deiik ykseklikte izilir.Tesisat emasnda borularn zerinde tad s miktar yazlr. Bu halde tesisatn

almas bakmndan birbirine edeer olan farkl ap deerlerinin kabul edilmesi mmkndr.

Ekonomik adan ap deerleri kk seilirse maliyet decektir. Kk ap semeklesirklsyon hzlar da artar. Fakat bu durum basn dmn artracandan pompann tkettiienerji miktarn da artrr. Aksi durumda dk hzlar boru ebekesinin pahalya mal olmasnafakat iletme giderlerinin dmesine neden olur.

Kazan knda hz, maksimum 0,80 m/sn olmal ve radyatr devresine doru dzgnbir ekilde dmelidir. Radyatr devrelerinde ise hz maksimum 0,30 m/sn olmaldr. Kritikdevre radyatrnde maksimum hz 0,20 m/sn olmaldr.

Ayrca sistemde 3 yollu vana, fan coil v.b. ok zel direnler varsa bunlar gerekdiren deerleri kritik devre hesabna eklenmelidir.

R Basn dmn semek yaygn olarak kullanlr. Scaklk d T= 9070= 20C iin yaklak olarak u R deerleri alnabilir.

a) Sistemin pompa durduu durumda da almas bekleniyorsa, R= 2,53 mmSS/ m

b) Pompa devre d kaldnda tabii sirklsyonla almas beklenmiyorsa,

Kk tesisler iin; R= 5- 8 mmSS/ m

Byk tesisler iin; R= 1015 mmSS/ m

deerleri alnabilir.


38/57

38

8.2. Hesap Yntemi

Boru ap hesab yaplrken boru ap hesap izelgesi doldurulmaldr.

izelge 8.2.Boru ap Hesap izelgesi

a stununa, para numaras,

bstununa, boru parasnn tad s miktar,

cstununa s miktar

d stununa, boru parasnn uzunluu,

estununa, boru parasnn ap,

fstununa, boru parasndaki su hz,

gstununa, boru parasnn metre bana basn kayb,

hstununa, boru parasnn srtnme kayb,

istununa, boru parasnn toplam zel diren says,

k stununa, boru parasnn zel kayplar yazlr.

e ve k stunlar yaklak boru apna gre yaplr. Boru ebekesinde dzensizliklergrld taktirde elde edilen ilk boru ap deitirilerek uygun bir ak salanmaldr.

Deitirilmi boru apna gre yaplan hesaplar l ve q stunlar arasna kaydedilir. Boruhesab, yaygn olarak daha sonra anlatlaca gibi R balang kabul ile yaplr. Deitirilen

boru apna gre hesap yapmann bir amac da seilen 2 farkl R deeri ile yaplanhesaplamalarn karlatrlmasn yapmaktr. Kayplar arasndaki fark boru ap hesabizelgesinin r ve s stununa kaydedilerek en uygun R seimi yaplr.

Tesisatn zel direnlerinin hesaplanabilmesi sirklsyon hz deerininbelirlenmesinden sonra mmkn olabilir. (Toplam kizi) deerleri, (kizi) deerleri hesabnnyapld deerlerini hesaplama izelgesinin hazrlamasndan sonra bulunur.


39/57

39

izelge 8.3. Deerlerini Hesaplama izelgesi

Boru ap hesaplanrken hesaba esas olarak bir R deeri seilir. Bu arada ap seilirkensu hzna da baklmaldr. Branmanlarda en kk deerinde olan su hz, boru aplar

bydke dzgn ekilde artrlmal ve kazan giriinde en byk hza ulalmaldr.Kk apl borularda sessiz alma iin su hz 0,8 m/sn den byk olmamaldr.

Daha hassas bir alma iin ana boruda su hz W< 0,5 m/s ve kolonlarda W< 0,3 m/salnmaldr. Bu kriter dikkate alnarak:

1- Kolon projesi izilir.

2- Her boru blmnn s miktar bu blmlerin zerine yazlr.

3- Kritik devre bulunur. Kritik devredeki kritik radyatr seilir. Kritik radyatr, yataydorultusunda en uzak ve bu devre zerinde dikeyde en stteki radyatrdr. Bu radyatrdenhesaplanmaya balanr.

4- nce bu radyatrlerden balanarak devre zerindeki btn ksmlar numaralandrlr.Numaralandrma iine radyatrn dn borusundan balanabilir. Her iki T paras arasndakiksma ayr bir numara verilir.


40/57

40

5- Gidi ve dn boru iftleri birletirilerek, boru ap hesab izelgesinin a stununaboru paras numaras, b stununa s miktar ve d stununa boru paralarnn uzunluu yazlr.

6- Bundan sonra, pompal scak su ile stmada borulardaki basn kayb izelgesindenboru ap deerleri aratrlr.

izelge 8.4. Vidal Yar Ar Borularn ap Belirleme Basn Kayb ve Hz izelgesi

7- Pompal scak sulu stmada borulardaki basn kayb izelgesi (20 C lk scaklkfark iin) izelgesinden R deeri bulunur. Bu R deerinden yatay olarak gidilir ve borudangeen s miktarna en yakn snn byk olannn yazl olduu stun bulunur. Bu stunun

banda olan ap deeri aranan boru apn verir.

8- Pompal scak sulu stmada borulardaki basn kayb izelgesinden tayin edilen boruapnn bulunduu stundan aa inilir ve bu borudaki s miktarna karlk gelen en yakn smiktarbulunur. Buradan yatay olarak giderek bu borudaki gerek R deeri tespit edilir. Boruap hesab izelgesinin g stununa yazlr.

9- Pompal scak sulu stmada borulardaki basn kayb izelgesinde s deerinin

altnda m/sn olarak su hz da yazdrlr. Bu hz alnarak boru ap hesab izelgesinin f stununayazlr.10- Gerek R basn dm ile buna ait boru boyu arplarak bu ksmdaki toplam

basn dm bulunur ve boru ap hesab izelgesinin h stununa yazlr.11- deerleri hesaplama izelgesi yardmyla zel diren saylar toplam deeri

bulunarak boru ap hesab izelgesinin stununa kaydedilir.deerini hesaplama izelgesi aadaki admlarla doldurulur.


41/57

41

izelge 8.5. (Kizi) Deerleri Hesap izelgesi

a) 1 stununa para numaras yazlrb) 2 stununa boru ap hesab izelgesinden boru ap yazlrc) 2 den 21 stununa kadar boru ap hesab izelgesindeki deerler bulunarak

yazlr.d) 22. stuna ise zel direnlere ait kayplarn toplam yazlr

12) Hz ve yardmyla scak sulu sistem iin borularn Z zel direnleri tespit edilerekboru ap hesab izelgesinin k stununa yazlr.

13) Srtnme (LR) ve zel direnler (Z) bir boru iin boru hesab izelgesinin h ve kstunlarna tek tek yazlr. h ve k stunlarnn toplam, LR ve Z yi verir. LR ve Z nintoplam H= LR + Z denklemine yerine konularak H toplam basnc bulunur. Pompa basnc H

basncn yenebilecek gte olmaldr.


42/57

42

izelge8.6. Scak Sulu Istmada Borularn Z zel Direnleri


43/57

43


44/57

44

8.3. DolamPompas Hesab

Pompa seimi yapabilmek iin debi ve basn karakteristik zelliklerinin bilinmesigerekir.

Dolam pompas sistemde meydana gelecek srtnme kayplarn yenebilecek gteseilmelidir.


45/57

45

8.4. Dolam Pompasnn Debisi (Vp)

Dolam pompas debisi kazan gc Qk(W) ve suyun gidi- dn scaklklar Tg- Tddeerlerine baldr.

Vp=

).(.

.6.3

dg

k

TTgC

Q

Bu denklemdeki semboller aada tanmlanmtr:

C: Suyun zgl snma ss (C= 4.186 kJ/ kg K),g: Suyun younluu (10kg/m),(T

g-T d ): Sisteme gidi ve dn scaklklar arasndaki fark (K)

Pompann basnc;H P= )(LR + Z(mmSS)

olacak ekilde seilmelidir. Emniyetli alma iin bu basnca %10 ilave yaplr.Kazan dairesi kayplar dikkate alnmadysa hesaplanan basn 300- 800 mmSS kadar

artrlr.

H P=( ZLR)( ) 1.1 (mmSS)

H P= ZLR)( +(300800) (mmSS)

Basn artrm kapasitenin bykl de dikkate alnarak yaplr.Uygulamada byk ve yaygn ve s ihtiyac fazla olan tesislerde pompa basncna %

50 ye varan ilaveler yaplr.Pompann basn kayb belirlendikten sonra boru ap hesab tekrar gzden geirilip;

daha sonra uygun ap geilerini ve su hzlarn salayacak dzeltmeler yaplmaldr.Ayrca nce pompa seimi yaplp sonra boru ap ve hz hesab da yaygn olarak

kullanlr.


46/57

46

8.5. Boru apHesabinrnek

Aada gsterilen 2 katl binann boru aplarn belirleyip pompa seimini yapalm.

ekil 8.1. Kolon emas


47/57

47

Kolon emas zerinde her parann tad s miktar o parann zerine yazlr.(*)KR sembol ile kritik radyatr belirlenir. Kritik radyatrden itibaren her para

numaralandrlr (1, 2)Boru ap hesab iin, boru ap hesab izelgesi ve deerlerini hesaplama izelgesi

doldurulmaya balanr. Boru ap hesab izelgesinin h stununa kadar gelindikten sonra deerlerini hesaplama izelgesi doldurulup stununa yazlr. Z zel direnler hesab izelgesi

kullanlarak, W hz ve diren katsays yardmyla Z zel direnci bulunur.imdi rnek kolon emas iin boru ap hesab izelgesinin 1. satrn dolduralm.a stunu Para no yazlr. Kolon emasndan___________1

b stunu 1 Numaral parann s yk yazlr_______2622 Wattd stunu 1 Numaral parann uzunluu yazlr________8me stunu Bu stunlarn doldurulmas iin 20 Clk scaklk fark iin pompal scak sulu

stma borularndaki basn kayb izelgesinden yararlanlr.R basn kayb 3 mmSS/m balang kabul deeriyle hesaba balanr. (a)R deerinden itibaren saa doru giderek 1. borunun s yk olan 2621 W dan byk

ve en yakn deer 5688 seilir. Bu deerden yukar klarak boru ap 3/4 " olarak belirlenir.Seilen boru apndan aaya doru inilir 2621 W a en yakn deer olan 4664 W seilir. Budeerin altndaki 0,16 m/sn deeri borulardaki su hzn vermektedir. Buradan sola dorugidilerek R basn kayb deeri olan 2,2 mmSS/m deeri bulunur.

izelge8. 5. Vidal Yar Ar Borularn ap Belirleme Basn Kayb ve Hz izelgesi

Boru ap yazlr_________________________ 3/4"Hz deeri yazlr_________________________ 0,16m/snBasn kayb deeri yazlr_________________ 2.2 mmSS/m


48/57

48

LR arpm deeri ______ d stunundaki boru boyu ile (8m), g stunundaki basnkayb deeri (2,2 mmSS/m) arplr ve h stununa yazlr. L x R= 8 x2,2 =17,6 mmSS deeriyazlr.

deerinin bulunmas iin deerlerini hesaplama izelgesinin doldurulmasgerekmektedir. Bunun iin kolon emasna baklarak kritik devredeki kayplar ve bu kaypkatsaylarn bulalm.

ekil 8.2. Kolon emas kesiti

Yukardaki deerler kullanlarak deerlerini hesaplama izelgesi doldurulur. imdi deerlerini hesaplama tablosunun 1. satrnn doldurulmasn grelim

1.STUNPara numaras yazlr ______1

2.STUN Boru ap yazlr___________3/4"

3- 21 STUNLARBu stunlar kayp ekilleri stunlardr.Hangi tr kayplar varsa o kayplar yazlr.


49/57

49

(*) Radyatrlerden dolay ______ 3.00

(**) T ayrlmadan dolay_______ 1.5

(***) Dirsekten dolay_________1.7

(****) Radyatr ventilinden dolay___3.0

ekil 8.3. Diren hesaplamas

22. STUNToplam diren yazlr

= 9,2

Stunu Devam; deerlerini hesaplama izelgesinde hesaplanan deeri boruap hesab izelgesinin i stununa yazlr.

k Stunu Devam;Z zel diren deeri yazlr.k stunu u ekilde bulunur. Borudaki su hz 0,16 m/sn ve= 9,2 olarak bulunmutu. Bunun iin scak sulu stmada borularn 2 zel direnleri

izelgesinden enterpolasyon yaplr.

3.1

70.12

1

8.0

40.1170.12

70.12

910

2.910 ZZ

66.11

04.170.12

70.1204.1

Z

Z

Z


50/57

50

izelge 8.6. Scak Sulu Istmada Borularn Z zel Direnleri


51/57

51

2, 3, 4, 5 numaral paralar iinde boru ap hesab izelgesi ayn ekilde doldurulurh stunundaki LR ek stunundaki Z deerleri toplanr.

izelge 8.7. Boru ap izelgesi


52/57

52

izelge8.8.rnek Boru Hesab Cetveli

LR = 95,4 mmSS

Z = 80,03 mm SS

Toplam Diren = LR+ Z= 95,4+80,03= 175,43 mmSS

Pompa basnc kazan dairesindeki kayplarda gz nne alnarakHp= LR+ Z+(300-800) formlnde kazan dairesindeki kayb 500 mmSS kabul

ederek

Hp= 175,43+500

Hp=675,43 mmSS hesaplanr

Dolam pompasnn debisi ise

Vp= 3,6 . Qk = 3,6. 27900 = 1,2 m/hC.g.(Tg-Td) 4,186.10.(9070)


53/57

53

8.6. Sirklsyon Pompas Seimi

Hp= 675 mmSS ----- Vp=Q pom= 1,2 m/h

DEV: Radyatrlerin s yklerini iki katna karp boru apn hesaplaynz vepompa seimini yapnz.

ekil 8. 4. Sirklsyon pompas katalogu


54/57

54


55/57

55

izelge 8.8.Boru ap izelgesi


56/57

56


57/57

izelge 8.9. Deerlerini Hesaplama izelgesi

Documents

ISI KAYBI HESABI ÖRNEĞİ