Hướng dẫn sử dụng phần mềm Luxicon · Web viewmột dự án có trước (Existing Project) hoặc chuyển đến chương trình hướng dẫn sử dụng (Luxicon

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Luxicon

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU PHẦN MỀM LUXICON

Luxicon là phần mềm tính toán chiếu sáng của hãng Cooper Lighting (Mỹ), cho phép tính toán thiết kế chiếu sáng trong nhà và chiếu sáng ngoài trời

Một trong những ưu điểm của phần mềm là đưa ra nhiều phương pháp lựa chọn bộ đèn, không chỉ các bộ đèn của hãng Cooper mà có thể nhập các bộ đèn của các hãng khác. Luxicon còn đưa ra các thông số kỹ thuật ánh sáng, giúp ta thực hiện nhanh chóng các quá trình tính toán hoặc cho phép ta sữa đổi các thông số đó. Cho phép ta nhập và xuất các file bản vẽ *.DXF hoặc *.DWG. Tính toán chiếu sáng trong những không gian đặc biệt (trần nghiêng, tường nghiêng, có đồ vật, vật dụng trong phòng) trong điều kiện có và không có ánh sáng tự nhiên.

Một ưu điểm khác là Luxicon còn đưa ra một chương trình Wizard rất dễ dàng sử dụng để tính toán chiếu sáng các đối tượng như: mặt tiền nhà (Facade), bảng hiệu (Sign), đường phố (Roadway), chiếu sáng sự cố (Emergency Lighting) và chiếu sáng trong nhà (Interior Layouts).

Luxicon còn cho phép ta lập các bảng báo cáo, tổng kết các kết quả dưới dạng số, đồ thị, hình vẽ… và còn có thể chuyển các kết quả sang các phần mềm khác

Nói tóm lại, đây là một chương trình tính toán chiếu sáng tương đối hiện đại, nó giúp ta thiết kế chiếu sáng một cách nhanh chóng và đưa ra một hệ thống chiếu sáng đạt yêu cầu về số lượng cũng như chất lượng chiếu sáng

1.1 CÀI ĐẶT PHẦN MỀM LUXICON

Luxicon được cài đặt từ một đĩa CD và chạy tốt trên hệ điều hành Windows 95 trở lên. Trong lần sử dụng đầu tiên, tại màn hình khởi động (Start Up) phần Default Selection Method cần thay đổi phương pháp lựa chọn mặc định. Sự lựa chọn phương pháp Branch Name có thể làm cho chương trình bị lỗi, ta có thể chọn bất kỳ bốn phương pháp còn lại

Để xem được catalog của Luxicon ta phải cài đặt Adobe Acrobat 5.0 trở lên hoặc Acrobat Exchange

Do chúng ta làm việc ở hệ đơn vị “metre”, nên sau khi cài phần mềm vào máy tính, ta vào File chọn Configuration. Tại phần Program/Program Settings chọn Metric (hệ đơn vị metre) và chỉ cần làm một lần là được.

1.2 MÀN HÌNH KHỞI ĐỘNG LUXICON

Để đến màn hình khởi động Luxicon, ta chọn: Start/Programs/Luxicon/Luxicon2.

Màn hình khởi động gồm 3 phần:

- Main Program: Chương trình chính cho phép ta mở một dự án mới (New Project) hoặc

Trang 1


một dự án có trước (Existing Project) hoặc chuyển đến chương trình hướng dẫn sử dụng (Luxicon Tutorial).

- Available Wizard: Từ đây ta có thể đến một trong năm chương trình thiết kế chiếu sáng (CS) nhanh của Luxicon Wizard (CS trong nhà, CS mặt tiền, CS đường phố, CS bảng quảng cáo, CS sự cố)

- Luminaire Selection: Cho phép ta mở catalog điện tử Luxicon và đặt phương pháp chọn bộ đèn mặc định (Default Selection Method)

- Để bỏ màn hình khởi động khi mở chương trình ta bỏ dấu “√” tại Display this screen on startup trên màn hình khởi động Cooper hay vào phần File/Configuration.

Hình 1.1: Màn hình khởi động

1.3 MÀN HÌNH LÀM VIỆC CHÍNH

Màn hình chính có bốn phần: Main Menu, hai thanh công cụ, vùng làm việc và thanh trạng thái (Status Bar)

Hình 1.2: Màn hình chính

1- Main Menu

File: Tại đây có thể tạo dự án mới, mở một dự án đã có, liên kết với dự án khác, lưu tin,

Trang 2


soạn thảo trang cài đặt, soạn thảo thông tin dự án, nhập và xuất các file CAD và khai đặt các giá trị mặc định.

View: Cho phép hiển thị các bảng màu, vùng làm việc CAD, các chức năng Zoom, các lớp, truy bắt các bộ đèn, bảng liệt kê bộ đèn, Catalog điện tử và thiết lập chức năng hiện hành cho chức năng chiếu sáng trong nhà hoặc ngoài trời.

Add: Cho phép tạo ra một sàn, phòng, bộ đèn, cột đèn, đồ vật, cửa sổ, lối đi và tạo lưới tính toán cho dự án.

Draw: Cho phép ta vẽ các đoạn thẳng, góc, hình chữ nhật, đường tròn, cung tròn…và viết đề mục trên màn hình làm việc.

Assit: Sử dụng phần Wizard để thiết kế nhanh các đối tượng (trong nhà, bảng hiệu, sự cố, lối đi, mặt tiền), tạo các loại lưới, chọn hoặc tắt các nhóm tính toán.

Modify: Sửa các thông số bằng cách sử dụng lệnh biên tập (ID/Edit), copy, xóa, tạo mảng, tạo ảnh, xoay, phân bố và lập nhóm.

Calculate: tiến hành tính toán thiết kế chiếu sáng và tính toán kinh tế.

Output: Các kết quả được đưa ra dưới dạng một bảng tóm tắt nhanh, tóm tắt dự án, bảng liệt kê các bộ đèn, các kết quả tính toán, ảnh toàn bộ căn phòng, bản báo cáo dự án và công cụ quản lý bản in.

Window: Cho phép ta chọn bản CAD hiện có từ những bản CAD được mở và sắp xếp những cửa sổ của bản CAD được hiển thị.

Help: Cung cấp sự giúp đỡ trực tuyến và công cụ tự hướng dẫn (tutorial)

2- Thanh công cụ (Toolbar)

Tại đây gồm có hai thanh công cụ. Khi ta nhấp chuột vào các nút trên thanh công cụ, tên công cụ tương ứng sẽ hiển thị bên dưới

Primary Toolbar

New Project Mở dự án mới

Open Existing Project Mở dự án đã có

Save Project Lưu một dự án

Print Current CAD View In màn hình CAD hiện hành

Access Luxicon Wizards Sử dụng Luxicon Wizards

Undo Hủy lệnh CAD vừa thực hiện

Trang 3


Add Floor Thêm một sàn hoặc kéo xuống chọn một sàn đã

có

Add Room Thêm một phòng hoặc kéo xuống chọn một

phòng đã có

Interior Mode Toggle Đặt chế độ chiếu sáng trong nhà

Exterior Mode Toggle Đặt chế độ chiếu sáng ngoài trời

Help Công cụ giúp đỡ

Secondary Toolbar

Add Luminaire to Shedule Thêm bộ đèn vào bảng liệt kê

Create a New Pole Tạo một cột đèn

Create a New Rack Tạo cột đèn gồm nhiều dàn đèn

Add Aiming Point Tạo thêm điểm phân bố

Luminaire Editor Biên tập bộ đèn

Luminaire Palette Các bộ đèn dùng trong dự án

Electronic Catalog Catalog điện tử

Add Object Thêm đồ vật

Add Insert Thêm vật chèn

Add Window Thêm cửa sổ

Add Roadway Tạo măt bằng CS đường phố

Add Calc Grid Thêm lưới tính toán

Toolbox Hộp công cụ

Quick Calculations Tính toán nhanh

Detailed Calculations Tính toán chi tiết

Economics Calculations Tính toán kinh tế

Access the CAD Layering Xử lý các đặc tính lớp của vùng CAD

Trang 4


Plan View Vùng làm việc

East View Hướng Đông

West View Hướng Tây

North View Hướng Bắc

South View Hướng Nam

Reflected Ceiling View Mặt trần phản xạ

Isometric View Tầm nhìn không gian

Perspective View Tầm nhìn phối cảnh xa gần

3- Vùng làm việc (Plan View)

Màn hình CAD được biểu thị tại đây và ta sẽ tiến hành phân bố các bộ đèn, các đồ vật… Ngoài ra tất cả các màn hình khác cũng được thể hiện tại đây khi các thông tin được chỉ ra

4- Thanh trạng thái (Status Bar)

Ký hiệu các lưới:

S – Snap Grid: lưới dùng nền để xác định một vị trí bất kỳ

C – Ceing Grid: lưới trần dùng để phân bố các đèn ở khoảng cách cách đều nhau, mỗi bộ đèn được đặt trong một ô lưới

O – Ortho Grid: chế độ lưới vuông góc

Trang 5


CHƯƠNG 2: TẠO MẶT BẰNG

2.1 XÁC ĐỊNH CÁC KÍCH THƯỚC MẶT BẰNG CHIẾU SÁNG

1- Tạo mặt bằng đối với chiếu sáng trong nhà

Một tòa nhà có thể có hình dạng bất kỳ, nhiều tầng và trên một tầng có nhiều phòng Click lên nút Interior trên Toolbar hoặc chọn View/Interior từ Main Menu

a) Tạo một tầng (sàn)

- Chọn Add a Floor trên Toolbar hoặc Add/Floor từ Main Menu

- Màn hình New Floor Definition hiển thị

- Tại đây ta nhập tên, kích thước, vị trí, độ cao của tầng hoặc ta có thể click phòng Click lên nút Interior trên Toolbar hoặc chọn View/Interior từ Main Menu

a) Tạo một tầng (sàn)

- Chọn Add a Floor trên Toolbar hoặc Add/Floor từ Main Menu

- Màn hình New Floor Definition hiển thị

- Tại đây ta nhập tên, kích thước, vị trí, độ cao của tầng hoặc ta có thể click Draw để vẽ sàn nhà có hình dạng bất kỳ

Hình 3.1 Màn hình tạo kích thước tầng

Để vẽ một sàn đã có và làm việc trên đó, click ID/Edit từ Toolbox hoặc chọn Modify/ID/Edit trên Main Menu, hoặc click chuột phải vào sàn và chọn ID/Edit

Muốn vẽ lại sàn, chọn ID/Edit, màn hình New Floor Definition hiển thị, click Redraw để vẽ lại sàn. Muốn làm việc trên một sàn đã có, click Floor trên thanh công cụ, kéo xuống và chọn sàn cần làm việc

b) Xác định kích thước một căn phòng

Một phòng được mặc định là hình chữ nhật và được đặt trên sàn làm việc

Trang 6


- Chọn Add Room trên Toolbar hoặc Add/Room từ Main Menu

- Màn hình New Room Definition hiển thị

- Đưa các thông số căn phòng như: Tên, chiều dài, rộng, cao (Size), vị trí (Local Origin), hệ số phản xạ trần, tường, sàn (Reflectances), chiều cao bề mặt làm việc (Work Plane Height)

- Đối với lưới trần (Ceiling Grid): Xác định kích thước ô lưới (Size), vị trí ô lưới (Origin) hoặc chấp nhận như mặc định. Click Display Grid in CAD Views để hiển thị lưới trần trong màn hình làm việc (Plan View) để quan sát cách bố trí các bộ đèn trong phòng

- Xác định chiều cao chữ thể hiện trên mặt bằng tại Luminaire Text Height

Nếu muốn sửa đổi các thông số của căn phòng đã có sẵn, click lên hình vẽ căn phòng trên màn hình làm việc, rồi bấm chuột phải chọn nút ID/Edit

Nếu muốn vẽ căn phòng ta có thể chọn nút Draw (chức năng này thường sử dụng khi ta vẽ lại mặt bằng từ file Auto CAD đã nhập sẵn)

Hình 3.2: Màn hình xác định kích thước căn phòng

c) Tạo trần nghiêng

- Chọn Create Sloped Ceiling tại màn hình Room Definition. Màn hình Sloped Ceiling Constructor xuất hiện

- Chọn hướng của đỉnh nhà (Peak Direction)

- Loại mái nhà (Ceiling Type)

- Đưa các kích thước X hoặc Y (tùy thuộc vào loại Peak Direction) và chiều cao Z của mái nhà

- Đưa giá trị bước tính (steps) đối với mỗi mái nhà. Click OK

Trang 7


Hình 3.3 Hình dạng và kích thước mái nhà

Hình 3.4 Hình chiếu đứng của căn phòng với số mái là 2 và số bước tính toán là 3 đối với mỗi mái

d) Tạo tường nghiêng

- Chọn Create Sloped Wall tại màn hình Room Definition

- Đưa tọa độ (X,Y) của các điểm đầu và cuối của tường

- Đưa chiều cao tường và số bước tính toán đối với mỗi phần tường. Click OK

Khi muốn bỏ trần nghiêng hoặc tường nghiêng ta chỉ việc chọn phần muốn bỏ, bấm chuột phải chọn ID/Edit, màn hình Edit Room Definition xuất hiện. Click Remove Sloped Ceiling hoặc Remove Sloped Wall

Khi muốn chuyển đổi giữa các phòng ta click lên nút Room và chọn trong danh sách

2- Tạo mặt bằng đối với chiếu sáng ngoài trời

Đối với chiếu sáng ngoài trời, chỉ tính thành phần quang thông trực tiếp, nên thời gian tính toán sẽ nhanh hơn chiếu sáng trong nhà

- Click Exterior trên thanh công cụ, hoặc chọn View/Exterior trên Main Menu

- Màn hình New Site Definition hiển thị

- Đưa kích thước và vị trí mặt bằng vào các ô tương ứng

- Nhập vào chiều cao chữ (Luminaire Text Height) hoặc để mặc định

Trang 8


Hình 3.5 Màn hình xác định kích thước mặt bằng

3- Tạo mặt bằng đối với chiếu sáng đường phố

- Chọn Add/Roadway từ Main Menu hoặc chọn Add Roadway trên Toolbar. Màn hình Roadway Properties xuất hiện

Hình 3.6 Màn hình xác định kích thước mặt đường

- Chọn loại đường Road Type: một chiều (Single) hoặc hai chiều (Divided)

- Đưa các thông số của con đường: rộng (Width), dài (Length), số làn xe (No. of Lanes), bề rộng dải phân cách (Median Width) nếu có, hướng (Rotation), vị trí của con đường (Road Origin), loại vỉa hè (Pavement Type)

- Chọn lưới tính toán: đưa các thông số vào phần Grip For Northbound Lanes hoặc ta chọn các thông số mặc định bằng cách chọn Set RP-8 Defaults. Theo RP-8 độ chói trên mặt đường và độ chói gây bởi các nguồn chói lóa khác (roadway luminance, veiling luminance) được tính trên các vạch song song với lề đường và ¼ bề rộng làn đường

Trang 9


- Đưa giá trị vào hộp thoại Windshield cutoff (Windshield cutoff Height: góc nhìn của người quan sát tạo bởi đường nằm ngang với tấm kính chắn gió). Chiều cao mắt người quan sát được mặc định 4.75’

- Nếu mặt đường có dải phân cách, ta có thể chọn Copy Grid to Other Side of Median nếu muốn

- Chọn Edit Display Settings nếu muốn thay đổi màu sắc và số đường cong (đẳng rọi hay độ chói) trên mặt đường

Để thay đổi thông số mặt đường:

- Click lên con đường, bấm nút chuột phải chọn ID/Edit

- Thay đổi các thông số cần thiết

3.2 NHẬP MẶT BẰNG TỪ CÁC CHƯƠNG TRÌNH KHÁC

Ta có thể nhập các mặt bằng được tạo thành từ khác có phần mở rộng .DXF (Data Exchange Format) hoặc .DWG (Auto CAD Drawing)

1- Nhập file có phần mở rộng .DXF

- Chọn File/Import from DXF/DWG từ Main Menu

- Trong danh sách chọn file (*.DXF) hoặc file (*.DWG)

- Chọn đường dẫn và chọn file CAD cần nhập từ Look in

- Click Open. Bản vẽ sẽ hiện ra trên màn hình

Chú ý: Cần chuyển file *.DWG thành file *.DXF trong chương trình Auto CAD trước khi nhập vào Luxicon

2- Sửa đổi các thông số tại màn hình .DXF import

a) Chọn các đường nét vẽ trên màn hình

Tất cả các đường nét trong file .DXF được thể hiện trong Select Layers to import. Ta có thể thêm vào hoặc bỏ bớt đi bằng cách:

- Chọn đường nét trong phần Select Layers to import. Ta có thể chọn vài đường nét bằng cách giữ nút Ctrl và chọn các đường nét cần thiết. Hoặc nếu chọn cả một nhóm đường nét thì chọn đường đầu tiên, giữ nút Shift rồi chọn đường cuối cùng

- Click nút Highlight

- Click nút Add hoặc Remove

b) Tạo phần Luxicon Layers Settings

Để các file CAD có thể nhập được vào Luxicon cần phải duy trì hệ thống lớp (Preserve DXF Layers) ở file CAD hoặc nhập nó trên một lớp có trong Luxicon (Use Luxicon

Trang 10


Layer). Chúng ta có thể mở hoặc tắt các lớp DXF trong Luxicon sau khi bản vẽ đã được nhập

c) Nhập các file .DXF và .DWG lên mặt bằng

Ta có thể nhập các file CAD vào Room, floor hoặc site hiện có hoặc mới. File DXF chỉ có thể vô site khi đang ở hệ chiếu sáng ngoài trời hoặc vào Floor, Room khi đang ở hệ chiếu sáng trong nhà

- Click vào hộp thoại Add to chọn mặt bằng thích ứng.

- Nếu muốn thay đổi góc tọa độ DXF thì nhập các số vào các ô X,Y

- Chọn tỷ lệ (scale): nếu giữ nguyên như bản gốc thì hệ số tỷ lệ 1:1. Nếu hệ số tỷ lệ bằng 0,25 thì bản vẽ mới sẽ có tỷ lệ 1:4 so với bản vẽ gốc

- Ngoài ra ta có thể xoay bản vẽ

d) Tại phần Auto CAD

- Version: phần này được Luxicon mặc định

- Units: tùy chọn hệ đơn vị (Scientific, Decimal, Architectural…)

e) Cắt xén trong bản vẽ có file .DXF

- Click các nút Zoom

- Chọn Clip DXF

- Khoanh vùng lựa chọn. Luxicon sẽ cắt bỏ những vùng ngoài vùng lựa chọn

f) Cách sử dụng Digitizer (bộ số hóa)

Luxicon cho phép tăng hay giảm kích cỡ bản đồ, các đồ vật, các bộ đèn… Chúng ta chỉ việc chọn hai điểm trên hình vẽ và tạo kích cỡ (calibrate)

Tạo kích cỡ hình vẽ (calibrate)

- Tạo Room, floor hoặc site lơn hơn phạm vi bản vẽ

- Chọn Assist/Digitizer từ Main Menu

- Click tọa độ điểm thứ nhất trên hình vẽ, thường là điểm phía dưới bên trái, click tọa độ điểm thứ hai, thường là điểm phía trên bên phải

Trở lại kích cỡ ban đầu (Recalibrate):

- Lựa chọn vùng muốn thay đổi kích cỡ

- Bấm chuột phải, chọn ID/Edit

- Click Recalibrate

- Lặp lại các bước như phần calibrate

Trang 11


3.3 XUẤT FILE CAD THÀNH FILE *.DXF

Màn hình CAD (Plan View) có thể được xuất thành một file *.DXF hoặc *.DWG (AutoCAD) để dùng cho những chương trình khác

- Chọn File/Export to .DWG từ Main Menu. Màn hình DXF/DWG Export hiển thị

- Chọn đường dẫn sẽ chứa file CAD được xuất

- Click vào hộp File Name và nhập một tên mới từ bàn phím hoặc có thể sử dụng tên cũ

- Click Save. Màn hình DXF Export hiển thị

- Click OK. Màn hình CAD được xuất thành file .DXF/.DWG

3.4 CHỌN ĐỘ RỌI VÀ MẬT ĐỘ CÔNG SUẤT

1- Chọn độ rọi trung bình

Có hai cách thức chọn độ rọi:

Chọn độ rọi theo yêu cầu người sử dụng bằng cách nhập giá trị độ rọi ngang trung bình cần đạt vào hộp thoại Target Avg. Horiz. Illum tại màn hình New Room Definition

Hình 3.6 Chọn độ rọi theo tiêu chuẩn Mỹ

Hoặc chọn độ rọi theo tiêu chuẩn IES:

- Tại màn hình New Room Definition chọn nút IES Selection. Màn hình IES

Selection Procedure hiển thị

- Chọn loại công việc theo danh sách

- Chúng ta có thể thay đổi lứa tuổi người làm việc, hệ số phản xạ trên bề mặt làm việc và độ chính xác công việc

- Click OK

2- Mật độ công suất (Target Unit Power Density-UPD)

Trang 12


Mật độ công suất là giá trị công suất trên một đơn vị diện tích. Giá trị này được Luxicon mặc định, ta có thể thay đổi bằng cách nhập vào hộp thoại Target Power Density tại màn hình New Room Definition. Tuy nhiên trong quá trình tính toán mật độ công suất thực sẽ được hiển thị trên thanh trạng thái, do đó ta không cần nhập thông số này

3.5 CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TÍNH TOÁN CHIẾU SÁNG

Các đồ vật được thêm vào trong vùng không gian trong nhà lẫn ngoài trời đều gây ảnh hưởng đến các giá trị tính toán ở vùng không gian đó

Đối với ngoài trời, đó có thể là tòa nhà bên cạnh che ánh sáng trực tiếp rơi lên vùng tính toán hay căn phòng có cửa sổ trên tường, trên mái nhà. Trong một dự án giới hạn 20 đồ vật ngoài trời. Đối với không gian bên trong, các đồ vật có thể là các đặc điểm kiến trúc hoặc đồ đạc như bàn, ghế, các bức vách ngăn…

Luxicon cung cấp một thư viện các đồ vật để lựa chọn. Khi đã có sẵn các vật, ta có thể copy, tạo ảnh hoặc tạo nhóm một cách nhanh chóng. Việc thêm các đồ vật vào dự án sẽ làm tăng thời gian tính toán. Do đó chỉ nên thêm những vật có ảnh hưởng lớn đến các giá trị tính toán như các tường phía trong và các khu vực phân chia

1- Tạo các đồ vật (Object)

- Chọn Add Object trên Toolbar hoặc Add/Object từ Main Menu

- Chọn đồ vật mà mình muốn

- Màn hình Object Properties hiển thị

- Đưa các thông số của đồ vật (tên, kích thước, vị trí, hệ số phản xạ, hướng…) hoặc chấp nhận như mặc định

- Đánh dấu “√” vào hộp thoại Exclude from Calculations để loại bỏ ảnh hưởng của đồ vật lên các tính toán ánh sáng

Để chọn lại các đặc tính của vật, ta click chuột trái vào vật, sau đó click chuột phải chọn ID/Edit từ Menu, hoặc chọn ID từ Toolbar hoặc Modify/ID/Edit từ Main Menu

Ta cũng có thể di chuyển (Move), sao chép (Copy), xóa (Delete), tạo mảng (Array), tạo ảnh (Mirror). Muốn bỏ qua ảnh hưởng của vật đến các kết quả tính toán ta click Disable, lúc đó vật sẽ có bóng mờ, ngược lại ta có thể chọn Enable

Khi chúng ta đang ở phần chiếu sáng ngoài trời và muốn đặt các đồ vật có liên quan đến căn phòng thì ta có thể chọn ở một tầng nào đó và <all+contents> dưới Room. Các cửa sổ trên tường và cửa sổ trên mái nhà (skylights) sẽ xuất hiện trong phòng

Trang 13


Hình 3.7 Các hình dạng đồ vật

2- Bố trí các vật chèn (Inserts)

Chúng ta có thể phân bố các đồ vật trên tường, sàn, trần. Các đồ vật có thể là cửa ra vào, bức tranh, tấm thảm và bảng đen…

- Chọn Add Insert trên Toolbar hoặc Add/Insert từ Main Menu

- Đưa các thông số của đồ vật (giống như phần Add Object)

3- Bố trí cửa sổ (Window)

Ta có thể bố trí các của sổ trên tường hoặc trên trần bằng cách:

Hình 3.8 Các thông số của cửa sổ

- Chọn Add Window từ Toolbar hoặc Add/Window từ Main Menu

- Màn hình Window Properties hiển thị

- Nhập tên, kích thước, vị trí của cửa sổ

- Nhập giá trị hệ số phản xạ (Reflectance), hệ số truyền nhiệt (Transmittance)

Trang 14


- Chọn bề mặt phân bố của sổ (Select Room Surface) Để tạo một dãy các cửa sổ ta thực hiện như sau:

- Click chuột trái vào cửa sổ

- Click chuột phải, chọn Array…/Rectangular từ Menu

- Màn hình Array Definition hiển thị

- Chọn số lượng cửa sổ (# of columns) và khoảng cách giữa chúng (Col spacing)

Hình 3.9 Màn hình phân bố các đồ vật

Trang 15


CHƯƠNG 4: LỰA CHỌN BỘ ĐÈN

4.1 CÁC PHƯƠNG PHÁP LỰA CHỌN BỘ ĐÈN

Luxicon cho phép chúng ta có thể sử dụng một trong nhiều phương pháp để lựa chọn bộ đèn. Đó là các phương pháp:

- Cooper Database (cơ sở dữ liệu Cooper)

- Cooper Hit List (danh sách Cooper)

- Catalog Number (mã số catalog)

- Brand Name (tên sản phẩm)

- Trade Name (tên thương nghiệp)

- IES file (nhập từ bên ngoài)

Ngoài ra còn có phương pháp Project Luminaire Search được sử dụng khi chúng ra làm việc trong phần Luxicon Wizards

1- Phương pháp cơ sở dữ liệu Cooper (Cooper Database)

Đây là phương pháp toàn diện nhất, chứa nhiều thông số cần thiết và tự động gán các thông số đó vào bản liệt kê

Chúng ta có thể đưa ra ít hoặc nhiều các thông số về catalog, đặc tính bộ đèn và đường phối quang của bộ đèn chúng ta cần, mà không nhất thiết phải điền hết những thông số mà chương trình đòi hỏi. Nếu các thông số mà đưa ra càng nhiều thì vùng lựa chọn bộ đèn càng chặt chẽ hơn, sát với các yêu cầu mà ta đòi hỏi

Quá trình lựa chọn

Chọn Add/Luminaire từ Main Menu hoặc chọn Add Luminaire to schedule trên Toolbar

Phương pháp lựa chọn bộ đèn đã mặc định trước (default selection) sẽ hiện ra. Nếu ta muốn đổi phương pháp khác ta có thể chọn một trong những phương pháp (New Search) ở bên phải màn hình hoặc nếu ta muốn thay đổi phương pháp lựa chọn bộ đèn mặc định có thể vào File/Configuration từ Main Menu

Chọn Cooper Lighting Database Search. Màn hình hiện ra và chúng ta sẽ nhập các thông số bộ đèn cần thiết mà chúng ta có

- Phần Catalog Information (thông số trong Catalog):

- Brabd Name: tên loại bộ đèn hãng Cooper

- Product Line: mặt hàng hãng Cooper

- Trade Name: tên thương mại hãng Cooper

Trang 16


- Catalog Number: mã số bộ đèn trong catalog

- Phần Luminaire Characteristics: (đặc điểm bộ đèn)

- Luminaire Type: chọn All, Interior, Exterior hoặc Poles/Other. Sau đó chọn loại chiếu sáng trong danh sách (ví dụ: Down Light, Cove Light, Strips, Area Lighting…). Ta có thể tham khảo thêm tiếng Việt tại Phụ lục (phần B: các loại bộ đèn)

- Project Type: chọn loại đối tượng trong danh sách (ví dụ: Commercial Conference, Industrial Aisle, Institutional Church…). Tham khảo tiếng Việt tại phụ lục (phần C: đối tượng chiếu sáng)

- Listings: chọn mã vùng

Hình 4.1 Nhập các thông số lựa chọn bộ đèn

Phần Photometric Information: (thông số ánh sáng)

- Distribution: chọn loại phân bố trong danh sách

- Total Wattage: tổng công suất một bộ đèn bao gồm cả trong ballast. Cho giá trị công suất cần thiết:

Nếu ta đánh dấu “=” thì chương trình sẽ tìm chính xác bộ đèn có công suất như vậy

Nếu ta đánh dấu “>” thì chương trình sẽ đưa ra các bộ đèn có công suất lớn hơn

Nếu ta đánh dấu “<” thì chương trình sẽ đưa ra các bộ đèn có công suất nhỏ hơn

Hoặc nếu ta đưa hai giá trị thì chương trình sẽ đưa ra các bộ đèn có công suất nằm trong khoảng đó.

- Percent Efficiency: đưa giá trị hiệu suất cần thiết. Cùng tương tự như phần Total Wattage ta chọn dấu = , > hoặc <

- Photometry Required: Chúng ta đánh dấu phần này nếu chúng ta cần tính toán chiếu sáng. Nếu không trong kết quả lựa chọn các bộ đèn sẽ có thể có những bộ đèn không có đường phối quang và chúng ta không thể sử dụng chúng đẻ tính toán. Mặc khác có đường phối

Trang 17


quang ta có thể quan sát và lựa chọn bộ đèn thích hợp.

- Source Type: chọn loại bóng đèn trong danh sách (ví dụ: Fluorescent, Compact Fiuorescent, High Pressure Sodium, hoặc Metal Halide…)

- Number of Lamps: đưa giá trị số bóng đèn trong một bộ đèn. Cũng tương tự như phần total wattage ta chọn dấu =, > hoặc <…

Loại bỏ các thông số lựa chọn

Chúng ta có thể xóa bỏ các thông số lựa chọn theo phương pháp Cooper Database Search để chọn theo phương pháp khác, bằng cách click lên Reset all criteria phía trên nút Search.

Lựa chọn và xem kết quả

- Click lên nút Search. Số bộ đèn sẽ hiện dưới nút Search.

- Chúng ta xem kết quả bằng cách click lên thanh Search Reults phía trên màn hình. Màn hình kết quả các bộ đèn xuất hiện.

Hình 4.2 Danh sách các bộ đèn theo dữ liệu Cooper

- Chọn bộ đèn ta muốn. Hình dạng, đường phối quang bộ đèn xuất hiện.

- Chọn vài bộ đèn: giữ nút Ctrl và chọn những bộ đèn khác nhau.

- Chọn một nhóm bộ đèn: bằng cách chọn bộ đèn đầu và giữ nút Shift rồi click bộ đèn cuối.

- Click OK. Màn hình Luminaire Type xuất hiện.

Ký hiệu loại bộ đèn

Trong dự án chúng ta thường sử dụng nhiều loại bô đèn khác nhau. Do đó chúng ta cần phải ký hiệu mỗi loại bộ đèn đã lựa chọn bằng một ký hiệu nào đó, rồi được lưu vào

Trang 18


danh sách các bộ đèn của dự án. Chúng sẽ sử dụng sau này để tính toán.

- Nhập ký hiệu (ví dụ: A) vào hộp thoại Type tại màn hình Luminaire Type.

- Thay đổi catalog number nếu cần thiết

- Click OK. Màn hình Luminaire Editor xuất hiện

Hình 4.3 Ký hiệu loại bộ đèn

2- Phương pháp Cooper Hit list (danh sách Cooper)

Hit list là một danh sách gồm tất cả bộ đèn thuộc hãng Cooper được sắp xếp theo ngày sử dụng hoặc theo mức độ thường được sử dụng. Do đó có hai phương pháp lựa chọn bộ đèn:

- Lựa chọn các bộ đèn thường hay sử dụng (frequency of use).

- Lựa chọn các bộ đèn theo ngày sử dụng (by date) với số lượng tối đa 20 bộ đèn trong danh sách.

Quá trình lựa chọn:

- Chọn Add/Luminaire từ Main Menu hoặc chọn Add luminaire to schedule trên Toolbar.

- Chọn Cooper Hit list từ New Search. Màn hình Cooper lighting Hit List xuất hiện.

Hình 4.4 Danh sách các bộ đèn theo Cooper Hit List

- Chọn một trong hai phương pháp (Most frequently Used hoặc Most recently Used). Danh sách các bộ đèn xuất hiện.

Trang 19


- Đánh dấu các bộ đèn cần chọn.

- Click OK.

3. Phương pháp Catalog Number (mã số catlog)

Khi chúng ta biết mã số catalog của bộ đèn thì chúng ta có thể sử dụng phương pháp này. Mã số catalog ta biết nhờ nhìn ở Specification Sheets. Ngoài ra Luxicon còn cho phép lựa chọn các bộ đèn không cần biết tới toàn bộ mã số catalog, mà một phần cũng được.


- Chọn Add/Luminaire từ Main Menu hoặc chọn Add /luminaire to schedule trên Toolbar.

- Chọn Cat # tại New Search. Màn hình Cooper lighting Catalog Numbern Search xuất hiện.

Hình 4.5 Danh sách các bộ đèn theo mã số catalog

- Đầu tiên ta chọn một trong phần sau: begins with hoặc includes hoặc ends with.

- Kế đó đánh mã số catalog của bộ đèn và chúng ta có thể chọn bộ đèn trong Available Specification Sheets. Click find Next cho phép tìm bộ đèn kế tiếp ở phía dưới danh sách .

- Đánh dấu lên bộ đèn đã chọn, ở hộp bên cạnh xuất hiện hình dạng bộ đèn đó và khi đánh dấu ở danh sách thứ hai sẽ hiện đường phối quang của bộ đèn đã chọn.

- Click OK.

4- Phương pháp Cooper Lighting Brand Name (tên nhãn hiệu chiếu sáng)

Chúng ta có thể chọn bộ đèn bằng cách mở một trong những tập sách và nhìn nội dung trong đó.


- Chọn Add/Luminaire từ Main Menu hoặc chọn Add luminaire schedule trên Toolbar.

-Chọn Binder (hình các tập sách) từ New Search. Màn hình Cooper lighting Brand Name Seach xuất hiện.

Trang 20


- Chọn sách nào có chứa các thông số bộ đèn muốn chọn và lựa chọn bộ đèn trong sách Specification Sheets, ta sẽ có bộ đèn và đường phối quang của nó.

- Click OK.

5- Phương pháp Cooper Trade Name (tên thương mại)

Phương pháp này cho phép chúng ta dễ dàng lựa chọn bộ đèn, ngay cả khi chưa biết chính xác bộ đèn nào chúng ta muốn sử dụng. Ví dụ: ta muốn chiếu sáng Galleria (phòng trưng bày), ta chỉ việc chọn Galleria trong Trade Name Search, thì sẽ hiện danh sách các bộ đèn có thể sử dụng ở lĩnh vực đó


- Chọn Add/Luminaire từ Main Menu hoặc chọn Add Luminaire to Schedule trên Toolbar

- Chọn nút TM từ New Search. Màn hình Cooper Lighting Trade Name xuất hiện

Hình 4.7 Danh sách các bộ đèn theo tên thương mại

- Chọn lĩnh vực sử dụng trong Trade Name. Tiếp theo đó lần lượt chọn bộ đèn trong Available Specification ta sẽ có hình dạng và đường phối quang của nó

6- Phương pháp IES File

Chúng ta có thể sử dụng bất cứ bộ đèn nào có file IES được cài vào máy tính


- Chọn Add/Luminaire từ Main Menu hoặc chọn Add Luminaire to Schedule trên Toolbar

- Chọn nút IES từ New Search. Màn hình Cooper Lighting IES File Selection xuất hiện

- Click Browse và chọn file mà ta muốn nhập

- Nếu số bộ đèn chọn nhiều hơn một thì ta đánh số bộ đèn trong hộp thoại. Và như vậy ta sẽ có bộ đèn cần thiết và đường phối quang của nó

Trang 21


- Click OK

7- Phương pháp Project Luminaire Search (tìm kiếm bộ đèn trong dự án)

Phương pháp này chỉ được sử dụng khi chúng ta làm việc trong Luxicon Wizards. Nó cho phép chúng ta chọn bộ đèn một cách nhanh chóng


- Chọn Luminaire từ New Search

- Danh sách Project Luminaires xuất hiện. Chọn bộ đèn. Click OK. Bộ đèn được gán vào Wizard

4.2 CHỌN BỘ ĐÈN, XÁC ĐINH ĐẶC TÍNH VÀ SỐ LƯỢNG BỘ ĐÈN

1- Chọn bộ đèn

Khi chọn một bộ đèn theo một trong các phương pháp trên, có bốn biểu tượng có thể hiển thị trước mã số catalog

Biểu tượng đồ thị cho biết bộ đèn được chọn có đường phối quang, do đó có thể sử dụng được trong các tính toán

Các biểu tượng cho biết các yếu tố liên quan của bộ đèn đã được thêm vào hoặc sửa đổi và bộ đèn mới đã được lưu vào trong cơ sở dữ liệu của người sử dụng. Biểu tượng đô la $ cho biết các thông số kinh tế đã được thêm vào, biểu tượng mũi tên cho biết tờ thông số kỹ thuật của bộ đèn đã được chú thích trong catalog điện tử và biểu tượng cho biết một thông số nào của bộ đèn đã được thay đổi

2- Các đặc tính bộ đèn

Để tham khảo cấu trúc, các đặc tính điện, ánh sáng, lĩnh vực sử dụng của loại bộ đèn lựa chọn trong catalog ta chọn View Spec Sheet (tờ các thông số kỹ thuật). Chọn Print Spec Sheet để in các thông số loại bộ đèn lựa chọn

Để xem các kết quả của bộ đèn được lựa chọn ta click Report. Tại màn hình Report đưa ra các thông số bộ đèn, Ballast, đường phối quang, hệ số sử dụng (CU Table), giá thành

3- Số lượng bộ đèn

Ta xác định số lượng bộ đèn cần thiết trong phòng ứng với giá trị độ rọi yêu cầu bằng cách chọn nút Quantily. Màn hình Quantily Estimator hiển thị

Trong hộp thoại Target Illuminance hiện giá trị độ rọi ứng với số bộ đèn phía dưới. Nếu ta muốn thay đổi số bộ đèn để tiện việc phân bố thì ta có thể sửa lại giá trị độ rọi đó. Ngoài ra ta có thể thay đổi giá trị Light Loss Factor (hệ số suy giảm), Workplane Height (chiều cao bề mặt làm việc) hoặc Suspension Length (khoảng cách từ đèn đến trần) nếu cần thiết

Trang 22


Hình 4.8 Màn hình đánh giá số lượng bộ đèn

Chú ý: Nếu bộ đèn lựa chọn cần thay đổi một số đặc tính thì phần Quantily và Report chỉ nên tham khảo sau khi đã thay đổi thông số các bộ đèn tại màn hình Luminaire Editor

4- Vai trò của Quick Add

Sau khi lựa chọn, tham khảo các đặc tính bộ đèn và số lượng bộ đèn ta có thể chọn nút Quick Add nếu ta không cần thiết phải thay đổi các đặc tính bộ đèn. Điều này cho phép chúng ta đến thẳng trực tiếp màn hình New Luminaire Definition, bỏ qua phần Luminaire Editor Nếu chúng ta đang ở phần Luminaire Editor thì nút Quick Add không còn giá trị

4.3 THAY ĐỔI CÁC THÔNG SỐ BỘ ĐÈN

Tại phần Luminaire Editor cho phép ta đưa nhiều thông số về bộ đèn. Chúng ta có thể thay đổi biểu tượng, đặc tính bộ đèn, bóng đèn, Ballast, giá cả và các thông số khác. Để hiển thị màn hình Luminaire Editor có ba phương thức:

Hình 4.9 Màn hình thay đổi các thông số bộ đèn

- Sau khi chọn được bộ đèn từ màn hình Cooper Lighting Search Criteria, click OK, màn hình Luminaire Editor hiển thị

Trang 23


- Click Luminaire Editor trên thanh công cụ

- Chọn View/Luminaire Editor từ Main Menu. Màn hình Luminaire Editor hiển thị

1- Thay đổi biểu tượng bộ đèn (Luminaire Symbol)

Dựa vào hình dạng bộ đèn, Luxicon mặc định một biểu tượng hình chữ nhật, hình tròn hoặc hình vuông của bộ đèn. Ta có thể thay đổi các biểu tượng này theo các bước sau:

- Click ô cạnh Use 2D Symbol in CAD. Màn hình Symbol Menu hiển thị

Hình 4.10 Các biểu tượng bộ đèn

- Mỗi loại bộ đèn ứng với một biểu tượng. Chọn loại bộ đèn mà ta muốn nhìn, click lên biểu tượng đó. Màn hình Symbol thứ hai xuất hiện và ta có thể chọn biểu tượng mong muốn. Còn nếu không chọn được biểu tượng như ý muốn, ta trở về Family Menu bằng cách click lên nút Families

- Từ màn hình Symbol Menu ta có thể quan sát đường phối quang và các thông số bộ đèn bằng cách click nút Hint

Hình 4.11 Hình dạng đường phối quang

Ta có thể thay đổi tỷ lệ mặc định của biểu tượng bộ đèn

- Đánh dấu vào Use 2D Symbol in CAD để chọn tỷ lệ mới ký hiệu bộ đèn

Trang 24


- Nếu ta chọn ký hiệu khác, Luxicon sẽ thừa nhận kích thước của ký hiệu được biểu diễn trên màn hình

- Ta có thể tăng hoặc giảm kích thước của ký hiệu được chọn, bằng cách nhập các hệ số X,Y. Các hệ số này được nhân với kích thước mặc định để có được kích thước ký hiệu mới

Chú ý: Nói chung ta không cần thiết phải thay đổi biểu tượng, kích thước biểu tượng khi không cần thiết

2- Thay đổi các thông số bóng đèn

- Click Lamp trên màn hình Luminaire Editor. Các thông số bóng đèn gồm có: loại đèn, hệ số suy giảm quang thông, mã hiệu, số lượng, công suất, quang thông, tuổi thọ, chỉ số màu, nhiệt độ màu. Tại đây ta có thể thay đổi hệ số suy giảm quang thông (Lamp Lumen Depreciation), chỉ số màu (CRI) và nhiệt độ màu (Colour Temperature)

Hình 4.12 Bảng các thông số bóng đèn

- Ngoài ra ta có thể chọn loại bóng đèn khác có thông số tương tự bằng cách chọn Change Lamp (Optional)

- Các giá trị Lumens, Life, Wattagr có thể được chọn “=”, “>”, “<” hoặc “rg” (dãy các mã số). Ta có thể chọn Source, Base, Bulb Type từ dãy các lựa chọn có trong các phần này

Hình 4.13 Tìm loại bóng đèn khác

Trang 25


- Click Search. Số bóng đèn được tìm thấy sẽ hiển thị tại góc phải bên dưới màn hình Lamp Database Search, mã số catalog của các bóng đèn cũng được hiển thị trên màn hình. Ta có thể nhập giá của bóng đèn (Selected Lamp Cost), nó sẽ được lưu cho việc tính toán kinh tế (Economic Calculations) sau này

- Chúng ta có thể xóa các thông số cần tìm bất cứ lúc nào bằng cách chọn nút Clear All

- Nếu ta đánh dấu vào ô nhỏ ở góc trái bên dưới màn hình Lamp Database Search, hệ số suy giảm ánh sang sẽ thay đổi. Nếu không chọn phần này thì chỉ có quang thông bóng đèn và mã hiệu thay đổi.

- Chọn bóng đèn thay thế từ danh sách, click OK, các đặc tính của bóng đèn được nhập vào phần Luminaire Editor.

- Click Reset Lamp to Original để chọn lại bóng đèn ban đầu.

Ý nghĩa hai hệ số trên màn hình Lamp Database Search:

- MLD (Mean Lumen depreciation): Sự suy giảm quang thông sau khi bóng đèn làm việc sau 40% giá trị tuổi thọ của nó.

- ELD (Endlife Lumen Depriciation):Sự suy giảm quang thông sau đèn làm việc được 70% giá trị tuổi thọ của nó.

3-Thay đổi các thông số ballast và chọn nguồn dự phòng.

a) Thay đổi các thông số ballast

- Click Ballast/Emergency trên màn hình Luminaire Editor, các thông số ballast được hiển thị. Nhập điện áp (Voltage), số ballast (Number of Ballast).

Hình 4.14 Bảng các thông số ballast

Nếu muốn thay đổi ballast khác thì ta click Change Ballast (Optional). Màn hình Ballast Datbase Search hiển thị.

Trang 26


Hình 4.15 Lựa chọn loại ballast khác

- Click vào hộp thoại Ballast Type để chọn loại ballast. Sau đó click Search để tìm kiếm.

- Ta có thể đưa giá ballast vào Select Ballast Cost, thông số này được lưu lại cho phần tính toán kinh tế này.

- Chọn một ballast trong danh sách, hệ số ballast (Ballast Factor) sẽ thay đổ nếu hộp dưới góc trái màn hình được đánh dấu; nếu không chỉ mã hiệu ballast thay đổi, còn hệ số ballast vẫn không đổi.

- Click Clear All nếu muốn loại bỏ các thông số ballast đã lựa chọn.

b) Chọn nguồn dự phòng và tính toán chiếu sáng sự cố

Luxicon cho phép chọn nguồn dự phòng cho từng bộ đèn cho dự án. Ta có thể tính toán riêng đối với nguồn dự phòng và kiểm tra lại các độ rọi của chiếu sáng sự cố.

- Click Ballast/Emergency trên màn hình Luminaire Editor.

- Đánh dấu vào hộp thoại Order with Optional Battery nếu ô đó sáng, còn nếu ô đó mờ thì không cho phép sử dụng bộ đèn đó với nguồn dự phòng

- Các thông số của nguồn dự phòng hiển thị. Ta có thể thay đổi lượng quang thông tại Emergency Output trong khoảng cho phép bên cạnh trông ô Emergency Output

- Chọn Save To User Database để lưu các bộ đèn với nguồn dự phòng

Để tính toán chiếu sáng sự cố:

Chú ý: Nếu muốn lưu lại bộ đèn có nguồn dự trữ sử dụng sau này thì chọn Save To User Datbase.

4- Thay đổi hệ số suy giảm ánh sáng (Light Loss Factor – LLF)

Ta có thể sửa đổi LLF ở phần Configuration, Luminaire Editor và Definition.

a) Tại phần Configuration

Trang 27


- Chọn File/Configuration… từ Main Menu.

- Click thanh Luminaire.

Click vào ô bên cạnh LLF , màn hình Light Loss Factor Caculator xuất hiện.

Hình 4.16 Các yếu tố ảnh hưởng đến hệ số suy giảm ánh sáng

Màn hình được chia thành hai phần:

Phần 1: bao gồm tám yếu tố (bụi bẩn trên bộ đèn, sự già hóa bộ đèn, các bề mặt phản xạ, yếu tố thiết kế, nhiệt độ, điều kiện vận hành, điện áp…) ảnh hưởng đến hệ số suy giảm ánh sáng

Phần 2: khi thay đổi giá trị các yếu tố trên thì giá trị mặc định của Suggested LLF cũng thay đổi. Chúng ta có thể chấp nhận giá trị Actual LLF như giá trị Suggested LLF hoặc có thể thay đổi thông số đó. Các yếu tố khác như: hệ số ballast, sự suy giảm quang thông, sự nghiêng của bộ đèn sẽ tác động khi ta đã chọn chính xác một bộ đèn nào đó

b) Tại phần Luminaire Editor

Sau khi hoàn thành phần lựa chọn bộ đèn thì ta đến được phần Luminaire Editor hoặc click Luminaire Editor trên Secondary Toolbar.

Để thay đổi các thành phần trong LLF, click lên ô bên cạnh Total Light Loss Factor

Ta lần lượt vào phần Lamp và Ballast để lựa chọn giá trị hệ số suy giảm quang thông (Lamp Lumen Depreciation) và hệ số Ballast (Ballast Factor) cho từng loại bộ đèn.

c) Tại phần Luminaire Definition

Sau khi lựa chọn xong các đặc tính bộ đèn. Click Add To Plan. Màn hình Luminaire Definition hiển thị hoặc ta chọn bộ đèn trên mặt bằng, kế đó bấm chuột phải chọn ID/Edit. Màn hình Edit Luminaire Properties xuất hiện

Chọn ô cạnh LLF. Màn hình LLF Calculator hiển thị. Thay đổi các yếu tố cần thiết.

Trang 28


Chú ý: Tại Luminaire Editor và Luminaire Definition chúng ta thay đổi tám yếu tố tác động lên Suggested Luminaire LLF. Những giá trị này không làm thay đổi giá trị mặc định trong phần Configuration, mà chỉ trực tiếp tác động lên bộ đèn trên mặt bằng. Những bộ đèn có tận cùng là file IES thì không thể thay đổi được

5- Một số thao tác cơ bản tại màn hình Luminaire Editor

Thêm loại bộ đèn

Khi chúng ta đang làm việc tại phần Luminaire Editor, chúng ta có thể đưa thêm vài loại bộ đèn nữa trong chương trình bằng cách:

- Chọn nút Add ở phía trên cùng màn hình Luminaire Editor

- Màn hình lựa chọn bộ đèn xuất hiện. Chọn bộ đèn mong muốn

Copy bộ đèn

Khi chúng ta muốn thêm một loại bộ đèn không khác nhiều so với loại bộ đèn đã có. Con đường ngắn nhất là copy loại bộ đèn hiện có, sau đó thay đổi những thành phần khác nhau đó. Quá trình đó như sau:

- Chọn bộ đèn trong danh sách mà ta muốn copy

- Click nút Copy, rồi kế đó đặt tên cho loại bộ đèn mới. Thay đổi những thông số cần thiết

Xóa loại bộ đèn

- Chọn bộ đèn mà ta muốn xóa trong danh sách

- Chọn nút Del

Thay đổi bộ đèn hiện có

- Chọn bộ đèn mà ta muốn thay thế trong danh sách

- Chọn nút Repl. Màn hình lựa chọn bộ đèn xuất hiện cho phép ta chọn loại bộ đèn mới thay thế bộ đèn cũ

Lưu trữ các thông số bộ đèn trong chương trình

Sau khi đã đưa hoặc thay đổi các thông số của các bộ đèn, ta có thể lưu lại các thông số đó bằng cách chọn Save To User Database

Tạo thêm danh mục khác của bộ đèn

Chúng ta có thể đưa thêm các thông số bộ đèn khác với giá trị mặc định trong Luxicon. Để tạo ra danh mục này, chúng ta cần làm các bước sau:

- Tại màn hình Luminaire Editor chọn thanh Other sẽ hiện lên sáu ô User

- Điền các thông số vào các ô này

Trang 29


- Chúng ta có thể tạo thêm cột mới và đặt tên cho nó trong phần Schedule Editor

Nhập giá tiền bộ đèn

Chọn Economics, tại đây ta nhập các giá tiền chóa đèn, bóng đèn, ballast, lắp đặt…

6- Tạo bảng tổng kết các bộ đèn

Tại màn hình Luminaire Editor, click Schedule Editor. Màn hình Schedule View hiển thị. Ở đây chúng ta có thể thay đổi, in các thông số các bộ đèn

- Chúng ta còn có thể thay đổi tên và nội dung cột bằng cách click lên cột đó, chọn Change Column Properties rồi chọn tên trong hộp thoại Field Name và thay đổi Column Title nếu cần thiết

- Ngoài ra chúng ta có thể thêm hoặc xóa bớt cột bằng cách chọn Insert New Column hoặc Delete Column. Khi chọn Insert Column, hộp thoại Column Properties xuất hiện. Click Field Name, chọn tên cần thiết và thay đổi tên cột (column title) nếu cần thiết. Click OK

Hình 4.17 Tờ các thông số kỹ thuật bộ đèn

4.4 SỬ DỤNG CATALOG ĐIỆN TỬ

Catalog điện tử cho phép chúng ta tham khảo cấu trúc, lĩnh vực sử dụng, các đặc tính của các bộ đèn trong catalog và có thể in lại các thông số đó

Để sử dụng catalog điện tử:

- Chọn View/Electronic Catalog từ Main Menu hoặc chọn Electronic Catalog trên Toolbar. Màn hình Electronic Catalog xuất hiện

Có hai phương pháp để hiển thị Specification Sheets (tờ các thông số kỹ thuật bộ đèn) trong Catalog điện tử:

- Chọn loại bộ đèn trong dự án (Project)

- Hoặc chọn bộ đèn theo một trong bốn phương pháp thích hợp trong New Search Palette

Nếu Specification Sheet không có trong dự án, ta chọn Result List trong ô đầu tiên của Main Toolbar trong Catalog. Sau đó chọn loại ta muốn bằng cách click lên Add To Project Trang 30


Panning

Sử dụng phần này khi chúng ta muốn nhìn một phần nào đó trong một trang

- Click nút Hand, đầu cursor sẽ hiện lên một bàn tay

- Click và kéo theo các hướng bất kỳ mà ta muốn, ta sẽ thấy trang đó sẽ dịch chuyển. Thả chuột khi đã thấy vùng mong muốn

Zooming

- Chọn nút Zoom tương ứng với loại ta muốn sử dụng

- Click nút Zoom In (hoặc Zoom Out), rồi click lên màn hình nếu ta muốn thu nhỏ (hoặc phóng to) chữ và hình

Jumping

Cho phép ta đến thẳng nơi mong muốn một cách nhanh chóng

- Chọn một trong những đặc tính dưới Jump trong Main Menu

- Hoặc click Application, Description, Energy Data, Line Drawing, Orderring Info, Photometry, Spec Features hoặc More trong Toolbar giữa

Annotating (chú giải)

Khi chúng ta muốn chú giải một phần nào đó của trang, click lên Rectangle hoặc Arrow. Với hai nút này ta có thể tạo ra đường viền hình chữ nhật xung quanh thông tin quan trọng hoặc các mũi tên chỉ vào những điểm đó. Ta có thể thay đổi tính chất mặc định đối với Arrows và Rectangle trong Configuration dưới File trong Main Menu

Để tạo Arrow (mũi tên):

- Trước hết di chuyển đến phần trang cần chú giải

- Click lên nút Arrow. Đầu cursor biến thành mũi tên

- Dịch chuyển mũi tên đến vùng cần chú giải, click chuột trái

Để tạo Rectangle (hình chữ nhật):

- Trước hết di chuyển đến phần trang cần chú giải

- Click lên nút Rectangle. Đầu cursor biến thành dấu cộng (+)

- Click và kéo tạo hình chữ nhật bao xung quanh vùng cần chú giải

- Xong, thả chuột

Thay đổi các thông số trong phần chú giải:

- Click lên nút Arrow hoặc Rectangle, kế đó click lên phần muốn thay đổi

- Click lên nút Properties trên Toolbar và thay đổi bất kỳ thông số nào

Trang 31


Xóa phần chú giải:

- Click lên nút Arrow hoặc Rectangle, kế đó click lên phần muốn xóa

- Click lên nút Delete trên Toobar

Khôi phục lại kích thước cũ của Rectangle:

- Click lên nút Rectangle. Đầu cursor chuyển thành dấu cộng (+)

- Đặt cursor lên hình chữ nhật muốn khôi phục lại kích thước

Dịch chuyển phần chú giải

- Click lên nút Rectangle hoặc Arrow. Đầu cursor sẽ chuyển thành dấu cộng hoặc mũi tên

- Đặt cursor lên phần chú giải. Bấm về kéo đến chỗ cần thiết, xong thì thả chuột

Thoát ra khỏi catalog:

- Chọn File/Exit to Luxicon từ Main Menu

- Hoặc chọn Return to Luxicon trên Main Toolbar

.

Trang 32


CHƯƠNG 5: PHÂN BỐ CÁC BỘ ĐÈN

5.1 PHÂN BỐ CÁC BỘ ĐÈN LÊN VÙNG LÀM VIỆC

Trong Luxicon có hai phương pháp phân bố bộ đèn

- Từ màn hình Luminaire Editior chúng ta có thể chọn lần lượt từng bộ đèn để phân bố lên mặt bằng

- Hay chúng ta có thể chọn các bộ đèn khác nhau từ Luminaire Palette để phân bố lên mặt bằng

1- Chọn và phân bố bộ đèn từ màn hình Luminaire Editor

Trình tự chọn và phân bố một bộ đèn:

- Vẽ kích thước mặt bằng

- Chọn bộ đèn theo một trong các phương pháp nêu ở chương 4, rồi từ đó đến Luminaire Editor, hoặc click lên View/Luminaire Editor từ Main Menu, hoặc click lên Luminaire Editor tại Secondary Toolbar

- Tại màn hình Luminaire Editor chọn bộ đèn cần thiết

- Click lên Add To Plan. Màn hình New Luminaire Definition xuất hiện

- Chọn vị trí và hướng phân bố bộ đèn

2- Chọn và phân bố bộ đèn từ Luminaire Palette

Phương pháp này được sử dụng khi ta muốn phân bố cùng một lúc các loại bộ đèn khác nhau lên mặt bằng

- Vẽ kích thước mặt bằng

- Click lên Luminaire Palette từ Toolbar hoặc chọn View/Palettes/Luminaire từ Main Menu

Hình 5.1 Lựa chọn đặc tính phân bố bộ đèn

Trang 33


- Chọn loại bộ đèn ta muốn. Màn hình New Luminaire Definition xuất hiện

- Chọn vị trí và hướng phân bố bộ đèn

3- Lựa chọn hoặc thay đổi các đặc tính phân bố bộ đèn

- Tại màn hình New Luminaire Definition (hay Edit Luminaire Properties) chọn bộ đèn cần thiết tại hộp thoại Type và Layer

- Lần lượt đưa các giá trị yêu cầu đối với chiều cao treo đèn so với trần (Suspension Length), vị trí đặt bộ đèn (Location), hệ số suy giảm (LLF). Hệ số suy giảm hiện trên hộp thoại là giá trị mặc định, nếu cần thì thay đổi nó

- Nếu muốn vẽ các đường đẳng rọi thì chọn Iso-template. Chọn Define Contours để thay đổi các thông số mặc định

- Chọn Text và đánh chữ cần thiết nếu muốn chữ đó hiện lên mặt bằng cùng với bộ đèn.

- Đánh dấu vào hộp thoại Exclude from Calcs nếu muốn loại trừ bộ đèn này khi tính toán.

- Để phân bố bộ đèn trên mặt bằng ta chọn một trong các phương pháp phân bố trong Aiming Information Section

Chọn None: để tự chương trình phân bố

Chọn By Angle: xoay đèn theo hướng, độ nghiêng, góc xoay

Chọn By Point: phân bố theo điểm

- Muốn biểu thị hướng của bộ đèn ta đánh dấu chọn Display Aiming Vectors.

Sau khi click OK, bộ đèn sẽ hiện ra cùng với vector (đường nét đứt trên bộ đèn)

5.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÂN BỐ BỘ ĐÈN

Vị trí mặc định của tất cả các bộ đèn trên mặt bằng là vị trí thẳng đứng và góc

00 được tính theo hướng bắc. Khi phân bố, ta có thể phân bố một bộ đèn hoặc các bộ đèn cùng một lúc. Ngoài ra ta có thể bố trí thành các hàng ngang, dọc bằng cách xoay

đèn theo hướng mong muốn

1- Bố trí theo góc (Aiming by Angle)

Xác định hướng (Orientation), độ nghiêng (Tilt) và xoay (Spin) của bộ đèn

Quy ước

- Trục của bộ đèn nằm trên bề mặt ngang hướng theo hướng Bắc, song song với trục Y

- Góc ngang (Orientation Angle): Góc nằm trên mặt phẳng ngang, được tính từ hướng Bắc theo chiều kim đồng hồ, thay đổi trong khoảng 00 ÷ 3600

Trang 34


- Góc nghiêng (Tilt Angle): Góc nằm trên mặt phẳng đứng, thay đổi trong khoảng (-1800 ÷ 1800). Trục 00 là đường vuông góc với mặt phẳng bộ đèn hướng xuống phía nam (mặt phẳng bộ đèn song song với bề mặt ngang). Góc dương được tính từ trục 00 theo chiều kim đồng hồ trên mặt phẳng đứng. Góc âm được tính từ trục 00 theo chiều ngược kim đồng hồ

- Góc xoay (Spin Angle): Góc nằm trên mặt phẳng ngang, được tính từ trục đèn theo chiều kim đồng hồ, thay đổi trong khoảng 00 ÷ 3600

Ví dụ: chọn góc nghiêng bộ đèn 300, trên hình chiếu đứng (East View) ta thấy đường vuông góc với bề mặt bộ đèn tạo với đường thẳng đứng một góc 300

Hình 5.2 Lựa chọn phương pháp bố trí theo góc với góc nghiêng 300

Trình tự thực hiện

Từ màn hình New Luminaire Definition:

- Trong phần Aiming Information chọn By Angle

- Nhập giá trị các góc vào các ô tương ứng

Nếu bộ đèn đã phân bố trên mặt bằng:

- Click lên bộ đèn

- Bấm nút chuột phải. Chọn ID/Edit hoặc chọn Modify/ID/Edit từ Main Menu

- Màn hình Luminaire Definition xuất hiện. Chọn By Angle trong phần Aiming Information. Nhập giá trị các góc vào các ô tương ứng

2- Bố trí theo hướng trên mặt bằng (Aim Orientation Graphically)

Chúng ta có thể xoay bộ đèn theo hướng cần thiết ngay trên mặt bằng và từ đó xác định giá trị các góc

a) Từ màn hình New Luminaire Definition

- Chọn By Angle. Click Orient Graphically

Trang 35


- Trên bộ đèn xuất hiện một đường mảnh nối liền nó với đầu chuột, ta di chuyển đầu chuột đến nơi cần thiết và click vị trí đó

- Màn hình Edit Luminaire Properties xuất hiện, trong ô Orientation Angle xuất hiện giá trị tương ứng với góc của bộ đèn trên mặt bằng. Bây giờ chúng ta có thể nhập giá trị góc Tilt và Spin nếu cần

b) Khi bộ đèn đã được bố trí trước trên mặt bằng

- Click lên bộ đèn

- Bấm chuột phải chọn Aiming/Orient Graphically hoặc chọn Modify/Aiming/Orient Graphically từ Main Menu

- Trên bộ đèn xuất hiện một đường mảnh nối liền nó với đầu chuột, ta di chuyển đầu chuột đến nơi cần thiết và click để xác định góc ngang (Orientation Angle)

3- Phân bố theo điểm (Aim by Point)

a) Khi bộ đèn chưa phân bố trên bề mặt làm việc (Plan view)

Từ màn hình Luminaire Editor, chọn Add to Plan. Màn hình New Luminaire Definition xuất hiện.

- Chọn By Point trong phần Aiming Information. Click Add New Point. Luxicon sẽ cho phép chọn điểm đầu trên mặt bằng, sau đó tăng dần. Click OK.

- Khi mặt bằng hiện ra. Click lên điểm có tọa độ x, y mong muốn.

- Khi mặt đứng hiện ra, click lên điểm có tọa độ z (chiều cao) mong muốn. Màn hình Aiming Point Proprerties xuất hiện.

- Đánh tên vào hộp thoại Name, click OK để trở về màn hình New Luminaire Definition.

Hình 5.3 Phân bố theo điểm

- Nếu muốn hiện chữ của bộ đèn trên mặt bằng thì chọn Text Info at Point.

- Nếu muốn hiện hướng vector trên mặt bằng, chọn Display Aiming Vectors.

Trang 36


- Bộ đèn sẽ được phân bố vào điểm mà ta đã chọn.

b) Khi bộ đèn đã được đặt trên mặt bằng

- Click lên bộ đèn trên mặt bằng. Bấm chuột phải. Chọn Aiming, kế đó Define iming Point.

- Hoặc click lên bộ đèn trên mặt bằng. Chọn Modify/Define Aiming Point từ Main Menu.

- Hoặc click lên bộ đèn trên mặt bằng. Chọn Add Aming Point trên Toolbar.

- Mặt bằng hiện ra. Click lên điểm có tọa độ (x,y) mong muốn.

- Khi mặt đứng hiện ra, click lên điểm có tọa độ z (chiều cao) mong muốn.

5.3 CÁC THAO TÁC CƠ BẢN TRONG PHÂN BỐ CÁC BỘ ĐÈN

1- Thay đổi vị trí bộ đèn

- Click lên bộ đèn trên mặt bằng.

- Bấm nút chuột phải. Chọn ID/Edit hoặc chọn Modify/ID/Edit từ Main Menu hoặc chọn ID trong Toolbox.

- Màn hình Edit Aiming Point Definition xuất hiện. Chúng ta có thể thay đổi tên và vị trí của điểm phân bố bộ đèn.

2- Các hình dạng phân bố các bộ đèn

- Phân bố hình chữ nhật (Rectangular Array)

- Phân bố đối xứng (Polar Array)

- Phân bố hình bàn cờ (Checkerboard Array) Trình tự thực hiện:

- Chọn một bộ đèn hoặc các loại bộ đèn khác nhau bằng cách click lên bộ đèn đầu, giữ phím Shift và đánh dấu các bộ đèn tiếp theo.

Hình 5.4 Phân bố đèn theo hình chữ nhật hay hình bàn cờ

Trang 37


- Click Rectangular Array, Polar Array, Checkerboard Array trong Toolbox hoặc (chọn Modify/Array từ Main Menu, rồi chọn Rectangular, Polar hoặc Checkerboard) hoặc (click chuột phải chọn Array, kế đó chọn Rectangular, Polar hoặc Checkerboard).

- Đối với phân bố theo hình chữ nhật hoặc hình bàn cờ: màn hình Array Definition xuất hiện. Đưa giá trị số hàng (Rows: nằm ngang theo hướng Tây, Đông), số cột (Column: thẳng đứng theo hướng Bắc, Nam), khoảng cách giữa các hàng và cột. Nếu muốn các bộ đèn phân bố đối xứng trên mặt bằng thì chọn Center Array.

- Phân bố đối xứng qua một tâm (Polar Array):

Màn hình Array Definition xuất hiện. Đưa giá trị tâm phân bố, số bộ đèn, góc và bán kính phân bố.

Hình 5.5 Phân bố đối xứng qua tâm

Ta có thể xoay hình dạng bố trí các bộ đèn trong mặt phẳng ngang (Plan views), mặt phẳng đứng (E-W Elevation hay N-S Elevation) bằng cách chọn các giá trị trong các ô tương ứng hoặc bố trí đối xứng với tâm căn phòng bằng cách chọn Center Array.

Chú ý: Trong màn hình Array Definition khi ta đưa các giá trị số hàng, cột các bộ đèn và khoảng cách giữa các hàng, cột vượt quá giá trị cho phép thì những ô màu đỏ thông báo kèm theo chữ Exceeded và chúng ta phải giảm các giá trị đó lại.

3- Thay đổi hình dạng phân bố các bộ đèn

Sau khi phân bố các bộ đèn, để thay đổi các đặc tính phân bố ta làm như sau:

- Click lên các bộ đèn.

- Click ID từ Toolbox, hoặc chọn Modify/ID/Edit trên Main Menu hoặc click chuột phải và chọn ID/Edit từ Menu.

- Thay đổi các đặc tính phân bố.

Trang 38


Ta còn có thể thay đổi các đặc tính bộ đèn thông qua màn hình Array Definition bằng cách chọn các bộ đèn, kế đến click Edit Selected, màn hình Luminaire Edit Properties hiển thị.

4- Các hình thức thay đổi vị trí, hình dạng phân bố

Khi phân bố một bộ đèn trên mặt bằng thì thường được gán giá trị mặc định.

Chúng ta có thể thay đổi vị trí của nó bằng cách định vị trí chính xác trong phần Luminaire Definition. Rồi từ đó đặt thêm các bộ đèn cùng loại bằng cách copy, phân bố thành dãy, cung (copy,array hoặc mirror)…

Dịch chuyển bộ đèn

- Click lên bộ đèn. Giữ và kéo bộ đèn đến chỗ mong muốn.

- Hoặc click lên bộ đèn. Bấm chuột phải, chọn Move. Bộ đèn sẽ dính với đầu cursor. Click và nhả bộ đèn vào vị trí mong muốn.

Copy bộ đèn trên mặt bằng

- Click lên bộ đèn.

Chọn Single Copy hoặc Multiple Copy trong Toolbox, hoặc (chọn Modify/Copy từ Main Menu, kế đó chọn Single hoặc Multiple) hoặc (bấm chuột phải chọn Copy)

- Bộ đèn dính vào đầu cursor.

- Dịch chuyển bộ đèn đến chỗ mong muốn, bấm chuột trái thả bộ đèn. Nếu chọn Multiple Copy tiếp tục click và thả bộ đèn lên mặt bằng. Bấm chuột phải để kết thúc copy.

Xóa các bộ đèn trên mặt bằng

- Click lên bộ đèn. Muốn chọn nhiều bộ đèn giữ phím Shift trong khi click lên các bộ đèn muốn xóa.

- Click Delete trong Toolbox hoặc (chọn Modify/Delete từ Main Menu) hoặc (bấm chuột phải chọn Delete).

Phép phản chiếu (Mirroring)

- Click lên bộ đèn trên mặt bằng hoặc các bộ đèn (giữ phím Shift và click lên các bộ đèn)

- Chọn Mirror trong Toolbox hoặc (chọn Modify/Mirror từ Main Menu) hoặc (bấm chuột phải chọn Mirror).

- Khi ta dịch chuyển cursor ta sẽ thấy một bộ đèn đối xứng với bộ đèn cũ qua tâm là cursor. Bấm chuột trái thả bộ đèn vào vị trí mong muốn.

Chú ý: Giữ phím Shift sẽ phản chiếu bộ đèn đi bốn hướng.

Tạo thành nhóm (User Defined Groups).

- Chọn các phần tử mà ta muốn gộp thành một nhóm bằng cách click phần từ thứ nhất, giữ

Trang 39


phím Shift và tiếp tục chọn các phần tử còn lại.

- Chọn Modify/Make Group từ Main Menu hoặc bấm chuột phải chọn Make Group.

- Luxicon sẽ tạo ra một nhóm gồm các phần tử đã lựa chọn. Từ đó ta có thể phân bố chúng theo tâm của nhóm và có thể thay đổi (ID/Edit), copy, phân bố, phản chiếu, dịch chuyển hoặc xoay nhóm đó theo hướng mong muốn.

Xoay nhóm bộ đèn

- Click lên nhóm bộ đèn trên mặt phẳng.

- Chọn Modify/Rotate từ Main Menu.

- Chọn 900,1800 hoặc 2700. Nhóm bộ đèn sẽ xoay theo chiều kim đồng hồ với giá trị tương ứng.

Thay đổi các thông số của nhóm bộ đèn

- Click lên nhóm bộ đèn trên mặt bằng.

- Chọn Modify/ID/Edit từ Main Menu hoặc (chọn ID trong Toolbox) hoặc (bấm nút chuột phải chọn ID/Edit)

-Màn hình Group Definition xuất hiện. Thay đổi các thông số cần thiết.

Bật, tắt các bộ đèn được chọn

Điều này rất tiện lợi, cho phép chúng ta chỉ tính toán và kiểm tra các thông số của các bộ đèn không nằm trong Entities Off.

Để loại trừ các bộ đèn:

- Chọn bộ đèn hay một số bộ đèn mà ta muốn tắt.

- Chọn Assis/Entities Off từ Main Menu. Các bộ đèn được tắt sẽ có màu xám.

Để chọn lại các bộ đèn đó:

- Chọn bộ đèn hay một số bộ đèn mà ta muốn bật lại.

- Chọn Assis/Entities On từ Main Menu.

Phá bỏ hàng, nhóm bộ đèn (Exploding)

Khi các bộ đèn được tạo thành dãy hoặc nhóm, ta muốn thay đổi thông số riêng rẽ từng bộ đèn thì ta phải phá bỏ hàng hoặc nhóm.

- Click lên dãy hoặc nhóm bộ đèn trên mặt bằng.

- Click Explode trong Toolbox hoặc chọn Modify/Explode từ Main Menu.

5.4 TẠO CÁC CỘT ĐÈN CHIẾU SÁNG NGOÀI TRỜI

Luxicon cho phép chúng ta tạo các cột đèn (Poles, Racks) và các nhóm bộ đèn.

Trang 40


Điều này rất tiện lợi khi chúng ta thiết kế chiếu sáng sân bãi, sân thể thao hoặc tạo một nhóm bộ đèn mà ta có thể dịch chuyển hay xoay chúng.

1- Tạo một cột đèn khi chiếu sáng ngoài trời (a Pole)

- Tạo mặt bằng để chiếu sáng ngoài trời (chọn Exterior)

- Chọn bộ đèn.

- Chọn Add A Pole trên Toolbar hoặc (chọn Add/Pole từ Main Menu hoặc chọn View/Luminaire Editor/Create a pole từ Main Menu).

- Đặt tên cho cột đèn hoặc nếu biết số trong catalog thì đánh vào hộp thoại.

Hình 5.6 Lựa chọn các thông số tạo cột đèn

- Tại màn hình Luminaire Editor:

Tạo các nhóm đèn trên một cột đèn bằng cách click Add Group hoặc Delete Group. (Các bộ đèn trên cùng một độ cao thuộc một nhóm đèn).

Thanh của nhóm đèn xuất hiện. Đưa các thông số của nhóm đèn đó như: chiều cao của nhóm bộ đèn so với đỉnh cột (Distance below pole top), loại bộ đèn (luminaire type), số bộ đèn trong một nhóm (Number of heads), khoảng cách giữa bộ đèn và cột đèn (Arm length), góc của bộ đèn đầu so với hướng Bắc (Start angle), góc giữa các bộ đèn (Angle between heads), hướng (Orientation), nghiêng (Tilt), độ xoay (Spin)…

Chú ý: Bấm nút Refresh để hiện lại hình cột đèn trước đó.

Khi hoàn thành xong mỗi một nhóm đèn, chúng ta click lên thanh Pole Specification và điền các thông số cần thiết.

Loại bộ đèn được chương trình chọn tự động hoặc chúng ta có thể thay đổi bằng cách đưa tên mới vào hộp thoại Type. Ngoài ra ta có thể đưa giá tiền vào hộp thoại Base Pole Cost. Nếu đã đưa giá tiền một bộ đèn tại phần Luminaire Editor thì giá thành tổng cộng cả cột đèn

Trang 41


(Total Pole Cost) sẽ tự động tính luôn khi chúng ta đưa giá trị vào Base Pole Cost.

Trang 42


Xong tất cả, chọn Add To Plan. Màn hình New Pole Definition xuất hiện. Ở đây ta có thể phân bố các bộ đèn điều khiển (by Point) hoặc góc (by Angle). Sau khi điền các thông số cần thiết, chọn OK.

2- Tạo cột đèn khi chiếu sáng thể thao (a Sports Rack)

- Tạo mặt bằng để chiếu sáng ngoài trời (chọn Exterior)

- Chọn bộ đèn.

- Chọn Create a new rack trên Toolbar hoặc (chọn Add/Sports Rack Diagram, từ Main Menu) hoặc (chọn View/Luminaire Editor/Create a Rack từ Main Menu).

Đặt tên trong hộp thoại của màn hình Rack Type, nếu muốn có thể thêm số trong catalog (Catalog Number). Click OK.

Hình 5.7 Nhập các thông số tạo cột đèn

Màn hình Luminaire Editor xuất hiện:

- Chọn hình dạng sắp xếp các bộ đèn tại hộp thoại Pole Shape. Đưa các giá trị chiều cao, đường kính tại các hộp thoại Pole Height và Pole Diameter.

- Đưa số thứ tự mỗi nhóm bằng cách click Add Lever hoặc Delete Lever. Tại mỗi nhóm đưa các thông số của nhóm như: chiều cao nhóm đèn (Current Lever Height), số bộ đèn (# of Lums on current lever), loại bộ đèn (Lum. Type). Chọn vị trí của mỗi bộ đèn (Pos + X hoặc – X), với X = 0 bộ đèn được đặt tại tâm cột đèn.

- Sau khi điền xong các thông số, chúng ta chọn Add To Plan. Màn hình New Rack Definition xuất hiện. Ở đây ta có thể phân bố cột đèn theo góc (by Angle), theo điểm (by Point) hoặc theo hướng (by Direction), còn nếu không can thiệp ta chọn None thì chương trình tự động phân bố.

Phân bố các bộ đèn trên cột đèn

Trang 43


- Click lên cột đèn trên mặt bằng. Bấm chuột phải, chọn ID/Edit. Màn hình Edit Rack Properties xuất hiện.

- Để muốn biết xem chúng ta phân bố một cột đèn có đạt hay không, ta chọn Iso-Template và for entire group. Xem trên mặt bằng hiện lên các đường đẳng rọi nếu chúng không rọi đúng nơi thì đưa giá trị góc vào hộp thoại Rotation in plan.

Hình 5.8 Phân bố các bộ đèn trên cột đèn

- Click lên một bộ đèn trên cột đèn. Nếu không có hình cột đèn thì bấm Refresh View.

- Phân bố các cột đèn theo điểm: Chọn By Point. Click Add New Point. Chương trình cho phép ta chọn điểm đầu tiên trên mặt bằng sau đó tăng dần lên. Click OK.

- Phân bố các cột đèn theo hướng: Chọn By Direction. Click L nếu muốn phân bố bộ đèn về phía trái và R nếu muốn phân bố bộ đèn về phía phải. Chọn U nếu muốn phân bố bộ đèn hướng lên trên và D nếu muốn phân bố bộ đèn hướng xuống dưới. Đưa giá trị các góc (00 ÷ 900) để chỉnh bộ đèn theo hướng ta muốn.

- Phân bố bộ đèn theo góc: Chọn By Angle. Đưa giá trị hướng (Orientation), độ nghiêng (Tilt), độ xoay (Spin).

Trang 44


CHƯƠNG 6: TÍNH TOÁN

6.1 LƯỚI TÍNH TOÁN

Trước khi tính toán cần phải xác định lưới tính toán. Lưới tính toán bao gồm những đường ngang, dọc cắt nhau và các điểm tính toán sẽ được thực hiện tại giao điểm các đường đó. Sau khi tính toán xong chúng ta có thể xem được các kết quả tại các giao điểm và các đường đẳng rọi (iso-illuminance contours) trên lưới tính toán.

1- Các loại lưới tính toán

- Lưới ngang (Horizontal): Trên mặt phẳng ngang ở một chiều cao xác định, thường dùng để tính toán trên bề mặt làm việc và nơi đậu xe. Áp dụng trong chiếu sáng trong nhà và ngoài trời.

- Lưới trên một bề mặt (Surface): Nằm trên một bề mặt nào đó trong phòng. Áp dụng trong chiếu sáng trong nhà.

- Lưới trên bề mặt nghiêng (Sloped Exterior): Lưới trên bề mặt nghiêng dùng trong chiếu sáng ngoài trời.

- Whole Room, Half Room, Quarter Room: Lưới ngang tự động đặt trong phạm vi cả phòng (Whole Room), nửa phòng (Half Room), một phần tư phòng (Quarter Room) tại chiều cao xác định. Áp dụng trong chiếu sáng trong nhà.

- Lưới trên mặt đứng (Vertical Exterior): Lưới trên bề mặt đứng dùng trong chiếu sáng ngoài trời.

- Vùng bị che (Masking Area): Đó là một vùng lưới gồm những điểm không thuộc về phần tính toán. Mục đích làm nhẹ bớt phần tính toán trong các tòa nhà rộn. Những vùng đó không tham gia vào phần tính toán các giá trị trung bình.

Hình 6.1 Các loại lưới tính toán

- Vùng thống kê (Statistical Area): Đó là một vùng lưới được lựa chọn mà ta thấy được sự thống kê các giá trị tại các điểm thuộc lưới. Ví dụ, vùng thống kê rất hữu ích khi ta đo độ rọi

Trang 45


trung bình trước cửa gôn có giá trị khác với giá trị độ rọi trung bình trên toàn bộ sân của môn bóng rổ.

2- Chọn lưới tính toán và thay đổi thông số lưới

- Chọn Add Calc Grid trên Toolbar hoặc chọn Add/Calculation Grid từ Main Menu.

- Màn hình Grid Menu xuất hiện.

- Chọn loại lưới thích hợp.

- Đặt chuột lên bề mặt tính toán và kéo rê tạo vùng lưới mong muốn.

- Màn hình Calculation Grid Properties xuất hiện. Trên màn hình gồm bốn phần: Grid Geometries, Calculation Types, Contours, Masks và Statistics.

Hình 6.2 Các đặc tính lưới

Phần Grid Geometries

- Tương ứng với lưới lựa chọn, trong ô Description sẽ có tên của lưới. Ta có thể viết tên mới của lưới đè lên ở đó.

- Phần Layer: giá trị mặc định là lưới tính toán, nếu cần có thể thay đổi được.

- Chúng ta có thể chọn Exclude nếu không muốn tính toán tại các điểm của lưới.

- Đưa các giá trị tọa độ điểm gốc của lưới X, Y, Z.

- Các điểm của lưới có thể được xác định bằng ba cách, hoặc thay đổi số hàng và cột thì khoảng cách giữa chúng sẽ tự động thay đổi theo, hoặc thay đổi khoảng cách giữa hàng và cột thì số hàng và cột sẽ tự động thay đổi theo, hoặc chấp nhận như mặc định.

- Kích thước bên ngoài lưới có thể thay đổi từ bề mặt phân bố các bộ đèn hoặc từ ô Extents lúc đó các giá trị khoảng cách giữa các hàng, cột sẽ thay đổi theo.

- Đối với lưới Exterior Sloped Grid, ta đưa các giá trị của góc xoay xung quanh trục X (Hinge Rotation Angle) và góc xoay xung quanh trục Z (Azimuth Rotation Angle).

Trang 46


- Đánh dấu vào ô Place calc points on edge of Grid boundary nếu muốn các điểm của lưới nằm trong phạm vi của lưới. Còn không chọn thì hàng và cột đầu tiên sẽ cách đường bao một khoảng bằng phân nửa khoảng cách giữa các hàng và cột.

- Click OK để lưu lại các thông số của lưới.

Phần Calculation Types: Lựa chọn các thông số tính toán.

- Horizontal Illuminance: Độ rọi trên mặt phẳng ngang. Áp dụng trong chiếu sáng trong nhà và ngoài trời.

- Vertical Illuminance: Độ rọi trên mặt phẳng đứng theo bốn hướng bắc, nam, đông, tây. Áp dụng trong chiếu sáng trong nhà và ngoài trời.

- Surface Illuminance: Độ rọi trên một bề mặt lựa chọn trong phòng, chỉ dùng trong chiếu sáng trong nhà.

- Visual Comfort Probability – (VCP): Chỉ số tiện nghi đánh giá tác động chói lóa của những bộ đèn chiếu sáng trực tiếp lên người làm việc. Giá trị VCP nằm trong khoảng 0 ÷ 100. Các dữ kiện VCP được thực hiện đối với hệ thống chiếu sáng đèn huỳnh quang trong nhà. Việc tính toán được thực hiện trên những bề mặt nằm ngang trong phòng không có đồ đạc, có chiếu sáng nhân tạo, không có các thành phần gián tiếp và không có các bộ đèn nằm nghiêng.

- Relative Visual Performance - (RVP): Chỉ số đánh giá sự tác động của kích thước vật, sự sai biệt về huy độ giữa vật và hậu cảnh lên khả năng nhìn. Giá trị RVP

nằm trong khoảng 0 1. Giá trị 1 ứng với mức độ nhìn rõ nhất. Đối với những nơi có huy độ bề mặt nhỏ hơn 12cd/m2 thì không tính chỉ số này và được đánh dấu hoa thị (*). Chỉ số RVP được tính trên bề mặt làm việc đối với hệ chiếu sáng trong nhà.

- TV Illuminance: Độ rọi tại các điểm trên bề mặt đứng vuông góc với pháp tuyến phía sau của máy quay truyền hình được đặt trên bề mặt ngang. Nếu ta chọn TV Illuminance thì phải đưa vị trí của máy quay vào.

- Perpendicular Illuminance: Độ rọi vuông góc (mật độ quang thông vuông góc với bề mặt lưới, tại các điểm của lưới), chỉ áp dụng đối với chiếu sáng ngoài trời.

- Roadway Luminance: Độ chói trên đường.

- Road Illuminance: Độ rọi trên đường.

Phần Contours

Chọn loại đường cong (đẳng rọi ngang, đẳng rọi vuông góc) thể hiện khi tính toán. Thay đổi màu sắc, số lượng các đường cong bằng cách chọn Edit Display Settings

Phần Masks and statistics

Trang 47


Chọn thể hiện hoặc gỡ bỏ vùng bị che, vùng thống kê.

3- Sửa đổi lại lưới tính toán

- Bấm chọn lưới trên bề mặt. Bấm nút chuột phải chọn ID/Edit hoặc chọn ID trên Toolbox.

- Màn hình Calculation Grid Properties xuất hiện.

- Chúng ta sửa đổi các thông số cần thiết.

4- Tạo cấu hình đồ họa

Sau khi tính toán, chúng ta có thể xem các kết quả tính toán dưới dạng đồ thị và bảng số. Trên màn hình Calculation Results, Luxicon cho phép chúng ta có thể thay đổi màu sắc, số lượng các đường vẽ.

- Chọn Output/Calculation Results từ Main Menu.

- Chọn Contours/Values dưới Display Options.

- Bấm nút Edit Display Settings. Màn hình Contours Settings xuất hiện. Tại đây ta có thể chỉnh đổi theo ý muốn.

- Muốn thể hiện tên của các đường cong mới thì đặt tên vào ô Title. Còn muốn thể hiện thành phần phần nào của các đường cong (Contours Components) thì đánh dấu vào ô đó.

- Thay đổi các thông số của các trục tọa độ (Axes Components): đưa giá trị chính xác của số sau dấu thập phân vào ô Label Precision và giá trị độ chia nhỏ nhất của mỗi ô vào ô Label Frequency. Đánh tên vào ô đối với trục X và Y.

- Đưa số lượng đường cong muốn thể hiện (tối đa là 10) vào ô Number.

- Chọn loại thể hiện các đường cong: Defaults, User Defined, Auto Linear hoặc Auto Log.

- Defaults: các đường cong được vẽ theo các giá trị mặc định.

- User Defined: giá trị các đường cong được xác định bởi người sử dụng. Tại đây ta có thể chọn Fill Auto Linear hoặc Fill Auto Log.

- Auto Linear: giá trị các đường cong được xây dựng dựa trên sự khác nhau giữa giá trị lớn nhất và nhỏ nhất thực tế.

- Auto Log: giá trị các đường cong được xây dựng theo hệ tọa độ logarit (dùng cho tính toán trong phòng có hoặc không có ánh sáng tự nhiên).

6.2 TÍNH TOÁN

Phần mềm Luxicon cho phép ta thực hiện nhiều loại tính toán khác nhau. Có thể chỉ tính riêng thành phần trực tiếp hay tính cả hai thành phần trực tiếp và gián tiếp, tính toán chiếu sáng sự cố, biểu diễn ảnh và tính cả ảnh hưởng của chiếu sáng tự nhiên Tính toán có thể thực hiện đối với một phòng riêng biệt hoặc cả một dự án và bất cứ lúc nào trên thanh công cụ

Trang 48


phía dưới màn hình cũng hiện lên giá trị độ rọi trung bình, mật độ công suất

1- Trình tự thực hiện

Hình 6.4 Lựa chọn thông số tính toán

- Chọn Calculate/Calculation Menu từ Main Menu

- Chọn Quick Calc (hay Quick Calculation trên Toolbar) để tính thành phần trực tiếp

- Hoặc chọn Detailed Calculations (hay Detailed Calculations trên Toolbar) để tính cả hai thành phần trực tiếp và gián tiếp

- Nếu muốn tính riêng chiếu sáng sự cố thì chọn Emergency Luminaires Only

- Chọn Rendering Settings để tạo cấu hình biểu diễn hình ảnh trong căn phòng. Khi màn hình Calculation Options hiển thị:

Chọn Default – Use Recommended Value: lấy giá trị mặc định

Hoặc Override – Select Rendering Detail: nhập giá trị khoảng cách các đồ họa chi tiết

Hình 6.5 Tạo cấu hình biểu diễn ảnh

Chú ý: Thời gian tính toán sẽ tăng ở tỷ lệ bằng xấp xỉ bình phương giá trị mà ta nhập vào

Trang 49


vùng text ở phần Override

- Để tính ảnh hưởng của ánh sáng tự nhiên ta chọn Daylight Settings

Hình 6.6 Các thông số chiếu sáng tự nhiên

Nếu biết tọa độ địa lý căn phòng ta nhập các thông số vào hộp thoại Location

Hình 6.7 Xác định vị trí đối tượng chiếu sáng trên bản đồ

Hoặc ta có thể chọn Maps để xác định tọa độ căn phòng trên bản đồ. Màn hình Location Coordinates hiển thị. Ta có thể chọn để xem bản đồ của từng châu lục bằng cách chọn từ World Zoom, sau đó click vào bản đồ để định vị vị trí. Vĩ độ và kinh độ của vị trí được chọn sẽ được hiển thị tại phần Coordinate Location

Nhập thời gian khi ta tính thời điểm ảnh hưởng của chiếu sáng tự nhiên vào hộp thoại Date & Time và điều kiện thời tiết (sky conditions)

- Đánh dấu chọn các thông số muốn tính toán (grid, daylight, render)

- Sau khi lựa chọn xong, click Calculation Selected hoặc chọn Calculation Current Room để thực hiện chương trình tính toán

2- Tính độ rọi trung bình và mật độ công suất

Trang 50


Giá trị độ rọi trung bình và mật độ công suất trên thanh công cụ phía dưới màn hình luôn được cập nhật hóa mỗi khi thêm hoặc bớt bộ đèn. Giá trị độ rọi trung bình này được máy tính theo phương pháp quang thông và được dùng để đánh giá ước lượng mà thôi

3- Tính kinh tế

Trong phần tính kinh tế có hai loại tính toán:

- Chi phí tổng (Life Cycle Cost) bao gồm chi phí ban đầu, chi phí vận hành, lắp đặt, bảo trì, thuế… có tính đến sự trượt giá của đồng tiền

- Chi phí đơn giản (Simple Payback) bao gồm chi phí ban đầu, chi phí vận hành và lắp đặt. Không tính đến sự trượt giá của đồng tiền

Quá trình tính như sau:

- Chọn Calculate/Economic Analysis từ Main Menu hoặc chọn Economic Calculation trên Toolbar

- Chọn Simple Payback hoặc Life Cycle Cost

- Đưa kích thước phòng vào hộp thoại hoặc nhập phòng hiện hành bằng cách click nút Import Current Room

Hình 6.8 Các phương án chọn bộ đèn

- Chọn số phương án muốn so sánh. Chúng ta có thể so sánh đến năm phương án

- Đối với mỗi phương án, ta click nút Select Luminaire # để chọn bộ đèn. Khi bộ đèn đã chọn, ta có thể thay đổi bóng đèn hoặc ballast bằng cách click Alternate Lamp hay Alternate Ballast

- Hoặc ta có thể nhập các thông số bộ đèn vào phần Detalis for System #

- Chọn thanh Input. Chọn các thanh bên trái để lựa chọn các thông số và nhập các giá trị vào các ô bên phải màu trắng cho các phương án

Trang 51


Hình 6.9 Nhập các giá tiền

- Click Numerical Output và Graphical Output để xem kết quả dưới dạng số và đồ thị. Để xuất kết quả ta chọn nút Print

6.3 XUẤT CÁC KẾT QUẢ

Để in các kết quả, Luxicon đưa ra nhiều hình thức khác nhau và ta có thể chọn một hay nhiều hình thức để xuất các kết quả đó. Các dạng xuất kết quả gồm: bảng tóm tắt sơ lược các kết quả, bảng tổng kết dự án, bảng tổng kết các bộ đèn, hình đồ họa, các kết quả chi tiết, CAD, tập báo cáo… Ngoài ra chúng ta còn có thể xuất các file bản vẽ

1- Bảng tóm tắt sơ lược các kết quả (Quick Summary Output)

Chọn Output/Quick Summary từ Main Menu

Trong bảng tóm tắt gồm có:

- Calculation Summary (tóm tắt các kết quả): gồm có độ rọi cần phải đạt (Target Illuminance) và độ rọi thực tế (Attained Illuminance), mật độ công suất (Unit Power Density)

Hình 6.10 Bảng tóm tắt các kết quả

Trang 52


- Room Summary (tóm tắt thông số phòng): gồm có kích thước phòng, các hệ số phản xạ và tổng giá tiền

- Luminaire Summary (tóm tắt các bộ đèn): loại bộ đèn, số catalog, số lượng các bộ đèn, vị trí phân bố các bộ đèn, hệ số suy giảm…

- Ta có thể chọn Page Setup để chỉnh sửa trang in, thêm phụ đề…

- Chọn Print để in các kết quả

2- Bảng tóm tắt dự án (Project Summary Output)

Gồm các kết quả của các đối tượng thuộc dự án

Hình 6.11 Bảng tóm tắt dự án

- Chọn Output/Project Summary từ Main Menu

- Chọn Interior Analysis (các kết quả trong phòng): gồm các giá trị độ rọi theo yêu cầu và độ rọi đạt được (Target and Actual Illuminance), mật độ công suất yêu cầu và đạt được (Target and Actual Unit Power Density), tổng phụ tải trong nhà (Total Interior Load), số phần trăm năng lượng tiêu thụ của chiếu sáng trong nhà chiếm trong dự án, tổng giá tiền và số phần trăm giá tiền trong dự án

- Chọn Luminaire Analysis: Đối với mỗi loại bộ đèn gồm có loại, số lượng, công suất bộ đèn, giá tiền bộ đèn, số phần trăm công suất tiêu thụ, tổng giá tiền….

- Để chỉnh sửa trang và in: Click Page Setup và Print

- Xuất các kết quả của dự án sang bảng tính Windows:

Chọn các ô tính toán

Click Ctrl + Insert hoặc Ctrl + C để cắt các ô lựa chọn

Tại bảng tính trên Windows chọn ô để chuyển các kết quả và click Ctrl + V hoặc Shift + Insert

Trang 53


3- Bảng tổng kết các bộ đèn (Generating Luminaire Schedule Output)

Các thông số của các bộ đèn trong dự án được thể hiện dưới dạng bảng

Hình 6.12 Bảng tổng kết các bộ đèn

- Chọn Output/Schedule từ Main Menu

- Đặt tên cho bảng tổng kết vào hộp thoại Schedule Title

- Ta có thể thay thông số của một cột bất kỳ bằng cách click lên đầu cột đó, rồi chọn thanh Change Column Properties, rồi chọn tên trong danh sách. Ngoài ra ta có thể tạo mới tên cột nếu muốn

- Để tạo thêm cột mới, ta chọn một cột mà ta sẽ thêm cột mới vào bên cạnh, rồi chọn Insert New Column

- Để xóa cột nào đó thì ta chọn cột đó rồi click thanh Delete Column

- Ngoài ra ta có thể thay đổi thông số của bất kỳ ô nào bằng cách chọn ô đó, rồi nhập số liệu vào

- Khi in nếu muốn hiện các lưới phân chia các ô thì đánh dấu chọn tại hộp thoại Grid Lines

- Chọn Grid Format hoặc Top Down Format để thể hiện các thông số bảng tổng kết

- Ta cũng có thể chuyển đổi bảng tổng kết các bộ đèn từ Luxicon sang Windows (làm tương tự như đối với bảng tóm tắt dự án)

4- Kết quả tính toán (Calculation Results Screen Output)

Thể hiện các kết quả dưới dạng số tại các điểm khác nhau trên lưới tính toán, giá trị độ rọi trung bình trên các mắt lưới (Ave), độ rọi lớn nhất (Max), nhỏ nhất (Min)…

- Chọn Output/Calculation Results từ Main Menu

- Chọn loại lưới muốn nhìn trong hộp thoại Grid Name

- Chọn kết quả muốn nhìn trong hộp thoại Calculation Type

- Nếu kết quả đó được tính cho bốn hướng, chúng ta có thể chọn hướng để nhìn, bằng cách

Trang 54


chọn hướng trong hộp thoại Direction

- Có ba cách để ta xem kết quả:

Kết quả thể hiện dưới dạng số (chỉ thích hợp đối với lưới trong nhà và ngoài trời) => ta chọn Text. Tại đây ta có thể chọn Original Data hoặc Uniformity Gradient (Uniformity Gradient – Gradient đồng nhất nói lên tỉ lệ thay đổi độ rọi trên lưới tính toán). Để in bảng kết quả tính toán ta chọn nút Print

Kết quả thể hiện dưới dạng các đường cong và các giá trị (lưới trong nhà và ngoài trời) => ta chọn Contours/Values

Kết quả thể hiện dưới dạng sáng tối => ta chọn Shaded Plot

- Thay đổi đường nét vẽ trong Calculation Results: Chọn Edit Display Setting

- Để thể hiện kết quả tính toán trên màn hình cùng với các bộ đèn:

Tại màn hình Calculation Results ta đánh dấu chọn hộp thoại Display in CAD views. Đóng màn hình Calculation Results, trở về màn hình mặt bằng phân bố các bộ đèn (Plan View)

Hoặc tại Plan View ta đánh dấu chọn lưới, chọn nút ID tại Toolbar. Chọn Display in CAD views tại phần Contours thuộc màn hình Calculation Grid Properties. Còn nếu muốn thể hiện các kết quả của vùng Statistical Area thì ta vào phần Masks and Statistics chọn loại tính toán mà ta muốn thể hiện

5- Biểu diễn ảnh (Rendering)

Để tạo ảnh một căn phòng ta chọn Output/Rendering từ Main Menu. Màn hình phối cảnh theo luật xa gần (Perspective View) hiển thị. Ta điều chỉnh hình dạng căn phòng cho thích hợp, rồi bấm nút chụp hình

Hình 6.13 Hình phối cảnh căn phòng

6- Làm tập báo cáo (Report Manager)

Phần Report Manager cho phép ta xây dựng cấu trúc bảng báo cáo thiết kế chiếu sáng, trong đó bao gồm các nội dung về chương trình tính toán chiếu sáng, kết quả và cả các thông số về

Trang 55


người, cơ quan thiết kế Chọn Output/Report Manager từ Main Menu. Màn hình Report Manager hiển thị

Hình 6.14 Làm tập báo cáo

a) Các module dự án (Project Specific Module)

Gồm các thông tin chính của dự án

- Title Page: Gồm có tên chương trình, số chương trình, tên công ty, thời gian, số trang, con dấu… và bất kỳ nội dung nào mình muốn. Ngoài ra còn có thể chỉnh thứ tự, kiểu chữ…

- Company Information: Gồm tên công ty, địa chỉ, số điện thoại, fax, tên người

- Profect Summary: Bảng tóm tắt dự án

- Luminaire Schedule: Bảng tổng kết các bộ đèn

- Specification Sheets: Các thông số kỹ thuật của các bộ đèn trong bản dự án

- Blank Page: Trang này rất cần thiết khi ta muốn in hình (renderings) hoặc các nội dung không thuộc Luxicon

Để tạo các module của dự án ta làm như sau:

- Chọn phần mình muốn (bên phải). Đầu chuột trở thành một bìa trắng

- Di chuyển đầu chuột đến trang trắng của Project Specific Modules và nhả chuột vào đó

Tại phần Title Page (đầu đề)

- Click Title Page sau khi đã nằm ở phần Project Specific Module

- Đánh nội dung từ bàn phím hoặc chọn một trong các phần trong Text Module (Project Name, Project Number, Page Number, Company Name, Date, Time và Stamp), rồi đánh nội dung trong dấu ngoặc

- Ta có thể thay đổi Stamps bằng cách chọn trong danh sách hoặc sửa đổi tại đó, rồi click

Trang 56


Stamp

- Ta chọn vị trí nội dung bằng cách chọn Left, Center, Right, Top, Middle hoặc Botton. Cần chú ý tất cả những phần trên cùng thống nhất chọn cùng vị trí vì chúng được in trên cùng trang

- Ta có thể thay đổi kiểu, kích thước chữ bằng cách chọn Font

- Xong click OK

Khi in sẽ hiện tất cả nội dung ta vừa đánh

Chèn trang trắng (Blank Page): Khi ta muốn thêm các nội dung khác như hình vẽ hay bất cứ những gì không thuộc Luxicon chọn Blank Page và đưa số thứ tự của trang đó

b) Các module về các đối tượng chiếu sáng (Room/Site Specific Modules)

Gồm các kết quả của từng đối tượng chiếu sáng trong dự án

- Room/Site Information: Thông số phòng gồm kích thước, bộ đèn, chiếu sáng ngoài trời. Cần đánh dấu vào hộp thoại Review để xem các thông số. Muốn in phòng nào thì đánh dấu vào ô Print

- Quick Summary: Bảng tóm tắt các kết quả (độ rọi, mật độ công suất, kích thước phòng, danh sách các bộ đèn)

- Numeric Grids: Các giá trị tính toán tại các điểm trên mắt lưới

- Blank Page: Chèn trang trắng (nhớ đánh số trang)

- Plan View: Hình bề mặt lựa chọn

Cách tạo các phần trong Room/Site specific modules:

- Chọn phần mình muốn. Đầu chuột trở thành một bìa trắng

- Di chuyển đầu chuột đến trang trắng của Room/Site specific modules và nhả chuột vào đó

Muốn sửa lại nội dung các phần thì click lại vào phần mình muốn sửa

c) Tại phần Report Manager Template

Tại đây ta có thể tạo khổ trang cho bản báo cáo. Trong Template bao gồm đầu đèn trang, khổ, nội dung…

Sau khi sửa hết các phần thì chọn Print để in bản báo cáo

7- Trình bày bản dự án (Blueprint Manager)

Giúp ta trình bày các kết quả, các báo cáo trên cùng một trang. Chọn Output/Blueprint Manager từ Main Menu. Màn hình Blueprint Manager hiển thị. Chọn đối tượng cần trình bày

Trang 57


Tại phần đồ họa (Graphic):

Để in hình các bề mặt ta chọn CAD View. Màn hình CAD View Properties hiển thị.

Hình 6.15 Lựa chọn bản vẽ

- Click vào mũi tên tại phần View, kéo xuống và chọn một màn hình CAD được hiển thị

- Click Set Scale để đặt tỷ lệ cho CAD

- Click Preview in Blueprint Manager, Print the View Name and Scale within the CAD View để chọn hiển thị các thành phần, tên phòng và tỷ lệ màn hình CAD

Để in ảnh căn phòng ta chọn User – Defined Bitmap. Màn hình User Defined BMP Properties hiển thị

Hình 6.16 Lựa chọn hình chụp

- Click Select File… để chọn file *.bmp nhập vào trang

- Nhập kích thước cho file *.bmp

Trang 58


- Click OK. Ảnh của file đặt dính vào con trỏ. Đặt ảnh vào trang

- Ngoài ra ta còn có thể vẽ các đường nét, in hình các cột đèn thể thao (Rack Diagram), logo hãng Cooper….

Tại phần Text: Ta có thể lựa chọn các biểu tượng để in các kết quả tính toán (Calculation Grid), bảng tổng kết các bộ đèn (Luminaire Schedule), bảng tóm tắt kết quả dự án (Room/Site Summary)..

Ngoài ra ta còn có thể thêm, xóa trang, chỉnh sửa trang

Trang 59


CHƯƠNG 7: LUXICON WIZARDS

Phần Luxicon Wizards đưa ra các bước tính toán, cho phép thiết kế chiếu sáng một cách nhanh chóng các đối tượng như: chiếu sáng trong nhà, chiếu sáng sự cố, chiếu sáng mặt tiền trước tòa nhà, bảng quảng cáo và chiếu sáng đường phố

7.1 CHIẾU SÁNG TRONG NHÀ (INTERIOR LAYOUT)

Cho phép chúng ta xác định số bộ đèn cần thiết đảm bảo giá trị độ rọi cho trước trong một căn phòng trống hoặc có thể thay đổi số bộ đèn, Luxicon sẽ xác định giá trị độ rọi

Hình 7.1 Nhập thông số căn phòng

- Click nút Wizard trên Toolbar hoặc chọn Assist/Winzard từ Main Menu

- Click Interior Luminaire Layout Wizard

Bước 1: Có ba cách xác định thông số phòng

- Đưa các thông số kích thước phòng, chiều cao bề mặt làm việc, hệ số phản xạ các bề mặt, mật độ công suất. Nếu cần thì chọn lưới trần

- Chọn nút Import Current Room nếu muốn nhập phòng hiện có trong chương trình

- Chọn nút Open Layout File nếu muốn nhập phòng được lưu trữ trước đó

Bước 2: Chọn bộ đèn

- Click Choose Luminaire

- Chúng ta có thể chọn số lượng loại bộ đèn từ một đến năm bằng cách lần lượt click lên mũi tên của hộp thoại Number of Layouts hoặc cho thẳng luôn giá trị số lượng bộ đèn

- Click lên Select Luminaire #1 chọn loại bộ đèn thứ nhất. Màn hình Cooper Lighting Search Criteria xuất hiện. Chọn bộ đèn theo một trong bảy phương pháp đã nêu.

- Chúng ta cũng có thể chọn Select Alternate Lamp hoặc Ballast của bất kỳ bộ đèn nào để

Trang 60


lựa chọn bóng đèn, ballast thay thế

Hình 7.2 Lựa chọn bộ đèn

Bước 3: Tính toán

- Click nút Calculate Layout

- Chọn loại tính toán: xác định số bộ đèn theo giá trị độ rọi cho trước hoặc xác định giá trị độ rọi theo số bộ đèn

Hình 7.3 Lựa chọn thông số tính toán

Tính số bộ đèn theo giá trị độ rọi cho trước:

- Click vào hộp thoại Calculate Number Required

- Đưa giá trị độ rọi vào hộp thoại Illuminaire Lever hoặc click lên nút IES chọn độ rọi theo loại công việc

Tính giá trị độ rọi:

- Click vào hộp thoại Calculate Illuminaire Lever

- Đưa giá trị số bộ đèn vào hộp thoại Number Required. Giá trị độ rọi được tính dựa trên các thông số căn phòng và số lượng bộ đèn ta lựa chọn

Trang 61


- Số bộ đèn và khoảng cách giữa chúng trong một hàng và trong một cột sẽ được chương trình tự tính hoặc ta có thể tự thay đổi trên màn hình được phóng lớn. Nếu ta chọn lưới trần (Ceiling Grid) thì trên màn hình sẽ có lưới phân bố cùng với các bộ đèn

Bước 4: Xuất kết quả

- Click nút Output

- Phần Print ta có thể chọn Summaries (bảng tổng kết), Layouts (mặt bằng phân bố các bộ đèn), hoặc Comparison (bảng so sánh kết quả các loại bộ đèn). Click Set Print Scale hoặc Page Setup để chỉnh kích thước in

Hình 7.4 Các kết quả nhận được

- Phần Export To… ta có thể xuất loại bộ đèn nào đó vào Current Room hoặc New Room

- Để lưu giữ các kết quả, click nút Save File

- Ta có thể xóa hết các kết quả trong phần Interior Luminaire Layout Wizard bằng cách click nút Clear All

7.2 CHIẾU SÁNG SỰ CỐ (EMERGENCY WIZARD)

1- Nguồn dự phòng (Battery Backups)

Hình 7.5 Các loại đèn chiếu sáng sự cố

Trang 62


Bước 1: Phần Select Type

- Click lên hình Battery Backups


- Chọn nút Choose Luminaire

Hình 7.6 Chọn bộ đèn

- Click thanh Select a new luminaire, chọn bộ đèn theo một trong các phương pháp đã biết. Phương pháp được lựa chọn chỉ đưa ra các loại bộ đèn có chức năng như nguồn dự phòng

- Click nút View Specification Sheet để xem các thông số bộ đèn trong catalog


- Chọn nút Calculate

Hình 7.7 Màn hình tính toán

- Phần Specify Illuminaire Criteria đưa giá trị độ rọi trung bình và độ rọi nhỏ nhất. Chương trình sẽ đưa kết quả số bộ đèn đảm bảo độ rọi trung bình đó và khoảng cách tối đa giữa các bộ đèn đảm bảo độ rọi nhỏ nhất

Trang 63


Bước 4: Xuất kết quả

- Chọn nút Export

- Click Export To…Schedule nếu muốn nhập bộ đèn đó trong bảng tổng kết của file hiện hành

- Phần Print: chọn Summary hoặc Specification Sheet để in

2- Các bộ đèn chiếu sáng sự cố (Headed Units, Exit Signs with Headed Units)

Bước 1: Chọn loại bộ đèn

- Click lên hình Headed Units hoặc Exit Signs with Headed Units


Hình 7.8 Lựa chọn bộ đèn

- Click nút Choose Luminaire

- Theo lĩnh vực sử dụng và bộ đèn theo danh sách. Click View Spec Sheet và Report nếu muốn xem các thông số bộ đèn


- Click nút Calculate. Chọn đường phân bố ngang hoặc dọc nếu bộ đèn đó có đưa ra dạng đường phối quang

Bước 4: Kết quả

- Click nút Export

- Click Export To…Schedule nếu muốn nhập bộ đèn đó trong bảng tổng kết của file hiện hành

- Phần Print: Chọn Summary hoặc Specification Sheet để in

3- Biểu hiện thoát hiểm (Exit Signs)

- Các bước 1, 2, 4: Làm tương tự như phần 2

Trang 64


- Bước 3: Click nút Calculate. Luxicon chỉ ra nơi đặt biểu hiện thoát hiểm

7.3 CHIẾU SÁNG MẶT TIỀN VÀ BẢNG QUẢNG CÁO

1- Chiếu sáng mặt tiền (Facade Wizard)

- Click Facade trong phần Wizard

Hình 7.9 Phân bố các bộ đèn

Bước 1: Xác định các thông số (Define The Façade)

- Đưa các thông số mặt tiền và vị trí phân bố các bộ đèn

- Click nút Select Luminaire: Chọn bộ đèn theo một trong các phương pháp đã biết.

- Nếu muốn thay đổi đèn hoặc ballast thì chọn nút Change Lamp hoặc Change Ballast

- Chúng ta có thể thay đổi các giá trị hệ số suy giảm bằng cách click lên cạnh LLF, đưa giá trị hệ số suy giảm quang thông (LLD), yếu tố ballast (BF) vào các hộp thoại tương ứng

Bước 2: Tính toán ta click nút Optimize

Hình 7.10 Kết quả phân bố và tính toán

- Ta có thể đưa giá trị độ rọi trung bình vào hộp thoại hoặc click lên nút IES để chọn độ rọi. Đưa tương quan giữa giá trị tối đa và tối thiểu Emax/Emin

Trang 65


VÍ DỤ CHIẾU SÁNGTÍNH TOÁN CHIẾU SÁNG MỘT XƯỞNG MAY

1- Xác định kích thước một căn phòng

Chọn Add Room trên Toolbar hoăc Add/Room từ Main Menu

Màn hình New Room Defination hiển thị

Nhập các thông số căn phòng:

- Tên (Name): Xuong May

- Kích thước (Size): X = 20 (m), Y = 12 (m), Z = 5 (m)

- Vị trí (Local Origin): X = 0 (m), Y = 0 (m)

- Hệ số phản xạ (Reflectances) trần (Ceiling): 0,8; tường (Wall): 0,5; sàn

(Floor): 0,2

- Chiều cao bề mặt làm việc (Work Plane Height): 0,8 (m)

Hình 1 Màn hình các thông số Xưởng May

2- Chọn độ rọi trung bình

Có hai cách thức chọn độ rọi: Nhập độ rọi vào hộp thoại Target Avg. Horiz. Illum hoặc chọn IES Selection

Ở đây ta nhập giá trị độ rọi E = 1000 (lux), vì theo IES thì độ rọi yêu cầu là 2000 lux thì quá lớn so với điều kiện Việt Nam

3- Bố trí cửa sổ

Ở đây ta bố trí sáu cửa sổ trên hai bức tường phía bắc và nam

- Chọn Add Window từ Toolbar hoặc Add/Window từ Main Menu

- Màn hình Window Properties hiển thị

Trang 66


Hình 2 Thông số cửa sổ

- Tên (Layer): Windows

- Kích thước (Size): X = 2 (m), Z = 1,22 (m)

- Vị trí (Location): X = 9,89 (m), Z = 2,72 (m)

- Giá trị hệ số phản xạ (Reflectance): 0,1

- Hệ số truyền nhiệt (Transmittance): 0,9

- Chọn bề mặt phân bố cửa sổ (Select Room Surface): hướng bắc. Để tạo một dãy ba cửa sổ trên tường phía bắc, ta thực hiện như sau:

Hình 3 Thông số phân bố 3 cửa sổ

- Click chuột trái vào cửa sổ

- Click chuột phải, chọn Array../Rectangular từ Menu

- Màn hình Array Definition hiển thị

- Chọn số lượng cửa sổ (# of Columns): 3

- Khoảng cách giữa chúng (Col spacing): 6 (m)

- Để phân bố cân xứng ta chọn Center Array

Tương tự như vậy ta thực hiện đối với bức tường phía nam

4- Lựa chọn bộ đèn

Trang 67



- Chọn Add/Luminaire từ Main Menu hoặc chọn Add luminaire to schedule trên

Toolbar. Màn hình Cooper Lighting Search Criteria hiển thị

Hình 4 Nhập các thông số chọn bộ đèn

- Tại Luminaire Type: chọn Interior

- Chọn <All>, Industrial, Manufacturing tại Project Type

- Chọn: Fluorescent, nhập số bóng trong một bộ (# of Lamps): 2, công suất bóng đèn (Lamp Wattage): 40 (W)

- Click lên nút Search, ta thấy hiển thị 46 loại bộ đèn được tìm

- Chọn thanh Search Resultats. Tại đây ta chọn bộ đèn FRS-240-120. Click OK

Hình 5 Lựa chọn bộ đèn

- Tại màn hình Lumianire Type: Nhập ký hiệu bộ đèn được lựa chọn vào hộp thoại Type: A. Click OK

Trang 68


- Màn hình Luminaire Editor hiển thị

- Để thay đổi thông số bóng đèn: Ta chọn thanh Lamp

Hình 6 Nhập thông số bóng đèn

Ta nhập chỉ số màu (CRI): 85

Nhập nhiệt độ màu (Color Temperature): 4000

- Để thay đổi thông số ballast: ta chọn thanh Ballast/Emergency

Hình 7 Nhập thông số ballast

Nhập giá trị điện áp (Voltage): 220 (V)

Số ballast (Number of Ballasts): 2

Đánh dấu chọn nguồn dự phòng (Order with Optional Battery)

- Chọn thanh Luminaire: xem các thông số bộ đèn

Trang 69


Hình 8 Các thông số bộ đèn lựa chọn

- Xác định số lượng bộ đèn: chọn Quatity

Hình 9 Số lượng bộ đèn

Bấm nút thay đổi các yếu tố tác động lên hệ số suy giảm. Ở đây ta chọn hệ số suy giảm do bụi bẩn (LDD): 0,9; hệ số tính đến sự già hóa bộ đèn (LSD): 0,95; các hệ số suy giảm khác: 1. Như vậy, ta chọn hệ số suy giảm thực tế Actual Luminaire LLF: 0,85. Hệ số suy giảm tổng cộng (Total Light Loss Factor): 0,75

Chú ý: Hệ số suy giảm quang thông (Lamp Lumen Depreciation), yếu tố

ballast (Ballast Factor) ta chỉ có thể chỉnh sửa tại phần Luminaire Editor mà thôi

Hình 10 Thay đổi các yếu tố ảnh hưởng đến hệ số suy giảm ánh sáng

Trang 70


Nhập khoảng cách từ đèn đến trần (Suspension Length): 0,5 (m)

Ta thấy số lượng bộ đèn trên màn hình Quantity Estimator: 90 bộ ứng với độ rọi 1005 (lux), với hệ số suy giảm LLF = 0,75

5- Chọn và phân bố các bộ đèn

Từ màn hình Luminaire Editor:

- Click lên Add To Plan. Màn hình New Luminaire Definition xuất hiện

- Chọn phương pháp phân bố bộ đèn (by Angle) xoay đèn 1 góc (orient): 90(độ)

Hình 11 Lựa chọn phương án phân bố đèn xoay 1 góc 900 so với hướng Bắc

- Click OK. Trên mặt làm việc hiện một bộ đèn nằm ngang

- Để phân bố 90 bộ đèn: Click lên bộ đèn, bấm chuột phải chọn Array, Rectangular

- Trên màn hình Array Definition:

Hình 12 Nhập các thông số phân bố 90 bộ đèn

Nhập số hàng (# of rows): 6

Trang 71


Khoảng cách giữa hai hàng: 2 (m)

Số cột (# of columns): 15

Khoảng cách giữa hai cột: 1,3 (m)

Bấm Center Array để phân bố cân xứng. Xong click OK

- Trên bề mặt phân bố đèn (Isometric View): Ta thấy 90 bộ đèn phân bố thành 6 dãy đèn, mỗi dãy 15 bộ đèn: 2 m. Khoảng cách giữa hai tâm đèn trong một dãy đèn: 1,3 m

Hình 13 Phân bố 90 bộ đèn thành 6 dãy đèn

6- Tạo lưới tính toán

- Chọn Add Calc Grid trên Toolbar hoặc chọn Add/Calculation Grid từ Main Menu

- Màn hình Grid Menu xuất hiện

- Chọn loại lưới: Whole Room

Hình 14 Lựa chọn các thông số tạo lưới tính toán

Trang 72


- Màn hình Calculation Grid Properties xuất hiện

Tại phần Grid Geometries: Để giá trị mặc định

Phần Calculation Types Contours: Đánh dấu chọn độ rọi ngang, độ rọi đứng

Phần Contours: Đánh dấu chọn Display in CAD Views (nếu muốn các đường đẳng rọi cùng hiện trên Plan View cùng với các bộ đèn)

7- Thực hiện tính toán

- Chọn Calculate/Calculation Menu từ Main Menu

Hình 15 Lựa chọn các thông số tính toán

- Chọn Detailed Calculations, Render

Hình 16 Nhập thông số vị trí và thời gian tính toán chiếu sáng tự nhiên

- Ta tính hai trường hợp: không có ánh sáng tự nhiên và có ánh sáng tự nhiên

Trang 73


- Để tính ảnh hưởng của chiếu sáng tự nhiên ta đánh dấu chọn Daylight, Daylight Settings

- Tại màn hình Calculations Options: ta chọn vị trí bằng cách click Maps và nhập thời gian tính chiếu sáng: 10 giờ sáng, ngày 30 tháng 1

- Sau đó trên màn hình Calculation Menu chọn nút Calculate Selected. Quá trình tính toán thực hiện trong khoảng vài chục giây

8- Xuất các kết quả

- Vào Output trên Main Menu để xem các kết quả

- Muốn xem kết quả dưới dạng số tại các điểm khác nhau trên lưới tính toán ta vào Output/Calculation Results

Hình 17 Bảng các thông số kết quả tính toán

Kết quả:

Trường hợp không có ánh sáng tự nhiên:

Độ rọi trung bình trên bề mặt làm việc (0,8m): Etb = 974.8 (lux) Mật độ công suất P0 = 31.1 (W/m2)

Độ rọi trung bình trên các mắt lưới: EAve = 995.4 (lux) Độ rọi lớn nhất: EMax = 1193.4 (lux)

Độ rọi nhỏ nhất: EMin = 623.1(lux)

Trang 74


Tỉ số EAve/EMin = 1.6; tỉ số EMax/EMin = 1.9

Trường hợp có ánh sáng tự nhiên:

Độ rọi trung bình trên bề mặt làm việc (0,8m): E tb = 974.8(lux). Mật độ công suất P0 = 31.1 (W/m2)

Độ rọi trung bình trên các mắt lưới: EAve = 385.3 (lux) Độ rọi lớn nhất: EMax = 515.9 (lux)

Độ rọi nhỏ nhất: EMin = 183.7(lux)

Tỉ số EAve/EMin = 2.1; tỉ số EMax/EMin = 2.8

- Để in bảng kết quả độ rọi trên các mắt lưới, ta chọn nút Print

- Chọn Countours/Values ta được hình các đường đẳng rọi:

Hình 18 Sự phân bố các đường đẳng rọi khi có ánh sáng tự nhiên

- Nếu muốn xem hình căn phòng ta vào Output/Rendering

Trang 75


Hình 19 Ảnh căn phòng được chiếu sáng bởi 90 bộ đèn và ánh sáng tự nhiên lúc 10h

- Sau khi chọn thích hợp ta bấm nút chụp hình , để lưu lại ta chọn

Chú ý: Để so sánh kết quả tính toán bằng tay và bằng phần mềm, thì khi tính bằng tay ta phải sử dụng phương pháp quang thông (Mỹ), rồi so sánh với giá trị độ rọi trung bình trên bề mặt làm việc của phần mềm

Trang 76


PHỤ LỤC

Trang 77


A- MỘT SỐ THUẬT NGỮ DÙNG TRONG KỸ THUẬT CHIẾU SÁNG

1- Đại lượng ánh sáng cơ bản

Luminous Flux (lumen, lm) Quang thông

Luminous Intensity (lm/sr) Mật độ quang thông trong một đơn vị góc khối

Candlepower Cường độ ánh sáng

Candela (cd) Đơn vị cường độ ánh sáng

Candlepower Distribution Curve Đường phối quang

Illuminance Độ rọi

Lux (x) Đơn vị độ rọi trong hệ quốc tế

Footcandle (fc) Đơn vị độ rọi trong hệ đơn vị English

Horizontal Illuminance Độ rọi ngang

Vertical Illuminance Độ rọi đứng

Surface Illuminance Độ rọi trên một bề mặt lựa chọn trong phòng

TV Illuminance Độ rọi tại các điểm trên bề mặt đứng vuông góc với pháp tuyến phía sau của máy quay truyền hình được đặt trên bề mặt ngang

Perpendicular Illuminance Độ rọi vuông góc (mật độ quang thông vuông góc với bề mặt lưới, tại các điểm của lưới), chỉ áp dụng đối với chiếu sáng ngoài trời

Road Illuminance Độ rọi trên bề mặt đường

Isofootcandle line Đường đẳng rọi

Isofootcandle diagram Tập hợp các đường đẳng rọi

Luminance (cd/m2) Độ chói hay còn gọi là huy độ

Footlambert (fL) Đơn vị độ chói trong hệ English

Lambert (L) Đơn vị độ chói bằng 1cd/cm2

Roadway Luminance Độ chói trên mặt đường (cd/m2). Áp dụngđối với chiếu sáng ngoài trời

Veiling Luminance Độ chói do những nguồn sáng chói lóa khác (ví dụ: đèn các xe cộ, tấm quảng cáo, nhà cửa…) gây ra làm giảm khả năng nhìn (chỉ đối với chiếu sáng ngoài trời)

Discomfort Glare Độ chói gây ra sự khó chịu

Trang 78


Luminous Efficacy (lm/w) Quang hiệu hay còn gọi là hiệu suất phát sáng

Luminaire Efficiency Hiệu suất bộ đèn

Luminous Exitance Độ trưng

Ballast Chấn lưu

Cavity Ratio Tỉ số địa điểm

Coefficient of Utilization, CU Hệ số sử dụng bằng tỉ số quang thông của một bộ đèn rơi lên bề mặt làm việc quang thông phát ra bởi các bóng đèn của bộ đèn đó

Photometry Phép trắc quang (đo đạc ánh sáng)

Upward Component Phần quang thông của bộ đèn phát ra nửa cầu trên

Downward Component Phần quang thông của bộ đèn phát ra nửa cầu dưới

Direct Component Thành phần trực tiếp (phần quang thông phát ra từ bộ đèn chiếu sáng trực tiếp đến bề mặt làm việc)

Visual Comfort Probability – (VCP)

Chỉ số tiện nghi nói lên tác động chói lóa của bộ đèn lên mắt người làm việc

Relative Visual Performance – (RVP)

Chỉ số nói lên khả năng tác động của kích thước, sự sai biệt về huy độ giữa vật và hậu cảnh lên khả năng nhìn

Glare Độ chói lóa

Azimuthal Angle Góc phát sáng (góc tạo bởi trục đèn và hướng )

Shielding Angle (of a luminaire) Góc bảo vệ của bộ đèn khỏi chói

Transmittance Hệ số truyền ánh sáng từ ngoài vào phòng qua cửa sổ

Workplane Bề mặt làm việc

2- Các loại chiếu sáng

Accent Lighting Chiếu sáng có hướng làm nổi bật vật được chiếu sáng

Ambient Lighting Chiếu sáng không gian xung quanh

Cove Lighting Chiếu sáng âm trần và âm tường

General Diffuse Light Chiếu sáng hỗn hợp (khoảng 40% ÷ 60% quang thông phát sáng phía dưới)

General Lighting Chiếu sáng chung đảm bảo độ rọi giống nhau khắp khu vực

Trang 79


chiếu sáng, không kể chiếu sáng tại chỗ

Downlight Nguồn chiếu sáng nhỏ trực tiếp xuống phía dưới

Task Lighting Chiếu sáng trực tiếp lên bề mặt làm việc

Lumen Method Phương pháp quang thông hay còn gọi là phương pháp hệ số sử dụng

Point Method Phương pháp điểm

Quantity of Light Số lượng chiếu sáng

Quality of Lighting Chất lượng chiếu sáng

Battery Backup Nguồn dự trữ

3- Các bộ đèn

Luminaire Bộ đèn

Fixture Tên gọi khác của bộ đèn

Baffle Bộ đèn có kính mờ để bảo vệ cho mắt

người khi bị chói

Louver Loại chóa bảo vệ nguồn sáng trong một khoảng góc nào đó hoặc hấp thụ ánh sáng không cần thiết

Troffer Bộ đèn âm trần

Spotlight Bộ đèn pha

4- Các bóng đèn

Lamp Bóng đèn

Blub Bóng đèn, nguồn sáng (tên gọi khác)

Point Source Nguồn sáng điểm

Incandescent Đèn nung sáng

Tungsten-halogen Lamp Đèn halogen

Quartz Halogen Đèn halogen

Fluorescent Lamp Đèn huỳnh quang

Preheat Fluorescent Lamp Đèn huỳnh quang với các điện cực được nung nóng khi mồi sáng

Trang 80


Rapid Start Fluorescent Lamp Đèn huỳnh quang làm việc với ballast mồi sáng nhanh (mồi sáng ở điện áp thấp với điện cực được nung nóng hoặc mồi sáng ở điện áp cao)

Compact Fluorescent Lamp Đèn huỳnh quang hợp bộ (đèn tiết kiệm năng lượng)

High Intensity Discharge Lamp Đèn phóng điện cao áp (HID) bao gồm đèn TNCA (mercury), halogen kim loại (metal halide), natri cao áp (high pressure sodium)

Low Pressure Mercury Lamp Đèn thủy ngân áp suất thấp (không quá 100 Pa)

High Pressure Mercury Lamp Đèn thủy ngân áp suất cao

Metal Halide Đèn halogen kim loại

High Pressure Sodium Đèn natri cao áp

Low Pressure Sodium Lamp Đèn natri áp suất thấp (0,1 ÷ 5 Pa)

5- Hệ số suy giảm

Luminaire Dirt Depreciation Factor

Hệ số suy giảm do bụi bẩn bộ đèn

Luminaire Surface Depreciation Factor

Hệ số suy giảm do bề mặt chóa bị xuống cấp

Room Surface Depreciation Factor Hệ số suy giảm ảnh hưởng lên quang thông rơi lên bề mặt làm việc do các bề căn phòng xuống cấp

Design Factor Yếu tố thiết kế tính đến sự tăng hay giảm quang thông lien quan đến tuổi thọ đèn, đặc tính điện và ánh sáng khi sử dụng đèn vào mục đích của mình. Ví dụ: ta tăng điện áp trên đèn sẽ làm quang thông phát ra nhiều hơn, nhưng tuổi thọ đèn sẽ bị giảm đi. Yếu tố này chỉ áp dụng đối với đèn HID (đèn phóng điện cao áp)

Temperature Factor Hệ số suy giảm ánh sáng do yếu tố nhiệtđộ

Equipment Operating Factor Yếu tố vận hành nói lên tác động của bộ đèn, bóng đèn, ballast thực lên lượng quang thông phát ra so với lượng quang thông phát ra bởi các đèn, ballast chuẩn

Lamp Burnout Factor Yếu tố hư hỏng của một bóng đèn không dự đoán trước làm ảnh hưởng tới lượng quang thông phát ra của cả nhóm bóng đèn

Lamp Lumen Depreciation Factor Hệ số suy giảm quang thông của bóng đèn

Light Loss Factor Hệ số suy giảm ánh sáng

Trang 81


Ballast Factor Tỉ số quang thông của bóng đèn khi làm việc với ballast thực so với quang thông của bóng đèn khi làm việc với ballast chuẩn khi quang thông ban đầu của bóng đèn được xác định

Lamp Position (tilt) Factor Ảnh hưởng vị trí bóng đèn lên lượng quang thông phát ra thường xảy ra ở các bóng đèn HID)

Mean Lumen Depreciation (MLD) Sự suy giảm quang thông trung bình sau khi bóng đèn làm việc được 40% giá trị tuổi thọ

Endlife Lumen Depreciation (ELD)

Sự suy giảm quang thông vào thời kỳ cuốituổi thọ (sau khi đèn làm việc được 70% giá trị tuổi thọ)

B- CÁC LOẠI BỘ ĐÈN1- Chiếu sáng trong nhà (Interior)

All Tất cả

Adjustable Có thể điều chỉnh

Ceiling Surface, Comer Sát trần, trong góc

Ceiling Surface, Cylinder Sát trần, hình trụ

Ceiling Surface, Decorative Sát trần, trang trí

Ceiling Surface, Linear Sát trần, thành hàng

Ceiling Surface, Rectangular Sát trần, hình chữ nhật

Ceiling Surface, Shallow Disk Sát trần, hình đĩa

Ceiling Surface, Squar Sát trần, hình vuông

Ceiling Surface, Wraparound Sát trần, bao bọc

Cove Light Chiếu sáng âm trần

Darkroom Buồng tối (để rửa ảnh)

Decorative Trang trí

Downlight, Ellipsoidal Baffle CS trực tiếp, kính mờ hình elip

Downlight, Ellipsoidal Reflector CS trực tiếp, chóa phản xạ elip

Downlight, Lensed CS trực tiếp, có thấu kính

Downlight, Louvered/Covered CS trực tiếp có mái hắt/âm trần

Downlight, Open Baffle CS trực tiếp, kính bảo vệ hở

Downlight, Open Reflector CS trực tiếp, chóa phản xạ hở

Trang 82


Downlight, Square CS trực tiếp, hình vuông

Downlight, Wallwash/Downligh CS trực tiếp, tường sơn

Emergency Light CS sự cố

Emergency Light Remote CS sự cố điều khiển

Emergency-Exit Light CS an toàn, sự cố

Exit Light CS an toàn (thoát hiểm)

Framing Projector CS tập trung bằng đèn pha

Industrial, Aisle Light Công nghiệp (CN), CS lối đi

Industrial, High-Bay CN, gian nhà cao

Industrial, Low-Bay CN, gian nhà thấp

Industrial, Strip with Reflector CN, CS bằng dây dài có phản xạ

Industrial, Vaportile CN, môi trường ẩm ướt

Medical Y học

Pendant, cylinder Đèn treo, hình trụ

Pendant, decorative Đèn treo, trang trí

Pendant, linear Đèn treo, thành hàng

Pendant, square Đèn treo, hình vuông

Strips CS bằng dãy đèn dài

Tasklight CS công việc

Troffer, Baffled Louver Âm trần, kính mờ bảo vệ

Troffer, Coffred Ceiling Âm trần, trang trí

Troffer, Lensed Âm trần, có thấu kính

Troffer, Parabolic Âm trần,dạng parabol

Undercabinet Dưới tủ

Wall Mount, Cylinder Gắn lên tường, hình trụ

Wall Mount, Decorative Sconce Gắn lên tường, trang trí chân đế

Wall Mount, Linear Gắn lên tường,thành hàng

Wall Mount, Square Gắn lên tường, hình vuông

Wall Mount, Wall Bracket Gắn lên tường, có giá đỡ

Wall Mount, Wall Light Gắn lên tường, CS tường

Trang 83


Wallwasher, Baffle Tường cách âm, kính mờ bảo vệ

Wallwasher, Lensed Tường cách âm, có thấu kính

Wallwasher, Linear Recessed Tường cách âm, phân bố hàng dài

Wallwasher, Louvered/Crossblade Tường cách âm, mái hắt/giao nhau

Wallwasher, Open Tường cách âm, chỗ trống

Wallwasher, Wallwash/Downlight Tường cách âm, CS trực tiếp/tường sơn

2- Chiếu sáng ngoài trời (Exterior)

Area Lighting Chiếu sáng khu vực

Bollard Cọc buộc tàu, thuyền

Canopy Mái che

Foodlight Thực phẩm

Landscape Phong cảnh

Parking Garage Luminaire Nơi đậu xe

Roadway Đường phố

Security An toàn

Sign Light Tín hiệu sáng

Sports Light Chiếu sáng thể thao

Walkway/Steplight Lối đi bộ

Wall Mount/Wallpark Tường/công viên

C- ĐỐI TƯỢNG CHIẾU SÁNG

All Tất cả

Commercial, Atrium Thương mại, sảnh

Commercial, Computer Area Thương mại, khu vực máy tính

Commercial, Conference Room Thương mại, hội trường

Commercial, Drafting Thương mại, phòng vẽ thiết kế

Commercial, Hallway Thương mại, phòng trước

Commercial, Lobby Thương mại, hành lang

Trang 84


Commercial, Mail Thương mại, bưu điện

Commercial, Open Office Thương mại, phòng làm việc

Commercial, Parking Thương mại, bãi đỗ xe

Commercial, Restaurant Thương mại, nhà hàng ăn

Commercial, Restroom Thương mại, nhà vệ sinh công cộng

Commercial, Retail Thương mại, bán lẻ

Commercial, Showcases/Accent Thương mại, tủ bày hàng

Commercial, Small Office Thương mại, phòng làm việc nhỏ

Commercial, Stairway Thương mại, cầu thang

Commercial, Super Center Thương mại, siêu thị

Commercial, Teleconference Room Thương mại, hội nghị qua điện thoại

Industrial, Aisle Lighting Công nghiệp (CN), CS lối đi

Industrial, Assembly CN, lắp ráp

Industrial, Auto Service Area CN, nơi sửa xe

Industrial, Biomedical Laboratory CN, phòng thí nghiệm hóa sinh

Industrial, Clean Room CN, phòng sạch

Industrial, Cold Storage CN, kho lạnh

Industrial, Control Room CN, phòng điều khiển

Industrial, Food Processing CN, chế biến thực phẩm

Industrial, Hangars CN, nhà chứa máy bay

Industrial, Manufacturing CN, phân xưởng sản xuất

Industrial, Shipping/Receiving CN, xuất, nhập khẩu

Industrial, Warehousing (Open) CN, xếp hàng vào kho

Institutional, Auditorium Cơ quan, thính phòng

Institutional, Church Cơ quan, nhà thờ

Institutional, Classrom Cơ quan, phòng học

Institutional, Dormitory Cơ quan, nhà ở tập thể

Institutional, Food Service Cơ quan, của hàng thực phẩm

Institutional, Gymnasium Cơ quan, phòng tập thể dục

Institutional, Hospital Room Cơ quan, bệnh viện

Trang 85


Institutional, Laboratory Cơ quan, phòng thí nghiệm

Institutional, Library Stacks Cơ quan, kho sách

Institutional, Museum Cơ quan, viện bảo tang

Prison/Correctional Center Cơ quan, nhà tù

Institutional, Rapid Transit Station Cơ quan, trạm quá cảnh nhanh

Institutional, Surgical Suite Cơ quan, nhà phẫu thuật

Outdoor, Accent Ngoài trời

Outdoor, Airport Ngoài trời, sân bay

Outdoor, Area Ngoài trời, khoảng đất trống

Outdoor, Car Dealership Ngoài trời, tàu buôn bán xe hơi

Outdoor, Floodlight/Facade Ngoài trời, CS đèn pha mặt tiền nhà

Outdoor, Landscape Ngoài trời, phong cảnh

Outdoor, Large Parking Lot Ngoài trời, bãi đậu xe lớn

Outdoor, Loading Area Ngoài trời, khu vực chất hàng

Outdoor, Parking Garage Ngoài trời, bãi đậu xe

Outdoor, Parks Ngoài trời, công viên

Outdoor, Pedestrian Ngoài trời, nơi đi bộ

Outdoor, Roadway Ngoài trời, đường phố

Outdoor, Security Ngoài trời, an toàn

Outdoor, Service Station Ngoài trời, trạm sửa, sửa chữa xe

Outdoor, Sign Lighting Ngoài trời, tín hiệu sáng

Outdoor, Small Parking Lot Ngoài trời, bãi đậu xe nhỏ

Outdoor, Storage Ngoài trời, kho

Outdoor, Tunnel Ngoài trời, đường hầm

Outdoor, Walkway/Pathway Ngoài trời, lối đi bộ

Residential, Bedroom Nhà ở, phòng ngủ

Residential, Closet Nhà ở, buồng riêng

Residential, Dining Nhà ở, phòng ăn

Residential, Garage Nhà ở, nơi đậu xe

Residential, Hallway Nhà ở, phòng trước

Trang 86


Residential, Kitchen Nhà ở, bếp

Residential, Living Room Nhà ở, phòng khách

Residential, Outdoor Nhà ở, ngoài trời

Sports/Recreation, Baseball Giải trí thể thao, bóng chày

Sports/Recreation, Baskeball Giải trí thể thao, bóng rổ

Sports/Recreation, Emergency/Exit Giải trí thể thao, lối thoát hiểm

Sports/Recreation, Football Giải trí thể thao, đá bóng

Sports/Recreation, Gymnasium/Arena Giải trí thể thao, nơi tập thể thao

Sports/Recreation, Racquetball Giải trí thể thao, quần vợt

Sports/Recreation, Range Giải trí thể thao, vùng bãi

Sports/Recreation, Softball Giải trí thể thao, bóng mềm

Sports/Recreation, Swimming Pool Giải trí thể thao, hồ bơi

Sports/Recreation, Tennis Giải trí thể thao, tennis

Sports/Recreation, Track Giải trí thể thao, đường đua

Trang 87

Documents

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Luxicon · Web viewmột dự án có trước (Existing Project) hoặc chuyển đến chương trình hướng dẫn sử dụng (Luxicon