Interaktivna kulinarska rabotilnica Glasilo na Republi~kiot ...poraka.org.mk/wp-content/uploads/2020/01/Glasilo-PORAKA...Muzikata ja izvedoa Gavrilo Milovanovi}, klavijaturi, Jovan

Glasilo na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost Broj 4 godina XXXII

CM

YB

CM

YB

CM

YB

C M Y B

C M Y B

C M Y B

C M Y B

CM

YB

Корисниците на двата дневни центри – ПОРАКА Скопје на 27-ми декември 2019 година учествуваа на

интерактивна кулинарска работилница со шеф Марк Де Јонг. Во позитивна атмосфера и убаво

расположениекорисницитезаедносопознатиот готвачподготвијапразниченручек.

Interaktivna kulinarska rabotilnica

so {ef Mark De Jong


so {ef Mark De Jong


so {ef Mark De Jong


so {ef Mark De Jong

Упатуваме голема благодарност до шеф Марк што ни посвети внимание и го разубави празничниот

периоднанашитекорисници!!!

Dekemvri 2019 g.

SRE]NINOVOGODI[NII BO@I]NIPRAZNICI


2

Glasilo na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost - PORAKA -

“PORAKA”Glasilo na Republi~kiot centar zapoddr{ka na lica so intelektualnapopre~enost - PORAKA

Glasiloto izleguva sekoi 3 meseci

Ureduva~ki odbor:Vasilka DimoskaVlado KrstovskiMaja Gacoska

Pe~ati:Data Pons, SkopjeTira` 1.000 primerociDekemvri 2019 g. Broj 4, god. XXXII

Adresa na RCPLIP - PORAKA:”Orce Nikolov” br. 122, 1000 Skopje;tel.: 329 69 61; faks: 329 69 60E-mail: [email protected]: www.poraka.org.mk

Spored Ministerstvoto za kulturana RM, so odluka 07-2613/2, zaglasiloto PORAKA se pla}apovlastena dano~na stapka od 5%.

Dadenite sogleduvawa i upotrebu-vanata terminologija vo odredeninapisi od odredeni avtori ne goodrazuvaat oficijalnoto misle-we i stavovi na RCPLIP - PORAKA.

Teatarsko muzi~ki performans“Konekcii”

Uspe{no vospostavenata sorabotka me|u Republi~kiotcentar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost – PORAKAi „Teatar Pi” prodolì i ovaa godina. Izminatiov period ekipatana „Teatar Pi” naporno rabote{e so licata so intelektualnapopre~enost, korisnici na dnevnite centri - PORAKA Skopje.Zaedni~ki se podgotvuvaa za nov teatarsko muzi~ki performans vokoj u~estvuvaat profesionalni akteri i muzi~ari i licata sointelektualna popre~enost.

Zamislete ìvot vo koj blesokot na sonceto vo svetlinata sjaepremnogu svetlo. Kade bu~avata od radioto ti pravi da ka{la{ namestoda tancuva{.

Kade {to vkusot na ~okoladata e gor~liv, a ne sladok. Zamisletedeka pregratkata na nekoj blizok te pravi poteòk. Bakneòt se sobira,mirisot na roza ti stanuva bolen.

Potoa zamislite svet {to ima premnogu visoki o~ekuvawa.O~ekuvawa za edno ednostavno: kako si? Te{kotijata na ednostavnotoreagirawe na socijalnite nijansi. Kade {to sekoj mami, prekoruva,prequbuva, preuveli~uva. Sepak. Moàm da vidam raboti {to minuvaatnezabeleàni? Moàm da gi pomirisam cve}iwata, pokraj koi }e pominetesamo. Jas ne sum opstruiran i nemam popre~enost. Ne mi pre~i ni{to.Ni{to {to e va`no. Moàm da u~am poinaku. Moàm da go gledam poinaku.Moàm da vkusam i da se ~uvstvuvam poinaku. Pa, jas sum li~nost. Jas sumtvojot sin, }erka ili vnuk, ili nekoj {to pominuva pokraj vas na trotoar.Jas sum neverojaten.

Ova e nakratko sièto na performansot Konekcii koj se odigravo Domot na kultura „Ko~o Racin”, Skopje, na 19.12.2019 godina. Reìjatabe{e na Zlatko Mitreski i Makedonka Ilievska. Muzikata ja izvedoaGavrilo Milovanovi}, klavijaturi, Jovan Vitanov, fagot, Eva Malinovska,violon~elo, Zlatko Mitreski i Dino Ramo, tapani.

Vo performansot igraa Tripun Atanasov, Emilija Belimbegovska,Ana Be}arska, Lara Bo{kovi}, @aklina Velkovska, Dino Ramo, Qup~oRistovski, Darko Urdarevi} i Pirunika Kiseli~ki.

SODR@INA

2 stranaPerformans “Konekcii”

3 i 4 stranaNovi socijalni slu`bi na RCPLIP- PORAKA vo Prilep i [tip

5 stranaZavr{na konferencija na EUproektot “Popre~enosta epra{awe na percepcija”

6 i 7 stranaNacionalno odbeleùvawe na 3dekemvri, Me|unaroden den nalicata so popre~enost

7 - 12 stranaAktivnosti na lokalniteorganizacii na RCPLIP - PORAKApo povod 3 dekemvri, Me|unarodenden na licata so popre~enost

13 stranaRabotilnica za SWOT analiza

14 stranaKonferencija “Investirawe vosocijalni uslugi - Investirawe volu|e”

15 stranaAktivnosti na EASPD - Evropskataasocijacija na obezbeduva~i naservisni slu`bi za lica so

popre~enost

16 stranaInteraktivna kulinarskarabotilnica so {ef Mark De Jong

3


Aktivnosti na RCPLIP - PORAKA

Otvoreni novi socijalni servisni slu`bi vo mreàta naRCPLIP – PORAKA

Izminatiot period, RCPLIP – PORAKA ilokalnata organizacija CPLIP – PORAKA Prilep, a vosorabotka so Op{tina Prilep, realiziraa aktivnostiza prerasnuvawe na postojniot socijalen klub vo Prilepvo dneven centar za lica so intelektualna popre~enost.Se prezedoa dopolnitelni aktivnosti za reorganizacijai sreduvawe na prostoriite, odnosno realizirano be{epostavuvaweto na nov pod vo edna od prostoriite,bojadisuvawe na prostoriite, korekcija na prozorite ielektri~nata instalacija, kako i renovirawe iadaptirawe na toaletite. Dopolnitelno, op{tina Prilepobezbedi del od opremata i obnovuvawe na del odmebelot.

Angaìranite lica vo pominaa niz obuka vodnevniot centar – PORAKA Skopje. Po napravenataprocenka i priem na korisnici, dnevniot centar zapo~naso rabota vo vtorata polovina na noemvri 2019 godina.

Sve~enoto pu{tawe vo upotreba se odrà na 3dekemvri, Me|unaroden den na licata so popre~enost.Na otvoraweto prisustvuvaa i gradona~alnikot IlijaJovanoski i pretsedatelot na Sovet na Op{tina Prilep,Mile Talevski.

„Deneska sme vo dnevniot centar za lica sointelektualna popre~enost – PORAKA Prilep. Im~estitam za novite prostorii koi se renovirani,rekonstruirani, ispolneti so nova oprema, kade licataso intelektualna popre~enost }e imaat mo`nost da serekreiraat, da se druàt i da se obrazuvaat. Navistinasum sre}en od izjavata na eden roditel, koj veli dekanegovoto dete ima postignato golem napredok otkako goposetuva dnevniot centar. Vakvata inkluzivnost, im e

Dnevni centri za lica so intelektualna popre~enost nad18 godini vo Prilep i [tip

Edna od celite na Republi~ki centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost –PORAKA e razvivawe na socijalni servisni slu`bi vo zaednicata, soglasno principite zaizedna~uvawe na mo`nostite na licata so intelektualna popre~enost.

pove}e od potrebna na licata so intelektualnapopre~enost, so cel nadminuvawe na predrasudite ibarierite koi stojat na patot. Ovie deca ja imaatmo`nosta da gi dobijat site benefiti od bizniszaednicata, ministerstvata, nevladinite organizacii odop{tinata.

Nie kako op{tina se zalagame za podobruvawena uslovite za ìveewe na licata so intelektualnapopre~enost, a vo toj pravec minatata godina gootvorivme dnevniot centar za lica so cerebralnaparaliza, a sega go otvorame dnevniot centar za lica sointelektualna popre~enost - PORAKA Prilep, a se’ socel ovie lica da se vklu~at ramnopravni ~initeli voop{testvoto”, istakna gradona~alnikot Ilija Jovanoski.

„Ogromno e zadovolstvoto {to deneskaprisustvuvame na otvoraweto na noviot dneven centarza lica so intelektualna popre~enost za lica navozrast nad 18 godini, {to e rezultat na zaedni~katainicijativa na Op{tina Prilep, vo sorabotka soMinisterstvoto za trud i socijalna politika iRepubli~kiot centar za poddr{ka na lica sointelektualna popre~enost - PORAKA. Moram da vipotvrdam deka e mnogu golem uspeh za edna op{tina zadve godini da otvori dva dnevni centri i navistinakako op{tina treba da bidete gordi na va{iot pristapza ostvaruvawe na pravata na licata so intelektualnapopre~enost. Toa pokaùva deka ste otvoreni zasorabotka so gra|anskiot sektor, a samoto toa {to smepartneri vo otvoraweto na ovoj dneven centar i faktot{to deneska po~ituvaniot gradona~alnik IlijaJovanoski e so nas, no ne samo deneska na 3 dekemvri,

4



pokaùva deka Op{tina Prilep sekoga{ e prijatelskiraspoloèna i se stava vo poddr{ka na na{ataorganizacija. So ovoj dneven centar imame dvojnabeneficija, prvo za samite korisnici, za nivniteroditeli i op{testvoto”, istakna d-r Vasilka Dimoska,Generalen sekretar na Republi~kiot centar za poddr{kana lica so intelektualna popre~enost - PORAKA.

Vo momentot dnevniot centar - PORAKA Prilepbroi 12 korisnici. Centarot raboti od ponedelnik dopetok, od 08:00 do 16:00 ~asot. Za nepre~eno funk-cionirawe na dnevniot centar, sklu~en e dogovor soOp{tina Prilep i RCPLIP – PORAKA, preku svojatalokalna organizacija CPLIP – PORAKA Prilep.

Vo ramkite na OOU „Goce Del~ev” vo [tip seiznajdoa prostorni mo`nosti za funkcionirawe nadneven centar za lica so intelektualna popre~enost.Izminatiot period, RCPLIP – PORAKA, op{tina [tipi Ministerstvoto za trud i socijalna politika zaedni~kiu~estvuvaa vo rekonstrukcijata, renoviraweto iopremuvaweto na prostorot. Po zavr{uvaweto na ovieaktivnosti, na 23.12.2019 godina se organizira{eotvorawe na Dnevniot centar za lica so intelektualnapopre~enost nad 18 godini vo [tip.

Na otvoraweto prisustvuvaa i ministerkata zatrud i socijalna politika, Mila Carovska,gradona~alnikot na op{tina [tip, Blagoj Bo~varski ipretsedatelot na RCPLIP – PORAKA, ̂ edomir Trajkovski.Ministerkata Carovska istakna deka dnevniot centarvo [tip e odli~en primer za sorabotka me|u gra|anskaorganizacija, lokalna samouprava i centralna vlast.

„Dnevnite centri koi{to izminatiot period giotvorivme niz cela dràva zna~at mnogu vo lokalnatazaednica zatoa {to tie pomagaat vo ispolnuvaweto naodredbite od Konvencijata za pravata na licata sopopre~enost, koi se odnesuvaat na pravoto na samostojnoìveewe, li~na mobilnost, pristap do obrazovanie,zdravstvena za{tita, rehabilitacija i vrabotuvawe.Razvojot na vakviot vid uslugi na lokalno nivo gi sledatindividualnite potrebi na sekoe dete i lice sopopre~enost i na nivnite semejstva. Ovie servisi se mostdo drugite sistemi na poddr{ka. Samo taka, moème da

obezbedime celosno vklu~uvawe na licata sopopre~enost vo op{testvoto”, re~e Carovska. ,,Ova eodli~na mo`nost licata si popre~enost da bidat vokontakt so op{testvoto i zaednicata so mo`nost da sesteknat so odredeni ve{tini.

Na krajot od denot ovie lica treba da se ~uv-stvuvaat samorealizirano. Seto ova zna~i vtora fazavo razvojot na socijalnata za{tita vo na{ata dràva.Lokalnata samouprava, centralnata vlast i gra|anskiteorganizacii se klu~ni partneri za otvorawe na oviecentri” istakna ministerkata Carovska.

,,Trojnoto partnerstvo pome|u Op{tina [tip,Ministerstvo za trud i socijalna politika iRepubli~kiot centar za poddr{ka na lica sointelektualna popre~enost – PORAKA” dade odli~nirezultati. Vo samo tri sredbi uspevame da realiziramene{to {to e mnogu zna~ajno. Na prvata sredba sedogovorivme, na vtorata sredba go vidovme ovoj zapu{tenprostor i se dogovorivme da go izrekonstruiravme, ave}e denes na tretata sredba go pu{tame vo upotrebaovoj dneven centar, istakna gradona~alnikot Bo~varski.

„Ovie servisni slu`bi se po~etok zaosamostojuvawe i samostoen ìvot na licata sointelektualna popre~enost. I tie imaat pravo na izbor,imaat pravo da odlu~uvaat kako i kade }e ̀ iveat. Ovojdneven centar vo [tip, kako i drugite servisni slu`bikoi dosega sme gi otvorile, se nadevam deka }eovozmoàt i drugite op{tini }e go sledat go sledat zaprimer” izjavi êdomir Trajkovski, pretsedatel naRepubli~kiot centar za poddr{ka na lica sointelektualna popre~enost – PORAKA.

Obezbeduvaweto na kontinuitet vo rabotata naovie dnevni centri, ovozmoùva socijalizacija iintegracija na licata so intelektualna popre~enost ipretstavuva osnoven preduslov za razbivawe inadminuvawe na predrasudite i barierite so koi tiese soo~uvaat. Site nie zaedno treba da rabotime vonasoka na celosna i vistinska inkluzija na licata soposebni potrebi i potkrevawe na svesta kajinstituciite, no i kaj gra|anite za potrebata odprifa}awe i poddr{ka na licata so posebni potrebivo site sferi na op{testvenoto ̀ iveewe.

5


Zavr{na konferencija na EU proektot „Popre~enosta e pra{awe na percepcija”


Potrebno e pokvalitetno informirawe zalicata so popre~enost, namaluvawe na predrasuditekon niv i sproveduvawe pozitivni kampawi zapromovirawe na ednakvosta na gra|anite voop{testvoto. Neophodno e unapreduvawe na resursitevo obrazovanieto, obezbeduvawe obuki i podobriuslovi za kadarot koj raboti so decata so popre~enostso cel obezbeduvawe kvalitetno obrazovanie.

Dopolnitelno, treba da se otstranat arhitekton-skite barieri za slobodno dvièwe na licata so popre-~enost. Ova se nekoi od porakite koi gi upati BranimirJovanovski od Nacionalniot sovet na invalidskiorganizacii na nastanot organiziran po povodnacionalnoto odbeleùvawe na Me|unarodniot den nalicata so popre~enost - 3 dekemvri.

Vo ramki na nastanot, se odrà zavr{natakonferencija od proektot „Popre~enosta e pra{awe napercepcija” {to go sproveduvaa Institutot za mediumii razli~nosti od London, Makedonskiot institut zamediumi i Nacionalniot sovet na invalidskiorganizacii na Makedonija, so poddr{ka na EvropskataUnija. Niz razli~ni aktivnosti na proektot koj be{efokusiran na unapreduvawe na mehanizmite za sorabot-ka me|u mediumite i gra|anskite organizacii koi rabotatso licata so popre~enost, bea opfateni 14 mediumi, kakoi ~etiriesetina gra|anski organizacii koi gizastapuvaat licata so popre~enost, vo uloga na u~esnicina obukite ili kako sproveduva~i na mali grantovi.

Majk Xempson od Institutot za mediumi i raz-li~nosti od London, istakna deka prira~nikot „Popre~e-nost: na videlina” produciran vo ramki na proektot, kadetoj e eden od avtorite, treba da demonstrira deka licataso popre~enost se „hendikepirani” samo bidej}i drugitelu|e i instituciite ne se podgotveni da im izlezat vopresret.

Vlado Krstovski, pretstavnik na NSIOM, pora~adeka e potrebno natamo{no unapreduvawe na sorabot-kata pome|u mediumite i organizaciite na licata sopopre-~enost i na strate{kiot pristap vo gradeweto nakoali-cii koi }e pridonesat za podobri rezultati voodnos na vidlivosta na licata so popre~enost vomediumite, a so toa i deluvawe vrz op{tata javna svest.

Licata so popre~enost da se vklu~at vo kreirawetopolitiki i noseweto odluki vo site aspekti od ìvotot

Mediumskata pokrienost na licata so popre-~enost treba da se podobri kaj mediumite na makedonskii na albanski jazik. Potreben e pogolem novinarskianga`man pri identifikuvaweto temi povrzani solicata so popre~enost, nivno konzistentno pokrivawese do pokrenuvawe reakcii od instituciite i razre-{uvawe na problemite, a novinarskite sodrìni trebada promoviraat normalizacija na diskursot vo odnos nalicata so popre~enost, re~e Vesna Nikodinoska od MIM.

Ambasadorot @bogar re~e deka „bitkata sodiskriminacijata ne zna~i samo promena na zakoni, tukui prifa}awe merki za promena na stavovi i odnesuvawa{to gi stigmatiziraat i marginaliziraat licata sopopre~enost.” Osvrnuvaj}i se na proektot, toj istakna dekao~ekuva toj da rezultira so zajaknuvawe na licata sopopre~enost: „O~ekuvam da vidam pove}e lica sopopre~enost vklu~eni vo kreirawe politiki i noseweodluki vo site aspekti od ̀ ivotot. O~ekuvam da vidamdeka dràvata se dobliùva do mototo na EU „Obedinetivo razli~nosta”.

Vo ramki na nastanot {to se odrà vo Vladatase obratija premierot Zoran Zaev, ministerkata za trudi socijalna politika, Mila Carovska, ministerot zazdravstvo, Venko Filip~e, ministerot za obrazovanie inauka, Arber Ademi, [efot na Delegacijata naEvropskata Unija, Samuel @bogar, kako i koordinatorotna Nacionalnoto Koordinativno telo, Spase Dodevski.Ministerkata Carovska istakna deka vosposta-vuvawetokoordinativno telo i nacionalen koordinator koj }e giobedini site nadle`ni institucii, pretstavuva zna~aenis~ekor vo unapreduvawa na polo`bata i pravata nalicata so popre~enost. Taa istakna deka razvojot nauslugite za licata so popre~enost, kako personalniasistenti i pomo{ vo domot, ostanuvaat zna~ajna zada~aza ministerstvoto i instituciite. Inkluzivnosta eproces koj postojano se nadopolnuva i nadograduva,dodade ministerot Ademi, a donesuvaweto na izmenitevo Zakonot za osnovno obrazovanie pridonesoa konunapreduvawe na mo`nostite i polo`bata na u~eniciteso popre~enost. Posebnite u~ili{ta }e se transfor-miraat vo redovni, a kadarot koj dosega rabotel vo niv}e pruà stru~na pomo{ i poddr{ka vo u~ili{tata.

6


Prezemen tekst od www.vlada.mk

Vladata, vo koordinacija so Nacionalnokoordinativno telo za implementacija na Konvencijatana ON za pravata na lica so popre~enost, predni~i i gipromovira i {titi pravata na licata so popre~enost vooblastite kako {to se: ednakvost i nediskriminacija,sloboda na dvièwe, samostojno ̀ iveewe, obrazovanie,pristap do stoki i uslugi, vrabotuvawe, pravenkapacitet, pristap do pravda, zdravstvo, politi~kou~estvo, vklu~itelno i pravoto da glasaat i da bidatglasani na izbori, istakna deneska vo svoeto obra}awepretsedatelot na Vladata na Republika SevernaMakedonija Zoran Zaev na odbeleùvaweto na Me|u-narodniot den na licata so popre~enost – 3 dekemvri, ina zavr{nata konferencija na EU proektot „Popre~e-nosta e pra{awe na percepcija”.

„Za razlika od prethodnite, re~isi minimalniaktivnosti za sproveduvawe na odredbite odKonvencijata, so startot na rabotata na Nacionalnokoordinativno telo za implementacija na Konvencijatana Obedinetite Nacii za pravata na licata sopopre~enost vo 2018 godina, se vospostavi ramka kojavklu~i nezavisni mehanizmi za promovirawe, za{tita isledewe na sproveduvaweto konvencija soglasnopreporakite na ON. Dopolnitelno, Akciskiot plan naNacionalno koordinativno telo za pravata na licataso popre~enost obezbedi jasen paket na prioriteti inasoki za sproveduvawe na Konvencijata”, istaknapremierot Zaev, apelira{e site postojni i novi zakoni,politiki i programi usvoeni od Vladata, da bidat vosoglasnost so Konvencijata, i dodade deka ostanuva iponatamu opredelbata za inkluzivnost i zakonstruktiven dijalog so reprezentativnite organizaciina licata so popre~enost za celosno ostvaruvawe nasloganot „Ni{to za nas - bez nas”.

Ministerkata za trud i socijalna politika,Mila Carovska istakna deka so socijalnata reforma se

Nacionalno odbeleùvawe na 3 dekemvri,Me|unarodniot den na licata so popre~enost

So silno tempo i so krupni ~ekori go fa}ame ritamot na evropskitenapredni praktiki za implementacija na Konvencijata na ON za pravata na

lica so popre~enost

unapreduvaat pravata i se razvivaat uslugi za lica sopopre~enost, a MTSP gi zgolemi finansiskite transferikon licata so popre~enost.

„Vovedovme pravo za nadomestok za lica sointelektualna popre~enost. Go zgolemivme nadomestokotza skrateno rabotno vreme do 50 % od prose~na plata .Re~isi site deca, imame u{te 2 deca, se izvadeni odinstituciite i se zgrièni vo grupni domovi. So Zakonotja garantiravme personalnata asistencija i uslugataodmena vo domot. Ovie uslugi }e gi razvivaat op{tinite.Navistina sum sre}na {to od vkupno 65 op{tini koiaplicirale kaj nas za grantovi duri 56 aplicirale zarazvoj na uslugi vo domot za lica so popre~enost i gipottiknuvam isto taka organizaciite da se vklu~at voovoj proces”, re~e Carovska.

Ministerot Venko Filip~e gi prezentira{ebrojnite merki i aktivnosti {to gi sproveduva Minister-stvoto za zdravstvo za da im se ovozmoì na licata sopopre~enost celosno vklu~uvawe vo op{testvoto, kakome|unarodno priznaeno univerzalno pravo.

„Aktivno se vklu~ivme vo intersektorskiotproekt za podgotovka na noviot model na funkcionalnataprocenka za dopolnitelna obrazovna, zdravstvena isocijalna poddr{ka na dete ili mladinec, baziran naMe|unarodnata Klasifikacija na Funkcionalnosti kakozna~ajna reforma bazirana na svetskite tekovi za davawena potpolna poddr{ka na najmladata populacija voop{testvoto podgotven od Svetskata zdravstvenaorganizacija i UNICEF. Dadovme celosna poddr{ka naprocesot i preku reformirawe i otvorawe na novizdravstveni centri za rana intervencija vo koi odnajranata vozrast }e se sledi razvojot na decata kaj koipostojat i najmali indikacii za postoewe na bolestipovrzani so nivna popre~enost. Otvorivme pilot centarza funkcionalna spre~enost i poddr{ka na deca i mladivo Skopje i senzorna soba, koja tretira vakvi deca i go

7


zaokruìvme procesot na opfa}awe deca vo ramki naoddelenieto za logopedija, kako i deca od oddelenietoza rehabilitacija na sluh, koi imaat potreba oddopolnitelen tretman”, re~e ministerot Filip~e iistakna deka Ministerstvoto za zdravstvo }e prodolìso aktivnostite za podigawe na svesta na zdravstveniterabotnici i za zajaknuvawe na kapacitetite na javnozdravstvenite ustanovi kako odgovor na potrebite nalicata so popre~enost.

Arber Ademi, ministerot za obrazovanie i nauka,zboruva{e za prioritetite na ministerstvoto me|u koise izdvojuva jakneweto na stru~nite slu`bi vou~ili{tata koi rabotat so u~enicite so popre~enost,kako od aspekt na obezbeduvawe dovolen brojnastavnici, specijalni edukatori i rehabilitatori,pedagozi i psiholozi, taka i od aspekt na podignuvawena nivnata stru~nost preku kontinuirani obuki itreninzi, no i zgolemuvawe na motivacijata za rabotapreku podobruvawe na materijalniot status i uslovitevo koi gi izvr{uvaat rabotnite obvrski.

„Za ovaa u~ebna godina, angaìravme vkupno 295obrazovni i li~ni asistenti, koi zaedno so site ostanati~lenovi na inkluzivniot tim od koj del se i samiteroditeli, }e im pomagaat na u~enicite za polesnosovladuvawe na materijata i podignuvawe na svesta nadrugite u~enici za potrebite na u~enicite sopopre~enost”, informira{e ministerot Ademi.

Koordinatorot na Nacionalnoto koordinativnotelo za implementacija na Konvencijata na ON zapravata na lica so popre~enost, Spase Dodevski, naglasi

deka ratifikacijata na Konvencijata na ON za pravatana licata so popre~enost e obvrska za site vladi zaneodlo`no implementirawe na nejzinite preporaki.

„Gordo i so isklu~itelno zadovolstvo, tvrdam,deka so silno tempo i so ogromni ~ekori go fa}ameritamot na evropskite napredni praktiki i ja menuvamesvesta preku motivot edno op{testvo i isti prava zasite. Voedno ve ubeduvam deka po kvalitetot iodr`livosta na osnovniot sistem za poddr{ka ivklu~uvawe na licata so popre~enost vo zdravstvo,obrazovanie i socijalna za{tita koj go vospostavivmesme najdobri vo regionot. Ova se dolì na bliskatame|uresorska sorabotka so koja se gordeam, i na posvete-nosta na site vklu~eni za poddr{ka na procesot”,potencira{e Dodevski.

[efot na delegacijata na EU vo na{ata zemja,ambasadorot Samuel @bogar istakna deka implemen-tacijata na Konvencijata na ON, i politikite na Evrop-skata Unija za poddr{ka na licata so popre~enost zaedinstvo vo razli~nostite, se sovpa|aat so principitena strategijata za edno op{testvo za site na Vladata.Toj naglasi deka toa be{e i glavnata motivacija zapoddr{ka na proektot „Popre~enosta e pra{awe napercepcija”, implementiran vo partnerstvo pome|uNacionalniot sovet na invalidskite organizacii,Makedonskiot institut za mediumi i Institutot zarazli~nosti vo mediumite od London, vo ~ii ramkideneska be{e prezentiran i prira~nikot za gra|anskiteorganizacii koi rabotat na unapreduvawe na sostojbatana licata so popre~enost „Popre~enost: Na videlina”.

Prezemen tekst od www.vlada.mk

Aktivnosti na lokalnite organizacii na RCPLIP - PORAKA

Aktivnosti na lokalnite organizacii naRCPLIP – PORAKA po povod odbeleùvaweto na

3 dekemvri, me|unarodniot den na licata so popre~enostCPLIP - PORAKA Strumica realizira{e niza

aktivnosti po povod odbeleùvaweto na 3 dekemvri,Me|unarodniot den na licata so popre~enost. Trgnuvaj}iod idejata za promocijata na po~ituvawe na pravata nalicata so popre~enost na site nivoa vo obrazovniotsistem, vklu~uvaj}i gi decata od najrana vozrast,~lenovi na organizacijata gi prezentiraa boenkiteizraboteni vo izminatiot period, a vo ramki na proektot„Moja – tvoja – na{a boja!”. Prezentaciite bea napravenivo ~etirite op{tinski osnovni u~ili{ta vo Strumicapred u~enicite od prvo oddelenie, preku kreativnirabotilnici. ̂ lenovite na CPLIP - PORAKA Strumica,so poddr{ka na stru~niot tim i nastavnicite vou~ili{tata, bea mentori na u~enicite i im pomagaa odto~ka do to~ka da gi kreiraat crteìte, a potoa i da giobojat. U~ea i za ̀ ivotnite, ovo{jeto, zimata i letoto,koi kako temi se obraboteni vo boenkite. Pod mototo„MOJA – TVOJA – NA[A BOJA!”, CPLIP - PORAKAStrumica na 3.12.2019 vo Dom na ARM – Strumica, jaorganizira{e glavnata manifestacija po povododbeleùvawe na 3 dekemvri, Me|unarodniot den na

licata so popre~enost. Na manifestacijata beapretstaveni boenkite i ra~nite izrabotki sonovogodi{ni motivi, koi ~lenovite gi izrabotuvaa votekot na vtorata polovina od godinata. Prisutnite gostina manifestacijata, za simboli~na suma, gi kupuvaaboenkite, rakotvorbite i ukrasite, a parite sobrani od

8



proda`bata na kreaciite }e bidat iskoristeni zaopremuvawe na socijalniot klub na CPLIP – PORAKAStrumica so potrebnite materijali za natamo{na rabota.Na manifestacijata, u~enici od op{tinskite osnovniu~ili{ta se pretstavija so recitali/mini drami zaednakvosta na decata, vo koi vklu~eni bea i ~lenovi naCPLIP – PORAKA Strumica, odnosno i lica sointelektualna popre~enost, so {to se prenese porakaza ednakvost, zaedni{tvo i potrebata od pogolemainkluzija vo site pori na op{testvoto. Programatazavr{i so citirawe na nekoi od pravata predvideni voKonvencijata na ON za pravata na licata so popre~enost,pravo na obrazovanie, pravo na rabota, zdravstvo,socijalna za{tita i sl., koi kako paroli gi kaàa na{ite~lenovi, a u~enicite, raka za raka so niv, dadoa kratokosvrt na tie prava i potrebata od nivno po~ituvawe odsite. Se dade i kratok osvrt za zna~eweto na 3 dekemvrii pravata na licata so popre~enost, kako i za glavnatacel na realizacija na programskite aktivnosti na CPLIP– PORAKA Strumica i zna~eweto na socijalizacijata iinkluzijata na licata so popre~enost vo op{testvoto.Na nastanot prisustvuvaa ~lenovi na Sovetot na op{tinaStrumica, direktori, defektolozi, psiholozi, socijalnirabotnici i logopedi vo site osnovni i sredniu~ili{ta od op{tina Strumica, u~enici, nivni roditeli,prijateli, sorabotnici, poddrùva~i, pretstavnici namladinski organizacii, nevladini organizacii i drugiorganizacii i institucii.

CPLIP - PORAKA Vinica vo tekot na mesecnoemvri organizira{e rabotilnici za ra~ni izrabotkina novogodi{ni ~estitki i ukrasi zaedno so posebnataparalelka od OOU „Ko~o Racin” od s.Blatec.Rabotilnicite se odrùvaa vo socijalniot klub naCPLIP - PORAKA Vinica. Na 2.12.2019 godina,pretstavnici na CPLIP - PORAKA Vinica ostvarijasredba so direktorot na centarot za socijalna rabota,Borjanka Stoimenova na koja poso~ivme deka e neophodnoda napravime istraùvawe i anketi so semejstvata nalicata so intelektualna popre~enost potencijalnikorisnici na socijalniot klub od ruralnite sredini.Na 4 dekemvri, po povod odbeleùvaweto na Me|unarod-niot den na licata so popre~enost, kako i odbeleùvawena polovina godina od otvoraweto na socijalniot klub,se organizira{e proda`na izlo`ba na izrabotki odprethodno realiziranite rabotilnici vo prostoriite

na organizacijata. Na ovoj nastan prisustvuvaapretstavnici na RCPLIP - PORAKA, pretstavnici nalokalnata samouprava, centar za socijalna rabota,korisnicite na Dneven Centar Vinica, pretstavnici nabiznis sektorot, pretstavnici na CPLIP - PORAKA [tip,sogra|ani i pretstavnici na instituciite od op{tinata.Vo nasoka na dostojno iskaùvawe blagodarnost zapoddr{kata od instituciite i biznis sektorot beavra~eni i plaketi i blagodarnici za site koi pomognaada se startuva so opremuvawe i funkcionirawe na ovojklub. Na 12.12.2019 godina CPLIP - PORAKA Vinicaostvari rabotna sredba so Gradona~alnikot na Op{tinaVinica, Ivica Dimitrov, na koja bea izneseni potrebitena organizacijata i servisnata slu`ba i beaprezentirani planovite i programata na organizacijataza 2020 godina. Na 12.12.2019 godina se odrà rabotilnicaso ~lenovi na CPLIP - PORAKA Makedonska Kamenica,posebnata paralelka i ~lenovite na socijalniot klubvo prostoriite na CPLIP PORAKA Vinica.

CPLIP - PORAKA Radovi{ so svoi aktivnostina lokalno nivo go odbeleà 3 dekemvri, me|unarodniotden na licata so popre~enost. Aktivnostite gi sledeanasokite i ovogodine{nata tema „Promovirawe nau~estvoto na licata so popre~enost i nivnoto liderstvo:prezemawe akcii povrzani so 2030 Agendata za razvoj”.Na lokalno nivo, CPLIP – PORAKA Radovi{ se obideda ja zajakne op{testvenata slika za licata sopopre~enost stavaj}i akcent na sposobnostite imo`nostite na licata so popre~enost, a ne na nivnatapopre~enost. Na 2.12.2019 godina korisnicite na dnevniotcentar bea na inkluziven ~as po muzi~ko obrazovanie voOOU „Krste Petkov Misirkov”. Zaedno so u~enicite, prekupesna gi pokaàa svoite sposobnosti i mo`nosti zamuzi~ko izrazuvawe i deka preku muzika i pesni site seednakvi vo spodeluvawe na sre}a i pozitivna energija.Isto taka, korisnicite na dnevniot centar se zapoznaaso najraznovidni muzi~ki instrumenti {to u~enicite gikoristat za ve`bi vo muzi~koto obrazovanie. Na 3.12.2019,vo prostoriite na dnevniot centar, CPLIP - PORAKARadovi{ go odbeleà me|unarodniot den na licata sopopre~enost. Pokaneti bea gradona~alnikot na op{tinaRadovi{, Gerasim Konzulov, gradona~alnikot na op{tinaKon~e, Blagoj Iliev, pretstavnici na Sovetot na op{tinaRadovi{, na firmi od privatniot sektor, pretstavnicina javnite institucii: centar za socijalna rabota,

9


Aktivnosti na EASPD


godina vo prostoriite na socijalniot klub – PORAKABitola. Na inkluzivnata rabotilnica prisustvuvaa iu~enicite od 5 oddelenie pri OOU „Todor Angeleski”od Bitola. Korisnicite zaedno so u~enicite ipolicijata sorabotuvaa i u~estvuvaa vo rabotilnicata,postavuvaj}i pra{awa, so {to pokaàa golem interes,disciplina i poznavawe na mal del od soobra}ajnatakultura. Na 29.11.2019 godina se odrà zaedni~katainkluzivna rabotilnica na korisnicite od socijalniotklub - PORAKA Bitola so u~enici od OOU „TodorAngelevski” od Bitola, pri {to se izrabotija flaeri iporaki koi bea podeleni za vreme na nastanot „Nacrtajqubov”, a po zavr{uvaweto na istiot flaerite se deleai niz [irok Sokak. Na 3.12.2019 godina se realizira{eglavniot nastan „Nacrtaj qubov” koj se odrà vo „ArtGalerija Magaza” - plo{tad Magnolija od 13 – 16 ~asot.U~esnici i poddrùva~i na samiot nastan iinkluzivnata rabotilnica bea OOU „Todor Angelevski”,OOU „Kliment Ohridski” i ZRDOS „Ko~o Racin” odBitola. Prenesuvaj}i poraka za nediskriminacija,drugarstvo, soìvot, qubov, po~ituvawe na razli~no-stite, a pritoa so pokaùvawe na mo`nostite na licataso intelektualna popre~enost CPLIP – PORAKA Bitolago odbeleà Me|unarodniot den na licata sopopre~enost. Be{e postavena izlo`ba na likovni tvorbi,izraboteni rakotvorbi od licata so intelektualnapopre~enost ~lenovi na CPLIP – PORAKA Bitola, soakcent na poznatite tetovaì od Vasko Vojnovski. Socel podobro vklu~uvawe vo site segmenti odop{testvenoto ̀ iveewe, no i kako eden od na~inite zanadminuvawe na predrasudite i stereotipite vozaednicata, spodeluvaj}i gi rakotvorbi, CPLIP –PORAKA Bitola pokaà del od mo`nostite, talentitei potencijalite na licata so intelektualna popre~enostpred mnogubrojnite gosti i posetiteli na izlo`bata irabotilnicata. Na muzi~kiot performans nastapijakorisnicite na socijalniot klub – PORAKA Bitola, apotoa zaedni~ki nastapija i so u~enicite od OOU „TodorAngelevski. Nastap imaa i ~lenovite od „Anastasijacentar”, u~ili{te za scenski umetnosti i muzi~ki nastapi.Po zavr{uvaweto na inkluzivnata rabotilnica na siteonie koi vo tekot na 2019 godina go poddrùvaa Centarotza poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost –PORAKA Bitola, im bea vra~eni blagodarnici, api{uvanite poraki i del od likovnite tvorbi bearazdeleni niz [irok Sokak. CPLIP – PORAKA Bitolavo sorabotka so Crven Krst - Bitola i Zavod zatransfuziologija - Bitola po povod 3 dekemvri,Me|unarodniot den na licata so popre~enost na 6.12.2019godina ja organiziraa tretata po red tradicionalnakrvodaritelska akcija, vo prostoriite na CPLIP –PORAKA Bitola. Na akcijata kako krvodariteliprisustvuvaa del od vrabotenite na Op{tina Bitola,SVR Bitola, kako i volonteri od CPLIP – PORAKABitola.

CPLIP - PORAKA Kavadarci za odbeleùvawena 3 Dekemvri, Me|unarodniot den na licata sopopre~enost, realizira{e poseta na lokalniot mediumKTV Kavadarci, pri {to licata so intelektualnapopre~enost imaa mo`nost direktno da se zapoznaat so

agencija za vrabotuvawe, zavod za penzisko i invalidskoosiguruvawe, zdravstven dom, detski gradinki, osnovnii srednoto u~ili{te, kako i pretstavnici na nevladiniorganizacii, roditeli na lica so popre~enost, ilokalnite mediumi. Nastanot zapo~na so muzi~ki numerina horot pri OOU „Krste Petkov Misirkov”, a potoaslede{e obra}aweto na pretsedatelot na CPLIP –PORAKA Radovi{, Violetka Srbakova. Kratok osvrt zazna~eweto na 3 Dekemvri, Me|unarodniot den na licataso popre~enost, pravata, potrebite i mo`nostite nalicata so popre~enost, nivna integracija voop{testveniot ìvot dade Tatjana Kostadinova,angaìrana vo dnevniot centar – PORAKA Radovi{. Voznak na blagodarnost za finansiko-materijalnapoddr{ka na funkcioniraweto na dnevniot centar,CPLIP – PORAKA Radovi{ dodeli blagodarnici doinstitucii i poedinci. CPLIP – PORAKA Radovi{organizira{e i postavi izlo`ba na rakotvorbi odkorisnicite na dnevniot centar, koi za simboli~ni sumise prodavaa. Sobranite sredstva namenski }e seiskoristat za kupuvawe na rabotni materijali potrebniza realizacija na rabotno-okupacionite aktivnosti vodnevniot centar – PORAKA Radovi{. Na 6.12.2019korisnicite na dnevniot centar ja posetija pe~atnicataSONI kade se zapoznaa so na~inot na pe~atewe na raznikancelariski materijali, izrabotka na vizit karti~ki,rodendenski pokani, a isto taka, za niv }e im ispe~atatnovogodi{ni kalendari i {olji so nivnite sliki. Na8.12.2019, vo organizacija na Ve{ta èna „Verica” seorganizira{e „Radovi{ka Etno sofra”, po povod 3dekemvri, so bogata muzi~ka programa, a be{e odhumanitaren karakter. Se licitira{e na soleni i blagiprigotveni od ~lenovite na O@ „Verica” od Radovi{ iStrumica, a sobranite sredstva bea nameneti zakorisnicite na dnevniot centar – PORAKA Radovi{, zalekuvawe na edno dete i edno socijalno zagrozenosemejstvo do s.Podare{.

CPLIP - PORAKA Bitola , po povododbeleùvaweto na Me|unarodniot den na licata sopopre~enost, 3 Dekemvri, realizira{e nekolku nastani,soglasno predvidenata programa. Gostuvaweto na otsekotza Prevencija na policijata pri SVR Bitola, na pokanaod CPLIP – PORAKA Bitola i rabotilnica, odnosnopredavawe za „Soobra}ajna kultura-dvièwe vosoobra}aj i soobra}ajni pravila” se odrà na 27.11.2019

10



funkcioniraweto na edna televiziska ku}a i na~initena prezentirawe na vestite pred javnosta. Na 5.12.2019se odrà tribina so u~enici od povisokite oddelenijaod OOU „Tode Haxitefov” na koja govorea Marija[andarova, defektolog vo u~ili{teto i ~lenovi naCPLIP – PORAKA Kavadarci. Na tribinata se govore{eza temi od oblasta na popre~enosta i ~ovekovite prava.Na 6.12.2019 vo prostoriite na CPLIP – PORAKAKavadarci se realizira{e rabotilnica so licata sointelektualna popre~enost na koja se izrabotuvaarazli~ni predmeti od glina.

CPLIP - PORAKA Del~evo se priklu~i vokampawata „Denovi na humanosta - daruvaj so qubov” kojaop{tina Del~evo ja organizira po vtor pat po povod 3dekemvri, Me|unarodniot den na licata so popre~enost.Vo ramkite na ovaa kampawa bea organizirani nizaaktivnosti. Na 2.12.2019 godina, vo kino salata voDel~evo, se realizira{e muzi~kiot koncert „Muzikataod svetot”, vo izvedba na Dejan Gorgievski i ElenaTrajkova, kade gosti bea i ~lenovite na CPLIP – PORAKADel~evo. Na 3.12.2019 godina vo prostoriite na dnevniotcentar be{e otvorena senzorna soba, a vo ve~ernite~asovi, vo kino salata se prikaà filmot Vrba na Mil~oMan~evski.

CPILP - PORAKA Demir Hisar vo sorabotkaso SOU „Krste P. Misirkov” od Demir Hisar, a pod pokro-vitelstvo na gradona~alnikot na op{tinata Marjan~eStojanovski, na 02.12.2019 godina sve~eno odbeleàa dvadatumi, 41 godina od formiraweto i deluvaweto na26.11.1978 godina i odbeleùvaweto na 3 dekemvri,Me|unaroden den na licata so popre~enost. Za 41 godi{nodeluvawe zboruva{e Qube Dim~evski, pretsedatel naorganizacijata koj se osvrna na aktivnostite {to girealizira{e CPLIP – PORAKA Demir Hisar vo godinata{to izmina. Vo svoeto obra}awe gradona~alnikotMarjan~e Stojanovski pred prisutnite gi iskaà svoitezalo`bi za podobruvawe na uslovite na integracija voop{testvoto na licata so intelektualna popre~enost.Vo ramkite na odbeleùvaweto na Me|unarodniot denna licata so popre~enost be{e raspi{an konkurs na tema„Nade`ta ̀ ivot zna~i”. Pristignatite tvorbi i crteìbea razgledani od posebni komisii koi gi proglasijanagradenite. Na u~enicite im bea vra~eni diplomi zaosvoeno mesto i prigodni nagradi vo knigi i {kolskipribor obezbedeni od CPLIP – PORAKA Demir Hisar ipoznati demirhisarski pisateli i poeti. Blagodarnici

za u~estvo na konkursot za likovni i literaturni tvorbiim bea dodeleni na nastavnici i profesori koi raboteaso nagradenite u~enici. Za uspe{na rabota i poddr{kana aktivnostite na CPLIP – PORAKA Demir Hisar vo2019 godina bea vra~eni blagodarnici na poedinci iinstitucii, kako od javniot, taka i od privatniot sektor.Na 3 dekemvri CPLIP – PORAKA Demir Hisar gi otvorivratite na socijalniot klub koj be{e poseten odpretstavnici na lokalnata samouprava, ustanovi,organizacii, institucii, zdruènija na gra|ani koi beazasegnati so rabotata na CPLIP – PORAKA Demir Hisari zna~eweto 3-ti dekemvri, Me|unaroden den na licataso popre~enost.

CPLIP - PORAKA Skopje sledej}i gi prepo-rakite od Obedinetite Nacii koi za ovogodi{notoodbeleùvawe na 3 dekemvri, Me|unarodniot den nalica so popre~enost, ja prepora~a temata „Promovirawena u~estvo licata so popre~enost i nivno liderstvo:prezemawe akcii povrzani so 2030 Agendata za razvoj”realizira{e niza aktivnosti. Na 29.11.2019 godina~lenovi na CPLIP – PORAKA Skopje zedoa u~estvo nanastanot „Igri bez maska”, teatar bez diskriminacija, kojse odviva{e vo Makedonskiot Naroden Teatar. Na3.12.2019 godina be{e prosleden koncertot na narodnipesna i ora organiziran od Zdruènieto na lica sotelesen invaliditet i KUD „Biljana” pri NSSRM, voDomot na ARM. Na 4.12.2019 godina se sprovede zaedni~karabotilnica so aktivistite na gra|anskoto zdruènieza moralni i duhovni vrednosti „Izgrev” i korisnicitena uslugite na dnevnite centri na PORAKA Skopje. Temana istata be{e „Isti prava za site lica”. Vo periodot od2.12 - 7.12.2019 godina bea realizirani nekolku sportskisodrìni vo koi u~estvuvaa korisnicite na dnevnitecentri na PORAKA vo Skopje i toa: sportuvawe vosportskata sala pri OOU „Quben Lape”, zaedno sou~enicite od istoto u~ili{te; sportuvawe vo SUGS„Zdravko Cvetkovski”, aktivnost koja be{e ovozmoènaod Oddelenieto za sport na Grad Skopje, i rekreativnoplivawe vo bazenot pri VIP Arena, aktivnostovozmoèna i poddràna od Rotari klub Skopje i PK„Vardar 8". Vo tekot na mesec dekemvri 2019 godina seintenziviraa podgotovkite za prikaùvaweto nakratkiot teatarsko muzi~ki performans „Konekcii”podgotven i reìran od strana na akteri od Teatar Pi,a izveduvan od strana na korisnicite na uslugite nadnevnite centri - PORAKA Skopje. Premierata na

11



teatarsko muzi~kiot performans be{e odigrana na19.12.2019 godina vo Domot na kulturata „Ko~o Racin” voSkopje.

CPLIP - PORAKA Makedonska Kamenica goodbeleà 3 dekemvri, Me|unarodniot den na licata sopopre~enost, so nastan koj{to se odrà vo Domot nakulturata vo Makedonska Kamenica, a be{e organiziranvo sorabotka so osnovcite i gimnazijalcite odu~ili{tata vo Makedonska Kamenica. Celta be{e dase isprati poraka za ednakvost i inkluzija na licataso intelektualna popre~enost vo op{testvoto. Prisutnibea pretstavnici od site institucii pri Op{tinaMakedonska Kamenica, pretstavnici od privatniotsektor, sportisti i lu|e od razli~ni sferi odop{testvenoto ̀ iveewe. Na nastanot so svoi to~ki sepretstavija korisnicite na socijalniot klub – PORAKAMakedonska Kamenica. Za vreme na nastanot CPLIP –PORAKA Makedonska Kamenica dodeli blagodarnicina lu|eto koi ja dadoa svojata poddr{ka za realizirawena programskite aktivnosti na organizacijata vo tekotna 2019 godina.

CPLIP - PORAKA Veles aktivno se vklu~i voodbeleùvaweto na 3 dekemvri, me|unarodniot den nalicata so popre~enost. Na 2.12.2019 pretsedatelkata naCPLIP – PORAKA Veles be{e gostinka vo utrinskataprograma na lokalnoto radio „5-fm” i govore{e zazna~eweto na Me|unarodniot den na licata sopopre~enost, na~inot na odbeleùvawe , preporakiteod OON itn. Vo tekot na razgovorot se spomna i zaKonvencijata za pravata na licata so popre~enost, zazna~eweto na ovoj strate{ki dokument i za stepenot naimplementacijata do koj e stignata na{ata dràva.Pritoa ima{e nekolku javuvawa vo ̀ ivo so pra{awa ikomentari od slu{atelite. Istiot den, se ostvariposeta na dnevniot centar za lica so popre~enost voVeles, kade im se podeli promotiven materijal izgotvenod RCPLIP – PORAKA, bro{urata „Razbivawepredrasudi –samostojno ìveewe” i lesno ~itlivaverzija na „Me|unarodniot dogovor za pravata na licataso popre~enost”. Na 3.12.2019 vo POU „Maca Ov~arova”-Veles se odviva{e Tradicionalna likovna rabotilnica,vo koja u~estvuvaa i ~lenovi na CPLIP – PORAKAVeles, a po izbor na komisijata, bea odbrani 12 crteìkoi se staveni na promotivni kalendari za 2020 godina.

CPLIP - PORAKA Prilep, sprovede nekolkuaktivnosti za da go odbeleì Me|unarodniot den nalicata so popre~enost. Na 28.11.2019, vo prostoriite nadnevniot centar, se realizira{e rabotilnica zaizrabotka na nakit so u~enici od SOU „\or~e Petrov”. Na2.12.2019 korisnicite na dnevniot centar bea vo posetana SOU „\or~e Petrov”. Za vreme na posetata korisniciteimaa mo`nost da dobijat kozmeti~ki i frizerskitretmani po nivna èlba. Na 3.12.2019 se organizira{eoficijalno otvorawe na dnevniot centar. Na nastanotprisustvuvaa Gradona~alnikot na op{tina Prilep, IlijaJovanoski, pretstavnici od lokalnata samouprava, odRCPLIP – PORAKA, u~enici od SOU „\or~e Petrov” i~lenovi na CPLIP – PORAKA Prilep. Vo ramkite naovoj nastan, korisnicite na dnevniot centar zaedno sou~enici od SOU „\or~e Petrov” pi{uvaa poraki zazna~eweto na ovaa servisna slu`ba vo zaednicata. Na19.12.2019 korisnicite na dnevniot centar zaedno so delod u~enicite od SOU „\or~e Petrov” i u~enicite od OOU„Ko~o Racin”, na gradskiot plo{tad podaruvaa ra~noizraboteni ~estitki i glasilo na RCLIP - PORAKA.Celta be{e podignuvawe na javnata svest kaj gra|anitevo odnos na licata so intelektualna popre~enost,ispra}aj}i ja porakata deka i tie se del od ovaop{testvo i deka se korisni gra|ani i doprinesuvaat vonegovoto funkcionirawe.

12



CPLIP - PORAKA Kriva Palanka tradicional-no sekoja godina, po povod 3 dekemvri, Me|unarodniotden na licata so popre~enost organizira i sproveduvakonkurs za izrabotki na likovni i literaturni tvorbina koi u~estvuvaat u~enicite od osnovnite u~ili{tana nivo na op{tinite Kriva Palanka i Rankovce. Na28.11.2019 godina bea izbrani najdobrite tvorbi odkonkursot i na nagradenite u~enici im bea dodelenidiplomi. Istiot den bea realizirani i poseti vodomovite na tri semejstva koi imaat ~lenovi sointelektualna popre~enost.

CPLIP - PORAKA Gevgelija, vo ramki naodbeleùvaweto na 3 dekemvri, Me|unarodniot den nalicata so popre~enost realizira{e niza aktivnosti. Na3.12.2019 CPLIP - PORAKA Gevgelija so svoite ~lenoviaktivno se vklu~i vo nastanot organiziran odZaednicata na invalidski organizacii vo Gevgelija, podmototo: „I NIE POSTOIME”. Nastanot zapo~na so defilekoe se dvièwe od Centarot za socijalna rabota -Gevgelija do teatarot vo Gevgelija. Vo ramki na defileto7 ~lenovi na CPLIP - PORAKA Gevgelija, zaedno sonivnite majki zedoa aktivno u~estvo, a pokraj nivu~estvuvaa i pretstavnici od Centarot za socijalnarabota, od site zdruènija na lica so popre~enostzaedno so nivnite ~lenovi i poddrùva~i. Celta be{ezgolemuvawe na vidlivosta na licata so popre~enost,problemite so koi se soo~uvaat, kako i podignuvawe najavnata svest vo nasoka na ednakvost i prifa}awe naovie lica. Defileto zavr{i vo Narodniot teatar voGevgelija kade pred gra|anite se obratijapretsedatelite na site zdruènija. Tie pobaraa oddràvata i, pred se od lokalnata samoupravapodobruvawe na uslovite za ̀ iveewe, vrabotuvawe narabotosposobnite ~lenovi na ovie zdruènija beznikakva diskriminacija. Pretsedatelkata na CPLIP –PORAKA Gevgelija se obrati pred prisutnite gosti nanastanot, pritoa istaknuvaj}i gi problemite ipredizvicite so koi se soo~uvaat licata sointelektualna popre~enost i nivnite semejstva. Pritoapobara od Gradona~alnikot i Op{tinata da se vloàtpove}e napori za institucionalna poddr{ka na ovielice i deluvawe na promena na politikite koi gizasegaat ovie lica. Za vreme na nastanot pred prisutnitese obrati i gradona~alnikot na op{tina Gevgelija, kojistakna deka op{tinata i dosega izleguvala vo presretna barawata na licata so popre~enost, i toa }e go pravii vo idnina, pruàj}i im pomo{ i poddr{ka. Kako i

sozdavawe napori za otvorawe novi programi i servisikoi }e bidat soglasno potrebite na licata so posebnipotrebi. Odbeleùvaweto na Me|unarodniot den nalicata so popre~enost, ~lenovite na gevgeliskitezdruènija go zavr{ija so prigodna kulturno umetni~kaprograma.

CPLIP - PORAKA [tip, 3 dekemvri, Me|una-rodniot den na licata so popre~enost, go odbeleà sopove}e aktivnosti. Se realizira{e poseta na Terito-rijalnata protivpoàrna edinica vo [tip kade~lenovite se zapoznaa so ulogata, zna~eweto i va`nostaod postoeweto na ovaa slu`ba vo sekojdnevnoto ̀ iveewevo spasuvawe na ̀ ivotot vo poàri, nesre}i. Na pokanaod DSU „ISKRA”, ~lenovite na organizacijataprisustvuvaa na priredbata podgotvena po povod 3-tidekemvri i vo dru{tvo so u~enicite pominaa prekrasnimomenti. Vo opravdano otsustvo na gradona~alnikot,Biljana Kazanxiska – pretstavnik od lokalnata vlast,gi poseti ~lenovite na CPLIP – PORAKA [tip i jaistakna zalo`bata i poddr{ka na Op{tina [tip za ovaakategorija lica za realizirawe na nivnite potrebi. Na3.12.2019 god. vo 18 ~asot vo Dom na mladi - [tip se odràcentralnoto odbeleùvawe na ovoj den. Programatabe{e zbogatena so muzi~ki i scenski nastap od~lenovite na CPLIP - PORAKA [tip zaedno so ~lenovina gradskiot hor od [tip, na {kolata za folklor priAkademijata EURO ART, baletska grupa Street danceUrban Crew, pesni i recitali od ~lenovi na CPLIP -PORAKA [tip. Na nastanot se proglasija i se dodelijanagradite za osvoeno prvo, vtoro i treto mesto nau~enicite od osnovnoto u~ili{te Slavejko Arsov – [tipza najdobra napi{ana poezija i proza na tema „Mojotprijatel invalid”. Na 23.12.2019 be{e otvoren dnevniotcentar za lica so intelektualna popre~enost nad 18godi{na vozrast. Na otvoraweto prisustvuvaaministerkata za trud i socijalna politika, MilaCarovska, Gradona~alnikot na op{tina [tip BlagojBo~varski, direktorot na OOU „Goce Del~ev” [tip, Traj~eDimov, pretsedatelot na RCPLIP – PORAKA, êdomirTrajkovski, pretstavnici na izvr{nata kancelarija naRCPLIP - PORAKA, pretstavnici na op{tina [tip,pretstavnici na javnite pretprijatija, institucii iustanovi, pretstavnici na biznis sektorot od op{tina[tip, nevladini organizacii, roditeli, gra|ani i bezbrojostanati poddrùva~i. CPLIP - PORAKA [tip dodelipriznanija i blagodarnici na licata koi pridonesoa zaotvoraweto na dnevniot centar.

13




Rabotilnicata za SWOT analizi i operativnorabotewe ima za cel konsolidirawe i unapreduvawena aktivnostite i deluvaweto na lokalniteorganizacii na RCPLIP – PORAKA.

RCPLIP – PORAKA godini nanazad organizirai odrùva rabotilnici na koi se razgleduvaat idiskutiraat izgotvenite SWOT analizi na lokalniteorganizacii. SWOT analizata e strukturiran metod zaplanirawe na idnite strategii na organizacijata, avoedno e mo{ne korisna i za procenuvawe na aktuelnatasostojba vnatre vo organizacijata, so site nejziniprednosti i slabi strani, no i mo`nostite i zakanitekoi doa|aat od opkruùvaweto vo koe taa organizacijadeluva. Ovaa alatka, dokolku realno i objektivno seizgotvi, }e koristi za iznao|awe na na~ini i modusi zapodobruvawe i nadminuvawe na slabite strani naorganizacijata so cel u{te poefektivno da deluva vosvojata oblast. Isto taka, pretstavuva solidna osnovaza podgotvuvawe na realni i efektivni akcioni planovina organizacijata, kako i na pove}egodi{ni strate{kiplanovi za razvoj na organizacijata i na socijalniteuslugi koi gi nudi za svoite ~lenovi.

Ovaa godina Republi~kiot centar za poddr{kana lica so intelektualna popre~enost – PORAKA odràrabotilnica za razgleduvawe na SWOT analizite itekovnoto operativno rabotewe na lokalniteorganizacii. Na ovie rabotilnici im prethodeasostanoci na upravnite odbori vo pro{iren sostav nalokalnite organizacii na RCPLIP – PORAKA na koi sediskutiralo za aktuelnite sostojbi vo samiteorganizacii, i vrz osnova na donesenite zaklu~oci seizgotvile i SWOT analizite.

Rabotilnicata koja ja sprovede RCPLIP –PORAKA se odrà vo periodot 15 - 17 noemvri 2019 godinavo hotel Kontinental, Skopje na koja u~estvuvaa po dvajcapretstavnici od lokalnite organizacii.

Prviot del od rabotilnicata be{e celosnoposveten na razgleduvawe na SWOT analizite odlokalnite organizacii. Sekoj od u~esnicite ima{emo`nost da ja prezentira izgotvenata SWOT analiza ida gi prikaè realnite sostojbi vo organizacijata i voop{tinata so koi taa se soo~uva, no istovremeno ipote{kotiite so koi se soo~uvaat licata so intelek-tualna popre~enost i nivnite semejstva vo nivnotoopkruùvawe. Ponatamu, u~esnicite gi prezentiraa iaktivnostite koi vo momentot se aktuelni vo nivniteorganizacii, kako i aktivnostite koi planiraat da giprezemat vo naredniot period, a vodat kon unapreduvawena kvalitetot na ̀ iveewe za licata so intelektualnapopre~enost i nivnite semejstva.

Odràna rabotilnica za razgleduvawe na SWOT analizitei tekovnoto operativno rabotewe na lokalnite

organizacii na RCPLIP - PORAKA

Timot na RCPLIP – PORAKA, no i ostanatiteu~esnici, po zavr{uvaweto na sekoja prezentacija davaazabele{ki i soveti vo odnos na raboteweto na sekoja odlokalnite organizacii, pritoa istaknuvaj}i gi ipozitivnite primeri na uspe{no rabotewe. Ona {to kakosublimat proizleze od analizata na raboteweto na sekojaorganizacija be{e deka treba da se razmisluva zazazemawe na poinakov pristap vo osmisluvaweto irealiziraweto na aktivnostite. Potrebno e da seiznao|aat novi vidovi na aktivnosti so cel da seunapredi sorabotkata kako so lokalnite vlasti, taka iso ostanatite ~initeli vo op{tinata.

Posledniot den be{e iskoristen za prezentacijai diskusija za novinite vo Zakonot za socijalna za{titakoj be{e donesen vo maj 2019 godina, kako i za novinitevo noviot Zakon za osnovno obrazovanie koj stapi na silavo avgust 2019 godina. Potoa slede{e prezentacija zakancelarisko i arhivsko rabotewe. Vo posledniot delod rabotilnicata, u~esnicite imaa mo`nost da slu{nati za aktivnostite koi RCPLIP – PORAKA gi realizira{evo ramki na proektite i obukite vo koi aktivno u~estvuva.Pretstavnicite na RCPLIP -PORAKA i na lokalniteorganizacii koi zedoa u~estvo vo obukite gi prezentiraasvoite steknata znaewa i gi spodelija nivnite iskustvai vpe~atoci.

Rabotilnicata za SWOT analizi i operativnorabotewe ima za cel konsolidirawe i unapreduvawena aktivnostite i deluvaweto na lokalnite organizaciina RCPLIP – PORAKA. Toa e od osobeno zna~ewe vogradeweto i odrùvaweto na partnerskite odnosi solokalnite vlasti, kako bi moèle aktivno dapridonesuvaat za unapreduvawe na ~ovekovite prava nalicata so intelektualna popre~enost vo mestoto naìveewe i podobruvaweto na kvalitetot na nivnotoìveewe.

14


Partnerstva na RCPLIP - PORAKA

“Investirawe vo socijalni uslugi - investira-we vo lu|e” be{e temata na Konferencijata koja jaorganizira{e Eptisa, so tehni~ka poddr{ka na Repub-li~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualnapopre~enost – PORAKA. Konferencijata se odrà na18 dekemvri vo Holidej In vo Skopje na koja u~estvuvaagolem broj na ~initeli koi direktno se vklu~eni vorabotata na socijalnite uslugi vo na{ata zemja.

Na konferencijata bea prezentirani novitepravni ramki vo Makedonija, poto~no podzakonskiteakti za socijalnite uslugi izraboteni od Minister-stvoto za trud i socijalna politika, a poddràni voramkite na proektot „Poddr{ka na modernizacija ideinstitucionalizacija na socijalnite uslugi”realiziran od EPTISA”. Se razgledaa slednivepodzakonski akti: za pomo{ i nega vo domot, za li~naasistencija, za zgriùvawe, za ̀ iveewe so poddr{ka iza uslugi vo zaednicata.

Na konferencijata prisustvuva{e Minister-kata za trud i socijalna politika Mila Carovska. „KakoVlada koja{to se griì za unapreduvaweto i za{titatana ~ovekovite prava na site lica so popre~enost, sorazvojot na socijalnite uslugi, go menuvame modelot napoddr{kata {to ja dobivaat na{ite sogra|ani i jamenuvame svesta kaj gra|anite vo prifa}aweto narazli~nostite. Isto taka, Severna Makedonija e prvazemja vo regionot koja {to go menuva na~inot nafinansirawe na uslugite preku metodologija za utvrdu-vawe na cenite i nosewe odluki za visinata na cenitena uslugite. Preku ovoj model }e pridoneseme zavoveduvawe na mno{tvo uslugi i }e sozdademe novirabotni mesta vo sektorot za socijalna za{tita, agra|anite }e dobijat kvalitetna poddr{ka na lokalnonivo”, re~e Carovska.

Sofi Bumo, pretstavni~ka na Delegacijata naEvropskata unija, istakna deka Delegacijata go priznavavisokoto nivo na posvetenost na ministerkata Carovskavo unapreduvaweto na uslugite zasnovani vo zaedni-cata, procesot na decentralizacija i gradewe nakapacitet na lokalno nivo.

„Za socijalnite uslugi da se sproveduvaatuspe{no, potrebno e site profesionalci vo socijalniotsektor, kako i korisnicite na uslugite, op{tinite igra|anskite organizacii da bidat aktivno vklu~eni voprocesot i mora da imaat celosno razbirawe napravnata ramka. Isto taka, va`no e za site zasegnatistrani vo ovoj proces da dobivaat informacii odVladata za primenata na Zakonot, odnosno za toa kakose sproveduva, koi se prednostite, a koi slabostite voimplementacijata. Delegacijata na Evropskata unijazaedno so drugite partneri za razvoj – osobeno UNICEF

Konferencija “Investirawe vo socijalni uslugi –Investirawe vo lu|e”

Novata pravna ramka za obezbeduvawe na socijalni uslugi,zasnovani vo zaednicata

i Svetskata Banka zaedno rabotat da gi zajaknatdostapnite resursi za sproveduvawe na uslovite naZakonot. Golem del od obvrskite bea prezemeni od stranana Ministerstvoto za trud i socijalna politika, koirabotea zaedno so ekspertite na sostavuvawe na ovieZakoni”, istakna Sofi Bumo, pretstavni~ka naDelegacijata na Evropskata unija.

Robert Krois, tim lider na proektot „Poddr{kana modernizacija i deinstitucionalizacija nasocijalnite uslugi” koj EPTISA go realizira voizminatiov period, a finansiran od Evropskata Unija,istakna deka EU gi poddrùva naporite na Vladata vosproveduvaweto na Nacionalnata strategija zadeinstitucionalizacija. Celta na ovoj proekt e da sepoddrì vospostavuvaweto i dostapnosta na socijalniteuslugi vo zaednicata niz celata zemja i da se namalibrojot na deca i vozrasni so popre~enosti koi ̀ iveat vodolgoro~ni stanbeni institucii za socijalna za{tita, aosobeno da go poddrì razvojot na soodvetna pravna ipoliti~ka ramka vo primena na Strategijata, da go zajaknekapacitetot na dràvnite i nedràvnite akteri nanacionalno i lokalno nivo za sproveduvawe naStrategijata, osobeno me|u slu`benite lica nainstituciite na lokalnata samouprava.

Generalniot sekretar na RCPLIP - PORAKA, d-r Vasilka Dimoska i programskiot menaxer VladoKrstovski dadoa svoj pridones vo realizacijata naovaa va`na konferencija, kako moderatori na dvesesii posveteni na novite pravilnici zafunkcionirawe na socijalnite uslugi za li~naasistencija i pomo{ vo domot, kako i za uslugite vozaednicata, odnosno dnevnite centri za razli~ni celnigrupi.

Pravilnicite, soglasno Zakonot za socijalnaza{tita, }e stapat na sila do krajot na 2019 godina.

15


Aktivnosti na EASPD

Personalot koj raboti vo sektorot zapoddr{ka i socijalna za{tita e neprocenlivobogatstvo za na{eto op{testvo, davaj}i visokokvalitetna poddr{ka {to moè da im ovozmoì nalicata da gi uìvaat svoite ~ovekovi prava i da godostignat celiot svoj potencijal. So noviot Evropskiparlament i Evropska komisija vo slednite 5 godini,Evropskata asocijacija na obezbeduva~i na servisnislu`bi za lica so popre~enost potencira deka evreme da ja prepoznaeme va`nosta na personalot vosektorot za poddr{ka i socijalna za{tita i dainvestirame vo idninata na rabotnata sila vosektorot za popre~enost.

Servisnite slu`bi za socijalna za{tita ipoddr{ka go imaat klu~ot za sozdavawe na socijalna,inkluzivna i prosperitetna Evropa. Preku visokokvalitetni servisni slu`bi na{eto op{testvo moèda gi osposobi licata da imaat ednakov pristap dosvoite ~ovekovi prava; da ja olesnat socijalnatainkluzija, kako i da promoviraat ramnoteà me|urabotata i privatniot ̀ ivot i rodova ednakvost zaonie koi se griàt za niv. Sepak, bez raspolo`livostana dobro obu~ena rabotna sila, nitu edna odpridobivkite od tie servisni slu`bi ne bi bilamo`na.

Regrutirawe i zadrùvaweto na personalot odsocijalnata za{tita i poddr{ka stanuva se pogolemproblem niz Evropa, pa EASPD, Fondacijata za servisnislu`bi za lica so intelektualna popre~enost i nivnitepartneri odràa me|unarodna konferencija„Personalot e vaèn! Rabotnata sila na utre{ninatavo oblasta na popre~enosta” na 3 i 4 oktomvri. Zaedno,so nad 300 u~esnici vo Helsinki, na konferencijata seistraùvawe kako moè da se sozdadat uslovi zarabotnata sila vo oblasta na popre~enosta da moè dagi zadovoli idnite potrebi na licata so popre~enost inivnite semejstva.

Se razgledaa perspektivite na korisnicite naservisni slu`bi, personalot i menaxerite na servisniteslu`bi, kako i istraùva~i, lokalni vlasti,organizacii od gra|anskoto op{testvo i porakata e jasna:Da se raboti vo sektorot za poddr{ka i socijalnaza{tita moè da bide visoko nagraduva~ka izna~ajna kariera, so brojni mo`nosti kako zapersonalot taka i za profesionalniot razvoj. Ipokraj mo`nostite {to sektorot gi nudi za potencijal-nite vraboteni, sepak ne uspeva da bide postojanoprifaten kako atraktiven rabotodava~. Dokolkusektorot saka da obezbedi deka e sposoben da regrutirapersonal treba da gi ispolni barawata na na{iteop{testva, mora pove}e da se napravi za da sepromoviraat vrednosta, vlijanieto i mo`nostite zarabota koi gi nudi socijalniot sektor.

So cel da se obezbedi deka sektorot i negovatarabotna sila moàt da go postignat svojot celosenpotencijal, od su{tinsko zna~ewe e servisniteslu`bi za socijalna za{tita i poddr{ka da imaat

Evropska konferencija “Na{iot personal e vaèn!”

pristap do dovolno resursi koi }e im ovozmoàtzadovoluvawe na potrebite na korisnicite i napersonalot. James Crowe, pretsedatel na EASPD, japovtori va`nosta od investirawe vo servisniteslu`bi za socijalna za{tita i poddr{ka i ulogata{to EU moè da ja ima vo seto ova. Govorej}i nakonferencijata toj potvrdi deka: „Tekovnata nedovolnainvesticija vo sektorot ja potkopa mo`nosta nasocijalnite servisni slu`bi da im ja obezbedat narabotnata sila soodvetnata obuka i poddr{ka {to ime potrebna. Preku sledniot dolgoro~en buxet na EU,Evropskata unija moè da obezbedi mo`nosti za mnogupotrebni investicii vo ovoj sektor, {to ne samo {to}e pomogne da se otvorat pove}e ednakvi i inkluzivniop{testva, tuku moè da se poddrì i eden odnajgolemite kreatori na rabotni mesta vo EU daobezbedi zna~ajno vrabotuvawe na u{te pove}e lu|e.”

Gledaj}i vo idnata implementacija naKonvencijata na ON za pravata na licata so popre~enostJames Crowe prodolì, „Personalot e najgolematavrednost na na{ite servisni slu`bi, i tie se klu~niteimplementatori na Konvencijata na ON za pravata nalicata so popre~enost. Idnata Evropska strategija zapopre~enost mora da ja prifati va`nosta napersonalot vo servisnite slu`bi za poddr{ka iulogata {to tie ja imaat vo osposobuvaweto na licataso popre~enost da imaa pristap do klu~nite prava iservisni slu`bi, kako i celosno da u~estvuvaat vonivnite zaednici.”

Pokraj va`nosta na servisnite slu`bi vocelosnata implementacija na Konvencijata na ON zapravata na licata so popre~enost, Kirsi Konola, zamenikpretsedatel na EASPD, ja istakna va`nosta na ovojsektor vo postignuvaweto na ekonomija nadobrosostojba. Dodavaj}i na komentarite na JamesCrowe, taa naglasi: „Samo preku obezbeduvawe na visokokvalitetni socijalni servisni slu`bi, so silna idobro obu~ena rabotna sila , ekonomijata nadobrosostojba moè da stane realnost.”

Vtoriot den od konferencijata }e se nadogradina debatite od prviot den i }e prodolì so mo`nostiteza diskusii vo odnos na predizvicite i mo`nostite sokoi se soo~uva sektorot. Ovoj dijalog e su{tinski zada se obezbedi deka sektorot moè da se razviva ida gi ispolni idnite barawa na na{ite zaednici, adopolnitelni platformi, vklu~itelno i na nivo na EU,se potrebni za da se olesni socijalniot dijalog me|upersonalot i rabotodava~ite.

Glasilo na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost Broj 4 godina XXXII

CM

YB

CM

YB

CM

YB

C M Y B

C M Y B

C M Y B

C M Y B

CM

YB

Корисниците на двата дневни центри – ПОРАКА Скопје на 27-ми декември 2019 година учествуваа на

интерактивна кулинарска работилница со шеф Марк Де Јонг. Во позитивна атмосфера и убаво

расположениекорисницитезаедносопознатиот готвачподготвијапразниченручек.


so {ef Mark De Jong


so {ef Mark De Jong


so {ef Mark De Jong


so {ef Mark De Jong

Упатуваме голема благодарност до шеф Марк што ни посвети внимание и го разубави празничниот

периоднанашитекорисници!!!

Dekemvri 2019 g.



Documents

Interaktivna kulinarska rabotilnica Glasilo na Republi~kiot ...poraka.org.mk/wp-content/uploads/2020/01/Glasilo-PORAKA...Muzikata ja izvedoa Gavrilo Milovanovi}, klavijaturi, Jovan